rhagenw perthynol
DESCRIPTION
Rhagenw perthynol. Beth yw rhagenw perthynol?. Mae’r rhagenw perthynol yn cyfateb i ‘which’ neu ‘that’ yn Saesneg. Ystyriwch y brawddegau canlynol: Roedd y ferch a g anodd yn y cyngerdd yn wych. Dyma’r lleidr a w elwyd ar y teledu neithiwr. Mae’r nofel a dd arllenais yn dda. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/1.jpg)
Rhagenw perthynol
![Page 2: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/2.jpg)
Beth yw rhagenw perthynol?
Mae’r rhagenw perthynol yn cyfateb i ‘which’ neu ‘that’ yn Saesneg. Ystyriwch y brawddegau canlynol:Roedd y ferch a ganodd yn y cyngerdd yn wych.Dyma’r lleidr a welwyd ar y teledu neithiwr.Mae’r nofel a ddarllenais yn dda.Roedd y wers a gefais heddiw’n ddiddorol.
* Sylwch ar y TREIGLAD MEDDAL sy’n dilyn y rhagenw perthynol *
![Page 3: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/3.jpg)
Pryd fyddwn i’n defnyddio rhagenw perthynol?
Rydym yn defnyddio rhagenw perthynol ar ddechrau cymal perthynol/ansoddeiriol. Gwaith y cymal hwnnw yw rhoi gwybodaeth ychwanegol i ni am y goddrych yn y prif gymal e.e.
Roedd y bachgen a welais ar y teledu neithiwr, yn canu yn yr Eisteddfod Genedlaethol ym mis Awst.
Rydyn ni’n cael mwy o wybodaeth am y ‘bachgen’ yn y prif gymal
![Page 4: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/4.jpg)
Sut i ddefnyddio’r rhagenw perthynol ‘a’?
Mae’n bwysig cofio mai dechrau cymal fyddwn ni gyda’r rhagenw perthynol ‘a’.
Y gyfrinach yw creu prif gymal syml, ac yna ychwanegu ein gwybodaeth am y goddrych yn y prif gymal drwy greu cymal perthynol/ansoddeiriol.
![Page 5: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/5.jpg)
Mae’r rhagenw perthynol ‘a’ yn cymryd lle enw ac ymuno dwy frawddeg
e.e. Dyma Sion. Achubodd Sion yr eneth.
Yn hytrach nag ail-adrodd Sion, gallwn ddefnyddio’r rhagenw perthynol i ymuno’r ddwy frawddeg ac ychwanegu ein gwybodaeth am Sion.
e.e. Dyma Sion a achubodd yr eneth
![Page 6: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/6.jpg)
Gwelwn fod yr ‘a’ yn gwneud yn lle yr enw Sion, mae’n cyfeirio’n ôl at Sion.
Mae Sion felly’n RHAGFLAENYDD i’r rhagenw perthynol ‘a’:
Dyma Sion a achubodd yr eneth o’r afon
Hwn yw’r dyn a saethodd y ci defaid
Cai a losgodd ei wallt yn fflam y gannwyll
![Page 7: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/7.jpg)
SYLWER…
Mae’n beth doeth cadw’r rhagenw perthynol yn agos at ei ragflaenydd
e.e. Dyma’r ferch a welais neithiwr.
Cafodd y plant a dorrodd y ffenestr ffrae gan yr athro.
![Page 8: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/8.jpg)
Creu cymal perthynol…
Beth am greu cymal perthynol yn dilyn y canlynol:Roedd y ferch…Mae’r plant…Bydd yr athro…Mae’r gân…Clywodd y plismon…
Cofiwch gychwyn pob cymal gydag ‘a’
![Page 9: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/9.jpg)
Beth am greu?
Isod, mae cychwyn y cymal wedi ei roi i chi. Cofiwch greu prif gymal syml o’i flaen a chreu brawddeg ystyrlon e.e.
a weloddRoedd y ferch a welodd y ddamwain ddoe wedi dychryn yn arw.
![Page 10: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/10.jpg)
Creu brawddegau…a gafodda welais
a ddarllenaisa ganodda enillodd
Byddwch yn gwirio gwaith eich gilydd ar ôl creu’r brawddegau
![Page 11: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/11.jpg)
Rhagenw perthynol negyddol
Y ffurf negyddol yw ‘na’/‘nad’ e.e.
Dywedodd y ferch na chafodd ei dewis ei bod yn siomedig iawn.
Mae’r cymal perthynol yn rhoi mwy o wybodaeth i ni am y ‘ferch’ yn y prif gymal.
![Page 12: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/12.jpg)
Beth am greu cymalau gyda’r rhagenw perthynol negyddol…
Roedd y ferch…Mae’r plant…Bydd yr athro…Mae’r gân…Clywodd y plismon…
Cofiwch gychwyn pob cymal gyda’r rhagenw perthynol ‘na’
![Page 13: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/13.jpg)
Creu brawddegau…
na freuddwydioddnad oedd
na chafoddna welais
na ddewiswyd
Byddwch yn gwirio gwaith eich gilydd ar ôl creu’r brawddegau
![Page 14: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/14.jpg)
Rhagenw perthynol ‘y’/’yr’
Defnyddir y rhagenw perthynol Y, YR neu ‘R pan ddylynir y rhagenw perthynol gan ragenw personol neu arddodiad personol
Rhagenw personol = fy, dy, ei, ein, eich, eu
Arddodiad personol = arddodiad rhedadwye.e. arno fo, amdanyn nhw, iddi hi, wrthon ni, ganddyn nhw, ata i a.y.y.b.
![Page 15: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/15.jpg)
Enghraifft
Dyma’r car yr eisteddodd yr eliffant arno.
Dyma’r dyn y gwelais ei gar yn yr afon.
Yma, mae arddodiad rhedadwy yn dilyn y rhagenw perthynol.
Yma, mae rhagenw personol yn dilyn y rhagenw perthynol
![Page 16: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/16.jpg)
Creu brawddegau…
Wrth greu brawddegau yn defnyddio’r rhagenw perthynol ‘y’, ‘yr’ neu ‘’r’, mae’n hanfodol bwysig fod arddodiad rhedadwy neu ragenw personol yn y frawddeg. Mae’n bwysig creu prif gymal syml.
![Page 17: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/17.jpg)
Beth am greu?
y clywaisyr anfonoddy darllenais
y cofioddy breuddwydiais
Gwirio
Oes gennych chi arddodiad rhedadwy neu ragenw personol dilyn y rhagenw perthynol yn eich brawddeg?
![Page 18: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/18.jpg)
Ble mae’r gwallau?
Dyma’r man a welais ei ysbryd neithiwr.
Gwall Cywiriad Esboniad
a welais y gwelais Angen y rhagenw perthynol ‘y’ gan fod rhagenw personol ‘ei’ yn dilyn y rhagenw perthynol.
Sylwch
DOES DIM TREIGLAD AR ÔL Y RHAGENW PERTHYNOL ‘Y’
![Page 19: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/19.jpg)
Mae’r merch a ddarllenais amdani yn diddorol iawn.
Gwall Cywiriad EsboniadMae’r merch Mae’r ferch Enw unigol benywaidd yn
treiglo’n feddal ar ôl y fannod.
a ddarllenais y darllenais Angen y rhagenw perthynol ‘y’ gan fod arddodiad rhedadwy ‘amdani’ yn dilyn y rhagenw perthynol.
yn diddorol yn ddiddorol Ansoddair yn treiglo’n feddal yn dilyn yr ‘yn’ traethiadol.
![Page 20: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/20.jpg)
Mae’r disgybl a anfonodd y prifathro llythyr ato, wedi ei wahardd am camymddwyn.
Gwall Cywiriad Esboniad
a anfonodd yr anfonodd Angen y rhagenw perthynol fy gan fod arddodiad rhedadwy ‘ato’ yn y frawddeg.
llythyr lythyr Gwrthrych berf bersonol yn treiglo’n feddal.
am camymddwyn
am gamymddwyn
Treiglad meddal yn dilyn yr arddodiad ‘am’.
![Page 21: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/21.jpg)
Mae’r coeden derwen a welais ei lun yn y papur wedi tyfu’n anferth.
Mae’r coeden Mae’r goeden Enw unigol benywaidd yn treiglo’n feddal ar ôl y fannod.
coeden derwen coeden dderwen Ansoddiar yn dilyn enw benywaidd yn treiglo’n feddal.
a welais y gwelais Angen y rhagenw perthynol ‘y’ gan fod rhagenw personol ‘ei’ yn dilyn y rhagenw perthynol.
ei lun ei llun Cyfeirio at y goeden mae’r rhagenw dibynnol ‘ei’ ac felly, gan ei fod yn enw benywaidd, does dim treiglad.
![Page 22: Rhagenw perthynol](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081504/56814e02550346895dbb6eac/html5/thumbnails/22.jpg)
Crynhoi…
Rydym yn defnyddio rhagenw perthynol ar ddechrau cymal perthynol/ansoddeiriol
Mae treiglad meddal ar ôl y rhagenw perthynol ‘a’
Rhaid defnyddio’r rhagenw perthynol y, yr neu ‘r pan fydd rhagenw personol neu arddodiad rhedadwy yng ngweddill y frawddeg