Religija starih Grka

Najstarija minojska kultura palata u Knososu legendarni kralj Minoj linearno A pismo Simboli minojske religije dupla sekira i rogovi posveenosti, golubica, bog Ritualni ivot Mikenska kultura i religija - linearno B pismo palata u Knososu

Izvorno delo o procesu nastanka grke religije je Teogonija od Hesioda nastala u VIII v.p.n.e U poetku je postojao Haos, Geja (zemlja) i Eros Geja je rodila Urana (nebo) Nakon toga dolazi druga generacija bogova est titana, est titanki, tri kiklopa i tri storuka diva Najmoniji Kron i Reja njihova deca Hestija, Demetra, Hera, Had i Posejdon Plaei se proroanstva da e ga dete smeniti, Kron je svoju decu gutao

Reja je spasila svog sina Zevsa, a on se potom suprotstavio ocu Kronu Borba titana titanomahija pobeda Zevsa potom gigantomahija (borba protiv divova koje predvodi Tifona) Zevs deli vlast na tri podruja: Okean Posejdonu, Donji svet Hadu, Nebo Zevsu; Zemlja i Olimp su bili zajedniki Zevs otac bogova i ljudi; Zevs je eter, Zevs

je zemlja, Zevs je nebo. Da, Zevs je sve ono to je iznad svega

Pet ljudskih rasa: zlatna, srebrna, bronzana, herojska i gvozdena

Zlatna rasa ljudi: iveli su kao bogovi, bez briga na srcu, poteeni muka i bede. Svaka naredna rasa sve surovija i otuenija od bogova Prometej stvara ljude i pomae im krade vatru od Zevsa i dovodi Pandoru enu lepu pokoru ljudima Zevsov bes potop jedini preiveli Deukalionponovo ljudi u milosti bogova Ljudska egzistencija prolazna i optereena brigama Mojra ili aisa sudbina ivot nit koju tka boanstvo

ivot je u sadanjosti - Potpuno ali plemenito Hefest bog zatitnik radova Delfi proroite Apolona, najuvenija proroica Pitija razvijeni kult gledanja u budunost Hermes bog najblii ljudima pratilac dua do podzemlja posrednik svih znanja Hera boginja braka i sveopte plodnosti nasuprot njoj Artemida gospa divljih planina, slobodna i nesputana Atina ratoborna boginja i Afrodita boginja fizike ljubavi i telesne strasti Heroji spona ljudi i bogova Ahil, Tezej, HerakleEleusinske misterije posveene Demetri i Persefoni

Rimska religija

Legenda o Romulu i Remu brai koji osnivaju grad Rim 756. g.p.n.e Romulovo bratoubistvo rtva koja treba da obezbedi uspon i prosperitet grada Prvobitni mitovi otmica Sabinjanki Odlika rimske religije antimetafizike sklonosti, okrenutost neposrednoj realnosti Prvobitni rimski panteon: Jupiter, Mars, Kvirin potom jo i Janus i Vesta Jupiter vrhovni bog, nebeski gromovnik, izvor svetinja i vrilac pravde, garant plodnosti...

Mars bog ratnik Kvirin bog zajednitva i naroda Etrursko trojstvo: Jupiter, Junona, Minevra Junona ivotna snaga, kult plodnosti Minerva zatitnica umetnosti i zanatlija Etrurska boanstva pod uticajem Grke religije: bogovi Fufluns (Dionis), Artumes (Artemida), Aplo (Apolon)... i latinskog sveta: Uni (Junona), Nethnus (Neptun), Maris (Mars), Satres (Saturn) Osvajanjem Apeninskog poluostrva Rimljani sve potpunije preuzimaju helensku religioznost Kibela azijsko boanstvo u rimskoj religiji

Za Rimljane su bogovi predstavljali funkcije Pontifex maximus veliki svetenik koji odrava religijski kult predaka Viri sacris faciundis verski slubenici koji su bili odgovorni za uvoenje novih religijskih ideja Filozofsko proimanje religije: Epikurejci bogovi postoje ali ih svet ne zanima Stoici svetom upravlja boanski um (logos) Skeptici traganje za mirnim stanjem Cinici poistoveuju savren ivot sa ivotom prirode

Proglaenje carstva rimski car postaje novo boanstvo nejsanoa i presedani u dravnoj religiji Jaa kult kunog boanstva kuno svetilite (lararium) i kuni bogovi lari i penati irom velikog carstva, provincija i gradova vidimo da svaki narod ima svoje obrede i potuje lokalne bogove...a Rimljani jednog i sve. Religijski sinkretizam neodmereno i neoprezno prihvatanje novih religioznih sadraja postepeno potiskuje religiju starog Rima 313. Milanski edikt cara Konstantina