3/24/2020

1

Regrutovanje ljudskih resursa

Pojam, značaj i proces regrutovanja

3/24/2020

2

Obezbjeđenje ljudskih resursa ...

Zapošljavanje je jedna od najvažnijih funkcija menadžmenta ljudskih resursa.

Kroz proces zapošljavanja organizacije uspostavljaju brend poslodavaca.

Proces zapošljavanja se odvija kroz dvije međusobno povezane aktivnosti, to su:

▰ Regrutovanje

▰ Selekcija

Obezbjeđenje ljudskih resursa ...

Kroz plansku aktivnost procesa obezbjeđenja ljudskihresursa, menadžment organizacije treba da odgovori na niz pitanja, neka od njih su:

▰ Kako pronaći i privući pravu osobu za određeni posao?

▰ Koje vještine i sposobnosti su potrebne za obavljanje tog posla?

▰ Koliko izvršilaca je potrebno da bi se taj posao obavio?

3/24/2020

3

Pojam regrutovanja ljudskih resursa ...

Regrutovanje je proces privlačenja kandidata, kojiprovodi organizacija, u svrhu izbora najboljih zapopunjavanje upražnjenih radnih mjesta.

Istovremeno, to je proces stvaranja bazepodataka kvalifikovanih kandidata zaorganizacione poslove.

Regrutovanje ljudskih resursa ...

Regrutovanje ljudskih resursa najčešće obuhvata:

▰ Ispitivanje i sagledavanje zahtjeva posla na upražnjenim radnim mjestima

▰ Traženje i razmatranje pogodnih kandidata

▰ Privlačenje i podsticanje za prijavljivanje na ponuđena radna mjesta

▰ Kontaktiranje sa kandidatima

3/24/2020

4

Regrutovanje ljudskih resursa ...

Dva pristupa procesu regrutovanja ...

TRADICIONALNI PRISTUP

▰ Cilj: niži racio selekcije

SAVREMENI PRISTUP

▰ Cilj: optimalan racio selekcije

3/24/2020

5

Politika zapošljavanja ...

Politika zapošljavanja određuje koji pristup regrutovanju će organizacija odabrati ... I još daje odgovore na niz drugih pitanja:

▰ Da li će ljude prilagođavati poslu ili posao ljudima?

▰ Da li će potencirati interne ili eksterne izvore regrutovanje?

▰ Koliko je spremna uložiti u obezbjeđenje potrebnih ljudi?

Faktori koji utiču na proces regrutovanja ...

▰ Tržište rada

▰ Imidž organizacije

▰ Atraktivnost posla

▰ Unutrašnja politika organizacije

▰ Uticaj države

▰ Troškovi regrutovanja

3/24/2020

6

Proces regrutovanja ljudskih resursa ...

Proces regrutovanja ljudskih resursa: Racio selekcije ...

3/24/2020

7

Izvori regrutovanja

Izvori regrutovanja ljudskih resursa ...

Organizacija zadovoljava svoje potrebe za ljudskim resursima na dva načina:

▰ Zapošljavanje novih ljudi

▰ Razvoj postojećih ljudskih resursa

Preduzeća se odlučuju za prijem novih radnika kada proširuju obim poslovanja i kada treba da popune upražnjeno radno mjesto zbog unutrašnjeg premještanja, fluktuacije, odlaska radnika u penziju i slično.

3/24/2020

8

Izvori regrutovanja ljudskih resursa ...

U popunjavanju radnih mjesta organizacija ima na raspolaganju dva ključna izvora regrutovanja:

▰ Interni (unutrašnji)

▰ Eksterni (spoljašnji)

I jedan i drugi izvor regrutovanja zahtijevaju stvaranje odgovarajuće baze podataka potencijalnih kandidata.

Izvori regrutovanja ljudskih resursa ...

Interne izvore regrutovanja čine potencijalni kandidati iz organizacije.

Eksterne izvore regrutovanja čine svi kandidati izvan organizacije. U pitanju su nezaposlena lica, ali i zaposleni u drugim organizacijama koji su zainteresovani za promjenu radnog mjesta.

3/24/2020

9

Interni izvori regrutovanja ...

INTERNI IZVORI REGRUTOVANJA PREDNOSTI NEDOSTACI

Organizacija poznaje kandidate; Kandidati dobro poznaju

organizaciju i način rada u njoj; Pozitivno djeluje na moral i

motivaciju zaposlenih; Otvara se prostor za napredovanje; Jača percepciju o brizi organizacije

o dobrim radnicima; Obično je brže i jeftinije, te se na taj

način mogu ostvariti uštede;

Unutrašnje borbe i sukobi oko

unapređenja mogu negativno djelovati na radni moral;

Orijentišući se na interne izvore, organizacija često odstupa od postavljenih kriterijuma i prilagođava ih postojećem kandidatu;

Usljed ustaljenog načina djelovanja mogu se usporiti, pa i spriječiti promjene;

Popunjavajući radna mjesta iz internih izvora, organizacija gubi priliku da provjeri svoj rejting na tržištu rada i da pozitivno utiče na imidž organizacije koja se razvija i širi.

EKSTERNI IZVORI REGRUTOVANJA

Eksterni izvori regrutovanja ...

širi. EKSTERNI IZVORI REGRUTOVANJA

PREDNOSTI NEDOSTACI

Veći je izbor talentovanih kandidata;

Unose se nove ideje u organizaciju; Omogućavaju se promjene

unutrašnjih odnosa, načina mišljenja i poslovanja;

Smanjuju se unutrašnje napetosti, rivalitet i sukobi oko promocije;

Često je za organizaciju jeftinije i lakše da zaposli kvalifikovane pojedince sa tržišta nego da ih razvija interno;

Privlačenje, kontaktiranje i evaluacija kandidata je teža, duže traje i iziskuje veće troškove;

Duže je vrijeme prilagođavanja i socijalizacije eksternih kandidata jer ne poznaju organizaciju;

Može izazvati nezadovoljstvo i moralne probleme među zaposlenim koji se osjećaju kvalifikovano za taj posao;

Smanjuje se šansa postojećih zaposlenih za napredovanje;

Veća je mogućnost da se kasnije u procesu selekcije napravi pogrešan izbor jer organizacija nedovoljno poznaje kandidate sa tržišta;

3/24/2020

10

Metode internog regrutovanja

Interni izvori regrutovanja ...

Interni izvori regrutovanja su:

▰ Unapređenje (promocija) zaposlenih na viši hijerarhijski nivo

▰ Premještanje zaposlenih na drugo radno mjesto

3/24/2020

11

Metode internog regrutovanja ...

Obično se koriste sljedeće metode internog regrutovanja:

▰ Interno oglašavanje

▰ Preporuke menadžera

▰ Baza podataka i preporuke službe za ljudske resurse

Interno oglašavanje ...

Prednosti:

▰ Stvara mogućnost za napredovanje zaposlenih

▰ Povećava mogućnost za razvoj zaposlenih

▰ Zaposleni postaju svjesniji visine zarada

▰ Zaposleni upoznaju procedure i načine napredovanja

Nedostaci:

▰ Izazva sukobe oko unapređenja kandidata

▰ Ako je kandidat unaprijed određen, proces izbora je samo forma, čime se gubi vjerodostojnost procesa regrutovanja

▰ Slabi moral prijavljenih kandidata koji nisu izabrani

▰ U slučaju prijavljivanja dva ili više podjednako uspješnih i kvalifikovanih kandidata, dolazi do lobiranja i jačanja koalicija unutar organizacije.

3/24/2020

12

Preporuke menadžera ...

Predstavljaju jedan od najznačajnijih oblika obezbjeđenja potrebnih kandidata iz internih izvora.

Za razliku od internih oglasa, koji podstiču sve zaposlene da se prijave na upražnjeno radno mjesto isključivo na osnovu njihove želje i interesa, preporuke rukovodilaca sadrže i procjenu buduće radne uspješnosti i ujedno ostvaruju neophodnu vezu između radnog ponašanja i nagrada, odnosno priznanja.

Preporuke službe za ljudske resurse ...

Imaju prednost u odnosu na preporuke menadžera, zato što obuhvataju cijelu organizaciju, a ne samo jedan organizacioni dio.

Na ovaj način obično se izbjegava moguća subjektivnost menadžera i potencijalne situacije: “forsiranje miljenika” ili “rješavanje tereta”.

3/24/2020

13

Metode eksternog regrutovanja

Metode eksternog regrutovanja

Formalne metode eksternog regrutovanja kandidata

▰ Eksterno oglašavanje

▰ Korištenje usluga agencija za zapošljavanje

▰ Obrazovne institucije

Neformalne metode eksternog regrutovanja

▰ Preporuke postojećih zaposlenih

▰ Zapošljavanje bivših zaposlenih

▰ Direktne prijave zainteresovanih kandidata

3/24/2020

14

Eksterno oglašavanje…

Oglasi su najčešće korišćen i najpopularniji način regrutovanja kandidata

Važno je da oglas bude tako koncipiran da privuče upravo kandidate koji su traženi

Smatra se daje oglas koji privuče suviše veliki broj kandidata loš, jer će poslodavac biti suočen sa dugim i skupim posprocesom selekcije

Eksterno oglašavanje…

Šta želimo postići?

Kogabismoželjeliprivućiizaposliti,kolikoljudiiukojemvremenu.

Koga želimo privući?

Procijenitikarakteristikeimotivacijuonihkojeorganizacijaželiprivući.

Šta treba obuhvatati

poruka?

Utvrditiinformacijekojetrebauključitiuoglaskaoštosuinformacijeoorganizacijiinjenomimidžu,poslu,uslovima naposlu,potrebnimosobinamai

kvalifikacijamakandidata,plati,beneficijama,mogućnostimarazvojakarijere,teinformacije

potrebnezaodgovornaoglas.

3/24/2020

15

Eksterno oglašavanje…

Eksterno oglašavanje…

Oglas obično sadrži sljedeće elemente:▰ Osnovne informacije o poslodavcu

▰ Naziv posla

▰ Sadržaj posla i uslove rada

▰ Tražena znanja, iskustvo, vještine, osobine

▰ Beneficije▰ Mogućnost razvoja i napredovanja

▰ Način prijavljivanja kandidata i potrebnu dokumentaciju

▰ Rok za prijavu

▰ Kontakt osobu i telefon, odnosno adresa organizacije

3/24/2020

16

Eksterno oglašavanje: Model AIDA (akronim od engleskih reči pažnja, interes, želja, akcija)

Oglas mora privući pažnju, u protivnom čitalac ili gledalac će ga ignorisati.

Interesovanje možemo kreirati iz same prirode posla, sa naslovima kao što su “napredujte u izazovnom poslu”, ili podacima o firmi kao što su lokacija, radno vrijeme i sl.

Želja čitalaca se može probuditi riječima kao što su putovanje ili izazov.

Konačno, treba se pobrinuti da oglas podstiče na akciju izjavama kao što su “pozovite danas” ili “za više informacija pišite danas”.

Eksterno oglašavanje: marketing pristup …

Regrutovanje ujedno treba da predstavlja i “prodavanje” imidža kompanije, promociju beneficija i slično.

Savremeno oglašavanje slobodnih radnih mjesta često nosi mnogo više sličnosti sa oglasima za proizvode i usluge, nego sa tradicionalnim oglasima za zapošljavanje.

Mnoga se preduzeća, zbog složenosti oglašavanja, odlučuju na angažovanje specijalizovanih marketing agencija za sastavljanje oglasa.

3/24/2020

17

Tajno eksterno oglašavanje …

Povremeno organizacije u oglasu ne daju svoj identitet, nego koriste šifre ili koriste agencije za posredovanje da se oglašavaju za njih.

Razlozi za takvu odluku mogu biti sljedeći:▰ Organizacija počinje novi posao, koji želi još

uvijek da drži u tajnosti

▰ Radno mjesto trenutno zauzima osoba koja treba da se premjesti ili otpusti, a to još nije saopšteno

▰ Organizacija želi da platom privuče kandidate u oglasnoj kampanji, a da njena politika plaćanja ostane u tajnosti

Faktori koji mogu da utiču na izbor posla od strane kandidata …

Kandidati odlučuju da li da se prijave na konkurs pod interaktivnim dejstvom:

▰ Ličnih aspiracija i karakteristika (profesionalne vrijednosti, karakteristike ličnosti, potrebe, percepcije, stavovi i slično)

▰ Utisaka o poslu i organizaciji(stvarne karakteristike, način na koji je posao prezentovan, prijašnje iskustvo i poznavanje organizacije)

3/24/2020

18

Faktori koji mogu da utiču na izbor posla od strane kandidata …

Elementi koji utiču na odluku kandidata su:

▰ Vrsta posla

▰ Visina plate

▰ Sigurnost posla

▰ Mogućnost razvoja i napredovanja

▰ Beneficije

▰ Lokacija posla

Mediji oglašavanja …

Tradicionalno posmatrano za oglašavanje se mogu koristiti različiti mediji:

▰ Dnevne novine

▰ Televizija

▰ Radio

▰ Časopisi

Internet je danas nezaobilazan medij oglašavanja.

3/24/2020

19

Savremene metode regrutovanja

Činjenica da danas svi ljudi koriste internet stvorila je nove mogućnosti regrutovanja.

Uobičajene metode regrutovanja kandidata putem interneta su:

▰ Vlastita internet stranica

▰ Internet stranice za zapošljavanje

▰ Virtuelni sajmovi regrutovanja

▰ Regrutovanje preko društvenih mreža

Koja alternativa je najpogodnija zavisi od radnog mjesta koje se treba popuniti, ali i od nivoa poznatosti preduzeća.

Agencije za zapošljavanje ...

Uloga agencija za zapošljavanje je da povežu ponudu i tražnju na tržištu rada.

Agencijsko posredovanje je čest i popularan način obezbjeđivanja kvalifikovanih kandidata.

Primaran cilj agencija je da licima koja traže zaposlenje nađu odgovarajući posao.

Agencije za posredovanje u zapošljavanju, kao standardan metod formalnog regrutovanja, mogu biti državne i privatne.

3/24/2020

20

Državne agencije za zapošljavanje ...

Državne agencije za zapošljavanje su posebne javne institucije koje postoje u većini zemalja, zbog važnosti politike zapošljavanja i rješavanja problema nezaposlenosti.

Kod nas je to Zavod za zapošljavanje Republike Srpske.

Usluge državnih agencija za zapošljavanje su obično besplatene. Prednost ove institucije je u njenoj teritorijalnoj razuđenosti, tako da je dostupna na svakoj lokaciji.

Privatne agencije za zapošljavanje ...

Privatne agencije registruju kandidate koji su bez posla, ali i one koji žele da mijenjaju posao.

Poslodavac informiše agenciju o radnom mjestu i zahtjevima posla, a agencija obavlja selekciju i upućuje odgovarajuće registrovane kandidate.

U slučaju da organizacija angažuje kandidata, poslodavac plaća nadoknadu agenciji. Postoji i praksa da se jedan dio nadoknade vraća ukoliko kandidat napusti preduzeće u određenom vremenu.

3/24/2020

21

“Lovci na glave” ...

Menadžeri se ponekad regrutuju procesom poznatim kao “lovci na glave”.

U pozadini ovog pristupa je vjerovanje da najbolji kandidati nisu oni koji odgovaraju na oglase ili traže novi posao na drugi način, već oni koji su uspješni u sadašnjem poslu i ne razmišljaju o premještanju.

Izabranim pojedincima pristupa se diskretno i poslije razgovora koji se tiče posla i plate, jedan ili dva kandidata predstavljaju se organizaciji.

Direktna veza s fakultetima i školama ...

Mnoge organizacije njeguju redovne kontakte sa obrazovnim ustanovama, odnosno fakultetima i školama.

Kandidati su najčešće dostupni iz ovih izvora samo jednom godišnje, ali ova teškoća se može često prevazići stipendiranjem, prijemom kandidata na praksu tokom školovanja i nekom vrstom predugovora. Ograničenje ovog izvora je u

nemogućnosti da se na ovaj način dobiju iskusniji kandidati.

3/24/2020

22

Baza podataka ...

Neke organizacije praktikuju stalne kontakte i otvoren oglas za kandidate o kojim prave bazu podataka i pozivaju ih kada se za to ukaže potreba.

Prijave se primaju i na inicijativu kandidata koji dolaze lično, javljaju se telefonom ili pišu pismo i šalju radnu biografiju.

Ovo je još jedan jeftin izvor, koji nosi rizike da se kandidati u međuvremenu predomisle ili zaposle kod drugog poslodavca.

Neformalne metode eksternog regrutovanja ...

Pored standardnih formalnih metoda regrutovanja,mnoge organizacije primjenjuju i neformalne načineregrutovanja kao što su:

▰ Preporuke postojećih zaposlenih

▰ Zapošljavanje bivših zaposlenih

▰ Direktne prijave zainteresovanih kandidata

▰ Održavanje informativnih seminara

3/24/2020

23

Alternativne metode regrutovanja …

Osim standardnih metoda regrutovanja, organizacije koriste još i:▰ Prekovremeni rad

▰ Privremeno zapošljavanje

▰ Lizing “iznajmljivanje” zaposlenih od drugih organizacija

▰ Angažovanje po ugovoru - dislociranje određenih poslova koji nisu ključni za biznis organizacije drugim organizacijama

Evaluacija procesa regrutovanja

3/24/2020

24

Kriterijumi evaluacije …

Najčešći kriterijumi za evaluaciju procesa regrutovanja su:

▰ Ukupni troškovi

▰ Troškovi po zaposlenom kandidatu

▰ Ukupan broj prijavljenih kandidata

▰ Racio prinosa

▰ Dužina ostanka novozaposlenog kandidata u organizaciji

▰ Performanse novozaposlenog

Za one koji žele da saznaju više:

Erica R. Marr

E-recruitment: The effectiveness of the internet as a recruitment source

Link:https://www.researchgate.net/publication/27475693_E-

recruitment_the_effectiveness_of_the_internet_as_a_recruitment_source