REČNIK DRUMSKOG SAOBRAĆAJAENGLISH SERBIAN DICTIONARY OF ROAD TRAFFIC ENGINEERING

Above-ground garage/surface garage

Nadzemna parking garaža

Abrasion (Rd) HabanjeAbrasion (Rd) OtiranjeAbrasion (Rd) BrušenjeAbrasion (Rd) AbrazijaAbrasion coefficient Koeficijent habanjaAbrasion resistance Otpornost na habanjeAbrasion test Opit habanjaAbrasion test Opit trenjaAbsolute traffic capacity (TE) Maksimalno moguć kapacitetAbstracting (Rd) Izrada predmeta po pozicijama radovaAbutment (Rd) Obalni stub mostaAbutment (Rd) Oporac nadvožnjakaAbutment wall Potporni zidAccelerate (v) UbrzatiAccelerate(v) UbrzavatiAcceleration (v) UbrzanjeAcceleration lane Saobraćajna traka za ubrzanjeAcceleration lane(Rd) Saobraćajna traka za ubrzanjeAcceleration rate UbrzanjeAcceleration splay (Rd) Traka za ubrzanje saobraćaja na raskrsnicama u nivouAccelerator (Br) Pedala za gasAccelerator (Vh) AkceleratorAccelerator (Vh) UbrzavačAccelerograph Akcelerometar sa pisačemAccelerometer AkcelerometarAccelerometer Merač ubrzanjaAcceptable pollution level Prihvatljiv nivo zagađenjaAcceptable vehicular gap (TE) Prihvatljiv interval sleđenja, interval sleđenja u saobraćajnom toku koji vozač

(sa poprečnog pravca) procenjuje bezbednim za ulivanje u saobraćajni tok

Acceptance (rd) Tehnički prijem izvršenih radovaAccess PristupAccess PrilazAccess aisle Pristupni (prilazni) parking-prolazAccess point (Rd) Tačka pristupaAccess point (Rd) Mesto pristupaAccess road (Rd) Prilazni putAccess road (Rd) Priključni putAccess road (Rd) Pristupni putAccess time (IP) Vreme pristupa (vremenski interval između iniciranja prenosa podataka u

memoriji ili iz memorije I završetka te operacije)

Accessibility PristupačnostAccessibility DostupnostAccessibility of transport Dostupnost sredstvima prevozaAccessibility of transport Pristupačnost (zonama, objektima, sistemima prevoza, I sl.)Accident (Sf) Saobraćajna nezgodaAccident (Sf) Saobraćajna nesrećaAccident black spot (ABS) Crna tačka saobraćajnih nezgodaAccident coded sheet Formular za registrovanje saobraćajnih nezgodaAccident costs Troškovi nastali zbog saobraćajnih nezgodaAccident experience Registrovani broj saobraćajnih nezgodaAccident frequency Učestalost saobraćajnih nezgodaAccident investigation Uviđaj saobraćajne nezgodeAccident involvement Broj učesnika u saobraćajnoj nezgodiAccident involvement rate Stopa učešća u saobraćajnoj nezgodi

Accident liability Izloženost saobraćajnim nezgodamaAccident proneness Sklonost ka saobraćajnim nezgodamaAccident rate Stopa saobraćajnih nezgoda (broj saobraćajnih nezgoda u odnosu na broj

voznih kilometara ili na broj vozila koja prolaze kroz određenu deonicu puta, odnosno mesto)

Accident reconstruction Rekonstrukcija saobraćajne nezgodeAccident record Izveštaj o saobraćajnoj nezgodiAccident record Registrovanje saobraćajnih nezgodaAccident repeater Recidivista (učesnik koji više puta prouzrokuje saobraćajnu

nezgodu)Accident report Izveštaj o saobraćajnoj nezgodiAccident risk factor Faktor rizika od saobraćajnih nezgodaAccident risk rate Stepen rizika od saobraćajnih nezgodaAccident severity Težina saobraćajne nezgode (veličina posledica od saobraćajne

nezgode)Accident spot map (Sf) Situacioni plan područja (zone) sa naznačenim mestima

saobraćajnih nezgoda (koje mogu biti klasifikovane prema težini i sl.)

Accident statistics Statistika saobraćajnih nezgodaAccident toll Broj žrtava u saobraćajnim nezgodamaAccommodate SmestitiAccommodate PrimitiAccommodate OpslužitiAccommodation SmeštajAccommodation uslugaAccommodation road (Rd) Put sa posebnom namenomAchieved availability (Vh) Dostignuta (postignuta) gotovostAcoustic Barrier (Rd); noise

barrierBarijera za zaštitu od buke

Actuated controller assembly (Sg)

Kontroler (upravljački uređaj signala) čiji rad zavisi od trenutne saobraćajne situacije

Actuation (Sg) Pobuđivanje detektoraActuation (Sg) Iniciranje na detektoruActuation (Sg) Najava na detektoruAdaptability PrilagodljivostAdaptability of transport Prilagodljivost transporta (različitim zahtevima korisnika)Address (IP) Adresa (Izraz (obično numerički) koji označava neku poziciju u

memoriji ili određeni deo sistema)Addressing (IP) AdresiranjeAdequate pedestrian gap (TE) Interval sleđenja između dva vozila koji pešak procenjuje

bezbednim za prelazak kolovozaAdhesion Prianjanje (pneumatika I kolovoza, veziva I agregata I sl.)Adhesion Adhezija (pneumatika I kolovoza, veziva I agregata I sl.)Adhesion coefficient Koeficijent prianjanjaAdhesive (Rd) Vezivo (bitumensko)Adhesive force Sila prianjanjaAdjacent properties (Rd) Okolno zemljišteAdmissible rate Dozvoljena greškaAdvanced green / leading green 1.pretpaljenje signala 2.sečena faza na početku, davanje zelenog

svetla pojedinim tokovima vozila na početku fazeAdvanced Ignition Ranije paljenje, pretpaljenjeAdverse grade / unfavourable

gradeUspon (puta)

Aerated concrete Laki beton, aerizovani beton, penasti betonAerial tramway Žičaraaerodynamic link Upravljačka spona, podužna sponaAerotrain Aerovoz (voz na vazdušnom jastuku)Air cleaner (Vh) Prečistač vazduhaAir cooling (Vh) Vazdušno hlađenjeAir filter (Vh) Prečistač vazduha

2

Air limousine (PT) (Am) Vozilo manjeg kapaciteta od autobusa (kombi vozilo, minibus I sl.) koje služi za javni prevoz putnika od aerodroma do odredišne tačke u gradu

Air lock (Vh) Vazdušni čep (u hidrauličnoj instalaciji)Air pollution emission Emisija zagađivača vazduhaAir pressure brake(Vh) Pneumatski kočni sistemAir pressure Brake Vazdušna kočnica, pneumatski kočni sistemAir pressure brake (Vh) Vazdušna kočnicaAisle (Pr) Prolaz (na parkiralištu)Alcohol screening device (ASD) Uređaj za lako I brzo otkrivanje alkoholisanosti vozačaAlight Iskrcati seAlighting accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje prilikom izlaska putnika iz vozilaAlign (Rd) Trasirati Alignment (Rd) (Br) Alinement (Am) Geometrijsko pružanje traseAlignment chart (Rd) NomogramAlley (Rd) Intrazonska saobraćajnica za prilaz objektimaAlleyway (Rd) ProlazAll-in aggregate Prirodna mešavina agregataAllocable costs Stvarni troškoviAll-or-nothing Assignment Tehnika raspodele putovanja “sve ili ništa”Allowable gap (Sg) Interval najave, međuzeleni interval, vreme između dve konfliktne

faze rada svetlosnih signalaAllowable load (Rd) Dozvoljeno opterećenje (kolovoza, građevinskih objekata i sl.)Allowance for damage Naknada šteteAllowance for risk Naknada za rizikAlphanumeric display Alfanumerik, skup slovnih numeričkih I specijalnih znakova za

predstavljanje podatakaAmber (Sg) Žuto svetloAmber time Žuto vremeAmenities ObjektiAmenities PogodnostiAmerican standard code for

information interchangeASCII kod

Amortization AmortizacijaAmplifier (IP) Pojačavač, elektronski detektorAmplifier oscillator Pojačavač oscilatorAmplitude modulation (AM) Amplitudska modulacijaAnalyser (TE) AnalizatorAnalysis (pl-ses) analizaAngle UgaoAngle Collision Sudar pod uglomAngle of approach (Vh) Prilazni ugao (odnosi se na prohodnost vozila)Angledozer (Rd) Buldožer sa mogućnošću zakošenja nožaAngular acceleration Ugaono ubrzanjeAnnual average hourly flow

(AAHF)Prosečni godišnji časovni protok

Annual mileage Godišnji pređeni put u miljama, broj milja koje vozilo pređe u toku jedne godine

Anti-dazzle light (Vh)/ Short-range light

Kratko svetlo

Antifreeze (Vh) AntifrizAnti-pollutant device Uređaj protiv zagađivanja (životne sredine)Anti-pollution equipment Oprema protiv zagađenja (životne sredine)Anti-roll bar (Vh) (Br) Stabilizator, stabilizaciona poluga (protiv ljuljanja vozila)Anti-vibration mounting Elastičan oslonacAnvil (Vh) Nakovanj prekidačaAppraisal ProcenaAppraisal of damage Procena šteteAppraisal report (Rd) Procena vrednosti eksproprisanog zemljišta, procena promene

vrednosti okolnog zemljišta

3

Approach (Rd) Prilaz, pristupApproach intersection leg Prilazni krak raskrsniceApproach intersection leg (Am)

Approach junction leg (Br)Prilazni krak raskrsnice

Approach ramp Pristupna rampaApproaching unstable flow Granica nestabilnog tokaArch (Rd) Luk, svodArch definition of degree of curve Centralni ugao koji odgovara dužini luka od 100 stopaArched Culvert (Rd) Zasvedeni PropustArea Površina, područje, zonaArea traffic Control (ATC) Zonsko upravljanje saobraćajem, upravljanje saobraćajem u zoni

pomoću svetlosnih signalaArea traffic control (ATC) (Sg) Area wide signal control (Sg)

Zonska kontrola saobraćaja, upravljanje saobraćajem u zoni pomoću svetlosnih signala

Areawide signal control (Sg) Zonsko upravljanje saobraćajem, upravljanje saobraćajem u zoni pomoću svetlosnih signala

Arithmetic mean Aritmetička sredina, srednja vrednostArm Ruka, ručka, rukunica, konzola, grana, deo, krilo (svetlosnog

signala)Array (IP) MatricaArrow (Sg) Strelica (na znaku ili kolovozu)Arrow pavement marking Strelica na kolovozuArrow pavement markings Strelice na kolovozuArterial Važan, glavni,primarni, magistralniArterial highway (Am), Trunk road Magistralni putArterial intersection Glavna raskrsnicaArterial intersection control (Sg) Linijska koordinacija rada svetlosnih signala, progresivni sistem

koordinacije rada svetlosnih signala duž primarne saobraćajniceArterial street Glavna gradska saobraćajnicaArticulated (Vh) ZglobniArticulated bus (AB) Zglobni autobusArticulated lorry Zglobni kamionarticulated rail vehicle Zglobno šinsko voziloArticulated trolleybus (ATB) Zglobni trolejbusArticulated vehicle (ARTIC) Zglobno voziloArtificial aggregate Veštački agregatArtificial aggregate Zgura klinkerAsphalt (Rd) AsfaltAsphalt carpet Asfaltni sloj (tanak, habajući sloj od 3 – 3,5 cm)Asphalt cement Asfaltno vezivo, ugljovodonično vezivoAsphalt concrete Asfalt-betonAsphalt plant Asfaltna bazaAsphalt shingle Filc natopljen bitumenomAsphalt slurry Bitumenski muljAssembler (IP) Asembler, simbolički jezik, niži jezik programiranja;

Prevodilac, sistemski program za prevođenje programaAssembly Uređaj, skup, sklop, kompletAssembly Language Simbolički jezikAssignment (Pl) Raspodela putovanja po mreži, razlivanje saobraćaja po mrežiAssignment technique Tehnika raspodele putovanja po mrežiAt-grade (Am) U nivou, koji nije denivelisanAt-grade intersection/level

junctionRaskrsnica u nivou

At-grade pedestrian crossing Pešački prelaz u nivouAt-grade railroad crossing Ukrštanje puta I železničke pruge u nivouAtomization (Vh) Rasprašivanje, pulverizacijaAtomizer (Vh) Pulverizator, raspršivačAtomizer nozzle Sapnica, diznaAttenuation (IP) Slabljenje (signala)

4

Attenuation distortion Izobličenje slabljenjaAttenuation ratio Odnos slabljenjaAttenuator (IP) Atenuator, oslabljivačAttraction (Pl) Privlačenje saobraćaja,atrakcija saobraćajaAttractor (Pl) Zona koja privlači, zona u kojoj se završavaju kretanjaAuthority Uprava, vlastAuto noise level Automobilski nivo bukeAuto registration Registracija motornog vozilaAuto restart (IP) Automatsko uključivanjeAutomate (v) AutomatizovatiAutomated Automatizovan, automatskiAutomated diagnostic motor

vehicle inspection (Vh)Uređaj za automatsko ispitivanje ispravnosti vozila, auto-tester

Automated dual mode bus (Vh) Dijabus, autobus sa dvojnim pogonomAutomated guided transit (PT) Automatski vođeni sistem javnog gradskog prevozaAutomated rapid transit (PT) Automatizovani sistem brzog gradskog prevozaAutomated transit (PT) Automatizovani sistem javnog gradskog prevozaAutomatic advance/ automatic

control (Vh)Automatsko pretpaljenje

automatic control (Vh) Automatsko pretpaljenjeAutomatic count Automatsko brojanje saobraćaja, brojanje vozila automatskim

brojačemAutomatic counter Automatski brojačAutomatic counter (TE) Automatski brojač saobraćajaAutomatic fare collection Automatska naplata karataAutomatic gate Automatski branik na ukrštanju puta I železničke prugeAutomatic gearbox Menjačka kutija sa automatskom promenom stepena prenosaAutomatic train operation (ATO)

(PT)Automatsko kretanje vozova

Automatic train protection (ATP) (PT)

Automatska zaštita vozova (šinski sistem sa automatskom kontrolom na minimalnom odstojanju

Automatic train supervision (ATS) (PT)

Automatsko upravljanje vozovima

Automatic transmission (Vh) Automatska transmisija, transmisija sa automatskom promenom stepena prenosa (kontinualnom ili diskontinualnom)

Automation AutomatizacijaAutomobile (car, motorcar) Automobil, putničko voziloAutomobile club Auto-moto društvoAutomobile traffic Motorni saobraćajAutomotive Samohodni, automobilskiAutomotive emission Automobilska emisijaAutomotive manufacture Proizvođač motornih vozilaAuxiliary lane Pomoćna saobraćajna trakaAuxiliary lane (Rd) Pomoćna saobraćajna trakaAuxiliary tank (Vh) Pomoćni rezervoarAvailability of transport Raspoloživost transportaAverage (n, a, v) Prosečnost, srednja vrednost, prosek, sredina, aritmetička sredina;

prosečan, srednji; izračunati prosečnu vrednost, kretati se prosečnom brzinom

Average annual daily traffic (AADT) (TE)

Prosečni godišnji dnevni saobraćaj

Average costs Prosečni troškoviAverage daily traffic (ADT) (TE) Prosečan dnevni saobraćajAverage density Prosečna gustina saobraćajnog toka za određen

Vremenski periodAverage density of traffic (TE) Prosečna gustina saobraćajaAverage haul distance Prosečna transportna daljinaa-weighted sound level A-ponderisan nivo buke (meren u db)Axis (pl axes) OsaAxle load Osovinsko opterećenjeAxle load (Vh) Osovinsko opterećenje (vozila)

5

Axle shaft, half-shaft Poluvratilo, poluosovinaBack fill Ispuna (rova)Back fill (Rd) Ispuna rovaBack plate (Vh) Nosač kočnih papuča, nosač kočnog mehanizmaBack up Voziti unazadBack up light Svetlo za vožnju unazadBack up light (Vh) Svetlo za vožnju unazadBackfilling (Rd) Zatrpavanje zemljom ili drugom ispunom (drenaža rovova I sl)Background Cycle Osnovni ciklus, merodavni ciklus koordinacije rada signalaBacking (Vh) Vožnja unazad, hod unazad; uključivanje hoda unazadBacking maneuver Manevar kretanja unazadBacklash (Vh) Bočni zazor, mrtvi hodBack-seat driver / commentary

driverSuvozač koji dosađuje vozaču savetima (komentariše postupke vozača u toku vožnje)

Backward chainage Opadajuća stacionažaBackwater (Rd) UsporBaggage rack (Vh)/ luggage rail Krovni prtljažnikBalance bridge (Rd) Pokretni mostBalance line (Rd) UravnicaBalanced earthworks Izjednačene zemljane maseBalanced flow Izbalansiran tokBall bank indicator (Rd) Instrument za merenje centrifugalne sile poprečnog nagiba

kolovoza I ugla naginjanja vozačaBall joint (Vh) Kuglasti zglobBall joint play Zazor u kuglastom zglobuBand (Sg) (Sg) talas; (IP) opsegBand speed (Sg) Brzina talasaBandwidth (Sg) širina talasa; (IP) širina opsegaBank (rd) Zaštitni nasipBanquette (Rd) BermaBar Poluga, šipka; gredaBarricade (Sg) Barikada, oznaka za zatvaranje saobraćajaBarrier (Sg) ograda,prepreka, pregrada, barijera;(Rd) rampa na prelazu

puta preko železničke prugeBarrier Curb Uzdignuti ivičnjak, visoki ivičnjakBarrier line (Sg) Udvojena puna linijaBarrier line (Sg) Udvojena neisprekidana linija na kolovozuBase Osnova, baza, temeljBase course (Rd) Noseći sloj kolovozaBase line (Rd) UravnicaBase speed (TE) Osnovna brzinaBase vehicle operating costs Osnovni eksploatacioni troškovi vozilaBase year (Pl) Bazna godina, prva godina perioda planiranjaBasic capacity (TE) Osnovni kapacitetBattery charging Punjenje akumulatoraBattery coil ignition Baterijsko paljenjeBattery coil ignition Baterijsko paljenjeBaud (IP) BodBaud rate Efektivna brzina prenosa podataka (bit/sekund)Bay (Rd) Proširenje kolovozaBeacon (Sg) TreptačBeam (Vh) Svetlo, svetlosni snopBed (Rd) Površina naleganja, podloga; posteljicaBefore-after Design (Rd) Vrednovanje stanja pre I posle ostvarenja projektaBehind-the-wheel instruction Praktična obuka vozača (u vožnji)Belt (Vh) Pojas, kaiš, remenBelt highway Obilazni put oko gradskog područjaBeltway Obilazni put (oko gradskog područja)Bench Berma

6

Bench mark Reper, stalna tačkaBench mark (Rd) Reper, stalna tačkaBend (Rd); curve Krivina putaBendiness (rd) Krivinska karakteristika osovine, odnos sume skretnih uglova I

dužine posmatrane deoniceBerm (Rd) Zečji nasipBerth (PT) Autobuska niša, parking mesto na stanici javnog gradskog

saobraćajaBias (St) Odstupanje od nepristrasnosti, pristrasnostBicycle (v) Voziti se na bicikluBicycle lane Biciklistička traka u okviru kolovoza odvojena od ostalog

saobraćaja saobraćajnim znacima i oznakama na kolovozuBicycle path; bicycle track, bicycle trail

Biciklistička staza

Bicycle rack Prtljažnik za nošenje biciklaBicycle storage area Prostor za parkiranje biciklaBicycling BiciklizamBig end liner Ležaj velike pesnice klipnjačeBikeway Biciklistička stazaBill of lading Tovarni listBimodal distribution (St) Bimodalna distribucijaBinary code (IP) Binarni kodBinary coded decimal (BCD) BCD-kodBinder (Rd) Vezivo; vezni slojBinomial Distribution Binomna distribucijaBit (IP) Bit, jedinica za merenje količine informacijaBit rate Brzina prenosa (bit/sekund)Bitumen felt Bitumenizirani filcBitumen macadam Obavijeni makadamBituminous carpet Asfaltni tepihBlanket (Rd) Površinski slojBlanket course Sloj koji sprečava kapilarno izdizanje vode, tamponski sloj, sloj

čistoćeBleed (Vh) Ispustiti vazduh iz instalacije (kočne, visokog pritiska I sl)Bleed nipple Otvor za ispuštanje vazduhaBlind alley (Rd); cul-de-sac Slepa ulicaBlind spot (Vh) Mrtav ugaoBlinding (Rd) Izrada posteljice od mršavog betona ili izravnjavajućeg sloja

šljunka; šlemovanje; posipanje sitnim mineralnim agregatomBlinker (Vh) Pokazivač pravca, migavacBlocking factor (IP) Faktor blokiranja, broj slogova u jednom blokuBlockstone course Sloj od kamene kockeBlood alcohol concentration

(BAC)Koncentracija alkohola u krvi vozača

Blood alcohol level (BAL) Stepen alkoholisanosti (vozača)Board Ukrcati seBoarding accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje prilikom ulaska putnika u vozilaBody (Vh) Telo vozila; noseća struktura; karoserijaBodywork KaroserijaBollard (Sq) Saobraćajni stub sa znakom za usmeravanje saobraćaja (koji se

obično postavlja na vrhu razdelnog ostrva)Bonnet (Vh); hood Plašt (poklopac) motoraBooster charging DopunjavanjeBoot (Vh); trank PrtljažnikBorder area (Rd) Područje (širina) između ivice puta I granice putnog zemljištaBore (Vh) Provrt (cilindra)Borrow (Rd) PozajmišteBottleneck (TE) Usko grlo, fizičke ili geometrijske karakteristike deonice

saobraćajnice na kojoj dolazi do smanjenja propusne moćiBoundary conditions Granični uslovi

7

Box (Vh) Kutija, sanduk, razvodna kutijaBox culvert Propust pravougaonog presekaBox Junction Raskrsnica sa posebnim oznakama na kolovozu (koje sprečavaju

vozača da uđe u zonu raskrsnice ukoliko ne može da je napusti za vreme trajanja zelene zone)

Box markings Natpis za označavanje mesta posebne namene (škola, taksi itd.)Box spanner (Vh) Cevasti ključ (za svećice)Bracing (Vh) Utvrđivanje, podržavanje, podupirač, oslonac; poluge ili oslonci koji

daju dodatnu otpornost (posebno na uvijanje)Bracing arms (Vh) Poluge ili oslonci koji daju dodatnu otpornost (posebno na uvijanje)Bracket (Vh) Držač, podupirač; prirubnicaBrake adjustment Podešavanje kočnice, regulisanje kočniceBrake band Obloga kočniceBrake compensator Kompenzator kočenjaBrake drum Doboš kočniceBrake drum (Vh) Doboš kočniceBrake fade Opadanje efikasnosti kočnice (usled zagrevanja ili kvašenja)Brake fade (Vh) Opadanje efikasnosti kočnice usled zagrevanja ili kvašenjaBrake fluid Kočna tečnost, tečnost za kočniceBrake force build-up time Vreme porasta sile na kočnici, vreme od aktiviranja kočnice do

maksimalnog efekta sile kočenjaBrake horsepower (BH) Snaga na kočnici, efektivna snagaBrake lag (Vh) Odziv kočnog sistema (od aktiviranja pedale kočnice do stvarnog

dejstva)Brake lining Obloga kočnice, kočna oblogaBrake mean effective pressure

(BMEP)Srednji efektivni pritisak kočenja

Brake pad Pločica (kod disk-kočnica)Brake pedal Pedala kočniceBrake pumping Višestruko pritiskivanje pedale kočniceBrake reaction time Vreme reagovanja kočnog sistemaBrake shoe Papuča kočnice (kod doboš kočnica)Brake system application time Vreme dejstvovanja kočnog sistemaBraking distance Put kočenja, dužina kočenja, dužina puta kočenjaBraking force (Vh) Sila kočenja, kočna silaBraking force coefficient Koeficijent kočne sileBraking skidmarks Tragovi kočenjaBraking time vreme kočenja, vreme od aktiviranja pedale kočnice do zaustavljanja vozila

Braking, brakeage KočenjeBranch instruction (IP) Instrukcija skokaBreak in (Vh) Razrada; razraditi (vozilo, motor…)Break in period Period razradeBreakdown Kvar, neispravnost, defekt; analizaBreakdown of costs Analiza troškovaBreakdown of prices Analiza cenaBreaker PrekidačBreaker points Platinska dugmad, kontakti prekidačaBreaking load (Rd)/failure load Kritično opterećenje (kolovoza)Breakover angle (Pr) Prelomni ugao, prelom nagiba rampe (u garaži)Breeze concrete Beton od šljakeBridge pier Rečni stub, mostni stubBridge span Otvor mosta, raspon mostaBroad band communication (IP) Telekomunikacije širokog frekvencijskog opsegaBroken line (Sg)/broken

permissive lineIsprekidana linija na kolovozu

Broken-back curve Istosmerne krivineBroken-back curve arrangement Kombinacija dve istosmerne krivine sa kratkim međupravcemBroken-back grade line (Rd) Istosmerne vertikalne krivineBucket dredger (Rd) Bager kašikarBucket elevator (Rd) Kosa dizalica sa skipom

8

Bucket wheel excavator Rotorni bagerBuckling (Rd) IzvijanjeBuckling resistance Otpornost na izvijanjeBuffer; bumper; fender (IP) bafer, međumemorija, relativno mala memorija za privremeno

memorisanje podataka; (Rd) zaštitno područje između saobraćajnice I okolnih zgrada; (Vh) odbojnik, branik

Bug (IP) Greška na računarskom programuBuggy (Rd) JapanerBuilding licence Građevinska dozvolaBuilding line (Rd) Građevinska linijaBuilding permit Dozvola za gradnjuBuilt-up area Naselje, izgrađeno područjeBulk cargo Rasut teretBulk goods Rasuti teretBulk specific gravity (Rd) Zapreminska težinaBulkhead (Vh) Pregrada koja razdvaja pojedine odeljke vozila (motorski deo,

putnički deo I prtljažnik)Bump integrator “peti” točak za ispitivanje nervnima na putuBumper overhang Prepust kod odbojnikaBumper to bumper traffic (TE) Gust saobraćajbumper; fender (Rd) zaštitno područje između saobraćajnice I okolnih zgrada; (Vh)

odbojnik, branikBumpy road Neravan (džombast) putBunch (TE) Grupa vozila u koloni, talas vozila, “plotun”Bunching (TE) Grupisanje vozila usled nemogućnosti prestizanja, stvaranje kolone

vozilaBurnt lime Negašen krečBus bay Autobuska nišaBus crew Posada autobusaBus fleet Autobuski vozni parkBus gate (Sg) Prostor ispred svetlosnog signala na kojem se vrši prestrojavanje

autobusa radi bržeg prolaska kroz raskrsnicuBus lane Posebna traka za autobuse, žuta trakaBus lane/diamond lane/ Regular

bus lane (RBL)/transit laneAutobuska traka, «žuta traka», saobraćajna traka rezervisana za vozila javnog gradskog prevoza

Bus priority Prioritet (prednost) autobusa na signalisanoj raskrsniciBus priority control (Sg) Regulisanje saobraćaja uz davanje prvenstva autobusimaBus priority control Regulisanje saobraćaja uz davanje prioriteta vozilima javnog

gradskog prevozaBus rapid transit Brzi (ekspresni) autobuski prevozBus service Autobuski prevozBus stop Autobusko stajališteBus-only street (BOS) Ulica namenjena isključivo kretanju vozila javnog gradskog prevozaBuspool Ugovoreni prevoz autobusomBusway Saobraćajnica namenjena isključivo autobusimaButterfly (Vh) Leptirasta navrtkaBypass (Rd) Obilazni put (za rasterećenje gradske mreže od tranzitnog

saobraćaja), obilaznicaBypass lane Saobraćajna traka za vozila sa specijalnim režimom kretanja (vozila

hitne pomoći, vatrogasna vozila, vozila pod pratnjom itd) na ulaznoj rampi auto-puta

Cab on engine (Vh) Kabina nad motorom, trambus-kabinaCable car Tramvaj koji se vuče čeličnim užetomCadaster (register) (Rd) KatastarCadaster surveying Katastarski premerCaisson (Rd) KesonCalfdozer (Rd) Mali buldožerCalibrated counter Kalibrisani brojačCalibration (Pl) Baždarenje, kalibracija, graduisanjeCaliper (Vh) Čeljust disk-kočnice

9

Calling Detector Detektor prisustva vozila na prilazu raskrsniciCam (Vh) Breg (bregastog vratila)Camber (Rd) Zaobljenje preloma kod kolovoza sa dvostranim poprečnim

nagibom; visinska razlika sredine I ivice kolovoza; (Vh) nagib točkaCambered kerb Ivičnjak sa koso sasečenom ivicomCamper (vidi dormobile) KaravanCamshaft (Vh) Bregasta osovinaCamshaft gear Zupčanik bregaste osovineCandela Jedinica intenziteta osvetljenja, jedan lumen po jedinici prostornog uglaCant (Rd) Nadvišenje (kolovoza)Cantilever Konzola, nosač, podupiračCantilever bridge Konzolni mostCapacitive Detector Kapacitivni detektorCapacitor KondenzatorCapacity Kapacitet, propusna moćCapacity restraint Assignment Tehnika raspodele putovanja na osnovu ograničenja kapacitetaCapacity restraint model (Pl) Model raspodele putovanja na osnovu ograničenja kapacitetaCapacity restraint Model (Pl) Model raspodele putovanja na osnovu ograničenja kapacitetaCapacity utilization factor (PT) Koeficijent iskorišćenja kapaciteta linijeCapacity utilization factor (PT) Koeficijent iskorišćenja kapaciteta linijeCapillarity KapilarnostCapillary moisture Kapilarna vlaga, vlažnostCapillary rise Kapilarno penjanje vodeCapillary water Vezana podzemna vodaCapital construction Investiciona izgradnjaCapital costs Investicioni troškoviCar fleet Vozni park putničkih automobilaCar following method Metoda merenja brzine sistemom praćenja vozilaCar following model Model praćenja vozilaCar occupancy Popunjenost vozilaCar ownership Broj registrovanih motornih vozilaCar ownership density Broj registrovanih vozila po jedinici površineCar rental Rent-a-kar, iznajmljivanje automobilaCaravan Kamp-prikolicaCarburetor engine Oto-motor, karburatorski motorCarburetor/carburette(o)r Karburator, rasplinjačCarburetter engine/Otto engine Oto-motor, karburatorski motorCarcass (Vh) KarkasaCard (IP) Kompjuterska kartica, kartica na kojoj se perforiranjem čuvaju slovni,

numerički I specijalni znaci

Card punch Bušač karticaCard reader Čitač karticaCargo (freight) TeretCarload Puno vozilo, teret jednog vozilaCarosserie KaroserijaCar-park ParkirališteCarpool Grupni prevoz putničkim automobilom najčešće na I sa poslaCarport Nadstrešnica za automobileCarriage Transport, prevozCarriageway (roadway) kolovozCarriageway camber Vidi camber pod 1 I 2Carriageway center line Središnja linija za razdvajanje suprotnih smerova saobraćajaCarriageway design Projektovanje kolovozaCarriageway edge treatment Obrada ivice kolovozaCarriageway geometry Geometrijske karakteristike putaCarriageway markings Oznake na kolovozu, horizontalna signalizacijaCarriageway with passing bays Kolovoz sa proširenim mestima za mimoilaženjeCarrier (Hauler transp.) Prevoznik, transportno preduzeće; prevozno sredstvo, vozilo; IP –

nosilac informacija

10

Carry Nositi, prenositi, voziti, prevoziti, transportovatiCarveyor (PT) Pokretna traka sa kabinamaCaster (Vh) zaturCast-in-place concrete Beton liven na licu mestaCasual income Vanredni dohodakCasualty Nezgoda, nesretan slučaj; saobraćajna nezgoda sa smrtnim

slučajem; povređeni, poginuliCasualty Insurance Osiguranje od nesrećnog slučajaCat’s eyes (Sg)/reflecting road

studsMačje oči, reflektujuća tela u osi kolovoza

Catchment area (Rd) Slivno područjeCatchwater (Rd) (catch drain) Zaštitni jarakCaterpillar (Vh) Guseničar, gusenicaCaterpillar tractor Traktor guseničarCaulking (Rd) zaptivanjeCauseway (Rd) Put duž obale iznad nivoa vode, put na nasipu (preko močvarnog

tla)CBD area (TE) Centar grada, centralna gradska zonaCBD attraction Privlačnost gradskog centraCBD fringe area (Pl) Obodna zona centra gradaCement grout Cementni malter za zalivanje spojnica; cementni malter za

injektiranjeCement water ration Vodocementni faktorCement-aggregate ratio Razmera mešanja cementa I agregataCementation Ojačavanje tla ubrizgavanjem cementne mešavine; zaptivanje

pukotina stenskih masaCenter line (Rd) Osovina puta, (Sg) središna linija, linija na kolovozu za

razdvajanje suprotnih smerova saobraćajaCentral business district (CBD) Centar grada, centralna poslovna gradska zonaCentral business district (CBD) Centar grada, centralna poslovna gradska zonaCentral control equipment (Sg) Oprema u centru za upravljanje saobraćajemCentral lane/centre lane Središna saobraćajna trakaCentral processing unit (CPU) Centralna jedinica računara (IP)Central reservation (Rd) / central

reserve / median/ median strip

Središnji razdelni pojas (između dva kolovoza)

Centralized lubrication Centralno podmazivanjeCentralized signal control (TE) Centralizovano upravljanje radom svetlosnih signalaCentralized traffic control (TE) Centralizovano upravljanje saobraćajemCentre line / centre of

carriageway line (pod 2.)1.(Rd) osovina puta 2.(Sg)središnja linija, linija na kolovozu za razdvajanje saobraćaja suprotnih smerova

Centre line grade point (Rd) Presek nivelete I terenaCentre line of formation (Rd) Središna linija planumaCentre line pegs (Rd) Osovinsko koljeCentrifugal acceleration Centrifugalno ubrzanjeCentrifugal force Centrifugalna silaCentrifugal governor (Vh) Centrifugalni regulatorCentripetal acceleration Cenripetalno ubrzanjeCentripetal force Centripetalna silaCentroid (Pl) Centroid zoneCertificate of completion (Rd) Potvrda o izvršenom tehničkom prijemu građevinskog objektaCess (Rd) Drenažna cevCetane number (Cetane rating) Cetanski broj (Vh)Chain (Rd) Rastojanje između poprečnih profilaChain accident Lančani sudarChain survey Obeležavanje osovineChainage (Rd) Stacionaža, rastojanje pojedinih tačaka osovine puta od početka

projektne deoniceChain-bucket dredger Bager vedričarChange of mode Promena vida prevoza

11

Channel (Rd) odvodni jarak, rigola, kineta (IP) kanal vezeChannelisation (TE) Kanalisanje saobraćaja, geometrijsko usmeravanje saobraćajnih tokova,

usmeravanje saobraćajnih tokova putem saobraćajnih ostrva

Channelising island Saobraćajno ostrvo (za usmeravanje saobraćaja)Channelising island Ostrvo za usmeravanje saobraćajaChannelising line (Sg) Linija za usmeravanje saobraćajaChannelising line (Sg) Linija na kolovozu za usmeravanje saobraćajaChannelising/channelizing Koji usmerava (kanališe) saobraćajChannelized intersection Kanalisana raskrsnica, raskrsnica na kojoj se saobraćaj usmerava

pomoću razdelnih ostrvaChannelizing device Sredstvo za usmeravanje saobraćajaCharacter Slovo, znak, simbol koji se koristi za označavanje određenog podatkaChart Dijagram, šema, tabela, grafikonCharter bus Iznajmljen autobus (za jednu vožnju)Chartered engineer Ovlašćeni inženjerChassis (pl. chassis) (Vh) Šasija, okvir vozila (opremljen točkovima, motorom I transmisijom)Chassis member Deo šasijeCheck-in Detector Ulazni detektor (na rampi auto-puta, garaže …)Check-out Detector Izlazni detektor (na rampi auto-puta, garaže…)Chevron markings Oznake na kolovozu na mestima ulivanja ili izlivanja saobraćajaChoke (Vh) Uređaj za hladan start, čok, saugChord a (Rd) Tetiva dužinaChord definition of degree of

curveCentralni ugao koji odgovara dužini tetive od 100 stopa

Chute (Rd) Rigola na kosini nasipa; kosi drveni kanal za spuštanje materijala; bujica

Circuit breaker (Vh) Automatski prekidačCirculation aisle Parking-prolaz za cirkulaciju vazduhaCity (town) planning UrbanizamCity map/ street map Plan gradaCity transit (Pt) Javni gradski prevoz na užem gradskom područjuCivil engineer Građevinski inženjerCivil engineering construction NiskogradnjaCivil engineering industry Građevinarstvo (privredna grana)Clearance (Rd) zaštitna širina; slobodan profil, gabarit puta (Vh) zazor (vidi

Play); (Sg) pražnjenje (raščišćavanje raskrsnice)Clearance height (Sg) Visina slobodnog profilaClearance interval Zaštitno vreme, vreme za raščišćavanjeClearance interval (Sg) Zaštitno vreme za pražnjenje raskrsniceCleared hit-and-run accident Saobraćajna nezgoda posle koje vozač nezakonito napušta mesto

udesaClearing Raščišćavanje; raščišćavanje terenaClearway Saobraćajnica sa zabranom zaustavljanja I parkiranje vozilaClearway distance plate (Sg) Tabla za označavanje dužine zone u kojoj je zabranjeno

zaustavljanje I parkiranje vozilaClearway sign (Sg) Oznaka zone u kojoj je zabranjeno zaustavljanje I parkiranje vozilaClimbing lane/ crawler lane/uphill

laneTraka za spora vozila na usponima

Clip (Vh) Obujmica, šelnaClosed network control (Sg) Regulisanje saobraćaja na mreži zatvorenog oblikaClover-leaf (Rd) Petlja u obliku detelineCloverleaf Interchange Petlja u obliku detelineCluster cities Sekundarni centri (oko velikog grada) veličine 10.000 do 100.000 stanovnika

Clutch (Vh) Spojnica, kvačiloClutch pedal Pedala kvačilaCoach Turistički autobusCoarse gravel Krupan šljunak (po britanskom standardu 20-60 mm)Coated macadam Asfaltni mešani makadam od agregata obavijenih bitumenomCode Zakon, zakonik (IP) šifra, kodCog railway zupčasta železnica

12

Cogwheel ZupčanikCohesionless Nekoherentan, nevezanCoin farebox Kasa-boks za ubacivanje metalnog novcaCollapse Design (Rd) Projektovanje po principu teorije slomaCollector drain Vodosabirna drenažaCollector-distributor Traka za razvrstavanje saobraćaja u okviru petljeCollector-distributor road Sabirna saobraćajnicaCollide Sudariti seCollision accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje usled sudara vozilaCollision diagram (Sf) Skica mesta sudaraCollision insurance Kasko osiguranjeCollision Insurance Kasko osiguranjeCombined pedestrian-vehicle

intervalMešovita faza, faza u kojoj je istovremeno dozvoljeno kretanje pešaka i vozila u skretanju

commentary driver Suvozač koji dosađuje vozaču savetima (komentariše postupke vozača u toku vožnje)

Commercial carriage Komercijalni prevozCommunication facilities Saobraćajne vezeCommunication link (IP) Telekomunikaciona vezaCommunication network Telekomunikaciona mrežaCommunity background noise

levelNivo pozadinske buke

Commute Redovno putovati na i sa posla (obično iz prigradskih zona u centar grada I obrnuto)

Commuter railroad Prigradska železnica, regionalna železnicaCompact (Vh) Kompaktno vozilo, vozilo kod kojeg su motor, transmisija I pogonski točkovi u

jednom bloku

Compaction (Rd) Sabijanje, nabijanje, zbijanjeCompensating jet Kompenzacioni sisak, kompenzaciona sapnicaCompensator brake Kompenzator kočenjaCompile (IP) Prevoditi sa višeg programskog jezika na mašinski jezikCompiler/language translator Kompajler, prevodilacComposite desire lines (Pl) Složene linije željaComposite sampling factor (Pl) Složeni ekspanzioni faktorCompound curve Složena krivina, korpasta krivinaCompound spiral Prelaznica koja u zajedničkoj tački sa kružnim lukom nema istu

zakrivljenostComprehensive Insurance Sveobuhvatno osiguranje, kombinovano osiguranjeComprehensive liability Insurance Osiguranje od šteta nastalih usled dejstva više sileCompressed rock Asphalt Nabijeni prirodni asfaltCompression ratio (CR) Stepen kompresijeCompression-ignition cycle Dizel-ciklusCompression-ignition engine Dizel-motorCompression-ignition ring Kompresioni prstenCompulsory

Insurance/mandatory insurance

Obavezno osiguranje

Compulsory third party Insurance Obavezno osiguranje od odgovornosti za štete pričinjene trećim licima

Computer control (TE) Upravljanje radom saobraćajne opreme pomoću računaraComputer controlled transit Sistem javnog gradskog prevoza automatizovan pomoću računaraConcrete finisher Uređaj za ugrađivanje betonskog kolovoza, finišerConcurrent ambers Istovremeni početak rada žutih vremena za različite fazeConcurrent flow bus lane Autobuska traka sa istim smerom kretanja kao i ostali saobraćajCondition diagram (TE) Skica mikro-režima saobraćajaConductor fare collection Naplata karata od strane kondukteraCone Kupa, konusCone off Obeležiti (ograditi) kupama prostor na kolovozu (zbog radova na

putu, saobraćajne nezgode I sl.)Confidence limit Granica intervala poverenja

13

Congested Zakrčen, zagušenCongested flow Zasićen tokCongestion Zakrčenje saobraćaja, zagušenjeCongestion delay Vremenski gubici prouzrokovani zagušenjem saobraćajaCongestion Delay Vremenski gubitak prouzrokovan zagušenjem saobraćajaCongestion demand ratio Odnos zagušenja I saobraćajnih zahtevaCongestion detection Detekcija zagušenjaCongestion Detection (Sg) Detekcija zagušenja, detekcija zakrčenjaCongestion index (TE) Stepen zagušenja, odnos stvarnog vremena i optimalnog vremena zauzetosti

saobraćajne površine

Connecting rod / conrod (Vh) KlipnjačaConnecting rod big (little) end Velika (mala) pesnica klipnjačeConnection Rampa na petlji (vidi ramp pod slip road)conrod (Vh) KlipnjačaConsole Konzola, komandni stoConsolidation of soil Nabijanje tlaConstruction Izgradnja, gradnja, građenje, konstrukcijaConstruction investment Ulaganje u izgradnjuConsulting engineer Inženjer konsultant, inženjer-projektantConsumption rate Specifična potrošnja (goriva, radnih časova po putniku, uloženog rada I sl.)

Contact breaker Prekidač paljenjaContact breaker cam Breg prekidača paljenjaContact Detector Kontaktni detektor, elektrostatični detektorContainer terminal Kontejnersko skladišteContainerization KontejnerizacijaContainerize KontejnerizovatiContinuous Distribution Neprekidna distribucijaContinuous exclusive lane Kontinualna saobraćajna traka za prioritetna vozilaContinuous grading Kontinualna granulacijaContinuous line (Sg)/continuous

prohibitory lineNeisprekidana linija, puna linija na kolovozu

Contraflow bus lane (CBL) «žuta traka suprotnog smera, traka za autobuse sa suprotnim smerom kretanja od ostalog saobraćaja

Control Kontrola, upravljanje, regulisanjeControl area (TE) Zona u kojoj se vrši centralizovano upravljanje saobraćajemControl count station Kontrolno brojačko mestoControl devices Sredstva za regulisanje saobraćajaControl measures Regulativne mere, mere u upravljanju saobraćajemControl of access Regulisanje pristupa, kontrola prilazaControl of access (TE) Regulisanje pristupaControl of access (TE) Kontrola prilazaControl panel (IP) (IP) kontrolna tabla (Vh) instrument-tabla, instrumentna tablaControl system (TE) Sistem regulisanja saobraćajaControl technique (TE) Tehnika za regulisanje saobraćajaControl variable (TE) Upravljačka promenljivaControlled access highway Put sa kontrolisanim (ograničenim) pristupomControlled access road Put sa ograničenim pristupomControlled area (Sg) Područje (deo mreže) na kome se vrši zonska kontrola saobraćajaControlled intersection Regulisana raskrsnicaControlled pedestrian crossing Regulisan pešački prelazController (Sg) / controller

assembly /Signal controller/traffic signal

controller

Kontroler, komandni uređaj za upravljanje radom svetlosnih signala

Controller assembly (Sg) Kontroler, upravljački uređaj za upravljanje radom svetlosnih signala

Controller cabinet Orman uređaja za rad svetlosnih signalaController Interface Interfejs upravljačkog uređajaConurbation (Pl) Šire gradsko područjeConvergence Spajanje saobraćajnih tokova približno iste veličine

14

Conveyor konvejer, pokretna traka za prevoz materijala ili ljudiCoolant (Vh) Rashladno sredstvoCooler (Vh) Hladnjak, sredstvo za hlađenjeCooling (Vh) HlađenjeCooling fan Ventilator sistema za hlađenjeCooling fins Rashladna rebraCoordination (Sg) Koordinacija, međusobno usklađivanje rada svetlosnih signalaCord body (Vh) Kord, karkasa (kod pneumatika)Cord definition of degree of curve

(Rd)Stepen zakrivljenosti definisan tetivom

Cordon (TE) Kordon, obodni prsten oko zone u okviru kojeg se na svim ulazno-izlaznim saobraćajnicama vrši brojanje saobraćaja

Cordon area Kordonska zona, zatvorena zona ili skup zona ili grad na čijoj granici se vrši brojanje saobraćaja

Cordon area (TE) Kordonska zona, zatvorena zona (skup zona ili grad) na čijoj se granici vrši brojanje saobraćaja

Cordon count Brojanje saobraćaja na kordonskoj linijiCordon crossing Prelazak kordonaCordon line(TE) Kordonska linija, linija kordonaCore (IP) /magnetic core Feritno jezgro, mali element od magnetnog materijala torusnog oblika koji se

koristi kao medijum za čuvanje podataka

Core memory /core storage Memorija sa magnetnim jezgrima, unutrašnja memorijaCore resident Program vezan za memoriju sa magnetnim jezgrima, program koji se

uvek nalazi u unutrašnjoj memoriji

Correlation coefficient (St) Koeficijent korelacijeCorridor control (TE) Upravljanje saobraćajem na koridoruCorridor pollution level Nivo zagađenja na koridoruCorridor throughput Neometan saobraćajni tok duž koridoraCorrosion Nagrizanje, korozijaCost TrošakCost basis Troškovnik, skup jediničnih troškovaCost breakdown structure (CBS) Struktura troškovaCost effectiveness (CE) Efektivnost u odnosu na troškove, ekonomska efektivnostCost effectiveness analysis Analiza troškova I efekataCost-benefit analysis Analiza troškova I koristi, kost-benefit analizaCost-benefit ratio Odnos troškova I koristiCost-effectiveness Analiza troškova I efekataCost-effectiveness ratio Odnos troškova I efekata, troškovi po jedinici rezultataCosting (Rd) Obračun troškova po pozicijama radovaCosts /expenses / expenditure troškoviCount (TE) Brojanje (saobraćaja)Count recording sheet Brojački obrazac, obrazac za brojanje vozilaCount station Brojačko mesto, brojački punktCounter (TE) / traffic counter 1. brojač saobraćaja, 2. Registrator, registrujući deo automatskog

brojačaCounting distribution /discrete

distributionDiskretna raspodela, prekidna raspodela

Country (Rd) TerenCouple Zakačiti, spojitiCoupling (Vh) SpojnicaCourse (Rd) Sloj (kolovoza)Crank (Vh) Ručni pokretač, kurblaCrank handle / Starting handle Ručni pokretač, kurblaCrankcase (Vh) Karter, deo cilindarskog bloka koji nosi ležaj kolenastog vratilaCrankshaft (Vh) Radilica, kolenasto vratiloCrankshaft guide bearing Vodeći ležaj radiliceCrankshaft main bearing Glavni ležaj radiliceCrankshaft main bearing journal Rukavac radiliceCrash (Sf) 1. sudar 2. Udar vozila u nepokretan objekat; sudariti se, udariti u

nepokretan objekat

15

Crash barrier Zaštitna ograda, sigurnosna ogradaCrash Barrier (Rd) Zaštitna ograda, sigurnosna ogradacrawler lane/uphill lane Traka za spora vozila na usponimaCrest (Rd) Prevoj, greben, vrhCrest vertical curve Konveksna vertikalna krivinaCritical density/ jam density Kritična gustina saobraćajnog toka, gustina zasićenja, gustina

zagušenjaCritical headway Kritično rastojanje sleđenjaCritical intersection control (CIC)

(TE)Strategija upravljanja saobraćajem pri kojoj se vrši izbor merodavne raskrsnice

Critical lane detection Detekcija podataka o saobraćajnom toku najčešće na najopterećenijoj saobraćajnoj traci prilaza raskrsnici

Critical traffic load (TE) Kritično saobraćajno opterećenjeCritical vehicular gap (TE) Kritični interval sleđenja, vrednost intervala sleđenja izražena u sekundama

koji u konkretnoj situaciji 50% vozača procenjuje bezbednim, a 50% ne procenjuje bezbednim za ulivanje u saobraćajni tok

Cross member (Vh) Poprečni nosač okvira (šasije)Cross slope (Rd) Poprečni nagibCrossfall (Rd) Poprečni padCrossing Prelaz, ukrštanjeCrossing accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje na pešačkom prelazuCrossover NadvožnjakCrossover crown line (Rd) Prelom nagiba u poprečnom profilu kolovoza na odvajanju traka za

skretanje ili rampiCross-ply tyre (Vh) Dijagonalna guma, dijagonalni pneumatikCross-roads (Rd) / four-way right-

angled intersectionUpravna četvorokraka raskrsnica

Cross-section (Rd) Poprečni profil, poprečni presekCross-section elements Elementi poprečnog profilacrosswalk Pešački prelazCrosswalk markings Oznake pešačkog prelaza na kolovozuCrosswalk markings Oznake na kolovozu za označavanje pešačkog prelazaCrown (Rd) Najviša tačka kolovozaCrown section Deonica sa dvostranim nagibom kolovozaCrusher (Rd) DrobilicaCumulative percent Distribution Kumulativna funkcija raspodele, funkcija raspodele verovatnoćaCurb / kerb /curbstone IvičnjakCurb markings Ivične oznakeCurb markings (Sg) Ivične oznake na kolovozuCurb offset Odmak ivičnjaka od normalne širine saobraćajne trake, proširenje

kolovozaCurb-loading zone (PT) Stanični plato, površina na trotoaru za ukrcavanje I iskrcavanje

putnikaCurrent operating expenses Troškovi tekućeg održavanjaCurvature (Rd) Zakrivljenost putaCurve radius Poluprečnik krivineCurve ranging Obeležavanje krivine (na terenu)Cut (Rd) UsekCut and cover Gradnja tunela otvorenim iskopomCut and fill ZasekCut and fill ZasekCut and fill diagram Dijagram rasporeda (izravnjavanja) masaCut and fill slope Nagib kosina useka I nasipaCut-off 1. prekid 2. (Vh) ventilCut-off line Granična linija svetlosnog snopaCut-off line (Vh) Granična linija svetlosnog snopaCut-out (Vh) Automatski prekidačCycle (Sg) Ciklus rada svetlosnih signala; 2. Bicikl 3. Voziti bicikl, motociklCycle length / cycle time Dužina trajanja ciklusaCycle locking Povezivanje rada signala na dve bliske raskrsnice ujednačavanjem

16

dužine ciklusaCycle path / cycle track Biciklistička stazaCycle selection Izbor dužine ciklusaCyclist / bicyclist Biciklista; motociklistaCyclometer (TE) Kružni pisač, deo registratora koji pomera brojčanik za polovinu jedinice za

svaku pređenu osovinu

Cylinder Block Blok cilindra, cilindarski blokCylinder capacity (Vh) Radna zapremina cilindraCylinder head Glava cilindraCylinder liner Košuljica cilindraCylinder wall Zid cilindraDaily traffic factor Faktor dnevnog saobraćaja, faktor prilagođavanja (ponder) za proračun

prosečnog obima dnevnog saobraćaja u nedelji

Damage Šteta, oštećenje; oštetiti, naneti (pretrpeti) štetuDamage estimate Procena šteteDamage-only accident Saobraćajna nezgoda isključivo sa materijalnom štetomDanger warning sign Znak opasnosti Dashboard / instrument board Instrument-tabla, instrumentna tabla (Vh)Data acquisition Prikupljanje podataka, prihvatanje podatakaData aggregate Grupisani podaciData base generator Generator baze podatakaData block / data set Skup podataka, blok podatakaData cartridge Kaseta za podatkeData chaining Povezivanje podatakaData concentrator Koncentrator podatakaData element Elementarni podatakData item Pojedinačni podatakData packing Pakovanje podatakaData processing Obrada podatakaData rate Brzina prenosa podatakaData record Slog podatakaData register Registar (računara)data set Skup podataka, blok podatakaData tabulation TabulacijaData trend (St) Trend, tendencija promene podataka u vremenuDazzle ZaslepljivanjeDead centre (Vh) TežišteDead load (Vh) Sopstvena težina vozilaDebris clearing Raščišćavanje puta posle saobraćajne nezgodeDebugging (IP) Čišćenje programa, pronalaženje I odstranjivanje grešaka iz programaDecelerate Smanjiti brzinu, usporitiDeceleration Usporenje, usporavanje, smanjenje brzineDeceleration lane Traka za usporavanjeDeceleration rate (Vh) Stopa usporenjaDeceleration splay (Rd) Traka za usporavanje saobraćaja na raskrsnicama u nivouDecentralized control (Sg) Decentralizovano upravljanje radom svetlosnih signalaDecibel DecibelDecoder DekoderDefensive driving Defanzivna vožnjaDeflection 1. ugib 2. Ugao skretanjaDeflection angle (Rd) Skretni ugao za obeležavanje detaljnih tačaka krivineDeflectometer Instrument za merenje ugibaDefogger OdmagljivačDefroster OdmrzivačDefroster hose Crevo odmrzivačaDegree of compaction Stepen zbijenostiDegree of compoundency (Rd) Razlika stepena zakrivljenosti kružnog luka I prelaznice koji u

zajedničkoj tački nemaju istu zakrivljenostDegree of curvature Stepen zakrivljenostiDegree of curve Stepen zakrivljenosti

17

Degree of density Stepen zbijenostiDegree of freedom (St) Broj stepeni slobodeDegree of motorization (TE) Stepen motorizacije,odnos između broja stanovnika I broja

registrovanih motornih vozilaDegree of saturation Stepen zasićenosti saobraćajnog tokaDelay 1. zadržavanje, kašnjenje 2. (TE) Vremenski gubitak; zadržati,

kasnitiDelay distortion (IP) Izobličenje kašnjenjaDelay gap Interval sleđenja između dva vozila koji pešak ne procenjuje

bezbednim za prelazak kolovozaDelay ratio Koeficijent zastoja, odnos izgubljenog vremena prema ukupnom vremenu

putovanja sveden na deonicu dužine od 1 km

Delayed green / lagging green Sečena faza na kraju, davanje zelenog svetla pojedinim tokovima vozila na kraju faze

Delineation (Sg) Označavanje ivice kolovozaDelineator / delineation marker/

hazard markerSmerokaz

Delivery Uručivanje, isporuka, raznošenje, prevoženjeDelivery line (Vh) Potisni vodDelivery truck Dostavno voziloDelivery van Dostavni kombiDemand Zahtev, potražnja, potreba 2. (Sg) najava vozila na detektoru,

postavljanje zahteva za zeleno vremeDemand capacity control (Sg) Adaptibilan sistem upravljanja saobraćajem na ulasku na auto-putDemand responsive transit (PT) Javni gradski prevoz po pozivuDemand-capacity control (TE) Adaptibilan sistem upravljanja saobraćajem na ulasku na auto-putDemodulation (IP) DemodulacijaDence concrete Običan betonDense tar (Rd) Ter-betonDense traffic (TE) Gust saobraćajDensity / traffic flow density Gustina saobraćaja, gustina saobraćajnog tokaDenudation (Rd) Ogoljavanje erozijomDe-park Isparkirati voziloDependability of transport Pouzdanost prevozaDepou 1. železnička stanica, autobuska stanica 2. Skladište, stovarište,

magacin, depoDepreciation Amortizacija, umanjivanje vrednosti usled upotrebe, ekonomsko

rabaćenjeDepreciation costs Troškovi amortizacijeDepreciation vehicle value Vrednost vozila koje se amortizujeDesign Projekat, skica, nacrt, plan; projektovati, napraviti skicu, nacrt, planDesign assumption (Rd) Polazna pretpostavka za projektovanjeDesign capacity (Rd) Projektni kapacitetDesign control (Rd) Projektni kriterijumDesign controls (Rd) Projektni kriterijumiDesign driver Model-vozač, vozač čije je ponašanje u vožnji merodavno za

projektovanje elemenataDesign driver Model-vozač, vozač čije je ponašanje merodavno za projektovanje

elemenataDesign element Projektni elementDesign flow Merodavni protok saobraćajaDesign flow Merodavni tokDesign hour (TE) Merodavni čas, projektni časDesign hourly volume (DHV) Merodavno časovno opterećenje, obim saobraćaja u merodavnom

časuDesign intensity of traffic Projektni intenzitet saobraćajaDesign level of service Projektni nivo uslugeDesign load (Rd) Projektno opterećenjeDesign philosophy Princip projektovanjaDesign specifications (Rd) Projektni uslovi

18

Design speed (TE) Projektna brzina, računska brzinaDesign stage Faza planiranjaDesign value Merodavna vrednostDesign vehicle Merodavno voziloDesign volume Merodavni (projektni ) obim saobraćajaDesign year (Rd) Projektna godina, krajnja godina projektnog periodaDesigner-detailer Mlađi projektant, projektant detaljaDesire line diagram (Pl) Dijagram linija željaDesire lines (Pl) Linije željaDesire-line diagram (Pl) Dijagram linija željaDestination Cilj, odredište (kretanja)Detail drawing Detaljni crtež, detaljDetector (TE) / traffic detector /

vehicle detector1. detektor, senzor 2. Detektujući deo automatskog brojača saobraćaja

Detector occupancy Vremenska zauzetost detektoraDetector occupancy study Merenje zauzetosti detektoraDetector setback Mesto postavljanja detektora, udaljenje detektora od stop-linijeDetour (Rd) Zaobilazni put, skretanje sa glavnog puta zbog radova, prepreka …; skrenuti

sa glavnog puta

Detour marker Oznaka za skretanje sa glavnog putaDevelopment traffic Porast saobraćaja usled privrednog razvoja okolnog područjaDeviation (St) odstupanje, devijacija (Rd) skretanjeDeviation angle (Rd) Skretni ugaoDiagnostic routine Dijagnostička rutina, specifični postupak za otkrivanje greške u programu ili

neispravnom radu mašine

Diagram Dijagram, šema, grafikon, skicaDial disconnect (IP) Razdvajanje brojčanikomDial supervision (IP) Nadgledanje brojčanikomDial-a-bus (PT) Autobus po pozivuDial-a-ride, Dial-a-ride transit

(DART)Grupni prevoz po telefonskom pozivu, sistem javnog prevoza u kojem putnik najavljuje svoj dolazak na stanicu telefonom

Diamond Romboidna petljaDiamond interchange / diamond

splitRomboidna petlja sa široko razdvojenim smerovima na sekundarnoj saobraćajnici

diamond lane/ Regular bus lane (RBL)/transit lane

Autobuska traka, «žuta traka», saobraćajna traka rezervisana za vozila javnog gradskog prevoza

Diaphragm (Vh) MembranaDiesel engine Dizel-motorDifferential (Vh) DiferencijalDifferential assembly (Vh) Sklop diferencijalaDifferential gear 1. zupčanici diferencijala 2. Sklop diferencijalaDifferential gear 1. zupčanik diferencijala 2.sklop diferencijalaDifferential locking device (Vh) Uređaj za blokadu diferencijala, brava diferencijalaDigit Cifra, broj (od nula do 9) 2. (IP) oblik javnog znakaDigit computer Cifarski računarDigital computer controller Kontroler sa digitalnim računaromDike (Rd) / dyke Odbrambeni nasipDimmer (Vh) / Dimmer switch Prebacivač svetla, regulator svetlaDip (Rd) Ulegnuće, ugibDipped light (Vh) Oboreno svetloDipstick (Vh) Merač nivoa uljaDirect Usmeriti, regulisati (saobraćaj)Direct access (IP) Direktni pristupDirect address Direktna adresa Direct address Stvarna adresa operandaDirect addressing Adresiranje sa direktnim adresamaDirect connection Direktna rampa (na petlji)Direct drive Direktan prenosDirect expenses Direktni troškoviDirect memory access (DMA) Direktni pristup memoriji (IP)

19

Direction Pravac, smerDirection indicator Pokazivač pravca, migavacDirection marker Potvrdna tabla za označavanje smera kretanjaDirection post Stub za oznaku pravca, smerokazni stubDirection sign / directional sign PutokazDirectional Usmeren, po smeru kretanja vozilaDirectional census Brojanje saobraćaja po smerovima kretanja vozilaDirectional census/directional

countSnimanje saobraćaja po smerovima kretanja saobraćaja

Directional count Brojanje saobraćaja po smerovima kretanja vozilaDirectional design hourly volume

(DDHV)Merodavni časovni obim saobraćaja po smeru kretanja vozila

Directional Detector Detektor koji registruje prolazak vozila isključivo iz jednog smeraDirectional detector Detektor za brojanje saobraćaja po smerovima kretanja vozilaDirectional Distribution Raspodela saobraćaja po pravcima kretanjaDirectional flow (TE) Usmereni tokDirectional flow map Saobraćajna slika koja prikazuje tokove po smerovimaDirectional Interchange Petlja sa pretežno direktnim rampama za leva skretanjaDirectional split Procentualni odnos saobraćajnog opterećenja (broja vozila) po

smerovima kretanjaDisability glare (Sf) Zasenjivanje koje onesposobljuje vid vozačaDisabling injury / incapacitating

injuryTelesna povreda sa trajnim posledicama

Disc Brake Disk-kočnicaDisc storage Memorija magnetnog diskaDisc wheel (Vh) Naplatak točka, felnaDisc/ disk (magnetic disc) Disk, kotur (IP) magnetni diskDiscomfort glare (Sf) Zasenjivanje koje prouzrokuje nelagodnost u vožnjiDisk pack Set diskovaDisk-brake (Vh) Disk-kočnicaDisk-brake pad Pločica disk-kočniceDisplace unit (Vh) Davač pomeranja (točka ili osovine)Displacement map Plan rušenja zgrada u okviru putnog zemljištaDisplay Predstavljanje, indikacija, prikaz, izlaganjeDistance headway Slobodno rastojanje između dva vozila u koloni, prostorno rastojanje

između dva vozila koje uključuje dužinu vozila

Distance headway/space headway

rastojanje sleđenja, prostorno rastojanje između dva vozila u koloni koje uključuje dužinu vozila

Distance-graduated fare Relacijski tarifni sistemDistortion (IP) IzobličenjeDistributor (Vh) ignition distributor (Rd) gradska saobraćajnica (Vh) razvodnik (paljenja)Distributor line (PT) Lokalna linija, distributivna linija koja razvodi (odvodi) putnike od

glavne linijeDistrict Oblast, područje, zonaDistrict distributor (Rd) Sekundarna gradska saobraćajnicaDitch (Rd) Jarak, rov, plitki kanal za navodnjavanje ili odvodnjavanjeDivergence Račvanje, razdvajanje saobraćajnih tokova približno iste veličineDiverging Odlivanje (izlivanje) saobraćajnog tokaDiverging area (TE) Zona izlivanja saobraćajnih tokovaDiverging volume Ukupan obim saobraćaja jednog toka pre razdvajanja u više tokovaDiversion (Rd) zaobilazni put (detour) (TE) usmeravanje saobraćaja na drugu putanju

kretanja (npr. Zbog zagušenja ili drugih prepreka) 3. Usmeravanje na drugi vid transporta

Diversion curve (TE) Kriva raspodele putovanja po mrežiDiversion trip Assignment Tehnika raspodele putovanja na alternativne pravce prema

utrošenom vremenu ili dužini putaDivert Skrenuti, preusmeriti (saobraćaj)Diverted traffic Preusmeren saobraćaj (sa jednog koridora na drugi)Divide (Rd) VododelnicaDivided highway / dual Put sa dva razdvojena kolovoza

20

carriagewayDivisional island Razdelno ostrvo, ostrvo za razdvajanje saobraćajnih tokovaDoor handle Ručica za vrata, kvakadormobile KaravanDouble alternate (Sg) Alternativni sistem koordinacije rada svetlosnih signala u kome je

fazni pomak regulisan tako da dve po dve raskrsnice rade naizmenično

Double count factor Faktor dvostrukog brojanja (koristi se pri izradi tabele putovanja za ispravljanje podataka dobijenih brojanjem saobraćaja, a odnosi se na vozila odbrojana dva ili više puta

Double filament bulb Sijalica sa dva vlakna, biluksDouble lines (Sg) Udvojene linije na kolovozuDouble-decked bus Autobus na spratDouble-decker Autobus na spratDouble-park Parkirati vozilo pored već parkiranog vozilaDowel Zaglavica, drveni čep, klipDowel pin (Vh) ČivijaDownstream (TE) Saobraćajni tok u kome se nalazi posmatrano voziloDraft Nacrt, skica, plan crtežDrag (Vh) Otpor vazduha, aerodinamički otporDrag acceleration Negativno ubrzanjeDrag coefficient / drag factor Koeficijent aerodinamičkog otporaDrag factor (Vh) Koeficijent aerodinamičkog otporaDrag line (Vh) Upravljačka spona, podužna sponaDrag link / aerodynamic link Upravljačka spona, podužna sponaDragline (Rd) Bager sa povlačnom kašikomDrain (Rd) Cev (kanal) za odvodnjavanjeDrain tile Keramička drenažna cevDrainage area Slivna površinaDrainage basin Slivno područjeDrainage channel Kanal za odvodnjavanjeDrainage set course Drenažni slojDrainage structure Konstrukcija za odvodnjavanjeDredger Bager; bageristaDrive Vožnja (Rd) prilazni put do individualnih zgrada (Vh) pogon 4 (Vh)

vratilo, osovina; voziti, upravljati vozilomDrive shaft (Vh) 1. pogonsko vratilo 2 kardansko vratilo 3 poluvratilo, poluosovinaDrive train (Vh) Transmisija vozilaDriver cab Kabina vozila, vozačka kabinaDriver decision time (Sf) Vreme odlučivanja vozačaDriver education Obuka vozačaDriver education course Kurs za obuku vozačaDriver effort Rad (napor) vozača pri upravljanju vozilomDriver history Vozački dosijeDriver information processing Obrada informacija od strane vozačaDriver instruction Obuka vozačaDriver judgement time Vreme prosuđivanja (procenjivanja), vreme koje je vozaču potrebno da

proceni situaciju i donese odluku

Driver licensing Izdavanje vozačkih dozvolaDriver parking SamoparkiranjeDriver s cab (Vh) Kabina vozila (za vozača)Driver s licence / driving licence /

driving permitVozačka dozvola

Driver s test Vozački ispitDriveway Prilazni put do objektaDriving beam Veliko svetloDriving beam; high beam Dugo svetlo, veliko svetloDriving licence/driving permit/

driver’s licenceVozačka dozvola

Driving light (Vh) Dugo svetloDriving mirror Retrovizor

21

Driving offence PrekršajDriving performance / driving skill

/ driving taskRadno ponašanje vozača, učinak vozača, uspešnost vozača u vožnji

Driving simulator Trenažer, simulatorDriving test Vozački ispitDual (divided) Carriageway Put sa dva razdvojena kolovozadual carriageway Put sa dva razdvojena kolovozaDual control car Vozilo sa udvojenom komandom (za obuku)Dual-control bus, dual-mode bus Dijabus, autobus sa dvojnim pogonomDummy Test-lutka, lutka za simulaciju pri ispitivanju sudaraDummy interval Lažni intervalDummy joint (Rd) Prividna spojnicaDump IstovaritiDump time (Pr) Vreme pražnjenja objekta za parkiranjeDump truck (Vh) Samoistovarivač, kiperDuplex (IP) DupleksDuplex channel (IP) Dupleksni kanal, kanalu kojem je moguće istovremeno prenošenje

podataka u oba smeraDwelling Stan, mesto stanovanjaDwelling unit (DU) Stambena jedinicaDynamic capacity (PT) Dinamički kapacitetDynamo (Vh) Dinamo, generator jednosmerne strujeEarly cut-off (Dg) Sečena faza (na početku faze)Early cut-off (Sg) Sečena faza (na početku faze)Earth-truck (dirt road) Zemljani putEarthworks 1. zemljani radovi 2. Zapremina iskopaEcho distortion Eho-izobličenje, izobličenje koje nastaje usled ehaEconomic costs Ekonomski troškoviEdge beam Ivičnjak u nivouEdge line (Sg)/marginal border

lineGranična linija kolovoza, ivična linija

Edge strip Ivična trakaEdge treatment Oivičavanje (trotoara, razdelnih ostrva, kolovoza …)Edge-of-carriageway markings Granična linija kolovoza, ivična linijaEdging (Sg) Označavanje ivice kolovoza linijomEffect of frost (Rd) Dejstvo mrazaEffective Efikasan, efektivanEffectiveness Efikasnost, efektivnostEffectiveness evaluation Procenjivanje efekata (rezultata)Effectiveness measures /

Measures of Effectiveness (MOE)

Mere efikasnosti (efekata, rezultata)

Efficiency Efikasnost, stepen korisnostiEfficiency factor Faktor vožnje, koeficijent iskorišćenosti vozila u vožnjiEffluent Koji ističe, koji otičeEffluent traffic Tok slabijeg intenziteta na račvanju, saobraćaj sa sporednog

pravca koji se uliva u glavnu saobraćajnicuEfress traffic Saobraćaj na tački izlaza sa putaEgress (Rd) IzlazEgress point Tačka izlaza sa putaElectric (trolley) bus TrolejbusElectromechanical controller Elektromehanički kontrolerElectronic controller Elektronski kontrolerElevating grader Grejder-transporterElevation (Rd) Visina, nadmorska visina, kota, uzvišenje, elevacijaElevation angle Vertikalni ugaoElevation network Nivelmanska mrežaElevator garage/mechanical

garageMehanizovana parking garaža, garaža sa liftom

22

Embankment Nasip, visoki nasipEmergency Vanredni, rezervni, pomoćni, hitanEmergency brake Pomoćna kočnicaEmergency lane Zaustavna traka, traka za prinudno zaustavljanje vozilaEmergency service vehicle Interventno vozilo, vozilo koje pruža intervencije drugim vozilima na putuEmergency traffic signal Svetlosni signal koji omogućuje prioritet interventnim vozilimaEmergency vehicle Prioritetno vozilo, vozilo sa pravom prioritetaEmergency vehicle preemption Davanje prvenstva prioritetnim vozilima na svetlosnim signalima

(Sg)Eminent domain (Rd) Pravo vlasti na eksproprijaciju zemljištaEmission control Regulisanje emisije zagađivanjaEncoder (IP) KoderEnergy concept (TE) Energetski potencijal saobraćajnog toka, proizvod gustine I brzine

saobraćajnog tokaEnergy crisis Energetska krizaEnforcement Primenjivanje, primenaEngine block Blok motoraEngine breakdown Kvar, neispravnost motoraEngine cylinder capacity (Vh) Radna zapremina motoraengine failure Kvar, neispravnost motoraEngine mounting Oslonac motoraEnoscope (TE) EnoskopEntrance ramp control (TE) Regulisanje ulaska vozila na auto-putEntrance ramp metering Regulisanje saobraćaja na mestu ulaska vozila na auto-putEnvelope Delay Kašnjenje anvelope signalaEnvironment Životna sredina, čovekova okolina, okruženjeEnvironmental EkološkiEnvironmental detector Detektor zagađivača životne sredineEnvironmental engineering Inženjerstvo koje se bavi zaštitom životne sredineEnvironmental study Istraživanje ekoloških faktora (u saobraćaju)Environs OkolinaEpicyclic gearbox Menjač sa planetnim zupčanicimaEqualizing bed Podloga od šljunka ili betona za drenažne ili odvodne cevi,

izravnavajući slojEquipment status monitoring Beleženje stanja uređajaErection Podizanje, izgradnja, postavljanjeError detection code Kod za otkrivanje grešakaError Distribution (St) Raspodela grešakaError margin (St) Granica dozvoljenih grešakaError of misplaced precision Greška III vrste ‘tačan odgovor na pogrešno pitanje’Error rate Učestanost greškeEscalator, moving stairs Pokretne stepeniceEstate car KaravanEstimate Procena, predračun, proračun; proceniti, ocenitiEvaluation Effectiveness Ocenjivanje efekata (rezultata)Evaluation measures Mere procenjivanjaEvaluation questions Pitanja koja se postavljaju radi vrednovanjaExcavator EkskavatorExcess speed accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje usled prebrze vožnjeExclusive Bikeway Staza namenjena isključivo za biciklistički saobraćajExclusive bus Saobraćajnica namenjena isključivo autobusima sa potpuno

izdvojenom trasom linijeExclusive bus lane (EBL) Potpuno nezavisna traka za autobuse, traka za autobuse sa

(fizički) izdvojenom trasomExclusive crosswalk interval Čista pešačka fazaExhaust emission Emitovanje, emisija izduvnih gasovaExhaust gases (Vh) Izduvni gasoviExhaust pipe Izduvna cev, auspuhExhaust valve Izduvni ventil

23

Exit intersection leg Izlazni Krak raskrsniceExit ramp control (TE) Regulisanje izlaska vozila sa auto-putaExit ramp metering Regulisanje saobraćaja na mestu izlaska vozila sa auto-putaExpansion factor / Sample

factor /expansion factorFaktor uzorka, ekspanzioni faktor

Expansion joint (Rd) Dilataciona spojnicaExpenditure estimate Procena troškovaExperimental Design Opitni projekatExponential Distribution (St) Eksponencijalna raspodelaExpress bus; non-stop bus;

through busAutobus sa izdvojenom trasom linije I sa ograničenim brojem stajanja

Expressway (Rd) Auto-put, put sa 2 razdvojena kolovoza I potpunom ili delimičnom kontrolom prilaza

Extended binary code decimal interchange code (EBCDIC)

EBCDIC-kod, prošireni BCD-kod

External combustion engine (ECE)

Motor sa spoljnim sagorevanjem

External distance Bisekrisa, odstojanje temena od sredine krivineExternal distance (Rd) Bisektrisa, odstojanje temena od sredine krivineExternal noise level Nivo spoljne buke vozilaExtrapolation (St) ekstrapolacijaEyelet (Vh) UšicaFace value Nominalna vrednostFacilitate Olakšati, pomoćiFacilities Sredstva, objekti, instalacije, uređaji, postrojenjaFactor analysis (St.) Faktorska analizaFactor costs Faktori činilaca proizvodnjeFade Nestajanje, opadanje slabljenjefailure load Kritično opterećenje (kolovoza)Failure rate Intenzitet otkazaFall (Rd) OdronFan VentilatorFan belt Kaiš ventilatoraFan belt KaišFan pulley Kaišnik ventilatoraFare Tarifa, cena karte(prevoza)Fare collection Naplata karataFare system Tarifni sistemFarebox Kasa-boks, naplata prevoza kod vozača ubacivanjem metalnog novca ili

žetona u specijalnu kutijuFarebox payment Sistem samonaplate putem kasa-boksaFascia (Vh) Instrument-tabla, instrumentna tablaFast lane Traka za brzu vožnjuFatal accident Saobraćajna nezgoda sa smrtnim slučajemFatal injury Telesna povreda sa smrtnim ishodomFatigue Zamor materijalaFatigue strength Zamor materijalaFavourable grade (pad) putaFeasibility IzvodljivostFeasibility analysis (Rd) Analiza izvodljivostiFeasibility study (Rd) Studija izvodljivosti, studija ekonomske opravdanosti izgradnje objektaFeasible Izvodljiv, mogućFederal authority Savezna upravaFeed (Vh) Napajanje gorivomFeed pump Pumpa za napajanje gorivom, pumpa niskog pritiskaFeed supply Napojni vod, vod za napajanje gorivomFeeder Sabirni, napojniFeeder line Sabirna linija, napojna linija, linija koja dovodi putnike do glavne

linijeFeeder line (PT) Lokalna linija, sabirna linija, napojna linija, linija koja dovodi putnike do

24

glavne linije

Feeder road (Rd) Prilazni (sabirni) putFeeder transport Sabirni prevoz, napojni prevoz (način dolaska putnika do stanice javnog

gradskog prevoza)

Feeler (Vh) Kalibrisane pločice za podešavanje zazoraFelt FilcFencing Postavljanje ograde na ivici putnog zemljištafender (Rd) zaštitno područje između saobraćajnice I okolnih zgrada; (Vh)

odbojnik, branikFender (Vh) Branik (vidi bumper) 2. Blatobran, krilo (vidi wing, mudguard)Fibre (IP) vlaknoFibre glass Stakleno vlaknoFibre optics Svetloprovodna vlaknaField test (TE) Terensko ispitivanje, merenja na terenuFill (Rd) 1. ispuna, nasip 2. NasipanjeFiller (Vh) Karoserijski gitFilling (Rd) Materijal za nasipanjeFilling-station / gas station / petrol

stationbenzinska stanica, Pumpna stanica

Filter Prečistač, filtarFilter signal (Sg) Uslovni signal, filter-signalFiltering (TE) Propuštanje vozila iz pojedinih saobraćajnih traka dok se saobraćaj

u ostalim trakama zaustavljaFinal acceptance Završni prijemFinal acceptance Tehnički prijem izvršenih radova po isteku garantnog rokaFinal Design Izvođački projekat, glavni projekatFinal grade PosteljicaFine cold asphalt Hladni sitnozrni asfalt (zrna su veličine do 6 mm)Fine gravel Sitni šljunak (po britanskom standardu 2 mm do 6 mm)Finish (Vh) Završni sloj bojeFiring PaljenjeFiring order Red paljenjaFiring voltage Napon paljenjaFirmware (IP) Firmver, logička kola u memorijama sa konstantnim sadržajem koja se mogu

programski menjati

First aid kit (Vh) Priručna apoteka, kutija prve pomoćiFixed axis Čvrsta osaFixed Delay Stalni vremenski gubitak, vremenski gubitak koji nastaje usled postojanja

stalnih regulativnih elemenata (saobraćajnih znakova, svetlosnih signala …)

Fixed format record Slog fiksnog formataFixed head disc Disk sa fiksnom magnetnom glavomFlagman (Sg) Radnik koji na mestima radova na putu reguliše prolazak vozila

zastavomFlagstone (Rd) Kamena pločaFlared intersection Raskrsnica sa dodatnim trakama za skretanje (usporavanje i

nagomilavanje vozila)Flasher 1 (Sg) treptač 2. (Vh) pokazivač pravca, migavacFlashing beacon Lanterna treptačaFlashing light (Sg) TreptačFlat Ravan, prazan, ispumpanFlat battery Prazan akumulatorFlat battery (Vh) Prazan akumulatorFlat costs Osnovni troškoviflat country Ravničarski terenFlat engine (Vh) Bokser-motorFlat fare Jedinstven tarifni sistemFlat four engine Četvorocilindrični bokse- motorFlat spot (Vh) Poremećaj u snazi motoraFlat tyre (Vh) Ispumpana guma, ispumpan pneumatikFlat-base rim (Vh) Ravni naplatak

25

Fleet Vozni park (drumskih vozila)Fleet accident Lančani sudarFleet accident (Sf) Lančani sudarFleet bus Autobuski vozni parkFleet capacity Kapacitet voznog parkaFlexibility of transport Fleksibilnost (prilagodljivost) prevozaFlexible pavement Fleksibilan kolovozFlexible transport Fleksibilan (prilagodljiv) transportFloat (Vh) PlovakFloat bowl / float chamber Lonče plovka, komora plovkaFloat chamber Komora plovkaFloat needle /float valve Igla plovkaFloating Koji plovi, koji lebdiFloating car ‘lebdeće vozilo’, slobodno vozilo u saobraćajnom tokufloating vehicle (TE) ‘lebdeće’ vozilo, slobodno vozilo u saobraćajnom tokuFloating-car method (TE) Metoda ‘lebdećeg vozila’, metoda utvrđivanja brzine u

saobraćajnom toku praćenjem izabranog vozilaFlooding (Vh) Prelivanje karburatora gorivom (uslovljava pojavu prebogate smeše

koja ne može da se upali)Floor assembly (Vh) Podna platforma (putničkog vozila)Flow chart (TE) saobraćajna slika, dijagram protoka; (IP) blok-dijagram,

grafička šema redosleda operacija u programuFlow chart/flow diagram/flow map Saobraćajna slika, dijagram protokaFlow density Gustina saobraćajnog tokaFlow diagram (TE) Saobraćajna slika, dijagram protokaFlow map Saobraćajna slika, dijagram protokaFlow rate ProtokFlow variations Promene veličine protoka u vremenuFlow/flow of traffic (TE) 1. saobraćajni tok 2. ProtokFluid suspension Hidraulično ogibljenjeFlush Ravan, u istoj ravniFlush curb (Rd) Ivičnjak u nivou, upušten ivičnjakFlush kerb Upušteni ivičnjak, ivičnjak u ravni kolovozaFlyover Nadvožnjakflyover junction / diamond

interchangeRomboidna petlja

Flywheel (Vh) ZamajacFog light (Vh) Svetlo za magluFollowing distance Rastojanje sleđenja, rastojanje između dva vozila koje ne uključuje

dužinu vozilaFollowup accident investigation Istraga o saobraćajnoj nezgodiFoot Brake, service brake Radna kočnicaFootboard (Vh) Stepenica (autobusa)Footbridge Most za pešakeFootpath Ugažena pešačka staza, neprojektovana pešačka staza na

otvorenom prostoruFootway Pešačka stazaForced flow Forsiran tokForecast Predviđanje, prognozaFork Junction «Y» raskrsnica kod koje se jedan krak izdvaja pod malim uglomFork junction (Rd) ‘Y’ raskrsnica kod koje se jedan krak izdvaja pod malim uglomFormat (IP) Format, način, tačnost I raspored prikazivanja podatakaFormation (Rd) Površina posteljiceFortran (IP) Fortran, viši programski jezik pogodan za obradu matematičkih

zadatakaFoundation Podloga, temeljFour cycle engine Četvorotaktni motorFour-leg intersection Četvorokraka raskrsnicaFour-way oblique Četvorokraka raskrsnica sa malim uglom ukrštanja

26

intersection/scissors junctionFour-way right-angled

intersectionUpravna četvorokraka raskrsnica (vidi cross-roads)

Four-wheel drive (Vh) Pogon na četiri točka, pogon na obe osovineFrame (Vh) Okvir šasijeFree flow Slobodan tokFreely flowing traffic conditions

(TE)Saobraćajni uslovi slobodnog toka

Freeway/motorway Auto-putFreight car/goods wagon Teretni vagonFreight forwarder ŠpediterFreight haulage Prevoz teretaFreight train Teretni vozFreight/cargo TeretFreightage 1. prevoz robe 2. VozarinaFrequency Frekvencija, učestanost, učestalostFrequency data Podaci o učestanostiFrequency distribution Raspodela učestanostiFrequency division multiplexing

(FDM)Višekanalni prenos na bazi raspodele učestanosti

Frequency modulation (FM)(IP) Frekventna modulacija, modulacija učestanostiFrequency of curvature Broj krivina po milji putaFrequency of service Frekvencija prevoza, učestalost vozila javnog gradskog prevoza,

broj vozila na časFrequency polygon (St) Poligon linija učestanosti, histogramFrequency rate Stopa učestanostiFrequency shift keying (FSK) Modulacija sa dve učestanostiFretting (Rd) Stvaranje pukotina na kolovozuFriction 1.trenje, frikcija 2. (TE) otpor u saobraćajnoj mrežiFriction factor (TE) 1. (TE) faktor otpora u saobraćajnom toku 2. (Vh) Koeficijent trenja,

koeficijent otpora klizanjuFriction resistance (Vh) Otpor trenjaFringe parking area (Pr) Obodna zona za parkiranje, zona za parkiranje u svrhu nastavka

putovanja javnim gradskim prevozomFront Axle Prednja osovinaFrontage Deo zemljišta koji se iviči putemFrontage development Uređenje zemljišta oko putaFrontage line Građevinska linijaFrontage road Paralelna saobraćajnica, saobraćajnica paralelna auto-putu, koja služi<za

povezivanje lokalne mreže sa priključcima na auto-putu ili prelazima preko auto-puta

Frontage street Paralelna gradska saobraćajnicaFrontal impact Podužni udarFront-wheel drive (Vh) Prednji pogonFrost blanket course Zaštitni sloj protiv mrazaFuel economy Ekonomičnost potrošnje gorivaFuel filter (Vh) Prečistač gorivaFuel gauge (Vh) Pokazivač količine gorivaFuel injection (Vh) Ubrizgavanje gorivaFuel injection pump (Vh) Pumpa za ubrizgavanje gorivaFuel line (Vh) Vod gorivaFuel meter (Vh) 1. pokazivač količine goriva 2. merač protoka gorivaFuel mixture (Vh) Smeša goriva I vazduhaFuel strainer (Vh) Prečistač gorivaFuel tank (Vh) Rezervoar za gorivoFull control of access (TE) Potpuna kontrola pristupaFull duplex Potpuna dupleks-vezaFull-cloverleaf Interchange Potpuna petlja u obliku detelineFully actuated controller Kontroler koji obezbeđuje rad signala sa promenljivom dužinom

ciklusa I njegovom podelom

27

Function modular controller Kontroler modularnog tipaFundamental flow diagram (TE) Osnovni dijagram saobraćajnog tokaFunicular UspinjačaFunnelling 1.(TE) promena širine kolovoza ili broja saobraćajnih traka 2. (Sg)

linijska koordinacija rada svetlosnih signalaFurniture OpremaFuse (Vh) OsiguračGadget Naprava, sprava, uređaj Gage/gauge 1.(Vh) pribor za merenje, ispitivač, pokazivač 2. (PT) kolosek, širina

kolosekaGallery (Rd) Galerija, štolnaGalvanic battery Galvanska baterijaGalvanic skin response (GSR)

(Sf)Galvanska reakcija kože, psiho-galvanski refleks, električni otpor kože

Gantry 1. portal, ram za oslanjanje 2. Portalni kranGantry sign (Sg) Znak na portalu, portalni znakGap / vehicular gap 1 (TE) interval sleđenja, vreme sleđenja između dva vozila u koloni

koji ne uključuje dužinu vozila 2 (Sg) vremenski interval kod promene signalnih pojmova 3 (Vh) zazor

Gap acceptance study (TE) Ispitivanje prihvatanja vremenskih intervala između vozila (od strane vozača ili pešaka)

Gap change (Sg) Promena signalnih pojmova koja se dešava po isteku produženog zelenog vremena

Gap Distribution Kriva raspodele intervala sleđenja između vozilagap study (TE) Merenje vremenskih intervala između vozilaGarage reservoir space Prostor ispred garaže na kojem vozila čekaju da uđu ili izađuGas 1. Gas, plin 2. Benzin (vidi petrol)Gas engine (Vh) Motor na zemni gasGas pedal (Vh) Pedala za gas, akceleratorgas station / petrol station benzinska stanica, Pumpna stanicaGas tank (Vh)/ fuel tank Rezervoar za gorivoGasket (Vh) Zaptivka, britvaGasoil (Vh) Dizel gorivoGasoline gauge (Vh) benzinomerGasoline, gas, petrol BenzinGate Branik na ukrštanju puta I železničke prugeGauge 1. (Vh)pribor za merenje,ispitivač, pokazivač 2.(PT) kolosek,šina

koloseka (track gauge)Gear (Vh) 1. zupčanik (gear wheel) 2. Stepen prenosa 3. Oprema, priborGear lever/gearshift lever Ručica menjačaGear train Prenosni mehanizamGearbox (Vh) Menjačka kutijaGearshift (Vh) MenjačGearshift lever Ručica menjača (vidi gear lever) Generation Stvaranje, proizvođenjeGeometric design (Rd) Projektovanje elemenata osovine i nivelete putaGeometric Distribution Geometrijska raspodelaGive way / yield Ustupiti prvenstvoGive way line (Sg) Linija zaustavljanja po potrebi, isprekidana linija zaustavljanja, linija na

mestu zaustavljanja radi propuštanja vozila koja se kreću putem sa prvenstvom prolaza

Give way sign (Sg) Znak ustupanja prvenstvaGlare Blesak, zaslepljenje, zasenjivanjeGlare fence Ograda u razdelnom pojasu koja štiti od zaslepljenjaGlare fence (Rd) Ograda u razdelnom pojasu koja štiti od zaslepljivanjaGlare screen Table (zastori) za sprečavanje zaslepljivanjaglow head engine/hot bulb engine Motor sa usijanom glavomGoods movement Prevoz teretaGoods vehicle Teretno vozilo

28

goods wagon Teretni vagonGoods wagon /freight car Teretni vagonGore (Rd) Područje između dva kolovoza koja se račvaju Governor (Vh) Regulator, razvodnikGrade (Rd) 1.nagib(uspon ili pad) 2.Površina posteljice 3.Kota terena; ravnati,

planirati (slojeve) 2.klasifikovati, sortirati, granulisati (materijal)Grade crossing/level crossing Ukrštanje puta I železničke pruge u nivouGrade intersection Denivelisana raskrsnicaGrade length Dužina nagibaGrade level Nivo posteljiceGrade line 1. niveleta 2. Niveleta posteljiceGrade line (Rd) 1.niveleta 2. niveleta posteljiceGrade pedestrian crossing Denivelisan pešački prelazGrade rapid transit Denivelisan brzi javni prevozGrade separation DenivelacijaGrader (Rd) GrejderGrade-separated DenivelisanGrade-separated

intersection/multi-level junctionDenivelisana raskrsnica

Grade-separated pedestrian Crossing

Denivelisan pešački prelaz

Gradient (Rd) 1.veličina nagiba 2.dužina puta u nagibuGrading (Rd) 1. planiranje ravnanje (slojeva) 2. GranulacijaGraph Grafički prikaz, grafikonGraphical recording counter GrafopisačGravel ŠljunakGravel road Šljunčani put, put sa šljunčanim zastoromGravity Gravitacija, sila zemljine težeGravity acceleration Ubrzanje sile zemljine teže, gravitaciono ubrzanjeGravity model (Pl) Gravitacioni modelGrease (Vh) Mazivo, mastGrease gun Pištolj za podmazivanjeGrease nipple Mazalica za mastGreen (Sg) Zeleni svetlosni pojasGreen band Zeleni talasGreen interval Zeleni interval, zeleno vremeGreen phase Zelena fazaGreen time Zeleno vremeGrid 1. rešetka, mreža 2. (Rd) rasterGrid system (Pl) “mrežni sistem”, način utvrđivanja saobraćajnih zonaGrit (Rd) Krupan pesakGross domestic product (GDP) Društveni proizvodGross income Bruto-dohodakGross investment Bruto-investicijaGross laden weight (Vh) Ukupna dozvoljena težina vozilaGross national product (GNP) Društveni proizvod uvećan za dohodak ostvaren van zemljeGround (Rd) 1. zemlja, tlo, teren 2. Podloga, osnovaGround clearance (Vh) Rastojanje najniže tačke vozila od tlaGround level (Rd) Kota terena, nivo terenaGround terminal (Vh) Stezaljka (spoj) za masuGround water (Rd) Podzemna vodaGround-level (groundlevel) Car-

parkParkiralište u nivou

Grout (Rd) 1.cementni malter za zalivanje spojnica 2.injekciona masaGrouted macadam Penetrisani makadamGrowth rate Stopa rastaGuard post (Sg) Kolobran, zaštitni stubGuard stake (Rd) Kočić u glavnoj tački krivine (stajalište instrumenta)Guardrail (Sg)/ protective Zaštitna ograda, sigurnosna ograda

29

guardrailGuide-post (Sg) Stub za oznaku pravca, smerokazni stubGuideway (PT) Trasa za vođenje (usmeravanje) vozilaGutter (Rd) Oluk, rigolaGyratory KružniGyratory junction Raskrsnica sa kružnim tokomGyratory system Sistem saobraćajnica sa kružnim tokomGyratory traffic Kružni tok saobraćajaHairpin Vijugav, zavojitHairpin bend Serpentinahairpin turn Oštra krivina, serpentinaHalf bearing (Vh) Polutka ležajaHalf duplex Poludupleks, neistovremeni prenos u oba smeraHalf-cloverleaf Interchange/partial

cloverleaf interchangeNepotpuna petlja u obliku deteline

Half-gate Polubranik na ukrštanju puta I železničke prugeHand Brake Pomoćna kočnica, ručna kočnicaHand control (Vh) Ručna komandaHand throttle control (Vh) Ručna komanda gasaHandle (Vh) ručica; rukovati, manipulisati (teretom)Handlebat Upravljač (bicikla), guvernalHard copy (IP) Štampani izlaz iz računaraHardened concrete Očvrsli beton, beton posle procesa stvrdnjavanjaHardware(IP) Hardver, tehnička oprema računara, fizički deo računaraHarness (Vh) Snop elektroinstalacijeHatchet markings Oznake na kolovozu u vidu kosih linija ispred saobraćajnih ostrvaHaul 1.daljina transporta 2.proizvod količine iskopa I daljine prevoza;

vući, tegliti prevoziti, transportovatiHaulage Prevoz, transportHauler Prevoznik, transportno preduzeće (vidi carrier pod 1.)Hazard identification beacon Treptač za označavanje prepreke na putu (Sg)hazard marker SmerokazHeadlight (Vh) FarHeadlight beam Svetlosni snop farovaHeadlight beam (Vh) Svetlosni snopHeadlight beam distance Dužina područja kolovoza osvetljenog dugim svetlimaHeadlight beam distance (Rd) Dužina područja kolovoza osvetljenog faromHead-on Collision Čeoni sudarHead-on collision accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje usled čeonog sudara vozilaHead-to-tail (nose-to-tail) (rear-

end) CollisionNaletanje vozila

Head-to-tail accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje sudarom čeonog dela u zadnji deo drugog vozila

Headway (TE) 1.rastojanje sleđenja, prostorno rastojanje između dva vozila u koloni koje uključuje dužinu vozila 2.vreme sleđenja, interval sleđenja, vremenski interval između dva vozila u koloni koji uključuje dužinu vozila

Heater (Vh) Grejač za hladan start dizel-motora 2.grejač unutrašnjosti vozilaHeater plug Grejač za hladan start dizel-motoraHeavy flow Tok velikog intenzitetaHerringbone drain Rebrasta drenažaHigh gear Najviši stepen prenosaHigh tension lead Visokonaponski kablHigh-level language Viši programski jezikHigh-type intersection (Sg) Raskrsnica visokog rangaHighway (Rd) Put (za motorni saobraćaj), javni putHighway code Zakon o bezbednosti saobraćajaHighway components Elementi putaHighway equipment Oprema putaHighway facility inventory (Rd) Inventar pratećih objekata pored puta

30

Highway hypnosis (Sf) Monotonost putaHighway inventory Inventar putaHighway location (Rd) 1. trasiranje 2. utvrđivanje položaja proizvoljne tačke na putu

(mesto saobraćajne nezgode, radovi na putu i sl.)Highway location reference

systemSistem šifarskog označavanja opreme puta (saobraćajnih znakova, smerokaza, telefona) u cilju preciznijeg obaveštenja o udesima, radovima na putu I sl. Prema planovima koji se nalaze u centrima službe bezbednosti I održavanja

Highway network Putna mreža, mreža putevaHighway traffic signal Svetlosni signal, semaforHighway traffic supervision Policijska kontrola na putuHighway transit Drumski javni prevozHilliness (Rd) / Hilliness

coefficientKrivinska karakteristika nivelete (odnos sume preloma nivelete i dužine posmatrane deonice)

Hilly country Brdovit terenHistogram (St) HistogramHog (Rd) 1. nadvišenje 2. ispupčenje, grbinaHold up Zadržati, (zaustaviti) saobraćajHolding ČekanjeHolding space Prostor za čekanje (usluge)Holdup Zastoj u saobraćajuHollerith code Holeritov kodHome interview Kućna anketaHoop sticks (Vh) ArnjeviHorizontal alignment Osovina puta (u situacionom planu)Horizontal axis Horizontalna osaHorizontal curvature Horizontalna zakrivljenostHorizontal curve Horizontalna krivinaHorn (Vh) Sirena, trubaHorsepower (Vh) Konjska snagaHose (Vh) Crevohot bulb engine Motor sa usijanom glavomHourly traffic factor Faktor časovnog prilagođavanja saobraćaja, faktor prilagođavanja

(ponder) za proračun obima saobraćaja u toku jednog danaHousing (Vh) kućišteHub (Vh) Glavčina (točka)Hub cap Poklopac, (šolja) glavčineHump (Rd) Konveksna vertikalna krivina putaHydraulic Brake Hidraulična kočnicaHydraulic Detector Hidraulički detektorHydroplanning (Vh) Akvaplaniranje, gubitak kontakta pneumatika sa kolovozom zbog

nailaska na deblji sloj vodeHysteresis HisterezisIdling (Vh) 1. prazan hod 2. mali gasIgnite (Vh) PalitiIgnition (Vh) PaljenjeIgnition cable (Vh) Kabl za svećicuIgnition coil Bobina, indukcioni kalemIgnition distributor Razvodnik paljenjaIgnition lead Visokonaponski napon paljenjaIgnition leads Visokonaponski kablovi paljenjaIgnition point Tačka paljenjaIgnition switch Ručni prekidač paljenja, kontakt-brava paljenjaIgnition system Sistem za paljenjeI-head engine Motor sa visećim ventilimaIllegal pedestrian Crossing ‘divlji’ pešački prelaz, mesto na kojem se prelazi ulica protiv propisaIllumination Osvetljenje, rasvetljene (puta)Impact 1. sudar 2. udar, priraštaj sile u jedinici vremena Impedance (Pl) Otpor u saobraćajnoj mrežiImpedance matrix Matrica otpora

31

Impeller (Vh) Rotor pumpeImproper driving Nepravilna vožnjaIn gear U stepenu prenosa, u brziniIncident (Sf) Opasna situacija u saobraćajuIncident detection Detekcija opasnih situacijaIncline (Rd) NagibInclined line (Sg) Kosa linija na kolovozuIndex (pl –es, indices) IndeksIndexing (IP) IndeksiranjeIndicated horsepower (IHP) Indicirana snagaIndirect address Indirektna adresa u instrukcijiIndirect address Adresa pozicije koja sadrži adresu operanda, a ne operandIndirect addressing Posredno adresiranjeInduction (Vh) Indukcija; usisavanjeInduction coil Indukcioni kalemInduction manifold Usisna grana (motora)Inductive loop Detector /loop

detectorInduktivni detektor, ‘petlja’ detektor

Inertia axis Osa inercijeInformation retrieval system Dokumentacioni sistem, informacioni sistem pretraživanja (IP)Infrared Detector Infracrveni detektorIngress (Rd) UlazIngress point Tačka ulaza na putIngress traffic Saobraćaj na ulaznoj tačkiInherent availability (Vh) Inherentna (sopstvena) gotovostInitial costs Troškovi akvizicijeInitial vehicle interval Osnovni vremenski interval (za prolaz vozila u toku trajanja zelenog svetla)

Injection (Vh) UbrizgavanjeInjection engine Motor sa ubrizgavanjem gorivaInjection nozzle BrizgaljkaInjection timing device Uređaj za podešavanje predubrizgavanjaInjury (Sf) Telesna povredaInjury accident Saobraćajna nezgoda sa povređenimaInlet (a) UsisniInlet (Rd) Ulazni otvor propustaInlet kerb Spušteni ivičnjak na mestu ulaza u slivnikInlet manifold / Usisna grana motoraInlet valve / Usisni ventilIn-line engine Motor u linijiInner loop (Rd) Spirala na petlji u obliku deteline ili trubeInput (IP) Ulaz, prenošenje podatka iz spoljašnje memorije ili periferije

jedinice u unutrašnju memorijuInput equipment Ulazna oprema (računara)Input-output (I-O) Ulaz-izlaz; ulazno-izlazna oprema (računara)Instruction 1. instrukcija, uputstvo, naredba 2. nastava, obukainstrument board (Vh) Instrument-tabla, instrumentna tablaInstrument board (Vh) Instrument-tabla, instrumentna tablaInsurance against all risks Osiguranje protiv svih rizikaInsurance company Osiguravajući zavodIntake Usisavanjeintake manifold Usisna grana motoraIntake opposite exhaust (IOE) Naspramni ventilintake valve Usisni ventilInteractance model Model interakcije, tehnika prognoziranja zasnovan na eksponencijalnom

odnosu između broja vožnji između zona i karakteristika koje dovode do stvaranja novih vožnji

Interaction Uzajamno dejstvo, interakcijaInteraction effect (St) Kovarijacioni efekat, efekat međuzavisnostiInteraction term (St) Kovarijacioni članIntercepting channel (Rd) Zaštitni kanal

32

Intercepting ditch Zaštitni jarakIntercepting drain Zaštitna drenažaIntercepting drainage channel Kanal za odvodnjavanje sa blagim nagibom kosinaInterceptor (Rd) Kanal za odvodnjavanje sa blagim nagibima kosinaInterchange (Rd) Petlja, denivelisana raskrsnica sa pristupnim rampamaIntercity bus Međugradski autobusIntercity highway Međugradski putInterface (IP) Interfejs, uređaj koji služi da logički poveže dva međusobno

sudejstvujuća sistemaInterlocking (Pr) Upleteno parkiranjeInterlocking module Modul kod upletenog parkiranjaInterlocking module (Pr) Modul kod kombinovanog (upletenog) sistema parkiranjaIntermediate course Vezni sloj kolovoza, binderIntermodal transport Kombinovani prevoz, integralni transportInternal combustion engine (ICE) Motor sa unutrašnjim sagorevanjemInternal combustion spark Ignition Oto-procesInternal noise level Nivo unutrašnje buke vozilaInternational driving licence Međunarodna vozačka dozvolaInterpolation (St) InterpolacijaInterrupt (IP) Prekid, prekidanje operacije jednog niza instrukcija iza koga

započinje drugi nizInterrupted flow Prekinuti tokInterruptor (Vh) Prekidač paljenjaIntersection (Rd) Raskrsnica (vidi junction pod 1.)Intersection angle Ugao ukrštanja dve saobraćajniceIntersection angle (Rd) Ugao ukrštanja (dve saobraćajnice)Intersection approach Prilaz raskrsniciIntersection control beacon (Sg) Treptač na raskrsniciIntersection leg Krak raskrsnice, deo saobraćajnice izvan područja ukrštanjaintersection leg Krak raskrsniceIntersection passability (TE) Prohodnost kroz raskrsnicuIntersection status (Sg) Stanje raskrsniceIntersection storage space Površina na raskrsnici za nagomilavanje vozila kod levog skretanjaIntersectional Delay Vremenski gubitak na raskrsniciIntersectional Friction (TE) otpor na raskrsnici, usporavajući uticaj na kretanje vozila izazvan

potencijalnim ili stvarnim saobraćajnim smetnjama na raskrsnici ili prilikom ulivanja tokova

Interval (Sg) Interval, period,vreme trajanja signalnog pojmaInterval sequence Redosled paljenja signalnih pojmovaInterval timing Vremensko podešavanje intervala (rada svetlosnih signala)Interview Anketa, intervjuIntoxicated driver Intoksinirani vozačIntracity bus Gradski autobusInventory Popis, katastar, inventarInverse relationship (St) Inverzna relacija, recipročni odnosInvert (Rd) 1. dno kinete, dno kanala 2. podnožni svod tunelaIsland (Rd) Saobraćajno ostrvoIsolated controller Kontroler koji nezavisno upravlja radom signala na izolovanoj

(individualnoj) raskrsniciIsolated intersection (Sg) Individualna raskrsnica, izolovana raskrsnicaIsolated intersection control Regulisanje individualne raskrsnice (TE)Item 1. predmet (pojedina) stvar, stavka 2. (Rd) pozicija predmera i

predračunaJack (Vh) Ručna dizalicaJackknife (Vh) Prelamanje vučnog voza usled blokade kočnica poluprikolice ili

gubitka kontakta sa tlom; (v) postaviti prikolicu pod uglom prema tegljaču

Jam (TE) /traffic jam Zagušenje, zakrčenje (saobraćaja)jam density gustina zasićenja, gustina zagušenjaJam density Kritična gustina saobraćajnog toka, gustina zakrčenja (zagušenja)

33

Jaywalk Nepropisno prelaziti ulicu (bez obzira na saobraćajne propise i semafore)

Jet (Vh) Sisak, sapnicaJiggle bars (Rd) Rebrasta površina kolovoza ispred raskrsnica ili na ivičnim trakama

(radi upozorenja vozača)Jitney (PT) Mali autobus, grupni linijski taksi, «džitni» vozilo (u upotrebi

pretežno u zemljama u razvoju)Job (IP) Posao, pojedinačna obrada podataka u računaruJoint Zglob, spojnica, spojJoint sealing compound (Rd) Masa za zalivanje spojnicaJourney (TE) Putovanje, krtanjeJourney speed Brzina putovanjaJourney time Vreme putovanja, vreme efektivnog putovanja bez zadržavanje

osim zastoja koji nastaju zbog saobraćajnih prilikaJug handle (Rd) Izmeštena skretanja na raskrsnici u nivoujump instruction Instrukcija skokaJunction (Rd) 1. raskrsnica (vidi intersection) 2. priključakjunction leg Krak raskrsniceJunction leg /intersection leg Krak raskrsniceJunction marker Oznaka naziv ukrštanja putevaJunction markings Oznake za obeležavanje raskrsnicaJunction markings (Sg) Oznake na kolovozu za obeležavanje raskrsniceJust compensation (Rd) Cena eksproprijacije, utvrđena cena zemljišta ukoliko se vlasnik ne

nagodi sa investitorom Kerb inlet (Rd) Uvodna lepeza rigoleKerb outlet Ispusna lepeza rigoleKeyboard (IP) Tastatura (na konzoli)Keyway (Vh) Žleb klinaKilometres per hour (KPH) Kilometri na časKilometres post (Sg) Kilometarska oznaka, oznaka rastojanja u kilometrimaKilometres stone Kamen sa oznakom rastojanja u kilometrimaKinetic energy (Vh) Kinetička energijaKing pin (Vh) Osovinica rukavca točkaKing pin angle Bočni nagib osovinice rukavcaKing pin angle (Vh) Bočni nagib osovinice rukavcaKiss-and-ride (Pt) Dovoženje putnika do stanice javnog prevoza (privatnim

automobilom od strane drugog lica)Laboratory instruction Laboratorijska obuka vozača (trenažerima)Labour costs Troškovi radaLade 1.natovariti, utovariti 2. opteretitiLading Tovar, utovar, teretLag (TE) Interval sleđenja, vreme sleđenja između dva vozila u kolonilagging green Sečena faza na kraju, davanje zelenog svetla pojedinim tokovima

vozila na kraju fazeLand development Razvoj (aktiviranje) terena sa određenom namenomLand use (Pl) Namena površina, razmeštaj aktivnostiLand use map Plan namena površinaLandscape Pejzaž, zemljište; urediti zemljišteLandscape development Uređenje pejzažaLandscaping Uređenje pejzaža, uređenje zemljišta po završenoj gradnji objektaLandslide (Rd) Odronjavanje, klizišteLane (Rd) Saobraćajna trakaLane Capacity Kapacitet saobraćajne trakeLane closure Zabrana saobraćaja na jednoj od traka auto-putaLane control signal (Sg) Signal za vođenje saobraćaja po trakamaLane destination markings (Sg)/

Lane use markings (Sg)Oznake na kolovozu za označavanje namene saobraćajne trake (radi prestrojavanja vozila)

Lane Distribution Raspodela intenziteta saobraćaja po trakama na jednom kolovozuLane indication arrow Strelica za označavanje obaveznog smera kretanja I namene trakeLane indication arrow (Sg) Strelica na kolovozu za označavanje obaveznog smera kretanja

34

Lane line (Sg) Linija kolovoza za razdvajanje saobraćajnih trakaLane line (Sg) Linija na kolovozu za razdvajanje saobraćajnih trakaLane occupancy (TE) Vremenska zauzetost saobraćajne trake, merenje prisustva vozila

u zoni detekcijeLane reduction markings Oznake na kolovozu za smanjenje broja trakaLane reduction markings (Sg) Oznaka za smanjenje broja saobraćajnih trakalane use markings Oznake na kolovozu za obeležavanje namene saobraćajne trake

(radi prestrojavanja vozila)Language (IP) Programski jezikaLantern (Rd) SvetiljkaLate release (Sg) Sečena faza (na kraju faze)Latent transport Demand (Pl) Potencijalna potražnja za transportnom uslugomLateral acceleration Bočno ubrzanjeLateral adhesion Poprečno (radijalno) prianjanjeLateral axis Bočna osaLateral Clearance (Rd) Udaljenost bočne smetnje od kolovozaLateral force Bočna silaLateral impact Bočni udarLay out 1.planirati, rasporediti 2. (Rd) trasirati, projektovatiLay-by (Rd) 1. odmorište, stajalište 2. mesto na velikim usponima za uklanjanje

sporih vozila radi propuštanja bržihLayout 1.raspored 2. projekat 3. (Rd) projektovanje, trasiranje 4. maketaLead (Vh) Vod, kablLead storage battery Olovni akumulatorleading green 1.pretpaljenje signala 2.sečena faza na početku, davanje zelenog

svetla pojedinim tokovima vozila na početku fazeLean concrete Mršav betonLeft-hand bend Leva krivinaLeft-right staggered Junction Smaknuta raskrsnica ulevoLeft-turn lane Traka za leva skretanjaLeg (Rd) Krak (raskrsnice)Legal authority Zakonodavna vlastLegend (Sg) Natpis na saobraćajnom znaku, poruka na znaku izražena rečima

ili simbolimaLevel 1. nivo, stepen 2. (Rd) nivelisanje 3. (Rd) visina, kota 4. koji je u

nivou, koji nije denivelisanlevel junction Raskrsnica u nivou Level of confidence Nivo pouzdanosti, nivo poverenjaLevel of motorization Stepen motorizacije, odnos između broja stanovnika i broja

registrovanih motornih vozilaLevel of service Nivo saobraćajne uslugelevel pedestrian crossing Pešački prelaz u nivouLevel/flat country Ravničarski terenL-head engine Motor sa stojećim ventilimaLiability Odgovornost, obavezaLiability insurance Osiguranje od sopstvene odgovornostiLicence plate Registarska tablicaLicence plate study Istraživanje izvora i cilja kretanja pomoću registarskih tablicaLicence/license Dozvola; izdati dozvoluLicensing Izdavanje dozvolaLife (Vh)/service life/useful life Vek trajanja, broj godina eksploatacije sredstva do otpisaLife cycle costs (LCC) Troškovi tokom veka trajanjaLifetime mileage Broj milja koje vozilo pređe tokom svog veka trajanjaLight 1. (Rd) svetlost, osvetljenje 2. (Vh) svetlo 3. (Sg) signalni pojamLight distribution (Rd) Prostiranje svetlostiLight flow Toka malog intenzitetaLight lorry Lako teretno vozilo sa platformomLight output (Rd) Fluks koji emituje izvor svetlostiLight-controlled crossing (Sg) Pešački prelaz regulisan svetlosnim signalima

35

Light-emission Detector Fotoćelijski detektorLightning (Rd) OsvetljenjeLightning installation Svetlosna instalacijaLightning support Nosač svetiljkeLight-reflecting color (sg) Reflektujuća boja, boja koja dobro reflektuje svetlostLight-sensitive Detector Detektor koji reaguje na svetlostLight-sensitive detector (TE) Detektor koji reaguje na svetlostLimited access (TE) Ograničeni pristupLimited-stop bus Autobus na liniji sa ograničenim brojem stajanja (ekspresnoj liniji)Line Capacity Kapacitet linijeLine kilometers (TE) Dužina mreže saobraćajnicaLine volume Opterećenje linije javnog gradskog prevozaLine/ traffic line (pod 2.) 1. linija 2. (Sg) linija na kolovozu 3. (PT) linija javnog gradskog

prevoza 4. (Vh) vodLinear adhesion Podužno (tangencijlano ) prianjanjeLinear car-following model Linearni model praćenja vozilaLinear reference system (Rd) Stacionaža na putu u odnosu na početak, odnosno kraj putnog

pravcaLinear vehicle Capacity Jedinični kapacitet vozilaLiner (Vh) Obloga, košuljicaLining (Vh) Frikciona oblogaLink 1. veza, spona 2.(TE) veza između čvorova u saobraćajnoj mreži 3.

(Sg) dužina puta između dve signalisane raskrsniceLink and node reference system

(Rd)Stacionaža na putu u odnosu na najbliži značajan čvor putne mreže

Link load (Pl) Opterećenje dela mreže (između dva čvora)Linkage (Vh) Mehanički prenosni sistemLip kerb Oboreni ivičnjak (na ivici parkirališta i saobraćajnih ostrva)Liquid fuel Tečno gorivoListing (IP) Odštampan (izlistan) skup simboličkih naredbi, programa ili

podatakaLoad 1. teret, tovar 2. opterećenje;/ 1.utovariti, natovariti 2.(IP) napuniti

(uneti, ubaciti) programske instrukcije ili podatke u glavnu memoriju (računara) 3.(IP) postaviti trake, diskove,kartice ili papir na periferne jedinice računara

Load factor (LF) 1.(TE) faktor zasićenja, faktor opterećenja 2. (PT) koeficijent iskorišćenja kapaciteta (mesta u vozilu)

Loading UtovarLoading berth (PT) Parking mesto na stajalištu javnog gradskog prevozaLoading island Pešačko ostrvo sa stanicom javnog gradskog prevozaLoading island (PT) Pešačko ostrvo na kome se nalazi stanica javnog gradskog

prevozaLoading space (Vh) Tovarni prostorLoading-unloading lane (PT) Niša, izdvojena traka na kolovozu za ukrcavanje i iskrcavanje

putnikaLocal Authority Lokalna (gradska, opštinska) upravaLocal bus Autobus na lokalnoj linijiLocal controller Lokalni kontroler, uređaj za lokalno upravljanje radom svetlosnih

signala na jednoj raskrsniciLocal distributor (Rd) Lokalna gradska saobraćajnicaLocation Položaj, mesto, lokacijaLocation plan (Rd) Situacioni planLocation study (Rd) Studija područja, faza projektovanja u kojoj se utvrđuju topografski,

fizičko-geološki i socio-ekonomski uslovi uticajnog područja putaLocation survey (Rd) Snimanje terenaLogistic support (Vh) Tehničko obezbeđenjeLogistic support analysis Analiza tehničkog obezbeđenja, analiza logističke podrškeLogistics (Vh) LogistikaLogistics engineering Logističko inženjerstvoLollipop man Osoba koja reguliše prelazak dece preko kolovoza

36

Lone-vehicle accident Saobraćajna nezgoda u kojoj učestvuje samo jedno voziloLongitudinal grade Podužni nagib putaLongitudinal ground Clearance

(Vh)Podužna prohodnost, rastojanje najniže tačke vozila od tla u odnosu na podužnu osu

Longitudinal markings Uzdužne oznake na kolovozuLong-term analysis Dugoročna analizaLong-term parking Demand (Pr) Potražnja za dugotrajnim parkiranjemLook-out Lice u reflektujućem ili fluorescentnom odelu koje predvodi veću

grupu pešaka na putuLoop 1.(Rd) spirala na petlji 2. (IP) petlja u računskom programu 3. (TE)

induktivni detektorloop detector ‘petlja’ detektorLoop road Obilazni putLoop street Ulica koja opslužuje malo područje a počinje i završava se na istoj

ulici višeg redaLorry (Vh) Kamion (vidi truck pod 1.)Loudness (Vh) bučnostLoudness level Nivo bučnostiLow beam; passing beam Kratko svetlo, oboreno svetloLow-level language Niži programski jezikLubricant (Vh) Mazivo, sredstvo za podmazivanjeLubricate Podmazati, podmazivatiLubrication PodmazivanjeLubricator (Vh) Mazalica za uljeLumen Lumen, jedinica svetlosnog fluksaLuminaire Svetlosni izvor, svetiljkaLuminance Svetlosni sjaj, luminiscencija, jačina osvetljenjaLuminous Svetlosni, svetlećiLuminous efficiency Svetlosni stepen korisnog dejstvaLuminous energy Svetlosna energijaLuminous flux Svetlosni tokLuminous intensity Intenzitet svetlostiLux (pl. –es, luces) Luks, jedinica snage osvetljenjaMacadam (Rd) MakadamMachine language Mašinski jezikmagnetic core Feritno jezgro, mali element od magnetnog materijala torusnog oblika koji se

koristi kao medijum za čuvanje podataka

Magnetic Detector / Magnetski detektorMagnetic drum (IP) Magnetni dobošMagneto (Vh) Magnet za paljenjeMagneto ignition Magnetsko paljenjeMagnetometer (TE) Magnetski detektormagnetometer detector Magnetski detektorMain line Glavna saobraćajnica (pruga, ulica, put)Main street green (MSG) Informacija koju lokalni uređaj šalje kompjuteru o postojanju

zelenog svetla za glavni saobraćajni tokMainline (TE) Glavni pravacMainline control Upravljanje saobraćajem na glavnom pravcuMainline control (TE) Upravljanje saobraćajem na auto-putuMaintainability (Vh) Pogodnost za održavanjeMaintenance costs/maintenance

expensesTroškovi održavanja

Maintenance downtime (MDT) Vreme zastoja kod održavanjaMaintenance man Mehaničar za tehničko održavanjeMaintenance service tehničko održavanjeMajor highway/major road Prioritetni put, put sa pravom prvenstvaMalfunction Neispravnost, kvar, zastojMall Šetalište, alejaManage Rukovati, upravljati, nadgledati, kontrolisatiManagement Upravljanje, vođenje

37

Management information system (MIS) (IP)

Upravljački informativni sistem

mandatory insurance Obavezno osiguranjeManeuver/manoeuvre Upravljati, rukovati, manevrisati; manevarMan-machine interface Veza za informaciono povezivanje čoveka i mašineManual Priručnik, uputstvo; ručniManual control (TE) Ručno upravljanje saobraćajemManual count Ručno brojanjeManual fare collection Ručna naplata karataManual tally (TE) Ručni brojač saobraćajaManual traffic count Ručno brojanje saobraćajaMap Karta, dijagram, planMap display Grafičko predstavljanje podatka sistemaMargin Ivica, rub, margina 2. granicamarginal border line Granična linija kolovoza, ivična linijaMarginal Friction (TE) Marginalni otpor, otpor koji nastaje usled bočnih faktora smetnji, usporavajući

uticaj na slobodan tok prouzrokovan vozilima koja se kreću u suprotnom pravcu

Marginal income Marginalni (sporedni) dohodakMark Oznaka, znak; belegaMarked Crossing Obeležen pešački prelazMarker (Sg) OznakaMarker post/ denivelation marker/

hazard markerSmerokaz

Markings (Sg)/carriageway markings/ road markings/ pavement markings/ traffic markings

Oznake na kolovozu, horizontalna signalizacija

Married pair (MT) (PT) Udvojena prevozna jedinica, kompozicija od dva vozilaMass diagram (Rd) Dijagram zemljanih masaMass transit/ Mass transport Masovan javni prevozMass-haul diagram (Rd) Dijagram izravnanja masa (zemljanih radova), raspored masa sa

transportnim daljinamaMaster (Sg) Master, glavni kontroler, glavni uređaj za upravljanje grupom

svetlosnih signalaMaster controller Glavni kontroler, primarni kontrolerMaster cylinder Glavni cilindarMaterials handling equipment Transportno-manipulativna opremaMaximum curvature Maksimalna zakrivljenostMaximum green Maksimalno zeleno vremeMean Srednji, prosečanMean active Maintenance time Srednje aktivno vreme održavanjaMean corrective maintenance

time (Vh)Srednje vreme korektivnog održavanja

Mean preventive maintenance time(Vh)

Srednje vreme preventivnog održavanja

Means Sredstvo, sredstvaMeans of communication Sredstvo komunikacijeMeans of transport Prevozno (transportno) sredstvoMean-time-between-failures

(MTBF)srednje vreme između otkaza

Mean-time-between-maintenance (MTBM) (Vh)

Srednje vreme između održavanja

Mean-time-to-repair (MTTR) Srednje vreme do opravkeMeasures of Effectiveness (MOE) Mere efikasnosti (efekata, rezultata)Mechanical Car-park Mehanizovano ParkirališteMechanical count Mehaničko brojanje saobraćajaMechanical counter Mehanički brojačmechanical garage Mehanizovana parking garaža, garaža sa liftomMedian Barrier (Rd) Zaštitna ograda u razdelnom pojasuMedian drainage channel Kineta u srednjem razdelnom pojasu

38

median guardrail Zaštitna ograda u razdelnom pojasuMedian guardrail Zaštitna ograda u razdelnom pojasuMedian lane Saobraćajna traka za skretanje uz razdelni pojasMedian opening Prekid razdelnog ostrva ili pojasa na delu raskrsnicemedian/ median strip Središnji razdelni pojas (između dva kolovoza)Meeting Mimoilaženje vozilaMemory (vidi storage pod 2.) MemorijaMemory cycle time Memorijsko vreme ciklusa, vremenski interval između pozivanja i

isporuke informacije iza memorijeMemory protection Zaštita memorijeMerge (TE) Uliti se (u saobraćajni tok)Merge control Regulisanje ulivanja vozila na auto-putMerge control (TE) Regulisanje ulivanja na auto-putMerge Detector Detektor na mestu ulivanja saobraćaja na auto-putMerge detector Detektor na mestu ulivanja vozila na auto-putMerge volume Ukupan obim saobraćaja koji prolazi kroz zonu ulivanjaMerging (TE) 1. preplitanje saobraćajnih tokova 2. ulivanje saobraćajnih tokova,

ulivanje vozila u saobraćajni tokMerging area (TE) Zona ulivanja saobraćajnih tokovaMerging road Sporedni put koji se uliva u glavni putMeter 1. metar, 2. merač (sprava za merenje)Metered freeway Auto-put sa ulaznim rampama na kojima se saobraćaj posebno

reguliše semaforimaMetering (TE)/ traffic metering 1.regulisanje pristupa vozila na auto-put 2. merenje karakteristika

(parametara) saobraćajnog tokaMetering rate Broj vozila koja ulaze na auto-put (u uslovima regulisanog pristupa)Metro/ subway (pod 1)/ tube (pod

3)/ undergroundMetro, podzemna železnica

Metropolitan area (Pl) Uže gradsko područjeMicroprocessor controller Mikroprocesorski kontrolerMicroprogramming Mikroprogramiranje, logička kombinacija elemenata računara

potrebnih za izvršavanje mašinskih instrukcijamid-block Delay Vremenski gubitak na deonici između raskrsnicamid-block pedestrian Crossing Pešački prelaz na deonici između dve raskrsniceMidibus Autobus srednjeg kapaciteta (40-60 mesta)Mileage 1.miljaža, broj milja, razdaljina u miljama 2. pređeni put vozila

izražen u miljamaMileometer Merač miljaMilepost Saobraćajna oznaka za miljeMilepost marker Kilometarski stubMiles per gallon (MPG) Milje po galonuMiles per hour (MPH) Milje na časMilestone Kamen sa oznakom rastojanja u miljamaMinibus Minibus, autobus malog kapaciteta (20-30 mesta)Minimum curvature Minimalna zakrivljenostMinimum green Minimalno zeleno vremeMinimum sight distance Minimalna dužina preglednostiMinimum stopping sight distance Minimalna dužina preglednosti neophodna za zaustavljanjeMinor SporedanMinor highway Sporedni put, put manjeg značajaMinor injury / slight injury Laka telesna povredaminor road Sporedni put, put manjeg značaja, put bez prava prvenstvaMixed traffic Mešovit saobraćajModal Modalan; načinskiModal diversion (Pl) Preusmeravanje saobraćaja između različitih konkurentnih vidova

prevozaModal split (Pl) Raspodela po vidovima prevozaMode 1. modalitet, način 2. (St) modaMode of transport Vid prevoza, način prevoza

39

Modem (IP) Modem, modulator-demodulatorModulation ModulacijaModule 1. modul 2. (TE) recipročna vrednost gustine saobraćajnog tokaMole drain Podzemna drenažaMonitor Monitor, kontrolni uređaj; kontrolisati, nadgledatiMonitoring Nadzor, kontrolaMonorail (PT) Jednošinska železnica, jednošinski vozMonthly traffic factor Mesečni faktor, faktor prilagođavanja (ponder) za proračun

prosečnog godišnjeg dnevnog obima saobraćajaMotion point (Vh) Položaj pedale gasa (kod vozila sa automatskom transmisijom u

kojem počinje pokretanje vozila)Motor Motor; motorni, automatskiMotor aid system (MAS) Služba pomoći na putuMotor driven Cycle / Motorized

pedal CycleBicikl sa motorom, moped

Motor freight carrier Teretno voziloMotor routing system Način obaveštavanja vozača o pravcu (putanji) najlakšeg

(optimalnog) prolaska kroz mrežuMotor vehicle Motorno voziloMotor vehicle administration Administrativne institucije koje se bave problemima saobraćajaMotor vehicle equipment Oprema motornih vozilaMotorbike/ motor scooter Moped, bicikl sa pomoćnim motoromMotorbus/ bus AutobusMotorist/ driver VozačMotorization degree (TE) Stepen motorizacije, odnos između broja stanovnika i broja

registrovanih motornih vozilaMotorized traffic Motorni saobraćajmotorway Auto-putMount Postaviti, namestiti, montiratiMountable Curb Niski ivičnjak (za oivičavanje parkinga, na prilazima zgrada I sl)Mounting 1. (Vh) oslonac 2. (Sg) vešanjeMove Kretati se, prevozitiMovement KretanjeMoving PokretanMoving head disc Disk sa pokretnom glavomMoving observer method (TE) Metoda pokretnog posmatračaMoving pavement/ moving

walkwayPokretni trotoar, pokretna pešačka staza, trakasti transporter za prevoz pešaka

Moving stairs (escalator) Pokretne stepeniceMoving time (Sg) Zeleno vremeMoving traffic (TE) Saobraćaj u pokretuMovingway transit Pokretni elementi (pokretni trotoari, konvejeri, pokretne stepenice,

itd.) koji obavljaju masovni prevoz ljudiMudguard (Vh) Blatobran, krilo (vidi fender pod.2)Muffler (Vh) Izduvni lonac (vidi silencer)Multi-leg intersection Višekraka raskrsnica, raskrsnica sa većim brojem prilaznih krakova

(vidi multiway junction)multi-level Denivelisanmulti-level crossing Denivelisan pešački prelazMultilevel garage/multi-storey

garageVišespratna parking-garaža

Multi-level junction Denivelisana raskrsnicamulti-level pedestrian crossing Denivelisan pešački prelazMultilevel signal control (Sg) Hijerarhijski način upravljanja radom svetlosnih signalaMultimodal Višemodalni, višenačinskiMultimodal distribution (St) Višemodalna raspodelaMultimodal transport Kombinovani prevoz, integralni transport (vidi intermodal transport)Multiple correlation Višestruka korelacijaMultiple pile-up Saobraćajna nezgoda u kojoj učestvuje više vozilaMultiple route Assignment Tehnika raspodele putovanja sa višestrukim izborom

40

Multiplexing (IP) Višekanalni prenosMultipoint channels (IP) Višestruki kanaliMultiprocessing Paralelna obrada podatakaMultiprocessor Procesor sa mogućnošću paralelne obradeMultiprogramming Multiprogramiranje, rad više programa istovremenoMulti-story Car-park Višespratno ParkirališteMulti-vehicle accident Saobraćajna nezgoda u kojoj učestvuje dva ili više vozilaMultiway Junction Višekraka raskrsnica, raskrsnica sa većim brojem prilazni krakova

(vidi multi-leg intersection)Narrow-gauge (PT) Uski kolosekNational income Nacionalni dohodakNatural flow cooling Hlađenje prirodnim tokom, sistem hlađenja bez pumpeNavigation Clearance Slobodni profil ispod mosta na plovim tokovimaNearside lane Spoljna saobraćajna traka, krajnja desna trakaNegative acceleration Negativno ubrzanjeNet income Neto-dohodakNet investment Neto-investicija, bruto-investicija umanjena za vrednost

amortizacijeNetwork signal control (Sg) Zonsko upravljanje saobraćajem, upravljanje saobraćajem u zoni

pomoću svetlosnih signalaNickel-iron battery Akumulator nikl-gvožđenoise barrier Barijera za zaštitu od bukeNoise emission Emisija buke, zračenje bukeNoise level Nivo bukeNoise meter Merač bukeNonacceptable pollution level Neprihvatljiv nivo zagađenostiNon-articulated bus; single-unit

busAutobus sa jednodelnom karoserijom

Non-built-up area Neizgrađeno područjeNoncongested flow Nezasićen tokNon-directional count Brojanje saobraćaja bez obzira na smer kretanja vozilaNonfatal injury Povreda bez smrtnog ishodaNonincapacitating injury Povreda sa privremenim posledicamanon-intersection pedestrian

crossingPešački prelaz na deonici između dve raskrsnice

non-stop bus; through bus Autobus sa izdvojenom trasom linije I sa ograničenim brojem stajanja

Normal clearance interval Normalno zaštitno vremeNormal Distribution (St) Normalna raspodela, Gausova raspodelaNormal traffic growth (TE) Normalan porast saobraćaja, saobraćaj koji proističe iz opšteg

porasta broja vozila I mobilnostiNormal-gauge /standard gauge Standardni koloseknose-to-tail (rear-end) Collision Naletanje vozilaNull hypothesis (pl –ses) (IP) Nulta hipotezaNumber plate light (Vh) Svetlo registarske tabliceObject marker Oznaka za obeležavanje prepreke ili smetnje na ili pored kolovozaObstruction approach markings Oznake za upozorenje na prepreku na kolovozu, linije usmeravanjaOffered Capacity Prevozna moć, ponuđeni kapacitetOff-street Car-park Vanulično ParkirališteOil filter (Vh) Prečistač uljaOil line (Vh) UljovodOil pressure gauge (Vh) Manometar za uljeOn board U voziluOne-way (two-way) Carriageway Jednosmerni (dvosmerni) Kolovoz On-foot journey/walk journey Putovanje (kretanje) koje se obavlja pešiceOn-street Car-park Ulično ParkirališteOpen cut Otvoren iskop, širok iskopOpen network control Linijska koordinacija rada svetlosnih signala, progresivni sistem

koordinacije rada svetlosnih signala duž primarne saobraćajnice

41

Open-loop control (IP) Upravljanje bez povratne sprege, otvoreni sistem upravljanja Operating conditions Uslovi radaOperating costs Eksploatacioni troškovi, pogonski troškoviOperating unit Capacity Kapacitet prevozne jediniceOperation code Operacioni kod, deo instrukcije koji definiše operaciju koja će se

izvršitiOperational availability Operativna gotovostOperational Delay / running delay Vremenski gubitak prouzrokovan saobraćajnim uslovimaOperator fare collection Naplata karata od strane vozačaOpportunity costs Oportunitetni troškovi, troškovi jednaki izgubljenoj dobiti zbog

nepreduzete aktivnostiopposed-cylinder type engine Bokser-motorOscillating Axle Oscilirajuća osovinaOtto engine Oto-motor, karburatorski motorOut of step controller Kontroler van koordinacijeOuter connection Direktna rampa (na petlji) za desno skretanjeOutlying area (Pl) Periferna gradska zonaOutlying business area (Pl) Poslovni deo grada izvan centraOutlying business district (OBD) Periferijska zona, prigradska zonaOverall sound pressure level

(OASPL)Ukupni nivo akustičkog pritiska

Overhead Clearance (Rd) Slobodan profil u tunelima I ispod nadvožnjakaOverhead costs Režijski troškoviOverhead expenses Režijski troškoviOverload (slipping) clutch Sigurnosno kvačiloOversaturated flow Prezasićen tokOvertaking accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje prilikom preticanja vozilaOvertaking lane Traka za preticanjeOvertaking sight distance /

Passing sight distanceDužina preglednosti neophodna za preticanje

Pacer band (Sg) Signalni levakPackaged goods Komadni teretParallel berth Autobuska niša paralelna sa ivicom kolovozaParallel deceleration lane Paralelna traka za usporavanjeParking accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje prilikom parkiranja vozilaParking angle (Pr) Ugao parkiranjaParking area (Pr) Zona za parkiranje, parking zonaParking bay Parking-mestoParking census Sistem evidentiranja parkiranih vozilaParking centroid (Pr) Idealna lokacija parking-garaže u posmatranoj zoniParking Collision Sudar koji nastaje pri parkiranju vozilaParking Demand Potražnja za parkiranjem (korisnika na dan ili korisnika u vršnom času)Parking Fine Kazna za nepropisno parkiranjeParking garage Parking-garažaParking gate (pr) Rampa na ulazu ili izlazu iz garaže (za kontrolisano propuštanje vozila)

Parking inventory (Pr) Popis raspoloživih broja parking-mesta u posmatranoj zoniParking light (Vh) Parking-svetloParking meter Parking-satParking module (pr) Modul za parkiranjeParking pane Traka za parkiranje vozilaParking space markings Oznake za obeležavanje parking-mestapartial cloverleaf interchange Nepotpuna petlja u obliku detelinePartial control of access (TE) Delimična kontrola pristupaPartial correlation Parcijalna korelacijaPassage Detector Detektor prolaskaPassenger flow Protok putnikaPassenger kilometres Putnik-kilometarPassenger load (PT) Maksimalni broj putnika u vozilupassing beam Kratko svetlo, oboreno svetlo

42

Passing sight distance Dužina preglednosti neophodna za preticanjePavement Design Projektovanje kolovoza, dimenzionisanje kolovozaPavement-width transition

markingsOznake za obeležavanje promene širine kolovoza

Peak hour factor (PHF) Faktor vršnog časaPeak traffic flow Maksimalni protok saobraćaja (u datim uslovima)Pedestrian accident Saobraćajna nezgoda u kojoj strada pešakPedestrian amenities Posebne pogodnosti za pešake (pešačke zone, posebno regulisani

pešački prelazi I sl.)Pedestrian area (TE)Pedestrianized area

Pešačka zona

Pedestrian Barrier (Rd) Pešačka ogradaPedestrian census Snimanje pešačkog saobraćaja, brojanje pešačkih tokovaPedestrian circulation Pešačko kretanjePedestrian clearance interval Zaštitno vreme za pešakePedestrian conveyor Pokretna traka za prevoz pešakaPedestrian count Brojanje pešačkih tokova, brojanje pešačkog saobraćajaPedestrian Crossing / crosswalk /

pedestrian crosswalkPešački prelaz

Pedestrian delay gap (TE) Interval sleđenja između dva vozila koji pešak ne procenjuje bezbednim za prelazak kolovoza

Pedestrian Detector Pešački detektor, detektor za pešakePedestrian facilities Objekti I sredstva namenjeni pešačkom saobraćajuPedestrian flow Pešački tokPedestrian guardrail Pešačka ogradaPedestrian island/safety island Pešačko ostrvoPedestrian kerb Delay Vreme koje pešak provede čekajući da pređe kolovozPedestrian mall/pedestrian area Pešačka zonaPedestrian module

(TE)/pedestrian density module

Recipročna vrednost gustine pešačkog toka (m2/pešak)

Pedestrian movement (TE) Pešačko kretanjePedestrian priority area (TE) Zona u kojoj pešaci imaju prvenstvoPedestrian threshold gap (TE) Granični vremenski interval između dva vozila koji pešak procenjuje

bezbednim za prelazak kolovozaPedestrian traffic control (TE) Regulisanje pešačkog saobraćajaPelican Crossing / x-way crossing Pešački prelaz sa razdelnim ostrvom I svetlosnim signalima sa

posebnim načinom radaPer capita income Dohodak po stanovnikuPerceived costs Uočeni troškovi, spoznati troškoviPerceived noise level (PNdb) Primljen nivo bukePercentage Distribution (St) Procentualna raspodelaPeripheral equipment Periferijski uređajPerishable goods Kvarljiva robaPermissible load (Rd) Dozvoljeno opterećenje (kolovoza)Personal Injury accident Saobraćajna nezgoda sa povređenimaPersonal protective equipment Oprema za ličnu zaštitu (učesnika u saobraćaju)Petrol engine Benzinski motorpetrol station benzinska stanica, Pumpna stanicaPhase green control (Sg) Upravljanje zelenom fazomPhase modular controller Kontroler faznog tipaPhotoelectric Detector Fotoelektrični detektorPilot car Automobil koji predvodi grupu vozila u saobraćajnom tokuPipe culvert Cevasti propustPlain intersection Prosta raskrsnica, raskrsnica bez dodatnih trakaPlanning framework map Plan radova na zaštiti okolinePlanning grid (Rd) Modularni raster za projektovanjePlatoon metering/ tandem

meteringRegulisanje saobraćaj na ulaznoj rampi auto-puta pomoću svetlosnih signala koji propuštaju više vozila odjednom

Pneumatic Detector Pneumatski detektor

43

Point Capacity (PT) Maksimalni protok na presekuPoint detection Detekcija vozila pri prolasku kroz određen presek putaPoint measurement (TE) Merenje brzina u presekuPoint of intersection (PI) (Rd) Teme krivinePoint traffic control (TE) Regulisanje saobraćaja na jednoj tački u mrežiPoisson Distribution (St) Pausonova raspodelaPollution level Nivo zagađenostiPoured-in-place concrete Beton liven na licu mestaPre-and-post-mall pedestrian

countBrojanje pešačkog saobraćaja pre I posle uvođenja pešačke zone

Precast concrete Prefabrikovan betonPre-chamber engine Motor sa pretkomoromPredominantly pedestrian area

(TE)Pretežno pešačka zona, zona u kojoj je ograničen pristup motornim vozilima

Preferential lane/restricted lane Saobraćajna traka sa posebnom namenom (koju mogu da koriste samo posebne kategorije vozila)

Preliminary analysis Prethodna analizaPreliminary Design Idejni projekat, prethodni projekatPrepaid expenses AvansPresence detection Detekcija prisustva vozilaPresence Detector Detektor prisutnostiPressure gauge (Vh) 1.manometar 2.pokazivač pritiska 3. Davač pritiskaPressure lubrication Podmazivanje pod pritiskomPressure-sensitive Detector Detektor koji reaguje na pritisakPrestressed concrete Prednapregnuti betonPretimed controller Kontroler sa fiksnim radom, kontroler koji obezbeđuje rad signala

sa unapred utvrđenim ciklusom I njegovom podelomPretimed controller assembly Kontroler sa unapred određenim načinom rada (Sg)Pretimed metering Fiksni sistem regulisanja pristupa na auto-putPrevailing carriageway conditions Preovlađujući uslovi na kolovozuPreventive Maintenance Preventivno održavanjePrimary circuit Primarno koloPrimary distributor (Rd) Lokalna gradska saobraćajnicaPriority intersection (Sg) Prioritetna raskrsnicaProblem driver Problematičan vozač, vozač koji zbog prethodnog prekršaja

predstavlja opasnost za saobraćajProcess engineer Inženjer tehnologProduction life Period proizvodnje (vozila)Productive Capacity Proizvodni kapacitet, proizvod kapaciteta I operativne brzine vozilaProgrammable read only memory

(PROM)Memorija sa konstantnim sadržajem koja se može spolja programirati, a čiji se sadržaj ne može menjati naredbama iz računara

Progressive movement (Sg) Zeleni talasProhibitory line (Sg) Kombinacija udvojene isprekidane i neisprekidane linije na

kolovozu za označavanje zabraneProperty Damage Materijalna šteta, imovinska štetaProperty damage accident Saobraćajna nezgoda sa isključivo materijalnom štetomProperty tax map/ tax map Katastarski plan sa naznakom prihoda po parcelamaprotective guardrail Zaštitna ograda, sigurnosna ogradaProvisional driving licence Privremena dozvola za obuku vozača u vožnjiPublic passenger carrier Vozilo javnog putničkog prevozaPunched-tape counter Brojač sa bušenom trakomQuality of flow Kvalitet tokaQuality-of-flow index (TE) Indeks kvaliteta tokaQueue Detector Detektor reda vozilaRacking course Sloj od granulisanog (drobljenog) materijalaRadar detector RadarRadar meter RadarRadial acceleration Radijalno ubrzanje

44

Radial highway Radijalni put, put koji povezuje centar zone sa periferijomRailroad Crossing / railway

crossingUkrštanje puta I železničke pruge, prelaz puta preko železničke pruge

Railroad crossing markings Oznake za prelaz puta preko železničke prugeRaised bars Rebrasta površina kolovoza ispred raskrsnica ili na ivičnim trakama

(radi smanjenja brzine I upozorenja vozača)Raised kerb Izdignuti ivičnjak sa zaobljenom ivicom (obično duž rigole)Ramp control (TE) Regulisanje ulaska I izlaska vozila na I sa rampeRamp garage/ramped garage Parking-garaža sa rampamaRamp metering Regulisanje pristupa vozila na auto-putRandom access Direktni pristupRandom access memory (RAM) Memorija sa direktnim pristupomRandom Distribution (St) Slučajna raspodelaRated load (Vh) Nazivno opterećenje (vozila)Reaction distance Rastojanje reagovanja, put koje vozilo pređe za vreme reakcije vozačaRead only memory (ROM) Memorija sa konstantnim sadržajemReal-time traffic control (TE) Upravljanje saobraćajem u realnom vremenuRear Axle Zadnji most, zadnja osovinarear-end Collision Naletanje vozilaRear-view mirror RetrovizorRear-wheel drive Zadnji pogonRecovery area (Rd) Odmorište pored putaRecreational area Rekreativna zonaRecurring expenses Periodični troškovireflecting road studs Mačje oči, reflektujuća tela u osi kolovozaReflectorized markings Reflektujuće oznakeRefuge beacon Svetlosni signal za označavanje početka pešačkog ili razdelnog ostrvaRefuge island Pešačko ostrvo na sredini kolovozaRegression analysis (St) Regresivna analizaRegular bus lane (RBL)/transit

laneAutobuska traka, «žuta traka», saobraćajna traka rezervisana za vozila javnog gradskog prevoza

Reinforced concrete Armirani betonRejected vehicular gap (TE) Neprihvaćen interval sleđenja, interval sleđenja između dva vozila

u koloni koji vozač (sa poprečnog pravca) ne procenjuje bezbednim za ulivanje u saobraćajni tok

Relative frequency Distribution Raspodela relativnih učestanostiReleasing the clutch Otpuštanje kvačilaRelief map ReljefRemote control (IP) Daljinsko upravljanje, telekomandaRepair expenses Troškovi opravke, troškovi remontaResidential area Stambena četvrt gradaResponsive mode (IP) Rad sa povratnom spregomRest area Odmorište pored putaRestricted Bikeway Biciklistička staza sa ograničenim pristupom ostalim vrstama

saobraćajaRestricted driving licence Vozačka dozvola sa ograničenim pravimarestricted lane Saobraćajna traka sa posebnom namenom (koju mogu da koriste

samo posebne kategorije vozila)Retarded ignition Kasnije paljenjeReverse commuting Svakodnevno putovanje u smeru suprotnom od većine (od centra

ka predgrađu)Reverse curve ‘S’ Krivina od prelaznicaReverse gear Hod unazadReversible lane Traka sa promenljivim smerom kretanjaReversible lane markings Oznake na kolovozu za obeležavanje saobraćajnih traka sa

promenljivim smerom kretanjaRich clay Masna glinaRiding the clutch Voziti pritiskajući kvačiloRight-hand bend Desna krivinaRight-left staggered Junction Smaknuta raskrsnica udesno

45

Right-turn lane Traka za desna skretanjaRigid Axle Kruta osovinaRoad accident Saobraćajna nezgodaRoad bay Proširenje kolovoza za zaustavljanje vozila u kvaruRoad construction Izgradnja putaRoad Design Projektovanje putevaRoad dip Nesaglediva konkavna vertikalna krivina (usled susednih

konveksnih krivina)Road engineer Građevinski inženjer putogradnjeRoad engineering PutogradnjaRoad equipment Oprema putaRoad foundation Podloga puta, donji strojRoad fund licence/vehicle licence Saobraćajna dozvolaRoad furniture Oprema putaRoad geometry (Rd) Geometrijske karakteristike putaRoad lightning Osvetljenje putaRoad map Putna karta, auto-kartaRoad mirror Saobraćajno ogledaloRoadside amenities Uslužni objekti na odmaralištima, turistička služba I estetsko

oblikovanje okoline putaRoadside assembly (Sg) Skup znakova na istom saobraćajnom stubuRoadside drainage channel Kanal za odvodnjavanje pored putaRoadside interview Anketa učesnika u saobraćaju na putuRocker arm (Vh) Klackalicarolling country brežuljkast terenRolling Friction (Vh) Trenje kotrljanjaRoll-over accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje usled prevrtanja vozilaRoof Car-park Parkiralište na krovu zgradeRotary acceleration Kružno ubrzanjeRotary Interchange Višekraka petlja sa kružnim trakama za razvrstavanje saobraćaja

(sa podeonikom)Rotary intersection Kružna raskrsnica, raskrsnica sa kružnim tokom saobraćaja (vidi

gyratory junction, roundabout)Rounded kerb Zaobljen ivičnjakRoute control (TE) Usmeravanje (vođenje) saobraćaja po mreži u cilju njenog

optimalnog iskorišćenjaRoute location (Rd) Trasiranje puta u generalnom planuRoute marker Oznaka broja putaRoutine Maintenance Tekuće održavanjeRunning board stepenica (autobusa)running delay Vremenski gubitak prouzrokovan saobraćajnim uslovimaRural motorway Vangradski auto-putSafety belt; seat belt Sigurnosni pojasSafety fence Zaštitna ograda, sigurnosna ogradasafety island Pešačko ostrvoSafety margin (Sf) Dozvoljeni nivo bezbednostiSag vertical curve Konkavna vertikalna krivinaSample Distribution Raspodela uzorkaSample factor Faktor uzorka, ekspanzioni faktorSatellite cities Sekundarni centri (oko velikog grada) veličine 500.000 do

1.000.000 stanovnikasaturated flow Zasićen tokSaturation Capacity Kapacitet pri zasićenjuSawtooth berth Autobuska niša pod uglom u odnosu na ivicu kolovozaScatter diagram (St) Dijagram rasturanja (rasejanja)Scenic area (Rd) VidikovacScheduled line Capacity (PT) Kapacitet po redu vožnjeSchool bus Školski autobus (za prevoz dece)School Crossing Pešački prelaz kod škole

46

scissors junction Četvorokraka raskrsnica sa malim uglom ukrštanjaScreen line count Brojanje saobraćaja na pregradnoj (razdelnoj) linijiSealing grit Obavijeni mineralni agregat (bitumenom, katranom)Seating accommodation (PT) Broj sedišta (u vozilu)Secondary controller / slave

controller/ submaster controller

Sekundarni kontroler, lokalni kontroler koji je povezan sa glavnim kontrolerom

Section measurement Merenje brzina na deoniciSelf-service fare collection Naplata karata samousluživanjemSelf-supporting body Samonoseća struktura vozilaSemiactuated controller Kontroler sa poluzavisnim načinom rada, kontroler koji obezbeđuje rad

signala tako da glavni tok ima stalno zeleno vreme izuzev kada sporedni pravac zahteva prolazak kroz raskrsnicu

Semirapid bus Ubrzani autobusSensitivity analysis Analiza osetljivosti, upoređivanje relativnih promenljivosti ishoda pri promeni

veličine različitih faktora

Sequent ambers Paljenje žutih vremena neposredno jedan za drugim u različitim fazama

Sequent ambers “dodirivanje” žutih vremenaSerious injury Teška telesna povredaSerious injury accident Saobraćajan nezgoda sa teško povređenimaService area (Rd) Zona uslužnih objekata pored puta (pumpna stanica, servis, motel I

sl.)Service frequency Interval između vozila na putu pri datom nivou uslugeservice life/useful life Vek trajanja, broj godina eksploatacije sredstva do otpisaServicing garage Servis, radionica za opravku (vozila)setback line Građevinska linijasetback line Građevinska linijaShared Bikeway Biciklistička traka na zajedničkom kolovozu sa ostalim saobraćajemShifted exponential Distribution Pomerena eksponencijalna raspodelaShort-range light Kratko svetloShort-term analysis Kratkoročna analizaShoulder edge Barrier (Rd) Zaštitna ograda na ivici planumaSide Friction (Vh) Bočno trenjeSide light (Vh) Bočno svetloSideswipe accident Saobraćajna nezgoda nastala usled bočnog sudar vozilaSight distance Dužina preglednostiSign assembly (Sg) Saobraćajni znak koji se sastoji od više znakova, dopunskih

oznaka I strelicaSign erection Postavljanje saobraćajnog znakaSignal cantilever (Sg) Konzola semafora, nosač semaforaSignal control (Sg) Regulisanje saobraćaja pomoću svetlosnih signalasignal controlled pedestrian

crossingPešački prelaz regulisan svetlosnim signalima

Signal controller/traffic signal controller

Kontroler, komandni uređaj za upravljanje radom svetlosnih signala

Signal face (Sg) Prednja strana signala, lice signalaSignal head assembly (Sg) Komplet signalne lanterneSignal system Breakdown “raspad” signalnog sistema, kvaru sistemu svetlosnih signalaSignal-controlled intersection

(Sg)/ signalized intersectionSignalisana raskrsnica, raskrsnica regulisana svetlosnim signalima

Simple Crossing Pešački prelaz bez razdelnog ostrvaSingle alternate (Sg) Alternativni način koordinacije rada svetlosnih signalaSingle-track Carriageway Kolovoz sa jednom trakomsingle-unit bus Autobus sa jednodelnom karoserijomSingle-vehicle accident Saobraćajna nezgoda u kojoj učestvuje samo jedno voziloSkidding accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje usled klizanja vozilaSkidding distance Dužina traga kočenjaSkyline drive Vododelnički putSlab culvert Pločasti propust

47

Slaked lime Gašeni krečSlave cylinder Pomoćni cilindarSliding Friction (Vh) Trenje klizanjaslight injury Laka telesna povredaSlight injury accident Saobraćajna nezgoda sa lako povređenimaSlope bench Berma na kosiniSlope map Topografska karta sa naznačenim veličinama nagiba terenaSloped kerb Zakošeni ivičnjakSloping floor garage Parking-garaža sa nagnutim spratovima (u kojoj se parkiranje

obavlja na blagim rampama)Slow-vehicle detector Detektor sporih vozilaSnow fence Snegobran, ograda protiv smetovaSoil engineering GeomehanikaSolid fuel Čvrsto gorivoSonic detector Zvučni detektorSound level meter Merač nivoa zvukaSound pressure level Nivo akustičkog pritiskaSound-sensitive detector Detektor koji reaguje na zvukSource card Kartica izvornog programaSource file Izvorni podaci zabeleženi na karticama, disku, dobošu ili magnetnoj

traci koji se unose u računarSource language Izvorni jezikspace headway rastojanje sleđenja, prostorno rastojanje između dva vozila u koloni

koje uključuje dužinu vozilaSpatial Distribution Prostorna distribucija saobraćajaSpeech interference level (SIL) Nivo buke koji ometa razgovorSpeed and delay meter Merač brzine i vremenskih gubitakaSpeed change lane Traka za ubrzanje ili usporavanjeSpeed limit Ograničenje brzineSpeed-sign beacon Brzinski svetlosni signalSpiral curve / Transition curve

/transitional curvePrelazna krivina

Splash lubrication Podmazivanje bućkanjem (oplakivanjem)Split Crossing Pešački prelaz sa razdelnim ostrvomSpot congestion (bottleneck) Usko grloSpot count Brojanje saobraćaja u presekuSpot light (Vh) ReflektorSpread diamond Romboidna petlja sa razmaknutim raskrsnicama na sekundarnoj

saobraćajniciStable flow Stabilan tokStaggered ambers Preklapanje žutih vremenaStaggered Crossing Smaknuti pešački prelazStaggered half-gate Smaknuti polubranikStaggered Junction Smaknuta raskrsnicaStakeout of alignment Obeležavanje osovineStakeout of alignment Iskolčavanje osovineStandard deviation Standardna devijacija, standardno odstupanje, disperzijaStanding expenses Stalni troškoviStarting delay (Sg) Vremenski gubitak pri prolaskuStarting handle Ručni pokretač, kurblaStatic Capacity (PT) Statički kapacitetStation Capacity Maksimalni protok putnika kroz stanicuStationary accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje udarom u zaustavljeno voziloStationary Collision Udar u zaustavljeno voziloStatistical Distribution Statistička raspodelaSteady-state flow Stacioniran tokSteering arm (Vh) Rukunica sponeSteering Box (Vh) Kutija upravljačkog mehanizmaSteering column (Vh) Upravljački stub, stub upravljača

48

Steering gear Upravljački prenosnikStop light (Vh) Stop-svetloStop line (Sg) Linija zaustavljanja, zaustavna linija na kolovozuStopped time delay Gubitak vremena usled bilo kojeg zaustavljanjaStopping distance / vehicle

stopping distanceZaustavni put, dužina zaustavnog puta vozila

Stopping sight distance Dužina preglednosti neophodna za zaustavljanjeStored program computer Računar sa programiranom memorijomStraight alignment PravacStraight alignment Osovina u pravcuStream Friction (TE) Otpor u saobraćajnom toku,usporavajući uticaj u odnosu na

slobodan tok prouzrokovan uzajamnim ometanjima vozila koja se kreću u istom smeru

Streamlined cross-section Oblikovanje poprečnog profila blagim nagibima kosina u cilju zaštite od zavejavanja, stvaranja kovitlaca, erozije vetrom I sl.

Street furniture Oprema uliceStreet lightning Ulično osvetljenjeStreet median/street centre

reservationIzdvojena središnja traka za brzi javni gradski prevoz

Strip diagram Skica mesta sudara na deonici putaSubgrade compaction Zbijanje posteljiceSubscription bus Iznajmljen autobus (za prevoz zaposlenih jedne radne organizacije)Suburban area Prigradska zonaSuburban coach Prigradski autobusSuburban transit bus Prigradski autobusSuction line (Vh) Usisni vodSunborn maps Planovi urbanih područja u SAD sa naznakom spratnosti, stanja i

tipova konstrukcija zgrada, namena površina i planom komunalnih instalacija (izrađeni u Sunborn Map Company iz Njujorka)

Supercharged engine Prehranjen motorSupporting arm (Vh) Oslonac motora, šapa motoraSurface course Kolovozni zastorsurface garage Nadzemna parking garažaSurvey center line (Rd) Osovina na terenuSurvey crew (TE) Ekipa koja vrši saobraćajna istraživanjaSurveying engineer Geodetski inženjerSuspension bridge Viseći mostSway bars (Vh) (Am) Stabilizator, stabilizaciona poluga (protiv ljuljanja vozila)Symmetrical distribution Simetrička raspodelaSynchromesh gearbox Sinhronizovan menjačSystem controller Kontroler koji radi u sistemu koordinacijeSystems analysis Sistemska analizaSystems engineer Sistem-inženjerSystems engineering Sistemsko inženjerstvo, sistemotehnikaTail light (Vh) Zadnje svetlo (crveno)Tally counter Ručni brojačtandem metering Regulisanje saobraćaj na ulaznoj rampi auto-puta pomoću

svetlosnih signala koji propuštaju više vozila odjednomTapered deceleration lane Kosa traka za usporavanjeTappet (valve) Clearance (Vh) Zazor ventilaTax loss Gubitak (smanjenje) poreskog prihodatax map Katastarski plan sa naznakom prihoda po parcelamaThermosyphon cooling Termosifonsko hlađenjeThird party insurance Osiguranje protiv trećeg licaThree centre arch Korpasta krivina (najčešće se koristi za oblikovanje ivičnjaka na raskrsnici)

Three-leg intersection Trokraka raskrsnicathrough band Zeleni talasthrough bus Autobus sa izdvojenom trasom linije I sa ograničenim brojem

stajanjathrough highway Prioritetni put, put sa pravom prvenstva

49

Through traffic lane Saobraćajna traka na glavnom pravcuThrow of Crankshaft Koleno radiliceTidal flow ‘plima’ tok, tok sa neizbalansiranim saobraćajnim opterećenjem koji

u različitim periodima dana menja smer kretanjaTight diamond Romboidna petlja sa bliskim raskrsnicama na sekundarnoj

saobraćajniciTime division multiplexing (TDM) Vremenski multipleks, višekanalni prenos na bazi raspodele

vremenaTime headway vreme sleđenja, interval sleđenja, vremenski interval između dva

vozila u koloni koji uključuje dužinu vozilaTime study engineer Inženjer normiracTime-space diagram (TE) Prostorno-vremenski dijagramTiming gear Prenosnik razvodnog mehanizmaT-intersection/ T-junction «T» raskrsnica Tipping lorry Samoistovarivač, kiperToken farebox Kasa-boks za ubacivanje žetonaTop dead centre (Vh) Gornja mrtva tačkaTow coupling Vučna spojnicaTrack arm (Vh) Rukunica rukavcaTractive force (Vh) Vučna silaTraffic accident Saobraćajna nezgoda Traffic actuated controller Kontroler koji obezbeđuje funkcionisanje signala čiji je rad

neposredno zavisan od saobraćajaTraffic Authority Saobraćajna uprava, saobraćajne vlastiTraffic Census (TE) Popis, snimanje saobraćaja, brojanje saobraćajaTraffic concentration (density) Gustina saobraćajnog toka; recipročna vrednost gustine

saobraćajnog toka (vidi module pod 2.)Traffic cone (Sg) Saobraćajna kupaTraffic control (TE) Regulisanje saobraćaja, upravljanje saobraćajemTraffic control device (Sg) Sredstvo za regulisanje saobraćajaTraffic control facilities Sredstva za regulisanje saobraćajaTraffic Corridor Saobraćajni koridor, jedna ili više saobraćajnica koje opslužuju uži

pojas u mrežiTraffic count / volume count Brojanje saobraćajatraffic counter 1. brojač saobraćaja, 2. Registrator, registrujući deo automatskog

brojačaTraffic Demand (TE) Saobraćajni zahtev, saobraćajna potražnja, saobraćajna potrebatraffic detector / vehicle detector Detektujući deo automatskog brojača saobraćajaTraffic enforcement Primena zakonskih propisa u regulisanju saobraćajaTraffic engineering Saobraćajna tehnika, saobraćajno inženjerstvoTraffic flow conditions Stanje saobraćajnog toka, uslovi u saobraćajnom tokutraffic flow density Gustina saobraćaja, gustina saobraćajnog tokaTraffic flow model (TE) Model saobraćajnog tokaTraffic forecast Prognoza saobraćajaTraffic generation /trip generation Generisanje putovanja, stvaranje saobraćaja (Pl)Traffic growth (TE) Porast saobraćaja, prirast saobraćajaTraffic impedance analyser Analizator karakteristika saobraćajnog toka I ponašanja vozilaTraffic intensity (TE) Intenzitet saobraćajatraffic jam Zagušenje, zakrčenje (saobraćaja)Traffic light (Sg) Svetlosni signal, semaforTraffic load (TE) Saobraćajno opterećenjeTraffic management Organizacija saobraćaja, administrativne, političke, tehničke i

pravne mere u upravljanju saobraćajemTraffic management scheme Režim saobraćajaTraffic projection factor Faktor prognoze saobraćaja, odnos budućeg I sadašnjeg

saobraćajatraffic signal controller Kontroler, komandni uređaj za upravljanje radom svetlosnih signalaTraffic signal inventory (Sg) Katastar svetlosnih signalaTraffic-responsive mainline

control (TE)Upravljanje saobraćajem na auto-putu u zavisnosti od trenutnih uslova saobraćaja

50

Traffic-responsive metering Regulisanje pristupa na auto-put sistemom koji je neposredno zavisan od saobraćaja

Transit accessibility Dostupnost sredstvima javnog gradskog prevozaTransit Authority Uprava za javni gradski prevozTransit Corridor Koridor linije javnog gradskog prevozaTransit economics Ekonomika javnog gradskog prevozaTransit headway Vreme sleđenja između vozila javnog gradskog prevozatransit lane Autobuska traka, «žuta traka», saobraćajna traka rezervisana za

vozila javnog gradskog prevozaTransit line (PT) Linija javnog gradskog prevozaTransit mall Zona u kojoj je dozvoljen saobraćaj pešaka i vozila javnog

gradskog prevozaTransit mode (PT) Vid javnog gradskog prevozaTransit unit line Capacity Maksimalna frekvencija linije, maksimalni protok prevoznih jedinicaTransit vehicle capacity Kapacitet vozila javnog gradskog prevozaTransition/al curve Prelazna krivinaTransport Corridor Koridor za prolaz velikih robnih I putničkih tokova (uključuje više

vidova prevoza)Transport Demand (Pl) Prevozni (transportni) zahtev, prevozna (transportna) potrebaTransport economics Ekonomika transportaTransport engineering Saobraćaj (kao naučno tehnička oblast)Transport facilities Prevozna sredstva I objektiTransport goal (Pl) Cilj, cilj višeg reda (u planiranju saobraćaja)Transport Infrastructure Saobraćajna infrastrukturaTransportation interface (PT) Mesto presedanja sa jednog vida transporta na drugi ili sa jedne

linije javnog prevoza na druguTransverse acceleration Poprečno ubrzanjeTransverse distribution (TE) Raspodela vozila po saobraćajnim trakamaTransverse engine Poprečno ugrađen motorTransverse mark (Sg) Graničnik, kosnik, vrsta poprečnih oznaka na kolovozuTransverse markings Poprečne oznake na kolovozuTravel Demand (Pl) Broj kretanjaTravel time delay Vremenski gubitak koji nastaje usled ubrzanja ili usporenja vozilaTriangular give way approach

markingsTrougao upozorenja na kolovozu

Trip attraction Privlačenje putovanjaTrip density Gustina putovanjaTrip distance Dužina putovanjaTrip distribution Raspodela putovanjaTrip distribution model Model raspodele putovanjatrip generation (Pl) Generisanje putovanja, stvaranje saobraćajaTrip rate analysis (Pl) Analiza putovanjaTrolley coach TrolejbusTrolley jack Pokretna dizalica za vozilaTruck crew Posada teretnog vozilaTruck fleet Vozni park teretnih vozilaTruck lane Traka za teretna vozilaTrumpet Junction Denivelisana «T» raskrsnica, «truba»Trunk line (PT) Glavna linija, linija velikog kapacitetaTrunk road Magistralni putTurbulent flow/unstable flow Nestabilan tokTurning accident Saobraćajna nezgoda koja nastaje prilikom skretanja vozilaTurning Collision Sudar koji nastaje pri skretanju vozilaTurning meneuver Manevar okretanjaTurning movement count Brojanje vozila koja skreću na raskrsniciTurnout lane Zaustavna traka ograničene dužine izdvojena od protočnih trakaTwin carburettor Dvostruki karburatorTwo cycle engine Dvotaktni motortwo stroke engine Dvotaktni motor

51

Two-level fork Junction Denivelisana «Y» raskrsnicatwo-way Carriageway dvosmerni KolovozType I error Greška I vrste, odbacivanje tačne hipotezeType II error Greška II vrste, prihvatanje pogrešne hipotezeTypical cross-section Normalni poprečni profil, orijentacioni poprečni profilTyre pressure gauge (Vh) Merač pritiska za pneumatike (gume)Ultrasonic detector Ultrazvučni detektorUnbalanced flow Neizbalansiran tokUncontrolled access (TE) Neregulisani pristupUncontrolled intersection Neregulisana raskrsnicaUncontrolled pedestrian Crossing Neregulisan pešački prelazUnderground car-park Podzemno parkirališteUnderground garage Podzemna parking-garažaundersaturated flow Nezasićen tokunfavourable grade Uspon (puta)Uniform vehicle code Zakon o bezbednosti saobraćajaUninterrupted flow Neprekinut tokUnit operating costs Jedinični troškovi eksploatacijeUniversal joint (Vh) Kardanski zglobUnlimited access (TE) Slobodan pristup (pristup bez ograničenja)Unmarked Crossing Neobeležen pešački prelazUnmarked crosswalk Neobeleženi pešački prelazUnsignalized intersection Nesignalisana raskrsnicaunstable flow Nestabilan tokuphill lane Traka za spora vozila na usponimaUrban area Gradsko područjeUrban Design Urbanističko projektovanjeUrban motorway Gradski auto-putUrban traffic congestion Zagušenje saobraćaja u graduUrban traffic control (UTC) (TE) Upravljanje saobraćajem u graduuseful life Vek trajanja, broj godina eksploatacije sredstva do otpisaUser benefit analysis Analiza troškova I koristi za neposredne korisnikeUtility map Plan komunalnih instalacijaUtilized capacity Iskorišćeni kapacitet, korisni kapacitet, praktični kapacitetV-4 engine / V-type engine V-motorVacuum brake Vakuumski servo-pojačivačVacuum control (Vh) Vakumski regulator pretpaljenjaVariable format record Slog promenljivog formataVariable-speed control (TE) Regulisanje brzine na deonici auto-puta zavisno od trenutnih

saobraćajnih uslovav-belt Klinasti remenVehicle Breakdown Neispravnost vozila, kvar vozilaVehicle change interval Međuzeleno vremeVehicle classification count Brojanje saobraćaja po kategorijama vozilaVehicle consumption costs Eksploatacioni troškovi vozila (obuhvataju troškove za gorivo, ulje,

gume I održavanje vozila)Vehicle detecting equipment Oprema za opažanje (detekciju) vozilavehicle detector Detektujući deo automatskog brojača saobraćajaVehicle extension (Sg) Produženo zeleno vremevehicle licence Saobraćajna dozvolaVehicle licensing Izdavanje saobraćajnih dozvolaVehicle line capacity Maksimalni protok vozilaVehicle occupancy count Utvrđivanje popunjenosti vozilavehicle stopping distance Zaustavni put, dužina zaustavnog puta vozilaVehicle time related costs Troškovi vozila zavisni od protoka vremena (obuhvataju troškove

amortizacije, kamate, lične dohotke voznog osoblja I režijske troškove)

Vehicular circulation Motorni saobraćajvehicular gap 1 (TE) interval sleđenja, vreme sleđenja između dva vozila u koloni

koji ne uključuje dužinu vozila 2 (Sg) vremenski interval kod promene signalnih pojmova

52

3 (Vh) zazorVehicular pollution level Nivo zagađenja životne sredine prouzrokovan vozilimaVertical acceleration Vertikalno ubrzanjeVertical alignment Niveleta putaVertical Clearance Visina slobodnog profilaVertical curve Vertikalna krivinaVisibility distance Dužina vidljivostiVisual field (Sf) Vidno poljeVolatile memory Nepostojana memorija, memorija koja gubi smeštenu informaciju

čim se računar isključivolume count Brojanje saobraćajaWaiting bay StajališteWaiting line (TE) Red čekanja vozila (vidi queue pod 1.)walk journey Putovanje (kretanje) koje se obavlja pešiceWarning arrow Strelica za skretanje saobraćajaWarning line (Sg) Isprekidana linija upozorenja na otvorenom putu pre neisprekidane

linijeWater cooling Vodeno hlađenjeWay capacity Deonički kapacitetWearing course Habajući sloj kolovoznog zastoraWeaving area (TE) Zona preplitanja, deo kolovoza na kome se vrši preplitanje

(prestrojavanje) vozilaWeaving distance (TE) Dužina preplitanja, dužina prestrojavanja vozilaWeaving flow Tok u preplitajuWeekly traffic flow factor (TE) Faktor nedeljnog saobraćaja, faktor prilagođavanja (ponder) za

proračun mesečnog obima saobraćajaWet-skid accident Saobraćajna nezgoda prouzrokovana vlažnim kolovozomWheel alignment (Vh) Podešenost točkovaWheel base (Vh) Razmak osovinaWheel Box (Vh) Unutrašnje krilo, izbočina nad točkomWheel cylinder Kočni cilindar, cilindar kočniceWide-gauge (PT) Širok kolosekWind cone VetrokazWiper arm (Vh) Krak brisačaWord markings/ worded road

markingsNatpisi na kolovozu

x-way crossing Pešački prelaz sa razdelnim ostrvom I svetlosnim signalima sa posebnim načinom rada

Y-intersection/Y-junction «Y» raskrsnicaZebra crossing Pešački prelaz ‘zebra’Zone fare Zonski tarifni sistemVulnerable road users (VRUs)

Ranjivi korisnici puta

Radmila Filipović, January, 23, 2005

53