register zu ipo und ipm (1738) - pax-westphalica.de · Œ de modo aequitati conveniente, quo...
TRANSCRIPT
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
1
Register zu IPO und IPM (1738)Das Register veröffentlichte Johann Gottfried von Meiern zusammen mit seiner Edition der beiden
Friedensvertragsurkunden:Meiern, Johann Gottfried von: Instrvmenta Pacis Caesareo-Svecicvm Et Caesareo-Gallicvm Ex AvthenticoQvod In Sanctioribvs Regni Svecici Tabvlariis Adservatvr In Vsvm Academiarvm Accvratissime Expressa EtRecognita De Priorvm Editionvm Parvm Accvratiorvm Mendis Et Corrvptelis Praefatvs Est [...]. Göttingen:Michael Türpe 1738 (BSB München: 2 J.publ.e. 13m), [am Ende mit eigener Paginierung: S. 1-40].
Wer das Register verfaßt hat oder ob es auf einer fremden Vorlage beruht, ist nicht mehr sicher feststellbar.Näheres dazu vgl. APW III B 1/3 Abschnitt I, Vorbemerkungen.
Die Abschrift folgt der Vorlage bis auf folgende Ausnahmen:� Ligaturen und Abkürzungen sind aufgelöst,� die Notierungen für die beiden Verträge sind dem modernen Gebrauch angepaßt und eindeutig formuliert;
dadurch fällt der Verweis auf eine vorangehende Notierung in den meisten Fällen weg,� die Zeichensetzung ist der heutigen angeglichen,� die Kursive wird nicht verwendet.
abbatiae immediatae in Imperio� possidendae ab eius religionis consortibus, qui
anno 1624. eas possederunt: V,14 IPO; § 47 IPM;confer ecclesiastica bona
absolutio� nullae dispensationes & absolutiones audiantur vel
admittantur contra instrumentum pacis: XVII,3IPO; § 113 IPM
academia� Sueciae regibus conceditur ius erigendi academiam
vel universitatem in ditionibus Germanicis: X,13IPO
accessiones� statuum catholicorum subditi Augustanae
confessionis retineant templa, fundationes &c. cumpertinentiis, reditibus & accessionibus: V,31 IPO; §47 IPM
Achalm� dynastia haec domui Würtembergicae restituta:
IV,24 IPO; § 31 IPM� reservantur tamen domui Austriacae praetensa in
illam iura & actiones sicut & Würtembergicaecompetentes exceptiones: ibidem
Acharen� villa cum oppido Brisacensi regi Galliae cessa: §
73 IPMacta� actorum comitialium directione quis fungatur?:
V,22 IPOactio� competentia iura & actiones restitutionem ex capite
amnestiae non impediant, sed post factamrestitutionem coram competenti iudiceexaminentur: III,2 IPO
� actiones redemtae cessaeque annullantur: IV,46
IPO; § 36 IPM� officiales, consiliarii & ministri ratione personarum
& bonorum nulla teneantur actione aut accusatione:IV,51 IPO; XV,1 IPO; § 40 IPM; § 48 IPM
� qua ratione persecutiones actionum contradebitores ob bellum tricennale fortunis lapsos autnimio usurarum cursu aggravatos moderateterminandae sint?: VIII,5 IPO; § 66 IPM
Adelberg, monasterium� domui Würtembergicae restitutum: IV,24 IPO; §
31 IPMadministratio bonorum ecclesiasticorum� sede vacante haec integra sit capitulo & quibus ea
pariter coniunctim competit: V,17 IPO; V,21 IPO;§ 47 IPM
advocatiae iura� si quae Augustanae confessionis status in
catholicorum statuum vel hi in illorum bonisecclesiasticis habuerunt, retineant ea: V,46 IPO; §47 IPM
� ratione praelaturae Walckenried annullatur iusadvocatiae: XIII, 9 IPO; confer iura
aedificia� destructa vel publicae securitatis causa in alios usus
conversa, publica vel privata, sacra vel profana, arestitutione universali ex capite amnestiae suntexcepta: IV,56 IPO; § 45 IPM; confer ecclesiasticabona, schola, templum
aequitas� de modo aequitati conveniente, quo debitores ob
bellum fortunis lapsi aut nimio usurarum cursuaggravati sublevandi sint, in proximis comitiiscerta constitutio fieri & nemo interea executionibusimmoderatis praegravari debuit: VIII,5 IPO; § 66IPM
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
2
aes alienum vide debitaAlba, civitas Montisferrati� tractatus Cherascensis in specie quoad Albam &
Trinum ratihabetur: § 93 IPMAlbeck, monasterium� restituitur domui Würtembergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMalienatio� administratori Magdeburgico, duci Saxoniae, non
liceat oppignorationibus & alienationibusarchiepiscopatum onerare: XI,10 IPO
allodium� heredibus allodialibus electoris Bavariae, casu quo
Bavarica linea defecerit, actiones & beneficiacompetentia reservantur: IV,9 IPO; § 17 IPM
Alpersbach, monasterium� domui Würtembergicae restituitur: IV,24 IPO; § 31
IPMAlsatia� landgraviatus Superioris & Inferioris Alsatiae,
Suntgovia & praefectura decem civitatumImperialium in Alsatia sitarum & loca dependentiaceduntur in perpetuum regno Galliae: § 73 IPMseq.
� teneatur rex Galliae episcopum & civitatemArgentinensem & reliquos per utramque AlsatiamRomano Imperio immediate subiectos ordinesnobilesque, item decem civitates Imperiales in sualibertate & possessione immedietatis ergaRomanum Imperium relinquere: § 87 IPM
� praedicatum landgravii Alsatiae Imperatoriattributum regi Galliae nullum afferatpraeiudicium: § 106 IPM
amicabilis compositio� causa Iuliacensis successionis vel amicabili
compositione vel alio legitimo modo dirimatur:IV,57 IPO; § 46 IPM
� in causis religionis omnibusque aliis negotiis, ubistatus tanquam unum corpus considerari nequeunt,non attendatur votorum pluralitas, sed solaamicabilis compositio lites dirimat: V,52 IPO; § 47IPM
� inter commissarios Suecicos & Brandenburgicos deexactio[r]e limitum caeterorumque minutiorumdefinitione amicabiliter convenietur: X,2 IPO
� si quae civitati Bremensi cum ducatu aut capitulisBremensibus enascantur controversiae, velcomponantur amicabiliter vel iure terminentursalva interim cuique sua possessione: X,8 IPO
� eveniente casu violatae pacis laesus laedenteminprimis quidem a via facti dehortetur, causa ipsavel amicabili compositioni vel iuris disceptationisubmissa: XVII,5-6 IPO; § 115 IPM seq.
amnestia� formula conventionis de amnestia: II IPO; § 2 IPM
� vocatur universalis & illimitata: III,1-2 IPO; XV,1IPO; § 5 IPM; § 48 IPM
� amnestiae illimitatae non afferat praeiudiciumannexa eidem clausula salvatoria: III,2 IPO
� restitutioni aut pacis executioni clausula salvatoriain amnestia posita opponi nequit: XVI,5 IPO; §102 IPM
� quibusdam Imperii statibus & subditis in specietributum, ut fruantur amnestia generali
� � domui Palatinae: IV,13 IPO; § 21 IPM� � domui Badensi: IV,26 IPO; § 33 IPM� � duci de Croy: IV,28 IPO; § 35 IPM� � comitibus de Isenburg salvis tamen iuribus
contra eosdem competentibus: IV,24 IPO; § 35IPM
� � subditis & vasallis hereditariis domusAustriacae sub certo tamen modo: IV,52 IPOseq.; § 41 IPM seqq.
� � domui Hasso-Cassellanae cum omnibus eiaddictis: XV,1 IPO; § 48 IPM
� � civitatibus municipalibus erga dominos suos:XVI,18 IPO; § 109 IPM; confer gravaminareligionis, item restitutio
Andlaviensis abbatissa� in libertate sua & possessione immedietatis erga
Romanum Imperium eam relinquere teneatur rexGalliae: § 87 IPM
Anglia� rex Angliae comprehenditur pacificatione
Osnabrugensi tanquam foederatus, tam pro parteImperatoris quam regni Sueciae: XVII,10 IPO seq.
Anhalt� quae inter protestantes in casum mutationis
religionis disposita sunt, iuribus principumAnhaltinorum & similium nullum adferantpraeiudicium: VII,2 IPO; § 47 IPM
Anhausen abbatia� domui Würtembergicae restituta: IV,24 IPO; § 31
IPMannatae� haec & similia iura ac reservationes Papales carent
validitate in bonis statuum Augustanaeconfessionis: V,19 IPO; § 47 IPM
annona� ex locis a landgravia Hassiae restituendis annonam
& omnia ad apparatum bellicum spectantia, quaeinferri vel fieri curavit, liceat evehere; non illataautem, sed reperta, ibi maneant: XV,10 IPO seq.; §56 IPM; confer apparatus bellicus
annui reditus� debita annuorum redituum ab una vel altera
belligerantium parte in odium creditoris violenterextorta, an adhuc creditori debeantur?: IV,47 IPO;§ 37 IPM
� civitatibus Imperii rata sint vectigalia, reditus
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
3
annui, privilegia confiscandi &c.: VIII,4 IPO; § 65IPM
Anseaticae civitates� reges Sueciae cessis sibi civitatibus Anseaticis
conservent eam navigationis & commerciorumlibertatem, quam ante bellum tricennale habuerunt,tam in exteris regnis, rebuspublicis & provinciisquam in Imperio: X,16 IPO
� comprehendantur pacificatione Osnabrugensi tampro parte Imperatoris quam regni Sueciae: XVII,10IPO seq.
aperturae iura� Augustanae confessioni addictis iura aperturae in
bonis ecclesiasticis catholicorum mediatis sartatectaque maneant: V,26 IPO; § 47 IPM
� catholici status in Augustanae confessionis statuumbonis eadem iura retineant: V,46 IPO, § 47 IPM;confer iura
apparatus bellicus� tormenta aliaque mobilia in ipsis locis occupatis
reperta simul etiam restituantur; invectum verobellicum apparatum liceat secum avehere velexportare: XVI,15 IPO; § 108 IPM
appellatio� sive praeteriti sive futuri temporis protestationes,
contradictiones, appellationes &c. non audianturvel admittantur unquam contra dispositioneminstrumenti pacis: XVII,3 IPO; § 113 IPM
appennagium� fratribus electoris Palatini Caroli Ludovici
Imperator prospexit de appennagio: IV,12 IPO; §20 IPM
Arazii feudum� restituatur comitibus Cacherani: § 97 IPMarchiepiscopatus� Bremensis qua ratione cessus sit regibus regnoque
Sueciae: X,7 IPO� Magdeburgensis, quomodo domui
Brandenburgicae cessus: XI,6 IPO; conferepiscopatus
archiepiscopus� liberum sit ipsis & quibus aliis id de iure competit,
conferre beneficia mensium extraordinariorum:V,26 IPO; § 47 IPM; confer episcopus
archiva� restituantur ista & documenta literaria cum singulis
locis occupatis: XVI,15 IPO; § 108 IPM; conferdocumenta
Argentoratum� in ecclesia cathedrali Argentinensi concedantur
familiae ducum Mecklenburgensium duorumcanonicatuum proventus: XII,2 IPO
� duobus principibus Brunsvicensibus conferanturduae praebendae in episcopatu Strasburgensi ergarenunciationem: XIII,13 IPO
� rex Galliae teneatur episcopum & civitatemArgentinensem in sua libertate & possessioneimmedietatis erga Romanum Imperium relinquere:§ 87 IPM
arma� omnes & singuli pacis consortes teneantur eam
contra quemcunque tueri & sum[p]tis armisiunctisque cum parte laesa consiliis viribusquerepellere iniuriam, si intra spatium trium annorumneque amicitiae neque iuris via locum invenerit:XVII,5 IPO seq.; § 115 IPM seq.
� nulli autem statuum Imperii liceat suum ius vi velarmis persequi, sed unusquisque iure experiatur:XVII,7 IPO; § 116 IPM; confer bellum
armistitium� per modum armistitii uni vel alteri parti concessa
loca prioribus & legitimis suis possessoribusrestituantur: XVI,14 IPO; § 106 IPM
arrestum� quae per repressalias, arresta, viarum occlusiones
in praeiudicium iurium civitatibus Imperiicompetentium facta sunt, cassantur: VIII,4 IPO; §65 IPM
� ex abusu bullae Brabantinae nata arresta &repressaliae, cum inductis peregriniscertificationibus, exactionibus & detentionibustollantur: IX,1 IPO; § 67 IPM
� nemo statuum arrestis adigatur, ut plus solvat adquinque myriades pro Suedicae militiaeexauctoratione, quam iuxta matriculam debet:XVI,10 IPO
� arrestum bonis mobilibus electoris Trevirensisimpositum & post abolitionem iterum renovatumdenuo relaxetur, impetrantibus ad iudicemcompetentem remissis: § 8 IPM
assecuratio pacis� si mora ullius status intervenerit in solvendo
quotam ad quinque myriades pro Suedicae militiaeexauctoratione, tunc vi articuli assecurationis pacis(XVII.) fiat executio promissorum ceu reiiudicatae: XVI,12 IPO
� sit instrumentum pacis Westphalicae perpetua lex& pragmatica Imperii sanctio aeque ac aliaeconstitutiones fundamentales Imperii: XVII,2 IPO;§ 112 IPM
� inseratur perpetuae capitulationi Caesareae: ibidem� tam consiliariis Caesareis procerumque Imperii,
quam iudicibus & assessoribus tanquam regulaperpetua praescriptum: ibidem
� contra dispositionem instrumenti pacis nullaeunquam exceptiones, quocunque praetextuexcogitari possint, audiantur vel admittantur:XVII,3 IPO; § 113 IPM
� neque inhibitorii aut alii processus velcommissiones contra illam unquam decernantur in
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
4
petitorio aut possessorio: ibidem� qui instrumento pacis contravenerit, ipso iure &
facto poenam fractae pacis incurrat: XVII,4 IPO; §114 IPM
� omnes & singuli pacis consortes teneantur eamcontra quemcunque, sine religionis distinctione,tueri & protegere: XVII,5-6 IPO; § 115 IPM seq.
� etsi eveniente casu violatae pacis neque amicitiaeneque iuris via intra spatium trium annorumterminanda locum invenerit, teneantur iidem,iunctis cum parte laesa consiliis viribusque, armasumere ad repellendam iniuriam: ibidem
� ut pax publica tanto melius conservari possit,redintegrentur circuli & observentur ea, quae depacis executione & conservatione inconstitutionibus Imperii disposita sunt: XVII,8-9IPO; § 117 IPM seq.
� ratione ditionum regi Galliae cessarum derogaturomnibus constitutionibus Imperii, quatenusalienationem bonorum & iurium Imperii prohibent:§ 79 IPM; confer executio pacis, item garantia
assessor camerae Imperialis� praeter iudicem & quatuor praesides, numerus
assessorum camerae ad quinquaginta in universumadaugetur: V,53 IPO; § 47 IPM
� ex singulis circulis mixtae religionis non tantumduos catholicos, sed etiam binos Augustanaeconfesssioni addictos assumere & eligere fas sit:ibidem
� tam in camera Imperiali quam in iudicio aulico, sicausa quaedam versetur inter status diversaereligionis, vel inter solos Augustanae confessionisvel inter immediatum & mediatum diversaereligionis vel si saltem interveniens alteriusreligionis, pares numero ex utraque religioneassessores ad iudicandum adhibeantur: V,54 IPO; §47 IPM
� si inter mediatos causa vertatur, partium arbitriorelinquitur, paritatem iudicantium ex utraquereligione assessorum postulare; in causis statuumautem vigore legis eadem observanda: V,56 IPO
� instrumentum pacis Westphalicae tribunaliumomnium iudicibus & assessoribus tanquam regula,quam perpetuo sequantur, praescriptum sit: XVII,2IPO; § 112 IPM; confer camera Imperialis,praesentatio, votum
Augustana confessio� eius exercitium in Palatinatu liberum esto: IV,19
IPO; § 27 IPM� in provinciis hereditariis Imperatoris subditis
Augustanae confessionis iustitia aequeadministretur ac catholicis: IV,55 IPO; § 44 IPM
� iura eligendi & postulandi in archiepiscopatibus &episcopatibus, Augustanae confessioni addictispermanentibus, eatenus saltem observentur,
quatenus nihil continent eidem confessioniadversum: V,16 IPO; § 47 IPM
� subditi statuum catholicorum retineant exercitiumAugustanae confessionis cum annexis, si anno1624. ea habuerunt: V,31 IPO; § 47 IPM
� comites, barones & nobiles in Silesia eorumquesubditi ob professionem Augustanae confessionisnon teneantur emigrare neque prohibeanturexercitium eiusdem confessionis extra territoriumfrequentare: V,39 IPO; § 47 IPM
� de maiore Augustanae confessionis libertate &exercitio in provinciis domus Austriacaehereditariis concedendo facultas reservatur ulteriusinterveniendi atque intercedendi: V,41 IPO
� catholicorum subditi Augustanae confessionis, quianno 1624. ecclesiasticam iurisdictionemagnoverunt, adhuc ei subsint in casibusAugustanam confessionem nullatenusconcernentibus; modo ipsis occasione processusnihil iniungatur Augustanae confessioni velconscientiae repugnans: V,48 IPO; § 47 IPM
� inter Augustanae confessioni addictos seuprotestantes quidam reformati vocantur: VII,1 IPO
� reges Sueciae confirment ordinibus & subditisditionum Germanicarum, circa homagiipraestationem, liberum Evangelicae religionisexercitium iuxta invariatam Augustanamconfessionem perpetim fruendum: X,16 IPO
� ordinibus & subditis archiepiscopatuum electoriBrandenburgico in compensationem concessorumreservatur invariatae Augustanae confessionisexercitium, quale nunc ibi viget: XI,11 IPO
� ordinibus & subditis Ulterioris Pomeraniaeepiscopatusque Caminensis conservetur liberumAugustanae confessionis exercitium iuxtainvariatam Augustanam confessionem absque ullaperturbatione perpetim fruendum: XI,12 IPO
� adversus Augustanae confessioni addictos inepiscopatu Osnabrugensi sublatum sit iusmetropolitani catholici, archiepiscopi Coloniensis:XIII,8 IPO
� et quoties alternativa successio in eodemepiscopatu devenerit ad episcopum catholicum,nihil omnino in Augustanae confessionis sacra isarroget sibi iuris aut obtineat: ibidem; conferecclesiastica, exercitium religionis, pax religiosa,protestantes, religio, sacra
Augusta Vindelicorum� retineat bona ecclesiastica, iura & exercitium
religionis, in quo statu fuerunt ante annum 1624.:V,3 IPO; § 47 IPM
� dignitates senatoriae aliaque munera publicaquomodo inter alterutri religioni addictos sintdistribuenda & in electione quomodo versandum,specialis dispositio: V,3 IPO seqq.
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
5
� quae dispositio quotannis ibidem praelegenda: V,8IPO
� pluralitas votorum in causis religionemconcernentibus non attendatur: V,9 IPO
� ordinatio Carolina de electione magistratuum necnon transactiones de annis 1584. & 1591.inviolatae maneant: V,10 IPO
� in restitutione generali civitatum Imperialium inspecie iterum sit mentio: V,29 IPO
� ita tamen generalis haec restitutio hic applicanda,ut ne iis, quae politicorum ratione supra § 3 usque§ 10 peculiariter disposita sunt, adversetur: ibidem
aula Caesarea� vide iudicium aulicumaurea bulla� ordo succedendi in aurea bulla expressus servetur
in instituto novo electoratu octavo: IV,5 IPO; § 13IPM
austregae� in iudiciis Imperii privilegium primae instantiae,
austregarum iura illibata sunto nec per mandata autcommissiones turbantor: V,56 IPO
Austria� elector Bavariae pro se & successoribus renunciet
omni praetensioni in Austriam Superiorem: IV,4IPO; § 12 IPM
� domui Austriacae reservantur praetensa iura &actiones in dynastias Blaubeuren, Achalm &Stauffen: IV,24 IPO; § 31 IPM
� subditi & vasalli hereditarii domus Austriacaequomodo amnestia gaudere debeant & quid deeorum bonis confiscatis aut amissis tenendum?:IV,52 IPO seqq.; XV,1 IPO
� in Austria Inferiori degentes comites, barones &nobiles ob Augustanam confessionem emigrarenon teneantur: V,39 IPO; § 47 IPM
� de maiore Augustanae confessionis libertate &exercitio in provinciis domus Austriacaehereditariis concedendo facultas reservatur ulteriusinterveniendi atque intercedendi: V,41 IPO
� Austriacus circulus pro solvendis exercituiimmediato Caesareo stipendiis sepositus fuit:XVI,11 IPO
� domus Austriaca comprehenditur pacificationeOsnabrugensi: XVII,10 IPO
� Imperator pro se domoque Austriaca cedit omnibusiuribus in oppidum Brisacum, landgraviatumutriusque Alsatiae ut & Suntgoviae & praefecturamprovincialem decem Alsatiae civitatum: § 73 IPMseq.
� restituantur domui Austriacae a rege Galliaequatuor civitates sylvestres, comitatus Hauenstein,totaque Brisgovia & Ortenavia: ibidem § 85; conferCaesar
avocatio
� privilegia austregarum & de non appellando permandata, commissiones aut avocationes nonturbantor: V,56 IPO
� a tribunali Wismariensi causae non avocentur:X,12 IPO
Backnang� restituatur domus Würtembergica in ecclesiam
collegiatam Backnang: IV,24 IPO; § 31 IPMBadensis causa� Fridericus marchio Badensis, eiusque filii &
haeredes. Restituantur plenissime in pristinumstatum in sacris & profanis, quoad marchionatumInferiorem itemque Hochbergensem aliasqueditiones: IV,26 IPO; § 33 IPM
� praefecturas itidem Stain & Reinchingen sublatatamen actione intuitu fructuum, interesse acsumtuum: ibidem
� cassetur annua pensitatio ex marchionatu Inferiori:ibidem
� praecedentia & sessio in conventibus publicis interutramque lineam Badensem alternetur: ibidem
Badenweiler� domui Badensi restituatur: IV,26 IPO; § 33 IPMBalingen, civitas� restituatur domui Würtembergicae: IV,24 IPOballivia� ballivias immediatas in Imperio possideant eius
religionis consortes, qui anno 1624. easpossederunt: V,14 IPO; § 47 IPM
� balliviae mediatae a statibus Augustanaeconfessionis anno 1624. possessae iisdem porromaneant: V,25 IPO
� civitates sylvestres & utraque Brisgoviarestituantur archiduci Austriae cum omnibusballivatibus, baronatibus &c.: § 85 IPM; conferecclesiastica bona
bannum Imperii� de modo & ordine declarandi status in bannum
Imperii statuatur in proximis comitiis: VIII,3 IPO;§ 64 IPM; confer proscriptio
Barby� processus a comitibus de Barby super praefectura
Eglen motus cassetur: XI,9 IPObarones� comitum, baronum & nobilium mediatorum a
religione domini territorii dissentientium sors: V,30IPO; § 47 IPM
� comites, barones & nobiles in Silesiae ducatibusimmediate ad cameram regiam spectantibus uti &in Austria Inferiori ob Augustanam confessionememigrare non teneantur: V,39 IPO
Basilea� civitas Basileensis caeterique Helvetiorum
cantones ab Imperii iurisdictione exemti sint: VI
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
6
IPO; § 61 IPM� Basiliensis episcopi immedietatem non turbato[r]
rex Galliae: § 87 IPMBavaria� dignitas electoralis una cum Palatinatu Superiori in
Bavarum translata: IV,3 IPO; § 11 IPM� elector Bavariae debito 13 millionum omnique
praetensioni in Austriam Superiorem renunciet:IV,4 IPO; § 12 IPM
� investitura simultanea in Palatinatu Superioredomui Palatinae Rudolphinae lineae reservata: IV,5IPO; § 13 IPM
� in casum extinctae lineae Guilelminianae,quomodo prospectum haeredibus allodialibus?:IV,9 IPO; § 17 IPM
� statibus Augustanae confessionis in circuloBavarico non praeiudicet, quod nulla ipsorum inmateria praesentationis mentio facta sit: V,58 IPO
� Bavaricus circulus pro Bavarici militis satisfactionereservetur nec ad satisfactionem Suecicamcontribuat: XVI,11 IPO
Bebenhausen, abbatia� restituatur domui Würtembergicae: IV,24 IPO; §
31 IPMBelgium� ordines foederati Belgii comprehendantur
pacificatione Osnabrugensi: XVII,10 IPO seq.bellum� non nisi comitiali omnium Imperii statuum
suffragio & consensu decernatur: VIII,2 IPO; § 63IPM
� debitores ob belli calamitates fortunis lapsiexecutionibus immoderatis ne praegraventur:VIII,5 IPO; § 66 IPM; confer annona, arma,contributio, debita, usurae
bellum tricennale� eius origo ab anno 1618. repetenda: IV,50 IPO; §
39 IPM� Bohemiae Germaniae motuum nomine insignitur:
III,1 IPO; § 5 IPM & passim� controversiae de bonis ecclesiasticis & libertate
exercitii religionis belli tricennalis causae: V,principio IPO; § 47 IPM
Bendorff, pagus� viduae Saynensi restituatur: IV,36 IPO; § 35 IPMbeneficium emigrandi vide emigratioBenfeld, oppidum� cum fortalitio Rhinau solo aequandum: § 81 IPMBiberacum, civitas� retineat bona ecclesiastica & religionis exercitium
iuxta statum anni 1624.: V,3 IPO; § 47 IPM� de regimine civitatis statuque eius politico
disponitur in: V,3 & 11 IPO� restituatur eadem in pristinum statum: V,29 IPOBipontinus dux vide Palatina causa
Bischofsheim, praefectura� restituatur domui Hanoicae: V,31 IPO; § 35 IPMBlaubeuren, dynastia� domui Würtembergicae cum ecclesia collegiata
restituenda: IV,24 IPO; § 31 IPM� domui Austriacae iura in eandem reservata: ibidemBobenhausen, praefectura� restituatur domui Hanoicae: [I]V,31 IPO; § 35 IPMbona� subditis emigrantibus bonorum suorum
administratio libera sit: V,36 IPO; V,39 IPO; § 47IPM
� decimae e bonis novalibus cui solvendae sint: V,39IPO; § 47
Borck, praefectura� maneat penes electorem Saxoniae: XI,9 IPOBrabantina bulla� quae male natae sunt repressaliae atque arresta,
utpote commerciorum libertati dammosa, tollantur:IX,1 IPO; § 67 IPM
Brandenburg� episcopatus Caminensis & Pomerania Ulterior
electori Brandenburgico competat: X,4 IPO; XI,5IPO
� Brandenburgici renunciatio in loca cessa: X,5 IPO� in conventibus deputatorum Imperii intuitu
Pomeraniae votum communicativum cum electoreBrandenburgico a rege Sueciae feratur: X,11 IPO
� electori Brandenburgico aequivalentis lococoncedantur in feudum Imperii episcopatusHalberstadiensis, Mindanus, Caminensis, &archiepiscopatus Magdeburgensis cum praefecturaEglen: XI IPO per totum
� ditiones istae transeant ad successores agnatosquemasculos Brandenburgicos: X,1 IPO; X,11 IPO
� elector Brandenburgicus cum tota domoBrandenburgica omnesque marchionesBrandenburgici appellentur & scribantur: ducesMagdeburgenses & principes Halberstadienses acMindenses: X,11 IPO
� restituantur elector Brandenburgico 1.) PomeraniaUlterior, 2.) Colberga cum episcopatu Caminensi,3.) loca praesidiis Suedicis insessa per marchiamBrandenburgicam, 4.) omnes commendae & bonadivi Iohannis extra territoria Suecica sita, 5.)documenta literaria: X,12 IPO sequ.
� electori Brandenburgico, [tam]quam patronoordinis equestris divi Iohannis, domusMecklenburgensis ratione duarum commendarum,quoties casus evenerit, praestanda praestareteneatur: XII,3 IPO
Brandenhausen, pagus� ad hospitale Sancti Spiritus in urbe Lubeca
pertinens excipiatur a praefectura Poel Sueciaecessa: X,6 IPO
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
7
Brandenstein� vidua & haeredes comitis a Brandenstein
restituantur: IV,44 IPO; § 35 IPMBremensis archiepiscopatus� cum episcopatu Verdensi & praefectura Wilshusen
nec non omni iure archiepiscopis Bremensibuscompetente in capitulum & dioecesinHamburgensem regno Sueciae sub titulo ducatuscedatur: X,7 IPO
� civitati Bremensi praesens suus status, libertas &iura illibata sint: X,8 IPO
Bretzenheim, praefectura� comitum de Rasseburg iura in eam confirmentur:
IV,37 IPO; § 35 IPMBreuberg, castrum� domui Erbacensi restituatur: IV,43 IPO; § 35 IPMBreunlingen, civitas� restituatur cum tota Brisgovia archiduci Austriae: §
85 IPMBrieg� duces in Brieg caeterique Silesiae principes in
exercitio Augustanae confessionis iuriumque &privilegiorum suorum manuteneantur: V,38 IPO; §47 IPM
Brisacum, oppidum� cum villis eo pertinentibus regi Galliae cessum: §
73 IPM seq.� salvis tamen eidem civitati privilegiis &
immunitatibus, antehac a domo Austriaca obtentis:ibidem
Brisgovia� tota superior & inferior Brisgovia cum civitatibus
in ea sitis restituatur a rege Galliae archiduciAustriae: § 85 IPM
Bruch, praefectura ad archiepiscopatum Trevirensemspectans
� a sequestro liberetur: § 8 IPMBrunsvicenses duces� transactiones inter episcopum Hildesiensem &
duces Brunsvico-Luneburgenses de religionesubditorum episcopatus Hildesiensis anno 1643initae, tanquam observantiae anni 1624. contrariae,annihilentur: V,33 IPO; § 47 IPM
� excipiantur tamen novem monasteria, quibus ducesBrunsvicenses certis conditionibus cesserunt: V,33IPO
� ducum Brunsvicensium & Lunebergensium iuscondirectorii in Saxoniae Inferioris circulo: X,10IPO
� in compensationem cessarum a domo Brunsvico-Luneburgica coadiutoriarum, addicta eidemsuccessio alternativa cum catholicis in episcopatumOsnabrugensem: XIII,1 IPO; XIII,5 IPO; XIII,6IPO
� conditionibus tamen in recepta capitulatione
uniformi initis perpetuo observandis: XIII,6 IPO� plures si fuerint principes Luneburgenses, e natu
minoribus eligatur vel postuletur episcopusOsnabrugensis: ibidem
� deficiente Luneburgensi linea, ducis AugustiGuelpherbytani posteritas in idem ius succedat:ibidem
� idem succedendi ordo servetur in praelaturaWalckenried cum praedio Schauen in feudumImperii eidem domui collata: XIII,9 IPO
� restituatur domui Brunsvico-Luneburgicaemonasterium Groningense; reservatis etiam iuribusin castrum Westerburg: XIII,10 IPO
� debitum cum rege Daniae contractum cassetur:XIII,11 IPO
� annua pensio a ducibus Brunsvicensibus capituloRatzeburgensi antehac praestari solita aboleatur:XIII,12 IPO
� binis principibus Guelpherbytanis conferanturpraebendae episcopatus Strasburgensis: XIII,13IPO
� duces Brunsvicenses renuncient plenissimepostulationibus & coadiutoriis Magdeburgensi,Bremensi, Halberstadiensi & Ratzeburgensi: XIII,1IPO; XIII,14 IPO
� transactio inter ducem Brunsvicensem, Hassiaelandgraviam & comitem de Lippe inita salva esto:XV,3 IPO; § 50 IPM
Buckeburg, praefectura� landgravio Hassiae concessa: XV,3 IPO; § 50 IPMBurgundia� circulus Burgundicus sit maneatque membrum
Imperii Romani: § 3 IPMButzbach, oppidum� comiti Solmensi ad quartam partem restituatur:
IV,32 IPO; § 35 IPM
Cacheranus, comes� descendentibus Caroli Cacherani restituatur
feudum Rochae Arazii: § 97 IPMCaesar� iudicem camerae & quatuor praesides sola
Caesarea maiestas constituat: V,53 IPO� et praeterea duos assessores camerae praesentandi
ius habeat: ibidemCaesola� dux Sabaudiae manuteneatur in feudis
Rocheverani, Olmi & Caesolae, eiusdemquevasallus comes Veruvae restituatur: § 96 IPM
camera Imperialis� de transferendo camerae Imperialis iudicio in alium
magis commodum locum: V,53 IPO� de praesentando pari utriusque religionis numero:
ibidem seqq.Caminum
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
8
� Sueciae regibus potestas sit praelaturas &praebendas capituli Caminensis ipsorum collationireservatas extinguendi ac reditus earum ducalimensae applicandi: X,4 IPO
� episcopatus Caminensis ad electoremBrandenburgicum integer pertineat: ibidem & XI,5IPO; XI,12 IPO
� linea Brandenburgica deficiente, totus episcopatus& capitulum Caminense regibus Sueciae cedat, quisimultanea investitura interim gaudeant: X,4 IPO
� integrum sit electori Brandenburgico canonicatusin episcopatu Caminensi extinguendi: XI,5 IPO
� idem elector confirmet ordinibus & subditis iurasua & liberum Augustanae confessionis exercitium:XI,12 IPO
canon vide redituscanonicatus� electori Brandenburgico licitum esto, quartam
partem canonicatuum capituli Halberstadiensis,praepositura tamen excepta, extinguendi ac reditusprincipali mensae applicandi: XI,1 IPO
� integrum sit eidem canonicatus in episcopatuCaminensi extinguendi: XI,5 IPO
� eidem facultas data quartam canonicatuumcathedralium capituli Magdeburgensis partemarchiepiscopali camerae inserendi: XI,9 IPO
� duci Megapolitano-Suerinensi cedantur episcopatusSuerinensis & Ratzeburgensis, cum facultateextinguendi canonicatus reditusque ad mensamducalem transferendi: XII,1 IPO
capitulatio� de capitulatione Osnabrugensi perpetua
conficienda: XIII,3 IPO in fine; XIII,4 IPO inmedio et fine
� capitulationes Caesareae & aliae non allegentur autadmittantur unquam contra dispositioneminstrumenti pacis: XVII,3 IPO; § 113 IPM
� capitulatio Caesarea. In comitiis proximis deelectione Romanorum regum ut & de certaconstantique Caesarea capitulatione concipienda excommuni statuum Imperii consensu agatur &statuatur: VIII,3 IPO; § 64 IPM
� instrumentum pacis Westphalicae inseraturperpetuae capitulationi: XVII,2 IPO; § 112 IPM
� ratione ditionum regi Galliae cessarum derogaturnominatim capitulationi Caesareae, quatenusalienationem bonorum & iurium Imperii eademprohibet: § 79 IPM
� quod si vero inposterum in capitulatione Caesareapactio fiat de occupatis distractisve Imperii bonisac iuribus recuperandis, sub eadem tamen nonintelligantur, quae Galliae cessa sunt: § 80 IPM
capitulum� archiepiscopus aut episcopus, si religionem
mutaverit, statim excidat iure suo, atque integrum
sit capitulo aliam personam in eius locum eligendiaut postulandi: V,15 IPO; § 47 IPM
� capitulo & quibus id praeterea pariter cum capitulopro more competit, libera sit semper tam electio &postulatio quam sede vacante administratio &exercitium iurium episcopalium: V,17 IPO
� sede vacante capitula & quibus administratio cumiis coniunctim competit, evocentur ad conventusImperii & in iisdem suffragii iure fruantur: V,21IPO
� in mixtis episcopatibus numerus canonicorumutriusque religionis idem sit, qui fuit anno 1624.:V,23 IPO
� civitates Imperii ab anno 1624. soli Augustanaeconfessioni addictae eadem iura circa religionemhabeant cum statibus reliquis Imperii; nequepropterea mixtorum locorum iure censeantur, quodforte catholica capitula, ecclesiae collegiatae &c.ibidem deprehendantur: V,29 IPO
� quae tamen capitula in eodem, qui fuit anno 1624.religionis, statu tam active quam passive omninorelinquantur: V,29 IPO ante medium
� in archiepiscopatu Bremensi & episcopatuVerdensi, regno Sueciae cessis, capitulorum,ceterorumque collegiorum ecclesiasticorumeligendi & postulandi iura inposterum cessent: X,7IPO in fine
� capitulo cathedrali Halberstadiensi nullum ius ineligendo & postulando nec circa regimenepiscopatus reliquum sit: XI,1 IPO post medium
� villae domusque ad capitulum clerumqueMindanum pertinentes excipiantur a iurisdictionecivitatis: XI,4 IPO in fine
captivus� utriusque partis captivi sine discrimine sagi vel
togae liberi dimittantur: XVI,7 IPO; § 104 IPMCassellana, domus vide HassiaCastelletum� investitura novelli Monfortis, Sinii, Moncherii &
Castelletti concedatur a Caesarea maiestate duciSabaudiae, quotiescunque de ea requiretur: § 95IPM
catholica religio� in bonis ecclesiasticis mediatis per ius collationis
praebendarum ad Augustanae confessioni addictosdevolutum, instituto catholicae religionis nonpraeiudicetur &c.: V,26 IPO post medium; § 47IPM
� civitates Imperii, in quibus anno 1624. tantumAugustanae confessionis exercitium publicereceptum fuit, ea propter mixtae religionis locorumiure non censeantur, quod forte aliqui catholici ibihabitent vel in monasteriis &c. ibidem sitiscatholicae religionis exercitium vigeat: V,29 IPO
� rex Galliae obligatus est, in locis & terris sibi
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
9
cessis, Brisaco nimirum, in landgraviatu utriusqueAlsatiae, Suntgovia & praefectura provincialidecem civitatum Imperialium Alsaticarum,catholicam conservare religionem: § 75 IPM
cautio� reges Sueciae ordinibus subditisque Pomeraniae &
episcopatus Caminensis pro homagii praestationesolito more caveant: X,4 IPO in fine
Cella am Hamerspach, civitas Imperialis� cum tota Ortnavia archiduci Austriae restituantur: §
85 IPMcensura� censura ecclesiasticorum catholicorum in
episcopatu Osnabrugensi ut & caetera, quae suntordinis, quoties alternativa successio inepiscopatum devenerit ad Augustanae confessionisaddictum e domo Brunsvicensi, competantarchiepiscopo Coloniensi, tanquam metropolitano,adversus Augustanae confessioni addictos verocensura illa plane sublata esto: XIII,8 IPO
census vide redituscent[=gericht] sive criminalis iurisdictio vide
iurisdictioceremoniae vide ritus ecclesiasticicertificatio� ex abusu bullae Brabantinae nata arresta cum
inductis peregrinis certificationibus tollantur: IX,1IPO; § 67 IPM
cessio� actiones redemtae cessaeque abolitae sunto: IV,46
IPO; § 36 IPMCham, comitatus� maneat domui Bavaricae: IV,3 IPO; § 11 IPMcirculi Imperii� de redintegrandis circulis in proximis comitiis
agatur & statuatur: VIII,3 IPO; § 64 IPM� quaenam regibus Sueciae sessio competere debeat
in conventibus circulorum Saxoniae Superioris,Westphaliae item ac Saxoniae Inferioris, respectuhabito ad ducatus Pomeraniae, Bremae & Verdae,definitum est: X,10 IPO
� electori Brandenburgico ratione principatusHalberstadiensis competat sessio & votum incomitiis tam Imperii quam circuli SaxoniaeInferioris: XI,1 IPO
� nec non intuitu principatus Mindani in comitiisImperii & circuli Westphalici: XI,4 IPO
� in circulo Inferioris Saxoniae dux Megapolitano-Suerinensis ratione episcopatuum Suerinensis &Ratzeburgensis habeat sessionem, cum dupliciprincipis titulo & voto: XII,1 IPO
� ad quinque myriades pro Suedicae militiaeexauctoratione solvendas contribuant status septemcirculorum, electoralis nempe Rhenani, SuperiorisSaxonici, Franconici, Suevici, Superioris Rhenani,
Westphalici, & Inferioris Saxonici: XVI,8 IPO� ad pacis publicae conservationem redintegrentur
circuli: XVII,8 IPO; § 117 IPM� circulus Burgundicus sit maneatque membrum
Imperii: § 3 IPM in mediocives� cives catholici in civitatibus Imperii soli
Augustanae confessioni addictis degentes tamactive quam passive omnino ibi relinquantur: V,29IPO ante medium; § 47 IPM
� in civitatibus Imperialibus, ubi utraque vigetreligio, neutri partium fas sit alteram deturbare, sedcives pacifice & comiter invicem cohabitent: V,29IPO
� in civitatibus Imperii mixtae religionis, catholicisepiscopis contra cives Augustanae confessionisnulla sit iurisdictio: V,49 IPO
civitas� nulli civitati municipali praeiudicio cedat, quod in
bello occupata fuerit, sed omnes earum cives &incolae gaudeant amnestia universali caeterisquesuis iuribus ac privilegiis; salva tamen etiam sintdominis iura superioritatis: XVI,18 IPO; § 109IPM
civitas Imperii� Donawerda si pristinae restituta fuerit libertati,
eodem iure gaudeat, quo caeterae Imperii liberaecivitates vigore instrumenti pacis gaudent: V,12IPO; § 47 IPM
� omnes atque singulae sub appellatione statuumImperii comprehendantur: V,29 IPO principio
� illae civitates, in quibus unica tantum religio anno1624. publice recepta erat, in territoriis suis idemiuris circa religionem habeant, quod reliquisImperii statibus attributum est: ibidem
� civitates propterea mixtorum locorum iure nonveniant, quod forte aliqui catholici cives ibihabitent vel etiam in aliquibus capitulis, ecclesiiscollegiatis vel monasteriis ibidem sitis catholicaereligionis exercitium vigeat: V,29 IPO antemedium
� civitates Imperiales omnes & singulae, sive unitantum sive utrique addictae sint religioni,plenissime restituantur in sacris & profanis instatum anni 1624. inque eo conserventur: ibidempost medium
� in civitatibus Imperii mixtae religionis catholicisepiscopis contra cives Augustanae confessionisnulla sit iurisdictio: V,49 IPO
� competat eis votum decisivum tam in universalibusquam particularibus diaetis non minus quamcaeteris Imperii statibus: VIII,4 IPO; § 65 IPM
� rataque sint eisdem regalia, vectigalia, reditus,privilegia confiscandi, collectandi omniaque indedependentia iura cum omnimoda iurisdictione intra
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
10
muros & in territorio: ibidem� praefectura decem civitatum Imperialium in Alsatia
sitarum coronae Galliae cessa eidemqueincorporata intelligatur: § 73 IPM & seqq.
� teneatur rex Galliae easdem decem civitates in sualibertate & possessione immedietatis ergaImperium Romanum relinquere: § 87 IPM
clausula salvatoria� amnestiae adposita clausula salvatoria eidem
illimitatae amnestiae nullum afferat praeiudicium:III,2 IPO
� neque eadem clausula contra restitutionem autexecutionem pacis allegetur: XVI,5 IPO; § 102IPM
Clerval, feudum Burgundicum� restituatur principibus Mompelgardensibus: IV,25
IPO; § 32 IPMclerus� capitula & monasteria catholica in civitatibus
Imperii Augustanae confessioni addictis sitarelinquantur in statu, qui fuit anno 1624., cum clerotum temporis ibidem introducto: V,29 IPO antemedium; § 47 IPM
� in episcopatu Osnabrugensi status religionis accoetus ecclesiastici totiusque cleri utriusquereligionis maneat & reducatur in statum anni 1624.:XIII,4 IPO; XIII,7 IPO
� quicunque sive clerici sive seculares adrestituendum vel praestandum aliquid vigoreinstrumenti pacis tenentur, sine ulla tergiversatione,exceptione aut noxa id effectui dent: XVI,5 IPO; §102 IPM
� qui legitimo modo restitutum de novo gravaretentaverit, sive clericus sive laicus fuerit, poenamfractae pacis ipso iure & facto incurrat: XVII,4IPO; § 114 IPM
coadiutoria� duces Brunsvigo-Lunebergenses renuntient
plenissime postulationibus & coadiutoriis in archi-& episcopatus Magdeburgensem, Bremensem,Halberstadiensem & Ratzeburgensem: XIII,1 IPO;XIII,14 IPO
coemiterium� subditi diversam a territorii domino profitentes
religionem, a publicis coemiteriis honorevesepulturae non arceantur, sed pari cum concivibushabeantur loco: V,35 IPO; § 47 IPM
coenobium� coenobia catholica, in civitatibus Imperii soli
Augustanae confessioni addictis sita, in statu anni1624. tam active quam passive omninorelinquantur: V,29 IPO; § 47 IPM
Colberga, civitas� restituatur electori Brandenburgico: XI,12 IPOcollectae Imperii
� quaestio de pluralitate votorum in materiacollectarum ad comitia remittantur: V,52 IPO
� de moderatione & remissione Imperii collectarumin proximis comitiis agatur & statuatur: VIII,3 IPO;§ 64 IPM
� quotam collectarum Imperii & circuli pro 4.praefecturis Querfurt, Güterbock, Damm & Borckelector Saxoniae inposterum exsolvat: XI,9 IPOprincipio
collectandi ius vide ius collectandicollegium� quae collegia mediata possederunt Augustanae
confessionis status anno 1624., eadem porrosemper possideant non attentis ullis exceptionibus:V,25 IPO; § 47 IPM
Colmar, civitas Imperialis in Alsatia� coronae Galliae cessa: § 73 IPM & seqq.Coloniensis elector� Coloniensi archiepiscopo velut metropolitano
competat censura ecclesiasticorum catholicorum ut& dispositio circa usum & administrationemsacramentorum ritu Romanae ecclesiae & caetera,quae sunt ordinis, in episcopatu Osnabrugensi,quoties successio ad Augustanae confessioniaddictum episcopum devenerit: XIII,8 IPO
� archiepiscopatus Coloniensis contribuat adsummam 600000. Imperialium ad satisfaciendumHassiacis praestandam: XV,4 IPO; XV,12 IPO; §51 IPM; § 57 IPM
comes� comitibus, baronibus & nobilibus immediatis
Imperii statibus subiectis, si a religione dominiterritorii dissentiant, beneficium emigrandiconcessum: V,30 IPO seqq.; V,39 IPO
� comites, barones & nobiles in Austria Inferiori ut& in ducatibus Silesiae immediate ad cameramregiam spectantibus ob Augustanam confessionememigrare non teneantur, sed liceat iis exercitio eiusin vicinia uti: V,39 IPO
comitia Imperii� electi aut postulati in archiepiscopos aut praelatos,
Augustanae confessioni addicti evocentur adcomitia aliosque conventus Imperii & fruantur iuresuffragii, prout quisque statuum ante religionisdissidia eorum iurium fuit particeps: V,21 IPO; §47 IPM
� de principum ecclesiasticorum Augustanaeconfessionis loco & sessione in comitiis: V,22 IPO
� si dubii quid circa pacem Osnabrugensem incidataut ex causis pacem religiosam tangentibusresultet, de eo non nisi amicabili ratione in comitiistransigatur: V,50 IPO in fine
� in comitiis, sive ex uno sive duobus sive tribusImperii collegiis deputandi veniant, aequeturnumerus deputatorum ex utriusque religionis
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
11
proceribus: V,51 IPO� quaestio de pluralitate votorum in materia
collectarum ad proxima comitia remittatur: V,52IPO
� in visitatione consilii Imperatoris aulici ab electoreMoguntino facienda observantur ea, quae inproximis comitiis de communi statuum placitovidebuntur observanda: V,56 IPO principio
� in causis statuum, si catholici contra Augustanaeconfessionis assessores paria vota effecerint, etiampostquam in pleno senatu, pari utrinqueiudicantium numero, examinatae fuerint,remittantur illae ad comitia: V,55 IPO
� deliberatio de abolendis diversis iudiciis hinc indeper Imperium hactenus usitatis ad proxima comitiaremittatur: V,56 IPO in fine
� comitia Imperii habeantur, quoties id publicautilitas aut necessitas postulaverit: VIII,3 IPO; § 64IPM
� in proximis post pacem comitiis emendenturinprimis defectus anteriorum conventuum: VIII,3IPO
� tum quoque statuatur de legitimo muneredirectorum in Imperii collegiis: ibidem in fine
� civitatibus Imperii competat votum decisivum tamin universalibus quam particularibus diaetis, nonminus quam caeteris statibus Imperii: VIII,4 IPO; §65 IPM
� alienatio ditionum regi Galliae cessarumratihabeatur in proximis comitiis: § 80 IPM
commeatus litterae� subditis ob religionem emigrantibus liberum sit,
sine literis commeatus ad bona sua accedere: V,36IPO; V,39 IPO in fine; § 47 IPM
commenda� commendas immediatas in Imperio possideant
illius religionis consortes, qui anno 1624. easpossederunt: V,14 IPO; § 47 IPM
� commendae mediatae, anno 1624. a statibusAugustanae confessionis possessae, possideanturab ipsis ulterius, irritis quibusvis exceptionibus:V,25 IPO
� restituantur electori Brandenburgico omnescommendae & bona, ad ordinem equestrem diviIoannis spectantia, quae extra territoria Suecicacontinentur: XI,14 IPO principio
� domui Mecklenburgensi cedant duae commendaeordinis equestris divi Ioannis Hierosolymitani, subconditione, ut eiusdem ordinis consensum ipsiprocurare eidemque nec non electoriBrandenburgico, tanquam eius patrono, praestarisolita praestare teneatur: XII,3 IPO
commercia� in praeiudicium commerciorum noviter invecta
vectigalia & telonia ut & abusus bullae Brabantinae
itemque immoderata postarum onera tollantur: IX,1IPO; § 67 IPM
� plena sit inposterum libertas commerciorum &transitus ubique tutus, uti fuit ante bellumtricennale, & magistratus utriusque partisfoederatorum, qui pacem inierunt, subditos &incolas contra iniustas oppressiones protegereteneantur; salvo tamen iure cuiusque loci: IX,2 IPO
� concedantur regibus Sueciae moderna vectigaliaPomeraniae & Megapoleos, sed ad eam taxaemoderationem reducenda, ne commercia in iis locisintercidant: X,13 IPO in fine
� reges Sueciae conservent cessis sibi civitatibusAnseaticis eam navigationis & commerciorumlibertatem, quam ante bellum tricennale habuerunt,tam in exteris regnis, rebuspublicis & provinciisquam in Imperio: X,16 IPO in fine
commissio� ubi extraordinariis commissionibus negotia in
Imperio expedienda occurrunt, si res inter unireligioni addictos versatur, deputentur eidemaddicti; quodsi inter utriusque religionis personaslis vertatur, utriusque etiam religionis pari numerocommissarii ordinentur: V,51 IPO; § 47 IPM
� commissarii Imperii res a se gestas referantvotaque subiungant sua, instar tamen sententiaenihil definiant: V,51 IPO in fine
� privilegia austregarum & de non appellando permandata, commissiones aut avocationes nonturbantor: V,56 IPO
� ad actum restitutionis Caesareos commissariospetere, cuique liberum esto: XVI,3 IPO; § 101 IPM
� commissarii ad exequendam pacem quomodonominandi & pares numero ex utraque religioneordinandi sint: XVI,4 IPO; § 101 IPM
� commissariorum executioni nemo se opponat:liberumque sit eiusmodi executoribus, contra illamimpedientes suis vel etiam restituendorum viribusutendi: XVI,6 IPO; § 103 IPM
� contra dispositionem instrumenti pacis nullaeunquam commissiones admittantur autdecernantur: XVII,3 IPO; § 113 IPM
communitas� inter protestantes patronus ecclesiae vel dominus
territorii, si religionem mutaverit, tunc ipsis liceatcommunitatibus praesentare vel nominarescholarum & ecclesiarum ministros a lociconsistorio vel hoc deficiente eo loco, quem ipsaecommunitates elegerint, examinandos &ordinandos atque a domino confirmandos: VII,1IPO in fine; § 47 IPM
� si pars communitatis amplexa fuerit eandemreligionem, ad quam dominus transiit, petieritquesuo sumtu eius exercitium, liberum sit, sinereliquorum praeiudicio, illud indulgere, nec a
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
12
sucessoribus territorii illud auferatur: VII,2 IPOconcilium� contra instrumentum pacis Westphalicae nulla
conciliorum decreta, sive communia sive specialia,unquam audiantur nec admittantur: XVII,3 IPO; §113 IPM
concio, concionator� magistratus severe & rigorose prohibeant, ne
quisquam publice privatimve concionando veldocendo transactionem Passaviensem, pacemreligiosam vel inprimis pacem Osnabrugensemimpugnet: V,50 IPO; § 47 IPM
� inter protestantes si quis ditionem, ubi alia vigetreligio, nactus fuerit, ipsi quidem concionatoresaulicos suae religionis in residentia sua habereliceat, non autem quidquam aliud circa exercitiumreligionis immutare: VII,1 IPO in medio
concordata� contra instrumentum pacis non allegentur nec
audiantur concordata cum Pontificibus inita:XVII,3 IPO; § 113 IPM
� arrestum rerum mobilium ad Trevirensemelectorem spectantium relaxetur, tanquamconcordatis inter electoratum Trevirensem &ducatum Burgundiae repugnans: § 8 IPM
confirmatio� si quid confirmationum & similium reservationum
Papalium nomine praetendatur in bonis statuumAugustanae confessionis, hoc careat validitate:V,19 IPO; § 47 IPM
� Augustanae confessioni addicti quae iuraconfirmandi &c. habuerunt anno 1624. in bonisecclesiasticis catholicorum mediatis, eadem sartatectaque maneant: V,26 IPO
confiscatio� ad confiscationes clausula salvatoria articuli III.
IPO non extendenda: III,2 IPO� comites de Löwenstein & Wertheim restituantur in
suas dynastias, quae tempore belli confiscataefuerant: IV,41 IPO; § 35 IPM
� de bonis confiscatis subditorum & vasallorumhaereditariorum Imperatoris agitur: IV,53 IPO;IV,54 IPO; § 42 IPM; § 43 IPM
� civitatibus Imperii rata maneant regalia, libertates,privilegia confiscandi, collectandi & indedependentia iura: VIII,4 IPO; § 65 IPM
� vasallis, subditis & incolis cis & ultra Rhenumconfiscata bona immobilia restituantur, non aequemobilia & res fungibiles: § 86 IPM
conscientia� catholicorum subditis Augustanae confessionis ab
iis, qui ecclesiasticam iurisdictionem in eosexercent, nihil iniungatur Augustanae confessioniaut conscientiae ipsorum repugnans: V,48 IPO; §47 IPM
� salva sit subditis statuum protestantium utriusquepartis libertas conscientiae: VII,1 IPO
consiliarii� & ministri, civiles & ecclesiastici, cum eorum
haeredibus ac successoribus, restituantur inpristinum statum, quo gavisi sunt ante bellumtricennale: neque ulla actio eorum personis autbonis intentator: IV,51 IPO; § 40 IPM
� de subditis & vasallis domus Austriacae specialisdispositio: IV,52 IPO seqq.; § 41 IPM seqq.
consistorium� institutio consistoriorum, ministeriorum, ius
patronatus & similia iura habeantur pro annexisexercitii religionis: V,31 IPO; § 47 IPM
� inter protestantes, si dominus territorii mutaveritreligionem, tunc liceat ipsis communitatibus,nominare scholarum & ecclesiarum ministros aconsistorio loci eiusdem religionis vel hocdeficiente eo loco, quem communitates elegerint,examinandos & ordinandos: VII,1 IPO in fine
� si pars communitatis amplexa fuerit eandemreligionem, ad quam dominus transiit, fiat id sinereliquorum praeiudicio, & consistoriales sacrorumvisitatores non nisi ei religioni addicti sint, quaetempore pacis Westphalicae quolibet in locopublice fuit recepta: VII,2 IPO
constitutiones Imperii� omnes laudabiles consuetudines & Sacri Romani
Imperii constitutiones legesque fundamentalesinposterum religiose serventur: VIII,4 IPO in fine;§ 65 IPM
� instrumentum pacis Westphalicae sit perpetua lex& pragmatica Imperii sanctio aeque ac aliaeconstitutiones fundamentales Imperii: XVII,2 IPO;§ 112 IPM
� ratione ditionum regi Galliae cessarum derogatumest omnibus constitutionibus Imperii, quatenusalienationem bonorum & iurium Imperii prohibent:§ 79 IPM
contractus� qui vi metuve extorti sunt, cassentur: IV,46 IPO; §
36 IPMcontributiones� et omnis generis exactiones statim a conclusa pace
cessent, salva tamen sustentatione copiarummilitarium: XVI,9 IPO post principium
correctio� Augustanae confessioni addicti quam corrigendi
facultatem aliaque iura habuerunt anno 1624. inbonis ecclesiasticis catholicorum mediatis, sartatectaque ipsis maneant: [V],26 IPO post medium; §47 IPM; adde censura
Cosfeld, civitas� in securitatem solutionis summae 600000
Imperialium ab Hassiacis retineatur: XV,5 IPO; §
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
13
52 IPMcreditor vide debitacriminalis iurisdictio vide iurisdictioCroy� quae ducis de Croy intuitu disposita sint, vide in
IV,28 IPO; § 35 IPMCulmbach vide Brandenburg, Kizingen
Damm, in Pomerania Ulteriori� regno Sueciae cessum: X,2 IPODamm, praefectura, maneat in ditione electoris
Saxoniae, ut tamen intuitu eius exsolvat quotamcollectarum Imperii & circuli: XI,9 IPO principio
damna� praetensiones de damnis & expensis, tam ante
bellum quam in bello causatis, per amnestiampenitus abolitae sunto: Art. II IPO in fine; § 2 IPM
� quibus ab una vel altera belligerantium partepraeiudicii vel damni aliquid quoad bona,dignitates aut iura illatum est, illi restituanturplenarie in pristinum statum tam in sacris quamprofanis: III,1 IPO; § 5 IPM
Daniae rex� rex regnaque Daniae ac Norwegiae, cum annexis
provinciis, comprehendantur sub pacificationeOsnabrugensi: XVII,10 & 11 IPO
Darmstatt� de successione Marpurgensi inita transactio inter
Hassiacas domos, Cassellanam & Darmstadinam,observentur exactissime: XV,3 IPO; § 58 IPM
� custodiatur quoque ius primogeniturae in qualibetdomo Hassiae: XV,15 IPO; § 60 IPM
Daxburg vide Leiningendebita� debiti in odium creditorum violenta extorsio
exceptionem debitori tribuat, modo intra bienniuma pacis publicatione fuerit probata extorsio: IV,47IPO; § 37 IPM
� si contumax in probanda sit debitor, maneat ipsumperpetui silentii poena: IV,48 IPO; § 37 IPM
� transactiones & promissiones pro futura creditorumrestitutione factae tollantur & enerventur: ibidem
� exceptis tamen iis pecuniarum summis, quaeflagrante bello pro aliis, ad avertenda eorundempericula & damna graviora, bono animo &intentione erogatae sunt: IV,48 IPO in fine
� qua ratione persecutiones actionum contradebitores ob bellum tricennale fortunis lapsos autnimio usurarum cursu gravatos moderate & iuxtaaequitatem terminandae sint, de eo in proximiscomitiis deliberetur: VIII,5 IPO; § 66 IPM
� et interea temporis nemo executionibusimmoderatis praegravetur: ibidem in fine
� debita, ab administratore Magdeburgensi contracta,post eius decessum ex reditibus archiepiscopalibus
non dissolvantur: neque integrum ei sit, novisarchiepiscopatum debitis onerare: XI,10 IPO
� debitum Wingerschianum, tanquam ex causa belliortum, cassetur: XII,4 IPO in fine
� debitum a duce Brunsuicensi cum rege Daniaecontractum expungatur: XIII,11 IPO
� debita camerae Ensisheimianae quomododissolvenda sint: §§ 83, 84 & 89 IPM
decimae� decimae, quae statibus Augustanae confessionis e
catholicorum provinciis debentur & in quarumpossessione vel quasi anno 1624. isti fuerunt, porroquoque iisdem solvantur: V,46 IPO; § 47 IPM
- decimae, fundationibus iam destructis, ex alienisterritoriis debitae iis solvantur, qui anno 1624. inpossessione vel quasi fuerunt: V,47 IPO
� quae fundationes anno 1624. in possessione velquasi iuris decimarum e bonis novalibus in alienoterritorio fuerunt, sint etiam inposterum: ibidem
� inter status Imperii & subditos id iuris esto, quodius commune vel consuetudo loci de decimis exbonis novalibus constituunt: ibidem in fine
decimatio� emigrantes ob religionem decimationibus
substantiae secum exportatae plus aequo extensisnon praegraventur: V,37 IPO; § 47 IPM
decretum� nullius generis decreta unquam admittantur contra
instrumentum pacis eiusve executionem: XVII,3IPO; § 113 IPM
Defeld, pagus� domui Waldeccensi restituatur: IV,38 IPO; § 35
IPMDenckendorff, monasterium� restitutum domui Würtembergicae: IV,24 IPO; §
31 IPMdeposita� hostilitatis intuitu confiscata, excepta sint a
restitutione universali ex capite amnestiae: IV,56IPO; § 45 IPM
deputatio� in comitiis sive ex uno sive duobus aut tribus
Imperii collegiis deputandi veniant, aequeturnumerus deputatorum ex utriusque religionisproceribus: V,51 IPO; § 47 IPM
� ad commissiones extraordinarias deputentur eidemreligioni addicti, cuius sunt partes, inter quas resagitur; quae si diversae sint religionis, commissariiex utraque pari numero ordinentur: V,51 IPO
deputati ordinarii� in conventibus deputatorum Imperii ordinariis
numerus ex utriusque religionis proceribusaequetur: V,51 IPO; § 47 IPM
� de ordinariis deputatis ad modum & utilitatemreipublicae rite formandis agatur in proximis
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
14
comitiis: VIII,3 IPO; § 64 IPM� in conventibus deputatorum Imperii ratione
Pomeraniae votum a rege Sueciae communicatiscum Brandenburgico consiliis feratur: X,11 IPO
devolutum ius vide ius devolutumdiaconatus ius� adversus possessionem bonorum ecclesiasticorum,
Augustanae confessionis statibus attributam nonvaleat exceptio, quod aliis statibus iure diaconatusobligata fuerint: V,25 IPO; § 47 IPM
Didinghausen, dynastia� Waldeccensis domus in eam restituatur: IV,38 IPO;
§ 35 IPMDievenau, ostium maris� regno Suciae pro satisfactione cessum: X,2 IPOdirector circuli� directorium circuli Saxoniae Inferioris alternetur
inter Magdeburgensem & Bremensem, salvoducum Brunsvicensium & Luneburgensiumcondirectorii iure: X,10 IPO
� directores circuli & praefecti militiae circularis, adrequisitionem restituendorum, iuxta executionisordinationem & pacta in instrumento paciscomprehensa, cuiusvis restitutionem promoveantperficiantque: XVI,2 IPO in medio; § 100 IPM
� in directorum vel praefectorum propria causa,itemque si commissionem executionis iidemrepudiaverint, vicini directores aut praefectiexecutionem perficiant: ibidem
� executioni directorum & praefectorum circularismilitiae nemo se opponat, liberumque sit iis, contraimpedientes illam suis vel etiam restituendorumviribus uti: XVI,6 IPO; § 103 IPM
� si mora alicuius status intervenerit in solvendoquotam ad 5. myriades pro Suedicae militiaeexauctoratione decretas, vi articuli de assecurationepacis (XVII.) cuiusque circuli directores ducesquepromissa, ceu rem iudicatam, exequantur: XVI,12IPO
directorium in comitiis� de legitimo directorum munere in Imperii collegiis
statuatur in proximis comitiis: VIII,3 IPO in fine; §64 IPM
dispensatio� contra instrumentum pacis nullae dispensationes,
absolutiones &c. admittantur: XVII,3 IPO; § 113IPM
districtus� civitati Mindensi salvum sit ius districtus cum
mero & mixto imperio &c.: XI,4 IPOditio� status Imperii confirmantur in antiquis suis iuribus,
exercitio iuris territorialis, ditionibus &c.: VIII,1IPO; § 62 IPM
documenta
� si quid bonorum ecclesiasticorum statibusAugustanae confessionis ab anno 1624.interversum vel ademtum sit, restituatur una cumamotis documentis: V,25 IPO; § 47 IPM
� pignora restituantur cum documentis: V,27 IPO� una cum locis electori Brandenburgico restituendis
simul quoque acta & regesta caeteraque documentaliteraria, quae in archivis & chartophylaciis velalibi reperiuntur, partim in originali, partim vero informa probante restituantur: XI,14 IPO
� episcopatus Suerinensis & Ratzeburgensispertineant ad ducem Megapolitano-Suerinensemcum documentis literariis, archivo & rationariis:XII,1 IPO
� cum singulis locis occupatis restituantur etiamarchiva & documenta literaria: XVI,15 IPO; § 108IPM
� restituantur documenta literaria, quae terrasarchiduci Austriae restituendas concernunt: § 90IPM
� ut & ea quae simul terras Galliae cessas proindiviso concernunt: § 91 IPM
domicilium� nobiles immediati si ratione domicilii reperiuntur
aliis statibus subiecti, immediatorum loco nonhabeantur in iuribus & beneficiis religionemconcernentibus: V,28 IPO; § 47 IPM
donatio� sponte donata excepta sint a restitutione universali
ex capite amnestiae: IV,56 IPO; § 45 IPM� restitutio locorum bello occupatorum fiat, non
obstantibus donationibus aut ullis pactis in priorumlegitimorum possessorum praeiudicium factis:XVI,14 IPO; § 106 IPM
� bona immobilia subditis cis & ultra Rhenumrestituantur, non obstante qualicunque translationeaut donatione per belli duces aut praefectos militiaefacta: § 86 IPM
Donawerda, civitas� si in comitiis in pristinam libertatem fuerit restituta,
eodem gaudeat iure in ecclesiasticis, quo caeteraeliberae Imperii civitates vigore instrumenti pacisgaudent: V,12 IPO; § 47 IPM
dos� sororibus singulis electoris Palatini, quando
nuptum elocatae fuerint, dena Imperialium milliapro dote exsolvantur: IV,15 IPO; § 23 IPM
dotalitium� matris ducis de Croy: IV,28 IPOducatus� archiepiscopatus Bremensis & episcopatus
Verdensis cedantur regno Sueciae, sub solitisinsigniis tituloque ducatus: X,7 IPO
Dünckelspühla, civitas� retineat bona ecclesiastica & exercitium religionis
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
15
iuxta statum anni 1624.: V,3 IPO; V,29 IPO; § 47IPM
� ratione dignitatum senatoriarum aliorumquemunerum publicorum servetur aequalitas interalterutri religioni addictos: V,11 IPO
� circa modum electionis nec non curam templorum& scholarum idem, quod de Augusta Vindelicorumdispositium est, ibidem observetur: V,11 IPO
ecclesia collegiata� in ecclesiis collegiatis mixtae religionis servetur
numerus personarum ex utraque religione, qui fuitanno 1624.: V,26 IPO; § 47 IPM
� de publico religionis exercitio: V,26 IPO� ecclesiae collegiatae, ubi sunt, in statu anni 1624.
tam active quam passive omnino relinquantur:V,29 IPO
ecclesia parochialis� a subditis, qui diversam a territorii domino
profitentur religionem, pro exhibitione funeris haudquicquam exigatur praeter cuiusque parochialisecclesiae iura pro demortuis pendi solita: V,35IPO; § 47 IPM
ecclesiastica bona� bona ecclesiastica immediata in Imperio,
archiepiscopatus, praelaturas, abbatias, ballivias,praeposituras, commendas &c., cum reditibus &pensionibus possideant in perpetuum ei religioniaddicti, qui anno 1624. eadem possederunt: V,14IPO; V,15 IPO; § 47 IPM
� ecclesiastica bona non fiant haereditaria: V,17 IPO� quae bona ecclesiastica in satisfactionem Sueciae
aut eius foederatorum cessa sunt, peculiaribus suisconventionibus art. X relinquantur; quae autem ibiexpresse non continentur, suppleantur ex articuloquinto: V,24 IPO
� quae monasteria, collegia, templa, fundationes,scholas, hospitalia &c. mediata status ImperiiAugustanae confessionis anno 1624. possederunt,eadem illi possideant, donec controversiaereligionis amicabili partium compositioneuniversali definiantur, nullis plane attentisexceptionibus: V,25 IPO
� catholici similiter possideant monasteria,fundationes & sodalitia mediata dicto anno ab ipsispossessa: V,26 IPO principio
� sarta tectaque maneant iura praesentandi, visitandi,aperturae, hospitationis, operarum &c. quaeAugustanae confessioni addicti in catholicorumbonis ecclesiasticis mediatis dicto anno habuerunt:V,26 IPO post medium
� restituantur civitates Imperiales, propter bonaecclesiastica ante vel post transactionemPassaviensem & insecutam pacem religiosamoccupata & reformata, quocunque modo
aggravatae, plenarie in statum anni 1624.: V,29IPO post medium
� feuda & subfeuda nec non vasalli, subditi & bonaecclesiastica censeantur ex statu anni 1624: V,42IPO
� in principatu Halberstadiensi religio & bonaecclesiastica in eo statu relinquantur,quemadmodum pacto cum capitulo inito eademordinata sunt: XI,1 IPO in medio
ecclesiastica iura� status Imperii confirmentur in libero iuris
territorialis tam in ecclesiasticis quam politicisexercitio: VIII,1 IPO; § 62 IPM
ecclesiasticae leges� si quis inter protestantes ditionem aliquam, ubi alia
viget religio, quocunque titulo acquisiverit, ei fasnon sit, leges aut constitutiones ecclesiasticas autalia ad exercitium religionis spectantia immutare:VIII,1 IPO in medio; § 47 IPM
� nulla statuta, sive politica sive ecclesiastica,allegentur aut admittantur unquam contrainstrumentum pacis: XVII,3 IPO; § 113 IPM
ecclesiasticae personae� bonis ecclesiasticis immediatis investitae, si
religionem mutarint, excidant statim iure suo, &aliae in earum locum eligantur: V,15 IPO; § 47IPM
� electi aut postulati in archiepiscopos, episcopos autpraelatos, Augustanae confessioni addicti, adconventus Imperii evocentur & in iisdem suffragiiiure fruantur prout ante dissidia religionis: V,21IPO
� de titulis principum ecclesiasticorum Augustanaeconfessionis eorundemque in comitiis sessione:V,22 IPO
� instrumentum pacis Westphalicae obligetecclesiasticos aeque ac politicos: XVII,2 IPO; §112 IPM
ecclesiasticus magistratus� salva sint magistratui catholicorum ecclesiastico
sua iura ex instituto ordinis in religiososcompetentia: V,26 IPO post medium; § 47 IPM
edictum� contra instrumentum pacis Westphalicae nulla
edicta, mandata, rescripta &c., multo minusedictum Ferdinandeum anni 1629., unquamaudiantur vel admittantur: XVII,3 IPO; § 113 IPM
Eglen, praefectura� olim ad capitulum Magdeburgense spectans, pleno
iure tradatur electori Brandenburgico: XI,9 IPOpost medium
Ehingen, civitas� restituta domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMEhrenbreitstein, castrum
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
16
� electori Trevirensi eiusdemque capitulometropolitano, pari potestate pro Imperio &electoratu, custodiendum tradatur: § 9 IPM
electio� in mixtis locis ecclesiasticis mediatis, si electiones
debito tempore modove non fuerint factae, collatiopraebendarum vacantium ex iure devoluto pertineatad eos, qui cum defuncto eiusdem sunt religionis:V,26 IPO post medium; § 47 IPM
electio fori vide privilegium electioniselector� electoralis dignitas, quam electores Palatini antehac
habuerunt, maneat in posterum penes domumBavaricam: IV,3 IPO; § 11 IPM
� Imperator cum Imperio instituit electoratumoctavum Palatinum: IV,5 IPO; § 13 IPM
� si tamen antiquus electoratus Palatinus extinctalinea Bavarica ad modernam lineam Palatinam persimultaneam investituram reciderint, cesset tuncelectoratus iste octavus: IV,9 IPO; § 17 IPM
� praestent iidem Imperatori iuramentum obedientiae& fidelitatis: IV,14 IPO; § 22 IPM
� telonia ab Imperatore de consensu electorumconcessa maneant in suo vigore: IX,2 IPOprincipio; § 68 IPM
eleemosyna� qui subditi diversam a territorii domino profitentur
religionem, ab hospitalibus, leprosoriis &eleemosynis non arceantur, sed pari cumconcivibus loco habeantur: V,35 IPO; § 47 IPM
emigratio� beneficium emigrandi subditis statuum Imperii, qui
a religione domini territorii dissentiunt, concessum:V,30 IPO; § 47 IPM
� subditis, qui exercitium religionis non habent, sivel sua sponte vel iussu domini territoriiemigraverint, liberum esto, de administrationebonorum suorum disponere & ad ea sine literiscommeatus accedere: V,36 IPO
� subditis, qui anno 1624. exercitium religionis nonhabuerunt, terminus ad emigrandum a dominoterritorii non minor quinquennio; qui autem postpacem, religionem mutaverit, non minor triennio,praefigatur: V,37 IPO
� emigrantibus testimonia non denegentur nequenimiis exactionibus iidem graventur: ibidem
� spontaneam emigrationem suscipientibusimpedimentum nullum inferatur: ibidem
� subditi in Silesia, ob professionem Augustanaeconfessionis, loco aut bonis cedere aut emigrarenon teneantur; si vero sponte sua emigrarint, liberiis aditus ad bona sua immobilia concessus esto:V,39 IPO
� pendente controversia super dominio territorii,subditi propter mutatam interim religionem migrare
non cogantur: V,43 IPOemtio, venditio� pretium emtionis in odium venditoris ab una
alterave belligerantium parte extortum, an venditoriadhuc debeatur?: IV,47 IPO
� contractus vi metuve extorti rescindantur: IV,46IPO; § 36 IPM
� quae tempore belli legitime vendita sunt, arestitutione universali ex capite amnestiaeexcipiantur: IV,56 IPO; § 45 IPM
Endingen, civitas Brisgoviae� cum tota Brisgovia restituatur archiduci Austriae: §
85 IPMEnsisheim� aes alienum camerae Ensisheimianae quomodo
dissolvendum: §§ 83, 84, 89 IPMepiscopatus� episcopatus in Imperio possideant eius religionis
consortes, qui anno 1624. eos possederunt: V,14IPO; § 47 IPM
� de numero canonicorum utriusque religionis inmixtis episcopatibus ut & de exercitio religionis iniisdem: V,23 IPO
episcopus� salvum sit in Augustanae confessionis
magistratuum subditos catholicos ius dioecesanum,quatenus episcopi illud anno 1624. quiete in eosexercuerunt: V,48 IPO in fine; § 47 IPM
� in civitatibus Imperii mixtae religionis catholicisepiscopis contra cives Augustanae confessionisnulla sit iurisdictio: V,49 IPO
equestris ordo� civitati Mindensi salvum sit merum & mixtum
Imperium cum iure districtus, ita tamen ut domusad equestrem ordinem pertinentes omninoexcipiantur: XI,4 IPO in fine
Erbach� domus Erbacensis restitutio: IV,43 IPO; § 35 IPM� de iuribus cum comite Löwensteinensi eidem
communibus: ibidemevacuatio� locorum restituendorum evacuatio quomodo &
quando fieri debeat?: XVI,9 IPO; XVI,13 IPO; §105 IPM
exauctoratio� pro Suedicae militiae exauctoratione quinque
myriades a statibus Imperii praestentur: XVI,8 IPO� exauctoratio militiae & locorum evacuatio
quomodo instituenda?: XVI,9 IPO; XVI,19 IPO;XVI,20 IPO; § 110 IPM
exceptiones� restitutionem ex capite amnestiae competentes
forte exceptiones non impediant, sed post factamdemum restitutionem illae coram competenti iudiceexaminentur: III,2 IPO in medio; § 6 IPM
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
17
� cuiuscunque generis exceptiones adversuspossessionem bonorum ecclesiasticorum,Augustanae confessionis statibus attributam, irritaedeclarantur: V,25 IPO, item V,29 IPO in fine; § 47IPM
� restitutio & praestatio eorum omnium, quae ininstrumento pacis definita sunt, fiat sine ullaexceptione: XVI,4 IPO; XVI,5 IPO; XVI,13 infine; XVI,14 IPO in medio; §§ 101, 102, 105, 106IPM
� nullae exceptiones, quocunque nomine autpraetextu excogitari possint, audiantur necadmittantur unquam contra instrumentum pacis:XVII,3 IPO; § 113 IPM
excommunicatio� iurisdictio ecclesiastica, contra status Augustanae
confessionis caeteroquin suspensa, salva sit inexigendis pensionibus, ubi anno 1624. obtinuit; adexcommunicationem tamen non procedatur, nisipost tertiam demum denuntiationem: V,48 IPO; §47 IPM
executio� institutae executiones in causis ecclesiasticis irritae
pronunciatae, facta reductione ad statum anni1624.: V,2 IPO; § 47 IPM
� si quid iurium Papalium nomine praetendatur inbonis ecclesiasticis statuum Augustanaeconfessionis, istud careat executione a brachioseculari impertienda: V,19 IPO
� debitores ob bellum fortunis lapsi aut nimiousurarum cursu aggravati executionibusimmoderatis non praegraventur: VIII,5 IPO in fine;§ 66 IPM
� domus Hasso-Cassellana fruatur amnestiauniversali, non obstantibus contrariis sententiis &executionibus, pleneque eadem restituatur: XV,1IPO; § 48 IPM
� executio collectarum fiat secundum constitutionesImperii: XVI,11 IPO in fine
executio pacis� conventa pax executioni mandetur: XVI,1 IPO; §
98 IPM principio� quicunque ad restituendum vel praestandum alii
quid obligati sunt, sine tergiversatione & noxaexequantur transacta: XVI,2 IPO; § 100 IPOprincipio
� tam directores circulorum quam praefecti militiaecircularis ad requisitionem restituendorum, iuxtaordinationem executionis & pacta in instrumentopacis comprehensa, cuiusque restitutionempromoveant & perficiant: ibidem
� in causa propria directorum vel praefectorum,itemque si commissionem executionis illirepudiaverint, vicini directores aut praefectiperficiant executionem: ibidem in fine
� si quis etiam restituendorum Caesareoscommissarios adhibendos esse duxerit, sine moraipsi dentur: XVI,3 IPO; XVI,4 IPO; § 101 IPM
� quicunque status, communitates vel privati vigoreregularum generalium instrumenti pacis velspecialis alicuius dispositionis ad restituendum velpraestandum aliquid obstricti sunt, sinetergiversatione, exceptione aut noxa id faciant:XVI,5 IPO; § 102 IPM
� executoribus nemo se opponat, quin potius assistatiis: liberumque sit iisdem, contra impedientesexecutionem suis vel etiam restituendorum viribusutendi: XVI,6 IPO; § 103 IPM
� quincunque executioni aut restitutioni repugnaveritvel etiam legitime restitutum de novo gravaretentaverit, ipso iure & facto incurrat poenamfractae pacis contraque eum restitutio & praestatiocum pleno effectu demandetur: XVII,4 IPO; § 114IPM
executio sententiarum� iudicis sententia, quae definita sunt, sine discrimine
statuum executioni mandentur, prout Imperii legesde exequendis sententiis constituunt: XVII,7 IPOin fine; § 116 IPM
exemtio� civitas Basiliensis & caeteri Helvetiorum uniti
cantones in possessione vel quasi plenae libertatis& exemtionis ab Imperio nullatenus Imperiidicasteriis subiecti sint: VI IPO; § 61 IPM
� de redintegrandis circulis ut & reducendis statibusexemtis in proximis comitiis statuatur: VIII,3 IPO;§ 63 IPM
� nobilitas Imperii immediata ad quinque myriadesSuecis praestandas contribuat quidem, libertatetamen & exemtione sua in futurum salva: XVI,8IPO principio
� religiosorum ordinum regulae aut exemtiones nonaudiantur vel admittantur contra dispositioneminstrumenti pacis: XVII,3 IPO; § 113 IPM
� adde immunitasexercitium religionis� statuum catholicorum landsassii, vasalli, qui anno
1624. exercitium Augustanae confessionis,publicum vel privatum, sive pacto aut privilegio,sive longo usu sive sola observantia habuerunt,retineant illud cum annexis: V,31 IPO; § 47 IPM
� exercitii religionis annexa habeatur institutioconsistoriorum, ministeriorum, ius patronatus &similia iura: V,31 IPO
� idem observetur ratione subditorum catholicorumAugustanae confessionis statuum: V,32 IPO
� pacta super exercitio religionis inter statuseorumque subditos inita, quae observantiae anni1624. adversa sint, annihilentur: V,33 IPO
� qui subditi anno 1624. exercitium religionis
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
18
habuerunt, conscientia libera domesticae suaedevotioni vacare & in vicinia publico religionisexercitio interesse non prohibeantur: V,34 IPO
� talibus subditis emigraturis bonorum suorumadministratio per ministros peragenda relinquatur:V,36 IPO
� permittit Imperator, ut comites, barones & nobilesin Silesia & Austria Inferiori ob Augustanamconfessionem non teneantur emigrare, sed eiusdemconfessionis exercitio in vicinia utantur: V,39 IPO
� Augustanae confessioni addictis in Silesiadegentibus trium templorum aedificatio permissa:V,40 IPO
� iure territorii controverso, is, qui anno 1624. inpossessione illius fuit, circa exercitium religioniseodem iure utatur, donec super possessorio &petitorio cognoscatur: V,43 IPO
� in locis condominii, tam ratione publici exercitiiquam aliarum rerum religionem concernentium,maneat status anni 1624.: ibidem
� ius dioecesanum salvum sit in eos Augustanaeconfessionis magistratuum subditos catholicos, quianno 1624. publicum religionis catholicaeexercitium habuerunt: V,48 IPO in fine
� salva sint statuum protestantium inter se & cumsubditis suis conventa pacta, privilegia, reversales,&c., quibus de religione eiusque exercitio & indedependentibus provisum est: VII,1 IPO; § 47 IPM
� inter protestantes, si quis vigore instrumenti pacisvel alio quocunque titulo ditionem, ubi alia vigetreligio, nactus fuerit aut recuperarit, ipsi quidemliceat concionatores aulicos suae religionis habere;at fas ei non sit circa exercitium religionis inpraeiudicium subditorum quicquam immutare:VII,1 IPO in medio
� parti communitatis domini sui religionem amplexaeexercitium eiusdem indulgeri potest ab eo, sinetamen reliquorum subditorum praeiudicio, ut nec asuccessoribus territorii possit auferri: VII,2 IPO
� reges Sueciae ordinibus & subditis ditionum ipsiscessarum liberum evangelicae religionisexercitium, iuxta invariatam Augustanamconfessionem fruendum, circa homagiipraestationem confirment: X,16 IPO
facti via� adversus amnestiam universalem nemini molestiae
quidquam via facti inferatur: II IPO; § 2 IPM� intuitu aequalitatis inter utriusque religionis status
observandae, omnis facti via prohibita: V,1 IPO infine; § 47 IPM
� cassentur & in futurum prohibita sint, quae inpraeiudicium civitatum Imperii propria autoritate &nullo praecedente iuris & executionis ordine fieriattentarive possint: VIII,4 IPO; § 65 IPM
� qui absque causae cognitione & ordinaria iurisexecutione restitutum de novo gravare tentaverit,poenam fractae pacis ipso iure & facto incurrat:XVII,4 IPO; § 114 IPM
� laesus laedentem inprimis a via facti dehortetur:XVII,5 IPO; § 115 IPO
� nulli statuum Imperii liceat ius suum vi vel armispersequi, sed unusquisque iure experiatur: XVII,7IPO; § 116 IPM post medium
feudum� status Imperii eorumque vasalli restituantur
plenarie in pristinum statum, quoad bona feudalia& subfeudalia: III,1 IPO; § 5 IPM
� salvis tamen iuribus tam directi quam utilis dominiicoram competente iudice deducendis: III,2 IPO
� feuda Palatina, ab Imperatore & electore Bavariaecollata, rata maneant, vasalli autem ab electorePalatino velut domino directo renovationem petant:IV,18 IPO; § 26 IPM
� feudorum, sive regalium sive privatorum, durantebello tricennali non renovatorum tempus petendaeinvestiturae currat a die factae pacis: IV,50 IPO; §39 IPM
� electi aut postulati in archiepiscopos, episcopos autpraelatos praestent iuramenta regalibus suetafeudis: V,21 IPO; § 147 IPM
� a sola qualitate feudali vel subfeudali iusreformandi non dependeat; sed feuda ista in causisreligionis & quicquid iuris dominus feudipraetendat, censeantur ex statu anni 1624.: V,42IPO
� Pomerania, ducatus item Bremensis ac Verdensis&c., pleno iure in perpetuum haereditarium, &immediatum Imperii feudum regno Sueciaecedantur: X,1-3 IPO
filialitas� solum ius patronatus vel filialitatis non tribuant ius
reformandi: V,44 IPO; § 47 IPMFleckenstein� teneatur rex Galliae barones de Fleckenstein in sua
libertate & possessione immedietatis ergaImperium Romanum relinquere: § 87 IPM
flumen vide navigatiofoedus� statibus Imperii liberum esto ius faciendi inter se &
cum exteris foedera, pro sua cuiusqueconservatione & securitate, modo non sint contraImperatorem & Imperium pacemque publicam:VIII,2 IPO; § 63 IPM
fortalitia� Hassiae landgravia restituat fortalitia &
propugnacula ab ipsa occupata; exstructa verodurante occupatione eatenus destruantur, ne tamenurbes, oppida &c. cuiusvis invasionibus &depraedationibus pateant: XV,10 IPO & seqq.; §
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
19
56 IPMFreyburg, Brisgoviae civitas� cum tota Brisgovia a rege Galliae restituatur
archiduci Austriae: § 85 IPM post principiumfructus� percepti a restitutione universali ex capite
amnestiae excepti sint: IV,56 IPO; § 45 IPM� ecclesiastica persona, quae ob religionis
mutationem amisit beneficium, fructus tamenperceptos & consumtos restituere non teneatur:V,15 IPO; § 47 IPM
� subditis quibuscunque cis & ultra Rhenumreddantur bona sua immobilia, citra restitutionemtamen fructuum perceptorum: § 86 IPM
Fulda� abbatia Fuldensis conferat ad summam 600000.
Imperialium satisfactionis loco Hassiacissolvendam: XV,4 IPO; XV,12 IPO; § 51 IPM; § 57IPM
fundatio� liberas fundationes seculares in Imperio possideant
porro illi, qui die 1. Ianuarii anni 1624. in realiearum possessione fuerint: IV,14 IPO; § 47 IPM
� fundationes mediatas, quas Augustanaeconfessionis status anno 1624. possederunt,possideant in perpetuum, nullis attentisexceptionibus: V,25 IPO
� quod & observetur circa fundationes mediatas,dicto anno a catholicis possessas: V,26 IPO
� de fundationibus mixtae religionis & qui numerusutriusque religionis personarum in iis sitobservandus: ibidem
� statuum catholicorum landsassii, vasalli & subditiAugustanae confessionis maneant in possessionefundationum cum pertinentiis & reditibus, quaeanno 1624. in ipsorum constitutae fueruntpotestate: V,31 IPO
� reditus, qui Augustanae confessionis statibus obimmediatas vel mediatas fundationes ecclesiasticase catholicorum provinciis debentur, porro iisdemexsolvantur: V,46 IPO
� reditus fundationum destructarum cui solvendaesint: V,47 IPO
� fundationes, quae anno 1624. in possessione iurisdecimarum e bonis novalibus in alieno territoriositis fuerunt, in posterum quoque eandemcontinuent: ibidem
funus vide sepultura
Gallia� protectio regis Christianissimi non esto fraudi duci
de Croy: IV,28 IPO; § 35 IPM� comprehenditur Galliae regnum pacificatione
Osnabrugensi ex parte regni Sueciae: I IPO;XVII,11 IPO
� Imperium inter Romanum regnumque Galliaereciproca esto obligatio, ut neutrum alterius hostesarmis, pecunia, milite, commeatu aliove modoiuvet nec hostilibus copiis receptum, stativa veltransitum indulgeat: § 3 IPM
� inter Galliae Hispaniaeque regna controversiisobortis liberum esto singulis Imperii statibusalterutri regno extra Imperii limites suppetiasferendi, haud tamen aliter quam secundum Imperiiconstitutiones: § 3 IPM in fine
� episcopatus Metensis, Tullensis & Verodunensisinposterum ad coronam Galliae spectent eiqueincorporati sint in perpetuum: § 70 IPM
� Pinarolium regno Galliae cessum: § 72 IPM� nec non oppidum Brisacum, landgraviatus
Superioris & Inferioris Alsatiae, Suntgovia &praefectura provincialis decem civitatumImperialium, cum omnibus pertinentiis cis & ultraRhenum sitis: § 73 IPM; § 74 IPM
� in eis omnibus & singulis locis catholicam rexGalliae conservet religionem: § 75 IPM
� sit eidem ius tenendi praesidium in castroPhilipsburg, protectionis ergo: § 76 IPM
� teneatur rex Galliae ordines, nobiles & civitates perAlsatiam Imperio Romano immediate subiectos insua libertate & possessione immedietatis ergaRomanum Imperium relinquere: § 87 IPM
Gartz� e Pomerania Ulteriori cessa regno Sueciae: X,2
IPOGellingen, praepositura� ad abbatiam Hirsfeldensem domui Hasso-
Cassellanae relictam pertinens, licet extra illiusterritorium sita, eidem maneat: XV,2 IPO; § 49IPM
Gengenbach, civitas Imperialis� cum tota Ortnavia restituatur archiduci Austriae: §
85 IPM post mediumGlogavia� extra urbem prope moenia Augustanae confessioni
addictis templum aedificare liceat: V,40 IPO; § 47IPM
Göppingense territorium� restituatur domui Würtenbergicae, cum ecclesia
collegiata: IV,24 IPO; § 31 IPMGollnau� in satisfactionem regni Sueciae concedatur e
Pomerania Ulteriori: X,2 IPOgradus academici� iis insigniti ab electione & postulatione ad
ecclesiastica beneficia non excludantur, nisifundationibus istud adversetur: V,17 IPO
gravamen� legitimo modo restitutum de novo gravaturus,
poenam fractae pacis ipso iure & facto incurrat
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
20
contraque ipsum restitutio cum pleno effectudemandetur: XVII,4 IPO; § 114 IPM
gravamina religionis� magnam partem bello tricennali causam &
occasionem dederunt: V IPO principio; § 47 IPM� reformatis idem iuris competat, quod caeteris
Imperii statibus & subditis decisio gravaminumaliaeque publicae constitutiones tribuunt: VII,1IPO principio; § 47 IPM
Gröningense monasterium� restituatur domui Brunsuigo-Luneburgicae: XIII,10
IPOGuastallae dux� restituat duci Mantuae possessionem castrorum
Reggioli & Luzzarae: § 97 IPM post medium� reservata tamen duci Guastallae praetensione sex
millium scutorum annuorum coram Caesareamaiestate deducenda: ibidem
Guterbock, praefectura� in ditione electoris Saxoniae permaneat, ita tamen,
ut ratione illius exsolvat quotam collectarumImperii & circuli: XI,9 IPO principio
Hachenburg� possessio eius viduae Saynensi restituta: IV,36
IPO; § 35 IPMHagenau, civitas Imperialis in Alsatia� regno Galliae cessa: § 73 IPM & seqq.Halberstadiensis episcopatus� electori Brandenburgico aequivalentis loco in
feudum Imperii cessus: XI,1 IPO� cum voto & sessione in comitiis: XI,1 IPO� religio ibi & bona ecclesiastica in eo statu
relinquenda, quemadmodum pacto cum capituloinito ordinata sunt: ibidem
� sit feudum haereditarium, & capitulo nullum ius ineligendo & postulando vel regimine episcopatusreliquum sit: ibidem
� electori Brandenburgico liceat quartam partemcanonicatuum, excepta praepositura, extinguerereditusque mensae episcopali incorporare: ibidemcirca finem
� comitatus Hohensteinensis, qua feudum estepiscopatus Halberstadiensis, permaneat porropenes istum irrevocabiliter: XI,2 IPO
� praetensiones episcopatus Halberstadiensis inpraelaturam Walckenried sublatae: XIII,9 IPO infine
Hamburgum� conventio praeliminaris de pace universali
concilianda anno 1641. ibi inita: principio IPO &IPM
� iura antiqua in capitulum & dioecesinHamburgensem reservata: X,7 IPO
� a debito Wingerschiano liberata civitas: XII,4 IPO
in fineHammerstein, castrum� electori Trevirensi eiusdemque capitulo pari
potestate pro Imperio & electoratu custodiendumtradatur: § 9 IPM
Hanau� Hanoicae domus restitutio: IV,31 IPO; § 35 IPM� teneatur rex Galliae comites de Hanau in sua
libertate & possessione immedietatis ergaRomanum Imperium relinquere: § 87 IPM
Harten, villa� cum oppido Brisacensi regno Galliae cessa: § 73
IPM seqq.Hassia� landgravio Hassiae reserventur competentia iura
contra comites de Isenburg & Hohensolms: IV,34IPO; § 35 IPM
� Hasso-Cassellana domus fruatur amnestia generaliac beneficiorum reformatis concessorum particepssit: XV,1 IPO; § 48 IPM
� retineat abbatiam Hirsfeldensem, sub feudi iure &obligatione: XV,2 IPO; § 49 IPM
� plenum dominium in praefecturas Schaumburg,Buckeburg, Saxenhagen & Statthagen pertineat adsuccessores Wilhelmi Hassiae landgravii: XV,3IPO; § 50 IPM
� eidem indemnitatis causa solvantur 600000.Imperiales: XV,4 IPO; § 51 IPM
� retentae fuere in securitatem solutionis huius arx &civitas Neuhaus, Neus & Cosfeld: XV,5 IPO; § 52IPM seq.
� provincias & episcopatus ut & omnia bonaimmobilia & iura bello occupata restituat eadem:XV,10 IPO; § 56 IPM
� de successione Marpurgensi inita transactioobservetur exactissime: XV,13 IPO; § 58 IPM
� inter landgravios Hassiae & comites Waldecciaeinita transactio confirmata: XV,14 IPO; § 59 IPM
� ius primogeniturae observetur in utraque domoHassiae, Cassellana & Darmstadina: XV,15 IPO; §60 IPM
Hauenstein, comitatus� a rege Galliae restituatur archiduci Austriae: § 85
IPMHeidelberg vide PalatinusHeidenheim, dynastia� domui Wurtenbergicae restituta: IV,24 IPO; § 31
IPMHeilbronnae civitatis querelae de chirographis vi
metuque extortis: IV,46 IPO; § 36 IPMHelvetia� civitas Basilea caeterique Helvetiorum uniti
cantones in possessione vel quasi plenae libertatis& exemtionis ab Imperio relinquantur: VI IPO; §61 IPM
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
21
� ordines foederatae Helvetiae Rhetiquecomprehendantur pacificatione Osnabrugensi tampro parte Imperatoris quam regni Sueciae: XVII,10& 11 IPO
hereditas. heres� subditi diversam a territorii domino profitentes
religionem ab haereditatibus, legatis aliisve iuribusaut commerciis non arceantur, sed pari cumconcivibus fruantur iure: V,35 IPO; § 47 IPM
Herprechtingen� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMHerrenalb� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMHildesia transactio inter episcopum Hildesiensem &
duces Brunsuico-Luneburgenses de exercitioreligionis subditorum episcopatus Hildesiensisinita, tanquam observantiae anni 1624. contraria,cassetur: V,33 IPO; § 47 IPM
� catholicis reserventur novem monasteria, inepiscopatu Hildesiensi sita, quibus ducesBrunsuicenses certis conditionibus cesserunt: V,33IPO
Hirschau� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMHirsfeld� domus Hasso-Cassellana retineat abbatiam
Hirsfeldensem, cum pertinentiis interque easpraefecturam Gellingen; salvis tamen iuribus quaedomus Saxonica a tempore immemoriali possidet:XV,2 IPO; § 49 IPM
Hispania� rex Hispaniarum comprehendatur pacificatione
Osnabrugensi pro parte Caesareae maiestatis: IIPO; XVII,10 IPO
� quodsi inter Galliam Hispaniamque controversiaeoriantur, singulis Imperii statibus liberum esto huicillive regno extra Imperii limites suppetias ferendi,non tamen aliter quam secundum Imperiiconstitutiones: § 3 IPM in fine
� Imperator procurabit regis Hispaniarumrenuntiationem in ditiones regi Galliae cessas: § 78IPM in fine
� mentio regis catholici in instrumento Caesareo-Suecico facta regi Galliae nullum afferatpraeiudicium: § 106 IPM in fine
Hochberg, marchionatus� restituatur in eundem marchio Badensis: IV,26
IPO; § 33 IPMHochstatt, villa� ad communitatem civitatis Brisacensis pertinens,
coronae Galliae cessa: § 73 IPM & seq.Hohenasperg
� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31IPM
Hohenaurach� domui Wurtenbergicae restituatur: IV,24 IPO; § 31
IPMHohenbar� castri huius munitiones solo aequentur: § 81 IPMHohen-Gerolseck, baronatus� principissae Badensi restituatur, praevia causae
cognitione: IV,27 IPO; § 34 IPMHohenloicae domus restitutio: IV,40 IPO; § 35 IPMHohensolms� comes de Solms-Hohensolms restituatur, non
obstante transactione cum landgravio Hassiaefacta: IV,33 IPO; § 35 IPM
� reservatis tamen Hassiaco iuribus competentibus:IV,34 IPO
Hohensteinensis comitatus� pro ea parte, qua feudum est episcopatus
Halberstadiensis, consistens in duabus praefecturis,Lora & Klettenberg & quibusdam oppidis,permaneat irrevocabiliter penes istum episcopatum:XI,2 IPO
� praetensiones comitatus Hohnsteinensis inpraelaturam Walckenried tollantur: XIII,9 IPO infine
Hohentübingen� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMHohentwiel� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMHolsatia� quae de debitoribus ob belli calamitates fortunis
lapsis aut nimio usurarum cursu aggravatisdisposita sunt, Holsatiae constitutioni nonpraeiudicent: VIII,5 IPO; § 66 IPM
� quatuordecim pagi in praefecturis HolsaticisTrittoviensi & Reinbeccensi pro moderno annuocanone domui Holsaticae Gottorpiensi inperpetuum maneant: X,7 IPO in medio
homagium� reges Sueciae ordinibus subditisque Pomeraniae &
episcopatus Caminensis pro homagii praestationesolito more caveant: X,4 IPO in fine
� confirmentque eis, tempore renovationis &praestationis homagii, competentia bona & iura,cum libero evangelicae religionis exercitio iuxtainvariatam Augustanam confessionem perpetimfruendo: X,4 IPO in fine
� capitulum cum ordinibus & subditisarchiepiscopatus Magdeburgensis electoriBrandenburgico sacramento fidelitatis &subiectionis in eventum vacantiae se obstringat:XI,7 IPO
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
22
� ordinibus & subditis Ulterioris Pomeraniae, circahomagii renovationem & praestationem, sualibertas, bona, iura & religio confirmentur: XI,12IPO in fine
� episcopus Osnabrugensis caveat per literasreversales statibus & subditis suis, homagio iuxtaobservantiam antiquam ab ipsis recepto, iura &privilegia salva fore: XIII,4 IPO in fine
Homburg, fortalitium� comitibus Nassau-Saraepontanis restitutum: IV,30
IPO; § 35 IPMhomines proprii vide servitusHornbach, coenobium� principi Bipontino concessum: IV,21; § 28 IPMHornberg� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMhospitale� quae hospitalia, cum reditibus eorum, possederunt
status Augustanae confessionis anno 1624.,possideant ea ulterius, non attentis quibusvisexceptionibus: V,25 IPO; § 47 IPM
� in quibus hospitalibus promiscue vixerunt catholici& Augustanae confessioni addicti, serveturnumerus personarum ex utraque religione, qui fuitanno 1624., ut & exercitium religionis publicumeodem anno usitatum: V,26 IPO
� statuum catholicorum landsassii, vasalli & subditiAugustanae confessionis maneant in possessionehospitalium, quae anno 1624. in potestate ipsorumconstituta fuerunt, una cum pertinentiis, reditibus& accessionibus: V,31 IPO
� subditi diversam a territorii domino profitentesreligionem ab hospitalibus, leprosoriis,eleemosynis aliisque iuribus non arceantur, sed paricum concivibus habeantur loco: V,35 IPO
� si quis inter protestantes ditionem alteriusreligionis acquisiverit, ei non sit fas, hospitalia auteo pertinentes reditus subditis adimere suorumquesacrorum hominibus applicare: VII,1 IPO in medio;§ 47 IPM
hospitatio� quae iura hospitationis habuerunt Augustanae
confessioni addicti in bonis ecclesiasticiscatholicorum mediatis, sarta tectaque iisdemmaneant: V,26 IPO post medium; § 47 IPM
� quae iura hospitationis Augustanae confessionisstatus in catholicorum statuum vel hi in illorumbonis ecclesiasticis habuerunt, eadem retineantutrinque: V,46 IPO
hypotheca vide pignus
Iaur� extra urbem Augustanae confessioni addictis
templum exstruere liceat: V,40 IPO; § 47 IPM
immediati� communitates & pagi immediati comprehendantur
sub restitutione ex capite gravaminum religionis:V,2 IPO
� bonorum ecclesiasticorum immediatorumpossessio ad statum anni 1624. exigatur: V,14 IPOseqq.
indultum� contra instrumentum pacis Westphalicae nulla
privilegia vel indulta unquam audiantur necadmittantur: XVII,3 IPO; § 113 IPM
inhibitio� adversus instrumentum pacis Westphalicae nullae
unquam inhibitiones attendantur vel admittanturneque etiam decernantur: XVII,3 IPO; § 113 IPM
inspectio� Augustane confessioni addicti quae iura
inspectionis habuerunt anno 1624. in bonisecclesiasticis catholicorum mediatis, sarta tectaqueretineant: V,26 IPO post medium; § 47 IPM
intercessio� de iure intercedendi reginae Sueciae atque
Augustanae confessionis statuum pro Silesiacis:V,39 IPO; § 47 IPM
� nec non pro Augustanae confessionis consortibus,qui in provinciis Caesareis hereditariis degunt:V,41 IPO
interim� exceptiones, quae ex introducto alicubi locorum
exercitio interimistico adversus possessionembonorum ecclesiasticorum Augustanae confessionisstatibus tributam desumi forte possent, irritae sint:V,25 IPO; § 47 IPM
� interimistica statuta anni 1548. non allegentur neccontra instrumentum pacis Westphalicaeadmittantur: XVII,3 IPO; § 113 IPM
interpretatio� si dubii quid in instrumentum pacis indicat, de eo
in comitiis inter utriusque religionis proceresamicabili ratione transigatur: V,50 IPO in fine
� si quae dubia circa interpretationem constitutionumac recessuum Imperii publicorum occurrant,remittantur a iudiciis Imperii ad comitia: V,56 IPOprincipio
investitura� simultanea in Palatinatu Superiore, Bavaricae
domui concesso, extendatur ad domum Palatinam:IV,5 IPO; § 13 IPM
� de electi aut postulati archiepiscopi, episcopi autpraelati Augustanae confessionis investitura &infeudationis oneribus: V,21 IPO; § 47 IPM
� reges Suciae gaudeant investitura simultaneaPomeraniae Ulterioris & episcopatus Caminensis:X,4 IPO; X,14 IPO; X,15 IPO
� de investitura comiti a Tettenbach intuitu comitatus
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
23
Rheinsteinensis a Brandenburgico impertienda:XI,3 IPO
� domus Hasso-Castellana investiatur abbatiaHirsfeldensi: XV,2 IPO; § 49 IPM
� contra dispositionem instrumenti pacis nullaeallegentur vel admittantur investiturae: XVII,3IPO; § 113 IPM
� Caesarea maiestas concedat duci Sabaudiaeinvestituram acquisitorum feudorum,quotiescunque de ea requiretur: § 95 IPM
Isenburg� comites de Isenburg gaudeant amnestia, salvis
tamen iuribus contra eosdem competentibus: IV,34IPO; § 35 IPM
Italia� omnes principes & respublicae Italicae pro parte
Imperatoris comprehendantur pacificationeOsnabrugensi: XVII,10 IPO
iudex camerae Imperialis� constituitur a Caesare: V,53 IPO post mediumiudicia� observent pacem Osnabrugensem in puncto
religionis pro declaratione pacis religiosae: V,1IPO in medio; § 47 IPM
� deliberatio de abolendis iudiciis provincialibusSueviae aliisque hinc inde per Imperium hactenususitatis ad proxima comitia remittatur: V,56 IPO infine
� instrumentum pacis Westphalicae tribunaliumomnium iudicibus & assessoribus tanquam regula,quam perpetuo sequantur, praescriptum esto:XVII,2 IPO in fine; § 112 IPM
iudicium Imperiale aulicum� in iudicio Imperiali aulico non minus ac in camera
Imperiali, si lis versetur inter status utriusquereligionis vel inter solos Augustanae confessionisvel inter immediatum et mediatum religionisdiversae vel si saltem interveniens sit alterireligionis addictus, paritas iudicantium ex utraquereligione assessorum observetur: V,54 IPO; § 47IPM
� eoque fini Caesarea maiestas adsciscat doctos &rerum Imperii peritos viros Augustanaeconfessionis addictos eo numero, ut eveniente casuparitas iudicantium assessorum possit observari:ibidem
� quoad processum iudiciarium in iudicio Imperialiaulico servetur per omnia ordinatio cameraeImperialis: V,55 IPO principio
� loco revisionis in camera Imperiali usitataeconcedatur in iudicio Imperiali aulico remediumsupplicationis: V,55 IPO
� visitatio consilii Imperialis aulici fiat ab electoreMoguntino, quoties fuerit opus; observatis iis, quaein proximis comitiis de communi statuum placito
videbuntur observanda: V,56 IPO principioIuliacum� Palatinis integrum sit via iuris evincere, num feuda
Iuliacensia sibi tanquam domino directo sintaperta: IV,11 IPO; § 19 IPM
� Iuliacensis successionis causa quomodo dirimenda:IV,57 IPO; § 46 IPM
iura� restitutio plenaria ex capite amnestiae, quoad
immunitates, iura & privilegia: III,1 IPO; § 5 IPM� in vel circa bona restituenda ex capite amnestiae
unicuique salva sint competentia iura, actiones &exceptiones: III,2 IPO; § 6 IPM
� quae iura & reditus circa bona ecclesiasticamediata status Augustanae confessionis anno 1624.possederunt, possideant ulterius, irritis declaratisquibusvis exceptionibus: V,25 IPO; § 47 IPM
� iura praesentandi, visitandi, aperturae,hospitationis, operarum &c., quae Augustanaeconfessioni addicti in catholicorum bonisecclesiasticis mediatis dicto anno habuerunt,perinde iis salva sint: V,26 IPO post medium
� institutio consistoriorum, ministeriorum, iuspatronatus aliaque similia iura habeantur proannexis exercitii religionis: V,31 IPO
� si quae iura protectionis, advocatiae, aperturae,hospitationis, operarum aut alia status Augustanaeconfessionis in catholicorum statuum vel hi inillorum ditionibus & bonis habuerunt, retineant ea;modo ne per usum eiusmodi iurium reditusbonorum ecclesiasticorum nimium praegraventuraut exhauriantur: V,46 IPO
� quae fundationes anno 1624. in possessione velquasi iuris decimandi e bonis novalibus in alienoterritorio fuerunt, sint etiam porro; nihil autem noviiuris quaeratur: V,47 IPO
� status Imperii in antiquis suis iuribus,praerogativis, libertate &c. confirmentur: VIII,1IPO; § 62 IPM
� civitatibus Imperii intacta maneant regalia,vectigalia, privilegia confiscandi, collectandi &inde dependentia aliaque iura: VIII,4 IPO; § 65IPM
� iura territoriorum ac leges cuiusque loci intuitucommerciorum salva sint: IX,2 IPO principio & infine; § 68 IPM
� salva maneant iura & privilegia civium, utut civitasbello fuerit occupata, salvis tamen item iuribussuperioritatis: XVI,18 IPO; § 109 IPM
iura eligendi & postulandi in omnibusarchiepiscopatibus, episcopatibus &c. illibatamaneant, quatenus legibus Imperii sunt conformia;intuitu Augustanae confessioni addictorum autem,quatenus nihil in se contineant eidem adversum:V,16 IPO; § 47 IPM
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
24
� capitulo semper integra sit electio & postulatio, aqua nobiles, patricii & gradibus academicisinsigniti non excludendi: V,17 IPO
� electi aut postulati quomodo investiendi?: V,21IPO
� archiepiscopatus Bremensis & episcopatusVerdensis cedantur regno Sueciae titulo ducatus,cessante capitulorum caeterorumque collegiorumecclesiasticorum eligendi & postulandi omniquealio iure: X,7 IPO in fine
� capitulo Halberstadiensi nullum ius in eligendo &postulando reliquum sit: XI,1 IPO post medium
� quodsi in eligendo vel postulando canonicorum incapitulo Osnabrugensi negligentia vel discordiaaliqua intercedat, locus tunc sit ordinationi iuriscanonici & consuetudini Germaniae: XIII,6 IPO
� in Osnabrugensi capitulo catholici episcopi exgremio capituli eligantur vel aliunde postulentur,Augustanae confessioni addicti vero non nisi exdomo Brunsvico-Luneburgensi: ibidem postmedium
iuramentum� contra dispositionem instrumenti pacis nulla
unquam allegentur aut admittantur iuramenta:XVII,3 IPO; § 113 IPM
� ratione ditionum regi Galliae cessarum derogatumsit omnibus Imperii constitutionibus, etiamsiiuramento firmatis aut inposterum firmandis,quatenus alienationem bonorum & iurium Imperiiprohibent: § 79 IPM
iura pallii� & similes reservationes Papales non valeant in
bonis statuum Augustanae confessionis: V,19 IPO;§ 47 IPM
iurisdictio� sola iurisdictio criminalis solumque ius gladii non
tribuant ius reformandi: V,44 IPO; § 47 IPM� ius dioecesanum & tota iurisdictio ecclesiastica,
cum omnibus suis speciebus, contra statusAugustanae confessionis eorumque subditossuspensa esto & intra terminos territorii cuiusqueiurisdictio ecclesiastica se contineat: V,48 IPO
� ad exigendas tamen pensiones salva sit iurisdictioecclesiastica in iis Augustanae confessionisstatuum ditionibus, ubi anno 1624. obtinuit, sednon procedatur ad excommunicationem, nisi posttertiam demum denuntiationem: ibidem
� catholicorum subditi Augustanae confessionis quianno 1624. ecclesiasticam iurisdictionemagnoverunt, porro eidem subsint in iis casibus, quiAugustanam confessionem nullatenus concernunt;modo ipsis occasione processus nihil iniungaturAugustanae confessioni vel conscientiaerepugnans: ibidem
� civitatibus Imperii rata maneant omnimoda
iurisdictio intra muros & in territorio: VIII,4 IPO; §65 IPM
� ex abusu bullae Brabantinae inductae peregrinaecertificationes tollantur, & provinciis ac portubussua pristina iurisdictio restituatur: IX,1 IPO; § 67IPM
� salva sit uniuscuiusque iurisdictio iustitiaeque iuxtacuiusque principis aut status leges & constitutionescompetens administratio: XVII,6 IPO in fine; § 116IPM in medio
ius advocatiae, aperturae, hospitationis, protectionisvide advocatia, apertura, hospitatio, protectio
ius canonicum� discordantibus inter se canonicis Osnabrugensibus
in electione aut postulatione locus sit ordinationiiuris canonici: XIII,6 IPO in medio
� contra instrumentum pacis Westphalicae nulla iura,canonica vel civilia, unquam allegentur, audianturaut admittantur: XVII,3 IPO; § 113 IPM
ius collectandi� civitatibus Imperii rata maneant regalia, vectigalia,
reditus, libertates, privilegia confiscandi,collectandi & inde dependentia iura: VIII,4 IPO; §65 IPM
� ad exsolvendam pecuniae summam pro Suedicaemilitiae exauctoratione nullus statuum in modo suocollectandi sub quocunque praetextu impediatur:XVI,10 IPO in fine
ius commune� de decimis ex bonis novalibus id iuris esto inter
status Imperii & subditos, quod ius commune velconsuetudo loci constituit aut per pacta concessumest: V,47 IPO in fine; § 47 IPM
ius devolutum� in mixtis ecclesiasticis locis mediatis, si electio
debito tempore modove non fiat, ex iure devolutopertineat collatio praebendarum vacantium ad eos,qui cum defuncto eiusdem sunt religionis: V,26IPO post medium; § 47 IPM
ius dioecesanum� & tota iurisdictio ecclesiastica contra status
Augustanae confessionis eorumque subditossuspensa esto & intra terminos territorii cuiusqueillud se contineat: V,48 IPO; § 74 IPM
� ius dioecesanum salvum esto in Augustanaeconfessionis magistratuum subditos catholicos, quianno 1624. publicum catholicae religionisexercitium habuerunt, quatenus episcopi illud dictoanno quiete in eos exercuerunt: V,48 IPO in fine
� bona ecclesiastica in satisfactionem regni Sueciaecessa, dispositioni § �ius dioecesanum &c.�subiecta manento: V,24 IPO
ius episcopale� sede vacante libera sit capitulo administratio &
exercitium iurium episcopalium: V,17 IPO; § 47
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
25
IPM� quicunque inter protestantes ditionem alterius
religionis acquirit, facultatem non habeat sub iurisepiscopalis praetextu subditis ministros al[ter]iusconfessionis obtrudendi: VII,1 IPO post medium; §47 IPM
ius patronatus� institutio consistoriorum, ministeriorum, ius
patronatus & similia iura habeantur pro annexisexercitii religionis: V,31 IPO; § 47 IPM
� solum ius patronatus vel filialitatis non tribuant iusreformandi: V,44 IPO
� inter protestantes patrono ecclesiae ad alteriuspartis sacra transeunti non liceat, reditus suorumsacrorum hominibus applicare aut praetextu iurispatronatus subditis ministros alterius confessionisobtrudere: VII,1 IPO in medio; § 47 IPM
ius primariarum precum� salvum sit Imperatori in episcopatibus & aliis locis
immediatis: V,18 IPO; § 47 IPM� modo praesentetur eius religionis consors, cui
addictus fuit decedens antecessor: V,18 IPO� de mediatis locis idem ius esto: V,26 IPO ante
mediumius primogeniturae� in utraque domo Hassiaca introductum ius
primogeniturae stricte observetur: XV,15 IPO; § 60IPM
ius reformandi� liberae Imperii civitates, in quibus unica tantum
viget religio, ratione iuris reformandi idem iushabeant cum reliquis statibus Imperii: V,29 IPO; §47 IPM
� statibus Imperii immediatis vi superioritatisterritorialis competit ius reformandi exercitiumreligionis: V,30 IPO
� a sola qualitate feudali vel subfeudali iusreformandi non dependeat, sed feuda ista in causisreligionis ex statu anni 1624. censeantur: V,42 IPO
� sola iurisdictio criminalis solumque ius retentionis,patronatus & filialitatis ius reformandi nontribuunt: V,44 IPO
� de iure reformandi inter protestantes itaconventum, ut si quae in domino territorii mutatioreligionis contingat, domino quidem fas sit,concionatores aulicos suae religionis in residentiasua habere, id vero nullum adferat alterius partissacris praeiudicium: VII,1 IPO; § 47 IPM
iustitia� in provinciis haereditariis Imperatoris ius & iustitia
citra respectum aequali modo administreturAugustanae confessioni addictis & catholicis:IV,55 IPO; § 44 IPM
� de reformatione iustitiae agatur & statuatur inproximis post pacem comitiis: VII,3 IPO; § 64 IPM
� salva sit iustitiae iuxta cuiusque principis aut statusleges & constitutiones competens administratio:XVII,6 IPO in fine; § 116 IPM in medio
Kauffbeura� sub restitutione generali civitatum Imperialium
comprehensa: V,29 IPO; § 47 IPMKaysersberg, civitas Imperialis in Alsatia� coronae Galliae cessa: § 73 IPM & seqq.Kentzingen, civitas Brisgoviae� cum tota Brisgovia restituatur archiduci Austriae: §
85 IPMKevenhüller, baro� restituatur in ademta sibi per confiscationem: IV,45
IPO; § 35 IPMKitzingen� controversia quae vertitur inter episcopos
respective Bambergensem & Herbipolensem acmarchiones Brandenburgicos, Culmbachi &Onolzbachi, de castro, oppido, praefectura &monasterio Kizingen, qua ratione terminanda sit:IV,23 IPO; § 29 IPM
Klettenberg, praefectura ad comitatumHohensteinensem pertinens: XI,2 IPO principio
Königsbrunn, monasterium� domui Würtenbergicae restituatur: IV,24 IPO; § 31
IPM
Landavia� eius de contractibus & obligationibus vi & metu
extortis querela: IV,46 IPO; § 36 IPMlandsassii� statuum catholicorum landsassii, vasalli & subditi
retineant exercitium Augustanae confessionis, cumannexis, qui anno 1624. ea habuerunt: V,31 IPO; §47 IPM
� maneant in possessione templorum &c. cumpertinentiis & reditibus: V,31 IPO
� landsassii statuum utriusque religionis, qui anno1624. exercitium religionis non habuerunt aut postpacem mutantes religionem, tolerentur, modo incaeteris officium suum debite adimpleant: V,34
Lauenburg� domui Saxo-Lauenburgicae ius suum competens in
episcopatum Ratzeburgensem maneat salvum:XII,1 IPO principio
Lauffenberg, civitas sylvestris� a rege Galliae restituatur archiduci Austriae: § 85
IPMlegatum� subditi diversam a territorii domino profitentes
religionem ab haereditatibus, legatis, aliisve juribusnon arceantur, sed pari cum concivibus jurehabeantur: V,35 IPO; § 47 IPM
Leiningen
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
26
� comites in Leiningen & Daxburg a Palatina domonulla in re turbentur: IV,16 IPO; § 24 IPM
� reservetur iisdem ius competens in comitatumSarwerdanum: IV,30 IPO; § 35 IPM
leprosorium vide hospitalialex, legum latio & interpretatio� comitiali omnium Imperii statuum suffragio &
consensu fiat: VIII,2 IPO; § 63 IPMlibertas� status Imperii in antiquis suis iuribus,
praerogativis, libertate, libero exercitio iuristerritorialis &c. confirmati: VIII,4 IPO; § 62 IPM
� civitatibus Imperii rata sint regalia, libertates,privilegia confiscandi, collectandi &c.: VIII,4 IPO;§ 65 IPM
� salva sit nobilitati immediatae sua libertas: XVI,8IPO principio
Lichtenscheid, pagus� domui Waldeccensi restitutus: IV,38 IPO; § 35
IPMLichtenstern, monasterium� restitutum domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMLiegnitz� duces in Liegnitz & reliqui Silesii principes in
exercitio Augustanae confessionis nec non iurium& privilegiorum manuteneantur: V,38 IPO; § 47IPM
Lindaviensi civitati oppignorationes Imperialesademtae, reddita sorte, plenarie restituantur: V,26IPO in fine; § 47 IPM
Lippe� salva sit transactio inter ducem Brunsvicensem,
landgraviam Hassiae & comitem de Lippe inita:XV,3 IPO; § 50 IPM
litispendentia� restitutio universalis ex capite amnestiae
intelligatur salvis litispendentiis super bonisrestituendis & annexis iuribus: III,2 IPO
� litispendentiae exceptio adversus bonorumecclesiasticorum possessionem statibus Augustanaeconfessionis tributam nullatenus opponatur: V,25IPO; V,29 in fine; § 47 IPM
� pendente controversia super dominio territorii,subditi propter mutatam interim religionem apossessore non iubeantur emigrare: V,43 IPO
� litispendentiae nullae allegentur unquam necadmittantur contra instrumentum pacisWestphalicae: XVII,3 IPO; § 113 IPM
Loburg, praefectura� marchioni Brandenburgico Christiano Wilhelmo ad
dies vitae tradita: XIV,1 IPOLöffler, cancellarius� restitutus in ademta per confiscationem: IV,45 IPO;
§ 35 IPM
Löwenhaupt� comitibus de Rasseburg dictis Löwenhaupt
reserventur competentia iura in Bretzenheim &Reipoltzkirch: IV,37 IPO; § 35 IPM
Löwenstein� restitutio comitum de Löwenstein & Wertheim:
IV,41 & 42 IPO; § 35 IPM� Erbacensis domus iura cum comite Löwensteinensi
communia: IV,43 IPO; § 35 IPMLora, praefectura ad comitatum Hohensteinensem
pertinens: XI,2 IPO principioLorch� restituitur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMLotharingiae dux� tanquam foederatus Imperatoris comprehendatur
pacificatione Osnabrugensi: XVII,10 IPO� controversia Lotharingica qua ratione componi
debeat: § 4 IPM� restituatur dux Lotharingiae tanquam legitimus
episcopus in possessionem episcopatusVirodunensis: § 71 IPM
� nominatio ducis Lotharingiae in instrumentoCaesareo-Suecico facta regi Galliae nullum afferatpraeiudicium: § 106 IPM in fine
Luderensem abbatem rex Galliae in sua libertate &possessione immedietatis erga RomanumImperium relinquat: § 87 IPM
Lutzelstein� rex Galliae Palatinos de Lutzelstein in sua libertate
& possessione immedietatis erga RomanumImperium relinquat: § 87 IPM
Lusitania� rex & regnum Lusitaniae comprehendantur
pacificatione Osnabrugensi pro parte regni Sueciae:XVII,11 IPO
Luzzara, castrum� comprehendatur investitura ducatus Mantuani: § 97
IPM
Magdeburg� directorium circuli Saxoniae Inferioris alternetur
inter Magdeburgensem & Bremensem: X,10 IPO� ceditur electori Brandenburgico archiepiscopatus
Magdeburgensis in feudum Imperii: XI,6 IPO� civitati Magdeburgensi sua libertas, iura &
privilegia inviolata maneant: XI,8 IPO� expressa fiat provisio in matricula Imperii &
circuli, ut archiepiscopatui dematur quotacollectarum pro 4 praefecturis Querfurt, Güterbock,Damm & Borck: XI,9 IPO principio
� debita ab administratore duce Saxoniae contractapost eius decessum ex reditibus archiepiscopalibusnon dissolvantur, neque integrum sit eidem novisdebitis archiepiscopatum onerare: XI,10 IPO
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
27
mandatum� privilegia austregarum & de non appellando per
mandata, commissiones aut advocationes nonturbantor: V,50 IPO
� adversus dispositionem instrumenti pacis eiusqueexecutionem nulla mandata, rescripta, sententiae&c. unquam attendantur vel admittantur: XVII,3IPO; § 113 IPM
Mantua� tractatus Cherascensis confirmatus: §§ 92 & 93
IPM� rex Galliarum solvat duci Mantuae 494 000 aureos,
cui nulla praeterea actio intuitu Montisferratiadversus ducem Sabaudiae competat: § 94 IPM
� in investitura ducatus Mantuae comprehendanturcastra Reggioli & Luzzarae a duce Guastallaerestituenda: § 97 IPM
� duci Guastallae reservetur praetensio sex milliumscutorum annuorum adversus ducem Mantuae,coram Caesarea maiestate deducenda: ibidem infine
Marchingen, dynastia� Rheingraviis restituta: IV,35 IPO; § 35 IPMMariencron� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMMarpurgensis successio vide Hassiamatricula Imperii� de redintegrandis circulis, renovanda matricula,
reducendis statibus exemtis & similibus negotiis inproximis comitiis agatur & statuatur: VIII,3 IPO; §64 IPM
� collatio ad quinque myriades pro Suedicae militiaeexauctoratione solvendas a singulis statibus iuxtamatriculam & cuiusque loci observantiam fiat:XVI,9 IPO
� nec aliquis statuum maiori portione der Römer-Monathe praegravetur: XVI,10 principio
� ditiones regi Galliae cessae ab Imperii matriculaexpungantur: § 80 IPM
Maulbronn� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMMecklenburg� duci Megapolitano Suerinensi in satisfactionem
cessae Wismariae, competant (1) episcopatusSuerinensis & Ratzburgensis, cum potestateextinguendi canonicatus omnes reditusque mensaeducali applicandi ut & sessio in comitiis, cumduplici principis titulo & voto: (2) domuiMecklenburgensi cedantur duae commendaeordinis divi Ioannis: (3) confirmentur eidemvectigalia ad Albim: (4) immunitas a tributisImperii, addita restrictione, concedatur: (5) casseturdebitum Wincherschianum: XII IPO per totum
� duci Megapolitano Güstroviensi conferantur binicanonicatus Magdeburgi & Halberstadii: XII,1 IPO
� familiae ducum Mecklenburgensium concedanturproventus duorum canonicatuum in ecclesiacathedrali Argentinensi: XII,2
� linea Suerinensi deficiente succedat Güstroviana:ibidem in fine
� lineae Suerinensi cedat commenda Mirow,Güstroviensi vero Nemirow: XII,3 IPO
Meckmühle, dynastia� restituta domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMmediator pacis� reipublicae Venetae elogium ob operam in
concilianda pace egregie collocatam: prooemioIPM
menses Papales� nihil eorum nomine praetendatur in bonis
ecclesiasticis statuum Augustanae confessionisimmediatis: V,19 IPO; § 47 IPM
� in capitulis mixtis, quoad catholicos obtineantporro menses Papales, si anno 1624. in usu fuerint,modo Papalis provisio capitulis immediate e curiaRomana & tempore legitimo insinuetur: V,20 IPO
� idem observetur in mediatis bonis ecclesiasticis:V,26 IPO in medio
Metensis episcopatus� cum Tullensi & Virodunensi pertineat ad coronam
Galliae eique incorporetur in perpetuum: § 70 IPMmetropolitanus� archiepiscopatui Trevirensi reservetur ius
metropolitanum in episcopatibus Metensi, Tullensi& Virodunensi: § 79 IPM in fine
Metternich, baro� feuda Palatina ab electore Bavariae sibi collata
retineat: IV,18 IPO; § 26 IPMmilitia� ubi bellum decernendum, delectus aut
hospitationes militum instituendae, novamunimenta intra statuum ditiones exstruendanomine publico veterave firmanda praesidiis, fiat idcomitiali omnium Imperii statuum suffragio &consensu: VIII,2 IPO; § 63 IPM
Mindanus episcopatus� cedatur electori Brandenburgico in feudum Imperii,
sessione & voto in comitiis tam Imperii quamcirculi Westphalici: XI,4 IPO
� civitati Mindensi sua regalia, iura & iurisdictiosalva sint, ita tamen, ut ius principis & capituliinviolatum maneat: ibidem in fine
ministri� inter protestantes ministri ecclesiae a publico loci
consistorio & ministerio eiusdem religionis vel,hoc deficiente, eo loco, quem ipsae communitateselegerint, examinentur atque ordinentur: VII,1 IPO
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
28
in fine� consiliarii & ministri, tam civiles quam
ecclesiastici, restituti sunto plene in eum statum,quo ante bellum tricennale gavisi sunt, nullaqueactio intentator eorum personis aut bonis: IV,55IPO; XV,1 IPO; §§ 40 & 48 IPM
� quatentus id pertineat ad subditos & vasallos inhaereditariis Imperatoris terris: IV,52 IPO seqq.; §41 IPM seqq.
Mirow, commenda divi Ioannis� duci Megapolitano Suerinensi cessa: XII,3 IPOmobilia & se moventia restitutione universali ex
capite amnestiae excepta sunto: IV,56 IPO; § 45IPM
� cum locis belli tempore occupatis autemrestituantur etiam documenta literaria aliaquemobilia, quae tempore occupationis ibi repertasunt: XVI,51 IPO; § 108 IPM
� subditis quibuscumque cis & ultra Rhenumrestituantur quidem bona immobilia; non aequemobilia & sese moventia: § 86 IPM
moderatio� de moderatione & remissione Imperii collectarum,
in proximis comitiis agatur: VIII,3 IPO; § 46 IPMMoguntia, Mayntz� praefecturae Stradae Montanae Palatinis quondam
oppignoratae penes electorem Moguntinum &successores in archiepiscopatu permaneant, siearum convento tempore facta fuerit reluitio: IV,7IPO; § 15 IPM
� Moguntinensis cancellariae directori quis locuscompetat in comitiis: V,22 IPO; § 47 IPM
� visitatio consilii Imperialis aulici fiat ab electoreMoguntino, quoties opus fuerit: V,56 IPO principio
� archiepiscopatus Moguntinensis conferat adsummam 600000. Imperialium pro satisfactionelandgraviae Hassiae solvendam: XV,4 IPO; XV,12IPO; § 51 IPM; § 57 IPM
Mompelgardenses principes� restituantur in ditiones suas: IV,25 IPO; § 32 IPMMonasteriensis pax� mediatoris munere in concilianda eadem egregie
functa respublica Veneta: principio IPM� confecta inter Imperatorem domumque Austriacam
eiusque foederatos & adhaerentes ex una parteatque ex altera regem Galliae eiusque foederatosregnumque Sueciae ut & status Imperii, qui vel univel alteri parti adstiterunt, singulorumqueipsorumque successores: § 1 IPM
monasteria� quae monasteria mediata status Augustanae
confessionis possederunt anno 1624., possideantulterius, non attentis ullis exceptionibus: V,25 IPO;§ 47 IPM
� similiter catholici possideant monasteria mediata,
quorum possessionem dicto anno habuerunt: V,26IPO
� de numero personarum ex utraque religioneservando in mixtis monasteriis atque de exercitioreligionis publico illic servando: ibidem
� monasteria catholica in civitatibus Imperii soliAugustanae confessioni addictis sita in statu anni1624. tam active quam passive omninorelinquantur: V,29 IPO ante medium
� statuum catholicorum landsassii, vasalli & subditiAugustanae confessioni addicti maneant inpossessione monasteriorum anno 1624. in potestateeorundem constitutorum, cum pertinentiis &reditibus: V,31
Monasterium, Münster� episcopatus Monasteriensis contribuat ad summam
600000. Imperialium pro Hassiacorumsatisfactione: XV,4 IPO; § 51 IPM
Monfort� investitura novelli Monfortis, Sinii, Moncherii &
Castelleti a Caesarea maiestate concedatur duciSabaudiae: § 95 IPM
Moyenvicum� cum episcopatu Metensi, Tullensi & Virodunensi
pertineat ad coronam Galliae: § 70 IPMMünsterberg� duces in Münsterberg & ceteri Silesii principes in
exercitio Augustanae confessionis nec non iurium& privilegiorum manuteneantur: V,38 IPO; § 47IPM
Münster in valle St. Gregorii, civitas Imperialis inAlsatia
� coronae Galliae cessa: § 73 IPM & seqq.munimentum� si nova munimenta intra statuum ditiones veniant
extruenda nomine publico veterave firmandapraesidiis, fiat id comitiali omnium Imperiistatuum suffragio & consensu: VIII,2 IPO; § 63IPM
� Sueciae regibus liceat civitatem portumqueWismariensem munimentis & praesidiis pro libitu& exigentia circumstantiarum, suis tamen propriissumtibus, firmare: X,6 IPO
� civitati Magdeburgensi inviolatum maneatprivilegium muniendi & fortificandi, quod adquadrantem milliaris Germanici extendatur, nec inpraeiudicium illius reaedificentur suburbia: XI,8IPO
� nullae ad Rhenum munitiones in citeriori ripaextruantur Basilea usque Philipsburgum: § 82 IPM
Murbacensem abbatem in sua libertate & possessioneimmedietatis erga Romanum Imperium relinquatGalliae rex: § 87 IPM
Murhard� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
29
IPMMuscovia� magnus dux Muscoviae comprehendatur
pacificatione Osnabrugensi pro parte regni Sueciae:XVII,11 IPO
mutatio religionis vide religio
Nassau-Sarbrücken� comitibus Nassau-Saraepontanis restituantur omnes
eorum comitatus & bona ut & fortalitiumHomburg: IV,30 IPO
Nassau-Siegensis controversia quomodocomponenda: IV,29 IPO; § 35 IPM
navigatio� quae contra utilitatem publicam invecta sunt onera
& impedimenta, quibus commerciorum &navigationis usus deterior redditus est, tollantur; &provinciis, portubus, fluminibus sua pristinasecuritas & usus inviolabiliter conserventur: IX,1IPO; § 67 IPM
� reges Sueciae conservent cessis sibi civitatibusAnseaticis eam navigationis & commerciorumlibertatem, quam illae ante bellum tricennalehabuerunt, tam in exteris regnis, rebus publicis &provinciis quam in Imperio: X,16 IPO in fine
Neidlingen, arx & pagus� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMNemirow, commenda� duci Megapolitano Gustroviensi cessa: XII,3 IPONeoburgi ad Rhenum castri munitiones solo
aequentur: § 82 IPMNeoburgica domus� pacta gentilitia de successione Palatina inter
domum electoralem Heidelbergensem &Neoburgicam rata maneant: IV,10 IPO; § 18 IPM
Neuburg, Brisgoviae civitas� cum tota Brisgovia a rege Galliae archiduci
Austriae restituatur: § 85 IPMNeuenkloster, praefectura� cum civitate Wismariensi regibus Sueciae cessa:
X,6 IPONeuhaus, arx� in securitatem solutionis summae 600000.
Imperialium ab Hassiacis retineatur: XV,5 IPO; §52 IPM
Neuss, urbs� in securitatem summae 600000 Imperialium
Hassiacis praestandae ab iis retineatur: XV,5 IPO;§ 52 IPM
Neustatt, dynastia� domui Wurtenbergicae restituta: IV,24 IPO; § 31
IPMneutralitas� Tabernis Alsatiae accurate servetur: § 82 IPM
Niederimsing, villa� cum oppido Brisacensi regi Galliae cessa: § 73
IPM & seqq.Nieder-Schleidern, pagus� domui Waldeccensi restitutus: IV,38 IPO; § 35
IPMnobiles immediati� nobilitas immediata comprehendatur sub
restitutione plenaria ex capite amnestiae: III,1 IPO;§ 6 IPM
� liberam Imperii nobilitatem per Franconiam,Sueviam & tractum Rheni domus Palatina im statusuo immediato inviolate relinquat: V,17 IPO; § 25IPM
� comprehendatur eadem sub restitutione plenaria excapite gravaminum: V,2 IPO; § 47 IPM
� nobiles immediati in iuribus religionemconcernentibus & beneficiis inde promanantibuseodem loco habeantur cum electoribus, principibus& statibus Imperii, nisi forte in quibusdam locisratione bonorum & respectu territorii vel domiciliialiis statibus reperiantur subiecti: V,28 IPO
� comprehendatur sub exemtione statuumAugustanae confessionis a iurisdictioneecclesiastica: V,48 IPO
� in diiudicatione causarum nobiles immediatosconcernentium, eveniente casu paritatis votoruminter assessores utriusque religionis, eademobserventur quae de statibus Imperii disposita sunt:V,56 IPO
� contribuat ad summam quinque myradium promilitiae Suedicae exauctoratione; salva tamen infuturum libertate sua & exemtione: XVI,8 IPO
� restituantur eidem loca, a partibus belligerantibusoccupata: XVI,14 IPO principio; § 106 IPM
� comprehendatur eadem sub pacificationeOsnabrugensi tam pro parte Imperatoris quamregni Sueciae: XVII,10 & 11 IPO
nobiles mediati� de mediatis a religione domini territorii
dissentientibus: V,30 IPO; § 47 IPM� qui exercitium Augustanae confessionis anno 1624.
habuerunt, retineant illud cum annexis: V,31 IPO� comites, barones & nobiles eorumque subditi in
Austria Inferiori ut & in Silesiae ducatibusimmediate ad cameram regiam spectantibus obAugustanam confessionem emigrare non teneantur:V,39 IPO
nobiles patricii� ab electionibus in episcopatibus non excludantur,
nisi fundationibus id adversetur: V,17 IPO; § 47IPM
Nordenau, pagus� domui Waldeccensi restituatur: IV,38 IPO; § 35
IPM
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
30
Oberkirch, dynastia� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMObernheim, civitas Imperialis in Alsatia� coronae Galliae cessa: § 73 IPMOberstein� relinquat rex Galliae barones de Oberstein in sua
libertate & possessione immedietatis ergaRomanum Imperium: § 87 IPM
Oels� duces in Oels & caeteri Silesii principes in
exercitio Augustanae confessionis nec non iurium& privilegiorum suorum manuteneantur: V,38 IPO;§ 47 IPM
Oettingensis comitis restitutio: IV,39 IPO; § 35 IPMOffenburg, civitas Imperialis� cum tota Ortnavia restituatur archiduci Austriae: §
85 IPM post mediumofficiales & milites eorumque haeredes ac successores
restituantur in pristinum statum, quo ante bellumtricennale gavisi sunt; neque eorum personae autbona ulla actione aut poena teneantur: IV,51 IPO;XV,1 IPO; § 40 IPM; § 48 IPM
Oldenburg� telonia ab Imperatore, de consensu electorum,
comiti Oldenburgensi in Visurgi concessa in vigoresuo maneant: IX,2 IPO principio; § 68 IPM
operae� operae anno 1624. Augustanae confessioni addictis
in catholicorum bonis ecclesiasticis mediatisdebitae iisdem porro praestentur: V,26 IPO postmedium; § 47 IPM
� si qua iura operarum Augustanae confessionisstatus in catholicorum statuum vel hi in illorumbonis ecclesiasticis habuerunt, retineant ea, modoper usum eiusmodi iurium reditus bonorumecclesiasticorum non praegraventur &exhauriantur: V,46 IPO
opificium� subditi diversam a territorii domino profitentes
religionem, a mercatorum, opificiorum aut tribuumcommunione non arceantur, sed pari cumconcivibus iure habeantur: V,35 IPO; § 47 IPM
Oppenheim� de servando ibidem exercitio religionis & statu
ecclesiastico: IV,19 IPO; § 27 IPMoppignoratio� oppignorationes Imperiales non reluantur, donec
consensu electorum, principum & statuum Imperiialiter statutum fuerit: V,26 IPO in fine; § 47 IPM
� quae vero bona status Imperii sibi invicem antehominis memoriam oppignorarunt, non reluanturnisi praevia causae cognitione: V,27 IPO
� quid iuris sit circa religionem in oppignoratis terrispost factam reluitionem domino restitutis: ibidem
in fineordinatio camerae Imperialis etiam in iudicio aulico
quoad processum iudiciarium servetur per omnia:V,55 IPO principio
ordo divi Ioannis vide commendaordines religiosorum� in monasteriis, fundationibus & sodalitiis idem
maneat ordo religiosorum, quorum regulis primitusdicata sunt; quodsi talium religiosorum ordo planeinterciderit, tunc ex alio in Germania, ante dissidiareligionis exorta, usitato ordine novos religiosossubstituere liceat: V,26 IPO; § 47 IPM
� salva sint magistratui catholicorum ecclesiasticosua iura ex instituto ordinis in religiososcompetentia: V,26 IPO post medium
� religiosorum ordinum regulae aut exemtiones nonvaleant vel admittantur contra dispositioneminstrumenti pacis: XVII,3 IPO; § 113 IPM
Ortnavia� restituatur tota a rege Galliae archiduci Austriae: §
85 IPMOsnabruga� successio in episcopatu Osnabrugensi alternetur
inter catholicos & Augustanae confessionisepiscopos ex familia ducum Brunsvicensium &Luneburgensium postulandos: XIII,1 IPO; XIII,6IPO
� domino Gustavo Gustavi, comiti in Wasaburg,solvantur ex episcopatu 80000. Imperiales: XIII,2IPO
� conveniatur de uniformi perpetuaque capitulatione,communi consensu episcopi catholici domusqueBrunsvigo-Luneburgicae & capitularium: XIII,3IPO in fine; XIII,6 IPO principio
� status religionis & coetus ecclesiastici totiusquecleri maneat, reducatur & conservetur in statu anni1624.: XIII,4 IPO; XIII,7 IPO
� regente episcopo Augustanae confessioni addicto,censura ecclesiasticorum catholicorum & quae adritus Romanae ecclesiae pertinent, competantmetropolitano, archiepiscopo Coloniensi; caeterasuperioritatis iura autem episcopo illibatapermaneant: XIII,8 IPO
� catholico vicissim episcopo regente, nihil omninoiuris in Augustanae confessionis sacra idem arrogetsibi aut obtineat: ibidem in fine
Osnabrugensis pax� sancita inter Imperatorem, domum Austriacam
eiusque foederatos & adhaerentes, regemHispaniarum ex una; & regnum Sueciae eiusquefoederatos & adhaerentes, regem Galliae ex alteraparte ut & status Imperii, qui vel uni vel alteri partiadstiterunt, singulorumque successores: I IPO
� utriusque religionis magistratus severe prohibeant,ne a privatis personis pax religiosa vel haec
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
31
inprimis sive declaratio sive transactioOsnabrugensis docendo aut scribendo impugnetur:V,50 IPO; § 47 IPM
� si dubii quid incidat, de eo in conventibus Imperiiamicabili ratione transigatur: V,50 IPO in fine
� singulis statibus Imperii liberum esto ius faciendiinter se & cum exteris foedera, modo non sintcontra pacem publicam Imperii vel hanc inprimistransactionem: VIII,2 IPO in fine; § 63 IPM
pactum� pacta amnestiae contraria non valeant: II IPO;
XV,1 IPO; § 2 IPM; § 48 IPM� pacta, seu dedititia seu alia, in causis ecclesiasticis
durante bello tricennali inita cassantur: V,2 IPO;XVII,3 IPO; § 47 IPM; § 113 IPM
� nulla pacta exceptionem tribuant adversuspossessionem bonorum ecclesiasticorum statibusAugustanae confessionis addictam: V,25 IPO
� statuum catholicorum subditi &c., si anno 1624.exercitium Augustanae confessionis certo pactohabuerunt, retineant illud, donec de religione interstatus eorumque subditos mutuo consensu vel alitersit conventum: V,31 IPO
� pacta, transactiones, conventiones aut concessionesinter status eorumque subditos de exercitioreligionis inita, quatenus observantiae anni 1624.adversantur, annihilentur: V,33 IPO; V,44 IPO
� salva sint semper statuum protestantium pacta interse & cum subditis suis de religione eiusqueexercitio conventa: VII,1 IPO post principium; §47 IPM
Paderborn� episcopatus Paderbornensis contribuat ad summam
600000 Imperialium pro satisfactione Hassiacissolvendam: XV,4 IPO; XV,12 IPO; § 51 IPM; § 57IPM
Palatinatus� de causa Palatina vide IV,2 usque 22 IPO; § 10
usque 28 IPM� Palatinatus Superior totus, cum dignitate electorali,
maneat inposterum penes domum Bavaricam: IV,3IPO; § 11 IPM
� institutio electoratus octavi pro domo Palatinalineae Rudolphinae: IV,5 IPO; § 13 IPM
� domui Palatinae competat investitura simultanea inPalatinatu Superiore: ibidem
� Palatinatus Inferior restituatur domui Palatinae:IV,6 IPO; § 14 IPM
� si linea Guilhelmiana seu Bavarica defecerit, tuncPalatinatus Superior & dignitas electoralis adlineam Rudolphinam seu Palatinam redeat: IV,9IPO; § 17 IPM
� pacta gentilitia de successione in domo Palatinarata maneant: IV,10 IPO; § 18 IPM
� Palatino via iuris experiri fas sit feuda Iuliacensiasibi tanquam domino directo aperta esse: IV,11IPO; § 19 IPM
� in Palatinatu servetur status ecclesiasticus anni1624. & exercitium Augustanae confessionisliberum esto: IV,19 IPO; § 27 IPM
� de restitutione comitum Palatinorum Rheni,Simmerensis, Bipontini & Veldentiensis: IV,20-22IPO; § 19 IPM
parochialis ecclesia vide ecclesia parochialisparochus� in quibus bonis ecclesiasticis catholicorum
mediatis Augustanae confessioni addicti habueruntanno 1624. ius alendi parochum sartum tectumquesit: V,26 IPO; § 47 IPM
Passavant, feudum Burgundicum� restituatur princibus Mompelgardensibus: IV,25
IPO; § 32 IPMPassaviensis transactio� eamque secuta pax religionis rata habeatur ac
servetur: V,1 IPO; § 47 IPM� a privatis personis scribendo aut docendo non
impugnetur: V,50 IPOpatronus ecclesiae vide ius patronatuspax� ubi bellum decernendum vel pax aut foedera
facienda fiat id comitiali liberoque omnium Imperiistatuum suffragio & consensu: VIII,2 IPO; § 63IPM
pax religiosa� de anno 1555. rata habeatur & inviolabiliter
servetur: V,1 IPO; § 47 IPM� quae autem de nonnullis in ea articulis controversis
in pace Osnabrugensi statuta sunt, pro declarationeillius perpetua habeantur: V,29 IPO principio
� si dubii quid ex causis pacem religiosamtangentibus resultet, de eo in comitiis amicabiliratione transigatur: V,50 IPO
pax Westphalica� Osnabrugensis inita inter Imperatorem
Ferdinandum III. & reginam Sueciae Christinam,suffragantibus & consentientibus Imperii statibus:IPO principio
� Monasteriensis conclusa inter Ferdinandum III.Imperatorem, & Ludovicum Galliae regem,suffragantibus itidem ac consentientibus statibusImperii: IPM principio
� utroque loco plenipotentiarii 11. Julii 1643. adconciliandam pacem congressi sunt: ibidem inmedio
� conclusa autem 24. Octobris anno 1648.: IPM infine; IPO in fine
� vocatur transactio, item pax publica: XVII,2 IPO;XVII,3 IPO; XVII,4 IPO principio; § 112 IPMseqq.
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
32
� de assecuratione & garantia pacis vide XVII IPOper totum; § 111 IPM usque ad finem
Peine, ostium maris, �das Frische Haff� vocati� regno Sueciae cessum: X,2 IPOpermutationes� vi metuve extortae annulantur: IV,46 IPO; § 36
IPMPflumeren, pagus� domui Wurtenbergicae restitutus: IV,46 IPO; § 36
IPMPf[u]llingen� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMPhilipsburg, castrum� regi Galliae sit ius tenendi in eo praesidium,
protectionis ergo, suis tamen sumtibus: § 76 IPM� episcopo & capitulo Spirensi tamen salva sint
antiquum loci dominium, iurisdictio, regaliaaliaque emolumenta: § 77 IPM
pignus� bona a statibus Imperii sibi invicem ante hominis
memoriam oppignorata & durante bello tricennalioccupata reddantur pristinis possessoribus, unacum documentis: V,27 IPO; § 47 IPM
Pinarolium� cedatur regno Galliae: § 72 IPM� confirmentur peculiares tractatus, ratione
pertinentiarum Pinarolii inter regem Galliae &ducem Sabaudiae initi, modo nihil contineant, quodpacem Imperii turbare vel novos in Italia motusexcitare possit: § [92] in medio
Poel, praefectura� cum civitate Wismariensi regno Sueciae cessa: X,6
IPOpolitia� de reformatione politiae in Imperio in proximis
comitiis agatur: VIII,3 IPO; § 64 IPMPolonia� rex Poloniae comprehendatur sub pacificatione
Osnabrugensi tam pro parte Imperatoris quamregni Sueciae: XVII,10 & 11 IPO
Pomerania� Citerior Pomerania tota, una cum insula Rugia,
cedatur regno Sueciae in feudum Imperii: X,1-3IPO
� pertinentiae eiusdem ducatus Pomeraniae Citeriorisenarratae: X,3 IPO
� Pomerania Ulterior ad electorem pertineatBrandenburgicum, quousque e linea masculinaquisquam fuerit superstes; Sueciae regibus interimsimultanea investitura gaudentibus: X,4 IPO
� titulis & insigniis Pomeraniae tam regia Suecicadomus quam Brandenburgica interea temporispromiscue utantur: ibidem
� in conventibus deputatorum Imperii ratione
Pomeraniae a rege Sueciae votumcommunicativum cum electore Brandenburgicoferatur: X,11 IPO
� Pomerania Ulterior restituatur electoriBrandenburgico, pleno iure tam quoad dominiumutile quam directum: XI,12 IPO principio
� conserventur tamen ordinibus & subditis sualibertas, bona, iura & exercitium Augustanaeconfessionis: ibidem in fine
Pontifex� praetensiones ratione annatarum, iurium pallii,
confirmationum, mensium Papalium & similiumiurium ac reservationum in bonis statuumAugustanae confessionis validitate careant: V,19IPO; § 47 IPM
� in mixtis autem capitulis adhuc obtineant mensesPapales, modo Papalis provisio immediate e curiaRomana & tempore legitimo insinuetur: V,20 IPO
� concordata cum Pontificibus, dispensationes,absolutiones &c. non audiantur aut admittanturcontra dispositionem instrumenti pacis: XVII,3IPO; § 113 IPM
portus vide navigatiopossessio� in bonis ecclesiasticis immediatis possessio
competat eius religionis consortibus, cui addictifuere, qui anno 1624. in eorundem possessionefuerunt: V,14-15 IPO; § 47 IPM
� quae bona ecclesiastica mediata eorumve reditusaut accessiones anno 1624. Augustanaeconfessionis status possederunt, ea porropossideant, non attentis exceptionibus, quocunquetempore reformata aut occupata aut quod non devel in territorio vel exemta fuisse dicantur, &unicum solumque huius rei fundamentum sit dictoanno habita possessio: V,25 IPO
� catholicis possessio monasteriorum tributa: V,26IPO
� civitates Imperiales in possessione bonorumecclesasticorum, quae anno 1624. tenuerunt autquorum interea possessionem recuperarunt,conserventur absque ulteriori turbatione: V,29 IPOcirca finem
� territorii iure circa exercitium religionis utatur ille,qui anno 1624. possedit, donec super possessorio& petitorio cognitum fuerit: V,43 IPO
� reditus, qui statibus Augustanae confessionisratione fundationum ecclesiasticarum ecatholicorum provinciis debentur quorumque inpossessione vel quasi percipiendi anno 1624. iidemfuerunt, porro quoque iisdem solvantur: V,46 IPO
� decimae ex alienis territoriis debitae iisexsolvantur, qui anno 1624. in possessioneperceptionis vel quasi fuerunt; nihil autem noviiuris quaeratur: V,47 IPO
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
33
� ad consequendos reditus &c. in iis Augustanaeconfessionis statuum ditionibus, ubi catholicinotorie in possessione vel quasi exercitiiiurisdictionis ecclesiasticae fuerunt, porro haceadem utantur: V,48 IPO
� ius dioecesanum salvum sit in Augustanaeconfessionis magistratuum subditos catholicos,quatenus episcopi illud anno 1624. quiete in eosexercuerunt: ibidem in fine
� statibus Imperii rata maneant iura, longo usu antebellum tricennale obtenta, possessa & exercita:VIII,4 IPO; § 65 IPM
� ut primum arciepiscopatum Magdeburgensemvacare contigerit, liceat electori Brandenburgicoautoritate propria vacantem apprehenderepossessionem: XI,6 IPO in fine
postae� immoderata postarum onera, quibus
commerciorum & navigationis usus deteriorredditur, penitus tollantur: IX,1 IPO; § 67 IPM
praebenda� in mixtis locis ecclesiasticis mediatis, si electiones
debito tempore modove non fuerint factae, collatiopraebendarum vacantium ex iure devoluto pertineatad eos, qui cum defuncto eiusdem sunt religionis:V,20 IPO post medium; § 47 IPM
� Sueciae regibus potestas sit, praelaturas &praebendas capituli Caminensis ipsorum collationireservatas extinguendi earumque reditus mensaeducali applicandi: X,1 IPO principio
praelaturas immediatas in Imperio possideant inposterum eius religionis consortes, qui anno 1624.eas possederunt: V,14 IPO; § 47 IPM
praepositura� praeposituras immediatas in Imperio possideant
eius religionis consortes, qui anno 1624. easpossederunt: V,14 IPO; § 47 IPM
praesentatio� Augustanae confessioni addicti, quae iura
praesentandi &c. in catholicorum bonisecclesiasticis mediatis anno 1624. habuerunt, sartatectaque iisdem maneant: V,26 IPO post medium;§ 47 IPM
� si dominus territorii vel patronus ecclesiae interprotestantes mutaverit religionem, liceat tunc ipsiscommunitatibus praesentare vel quae praesentandiius non habent, nominare scholarum & ecclesiarumministros: VII,1 IPO in fine
praesentatio assessorum camerae� catholici, computatis duobus assessoribus
Imperatoris praesentationi reservatis, vigintiquatuor assessores praesentent: V,[5]3 IPO postmedium
� schema praesentationis assessorum Augustanaeconfessionis: V,57 IPO
� statibus Imperii Augustanae confessionis in circuloBavarico iura, privilegia & libertates quoad hocargumentum reservata: V,58 IPO
praesides camerae Imperialis� constituendi ius est soli Caesari: V,53 IPO� numero sint quatuor, utriusque religionis: ibidempraesidium� ubi nova munimenta intra statuum Imperii ditiones
fuerint exstruenda nomine publico veteravefirmanda praesidiis, fiat id comitiali omniumstatuum suffragio & consensu: VIII,2 IPO; § 63IPM
� de praesidiis Hassiacis in locis bello occupatisimposterum alendis: XV,6 IPO; § 55 IPM
� reddita loca a praesidiis ex occupatione introductisposthac libera sint & dominorum suorumdispositioni relinquantur: XVI,17 IPO; § 109 IPM
� regi Galliae sit ius tenendi praesidium in castroPhilipsburg, protectionis ergo: § 76 IPM
Pragensis transactio� cum suis appendicibus, non allegetur vel admittatur
contra instrumentum pacis Westphalicae: XVII,3IPO; § 113 IPM
preces primariae vide ius primariarum precumprimogenitura vide ius primogenituraeprivilegium� salva sint privilegia, quibus inter status protestantes
eorumque subditos de religione eiusque exercitioprovisum est: VII,1 IPO
� status Imperii in antiquis suis iuribus,praerogativis, privilegiis &c. confirmentur: VIII,1IPO; § 62 IPM
� civitatibus Imperii rata sint regalia, libertates,privilegia confiscandi &c.: VIII,4 IPO; § 65 IPM
� territoriorum iura & privilegia in pleno suomaneant vigore: IX,2 IPO principio; § 68 IPM
� ordinibus & subditis Pomeraniae Ulteriorisconserventur sua iura & privilegia iuxta tenoremliterarum reversalium: XI,12 IPO in fine
� salva maneant iura & privilegia civium, utut civitasbello fuerit occupata: XVI,18 IPO; § 109 IPM
� contra dispositionem instrumenti pacis nullaunquam privilegia vel indulta audiantur veladmittantur: XVII,3 IPO; § 113 IPM
� Caesarea maiestas confirmet privilegia ducibusSabaudiae indulta, quotiescunque requiretur: § 95IPM
privilegia de non appellando� statibus illibata sunto & in iudiciis Imperii per
mandata, commissiones aut avocationes nonturbantor: V,56 IPO circa finem
� concessa regibus Sueciae ratione Pomeraniae,Bremae & Verdae &c., ita tamen, ut summumtribunal appellationum constituant: X,12 IPO
privilegium electionis fori
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
34
� regibus Sueciae concessum ratione ditionumGermanicarum, ita ut liberum eis sit forum eligendivel in aula Caesarea vel in camera Imperiali: X,12IPO post medium
processus iudiciarius� ordinatio camerae Imperalis etiam in iudicio aulico
quoad processum iudiciarium servetur per omnia:V,55 IPO principio
� processus tempore belli tricennalis, contradebitores, quibus debita ab una alteravebelligerantium parte in odium creditorum violenterextorta sunt, tollantur & enerventur: IV,48 IPO; §37 IPM
� contra instrumentum pacis non decernanturprocessus vel commissiones, in petitorio autpossessorio: XVII,3 IPO in fine; § 113 IPM
professores academiarum� inter protestantes si pars communitatis amplexa
fuerit religionem, ad quam dominus territoriitransiit, professores tamen scholarum &academiarum, theologiae & philosophiae, nonnisieius sint religonis, quae tempore pacisWestphalicae quolibet in loco publice fuit recepta:VII,2 IPO
proscriptio� ad proscriptiones clausula salvatoria in articulo III.
IPO expressa non extendatur: III,2 IPO� Hasso-Cassellana domus fruatur amnestia, non
obstantibus contrariis proscriptionibus,declarationibus &c.: XV,1 IPO; § 48 IPM
protectio� regis Galliae protectio duci de Croy non sit fraudi:
IV,28 IPO; § 35 IPM� iura protectionis Augustanae confessioni
addictorum in bonis ecclesiasticis catholicorummediatis sarta tectaque maneant: V,26 IPO; § 47IPM
� nemo alienos subditos ob religionem inprotectionem suam suscipiat: V,30 IPO
� si qua iura protectionis status Augustanaeconfessionis in catholicorum statuum vel hivicissim in illorum bonis ecclesiasticis habuerunt,eadem retineant: V,46 IPO
� regi Galliae sit ius tenendi praesidium in castroPhilipsburg, protectionis ergo: § 76 IPM
protestantes� qui inter protestantes reformati vocantur, idem ius
& beneficium iis competat, quod instrumenta pacis& aliae publicae constitutiones caeteris statibusImperii & subditis tribuunt: VII,1 IPO principio; §47 IPM
� controversiae religionis inter protestantes, quihodie[r]num duas partes constituunt, reserventurulteriori compositioni: VII,1 IPO verbo �quoniam&c.�
protestatio� contradictiones vel protestationes adversus
instrumentum pacis in puncto religionis sive abecclesiastico sive politico, in vel extra Imperium,interpositae fuerint, non attendantur: V,1 IPO; § 47IPM
� sive praeteriti sive futuri temporis protestationes,contradictiones, appellationes &c. nunquamaudiantur vel admittantur contra instrumentumpacis: XVII,3 IPO; § 113 IPM
� a directorio Imperii Romani nulla recipiatur autvaleat protestatio vel contradictio adversussubscriptionem instrumenti pacis: XVII,12 IPO infine
Querfurt, praefectura� in ditione electoris Saxionae permaneat, ita tamen,
ut ratione eiusdem collectas Imperii & circuliexsolvat idem: XI,9 IPO principio
Rasseburg vide LöwenhauptRatzeburg� duci Megapolitano Suerinensi in satisfactionem
cedantur episcopatus Suerinensis &Ratzeburgensis, cum potestate extinguendi omnescanonicatus, una cum duplici titulo ac voto incomitiis: XII,1 IPO principio
� domui Saxo-Lauenburgicae competens ius inepiscopatum Ratzeburgensem salvum esto: ibidem
Ravensburgum, civitas� de bonis ecclesiasticis, exercitio religionis,
aequalitate inter utrique religioni addictos indignitatibus senatoriis aliisque muneribus publicisobservanda, de modo itidem electionis nec noncura templorum & scholarum &c.: vide V,3 IPO;V,11 IPO
� sub restitutione generali civitatum Imperialiumcomprehensa: V,29 IPO
reditus & iura in bonis ecclesiasticis mediatis, quaestatus Augustanae confessionis anno 1624.possederunt, possideant in perpetuum, irritisomnibus exceptionibus: V,25 IPO; § 47 IPM
� status Augustanae confessionis non graventur inperceptione redituum ecclesisasticorum: V,45 IPO
� reservatis iuribus de eiusmodi reditibus olim pendisolitis: V,45 IPO
� reditus, census, decimae vel pensiones, quaeAugustanae confessionis statibus e catholicorumprovinciis debentur quorumque in possessione velquasi anno 1624. fuerunt, porro quoque iisdemsolvantur: V,46 IPO
� reditus, decimae, canones & pensionesfundationibus destructis debitae iis solvantur, quianno 1624. in illorum perceptione fuerunt: V,47IPO
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
35
� quae vero fundationes post dictum annumdestructum iverunt, earum pensiones domino locidebeantur: ibidem
� ad consequendos reditus, census, decimas &pensiones salva sit iurisdictio ecclesiastica, ubianno 1624. obtinuit, caeteroquin contra statusAugustanae confessionis suspensa: V,48 IPO
� si quis inter protestantes ditionem aliquam alteriusreligionis acquisiverit, ei non liceat templa,scholas, hospitalia aut eo pertinentes reditus,pensiones vel stipendia subditis adimeresuorumque sacrorum hominibus applicare: VII,1IPO in medio; § 47 IPM
reformati� reformatis idem iuris competat, quod instrumentum
pacis & aliae constitutiones caeteris Imperiistatibus & subditis tribuunt: VII,1 IPO principio; §47 IPM
regalia� status Imperii in antiquis suis iuribus,
praerogativis, regalibus &c. confirmentur: VIII,1IPO; § 62 IPM
� civitatibus Imperii rata & intacta maneant regalia,vectigalia, privilegia confiscandi, collectandi &inde dependentia iura: VIII,4 IPO; § 65 IPM
Reggiol[o], castrum� comprehendatur investitura ducatus Mantuae: § 97
IPMReichenbach, divi Georgii monasterium� restitutum domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMReigersperger, cancellarius Moguntinus� feuda Palatina ab Imperatore eidem collata rata
maneant, dum tamen eorum petierit renovationemab electore Palatino: IV,18 IPO; § 26 IPM
Reinbeccensis praefectura� quatenus pagi in ea siti Holsatiae duci cessi fuerint:
X,7 IPOReipoltzkirch, baronatus, in districtu Hundsruck situs:
IV,37 IPO; § 35 IPMreluitio� in oppignorationibus Imperialibus locum non
habeat, donec consensu statuum Imperii aliterplacuerit: V,26 IPO in fine; § 47 IPM
� in oppignorationibus vero statuum inter se invicempraecedat causae cognitio: V,27 IPO
Renchingen, praefectura� marchioni Badensi restituta: IV,26 IPO; § 33 IPMrenuntiatio� contra dispositionem instrumenti pacis nullae
renuntiationes & pacta, seu dedititia seu alia,allegentur vel audiantur: XVII,3 IPO; § 113 IPM
repressaliae� per repressalias in praeiudicium iurium civitatibus
Imperii competentium facta cassentur: VIII,4 IPO;
§ 65 IPM� ex abusu bullae Brabantiae natae repressaliae &
arresta tollantur: IX,1 IPO; § 67 IPM� nemo statuum Imperii repressaliis adigatur, ut plus
solvat ad quinque myriades pro Suedicae militiaeexauctoratione, quam vi matriculae debet: XVI,10IPO
restitutio� plenaria & universalis ex capite amnestiae in sacris
& profanis, descripta in III IPO per totum; § 5 IPM� intelligatur salvis iuribus, actionibus, exceptionibus
ac litispendentiis: III,2 IPO; § 6 IPM� a restitutione universali ex capite amnestiae
excepta sint, quae in bello destructa vel absumtafuere, nec tempore factae pacis amplius extiterint:IV,56 IPO; § 45 IPM
� loca bello occupata prioribus & legitimis suispossessoribus & dominis restituantur liberaequeipsorum dispositioni, de iure & consuetudine eiscompetenti permittantur: XVI,14 IPO; § 106 IPM
� in ecclesiasticis & quae intuitu eorum in politicismutata sunt, restitutio ita fiat, ut omnia reducanturad statum anni 1624.: V,2 IPO; § 47 IPM
� qui vero ex capite amnestiae aut aliunde restituendisunt, statutus terminus anni 1624. non praeiudicet:V,13 IPO
� quidquid in bonis ecclesiasticis mediatis statibusAugustanae confessionis ab anno 1624.interversum aut ademtum est, restituatur in prioremstatum, una cum amotis documentis: V,25 IPO
� civitates Imperiales propter religionem vel bonaecclesiastica gravatae restituantur plenissime instatum anni 1624.: V,29 IPO post medium
� quae in feudis vel subfeudis circa religionem veliudicialiter vel extraiudicialiter post annum 1624.innovata fuerint, tollantur & in pristinum statumrestituantur: V,42 IPO
� omnia loca bello occupata prioribus & legitimissuis possessoribus restituantur, non obstantibusullis obligationibus, titulis aut exceptionibus:XVI,14 IPO; § 106 IPM
� restituendi, qui in articulo IV IPO expressenominati non sunt, pro omissis vel exclusis nonhabeantur: IV,1 IPO
retentio� solum ius retentionis non tribuat ius reformandi:
V,44 IPO; § 47 IPMreversales� nullam suppeditant exceptionem adversus
possessionem bonorum ecclesiasticorum, statibusAugustanae confessionis attributam: V,25 IPO; §47 IPM
� in materia exercitii religionis, observantiae anni1624. in contrarium datae reversales annihilentur:V,33 IPO
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
36
� emigrantes ob religionem reversalibus inusitatishaud praegraventur: V,37 IPO
� salvae sint statuum protestantium inter se &subditis suis datae reversales, quibus de religioneeiusque exercitio provisum est: VII,1 IPO; § 47IPM
revisio� de sententiis, quae tempore belli tricennalis
pronuntiatae sunt, petatur revisio intra semestrespatium ab inita pace: IV,49 IPO; § 38 IPM
� loco revisionis in camera Imperiali usitatae,concedatur in iudicio Imperiali aulico remediumsupplicationis: V,55 IPO
Reutlingen civitatis querelae de obligationibus vi &metu extortis: V,46 IPO; § 36 IPM
Rheinfelden, civitas sylvestris� restituatur archiduci Austriae: § 85 IPMRheingrafii� restituantur in suas praefecturas & iura a vicinis
usurpata: IV,35 IPO; § 35 IPMRheinstein� elector Brandenburgicus teneatur comitem a
Tettenbach in possessione comitatus Rheinsteinconservare eique renovare investituram: XI,3 IPO
Rhelingen, nobiles� restituantur in ademta sibi per confiscationem
bona: IV,45 IPO; § 35 IPMRhenus� nullae ad Rhenum munitiones in citeriori ripa
extruantur, a Basilea urbe usque Philipsburgum: §82 IPM
� fluminis cursus nullo molimine deflectatur autintervertatur: ibidem
� libera sint inter utriusque Rheni ripae incolascommercia & navigatio, sola visitatione merciumexcepta: § 85 IPM circa finem
� non liceat nova vectigalia & exactiones ad Rhenumimponere: ibidem in fine
Rhetia vide HelvetiaRhinau� munitiones Benfeldae & adiacentis fortalitii
Rheinau solo aequentur: § 81 IPMritus ecclesiastici� in civitatibus Imperialibus, ubi utraque viget
religio, neutri partium fas sit alteram de religionissuae exercitio ecclesiae ritibus & ceremoniisdeturbare, sed cives pacifice & comiter invicemcohabitent: V,29 IPO; § 47 IPM
Rochae Arazii feudum� restituatur comitibus Cacherani: § 97 IPMRosenfeld, civitas� restituta domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMRosheim, civitas Imperialis in Alsatia� coronae Galliae cessa: § 73 IPM & seqq.
Rottelen� restituatur marchioni Badensi: IV,26 IPO; § 33
IPMRottvilense iudicium� de eius abolitione consultatio ad proxima comitia
remittatur: V,56 IPORüdesheim baroni feuda Palatina ab Imperatore
collata maneant rata: IV,18 IPO; § 26 IPMRugia, insula & principatus� cum tota Pomerania Citeriori, regno Sueciae in
feudum Imperii concessa: X,2 IPO
Sabaudia� dux Sabaudiae comprehendatur pacificatione
Osnabrugensi, tanquam foederatus Caesareaemaiestatis: XVII,10 IPO
� confirmetur tractatus C[he]rascensis, autoribusImperatore & rege Galliarum, inter ducesSabaudiae & Mantuae de ducatu Montisferratensianno 1631. initus: § 92 IPM
� dux Sabaudiae manuteneatur a rege Galliae inpacifica Trini & A[l]bae reliquorumque locorumducatus Montisferrati possessione: § 93 IPM
� pro exonerando Sabaudiae duce rex Galliarum duciMantuae solvat 494000 aureos: § 94 IPM
� dux Sabaudiae quibus feudis a Caesarea maiestateinvestiendus sit?: § 95 IPM
� privilegia Sabaudiae ducibus hactenus indultaconfirmentur: ibidem in fine
� domus Sabaudiae non turbetur in superioritatefeudorum Rocheverani, Olmi & Caesolae: § 96
� ducibus Sabaudiae & Mutinae non praeiudicet,quod pro rege Galliarum in Italia bellum gesserint:§ 119 IPM
sacra� restitutio plenaria & universalis ex capite
amnestiae in sacris & profanis: III,1 IPO� quae restitutio tamen intelligenda est salvis iuribus,
actionibus atque exceptionibus, in vel circa bonarestituenda, sive sint secularia sive ecclesiastica:III,2 IPO; § 6 IPM
Sarbrücken vide NassauSarwerden, comitatus� restitutus comitibus Nassau-Saraepontanis: IV,30
IPO; § 35 IPMSaussenberg� restituatur marchioni Badensi: IV,26 IPO; § 33
IPMSaxenhagen, praefectura� landgravio Hassiae cessa: XV,3 IPO; § 59 IPMSaxonia� directorium circuli Saxoniae Inferioris alternetur
inter Magdeburgensem & Bremensem, salvo tamenducum Brunsvicensium condirectorii iure: X,10IPO
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
37
� in circulo Saxoniae Inferioris dux Megapolitano-Suerinensis ratione epsicopatuum Suerinensis &Ratzeburgensis habeat sessionem, cum dupliciprincipis titulo & voto: XII,1 IPO
Sayn� vidua Ernesti, comitis Saynensis, restituatur, salvo
tamen iure cuiusvis: IV,36 IPO; § 35 IPMSchauen, praedium� una cum praelatura Walckenried, domui
Brunsvigo-Luneburgensi in feudum Imperiiconcessum: XIII,9 IPO
Schaumburg, praefectura� landgravio Hassiae cessa: XV,3 IPO; § 50 IPMScheffersheim, coenobium� restitutum domui Hohenloicae: IV,40 IPO; § 35
IPMSchenck� Friderico Schenckio à Winterstett competentia iura
crediti & pignoris in castrum Westerburgreserventur: XIII,10 IPO
Schenckher baroni feuda Palatina ab Imperatorecollata maneant rata: IV,18 IPO; § 26 IPM
Schiltach, civitas� restituatur domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMSchleswicensis ducatus� cum regno Daniae & annexis provinciis
comprehendatur pacificatione Osnabrugensi tampro parte Imperatoris quam regni Sueciae: XVII,10& 11 IPO
Schlettstatt, civitas Imperialis in Alsatia� regi Galliae cessa: § 73 IPM & seqq.schola� statuum subditi, qui anno 1624. exercitium
religionis non habuerunt aut post pacem religionema territorii domino diversam amplectentur, nonprohibeantur liberos suos exteris suae religionisscholis aut privatis praeceptoribus domiinstituendos committere: V,34 IPO
� quisquis protestantium ditionem alterius religionisacquisiverit, eidem non liceat templa & scholassubditis adimere suorumque sacrorum hominibusapplicare: VII,1 IPO; § 47 IPM
Schorendorff, civitas� restituta domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMSchweidnitz� Caesarea maiestas concedit, ut pro exercitio
Augustanae confessionis extra hanc urbem propemoenia templum aedificetur: V,40 IPO; § 47 IPM
Seckingen, civitas sylvestris� restituatur archiduci: § 85 IPMSeedorff, pagus ad hospitale Sancti Spiritus in urbe
Lubeca pertinens: X,6 IPOsententia
� sententiae tempore belli tricennalis de rebussecularibus pronuntiatae suspendantur ab effecturei iudicatae, si alterutra pars intra semestre petieritrevisionem: IV,49 IPO; § 38 IPM
� in causis ecclesiasticis latae sententiae cassentur,facta reductione ad statum anni 1624.: V,2 IPO; §47 IPM
� sententiae paritoriae & aliae non praebeantexceptionem adversus possessionem bonorumecclesiasticorum statibus Augustanae confessionistributam: V,25 IPO; V,29 IPO
� sententiae in puncto exercitii religionis,observantiae anni 1624. in contrarium latae,annihilentur: V,33 IPO
� sententiae & res iudicatae quocunque tempore lataenunquam allegentur nec admittantur contradispositionem instrumenti pacis: XVII,3 IPO; §113 IPM
sepultura� subditi diversam a territorii domino profitentes
religionem a publicis coemeteriis honorevesepulturae non arceantur neque pro exhibitionefuneris a superstitibus quicquam exigatur, praetercuiusque parochialis ecclesiae iura pro demortuispendi solita: V,35 IPO; § 47 IPM
servitia� servitia anno 1624. praestari solita Augustanae
confessioni addictis in catholicorum bonisecclesiasticis mediatis in posterum porropraestentur: V,26 IPO; § 47 IPM
sessio� de sessione comitiali principum ecclesiasticorum
Augustanae confessionis: V,22 IPO; § 47 IPM� de sessione comitiali regum Sueciae, ratione
ditionum ipsis cessarum: X,9 IPO� elector Brandenburgicus ratione principatus
Halberstadiensis habeat votum & sessionem incomitiis Imperii & circuli Inferioris Saxoniae: XI,1IPO
� nec non ratione principatus Mindani in comitiisImperii & circuli Westphalici: XI,4 IPO
� ratione episcopatuum Suerinensis &Ratzeburgensis competat duci Megapolitano sessioin conventibus Imperii & circuli, cum dupliciprincipis titulo & voto: XII,1 IPO
Silesia� Silesiae principes Augustanae confessionis &
civitas Vratislaviensis in iurium & privilegiorumnec non religionis exercitio manuteneantur: V,38IPO; § 47 IPM
� comites, barones & nobiles eorumque subditi inSilesiae ducatibus immediate ad cameram regiamspectantibus ob Augustanam confessionememigrare non teneantur nec prohibeantur eiusexercitium in vicinia frequentare: V,39 IPO
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
38
� in modo dictis ducatibus Caesarea maiestasconcedit Augustanae confessioni addictisaedificationem trium templorum: V,40 IPO
Solms� de comitum Solmensium restitutione: IV,32 & 33
IPO; § 35 IPMSpira� episcopo Spirensi reserventur praetensiones in
bona quaedam ecclesiastica in Palatinatu Inferiorisita: IV,8 IPO; § 16 IPM
� eius querelae de obligationibus vi & metu extortis:IV,46 IPO; § 36 IPM
� episcopo & capitulo Spirensi salva maneantantiqua iura in castro Philipsburg & in totiusepiscopatus Spirensis ecclesiarumque eidemincorporatarum districtu: § 77 IPM
Stain, praefectura� marchioni Badensi restituta: IV,26 IPO; § 33 IPMStatthagen, praefectura� landgravio Hassiae cessa: XV,3 IPO; § 50 IPMstatus Imperii� de restitutione plenaria statuum Imperii eorumque
vasallorum, subditorum, civium & incolarum excapite amnestiae: III IPO per totum; § 5 IPM
� inter utriusque religionis status sit exactaaequalitas, ita ut, quod uni iustum est, alteri quoquesit iustum: V,1 IPO; § 47 IPM
� liberae Imperii civitates omnes & singulae subappellatione statuum Imperii indubitatecontinentur: V,29 IPO principio
� statibus Imperii immediatis quid iuris competatratione territorii & superioritatis in negotioreligionis: V,30 IPO
� in causis religionis omnibusque aliis negotiis, ubistatus tanquam unum corpus considerari nequeunt,non attendatur votorum pluralitas, sed solaamicabilis compositio lites dirimat: V,52 IPO
� status Imperii in antiquis suis iuribus,praerogativis, libertate &c. ita stabiliti sunto, ut anullo unquam sub quocunque praetextu turbaripossint vel debeant: VIII,1 IPO; § 62 IPM
� iure suffragii gaudeant in omnibus deliberationibusde negotiis Imperii; quorum praecipua recensenturcapita: VIII,2 IPO; § 63 IPM
� de redintegrandis circulis & reducendis statibusexemtis in proximis comitiis agatur & statuatur:VIII,3 IPO; § 64 IPM
status provinciales� quae pacta de exercitio religionis inter status
Imperii eorumque status provinciales aut subditosintercesserunt, observantiae anni 1624. adversa,annihilentur: V,33 IPO; § 47 IPM
� Augustanae confessioni addicti status provinciales& subditi, qui anno 1624. ecclesiasticamiurisdictionem agnoverunt, porro eidem subsint in
casibus Augustanam confessionem nonconcernentibus: V,48 IPO
statuta� nulla statuta, sive politica sive ecclesiastica,
allegentur aut admittantur unquam contrainstrumentum pacis: XVII,3 IPO; § 113 IPM
� salva sit iustitiae iuxta cuiusque principis aut statusleges & constitutiones competens administratio:XVII,6 IPO; § 116 IPM
Stauffen, dynastia� restituta domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPMStetinum� e Pomerania Ulteriori cessum regno Sueciae: X,2
IPOStradae Montanae quaedam praefecturae, Palatinis
oppignoratae, si earum facta fuerit ab electoreMoguntinensi reluitio, penes eundem permaneant:IV,7 IPO; § 15 IPM
Stralsundia� reges Sueciae confirment subditis
Stralsundensibus, circa homagii praestationem,competentem eorum libertatem, bona, jura &privilegia, cum libero evangelicae religionisexercitio juxta invariatam Augustanamconfessionem perpetim fruendo: X,16 IPO
Stuttgard� restituatur domus Wurtembergica in ecclesiam
collegiatam: IV,24 IPO; § 31 IPMsubditi� vasalli, subditi, cives & incolae statuum Imperii
restituantur plenarie in pristinum statum in sacris &profanis, ex capite amnestiae: III,1 IPO; XV,1 IPO;§ 5 IPM; § 48 IPM
� nobiles immediati quatenus ratione bonorum &respectu territorii vel domicilii aliis statibusreperiuntur subjecti, eatenus pro immediatis quoadreligionem non habeantur: V,28 IPO; § 47 IPM
� statibus Imperii immediatis intuitu subjectorumsibi comitum, baronum, nobilium, vasallorum,civitatum &c., vi superioritatis, competat jusreformandi: V,30 IPO
� beneficio tamen emigrandi subditis concesso:ibidem
� nemo alienos subditos ad suam religionempertrahat eave causa in protectionem suscipiat:ibidem
� subditi statuum catholicorum retineant exercitiumAugustanae confessionis cum annexis, quod anno1624. habuerunt: V,31 IPO
� iidem maneant in possessione templorum &c. cumpertinentiis & reditibus: ibidem
� ratione subditorum catholicorum Augustanaeconfessionis statuum idem observetur: V,31 IPO
� de statuum catholicorum subditis Augustanae
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
39
confessionis: V,32 IPO� quae pacta de exercitio religionis inter status
Imperii eorumque subditos intercesserunt,observantiae anni 1624. adversa annihilentur: V,33IPO
� statuum subditi, qui anno 1624. religionisexercitium non habuerunt vel qui hanc post pacemconclusam mutant, tolerentur nec privata suadevotione neque institutione liberorumprohibeantur, modo officia subditorum debiteadimpleant: V,34 IPO
� subditi diversam a territorii domino profitentesreligionem, despicatui propterea non habeantur, sedpari cum concivibus honore & iure fruantur: V,35IPO
� feuda & subfeuda nec non vasalli, subditi & bonaecclesiastica censeantur ex statu anni 1624.: V,42IPO
� ius dioecesanum & tota iurisdictio ecclesiasticacontra Augustanae confessionis status eorumquesubditos suspensa esto: V,48 IPO
� Augustanae confessioni addicti status provinciales& subditi, qui anno 1624. ecclesiasticamiurisdictionem agnoverunt, porro eidem subsint incasibus Augustanam confessionem nullatenusconcernentibus: ibidem
� sic quoque ius dioecesanum salvum sit in statuumAugustanae confessionis subditos catholicos, quianno 1624. publicum religionis catholicaeexercitium habuerunt: ibidem
� inter protestantes si quis ditionem, ubi alia vigetreligio, quocunque titulo nactus fuerit, ipsi quidemliceat, concionatores aulicos suae religionis, citrasubditorum tamen onus aut praeiudicium, secumhabere, nihil vero circa exercitium religionisimmutet: VII,1 IPO; § 47 IPM
subscriptio� status Imperii, qui non subscripserunt
instrumentum pacis, aeque ad observantiam &manutenentiam eius obligati sint, ac si ab ipsissubscriptio fuerit facta: Nec ulla contra factam adeputatis subscriptionem valeat protestatio velcontradictio: XVII,12 IPO; § 120 IPM in fine
Suecia� pax Westphalica conclusa cum regina & regno
Sueciae omnibusque eius foederatis &adhaerentibus singulorumque successoribus: I IPO;§ 1 IPM
� quae bona ecclesiastica in satisfactionem Sueciaeaut eius foederatorum cessa fuerunt, peculiaribussuis conventionibus, in articulo X contentis,relinquantur; quae autem ibi expresse nonreperiuntur, suppleantur ex articulo V: V,24 IPO; §47 IPM
� in satisfactionem, pro locorum bello occupatorum
restitutione, concedantur reginae regnoque Sueciaein perpetuum feudum Imperii: (1) PomeraniaCiterior tota una cum insula Rugia: (2) civitas acportus Wismariensis: (3) ducatus Bremensis &Verdensis cum annexis: (4) votum & sessio incomitiis Imperii: (5) privilegium de non appellandoatque electionis fori: (6) vectigalia ad litoraportusque Pomeraniae & Megapoleos itemque iuserigendi academiam: X IPO per totum
� regibus Sueciae potestas sit praelaturas &praebendas capituli Caminensis ipsorum collationireservatas extinguendi earumque reditus mensaeducali applicandi: X,4 IPO principio
� reges Sueciae sub titulo ducis Bremensis,Verdensis & Pomeraniae ut Rugiae principisdominique Wismariae ad comitia vocentur: X,9IPO
� in conventibus deputatorum Imperii rationePomeraniae a rege Sueciae votumcommunicativum cum electore Brandenburgicoferatur: X,11 IPO
Suerin vide MecklenburgSuevia� deliberatio de abolendis iudiciis provincialibus
Sueviae ad proxima Imperii comitia remittatur:V,56 IPO
suffraganeus� adversus possessionem bonorum ecclesiasticorum
Augustanae confessionis statibus attributam nonattendatur exceptio, quod aliis statibus iuresuffraganeatus obligata fuerint: V,25 IPO; § 47IPM
suffragium� status Imperii gaudeant iure suffragii in omnibus
deliberationibus de negotiis Imperii, omniaquefiant de comitiali liberoque omnium Imperiistatuum suffragio & consensu: VIII,2 IPO; § 63IPM
Suntgovia� cum landgraviatu Alsatiae regno Galliae cessa: §
73 IPM & seqq.supplicationis remedium� loco revisionis in camera Imperiali usitatae
concedatur in iudicio aulico remediumsupplicationis, ut acta denuo a consiliariis utriusquereligionis aequali numero revideantur: Liberumquesit Caesareae maiestati in causis maioribusquorundam utriusque religionis electorum &principum vota requirere: V,55 IPO
Swine, ostium maris �das Frische Haff� vocati� Sueciae pro satisfactione cessum: X,2 IPOSylva Nigra� restituatur a rege Galliae archiduci Austriae: § 85
IPM
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
40
Tabernae Alsatiae, Elsas-Zabern� munitiones eius solo aequentur: § 81 IPM� civitas neutralitatem accurate servet: ibidem § 82
IPMtaxa� de taxa sportularum in iudicio camerali agatur in
proximis comitiis: VIII,3 IPO; § 64 IPMtelonium vide vectigaltempla� quae templa electores, principes & status
Augustanae confessionis anno 1624. possederunt,eadem porro possideant, irritis quibusvisexceptionibus: V,25 IPO
� statuum catholicorum landsassii, vasalli & subditiAugustanae confessionis maneant in possessionetemplorum anno 1624. in potestate eorundemconstitutorum, cum pertinentiis, reditibus &accessionibus: V,31 IPO
� Caesarea maiestas concedat Augustanaeconfessioni addictis in Silesia aedificationem triumecclesiarum, in locis iussu suae maiestatisdesignandis: V,40 IPO
� si quis inter protestantes ditionem aliquam, ubi aliaviget religio, acquisiverit, ipsi quidemconcionatores aulicos suae religionis in residentiasua habere liceat, non autem templa & scholas,eorumque reditus subditis adimere nec ministrosalterius religionis eis obtrudere: VII,1 IPO
territorium� adversus possessionem bonorum ecclesiasticorum,
Augustanae confessionis statibus attributam nonattendantur exceptiones, quod non fuerint de vel interritorio ipsorum: V,25 IPO; § 47 IPM
� vigore superioritatis territorialis statibus Imperiiimmediatis competit ius reformandi exercitiumreligionis: V,30 IPO
� statuum subditi futuro post pacem temporediversam a territorii domino religionemamplectentes patienter tolerentur nec in viciniapublico religionis exercitio interesse prohibeantur:V,34 IPO
� ius territorii controversum exerceat quoadreligionis exercitium is, qui anno 1624.possessionem habuit: V,43 IPO
� iura protectionis, aperturae &c., quae Augustanaeconfessionis status in catholicorum statuumecclesiasticorum ditionibus & bonis, sive intra siveextra territorium sitis, habuerunt, retineant porro:V,46 IPO
� de decimis ex alieno territorio praestandis: V,47IPO
� ius dioecesanum & tota iurisdictio ecclesiasticacontra Augustanae confessionis status eorumquesubditos suspensa esto & inter terminos territoriicuiusque ius dioecesanum & iurisdictio
ecclesiastica se contineat: V,48 IPO� status Imperii in antiquis suis iuribus & libero iuris
territorialis, tam in ecclesiasticis quam politicis,exercitio confirmentur: VIII,1 IPO; § 62 IPM
Tettenbach� elector Brandenburgicus comitem a Tettenbach in
possessione comitatus Rheinstein conserveteidemque investituram renovet: XI,3 IPO
� a ducibus Brunsvigo-Luneburgensibus facta comitia Tettenbach infeudatio legesque eo nomine initaesartae tectaeque maneant: XIII,10 IPO
Tullensis episcopatus� cum Metensi & Virodunensi pertineat in posterum
ad coronam Galliae eique incorporetur inperpetuum: § 70 IPM
titulus� de titulis principum ecclesiasticorum Augustanae
confessionis: V,22 IPO; § 47 IPM� elector Brandenburgicus omnesque marchiones
appellentur & scribantur: duces Magdeburgenses &principes Halberstadienses & Mindenses: XI,11IPO
� ratione episcopatuum Suerinensis &Ratzeburgensis competat duci Megapolitano-Suerinensi sessio in comitiis, cum duplici principistitulo & voto: XII,1 IPO
� reges Sueciae sub titulo ducis Bremensis,Verdensis & Pomeraniae ut & Rugiae principisdominique Wismariae ad comitia vocentur: X,9IPO
tormenta bellica vide apparatustransactiones� vi metuve extortae, cassatae: IV,46 IPO; § 36 IPM� transactiones super debitis in odium creditorum
extortae nullae sint: V,48 IPO; § 37 IPM� transactiones in causis ecclesiasticis, durante bello
tricennali initae, cassentur, facta reductione adstatum anni 1624.: V,25 IPO; V,29 IPO; § 47 IPM
� transactiones super exercitio religionis subditis &statibus provincialibus competente annihilatae,quatenus observantiae anni 1624. contrariae sunt:V,33 IPO
� nullae transactiones allegentur nec audianturunquam contra dispositionem instrumenti pacis:XVII,3 IPO; § 113 IPM
� neque transactio Pragensis, cum suis appendicibus:ibidem
transitus� sit ubique locorum terra marique tutus: IX,2 IPO in
medio; § 68 IPM� transitus militum per aliena territoria fiant sumtu
eius, ad quem pertinent milites, & sine maleficio,damno & noxa eorum, quorum per territoriaducuntur: XVII,9 IPO; § 118 IPM
� inter Imperium Romanum regnumque Galliae sit
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
41
reciproca haec obligatio, ut neutrum alteriushostibus receptum, stativa vel transitum indulgeat:§ 3 IPM
� pateat regi Galliae liber transitus per terras & aquasImperii ad inducendos milites & commeatum incastrum Philipsburg: § 76 IPM
� civitas Tabernarum neutralitatem servet, pateatqueillac regio militi liber transitus: § 82 IPM
Transylvania� princeps Transylvaniae comprehendatur
pacificatione Osnabrugensi tam pro parteImperatoris quam regni Sueciae: XVII,10 & 11IPO
Trevirensis elector� arrestum & sequestrum bonis quibusdam mobilibus
& immobilibus ad electorem Trevirensemspectantibus imposita relaxentur & amotarestituantur, impetrantibus ad iuris viam remissis: §8 IPM
� castra Ehrenbreitstein & Hammerstein electorieiusdemque capitulo metropolitano pari potestatepro Imperio & electoratu custodienda tradantur: § 9IPM
� reservetur eidem ius metropolitanum inepiscopatibus Metensi, Tullensi & Verdunensi, adarchiepiscopatum Trevirensem pertinens: § 70 IPMin fine
tributum� si quae tributa in Imperio indicenda sint, fiat hoc
comitiali omnium Imperii statuum suffragio &consensu: VIII,2 IPO; § 63 IPM
Trino� C[he]rascensis tractatus ratione Montisferrati
initus, in specie quoad Albam & Trinum eorumqueterritoria, ratihabeatur: § 93 IPM
Trittovia, praefectura Holsatica� duci Holsatiae Gottorpiensi pro annuo canone in
perpetuum certo modo relicta: X,7 IPO in medioTroneck, praefectura� Rheingrafiis restituta: IV,35 IPOTubinga� domus Wurtenbergica restituatur in ecclesiam
collegiatam & reditus pro universitate fundatos:IV,24 IPO; § 31 IPM
turbatio� Augustanae confessionis status in possessione
bonorum ecclesiasticorum ne turbentur: V,25 IPOin fine; § 47 IPM
� in civitatibus Imperialibus, ubi utraque vigetreligio, neutri partium fas sit alteram de religionissuae exercitio, ecclesiae ritibus & ceremoniisdeturbare, sed cives pacifice & comiter invicemcohabitent: V,29 IPO
� statuum catholicorum subditi &c. in exercitioAugustanae confessionis, cum annexis, nulla
ratione aut via turbentur: V,31 IPO in fine� turbati sine ulla exceptione in statum anni 1624.
restituantur: V,32 IPO� statuum subditi, qui anno 1624. exercitium
religionis non habuerunt aut post pacemWestphalicam mutabunt religionem, conscientialibera devotioni suae, sine inquisitione autturbatione, privatim vacare non prohibeantur;modo nullis turbationibus ansam praebeant: V,34IPO
� privilegia austregarum & de non appellando permandata, commissiones aut avocationes aut quovisalio modo non turbentur: V,56 IPO
� status Imperii in antiquis suis iuribus,praerogativis, libertate, &c. ita stabiliti firmatiquesunto, ut a nullo unquam turbari possint veldebeant: VIII,1 IPO; § 62 IPM
Turingheim, civitas Imperialis in Alsatia� coronae Galliae cessa: § 73 IPM & seqq.Tutlingen, civitas� restituta domui Wurtenbergicae: IV,24 IPO; § 31
IPM
universitas vide academiausurae� debitores ob bellum tricennale nimio usurarum
cursu aggravati executionibus immoderatis nonpraegraventur: VIII,5 IPO; § 66 IPM
vallis Sancti Gregorii� relinquat rex Galliae monasterium in valle Sancti
Gregorii, Benedictini ordinis, in sua libertate &possessione immedietatis erga RomanumImperium: § 87 IPM
vasallus� vasalli statuum Imperii virtute amnestiae
restituantur plenarie in pristinum statum in sacris &profanis: III,1 IPO; XV,1 IPO; § 5 IPM; § 48 IPM
� de sorte vasallorum a religione domini territoriidissentientium: V,30 IPO; § 47 IPM
� statuum catholicorum vasalli retineant exercitiumAugustanae confessionis, cum annexis, quod anno1624. habuerunt: V,31 IPO
� iidem maneant in possessione templorum &c. cumpertinentiis & reditibus: ibidem
� vasalli statuum utriusque religionis, qui anno 1624.exercitium religionis non habuerunt aut post pacemWestphalicam mutant religionem, tolerentur, modoin caeteris officium suum adimpleant: V,34 IPO
� feuda & subfeuda nec non vasalli & bonaecclesiastica in causis religionis & quicquid iurisdominus feudi sibi arrogarit, censeatur ex statuanni 1624.: V,42 IPO
vectigal� civitatibus Imperii rata sint regalia, vectigalia,
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
42
privilegia confiscandi &c. atque inde dependentiaiura: VIII,4 IPO; § 65 IPM
� quae belli occasione contra iura, privilegia & sineconsensu Imperatoris atque electorum Imperii,invecta sunt vectigalia & telonia, penitus tollantur:IX,1 IPO; § 67 IPM
� telonia ab Imperatore de consensu electorumconcessa aut usu diuturno introducta in vigore suomaneant: IX,2 IPO; § 68 IPM
� regibus Sueciae moderna vectigalia Pomeraniae &Megapoleos (Licenten) concessa ad eam tamentaxae moderationem reducenda, ne commercia iniis locis intercidant: X,13 IPO in fine
� confirmet Caesarea maiestas domuiMecklenburgicae vectigalia ad Albim antehacobtenta: XII,4 IPO
� non liceat nova vectigalia, pedagia, passagia, datiaaut alias exactiones ad Rhenum imponere: § 85IPM in fine
Veldentz� de principis Leopoldi Ludovici, comitis Palatini
Rheni, in comitatum Veldentz restitutione: IV,22IPO; § 28 IPM
Venetia� reipublicae Venetae encomium: IPM principio &
circa medium� mediatricis munere functa est in tractatu pacis
Monasteriensi: ibidem & in fine dicti principii� respublica Veneta comprehendatur pacificatione
Osnabrugensi pro parte regni Sueciae: XVII,11IPO
� comprehendatur quoque sub pace Monasteriensi: §119 IPM
Verdensis episcopatus� cum archiepiscopatu Bremensi cedatur regno
Sueciae: X,7 IPOVerdunensis episcopatus� cum Metensi & Tullensi pertineat in posterum ad
coronam Galliae eique incorporetur in perpetuum:§ 70 IPM
� restituatur dux Lotharingiae, tanquam legitimusepiscopus, in possessionem episcopatusVirodunensis: § 71 IPM
Veruvae comes� restituatur in possessionem Olmi, Caesolae &
Rocheverani, tanquam vasallus ducis Sabaudiae: §96 IPM
via� quae per repressalias, arresta, viarum occlusiones
in praeiudicium iurium civitatibus Imperiicompetentium facta sunt, cassentur: VIII,4 IPO; §65 IPM
Villingen, civitas Brisgoviae� cum tota Brisgovia restituatur archiduci Austriae: §
85 IPM
Viltzbacensis vectigalis quarta pars cedatur principiFriderico comiti Palatino Rheni: IV,21 IPO; § 28IPM
Viltzburg, fortalitium� restitutum marchionibus Brandenburgicis: IV,23
IPO; § 29 IPMVinstingen� duci de Croy possessio partis dominii relinquatur,
antiquis tamen Imperii iuribus in istud salvis: IV,28IPO; § 35 IPM
vis� de contractibus, instrumentis debiti & debitis ipsis
vi metuve extortis vide IV,46-48 IPO; § 36 IPMseqq.
� nulli statuum Imperii liceat, ius suum vi vel armispersequi, sed unusquisque iure experiatur: XVII,7IPO; § 116 IPM post medium
visitatio� Augustanae confessioni addicti si quae iura
visitandi &c. in catholicorum bonis ecclesiasticismediatis anno 1624. habuerunt, sarta tectaquemaneant: V,26 IPO post medium; § 47 IPM
� visitatio consilii Imperatoris aulici fiat ab electoreMoguntino, quoties opus fuerit, observatis iis, quaein proximis comitiis de communi statuum placitovidebuntur observanda: V,56 IPO principio
� inter protestantes si pars communitatis amplexafuerit religionem, ad quam dominus transiit,consistoriales tamen sacrorum visitatores non nisiei religioni addicti sint, quae tempore pacisWestphalicae quolibet in loco publice fuit recepta:VII,2 IPO; § 47 IPM
votum� pluralitas votorum in causis religionem
concernentibus non praeiudicet statibus in ImperioRomano: V,9 IPO; § 47 IPM
� in causis religionis omnibusque aliis negotiis, ubistatus tanquam unum corpus considerari nequeunt,pluralitas votorum non attendatur, sed solaamicabilis compositio lites dirimat: V,52 IPO
� quaestio de pluralitate votorum in materiacollectarum ad comitia remissa: ibidem
� a sententia iudicii aulici remedio supplicationisinterposito, in causis maioribus liberum sitCaesareae maiestati, praeter adhibitos consiliarios,insuper quorundam utriusque religionis electorum& principum sententias & vota requirere: V,55 IPO
� causae statuum in quibus catholici contraAugustanae confessionis assessores paria votaeffecerunt, etiam postquam in pleno senatu, pariutrinque iudicantium numero, examinatae fuerunt,remittantur ad comitia: V,56 IPO
� quodsi ab utraque parte stent assessores utriusquereligionis & paria effecerint vota, tunc cessetremissio ad comitia lisque terminetur iuxta
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
43
ordinationem camerae: ibidem� quodsi inter mediatos lis vertatur & vel actor vel
reus vel interveniens postulaverit paritatemiudicantium assessorum ex utraque religione,votorum paritate tunc eveniente cesset remissio adcomitia: ibidem.
� civitatibus Imperii competat votum decisivum tamin universalibus quam particularibus diaetis, nonminus quam caeteris Imperii statibus: VIII,4 IPO; §65 IPM
� in conventibus deputatorum Imperii rationePomeraniae votum communicativum a Suecicocum Brandenburgico feratur: X,11 IPO
� ratione episcopatuum Suerinensis &Ratzeburgensis dux Megapolitano-Suerinensishabeat sessionem in conventibus Imperii & circuli,cum duplici principis titulo & voto: XII,1 IPO
Vratislavia� Silesii principes Augustanae confessionis itemque
civitas Vratislaviensis in exercitio religionis suaenec non iurium & privilegiorum manuteneantur:V,38 IPO; § 47 IPM
Walckenried, praelatura� una cum praedio Schauen domui Brunsvigo-
Luneburgensi in feudum Imperii concessa,annullato iure advocatiae &c.: XIII,9 IPO
Waldeck� domus Waldeccensis restitutio: IV,38 IPO; § 35
IPM� confirmetur transactio inter landgravios Hassiae &
comites Waldecciae inita: XV,14 IPO; § 59 IPMWaldkirch, civitas� cum tota Brisgovia restituatur archiduci Austriae: §
85 IPMWaldshut, civitas sylvestris� a rege Galliae restituatur archiduci Austriae: § 85
IPMWalfisch, fortalitium� cum civitate portuque Wismariensi regibus Sueciae
cessum: X,6 IPOWangern, pagus� ad hospitale Sancti Spiritus in urbe Lubeca
pertinens: X,6 IPOWasenburg� Gustavo Gustavi comiti in Wasenburg pro
renunciatione iuris, quod habuit in episcopatumOsnabrugensem, 80000 Imperiales exsolvantur:XIII,2 IPO
Weickersheim, dynastia� domui Hohenloicae restituta: IV,40 IPO; § 35 IPMWeidendorff, pagus� ad hospitale Sancti Spiritus in urbe Lubeca
pertinens: X,6 IPOWeinsberg, dynastia
� domui Wurtenbergicae relicta: IV,24 IPO; § 35IPM
Weissenburgi ad Rhenum querelae de obligationibusvi & metu extortis: IV,40 IPO; § 56 IPM
� coronae Galliae cessum, cum tota praefecturaprovinciali decem civitatum Imperialium in Alsatiasitarum: § 73 IPM & seqq.
Weissenburgum im Nordgau� restituantur ei oppignorationes Imperiales, reddita
tamen sorte: V,20 IPO in fine; § 47 IPMWertheim� de restitutione comitum de Löwenstein & de
Wertheim: IV,41 & 42 IPO; § 35 IPMWesterburg� ducibus Brunsvigo Luneburgensibus competentia
iura in castrum Westerburg reservata: XIII,10 IPO� itemque iura crediti & pignoris Schenckio a
Winterstett competentia: ibidem in fineWestphalica pax vide paxWildenburg, praefectura� Rheingrafiis restituta: IV,35 IPOWilshusen, praefectura� cum archiepiscopatu Bremensi & episcopatu
Verdensi, regno Sueciae cessa: X,7 IPOWilstatt, praefectura� domui Hanoicae restituta: IV,31 IPO; § 35 IPMWingerschianum debitum� cassatur, tanquam ex causa belli ortum: XII,4 IPO
in fineWinterstett vide SchenckWismaria, civitas portusque� regno Sueciae in feudum Imperii cessa: X,6 IPO� tribunalis appellationum constituti occasio: X,12
principioWollin, insula� regno Sueciae una cum interlabente Odera & mari
�das Frische Haff� vocato, cessa: X,2 IPOWormatia� episcopo Wormatiensi praetensiones in bona
quaedam ecclesiastica Palatinatus Inferioris adviam iuris reserventur: IV,8 IPO; § 16 IPM
Wurtenbergicae domus restitutio: IV,[2]4 IPO; § 32IPM
� de restitutione lineae Mompelgardensis: IV,25IPO; § 32 IPM
� de Wurtenbergensium monasteriorum,fundationum atque bonorum ecclesiasticorumrestitutione: V,25 IPO; § 47 IPM
Xenodochium vide hospitalia
Ysenburg vide Isenburg
Zinna, praefectura� marchioni Brandenburgico Christiano Wilhelmo ad
Aus: Die Westfälischen Friedensverträge vom 24. Oktober 1648. Texte und Übersetzungen. (Acta Pacis Westphalicae.Supplementa electronica, 1) (Publiziert im Internet) 2004.– Register zu IPO und IPM (1738)
Copyright Aschendorff/Vereinigung zur Erforschung der Neueren Geschichte e.V.
44
dies vitae relicta: XIV,1 IPO