resul buĞdayci

Resul BUĞDAYCI

MEÜ Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı

TEMEL İLETİŞİM TEKNİKLERİ

Resul BUĞDAYCI, Doç.Dr. 1962 Kayseri Doğumlu 1988 Çukurova Üniv Tıp Fakültesi Adıyaman Gerger-Tillo Sağlık Ocağı 1993 Çukurova Üniv Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD

Halk Sağlığı Uzmanı Şanlıurfa Halk Sağlığı Lab.Md. 1993 Mersin sağlık Müdürlüğü (Şb Md, Md Yrd) 1995 Çukurova Üniv Tıp Fakültesi Biyoistatistik

AD 1998 Mersin Üniv Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD Evli ve 2 kızı var

Yan Uğraşları Edebiyat… , Satranç …

Çocuğun hasta mı? sorusuna “hayır” diyen bir anne,

Çocuğun solucan düşürüyor mu? Sorusuna “evet” diyebilir

Toplumsal algı süreci

Toplumların kültür düzeyi yükseldikçe hasta sayılma eşiği düşer


Halkın sağlığını olumsuz yönde etkileyen davranışları ve alışkanlıkları değiştirmek

isteyenlermutlaka o toplumun kültürel yapısını bilmek

zorundadır


1- Yaşam kaybına

2- Sakatlıklara

3- Hastalıklara

4- Bedensel rahatsızlıklara

5- Stres ve Duygusal rahatsızlıklara yol açan nedenler

Risk Olarak Kabul Edilen Faktörler

Alkollü halde araba sürmek

Başkasının kaşığını/çatalını kullanmak

Sigara içmek

Risk algılaması standart mı ?

Aynı yerde

Aynı anda

Yılda 20 bin

Ayrı ayrı yerlerde

Ayrı ayrı zamanlarda

Yılda 100 bin

Ölümün algılanması standart mı ?

Aynı yerde

Aynı anda

Deprem

Yılda 20 bin

Ayrı ayrı yerlerde

Ayrı ayrı zamanlarda

Sigara

Yılda 100 bin

Ölümün algılanması standart mı ?

100 bin ne ifade ediyor ? Algı ne düzeyde ?

SİGARA ÖLDÜRÜR demek yeterli midir?AIDS TEHLİKELİDİR demek yeterli midir?

Tehlike nasıl anlatılabilir ?

Hastalık, ölümNeden

Neden Hastalık, ölümSüre uzun --------------------------yıllar

Süre kısa --- günler, haftalar

Risk algılaması

Risk algılaması

Neden-sonuç arasındaki mesafe

...

İletişim sorunları

İç mekan sıkışıklığı Farkında olamamak İletişim engellerine takılmak İletişim kazaları yapmak “Kayboldum” sendromu...

İletişim sorunları

Bu oturum sonunda katılımcılar Etkili bir iletişimde gerekli sözlü-sözsüz

temel becerileri uygulayacaklar Ses tonunun önemini tanımlayacaklar Doğru “empati” kuracak “Etkin dinleme” yapacak “Ben Dili” ile yanıt verecek Sandviç tekniği ile olumlu geri bildirim

verecek

Öğrenim hedefleri

Kaynak - İleti - İletişim Kanalı - Alıcı

- Görme- Tad- Dokunma- Koku - İşitme

- Ses- Konuşma- Görüntü- Yazılar

İçerik

“Anlattığın, karşıdakinin anladığı kadardır”

İletişimin Unsurları

Gürültü

Mekanik

Psikolojik

İletişimin unsurları

1. Hız

2. Ulaşılan sonuçların doğruluğu

3. Planlama, hazırlık

4. Mesajların algılanması

5. Anlatıcının psikolojik durumu

6. Oturumun seyri

İletişimin yönü 1.Tek yönlü 2.Çift Yönlü

Hangi yöntemi seçmeliyiz?

?

Çevresel * Gürültülü ortam* Gizliliği olmayan ortam* Rahat olmayan ortam * Uyaranları fazla olan ortam

İletişimi Engelleyen Etkenler

Bireysel

* Algılama farklılıkları ve dolaylı anlatımı

* Gerginlik, kaygı, ağrı, sıkıntı

* İletişim kurmada isteksizlik

* İletişim sırasında farklı şeyler düşünüp planlama

* Duymak istenen şeyleri işitmeye eğilimli olma


Bireysel

* Bilgimize ters düşen bilginin önemsenmemesi

* İletilenin ileten kişiye göre değerlendirilmesi

* Bilimsel terminoloji

* Duyguların yoğunluğu ya da duygusal uzaklık

* Duyu organlarındaki bozukluklar


Beden Dili: % 55 Sözsüz ses özellikleri: % 38

Sözlü: % 7

Mesajların iletime gücü

İletişim teknikleri

Sözel İletişim (%7) İsim kullanma Mizah kullanma Olumlu geri bildirim Uygun sözcük seçimi Tekrarlayan sözlerden kaçınma“anlatabiliyor muyum, hani, yani”

Ses ve konuşma özellikleri (Tonlama, Tempo, Vurgulama, %38)

Konuşma hızı, vurgu Ses tonu ve ses tonu değişiklikleri Sesin volümü, kararlılık İç çekmeler ve homurtular, duraksamalar ıııı’lama


“Biliyorum” sözü ile aşağıdaki ruh hallerini ifade edebilir miyiz? Kızgınlık Yorgunluk İsteksizlik Kararlılık Çaresizlik Merak

Vurgu, Tonlama, Volüm

Beden Dili (% 55) Duruş, postür Jestler ve mimikler Giyim kuşam, renkler Göz teması Alanın kullanılması, nerede duracaksın Katılımcıya yönelim Tekrarlayan hareketlerden kaçınma Temas

Omuz sıvazlama El sıkışma Bir şey verme


Güvenlik mesafemizi ortadan kaldıran durumlar *Sarılma, dokunma, yan yana oturma* Polislerin sanığı çok yaklaşarak sorgulaması* Diş hekiminin çok yakın mesafede çalışması * Bir asansördeki sıkışıklık

Karşılıklı güven oluştuktan sonra, karşıdaki kişiye dokunmak iletişimi sıcak bir havaya sokabilir

Güvenlik mesafesi

Güvenlik mesafesi

ABD Başkanlık Seçimlerinde;

Yorgun ses tonu ve postür, özensiz giyimle

televizyona çıkan başkan adayı iyi bir çalışma

planı sunmasına rağmen sportmen görünümlü,

emin ve sağlıklı ses tonu olan, özenli giyimli

başkan adayından daha düşük düzeyde oy

toplamaktadır

Beden dilini iyi kullanan dünyayı yönetir !

1- Dinlemez 2- Dinler, anlamaz3- Dinler, anlar, inanmaz4- Dinler, anlar, inanır, yanlış uygular5- Dinler, anlar, inanır, doğru uygular, beklentilerini karşılamaz

İletişim süreci

Doğru mesajları versek bile, iletişim her zaman amacına ulaşmayabilir

Bu nedenle iletişim engellerini her zaman göz önüne alınmalıdır

İletişim engelleri ve iletişim kazaları

1. Doğrudan temas

2. Güvenlik mesafesi (tehditler)

3. Konuşurken vücut pozisyonu

4. Grup eğitiminde konuşma bölgesi

Beden Dili

5. Masayı kullanma

6. Konuşurken yüz ifadesi, eller-kollar

Aynı sözcüğün farklı tonlamalarla tekrarlanması (yüz ifadenizin ve vücut hareketlerinizin değişimi)

7. Konuşurken nereye bakarsınız

8. Rahatlık ve rahatsızlık bulaşıcıdır

Beden Dili

Rahat-kendinden emin Hareketi serbest-sakin Giysi-aksesuar sorun yaratmamalı Masa vb eşyadan destek aranmamalı

Görünüm-duruş

Göz teması

Sözü göz dinler Gözler ve burnu ortalayan temas (3-5’’) Bir noktaya odaklanma ( - )

İfadesiz yüz : ilgisiz - coşkusuz (-) Güleryüz

- canlı - ciddi - gülümseyen - soran – güvenli

Ne söyediğin değil nasıl söyledin önemli

Yüz ifadesi

Yetişkin dikkati 10 – 12 dakika Konuşmacı 120 – 160 kelime/dakika Yetişkin anlama 400 – 600 kelime/dakika Aradaki boşluklara başka konular girmemeli

İlginin canlı tutulması

Ellerin ön veya arkada birleştirilmesi ( - ) Kolların önde çaprazlanması ( - ) Kollar serbestçe iki yanda ve ( + ) avuç içlerinin görülmesi

Jestler– Aynısını sürekli tekrarlama, çeşitlendir- Sözle senkronize et- İlgiyi çekmesin fikre yöneltsin

El-Kol Hareketleri

Yormamalı Açıklayıcı hareket : ifadeyi açıklamak Güçlendirici hareket : fikir-duygu-sembolize Hazırlayıcı hareket : katılımcıdan tepki almak

El-Kol Hareketleri

Konuşurken -Amaçsız - sert hareket yapma - İstem dışı hareket- Elde oynama - Elini cebinde unutma - Sırtını dönme

Dikkat !

On iki İletişim Engeli

HASTA : Bu egzersizleri yapmaktan nefret ediyorum. Bana iyi geldiğine de inanmıyorum.

DOKTOR: Ben size söyleyinceye kadar hiç ara vermeden egzersizlerinizi sürdürün. Bırakın ne yapacağınıza ben karar vereyim.

1-Emir vermek

HASTA: Acaba bacaklarımdaki dermansızlık geçecek mi?

DOKTOR: Umudunu yitirirsen hiç iyileşemezsin.

2-Uyarmak, gözdağı vermek

HASTA: Kemoterapi almak istemiyorum İnsanı çok kötü yapıyormuş, pek de işe yaramıyormuş

DOKTOR: Kocanın ve çocuklarının hatırı için almalısın

3-Ahlak dersi vermek

HASTA:Bu aptal sürgüyü kullanmak yerine neden tuvalete gitmiyorum?

HEMŞİRE: Prenses hazretlerine bakar mısınız. Rahatınız mı bozuluyor acaba ?

4-Ad takmak, alay etmek

HASTA: Son muayeneden beri bu kadar kilo aldığım için kendimi çok suçlu hissediyorum.

DOKTOR: Yediğin onca yağlı yemekler için başkasını suçlayamazsın.

5-Yargılamak, suçlamak

HASTA: Histerektomi yaptıramam , çok korkuyorum. Kendimi eksik gibi hissederek depresyona girebilirim.

DOKTOR : Hayır Hayır öyle değil, sana gerçekleri anlatayım.

6-Öğretmenliğe kalkışmak

HASTA: Kocam yaşlandıkça daha da unutkan oluyor, çıldıracağım. Evde her işini ben yapıyorum.

HEMŞİRE: İnsanlar yaşlandıkça unutkan olurlar: Bu doğaldır. Ama size gerçekten bravo , aşırı sabırlı davranıyorsunuz.

7-Aşırı övmek

HASTA: Gittikçe kötüleştiğimi hissediyorum.

DOKTOR: Ahmet bey , bugün yürüyüş yapmadığınız için size öyle geliyor.

8-Analiz etme, yorumlama

HASTA: Ailemi özlüyorum, burada kendimi yalnız hissediyorum.

DOKTOR: Evet ama burada yeni arkadaşlar edindin. Herkes seni çok seviyor.

8-Güven verme

HASTA: Tüm yaşamım boyunca kendi kendime baktım. Şimdi başkalarına muhtaç olmak beni üzüyor

DOKTOR: Özgür bey bir tansiyonunuza bakalım. Öksürüğünüz nasıl oldu

10-Sözünü kesmek, konuyu saptırmak

HASTA: Bu hastanede hemşirelerin hastaları nasıl ihmal ettiklerini bilmeniz gerektiğini düşünüyorum

DOKTOR: Hemşirelerin ne tür görevleri olduğunu biliyor musunuz? Bu şikayetinizi onlara hiç söylediniz mi

11-Soru sormak, sınamak

12-Öğüt verme, çözüm getirme

HASTA: Kilo vermek istiyorum ama çok zorlanıyorum

DOKTOR: Az yiyeceksin ve spor yapacaksın

Seni ve anlattıklarını anlıyorum mesajı Konuşanın yüzüne bakarak/göz teması kurarak

dinleme Uygun aralıklarla başını sallama Sözünü kesmeden ‘Anlıyorum’ , ‘evet’, ‘hı hı’ gibi

ilgiyi gösteren kısa geri bildirimlerde bulunma Uzun boşluklarda söylediğini tekrarlama gereklidir Yakalanan duyguları bir cümlede özetlemek

Etkin Dinleme

Ben Dili ile yanıtlama

Empati

KURGU: Acil servise, alın bölgesinde kesi olan bir bebek

getiriliyor. Annesi sürekli ağlıyor, bağırıyor. Bebeği uygunsuz pozisyonda tutuyor ve dikiş atmanıza izin vermiyor. Ne yaparsınız?

Hangi basamaktan empati yapıyoruz

Çocuğunuz sizin böyle ağlamanız karşısında ne hissediyor?

Kocaman kadınsınız, sizin böyle üstünüzü başınızı yırtmanıza bu insanlar ne der ?

Sıradaki insanlar sizin bu şekilde zamanımı almanıza diyor?


EN ALT BASAMAK / DİĞERLERİ Senin sorunun karşısında toplum ne

hissediyor? (Ayıplama)

Çocuğunuz sizin böyle ağlamanız karşısında ne hissediyor?

Kocaman kadınsınız, sizin böyle üstünüzü başınızı yırtmanıza bu insanlar ne der ?

Sıradaki insanlar sizin bu şikayetlerinize benim zaman ayırmama ne diyor?


3 ay önce de benim oğlumun da alnında kesi oldu hiç bir şey olmuyor merak etme

Ben de çok etkilendim.


ORTA BASAMAK / BENSenin sorunların karşısında ben ne

hissediyorum? (Eleştiri, akıl verme, teşhis etme, bende de var, benim duygularıma göre… )

3 ay önce de benim oğlumun da alnında kesi oldu hiç bir şey olmuyor merak etme

Ben de çok etkilendim.


Çok üzgün olduğunuzu görüyorum. Çok kaygılısınız. Babanızı kaybettiğiniz için ne kadar üzüldüğünüzü

görüyorum Nasıl yardım edebilirim


EN ÜST BASAMAK / SENSenin sorunun karşısında sen ne hissediyor ve

ne düşünüyorsun? (Anlamaya çalışma ve ifade et, destekle, soruna eğil, derin duyguları anlamaya çalış, yardım öner)

Çok üzgün olduğunuzu görüyorum. Çok kaygılısınız. Babanızı kaybettiğiniz için ne kadar üzüldüğünüzü

görüyorum Nasıl yardım edebilirim

Geri bildirim

Olumlu-geliştirilmesi gereken-olumlu Spesifik Tanımlayıcı Doğrudan Zamanında

Etkin Geri Bildirim

İyi zamanlama

Önce takdir et, Sonra geliştirilmesi gerekenleri ekle, düzelt!

Takdir etmeyi bir alışkanlık haline getir!

Alkışla

Basmakalıp olma!

“Aferinİyi işGüzel yapıyorsunOlmadı”

Spesifik ol!

Problemi sapta Sonucunu sapta Beklentini açıkla! Bu davranışı devam ederse olacakları

açıkla!

Olumlu geri bilgilendirmenin temel kuralı!

Önce Takdir et! Sonra geliştir, düzelt! Tekrar takdir et!

Yönetim1. Planlama2. Uygulama3. Değerlendirme4. DENETİM

Sağlık Bakanlığı, Tütün Kontrolünde Denetim Ekipleri Eğitimi, 13-14

Nisan 2009

Denetim

1. İzleme kriterlerine uygunluğun belirlenmesi

2. Sonuçların değerlendirmesi3. Sorun alanının ve temel nedenlerinin

saptanması4. Nedenlerin ortadan kaldırılması

Bilgilendirme Destekleme


Nisan 2009

İzleme Kriterleri

1. Basit 2. Anlaşılır 3. Güncel 4. Gerçekçi5. YASAL


Nisan 2009

İzleme Kriterlerine Uygunluk

4207 Sayılı Yasa Maddeleri ile bir kontrol Listesi oluşturma

Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan rehberde yer alan form bir kontrol listesi özelliğindedir

Denetimin Başarısı

Denetleyicinin özellikleri İnsanlar arası ilişki kuralları İletişime özgü kurallar Yetişkin eğitimine özgü kurallar Denetime özgü kurallar

Denetleyicinin özellikleri

Dürüst Özerk Saygılı İçten Hoşgörülü Güven verici Önyargısız Tutarlı

Başarılı bir denetleyici için donanım

Ölçme kriterlerini bilme Değerlendirme yapabilme İletişim teknikleri Eğitim teknikleri Sorunu bulabilme ve çözebilme Planlama yapabilme

İLETİŞİM BECERİSİ KONTROL LİSTESİSayın denetim ekibi üyesi,Denetim sürecinde iletişim kurarken lütfen aşağıdaki kontrol listesinde yer alan adımların tamamını gerçekleştirmeye özen gösteriniz.

BASAMAKLAR1. Denetim mekanında görüşülecek olan kişiyi selamlama2. Kendini/grubu tanıtma3. İletişim kurulacak kişinin ismini öğrenme, isimle hitap

etme4. Mekanda bulunma nedenini açıklama5. İletişim sırasında ses tonunu başvuranın duyabileceği

şekilde ayarlama6. Göz teması kurma7. Durumla ilgili olarak yeterli bilgiyi aktarma8. Soruyu nazik ve olumlu yüz ifadesiyle dinleme, yanıt verme9. Denetleme sürecini kontrol listelerine göre yapılacağını

söyleme10. Denetleme aşamasındaki basamakları açıklama11. Denetleme süreci bittiğinde bundan sonraki süreci nazik bir

şekilde açıklama12. Varsa soruları yanıtlama13. Teşekkür ederek mekandan ayrılma

Yetişkinin Özellikleri

1. Sorumluluk duygusu gelişmiştir2. Benlik duygusu gelişmiştir3. Gereksinim duyduğu konuyu öğrenir4. Pratik düşünür5. Birikimli ve deneyimlidir6. Sonuçları bilmek ister


Nisan 2009

İlk izlenim … ?

İlk birkaç dakikada !

Etkili Giriş

Güleryüz İsimle hitap Güncel bir konu ile ilgili birkaç söz Beden dili…

Ekip

Zincir en zayıf halkası kadar sağlamdır

resul buĞdayci

Documents