reha cetinkaya
TRANSCRIPT
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Dr.-Ing. Reha Çetinkaya
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
İçerik
Kalite Kontrol Sistemi
Teknik Şartnameler
İnşaat Malzemeleri Tüzüğü (Construction Products Directive CPR)
Üretici tarafından uygulanan Üretim Kontrolü
Özet
Asfalt Yol Yapımında Kalite?
Asfalt Yol Yapımınıda Kalite
„bir birimin belirli Özelliklerinin talep edilen ve öngörülen gereksinimlerin elde
edilmesi“
olarak tanımlanabilinir.
Değişik ürünlerin kalitesi, sadece o ürünlerin öngörüldüğü kullanım alanları
birbirne eşdeğer olduğunda karşılaştırılabilir.
Örnek:
Şehirler arası Karayolu, Otoban kalitesi ile imal edilirse Otoban kalitesi ile
esdeğere sahıp değildir.
İki Karayolu arasındaki fark verimlilikdir/kapasitedir.
Hedef: Her gereksinime göre en iyi kaliteyi seçmek ve sağlamaktır!
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Düzenlemeler:
AB iç Pazarında Ticaret engellerinin kaldırılması;
AB Ülkeleri Yönergenin uygulanması için sorumlu tutulmaları;
Taleplerin geçerliliğini tespit eden yöntemlerin uygulanması ve kolaylaştırılması;
CE-İşaretinin kullanılması ve belirli özelliklerinin belirtilmesi;
İnşaat Malzemeleri Tüzüğü (Construction Products Directive CPR)
Amaçlar:
AB iç pazarın iyi işlemi;
Endüstrinin ulusal düzenlemeler hakkında daha iyi bilgilendirilmesi;
Küçük ve orta büyüklükteki şirketler için basitleştirme;
Üreticiler ve Uygulamacılar arasındaki Teknik Bilgi alış verişinin basitleştirilmesi;
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Sertifikasyon Dairesi (BupZert)
Sertifikasyon Kararı
Akreditasyon Enstitüsü (DAkks)
UzmanlığınAkreditasyonu
Onaylama Kuruluşu/İdaresi (DiBt)
Teknik Ruhsatların vekalet edilmesi
Yönergeler çerçevesinde uygun ürünlerin üretimi
Kontrol Dairesi/Şirketi
Üretici tarafından uygulanan Kontrol Sisteminin
kontrolü ve değerlendirilmesi (Üretici kontrolü)
Almanya da Sertifikasyon ve Kontrol Sistemi:
İnşaat Malzemeleri Tüzüğü
Üretici
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Uygunluk beyanı
Ürün niteliğinin açıklanması, genel amaç
ve kalite standardının belirlenmesi
Üreticiye özgü kontrol ve ilk kontrolda elde
edilen sonuçların devamli kontrol edilmesi
Üreticinin ürün normu (DIN EN 13108) ile
uygunluk açıklaması
Asfalt Üreticisinin Sertifikasyonu
Tip deneyler ve Sertifikasyon
(Type Testing)
Üreticinin Kalite kontrol
sisteminin uygulaması
(Özgü Kontrol)
İnşaat Malzemeleri Tüzüğü
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Kontrol Dairesi tarafından uygulanan gözetleme ve değerlendirme
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Kontrol Dairesi tarafından uygulanan gözetleme ve değerlendirme
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Asfalt Üretiminde Kalite Kontrol Sistemi
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Asfalt Üreticinin uyguladığı Kalite Kontrol Sistemi
DIN EN 13108-21 „Fabrika üretim kontrolü“ yürürlüğe geçirilmesi
Üretimin sürekli kontrolü ve belgelendirilmesi;
Belgelendirilmiş Karışım özelliklerinin üretilen Karışım özellikleriyle
uyumluluğu;
Üretici Kalite Kontrol Sistemi kapsamında Kalite Planı hazırlamak
mecburiyetinde:
Üreticinin Şirket Organizasyonu (Sorumluluk alanların belirlenmesi);
Kaliteyle ilgili Belgelerin yönlendirilmesi;
Ürün Kalite Kontrol deneylerinin belirlenmesi ve belgelendirilmesi;
Üretim süreçin belgelendirilmesi;
Ürünlerin kullanımı ve ambarlanması hakkında taleplerin belirlenmesi;
Plentin Bakım ve Kalibrasyon hakkında taleplerin belirtilmesi;
Taleplere uygun olmayan ürünlerin kullanımı hakkında bilgiler;
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Asfalt Üreticinin uyguladığı Kalite Kontrol Sistemi
CE-Sertifikasının (CE Sertifika-Nr.)
her Asfalt teslimatında belgelenmesi!
Burada Asfaltı üreten veya satan
arasında fark yok. Hepsi CE vermek
durumunda.
Asfalt Teslimatı hakkında tüm bilgi-
lerin belgelendirilmesi
(Asfalt ve Bitüm cinsi, Karışım Dizayn
Nr., İnşaat alanı, Nakliye Şirketi,
Kamyon Plakası, Yükleme miktarı, vb.)
Sevk ve teslimat belgesi
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Teknik Şartnameler
Almanya da Asfalt üretimi ve İnşaat uygulamaları için
geçerli olan Teknik Şartnameler
İhale ve hak ediş işlemleri için ek
teknik Şartname ve Sözleşme
Tedarik edilen Malzeme
için teknik şartnameler
Teknik Deneyler için Şartnameler
Bilgi Kılavuzları
Avrupa Normları (EN)
Alman Normlara
uydurulması (DIN EN)
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Asfalt Yol Yapımında İhale ve Hak Ediş işlemleri için ek teknik Şartname ve Sözleşme
Belirleyici Teknik Şartnameler (Özet)
İhale ve Hak Ediş için teknik ek Şartnameler ve Sözleşmeler (Özet)
Tedarik edilen Malzemeler için Teknik Şartnameler (Özet)
Yol Yapımınında Bağlayıcı içermeyen tabakaların İhale ve Hak ediş işlemleri için ek teknik Şartname ve
Sözleşme
Yol Yapımı için kullanılan Bitüm ve kullanıma hazır Polimer Modifiye Bitüm için Tedarik etme Teknik
Şartnamesi
Yol Yapımı için kullanılan geri kazanılmışAsfalt için Tedarik etme Teknik Şartnamesi
Yol Yapımında bağlayıcı içermeyen Karışımlar ve Tabakalar için Tedarik etme Teknik Şartnamesi
Yol Yapımı için kullanılan Agregaların Tedarik etme Teknik Şartnamesi
Yol Yapımı için kullanılan Asfalt Karışımların Tedarik etme Teknik Şartnamesi
Yol Yapımınında Toprak ve Altyapı uygulamalarında İhale ve Hak ediş işlemleri için ek teknik Şartname
ve Sözleşme
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Belirleyici Teknik Şartnameler (Özet) - Üstyapı Dizyanı/Standardı(RStO 2012; RDO)
Karayolları için Standard Üst Yapı
Dizaynı (RStO 12)
Standart Üst Yapı
tabela ve listeleri
Deneyimli/Güvenli ama ekonomik
olmayan yöntem
Asfalt Üst Yapının hesaplama Dizaynı
(RDO Asphalt 09 )
Projeye bağımlı
bilgisayarlı
hesaplama
yolu
Ekonomik ve yerel koşulları detaylı
olarak dikkate alan yöntem
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Karayolları için Standard
Üst Yapı Dizaynı(RStO 2012)
A sphaltdecke
A sphalttragschicht
Frostschutzschicht
D icke der Frostschutzschicht
B elastungsklasse
B [M io .]
D icke des frostsicheren O berbaus
A sphalttragschicht auf Frostschutzschicht
Yükleme kategorisi
30 sene boyunca 10-t eşdeğer dingil yükü geçiş sayısı
Dona dayanıklı üst yapı kalınlığı
Dona Dayanıklı Alt Temel üzerinde Bitümlü Temel
Asfalt kaplaması (Aşınma ve Binder toplam olarak)
Bitümlü Temel
Dona dayanıklı Alt Temel
Alt Temel kalınlığı
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Beklenilen trafik yüklemesine göre uygun
Asfalt cinsinin seçilmesi
Her Yükleme kategorisi için en uygun Asfalt konseptinin seçimi!
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Beklenilen trafik yüklemesine göre uygun
Bitüm türünün seçilmesi
Her Yükleme kategorisi için en uygun Bitüm konseptinin seçimi!
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Yönergelere göre öngörülen
tabaka kalınlıkları
Her Uygulama için en uygun tabaka kalınılığın seçimi!
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Taş Mastik Asfalt Karışımdan talep edilen nitelikler(TL Apshalt-StB 07 yönergesinden Özet)
Bezeichnung Einheit SMA 11 S SMA 8 S SMA 5 S SMA 8 N SMA 5 N
Baustoffe
Gesteinskörnungen (Lieferkörnung)
Anteil gebrochener Kornoberflächen C100;C95/1;C 90/1 C100;C95/1;C 90/1 C100;C95/1;C 90/1 C 90/1 C 90/1
Widerstand gegen Zertrümmerung SZ18/LA20 SZ18/LA20 SZ18/LA20 SZ18/LA20 SZ18/LA20
Widerstand gegen Polieren PSVangegeben(51) PSVangegeben(51) PSVangegeben(48) PSVangegeben(48) PSVangegeben(48)
Mindestanteil feiner Gesteinskörnung mit Ecs 35 % 100 100 100 50 50
Bindemittel, Art und Sorte 25/55-55; 50/70 25/55-55; 50/70 45/80-50; 25/55-55; 50/70
50/70; 70/100; 45/80-50
50/70; 70/100
Zusammensetzung Asphaltmischgut
Gesteinskörnungsgemisch
Siebdurchgang bei
16 mm M.-% 100
11,2 mm M.-% 90 bis 100 100 100
8 mm M.-% 50 bis 65 90 bis 100 100 90 bis 100 100
5,6 mm M.-% 35 bis 45 35 bis 45 90 bis 100 35 bis 60 90 bis 100
2 mm M.-% 20 bis 30 20 bis 30 30 bis 40 20 bis 30 30 bis 40
0,063 mm M.-% 8 bis 12 8 bis 12 7 bis 12 7 bis 12 7 bis 12
Mindest-Bindemittelgehalt Bmin6,6 Bmin7,2 Bmin7,4 Bmin7,2 Bmin7,4
Bindemittelträger M.-% 0,3 bis 1,5 0,3 bis 1,5 0,3 bis 1,5 0,3 bis 1,5 0,3 bis 1,5
Asphaltmischgut
minimaler Hohlraumgehalt MPK Vmin2,5 Vmin2,5 Vmin2,0 Vmin1,5 Vmin1,5
maximaler Hohlraumgehalt MPK Vmax3,0 Vmax3,0 Vmax3,0 Vmax3,0 Vmax3,0
Hohlraumfüllungsgrad % ist anzugeben ist anzugeben ist anzugeben ist anzugeben ist anzugeben
Proportionale Spurrinnentiefe % ist anzugeben ist anzugeben ist anzugeben ist anzugeben ist anzugeben
Malzeme:
- Kırılmış Agrega oranı
- Aşınmaya karşı dayanıklılık (Los Angeles)
- Cilalanmaya karşı dayanıklılık (Polish Stone Value)
- minumum ince Agrega oranı
- Bitüm cinsi
Karışım:
- Gradasyon
- Bitüm oranı (% 6,6 ve 7,4 arası)
- Stabilize edici katkı oranı (% 0,3 ve 1,5 arası)
Asfalt:
- maksimum ve minimum boşluk oranı (Marshall
numunesi) (minimum % 1,5; maksimum % 3,0)
- Bitümle dolu boşluk oranı (Marshall numunesi)
(belirtilmesi gerekmektedir)
- Tekerlek izi (belirtilmesi gerekmektedir)
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Kullanıma hazır Polimer Modifiye Bitümlere talep edilen Nitelikler(TL Bitumen-StB 07 yönergesinden Özet)
Nitelik: Penetrasyon;
Yumuşama Noktası;
Güç Düktilitesi;
Parlama Noktası;
Fraaß Kırılma Noktası;
Elastik Geri Dönme Kabiliyeti (25 C);
Elastik Geri Dönme Kabiliyeti (10 C) (NR);
Depolama (Yumuşama Noktası farkı);
Depolama (Penetrasyon farkı) (NR);
Isıtmaya karşı dayanıklılık;
o Kütle Kaybı;
o Yumuşama noktasında artış;
o Yumuşama noktasında azalma;
o Kalıcı Penetrasyon;
o Elastik Geri Dönme Kabiliyeti (25 C);
o Elastik Geri Dönme Kabiliyeti (10 C) (NR);
Tecrübe kazanma amaçli Deneyler Dinamik Kesme Reometresi (DSR) (IA);
Kiriş Eğilme (BBR) (IA);
NR: Talep edilen bir değer yok;
IA: Değerler Tecrübe kazanma amaçli belirtilmesi gerekmektedir
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Uygulama/İnşaat bitiminden sonra Kontrol edilen Nitelikler(ZTV Asphalt-StB 07/ Revizyon 2013 yönergesinden Özet)
Her 6.000 m² için en az bir numune!
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Uygulanan TMAAşınma Tabakaları için talep edilen nitelikler(ZTV Asphalt-StB 07/ Revizyon 2013 yönergesinden Özet)
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Tespit edilen sapmaların hak edişi – Birim Fiyatın indirimi(ZTV Asphalt-StB 07/ Revizyon 2013 yönergesinden Özet)
Tabaka kalınlıkları için tolerans sınırı içinde olan sapmalar
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Tabaka kalınlık sapması icin hesaplama förmülü
A = p/100 x 3.75 x EP x F
A = Birim fiyatına göre uygulanan indirim [€]
P = Tabaka kalınlığında ölçülen ortalama sapma [%]
EP = Sözleşmeye göre anlaşılan Birim Fiyatı [€/m²]
F = Tabaka kalınlık sapmasına bağlı alan [m²]
Tabaka kalınlığında uygulanan indirim sistemi aynı şekilde listelenen
Özellikler için yürürlüktedir:
- Üretim miktarı [kg/m²];
- Bitüm oranı [M.-%];
- Sıkıştırma oranı [%];
Tespit edilen sapmaların hak edişi – Birim Fiyatın indirimi(ZTV Asphalt-StB 07/ Revizyon 2013 yönergesinden Özet)
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Garanti süreleri(ZTV Asphalt-StB 07/ Revizyon 2013 yönergesinden Özet)
Genel olarak yeni yapılan yollarda :- 5 sene (Ağır yüklemeler için)
- 4 sene (Hafif yüklemer için)
Yenileme veya tek tabakalı uygulamarada:
- 2 sene:Min. 2 cm tabaka kalınlığı veya 50 kg/m² üretim miktarı ile üretilen Aşınma tabakalarında
- 3 seneMin. 8,5 tabaka kalınlığı veya 215 kg/m² üretim miktarı ile üretilen Aşınma ve Binder tabakalarında
- 4 seneMin. 8,5 – 11,5 cm tabaka kalınlığı veya 290 kg/m² üretim miktarı ile üretilen Aşınma ve Binder
tabakalarında
- 5 seneMin. 11,5 cm tabaka kalınlığı veya 290 kg/m² üretim miktarı ile üretilen Aşınma ve Binder tabakalarında
- 3 seneTüm Bitümlü Temeller için
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Asfalt Plenti ortamı için Bilgi Transfer süreci
Kaynak: Deutscher Asphaltverband
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Uygulama ortamı için Bilgi Transfer süreci
Kaynak: Deutscher Asphaltverband
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Kaynak: Deutscher Asphaltverband
Özet
Kalite Kontrol Sisteminin kurulması
Üretim sürecin detayli olarak tanımlanması ve belgelenmesi; Tüm yetkili
kişilerin adlandırılması ve sorumluluk alanlarının tanımlanması
Talep edilen niteliklerinin detayli olarak tanımlanması; tüm ürünler için
(Asfalt tabakaları, Asfalt karışımları, Bitüm, Agrega……)
Projeye tüm Ortakların zamanında katılmaları
(Uygulamacı, Üretici, Taşeron….)
Kaliteyi istemek ve ona göre davranmak!
Kaliteyi değerlendirmek ve onaylamak!
Kaliteyi ödemek!
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
TEŞEKKÜRLER
„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“