referat ca mammae podleh

8/16/2019 Referat CA Mammae Podleh

1/42

DAFTAR ISI

DAFTAR ISI ………………….……………………………………………………………1

BAB 1 PENDAHULUAN ………………………………………………………………… 3

BAB 2 MAMMAE ……………………………………...………………………………… 4

2.1 Embriologi …………………………………………………………………….. 4

2.2 Anaomi ……………………………………………………...…………………!

2.3 "a#$%lari#a#i …………………………………………………..………………. &

2.4 P'r#(ara)an $%li Mamma' …………………………………….……………… *

2.+ Aliran lim)' ……………………………………………………………………. 1,

2.! Fi#iologi ………………………………………………………..……………… 12

BAB 3 -A MAMMAE

3.1 D')ini#i $an$'r ……...…………………………………………………………1+

3.2 D')ini#i -a Mamma' …………………………………………………………..1+

3.3 Ei/'miologi …………………………………………………………………...1!

3.4 Eiologi /an Fa$or R'#i$o ……………………………………….…………… 10

3.4.1 Fa$or Ri#i$o (ang i/a$ /aa /imo/i)i$a#i …………………………….…..10

3.4.2 Fa$or Ri#i$o (ang /aa /imo/i)i$a#i ……………………………………....1*

3.+ Pao)i#iologi …………………………………………………………………… 2,

3.! la#i)i$a#i …………………………………………………………………….. 21

3.!.1 la#i)i$a#i b'r/a#ar$an i#olog( ……………………………………………21

3.!.1.1 Non Ina#i' -arinoma …………………………………………………...21

3.!.1.2 Ina#i' -arinoma ……………………………………………………….. 23

3.!.1.3 Ina#i' Lob%lar -arinoma ……………………………………………….2+

3.!.2 la#i)i$a#i b'r/a#ar$an gra/' ………………………………………………..2+

3.!.3 la#i)i$a#i b'r/a#ar$an #a/i%m …………………………………………….. 2+

3.0 5'6ala lini# …………………………………………………………………... 31

1


2/42

3.& P'm'ri$#aan Fi#i$ ……………………………………………………………...32

3.&.1 In#'$#i ……………………………………………………………………… 32

3.&.2 Pala#i ………………………………………………………………………..33

3.* P'm'ri$#aan P'n%n6ang ……………………………………………………….. 33

3.*.1 Mammogra)i ………………………………………………………………… 33

3.*.2 Ulra#onogra)i ……………………………………………………………….. 34

3.*.3 Magn'i R'#onan' Imaging ………………………………………………..34

3.*.4 Bio#i ………………………………………………………………………... 3+

3.*.+ Biomar$'r …………………………………………………………………… 3+

3.1, P'naala$#anaan …………………………………………………………….. 3!

3.1,.1 T'rai #'ara 'mb'/aan …………………………………………………. 3!

3.1,.1.1 Ma#'$omi arial ……………………………………………………….. 3!

3.1,.1.2 Mo/i)i'/ Ra/ial Ma#'om( ……………………………………………30

3.1,.2 T'rai #'ara m'/iali# 7non8'mb'/aan9 ……………………………….. 30

3.1,.2.1 Ra/io'rai ………………………………………………………………..30

3.1,.2.2 'mo'rai ………………………………………………………………..3&

3.1,.2.3 T'rai Ani E#'rog'n ……………………………………………………. 3&

3.1,.2.4 T'rai Anibo/i ani HER2:n'% ………………………………………….. 3*

3.11 Progno#i# ……………………………………………………………………...3*

BAB 4 ESIMPULAN …………………………………................................................... 41

DAFTAR PUSTAA ……………………………………………....................................... 42

2


3/42

BAB I

PENDAHULUAN

an$'r a/ala 'n(a$i (ang m'n('bab$an #'l8#'l /alam %b% %n%$ b'r%ba /an

%mb% /i l%ar $'n/ali. 'ban(a$an 6'ni# #'l $an$'r a$irn(a m'mb'n%$ b'n6olan aa% ma##a

(ang /i#'b% %mor; /an /inamai /'ngan bagian %b% mana %mor b'ra#al. P'r%mb%an #'l

$an$'r b'rb'/a /ari 'r%mb%an #'l normal. S'ar%#n(a mai; #'l8#'l $an$'r 'r%# %mb% /an

m'mb'n%$ bar%; #'l8#'l abnormal. S'l8#'l $an$'r 6%ga /aa m'n('rang 7%mb% m'n6a/i9

6aringan lain; #'#%a% (ang #'l8#'l normal i/a$ bi#a la$%$an. T%mb% /i l%ar $'n/ali /an

m'n('rang 6aringan lain a/ala aa (ang m'mb%a #'l #'l $an$'r. an$'r a(%/ara /im%lai /i

6aringan a(%/ara; (ang 'r/iri /ari $'l'n6ar %n%$ ro/%$#i #%#%; (ang /i#'b% lob%l%#; /an

#al%ran (ang m'ng%b%ng$an lob%l%# $' %ing. Si#a a(%/ara 'r/iri /ari l'ma$; i$a; /an

6aringan lim)ai$.

an$'r a(%/ara aling ban(a$ /i/'ria ol'


4/42

BAB 2

MAMMAE

2.1 Embriologi

Pa/a mingg% $'8+ aa% ! /alam


5/42

5ambar 2.2

P'mb'n%$$an a(%/ara. A8D > #a/i%m 'mb'n%$$an $'l'n6ar /an #i#'m /%$%# b'ra#al

/ari 'i/'rmi#. S'a 6aringan i$a b'ra#al /ari m'#'n$im /'rmi#. E > ''r#i %ing

m'n6'lang $'lairan.

S'ia a(%/ara b'r$'mbang aabila '$o/'rm m'mb'n%$ %na# 6aringan %ama /alam

m'#'n$im. T%na# rim'r m'm%lai 'ng'mbangan 1+ #amai 2, %na# #'$%n/'r.2 Ei'l

b'r$'mbang /ari %na# #'$%n/'r /an m'm'rl%a# $' /alam m'#'n$im #'$iarn(a. D%$%# Ma(or

7Lai)'ro%#9 b'r$'mbang /an a$an m'mb%$a $' /alam l%bang /ang$al #%#%. S'lama ma#a

$ana$8$ana$; roli)'ra#i m'#'n$im m'ng%ba l%bang #%#% $' %ing.

Saa lair; a(%/ara a/ala i/'ni$ a/a ria /an


6/42

5ambar 2.3

Pa(%/ara 'rl'a$ /ari o#a 2 #amai o#a !; baa# m'/ial #'rn%m #'/ang$an bagian

la'ral #amai lin'a a?illari# an'rior.3;4 @aringan a(%/ara m'l%a# /ari lin'a mi/lai%la #amai

o#a & $' lin'a a?illari# o#'rior; (ang /i$'nal #'bagai /a'ra /i##'$#i ma#'$omi ra/i$al.+

'l'n6ar #%#% m'r%a$an #'$%m%lan $'l'n6ar $%li. Pa/a bagian la'ral aa#n(a; 6aringan

ini $'l%ar /ari b%laann(a $' ara a$#ila; /i#'b% tail of S'n' aa% '$or a(%/ara 7a?illar( ail9.

S'ia a(%/ara 'r/iri aa# 12 #amai /'ngan 2, lob%l%# $'l'n6ar (ang ma#ing8ma#ing

m'm%n(ai #al%ran $' ailla mamma'; (ang /i#'b% D%$%# La$i)'r%#.3

Lob%#8lob%# ar'n$im b'#'ra /%$%#n(a 'r#%#%n #'ara ra/ial b'r$'naan /'ngan o#i#i

/ari ailla mamma'; #'ingga /%$%# b'r6alan #'nral m'n%6% ailla #''ri 6ari86ari ro/a

b'ra$ir #'ara 'ri#a /i %na$ /ari ailla. S'gm'n /ari /%$%# /alam ailla m'r%a$an

bagian /%$%# (ang 'r#'mi. l' $ar'na i%; #'$r'#i aa% 'rganian #'l8#'l 'n/'r%ng %n%$

'r$%m%l /alam bagian /%$%# (ang b'ra/a /alam ailla; m'nga$iba$an '$#an#i (ang 6'la#

/ari /%$%# /imana $'i$a b'r/ilaa#i a$iba i#in(a /inama$an lactiferous sinuse.3 Pa/a ar'a b'ba#

l'ma$ /i ba


7/42

m'r%a$an #a%8#a%n(a 'ma %n%$ m'n(iman #%#%. Intraductal papillomas #'ring 'r6a/i /i

#ini.

Nippleareola !omple"

Ei/'rmi# $oml'$# %ing8ar'ola b'rigm'n /an b'raria#i. S'lama %b'ra#; igm'n

m'n6a/i l'bi g'la /an %ing a$an m'n6a/i #'ma$in inggi. S'lama $'amilan a'rola

m'mb'#ar /an 'r6a/i 'ning$aan igm'na#i. Ar'ola m'ngan/%ng 'l'n6ar S'ba'o%#; 'l'n6ar

$'ringa; /an $'l'n6ar a$#'#ori; (ang m'mb'n%$ 'l'a#i (ang $'il a/a 'rm%$aan a'rola

7%b'r$'l Mongom'r(9.4

5ambar 2.4

S'ra b%n/'l oo al%#; (ang 'rl'a$ ir%m)'r'n' /alam 6aringan i$a a/a /an

longi%/inal #'an6ang #al%ran %ama; m'm'ran6ang nai$ $' %ing mana m'r'$a b'rangg%ng

6a


8/42

M.'orali# ma(or ol' $ar'na i%; in/a$an ma#'om( oal (ang b'nar a/ala /ila$%$an /i

ba


9/42

Pa(%/ara m'n'rima #%l( /ara %ama /ari

a. -abang8abang 'r)oran'# A. mammaria in'rna 7A. oraia in'rna9

b. -abang la'ral /ari A. in'ro#ali# o#'rior

. -abang8abang /ari A. a?illari#/. A. orao/or#ali# (ang m'r%a$an abang A. #%b#a%lari#

2. "'na

Pa/a a(%/ara 'r/aa iga gr% 'na (ai% >

a. -abang8abang 'r)oran'# ". oraia in'rna

b. -abang8abang ". a?illari# (ang 'r/iri /ari ". orao8aromiali#; ". oraia la'rali#

/an " orao /or#ali#

2.) Per&ara*an '#lit mammae

P'r#ara)an b'r#i)a #'gm'nal /an b'ra#al /ari #'gm'n /'rmaom T2 #amai T!. @aringan

$'l'n6ar mamma' #'n/iri /i%r%# ol' #i#'m #ara) oonom. Pa/a rin#in(a in'ra#i mamma'

b'ra#al /ari N. in'ro#ali# I"; "; "I /an abang /ari l'?%# 'riali# .4

5ambar 2.!

P'ng'a%an m'ng'nai lo$a#i #r%$%r #ara) %ama a/a a?illa #angala 'ning g%na

m'ng'nal $omli$a#i /ari /i#'$#i a/a /a'ra a?illa.

Sara) N. oraali# b'ra/a /i #'an6ang /in/ing ora? a/a #i#i m'/ial /ari a?illa. N'r%#

ini m'm'r#ara)i M. #'rra%# an'rior /an )i$#a#i #a%la a/a /in/ing /a/a #aa m'la$%$an

'$#'n#i l'ngan.4 -'/'ra a/a N. oraali# ini /aa m'n('bab$an /')ormia# a/a #a%la. N.

9


10/42

orao/or#al m'm'r#ara)i M. lai##im%#/or#i. -'/'ra a/a #ara) ini /aa m'n('bab$an

$'i/a$mam%an l'ngan %n%$ m'la$%$an ab/%$#i /an roa#i '$#'rna.

Di /a'ra r%ang a?illa 'r/aa N'r%# #'n#ori# in'ro#obraiali# 7N. -%an'o%#

braiali#9; /imana '/'ra a/a #ara) ini /aa m'nga$iba$an mai ra#a aa% /(#'#'#ia /i

#'an6ang 'rm%$aan m'/ial /an o#'rior l'ngan; 6%ga mai ra#a a/a $%li a?illa /i #'an6ang

/in/ing /a/a (ang /i'r#ara)in(a. Pa/a /i#'$#i a?illa #ara) ini #%$ar /i#ing$ir$an #'ingga #'ring

'r6a/i mai ra#a a#a b'/a

2.+ Aliran lim*e

! $'lomo$ no/%# lim)' /i a$#ilar>4

a. 'lomo$ "'na A$#ilari# 7La'ral9

• 48! no/%# lim)'

• B'ra/a /i m'/ial aa% o#'rior /ari 'na

• M'n'rima /raina#' lm)' 'r%ama /ari '$#rimia#

b. 'lomo$ Mammar( E$#'rnal 7an'rior aa% $'lomo$ 'oral9

• +8! no/%# lim)'

• Di baa# ba


11/42

• M'n'rima airan lim)' /ari bagian o#'rior ba


12/42

5ambar

2.0 aliran

lim)ai$

mamma'

Aliran lim)' lang#%ng /ari $%li /i%n6%$$an

ol' an/a ana a/a mamma' $anan /an #i#i m'/ial mamma' $iri. 1. Ar'olar l'?%# o) '##'l#;

/raining ar'ola; nil' an/ #om' ar'n(ma. 2. An'rior 'oral no/'#. 3. -'nral a?illar(no/'#. 4. In'r'oral no/'# 7a a


13/42

Pa/#-ara A'ti* -an Ti-a' A'ti*

S'ia lob%# a(%/ara b'ra$ir a/a /%$%# lai)'ro%# 7284 mm a/a /iam''r9; (ang

a$an m'mb%$a m'lal%i ori)i' (ang m'n('mi $' am%la a/a %ing. T'a /i ba!

• $omon'n ro'in #%#%; (ang /i#in'#i# /alam r'i$%l%m 'n/ola#ma 7#'$r'#i m'rorin'9• $omon'n lii/ #%#% 7#'$r'#i ao$rin9; (ang m'mb'n%$ #'bagai lii/ grai# ''#an

/alam #iola#ma.

S%#% (ang /iro/%$#i b'b'raa ari 'rama #''la $'lairan /i#'b% $olo#r%m /an

m'mili$i $a/ar l'ma$ r'n/a 'ai m'ngan/%ng #'6%mla b'#ar anibo/i. Lim)o#i /an #'l

la#ma (ang m'n%m%$ /i /alam 6aringan i$a a(%/ara a/ala #%mb'r /ari $omon'n anibo/i.!

D'ngan 'ng%rangan #'lan6%n(a /alam 6%mla #'l8#'l; ro/%$#i m'n%r%n $olo#r%m /an #%#%

(ang $a(a lii/ /il'a#$an.

0eamilan( la'ta&i( -an Pen#aan

P'ning$aan /ramai# /alam #ir$%la#i '#rog'n /an rog'#ron /ari oar( /an la#'na

6'la# #'lama $'amilan; (ang m'm%lai 'r%baan m'nolo$ /alam b'n%$ /an #%b#an#i

a(%/ara. Proli)'ra#i /%$al /an lob%lar 'i'l m'n('bab$an a(%/ara m'mb'#ar; m'ngg'la$an

13


14/42

$%li ar'olar; /an $'l'n6ar ar'olar a$#'#ori Mongom'r( m'n6a/i m'non6ol. Dalam 1 /an 2

rim'#'r /%$%# minor #'ma$in b'rabang /an b'r$'mbang. S'lama rim'#'r $'83; /rol'

l'ma$ 'ra$%m%la#i /alam 'i'l al'olar /an $olo#r%m m'ngi#i r%ang al'olar /an /%$%#. Pa/a

a$ir $'amilan; rola$in m'rang#ang #in'#i# l'ma$ #%#% /an ro'in.!

S''la $'lairan la#'na; l''l rog'#'ron /an '#rog'n 'n%r%nan; (ang

m'm%ng$in$an '$#r'#i ma$#imal a$#i laog'ni rola$in.! Pro/%$#i #%#% /an 'l'a#an

/i$'n/ali$an ol' r')l'$# n'%ral (ang b'ra#al /ari %6%ng #ara) /ari $oml'$# nil'8ar'ola.

P'm'liaraan la$a#i m'm'rl%$an #im%la#i r'g%l'r r')l'$# n'%ral ini (ang m'nga$iba$an #'$r'#i

rola$in /an 'ng'l%aran #%#%. $#io$#in /il'a#$an a$iba /ari #im%l#i 'n/'ngaran; i#%al;

/an rang#angan 'ni%man b'r%b%ngan /'ngan 'n(%#%an. $#io#in m'm%lai $onra$#i #'l8#'l

mio'i'l (ang m'nga$iba$an $omr'#i al'oli /an m'ng%#ir #%#% $' /alam #in%# la$i)'r%#.!

S''la ba(i b'r'ni m'n(%#% 'r6a/i 'n%r%nan a#il rola$in /an o$#io#in. S%#% (ang

Dorman m'n('bab$an 'ning$aan '$anan /alam /%$%# /an al'oli m'nga$iba$an aro)i

'i'l.

D'ngan m'noa%#' 'r6a/i 'n%r%nan #'$r'#i '#rog'n /an rog'#'ron ol' oari%m /an

inol%#i /ari /%$%# /an al'oli a(%/ara. S'$iarn(a 6aringan i$a )ibro#a m'ning$a /alam

$'a/aan; /an 6aringan a(%/ara /igani$an ol' 6aringan a/io#a.3;!

14


15/42

BAB $

!A MAMMAE

$.1 De*ini&i 'an'er

an$'r a/ala #%a% $on/i#i /imana #'l 'la $'ilangan 'ng'n/alian /an m'$ani#m'

normaln(a; #'ingga m'ngambil 'r%mb%an (ang i/a$ normal; 'a /an i/a$ 'r$'n/ali. 0

-arinoma m'r%a$an 6'ni# $an$'r (ang b'r$'mbang /ari #'l8#'l 'i'l. D'ngan 'ng'rian

#'ara $%#%#; $ar#inoma a/ala $an$'r (ang /im%lai /i 6aringan (ang m'lai#i 'rm%$aan

/alam aa% l%ar %b%; /an (ang %m%mn(a m%n%l /ari #'l8#'l (ang b'ra#al /ari lai#an g'rminal

'n/o/'rmal aa% 'o/'rmal #'lama 'mbr(og'n'#i#.0

5ambar 3.1

$.2 De*ini&i !a mamae

an$'r a(%/ara 7-arinoma mamma'9 m'r%a$an 'n(a$i n'ola#ma (ang gana# (ang

b'ra#al /ari ar'n(ma.& P'n(a$i ini ol' orl/ H'al rgniaion 7H9 /ima#%$$an $'

15


16/42

/alam In'rnaional -la#i)iaion o) Di#'a#' 7I-D9 /'ngan $o/' nomor 10. ar#inoma mamma'

a/ala %mor gana# (ang %mb% /i /alam 6aringan a(%/ara. P'r%mb%ann(a bi#a /im%lai

/alam $'l'n6ar #%#%; #al%ran #%#%; 6aringan l'ma$ aa%%n 6aringan i$a a(%/ara.& %mor gana#

ini mam% m'n('rang 6aringan #'$iarn(a aa% m'n('bar aa% m'a#a#i# $' /a'ra (ang 6a%

/ari %b%. P'n(a$i ini 'r6a/i amir #'l%r%n(a a/a


17/42

Daa 'rbar% /ari Am'rian -an'r Soi'( 'la m'ngi%ng ba


18/42

'm%ng$inan %n%$ m'n6a/i $an$'r a(%/ara #'ma$in m'ning$a #'iring b'ramban(a

%m%r #'orang


19/42

Bia#an(a b'n6olan 6ina$ aa% non8$an$'r a/a a(%/ara i/a$ m'n%n6%$$an $an$'r

a(%/ara. Nam%n; b'b'raa 'r%baan 6ina$ a(%/ara m%ng$in m'n/a%l%i $an$'r

a(%/ara. Ini 'rma#%$ i'rla#ia aii$al /%$al 7#'l (ang %mb% normal /alam

#al%ran9 /an lob%lar arinoma in #i% 7#'l8#'l abnormal /i /alam lob%# a(%/ara9.+

• Ri


20/42


21/42

'lainan g'n'i$ /alam #'l aa% baan lainn(a (ang /i#'b% romoor; m'n('bab$an #'l

l'bi r'nan 'ra/a #%a% $ar#inog'n. Ba$an gangg%an )i#i$ m'na%n%n bi#a m'mb%a

#'l m'n6a/i l'bi '$a %n%$ m'ngalami #%a% $'gana#an.

2. Fa&e promo&iPa/a aa romo#i; #%a% #'l (ang 'la m'ngalami ini#ia#i a$an b'r%ba m'n6a/i gana#.

S'l (ang b'l%m m'l'


22/42

D-IS /aa m'n('bab$an $'l%arn(a airan %ing aa% m%n%ln(a ma##a (ang

#'ara 6'la# 'rlia aa% /ira#a$an; /an 'rlia a/a mammogra)i. D-IS $a/ang

/i'm%$an /'ngan i/a$ #'nga6a #aa /o$'r m'la$%$an bio#( %mor 6ina$. S'$iar 2,=8

3,= $'6a/ian $an$'r a(%/ara /i'm%$an #aa /ila$%$an mamogra)i. 13 @i$a /iabai$an /an

i/a$ /iangani; D-IS /aa m'n6a/i $an$'r ina#i) /'ngan o'n#i 'n('baran $' #'l%r%

%b%.

D-IS m%n%l /'ngan /%a i' #'l (ang b'rb'/a; /imana #ala #a% #'l 'n/'r%ng

l'bi ina#i) /ari i' #a%n(a. Ti' 'rama; /'ngan 'r$'mbangan l'bi lamba; 'rlia

l'bi $'il /iban/ing$an #'l normal. S'l ini /i#'b% solid, papillary atau cribiform. Ti'

$'/%a; /i#'b% comedeonecrosis; #'ring b'r#i)a rogr'#i) /i a


23/42

5ambar 3.4 D%al -arinoma in #i% 7A9 /an S'l8#'l $an$'r m'n('bar $'l%ar /ari /%%#;

m'ngina#i 6aringan #'$iar /alam mamma' 7B9

b9 Lob%lar arinoma in #i%

M'#$i%n #'b'narn(a ini b%$an $an$'r; 'ai L-IS $a/ang /igolong$an #'bagai

i' $an$'r a(%/ara non8ina#i). B'rm%la /ari $'l'n6ar (ang m'mro/%$#i air #%#%;

'ai i/a$ b'r$'mbang m'l'


24/42

aa% 'r%baan ag'oi/9.& Paognomoni# /ari $an$'r ini a/ala 'r/aan(a #'l b'#ar

%a /an b'ra$%ola 7 Paget's cells9 /alam /'r'an 'i'l. T'rai 'mb'/aan %n%$

Paget's disease m'li%i lumpectomy; mastectomy; aa% modified radical mastectomy;

'rgan%ng 'n('baran %mor /an a/an(a $an$'r ina#i).11

b9 Ina#i' /%al arinoma

o Adenocarcinoma it! productive fibrosis "scirr!ous, simple#, $%& 7&,=9

an$'r ini /i'm%$an #'$iar &,= /ari $an$'r a(%/ara /an a/a !,= $a#%#

$an$'r ini m'nga/a$an m'a#a#i# 7bai$ mi$ro ma%%n ma$ro#$oi$9 $' 5B a$#ila.

an$'r ini bia#an(a 'r/aa a/a


25/42

(ucinous carcinoma 7colloid carcinoma9; m'r%a$an i' $%#%# lain /ari

$an$'r a(%/ara; #'$iar 2= /ari #'m%a $an$'r a(%/ara (ang ina#i); bia#an(a

m%n%l #'bagai ma##a %mor (ang b'#ar /an /i'm%$an a/a


26/42

$..2 0la&i*i'a&i ber-a&ar'an gra-e

Paologi m'ng$la#i)i$a#i$an $an$'r m'n%r% $'la#. T%mor ell*differentiated mi#aln(a

a/ala $'la# r'n/a /an m'n('r%ai 6aringan normal. T%mor ''poorly differentiated'' 'r/iri /ari

#'l8#'l i/a$ 'ra%r /an; $ar'na i%; i/a$ 'rlia #''ri 6aringan normal /an /i#'b% $'la# inggi.

B'b'raa m'mb'/a$an /'nganC'moderately differentiated'' aa% in'rm'/ia' 6%ga.13

$..$ 0la&i*i'a&i ber-a&ar'an &ta-i#m &tage3

Sa/i%m 'n(a$i $an$'r a/ala #%a% $'a/aan /ari a#il 'nilaian /o$'r #aa

m'n/iagno#i# #%a% 'n(a$i $an$'r (ang /i/'ria a#i'nn(a; #%/a #'6a% mana$a ing$a

'n('baran $an$'r 'r#'b% bai$ $' organ aa% 6aringan #'$iar ma%%n 'n('baran $''ma

6a%. Sa/i%m an(a /i$'nal a/a %mor gana# aa% $an$'r /an i/a$ a/a %mor 6ina$. 14 Ban(a$

#'$ali ara %n%$ m'n'n%$an #a/i%m; nam%n (ang aling ban(a$ /ian% #aa ini a/ala #a/i%m

$an$'r b'r/a#ar$an $la#i)i$a#i #i#im TNM (ang /ir'$om'n/a#i$an ol' UI-- 7In'rnaional

Union Again# -an'r9 aa% A@-- 7Am'rian @oin -ommi'' n -an'r9. Pa/a #i#'m TNM ini

/inilai iga )a$or %ama; (ai% >+

1. T%mor i% #'n/iri. S'b'raa b'#ar %$%ran %morn(a /an /imana lo$a#in(a 7T; T%mor9

2. 'l'n6ar g'a b'ning /i #'$iar %mor. Aa$a %mor 'la m'n('bar $'$'l'n6ar g'a

b'ning /i#'$iarn(a 7N; No/'9

3. 'm%ng$inan %mor 'la m'n6alar $' organ lain 7M; M'a#a#i#9

'iga )a$or T; N; M /inilai bai$ #'ara $lini# #'b'l%m /ila$%$an o'ra#i; 6%ga #'#%/a

o'ra#i /an /ila$%$an 'm'ri$#aan i#oaologi 7PA9. Pa/a $an$'r a(%/ara; 'nilaian TNM

#'bagai b'ri$% >+;11;12;1+

T#mor Primer T3

T T%mor rim'r i/a$ /aa /inilai

T, Ti/a$ a/a b%$i 'r/aa %mor rim'r

Ti# -arinoma in #i% Ti#7D-IS9 D%al arinoma in #i%

Ti#7L-IS9 Lob%lar arinoma in #i%

Ti#7Pag'C#

9

Pag'C# /i#'a#' /ari ailla mamma' ana %mor 7-aaan > Pag'C# /i#'a#' (ang

b'r%b%ngan /'ngan %mor /i$la#i)i$a#i$an m'n%r% %$%ran %mor9

T1 T%mor 2 m

T1mi Miroina#ion ,.1

T1a T%mor J ,.1 m 'ai i/a$ l'bi /ari ,.+ m

26


27/42

T1b T%mor J ,.+ m 'ai i/a$ l'bi /ari 1 m

T1 T%mor J 1 'ai i/a$ l'bi /ari 2 m

T2 T%mor J 2 m 'ai i/a$ l'bi /ari + m

T3 T%mor J + m

T4 T%mor %$%ran b'raa%n /'ngan 'rl%a#an lang#%ng $' /in/ing /a/a aa% $%li;#''ri (ang /i%rai$an /iba

T4a P'rl%a#an $' /in/ing /a/a; i/a$ m'liba$an oo 'orali#

T4b E/'ma 7'rma#%$ 'a% /Corang'9; aa% %l#'ra#i $%li Ka(%/ara; aa% a/a no/%l

#a'li 'rbaa# /i $%li a(%/ara (ang #ama

T4 ri'ria T4a /an T4b

T4/ In)lammaor( arinoma

0elen4ar 5eta Bening60lini& N3

N 5B r'gional i/a$ /aa /inilai 7mi#aln(a #'b'l%mn(a 'la /iang$a9

N, Ti/a$ a/a m'a#a#i# $' 5B r'gional

N1 M'a#a#i# $' 5B a$#illa i#ila'ral 'ai /aa /ig'ra$$an N2 M'a#a#i# 5B a$#illa i#ila'ral 'ai i/a$ /aa /ig'ra$$an aa% 'r)i$#a#i;

aa% ama$ #'ara $lini# $' 5B in'rnal mammar( i#ila'ral 'ai #'ara

$lini# i/a$ 'rb%$i 'r/aa m'a#a#i# $' 5B a$#illa i#ila'ral

N2a M'a#a#i# $' 5B a$#illa i#ila'ral /'ngan 5B #aling m'l'$a aa% m'l'$a

$' #r%$%r lain #'$iarn(a.

N2b M'a#a#i# an(a ama$ #'ara $lini# $' 5B in'rnal mammar( i#ila'ral

/an i/a$ 'rb%$i #'ara $lini# 'r/aa m'a#a#i# $' 5B a$#illa i#ila'ral

N3 M'a#a#i# $' 5B in)ra$lai$%la i#ila'ral /'ngan aa% ana $''rlibaan

5B a$#illa; aa% #'ara $lini# $' 5B in'rnal mammar( i#ila'ral 'ai

#'ara $lini# 'rb%$i 'r/aa m'a#a#i# $' 5B a$#illa i#ila'ral aa%

m'a#a#i# $' 5B #%ra$lai$%la i#ila'ral /'ngan aa% ana $''rlibaan

5B in)ra$lai$%la aa% a$#illa i#ila'ral

N3a M'a#a#i# $' 5B in)ra$lai$%la i#ila'ral

N3b M'a#a#i# $' 5B in'rnal mammar( /an a$#illa

N3 M'a#a#i# $' 5B #%ra$lai$%la i#ila'ral

0elen4ar 5eta Bening Regional6Patologia anatomi pN3

N 5B r'gional i/a$ /aa /inilai 7#'b'l%mn(a 'la /iang$a aa% i/a$

/ila$%$an 'm'ri$#aan aologi9

N,b

S'ara i#ologi# i/a$ 'r/aa m'a#a#i# $' 5B; i/a$ a/a 'm'ri$#aan

ambaan %n%$ i#ola'/ %mor 'll# 7-aaan > I#ola'/ %mor 'll# 7IT-9

/iari$an #'bagai #'$'lomo$ %mor $'il (ang i/a$ l'bi /ari ,.2 mm;

bia#an(a /i/''$#i an(a /'ngan imm%noi#o'mial 7IH-9 aa% m'o/'

mol'$%l'r

27


28/42

N,7iG9 Ti/a$ a/a m'a#a#i# $' 5B r'gional #'ara i#ologi#; IH- 789

N,7i9 Ti/a$ a/a m'a#a#i# $' 5B r'gional #'ara i#ologi#; IH- 79; IH- l%#'r

i/a$ l'bi /ari ,.2 mm

N,7molG9 Ti/a$ a/a m'a#a#i# $' 5B r'gional #'ara i#ologi#; 'm'ri$#aan mol'$%l'r

789 7RT8P-R9

N,7mol9 Ti/a$ a/a m'a#a#i# $' 5B r'gional #'ara i#ologi#; 'm'ri$#aan mol'$%l'r

79 7RT8P-R9

N1 M'a#a#i# $' 183 5B a$#ila; /an aa% 5B in'rnal mammar( 'r/''$#i

#'ara mi$ro#$oi# m'lal%i /i#'$#i #'nin'l 5B; #'ara $lini# i/a$ ama$

N1mi Mirom'a#a#i# 7J ,.2 mm; 2., mm9

N1a M'a#a#i# $' 183 5B a$#ila

N1b M'a#a#i# $' 5B in'rnal mammar( 'r/''$#i #'ara mi$ro#$oi# m'lal%i

/i#'$#i #'nin'l 5B; #'ara $lini# i/a$ ama$

N1 M'a#a#i# $' 183 5B a$#ila /an $' 5B in'rnal mammar( 'r/''$#i #'ara

mi$ro#$oi# m'lal%i /i#'$#i #'nin'l 5B; #'ara $lini# i/a$ ama$ 76i$a

b'r%b%ngan /'ngan J3 79 5B a$#ila; 5B in'rnal mammar(

/i$la#i)i$a#i$an #'bagai N3b9

N2 M'a#a#i# $' 48* 5B a$#ila; aa% ama$ #'ara $lini# $' 5B in'rnal

mammar( 'ai #'ara $lini# i/a$ 'rb%$i 'r/aa m'a#a#i# $' 5B a$#illa

N2a M'a#a#i# $' 48* 5B a$#ila 7#'/i$in(a 1 %mor J 2 mm9

N2b ama$ #'ara $lini# $' 5B in'rnal mammar( 'ai #'ara $lini# i/a$

'rb%$i 'r/aa m'a#a#i# $' 5B a$#illa N3 M'a#a#i# $' 1, 5B a$#ila; aa% 5B in)ra$lai$%la; aa% #'ara $lini# $'

5B in'rnal mammar( i#ila'ral /an 'r/aa 1 aa% l'bi m'a#a#i# $' 5B

a$#illa aa% J 3 m'a#a#i# $' 5B a$#illa 'ai #'ara $lini# miro#oi

m'a#a#i# 789 $' 5B in'rnal mammar( aa% $' 5B #%ra$lai$%lar

i#ila'ral

N3a M'a#a#i# $' 1, 5B a$#ila 7minimal 1 %mor J 2 mm9; aa% m'a#a#i# $'

5B in)ra$lai$%la

N3b S'ara $lini# m'a#a#i# $' 5B in'rnal mammar( i#ila'ral /an 'r/aa 1

aa% l'bi m'a#a#i# $' 5B a$#illa aa% J 3 m'a#a#i# $' 5B a$#illa /an

/alam 5B in'rnal mammar( /'ngan $'lainan mi$ro#$oi# (ang 'r/''$#i

m'lal%i /i#'$#i 5B #'nin'l; i/a$ ama$ #'ara $lini#

N3 M'a#a#i# $' 5B #%ra$lai$%lar i#ila'ral

Meta&ta&i& 7a# M3

M M'a#a#i# 6a% i/a$ /aa /inilai

M, Ti/a$ 'r/aa m'a#a#i# 6a%

28


29/42

M1 T'r/aa m'a#a#i# 6a%

Tab'l 3.1 &$( %taging %ystem %n%$ /reast Cancer

Sa/i%m $an$'r b'r/a#ar$an #i#'m TNM /ib'/a$an m'n6a/i ing$aan /'ngan

$ara$'ri#i$n(a ma#ing8ma#ing >14;1+

• Sag' ,> aa #'l an$'r a(%/ara 'a /i /alam $'l'n6ar a(%/ara; ana ina#i $' /alam

6aringan a(%/ara normal (ang b'r/'$aan.

• Sag' I> a/ala 2 m aa% $%rang /an baa# (ang 6'la# 7'l'n6ar g'a b'ning normal9.

• Sag' IIA> %mor i/a$ /i'm%$an a/a a(%/ara ai #'l8#'l $an$'r /i'm%$an /i 'l'n6ar

g'a b'ning $'ia$; ATAU %mor /'ngan %$%ran 2 m aa% $%rang /an 'la m'n('bar $'

'l'n6ar g'a b'ning $'ia$:a$#ill'r; ATAU %mor (ang l'bi b'#ar /ari 2 ai i/a$ l'bi

b'#ar /ari + m /an b'l%m m'n('bar $' 'l'n6ar g'a b'ning $'ia$.

• Sag' IIB> %mor (ang l'bi b'#ar /ari 2 m; nam%n i/a$ a/a (ang l'bi b'#ar /ari + m /an

'la m'n('bar $' 'l'n6ar g'a b'ning (g b'r%b%ngan /gn $'ia$; ATAU %mor (ang l'bi

b'#ar /ari + m ai b'l%m m'n('bar $' 'l'n6ar g'a b'ning $'ia$.

• Sag' IIIA> i/a$ /i'm%$an %mor /i a(%/ara. an$'r /i'm%$an /i 'l'n6ar g'a b'ning

$'ia$ (ang m'l'$a b'r#ama aa% /'ngan #r%$%r lainn(a; aa% $an$'r /i'm%$an /i 'l'n6ar

g'a b'ning /i /'$a %lang /a/a; ATAU %mor /'ngan %$%ran b'raa%n /imana $an$'r

'la m'n('bar $' $'l'n6ar g'a b'ning $'ia$; 'r6a/i 'l'$aan /'ngan #r%$%r lainn(a;

aa% $an$'r /i'm%$an /i 'l'n6ar g'a b'ning /i /'$a %lang /a/a.

• Sag' IIIB> %mor /'ngan %$%ran 'r'n% /an 'la m'n('bar $' /in/ing /a/a /an:aa% $%li

a(%/ara /an mng$in 'la m'n('bar $' $'l'n6ar g'a b'ning $'ia$ (ang b'rl'ng$'an

/'ngan #r%$%r lainn(a; aa% $an$'r m%ng$in 'la m'n('bar $' $'l'n6ar g'a b'ning /i

/'$a %lang /a/a. an$'r a(%/ara in)lamaori 7b'rin)lama#i9 /i'rimbang$an aling i/a$

a/a aa IIIB.• Sag' III-> a/a aa% i/a$ an/a $an$'r /i a(%/ara aa% m%g$in 'la m'n('bar $' /in/ing

/a/a /an:aa% $%li a(%/ara /an $an$'r 'la m'n('bar $' $'l'n6ar g'a b'ning bai$ /i aa#

aa% /i ba


30/42

Tab'l 3.2 TNM Sag' 5ro%ing#

Stage 8 Ti# N, M,

Stage I T1a N, M,

Stage IIA T, N1 M,

T1a N1 M,

T2 N, M,

Stage IIB T2 N1 M,

T3 N, M,

Stage IIIA T, N2 M,

T1a N2 M,

T2 N2 M,

T3 N1 M,

T3 N2 M,

Stage IIIB T4 N, M,

T4 N1 M,

T4 N2 M,

Stage III! An( T N3 M,

Stage I% An( T An( N M1

a T1 'rma#%$ T1 mi.

Tab'l 3.21!

$.9 5e4ala 0lini&

5'6ala $lini# $an$'r a(%/ara /aa b'r%a>

1. B'n6olan a/a a(%/ara

30


31/42

Um%mn(a b'r%a b'n6olan (ang i/a$ n('ri a/a a(%/ara. B'n6olan i% m%la8m%la $'il;

#'ma$in lama a$an #'ma$in b'#ar; lal% m'l'$a a/a $%li aa% m'nimb%l$an 'r%baan a/a

$%li a(%/ara aa% a/a %ing #%#%.14 Pa/a #a/i%m a+;11

• P'n/araan a/a %ing #%#%.

o Ra#a #a$i aa% n('ri a/a %m%mn(a bar% imb%l aabila %mor #%/a b'#ar; #%/a

imb%l boro$; aa% bila #%/a m%n%l m'a#a#' $' %lang8%lang.

o 'm%/ian imb%l 'mb'#aran $'l'n6ar g'a b'ning /i $'ia$; b'ng$a$ 7edema9

a/a l'ngan; /an 'n('baran $an$'r $' #'l%r% %b%

an$'r a(%/ara lan6% #anga m%/a /i$'nali /'ngan m'ng'a%i $ri'ria o'rbilia#

H'ag'n#'n #'bagai b'ri$%>+;11;14

• 'r/aa edema l%a# a/a $%li a(%/ara 7l'bi 1:3 l%a# $%li a(%/ara9

• a/an(a no/%l #a'li a/a $%li a(%/ara

• $an$'r a(%/ara 6'ni# mastitis karsinimatosa

• 'r/aa model parasternal

• 'r/aa nodul supraklavikula

•a/an(a edema l'ngan

• a/an(a m'a#a#' 6a%

• T'r/aa /%a /ari an/a8an/a locally advanced ; (ai% >

o %l#'ra#i $%li; edema $%li; $%li 'r)i$#a#i a/a /in/ing ora$#; $'l'n6ar g'a b'ning

a$#ila b'r/iam''r l'bi 2;+ m; /an $'l'n6ar g'a b'ning a$#ila m'l'$a #a% #ama

lain.

31


32/42

3. 'l%arn(a airan 7 $ipple disc!arge9

$ipple disc!arge a/ala $'l%arn(a airan /ari %ing #%#% #'ara #onan /an i/a$

normal. -airan (ang $'l%ar /i#'b% normal aabila 'r6a/i a/a


33/42

5ambar 3.!

$.:.2 Palpa&i

Dila$%$an ala#i a/a a(%/ara aa$a 'r/aa ma##a; 'rma#%$ ala#i $'l'n6ar lim)'

/i a$#ila; #%ra$lai$%la; /an ara#'rnal. S'ia ma##a (ang 'raba aa% #%a% l(ma/'noa(;

ar%# /inilai lo$a#in(a; %$%rann(a; $on#i#'n#in(a; b'n%$; mobilia# aa% )i$#a#in(a.1&

5ambar 3.0

$.; Pemeri'&aan pen#n4ang

$.;.1 Mammogra*i

Mammogra)i m'r%a$an 'm'ri$#aan (ang aling /aa /ian/al$an %n%$ m'n/''$#i

$an$'r a(%/ara #'b'l%m b'n6olan aa% ma##a /aa /iala#i. ar#inoma (ang %mb% lamba

/aa /ii/'ni)i$a#i /'ngan mammogra)i #'i/a$n(a 2 a%n #'b'l%m m'naai %$%ran (ang

/aa /i/''$#i m'lal%i ala#i.10

Mammogra)i 'la /ig%na$an /i Am'ri$a Uara #'6a$ a%n 1*!, /an '$ni$ ini 'r%#

/imo/i)i$a#i /an /iimroi#a#i %n%$ m'ning$a$an $%alia# gambarn(a. Mammogra)i

$on'n#ional m'n(al%r$an /o#i# ra/ia#i #'b'#ar ,;1 #'nigra( 75(9 #'ia 'ngg%naann(a.

S'bagai 'rban/ingan; Foo 8ra( ora$# m'n(al%r$an 2+= /ari /o#i# ra/ia#i mammogra)i.

33


34/42

Mammogra)i /aa /ig%na$an bai$ #'bagai #$rining ma%%n /iagno#i$. Mammogra)i

m'm%n(ai 2 6'ni# gambaran; (ai% $ranio$a%/al 7--9 /an obli$ m'/iola'ral 7ML9. ML

m'mb'ri$an gambaran 6aringan mamma' (ang l'bi l%a#; 'rma#%$ $%a/ran la'ral aa# /an

a#illary tail of %pence. Diban/ing$an /'ngan ML; -- m'mb'ri$an i#%ali#a#i (ang l'bi bai$

a/a a#'$ m'/ial /an m'm%ng$in$an $omr'#i a(%/ara (ang l'bi b'#ar.

Ra/iologi# (ang b'r'ngalaman /aa m'n/''$#i $ar#inoma a(%/ara /'ngan ing$a

false*positive #'b'#ar 1,= /an false*negative #'b'#ar 0=. 5ambaran mammogra)i (ang #'#i)i$

%n%$ $ar#inoma mamma' anara lain ma##a a/a /'ngan aa% ana gambaran #''ri binang

7 stellate9; 'n'balan a#im'ri# 6aringan mamma' /an $%m%lan mi$ro$al#i)i$a#i. 5ambaran

mi$ro$al#i)i$a#i ini m'r%a$an an/a 'ning $ar#inoma a/a


35/42

$.;.$ Magneti, Re&onan,e Imaging MRI3

S'bagai ala /iagno#i$ ambaan aa# $'lainan (ang /i/aa$an a/a mammogra)i; l'#i

a(%/ara lain /aa /i/''$#i. A$an 'ai; 6i$a a/a 'm'ri$#aan $lini# /an mammogra)i i/a$

/i/aa $'lainan; ma$a $'m%ng$inan %n%$ m'n/iagno#i# $ar#inoma mamma' #anga $'il.1&

MRI #anga #'n#ii) 'ai i/a$ #'#i)i$ /an i/a$ #'ar%#n(a /ig%na$an %n%$ #$rining.

S'bagai ono; MRI b'rg%na /alam m'mb'/a$an $ar#inoma mamma' (ang r'$%r'n aa%

6aringan ar%. MRI 6%ga b'rman)aa /alam m'm'ri$#a mamma' $onrala'ral a/a


36/42


37/42

$.18.1 Terapi &e,ara pembe-aan

$.18.1.1 Ma&te'tomi partial breast conservation3

Tin/a$an $on#'rai) 'ra/a 6aringan a(%/ara 'r/iri /ari r'#'$#i %mor rim'r ingga

baa# 6aringan a(%/ara normal; ra/io'rai /an 'm'ri$#aan #a%# 5B 7$'l'n6ar g'a b'ning9

a$#illa. R'#'$#i %mor a(%/ara rim'r /i#'b% 6%ga #'bagai r'#'$#i #'gm'nal; lumpectomy;

ma#'$#omi arial /an tylectomy. Tin/a$an $on#'rai); #aa ini m'r%a$an 'rai #an/ar %n%$


38/42

Di#'$#i 5B a$#illa '$#'n#i); 'rai ra/ia#i; a/an(a B5 aologi# /an ob'#ia# m'r%a$an

)a$or8)a$or r'/i#o#i#i.&;1&

$.18.2 Terapi &e,ara me-i'ali& non=pembe-aan3

$.18.2.1 Ra-ioterapiT'rai ra/ia#i /aa /ig%na$an %n%$ #'m%a #a/i%m $ar#inoma mamma'. Un%$


39/42

m'n%r%n$an b'ban aa% %$%ran %mor 'r#'b%; #'ingga m'm%ng$in$an %n%$ /ilan6%$an

modified radical mastectomy; /ii$%i /'ngan $'mo'rai /an ra/io'rai.&;1&

$.18.2.$Terapi anti=e&trogen

Dalam #io#ol #'l8#'l $ar#inoma mamma' 'r/aa ro'in '#i)i$ b'r%a r'#'or

ormonal (ai% r'#'or '#rog'n a/a 6aringan a(%/ara. R'#on $lini# 'ra/a ani8'#rog'n

#'$iar !,= a/a


40/42

Pr'#'na#' $'aanan i/% lima a%n /i'n%$an a/a 'n/'ria (ang /iobai l'ng$a.

Pa/a ing$a I 'rn(aa 1+= m'ninggal /%nia $ar'na 'n'n%an TNM /ila$%$an #'ara $lini$

(ang b'rari 'n('baran $'il /an 'n('baran mi$ro i/a$ /aa /i'm%$an. Pa/a &+= orang

(ang i/% #''la lima a%n 'n% 'rma#%$ 'n/'ria (ang i/a$ #'mb% /an m'n'rima

'nanganan $ar'na $amb%n(a 'n(a$i aa% $ar'na 'n('baran. D'mi$ian 6%ga a/a m'r'$a

(ang ing$a II8I".

P'n('baran $an$'r a(%/ara /aa m'ng'nai oa$; l'%ra 7#'la% 'mb%ng$%# ar%8

ar%9; ar%8ar%; ai /an %lang 7'ng$ora$; %lang b'la$ang; iga /an %lang an6ang9.

Ting$a P'n('baran #'ara $lini$ 'aanan i/% + a%n

Sa/i%m I > T%mor $'il; 'rbaa# a/a

a(%/ara

&+=

Sa/i%m II > T%mor l'bi b'#ar; $'l'n6ar

'r$'na 'ai b'ba# /ari #'$iarn(a

!+=

Sa/i%m III > an$'r lan6% /an 'n('baran $'

$'l'n6ar

4,=

Sa/i%m I" > T'r#'bar /i l%ar lo$a#i r'gional 1,=

Lo$a#i r'gional /ima$#%/$an %n%$ /a'ra (ang m'li%o #r%$%r /an organ %mor rim'r

7'rama9; #'ra 'mb%l% lim); /a'ra #al%ran lim) /an $'l'n6ar lim) #r%$%r aa% organ (ang

b'r#ang$%an

Tab'l 3.3 Progno#i# /an ing$a 'n('baran %mor

40


41/42

BAB )

0ESIMPULAN

Bila a/a #%a% 'ma /i ba/an $ia 'r/aa 'r%mb%an #'l8#'l (ang b'rl'bian; ma$a

a$an 'r6a/i #%a% b'n6olan aa% %mor. T%mor ini /aa b'r#i)a 6ina$ ma%%n gana#. T%mor (ang

gana# inila (ang /i#'b% /'ngan $an$'r. T%mor gana# m'm%n(ai #i)a (ang $a#; (ai% /aa

m'n('bar l%a# $' bagian lain /i #'l%r% %b% %n%$ b'r$'mbang m'n6a/i %mor (ang bar%.

P'n('baran ini /i#'b% m'a#a#'. an$'r m'm%n(ai $ara$'ri#i$ (ang b'rb'/a8b'/a. A/a (ang%mb% #'ara 'a; a/a (ang %mb% i/a$ 'rlal% 'a; #''ri $an$'r a(%/ara.

S'l $an$'r a(%/ara (ang 'rama /aa %mb% m'n6a/i %mor #'b'#ar 1 m a/a


42/42

/ila$%$an #'abi# #'l'#ai ma#a m'n#r%a#i. S'b'l%m m'n#r%a#i; a(%/ara aga$ m'mb'ng$a$

#'ingga m'n(%li$an 'm'ri$#aan.

DAFTAR PUSTA0A

1. Moning$'(; Sirl'( Ionn'; 2,,,. Ei/'miologi an$'r Pa(%/ara. (edika @an%ari 2,,,.

@a$ara.

2. Sa/l'r; T. Embriologi '/o$'ran Langman 0 . @a$ara> E5-; 2,,, 30183.

3. Anaomi Pa(%/ara. 2,,&. Aailabl' a > >::r'a#o). Hio$ra'# 2,,2.

+. Sabi#on D; -ri#o'r D. B%$% A6ar B'/a Bagian 2. @a$ara > E5- 1**+.

!. S'r E5- 2,,!.0. L'moin'; Nig'l ir$am; Niola# R. 72,,19. Progress in pat!ology. Lon/on> 5r''n B%$% A6ar Ilm% B'/a. E/i#i 2.

@a$ara > E5- 2,,+ al. 3*484,1.

*. orl/ -an'r R'or. In'rnaional Ag'n( )or R'#'ar on -an'r . 2,,&. R'ri''/ 2,118

,282!

1,. Am'rian -an'r Soi'( 7S''mb'r 13; 2,,09. a Ar' ' '( Sai#i# )or Br'a#

-an'rQ. Ari'/ )rom ' original on @an%ar( +; 2,,&. R'ri''/ 2,,&8,28,3.

11. S Bina R%a A$#ara 2,,* Hal. 32284,.1+. Sag'# o) br'a# an'r. Aailabl' a >:: Deteksi Dini

4anker. @a$ara > Fa$%la# '/o$'ran Uni'r#ia# In/on'#ia; 2,,,.18."ai/(a; M.P; an/ S%$la; H.S. A te#tbook of /reast Cancer . "i$a# P%bli#ing Ho%#' P"T

LTD
http://creasoft.wordpress.com/2008/04/18/anatomi-payudarahttp://creasoft.wordpress.com/2008/04/18/anatomi-payudarahttp://books.google.ca/books?id=xiHcyr-BHeQC&pg=PT61http://globocan.iarc.fr/factsheets/populations/factsheet.asp?uno=900http://en.wikipedia.org/wiki/International_Agency_for_Research_on_Cancerhttp://en.wikipedia.org/wiki/International_Agency_for_Research_on_Cancerhttp://web.archive.org/web/20080105001124/http:/www.cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_4_1X_What_are_the_key_statistics_for_breast_cancer_5.asphttp://web.archive.org/web/20080105001124/http:/www.cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_4_1X_What_are_the_key_statistics_for_breast_cancer_5.asphttp://web.archive.org/web/20080105001124/http:/www.cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_4_1X_What_are_the_key_statistics_for_breast_cancer_5.asphttp://www.cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_4_1X_What_are_the_key_statistics_for_breast_cancer_5.asphttp://www.cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_4_1X_What_are_the_key_statistics_for_breast_cancer_5.asphttp://www.cancerhelps.com/kanker-payudara.htmhttp://www.cancerhelps.com/health/stage-of-breast-%20cancer/BR00011&slide=3http://www.cancerhelps.com/health/stage-of-breast-%20cancer/BR00011&slide=3http://creasoft.wordpress.com/2008/04/18/anatomi-payudarahttp://books.google.ca/books?id=xiHcyr-BHeQC&pg=PT61http://globocan.iarc.fr/factsheets/populations/factsheet.asp?uno=900http://en.wikipedia.org/wiki/International_Agency_for_Research_on_Cancerhttp://web.archive.org/web/20080105001124/http:/www.cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_4_1X_What_are_the_key_statistics_for_breast_cancer_5.asphttp://web.archive.org/web/20080105001124/http:/www.cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_4_1X_What_are_the_key_statistics_for_breast_cancer_5.asphttp://www.cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_4_1X_What_are_the_key_statistics_for_breast_cancer_5.asphttp://www.cancerhelps.com/kanker-payudara.htmhttp://www.cancerhelps.com/health/stage-of-breast-%20cancer/BR00011&slide=3http://www.cancerhelps.com/health/stage-of-breast-%20cancer/BR00011&slide=3http://creasoft.wordpress.com/2008/04/18/anatomi-payudara

referat ca mammae podleh

Documents