research data management

ResearchData Management

Bibliotheek

Informatiebijeenkomsten baliemedewerkers juni-juli 2014

Welkom

1) Introductie: onderzoek, data & management

2) RDM-programma: beleid, opslag & archief

3) Aan de slag

4) RDM-ondersteuning, wat & wie?

5) Vragen & afsluiting

RDM Informatiebijeenkomsten balie 2

Onderzoek, data & managementIntroductie



vraag

opzet

uitvoeringanalyse

publicatie

onderzoek


vraag

opzet

uitvoeringanalyse

publicatieonderzoek

& data

verzamelen

interpreteren

delenplannen

citeren

opslaan

beherenbeschrijven

anonimiseren

combineren

hergebruiken


alle onderzoekers werken met data,

maar wat zij daar precies onder verstaan,

hangt van hun vakgebied af

kwalitatief, kwantitatief

print, digitaal, fysiek

tekst getallen multimedia modellen software vakspecifiek instrument-specifiek

best

ands

form

aten

Onderzoeksdatamanagement

“(…) the organisation of data, from its entry to the research

cycle through to the dissemination and archiving of valuable

results. It aims to ensure reliable verification of results, and

permits new and innovative research built on existing

information.”Angus Whyte en Jonathan Tedds, Making the case for research data management (Edinburgh 2011), [1]


RDM Informatiebijeenkomsten balie

RDM: context

Digitalisering en internet

12


RDM: context


Open Access-beweging

13


RDM: context



Wetenschappelijke integriteit

14


RDM: context



Wetenschappelijke integriteit

Debat over het (anders) meten en waarderen van

(andere dan traditionele) onderzoeksresultaten

15


Belanghebbenden

Taak van de onderzoeker

Belang van het onderzoeksinstituut

Eis van financier en uitgever

Noodzaak volgens de wetgever

Waarde voor wetenschap en samenleving

& werk voor de informatiespecialist!

Boston Tapes: onderzoeksdata

- Geluidsopnamen

- Transcripten

- Foto’s?


Boston Tapes: datamanagement


Afgesloten ruimteCassettebandjes, papier: geen duurzame mediaEmbargo, maar overeenkomsten met respondenten niet waterdichtBestaan en vindplaats lang onbekend, niet beschikbaar voor hergebruik of verificatieVacuüm, direct betrokkenen niet meer bij Boston College werkzaamNiet benut: juristen, oral history deskundigen niet geraadpleegd

BeveiligingOpslagPersoonsgegevens

Vindbaarheid

Verantwoordelijkheden

Expertise van derden

Beleid

Opslag

Eenduidige gedragsregels en heldere

verantwoordelijkheden

Beheren en delen van data tijdens onderzoek: eenvoudig en veilig

Ondersteuning

Datarepository

Goede training en efficiënte ondersteuning, on- en offline

Archiveren, publiceren en citeren: open als ´t kan,

gesloten als ´t moet


Beleid, opslag & archiefUvA RDM-programma


UvA RDM Programma

RDM Beleid Academische Zaken

RDM Ondersteuning Bibliotheek

RDM Opslag ICT Services

RDM Repository Bibliotheek



Waarom is beleid belangrijk?

Richtlijnen voor omgaan met onderzoeksdata

Verbeteren van de kwaliteit van het onderzoek

Ondersteunt het gebruik van de basisvoorzieningen voor

opslaan, delen, archiveren en publiceren

Voorkomen van fraude/plagiaat

Beleid


Beleid waarvoor?

Locatie van servers en bijbehorende wetgeving

Bewaartermijnen

Verplicht archiveren van onderzoeksdata

Beleid t.a.v. auteursrecht/licenties

Beleid


RDM Opslag: inhoud

Voorzieningen voor opslag en delen van onderzoeksdata

tijdens het onderzoek

Opgezet door ICTS (projectleider Martin Huurdeman)

Opslag


vraag

opzet

uitvoeringanalyse

publicatieonderzoek

& data

verzamelen

interpreteren

delenplannen

citeren

opslaan

beherenbeschrijven

anonimiseren

combineren

hergebruiken


RDM Opslag: voorzieningen

Eenvoudig en snel opslagruimte aanvragen

Onderzoeksdata veilig opslaan

Data veilig delen met anderen, binnen of buiten UvA

Backups maken en teruggaan naar oudere versies

Data publiceren en/of archiveren naar datarepository

Opslag


RDM Opslag: pilot

50 TB opslagruimte / 75 TB back-up

Op twee locaties: Roeterseiland en Science Park

Website voor aanvraag opslagruimte, beheer van

onderzoeksdata en toegang, versiebeheer en koppeling

naar datarepository

Opslag


RDM Repository: inhoud

Archief voor data uit afgesloten onderzoek

Publiceren met persistent identifier

Open als het kan, gesloten als het moet

Datarepository


vraag

opzet

uitvoeringanalyse

publicatieonderzoek

& data

verzamelen

interpreteren

delenplannen

citeren

opslaan

beherenbeschrijven

anonimiseren

combineren

hergebruiken


RDM Repository: planning

1. Verkennend onderzoek naar geschikte repository-

systemen (t/m 1 juli 2014)

2. Implementatie van het gekozen systeem

(t/m 31 december 2014)

Datarepository


RDM Repository: onderzoek

1. Inventarisatie functionele eisen en wensen van

onderzoekers/onderzoeksgroepen

2. Marktonderzoek

3. Interpretatie onderzoeksresultaten: welke systemen

voldoen aan onze eisen?

4. Advies

Datarepository


RDM Repository: markt

DANS/3TU (RDNL)

Dataverse

Dryad

Figshare

EUDAT

Datarepository


RDM Repository: resultaten

Ontwikkelingen EUDAT - B2Share repository

Samenwerking RDNL, Dataverse Nederland en EUDAT

Figshare

Datarepository


Demo: data uploaden & publiceren

http://www.figshare.com/

Onderzoeksdata:beveiliging & veiligheid

Aan de slag



In de volgende vijf situaties ging het mis met de veiligheid

van onderzoeksdata.

Met welke voorzorgsmaatregelen hadden deze scenario’s

voorkomen kunnen worden?

UK Data Archive (UK Data Service), Managing and sharing data. Training resources (2011), 63-65http://ukdataservice.ac.uk/manage-data/training.aspx

http://ukdataservice.ac.uk/manage-data/training.aspx


De laptop van een onderzoeker wordt gestolen terwijl hij een

conferentie bezoekt. Op de harde schijf van de laptop stonden

cruciale onderzoeksgegevens die nergens anders opgeslagen

zijn.

1


Een projectmedewerkster ontvangt digitale geluidsbestanden

per e-mail en slaat die op haar harde schijf op. Als zij klaar is

met uitwerken en de transcripten naar de onderzoeker heeft

gestuurd, vergeet ze de bestanden uit haar e-mailprogramma

en van de harde schijf van haar computer te verwijderen. Ze

verkoopt haar computer later via Marktplaats.

2


Een brand in een universiteitsgebouw verwoest de werkkamer

van een onderzoeker en alle papieren onderzoeksgegevens die

hij voor archivering aan het klaarmaken was.

3


Niet-geanonimiseerde onderzoeksdata worden per ongeluk op

een projectwebsite gepubliceerd.

4


Een onderzoeker voorziet de map waarin hij zijn

onderzoeksdata bewaart van encryptie, maar vergeet zijn

wachtwoord. Daardoor kan hij niet langer bij zijn data.

5

RDM-ondersteuning: wat & wie?



Ondersteuning

Bibliotheek

Training van informatiespecialisten

RDM-website

RDM-loket

Training van (beginnende) onderzoekers

Ondersteuning

1. Wat zijn onderzoeksdata?

2. Hoe ziet de levenscyclus van wetenschappelijk onderzoek eruit, en wat heeft dat met onderzoeksdata te maken?

3. Wat is goed onderzoeksdatamanagement?

4. Waarom is goed onderzoeksdatamanagement belangrijk voor onderzoek(ers)?

5. Is er een relatie tussen Open Access publiceren en onderzoeksdatamanagement? Zo ja, welke?

6. Wat zeggen instanties als VSNU, NWO en KNAW over het omgaan met onderzoeksdata?

7. Heeft de UvA beleid op het gebied van onderzoeksdatamanagement? Zo ja, wat houdt dat in?

8. Hoe kan de Bibliotheek onderzoeksdatamanagement ondersteunen?

9. Hoe verandert jouw werk als gevolg van het ondersteunen van onderzoeksdatamanagement?

10. Waar vind je informatie over onderzoeksdatamanagement?

11. Wat zijn de belangrijkste 'best practices' in onderzoeksdatamanagement voor studenten en onderzoekers?

12. Welke argumenten zou jij gebruiken om onderzoekers van het belang van goed onderzoeksdatamanagement te overtuigen?

13. Wat moedigt onderzoekers aan om data te delen? Wat weerhoudt hen ervan?

14. Welke juridische haken en ogen zitten er aan (het delen van) onderzoeksdata?

15. Welke vragen stel je aan een onderzoeker om hem of haar te kunnen adviseren over onderzoeksdatamanagement?

16. Is er les- of informatiemateriaal op het gebied van onderzoeksdatamanagement dat jou kan helpen bij het ondersteunen van (beginnende) onderzoekers?

17. Wat is een datamanagementplan en wat komt er kijken bij het schrijven van zo'n plan?

18. Zijn er data repository's die van belang zijn voor de vakgebieden die jij ondersteunt?

19. Waar stuur je een onderzoeker naartoe die op zoek is naar een dataset voor hergebruik?

20. Hoe verwijs je in een publicatie naar een dataset?

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

niet nauwelijks ongeveer goed heel goedDat weet ik

November 2013 – vóór de training (n=20) RDM Informatiebijeenkomsten balie 45

Mei 2014 – na de training (n=19)

1. Wat zijn onderzoeksdata?

2. Hoe ziet de levenscyclus van wetenschappelijk onderzoek eruit, en wat heeft dat met onderzoeksdata te maken?

3. Wat is goed onderzoeksdatamanagement?

4. Waarom is goed onderzoeksdatamanagement belangrijk voor onderzoek(ers)?

5. Is er een relatie tussen Open Access publiceren en onderzoeksdatamanagement? Zo ja, welke?

6. Wat zeggen instanties als VSNU, NWO en KNAW over het omgaan met onderzoeksdata?

7. Heeft de UvA beleid op het gebied van onderzoeksdatamanagement? Zo ja, wat houdt dat in?

8. Hoe kan de Bibliotheek onderzoeksdatamanagement ondersteunen?

9. Hoe verandert jouw werk als gevolg van het ondersteunen van onderzoeksdatamanagement?

10. Waar vind je informatie over onderzoeksdatamanagement?

11. Wat zijn de belangrijkste 'best practices' in onderzoeksdatamanagement voor studenten en onderzoekers?

12. Welke argumenten zou jij gebruiken om onderzoekers van het belang van goed onderzoeksdatamanagement te overtuigen?

13. Wat moedigt onderzoekers aan om data te delen? Wat weerhoudt hen ervan?

14. Welke juridische haken en ogen zitten er aan (het delen van) onderzoeksdata?

15. Welke vragen stel je aan een onderzoeker om hem of haar te kunnen adviseren over onderzoeksdatamanagement?

16. Is er les- of informatiemateriaal op het gebied van onderzoeksdatamanagement dat jou kan helpen bij het ondersteunen van (beginnende) onderzoekers?

17. Wat is een datamanagementplan en wat komt er kijken bij het schrijven van zo'n plan?

18. Zijn er data repository's die van belang zijn voor de vakgebieden die jij ondersteunt?

19. Waar stuur je een onderzoeker naartoe die op zoek is naar een dataset voor hergebruik?

20. Hoe verwijs je in een publicatie naar een dataset?

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

niet nauwelijks ongeveer goed heel goedDat weet ik



informeren adviseren

doorverwijzen trainen

informatiespecialist(specialist wetenschappelijke informatie)


Training

Studenten (rMA)

Promovendi

Onderzoekers

RDM Informatiebijeenkomsten balie 49http://datalib.edina.ac.uk/mantra/

http://datalib.edina.ac.uk/mantra/

RDM Informatiebijeenkomsten balie 50http://www.projectcairo.org/module/unit1-0.html

http://www.projectcairo.org/module/unit1-0.html

RDMO Data & dienstverlening 51https://www.wageningenur.nl/en/article/Data-Management-3.htm

https://www.wageningenur.nl/en/article/Data-Management-3.htm

UvA RDM-website

Basisinformatie

Vakspecifieke pagina’s

Nederlands- en Engelstalig



RDM-loket

One stop shop voor onderzoekers

‘Plan B’ voor informatiespecialisten

Eén telefoonnummer, één e-mailadres

Erachter: netwerk van in- en externe deskundigen

Naast UBAcoach


RDM-loket: interne experts

Bibliotheek

ICT Services

Audiovisueel Centrum (AVC)

Bureau Kennistransfer

Documentaire Informatievoorziening (DIV)

Juridische ZakenInstituut voor Informatierecht (IvIR)

ICT & Onderwijs (ICTO)

Ethische commissies

FEIOG


Kan RDM-loket vraag

beantwoorden?

Informatiespecialist (IS) beantwoordt vraag (met bericht aan RDM-loket)

Kan informatie-specialist vraag beantwoorden?

RDM-loket beantwoordt vraag (met bericht aan IS)

Kan UvA-expert vraag

beantwoorden?

Kan extern expert vraag

beantwoorden?

UvA-expert beantwoordt vraag (via RDM-loket, met bericht

aan IS)

Extern expert beantwoordt vraag (via RDM-loket, met

bericht aan IS)

Vraag van onderzoeker

aan RDM-loket

Ja

Ja

Ja

Ja

Nee

Nee

Nee

UvA

RD

M-lo

ket

wor

kflow

Vragen & afronding



Colofon

Presentatie: Mariëtte van Selm | [email protected] | Matthieu Uittenbogaard | [email protected]

Beeld titelslide: Jørgen Stamp | http://www.digitalbevaring.dk/

Beeld slide 17, met de klok mee: https://www.overdrive.com/media/468540/voices-from-the-grave http://edition.cnn.com/2014/04/30/world/europe/gerry-adams-police/ (still uit video) https

://www.facebook.com/photo.php?fbid=769749419716274&set=pb.139497792741443.-2207520000.1400855223.&type=3&theater

http://edition.cnn.com/2014/04/30/world/europe/gerry-adams-police/ (still uit video)

Beeld slide 20 t/m 34 en 44:https://www.flickr.com/photos/jannekestaaks/sets/72157645055854776

M. van Selm en M. Uittenbogaard, Research Data Management. Informatiebijeenkomsten baliemedewerkers. Presentatie, 30 juni 2014.Dit werk is gelicenseerd onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationaal

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

http://www.digitalbevaring.dk/

http://www.digitalbevaring.dk/

https://www.overdrive.com/media/468540/voices-from-the-grave

http://edition.cnn.com/2014/04/30/world/europe/gerry-adams-police/


https://www.facebook.com/photo.php?fbid=769749419716274&set=pb.139497792741443.-2207520000.1400855223.&type=3&theater




https://www.flickr.com/photos/jannekestaaks/sets/72157645055854776

https://www.flickr.com/photos/jannekestaaks/sets/72157645055854776

http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/





research data management

Documents

data captured

data managementrdm

data from lab equipment

de gegevens

internetopen access

research information

de hand

but can be expensive