rehabİlİtasyonasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • yaşlanma ile...

51
“Rehabilitasyon Dersi sunusu” © Bu Sunu’ya ait tüm Haklar Atlas Yayınevine aittir. Hiçbir şekilde üçüncü şahıslara verilemez REHABİLİTASYON

Upload: others

Post on 02-Mar-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

“Rehabilitasyon Dersi sunusu” © Bu Sunu’ya ait tüm Haklar Atlas Yayınevine aittir. Hiçbir şekilde üçüncü şahıslara verilemez

REHABİLİTASYON

Page 2: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Ünite 1: Rehabilitasyon Hizmetleri

© Bu Sunu’ya ait tüm Haklar Atlas Yayınevine aittir. Hiçbir şekilde üçüncü şahıslara verilemez

Page 3: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Rehabilitasyon Hizmetleri • Rehabilitasyon, kişinin doğuştan veya sonradan, herhangi bir nedenle oluşan kalıcı veya geçici yetersizliklerinin, kaybedilmiş bazen de sınırlanmış olan fonksiyonel kapasitesinin belirlenerek tedavi edilmesi, psikolojik sosyal ve mesleki açıdan da desteklenerek günlük yaşamda bağımsız duruma gelmesini sağlamaktır.

• Çok yönlü tedavi yaklaşımı olan rehabilitasyon, bedensel özürlülerde hastalığa ve hastaya özgü fizyoterapi ve rehabilitasyon programını gerektirir.

Page 4: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Rehabilitasyon Merkezi

Page 5: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

•Rehabilitasyon hizmetlerinin amacı; hastalık ve kaza sonucunda kişilerin kaybettiği bedensel ve zihinsel becerilerin tekrar kazandırılmasıdır. Bazı nedenlerle bedenen ya da ruhen engelli olarak kalan kişilerin başkalarına bağımlı kalmadan yaşamalarını sürdürmeleri amacıyla yapı­lan çalışmalardır.

•Rehabilitasyon, kişiyi ailesine ve topluma tekrar kazandırdığı, hayata yeniden döndürdüğü, hayata devam ettirdiği için çok önemlidir.

Page 6: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Rehabilitasyon

Page 7: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Rehabilitasyonun en faydalı olduğu durumlar; parapleji denen vücudun belden aşağısının felci ile hemipleji denen yarım vücut felcidir. Eskiden paraplejik hastaların birçoğu kısa zamanda böbrek enfeksiyonlarından ve yatak yaralarına bağlı enfeksiyonlardan ölmekteydi. Rehabilitasyon uygulaması ile bu sebeplerden olan ölümler oldukça azalmıştır.

• Yapılan bir araştırma, yarım vücut felcine uğradıktan sonra iyi bir rehabilitasyona tabi tutulan 1000 felçli hastadan % 10’unun yeniden yürüyebildiğini ve günlük ihtiyaçlarını gördüğünü, hatta önemli kısmın da bir işte çalışabildiğini göstermiştir.

• Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) göre rehabilitasyon; “bireylerdeki özürlülüğün etkilerini ve engel koşulların azaltılmasını amaçlayan, bireyin psikolojik, sosyal uyumunu sağlamaya yönelik bütün önlemlerle birlikte ve mesleki açıdan da desteklenerek günlük yaşamda bağımsız duruma gelmesidir”.

Page 8: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Rehabilitasyon hizmetlerinin verildiği hastalık ve sakatlıklar şunlardır:

• Nörolojik hastalıklar, felçler ve ortopedik problemler,

• Omuz ve çevresindeki eklem hastalıkları,

• Omuz ve sırt kaslarında gerginlik ve kas spazmı,

• Boyun, sırt, bel ağrılarının tedavisi,

• Spor sakatlanması sonucunda oluşan hareket kısıtlılığı ve ağrı,

• Osteoporoz sonrası gelişen fonksiyon ve pozisyon bozuklukları,

• Doğuştan olan omurga eğriliklerinin tedavisi,

• Dirsek, bilek, el eklemlerinin ve yumuşak dokuların rahatsızlıkları,

• Kalça ve diz hastalıkları,

• Kemik erimesi (osteoporoz) riski olanlar ve yerleşmiş osteoporoz tedavileri,

• Eklem şişliği, ağrı ve hareket kısıtlılığı ile beraber olan romatizmal hastalıklarda kullanılan bir tedavi yöntemidir.

Page 9: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Yaşlılarda Rehabilitasyon

Page 10: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür. Bu fizyolojik değişikliklere çeşitli hastalıkların eklenmesi ile yaşlı bireyde ağrı, aktivite kısıtlanması gibi çok sayıda soruna neden olmaktadır ve yaşlı bireyin yaşam kalitesi bozulmaktadır. Yaşlı insanda yaşanabilecek sorunların üstesinden gelmek için iyi planlanmış kapsamlı sağlık hizmetlerine diğer bir ifade ile “geriatrik rehabilitasyona” gereksinim vardır.

• Geriatrik rehabilitasyon; yaşlıda fizyolojik kayba veya hastalığa bağlı gelişen fonksiyonel kötüleşmenin önlenmesi, geciktirilmesi, en aza indirilmesi veya tersine çevrilmesi amacı ile verilen hizmetlerin tamamıdır. Bu kavramın içerisinde yalnızca sağlık hizmetleri bulunmaz. Ancak gerçekçi, zaman-mekan-yoğunluk bağlamında iyi düzenlenen tedavi yaklaşımları geriatrik rehabilitasyonun en temel unsurudur.

Page 11: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Birey açısından düşünüldüğünde, her hasta bozulan yaşam kalitesini tekrardan arzulanan seviyeye ulaşmasını diler.

• Bu durum yaşlılar için de aynıdır.

• Hızla artan yaşlı nüfusun bu haklı talepleri sağlık sisteminin en fazla üzerinde durduğu konulardan bir tanesidir.

• Temel hedef, en ekonomik ve etkin şekilde yaşlanan insanda yaşam kalitesini artırmaktır.

• Bu hedefe varmak için geriatrik rehabilitasyon bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır.

Page 12: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Geriatrik rehabilitasyonda dikkat edilmesi gereken en önemli husus, her hastanın kendine özel ihtiyaçları olduğudur. Rehabilitasyon planı kişiye özgü oluşturulursa başarı artar. Bu plan için ön koşul geriatrik hastanın fonksiyonel değerlendirmesinin yapılmasıdır.

• Fonksiyonel değerlendirme sonrası hasta için belirlenen hedefler hastanın fizyolojik, sosyal, ekonomik, ailevi, bilişsel, kültürel ve sosyal durumları yanı sıra eldeki mevcut olanaklar göz önüne alınarak belirlenir.

• Mevcut durum, varılması planlanan hedefler ve rehabilitasyon süreci hasta ve yakınları ile paylaşılarak hedefler hakkında farklı beklentilerin oluşmasına engel olunmalıdır.

• Rehabilitasyon hizmetleri; sosyal rehabilitasyon ve fiziksel rehabilitasyon olarak ikiye ayrılır.

Page 13: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Sosyal Rehabilitasyon

• Sosyal rehabilitasyon, İkinci Dünya Savaşı yıllarında toplum içinde yaşayan hastaların sosyal kulüplere kabul edilme ve duygusal destek ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bir araya gelmelerinden sonra gündeme gelmiştir.

• Kişisel yardım, karşılıklı bağlılık ve hastanın yeteneklerine güvenin vurgulanması amacıyla Amerika’da ortaya çıkan ve genel kabul görerek çok kısa sürede yaygınlaşan bir yöntemdir.

Page 14: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Sosyal Rehabilitasyon

Page 15: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yapılan tanıma göre sosyal rehabilitasyon; “tüm rehabilitasyon sürecini zora sokabilen ekonomik ve sosyal yükümlülükleri azaltmak, ailenin toplumun ve mesleğinin taleplerini bireye göre ayarlanmasına yardımcı olmak suretiyle topluma katılımı amaçlayan rehabilitasyon sürecidir".

• Yani kişinin sosyal hayata kazandırılmasına yönelik uygulanan psikolojik ve sosyal rehberlik hizmetleridir.

Page 16: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Çocuklarda Rehabilitasyon

Page 17: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Sosyal Rehabilitasyonun Kapsamı

• Sosyal rehabilitasyon, özel ihtiyaç grubundaki bireylerin, korunmaya muhtaç çocuk, aile, yaşlı kadın, suçlular ve engellilerin yaşam kalitesinin artırılması isteğinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.

• Giderek artan ihtiyaçlar ve uygulama alanlarının farklılaşması ile birlikte DSÖ tarafından psiko-sosyal rehabilitasyon kavramını da ortaya çıkarmıştır.

• DSÖ psiko-sosyal rehabilitasyonu; “ruhsal bozukluk nedeniyle bireyde ortaya çıkan işlev kaybı, yetersizlik ve engellerin azaltılması ya da ortadan kaldırılması ve bireyin yaşam kalitesinin mümkün olduğunca yükseltilmesi amacıyla planlanan müdahale ve eylemler” şeklinde tanımlamıştır.

Page 18: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Sosyal Rehabilitasyon Hizmetleri

Page 19: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Sosyal rehabilitasyon şu hizmetleri kapsamaktadır:

• Bireyi aile yaşamına hazırlamaya yönelik hizmetler,

• Bireyi sosyal ve toplumsal yaşama hazırlamaya yönelik hizmetler,

• Bireyin ruhsal sorunlarını çözmeye yönelik hizmetler,

• Bireyin evine ve içinde bulunduğu sosyal çevreye uyumunu sağlamaya yönelik hizmetler,

• Sosyal uyum için bireye özel teknik düzenlemelerin sağlanmasına yönelik hizmetler,

Page 20: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Bireyin ulaşım olanaklarını organize etmeye yönelik hizmetler,

• Bireyin rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanabilmesine yönelik hizmetler,

• Rehabilitasyon programı sonrası kaliteli bir yaşamın devam ettirilmesi amacıyla ekonomik destek sağlanmasına yönelik hizmetler,

• Sosyal veya toplumsal yaşama uyum ve tam katılım için fiziksel çevrenin bireyin ihtiyaçları doğrultusunda yeniden düzenlenmesine yönelik hizmetler,

• Bireylere ve sorunlarına karşı toplumsal bilincin ve duyarlılığın geliştirilmesine yönelik hizmetlerdir.

Page 21: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Yaşlılarda Sosyal Rehabilitasyonun Önemi

• Sosyal rehabilitasyon programlarının önemli bir bölümü, kişilere çalışma yeteneği kazandırmayı, çeşitli engeller nedeniyle yerine getiremediği fonksiyonlarını mümkün olan en üst düzeyde yerine getirmeyi, toplumsal yaşama diğer insanlar kadar katılmayı ve toplumsal kaynakları kullanabilmeyi sağlamayı amaçlar.

• Yaşlılara sosyal hizmet yaşlıların bedensel ve ruhsal sağlıklarının bütünleyicisi olan sosyal sağlık hizmetleridir. Yaşlılar için sosyal hizmet yaşlının yaşamdan daha fazla zevk ve doyum almasını, toplumla bütünleşmesini sağlayan, onların sosyal iletişimlerini arttıran hizmetlerdir. Dolayısıyla yaşlıları yaşama bağlayan, onları boşluğa, umutsuzluğa ve çaresizliğe düşmekten kurtaran hizmetlerdir.

Page 22: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Yaşlıların sosyal hizmetler kapsamına giren, sosyal rahatsızlık yaratan, eksikliklerinin ya da varlıklarının bir ölçüyü aşması durumunda sosyal hastalık aşamasına gelen gereksinimleri, sorunları, sıkıntıları, çaresizlikleri vb. davranışların nedenleri şu ana başlıklar altında toplanabilir:

Ekonomik sorunlar: Çalışma yaşında olmadığı ya da çalışamadığı için yaşanan parasızlık sorunu, gelirinin olmaması, gereksinimlerini giderecek maddi güce sahip olamama.

Sosyal sorunlar: Aile ile ilgili sorunlar, komşularla ilgili sorunlar, diğer yakın çevresi ile ilgili sorunlar vb.

Psikolojik sorunlar: Bunalım, iç daralması, kaygı olarak beliren sorunlar.

Page 23: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Kültürel sorunlar: İçinde bulunduğu ortamın kültürü ile kendisinin sahip olduğu kültür arasında uyumsuzluk.

Yaşlılıkta rutin toplumsal hizmetlere ulaşmakta güçlük yaşanması: Örneğin, kiralık ev bulma sıkıntısı, kiralarının yatırılmasında, emekli aylıklarının alınmasında, değerlendirilmesinde, sosyal sigortalardaki işlerinin izlenmesinde yaşanan sıkıntılar.

Kuşak sorunları: Yaşıyla ilgili bakış ve anlayışının gençlerin anlayış ve bakışlarıyla örtüşememesinin yarattığı sorunlar.

Page 24: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Yalnızlık sorunu: Evlatları tarafından onun istediği sıklıkta aranmaması ve bunun yarattığı bunalım.

İletişimsizlik sorunu: İletişim kurmada çekingenlik, yaşanan güçlük, cesaretsizlik.

Sevgisizlik sorunu: Eski sevdiklerinin ya ölmüş olmaları ya da çeşitli nedenlerle çevresinden uzaklaşmaları dolayısıyla yaşanan sevgi açlığı.

Sağlık sorunları: Çeşitli ağrılar, doktora gidememe, vb.

Page 25: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Umutsuzluk sorunu: Derdini tam anlamıyla anlatamama, ağrılarının geçmeyeceğinin, gözlerinin artık daha iyi görmeyeceğinin, kulaklarının daha iyi duymayacağının bilincinde olması ve bunun yarattığı sorunlar.

Ev işlerini yapmada kendine yetememe: Yetememe ya da aynı işleri yapmaktan bıkkınlık yaşama, bıkma.

Can sıkıntısı ve zaman geçirememe sorunu: Örneğin, gözleri görmediğinden istese de kitap okuyamadığı, tek başına gezmeye cesaret edemediği, kendisi için program üretemediği için yaşadığı sorunlar.

Page 26: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Sosyal Rehabilitasyon Çalışmaları

Page 27: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Bunlar ve benzeri birçok sorun yaşlıların önündedir. Bütün bu sorunlar, çaresizlik, yılgınlık, saldırganlık, içine kapanıklık, kızgınlık vb. belirtilerle kendisini gösterir.

• Ev içi ve ev dışı yaşamda kısıtlılıklar, sosyal çevrede daralma, eş kaybı, gelirde azalma, sosyal statüde gerilemeye bağlı olarak birçok sosyal aktiviteden vazgeçme, sağlık sorunları nedeniyle bakım ve desteğe gereksinim duyma, işe yaramama duygusu gibi sosyal yaşam değişiklikleri gibi nedenlerle yaşlılarda sosyal rehabilitasyona ihtiyaç görülmektedir.

• Yaşlıların tek başlarına bu sorunlardan kurtulmaları, bu sorunları aşmaları zor olabilir. Bütün bu işler için bir profesyonel desteğe gereksinimleri vardır.

• Öte yandan, yaşlılık, erdem, statü ve deneyimliliğin yoğunlaştığı yaş aşamasıdır. Yaşlılık bir yaşamdır. Renkli bir yaşam yaşlılığı gençleştirir, yaşlıyı genç tutar.

Page 28: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Sağlıklı Yaşlanma

Page 29: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Yaşlıya Günlük Yaşam Becerileri Kazandırmanın Önemi

• Yaşlılarda yapılan rehabilitasyon etkinlikleri üç başlık altında incelenmektedir; reaktivasyon, resosyalizasyon, reintegrasyon.

Reaktivasyon: Letarjik, pasif, gerek sosyal gerekse fiziksel aktivite azlığı içindeki yaşlıların günlük yaşam için gerekli aktiviteleri tekrar kazanması için yapılan cesaretlendirme ve yönlendirme çabalarını kapsamaktadır.

Resosyalizasyon: Hastalık sırasında ve sonrasında aile, komşular, arkadaşlar ve diğer yaşlılarla azalmış ya da kaybolmuş olan ilişkilerin yeniden canlandırılmasını amaçlamaktadır.

Reintegrasyon: Yaşlının günlük yaşamın akışı içinde yenilenen ve değişen topluma uyum göstermesini ve bu beceriyi kazanmasını amaçlamaktadır.

Page 30: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Yaşlıların bağımsız olarak günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilmeleri için, var olan yeteneklerini destekleyecek programlara ihtiyaç vardır. Bu programlarla; • Fiziksel rehabilitasyon içerisinde denge, hareket ve esneklik

egzersizlerine odaklanılmalı, • Düşmeler önlenmeli, • Hareketsizlik ve hareket sınırlılıklarının komplikasyonları önlenmeli, • Fonksiyonel bağımsızlık sağlanmalı, • Değerlendirme ve ölçüm için araç ve gereçler kullanılmalı, • Ağrının önlenmesi ve tedavisi sağlanmalı, • Yaşlı ve yakının eğitimi yapılmalı, • Sosyal izolasyon önlenmeli, • Yaşam kalitesinin arttırılması hedeflenmelidir.

Page 31: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Yaşam Kalitesini Artırma

Page 32: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Yaşam kalitesi ölçümleri, yaşlılığın ve mevcut potansiyelin varsa hastalığın, kişinin yaşamı ve algılanan iyi olma durumu üzerinde yarattığı etkilerin standart bir şekilde belirlenmesi için kullanılır. Yaşlıların durum değerlendirmesinin yapılması için birçok değerlendirme ölçeği geliştirilmiştir.

• Bunlardan bazıları genel durumu değerlendirirken, bazıları ise hastalığa veya fonksiyona özgüdür.

• Yaşam kalitesinin arttırılması amacıyla yapılan fonksiyonel değerlendirme fiziki muayenenin vazgeçilmez bir parçasıdır.

Page 33: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Fiziksel değerlendirmede; kas kuvveti, normal eklem hareketi, esneklik, postür, ağrı, nöromotor fonksiyon ve duyusal bütünleşme, denge bozuklukları, düşmeler ve yürüyüş bozuklukları, kalp ve akciğer fonksiyonları değerlendirilmelidir.

Fiziksel Değerlendirme

Page 34: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Fonksiyonel değerlendirmede; günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık seviyesi incelenir. Ayrıca zihinsel durum, davranış, beslenme, sosyal ve aile ilişkileri, beceri, hobiler ve sosyo-ekonomik değerlendirmeler yapılmalıdır.

Çevresel Değerlendirme

Page 35: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Çevresel değerlendirmede; ev ve çevrenin emniyeti, yaşlının fonksiyon seviyesine uygunluğu değerlendirilir. Yaşanan çevre ve bu çevrenin bireyin sınırlamalarına uygunluğu da yaşam kalitesini etkileyen en önemli faktörlerden biridir.

• Yaşlıların birçoğu aynı konut ve çevrede uzun yıllar yaşamlarını sürdürmekte ve konut içinde daha fazla zaman harcamaktadırlar. Ev merkezli yaşam biçimi nedeniyle yaşlıların fiziksel sağlığı konutun fiziksel özelliklerinden çeşitli biçimlerde etkilenmektedir.

• Uygun olmayan fiziksel koşullar yaşlının fonksiyonunu ve günlük yaşamla ilgili aktivitelerini azaltmakta ve olumsuz etkilemektedir. Yaşlı insanların yaşam ortamları onların fonksiyonel yeterlilikleri göz önüne alınarak tasarlanmalıdır. Yapılan tasarımlarla yaşlının bağımsız olarak ya da düşük bir destekle günlük yaşamla ilgili aktivitelerini gerçekleştirmesi mümkün olabilmektedir.

Page 36: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Yaşlının Kuruma, Personele ve Diğer Yaşlılara Uyumunun Önemi

• Yaşam sürecinin son evresi olarak kabul edilen yaşlılık kendi içinde farklı özelliklere sahip çeşitli alt grupları barındırdığı için değişik biçimlerde tanımlanmaktadır.

• Örneğin, yaşlılık yetişkinliğin bir uzantısı olarak yaşam süresinin ileriki döneminde fiziksel ve ruhsal değişmelerin görüldüğü bir evre olarak kabul edilmektedir.

Page 37: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Yaşlıların Diğer Yaşlılara Uyumu

Page 38: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Teknolojinin insan yaşamına sağladığı kolaylıklar, tıptaki gelişmeler, sağlığı koruma ve sürdürmedeki bilinçlenme, beklenen ortalama yaşam süresini uzatarak toplumlardaki yaşlı nüfus oranını artırmıştır. Yaşlı nüfustaki hızlı artış beraberinde uzun yaşamın getirdiği yalnızlık, yoksulluk, özürlülük, kronik hastalıklar, bakım ve destek gereksinimini ortaya çıkarmıştır. Bu da yaşlı sorunu ve yaşlılık hizmetlerinin tüm yönleriyle yeniden ele alınması gereğini öne çıkarmıştır.

• Günümüzde ülkemizin sosyo-ekonomik yapısında görülen hızlı değişim, sosyo-kültürel yapısının da değişmesine yol açarak, ailenin işlevi ve yaşam tarzında da önemli değişmeler meydana getirmiştir. Bu süreçte yaşlının aile içindeki yeri, önemi, gücü ve otoritesi önemli ölçüde azalmıştır.

Page 39: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Rehabilitasyon Hizmetleri

Page 40: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Özellikle sosyal güvenlik kapsamına dahil olmayan, maddi güvenceden yoksun, yoksul ve kimsesiz yaşlıların bakım sorunu geleneksel üretim ilişkilerinin değişmesine paralel olarak geleneksel yardım anlayışını aşmıştır.

• Ayrıca maddi durumları iyi olmalarına karşın ilerlemiş yaşları dolayısıyla sakin bir yaşamın özlemini duyan, çevresindekilere ve diğer yakınlarına her hangi bir konuda yük olmak istemeyen bireylerin de dinlenebilecekleri çeşitli kurumlara ihtiyaç duyulmaktadır. Böylece toplum artık yoksul ve kimsesiz yaşlıya bakmayı bir yük olarak görerek bu görevi devlete havale etmekte çünkü toplumsal değişimle birlikte geleneksel değerler sistemi ve buna bağlı olarak yaşlıyı korumaya ilişkin toplum kültürü de önemli ölçüde zayıflamıştır.

Page 41: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Bu durumda yoksula, düşküne, kimsesiz yaşlıya yardımı öngören geleneksel değerlerin ve kurumların yerini, yeni değerler ve kurumlar almaktadır. Günümüzde yaşlılara verilen sosyal hizmetler 1983 yılında yürürlüğe giren 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) yasası kapsamında belirtilmiştir.

• Sosyal ve ekonomik bakımdan yoksunluk içinde olup korumaya, bakıma, yardıma muhtaç yaşlılara devletin denetim ve gözetiminde, halkın gönüllü katkı ve katılımı da sağlanarak bir bütünlük içinde hizmet sunmaktır.

• Bu amaç doğrultusunda, muhtaç yaşlı kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak için huzurevleri kurulmaya başlanmış ve yaşlı dayanışma merkezi, evde yaşlıya yardım projesi, ihtiyarlık maaşı gibi hizmetlerde uygulanmaya konulmuştur.

Page 42: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Sosyal Uyum

Page 43: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Yapılan çeşitli araştırmalarda yaşlıların gelirleri ile sosyal uyumları arasında doğru bir ilişkinin olduğu ortaya konulmuştur. Kişi yaşlandıkça sağlığıyla ilgili harcamaları ve bakım masrafları da giderek artmaktadır. Eğer kişinin sosyal güvencesi varsa, gelir düzeyi sağlıklı ve rahat yaşamasını sağlayabilecek düzeydeyse yaşam doyumu yükseliyor, sosyal katılımı artıyor ve böylece de sosyal uyumu da yükseliyor.

• Yaşlıların yaşlılığa karşı tutumu, özellikle emeklilik yıllarında, aile ve toplum içinde saygınlığı yitirdiğini ve işe yaramadığını düşünmekte, yeni konumuna uyum sağlayamadığı için davranış değişimi göstermekte, sonuçta da ruhsal sorunlar yaşamaktadır.

Page 44: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Diğer Yaşlılara Uyum

Page 45: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Emekli olduktan sonra bir kenara çekilip oturanlar birkaç sene içinde ölmelerine rağmen, fikri ve bedeni aktivitelerini devam ettirenler daha fazla yaşamakta, dinçliklerini korumakta ve hastalıklara karşı daha fazla dayanıklı olmaktadırlar. Üretken olmayan bir yaşamın yaşlıda pişmanlık ve umutsuzluk yarattığı gibi onlarda ölüm korkusunu da artırmaktadır.

Ortak Çalışma

Page 46: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Yaşlıların kurumsal bakımına ilişkin olarak dünya genelindeki uygulamaya bakıldığında; Kısmi/tam olarak sürekli bakıma gereksinim duyan, tüm olanakları tüketmiş, kendi başına bağımsız olarak yaşamını sürdüremeyen, sosyal ve psikolojik açıdan yalnızlık ve güvenlik gereksinimi duyan yaşlılar huzurevlerinde, Ağır psikolojik sorunları olan yaşlılara tıbbi refakat ve terapi imkanları bulunan sağlık kuruluşu niteliğindeki bakımevlerinde hizmet verildiği görülmektedir.

Page 47: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Sosyal Hizmetler

Page 48: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• Ülkemizde yaşlılara yönelik örgütlü sosyal hizmetler daha çok kamu tarafından verilmektedir. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) Genel Müdürlüğü; sosyal yoksunluk ve/ veya ekonomik yoksulluk içinde bulunan yaşlıların yaşam standartlarını koruma ve yükseltme amaçlı hizmetleri planlamak, düzenlemek, izlemek, koordine etmek ve denetlemekle görevlendirilmiştir.

Yaşlı Hizmet Merkezi

Page 49: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

• SHÇEK bünyesinde açılan Yaşlı Hizmet Merkezi (YHM) Gündüzlü Bakım Hizmeti; yaşlılara merkez binasında ya da evinde sosyal-psikolojik destek hizmeti sağlamaktadır. Hasta olanlara da gündüzlü bakım hizmeti verilebilmektedir.

• Yaşlı Hizmet Merkezinde, evinde yaşam sürdüren yaşlılara boş zamanlarını çeşitli aktivitelerle değerlendirme, sosyal ilişkilerini artırma ve günlük yaşam aktivitelerini geliştirmeleri desteklenerek yaşam kalitelerinin yükseltilmesi konularında yardımcı olunmaktadır.

• Hasta olan yaşlılara ev ortamının iyileştirilmesi, boş zamanlarının değerlendirilmesi, sosyal, psikolojik ve sağlık ihtiyaçlarının karşılanması, günlük yaşam etkinliklerine destek hizmeti verilmektedir.

Page 50: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Sosyal Faaliyet

Page 51: REHABİLİTASYONasmlyayin.com/download/sunu/rehabilitasyon.pdf · 2017-09-07 · • Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak görülür

Değerli Eğitimcilerimiz, sunumların tamamına ulaşmak için yayınevimiz ile i rtibata geçiniz.

Atlas Sağlık Yayınları Gsm : 533 745 49 44 [email protected]