ÖĞrencİlerde dİkkat ve motİvasyon zafİyetİne neden...

Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 225

ÖĞRENCİLERDE DİKKAT VE MOTİVASYON ZAFİYETİNE NEDEN OLAN BAZI FAKTÖRLER

Bedri KATİPOĞLU1

ÖZEğitimveöğretimdeençokkarşılaştığımızsorunlardanbiridemotivasyon

eksikliğidir.Öğrencilerdekibaşarıgrafiğinidüşürenönemlibirsorundurmotivasyonzafiyeti.İlköğretim,ortaöğretimveüniversiteçağlarındasıksıkgörülenbuolumsuztablo şüphesiz tek yönlü sebebe bağlı değildir. Biyo-psiko-sosyal birçok nedenmotivasyonutahripedebilirveyazafiyetedüşürebilir.Bizözellikleİzmirmetropolalanıiçindeeğitimgörenortaderecelibazıöğrencilerlemotivasyonkonusundaanketyaptık.Motivasyonuyokedenveyazafiyetineençoknedenolananafaktörleritespitetmeyeçalıştık.Şüphesizçıkansonuçlarla ilgilibirgenellemeyapamayızamabugibikonulardaenazındanlokalbirfaydagöreceğimizitahminediyorum.

Anahtar kelimeler:Eğitim,okul,öğrenci,motivasyon

SOME FACTORS WHİCH CAUSE THE LACK OF MOTİVATİON AND CONCENTRATİON IN STUDENTS

ABSTRACTOneoftheproblemswemeetmostineducationandtuitionisthelackof

motivation.Thelackofmotivationisthemostimportantproblem,whichbringsthegraphicsofsuccessofstudentsdown.Nodoubtthisnegativesituationwhichisoftenseenduringtheagesofprimaryandsecondaryeducationanduniversityeducationdoesnotdependonthereasonhavingoneaspect.Alotofbiopsychosocialreasonscandestroy themotivation and cause the lack of it.Wehavemade a surveyonmotivationwhith some secondary school students having educationwithin thelimitsofthemetropolisofİzmir.Wetriedtodeterminethemainfactorswhichcausethedisappearanceorthelackofmotivation.WecannotmakeageneralizationwiththeresultsobtainedbutIthinkwewilltakeatleastalocalbenefitaboutthematterslikethis.

Key words:Education,school,student,motivation

1 Yrd.Doç.Dr., Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı

Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012226

AMAÇ:Öğrencilerdekidikkatvekonsantrasyonyeteneğinivedolayısıylamotivasyon

kabiliyetini yok eden veya zafiyete uğratan önemli faktörleri genel hatlarıyla veobjektifolaraktespitedebilmektir.

Öğrenciderkenortadereceliokulöğrencilerinivehassatensonsınıfyani12.sınıf öğrencilerini kastediyoruz. Üniversite öğrencileri ile orta dereceli okulöğrencilerindekimotivasyonelbette farklı olabilir.Amaöğrencilikpsikolojisi herikikesimdedeortakpaydaolduğunagörenegatifunsurlaraynenöyleolmasadahiaşağı yukarı birbirine benzemektedir. Bu nedenle biz tıpkı fizyopatolojik veyapsikopatolojikrahatsızlıklardaolduğugibiöncesemptomdanteşhisegitmeyidahasonra ise teşhisten çözüme yani psikolojik tedaviye giden spesifik bir yöntemikullanarakenazındanlokalbirfaydayaulaşacağımızıumutederekortadereceliokulöğrencileriniaraştırmayıuygungördük.

Üniversite öğrencilerindeki motivasyon zafiyetine sebep olan unsurlarıdaha detaylı bir şekilde incelemek için ilgili akademisyenlere gerçekten ihtiyaçvardır.Buönemlikonusadecebilimadamlarıtarafındandeğilaynızamandaailevesosyalçevretarafındandaçeşitlizamanvezeminlerdeelealınmalıdır.Aksihaldemotivasyonu bozulan nice öğrencilerdeki bu karamsar duygu tedavi edilmezsebireyselbunalımdançıkıpkolektifvetoplumsalnevrozadadönüşebilir.Dolayısıylaeğitimveöğretimileilgiliolantümçalışanlarınisteröğretmenolsunisterüniversiteakademisyenleri olsun iyi derecede pedagojik formasyon bilgisine sahip olmalarıgerekir. Zira öğrencilere sadece bilgi sunumu yapmak kafi gelmemektedir.Aynızamandaruhsalvemoralaçıdanonlarayönverebilecekpsikososyalveentelektüelbirdonanımadasahipolmakgerekir.

1. GİRİŞSahipolduğuüstündonanımveyetenekleriyleadetav.i.polarakyaratılan

insanınelbettedünyayagelişformatıdailahihikmetemebnidir.İmangerçeğindensonra insanınAllah katındaki derecesini yükselten en güzel rütbe şüphesiz ilimrütbesidirveİslamDininin ilmeve ilimadamlarınaverdiğiönembaşkadinveyarejimlerle kıyaslanmayacak kadar muhteşemdir. (Armağan, 2005, Sezgin, 2007,Katipoğlu,1991,Bayraktar,1985,Danişmend,1983,İzmirli,1973,Tabbara,1977).Zirainsanınyaratılışgayesiniidrakedipanalitikdüşünmesinivebuşuurlayaşamasınıtemin eden enönemli unsur ilimdir. İlimaynı zamandadünyadayaşam sürenveinsanınrefahıiçingeliştirilentümteknolojikaraçlarındakaynağısayılmaktadır.


BuyüzdenilkemriokuolanKur’an-ıKerimilmeveilimadamlarınabüyükönem

Vermiş (Mücadele Suresi 11, Fatır Suresi 28, Enbiya Suresi 7), Hz.Muhammed(s.a.v)dealimlerin,peygambervarisiolduğunuvurgulamıştır(Keşf’ülHafa2/1745).

Bilimsel tahsil için eğitim ve öğretimle meşgul olan öğrencilerin zihinharitalarında tasarladıkları başarıya ulaşabilmeleri için hassaten dikkat vekonsantrasyon yeteneğine sahip olmaları gerekir. Zira uzun bir maraton sayılaneğitimveöğretimyarışıyeterliazim,irade,dikkatvemotivasyonolmazsayemyeşilbirtepegibigörünmesinerağmenilimyaylasınaçıkmakzorlaşırhattakimileriiçinimkansızbirhalegelir.

Eğitimveöğretimhayatındabaşarılıolmakiçinelbetteçokçeşitliyöntemlervardır. Ancak dikkat ve motivasyon bu yöntemlerin ilk sıralarında yer alır.Motivasyonzafiyetiiseeğitimdekibaşarıgrafiğinidüşürürveyaifsateder.Halböyleoluncaönceliklebireydahasonraisebireylerinoluşturduğutoplumkatmanlarındagenelbaşarıperformansıdüşer.

Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlüğü’nde motivasyon kavramı güdülenmekelimesiyle açıklanmaktadır.’’Bireyin eyleminin yönünü, gücünü ve önceliksırasınıbelirleyeniçyadadışdürtücününetkisiyleeylemegeçmesi’’olarakifadeedilmektedir.

Genelolarakmotivasyon:Güdülerinetkisiyleeylemegeçmevegerçekleşmesürecidir. Bu süreçler daha ziyade dört aşamada gerçekleşir. a- gereksinim b-uyarılmac-davranışd-doyum

Motivasyon terimi, ilk olarak 1880’li yıllarda İngiltere ve ABD’dekipsikologların yazılarında belirmeye başlamıştır. Ancak akademik psikolojininkurucusukabuledilenW.Wundt’ungelenekselekolünebağlıpsikologlartarafındankullanılmadığıgörülmektedir.

Öteyandanbudünyahayatındakimaddivemanevikazanımlarıenyüksekbirseviyeyeçıkarabilmekiçininsanlartarafındanortayakonanazim,gayret,şevkve buna ait davranışların tümüne demotivasyon denilmektedir (Harry ve Lamb,1983, The LexiconWebster Dictionary, 1978, Enç, 1980, Kutub, 1977, Tuğlacı,1981,İzveHony,1953)Bununlabirliktehalkarasındaveyaakademikplatformlardamotivasyon denilince genellikle iradi dikkat ve konsantrasyon kabiliyetinin ilgilikonulardapsikolojikbirroketmisaliyoğunlaşmasışeklindedealgılanmaktadır.

Sosyoloji Anabilim Dalı



Birinsanınkamilmanadamotivasyonaulaşmasıiçinöncekendiniarzuettiğimeşruhedeflereyoğunlaştırmasıgerekir.Bunaotomotivasyondenilmektedir.Zirakendinimotiveedemeyenkişilertoplumuhiçmotiveedemezler.Kişidehembireyselvetoplumsalmotivasyonyeteneğibulunursaarzuedilenpozitifsonuçlardahakolayaçığa çıkar.Özellikle karizmatik liderlik psikolojisindemotivasyonun çok büyüketkisivardır.

Motivasyon analizlerinde gözden kaçırılmaması gereken bazı hususlarşunlardır.Herhangibiriştebaşarı,istenilenşeyieldeetmektir.Mutlulukiseeldeettiğişeysevmektir.Bunedenleidealmotivasyonanlayışındasadecebaşarıolmamalıdır.Başarılanşeylerinilgilikişilerceseviliyorolmasıdasondereceönemlidir.Hayatınherkesimindegörülmeklebirlikteözellikleüniversiteöğrencilerindezamanzamanbu konularda oldukça zıt davranışlar görülmektedir.Mesela sevmediği bir lisanseğitimini bitiren kişi bu alanda verimli olamaz.Ancak seviyorsa daha dinamikolur.Ve hem başarılı hem demutlu olabilmek içinmotivasyon dinamiklerini deçok iyi belirlemek gerekir. İdealindeki iş,meslek veya okula istekli olmak, uzakve yakın hedeflerin istişare edilerek tasarlanması, işe başlamak, bıkkınlığamahalbırakmamak, yerine göre istediğine evet istemediğine hayır diyebilmek gibiparametrelermotivasyonkabiliyetiiçinanadinamiklerdir.

Psikanalitik açıdan genel bir değerlendirme yapıldığında öğrencilerdekimotivasyon eksikliğinin genelde iki sebebi bulunmaktadır. Hazırlayıcı vekamçılayıcısebepler.Hazırlayıcısebeplerinbaşındayaş,cins,genetiketkenlerveaileyapısıönemliroloynarkenkamçılayıcısebeplerdeisedahaziyadekişininyaşamtarzı, ekonomik göstergeler ve beslenme alışkanlığı ile ilgili olumsuzluklar gözeçarpar.Mutedilbiraileortamındayaşayanbirkişininpatolojiksorunlarıdayoksamotivasyon kabiliyetinin normal olması umulur. Ancak biyopsikososyal yaşamfarklarımotivasyonyeteneğiniolumluyadaolumsuzbirşekildeetkiler.

Maslow’un (Maslow,2001, )güdüvemotivlerle ilgiliyaptığıhiyerarşiktanımgenellikleihtiyaçlarlaorantılıdır.Buihtiyaçlarfizyolojikolduğugibipsikolojikkökenli olupduyguve tutkularlada ilgili olabilir.Ancakmotivler insanların tümihtiyaçları ile ilgiliolmasınaveher insandahemenhemenaynıolmasına rağmenmotivasyon zafiyetine neden olan olumsuz unsurlar kişiden kişiye farklıcalıklargösterebilir. Örneğin ekonomik yetersizlik ve yoksulluklar kimi öğrencileri çokolumsuzetkilemesinerağmenbazılarınıhiçetkilememekteamaaileiçigeçimsizliklerniceöğrencileriçoketkilemektedir.

26.09.2011 ile03.010.2011 tarihleriarasındaİzmirmetropolalanında515öğrenciileyaptığımızanketsonuçlarıcinsiyetegöreşöyledir.


1-Üniversitesonrasıişbulamamakaygısıtoplam:213kişi.erkek63,kız1502-Çevrevegürültükirliliğitoplam:130kişi,erkek47,,kız833-Sağlıksorunlarıtoplam:41kişi,erkek10,kız31kişi4-Kötüarkadaşlartoplam:41kişi,erkek13,kız285-Aileiçigeçimsizliktoplam:20kişi,erkek8,kız126-Ekonomikyetersizliklertoplam:10kişi,erkek5,kız57-Ulaşımproblemleritoplam:5kişi,erkek3,kız28-Terörveşiddettoplam:2kişi,erkek2,kızyok9-Konutvemeskensıkıntısıtoplam:2kişi.erkek1,kız1kişi.10-Yukarıdakiolumsuzluklardanhiçbirşekildeetkilenmeyenöğrencilerise

toplamsayısı:51kişi,erkek30,kız21kişi.

1- İş bulamama kaygısı: Orta dereceli okul öğrencilerini de istikbalendişesi ve kaygısı oldukça etkilemektedir. Her ilde bir üniversite bulunması velisanseğitiminegirilebileceğivarsayımıçoğuöğrenciyiumutlandırmaktadır.Ancakgenelde tüm öğrencilerde üniversiteye girememe fobisi klasik ve rutin olmasınarağmenhayatmücadelesineatılacağızamanişbulamamakorkusuisedahayoğunhissedilmektedir.Yaptığımızanketlerdeişbulamamakaygısınınkızlardaneredeyseerkeklerin3katıgibibirorangöstermesioldukça ilginçtir.Oysafıtratkurallarınagöreerkeğinçalışıpailesinekatkıdabulunmasıdahaöncelikliikenbayanlardaböyle




biryoğuntalepbulunmasıkapitalisttüketimtoplumununkadınlarıdaişezorladığınıgöstermektedir..Öteyandaniştaleplerindeerkeklerdahaspesifikvehukukişartlarönesürerkenbayanlardabu ikinciplandakalabilir.Yanibayanlarındahaucuzbirücretle çalıştıkları ve fazla teferruata girmedikleri görülmektedir. Gerek kamusektöründegereközelsektördebayanlarınçokluğugençnesillerideetkilemekteveolmazsaolmazşartıgibialgılanmaktadır.İşbulamamakaygısıerkeklerdedahafazlaçıkmasımuhtemel ikenbayanlardaböylebirsonucunçıkmasıözelliklezihniyetleilgilibirgöstergedir..

Kadınnüfusunçalışmayameyilliolmasızamanzamanailesorunlarınadasebebiyetvermektedir.Öyleki,erkeğebağımlıdeğilimartıkbendeçalışıyorumfelsefesiazdaolsasosyolojikveyapsikolojikuyuşmazlığadanedenolmaktadır.Halböyleoluncasonyıllardaboşanmalarartmışveürkütücüboyutlaraulaşmıştır(TürkiyeİstatistikKurumu[TÜİK],Demografikİstatistikler,2011)

2- Çevre ve gürültü kirliliği:Eğitimve öğretimdemotivasyonu zafiyeteuğratanönemliparametrelerdenbirideçevrevegürültükirliliğidir.Kırsalkesimdeyoğunolmayabiliramabüyükşehirlerdeyaşayanlarınönemlisorunlarındanbirisidirçevrevegürültükirliliği.Çevrevegürültükirliliği ekosistemlerdedoğaldengeyibozanveinsanlardankaynaklananekolojikzararlardır.Çevrekirliliğininnedenleriçeşitlikaynaklardançıkankatı,sıvıvegazhalindekikirleticimaddelerinhava,suvetopraktayüksekoranlardabirikmesiileçevrekirliliğioluşmaktadır.Çevrekirliliğindeen göze çarpan unsurlar şunlardır. Hava kirliliği,su kirliliği,toprak,gürültü veradyoaktif kirlilik..Buetkenlerinhepsi insanmotivasyonunuzafiyeteuğratır veyabozar ancak ders çalışanlar için özellikle gürültü kirliliği ön plandadır.Metropolve megapol kentlerde gürültü kirliliğine neden olan başlıca kaynaklar ulaşımaraçları,sanayikuruluşları,eğlencearaçlarıvesosyaldonatımalanlarıdır.

Çevreselgürültünündeğerlendirilmesiveyönetimiyönetmeliği,4Haziran2010tarihliResmigazetede27601sayılıyazıileyayınlanmıştır.Buyönetmeliğinamacı,çevreselgürültüyemaruzkalınmasısonucukişilerinhuzurvesükununun,bedenveruhsağlığınınbozulmamasıiçingerekliolantedbirlerinalınmasınısağlamaktır.Vegürültüharitalarıveakustikraporlarıoluşturmak.Buyönetmeliközelliklenüfusunyoğun olduğu alanlarda alınacak tedbirleri kapsamaktadır. Görüldüğü gibi çevreve gürültü kirliliği insanların hassaten öğrencilerin motivasyonu bozmakta veyaen azından zafiyete uğratmaktadır. Çevre ve gürültü kirliliğinden kurtulmak içinöncelikliolarakyasalmevzuatıbilmekgerekir(5393sayılıBelediyelerkanununun


HuzurveSükunileilgiliyasası,5326sayılıKabahatlerYasasıve2872sayılıÇevreYasası).

Yaptığımız araştırmalarda kız öğrencilerin çevresel kirlilikten daha fazlaetkileniyorolmalarıbirbakımaonlarındahaduygusalbirfıtratasahipolmalarındandakaynaklanabilir.Zirapsikosomatikyapıitibariylebayanlarınerkekleregöredahahassasolduklarıbilinenbirgerçektir.

3- Sağlık sorunları:Gerek organik ve gerekse psikolojik rahatsızlıklartabii ki eğitimveöğretimi aksatır.Özellikleöğrencilerdedikkatvekonsantrasyonve motivasyon zafiyetine sebep olan sebepler arasında sağlıkla ilgili konularbulunmaktadır..Derslerde başarısız olan nice öğrencilerin görünürde belirli birpatolojileriolmamasınarağmensöylemekistemedikleriveyaaçıklanmasındanhicapduyabileceklerigizlisorunlarıdaolabilir.Budahaziyaderuhsalproblemlerolabilir.Örneğinekonomikveyaçevreselveyaorganikhiçbirsıkıntısıolmayanbiröğrencibabasınınçokuzaklardaçalışıyorolmasındandolayıpsikolojikhüzünduyabilirvebu hüzünlü psikoloji söz konusu öğrencininmotivasyonunuoldukça bozabilir.Bugibikonulardayinekızöğrencilerindahaduyarlıolduklarıgörülmektedir.

4- Kötü arkadaşlar:Eğitim ve öğretim hayatında en çok göze çarpansorunlardan biri de arkadaş seçimi konusundaki sıkıntılardır.”Üzüm üzüme bakabaka kararır” veya bana arkadaşını söyle kim olduğunu söyleyeyim” gibi edebiterimlerbugibikonulariçinbirreferanshükmündedir.Hakikatenöğrencibaşarısınıolumsuz yönde etkileyen önemli sebeplerdendir kötü arkadaş etkisinde kalmak.Bireyselolarakbirçoköğrencidenduyulanveyaveliöğretmengörüşmelerindenicevelilerinyakarışları hepbugibikonularla ilgilidir.Kızöğrencilerinbukonulardaerkek öğrencilere göre daha hassas oldukları ve daha görülmektedir. Gelişigüzelyapılan arkadaşlıklar hem motivasyon kabiliyetini olumsuz etkilemekte hem detoplum ahlakı açısından da negatif görüntülere zemin oluşturmaktadır. Hatta buolumsuz gidişat bazı öğrencilerimadde bağımlılığına da sürükleyerek potansiyelbir tehdithalinedegetirebilir.Ahlakvemotivasyonkonusundaöğrencilerindahabaşarılıolmaları içinsadeceöğrencininbireyselgayretiyetmez.Baştaaileolmaküzereokulidarelerinindekonuyatitizdavranmalarıoldukçalüzumludur.

5- Aile içi geçimsizlik: Şüphesiz aile toplumu oluşturan bir hücrehükmündedir.Hücreninsağlamolmasıdokuyu,dokununsağlamolmasıdaorganları




dolayısıyla vücudu sağlıklı yapar. Tıpkı bunun gibi aile hayatında meydanagelebilecekbedeniveruhisarsıntılarailefertlerinivehassatendeonuneğitimileilgiliolanbireylerinidahaçoketkileyecektir.

Anneveyababanınçocuklarınakarşıyeterliilgivemerhametgöstermediğidurumlardaçocuklarınkişilikyapılarındatravmalaroluşabilir.Hattabazıailelerdeşiddeteyönelik tavırlarsergilendiğindebukaotikaileprofili ister istemezöğrenciçocukların motivasyonlarını da olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Üstelikailelelerdemeydana gelebilecek her türlü ruhsal ve bedensel sıkıntılar toplumsaldokuyu da zedeleyebilir ve kolektif bir ahlak erozyonuna da sebep olabilir. Bunedenlesağlıklıailelerinoluşmasıiçinolağanüstügayretgösterilmesigerekir.

6- Ekonomik yetersizlikler: Eğitim ve öğretim hayatında ekonomikgöstergelerinşüphesizbüyüketkisivardır.Hattabazıtoplumkesimlerindeöğrencimotivasyonunu olumsuz etkileyen faktörlerin başında ekonomik yetersizlikler önplandagelmesinerağmenbubölgedepekciddiyealınmamasınınsebebipsikolojikezikliktendekaynaklanıyorolabilir.Ancakgenelkanaatodurkiillerdeveözelliklemetropol kentlerde ekonomik iş trafiği yoğun olduğu için parasal yetersizliklerpeköneçıkmamaktadır.İzmir’inbüyükbirsanayikentiolmasınedeniyleöğrencivelilerindeveyaailelerindemaddiproblemleryokdenecekkadarazdır.

7- Ulaşım problemleri:Büyükşehirlerdehernekadartrafikkeşmekeşliğiolsadahiulaşımaraçlarınınbololmasıöğrencimotivasyonunupekfazlaetkilememektedir.Yaptığımızaraştırmalardasözkonusuöğrencilerinbüyükbirkısmıkendibölgevemahallelerindekiokullardaeğitimgördüklerindenulaşımsorunlarıyaşamamaktadır.FarklıbeldelerdenokulagelenlerdeyaservisaraçlarıylayadaBelediyevasıtalarınıkullanarak okullara ulaşmaktadır. Dolayısıyla ulaşım konusunda kayda değersorunlarpekyoktur.Pedagojikaçıdangenelbirdeğerlendirmeyapıldığındagereköğrencilervegerekseöğretmenleriçinokulunyakınolmasıtabikifaydalıdır.Hattapsikososyalbaşarıgrafiğiniyükseltir.TamtersineOkullarınkonutvemeskenlerdençok uzak olması, trafik stresinin yaşanması ve hassaten meteorolojik kötü havakoşullarıeğitimveöğretimiolumsuzyöndeetkilervemotivasyonuhergünyaşanılangerilimyüzündenadinamikhalegetirir.

8- Terör ve şiddet:Silahlıyadasilahsızterörfaaliyetlerielbettetümtoplumuolduğugibihassatenöğrencileridetedirgineder.Toplumakorkusalarakgenelbir


kaosoluşturmapsikolojisitabiikiulusaldüzeydebirgerginliğesebepolur.Evdenokulaveyaokuldanevegiderkenterörolabileceğivecriptoterörlekarşılaşılabileceğifobisi bireysel motivasyon yeteneğini elbette bozar veya zafiyete uğratır.Ancakbüyükmetropolkentlerindeterördoğubölgelerindekigibiyoğunyaşanmadığıiçinbukonudakiendişevekaygıoldukçadüşükgörülmektedir.

9- Konut ve mesken sıkıntısı:Kalitelibireğitimiçinbireyselmotivasyonvegayretçokönemliolduğugibihuzurvegüvenleoturulacakbirkonutunolmasıdaoldukçaönemlidir.Zira insanın en rahat edebileceğimekanlar ikamet ettiklerievlerdir (NahlSuresi 80).Araştırmayaptığımızbölge içindekonut sıkıntısına aitparametreler oldukça azdır. Zira yukarıda da belirtildiği gibi ekonomik yöndenistikrarlıolanailelerinkonutproblemleridepekolmamaktadır.

Alanımızla ilgili en dikkat çeken bir sosyolojik gerçek ise şudur.Toplumkesiminioluşturanobölgeinsanlarınınçoğugöçmenolduklarıiçinhassatenkonutkonusundaçokduyarlıdırvekiracıolarakyaşamayıpekuygungörmediklerindendolayıevsahibiolmayıtercihetmektedirler.GeçmişyıllardaözellikleMakedonya,BulgaristanveYunanistan’dangöçedenlerinyerleştikleribölgelerdeilkyaptıklarışeykonutsahibiolmaktır.Bukonudadaoldukçabaşarılıolduklarıgörülmektedir.

10- Motivasyon açısından hiçbir olumsuzluktan etkilenmeyenler: Psikolojik ve sosyolojik açıdan çok daha rahat kişilerin hiçbir olumsuzluktanetkilenmemeleri de doğaldır. Zira insanlar tıpkımadenler gibidir.Ve yeryüzündeyaşayan insan sayısı kadar insan karakteri ve mizacı vardır. Dolayısıyla kimiöğrencilerinmevcut olumsuzluklar karşısında hiç olumsuz reflex göstermemelerikalıtımvemizaclarıgereğiolabilir.Farklıkişilikvekarakteryapılarıdabukonudaetkiliolmaktadır.Psikanalitikaçıdanbakıldığındagenelkanaatodurkihassasruhasahipolankişilerinbiyopsikososyalkökenlistrestendahafazlaetkilendikleri,diğeryandanbazıöğrencilerinhertürlüstresunsurunarağmen.aşırıiyimseryanioptimistolduklarıdolayısıylahiçetkilenmediklerigörülmektedir(Adasal,1976,Bolay,1987,Köknel,1982,Horney,1980,.Özcan,1975,.Kutub,1977,Uzman,1926).

2. SONUÇÖğrencilerdeki iradidikkatvemotivasyonubozanyadazafiyeteuğratanbir

çoksebepbulunmaktadır.Bunlarruhsal,sosyolojikveyaorganikkökenlideolabilir.Bizbusebeplerin içinde önemsırasınagöredizilen faktörleriyerelve lokalbir




şekilde incelemeye çalıştık.Şüphesiz bizim ulaştığımız sonuçlar genel ve ulusaldüzeydedeğildir.Herzamansöylediğimizgibiherbölgeinsanınınkendiyerelyapıvekültüreldokusunagöresıkıntıhiyerarşisidefarklıolabilir.Ancakulaştığımızbusonuçlarumumiyetarzetmemesinerağmenakademisyenleresınırlıdaolsayararsağlayacağını zannediyorum.Çünkü öğrenci psikolojisi dünyanın yerinde ve herkesiminde aynıdır.Psikolojisi aynı olduğuna göre o psikolojiyi olumsuz etkileyenparametrelerdeaşağıyukarıaynıdır.

KAYNAKÇAACLUNİ,Keşf’ül Hafa,2.baskı,Beyrut,h.1351ADASAL,R:Normal ve Anormal Açıdan Psikososyal Yönleriyle Kişilik ve

Karakter Portreleri,MinnetoğluYay.İstanbul,1979ADASAL,R.Ruh Hastalıkları, 3.baskı,(1976)Ankara Üniversitesi Tıp

Fak:Yay.ADASAL,R:Medikal Psikoloji,3.baskı,MinnetoğluYay.İstanbul,1977ARMAĞAN,S.İslamda İlim ve İlim Adamı,IşıkYay.İstanbul,2005BAYRAKTAR,M.İslamda Bilim ve Teknoloji Tarihi,TürkiyeDiyanetVakfı

Yay.Ankara,1985BOLAY,.S.H.Felsefi Terimler Sözlüğü,4.baskı,AkçağYay,Ankara,1987DANİŞMEND,İ.H.Garp Menbalarına Göre İslam Medeniyeti,Yağmur

Yayınevi,İstanbul1983DİNÇMEN;K:Deskriptiv ve Dinamik Psikiyatri,Sağolmatb.İstanbul,1969ENÇ, M:Ruhbilimi Terimleri Sözlüğü, 2.baskı,Türk Dil Kurumu Yay.

Ankara,1980FOULQUIE,P .Pedagoji Sözlüğü,çev.C.Karakaya,Sosyal

Yayınlar,İstanbul,1994HARRY,R.and LAMB ,R:The Enyclopedic Dictionary of Psychology,The

MITPress,Combridge,1983HORNEY,K: Çağımızın Tedirgin İnsanı,çev.A:Yörükan,Tur

Yay:İstanbul,1980İZ ,F. And Hony,H,C. An English Turkish Dictionary,Oxferd Univesity

Press,1953İZMİRLİ, İ.H.İslam Mütefekkirleri ile Garp Mütefekkirleri Arasında

Mukayese,sadeleştirenS.H.Bolay,DiyanetİşleriBaşkanlığıYay.Ankara,1973KATİPOĞLU, B:.Din Psikolojisi Açısından Freud Psikanalizi ve Din,1.

baskı,ÖzdenOfset,İzmir,1991


KÖKNEL,Ö:Kişilik,3.baskı,AltınKitaplarYayınevi,1982KUR’AN-I KERİMKUTUB,S: İslama Göre İnsan Psikolojisi,çev.A.Nuri,2.baskı,Çığır Yay.

İstanbul,1977MASLOW, A: İnsan Olmanın Psikolojisi, çev.O. Gündüz,Kuraldışı

Yayıncılık,İstanbul,2001ÖZCAN,M.T:İslam Ruhiyatı ve Ruhi Bunalımlar,BedirYay.İstanbul,1975PSİKOLOJİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ, İngilizce Türkçe,Türk Psikologlar

DerneğiYayınlarıNo:22,Ankara,2000SEZGİN,F:İslamda Bilim ve Teknik,çev.A.Aliy.TübaYay.Ankara2007 TABBARA,A.A. İlmin Işığında İslamiyet, çev.M.Öz,, Kalem

Yayınevi,İstanbul,1977THE LEXİCON WEBSTER DİCTİONARY,TheEnglishLanguageİnstitue

ofAmericaİnc.1978TUĞLACI,P: İngilizce Türkçe Sözlük,3.baskı, İnkilapveAkaKitabevleri

Koll.Şti,İstanbul,1981TÜRKÇE SÖZLÜK,10.baskı,TürkDilKurumuyayınlarıAnkara,2005UZMAN,M.O:Tababeti Ruhiye,c.1,2.baskı,Kadermatb.İstanbul,1926


ÖĞrencİlerde dİkkat ve motİvasyon zafİyetİne neden...

Documents