reformat në të bërit biznes të bankës botërore · bankare ose rishes atë (figura 13.8). Çdo...
TRANSCRIPT
Ministria e Tregtisë dhe Industrisë
Ministarstvo Trgovine i Industrije
Ministry of Trade and Industry
Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore
Indikatori: Regjistrimi i pronës Përmbledhje analitike dhe udhëzime teknike
Në mbështetje të Vendimit të Qeverisë Nr. 12/67 të datës 30 dhjetor 2015, “Për koordinimin e reformave të Të Bërit
Biznes”
Përgatitur nga:
Ministria e Tregtisë dhe Industrisë, me mbështetjen e
Projektit të USAID Partneritetet për Zhvillim
Mars 2016
PËRMBAJTJA
A. HYRJE ............................................................................................................................................... 1
B. LIDHJET E POLITIKAVE ..................................................................................................................... 1
C. VËSHTRIM I PËRGJITSHËM I REGJISTRIMIT TË PRONËS ................................................................... 2
D. PRAKTIKAT E MIRA ........................................................................................................................ 11
E. KORRELACIONI I TË BËRIT BIZNES ME REZULTATET EKONOMIKE DHE TË QEVERISJES ................ 15
F. PERFORMANCA E KOSOVË NË TË BËRIT BIZNES REGJISTRIMI I PRONËS ....................................... 16
G. PROCESI I DETAJUAR I KOSOVËS – TË BËRIT BIZNES 2016, REGJISTRIMI I PRONËS ...................... 17
H. ANALIZA E REFORMAVE DHE TABELAT E PLANIFIKIMIT ............................................................... 24
1. Tabela e reformave #1: Validimi ose korrigjimi i informatave ekzistuese ............................... 24
2. Tabela e reformave #2: Përmirësimet e procesit ekzistues ..................................................... 35
3. Tabela e reformave #3: Inventari i organeve plotësuese të përfshira në proces ..................... 52
I. SHTOJCA I: BANKA BOTËRORE REFORMA DOMETHËNËSE 2008 - 2016 ...................................... 53
1. Bashkimi Evropian (24): Reformat në Regjistrimin e pronës sipas ekonomive TBB2008-
TBB2016 ............................................................................................................................................ 55
2. Shtetet fqinje dhe të ndërlidhura (10): Reformat në Regjistrimin e pronës sipas ekonomive
TBB2008-TBB2016 ............................................................................................................................ 61
3. Shtetet tjera (102): Reformat në Regjistrimin e pronës sipas ekonomive TBB2008-TBB2016 . 64
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 1
Indikatori: Regjistrimi i pronës
Institucioni udhëheqës: Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit
Hapësinor
A. HYRJE
Qëllimi i kësaj përmbledhje analitike është që të informojë një analizë të thellë të Indikatorit Regjistrimi i pronës të Raportit të Bankës Botërore për të Bërit Biznes. Kjo përmbledhje është paraparë që të përdoret nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor si institucioni udhëheqës për vlerësimin dhe përgatitjen e një memorandumi të hollësishëm që paraqet masat për reforma të mundshme ligjore, rregullatore dhe operacionale që do të përmirësojnë procesin për regjistrimin e pronës në Kosovë. Përmbledhja analitike është përgatitur duke përdorur materialet ekzistuese të Bankës Botërore për Të Bërit Biznes, duke përfshirë nga ueb faqja për Të Bërit Biznes (http://www.doingbusiness.org/) si dhe raportet e publikuara dhe një analize krahasuese mes shteteve të ndryshme të përgatitur nga Projekti i USAID-it Partneritetet për Zhvillim.
Në këtë përmbledhje analitike gjithashtu janë përfshirë edhe disa tabela pune për të lehtësuar punën e grupeve punuese individuale të krijuara nga ministritë përgjegjëse për secilin indikator për të kryer vlerësimin, në bashkëpunim me institucionet dhe partnerët tjerë përkatës
B. LIDHJET E POLITIKAVE
Numri respondentëve (TBB 2016):4
Lidhjet me MSA:Neni. 1, 65
SAAIP Matrica e prioriteteve afatshkurta: Blloku III, Kapitulli 4, Masa 3.5
Çështjet e ndërlidhura:
Afatshkurta
Riorganizimi i procedurave të regjistrimit të pronës;
Zbatimi i bazës kosto reflektuese për të gjitha regjistrimet e pronës dhe taksat e
ndërlidhura;
Identifikimi dhe zbatimi i matjeve të performancës;
Bërja publike e informatave për pronësinë dhe transaksionet;
Afatgjata
Bazuar në indeksin e cilësisë, të konsiderohen mekanizmat e kompensimit për të
mbuluar humbjet e shkaktuara nga blerësit në mirëbesim bazuar në informatat e
gabuara të certifikuara nga zyrat kadastrale;
Të konsiderohen opsionet për fillimin e aplikimit të shërbimeve elektronike për të
gjitha transaksionet e pronës dhe qasje të plotë nga publiku në të gjitha informatat
on-line;
Integrimi i lidhjes së të dhënave ndërmjet kadastrit, regjistrit civil, tatimit në pronë,
regjistrit të bizneseve dhe Bankës Qendrore për të përmirësuar transparencën dhe
efikasitetin.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 2
C. VËSHTRIM I PËRGJITHSHËM I REGJISTRIMIT TË PRONËS
Historiku
Kjo temë shqyrton hapat, kohën dhe koston e përfshirë në regjistrimin e pronës, duke supozuar një
rast të standardizuar të një sipërmarrësi i cili dëshiron të blejë tokë dhe një ndërtese që është
tashmë e regjistruar dhe pa konteste lidhur me titullarin. Përveç kësaj, këtë vit Të Bërit Biznes shton
një masë të re në grupin e indikatorëve të regjistrimit të pronës, një indeks të cilësisë së sistemit të
administrimit të tokës në çdo ekonomi. Cilësia e indeksit të administrimit të tokës ka katër
dimensione: besueshmërinë e infrastrukturës, transparencën e informacionit, mbulimin gjeografik
dhe zgjidhjen e kontesteve mbi tokën. Raundi i fundit i mbledhjes së të dhënave për projektin ka
përfunduar në qershor të vitit 2015.
Metodologjia
Të Bërit Biznes regjistron
sekuencën e plotë të
procedurave të nevojshme për
një biznes (blerësi) që të blejë
një pronë nga një biznes tjetër
(shitësi) dhe për të transferuar
titullin e pronës në emër të
blerësit që blerësi të mund të
përdorë pronën për të zgjeruar
biznesin e tij, ta përdorë pronën
si kolateral në marrjen e huave të reja ose, nëse është e
nevojshme, ta shesë pronën te një biznes tjetër.
Gjithashtu mat edhe kohën dhe koston për të përfunduar
secilën nga këto procedura.
Përveç kësaj, këtë vit Të Bërit Biznes shton një masë të re
në grupin e indikatorëve të regjistrimit të pronës, një
indeks të cilësisë së sistemit të administrimit të tokës në
çdo ekonomi. Cilësia e indeksit të administrimit të tokës
ka katër dimensione: besueshmërinë e infrastrukturës,
transparencën e informacionit, mbulimin gjeografik dhe
zgjidhjen e kontesteve mbi tokën.
Rangimi i ekonomive për nga lehtësia e regjistrimit të
pronës përcaktohet duke matur distancën e tyre nga
rezultatet më të larta për regjistrimin e pronës. Këto
rezultate janë mesatarja e thjeshtë e distancës me
rezultatet më të larta për secilin nga indikatorët e
komponentëve (figura 2).
Figura 1 –Sa është koha, kosto dhe numri i procedurave të
nevojshme për të transferuar pronën ndërmjet dy kompanive lokale?
Figura 2 – Regjistrimi i pronës: efikasiteti
dhe cilësia e sistemit të administrimit të
tokës
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 3
EFIKASITETI I TRANSFERIMIT TË PRONËS
Siç është regjistruar nga Të Bërit Biznes, procesi i transferimit të pasurisë fillon me marrjen e
dokumenteve të nevojshme, të tilla si një kopje të titullit të shitësit, nëse është e nevojshme, dhe
ushtrimin e kujdesit të duhur nëse kërkohet. Transaksioni konsiderohet i plotë, kur është i prekshëm
për palët e treta dhe kur blerësi mund të përdorë pronën, ta përdorë atë si kolateral për një hua
bankare ose rishes atë (figura 13.8). Çdo procedurë e kërkuar me ligj ose është që është e nevojshme
në praktikë është e përfshirë, qoftë përgjegjësi e shitësit apo blerësit, ose duhet të plotësohet nga
një palë e tretë në emër të tyre. Avokatët lokalë të pronësisë, noterët dhe regjistrat e pronave japin
informacion mbi procedurat si dhe kohën dhe koston për të përfunduar secilën prej tyre.
Për t'i bërë të krahasueshme të dhënat nëpër ekonomi, janë përdorur disa supozime në lidhje me
palët në transaksion, pronën dhe procedurat.
Supozimet lidhur me palët
Palët (blerësi dhe shitësi):
Janë kompani me përgjegjësi të kufizuar.
Janë të vendosura në hapësirat peri urbane të qytetit më të madh afarist të ekonomisë. Për
11 prej ekonomive të dhënat janë mbledhur edhe për qytetin e dytë më të madh afarist.
Janë 100% vendore dhe në pronësi private.
Secila ka nga 50 punonjës, ku të gjithë janë shtetas.
Kryejnë veprimtari të përgjithshme tregtare.
Supozimet lidhur me palët
Palët (blerësi dhe shitësi):
Janë kompani me përgjegjësi të kufizuar (ose ekuivalenti ligjor).
Janë të vendosura në hapësirat peri urbane të qytetit më të madh afarist të ekonomisë. Për
11 prej ekonomive të dhënat janë mbledhur edhe për qytetin e dytë më të madh afarist.
Janë 100% vendore dhe në pronësi private.
Secila ka nga 50 punonjës, ku të gjithë janë shtetas.
Kryejnë veprimtari të përgjithshme tregtare.
Supozimet lidhur me pronën
Prona:
Ka një vlerë sa 50 herë të ardhurat për kokë banori. Çmimi i shitjes është i barabartë me
vlerën.
Është në pronësi të plotë të shitësit.
Nuk ka hipoteka dh ka qenë në pronësi të njëjtë për 10 vitet e kaluara.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 4
Është regjistruar në regjistrin e tokës ose kadastër, ose në të dyja, dhe nuk ka kontest sa i
përket titullit.
Ndodhet në zonë tregtare peri urbane, dhe nuk kërkohet rizonim.
Përbëhet nga toka dhe një ndërtesë. Sipërfaqja e tokës është 557.4 metra katrore. Një
magazinë dy katëshe prej 929 metra katrore ndodhet në tokë. Magazina është e vjetër 10
vite, është në gjendje të mirë dhe është në përputhje me të gjitha standardet e sigurisë,
kodet e ndërtimit dhe kërkesat tjera ligjore. Nuk ka sistem të ngrohjes. Pronësia e tokës dhe
ndërtesës do të transferohet në tërësi.
Nuk do ti nënshtrohet renovimit apo ndërtimit shtesë pas blerjes.
Nuk ka drunjë, burime natyrore të ujit, ose monumente historike të çfarëdo lloji.
Nuk do të përdoret për qëllime të veçanta, dhe nuk kërkohen leje të veçanta të tilla si për
përdorim rezidencial, fabrika industriale, deponi mbeturinash ose lloje të caktuara të
veprimtarive bujqësore.
Nuk ka shfrytëzues, dhe asnjë palë tjetër nuk mban interesa ligjore në të.
Procedurat
Një procedurë përkufizohet si çdo ndërveprim i blerësit
apo shitësit, agjentëve të tyre (në qoftë se një agjent
kërkohet ligjërisht ose në praktikë) ose pasurisë me
palët e jashtme, përfshirë agjencitë qeveritare,
inspektorët, noterët dhe avokatët. Ndërveprimet midis
zyrtarëve të kompanisë dhe punonjësve nuk
konsiderohen. Të gjitha procedurat që janë ligjërisht ose
në praktikë të nevojshme për regjistrimin e pasurisë
janë të regjistruara, edhe në qoftë se ato mund të
shmangen në raste të veçanta (tabela 1). Supozohet se
blerësi ndjek opsionin më të shpejtë ligjor në dispozicion
dhe të përdorur nga shumica e pronarëve. Edhe pse
blerësi mund të përdorë avokatë apo profesionistë të
tjerë, kur është nevojshme në procesin e regjistrimit,
supozohet se blerësi nuk punëson një lehtësues të
jashtëm në procesin e regjistrimit, përveç nëse me ligj
ose në praktikë kërkohet për ta bërë këtë.
Koha
Koha është e regjistruar në ditë kalendarike. Matja ka
kohëzgjatjen ndërmjet mesatare që avokatët e pronës,
noterët ose zyrtarët e regjistrit tregojnë se nevojitet për
të kompletuar një procedurë. Supozohet se koha
minimale e kërkuar për secilën procedurë është një ditë,
përveç për procedurat të cilat mund të kompletohen on-
line plotësisht, për të cilat koha e nevojshme është e
regjistruar si gjysmë dite. Edhe pse procedurat mund të
Tabela 1 – Çfarë masin indikatort e
efikasitetit të transferimit të pronës?
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 5
ndodhin në të njëjtën kohë, ato nuk mund të nisin në të njëjtën ditë, përsëri me përjashtim të
procedurave që mund të kompletohen tërësisht on-line. Supozohet se blerësi nuk humb kohë dhe i
përkushtohet përfundimit të çdo procedure të mbetur pa vonesa. Nëse një procedurë mund të
përshpejtohet me nj kosto shtesë, procedura më e shpejtë në dispozicion dhe e përdorur nga
shumica e pronarëve të pronave është zgjedhur. Nëse procedurat mund të bëhen në të njëjtën kohë,
supozohet se ashtu bëhen. Supozohet se palët e përfshira janë në dijeni për të gjitha kërkesat dhe
sekuencën e tyreqë nga fillimi, Koha e kaluar në mbledhjen e informatave nuk merret parasysh.
Kosto
Kosto është regjistruar si përqindje e vlerës së pronës, e supozuar të jetë e barabartë sa 50 herë të
ardhurat për kokë banori. Janë regjistruar vetëm kostot zyrtare të kërkuara me ligj, përfshirë taksat,
tatimin e transferit, detyrimet për vulë dhe çfarëdo pagese tjetër në regjistrin e pronave, noteritë,
agjencitë publike ose avokatët. Tatimet tjera, si tatimi në fitime kapitale ose tatimi në vlerën e
shtuar, janë përjashtuar nga matja e kostos. Të dy kostot që i bart blerësi dhe shitësi janë të
përfshira. Nëse vlerësimet e kostos dallojnë nga midis burimeve, vlera mesatare e raportuar
përdoret.
CILËSIA E ADMINISTRIMIT TË TOKËS
Indeksi i cilësisë së administrimit të
tokës është matur si shuma e
rezultateve të katër treguesve tjerë:
treguesit e besueshmërisë së
infrastrukturës, transparencës e
informatave, mbulimit gjeografik dhe
zgjidhjes së kontesteve të tokës
(tabela 2). Të dhënat janë mbledhur
për qytetin më të madh afarist të çdo
ekonomie. Për 11 prej ekonomive të
dhënat janë mbledhur edhe për
qytetin e dytë më të madh afarist.
Indeksi i besueshmërisë së
infrastrukturës
Indeksi i besueshmërisë së
infrastrukturës ka gjashtë
komponentë:
Si mbahen titujt e tokave në
regjistër në qytetin më të
madh afarist të ekonomisë. 2
pikë caktohen nëse
shumica e titujve të tokës
është plotësisht digjitale; 1 pikë nëse shumica janë të skanuara; 0 pikë nëse shumica
mbahen në format letre.
A ka bazë elektronike të të dhënave për kontrollimin e pengesave për transferin e pronës. 1
pikë caktohet nëse po; 0 pikë nëse jo.
Tablela 2 – Çfarë matin indikatorët për cilësinë e administrimit të tokës?
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 6
Si mbahen hartat e tokës në agjencinë e hartave të qytetit më të madh në ekonomi. 2 pikë
caktohen nëse shumica e hartave janë tërësisht digjitale; 1 pikë nëse shumica janë të
skanuara; 0 pikë nëse shumica mbahen në format letre.
A ka sistem të informatave gjeografike—një databazë elektronike për regjistrimin e kufijve,
kontrollimin e planeve dhe ofrimin e informatave kadastrale. 1 pikë caktohet nëse po; 0 pikë
nëse jo.
Si janë të lidhur regjistri i pronësisë së tokave dhe agjencia e hartave. 1 pikë caktohet nëse
informatat për pronësinë mbi tokën dhe hartat mbahen në një databazë të vetme ose në
databaza të lidhura; 0 pikë nëse nuk ka lidhje ndërmjet databazave të ndryshme.
Si identifikohet prona e paluajtshme. 1 pikë caktohet nëse ka një numër unik për të
identifikuar pronat; 0 pikë nëse ka identifikues të shumëfishtë.
Indeksi varion nga 0 deri në 8, ku vlerat e larta tregojnë një cilësi më të lartë të infrastrukturës për të
siguruar besueshmërinë e informacionit mbi titujt e pronësisë dhe kufijve. Në Turqi, për shembull,
zyrat e regjistrit të tokës në Stamboll mbajnë tituj në një format plotësisht dixhital (2 pikë) dhe kanë
një bazë të dhënash tërësisht elektronike për të kontrolluar për pengesat në transferin e pronësisë
(1 pikë). Zyrat e Drejtorisë Kadastrale në Stamboll kanë harta digjitale (2 pikë), dhe Drejtoria e
Informacionit Gjeografik ka një portal publik që i lejon përdoruesit të kontrollojnë planet dhe
informatat kadastrale për parcela së bashku me imazhet satelitore (1 pikë). Bazat e të dhënave në
lidhje me pronësinë e tokës dhe hartat janë të lidhura me njëra-tjetrën përmes sistemit TAKBIS, një
sistem të integruar të informacionit për zyrat e regjistrit të tokës dhe zyrat kadastrale (1 pikë). Së
fundi, ka një numër unik identifikimi për pronat (1 pikë). Mbledhja e këtyre shifrave i jep Turqisë një
rezultat prej 8 pikësh për indeksin e besueshmërinë së infrastrukturës.
Indeksi i transparencës së informatave
Indeksi i transparencës së informatave ka 10 komponentë:
A janë të disponueshme për publikun informatat për pronësinë mbi tokën. 1 pikë caktohet
nëse informatat për pronësinë mbi tokën janë të disponueshme për këdo; 0 pikë nëse qasja
është e kufizuar.
A është e bërë e disponueshme për publikun lista e dokumenteve të kërkuara për
kompletimin e çfarëdo lloji të transaksionit të pronës. 0.5 pikë caktohen nëse lista e
dokumenteve është e qasshme on-line ose në tabelë publike; 0 pikë nëse nuk është në
dispozicion për publikun ose nëse mund të merret vetëm personalisht.
A është bërë e disponueshme për publikun skema e taksave për kompletimin e çfarëdo lloji
të transaksionit të pronës. 0.5 pikë caktohen nëse skema e taksave është e qasshme on-line
ose në një tabelë publike ose nëse është pa pagesë; 0 pikë nëse nuk është bërë e
disponueshme për publikun ose nëse mund të merret vetëm personalisht.
Nëse agjencioni përgjegjës për regjistrimin e pronës së paluajtshme përkushtohet për
dhënien e një dokumenti obligativ ligjërisht që dëshmon pronësinë mbi pronën brenda një
kornize kohore të caktuar. 0.5 pikë caktohen nëse standardi i shërbimit nuk është i qasshëm
on-line ose në një tabelë publike; 0 pikë nëse nuk është bërë e disponueshme për publikun
ose nëse mund të merret vetëm personalisht.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 7
A ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për paraqitjen e ankesave për një problem që ka
ndodhur në agjencioni përgjegjës për regjistrimin e pronës së paluajtshme. 1 pikë caktohet
nëse ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për paraqitjen e ankesave; 0 pikë nëse ka vetëm
një mekanizëm të përgjithshëm ose nuk ka mekanizëm.
A ka statistika zyrtare të disponueshme publikisht që përcjellin numrin e transaksioneve në
agjencinë e regjistrimit të pronës së paluajtshme. 0.5 pikë caktohen nëse ka statistika të
publikuara për transferet e pronës në qytetin më të madh afarist në vitin e kaluar kalendarik;
0 pikë nëse statistika të tilla nuk janë të disponueshme për publikun.
A janë hartat e parcelave të tokës të disponueshme për publikun. 0.5 pikë caktohen nëse
hartat janë të qasshme për këdo; 0 pikë nëse qasja është e kufizuar.
A është skema e taksave për qasje në harta e disponueshme për publikun. 0.5 pikë caktohet
nëse skema e taksave është qasshme on-line ose në një tabelë publike apo pa pagesë; 0 pikë
nëse nuk është në dispozicion për publikun ose nëse mund të merret vetëm personalisht.
A është përkushtuar agjencia e hartave për nxjerrë një hartë të përditësuar brenda një
kornize kohore të caktuar. 0.5 pikë caktohet nëse standardi i shërbimit është i qasshëm on-
line ose në një tabelë publike; 0 pikë nëse nuk është bërë e disponueshme për publikun ose
nëse mund të merret vetëm personalisht.
A ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për paraqitjen e ankesave për problemet që kanë
ndodhur në agjencinë e hartave. 0.5 pikë caktohen nëse ka mekanizëm specifik dhe të
veçantë për paraqitjen e ankesave; 0 pikë nëse ka vetëm një mekanizëm të përgjithshëm ose
nuk ka mekanizëm.
Indeksi varion nga 0 në 6, ku vlerat më të larta tregojnë transparencë më të madhe në sistemin e
administrimit të tokës. Në Holandë, për shembull, kushdo që paguan një taksë mund të konsultohet
me bazën e të dhënave pronësisë së tokës (1 pikë). Informacioni mund të merret në zyrë, me postë
apo në internet duke përdorur faqen e internetit Kadastrit (http://www.kadaster.nl). Çdokush mund
të merr informacion në internet në lidhje me listën e dokumenteve që duhet paraqitur për
regjistrimin e pronës (0.5 pikë), skemën e taksave për regjistrim (0.5 pikë) dhe standardet e
shërbimit (0.5 pikë). Dhe kushdo që është përballur me një problem në regjistrin e tokës mund të
paraqesë një ankesë ose të raportojë një gabim duke plotësuar një formular të veçantë në internet
(1 pikë). Përveç kësaj, Kadastri i bën statistikat në lidhje me transaksionet e tokës të disponueshme
për publikun, duke raportuar një total prej 110,094 transfereve të pronës në Amsterdam në vitin
2014 (0.5 pikë). Për më tepër, kushdo që paguan një taksë mund të konsultohet me hartat
kadastrale në internet (0.5 pikë). Gjithashtu është e mundur që të keni qasje publike në skemën e
taksave për konsultim të hartave (0.5 pikë), standardet e shërbimit për dhënien e një plani të
përditësuar (0.5 pikë) dhe një mekanizëm të veçantë për paraqitjen e një ankese në lidhje me një
hartë (0.5 pikë). Mbledhja e këtyre shifrave i jep Holandës një rezultat prej 6 pikëve për indeksin e
transparencës së informacionit.
Përveç kësaj, Kadastri i bën publikisht të disponueshme statistikat në lidhje me transaksionet e
tokës, duke raportuar një total prej 110,094 transfereve të pronës në Amsterdam në vitin 2014 (një
rezultat prej 0.5 pikë). Për më tepër, kushdo që paguan një taksë mund të konsultojë hartat
kadastrale në internet (0.5 pikë). Gjithashtu është e mundur që të merrni qasje publike në planin e
taksave për konsultim të hartave (0.5 pikë), standardet e shërbimit për dhënien e një plani të
përditësuar (0.5 pikë) dhe një mekanizëm të veçantë për paraqitjen e ankesave në lidhje me një
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 8
hartë (0.5 pikë). Mbledhja e këtyre numrave i jep Holandës një rezultat prej 6 pikë për indeksin e
transparencës së informacionit.
Indeksi i mbulimit gjeografik
Indeksii mbulimit gjeografik ka katër komponente:
Sa është i kompletuar mbulimi i regjistrit të tokës në nivel të qytetit më të madh afarist. 2
pikë caktohen nëse të gjitha parcelat tokësore në pronësi private janë formalisht të
regjistruara në regjistrin e tokës; 0 pikë nëse jo.
Sa është i kompletuar mbulimi i regjistrit të tokës në nivel të ekonomisë. 2 pikë caktohen
nëse të gjitha parcelat tokësore në pronësi private në ekonomi janë formalisht të
regjistruara në regjistrin e tokës; 0 pikë nëse jo.
Sa është i kompletuar mbulimi i agjencisë së hartave në nivel të qytetit më të madh afarist. 2
pikë caktohen nëse të gjitha parcelat tokësore në pronësi private janë në hartë; 0 pikë nëse
jo.
Sa është i kompletuar mbulimi i agjencisë së hartave në nivel të ekonomisë. 2 pikë caktohen
nëse të gjitha parcelat tokësore në pronësi private në ekonomi janë në hartë; 0 pikë nëse jo.
Indeksi varion nga 0 deri në 8, ku vlerat më të larta tregojnë shtrirje më të madhe gjeografike në
regjistrimin e pronësisë së tokës dhe hartave kadastrale. Në Republikën e Koresë, për shembull, të
gjitha parcelat private të tokës janë të regjistruara zyrtarisht në regjistrin e tokës në Seul (2 pikë) dhe
në tërësi në ekonomi (2 pikë). Përveç kësaj, të gjitha parcelat private të tokës janë në harta në Seul
(2 pikë) dhe në tërë ekonominë (2 pikë). Mbledhja e këtyre numrave i jep Koresë një rezultat prej 8
në indeksin e mbulimit gjeografik.
Indeksi i zgjidhjes së kontesteve të tokës
Indeksi i zgjidhjes së kontesteve të tokës vlerëson kornizën ligjore për regjistrimin e pronës së
paluajtshme dhe qasshmërinë e mekanizmave për zgjidhjen e kontesteve. Indeksi ka tetë
komponente:
A kërkon ligji që të gjitha transaksionet e shitjes së pronë të regjistrohen në regjistrin e
pronës së paluajtshme për ti bërë të bartshme te palët e treta. 1.5 pikë caktohen nëse po; 0
pikë nëse jo.
A është sistemi formal i regjistrimit të pronës së paluajtshme objekt i një garancioni. 0.5 pikë
caktohen nëse me ligj kërkohet garanci private ose shtetërore mbi regjistrimin e pronës së
paluajtshme; 0 pikë nëse nuk kërkohet garancion i tillë.
A ka mekanizëm specifik të kompensimit për të mbuluar humbjet e shkaktuara palëve që
janë angazhuar në mirëbesim në një transaksion prone bazuar në informata të gabuara të
certifikuara nga regjistri i pronës së paluajtshme. 0.5 pikë caktohen nëse po; 0 pikë nëse jo.
A kërkon sistemi ligjor verifikim të vlefshmërisë ligjore të dokumenteve të nevojshme për
transaksion të njëprone. 0.5 pikë caktohen nëse ka shqyrtim të vlefshmërisë ligjore, ose nga
regjistruesi ose nga një profesionist (siç janë noteri apo avokati); 0 pikë nëse nuk ka
shqyrtim.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 9
A kërkon sistemi ligjor verifikim të identitetit të palëve të transaksionit të pronës. 0.5 pikë
caktohen nëse ka verifikim të identitetit, qoftë nga regjistruesi ose nga një profesionist ( siç
janë noteri ose avokati); 0 pikë nëse nuk ka verifikim.
A ka databazë kombëtare për të verifikuar saktësinë e dokumenteve të identitetit. 1 pikë
caktohet nëse një databazë e tillë kombëtare është e disponueshme; 0 pikë nëse jo.
Sa kohë nevojitet për marrjen e vendimit nga gjykata e shkallës së parë (pa ankesë) në një
kontest toke standard ndërmjet dy bizneseve lokale për të drejtat e zotërimit me vlerë sa 50
herë të ardhurat për kokë banori dhe që ndodhet në qytetin afarist më të madh. 3 pikë
caktohen nëse nevojitet më pak se një vit; 2 pikë nëse nevojitet ndërmjet 1 e 2 vitesh; 1 pikë
nëse nevojiten ndërmjet 2 e 3 vite; 0 pikë nëse nevojiten më shumë se 3 vite.
A ka statistika të disponueshme për publikun rreth numrit të kontesteve të tokës në
shkallën e parë. 0.5 pikë caktohen nëse statistikat janë publikuar rreth kontesteve tokësore
në ekonomi në vitin e kaluar kalendarik; 0 pikë nëse këso statistika nuk janë të
disponueshme për publikun.
Indeksi varion nga 0 deri ne 8, ku vlerat e larta tregojnë mbrojtje më të madhe kundër kontesteve
tokësore. Në Lituani, për shembull, sipas Kodit Civil dhe Ligjit për Regjistrin e Pronave të
Paluajtshme, transaksionet pronësore duhet të regjistrohen në regjistrin e tokës për t'i bërë ato të
bartshme te palët e treta (1.5 pikë). Sistemi i transferimit të pronës është i garantuar nga shteti (0.5
pikë) dhe ka një mekanizëm kompensimi për të mbuluar humbjet e shkaktuara nga palët e
angazhuara në mirëbesim në një transaksion të pronës në bazë të një gabimi nga ana e regjistrit (0.5
pikë). Një noter verifikon vlefshmërinë ligjore të dokumenteve në një transaksion të pronës (0.5
pikë) dhe identitetin e palëve (0.5 pikë), në pajtim me Ligjin për Zyrën e Noterisë (Ligji I-2882).
Lituania ka një bazë të dhënash kombëtare për të verifikuar saktësinë e dokumenteve të identitetit
(1 pikë). Në një kontest tokësor në mes të dy kompanive Lituaneze mbi të drejtëne zotërimit të një
pronë me vlerë $ 745.000, Gjykata e Qarkut në Vilnius nxjerr vendim për më pak se një vit (3 pikë).
Së fundi, statistika rreth kontesteve tokësore mbledhen dhe publikohen; ka pasur një total prej 71
kontesteve tokësore në vend në vitin 2014 (0.5 pikë). Mbledhja e këtyre numrave i jep Lituanisë një
rezultat prej 8 pikësh në indeksin e zgjidhjes së kontesteve tokësore.
Indeksi i cilësisë së administrimit të tokës
Cilësia e indeksit të administrimit të tokës është shuma e pikëve në treguesit për besueshmërinë e
infrastrukturës, transparencën e informacionit, mbulimin gjeografik dhe zgjidhjen e kontesteve
tokësore. Indeksi varion nga 0 në 30, ku vlerat më të larta tregojnë cilësi më të mirë të sistemit të
administrimit të tokës.
Nëse subjektet e sektorit privat nuk kanë mundur të regjistrojnë transferimet pronësore në një
ekonomi në mes të qershorit 2014 dhe qershorit 2015, ekonomia merr një shenjë "pa praktikë" mbi
procedurat, kohën dhe treguesit e kostos. Një ekonomi "pa praktikë" merr një rezultat prej 0 në
indeksin e cilësisë të administrimit të tokës, edhe në qoftë se kuadri ligjor përfshin dispozita që
lidhen me administrimin e tokës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 10
Pse ka rëndësi
Të drejtat pronësore të regjistruara janë të nevojshme për të mbështetur investimet, produktivitetin
dhe rritjen. Kadastrat ose studimet, së bashku me regjistrat e tokës, janë mjete që përdoren nëpër
botë për të vënë në hartë, për të dëshmuar dhe për të siguruar të drejtat e pronës dhe shfrytëzimit.
Këto institucione janë pjesë e sistemit të informacionit të tokës në një ekonomi. Me tokën dhe
ndërtesat që përbëjnë midis gjysmës dhe tre të katërtat e pasurisë në shumicën e ekonomive, pasja
e një sistemi të përditësuar të informatave të tokës ka rëndësi, qartazi.
Dëshmitë nga ekonomitë në mbarë botën tregojnë se pronarët e pronave me tituj të regjistruara
kanë më shumë gjasa për të investuar. Ata gjithashtu kanë një shans më të mirë për të marrë kredi,
kur përdorin pronën e tyre si kolateral. Në Argjentinë një studim ka vërejtur investime më të mëdha
në shtëpi, pasi u janë dhënë titujt formal banorëve të paligjshëm. Krahasuar me banorë të
paligjshëm të cilët nuk kanë marrë titullin, titullarët kanë rritur vlerën e përgjithshme të shtëpive të
tyre me 37%. Në Nikaragua, pasja e një titulli zyrtar jo vetëm ka rritur gjasat për të investuar, por ka
rritur edhe vlerën e tokës me 30%. Pas një projekti për dhënien e titujve të tokës në Tajlandë, prona
është rritur në vlerë prej 75-197%, pas regjistrimit.
Përfitimet e regjistrimit të tokës shkojnë përtej sektorit privat. Për qeveritë, pasja e informatave të
besueshme dhe të përditësuara në kadastra dhe regjistra tokash është thelbësor për të vlerësuar në
mënyrë korrekte tatimin në pronë dhe për të mbledhë të ardhurat tatimore. Në Tajlandë, ku të
ardhurat vjetore nga tatimet në pronë dhe taksave të transferimit u rritën nga $ 200 milion në vitin
1980 në 1.2 miliard $ në vitin 1995, një program për dhënie e titujve të pronësisë që ka ngritur
numrine pronarëve të pronave të regjistruara gjatë viteve 1980 është perceptuar të jetë një nga
arsyet për rritjen.
Me informata tokësore të përditësuara, qeveritë mund të planifikojnë nevojat e ndryshme në
qytetet e tyre dhe në mënyrë strategjike të planifikojnë ofrimin e shërbimeve dhe infrastrukturës në
hapësirat e çdo qyteti ku janë më të nevojshme. Informatat për tokën mund të ndihmojnë edhe në
planifikimin e zgjerimit të zonave urbane. Kjo është veçanërisht e rëndësishme në ekonomitë e
prirura për fatkeqësi natyrore. Kur nuk ka urbanizim të planifikuar, vendbanimet joformale dhe
lagjet e varfëra shumohen, madje edhe në zonat që anketuesit i identifikojnë si me rrezik të lartë nga
fatkeqësitë. Mjete të tilla si kadastrat dhe hartat e sondazhit mund të përdoren në planifikime të
qyteteve, si pjesë e sistemeve të informacionit të tokës të një qyteti, për të shmangur ose zbutur
efektet e rreziqeve mjedisore ose klimatike në popullsinë urbane.
D. PRAKTIKAT E MIRA Regjistrat e pronës në të gjithë botën japin efekte të ndryshme ligjore mbi informacionin që
regjistrojnë. Jo të gjithë ofrojnë informacion përfundimtare mbi pronësinë. Disa thjesht regjistrojnë
të dhëna të transaksioneve të pronës - pra regjistrojnë transferimin e dokumenteve pronësore. Një
shembull është Regjistri i tapive dhe dokumenteve në Bahame. Të tjerë regjistrojnë ndryshimet e
mbajtësve të të drejtave të pronësisë që ndodhin si rezultat i tapive të paraqitura në regjistër-që i
bie, ata regjistrojë ndryshimet e mbajtësve të të drejtave apo të titullit. Një shembull është regjistri i
tokës në Spanjë. Dhe disa, si ai në Gana, përfshijnë edhe sistemin e tapive edhe atë të titujve.
Sistemet e Titullit zakonisht ofrojnë dëshmi bindëse se kush mban të drejtën në një pronë të caktuar.
Të drejtat e regjistruara janë të bartshme te palët e treta dhe në disa raste nuk mund zhvleftësohen
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 11
ose anulohen. Për të ditur se kush është pronari i ligjshëm i pronës është dhe nëse dikush tjetër ka të
drejta mbi të, blerësi duhet vetëm të konsultojë të dhënat e pronësisë në regjistrin e tokës.
Sistemet e tapive, nga ana tjetër, nuk japin prova përfundimtare se kush zotëron pronën. Sistemet e
tapive regjistrojnë transferet e pronës, por fakti që një transfer është i regjistruar nuk do të thotë se
domosdoshmërisht se ishte i vlefshëm. Për shkak se pronari i fundit i regjistruar mund të mbajë një
titull që nuk është i vlefshëm, blerësi zakonisht do të punësojë një avokat për të përcaktuar "rrënjën
e fortë" të titullit që ai ose ajo është duke blerë. Për të vendosur këtë në Bahama, avokatët kryejnë
kërkime mbi titullin për pronën në Regjistrin e tapive dhe dokumenteve, por edhe në gjykata dhe në
regjistrimin e kompanisë, për të kontrolluar nëse kompanitë që kanë pasur në pronësi më parë
pronën kanë qenë pronarë në mënyrë të ligjshme dhe kanë transmetuar të drejtat e tyre të
pronësisë në mënyrë të ligjshme. Këto kërkime kanë shtuar B300$ dhe 45 ditë për kujdesin e duhur
të blerësit.
Për të rritur sigurinë e transaksioneve të pronës dhe për të shpëtuar blerësit nga "problemet dhe
shpenzimet për të shkuar pas Regjistrit për të hetuar historinë e titullit të shitësit dhe për të kënaqur
veten me vlefshmërisë e tij" -Sri Lanka ka vendosur të kalojë nga sistemi i tapive në atë të titullit. Pasi
që tranzicionet e tilla nuk janë të lehtë, disa ekonomi preferojnë të mbajnë sistemin e tapive duke
përmirësuar finalitetin e të dhënave që mbahen në regjistër. Edhe kjo rrit sigurinë e transaksioneve
pronësore. Argjentina, e cila ka pasur gjithmonë një sistem të tapive, i kualifikon kufizimet ligjore në
20 vite. Kjo do të thotë se avokatët duhet të kthehen vetëm 20 vjet prapa për të kontrolluar Rrënjët
e forta të një titulli. Në ekonomitë e tjera me sistem të tapive, blerësit mund të blejnë sigurim të
titullit për të rritur sigurinë e transaksioneve pronësore. Ky është rasti në Shtetet e Bashkuara. Nëse
një titull i fituar ka defekte, sigurimi i titullit mund të kompensojë çfarëdo humbje financiare të
shkaktuar blerësit.
Në fund të ditës të gjitha sistemet janë duke u përpjekur për të bërë të njëjtën gjë: të mbajnë një
bazë të dhënash të përditësuar të të drejtave të pronës. Dhe sistemet me tapi dhe me tituj mund të
jetë efikas baras. Krahasimi i sistemeve të regjistrimit të pronës duke u bazuar vetëm mbi
procedurat, kohën dhe koston për të transferuar dhe regjistruar pronën siç është matur nga Të Bërit
Biznes - sugjeron një numër të praktikave të mira të përbashkëta (tabela 1).
Fillimi i aplikimit të afateve kohore dhe pajtueshmërisë
Afatet kohore u japin qytetarëve një referencë se sa kohë do të marrë më së shumti një procedurë.
Nëse procedura nuk ka përfunduar brenda këtij afati kohor, ata e dinë se duhet të shtyjnë përpara.
Në 10 vitet e fundit 25 ekonomi kanë filluar aplikimin e afateve kohore. Por afatet kohore
funksionojnë vetëm kur agjencia ka kapacitet për të përmbushur ato. Në shumicën e ekonomive, pra
afatet kohore kanë mbështetur ndryshime më të gjera. Dhjetë ekonomi - përfshirë Federatën Ruse,
Bosnjën dhe Hercegovinën, Burundin, Qipron, Republikën Çeke, Izraelin, Italinë, Mauriciusin,
Ukrainën dhe Poloninë –kanë filluar aplikimin e afateve kohore, ndërsa në të njëjtën kohë i kanë
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 12
bërë më efikase procedurat nëpërmjet kompjuterizimit dhe riorganizimit. Në Federatën Ruse krijimi i
një baze elektronike e unifikuar e të dhënave të tokës dhe pronës ka eliminuar nevojën që aplikantët
të vizitojnë zyrat e Byrosë së inventarit teknik dhe të marrin pasaportat kadastrale. Kjo reformë ka
reduktuar kohën për transferim të pronës me, deri në, 22 ditë.
Caktimi i taksave të ulta fikse
Taksat e transferimit të pasurisë janë një burim i rëndësishëm i të ardhurave për shumë qeveri. Por,
kur taksat e transferimit dhe tatimet janë shumë të rënda, madje edhe pronat e regjistruara mund të
bëhen shpejt informale nëse transaksionet e mëvonshme nuk regjistrohen. Kjo jo vetëm që dobëson
mbrojtjen e të drejtave të pronësisë. Ajo gjithashtu redukton të ardhurat e mundshme nga tatimet
në pronë.
Gjatë 10 viteve të fundit 69 ekonomi kanë ulur tatimet e transferimit dhe taksat tjera qeveritare.
Tridhjetë e një prej tyre janë në Afrikën Sub-Sahariane, ku shpenzimet kanë qenë më të lartat. Për
shembull, Guinea ka ulur tatimin në transfer prej 10% në 5% të vlerës së pasurisë. Senegali ka ulur
tatimin në transfer prej 15% në 10%. Bahamet kanë reduktuar detyrimet për vulë nga 12% të vlerës
së pasurisë në 10%. Çadi ka ulur tatimin e transferimit të pronës nga 15% në 10%. Bregu i Fildishtë ka
ulur taksën prej 10% në 4%. Malavi ka reduktuar detyrimin për vulë nga 3% në 1.5%. Nigeri ka ulur
tatimin e transferimit nga 5% në 3%. Dhe e fundit por jo më pak e rëndësishmja, Emiratet e
Bashkuara Arabe kanë ulur tarifën e transferimit nga 2% të vlerës së blerjes në 10 Dirhamë të EBA
për çdo metër katror të tokës, me një tarifë minimale prej 10,000 Dirhamë të EBA-së.
Në shumë ekonomi taksat e regjistrimit të pronës ose tatimet e transferimit përfaqësojnë vetëm një
pjesë të kostos totale. Taksa dhe detyrime shtesë zbatohen gjatë gjithë procesit. Edhe aty ku këto
taksa shtesë shtojnë pak të ardhurat e përgjithshme, ato mund të rrisin burokracinë për
sipërmarrësit, nëse procesi për pagimin e tyre është panevojshëm i rëndë. Armenia dhe Burkina Faso
e kanë thjeshtuar procesin duke e bërë të mundur pagesën e disa taksave në një vend të vetëm. Të
tjerat kanë eliminuar këto taksa shtesë krejt. Madagaskari, Mauriciusi, Ruanda dhe Republika
Sllovake të gjitha e bënë këtë që nga viti 2006, duke ulur koston e transferimit me një mesatare prej
4.5% të vlerës së pasurisë.
Duke e bërë koston e transferimit të pronave neutrale ndaj vlerës së pronës ndihmohet në rritjen e
transparencës së tregut të pasurive të patundshme. Dhjetë ekonomi në të gjithë botën kanë ngritur
taksa fikse për transferimin e pronës. Këto zakonisht përfshijnë ose taksat për shërbimin noterial,
regjistrimin e transferimit të pronësisë apo qasjen në bazat e të dhënave publike për pengesat në
bartjen e pronës së paluajtshme. Gjeorgjia, Republika Sllovake, Palau dhe Ruanda janë vende që
kanë taksa fikse për çdo hap të procesit të transferimit të pronës.
Riorganizimi i procedurave për t’i bërë më të efektshme
Pesëdhjetë ekonomi i kanë bërë më të efektshme procedurat dhe kanë lidhur apo përmirësuar
sistemet e agjencive për të lehtësuar regjistrimin e pronës në 10 vitet e fundit. Këto masa kanë
reduktuar ndërveprimet ndërmjet sipërmarrësve dhe agjencive duke kursyer midis 1 dhe 2
procedura në mesatare dhe duke ruajtur sigurinë dhe kontrollet. Për shembull, Kosova dhe Mali i Zi
kanë filluar aplikimin e sistemeve të reja noteriale dhe procedurave të kombinuara për hartimin dhe
legalizimin e marrëveshjeve të shit-blerjes, ndërsa Ruanda ka shkurtuar dy procedura duke eliminuar
kërkesën e vlerësimit të pronës për qëllime tatimore.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 13
Në 2010/15, Evropa Lindore dhe Azia Qendrore, kanë ekspozuar 28 reforma të tilla pronësore. Në
2012/13 Ukraina futi një sistem të ri të regjistrimit të të drejtave të pronësisë dhe pengesave për
bartjen e pronës së patundshme. Sistemi kërkon nga shitësit të ri-regjistrojnë titujt para transferimit
të tyre te blerësit.
Sportelet e vetme janë një mënyrë efikase për të minimizuar ndërveprimin midis agjencive dhe
sipërmarrësve. Burundi dhe Gana e bënë këtë për të lehtësuar procesin e regjistrimit të pasurisë. Por
jo të gjitha ekonomitë mund të përballojnë për të sjellë të gjitha agjencitë e përfshira në transferimin
e pronës nën një çati. Megjithatë, shumë kanë qenë në gjendje të koordinojnë funksionet ose të
dhënat e të paktën 2 institucioneve të përfshira në procesin e transferimit të pronës. Në shumicën e
rasteve ky koordinim ka lidhur regjistrin e tokave me agjencinë e taksave apo agjencinë e vlerësimit.
Një mënyrë për të bërë këtë është që të ketë një përfaqësues të një prej institucioneve të pranishëm
në institucionin tjetër, si në Etiopi. Një tjetër mënyrë është të lidhen agjencitë në mënyrë
elektronike, si në Danimarkë, Letoni, Lituani, Peru dhe Portugali. Në Letoni regjistri i tokës ka fituar
qasje elektronike në informacionin e tatimeve komunale në pasuri të patundshme. Kjo ka liruar
sipërmarrësit nga detyrimi për të siguruar këtë informacion në format letre.
Disa ekonomi i kanë bërë procedurat më të efektshme duke eliminuar kërkesën për të marrë
miratimin e komunës për transferet e pronës. Kohët e fundit, Lesoto ka eliminuar miratimin
ministror për transferimet e pronësisë dhe ka rekrutuar staf të ri në regjistër. Bjellorusia, Suedia dhe
Uruguai gjithashtu e kanë bërë këtë në ciklet e mëparshme. Në vend se të kërkojnë një certifikatë
për çdo transaksion, komuna kontrollon një listë të pronave që i nënshtrohen të drejtave të
parablerjes dhe kontakton vetëm palët që kanë të bëjnë me këtë. Kjo ka kuptim. Në ekonomitë që
kërkojnë heqje të të drejtave të parablerjes, numri i ndërtesave të prekura zakonisht është i vogël në
krahasim me numrin e përgjithshëm të transfereve. Vetëm 4 ekonomi në mbarë botën-Franca,
Gjermania, Letonia dhe Senegali, ende kërkojnë heqje të të drejtave të parablerjes për çdo
transaksion.
Kalimi në sisteme elektronike
Në 60.5% të ekonomive regjistrat e pronave kanë dosje elektronike. Të dhënat digjitale kanë
përparësi mbi të dhënat në letër. Atozënë më pak hapësirë, dhe kopjet rezervë sigurojnë që të
dhënat e pronës nuk do të rrezikohen në rast të fatkeqësive natyrore dhe luftërave civile. Sistemet
elektronike i bëjnë gabimet dhe mbivendosjet e titujvemë të lehta për tu vërejtur. Por kjo nuk do të
thotë se regjistrat në letër nuk mund të jenë efikas. Tajlanda kishte një sistem shumë efikas manual
para se të kalojë në atë elektronik. Dhe pasja e të dhënave dixhitale nuk është siguri se ekonomia ka
një sistem të mirë për të menaxhuar këtë informacion.
Megjithatë, transferimi i pronës në ekonomitë me regjistra të kompjuterizuar merr rreth gjysmën e
kohës sa merr në ato pa to. Të gjitha 32 ekonomitë e OECD me të ardhura të larta kanë
regjistraelektronik. Njëmbëdhjetë, duke përfshirë edhe Danimarkën, Holandën dhe Zelandën e Re,
ofrojnë regjistrimin elektronik. Në Azinë Jugore dhe Afrikën Sub-Sahariane, nga ana tjetër, 68% e
ekonomive ende kanë sisteme me letër. Nuk është çudi që ekonomitë e OECD-së me të ardhura të
larta kanë regjistrimin më të shpejtë e pronës, duke marrë 22 ditë mesatarisht.
Dyzet e nëntë ekonomi të ndryshme si Mauriciusi, Holanda, Sierra Leone, Portugalia, Samoa dhe
Svazilandi kanë kompjuterizuar regjistrat e tyre në 10 vitet e fundit. Në vitin 2013 Liberia ka ndalur
së shkruari tapitë me dorë dhe ka kompjuterizuar regjistrin e tokës - duke reduktuar kohën për të
transferuar pronën me 6 ditë. Në Bosnjë dhe Hercegovinë regjistri ka qenë në gjendje të regjistroj
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 14
33% më shumë transferet titujsh pas kompjuterizimit, dhe në vitin 2012, kompjuterizimi i ka
mundësuar Bosnjë dhe Hercegovinës për të shkurtuar kohën e regjistrimit me 8 ditë. Angola,
Portugalia, dhe Bregu Perëndimor e Gaza janë ekonomi tjera që kanë filluar të korrin përfitimet e
viteve të përpjekjeve të informatizimit në regjistrat e tyre.
Sistemet kompjuterike në kadastër apo regjistër mund ta bëjnë qasjen në informata më të lehtë dhe
në fund të lejojë që informacione të vihen në dispozicion on-line. Në mesin e 200 ekonomive me një
kadastër apo sondazh, 63 prej tyre i japin të dhënat e tyre në dispozicion në internet. Në vitin 2013
Singapore ka filluar aplikimin e një proces të përshpejtuar për transfere të vetme on-line, duke bërë
të mundur që transferimet pronësore të përfundojnë për 1 ditë. Në vitin 2011, Kosta Rika i ka bërë
certifikatat kadastrale dhe pronësore të disponueshme on-line për të gjithë përdoruesit në një faqe
interneti të vetme. Kjo reformë bashkoi procedurat më parë të pavarura në një faqe interneti.
Zbatimi i plotë i kompjuterizimit dhe paraqitjes elektronike merr dekada, dhe kostoja mund të arrijë
në miliona dollarë, në varësi nga sasia e anketimit punës me kadastrin që përfshihet. Pra, nuk është
çudi që shumë ekonomi kërkojnë mbështetje financiare dhe teknike të institucioneve donatore.
Organizata ndërkombëtare si Banka Botërore dhe Organizata e Shteteve Amerikane kanë qenë të
angazhuara në projekte të administrimit të tokës duke përfshirë digjitalizimin e të dhënave. Kështu
kanë bërë edhe agjencitë e ndihmës kombëtare, duke përfshirë edhe ato të Australisë, Finlandës,
Gjermanisë, Holandës, Spanjës dhe Shteteve të Bashkuara.
Duke pasur parasysh sfidën (dhe mundësitë) e kalimit në sistem elektronik, shumë ekonomi marrin
një qasje graduale për zbatim – së parë duke kaluar nga sistemi i bazuar në letra në të dhëna
elektronike dhe kompjuterizim, pastaj duke filluar me aplikimin e regjistrimit elektronik. Kjo ishte
qasja e përdorur në Danimarkë, Zelandë të Re dhe Norvegji, të cilat sot kanë ndër sistemet më
efikase e regjistrimit të pasurive në botë.
Në vitin 2009, qeveria daneze ka filluar modernizimin e regjistrit të tokës duke dixhitalizuar dhe
automatizuar regjistrimin e pronës. Proceset duhej të riorganizoheshin për tu bërë më të efektshme.
Regjistri i centralizuar i tokës nisi kompjuterizimin e vet dhe të dhënat u dixhitalizuan në mënyrë
progresive. Pasi kompletimit të dixhitalizimit, regjistri i tokës filloi aplikimin e depozitimit elektronik
të transfereve të pronës. Që nga viti 2011 aplikimet e transferimit të pronës janë pranuar vetëm on-
line dhe sistemi i teknologjisë së informacionit ka filluar shqyrtimin e aplikacioneve në një mënyrë të
shpejtë dhe efikase. Si rezultat, për një periudhë prej 5 vjet, kohë e nevojshme për të transferuar një
pronë është shkurtuar nga 42 ditë deri në 4 ditë.
Zelanda e Re ka digjitalizuar të dhënat e saj pronësore midis viteve 1997 dhe 2002. Pastaj ka filluar
aplikimin e regjistrimit elektronik. Por, deri në vitin 2005 vetëm rreth gjysma e transaksioneve
pronësore paraqiteshin në mënyrë elektronike. Një shtytje e fundit ishte e nevojshme. Në vitin 2008
ligji e bëri regjistrimin elektronik të detyrueshëm. Regjistrimi tani mund të kompletohet me vetëm 2
hapa, me një kosto prej 0.1% të vlerës së pasurisë.
Në Norvegji në vitin 1995 të dhënat në letër të regjistrit kërkonin 30 kilometra sirtar, dhe nevojat e
magazinimit rriteshin me nga 1 kilometër në vit. Pas bashkimit të departamentit të tokës dhe
informatave të anketës, certifikatat e titullit janë digjitalizuar në mes të viteve 1997 dhe 2002. Hapi
tjetër është marrë në vitin 2002, kur ligji i transferimit të tokës i vjetër 50 vite është ndryshuar duke
mundësuar titull marrjen on-line. Regjistrimi on-line është i kërkuar me ligj që nga viti 2008.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 15
E. KORRELACIONI I TË BËRIT BIZNES ME REZULTATET EKONOMIKE DHE TË QEVERISJES
Performanca në Të Bërit Biznes është pozitivisht e lidhur me rezultate tjera ekonomike që janë në
mesin e prioriteteve të Qeverisë së Kosovës.
Rangimi në TBB
2016
Mesatarja e të
ardhurave
bruto
kombëtare për
kokë banori
(TBB 2015)
Biznese të reja
të formuara
për 1000
qytetarë
(TBB 2015)
Rangimi në
Indeksin e
Perceptimit të
Korrupsionit
(TI 2014)
Angazhimi
qytetar në
bërjen e
rregullave
(TBB 2015)
1 – 25 $38,799 7.23 22 4.91
26 - 50 $23,381 3.74 55 4.24
51 - 75 $15,802 3.22 71 2.80
76 - 100 $11,739 2.14 90 1.57
101 - 125 $8,179 1.32 87 1.06
126 - 150 $2,560 0.66 116 1.04
151 - 189 $2,672 1.00 137 0.51
F. PERFORMANCA E KOSOVËS NË TË BËRIT BIZNES – REGJISTRIMI I PRONËS
Kosova Më së miri në
botë Më së miri
në BE
Më së keqi në BE
Matja Rangimi
Regjistrimi i pronës 32 1 (Zelanda e
Re) 2 (Lituania) 144 (Greqia)
Procedurat (numri) 6 84 1 (1 – 4 shtete) 1 (1 – 2 shtete)
10 (179 – Greqia)
Koha (ditë) 27.0 74 1.0 (1 – 2 shtete)
1 (1 - Portugalia)
64 (146 – Kroacia)
Kosto (% e vlerës së pronës)
0.3% 14 0.0% (1 – 4
shtete)
0.0% (1 – Republika e Sllovakisë)
12.7% (172 – Belgjika)
Indeksi i cilësisë së administrimit të tokës (0-30)
20.5 45 28.5 (1 – 3
shtete) 28.5 (1 – 2
shtete) 4.5 (167 - Greqia)
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 16
G. PROCESI I DETAJUAR I KOSOVËS – TË BËRIT BIZNES 2016REGJISTRIMI I PRONËS
Nr. Procedura Koha për
kompletim Kostot e ndërlidhura
1 Marrja e kopjeve të certifikatës së pronës dhe planit të parcelës në Drejtorinë Komunale të Gjeodezisë dhe Kadastrit
Agjencia: Drejtoria Komunale e Gjeodezisë dhe Kadastrit Shitësi duhet të paraqesë këto dokumente (kopje të certifikatës së pronës dhe planit të parcelës) avokatit i cili do të përgatisë marrëveshjen për shitje. Certifikata e pronës duhet të nënshkruhet dhe të aprovohet nga Drejtori. Për të marrë certifikatën e pronës nevojiten dokumentet e mëposhtme: letërnjoftimi, certifikata e vjetër dhe formulari i aplikimit. Avokati kontrollon për pengesa të bartjes së pronës – hipoteka, barrë ose ngarkesa tjera, mbi pronën para se të bëhet transferi.
2 ditë (paralel me Procedurën
2)
EUR 4 për certifikatën e pronës dhe EUR 5 për planin e parcelës së
tokës
*2 Marrja e letër konfirmimit tatimor nga Drejtoria për Financa dhe Pronë e Komunës
Agjencia:Drejtoria për Financa dhe Pronë e Komunës Shitësi kërkon këtë letër konfirmimi nga komuna për të vërtetuar se të gjitha tatimet për pronën janë paguar dhe se prona mund të shitet. Shitësi duhet të paraqesë këto dokumente në zyrën kadastrale për të qenë në gjendje të marrë informata nga ta, pra listën poseduese dhe planin e parcelës.
2 ditë (paralel me Procedurën
1)
Pa kosto
3 Marrja e kopjeve të certifikuara të certifikatave të biznesit në komunë
Agjencia: Agjencia për Regjistrimin e Biznesit e Kosovës dhe Komuna Si Shitësi ashtu edhe Blerësi duhet të paraqesin kopjet e certifikatave të biznesit që vërtetojnë se biznesi është ekzistues (që duhet të ripërtërihen çdo vit) avokatit që do të përgatisë marrëveshjen e shitjes.
1 ditë EUR 20 (EUR 2,50 për faqe), vlerësuar në bazë të një supozimi
se shumica e certifikatave të biznesit kanë 8 faqe
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 17
4 Noteri përgatit marrëveshjen e shitblerjes dhe e noterizon
Agjencia: Noteri Sipas Ligjit Nr. 03/L-10 për Noterinë, funksioni i legalizimit të transaksioneve me pronën me patundshme është transferuar te Noterit. Sipas Ligjit: noteri përgatit dhe certifikon dokumentet e pronës, me kërkesë të personave fizik ose juridik, ose autoriteteve publike. Noteri përgatit dhe noterizon dokumentet në lidhje me, ndër të tjera, operacionet e mëposhtme, të cilat palët dëshirojnë ose kërkohet që të japin: 1. Procedimin e deklaratave dhe të dhënave për çështjet ligjore ose transaksionet e bëra nga Noteri ose në prani të tij ose saj; 2.certifikimin dhe konfirmimin e fakteve nga Noteri, përfshirë certifikimin se kopjet janë kopje të vërteta të dokumentit origjinal; 3. Legalizimin e nënshkrimeve të vëna nga individët në dokumentet e nënshkruara në dorë; dhe 4. Marrjen e deklaratave nën betim. Taksat e noterëve janë përcaktuar nga Ministria e Drejtësisë, në konsultim me Odën e Noterëve. Udhëzimi Administrativ Nr. 02/2012 mbi Taksat e përkohshme të noterisë përcakton takste përkohshme të noterisë për aktet dhe shërbimet noterike në Republikën e Kosovës. Sipas nenit 5 të udhëzimit: “normat e taksave të noterit përcaktohen në bazë të vlerës së transaksionit të aktit noterial”. Për aktet noteriale të përgatitura në bazë të vlerës së transaksionit dhe të cilat nuk janë të përfshira në taksat tjera, taksat e noterit kalkulohen si vijon: Vlera e transaksionit në Euro Për pronat me vlerë:
0,01 EUR deri 2.500,00 EUR – taksa është 20 EUR 2.501,00 EUR deri 5.000,00 EUR - taksa është 30 EUR 5.001,00 EUR deri 20.000,00 EUR - taksa është 50 EUR
2 ditë EUR 173.27
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 18
20.001,00 EUR deri 60.000,00 EUR - taksa është 80 EUR 60.001,00 EUR deri 100.000,00 EUR - taksa është 120 EUR Për aktet noteriale ku vlera e transaksionit tejkalon shumën e 100,000.00 EUR, taka do të ngritët për 20 EUR për çdo 20,000.00, por nuk mund të tejkalojë shumën totale të taksës prej 1.000 EUR.
5 Pagesa e tatimeve komunale në transaksionin e pronës së patundshme
Agjencia: Drejtoria e Financave dhe Pronës e Komunës / cilado bankë komerciale Ky tatim në transfer është taksë e sheshtë. Në të kaluarën ka qenë përqindje e vlerës së pronës, por tash është vlerë fikse për transfer të parcelës tokësore. Pas pagesës në bankë, në komunë duhet të sillet dëshmia e pagesës. Shuma e tatimit është përcaktuar me Rregulloren Komunale për taksa, tarifa dhe tatim, e datës 02.12.2011, (neni 4).
1 ditë EUR 150 + EUR 1 (shërbime bankare)
6 Regjistrimi i transferit të pronës në Drejtorinë e Gjeodezisë dhe Kadastrit në Komunë
Agjencia: Drejtoria e Gjeodezisë dhe Kadastrit e Komunës Pas dorëzimit të të gjitha dokumenteve, komuna jep kuponin për pagesë për të paguar taksat e regjistrimit në një bankë komerciale. Në përputhje me Udhëzimin Administrativ MMPH Nr. 08/2014 për taksat në produktet për regjistrimin e të drejtave të pronës së paluajtshme nga zyrat kadastrale të komunale janë si vijon: Për transaksionet me shumë 10,000 EUR - taksa është 20 EUR Për transaksionet me shumë 10,001 EUR deri 30,000 EUR - taksa është 30 EUR Për transaksionet me shumë 30,001 EUR deri 50,000 EUR - taksa është 35 EUR Për transaksionet me shumë 50,001 EUR deri 100,000 EUR - taksa është 50 EUR
20 ditë EUR 80 (Taksa e regjistrimit) + EUR 1 (shërbimet bankare)
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 19
Për shumat mbi 100,001 EUR dhe për çdo tejkalim të 50,000 EUR - taksa është 50 EUR plus 30 EUR për vlerë tejkaluese.
* Ndodh paralel me një procedurë tjetër.
Indeksi / Pyetja Përgjigjja Pikët
Indeksi i cilësisë së administrimit të tokës (0-30) 20.5
Indeksi i besueshmërisë së infrastrukturës (0-8) 7.0
Cili është institucioni përgjegjës për regjistrimin e pronës së
paluajtshme? Zyra Kadastrale në Prishtinë
Në çfarë formati mbahen titujt e tokave në regjistër në qytetin më
të madh afarist të ekonomisë – në format letre apo në format të
kompjuterizuar (skanuar ose plotësisht digjital)?
Kompjuter/Skanuara 1.0
A ka bazë elektronike të të dhënave për kontrollimin e pengesave
për transferin e pronës (barrë tatimore, hipoteka, kufizime ose të
njëjta)?
Po 1.0
Institucioni përgjegjës për planet që tregojnë kufijtë ligjor në
qytetin më të madh afarist: Agjencia Kadastrale e Kosovës
Në çfarë formati mbahen shumica e hartave të parcelave të tokës
në qytetin më të madh afarist— në format letre apo në format të
kompjuterizuar (skanuar ose plotësisht digjital)?
Kompjuter/plotësisht digjitale 2.0
A ka një databazë elektronike për regjistrimin e kufijve,
kontrollimin e planeve dhe ofrimin e informatave kadastrale
(sistem i informatave gjeografike)?
Po 1.0
Të dhënat e regjistruara nga agjencia për regjistrimin e pronës së
paluajtshme dhe agjencia kadastrale ose e hartave a mbahen në
një databazë të vetme, në databaza të ndara por të lidhura ose në
databaza të ndara?
Një databazë e vetme 1.0
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 20
A përdorin numrin e njëjtë identifikues për pronat agjencia për
regjistrimin e pronave të paluajtshme dhe agjencia kadastrale ose
e hartave?
Po 1.0
Indeksi i transparencës së informatave (0–6) 1.5
Kush mund të merr informata për pronësinë mbi tokën në
agjencinë përgjegjëse për regjistrimin e pronës së paluajtshme në
qytetin më të madh afarist?
Vetëm ndërmjetësuesit (noterët, avokatët, etj.) 0.0
A është lista e dokumenteve që kërkohen për të kompletuar
cilindo lloj të transaksionit të pronës në dispozicion të publikut –
nëse po, si?
Po, on-line 0.5
Linku për qasje on-line: http://kk.rks-gov.net/prishtina/getattachment/Home/141508---
Udhezues-per-qy...
A është bërë e disponueshme për publikun lista e taksave të
aplikueshme për çfarëdo transaksioni pronësor në agjencinë
përgjegjëse për regjistrimin e pronës së paluajtshme në qytetin më
të madh afarist – nëse po, si?
Po, on-line 0.5
Linku për qasje on-line: http://www.kca-
ks.org/documents/10179/20916/Ministriua08201414.pdf/0f2f30f9...
A zotohet agjencioni përgjegjës për regjistrimin e pronës së
paluajtshme për dhënien e një dokumenti obligativ ligjërisht që
dëshmon pronësinë mbi pronën brenda një kornize kohore të
caktuar – nëse po, si e komunikon standardin e shërbimit?
Jo 0.0
Linku për qasje on-line:
A ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për paraqitjen e ankesave
për një problem që ka ndodhur në agjencionin përgjegjës për
regjistrimin e pronës së paluajtshme?
Jo 0.0
Informatat kontaktuese:
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 21
A ka statistika zyrtare të disponueshme publikisht që përcjellin
numrin e transaksioneve në agjencinë e regjistrimit të pronës së
paluajtshme?
Jo 0.0
Numri i transferove pronësore në qytetin më të madh afaristnë
vitin 2014:
Kush mund të konsultojë hartat e parcelave tokësore në qytetin
më të madh afarist? Vetëm ndërmjetësuesit dhe palët e interesit 0.0
A është skema e taksave për qasje në harta e disponueshme për
publikun—nëse po, si? Po, on-line 0.5
Linku për qasje on-line: http://www.kca-ks.org/documents/10179/22166/1c.pdf/59ac1c7a-
848a-471c-8b13-...
A është përkushtuar agjencia kadastrale ose e hartave për të
nxjerrë një hartë të përditësuar brenda një kornize kohore të
caktuar —dhe nëse po, si e komunikon standardin e shërbimit?
Jo 0.0
Linku për qasje on-line:
A ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për paraqitjen e ankesave
për problemet që kanë ndodhur në agjencinë kadastrale ose të
hartave?
Jo 0.0
Informatat kontaktuese:
Indeksi i mbulimit gjeografik (0–8) 8.0
A janë të gjitha parcelat tokësore në pronësi private në ekonomi
formalisht të regjistruara në regjistrin e pronës së paluajtshme? Po 2.0
A janë të gjitha parcelat tokësore në pronësi private në qytetin më
të madh afarist formalisht të regjistruara në regjistrin e pronës së
paluajtshme?
Po 2.0
A janë të gjitha parcelat tokësore në pronësi private në ekonomi
në hartë? Po 2.0
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 22
A janë të gjitha parcelat tokësore në pronësi private në qytetin më
të madh afarist në hartë? Po 2.0
Indeksi i zgjidhjes së kontesteve të tokës (0–8) 4.0
A kërkon ligji që të gjitha transaksionet e shitjes së pronë të
regjistrohen në regjistrin e pronës së paluajtshme për ti bërë të
bartshme te palët e treta?
Po 1.5
A është sistemi formal i regjistrimit të pronës së paluajtshme
objekt i një garancioni shtetëror apo privat? Po 0.5
A ka mekanizëm specifik të kompensimit për të mbuluar humbjet e
shkaktuara palëve që janë angazhuar në mirëbesim në një
transaksion prone bazuar në informata të gabuara të certifikuara
nga regjistri i pronës së paluajtshme?
Jo 0.0
A kërkon sistemi ligjor verifikim të vlefshmërisë ligjore të
dokumenteve të nevojshme për transaksion të një prone p.sh.,
kontrollimin e pajtueshmërisë së kontratave me kërkesat e ligjit)?
Po 0.5
Nëse po, kush është përgjegjës për kontrollimin e ligjshmërisë së
dokumenteve? Noteri.
A kërkon sistemi ligjor verifikim të identitetit të palëve të
transaksionit të pronës? Po 0.5
Nëse po, kush është përgjegjës për verifikimin e identitetit të
palëve? Noteri.
A ka databazë kombëtare për të verifikuar saktësinë e
dokumenteve të identitetit? Jo 0.0
Për një kontest toke standard ndërmjet dy bizneseve lokale për të
drejtat e zotërimit me vlerë sa 50 herë të ardhurat për kokë banori
dhe që ndodhet në qytetin afarist më të madh, cila gjykatë do të
ishte përgjegjëse për rastin në shkallë të parë?
Gjykata Themelore në Prishtinë
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 23
Sa merr kohë mesatarisht për të marrë vendimin nga gjykata e
shkallës së parë për një rast të tillë (pa ankesë)? Ndërmjet 2 e 3 vite 1.0
A ka statistika rreth numrit të kontesteve të tokës në shkallën e
parë? Jo 0.0
Numri i kontesteve tokësore në qytetin më të madh afarist më
2014:
H. ANALIZA E REFORMAVE DHE TABELAT E PLANIFIKIMIT
1. Tabela e reformave #1: Validimi ose korrigjimi i informatave ekzistuese
Nr. Procedura Koha për
kompletim Kostot e ndërlidhura Informatat e sakta (P/J) Korrigjimet
1 Marrja e kopjeve të certifikatës së pronës dhe planit të parcelës në Drejtorinë Komunale të Gjeodezisë dhe Kadastrit
Agjencia: Drejtoria Komunale e Gjeodezisë dhe Kadastrit Shitësi duhet të paraqesë këto dokumente (kopje të certifikatës së pronës dhe planit të parcelës) avokatit i cili do të përgatisë marrëveshjen për shitje. Certifikata e pronës duhet të nënshkruhet dhe të aprovohet nga Drejtori. Për të marrë certifikatën e pronës
2 ditë (paralel me
Procedurën 2)
EUR 4 për certifikatën e pronës dhe EUR 5 për planin e parcelës së
tokës
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 24
nevojiten dokumentet e mëposhtme: letërnjoftimi, certifikata e vjetër dhe formulari i aplikimit. Avokati kontrollon për pengesa të bartjes së pronës – hipoteka, barrë ose ngarkesa tjera, mbi pronën para se të bëhet transferi.
*2 Marrja e letër konfirmimit tatimor nga Drejtoria për Financa dhe Pronë e Komunës
Agjencia: Drejtoria për Financa dhe Pronë e Komunës Shitësi kërkon këtë letër konfirmimi nga komuna për të vërtetuar se të gjitha tatimet për pronën janë paguar dhe se prona mund të shitet. Shitësi duhet të paraqesë këto dokumente në zyrën kadastrale për të qenë në gjendje të marrë informata nga ta, pra listën poseduese dhe planin e parcelës.
2 ditë (paralel me
Procedurën 1)
Pa kosto
3 Marrja e kopjeve të certifikuara të certifikatave të biznesit në komunë
Agjencia: Agjencia për Regjistrimin e Biznesit e
1 ditë EUR 20 (EUR 2,50 për faqe), vlerësuar në bazë të një supozimi
se shumica e certifikatave të biznesit kanë 8 faqe
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 25
Kosovës dhe Komuna Si Shitësi ashtu edhe Blerësi duhet të paraqesin kopjet e certifikatave të biznesit që vërtetojnë se biznesi është ekzistues (që duhet të ripërtërihen çdo vit) avokatit që do të përgatisë marrëveshjen e shitjes.
4 Noteri përgatit marrëveshjen e shitblerjes dhe e noterizon
Agjencia: Noteri Sipas Ligjit Nr. 03/L-10 për Noterinë, funksioni i legalizimit të transaksioneve me pronën me patundshme është transferuar te Noterit. Sipas Ligjit: noteri përgatit dhe certifikon dokumentet e pronës, me kërkesë të personave fizik ose juridik, ose autoriteteve publike. Noteri përgatit dhe noterizon dokumentet në lidhje me, ndër të tjera, operacionet e mëposhtme, të cilat palët dëshirojnë ose kërkohet që të japin: 1. Procedimin e deklaratave
2 ditë EUR 173.27
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 26
dhe të dhënave për çështjet ligjore ose transaksionet e bëra nga Noteri ose në prani të tij ose saj; 2.certifikimin dhe konfirmimin e fakteve nga Noteri, përfshirë certifikimin se kopjet janë kopje të vërteta të dokumentit origjinal; 3. Legalizimin e nënshkrimeve të vëna nga individët në dokumentet e nënshkruara në dorë; dhe 4. Marrjen e deklaratave nën betim. Taksat e noterëve janë përcaktuar nga Ministria e Drejtësisë, në konsultim me Odën e Noterëve. Udhëzimi Administrativ Nr. 02/2012 mbi Taksat e përkohshme të noterisë përcakton takste përkohshme të noterisë për aktet dhe shërbimet noterike në Republikën e Kosovës. Sipas nenit 5 të udhëzimit: “normat e taksave të noterit përcaktohen në bazë të vlerës së transaksionit të aktit noterial”. Për aktet noteriale të përgatitura në bazë të vlerës
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 27
së transaksionit dhe të cilat nuk janë të përfshira në taksat tjera, taksat e noterit kalkulohen si vijon: Vlera e transaksionit në Euro Për pronat me vlerë:
0,01 EUR deri 2.500,00 EUR – taksa është 20 EUR 2.501,00 EUR deri 5.000,00 EUR - taksa është 30 EUR 5.001,00 EUR deri 20.000,00 EUR - taksa është 50 EUR 20.001,00 EUR deri 60.000,00 EUR - taksa është 80 EUR 60.001,00 EUR deri 100.000,00 EUR - taksa është 120 EUR
Për aktet noteriale ku vlera e transaksionit tejkalon shumën e 100,000.00 EUR, taka do të ngritët për 20 EUR për çdo 20,000.00, por nuk mund të tejkalojë shumën totale të taksës prej 1.000 EUR.
5 Pagesa e tatimeve komunale në transaksionin e pronës së patundshme
Agjencia: Drejtoria e Financave dhe Pronës e Komunës / cilado bankë komerciale
1 ditë EUR 150 + EUR 1 (shërbime bankare)
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 28
Ky tatim në transfer është taksë e sheshtë. Në të kaluarën ka qenë përqindje e vlerës së pronës, por tash është vlerë fikse për transfer të parcelës tokësore. Pas pagesës në bankë, në komunë duhet të sillet dëshmia e pagesës. Shuma e tatimit është përcaktuar me Rregulloren Komunale për taksa, tarifa dhe tatim, e datës 02.12.2011, (neni 4).
6 Regjistrimi i transferit të pronës në Drejtorinë e Gjeodezisë dhe Kadastrit në Komunë
Agjencia: Drejtoria e Gjeodezisë dhe Kadastrit e Komunës Pas dorëzimit të të gjitha dokumenteve, komuna jep kuponin për pagesë për të paguar taksat e regjistrimit në një bankë komerciale.
20 ditë EUR 80 (Taksa e regjistrimit) + EUR 1 (shërbimet bankare)
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 29
Në përputhje me Udhëzimin Administrativ MMPH Nr. 08/2014 për taksat në produktet për regjistrimin e të drejtave të pronës së paluajtshme nga zyrat kadastrale të komunale janë si vijon: Për transaksionet me shumë 10,000 EUR - taksa është 20 EUR Për transaksionet me shumë 10,001 EUR deri 30,000 EUR - taksa është 30 EUR Për transaksionet me shumë 30,001 EUR deri 50,000 EUR - taksa është 35 EUR Për transaksionet me shumë 50,001 EUR deri 100,000 EUR - taksa është 50 EUR Për shumat mbi 100,001 EUR dhe për çdo tejkalim të 50,000 EUR - taksa është 50 EUR plus 30 EUR për vlerë tejkaluese.
* Ndodh paralel me një procedurë tjetër.
Indeksi / Pyetja Përgjigjja Rezultati Informatat të
sakta (P/J) Korrigjimet
Indeksi i cilësisë së administrimit të tokës (0-30) 20.5
Indeksi i besueshmërisë së infrastrukturës (0-8) 7.0
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 30
Cili është institucioni përgjegjës për regjistrimin e
pronës së paluajtshme?
Zyra Kadastrale në
Prishtinë
Në çfarë formati mbahen titujt e tokave në regjistër
në qytetin më të madh afarist të ekonomisë – në
format letre apo në format të kompjuterizuar
(skanuar ose plotësisht digjital)?
Kompjuter/Skanuara 1.0
A ka bazë elektronike të të dhënave për kontrollimin
e pengesave për transferin e pronës (barrë tatimore,
hipoteka, kufizime ose të njëjta)?
Po 1.0
Institucioni përgjegjës për planet që tregojnë kufijtë
ligjor në qytetin më të madh afarist:
Agjencia Kadastrale e
Kosovës
Në çfarë formati mbahen shumica e hartave të
parcelave të tokës në qytetin më të madh afarist—
në format letre apo në format të kompjuterizuar
(skanuar ose plotësisht digjital)?
Kompjuter/plotësisht
digjitale 2.0
A ka një databazë elektronike për regjistrimin e
kufijve, kontrollimin e planeve dhe ofrimin e
informatave kadastrale (sistem i informatave
gjeografike)?
Po 1.0
Të dhënat e regjistruara nga agjencia për
regjistrimin e pronës së paluajtshme dhe agjencia
kadastrale ose e hartave a mbahen në një databazë
të vetme, në databaza të ndara por të lidhura ose në
databaza të ndara?
Një databazë e vetme 1.0
A përdorin numrin e njëjtë identifikues për pronat
agjencia për regjistrimin e pronave të paluajtshme
dhe agjencia kadastrale ose e hartave?
Po 1.0
Indeksi i transparencës së informatave (0–6) 1.5
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 31
Kush mund të merr informata për pronësinë mbi
tokën në agjencinë përgjegjëse për regjistrimin e
pronës së paluajtshme në qytetin më të madh
afarist?
Vetëm ndërmjetësuesit
(noterët, avokatët, etj.) 0.0
A është lista e dokumenteve që kërkohen për të
kompletuar cilindo lloj të transaksionit të pronës në
dispozicion të publikut – nëse po, si?
Po, on-line 0.5
Linku për qasje on-line:
http://kk.rks-
gov.net/prishtina/getatt
achment/Home/141508
---Udhezues-per-qy...
A është bërë e disponueshme për publikun lista e
taksave të aplikueshme për çfarëdo transaksioni
pronësor në agjencinë përgjegjëse për regjistrimin e
pronës së paluajtshme në qytetin më të madh
afarist – nëse po, si?
Po, on-line 0.5
Linku për qasje on-line:
http://www.kca-
ks.org/documents/1017
9/20916/Ministriua082
01414.pdf/0f2f30f9...
A zotohet agjencioni përgjegjës për regjistrimin e
pronës së paluajtshme për dhënien e një dokumenti
obligativ ligjërisht që dëshmon pronësinë mbi
pronën brenda një kornize kohore të caktuar – nëse
po, si e komunikon standardin e shërbimit?
Jo 0.0
Linku për qasje on-line:
A ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për
paraqitjen e ankesave për një problem që ka Jo 0.0
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 32
ndodhur në agjencionin përgjegjës për regjistrimin e
pronës së paluajtshme?
Informatat kontaktuese:
A ka statistika zyrtare të disponueshme publikisht që
përcjellin numrin e transaksioneve në agjencinë e
regjistrimit të pronës së paluajtshme?
Jo 0.0
Numri i transferove pronësore në qytetin më të
madh afarist në vitin 2014:
Kush mund të konsultojë hartat e parcelave
tokësore në qytetin më të madh afarist?
Vetëm ndërmjetësuesit
dhe palët e interesit 0.0
A është skema e taksave për qasje në harta e
disponueshme për publikun —nëse po, si? Po, on-line 0.5
Linku për qasje on-line:
http://www.kca-
ks.org/documents/1017
9/22166/1c.pdf/59ac1c
7a-848a-471c-8b13-...
A është përkushtuar agjencia kadastrale ose e
hartave për të nxjerrë një hartë të përditësuar
brenda një kornize kohore të caktuar —dhe nëse po,
si e komunikon standardin e shërbimit?
Jo 0.0
Linku për qasje on-line:
A ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për
paraqitjen e ankesave për problemet që kanë
ndodhur në agjencinë kadastrale ose të hartave?
Jo 0.0
Informatat kontaktuese:
Indeksi i mbulimit gjeografik (0–8) 8.0
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 33
A janë të gjitha parcelat tokësore në pronësi private
në ekonomi formalisht të regjistruara në regjistrin e
pronës së paluajtshme?
Po 2.0
A janë të gjitha parcelat tokësore në pronësi private
në qytetin më të madh afarist formalisht të
regjistruara në regjistrin e pronës së paluajtshme?
Po 2.0
A janë të gjitha parcelat tokësore në pronësi private
në ekonomi në hartë? Po 2.0
A janë të gjitha parcelat tokësore në pronësi private
në qytetin më të madh afarist në hartë? Po 2.0
Indeksi i zgjidhjes së kontesteve të tokës (0–8) 4.0
A kërkon ligji që të gjitha transaksionet e shitjes së
pronë të regjistrohen në regjistrin e pronës së
paluajtshme për ti bërë të bartshme te palët e
treta?
Po 1.5
A është sistemi formal i regjistrimit të pronës së
paluajtshme objekt i një garancioni shtetëror apo
privat?
Po 0.5
A ka mekanizëm specifik të kompensimit për të
mbuluar humbjet e shkaktuara palëve që janë
angazhuar në mirëbesim në një transaksion prone
bazuar në informata të gabuara të certifikuara nga
regjistri i pronës së paluajtshme?
Jo 0.0
A kërkon sistemi ligjor verifikim të vlefshmërisë
ligjore të dokumenteve të nevojshme për
transaksion të një prone p.sh., kontrollimin e
pajtueshmërisë së kontratave me kërkesat e ligjit)?
Po 0.5
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 34
Nëse po, kush është përgjegjës për kontrollimin e
ligjshmërisë së dokumenteve? Noteri.
A kërkon sistemi ligjor verifikim të identitetit të
palëve të transaksionit të pronës? Po 0.5
Nëse po, kush është përgjegjës për verifikimin e
identitetit të palëve? Noteri.
A ka databazë kombëtare për të verifikuar saktësinë
e dokumenteve të identitetit? Jo 0.0
Për një kontest toke standard ndërmjet dy
bizneseve lokale për të drejtat e zotërimit me vlerë
sa 50 herë të ardhurat për kokë banori dhe që
ndodhet në qytetin afarist më të madh, cila gjykatë
do të ishte përgjegjëse për rastin në shkallë të parë?
Gjykata Themelore në
Prishtinë
Sa merr kohë mesatarisht për të marrë vendimin
nga gjykata e shkallës së parë për një rast të tillë (pa
ankesë)?
Ndërmjet 2 e 3 vite 1.0
A ka statistika rreth numrit të kontesteve të tokës
në shkallën e parë? Jo 0.0
Numri i kontesteve tokësore në qytetin më të madh
afarist në vitin 2014:
2. Tabela e reformave #2: Përmirësimet e procesit ekzistues
Nr. Procedura Koha për
kompletim Kostot e
ndërlidhura Organi
ekzekutues
Baza ligjore operacional
e
Reforma që duhet bërë
(p.sh. eliminimi,
riorganizimi
Mekanizmi për reformë:
ndryshimi i (L)igjit,
ndryshimi i (R)regullores,
Koha e nevojshme për
reformë: (S)hkurtë,
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 35
, s’ka ndryshim)
Përmirësim (O)peracional)
(M)esme, (G)jatë)1
1 Marrja e kopjeve të certifikatës së pronës dhe planit të parcelës në Drejtorinë Komunale të Gjeodezisë dhe Kadastrit
Agjencia: Drejtoria Komunale e Gjeodezisë dhe Kadastrit Shitësi duhet të paraqesë këto dokumente (kopje të certifikatës së pronës dhe planit të parcelës) avokatit i cili do të përgatisë marrëveshjen për shitje. Certifikata e pronës duhet të nënshkruhet dhe të aprovohet nga Drejtori. Për të marrë certifikatën e pronës nevojiten dokumentet e mëposhtme: letërnjoftimi, certifikata e vjetër dhe formulari i
2 ditë (paralel me Procedurën
2)
EUR 4 për certifikatën e pronës dhe EUR 5 për planin e
parcelës së tokës
1 Shkurtë = reforma zbatohet dhe validohet deri më 31 maj 2016. Mesme = reforma zbatohet dhe validohet deri më 31 maj 2017. Gjatë = reforma zbatohet dhe validohet
pas datës 1 qershor 2017.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 36
aplikimit. Avokati kontrollon për pengesa të bartjes së pronës – hipoteka, barrë ose ngarkesa tjera, mbi pronën para se të bëhet transferi.
*2 Marrja e letër konfirmimit tatimor nga Drejtoria për Financa dhe Pronë e Komunës
Agjencia: Drejtoria për Financa dhe Pronë e Komunës Shitësi kërkon këtë letër konfirmimi nga komuna për të vërtetuar se të gjitha tatimet për pronën janë paguar dhe se prona mund të shitet. Shitësi duhet të paraqesë këto dokumente në zyrën kadastrale për të qenë në gjendje të marrë informata nga ta, pra listën poseduese dhe planin e parcelës.
2 ditë (paralel me Procedurën
1)
Pa kosto
3 Marrja e kopjeve të certifikuara të
1 ditë EUR 20 (EUR 2,50 për
faqe),
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 37
certifikatave të biznesit në komunë
Agjencia: Agjencia për Regjistrimin e Biznesit e Kosovës dhe Komuna Si Shitësi ashtu edhe Blerësi duhet të paraqesin kopjet e certifikatave të biznesit që vërtetojnë se biznesi është ekzistues (që duhet të ripërtërihen çdo vit) avokatit që do të përgatisë marrëveshjen e shitjes.
vlerësuar në bazë të një supozimi se shumica e
certifikatave të biznesit
kanë 8 faqe
4 Noteri përgatit marrëveshjen e shitblerjes dhe e noterizon
Agjencia: Noteri Sipas Ligjit Nr. 03/L-10 për Noterinë, funksioni i legalizimit të transaksioneve me pronën me patundshme është transferuar te Noterit. Sipas Ligjit: noteri përgatit dhe certifikon dokumentet e
2 ditë EUR 173.27
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 38
pronës, me kërkesë të personave fizik ose juridik, ose autoriteteve publike. Noteri përgatit dhe noterizon dokumentet në lidhje me, ndër të tjera, operacionet e mëposhtme, të cilat palët dëshirojnë ose kërkohet që të japin: 1. Procedimin e deklaratave dhe të dhënave për çështjet ligjore ose transaksionet e bëra nga Noteri ose në prani të tij ose saj; 2.certifikimin dhe konfirmimin e fakteve nga Noteri, përfshirë certifikimin se kopjet janë kopje të vërteta të dokumentit origjinal; 3. Legalizimin e nënshkrimeve të vëna nga individët në dokumentet e nënshkruara në dorë; dhe 4. Marrjen e deklaratave nën betim. Taksat e noterëve janë
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 39
përcaktuar nga Ministria e Drejtësisë, në konsultim me Odën e Noterëve. Udhëzimi Administrativ Nr. 02/2012 mbi Taksat e përkohshme të noterisë përcakton takste përkohshme të noterisë për aktet dhe shërbimet noterike në Republikën e Kosovës. Sipas nenit 5 të udhëzimit: “normat e taksave të noterit përcaktohen në bazë të vlerës së transaksionit të aktit noterial”. Për aktet noteriale të përgatitura në bazë të vlerës së transaksionit dhe të cilat nuk janë të përfshira në taksat tjera, taksat e noterit kalkulohen si vijon: Vlera e transaksionit në Euro Për pronat me vlerë:
0,01 EUR deri 2.500,00 EUR – taksa është 20 EUR 2.501,00 EUR deri
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 40
5.000,00 EUR - taksa është 30 EUR 5.001,00 EUR deri 20.000,00 EUR - taksa është 50 EUR 20.001,00 EUR deri 60.000,00 EUR - taksa është 80 EUR 60.001,00 EUR deri 100.000,00 EUR - taksa është 120 EUR
Për aktet noteriale ku vlera e transaksionit tejkalon shumën e 100,000.00 EUR, taka do të ngritët për 20 EUR për çdo 20,000.00, por nuk mund të tejkalojë shumën totale të taksës prej 1.000 EUR.
5 Pagesa e tatimeve komunale në transaksionin e pronës së patundshme
Agjencia: Drejtoria e Financave dhe Pronës e Komunës / cilado bankë komerciale Ky tatim në transfer është taksë e sheshtë.
1 ditë EUR 150 + EUR 1
(shërbime bankare)
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 41
Në të kaluarën ka qenë përqindje e vlerës së pronës, por tash është vlerë fikse për transfer të parcelës tokësore. Pas pagesës në bankë, në komunë duhet të sillet dëshmia e pagesës. Shuma e tatimit është përcaktuar me Rregulloren Komunale për taksa, tarifa dhe tatim, e datës 02.12.2011, (neni 4).
6 Regjistrimi i transferit të pronës në Drejtorinë e Gjeodezisë dhe Kadastrit në Komunë
Agjencia: Drejtoria e Gjeodezisë dhe Kadastrit e Komunës Pas dorëzimit të të gjitha dokumenteve, komuna jep kuponin për pagesë për të paguar taksat e regjistrimit në një bankë komerciale.
20 ditë EUR 80 (Taksa e regjistrimit)
+ EUR 1 (shërbimet bankare)
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 42
Në përputhje me Udhëzimin Administrativ MMPH Nr. 08/2014 për taksat në produktet për regjistrimin e të drejtave të pronës së paluajtshme nga zyrat kadastrale të komunale janë si vijon: Për transaksionet me shumë 10,000 EUR - taksa është 20 EUR Për transaksionet me shumë 10,001 EUR deri 30,000 EUR - taksa është 30 EUR Për transaksionet me shumë 30,001 EUR deri 50,000 EUR - taksa është 35 EUR Për transaksionet me shumë 50,001 EUR deri 100,000 EUR - taksa është 50 EUR Për shumat mbi 100,001 EUR dhe për çdo tejkalim të 50,000 EUR - taksa është 50 EUR plus 30 EUR për vlerë tejkaluese.
* Ndodh paralel me një procedurë tjetër.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 43
Indeksi / Pyetja Përgjigjja Organi
ekzekutues Baza ligjore ose
operacionale
Reforma që duhet bërë
(p.sh. eliminimi,
riorganizimi, s’ka ndryshim)
Mekanizmi për reformë:
ndryshimi i (L)igjit, ndryshimi
i (R)regullores, Përmirësim
(O)peracional)
Koha e nevojshme për
reformë: (S)hkurtë, (M)esme, (G)jatë2
Indeksi i cilësisë së administrimit të tokës (0-30)
Indeksi i besueshmërisë së infrastrukturës (0-8)
Cili është institucioni përgjegjës
për regjistrimin e pronës së
paluajtshme?
Zyra Kadastrale
në Prishtinë
Në çfarë formati mbahen titujt e
tokave në regjistër në qytetin
më të madh afarist të
ekonomisë – në format letre
apo në format të
kompjuterizuar (skanuar ose
plotësisht digjital)?
Kompjuter/Skan
uara
2 Shkurtë = reforma zbatohet dhe validohet deri më 31 maj 2016. Mesme = reforma zbatohet dhe validohet deri më 31 maj 2017. Gjatë = reforma zbatohet dhe validohet
pas datës 1 qershor 2017.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 44
A ka bazë elektronike të të
dhënave për kontrollimin e
pengesave për transferin e
pronës (barrë tatimore,
hipoteka, kufizime ose të
njëjta)?
Po
Institucioni përgjegjës për
planet që tregojnë kufijtë ligjor
në qytetin më të madh afarist:
Agjencia
Kadastrale e
Kosovës
Në çfarë formati mbahen
shumica e hartave të parcelave
të tokës në qytetin më të madh
afarist— në format letre apo në
format të kompjuterizuar
(skanuar ose plotësisht digjital)?
Kompjuter/plot
ësisht digjitale
A ka një databazë elektronike
për regjistrimin e kufijve,
kontrollimin e planeve dhe
ofrimin e informatave
kadastrale (sistem i informatave
gjeografike)?
Po
Të dhënat e regjistruara nga
agjencia për regjistrimin e
pronës së paluajtshme dhe
agjencia kadastrale ose e
hartave a mbahen në një
databazë të vetme, në databaza
të ndara por të lidhura ose në
databaza të ndara?
Një databazë e
vetme
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 45
A përdorin numrin e njëjtë
identifikues për pronat agjencia
për regjistrimin e pronave të
paluajtshme dhe agjencia
kadastrale ose e hartave?
Po
Indeksi i transparencës së informatave (0–6)
Kush mund të merr informata
për pronësinë mbi tokën në
agjencinë përgjegjëse për
regjistrimin e pronës së
paluajtshme në qytetin më të
madh afarist?
Vetëm
ndërmjetësuesit
(noterët,
avokatët, etj.)
A është lista e dokumenteve që
kërkohen për të kompletuar
cilindo lloj të transaksionit të
pronës në dispozicion të
publikut – nëse po, si?
Po, on-line
Linku për qasje on-line:
http://kk.rks-
gov.net/prishtin
a/getattachmen
t/Home/141508
---Udhezues-
per-qy...
A është bërë e disponueshme
për publikun lista e taksave të
aplikueshme për çfarëdo
transaksioni pronësor në
agjencinë përgjegjëse për
regjistrimin e pronës së
Po, on-line
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 46
paluajtshme në qytetin më të
madh afarist – nëse po, si?
Linku për qasje on-line:
http://www.kca
-
ks.org/documen
ts/10179/20916
/Ministriua0820
1414.pdf/0f2f30
f9...
A zotohet agjencioni përgjegjës
për regjistrimin e pronës së
paluajtshme për dhënien e një
dokumenti obligativ ligjërisht që
dëshmon pronësinë mbi pronën
brenda një kornize kohore të
caktuar – nëse po, si e
komunikon standardin e
shërbimit?
Jo
Linku për qasje on-line:
A ka mekanizëm specifik dhe të
veçantë për paraqitjen e
ankesave për një problem që ka
ndodhur në agjencionin
përgjegjës për regjistrimin e
pronës së paluajtshme?
Jo
Informatat kontaktuese:
A ka statistika zyrtare të
disponueshme publikisht që
përcjellin numrin e
Jo
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 47
transaksioneve në agjencinë e
regjistrimit të pronës së
paluajtshme?
Numri i transferove pronësore
në qytetin më të madh afarist
në vitin 2014:
Kush mund të konsultojë hartat
e parcelave tokësore në qytetin
më të madh afarist?
Vetëm
ndërmjetësuesit
dhe palët e
interesit
A është skema e taksave për
qasje në harta e disponueshme
për publikun —nëse po, si?
Po, on-line
Linku për qasje on-line:
http://www.kca
-
ks.org/documen
ts/10179/22166
/1c.pdf/59ac1c7
a-848a-471c-
8b13-...
A është përkushtuar agjencia
kadastrale ose e hartave për të
nxjerrë një hartë të përditësuar
brenda një kornize kohore të
caktuar —dhe nëse po, si e
komunikon standardin e
shërbimit?
Jo
Linku për qasje on-line:
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 48
A ka mekanizëm specifik dhe të
veçantë për paraqitjen e
ankesave për problemet që
kanë ndodhur në agjencinë
kadastrale ose të hartave?
Jo
Informatat kontaktuese:
Indeksi i mbulimit gjeografik (0–8)
A janë të gjitha parcelat
tokësore në pronësi private në
ekonomi formalisht të
regjistruara në regjistrin e
pronës së paluajtshme?
Po
A janë të gjitha parcelat
tokësore në pronësi private në
qytetin më të madh afarist
formalisht të regjistruara në
regjistrin e pronës së
paluajtshme?
Po
A janë të gjitha parcelat
tokësore në pronësi private në
ekonomi në hartë?
Po
A janë të gjitha parcelat
tokësore në pronësi private në
qytetin më të madh afarist në
hartë?
Po
Indeksi i zgjidhjes së kontesteve të tokës (0–8)
A kërkon ligji që të gjitha
transaksionet e shitjes së pronë
të regjistrohen në regjistrin e
Po
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 49
pronës së paluajtshme për ti
bërë të bartshme te palët e
treta?
A është sistemi formal i
regjistrimit të pronës së
paluajtshme objekt i një
garancioni shtetëror apo privat?
Po
A ka mekanizëm specifik të
kompensimit për të mbuluar
humbjet e shkaktuara palëve që
janë angazhuar në mirëbesim në
një transaksion prone bazuar në
informata të gabuara të
certifikuara nga regjistri i pronës
së paluajtshme?
Jo
A kërkon sistemi ligjor verifikim
të vlefshmërisë ligjore të
dokumenteve të nevojshme për
transaksion të një prone p.sh.,
kontrollimin e pajtueshmërisë
së kontratave me kërkesat e
ligjit)?
Po
Nëse po, kush është përgjegjës
për kontrollimin e ligjshmërisë
së dokumenteve?
Noteri.
A kërkon sistemi ligjor verifikim
të identitetit të palëve të
transaksionit të pronës?
Po
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 50
Nëse po, kush është përgjegjës
për verifikimin e identitetit të
palëve?
Noteri.
A ka databazë kombëtare për të
verifikuar saktësinë e
dokumenteve të identitetit?
Jo
Për një kontest toke standard
ndërmjet dy bizneseve lokale
për të drejtat e zotërimit me
vlerë sa 50 herë të ardhurat për
kokë banori dhe që ndodhet në
qytetin afarist më të madh, cila
gjykatë do të ishte përgjegjëse
për rastin në shkallë të parë?
Gjykata
Themelore në
Prishtinë
Sa merr kohë mesatarisht për të
marrë vendimin nga gjykata e
shkallës së parë për një rast të
tillë (pa ankesë)?
Ndërmjet 2 e 3
vite
A ka statistika rreth numrit të
kontesteve të tokës në shkallën
e parë?
Jo
Numri i kontesteve tokësore në
qytetin më të madh afarist në
vitin 2014:
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 51
3. Tabela e Reformave #3: Inventari i organeve plotësuese të përfshira në proces
Nr. Qeveria e Organit Jo-qeveritar
Numri
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 52
I. SHTOJCA I: BANKA BOTËRORE REFORMA DOMETHËNËSE 2008 - 2016
Njëzet e dy ekonomi e kanë bërë më të lehtë regjistrimin e transferit të pronës në periudhën 2014/15. Përmirësimet më të zakonshme kanë përfshirë
reduktimin e tatimeve në transferin e pronës, kombinimin ose eliminimin e procedurave të regjistrimit, integrimin e platformave elektronike, fillimin e
aplikimit të procedurave të përshpejtuara dhe përfitime të përgjithshme në efikasitetin e administrative.
Kazakistani dhe Butani janë në mesin e ekonomive që kanë bërë përmirësimet më të mëdha në lehtësimin e regjistrimit të pronës në periudhën 2014/15.
Në dhjetor të vitit 2014 Kazakistani ka eliminuar nevojën për marrjen e një pasaporte të përditësuar teknike për transfere të pronës, si dhe kërkesën për
noterizim të dokumenteve të inkorporimit të shitësit dhe blerësit. Këto masa kanë eliminuar një procedurë dhe kanë reduktuar kohën e nevojshme për një
transfer prone për 6.5 ditë (figura1).
Butani ka nisur një sistem on-line të transaksionit të tokës, E-Saktor, në vitin 2014. Sistemi i ri ndërlidh bazat e të dhënave të komunës Thimphu dhe
Komisionit Kombëtar të Tokës. Kjo ka ndihmuar në riorganizimin e procedurave të brendshme duke lejuar përdoruesit të kontrollojnë informatat për kufijtë
e pronave dhe pronësinë. Përveç kësaj, sistemi lejon dorëzimin elektronik të transfereve të tokës për miratim në Komisionin Kombëtar të Tokës. Pronarët e
tokave mund të përdorin platformën on-line edhe për të parë nëse të gjitha transaksionet lidhur me tokën e tyre janë kryer në përputhje me kërkesat
ligjore. Falë bashkëpunimit të përmirësuar ndërmjet Komunës dhe Komisioni Kombëtar të Tokës, regjistri i tokave ka qenë në gjendje të avancojë shërbimet
e tij dhe të reduktojë për 15 ditë kohën e nevojshme për transfer të pronës.
Në mesin e rajoneve, është Afrika nën-Sahariane që ka zbatuar më së shumti reforma lidhur me transferin e pronës në periudhën 2014/15. Për shembull,
Nigeria ka reduktuar taksën e pëlqimit dhe detyrimet për vulë të paguara gjatë transferit të pronës. Kepi i Gjelbër, Çadi, Republika e Kongos, Bregu i
Fildishtë, Gaboni, Guinea Bisau, Madagaskari dhe Senegali e kanë bërë transferin e pronave më pak të kushtueshëm duke ulur tatimet në transfer të
pronës.
Gjashtë ekonomi në Evropë dhe Azi Qendrore kanë thjeshtëzuar transferet e pronave duke eliminuar procedurat e panevojshme dhe reduktuar kohën e
nevojshme për përfundimin e formaliteteve të ndara për regjistrim. Për shembull, Bjellorusia dhe Rusia kanë filluar aplikimin kufizimeve kohore efektive për
regjistrim shtetëror të transferit të pronës. Letonia ka filluar aplikimin e një formulari të ri për regjistrim shtetëror, duke eliminuar kërkesën për dorëzim të
një deklarate të aksionarëve si dokument i veçantë. Uzbekistani ka filluar aplikimin e një formulari të ri për të dhënat e pronës, që përfshin të gjitha barrët
që pengojnë tjetërsimin e pronës, kufizimet dhe tatimet e papaguara. Miratimi i formularit të ri ka eliminuar kërkesën për marrjen e tri certifikatave të
veçanta për mospasjen e barrëve që pengojnë tjetërsimin e pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 53
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 54
1. Bashkimi Evropian(24): Reformat në Regjistrimin e pronës sipas ekonomive TBB2008-
TBB2016
Austria
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: Austria e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë, duke
kërkuar paraqitjen on-line të aplikimeve për të regjistruar transferimet e
pronësisë.
Belgjika = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Belgjika e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke inkuadruar regjistrimin elektronik të pronës.
TBB 2012: Belgjika e ka bërë më të shpejtë regjistrimin e pronës për sipërmarrësit, duke vendosur afate kohore dhe duke zbatuar sistemin e saj “ e-noteriat”.
TBB 2010: Belgjika e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke vendosur afate kohore për disa procedura.
TBB 2011: Kryeqyteti i Belgjikës Brukseli e ka bërë më të vështirë transferimin e pronësisë, duke kërkuar një certifikatë të tokës së padëmtueshme.
Bullgaria = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Bullgaria ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar
pronën duke lansuar një regjistër të integruar të pronës të bazuar në rrjet,
duke bërë të mundur kontrollimin e pronësinë dhe statusin e kadastrit të
pronave on-line.
Kroacia = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2008: Kroacia ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar
pronën përmes përmirësimeve të vazhdueshme në regjistrin e tokave.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 55
Qipro = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Qipro e ka bërë më të shpejtë transferimin e pronësisë duke
kompjuterizuar tokat.
Republika Çeke = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Republika Çeke e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronave
duke lejuar qasjen on-line në regjistrin e databazës tregtare dhe duke
eliminuar nevojën për pajisjen me një certifikate në forme letre nga regjistri,
para se të aplikohet për regjistrim në kadastër.
TBB 2012: RepublikaÇeke shpejtoj regjistrimin e pronave duke
kompjuterizuar zyrën kadastrale, duke dixhitalizuar të gjitha të dhënat, si dhe
duke inkuadruar komunikimin elektronik me noteritë. TBB 2010: RepublikaÇeke e bëri më të lehtë regjistrimin nëpërmes
riorganizimit të vazhdueshëm të regjistrit, të kombinuar me kompjuterizimin
e regjistrit.
TBB 2014: Republika Çeke e bëri më të shtrenjtë transferimin e
pronësisë duke rritur ratën e tatimit në transferimin e pronësisë.
Danimarka
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Danimarka e bëri më të lehtë regjistrimin e pronave duke
inkuadruar dorëzimin elektronik të aplikimeve për transferim të pronës në
regjistrin e tokave. TBB 2011: Kompjuterizimi i regjistrit të tokave në Danimarkë ka
përgjysmuar numrin e procedurave të nevojshme për të regjistruar pronën.
Estonia = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Estonia e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronësisë duke
kompjuterizuar të dhënat e pronave në regjistrin e tokave dhe mundësoi
noteritë për ta zhvilluar procesin on-line.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 56
Franca
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Franca e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke
shpejtuar regjistrimin e veprës së shitjes në regjistrin e tokave.
TBB 2010: Franca e bëri më të lehtë dhe më të shpejtë transferimin e
pronësisë duke implementuar plotësisht sistemin on-line, i cili i mundëson
noteritë për të marrë pengesat për bartje të pronësisë dhe dokumentet e
pronësisë nga regjistri elektronik i tokave. TBB 2008: Franca reduktojë kohën e nevojshme për të regjistruar pronën
duke implementuar një sistem të ri (Tele@ctes), i cili lejon noteritë të kenë
qasje në regjistrimin e tokave në mënyrë elektronike.
Gjermania
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Gjermania e ka bërë më të shtrenjtë regjistrimin e
pronësisë duke ngritur tatimin në transferimin e pronësisë. TBB 2008: Gjermania e bëri më të kushtueshëm regjistrimin e
pronësisë duke rritur tatimin për transfer në Berlin.
Greqia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Greqia e bëri më të lehtë transferimin e pronësisë duke
reduktuar tatimin në transferimin e pronësisë dhe duke eliminuar kërkesat-
certifikatat e shlyerjes për tatim komunal.
TBB 2011: Greqia e bëri më të kushtueshme transferimin e pronësisë
duke rritur tatimin për transfer nga 1% e vlerës së pronësisë në 10% të
vlerës së pronësisë.
Hungaria
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: Hungaria reduktojë taksën e regjistrimit të pronësisë në 6% të
vlerës së pronësisë.
TBB 2009: Hungaria themeloj një zyre të re regjistrimi në Budapest e cila
shpejtoi regjistrimin e pronës duke reduktuar kohën e nevojshme për të
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 57
regjistruar një titull.
TBB 2008: Hungaria e ka bërë më të shpejtë regjistrimin e pronësisë duke
hapur një zyre të dytë për regjistrimin e tokave në Budapest, e cila reduktoje
kohën e nevojshme për të dorëzuar një aplikim në regjistrin e tokave për të
regjistruar një titull
Irlanda
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Irlanda e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke
rritur sistemin e kompjuterizuar në regjistrin e tokave dhe duke implementuar
sistemin on-line për regjistrimin e titullit.
TBB 2013: Irlanda e ka bërë transferimin e pronësisë më pak të
kushtueshëm duke inkuadruar një vulë të vetme mbi normën detyruese për
transferimin e pronësisë jo rezidenciale, si dhe zgjeroi regjistrimin e
detyrueshëm për të gjitha pronat në Irlandë.
TBB 2010: Irlanda e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke
reduktuarçmimin maksimal të detyrimeve për vulë mbi transaksionet e
pronësisë.
Italia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Italia e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke
eliminuar kërkesën e certifikatës së energjisë për ndërtesa tregtare të cilat
nuk kanë sistem të ngrohjes.
TBB 2013: Italia e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke
digjitalizuar hartat kadastrale të pronësisë dhe duke i vendosur on-line në
dispozicion të noterive.
Letonia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Letonia e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke
inkuadruar një formular të ri aplikimi për transferim.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 58
TBB 2012: Letonia e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke
lejuar qasje elektronike në databazat e të dhënave tatimore komunale të cilat
tregojnë statusin tatimor të pronësisë, duke eliminuar kërkesën për të marrë
këtë informacion në formë të letrës.
TBB 2009: Letonia e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronësisë duke
prezantuar një bazë të dhënash në internet, e cila i lejon punonjësit e
regjistrimit të tokave për të verifikuar vlerën kadastrale të pasurive të
patundshme.
Lituania
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2009: Lituania e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronësisë duke
bashkuar procedurën për marrjen e certifikatës së transaksionit për pasurinë
e patundshme me procedurën e noterizimit.
Holanda
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Holanda e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke
rritur efikasitetin në procesin e kërkimit të titullit.
Polonia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Polonia e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke
paraqitur procedura on-line dhe duke reduktuar taksat noterike.
TBB 2013: Polonia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shpejtë duke
inkuadruar një sistem të ri të menaxhimit të ngarkesës së lëndëve për tokat
dhe regjistrat e pengjeve si dhe duke vazhduar me dixhitalizimin e të dhënave
tëregjistrit.
TBB 2011: Polonia lehtësoj regjistrimin e pronësisë duke kompjuterizuar
regjistrin e tokave.
TBB 2008: Polonia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më pak të
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 59
kushtueshme duke kaluar nga taksat e ndryshueshme të regjistrimit në një
taksë fikse.
Portugalia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: Portugalia themeloi një sportel të vetë m për regjistrimin e
pronës.
TBB 2010: Portugalia ka përshpejtuar regjistrimin e pronës nëpërmjet
kompjuterizimit të regjistrit të mbështetur nga një ndryshim në kodin e
regjistrit duke e bërë përdorimin e noterive opsionale.
TBB 2008: Portugalia ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar
pronën nëpërmjet kompjuterizimit të vazhdueshëm në regjistrat e pasurive të
patundshme në Lisbonë.
Rumania
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Rumania ka përshpejtuar regjistrimin e pronës duke inkuadruar
procedura të përshpejtuara në regjistrin e tokës dhe kadastrit.
Sllovenia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Sllovenia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë dhe më
pak të kushtueshme duke inkuadruar procedurat on-line dhe uljen e tarifave. TBB 2011: Kompjuterizimi më i gjerë në regjistrin e tokave në Slloveni ka
zvogëluar vonesat në regjistrimin e pasurive me 75%
Spanja
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015:Spanja e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke ulur
normën e tatimit në transferimin e pronësisë.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 60
Suedia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Suedia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke zbatuar
plotësisht një sistem të ri për regjistrimin e pronës
TBB 2011: Suedia e bëri regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke eliminuar
kërkesën për të marrë një dokument të parablerjes nga komuna.
TBB 2013:Në Suedi transferet e pronësisë morën më shume kohë
gjatë zbatimit të një sistemi të ri të teknologjisë së informacionit në
regjistrin e tokës. TBB 2012: Suedia ngriti çmimin e transferimit të pasurisë ndërmjet
kompanive.
Mbretëria e Bashkuar
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Mbretëria e Bashkuar e ka bërë transferimin e pronës më të
lehtë duke inkuadruar paraqitjen elektronike për aplikimet e transferimit të
pronës TBB 2010: Mbretëria e Bashkuar e ka përshpejtuar regjistrimin e pronës
duke inkuadruar procesin automatik-elektronik për kompensimin e
transaksionit të tokës.
2. Shtetet fqinje dhe të ndërlidhura (10): Reformat në Regjistrimin e pronës sipas
ekonomive TBB2008-TBB2016
Shqipëria = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015:Shqipëria e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
vendosur kufizime efektive kohore dhe duke kompjuterizuar të dhënat mbi
pronën e paluajtshme. TBB 2012: Shqipëria e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke i
vendosur kufizim kohor regjistrit të tokave për të regjistruar një titull
Bosnja dhe Hercegovina = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 61
TBB 2013: Bosnja dhe Hercegovina e ka bërë më të lehtë për të transferuar
pronën mes kompanive duke kompjuterizuar regjistrin tregtar.
TBB 2011:Bosnja dhe Hercegovina i ka zvogëluar vonesat për regjistrimin e
pronës në regjistrin e tokës në Sarajevë TBB 2009: Bosnja dhe Hercegovina e ka përshpejtuar regjistrimin e pronës
duke kompjuterizuar dokumentet në regjistrin e tokës në Sarajevë
Gjeorgjia = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2009:Gjeorgjia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke
eliminuar kërkesën për disa dokumente si dhe thjeshtimin dhe uljen e taksave
të regjistrimit. TBB 2008: Gjeorgjia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
eliminuar kërkesën e noterizimit për marrëveshjen e shitjes dhe ka reduktuar
kohën e nevojshme për të marrë një ekstrakt regjistër të sipërmarrësit për
regjistrimin e shitësit / blerësit nga gjykata e qarkut.
Kosova = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014:Kosova e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
inkuadruar një sistem të ri noterial dhe duke kombinuar procedurat për
hartim dhe duke legalizuar marrëveshjet e shit –blerjes.
TBB 2015: Kosova e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë
duke rritur taksën për regjistrimin e transaksioneve të pronës.
Maqedonia = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Maqedonia ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shpejtë dhe më
pak të kushtueshme me dixhitalizimin e kadastrës së patundshmërive dhe
duke eliminuar kërkesën e një certifikate mbi pengesat për bartje të
pronësisë .
TBB 2012: Maqedonia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke
ulur taksat noteriale dhe zbatimin e afateve kohore.
TBB 2010: Maqedonia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke
vendosur kufij të rinj kohorë për regjistrimin e një titulli të veprës në
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 62
kadastrën e patundshmërive dhe duke e bërë të mundur për të marrë një
certifikatë për mospengesa në bartje të pronë sisë nga regjistri i pasurive të
patundshme në vend se të merret përmjet gjykatës TBB 2009: Maqedonia e ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar
pronën me rritjen e stafit në zyrën e kadastrës.
Mali i Zi = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Mali i Zi e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke
inkuadruar një sistem noterial.
Serbia = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Serbia e ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë duke ofruar
një alternativë të përshpejtuar TBB 2009: Serbia e ka reduktuar koston për transferimin e pronës duke
ulur tatimin e transferimit të pronës.
TBB 2015:Serbia e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë duke
eliminuar procedurat e përshpejtuara për regjistrimin e transferimit të
pronësisë
Zvicra = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Zvicra e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke futur një
databazë të dhënash kombëtare për të kontrolluar pengesat për bartje të
pronësisë.
Turqia = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Turqia e ka bërë transferimin e pronës më të kushtueshme
duke rritur regjistrimin dhe disa taksa të tjera.
Ukraina = Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 63
TBB 2014: Ukraina e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë me
organizimin e procedurave dhe riorganizimin e sistemit të regjistrimit të
pronës TBB 2013: Ukraina e ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë duke
futur një afat kohor të efektshëm për aplikimet e transferimit dhe përpunimit
në kadastrën e tokave në Kiev.
3. Shtetet tjera (102): Reformat në Regjistrimin e pronës sipas ekonomive TBB2008-
TBB2016
Afganistani
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Afganistani ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke
reduktuar tatimet e transferimit të pronës TBB 2008: Afganistani e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë nga
riorganizimi i procesit të marrjes së miratimeve dhe duke digjitalizuar
sistemin e të dhënave së titullit të veprës në disa gjykata të qarkut.
Algjeria
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Algjeria e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë dhe më pak
të kushtueshme, duke ulur taksat noteriale dhe dukeeliminuar tatimin mbi
fitim.
Angola
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Angola ka bërë transferimin e pronës më pak të kushtueshme
duke ulur tatimin e transferimit.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 64
TBB 2010: Angola e ka përshpejtuar transferimet pronësore duke
dixhitalizuar regjistrit e tokave në Luanda dhe duke ndarë atë në 2 njësi,
secila përgjegjëse për gjysmën e tokës së mbuluar nga regjistri
Antigua dhe Barbuda
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: Në Antigua dhe Barbuda për transferim të pronës tani
kërkohet leje nga mbikëqyrësi kontrollues për të shmangur deklaratat e
dëmshme.
Argjentina
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Argjentina e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë
duke shtuar një kërkesë që noteri të marrë vlerën e referencës të
agjencisë tatimore për pronën para noterizimit të veprës së shitjes. TBB 2010: Argjentinae ka bërë transferimin e pronës më të vështirë
duke shtuar një kërkesë të re për të deklaruar të gjitha transaksionet mbi
300.000 pezeta argjentinase.
Azerbajxhani
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Azerbajxhani e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
futur një procedurë në internet për marrjen e certifikatës mbi pengesat e
bartjes së pronë sisë . TBB 2009: Azerbajxhani e ka bërë regjistrimin e pronës më të lehtë dhe më
të shpejtë duke prezantuar një regjistër të unifikuar të pronës.
Bahamet
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 65
TBB 2014: Bahamet e kanë bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
reduktuar detyrimet për vulë . TBB 2009: Bahamet e kanë reduktuar kohën e nevojshme për transferimin
e pronës duke inkuadruar një sistem të kompjuterizuar në regjistrin e të
dhënave.
TBB 2012: Bahamet ekanë bërë transferimin pronën më të
kushtueshme duke rritur taksat e zbatueshme mbi detyrimet për vulë .
Bahrejni
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Bahrejnie ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke
reduktuar taksat e regjistrimit.
TBB 2011: Bahrejn e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të rëndë duke
rritur taksat nëByronë e Regjistrimit të Tokës dhe Sondazheve.
Bangladesh
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: Bangladesh e ka ulur tatimin e transferimit të pronës në 6.7% të
vlerës së pasurisë TBB 2009: Bangladesh e ka përshpejtuar regjistrimin e pronës duke rritur
efikasitetin në zyrën e regjistrimit të veprës komunale.
Bjellorusia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Bjellorusia ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
inkuadruar një procedurë të re të shpejtuar
TBB 2014: Bjellorusia ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
inkuadruar një procedurë e linjës së shpejtë për regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Bjellorusia e ka thjeshtuar transferimin e pronës duke
larguarkërkesën për miratimin e komunës në transferimin e shumicës së
ndërtesave tregtare në Minsk.
TBB 2010: Bjellorusia ka vazhduar për të përmirësuar procesin e
regjistrimit të pronës duke rritur efikasitetin në regjistrin e tokës në Minsk, e
cila e ka reduktuar kohën e nevojshme për të verifikuar pronësinë, dhe duke
eliminuar kërkesën e krijuar të dokumenteve të noterizuara gjatë transferimit
të pronësisë.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 66
TBB 2009: Bjellorusia e ka përshpejtuar regjistrimin e pronës, duke krijuar
një regjistër të unifikuar si dhe duke inkuadruar kufizime të rrepta kohore në
regjistër dhe duke kompjuterizuar të dhënat e saj të pronësisë
Benin
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2008: Benin e ka bërë transferimin e pronës më pak të kushtueshme,
duke ulur taksën e regjistrimit.
Butan
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Butan e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
inkuadruar një sistem të kompjuterizuar për informacionin e tokave.
Botsvana
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Botsvana e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të vështirë
duke shtuar një kërkesë për të njoftuar agjencinë e tatimit për vlerën e
shtuar të pagesës së tatimit.
Brazili
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Brazilie ka bërë transferimin e pronës në Sao Paolo më të
shtrenjtë, duke rritur tatimin e transferimit të pronës. TBB 2013: Brazili e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë duke
futur një certifikatë të re për gjendjen e borxheve të punës, duke shtuar
numrin e procedurave për kujdesin e duhur.
Burkina Faso
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010:Burkina Faso ka organizuar regjistrimin e pronës duke lejuar
pagesën e tatimeve të transferimit në regjistrin e tokës, riorganizimin e
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 67
regjistrit të tokës, përcaktimin e afateve kohore ligjore për procedurat dhe
thjeshtimin e vlerësimin të pronës nga zyrtarët e qeverisë nëpërmjet
përdorimit të tabelave të vlersimit në bazë të materialeve të përdorura.
TBB2009:Burkina Faso e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë dhe më
pak të kushtueshme duke eliminuar kërkesën për të marrë autorizimin nga
komuna, bashkimin e pagesës së 2 tatimeve në regjistrin e tokës dhe uljen e
normës së tatimit pë r transferim. TBB2008: Burkina Faso e ka bërë regjistrimin e pronësisë më pak të
kushtueshme, duke ulur tatimin e regjistrimit.
Burundi
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Burundi e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë, duke
krijuar një sportel të vetë m për regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Burundi e ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë duke
krijuar një kufi ligjor kohor për kërkesat e procedimit të transferimit të pronës
në regjistrin e tokës.
TBB 2009: Burundi e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lirë, duke ulur
taksën e regjistrimit. Këto masa kanë qenë pjesërisht të motivuara nga
dëshira e këtyre vendeve për të kaluar pragun e së drejtës për sfidën e
korporatës së mijëvjeçarit. TBB 2008: Burundi ka bërë regjistrimin e pasurisë më pak të kushtueshme,
duke ulur taksën e regjistrimit.
Kepi i Gjelbër
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016:Kepi i Gjelbëre ka bërë transferimin e pronës më pak të
kushtueshme duke ulur tatimin e regjistrimit të pronës
TBB 2014: Kepi i Gjelbër e ka bërë më të shpejtë transferimin e pronësisë
duke dixhitalizuar regjistrin e tokave.
TBB 2012: Kepi i Gjelbër e ka bërë transferimin e pronësisë më të shpejtë
duke implementuar afate kohore për noterizim dhe për regjistrin e tokave.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 68
TBB 2011: Kepi i Gjelbër lehtësoi regjistrimin e pronës duke kaluar nga
taksat e bazuar në një përqindje të vlerës së pronës në norma fikse më të
ulta.
Republika Qendrore e Afrikës
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Republika Qendrore e Afrikës e ka përgjysmuar koston e
regjistrimit të pronësisë.
Çadi
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Çadie ka bërë transferimin e pronës më pak të kushtueshme
duke reduktuar tatimin e transferimit të pronës. TBB 2014: Çadi e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke reduktuar
tatimin e transferimit të pronës.
Kolumbia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015:Kolumbia e bëri transferimin e pronës më të lehtë duke
eliminuar nevojën për një regjistrim të përkohshëm TBB 2010: Kolumbia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke i
vënë certifikatat e nevojshme në dispozicion on-line për procedimdhe duke
siguruar një marrëveshje standarde shitjeje paraprake falas, në internet dhe
në zyrat noteriale
Komoret
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Komoret e ka bërë më të lehtë për të transferuar pasurinë, duke
reduktuar tatimin e transferimit të pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 69
Republika Demokratike e Kongos
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: Republika Demokratike e Kongos e reduktoj përgjysmë tatimit
për transferim të pronës në 3% të vlerës së pronësisë.
Republika e Kongos
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Republika e Kongos e ka bërë transferimin e pronës më pak të
kushtueshme duke reduktuar normën e tatimit në transferimin e pronës.. TBB 2009: Republika e Kongos ka reduktuar koston dhe kohën për të
regjistruar pronën duke ulur taksën e regjistrimit dhe duke i lejuar
vlerësuesve privatë për të vlerësuar pronën.
TBB 2012: Republika e Kongos e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të
shtrenjtë duke përmbysur një ligj të mëparshëm i cili ka reduktuar taksën
e regjistrimit.
Kosta Rika
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Kosta Rika e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë dhe më
të shpejtë duke i vënë certifikatat e pronësisë në dispozicion on-line
nëpërmjet një faqeje të internetit.
Bregu i Fildishte
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Bregu i Fildishtë e ka bërë transferimin e pronës më pak të
kushtueshme duke reduktuar normën e tatimit në transferimin e pronës.
TBB 2015: Bregu i Fildishtë e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë
duke dixhitalizuar sistemin e regjistrit të tokave dhe duke ulur taksën e
regjistrimit të pronës. TBB 2014: Bregu i Fildishte e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë me
riorganizimin e procedurave dhe uljen e taksave të transferimit të pronës.
Xhibuti
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 70
TBB 2008: Xhibuti e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shpejtë duke e
përmirësuar efikasitetin në fushën e shërbimit.
Republika Dominikane
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2009: Republika Dominikane e ka bërë regjistrimin e pasurisë më pak
të kushtueshme, duke ulur dhe thjeshtëzuar tatimet e mbledhura në
transaksionet pronësore. TBB 2008: Republika Dominikane ka bërë regjistrimin e pasurisë më të
lehtë duke miratuar disa ligje që kanë për qëllim riorganizimin e procesit.
Ekuador
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Në Ekuador transferet e pronësisë konsumuan më shumë
kohë si rezultat i problemeve të zbatimit në transferimin e autoritetit
mbi të dhënat e pronave të komunës së Quitos.
Republika Arabe e Egjiptit
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2009: Republika Arabe e Egjiptit përshpejtoi regjistrimin e pronës duke
thjeshtuar procedurat administrative, organizimin e punës së biznesit midis
regjistrit të pronësisë të paluajtshme dhe Autoritetit egjiptian mbikëqyrës si
dhe inkuadrimin e afateve për disa procedura. TBB 2008: Egjipti e ka ulur koston e regjistrimit të pasurisë duke inkuadruar
një taksë të ulët fikse.
Etiopia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Etiopia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
centralizuar detyra administrative si dhe bashkimin e procedurave në
regjistrin e tokës dhe komunës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 71
Fixhi
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Fixhi e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë, duke
kërkuar nga palët në një transaksion të pronës për të marrë një leje
certifikatë tatimore për fitimet kapitale nga Autoriteti i Fixhit për të
Ardhurat Vjetore dhe Autoriteti Doganor.
Gabon
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Gabon e ka bërë transferimin e pronës më pak të kushtueshme
duke reduktuar tatimin e regjistrimit të pronës. TBB 2015: Gabon e ka bërë transferimin pronësisë më të
kushtueshme, duke rritur normën e tatimit në regjistrimin e pronësisë. TBB 2013: Në Gabon regjistrimi i pronësisë u bë më i vështirë për
shkak të vonesave të gjata administrative në regjistrin e tokave.
Gana
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2008: Gana e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shpejtë duke
eliminuar kërkesën për të regjistruar aktin e shitjes në Komision e tokave.
Grenada
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: Emërimi i një ofiqari i fokusuar vetëm në pronësinë e ka
shkurtuar përgjysmë kohën e nevojshme për të transferuar pronësinë në
Grenada.
Guatemala
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Guatemala e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë duke
centralizuar më shumë procedurat në regjistrin e pronës, riorganizimin e
operacioneve dhe duke e bërë të mundshme përdorimin më të madh të
shërbimeve elektronike.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 72
TBB 2008: Guatemala e ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar
pronën duke i lejuar regjistruesit të dorëzojë nënshkrime elektronike.
Guinea
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Guinea e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke
riorganizuar të dhënat në regjistrin e tokës dhe duke reduktuar taksat e
noterit. TBB 2014: Guinea e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke ulur
tatimin e transferimit të pronës.
Guinea-Bisau
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Guinea-Bisau e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
reduktuar tatimin e regjistrimit të pronës.
TBB 2014: Guinea-Bisau e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
rritur numrin e noterëve që kanë të bëjnë me transaksionet pronësore. TBB 2008:Guinea-Bisau e ka bërë regjistrimin e pronësisë më pak të
kushtueshme duke reduktuar tatimin e regjistrimit apo transferimit.
Guajana
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Në Guajana transferimi i pronës u bë më i ngadalshëm për
shkak të mungesës së personelit në regjistrin e veprës.
Haiti
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2008: Haiti ka bërë regjistrimin e pronësisë më të thjeshtë duke
organizuar procesin në organin tatimor
Hondurasi
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 73
TBB 2008:Honduras e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke
vendosur një afat kohor për përfundimin e procedurave të caktuara.
Hong Kong SAR, Kina
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Hong Kong SAR, Kina, e ka bërë regjistrimin e pronës më të lehtë
duke e bërë të mundur për të dorëzuar detyrimin për vulë në aktin e shitjes
(caktimin e pronës) në internet.
TBB 2014: Hong Kong SAR, Kina, e ka bërë transferimin e pronës më të
kushtueshme duke rritur detyrimet për vulë .
Islanda
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Islanda e ka bërë transferimin e pronës më të kushtueshme
duke e rritur normën mbi detyrimet për vulë .
Indonezia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Indoneziae ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë duke
inkuadruar afatet kohore për procedurat në regjistrin e tokave.
Izraeli
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Izraeli e bëri transferimin e pronës më të lehtë duke shtrënguar
afateve kohore për organet tatimore të cilat duhet të procedojnë fitimet
kapitale dhe vetë-vlerësimet për transferet e pronës. TBB 2009: Izraeli bëri regjistrimi i pronës më të lirë duke eliminuar tatimin
e shitjes.
Xhamajka
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: Xhamajka e ka lehtësuar transferimin e pronës duke ulur taksat
e transferimit dhe tatimet, duke ofruar procedura të përshpejtuara të
regjistrimit dhe duke vënë on-line në dispozicion informacionin nga regjistri i
TBB 2014: Xhamajkae ka bërë transferimin e pronës më të vështirë,
duke rritur tatimin mbi detyrimin për vulë .
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 74
kompanisë.
TBB 2010: Xhamajka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë duke
reduktuar tatimin e transferimit të pronës.
TBB 2009: Xhamajka e ka bërë transferimin e pronës më pak të
kushtueshme, duke reduktuar tatimin e transferimit të pronës dhe detyrimit
për vulë.
Jordani
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Jordani e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë duke
reduktuar taksat e transferimit të pronës.
Kazakistani
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Kazakistani e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
eliminuar kërkesën për të marrë një pasaportë teknike për transferimin si dhe
noterizimin e dokumenteve të bashkëpunimit të blerësit dhe shitësit.
TBB 2015: Kazakistani e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë duke
inkuadruar kufizime efektive kohore dhe një procedurë të përshpejtuar.
TBB 2014: Kazakistani e ka bërë më të lehtë për të transferuar pronësinë
duke futur një procedurë të linjës së shpejtë për regjistrimin e pronës. TBB 2009: Kazakistani ka bërë transferimin e pronës më të lehtë dhe më të
shpejtë me anë të një ligji të ri duke krijuar një regjistër të unifikuar për tërë
tokën dhe objektet, duke inkuadruar qendrat për shërbime ndaj publikut si
qendra kompetente për transaksionet pronësore.
Kenia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Kenia i ka bërë transferimet pronësore më të shpejta duke
përmirësuar menaxhimin elektronik të dokumenteve në regjistrin e tokave
dhe inkuadrimin e një formë të unifikuar për regjistrim.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 75
TBB 2008: Kenia e ka përshpejtuar regjistrimin e pronës duke i lejuar
praktikuesit private (përveç vlerësuesve qeveritar) për të kryer vlerësime të
tokës, e cila e ka reduktuar kohën e nevojshme për një vlerësim nga një muaj
në një javë.
Rep. E Koresë
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015:Republika e Koresë e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë
duke reduktuar kohën e nevojshme për të blerë bonot e banimit dhe të
regjistrojë transferin e pronës.
Republika e Kirgistanit
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Republika e Kirgistanit bëri transferimin e pronës më të lehtë
duke inkuadruar një procedurë në internet për marrjen e certifikatave mbi
pengesat për bartjen e pronësisë.
TBB 2010: Republika e Kirgistanit ka bërë regjistrimin e pasurisë më të
lehtë duke thjeshtuar kërkesat e dokumentacionit dhe duke e bërë
noterizimin opsional.
TBB 2008: Republika e Kirgistanit e ka bërë regjistrimin e pasurisë më
të kushtueshme duke rritur taksat e regjistrimit.
RDP e Laos
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: RDP e Laos ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shpejtë duke
kaluar në një sistem titulli.
Libani
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Libani e ka bërë transferimin e pronës më të ndërlikuar
duke rritur kohën e nevojshme për regjistrimin e pronës.
Lesoto
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 76
TBB 2014: Lesoto e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë me
riorganizimin e procedurave dhe rritjen e efikasitetit administrativ.
TBB 2008: Lesoto e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë për gratë e
martuara duke i lejuar ato për të transferuar pronësinë pa nënshkrimin e
burrit të tyre.
Liberia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Liberia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
dixhitalizuar të dhënat në regjistrin e tokave.
Madagaskar
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Madagaskar e ka bërë transferimin e pronës më pak të
kushtueshme duke reduktuar tatimin e transferimit të pronës.
TBB 2009: Madagaskar e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke
riorganizuar regjistrin e tokave dhe duke shtuar më shumë staf, kompjuterë
dhe zyre si dhe e bëri atë më pak të kushtueshme duke hequr 2 tatime dhe
heqjen e detyrimit për vule obligative ne dokumente.
TBB 2010: Madagaskar e ka bërë transferimin e pronës më të
kushtueshme duke e bërë përdorimin noterial të detyrueshme për
transaksionet pronësore.
Malavi
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Malavi e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
reduktuardetyrimin për vulë . TBB 2011: Malavi lehtësoj transferimin e pronës duke reduktuar pritjen për
pëlqime përgjysmë, dhe regjistrimin e instrumenteve ligjore.
TBB 2012: Malavi e ka bërë regjistrimin e pronës më të ngadalshme
duke mos mbështetur përmirësimin e kohës së vitit të kaluar në
përpunimin e certifikatëssë Pajtueshmërisë në Ministrinë e tokave.
Malajzia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Malajzia ndjeshëm e ka reduktuar numrin e ditëve të nevojshme
për të regjistruar transferimet pronësore.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 77
TBB 2011: Inkorporimii vulosjes përmes internetit në Malajzi ka reduktuar
kohën dhe koston për të transferuar pronën.
Maldivet
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: Maldivet tani lejojnë kompanitë e regjistruara të posedojnë
pronë për deri sa aksionet e kompanive janë në pronësi të Maldiveve.
Mali
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011:Mali ka lehtësuar transferimet e pronës, duke reduktuar tatimin
e pronës për firmat nga 15% të vlerës së pronësisë në 7% të vlerës së
pronësisë.
TBB 2008: Mali e ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar
pronën duke decentralizuar dhe riorganizuar regjistrin e operacioneve dhe
rialokimin e stafit.
Mauriciusi
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Mauriciusie ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë duke
zbatuar një sistem elektronik për menaxhimit të informacionit në
Departamentin Gjeneral të Regjistrit.
TBB 2010: Mauriciusi e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke
vendosur një afat kohor ligjor prej 15 ditësh për lëshimin e titullit të fundit të
pronës nga regjistri i tokave.
TBB 2009: Mauriciusie ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
hequr 2 procedurat e kërkuara më parë, një certifikatë nga Autoriteti Ujit dhe
Mbeturinave dhe sigurimin e një certifikatë të shlyerjes së tatimit për tatimin
komunal. TBB 2008: Mauriciusie ka bërë regjistrimin e pasurisë më pak të
kushtueshme, duke reduktuar taksën e regjistrimit të pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 78
Meksiko
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2008: Meksiko lëshoi një orar të ri të taksave noteriale i cili reduktoi
koston e regjistrimit të pronës.
Moldavia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Moldavia e ka bërë regjistrimit të pronës më të lehtë dhe më të
shpejtë duke eliminuar kërkesën për një skemë kadastrale.
Maroku
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Maroku eka bërë transferimine pronës më të shpejtë duke
themeluar lidhje të komunikimeve elektronike ndërmjet autoriteteve të
ndryshme tatimore. TBB 2014: Maroku e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar një vepër të transferimit në
organin tatimor.
TBB 2013: Maroku e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të
kushtueshme, duke rritur taksat e regjistrimit të pronës.
TBB 2008: Maroku e ka bërë regjistrimin e pronës më të komplikuar,
duke zbatuar një kërkesë për të kontrolluar disa agjenci tatimore- e jo
vetëm një—në mënyrë që të marrë një certifikatë të shlyerjes tatimore.
Mozambik
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Mozambik e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë me
riorganizimin e procedurave në regjistrin e tokave dhe komunës.
Namibia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Namibia e ka bërë transferimin e pronës më të shtrenjtë
duke rritur transferimin dhe detyrimet për vulë..
TBB 2013: Namibia e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë,
duke kërkuar avokatë specialistë të shitblerjes për të marrë një
certifikatë të pajtueshmërisë së ndërtimit paraprakisht.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 79
TBB 2012: Namibia e ka bërë transferimin e pronës më të shtrenjtë
për kompanitë.
Nepali
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Nepali e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
reduktuar taksën e regjistrimit.
Nikaragua
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Nikaragua e ka bërë transferimin e pronës më efikase duke
inkuadruar një procedurë të linjës së shpejtë për regjistrim
Niger
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014:Niger e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
reduktuar taksat e regjistrimit. TBB 2008: Niger e ka bërë regjistrimin e pronës më të shpejtë dhe më pak
të kushtueshme me riorganizimin e procesit në Drejtim të Fushës dhe
reduktimin e tatimit të regjistrimit.
Nigeria
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016:Nigeria e ka bërë transferimin e pronës në Lagos më pak të
kushtueshme, duke reduktuar taksat për transaksionet pronësore.
Pakistani
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 80
TBB 2011: Pakistani e ka bërë regjistrimin e pasurisë më e shtrenjtë
duke dyfishuar tatimit mbi vlerën e kapitalit në 4%. TBB 2008:Pakistani e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shtrenjtë,
duke rritur tatimin mbi vlerën e kapitalit
Panama
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Panama e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke lidhur
regjistrit e tokave me kadastrën.
TBB 2013: Panama e ka bërë transferimin e pronës të shpejtë duke rritur
orarin e punës në regjistër dhe duke bërë riorganizimin e lëndëve të
ngarkuara tek stafi i saj. TBB 2010: Panama e ka reduktuar kohën e nevojshme për të transferuar
pronësinë duke e bërë të mundur për të marrë certifikatën e gjendjes së
pronës nga agjencia e tatimeve on-line.
TBB 2011: Panama e ka bërë më të shtrenjtë për të transferuar
pronësinë, duke kërkuar që të paguhet pas regjistrimit një shumë e
barabartë me 3% të vlerës së pronësisë.
Peru
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: Peru ka inkuadruarprocedura të linjës së shpejtë në regjistrin e
tokave, duke përgjysmuar kohën e nevojshme për të regjistruar pronën. TBB 2010: Peru e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë me anë të
përpunimit të shpejtë elektronik dhe nëpërmjet një lidhje të internetit në mes
të agjencisë tatimore dhe noterëve të cilët kryejnë pagesën e taksave
komunale.
Fed. Ruse
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Rusia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke ulur
kohën e nevojshme për regjistrimin e pronës. Kjo reformë vlen për të dy
vendet Moskë dhe Shën Petersburg.
TBB 2015: Federata Ruse e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
eliminuar kërkesën për noterizimin dhe inkuadrimin e afateve më të ngushta
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 81
kohore për përfundimin e regjistrimit të pronës. Kjo reformë vlen për të dy
vendet Moskë dhe Shën Petersburg.
TBB 2014: Rusia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë nga
riorganizimi i procedurave dhe implementimin më efektiv të afateve kohore
për procedimin e aplikimeve të transferit.
TBB 2012: Rusia e ka bërë regjistrimin e transfereve të pronës më të lehtë
duke eliminuar kërkesën për të marrë pasaporta kadastrale mbi parcela të
tokës. TBB 2010: Rusia ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar pronën
duke inkuadruar pasaporta kadastrale në vend të dokumenteve të kërkuara
më parë, inventarit dhe hartave kadastrale.
Ruanda
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014:Ruanda e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
eliminuar kërkesën për të marrë një certifikatë të shlyerjes tatimore dhe duke
zbatuar Sistemin e Informacionit për Administrim e Tokave të bazuar ne rrjet
për procedimine transaksioneve të tokës.
TBB 2010: Ruanda ka reduktuar kohën e nevojshme për të transferuar
pasurinë nëpërmjet përmirësimeve të vazhdueshme në procesin e regjistrimit
të pronës. TBB 2009: Ruanda ka reduktuar koston dhe kohën për të regjistruar pronën
duke zëvendësuar taksën e regjistrimit prej 6% me një normë të sheshtë,
pavarësisht nga vlera e pronës, dhe duke krijuar një shërbim të centralizuar
në organin tatimor për të përshpejtuar lëshimin e certifikatës për gjendjen e
pronë s.
TBB 2012: Ruanda e ka bërë transferimin e pronës më të shtrenjtë
duke forcuar kontrollin mbi tatimit e fitimeve kapitale.
Samoa
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 82
TBB 2011: Samoa ka kaluar nga një sistem tapie në një sistem titull dhe ka
kompjuterizuar plotësisht tërë regjistrit e saj të tokës, gjë e cila ka reduktuar
kohën e nevojshme për të regjistruar pronën me më se 4 muaj.
TBB 2014: Samoa e ka bërë transferimin e pronës më të shtrenjtë
duke rritur detyrimin për vulë .
San Marino
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: San Marino e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
reduktuar normën e tatimit në regjistrimin e pronës..
Sao Tome dhe Príncipe
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Sao Tome dhe Principe ka bërë regjistrimin e pasurisë më pak të
kushtueshme duke ulur tatimin e transferimit të pronës.
Arabia Saudite
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Arabia Saudite e ka bërë transferimin pronësorë më të shpejtë
duke inkuadruar një sistem të ri të kompjuterizuar në regjistrin e tokës. TBB 2009: Arabia Saudite e ka bërë regjistrimin e pronës më të shpejtë dhe
më të lehtë me miratimin e një sistemi të plotë elektronik për regjistrimin e
titullit të tapisë.
Senegali
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Senegali e ka bërë transferimin e pronës më pak të
kushtueshme duke reduktuar tatimin e transferimit të pronës.
TBB 2015: Senegali e ka bërë më të lehtë për të transferuar pronësinë duke
zëvendësuar autorizimin me një njoftim nga autoriteti tatimor dhe ngritjen e
një hapi të vetëm në regjistrin e tokës.
TBB 2014: Senegalie ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
reduktuar tatimin e transferimit të pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 83
TBB 2009: Senegali ka reduktuar kohën e nevojshme për të transferuar
pronën duke inkuadruar afate kohore në regjistrin e tokave- për lëshimin e
certifikatave të regjistrit dhe regjistrimin e pronës-si dhe ka inkuadruar afate
në Drejtorinë e Tatimeve dhe Pronës.
Sierra Leone
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Sierra Leone e ka bërë regjistrimin e pronës më të lehtë duke
inkuadruar një linjë të shpejtë procedurale
TBB 2013: Sierra Leone e ka bërë regjistrimin e pronës më të lehtë duke
kompjuterizuar Ministrin e Tokave, Planifikimin e Vendit dhe Mjedisit. TBB 2011: Sierra Leone hoqi një moratorium mbi shitjet e pronave private.
TBB 2009:Sierra Leone ka reduktuar kohën e nevojshme për të transferuar
pronësinë duke hequr një ndalesë për marrjen e nënshkrimit nga drejtori
mbikëqyrës në hartën kadastrale. Një ndalesë që ishte imponuar për të
parandaluar një mashtrim të përbashkët me të cilin e njëjta pronë do të shitej
disa here personave të ndryshëm.
TBB 2010: Sierra Leone e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë
duke rivendosur një moratorium për autorizimin e transfereve të pronës
nga drejtori i sondazheve dhe tokave.
Singapori
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Singapori e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
inkuadruar një procedurë në internet për transferet e pronës TBB 2010:Singapori e ka bërë regjistrimin e pronës më të lehtë me
përmirësimin e sistemeve elektronike dhe lehtësimin e procedurave
administrative të agjencive të përfshira qeveritare.
Ishujt Solomon
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Ishujt Solomon e kanë bërë regjistrimin e pasurisë më të shpejtë
duke e ndarë regjistrin e tokave nga ato të biznesit dhe regjistrit të pronave të
luajtshme.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 84
Afrika Jugore
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012:Afrika e Jugut e ka bërë transferimin e pronës më pak të
kushtueshme dhe më të efektshme, duke reduktuar detyrimin e transferimit
dhe inkuadrimin e paraqitjes elektronike.
Shri Lanka
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Shri Lanka e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të shpejtë duke
inkuadruar një sistem elektronik në Regjistrin e Tokave në Kolombo.
Surinami
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014: Surinami e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke rritur
efikasitetin e administratës në regjistrin e tokave.
TBB 2010: Surinamie ka rritur koston, kohën dhe numrin e
procedurave për të regjistruar pronën, duke zbatuar kërkesat e reja të
vlerësimit për të siguruar pagesat e duhura tatimore në regjistrin e
tokave.
Svazilandi
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Svazilandie ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë me
riorganizimin e procesit në regjistrin e tokës.
Taxhikistan
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Taxhikistan e ka bërë transferimin e pronës më të
kushtueshme duke rritur detyrimin shtetërorë për transaksionet
pronësore.
Tajlanda
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 85
TBB 2009:Tajlanda ka reduktuar koston për të transferuar pronën
nëpërmjet shkurtimeve të përkohshme në 2 lloje të tatimeve: tatimin e
transferimit dhe tatimin specifik të biznesit
TBB 2012: Tajlanda e ka bërë regjistrimin e pronës më të shtrenjtë
duke rritur taksën e regjistrimit. TBB 2011: Tajlanda e ka bërë regjistrimin e pronës më të kushtueshëm
duke shfuqizuar uljen e taksave të përkohshme dy vjeçare për transferet
e pronës.
Togo
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Togo e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
reduktuar normën e tatimit në regjistrimin e pronës.
Tonga
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2012: Tonga e ka bërë transferimin e pronës më të kushtueshme.
Trinidad dhe Tobago
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2013: Në Trinidad dhe Tobago transferimi i pronësisë u bë më i shpejtë
në sajë të lëshimit të shpejtë të certifikatave të shlyerjes nga Autoriteti i Ujit
dhe Kanalizimeve.
Tunizia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2008: Tunizia e ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar
pronën duke kompjuterizuar regjistrin e dokumenteve të pronës.
Uganda
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2014:Uganda e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
eliminuar nevojën për të pasur instrumentet e transferimit të tokës të
vulosura fizikisht për të vërtetuar pagesën e vulës së detyrimit.
TBB 2012: Uganda e ka rritur efikasitetin e transfereve të pronës duke
TBB 2013: Uganda e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë
duke futur një kërkesë për blerësit e pronave për të marrë një certifikatë
të tatimit mbi të ardhurat përpara regjistrimit, duke rezultuar në vonesa
në Autoritetin e të Ardhurave dhe Ministrisë e Financave në Ugandë. Në
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 86
vendosur standardet e performancës dhe rekrutimin e më shumë zyrtarëve
në zyrën e tokës
të njëjtën kohë, Uganda bërë më të lehtë me dixhitalizimin e të dhënave
në regjistrin e titullit, rritjen e efikasitetit në zyrën e vlerësuesit dhe duke
e bërë të mundur që më shumë banka të pranojë pagesën e detyrimit
për vulë .
Emiratet e Bashkuara Arabe
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2015: Emiratet e Bashkuara Arabe e kanë bërë transferimin e pronës
më të lehtë duke futur qendra të reja të shërbimit dhe një kontratë standarde
për transaksionet pronësore.
TBB 2014: Emiratet e Bashkuara Arabe e kanë bërë transferimin e pronës
më të lehtë duke rritur orët operuese të regjistrit të tokës dhe reduktimin e
tasave të transferimit.
Uruguai
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2011: Në Uruguai Komuna e Montevideo e ka bërë regjistrimin e
pasurisë më të lehtë duke eliminuar nevojën për të marrë një dokument të
detyrueshëm për të drejtat e para-blerësit.
TBB 2010: Uruguaie ka bërë transferimin e pronës më të vështirë me
anë të një ligji të ri duke i dhënë të drejtat para-blerëse Komunës së
Montevideo dhe duke shtuar kështu një procedurë-edhe pse në të
njëjtën kohë ajo ka bërë transferimin e pronës më të lehtë përmes
procedurave të reja on-line.
Uzbekistani
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016:Uzbekistani e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
eliminuar kërkesën për të siguruar disa certifikata të ndryshme për pengesa
në bartjen e pronësisë, por kjo gjithashtu ka rritur shpenzimet lidhur me
transferimet e pronësisë.
TBB 2014:Uzbekistan e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke
reduktuar taksat e noterit. TBB 2008: Uzbekistani e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë dhe
më pak të kushtueshme duke inkuadruar një formulë për llogaritjen e taksës
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 87
për të noterizuar një marrëveshje mbi shitjen e pronës e cila merr parasysh
pagën minimale.
Vanuatu
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2016: Vanuatu e ka përmirësuar cilësinë e administrimit të tokës duke
caktuar një avokat publik të tokës për t'u marrë me ankesat të cilat kanë të
bëjnë me regjistrin e tokës.
TBB 2015: Vanuatu e ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë duke
dixhitalizuar sistemin e regjistrit të tokës si dhe punësimin dhe trajnimin e
stafit të ri. TBB 2012: Vanuatu e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë duke
kompjuterizuar regjistrin e tokës.
TBB 2008:Vanuatu e ka bërë regjistrimin e pronë sisë më të shtrenjtë
duke rritur tarifat e regjistrimit për aktin e transferimit në
Departamentin e Regjistrit të Tokave.
RB Venezuela
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2008: Republika Boliviane e Venezuelës ka reduktuar kohën e
nevojshme për regjistrimin e pronësisë, duke implementuar afate kohore në
disa agjenci.
Gaza dhe Bregu Perëndimor
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010: Gaza dhe Bregu Perëndimor e ka reduktuar kohën e nevojshme
për regjistrimin e pronësisë duke përfunduar një projekt të madh
mbikompjuterizimin e të dhënave në regjistrin e tokës.
TBB 2013:Gaza dhe Bregu Perëndimor e ka bërë transferimin e pronës
më të kushtueshme duke rritur taksën e transferimit të pronës.
Zambia
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2009: Zambia e ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar
pronën duke kompjuterizuar regjistrin e tokës dhe duke krijuar një qendër të TBB 2015: Zambia e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë,
duke rritur normën e tatimit në transferimin e pronë s.
Qeveria e Kosovës Udhëzues Analitik “Regjistrimi i Pronës” 88
shërbimit ndaj klientit për të eliminuar punët e pambaruara të kërkesave për
regjistrim.
TBB 2012: Zambia e ka bërë regjistrimin e pronë sisë më të
kushtueshme, duke rritur normën e tatimit në transferimin e pronë s..
Zimbabve
= Reformat në të Bërit Biznes Regjistrimi i pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e pronës.
TBB 2010:Zimbabve e ka bërë transferimin e pronës më pak të
kushtueshme duke inkuadruar një politikë të re të tatimit mbi fitimet kapitale
e cila ka rezultuar në një reduktim në sasinë aktuale të paguar.
TBB 2008: Zimbabve ka bërë regjistrimin e pronë sisë më të shtrenjtë,
duke rritur tarifat e avokatëve të specializuar të shitblerje së pronave