rebazi azadi 747

www.jamawarnews.com 747 : ژمارهڕەپە 8 32 ساڵینیی زای2013/05/07 کوردی2713/ن/گو17 مة سێشەمەریدەکاتی کوردستان د دیموکراتیالیستە حزبی سۆس سیاسییەکی هەفتەنامەیبیرى : ڕیمەوێت دە گرێبەستەکەم لەگەڵ یانەى باڤارى7 لوە نوێ بکەمە6 ل جیهانندهی نهوت و ئاینی بەغدا وندیەکایوەرد و پە کو5 لرە ئەنقەى کوردستان :مى پەرلەمانعیل بەروارى، ئەندا جیهان ئیسماان ئامادە کردوە تایەکم پرۆژەەندروستیمەی تدبن لە بی سودمەنتیان هاوى کوردستان:کى یەکێتى مامۆستایان سەرۆش بخرێت موچەى مامۆستایان پێمان کردووە داواگهیهنێتنم ڕادهی گهوهگرتنهکانی وهر سلێمانی کات و نرخهلۆی سایی هەرێمی کوردستان:ی حکومەت سەرۆکاساى ڕێکوپیکهو یتویهکى سهرکهوومهتداریهر حکوماى ه بنه ب�������ەرواری���م���ە دووش���ەم ڕۆژیی هەرێمی کوردستانوەفدێک2013/4/29 رزانی سەردانیێچیرڤان باەتی ن بەسەرۆکایکی مالی لەگەڵ ن��وریای ک��ردو ب�ەغ�دێکیانراق ڕێککەوتنرانی عێرۆک وەزی سە خاڵەکانی ل�ەێک لەیەک ک��رد واژۆداوادەکرێت له« وە هاتوەوتنەکەدا ڕێکوه بۆ چاوخشاندنههرانوێن ئهنجومهنی ن2013 لی ساڵی فیدرااسای بودجهی به ی،»وڵیهکی ئسو شێوهینیدا، بهۆکا و پاشک2013 ودجەینگی بەبو کورد دە پێشترو نەبو ئامادەی بەغداوە نەدا بەهۆی ئە کۆمپانیا و پارەیودجەی پێشمەرگە بوها چەند خاڵێکیروەن بدات هە نەوتییەکاورینی ئابو کە کورد بەسزاداو تێدا بوودجەینی بەشە بو لەوانەش بڕی دەزانیی بەفرۆشتنیون هەرێم لەکاتی پابەندنەبووەیەوبارە�ک�راوی ن��ەوت لە دی�اری ب�ڕیر، ئەندامى ئەنجومەنىولقادلێر عەبد دگەیاند ڕا~انى عێراق بەوێنەر ن حکومەتى کەدایەوە لەعەدالەتینا« کۆمپانیاکانى نەوتەى کرێی ناوەند پارەتى هەرێمىێت حکومشیەودات و دە نا. » دەرەوەێرنەەوت بن ن کوردستانوە دەک���اتو ه�ێ�م�ا ب��ۆ ئ����ەوب���را ن���اودجەاسای بو پرۆژە یوەیکردنەهەموار« وەزیرانەنی وە ئەنجومەیەن پێویستە لەها پێویستە کورد جگەروە داوابکرێت هەن داوای کۆمپانیا نەوتیەکا پ�ارەی لەودجە بکاتەکی بو چەند بڕگەیبردنی ئەگەروە بۆ نمونە لە خاڵێکى هاتو بەو نەبێت پابەند هەرێم حکومەتىرێتەى کراوە بینێ نەوتەى کە دیار بڕەی وەزارەت��ى دارای ئەوا داوا لە دەرەوە ب�دات ئەمێت کە س�زاى هەرێم دەکرڵە جۆرێکە لە س�زادان�ى هەرێم، خاتى ناوەندتێکدا حکومەم لە کا ب�ەنى نەوتیدا ئەو کۆمپانیاکاەى کرێی پارم بکات، بە شتێکى واوانێت دەت کاتەە حکومەتىدایە کوەعەدالەتیەکە لە نا کۆمپانیاکانى نەوتەى کرێی ناوەند پارەتى هەرێمىێت حکومشیەودات و دە نا دەرەوەێرنە بن ن�ەوت کوردستانڵێکداودجە لە خااسای بوروەها ی هەى کارەباتى ناوەند هێڵێکڵێت حکومە دەت بەناو پارێزگاىوە ڕادەکێشێ لە تورکیاەتى هەرێمدا بە بێ پرسی حکوم دهۆک بۆ نەکردنە و ئەمەش جۆرێک لە حسابیەوێت لەمرێم و دە بۆ حکومەتى هە بدات، بۆیە من سزاى هەرێموە ڕێگەیەنە پێویستە هەمواریە ئەو خا پێم وا3 لوە. بکرێنە، ئەندامىعیل بەروارى جیهان ئیسمایدارێکى د لە کوردستان پەرلەمانىوە بۆ ئە ئاماژە~ تایبەتىەندروستیکێشەکانى کەرتى ت« دەکاتا کەرتىیستەمەى کە ئێست ئەو س زۆرەڕێوەدەبرێت بە لەسەرەندروستى تى کۆنەیستەمێک سمانداوا« وە دەکاتو هێما بۆ ئەوبرا نا ئەو سندوقەى کە هەیە بۆ ک��ردووەایانەى کەگە، ئەو کۆمپانیراستنى ژین پاى ژینگە غرامەە هۆى پیس کردن دەبن بکرێن، ئەندامىعیل ب��ەروارى جیهان ئیسما~ ى کوردستان بە پەرلەمانى دەڵێتەندروستند وەزارەتى تگەیا ڕا بە چاویانی لەهەولێر زیرمانەیو دە ئەکەس گەیاند بە قاچاخ هاتۆتە ناو30 و ئەو شەریکەیەوە هەرێمى کوردستانەى گشتىبەرایەتڕێوە بۆندى لەگەڵ بەیەنى رمانەو دە، ئەولێر ک�ردووە هەاتێک بۆ ئەو نەخۆشانەاپی زۆرە و ک خرى کەوەون بۆتە هۆى ئ��ە بەکارهاتووشی ئەو نەخۆشانە تو چ��اوى ئ�ەو نەخۆش6 تا5 بێت و نەخۆشیانە با لە تورکیانن خراپە و ئێست بارودۆخیادرێنەیە بنێر و لەوان کردنسەر بۆ چارە کردنى زیاتر وسەرڵمانیا بۆ چارە بۆ ئە خراپ نییە بارودۆخیان زۆر ئەوانەى تر داواىەندروستىن، وەزارەتى ت و باشترکردووەی لەسەر ئەوکەسە تۆمار یاسایتە ناو هەرێمىى هێناوەرمانەو دە کە ئەرمانەو دە، نمونەیەک لەوە کوردستانەیا بۆ فەحس کردن و بۆ بەریتاندراوە نێرکەین دەڕێی ئەنجامى ئەو فەخسە چاوە هۆکارى ئەو نەخۆشیەینوەى بزان بۆ ئەن بڕیار بدەین . دەتوانی چییە ئەو کاتە کەرتى کێشەکانى وتیشىوب�راو ن�انە ئەورە ب�ۆ نمو�ەن�دروس�ت�ى زۆ تا ک�ەرت�ى�ی�س�ت�ەم�ەى ک��ە ئێست سڕێوەدەبرێت بە لەسەرەندروستى تیستەمێکى باشى کۆنە و سیستەمێک سین گەشەىوڵ بدەە، پێویستە هە نییندە بخەین هەرچەن و پێشی پێبدەی3 ل پێش دوو ساڵ. مامۆستایانى یەکێتى س�ەرۆک�ىگەیاند ڕا~ کوردستان بە موچەى مامۆستایانمان کردووە دواوەى مانگە20 نرێتە بهێ کە مامۆستایانى ئەو کۆلیجەى وتیشىنى دەخوێنۆم لێنامەى دبل هەڵگرى بڕوان دەتواندەگرنۆریۆسى پێ وەر و بەکالی و ماجستەردنى خوێنەدا ئایند لەن دکتۆراش بخوێن یەکێتى سەرۆکى ئەحمەد، کەمال��ى ک��وردس��ت��ان بە م��ام��ۆس��ت��ای��انک�اری�م�ان داواگ�ەی�ان�د ڕا~ گ موچەى مامۆستایان مان25 هەیە لەى مانگ.20 بخرێتەایان لە کاتى موچەى مامۆست دەبێتیەو پارە خۆى بدرێت .ئەگەر بانق ئەر ئیدارەخەینە سەت فشار دە ن�ەداروەردەوەزی�رى پ�ە ڕێگاى وە یان لەن ئەو بابەتەنى وەزی�را لە ئەنجومە مانگە ئەوە چوارەم باس بکات ئەووە دووبارەبێتە دووب�ارە دە کێشەیەى ئ�ەو کێشەیە لە جێگاىوە ب�ون�ە و ساتى لە کات دەبێت خۆى نییەیە هەبێت و دینارىو پارە خۆیدا ئەاتێکى هەبێت لە بانق هەر ک عێراقکانى قەزاروەردە موچەى پە لیستىى هەبێت یەکسەرروەردەى گشت و پەکە سەرفوێ پارە بڕۆنە باق و ل�ە بکرێت.وەىزک��ردن��ەى ب��ەرب��ارەوب��راو ل��ە ن��ا هەڵگرى مامۆستایانن�ام�ەى ب�ڕوا یەکێتىوەى دلبۆم وتى ئەنامەى بڕواى کوردستان پێى هەستا مامۆستایانحەدین زانکۆى سە لەگەڵ سەرۆکىرساڵەکە چوادن خوێنی�گ�رت س�ەروە��وان��رێ��ت ب�ەک�ال�ی�ۆرس و دەت ب�ە��ۆراى پ�ێ ت��ەواو ماجستەر و دک��تى ئێستا هەیەو پرۆژەم ئە بکرێت، بە مامۆستایان بۆان ڕاهێن سەنتەرىوە وى ن�ەگ�رت�وتا س��ەر ه�ەت�ا ئێسمەجێکردن، بەوارى جێبتە بچوە نەۆلیژێکە یەکێتى مامۆستایان کوەى ئەجى مامۆستایانىانپێدانراوە کۆلی و ددات لە خۆى دەن بەکالیۆرسى ئێواراتانە ماجستەر ئەو مامۆسیندەشدا ئاسپۆڕى خۆیانار و پ دکتۆرا لە بو وبگرن. وەرب��هریڕێ��وه ب��ه ئیسماعیل ج��هم��الییگهیاند له کۆتاینی ڕالۆی سلێما سایک�رێ�ت بهوه دهس��ت ده مانگه ئ��همهتاران ه گهنم له جوتیاوهیگرتنه وهرردهوام دهبێت. دوو مانگ به سلێمانی�ل�ۆی س�ایب��هریڕێ��وه ب��ه لهمهکان گهنگرتنی وهریگهیاند راوههیهکهد بنک له ڕێگهی چهنران جوتیا دهبێت.ساڵ نرخی گهنم بۆ ئهمونیشیکردهوه ر به جۆرێکادی کردووه زی10 له سهدا720 ه یهک له گهنمی پل بۆ یهک تهنهزار، ه792 بهوهه بور دینارهوهزا هوههزار بو ه620 ه دوو له گهنمی پله سێش لههزار و گهنمه پله682 بههزار ه572 بهوهه بوزارهو��ه ه520 هرێمیم هخانهش یۆ سهرجه ئهم نر یهکه.ن و عێراق وهک کوردستاى6 مهى رۆژی دووشهمانی سهرلهبهیرزان�ى ب�اێچیرڤان ن،2013 ئ�ای�ارىهرێمى کوردستان،زیرانى هرۆک وه سه عیماد ئهحمهد جێگرىونى ئامادهبو بهزیرى داد، لهگهڵۆک وهزیران و وه سهرورامانى ئهنجومهنى شو سهرۆک و ئهنداوهوه. کۆ بوکهدا سهرۆکى ئهنجومهنىوهونه له کۆبو دهرب�ارهى کار ورا پوختهیهکىو شوورا خسته ئهرکهکانى ئهنجومهنى شوته سهرها تیشکى خسروهه ڕوو، هدین و چهنڕى و کێشهکان کهموکوى کارهکانونڕێوهچوینى لهسهر به تێبکهشیان، پێشیى باشترکردن و چۆنیهت کرد.ن باسى لهۆک وهزیرا سهروهى خۆیه ئهرکهکانى ئهنجومهنىنگیى کار و گرورهى�س�ت�ی�ى گ���ه پ�ێ�ویورا و ش����و ئهنجومهنهونى ئهوهبو هومهت به حکوینىز و پێزان و خزمهتهکانى کرد و ڕێون وبوومهتى بۆ ئهرک و ماندوو حکو دهربڕى.کانى ئهنجومهکه کارها ئاماژهىهروههرزانى هێچیرڤان با نهرێمى کوردستانمڕۆى ه دا که ئهوه به و قۆناغهى که و ئ�هو پێشکهوتنوهمو ههرێمى کوردستان له ئێستا هه، پێویستوندا پێى گهیشتورهکا بواهرێمىک���ات ی�اس�اک�ان�ى هوه ده ب��هوهیان بۆ بکرێتونهن پێداچو کوردستاهڵ پێگه و بن که لهگ شێوهک و بههرێمى ههکانى پێشکهوتن و قۆناغجێن. بگون کوردستانوهان جهختى لهسهر ئهۆک وهزیر سهرهرێمىبێ یاساکانى ه ده که کردهوه لهسهر بنهمایهکى پتهو و کوردستانستییهکانىپێک و به پێى پێدوای ڕێکوکه بنهماى، چونردهم دابڕێژرێن س�هوهبردنێکىومهتدارى و بهڕێهر حکو هوپێک یاساى ڕێکونىهبوو، هتو سهرکهو و قۆناغه لهگهڵ پێشکهوتننجاوه گو ووهاتو که دایهک شێوهندا به تازهکادا تیا ئایندهشىهکانى پێشکهوتن ویگهیاند: بۆ ڕاهاروههو کرابێت. ه ڕهچاا دهتوانرێ به یاساکاندوهونه پێداچونى بیانى و دهرهکیشسپۆڕاود له پ سو مهبهستهشبگیرێت و بۆ ئ�هم وهرۆڕ پێکسپ تایبهتمهندى پژنهیهکى لیوه دهستتا لهو یاسایانهره بێت و سههرێمى کوردستان بۆ هات که پێ بکگن. و گرنینوکهیهنوستیى ه پێویا ئاماژهىهروههرزانى هێچیرڤان با نورا به دا که ئهنجومهنى ش��ووه ب�هکوپێککردنى ڕێ ب��وارى له تایبهتىوهىزکردنه پلهدارى و بهریستهمى سا دهتوانێومییهکاندنده حکو پلهى کارمهارمهتییهکىڕێت و ی ڕۆڵێکى باش بگێ بۆ باشترکردنىومهت بدات زۆرى حکو کهی�هک ش�ی�وهیستهمه ب�ه ئ��هو سیهکى تهواو لهوروهرینى و دادپه یهکسایڕهو بکرێت.دا په بوارهر درا ئهم بڕیاکهدایداره له کۆتایى د دهورىیهکى شێوه بهوهون�ه ک�ۆب�و ئهنجومهنىهتیى سهرۆکایێوان ن له سازورادا ئهنجومهنى ش�و وهزی�ران و بکرێن.یش چەند کوردوە وکرێتەموار دەی عێراق هە2013 ودجەیاسای بو یش دەکات پێشکەاریەک داواکەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبەت بە ~ تایب��ر ش�ەف�اف�ی�ەت و زی��ات ب�ەم�ەب�ەس�ت�ی��ی��ەک��ان و وردەک��اری خ��س��ت��ن��ەڕووی زیرەک،ندەری پێوەریی تەوە شیکردنەی ک�ارەب�ا و وەزی���رون�ی ئ�ام�ادەب�و ب�ەەتی سەرۆکایوێنەری وەزیر و نکاری بری وەزارەت���ی و وەزی����ران ئەنجومەنییژنەی با و لی��ی و دارایرەوان�ی ش�ابەتی تاینگەیک لە نوسی زیرە پێوەریەکی فراوانوەیونەی کارەبا کۆبو وەزیرۆژەی پێوەریی پ��رن�دەری ت�ەب�ارە ل�ەو.ڕێوەچوک بە زیرە بەسەرپەرشتی2013/5/6 ڕێکەوتیکر ماوەتیاسین شێخ ئەبوبەزیار ی ئەنداوەی شیکردنەبا پرۆسەیی کارە وەزیر کە ئێستا زی��رەکن�دەری پێوەری ت�ەی هونەریوە ش�ی�ک�ردن�ە ل�ە قۆناغیرەکانیوەندیدا پەیەنە لەگەڵ دای�ەەکیدابا لە وتەیی کارەێکرا، وەزیرتو تاوونەوانەومجۆرە کۆبومدانی ئە وتی: ئەنجایارەکان و پێشنونبۆچودنی راوتوێکر تاوونیپێشچورەونگەو رۆڵی لەبەێکی گر کارک هەیە، هەربۆیە زیرەۆژەی پێوەری پریەنە ا بەبەشداریاب��ردوودماوەی ر لەی��ەم پ��رۆژەک�ان�ی ئ��ەی�وەن�دی�دارە پ�ەمداوە ئەنجاون ەوەم�اندین کۆبو چەنەرانیوێنبەتی لەگەڵ ه�ەردوو ن بە تایی دارایرەوانی و وەزارەتیرەتی شا وەزا پرۆسەی لە کاتیوەیوری، بۆ ئە ئابو و��ی و دارای کێشەیکی توشی پراکتیین بتوانەبین ورەوانی ن پرۆژەکانی شاەکانیی رێنمایی و بەپێیویتو بەسەرکەوندەری پێوەریی تەوەت شیکردنە وەزارەک ئەنجام بدرێت. زیرە�ریدا وەزی وتەکانی ت�ری لە بەشێکیوە ک�رد پ��رۆژەیی ب��ە ک�ارەب�ا ئ�ام�اژەالێتی وزترین کوک بەبەر زیرە پێوەریانی لەهەرێمی جیهاردی بەپێی ستانددرێت بۆ ئەمەشنجام دە کوردستان ئەینەبەر، هەرویستە باشترین ڕێگا بگر پێ کارەبا باسیریدا وەزییەوەونە کۆبو لەوایانە کرد ئەو کۆمپانی لە مەرجەکانیدرێت کەێدەسپێریان پندەرەکان کە تەیانە بێت کە ئەو رێنمایبێت بەپێی دەیناوە. وەزارەت دا کە زی�����رەکۆژەی پ���ێ���وەری پ������ر هونەریوتو پێشکەوستەمێکی بەسینجام دەدرێت لەهەرێمی کوردستان ئە هاوبەشانی�ەک ملیۆن و زیاتر لە یر هاوبەشی هەزا800 کەی کارەبا و نزی16 وەوگرێتە پارێزگا دە ئاو لەهەرسێکێ لەسەرانی کێبر ناوخۆو بیای کۆمپانی جێبەجێکردنیندەریانی تەدەستهێن بەکەن . دەندەری پرۆسەی تەەکی فراوان بۆوەیونەی کارەبا کۆبو وەزیرئامادەبونی بەوڕێوەچوک بە زیرە پێوەری

Upload: rebazi-azadi-newspaper

Post on 12-Mar-2016

263 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

Rebazi Azadi 747

TRANSCRIPT

Page 1: Rebazi Azadi 747

www.jamawarnews.com № 747 :هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات № سێشەممة № 17/گواڵن/2713 کوردی № 2013/05/07 زایینی № ساڵی 32 № 8 الپەڕە № ژماره

ڕیبیرى : دەمەوێت

گرێبەستەکەم لەگەڵ یانەى باڤارى نوێ بکەمەوە ل7

نه وت و ئاینده ی جیهان ل6

کورد و پەیوەندیەکانی بەغدا و ئەنقەرە ل5

جیهان ئیسماعیل بەروارى، ئەندامى پەرلەمانى کوردستان :

پرۆژەیەکمان ئامادە کردوە تاهاواڵتیان سودمەندبن لە بیمەی تەندروستی

سەرۆکى یەکێتى مامۆستایانى کوردستان:

داوامان کردووە موچەى مامۆستایان پێش بخرێت

سایلۆی سلێمانی کات و نرخه کانی وه رگرتنه وه ی گه نم ڕاده گه یه نێت

سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان:بنه ماى هه ر حکوومه تدارییه کى سه رکه وتوو یاساى ڕێکوپیکه ب�������ەرواری دووش����ەم����م����ە ڕۆژی

2013/4/29وەفدێکی هەرێمی کوردستان بەسەرۆکایەتی نێچیرڤان بارزانی سەردانی مالیکی ن��وری لەگەڵ ک��ردو ب��ەغ��دای سەرۆک وەزیرانی عێراق ڕێککەوتنێکیان خاڵەکانی ل��ە لەیەکێک ک��رد واژۆ له »داوادەکرێت هاتووە ڕێکەوتنەکەدا ئه نجومه نی نوێنه ران بۆ چاوخشاندنه وه به یاسای بودجه ی فیدرالی ساڵی 2013 و پاشکۆکانیدا، به شێوه یه کی ئسووڵی«، بەبوودجەی 2013 دەنگی کورد پێشتر نەدا بەهۆی ئەوەی بەغدا ئامادە نەبوو بوودجەی پێشمەرگە و پارەی کۆمپانیا نەوتییەکان بدات هەروەها چەند خاڵێکی ئابووری بەسزادانی کورد کە بوو تێدا دەزانی لەوانەش بڕینی بەشە بوودجەی هەرێم لەکاتی پابەندنەبوونی بەفرۆشتنی لەوبارەیەوە ن��ەوت دی��اری��ک��راوی ب��ڕی ئەنجومەنى ئەندامى عەبدولقادر، دلێر نوێنەرانى عێراق بە ~ ڕاگەیاند

حکومەتى کە لەوەدایە »ناعەدالەتی ناوەند پارەى کرێی کۆمپانیاکانى نەوت هەرێمى دەشیەوێت حکومەتى و نادات

کوردستان نەوت بنێرنە دەرەوە« .ن���اوب���راو ه��ێ��م��ا ب���ۆ ئ����ەوە دەک���ات »هەموارکردنەوەی پرۆژە یاسای بوودجە پێویستە لەالیەن ئەنجومەنی وەزیرانەوە داوابکرێت هەروەها پێویستە کورد جگە داوای نەوتیەکان کۆمپانیا پ��ارەی لە بکات بوودجە بڕگەیەکی البردنی چەند

ئەگەر هاتووە خاڵێکى لە نمونە بۆ بەو نەبێت پابەند هەرێم حکومەتى بینێرێتە کراوە دیارى کە نەوتەى بڕە دارایی وەزارەت��ى لە داوا ئەوا دەرەوە ئەم ب��دات هەرێم س��زاى کە دەکرێت هەرێم، س��زادان��ى لە جۆرێکە خاڵە ناوەند حکومەتى کاتێکدا لە ب��ەاڵم پارەى کرێی کۆمپانیاکانى نەوتیدا ئەو کاتە دەتوانێت شتێکى وا بکات، بەاڵم حکومەتى کە لەوەدایە ناعەدالەتیەکە ناوەند پارەى کرێی کۆمپانیاکانى نەوت نادات و دەشیەوێت حکومەتى هەرێمى دەرەوە«. بنێرنە ن��ەوت کوردستان خاڵێکدا لە بوودجە یاسای هەروەها دەڵێت حکومەتى ناوەند هێڵێکى کارەبا لە تورکیاوە ڕادەکێشێت بەناو پارێزگاى دهۆکدا بە بێ پرسی حکومەتى هەرێم و ئەمەش جۆرێک لە حساب بۆ نەکردنە لەم دەیەوێت و هەرێم حکومەتى بۆ ڕێگەیەوە سزاى هەرێم بدات، بۆیە من هەموار پێویستە خااڵنە ئەو وایە پێم

بکرێنەوە. ل3

جیهان ئیسماعیل بەروارى، ئەندامى دیدارێکى لە کوردستان پەرلەمانى ئەوە بۆ ئاماژە ~ تایبەتى دەکات »کێشەکانى کەرتى تەندروستی زۆرە ئەو سیستەمەى کە ئێستا کەرتى بەڕێوەدەبرێت لەسەر تەندروستى

سیستەمێکى کۆنە«.ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات »داوامان بۆ هەیە کە سندوقەى ئەو ک��ردووە پاراستنى ژینگە، ئەو کۆمپانیایانەى کە دەبنە هۆى پیس کردنى ژینگە غرامە

بکرێن«.ئەندامى ب��ەروارى، ئیسماعیل جیهان ~ بە کوردستان پەرلەمانى

دەڵێت تەندروستى وەزارەتى ڕاگەیاند ئەو دەرمانەی لەهەولێر زیانی بە چاوی ناو هاتۆتە قاچاخ بە گەیاند 30کەس هەرێمى کوردستانەوە و ئەو شەریکەیە گشتى بەڕێوەبەرایەتى لەگەڵ بۆندى الیەنى دەرمانە ئەو ک��ردووە، هەولێر خراپی زۆرە و کاتێک بۆ ئەو نەخۆشانە کە ئ��ەوەى هۆى بۆتە بەکارهاتوون ئەو تووشی نەخۆشانە ئ��ەو چ��اوى نەخۆش تا 6 5 و ببێت نەخۆشیانە بارودۆخیان خراپە و ئێستا لە تورکیان بۆ چارەسەر کردن و لەوانەیە بنێردرێن بۆ ئەڵمانیا بۆ چارەسەر کردنى زیاتر و ئەوانەى تر بارودۆخیان زۆر خراپ نییە و باشترن، وەزارەتى تەندروستى داواى

تۆمارکردووە ئەوکەسە لەسەر یاسایی کە ئەو دەرمانەى هێناوەتە ناو هەرێمى دەرمانە لەو نمونەیەک کوردستانەوە، نێردراوە بۆ بەریتانیا بۆ فەحس کردن و چاوەڕێی ئەنجامى ئەو فەخسە دەکەین بۆ ئەوەى بزانین هۆکارى ئەو نەخۆشیە چییە ئەو کاتە دەتوانین بڕیار بدەین .

کەرتى کێشەکانى وتیشى ن��اوب��راو ئەو نمونە ب��ۆ زۆرە ت��ەن��دروس��ت��ى ک��ەرت��ى ئێستا ک��ە س��ی��س��ت��ەم��ەى بەڕێوەدەبرێت لەسەر تەندروستى سیستەمێکى کۆنە و سیستەمێکى باش گەشەى بدەین هەوڵ پێویستە نییە، هەرچەندە بخەین پێشی و پێبدەین

پێش دوو ساڵ. ل3

مامۆستایانى یەکێتى س��ەرۆک��ى ڕاگەیاند ~ بە کوردستان مامۆستایان موچەى کردووە دوامان

بهێنرێتە 20ى مانگەوە«.وتیشى ئەو کۆلیجەى کە مامۆستایانى هەڵگرى بڕوانامەى دبلۆم لێى دەخوێنن و بەکالیۆریۆسى پێ وەردەگرن دەتوانن و ماجستەر خوێندنى ئایندەدا لە

دکتۆراش بخوێنن«. یەکێتى سەرۆکى ئەحمەد، کەمال م��ام��ۆس��ت��ای��ان��ى ک���وردس���ت���ان بە ~ ڕاگ��ەی��ان��د داواک��اری��م��ان هەیە لە 25 مانگ موچەى مامۆستایان

بخرێتە 20ى مانگ.کاتى لە مامۆستایان موچەى دەبێت خۆى بدرێت .ئەگەر بانق ئەو پارەیە ئیدارە سەر دەخەینە فشار ن��ەدات پ��ەروەردەوە وەزی��رى ڕێگاى لە یان

بابەتە ئەو وەزی��ران ئەنجومەنى لە ئەو مانگە چوارەم ئەوە بکات باس دووبارە دەبێتەوە دووب��ارە کێشەیە جێگاى لە کێشەیە ئ��ەو ب��ون��ەوەى ساتى و کات لە دەبێت نییە خۆى دینارى و هەبێت پارەیە ئەو خۆیدا کاتێک هەر بانق لە هەبێت عێراقى قەزاکان پەروەردەى موچەى لیستى و پەروەردەى گشتى هەبێت یەکسەر

سەرف پارەکە ل��ەوێ و باق بڕۆنە بکرێت.

ن��اوب��راو ل��ەب��ارەى ب��ەرزک��ردن��ەوەى هەڵگرى مامۆستایان ب��ڕوان��ام��ەى بڕوانامەى دلبۆم وتى ئەوەى یەکێتى هەستا پێى کوردستان مامۆستایانى سەالحەدین زانکۆى سەرۆکى لەگەڵ چوارساڵەکە خوێندن س��ەری��گ��رت ب��ەک��ال��ی��ۆرس و دەت��وان��رێ��ت ب��ەوە ت��ەواو پ��ێ دک��ت��ۆراى و ماجستەر بکرێت، بەاڵم ئەو پرۆژەى ئێستا هەیە مامۆستایان بۆ ڕاهێنان سەنتەرى و ن��ەگ��رت��ووە س���ەرى ئێستا ه��ەت��ا بەاڵم جێبەجێکردن، بوارى نەچوەتە ئەوەى یەکێتى مامۆستایان کۆلیژێکە مامۆستایانى کۆلیجى دانپێدانراوە و لە دەدات بەکالیۆرسى خۆى ئێواران ماجستەر مامۆستانە ئەو ئایندەشدا پسپۆڕى خۆیان و بوار لە دکتۆرا و

وەربگرن.

ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری ئیسماعیل ج��ه م��ال سایلۆی سلێمانی ڕایگه یاند له کۆتایی به ده ک��رێ��ت ده س��ت مانگه وه ئ��ه م وه رگرتنه وه ی گه نم له جوتیاران هه تا

دوو مانگ به رده وام ده بێت.سلێمانی س��ای��ل��ۆی ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری له گه نمه کان وه رگرتنی رایگه یاند جوتیاران له ڕێگه ی چه ند بنکه یه که وه

ده بێت.رونیشیکرده وه بۆ ئه مساڵ نرخی گه نم له سه دا 10 زیادی کردووه به جۆرێک بۆ یه ک ته ن گه نمی پله یه ک له 720

هه زار دیناره وه بووه به 792 هه زار، بووه هه زار 620 له دوو پله گه نمی به 682هه زار و گه نمه پله سێش له

هه زار 572 به بووه ه��ه زاره وه 520هه رێمی سه رجه م یۆ نرخانه ش ئه م

کوردستان و عێراق وه ک یه که .

6ى دووشه ممه رۆژی سه رله به یانیى ب��ارزان��ى نێچیرڤان ،2013 ئ��ای��ارى سه رۆک وه زیرانى هه رێمى کوردستان، به ئاماده بوونى عیماد ئه حمه د جێگرى سه رۆک وه زیران و وه زیرى داد، له گه ڵ سه رۆک و ئه ندامانى ئه نجومه نى شوورا

کۆ بووه وه .له کۆبوونه وه که دا سه رۆکى ئه نجومه نى و کار ده رب��اره ى پوخته یه کى شوورا خسته شوورا ئه نجومه نى ئه رکه کانى سه ر خسته تیشکى هه روه ها ڕوو، چه ندین و کێشه کان و که موکوڕى تێبینى له سه ر به ڕێوه چوونى کاره کان و چۆنیه تیى باشترکردنیان، پێشکه ش

کرد.الى خۆیه وه سه رۆک وه زیران باسى له گرنگیى کار و ئه رکه کانى ئه نجومه نى پ��ێ��وی��س��ت��ی��ى گ����ه وره ى ش�����وورا و حکوومه ت به هه بوونى ئه و ئه نجومه نه و خزمه ته کانى کرد و ڕێز و پێزانینى حکوومه تى بۆ ئه رک و ماندووبوون و

کاره کانى ئه نجومه که ده ربڕى.ئاماژه ى هه روه ها بارزانى نێچیرڤان به وه دا که ئه مڕۆى هه رێمى کوردستان که قۆناغه ى و پێشکه وتن ئ��ه و و هه موو له کوردستان هه رێمى ئێستا پێویست گه یشتووه، پێى بواره کاندا هه رێمى ی��اس��اک��ان��ى ده ک���ات ب���ه وه کوردستان پێداچوونه وه یان بۆ بکرێت

و پێگه له گه ڵ که بن شێوه ک به و هه رێمى پێشکه وتنه کانى و قۆناغ

کوردستان بگونجێن.سه رۆک وه زیران جه ختى له سه ر ئه وه هه رێمى یاساکانى ده بێ که کرده وه و پته و بنه مایه کى له سه ر کوردستان ڕێکوپێک و به پێى پێدوایستییه کانى بنه ماى چونکه دابڕێژرێن، س��ه رده م به ڕێوه بردنێکى و حکوومه تدارى هه ر سه رکه وتوو، هه بوونى یاساى ڕێکوپێک و گونجاوه له گه ڵ پێشکه وتن و قۆناغه داهاتوو که شێوه یه ک به تازه کاندا تیادا ئاینده شى پێشکه وتنه کانى و ڕه چاو کرابێت. هه روه ها ڕایگه یاند: بۆ ده توانرێ یاساکاندا به پێداچوونه وه سوود له پسپۆڕانى بیانى و ده ره کیش مه به سته ش ئ��ه م بۆ و وه ربگیرێت پێک پسپۆڕ تایبه تمه ندى لیژنه یه کى

بێت و سه ره تا له و یاسایانه وه ده ست کوردستان هه رێمى بۆ که بکات پێ

پێویستیى هه نووکه یین و گرنگن.ئاماژه ى هه روه ها بارزانى نێچیرڤان به ش��وورا ئه نجومه نى که دا ب��ه وه ڕێکوپێککردنى ب��وارى له تایبه تى به رزکردنه وه ى و پله دارى سیسته مى پله ى کارمه نده حکوومییه کاندا ده توانێ یارمه تییه کى و بگێڕێت باش ڕۆڵێکى زۆرى حکوومه ت بدات بۆ باشترکردنى که ش��ی��وه ی��ه ک ب��ه سیسته مه ئ��ه و یه کسانى و دادپه روه رییه کى ته واو له و

بواره دا په یڕه و بکرێت.ئه م درا بڕیار دیداره که دا کۆتایى له ده ورى شێوه یه کى به ک��ۆب��وون��ه وه ئه نجومه نى سه رۆکایه تیى نێوان له ئه نجومه نى ش��وورادا ساز و وه زی��ران

بکرێن.

یاسای بوودجەی 2013ی عێراق هەموار دەکرێتەوە و کوردیش چەند داواکاریەک پێشکەش دەکات

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

№№

№№

ب��ەم��ەب��ەس��ت��ی زی��ات��ر ش��ەف��اف��ی��ەت و خ��س��ت��ن��ەڕووی وردەک���اری���ی���ەک���ان و شیکردنەوەی تەندەری پێوەری زیرەک، ب��ە ئ��ام��ادەب��وون��ی وەزی���ری ک��ارەب��ا و بریکاری وەزیر و نوێنەری سەرۆکایەتی وەزارەت����ی و وەزی����ران ئەنجومەنی بااڵی لیژنەی و دارای��ی و ش��ارەوان��ی تایبەتی نوسینگەی لە زیرەک پێوەری فراوان کۆبوونەوەیەکی کارەبا وەزیری پ��رۆژەی پێوەری ت��ەن��دەری ل��ەب��ارەی

زیرەک بەڕێوەچوو.بەسەرپەرشتی 2013/5/6 ڕێکەوتی ئەندازیار یاسین شێخ ئەبوبەکر ماوەتی شیکردنەوەی پرۆسەی کارەبا وەزیری ئێستا کە زی��رەک پێوەری ت��ەن��دەری هونەری ش��ی��ک��ردن��ەوەی قۆناغی ل��ە پەیوەندیدارەکان الیەنە لەگەڵ دای��ە تاوتوێکرا، وەزیری کارەبا لە وتەیەکیدا وتی: ئەنجامدانی ئەمجۆرە کۆبوونەوانەو تاوتوێکردنی راوبۆچوون و پێشنیارەکان کارێکی گرنگەو رۆڵی لەبەرەوپێشچوونی پرۆژەی پێوەری زیرەک هەیە، هەربۆیە الیەنە بەبەشداری راب��ردوودا لەماوەی پ��ەی��وەن��دی��دارەک��ان��ی ئ��ەم پ��رۆژەی��ە ئەنجامداوە ەوەم��ان کۆبوون چەندین

نوێنەرانی ه��ەردوو لەگەڵ تایبەتی بە وەزارەتی شارەوانی و وەزارەتی دارایی و ئابووری، بۆ ئەوەی لە کاتی پرۆسەی و دارای���ی کێشەی توشی پراکتیکی بتوانین و نەبین شارەوانی پرۆژەکانی بەسەرکەوتوویی و بەپێی رێنماییەکانی وەزارەت شیکردنەوەی تەندەری پێوەری

زیرەک ئەنجام بدرێت.وەزی��ری وتەکانیدا ت��ری بەشێکی لە ک��ارەب��ا ئ��ام��اژەی ب��ەوە ک��رد پ��رۆژەی و کوالێتی بەبەرزترین زیرەک پێوەری لەهەرێمی جیهانی ستانداردی بەپێی ئەمەش بۆ دەدرێت ئەنجام کوردستان پێویستە باشترین ڕێگا بگرینەبەر، هەر

لەو کۆبوونەوەیەدا وەزیری کارەبا باسی کرد کۆمپانیایانە ئەو مەرجەکانی لە کە پێدەسپێردرێت تەندەرەکانیان کە کە بێت رێنماییانە ئەو بەپێی دەبێت

وەزارەت دایناوە.پ�������رۆژەی پ����ێ����وەری زی������رەک کە هونەری پێشکەوتوو بەسیستەمێکی دەدرێت ئەنجام کوردستان لەهەرێمی هاوبەشانی ملیۆن ی��ەک لە زیاتر و هاوبەشی هەزار 800 نزیکەی و کارەبا 16 دەگرێتەوەو پارێزگا لەهەرسێ ئاو کۆمپانیای ناوخۆو بیانی کێبرکێ لەسەر جێبەجێکردنی تەندەری بەدەستهێنانی

دەکەن .

بەئامادەبونی وەزیری کارەبا کۆبوونەوەیەکی فراوان بۆ پرۆسەی تەندەری پێوەری زیرەک بەڕێوەچوو

Page 2: Rebazi Azadi 747

www.jamawarnews.com 2 | ساڵی 32 | ژماره 747 | 2013/05/07 | سێشەممەهەواڵ و ڕاپۆرت

رۆژی 2013/5/2 به ئاماده بوونى به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود و ژماره یه ک و سیاسى مه کته بى ئه ندامانى له حزبى سه رکردایه تى ئه نجوومه نى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان و ژماره یه ک که سایه تى حزبى و حکومى ناوچه که ، به رفراوانى جه ماوه رێکى و هۆڵى تۆفیق مامه تاله له گوندى خاک

و خۆڵ له ناحیه ى سیروان کرایه وه .ئه رکى له سه ر که گه وره یه هۆڵه ئه و مه حمود حاجى م��ح��ه م��ه دى ب��ه ڕێ��ز بۆنه ب��ه تایبه ته ک���راوه ، دروس���ت خۆڵ و خ��اک گ��ون��دى ئاینیه کانى شه هید بۆ وه فایه ک وه ک به ڕێزیان تۆفیق مامه تاله و دانیشتوانى گوندى گرته بنیاتنانى ئه رکى خۆڵ و خاک

ئه ستۆى خۆى.چه ندین هۆڵه که ک��ردن��ه وه ى دواى به ڕێوه به رى له هه ریه ک له الیه ن وتار ناحیه ى خورماڵ و به ڕێوه به رى ناحیه ى مامۆستایانى و وه کاله ت به سیروان گوندى دانیشتوانى نوێنه رى و ئاینى و ک���ران پێشکه ش خ��ۆڵ و خ��اک

و به و خزمه تگوزارى ئاماژه یان تیایدا پێداویستیانه کرد که به ڕێز محه مه دى خۆى ئه رکى له سه ر مه حمود حاجى دروستکردنى له هه ر ن��اون بنیادى ئاینى هۆڵى و مزگه وت قوتابخانه و و چه ندین شوێنى تر، له و رووه شه وه خواست هیوایان ک��ردو سوپاسیان

نموونه ى زۆر بێت.دواتر به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود پ��ی��رۆزب��ای��ى دواى وت��ه ی��ه ک��ی��دا ل��ه دانیشتوانى له هۆڵه که ک��ردن��ه وه ى تیشکى خسته و خۆڵ، گوندى خاک خه بات و که سایه تى و ژی��ان س��ه ر و تاله مامه تۆفیق تێکۆشانى و ئازایه تى و نه به ردى ئه و شه هیده ى له رزگاریخوازى خه باتى سه نگه ره کانى

گه لى کورددا به رزنرخاند.به ڕێز وته کانیدا ت��رى له به شێکى له باسى مه حمود حاجى محه مه دى ده ستکه وته کانى ئه مرۆى کورد به گشتى به تایبه تى ک��وردس��ت��ان هه رێمى و ئه و به دیهێنانى به دیهێنانى ک��ردو شه هیدان خه باتى به ده ستکه وتانه ى

کوردستان ئه مه کى به جه ماوه رى و سیاسییه کان الیه نه هێزو گشت و به پێویستى روه شه وه له و له قه ڵه مدا، له و پارێزگارى الی��ه ک هه موو زان��ى ده ستکه وته کان ئه مرۆو سه روه ریانه ى بۆ بنێت هه نگاو پێکه وه و بکه ن چه ندین خه ونانه ى ئه و به دیهێنانى

ساڵه خه باتى هاوبه شى بۆ ده که ن.ه��ه ر ل��ه وت��ه ک��ه ی��دا ب��ه ڕێ��زی��ان باسى سۆسیالیست حزبى سه روه رییه کانى له که ک��رد کوردستانى دیموکراتى ک��ورددا گه لى رزگاریخوازى شۆڕشى پێشکه شى کردووه باسى ئه و شه هیدو قوربانییه زۆره ى کرد که بۆ به دیهێنانى پێشکه شى ئه مرۆ ده ستکه وته کانى خاکى نیشتیمانى کردووه ، راشیگه یاند: حزبى ئه مرۆى کادیرانى و هه ڤااڵن کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست شه هیدانیان رێبازى هه مان له سه ر و م��ه ده ن��ى خه باتى ل��ه ب��ه رده وام��ن ئه و ه��ه م��وو له پێناو دیموکراسیان ئامانجانه ى زیاتر له چاره که سه ده یه که

خه باتى له پێناودا ده که ن.

س���ه رۆک���ى ک��ۆم��ی��س��ی��ۆن��ی ب���ااڵی عێراق هه ڵبژاردنه کانی سه ربه خۆی هه ڵبژاردنى له ک��ورد رایگه یاند: عێراق پارێزگاکانى ئه نجوومه نى ه��ێ��ن��اوه ، ب���ه ده س���ت ک��ورس��ى 6پله ى یاسا ده وڵه تى راشیگه یاند: ئه نجوومه نى کورسییه کانى یه که مى

پارێزگاکانى به ده ست هێناوه .سه ربه ست مسته فا رایگه یاند: به پێى هه ڵبژاردنه کانی کۆتایی ئه نجامى

لیستی ع��ێ��راق پ��ارێ��زگ��اک��ه ی 12که پێکه وه ژیان برایه تی هاوپه یمانی شه ش ده ک��ات سه رۆکایه تى ک��ورد

کورسی به ده ست هێناوه .لیستی ن��اوب��راو وت��ه ک��ان��ى به پێى پێکه وه ژیان و برایه تی هاوپه یمانی ل��ه پ��ارێ��زگ��اى ب��ه غ��دا 1 ک��ورس��ی و و کورسی 1 واس��ت پارێزگای له ک��ورس��ی وسێ 1 ل��ه س��ه اڵح��ه دی��ن ک��ورس��ی��ش��ى ل��ه پ��ارێ��زگ��ای دی��ال��ه

به ده ست هێناوه .ئاماژه ى به وه شکرد که له کۆى هه ر 12 پارێزگاکه لیستى ده وڵه تی یاسای که نوری مالیکی سه رۆک وه زیرانی عێراق یه که مى پله ی ده کات سه رۆکایه تى به ده ستهێناوه و دواى ئه ویش کوتله ی مواتن که عه مار حه کیم سه رۆکایه تى له پله ى دووه مدایه و کوتله ی ده کات ئه حراری سه ر به ره وتی سه دریش له

پله ى سێیه مدایه .

هاوسه رۆکی پارتی یه کێتی دیموکراتی له ئێستادا ڕایگه یاند له سوریا کورد زیاتر له 15 هه زار چه کداری یه کینه کانی ناوچه کانی یه په گه ( گه ل) پاراستی کوردستان ڕۆژئاوای ڕزگارکراوه کانی شه ستی س��ه دا وتیشی و ده پارێزن و له ناوچه کوردیه کانه سوریا نه وتی نه نرێت کوردا به ناسنامه ی هه تادان

نه وت نافرۆشن.س���اڵ���ح م��وس��ل��ی��م ه���اوس���ه رۆک���ی

له گه ڵ له چاوپێکه وتنێکدا په یه ده له نده ن چاپی حه یاتی ڕۆژن��ام��ه ی شه ستی س���ه دا ئ��اش��ک��رای��ک��ردوه ، و له ناوچه کوردیه کانه سوریا نه وتی فه رمانی له ژێر فرۆشتنه که ش بڕیاری ده سته ی بااڵی کوردایه و هه تا له الیه ن به مافی دان سوریاوه ئۆپۆزسیۆنی ب��ه رده وام ئاڵۆزی و نه نرێت ک��ورددا

بێت ڕێگه به فرۆشتنی نه وت ناده ن.کردوه ڕه تیشی په یه ده هاوسه رۆکی

ئه سه د، ب��ه ش��ار ڕژێ��م��ی هێزه کانی ناوچه کوردیه کانیان ڕاده ستی یه په گه کردبێت و ڕایگه یاند هێزه کانی سوپای هێزه کانی گ��وش��اری ل��ه ژێ��ر س��وری��ا ناوچانه یه په گه دا کشاونه ته وه و ئه و ل��ه الی��ه ن ئ���ه وان���ه وه ئ���ازادک���راوه و بۆبه رێوه بردنی ناوچه کانیش کۆمیته ی هاوبه ش دروستکراوه ، وتیشی شه ڕی ئه وان له گه ڵ هێزه کانی ئه سه ده نه ک

هۆزه کان.

زانکۆى لێکۆڵینه وه یه کى به پێى ئۆکسفۆردى به ریتانیا، له ساڵى 2066 ده بنه پێسته کان سپى به ریتانیه دا که مینه ئه گه ر لێشاوى کۆچ له وواڵتانى تره وه بۆ به ریتانیا به و جۆره ى ئێستا

به رده وام بێت. لێکۆڵینه وه یه ئه و وورده ک��ارى به پێى کۆڵمان دیڤد پڕۆفیسۆر له الیه ن که به ریتانیا ئ��ۆک��س��ۆردى زان��ک��ۆى ل��ه ئه نجامدراوه ، له ساڵى 2040 دا، له سه دا خۆیان به ریتانیا هاواڵتیانى ى 37وه ک به ڕه چه ڵه ک به ریتانى ناناسێنن.

ئه و ده رئه نجامه ى لێکۆڵینه وه که له سه ر بنه ماى ئه و داتایه کراوه که له ئێستادا

کۆچبه ر هه زار 200 به ریتانیا سااڵنه له و زۆرینه یان که تێده کات ڕووی سااڵنه که دێن ئه وروپیانه وه وواڵته و ئ��ه وروپ��ا یه کێ�ى ئه ندامى ده بنه به ریتانیاو له ده گه ڕێت کاردا به دواى حکومه تى ئه و وواڵته ش له هه وڵدایه بۆ دروستکردنى جۆرێک له پێکه وه ژیانى سه قامگیر له گه ڵ زیادبوونى فره یى له و

وواڵته . جگه له لێشاوى کۆچى یاسایى که له و به ریتانیا له ڕوو ئه وروپایانه وه وواڵته ده کات، کۆچى نایاسایش گرفتێکى ترى هه زار س��ه دان سااڵنه و وواڵته یه ئه و به ده ک��ه ن وواڵت��ه له و ڕوو په ناخواز

ئامانجى وه رگرتنى مافى په نابه رێ�تى که به شێکی به رچاویان سااڵنه که یسه کانیان ژماره ى ئێستادا، له . ڕه تده کرێته وه ئه و په ناخوازانه ش له نێوان 100 بۆ 500 هه زار که سن که که یسه کانیان داخراوه و لێده کات داوایان حکومه تى ئه و وواڵته

که بگه ڕێنه وه بۆ وواڵته کانى خۆیان. لێکۆڵینه وه که کۆچ، هۆکارى له جگه ئاستى نزمى که ڕوو ده خاته ئ��ه وه به ریتانیه له ناو بوون دایک له ڕێژه ى ترى هۆکارێکى پێسته کاندا سپى هاواڵتیانى ڕێ���ژه ى ک��ه م��ب��وون��ه وه ى

به ڕه چه ڵه ک به ریتانیه له و وواڵته .

کەمئەندامان و خاوەن پێداویستە تایبەت کوردستان لەهەرێمی کورتەبااڵکان و سوودمەند دەبن لە وەرگرتنی پێشینەی لەوەرگرتنەوەی هەروەها خانوبەرە. پێشینەی هاوسەرگیری دەبەخشرێن و جێبەجێ لە 2013/1/1 بڕیارەش ئەم

دەکرێت.کاروباری کارو وەزارەتی ئەوەی دوای داوای رەسمی بەنوسراوی کۆمەاڵیەتی بۆ کرد هەرێم وەزیرانی لەئەنجومەنی سوودمەندبوونی کەمئەندامان و خاوەن کورتەبااڵکان و تایبەت پێداویستە لەپێشینەی خانووبەرە بەپێی رێنماییە داراییەکان و بەخشینیان لە پێشینەی رەزامەندی بەدوای دوا هاوسەرگیری. دارایی وەزارەتی وەزیران، ئەنجومەنی

و ئابوری حکومەتی هەرێمی کوردستان دارای��ی 2013/4/29 رێنمایی ل��ە وەزارەت�����ی ک��ارو ئ�����اراس�����ت�����ەی

کاروباری کۆمەاڵیەتی کرد، بەمەبەسەتی بۆ کەمئەندامان کردنی پشتگیری

سوودمەندبوون لەپێشینەی خانووبەرەو بەخشینیان لەپێشینەی هاوسەرگیری و

بۆیان بکرێت بەبەخشین )منحە(.بۆ ئەم مەبەستە وەزارەتی کارو کاروباری کۆمەاڵیەتی بەڵێن دووپاتیدەکاتەوە بۆ خاوەن و کەمئەندام زیاتری خزمەتی کورتەبااڵکان و تایبەت پێداویستە و داک���ۆک���ی ک����ردن ل��ەداواک��ان��ی��ان رێنماییەکانی و مەرج لەچوارچێوەی حکومەت و بەرژوەندی گشتی خەڵکی کوردستان . هەروەک ئەم هەنگاوەش بۆ دادەن��ێ�����ت ت��ر بەدەستکەوتێکی کەمئەندامان ئ��اش��ن��اب��وون��ی زی��ات��ر لەبڕیارو پرۆژەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان کە وەزارەتی کارو کاروباری کۆمەاڵیەتی کاری بەردەوامی بۆ دەکات.

له دی��م��وک��راس��ى و ئاشتى پ��ارت��ى ب��ه ی��ان��ن��ام��ه ی��ه ک��دا ب��ه ب��ۆن��ه ى ی��ادى کۆمه ڵکوژى ده رسیم داواى له ده وڵه تى له گه لى لێبووردن داواى کرد تورکیا و بکات ده رسیم دانیشتوانى کوردو جێبه جێى شانیه تى له سه ر ئ��ه وه ى

بکات. دی��م��وک��راس��ى و ئ��اش��ت��ى پ��ارت��ى ئاماژه ى به یاننامه که دا له )به ده په ( ب����ه وه ک����ردووه ، ک��ه گ��ه ل��ى ک��ورد دانیشتوانى ویستوویه تى به بڕیارێک شارى ده رسیم به ته واوى له ناو به رن ره سمى دیکۆمێنتى به ئ��ه وه ش و

سه لمێنراوه .به پێى به یاننامه که دا له ب��ه ده پ��ه یه کگرتووه کان نه ته وه بنه ماکانى و گه وره یه کۆمه ڵکوژى رووداوه که ى و ک��وژراون مرۆڤ ه��ه زار 70 تیایدا هه زارانى تریش بێ سه رو ماڵ بوون.

داواشى دیموکراسى و ئاشتى پارتى

داواى ک���رد ت���ورک ده وڵ���ه ت���ى ل��ه لێبووردن بکات و به ره سمى دان به و له سه ر ئه وه ى بنێت و کۆمه ڵکوژیه دا

شانیه تى جێبه جێى بکات.له 1938 بۆ 1937 سااڵنى له نێوان

پالنێکى به رنامه بۆ دانراودا ده وڵه تى که سى ه���ه زار 70 نزیکه ى ت��ورک له دانیشتوانى ده رسیم کۆمه ڵکوژ کردو توانه وه ى تورکیا ده وڵه تى ئامانجى

گه لى کورد بووه له ناو تورکدا.

هۆڵى »تۆفیق مامه تاله« که له سه ر ئه رکى به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود بنیاتنراوه ،کرایه وه

کورد 6 کورسى ئه نجوومه نى پارێزگاکانى عێراقى به ده ستهێناوه

ساڵح موسلیم: 60% نه وتی سوریا له ڕۆژئاوای کوردستانه

به ریتانیا : هاواڵتیانى به ڕه چه ڵه ک به ریتانى ده بنه »که مینه« له ساڵى 2066 دا

که مئه ندامان له پێشینه ى هاوسه رگیرى ده به خشرێن

به ده په : پێویسته ده وڵه تى تورک داواى لێبووردن له کۆمه ڵکوژیه که ى ده رسیم بکات

№№

№№

№№

باراک ئۆباماى سه رۆکى ئه مریکا له باڵوکردنه وه ى و ناردن لێدوانێکیدا ه��ێ��زى س��ه رب��ازى والت��ه ک��ه ى له زانى به دوور والتى سوریا ناوخۆى واشنتن حکومه تى رایگه یاند: و له بالوکردنه وه ى نیه نیازێکى هیچ له والت��ه ک��ه ى سوپاى هێزه کانى له دژى به کارهێنانیان سوریاو ناو

رژێمى ئه سه د0

راسته وتیشى: ه��ه روه ه��ا ئۆباما سوریا ناوخۆى له ره وش��ه ى ئه و نیگه رانیه و جێگه ى هه یه بوونى ئه ده ن، باجى بێتاوان هاوالتیانى هێزه کانمان هه رکاتێکدا له به الم ئه مریکا بۆ بکه ین سوریا ره وانه ى هه رچه نده نیه ، دڵخۆشى جێگه ى هاوالتیانى بۆ ئه بێت سودیش به به م کۆتایى ئ���ه وه ى ب��ۆ س��وری��ا

ره وشه ى ناوخۆى سوریا بهێندریت0ئه و ل��ه دواى ئۆباما لێدوانه ى ئه م دبلۆماتکارو جیاوازیانه ى لێدوانه س��ی��ن��ات��ۆره ک��ان��ى ئ��ه م��ری��ک��ا دێ��ت که ئه گه یه نن راى ب���ه رده وام که ئۆپۆزسیۆن چه کدارانى پێویسته تواناى ئه وه ى بۆ بکرێت پڕ چه ک ئه سه دو به دژ هه بێت به رگریان

ڕژێمه که ی.

له سه ر ره وشى ناوخۆى سوریا ئۆباما راى جیاوازى هه یه

مەرزى نێودەوڵەتى پەروێزخان باشترین مەرزى نیوان عێراق و ئیرانە

نازیه کان دادگایى ده کرێن

کە ف��ەرم��ی ڕیزبەندییەکی بەپێی ئیسالمی کۆماری بازرگانی ژووری ئەنجامیداوە، لە کۆی 86 مەرزی نێوان نێودەوڵەتی مەرزی ئێراندا، و عێراق پەرورێزخان بە باشترین مەرز لەڕووی

جوڵەی بازرگانییەوە دیاریکراوە. حسێن گەرمیان، گومرگی بەرێوبەری ئامارێک »بەپێی ڕایگەیاند: ئەحمەد، 10 لەماوەی لەبەردەستیاندایە، کە مانگی ساڵی 2010دا، کۆماری ئیسالمی بازرگانییەکانی مامەڵە قەبارەی ئێران لەگەڵ هەرێمی کوردستان و حکومەتی 536 و ملیار یەک لە زیاتر عیراقدا

ملیۆن دۆالر بووە«.پشت ه��ەر گوتی: ئەحمەد، حسێن بەستن بە ئامارەکانیان 46% ی مامەڵەی بازرگانی کۆماری ئیسالمی ئێران لەگەڵ عێراق و هەرێمی کوردستاندا لەرێگەی

مەرزی نێودەوڵەتی پەروێزخانەوە بووە.بەرێوەبەری گومرکی گەرمیان، ئاماژەی ریزبەندییەکی بەپێی ب��ەوەک��ردووە، ئیسالمی کۆماری بازرگانی ژووری

نێوان م��ەرزی ک��ۆی 86 لە ئ��ێ��ران، نێودەوڵەتی م��ەرزی واڵت��دا، ه��ەردوو بۆ مەرزە جووڵەترین پڕ پەروێزخان

مامەڵە بازرگانییەکان.

بااڵى له دادگاى هه واڵى سه رچاوه یه کى تاوانه کانى ئه ڵمانیا باڵوى کرده وه له ژێر پۆلیسى هیزه کانى توندى چاودێریه کى ئه ندامى 38 میونیخ شارى له ئه ڵمانیا گ��روپ��ى ن��ه ت��ه وه پ��ه رس��ت ک��ه هه ڵگرى رێکخستنه وه ى هیتله رو ب��ی��روب��اوه رى پارته که ى هیتله ر بوون له ماوه ى رابردودا ده ستگیر کرابون ئه مرۆ به تاوانى کوشتنى

10 هاواڵتى بیانى دادگایى کران0دادگاى له سه رچاوه یه ک باره یه وه له م باالى تاوانه کان به سه رچاوه کانى هه واڵى ده ستگیر که سانه ى ئه و که راگه یاندوه کراون سه رجه میان خۆیان رێکخستۆته وه بۆ نوێکردنه وه ى ده سه اڵتى نازیه ت له ناوخۆى بیروباوه رى ب��اڵوک��ردن��ه وه ى ئه ڵمانیاو نه ته وه دژایه تیکردنى و په رستى نه ته وه

جیاجیاکان0سه رچاوه که باڵویشى کردۆته وه که ئه وانه ى ده ستگیرکراون ده ستیان هه بوه له کوشتنى بۆ 2000( سااڵنى نێوان له هاوالتى 10هه شتیان کوژراویشن ئه وانه ى ) 2007ه��اواڵت��ى ب��ه ره گ��ه ز ت��ورک ب��ون له گه ڵ و یۆنانى به ره گه ز هاواڵتیه کى کوشتنى

هه روه ها کوشتنى پۆلیسێکى ئه ڵمانی0

Page 3: Rebazi Azadi 747

www.jamawarnews.com3 | 32 سێشەممە | 2013/05/07 | ژماره 747 | ساڵی

دیدار

دل��ێ��ر ع��ەب��دول��ق��ادر، ئ��ەن��دام��ى لە عێراق نوێنەرانى ئەنجومەنى ~ تایبەتى دی��دارێ��ک��ى ئاماژە بۆ ئەوە دەکات »ناعەدالەتی ناوەند حکومەتى ک��ە ل��ەوەدای��ە نەوت کۆمپانیاکانى کرێی پارەى حکومەتى دەش��ی��ەوێ��ت و ن���ادات بنێرنە نەوت کوردستان هەرێمى

دەرەوە« .»تا دەکات ئەوە بۆ هێما ناوبراو حکومەتى لەالى ئەولەویات ئێستا و خەڵک بە دان گرنگى عێراقى

بوژاندنەوەى عێراق نییە«.

*دەوترێت پێدەچێت پرۆژە یاسایی بکرێتەوە هەموار 2013 بوودجەى ئایا ئەگەر ئەو بوودجەیە هەموار کورد کە خااڵنەى ئەو بکرێتەوە جێبەجێ ت��ی��ای��دا دەک���ات داواى

دەکرێت ؟ ب��ەرژەوەن��دى ل��ە دڵنیایەوە ب��ە ک�����ورددای�����ە، چ��ون��ک��ە ئ��ەگ��ەر لەبەرژەوەندى کورددا نەبوایە کورد نەدەکرد، کردنەوەى هەموار داواى هەندێک یاسایە پرۆژە ئەو چونکە باشی بە کورد کە تیادایە خاڵى پێویستە خااڵنە ئ��ەو و نازانێت

گۆڕانکاریان تیادا بکرێت و هەموار بکرێنەوە .

کورد کە چین خااڵنە ئەو *ئایا

یاساکە پ��رۆژە لە نییە دڵ��ى بە جگە لە کرێی کۆمپانیا نەوتیەکان بودجەى بەشە بڕینى هەروەها و هەرێم ئەگەر کاتێکدا لە هەرێم

نەوت نەنێرێتە دەرەوە ؟هەندێک بەغدا حکومەتى پێویستە هەموار یاسایەدا پرۆژە لەو خاڵ کۆمپانیا پ��ارەی لەوانە بکاتەوە یاسای ه��ەروەه��ا و نەوتییەکان ب���وودج���ە ل��ە خ��اڵ��ێ��ک��دا دەڵ��ێ��ت کارەبا هێڵێکى ناوەند حکومەتى بەناو ڕادەکێشێت تورکیاوە لە پرسی بێ بە دهۆکدا پارێزگاى حکومەتى هەرێم و ئەمەش جۆرێک لە حساب بۆ نەکردنە بۆ حکومەتى ڕێگەیەوە لەم دەیەوێت و هەرێم پێم من بۆیە بدات، هەرێم سزاى هەموار پێویستە خااڵنە ئەو وایە

بکرێنەوە . * لە خاڵێکى تردا هاتووە ئەگەر نەبێت پابەند هەرێم حکومەتى بەو بڕە نەوتەى کە دیارى کراوە لە داوا ئ���ەوا دەرەوە بینێرێتە وەزارەتى دارایی دەکرێت کە سزاى بڕین، بودجە وەک��و ب��دات هەرێم سزادانى لە جۆرێک ئەمەش ئایا

کورد نییە ؟ بە دڵنیایەوە ئەم خاڵەش جۆرێکە

ل��ە س��زادان��ى ه��ەرێ��م، ب���ەاڵم لە پارەى ناوەند حکومەتى کاتێکدا ئەو نەوتیدا کۆمپانیاکانى کرێی بکات، وا شتێکى دەتوانێت کاتە

کە لەوەدایە ناعەدالەتیەکە بەاڵم کرێی پ��ارەى ن��اوەن��د حکومەتى و ن���ادات ن���ەوت کۆمپانیاکانى هەرێمى حکومەتى دەش��ی��ەوێ��ت

کوردستان نەوت بنێرنە دەرەوە .بە شتێک هیچ ئێستا تا *ئایا دەستى ئێوە گەشتووە کە باس لەوە بودجەى یاسای پرۆژەى کە بکات یاخود بکرێت دەس��ت��ک��ارى 2013تا ؟ بکرێت زیاد بۆ پاشکۆیەکى

ئێستا ئەوە هاتۆتە پەرلەمان؟ 2013 ب���وودج���ەى ی��اس��ای��ی ل��ە ب��ڕگ��ەی��ەک ه��ەی��ە ک��ەدەڵ��ێ��ت هەر بە هەبێت پ��ەی��وەن��دى یاسایەک ئەنجومەنى لە پێویستە پ��ارەوە ئەنجومەنى ناو بێتە وەزی��ران��ەوە ئەنجومەنى لە ئینجا و نوێنەران

نوێنەران کارى لەسەر دەکرێ.ئەنجومەنى هەڵبژاردنى *دەوترا پ��ارێ��زگ��اک��ان��ى ع��ێ��راق پ��رۆس��ەى سیاسی لە عێراقدا دەگۆڕێت، ئایا ئ��ەوە ب��ەڕێ��زت��ان پێتان وای��ە ک��ە ڕوویدا بێت لە کاتێکدا کە لیستى دەوڵ��ەت��ى ی��اس��ا ی��ەک��ەم ب��وو 97 کورسی بەدەست هێناوە یاخود پێت شیعەشدا ناو لە جموجۆڵێک وایە

دروست بووبێت ؟لە ج��م��وج��ۆڵ پێموایە ب��ەڵ��ێ، چونکە ڕووی��داوە، شیعە شەقامى یەکەم ی��اس��ا دەوڵ��ەت��ى ج���اران پێشەوە لە زۆریش وە بوو دەنگ دەنگە یەکەم ئێستا ب��ەاڵم ب��وون هەروەها وە پێشەوەیە، لە کەم و دووەم هێزى کە ئەحرار تەیارى ئێستا شیعەکاندا شەقامى لە بوو هەروەها وە سێیەم هێزى بۆتە سێیەم هێزى کە ئەعال مەجلیسی بوو ئێستا بۆتە هێزى دووەم، بۆیە و گۆڕاوە سیاسی نەخشەى بەڵێ

بەرەو گۆڕانى زیاتریش دەڕوات .دروست کە دەوت��را پێشوودا *لە هەر بۆ سەربەخۆ هەرێمى کردنى و ئاساییە ئ���ەوە بێت الی��ەن��ێ��ک

ک��ارێ��ک��ى دەس��ت��ووری��ە، ب���ەاڵم لە دەکرێت لەوانە هەڕەشە ئێستادا هەرێمى کردنى دروس��ت داواى کە مەترسی ب��ە و دەک���ەن سەربەخۆ باسی عێراقی کدرنى داب��ەش بۆ ئەکەن، ئایا کێشەى نێوان سوونە بوون داب��ەش لە بە جگە و شیعە

چارەسەر دەکرێت ؟ بەڵێ کێشەى نێوان شیعە و سوننە گشتى بە نییە، ئاسان کێشەیەکى ئاسان هیچیان عێراق کێشەکانى ئەم بڵێت کە نییە خاڵێک و نییە دەکات چارەسەر کێشەکان خاڵە هەنگاوى کۆمەڵێک دەبێت بەڵکو گەورە و جدى هەبێت کە پێویستە ل��ەالی��ەن ه��ەم��وو الی��ەن��ەک��ان��ەوە بەسەر بتوانن ئ��ەوەى بۆ بنرێت بتوانین و ببن زاڵ کێشانەدا ئەو بەم پێموایە بکەین، چارەسەرى عێراقدا لە ئێستا کە عەقڵیەتەى ئاسانى ب��ە وا ک���ارە ئ��ەو ه��ەی��ە الیەنەکان هەموو چونکە بکرێت،

بن دەست بااڵ خۆیان دەیانەوێت ئامادە لە عێراقدا و هیچ کامێکیان نییە گوێ لەالکەى تر بگرێت، بۆیە لەسەر الیەنەکان هەموو پێویستە گوێ و کۆببنەوە گفتوگۆ مێزى بتوانن ئ��ەوەى بۆ بگرن یەکتر لە بکەن چارەسەر عێراق کێشەکانى کە ڕێکبکەون سیغەیەک لەسەر و هەموو الیەنێک پێی ڕازى بێت ئەگەر نا ئەم کێشانە زیاتر پەل دەکێشن و ئەوەى کە زەرەرمەند دەبێت تەنها

خەڵکى عێراقە . 100,000 دا 2013 ب��ودج��ەى *ل��ە خانەنشینان ب��ودج��ەى ب��ۆ دی��ن��ار زیاد کرا، ئایا ئەو بڕە پارەیە بۆ خانەنشینانى هەرێمیش زیادکراوە و بۆ نێردراوە پارەیە بڕە ئەو ئایا

حکومەتى هەرێمى کوردستان ؟بە پەیوەندى زیادەیە ئەو نەخێر، ئەو نییە، کوردستانەوە هەرێمى هەرێمى بۆ ناچێت پ��ارەی��ەش ب��ڕە عێراق ئ���ەوەى ل��ەب��ەر ک��وردس��ت��ان

ب��وودج��ەى سیادى لە پ��ارەی��ە ئ��ەو لە پ��ارەی��ە ئ��ەو ئەگەر دەرن��اک��ات، بە ئەوە دەربکات سیادى بوودجەى دڵنیایەوە بەشی هەرێمى کوردستانى تیادا دەبێت، بەاڵم وەکو وتمان ئەو ئەو بڕە پارەیە دەرناکات، بۆیە بەشی نییە، تیادا کوردستانى هەرێمى دەتوانێت کوردستان پەرلەمان بەاڵم بوودجەى لە و دەرب��ک��ات بڕیارێک هەرێم خۆى ئەو پارەیە زیاد بکات .

*ئ���ای���ا ئ��ێ��وە وەک����و ئ��ەن��دام��ێ��ک��ى پرۆژە وانییە پێتان دارایی لیژنەى ئابووریەکانی عێراق شکستان هێناوە، گەورە فاوى بەنداوى کوا نمونە بۆ کە بڕە پارەیەکى زۆرى بۆ تەرخان هەروەها وە نەکرا ب��ەاڵم و ک��راوە کە تەندروست خۆراکى بڕە پرۆژەی ئەویش بە هەمان شێوە وە چەندەها پرۆژەى تر کە پارەیان بۆ تەرخان

کراوە و بەاڵم نەکراون ؟ئێستا تا بڵێن ڕاستیە ئەو دەبێت عێراقى حکومەتى لەالى ئەولەویات گرنگى دان بە خەڵک و بوژاندنەوەى ئ��ەول��ەوی��ات بەڵکو نییە، ع��ێ��راق کە شتە دوو عێراق حکومەتى الى سوپایە ک��ردن��ى بەهێز یەکەمیان کەرتى کردنى گەشە دووەم��ی��ان و نەوتییە بۆیە حکومەتى عێراق گرنگى گوزارى خزمەت پ��رۆژەى بە نادات پارێزگاکانى کە دەبینین ئەوەتا و هەیە، کەموکورتیان چەندە عێراق عێراق حکومەتى کە شت یەکەم عێراق خزمەتى بیەوێت ئەوەى بۆ ئامارێک دەبێت بکات گەلەکەى و لە خەڵک چەندە بزانێت و بکات عێراقدا هەیە و چەندەیان مووچەیان هێڵی ژێ��ر لە چەندەیان و هەیە بتوانێت ئامارە ئەو وە هەژاریەوەن پێش چاوو ڕونیەک بداتە حکومەتى ئێستا تا داخەوە بە بەاڵم عێراقی حکومەتى عێراقی ئامادە نییە ئەوە هەروا ئاوە ئەو دەیەوێت و بکات بەو شێوەیە وە بمێنێتەوە لێڵى بە

سیاسیەتەکانى خۆى بکات .

ئەندامى بەروارى، ئیسماعیل جیهان دیدارێکى لە کوردستان پەرلەمانى بۆ ئ���ام���اژە ~ ت��ای��ب��ەت��ى کەرتى »کێشەکانى دەک���ات ئ��ەوە سیستەمەى ئەو زۆرە تەندروستى لەسەر تەندروستى کەرتى ئێستا کە

بەڕێوەدەبرێت سیستەمێکى کۆنە«.ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات »داوامان بۆ هەیە کە سندوقەى ئەو ک��ردووە کۆمپانیایانەى ئەو ژینگە، پاراستنى ژینگە کردنى پیس هۆى دەبنە کە

غرامە بکرێن«.

تەندروستى لیژنەى وەک���و *ئ��ێ��وە ل���ە پ���ەرل���ەم���ان���ى ک���وردس���ت���ان چ ئەو بۆ ک��ردووە بەدواداچوونیێکتان ن��او هەرێمى دەرم���ان���ەى ک��ە ه��ات��ە کوردستان و لە ئەنجامى بەکارهێنانى

30 کەسی تووشی نەخۆشی کرد ؟ب���ەڵ���ێ ئ��ێ��م��ە ت���ا ئ��ێ��س��ت��ا سێ بەو سەبارەت کردووە کۆبوونەوەمان لەگەڵ یەکەم کۆبوونەوەى مەسەلەیە وە ب��وو خ��ۆى تەندروستى وەزی��رى کۆبوونەوەى دووەم لەگەڵ دکتۆرەکان بوو کە دەرمانەکەیان بەکارهێنابوو وە سەرۆکى لەگەڵ سێیەم کۆبوونەوەى لیژنەى لێکۆڵینەوە و سەرۆکى کوالیتى ئ��ەوان بزانین ئ��ەوەى بۆ کۆنتڕۆڵ هەر ئێمە ئەنجامێک، چ گەشتوونە نەخۆشخانەى سەردانى لەسەرەتاوە قسەى پێی بە ک��ردووە، ڕزگاریمان

دەڵێن ئەوان تەندروستى وەزارەت��ى کە ئەو دەرمانە بە قاچاخ هاتۆتە ناو هەرێمى کوردستانەوە و ئەو شەریکەیە ب��ۆن��دى ل��ەگ��ەڵ ب��ەڕێ��وەب��ەرای��ەت��ى دەرمانە ئەو کردووە، هەولێر گشتى الیەنى خراپی زۆرە و کاتێک بۆ ئەو هۆى بۆتە بەکارهاتوون نەخۆشانە نەخۆشانە ئ��ەو چ��اوى ک��ە ئ���ەوەى 5 و ببێت نەخۆشیانە ئەو تووشی و خراپە بارودۆخیان نەخۆش 6 تا ئێستا لە تورکیان بۆ چارەسەر کردن بۆ ئەڵمانیا بۆ بنێردرێن لەوانەیە و چارەسەر کردنى زیاتر و ئەوانەى تر بارودۆخیان زۆر خراپ نییە و باشترن، یاسایی داواى تەندروستى وەزارەتى کە ت��ۆم��ارک��ردووە ئەوکەسە لەسەر هەرێمى ناو هێناوەتە دەرمانەى ئەو کوردستانەوە، نمونەیەک لەو دەرمانە نێردراوە بۆ بەریتانیا بۆ فەحس کردن فەخسە ئ��ەو ئەنجامى چ��اوەڕێ��ی و دەکەین بۆ ئەوەى بزانین هۆکارى ئەو دەتوانین کاتە ئەو چییە نەخۆشیە

بڕیار بدەین .لێکۆڵینەوە لیژنەى سەرۆکى *ئایا ؟ ووت ئێوە بە چی بەدواداچوون و

یاخود پەیامى بۆ ئێوە چیی بوو ؟دەرمانە ئەو دەڵێن ئ��ەوان بەڵێ، لەوە نکۆڵى و هاتووە قاچاغى بە ئ��ەوەی��ە کێشەکە ب���ەاڵم ن��اک��ەن، بۆند نەدەبوو گشتى بەڕێوەبەرایەتى لەگەڵ ئەو شەریکەیە ئیمزا بکات وە کە دکتۆرانەى ئەو لەوانەیە هەروەها ئەوان بەکارهێناوە دەرمانەیان ئەو

ئەوە و هێنابێت بەکاریان هەڵە بە بۆیە نەخۆشیەکە، هۆکارى بووبێتە کێشەکە ئاڵۆزە واتە کێشەکە لەوانەیە

لە زۆر الیەن بێت .*ئایا کێشەکانى کەرتى تەندروستى لە هەرێمى کوردستان چین ؟ وە ئایا قەیراندایە لە تەندورستى کەرتى

یان نا لە هەرێمى کوردستان ؟تەنەردوستى ک��ەرت��ى کێشەکانى کە سیستەمەى ئەو نمونە بۆ زۆرە لەسەر تەندروستى کەرتى ئێستا و کۆنە سیستەمێکى بەڕێوەدەبرێت پێویستە نییە، باش سیستەمێکى و پێبدەین گ��ەش��ەى ب��دەی��ن ه��ەوڵ دوو پێش هەرچەندە بخەین پێشی ساڵ کۆنگرەیەکى باش کرا بۆ بەرەو تەندروستى سیستەمى چوونى پێش کران باش زۆر پێشنیارى هەندێک و زۆر پێشنیارانە ئەو بەداخەوە بەس ئێستا وە دەکرێن جێبەجێ هێواش لەبەردەستدا یاسایەکمان پ���رۆژە ئەوەى بۆ تەندروستى لیژنەى وەکو ئەویش بکەین لەبارەوە لێکۆڵینەوەى کە تەندروستیە بیمەى یاسای پرۆژە بە بۆچوونى من زۆر باشە، پێویستە جێبەجێ بۆ بنێن ب��اش هەنگاوى

کردنى ئەو پرۆژە یاسایە.ئاینە ژیانى پێکەوە بە *سەبارەت کوردستان هەرێمى لە جیاوازەکان پەیڕەوێکى وەک���و ب��ەڕێ��زت��ان ئ��ای��ا ئاینى مەسیحی پێتان وایە کە پێکەوە ژیانى ئاینە جیاوازەکان لە هەرێمى

کوردستان برایانەیە و لەگەڵ پێکەوە ژیانى ئاینە جیاوازەکان لە واڵتانى

تر دەتوانرێت بەراورد بکرێت ؟پێکەوەژیانى دڵنیایەوە بە بەڵێ هەرێمى لە جیاوازەکان ئاینە نێوان باشدایە، ئاستێکى لە کوردستان ترى ناوچەکانى بڕوانینە ئ��ەگ��ەر توندوتیژى چەندین دەبینین عێراق بەرامبەر بە پەیڕەوانى ئاینى مەسیحی دەکرێت، بەاڵم لە هەرێمى کوردستان پەیوەندیەکى باش لە نێوان پەیڕەوانى پێویستە هەیە، جیاوازەکاندا ئاینە و پێبدرێت ب��رەوى پەیوەندیە ئ��ەو زیاتر بکرێت و تاوەکو هیچ جیاوازیەک

ئاینە پەیڕەوانى نێوان لە نەمێنێت جیاوازەکاندا .

چیتان ئایا ژینگە بە *س��ەب��ارەت هەرێمى ژینگەى ئ��ەوەى بۆ ک��ردووە پێبدرێت گەشەى زیاتر کوردستان و وا ل��ە خ��ەڵ��ک��ى ب��ک��ەن ک��ە وەک��و ژینگەى سەیرى نەتەوەیی سامانێکى

واڵتەکەى بکات ؟یاسایەکمان پەرلەمان وەکو ئێمە پاراستنى ی��اس��ای ن��اوى ب��ە هەیە دەرچوو، 2008 ساڵى لە کە ژینگە بە زۆر بەاڵم باشە، زۆر یاسایەکى دەبێت و ناکرێت جێبەجێ باشی

یاسایەکى بدرێت، پێ گرنگى زیاتر تر هەیە بە ناوى دەستەى ژینگە کە دەسەاڵتى دەستەیە ئەو ئێستا تا پەرلەمان ل��ە ئێمە و نییە زۆرى ئەم لە حکومەت کردووە کە داوامان دەستەیە دەسەاڵتى باشی پێ بدرێت هەرێمى ژینگەى بتوانێت ئەوەى بۆ بپارێزێت، داوامان کردووە کوردستان ئەو سندوقەى کە هەیە بۆ پاراستنى دەبنە کە کۆمپانیایانەى ئەو ژینگە، غرامە ژینگە ک��ردن��ى پیس ه��ۆى بکرێن و پارەکەشیان بکرێتە ناو ئەو سندوقەوە بۆ ئەوەى بۆ جوان کردنى

ژینگەى هەرێم بەکاربهێنرێتەوە.

دلێر عەبدولقادر، ئەندامى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق :

هەڵبژاردنی پارێزگاکان ئاڵۆگۆڕێ لە عێراقدا دروستکرد

جیهان ئیسماعیل بەروارى، ئەندامى پەرلەمانى کوردستان :

سیستەمی تەندروستی هەرێم کۆنە و پێویستی بە پێشخستن هەیە

دیمانە: ~

دیمانە: ~

ئەولەویات الى حکومەتى عێراق دوو شتە کە یەکەمیان بەهێز کردنى سوپایە و دووەمیان گەشە کردنى

کەرتى نەوتییە

Page 4: Rebazi Azadi 747

www.jamawarnews.com 4 | ساڵی 32 | ژماره 747 | 2013/05/07 | سێشەممەڕاپۆرت

ئێستادا لە خوێندکاران دەرماڵەى خوێندکارانى خواستەکانى جێگاى زانکۆ و پەیمانگا نیە، بۆ باشترکردنى داواکاریان خوێندکاران لە ژمارەیەک ئەو تا بەرپرسان بۆ ب��ەرزک��ردەوە دەرم���اڵ���ەی���ە ه���اوت���اى دەرم���اڵ���ەى ناوەڕاستى و باشوور خوێندکارانى ع��ێ��راق ب��ک��رێ��ت��ەوە.ل��ەو ب��ارەی��ەوە و پ����ەروەردە ل��ی��ژن��ەى ئەندامێکى خوێندنى بااڵ لە پەرلەمانى کوردستان بە ~ ڕاگەیاند هەوڵەکانمان دەرماڵەى زیادکردنى بۆ بەردەوامە

خوێندکارانى زانکۆ و پەیمانگا.دەکرێت لە پاڵ زیادکردنى موچەى فەرمانبەردا دەرماڵەى خوێندکاران

زیاد بکرێزانکۆ، خوێندکارى کەریم، سەرکەوت وتى ئەو دەرماڵەى لە ئێستا دەدرێت بە خوێندکاران لە ئاستى پێداویستیدا کاتى بۆ دەرماڵەیە ئەو ڕەنگە نییە، خوێندکارانى خواستەکانى خ��وى ئەو ئێستادا لە بەاڵم پڕکردبێتەوە، و ناگونجێ بازاڕدا لەگەڵ دەرماڵەیە دەکرێت حکومەتى هەرێمى کوردستان و زان��ک��ۆ خوێندکارانى دەرم��اڵ��ەى پەیمانگا زیاد بکات بە جۆرێک لەگەڵ

خواستەکانى خوێندکاراندا بگونجێت.

ناوبراو وتیشى سااڵنە پێداویستیەکانى خوێندکاران زیاد دەکات و لەبەرامبەر گ��ۆڕان��ک��ارى ب��ەس��ەر م��وچ��ەى هەر فەرمانبەرێکدا گۆڕانکاریش بەسەر ئەو دەرماڵەیەدا بێنرێت تا پێداویستیەکانى

خوێندکارى پێپڕبکرێتەوە.هەوڵەکانمان بەردەوامە بۆ

زیادکردنى دەرماڵەى خوێندکارانبزوتنەوەى ن��اوەن��دى بەرپرسێکى خ��وێ��ن��دک��اران��ى ک���وردس���ت���ان بە لە ب���ەردەوام ڕاگەیاند ~هەوڵداین بۆ هێنانە دى خواستەکانى

خوێندکاران.ناوەندى بەرپرسى ئیبراهیم، سەالح

خوێندکارانى بزوتنەوەى شارەزوورى بەردەوامە هەوڵەکانمان کوردستان خوێندکاران، دەراڵەى زیادکردنى بۆ دەرماڵەیەى ئەو ئێستادا لە چونکە و زانکۆ خوێندکارانى بە دەدرێت کە پەیمانگا خواستەکانى خوێندکاران پڕ ناکاتەوە و کار لەسەر ئەوە دەکەین کە

و بکرێت زیاد خوێندکاران دەرماڵەى لەگەڵ بازاڕدا بگونجێت تا خوێندکاران

بتوانن سود لەو دەرماڵەیە وەربگرن.هێشتا نەتوانراوە ئەو پارەیە بۆ زیادکردنى دەرماڵى خوێندکاران

دابینبکرێتلیژنەى ئ��ەن��دام��ى محیدین، شلێر

پەروەردە و خوێندنى بااڵ لە پەرلەمانى ڕاگەیاند ~ بە کوردستان خوێندکاران دەرم��اڵ��ى زی��ادک��ردن��ى ئێستاش لە دراسەتدایە، وەک لیژنەى پەروەردە و خوێندنى بااڵ لە پەرلەمانى ک��وردس��ت��ان زی��ادک��ردن��ى دەرم��اڵ��ى پەیمانگامان و زانکۆ خوێندکارانى بابەت هەندێک بەاڵم پێشنیارکرد، وەزارەت و زانکۆ بە تایبەتە هەیە وەزارەت��ى لەگەڵ و بااڵ خوێندنى و نەیانتوانییەوە وادیارە جارێ دارایى، زیادکردنى بۆ دابینبکەن پارەیە ئەو ئەوە ب��ەاڵم خوێندکاران، دەرماڵى

کۆتا هەوڵ نییە.لە ب��ووج��ە هێشتا تیشى ن��اوب��راو هەرچەندە ن��ەه��ات��ووە، ب��ەغ��دادەوە بێ ب��ە ک���راوە پەسەند ب��ووج��ەش نوێنەرانى کورد، بەاڵم هێشتا ئەمرى کوردستان بێتە سەرفیپێنەکراوە هێشتا بکەن، پێوە مامەڵەى بتوانن ئەگەرى ن��ەک��راوە، بڵێن ناتوانین خوێندکاران دەرماڵى هەیە ئ��ەوەى

زیاد بکرێت.کرد ئەوە بۆ ئاماژەى محێدین شلێر زیاد بۆ ب��ەردەوام��ە هەوڵەکانمان بەاڵم خوێندکاران، دەرماڵەى کردنى بێت، توانایاندا لە ئ��ەوەى بەپێى بەرژەوەندى لە هەرشتێک پێمانباشە خوێندکاراندا بێت کاریان بۆ بکەین.

له ساڵی 2008ه وه ئاوی خواردنه وه ی به ڵگانه ی ئه و پێی به ده ربه ندیخان پیس که وتووه ڕۆژنامه که مان ده ست بووه ، به چه ند ماده یه کی کیمیای، له و ڕوو قه زایه ئه و دانیشتوانی کاته وه له کانیاوه کان و ئاوی بیر ده که ن بۆ ئه وه ی پێداویستیه کانی ڕۆژانه یانی لێ

دابین بکه ن.ماوەى 5 ساڵە دەربەندیخان ئاوى

خواردنەوەى پیس بووەکۆمه ڵی چ��االک��ی م��ح��ەم��ەد، ت���ارق م���ه ده ن���ی ل���ه ده رب���ه ن���دی���خ���ان به ~ ڕاگه یاند : ئه وه ماوه ی 5 ساڵه ده ربه ندیخان ئاوی خواردنه وه ی وه نه کراوه ، چاره سه ر و بووه پیس کوردستانیش هه رێمی حکومه تی بۆ دابینکردوه دۆالری ملیۆن 3 بڕی ئاوه که بتوانن که پااڵوگه یه ک چه ند مااڵن، بگه یه نێته پاک به شێوه یه کی به اڵم به هۆی که مته رخه می و الوازی جێبه جێ ئێستا تا جێبه جێکردنیه وه

نه کراوه :ناوبراووتیشی : چه ند جارێک له سه ر ئه م کێشه یه خۆپیشاندانمان کردوه و

چاالکی مه دنیانه مان ئه نجامداوه ، به اڵم چاره سه ر وه رگرتوه و به ڵێنمان ته نها

نه کراوه .

لە هەولدانین بۆچاک کردنى چااڵوگەى ئاوى دەرەندیخان

ق���ه زای قایمقامی ڕه وف، ع��ه ل��ی

ده رب���ه ن���دی���خ���ان ب���ە ~ ڕاگەیاند : سه باره ت به کێشه ی ئاوی له ئێمه ده ربه ندیخان خ��واردن��ه وه ی په یوه نددار الیه نی ئه وه ی بۆ کارداین

له گه ڵ بتوانین و هێڵ س��ه ر بێنه کۆمپانیای یوکه ی فلته ر قه سه بکه ین پااڵوگه که مان تا ئه نجامێک بگه ینه و

بۆ ته واو بکه ن.

ئەو پااڵوگەیە بۆ دەرەندیخان دادەنرێت چارەسەرى موادە کیمیاوکان

ناکات بە کیمیا پسپۆڕی محەمەد، گ��ۆران فلته رانه ی ئه و : ~ڕاگەیاند که داده نرێت بۆ ده ربه ندیخان له جۆری ساند فلته ره ته نها قوڕ و لیته و قه وزه موادی چاره سه ی بۆیه ده گێڕیته وه ، به جوریک پێویستمان ناکات کیمیای له مادانه ئ��ه و بتوانێت فلته ره له

ناوبه رێت ئەو ئاوە بۆ کارى خواردنەوە نایەت

ئیداری پێگه ی وه ک ده ربه ندیخان 50 نزیکه ی دانیشتوانه که ی و قه زایه هه زار که س ده بێت، له ساڵی 2008 که ئاوی خواردنه وه که یان پیس بوه ئه ویش مردوو ماسی ه��ه زاران ده رکه وتنی به له سه ر ده ریاچه که ئاشکرا بوو، له الیه ن واڵتێکی چه ند له و سلێمانی زانکۆی تری ده ره وه پشکنینی بۆ کراو ئاشکرا به کاری خواردنه وه ئاوه ئه و بوو که نایه ت، هه ر له ئه نجامه که شدا ده رکه وت که چه ندین ماده ی قورسی وه ک جیوه ئێستا تا به اڵم تێدایه ، قورقوشمی و

ئه و کێشه یه چاره سه ر نه کراوه .

دنیا گەالنى م��رۆڤ و س��ەرج��ەم بوون هاتونەتە نێر ومێ بنەچەى لە )ح��ەوا(ن، )ئ��ادەم( و حەزرەتى کە خودایى گەورە پێکەوە بوار و بەهرەى پێدان و وەچەى دروستکردنى ژیان و هیچ کامیان نەیانتوانى بەبێ ئەوى تر ژیان بەسەر بەرن، راستیەک هەیە کە هەموو مرۆڤێک لە سەرەتایى ژیانیەوە هەستى پێدەکات ئەویش جیاوازیە لە نێوان هەردوو ڕەگەزى )نێر و مێ( دا نەوەک بایۆلۆجیە جیاوازیەکە بەاڵم

کۆمەاڵیەتى و چینایەتى.مێ نێرو نێوان چینایەتى جیاوازى بەاڵم هەیە بوونى جیهان هەموو لە لە واڵتانى جیهانى سێ ئەم جیاوازیە پیاو هەمیشە دی��ارە و زەقى بە زۆر ئافرەت لە وەک زیاترە دەسەاڵتى سەرهەڵدانى هۆى بووەتە ئەمەش پیاو ئەگەر پیاوساالر، کۆمەڵگەى

چینایەتیە، جیاوازیەکە بڕیاریدابێت خاوەنى خۆیبێت و بااڵدەست دەبێت ئەرکبێت و کەمترین ماف و زۆرترین لە جیاکردبێتەوە بۆخۆى سنورێکى پیاوان زهنى واڵتى کەواتە ئافرەتان ئەوەى بۆ ئافرەتانیش سەربەخۆیە، ب��ەردەوام��ب��ن ل��ە پ��رۆس��ەى ژی��ان��دا واڵتێکى دروستکردنى بە پێویستیان زهنی سەربەخۆیە، کێشەى کۆمەڵگەى دەستپێدەکات و لێرەوە پیاوساالرى نادات ڕێگە نێر کە دەکێشێت درێژە ڕێگەشیان بژى و لە واڵتى خۆیدا مێ

نادات واڵتى سەربەخۆیان هەبێت.کاتێک ئافرەتان لە بۆشایى بێ واڵتیدا هەست و ه��ەم��وو ل��ە دورن دەژی���ن و هەوڵى رێزگرتنێک، خۆشەویستى و خۆیان واڵتى بنیادنانى دروستکردن و دەیانەوێت پ��ی��اوان ب��ەاڵم دەدەن، لە دەس��ت سەربەخۆبن و بۆخۆیان وەرب���دەن، ئافرەتانیش ک��اروب��ارى

هەمیشە واڵتى ئافرەتان بڕیار لە واڵتى پیاوان وەربگرن و خێروبێرى مێینە بۆ بحەوێنەوە و پاڵیاندا لە ئەوانبێت و پێنەدەن ڕێگەیان بەاڵم بژین خۆش بدەن سەربەخۆى ئازادى و هەناسەى ئافرەتان ئەگەر وایە پێیان چونکە ڕۆش��ن��ب��ی��ر و ل��ێ��ه��ات��و و داه��ێ��ن��ەرب��ن ب��ەرژەوەن��دی��ەک��ان��ی��ان دەک��ەوێ��ت��ە مەترسیەوە و چیتر ڕێگە بە مشەخۆرى، دەستدرێژى بێڕێزى، توندوتیژى، سەرەتاییەکانیان مافە پێشێلکردنى نادەن نە لەالیەن واڵتى پیاوانەوە نە

لەالیەن هاوڕەگەزەکانیانەوە.هەوڵیداوە ئافرەت س��ەدەی��ەدا ل��ەم جیهانبینبێت لەبەر ئەم هۆکارەشە بە گشتى توندوتیژى بەرانبەریان دەستى کاتە ئەم تێپەڕاندى بەاڵم پێکردووە بۆ مێینە زۆر گرنگە چونکە لە دواتردا ڕێچکەو داهاتوو نەوەکانى هەموو بۆ بەسەردادێت، گۆڕانکاریان بنەماکان

ئافرەت و پیاو بڕیاردەدەن لە واڵتێکدا هاوبەشبن لە بڕیاردان یان ئافرەتانیش خۆیان سەربەخۆى واڵت��ى خاوەنى

لە نابێت کەمتر هیچیان دەب���ن و بەاڵم هەیانە، پیاوان دەسەاڵتەکانى زیاترى الیەنگرى یەکەم بیروباوەڕى

لە پیاوان نزیکبونەوەى بەهۆى هەیە ئافرەتان و تواناکانى بە باوەڕبوون

تێگەیشتن لە بەهرە شاراوەکانیان.

ئەندامێکى پەرلەمانى کوردستان:

هەوڵدەدەین دەرماڵەى خوێندکارانى زانکۆ و پەیمانگا زیاد بکەین

ماوەى پێنچ ساڵە ئاوى دەربەندیخان پیس بووە

سەربەخۆیى واڵتى ئافرەت

ئا:عومەر غواڵمى

ئا: سەفین محەمەد

هەوراز زایر

№№

Page 5: Rebazi Azadi 747

www.jamawarnews.com5 | 32 سێشەممە | 2013/05/07 | ژماره 747 | ساڵی

رۆژنامەى )گاردیان( ڕاپۆرتە هەواڵێکى - بەغداد پەیوەندییەکانى لەبارەى دەکات پێشبینى باڵوکردەوەو تورکیا بگاتە پەیوەندییانەش ئەو بەمزووانە

نزمترین ئاستى خۆى.ل��ەم ڕاپ��ۆرت��ە ه���ەواڵ���ەدا ه��ات��ووە: لەبەرامبەر دەرب��ڕی��ن ن��اڕەزای��ى »ب��ۆ هەڵوێستەکانى تورکیا لەسەر کەرکوک و عیراق، باکورى لە دەستوەردانەکانى داواى بەغداد لە عێراقییەکان الیەنە ه��ەردوو پەیوەندییەکانى پچڕاندنى بۆ ڕێ��گ��ای��ەک وەک ک���رد واڵت��ی��ان تا تورکیا دەوڵەتى فشارخستنەسەر کاروبارى ناو دەستوەرنەداتە چیتر عیراقەوە. بەتایبەت ئەم دەستوەردانە هەڵوێست و ل��ە ت��ورک��ی��ا، ن��وێ��ی��ەى ڕەفتارەکانیترى پێشووى تێپەڕاندووەو پێویستى بە وەاڵمدانەوەیەکى وەکخۆى

فراکسیۆنێک چەند هەربۆیەشە هەیە. کە کرد عیراق دەوڵەتى لە داوای��ان

وەرب��گ��رێ��ت و توند هەڵوێستەیەکى پەیوەندییەکانى خۆى لەگەڵ دەوڵەتى

ئەنقەرەدا نزم بکاتەوە«.نوسیویەتى: رۆژنامەیە ئەم هەروەها

جەختى بەتوندى الیەنێک »چەند تورکیا کە دەک��ەن��ەوە ئ��ەوە لەسەر

دەیەوێ سنورى دراوسێیەتى ببەزێنێ.تارق ڕاکردنی دوای بوترێت پێویستە ک��ۆم��اری س���ەرۆک جێگری هاشمی مافی پێدانی و تورکیا ب��ۆ ع��ێ��راق جار چەندین واڵتە لەو پەنابەریەتی هەر دوو واڵتی تورکیا و عێراق لەسەر کردوە تۆمەتبار یەکتریان بااڵ ئاستی یەکتر کاروباری لە وەردان بەدەست لەئێستاشدا هیچ هەوڵێک نابیندرێت بۆ ئەو دوو پەیوەندی ئاسایی کردنەوەی نەیارێکی تورکیا کە بەتایبەت واڵتە سەرسەختی رژێمی ئێستای سوریایە بە ترەوە لەالیەکی عێراقەوە. پێچەوانەی لە ئێستادا کورد لەعێراقدا پەیوەندیەکی باشی لەگەڵ تورکیادا هەیە و تورکیاش لەواڵتەکەی کورد پرسی هەوڵدەدات سۆزی ڕاکێشانی بۆ بکات چارەسەر

کورد.

ناسراوى نوسەری فۆلەرى تۆماس خۆى وت��ارى نوێترین ئەمریکى، دەربارەى بارودۆخى تازەى کورد لە نیویۆرک )زە رۆژنامەى لە عیراق

سەن( باڵوکردەوە.ف��ۆل��ەر ل��ەس��ەرەت��اى وت��ارەک��ەی��دا سەردانى )2004( لەساڵى دەڵێت: هەرێمی کوردستانم کرد، لە وتارێکى چەرخى ل��ە ب��اس��م ت��ێ��روت��ەس��ەل��دا هەڵبژاردنى کرد، کورد ئاڵتونینى سااڵنی رابردووى عیراقیش ئاماژەیە ب��ۆ ئ���ەوەى ک��ە ک��ورد ل��ە ب��ەغ��داد و ئاڵتونییەوە چەرخى دەچوونەتە پۆستى گەورەیان بەدەستهێنا، بەاڵم و حەویجە دواییەى ئەم شەڕەکانى لەشکرکێشى بۆسەر شارى کەرکوک، سەرکردایەتى نێوان گرژییەکانى

ئاسۆیەک نەبوونى بەغداد، و کورد بۆ چارەسەرى ئەم کێشە و گرفتانە ناڕەزایى گرنگتر هەموویان لە و هەندێ بوونى بە دەرهەق ناوخۆیى گ��ەن��دەڵ��ی، ب��ارودۆخ��ەک��ەى ب��ەرەو ناهەمووارى بردووە و خەریکە کورد

چەرخى ئاڵتونى جێدەهێڵێت.ڕووب���ەرى نوسیویەتى: ن��اوب��راو ه��ەرێ��م��ى ک��وردس��ت��ان ن��زی��ک��ەى س��ااڵن��ى ک����م2(ی����ە، 26,000(بەم ئومێدى زۆر ئەمریکا راب��ردوو لەڕووى دەیویست هەبوو، ناوچەیە پێ زیاتر بایەخى ئارامییەکەیەوە کوردستانى لەهەمانکاتیشدا بدات، ک��ەن��داوى جەنگى ل���ەدواى ع��ی��راق نیمچە سەربەخۆییەکى کە فارسەوە نائارامى قۆناغى بەهەمان وەرگرت،

باشورى ن��اوەڕاس��ت و ناوچەکانى عیراقدا رۆیشتووە پاشان گەیشتۆتە لەمڕۆشەوە ئێستاى. قۆناغەى ئەم مەترسى بۆسەر ئەم هەرێمە دەکرێت، پێویستە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان لەنێوان گرژییەک ه��ەر ل��ە ڕێگە دۆخە ئەم تا بگرن بەغداد و کورد ئ��ارام��ەى ک��وردس��ت��ان، ه���ەروەک باشورى و ن��اوەراس��ت ناوچەکانى شڵەژان و شێوان دووچارى عیراق،

نەبێتەوە.بە ک���وردی���ش س���ەرک���ردای���ەت���ى مامەڵەیەکى زیرەکانە، دەتوانن ڕێگە لە ئاوابوونى ئەو چەرخە ئاڵتونییەى چونکە بگرن، پێشوویان سااڵنى هیچکامیاندا بەرژەوەندى لە جەنگ

نییە.

عیراقە باکورى شارێکى کەرکوک زۆر نەوتەییەکەى س��ەرچ��اوە کە دەوڵەمەندە، دەشێ مەترسیدارترین عیراق، ئایندەى بۆ بێت مەسەلە بایەخێکى جیهان میدیاکانى بەاڵم

کەم بەم مەسەلەیە دەدەن. گروپە گ��ەورەت��ری��ن ک��ۆن��ەوە ل��ە ن��ەت��ەوەی��ی��ەک��ان��ى ع��ی��راق وات��ا ت��ورک��م��ان��ەک��ان، ع��ەرەب��ەک��ان و نیشتەجێن. شارەدا لەم کوردەکان ناسنامەى ئەم شارە ماوەیەکە بۆتە جێ ى مشتومڕو ناکۆکى نێوان ئەم گروپانە لەم هەریەک گروپەو سێ )5,000( خاوەندارێتى بانگەشەى ئ��ەم ش��ارە ه���ەزار س��اڵ��ەى پێنج لەوێدا کە کەرکوک گرنگە دەکەن. نەوتى پیشەسازی ناوەندى بۆتە عیراق، کوردەکان بە شوێنێکى زۆر گرنگ و ژیاریی هەژمارى دەکەن بۆ سەربەخۆ( )کوردستانى دەوڵەتى

کە ساڵەهایە چاوەڕێ ى دەکەن.لەژێر ه��ێ��رش��ەوە س��ەردەم��ى ل��ە عیراق، بۆسەر ئەمریکا ڕێبەرایەتى پیشەسازییە س���ەر ب��ۆ ه��ێ��رش زیاتر ک��ەرک��وک ژێرخانییەکانى سەرەکییەکەى حیزبە دوو بووە. سیاسیان سەرکردایەتى کە کورد بارزانى( )مەسعود ئەستۆى لە ک��وردس��ت��ان و هەرێمى س��ەرۆک��ى )جەالل تاڵەبانى( سەرۆک کۆمارى دەسەاڵتى شارەدا لەم عیراقدایە، خواستى تاهەنوکە کە بنەڕەتین شارە ئەم لکاندنى لەپێناو خۆیان ک��ردووە ئاشکرا حکومەتەوە بەو کوردستاندا ل��ە دەی��ان��ەوێ��ت ک��ە

دایبمەزرێنن.چارەنوسى دەستنیشانکردنى بۆ کۆتایى لە وابڕیاربوو ش��ارە ئەم ئەنجام ڕاپرسییەک )2007( ساڵى

عەرەبەکان و نەکرا، بەاڵم بدرێت ک��وردەک��ان دەڵێن تورکمانەکان خۆیان و نوێ ى سیاسى دەسەاڵتى پشتیوانى ئەمریکا بۆ کاریگەردانان ڕیفراندۆمەکە ئەنجامى ل��ەس��ەر

بەکاردەهێنن. )نەجاتى قالجى( سکرتێرى گشتى مافەکانى لە بەرگریى کۆمیتەى لە بارەگاکەى )کە تورکمانەکان خۆى توندى نیگەرانى لەندەنە( لەهەمبەر خراپتربوونى هەلومەرجى

کەرکوک دەربڕى .

دەیویست »س��ەدام دەڵێت: ئ��ەو کوردستان تەعریب بکات و کەمینەى

کورد بکاتە هۆزێک لە عەرەب. پێموانییە »م���ن دەڵ��ێ��ت: ئ���ەو هەبێت، ڕیفراندۆم بە پێویستمان دەی��ان��ەوێ کە ک��ارە ب��ەو چونکە بەدڵنیاییەوە و ب��دەن ئەنجامى قازانجى بە )%100( بەشێوەى لکاندنى کەرکوکە بە کوردستانەوە«.ئەو دەڵ��ێ��ن: کوردییەکان پارتە )2003( س��اڵ��ى ل��ە ک���وردان���ەى رۆیشتنەوە و کەرکوک ب��ەرەو ەوە

زۆربەیان ژیانێکى نالەباریان هەیە، ئەوانەن کە بەهۆى سەدامەوە هەر

لەم شارە دەرکراون. ئەم »دەم���ەوێ دەڵ��ێ��ت: قالجى کە بخەمەڕوو لێرەدا مەسەلەیە ه��ەم��وو دەزان��ی��ن ئ��ەو ک��وردان��ەى بەهۆى سەدامەوە دەرکراون، دواى گەڕانەوەو عیراق سەر بۆ هێرش

ماڵەکانى خۆیان.کەرکوک لە ن��اک��وردەک��ان گروپە ڕەت کوردەکان ڕاپرسى پ��رۆژەى تەنها کارە ئەم دەڵێن دەکەنەوەو

هەوڵێکیترە بۆ دابەشکردنى عیراق. کەرکوک لە بەیاننامەیەک کۆمەڵە باڵو کراونەتەوە کە هۆشدارى ئەوە دەدەن کەس پەیوەندى بە سوپا و ئەم نەکەن، ئاسایشەوە هێزەکانى بەیاننامانە جەخت دەکەنەوە لەسەر سوپاو لە کەسانەى ئەو ئ��ەوەى دەکەن، کار ئاسایشدا هێزەکانى بهێنن کارەکانیان لە واز دەب��ێ ئەفسەرانى دەک��وژرێ��ن. ئەگەرنا هێرشە ب��ەه��ۆى س��وپ��ا پۆلیس و ڕاب��ردووەوە مانگى بێشومارەکانى

زۆر کەوتوونەتە زەحمەتەوە. بکەین فەرامۆش ئەوە نابێ بەاڵم کە بچکۆلەیە عیراقێکى کەرکوک هەمان ناکۆکییەکانى ناوچەکانیترى نابێ دەرکەوتووە. تیادا واڵتەکەى لەم سود بەخراپى حیزبێک هیچ

ناکۆکیانە وەربگرێت. دەرب��ارەى توێژینەوەکان گروپى ناوەڕاست خۆرهەاڵتى قەیرانەکانى رایگەیاند: بەیاننامەیەکدا ل��ە چەمکە ئەم کوردەکانەوە ب��ەالى تەڵەیەکى دەک��رێ )ڕی��ف��ران��دۆم( دروس���ت ک��راوب��ێ��ت، ل��ەب��ەرئ��ەوەى تاهەنوکە ک��ورد س��ەرک��ردەک��ان��ى لەگەڵ زیادبوونى حەز و ئارەزووى بە ک��ار ن��اچ��ارن ک���ورد خەڵکى ئەگەرنا ب��ک��ەن، بەڵێنەکانیان )لەناو گشتى توڕەیى ڕووب��ەڕووى

کوردەکاندا( دەبنەوە.ئەم گروپە چەندین ساڵ لەمەوپێش داواى ب��اڵوک��ردەوەو ڕاپۆرتێکى نێودەوڵەتیانەیان هەڵسوڕانێکى تا کەرکوک ڕزگارکردنى بۆ کرد جەنگێکى بۆ مەیدانێک نەبێتە ئێستاش کارەساتبار، ناوخۆیى لەشکرکێشیان کورد و عەرەب کە بۆسەر ئەو شارە کردووە، بارودۆخى

جەنگ بەرەو تەقینەوە دەچێت.لە ساڵى )1991( دواى پاشەکشەى بێ بەرنامەى سوپاى عیراق لە کوێت، کەرکوکیان کوردەکان شۆڕشگێڕە واتا خۆیانەوە دەسەاڵتى خستەژێر ئەو کاتەى بۆ ماوەیەکى کورت عیراق ببوو، دەسەاڵت بۆشاییەکى توشى سەربازانى ک��ەم ماوەیەکى دواى گاردى کۆمارى عیراق ئەم شارەیان لە شۆڕشگێڕە کوردەکان وەرگرتەوە.

The Washington Times :سەرچاوەنوسینى: ئەحمەد جەناب

کورد و پەیوەندیەکانی بەغدا و ئەنقەرە

کورد و چەرخى ئاڵتونی

ئایندەی کەرکوک

کورد لە میدیاکانەوە

№№

Page 6: Rebazi Azadi 747

www.jamawarnews.com 6 | ساڵی 32 | ژماره 747 | 2013/05/07 | سێشەممە

خ��ۆش��ەوی��س��ت��ى ئ���ەو ه��ەس��ت��ەى کە لێکدانەوەو پێناسى جیاوازى هەمیشە قوسرترین ئەو چەمکەى دەکرێت، بۆ چەمک و مەتاتی-ترین چەمکە، هەمیشە ک��راوەو بۆ لێکدانەوەى بەشێوازێک بێت مانایەک کەهەڵگرى دەک��رێ��ت

بەکارهێنەرى کەسى لەبەرژەوەندى چەمکدابێت.

زۆر )خۆشەویستى( چەمکە ئ��ەم لە)هونەرى ب��ەروون��ى و ب����ەووردى خ��ۆش��ەوی��س��ت��ى( ئ��ەری��ک ف���رۆم دا روونکراوەتەوە، هەروەک خۆشەویستى دابەش دەکات بۆ خۆشەویستى مندااڵنەو خۆشەویستى ناکامڵ و خۆشەویستى ئەو ئاماژەبەوەدەکات ف��رۆم کامڵ، حەزێکى ب��ەه��ۆى خۆشەویستیەى ناکرێت دەبێت درووست جەستەییەوە بە خۆشەویستیەکى کامڵ دابنرێت و بە نەمانى ئەو حەزە یان تێربوونى کۆتاى پێدێت، هەروەک خۆشەویستى منداڵ بۆ دایک و باوکى بەهۆى بوونى پێویستى بۆیە بابى دای��ەو بۆ منداڵەیە ئ��ەو

خۆشەویستى بوێن و خۆشى ناچارە الوازى کەمبونەوەو بەرەو منداڵە ئەم منداڵەکەو بەگەورەبوونى دەچێت نەمانى پێداویستى بۆ ئەو دایک و بابە.

دەمەوێت نوسینەکورتەدا لەم ئەوەى ئ���ام���اژەى پ��ێ��ب��ک��ەم ب��ری��ت��ی��ە ل��ەو ئێستاى دوون��ی��اى خۆشەویستیەى بەجۆرێک داگ��ی��رک��ردووە، گەنجانى ئەگەر ئەم خۆشەویستیە لەنێوان کوڕو حەتمەن هەبێت کچ ک��چ و ی��ان ک��وڕ بەرژەوەندخوازانەیەو خۆشەویستیەکى ب��ەن��ەم��ان��ى ب���ەرژەوەن���دی���ەک���ە ئ��ەو خۆشەویستیە نامێنێت یان بەڕێژەیەکى بۆ ئ��ەگ��ەرچ��ى ک��اڵ دەب��ێ��ت��ەوە زۆر سەلماندنى ئەم دەستەواژەیە ئامارێکى بەاڵم نییە، بوونى لەبەردەستدا وورد

ک��وردى کۆمەڵگەى ئێستەى واقعى هەرچى دەسەلمێنێت، ئەمە راستى و کوڕان لەنێوان ئەو خۆشەویستیەى کچاندایە ئەو خۆشەویستییە کە ئەریک ئاماژەى ناکامڵ بەخۆشەویستى فرۆم پێدەکات و خۆشەویستیەکە وەستاوەتە سەر تواناى سەرنج راکێشى هەر دوو رەگەز بۆ یەکتر، ئەو سەرنج راکێشیەى رووخۆشى یان جوانى بوونى بەهۆى ناوبانگ...هتدەوە سەرمایەو ی��ان یەکتر بەرامبەر جیاواز رەگ��ەزى دوو دەیدەن تا بتوانن سەرنجى ئەوى دیکە کەسى لەالى خۆشەویستى رابکێشن و سەرنج ئەم درووستبکەن، بەرامبەر دیاریکراو ماوەیەکى بۆ راکێشیەش کۆتاى پاشان بمێنیتەوەو دەتوانێت

وەالمى بەدواى گرنگە لێرەدا دێت... جۆر ک��ام بگەڕێین پرسیارەدا ئ��ەو بمێنێتەوەو دەتوانێت لەخۆشەویستى چ���ۆن دەم��ێ��ن��ێ��ت��ەوەو چ��ى دەب��ێ��ت خۆشەویستیە؟ ئەم مانەوەى بەهۆى بەبۆچونى من ئەوەى دەبێت هەڵبەت بەئامرازێکى گرنکى مانەوەو پاراستنى ئەوەى تاکەکان نێوان خۆشەویستى وادەکات ئەو خۆشەویستیە کامڵ بێت نەبوونى متمانەو بوونى گرنک خاڵى رێژەیى( بەرژەوەندییە)بەشێوەیەکى چونکە بەرژەوەندیش هەر وەک چەمکى لێکدانەوەى دەکرێت خۆشەویستى ئەوکات بۆبکرێت، ج��ی��اوازى زۆرو خۆشەویستى کەسێک هاندەردەبێت بۆ

خۆشەویستى هەمووان.

مەریوان تۆفیق

بیرو ڕا

بەشی یەکەمباکوری ده که وێته که Dekotaشارۆچکه یه کی باکوری له ئه مه ریکا دەگ��وت��رێ��ت پێی ک��ە بچکۆالنه یه

Williston ویلیستۆن.له ڕاستیدا ئه م ناوچه یه یه ی ئه مه ریکا زستانیشی و خ��ۆاڵوی��ی ه��اوی��ن��ی به سته ڵه کاویی و سارده . به شێوه یه ک حاڵه تدا باشترین له ناوچه یه که ئه م ئاسکه کێوی ڕاوک��ردن��ی بۆ زستانی ئه دا. ده ستی ڕاو ئاره زومه ندانی و ڕێژه ی له پڕێکدا و نه برد زۆری به اڵم به رزبویه وه ناوچه یه ئه م دانیشتوانی له به مه ش هێنده . دوو له زیاتر بۆ له دێت جمه ی شارۆچکه که ئێستادا به هاتوو، تازه دانیشتوانی و خه ڵک که سانه ی و له زۆرێک که شێوه یه ک که تازه هاتونه ته ئه م شاره به ناچاری کابینه ییه کانیاندا ئۆتۆمبێله له ناو بۆ ته نانه ت وه س��ه ر، ده به نه ژی��ان دۆالره 1200 به پێویستیان ئه مه ش له مانگێکدا بۆ کرێی شوێنی ڕاگرتنی ب����ه رده وام وه ئۆتۆمبێله کانیان. دانیشتوانه که ی له ڕێ��ژه ی��ه ش ئ��ه م

له به رزبونه وه دایه .هۆکاری ئه م هاتنه زۆره ی خه ڵکی بۆ ئه م شارۆچکه دڵقه بزه ده گه ڕێته وه بۆ ناوچه یه دا به هه زاران له م ئه وه ی که قواڵیی له و چوارگۆشه کیلۆمه تری سامانێکی و گ��از و ن��ه وت زه وی���دا داوه ، م��ه اڵس خ��ۆی زۆر سروشتی کاریگه ری به دڵنیاییه وه ئه مه که ته واوی و ئابوری و له سه ر سیاسه ت کایه کانی تر له گشت جیهاندا ده کات. ئه مه ئێستادا له ئه مه ریکیه کان بۆ ئه و خۆشییه ی که پێشی نزیکه ی 100 ساڵ و بۆ یه که مین جار له دۆینه وه و ڕویدا له ئه مه ریکادا نه وت ده رهێنانی باکوری له ئێستا بۆیان. گێڕایه وه واڵت و له و ناوچانه ی که ئه م سامانه سروشتیانه ی لێ دۆزراونه ته وه خه ڵکی هه موو سه رقاڵی کارو پاره په یداکردنن.واڵته سه رۆکی وشه یه به م »به خت« ئۆباما باراک ئه مه ریکا یه کگرتوه کانی گه وره ترین له دۆزینه وه ی ته عبیری که له جیهاندا زه وی ژێ��ر سامانی

پێکرد. دۆزراوه ت����ه وه له واڵته که یدا وه ه��ه روه ه��ا وت��ی ه��ه م��ان ن��ه وت و Colorado, له ، ئێستادا له گاز P e n n s y l v a n i a , Utah و , Louisianaهه روه ها دۆزراونه ته وه . ویالیه ته کانی ئه مه ریکا سه رۆکی وته کانیدا له میانی سه دان بۆ وزه مان »ئێمه ڕایگه یاند: پێماندا ل��ه ژێ��ر ئ��ای��ن��ده م��ان س��اڵ��ی له کاتێکدایه کردووه »ئه مه فه راهه م که میش ماوه یه کی پێش هه تا که ئاستی له سه ر ئه مه ریکا ئاینده ی خراپبوون ل��ه ڕوو و ک��ز زۆر وزه بوو خ��راپ و کز به شێوه یه ک ب��وو. ناچاری چاوی به که ماوه یه کی زۆره عه ره ب نیمچه دوورگه ی له گه وره یان بڕیبوو، ئه وناوچه یه دیکتاتۆره کانی و له شه ڕ ئه مڕۆکه ش تا ڕاسته وخۆ وه دا ناوچه که سیاسه تی و ئاشتی و

هه میشه ئاماده گیان هه یه .له گه ڵ هه موو ئه مانه شدا به رزبوونه وه ی ڕاسته وخۆی کاریگه ری نه وت نرخی و وئابوری سیاسه ت و ژیان له سه ر

پیشه سازی دانابوو.هاوکێشانه ئه م که واپێده چێت به اڵم به سه ردا گۆڕانکاریان نزیکانه به م بێت، ئه ویش پاش ئه وه ی که پسپۆڕ و زانا ئه مه ریکاییه کان توانیان په ی به و زه ویه که یان ژێر سروشتیه ی سامانه به شێوه یه کی توانیان وه و ببه ن و ب��گ��ات زان��س��ت��ی ده س��ت��ی��ان پێی هه ڵیهێنجێنن. ئیتر لێره وه به دڵنیایه وه گۆڕانکاریان هاوکێشه کان سه رجه م

به سه ردا هات و دێت.ئاژانسی هه ڵسه نگاندنێکی به پیی

وزه ی نێوده وڵه تیئه مه ریکا له دوو ساڵی ئاینده دا پێشی ڕوسیا، که له ئێستادا وه ک گه وره ترین به رهه مهێنی گازی سروشتی له جیهاندا ده ناسرێت ده داته وه . وه سه باره ت به تا ئه مه ریکا که وای��ه پێی نه وتیش له جیهان پێشڕه وی ده بێته 2017وه جیهاندا. له نه وتدا به رهه مهێنانی ڕاستیه ئه و سه ره تاییه کانیش ئاماژه ئێستادا له نمونه بۆ ده سه لمێنن. ئه مه ریکادا له سروشتی گازی نرخی دا له 2008 نرخه یه که ئه و چاره کی

ئه مانه شدا هه موو له گه ڵ هه یبووه . پێشچوونی به ره و به هۆی ئێستادا له نرخی ن��وێ��وه ئامێری و ته کنیک هه ڵکۆڵین و هه ڵهێنجانی نه وت و گاز خێراتر و له هه مان کاتیشدا هه رزانتره له به رده وامیش وه جاران نرخی له

به ره و باشتربوون دایه .ل��ه الی��ه ک��ی ت���ره وه دۆزی��ن��ه وه ی ئه م هۆی بووه ته زۆره سروشتیه سامانه ده سته به رکردنی هه لی کار له ئێستادا بۆ 600000 که س له واڵتدا. پسپۆڕانیش بۆ ڕێ��ژه ی��ه ئ��ه م که ده چ��ن بۆ وای به رز ک��ار هه لی ملیۆن 3 نزیکه ی کاریگه ری بۆخۆی که ئه مه ببێته وه ، ئاسایشی و ئابوری له سه ر ئه رێنی

ئه مه ریکا به گشتی ده بێت.سه رۆکی لێدوانیشیدا تازه ترین له کارێک هه موو »ئێمه ووتی ئه مه ریکا ئه م که ئ��ه وه ی پێناوی له ده که ین ته نها و ته نها سروشتیه سامانه به کاریان واڵته که ماندا خزمه تی له

بهێنین«نه وت و جه نگی ساردی نوێ:

به پێی یاسایه کی کۆنگرێسی ئه مه ریکا سه ده ی حه فتاکانی سااڵنی له که قه یرانی سه ره تای له وه و ڕاب��ردوو وزه له جیهاندا ده رچوه نه حکومه تی هاواڵتیه کی هیچ ن��ه و ئه مه ریکا بۆیان شێوه یه ک به هیچ ئه مه ریکا ن��ی��ه ن���ه وت و گ���ازی واڵت��ه ک��ه ی��ان یاساغ ئه مه ی توندی به و بفرۆشن کردووه . به اڵم ئه گه ر ده رچوونی وه ها یاسایه ک له و کات وسه رده مه دا له جێی خۆیدابوبێت، ئه وا پێویسته له ئێستادا ئه م یاسایه هه مواربکرێته وه وله جێیدا ئه و شوێنی ن��وێ گه لێکی ی��اس��ا یاسایه بگرێته وه که ڕێ به حکومه تی نه وت و بۆ فرۆشتنی بدات ئه مه ریکا گازی واڵته که ی. پێشبینی ده رکردنی نزیکدا ئاینده یه کی له یاسایه ک وه ها له ڕووی نه ک هه ر نازانرێت، به دوور ئابوری و پیشه سازی یاخود زۆری و بۆری سامانه که وه ، به ڵکو به تایبه ت بۆ وااڵکردنی ده ستی حکومه تی ئه مه ریکا

له له هاوکێشه سیاسیه کانیشدا.پێیه ب���ه م و ئ��ێ��س��ت��ادا ل��ه ب��ۆی��ه کردنی ڕێ��گ��ری ب��ۆ بیانویه ک هیچ

هه نارده کردنی نه وت و گاز بڕواپێکراو نابێت، به تایبه تی ئه م سامانه زۆره ده توانێت وه ک ڕکابه رێکی سه رسه خت ڕۆڵ و کاریگه ری له بازاڕه کانی جیهاندا له لێکۆڵینه وه یه ک به پێی بگێڕێت. ڕابردوودا له ساڵی به ته نها ئه مه ریکا سروشتیه وه گازی دابه زینی به هۆی ب��ووه ت��ه ه��ۆی س��وودم��ه ن��د ب��وون و دۆالر ملیار 100 له زیاتر گێڕانه وه ی ڕاب��ردوودا ماوەی لەو واڵته . ئه و بۆ نه وتێکی چاڵه ئه مه ریکا حکومه تی که دۆزی��وه ت��ه وه ، Utah له ت��ری ته کنیکێکی ئه مه یان هه ڵهێنجانی بۆ چاڵه ئه م به ته نها پێویسته . زیاتری بلیۆن 5،1 له زیاتر به نه وته یان که ده خه مڵێندرێت، ن��ه وت به رمیل نه وته یان چاڵه ئه م ڕێژه ی به ته نها چاڵه ئ��ه و گشت ڕێ��ژه ی له زیاتره تا جیهاندا گشت له که نه وتانه ی

ئێستا دۆزراونه ته وه . به دڵنیایشه وه ئه م سامانه زۆره تازه شۆڕشی به که ئه مه ریکا، دۆزراوه ی کاریگه ری کرا، ناوزه ند وزه و نه وت له سه ر کۆی کایه سیاسیه کانی جیهان ئه مه ریکاو شه ری ده بێت. به گشتی ڕوسیا به گه رم و ساردیه وه هه میشه به گشتی بوه کایه ئه م له سه ر هه ر له گه ڵ مه به سته ش ئه م بۆ هه ر و ک��ردن��ی پشتگیری ی��ا ڕوخ���ان���دن جیهاندا ل��ه ب���وون ده س��ه اڵت��ه ک��ان و ب��ه ن��اچ��اری چ��او ل��ه زۆر ک��ار و له سه ر ده سه اڵته کان سیاسه ته کانی

ئه م بواره پۆشراوه .وزه نوێی نه خشه ی پێیه به م گه ر له جیهاندا گۆڕانکاری به سه ردا بێت، گۆڕانکاریش ئه مه به دڵنیایه وه ئه وا ئاینده ی به رنامه و و ستراتیج به سه ر زلهێزه کانیش به دوای خۆیاندا دێنێت.له که ئارادایه له ئ��ه وه ش ده نگۆی ژێر وزه ی فه ڕه نساشدا و ئه ڵمانیا ئێستا تا به اڵم دۆزرابێته وه ، زه وی له هیچ که س و قسه یه هه ر ئه مه

باره یه وه نازانێت.ئێستاش هه تا ئه رجه نتین و چین ژیانیان به نده به که شتیه نه وتیه کانی که نداوه وه .. ئه م وزه نوێ یه ڕۆڵێکی جیهاندا جیۆپۆلیتیکی ل��ه گرنگ

ده گێڕێت. وه ئه مه ریکا به سوودمه ند داده نرێت. گۆڕانکاریانه ئه م ترینی یه کی BND لێکۆڵینه وه پێی به ئاژانسی هه واڵی ئه ڵمانی به هۆی ئه م و ناوخۆیی بازرگانی نوێیه وه وزه ده ره کی ئه مه ریکا زۆر به هێز ده بێت. هه ر به م هۆیه وه هێزه دوژمنکاره کانی وون ئاستی تا پێگه یان و ئه مه ریکا

بون الواز ده بێت.زۆرێک له گه شبینانیش وای بۆ ده چن که ئه مه ریکا له 15 ساڵی ئاینده دا هیچ پێویستیه کی به که شتیه جه نگیه کانی که نه مێنێت، که نداودا ناوچه ی له ئه و پاراستنی ئه رکی ئێستادا له به که ئه ستۆدایه ، له ڕێگایه یان

شاده ماری وزه ی جیهان ده ناسرێت.وه الیه نی دۆڕاو له م هاوکێشه نوێیه یه که م پله ی به ڕوسیا ده کرێت دا ڕاستیه کی ئ��ه وه چونکه دابنرێت. حاشا وه Gazprom هه ڵنه گره که به به نده پوتین فالدیمێر ده سه اڵتی

داهاتی نه وت و گازی شه ریکه یو نه وت نرخی و بێت گه ر هه ربۆیه گاز که م بکات و لێیه وه خه رجیه کانی ئه وا داهاته کانی، له زیاتربن ڕوسیا له ڕوو پوتینیش ده سه اڵتی ئه وکات

له ق بوون ده کات.ئه م نه وته نوێیه ی ئه مه ریکا نه ک هه ر تری نه یاره کانی بۆ به ڵکو ڕوسیا بۆ و نه وت خاوه ن واڵتانی و ئه مه ریکا گاز یش هه واڵێکی زیاتر مۆته که ئامێز

و ناخۆش بوو.و دۆس��ت بۆ پێچه وانه شه وه به وه الیه نگر و هاو سیاسیه کانی ئه مه ریکا

هه واڵێکی دڵخۆش که ر بوو.ده توانن سه ره تا ئه وروپیه کان بۆ ببینن وزه نرخی دابه زینی له سوود به ره و پیشه سازیه کانیان لێیه وه و به بێ سه ربه خۆیی به اڵم به رن، پێش وزه ناتواندرێت به موتڵه قی بڕیار له ئاسایشی وزه و لێشیه وه له ئاسایشی

نه ته وه یی هیچ ده وڵه تێک بدرێت.بۆ ڕوسیا تا ئه مڕۆ هه ر یه ک ئاراسته هه ڵکشانی ئ��ه وی��ش ده ک���را، ب��ه دی

به رده وام بوو به ره و ئاسمان.شپیگلی دێ��ر س��ەرچ��اوە:گ��ۆڤ��اری

ئەڵمانی

بونى خوێندن، گرنگە لەدواى تەواو ڕێکخراوەکانى و پ��ەروەردە وەزارەت��ى مامۆستایان یەکێتى و خوێندندکاران پرۆژەیان هەبێت لە پێناو بەرزکردنەوەى ئ��اس��ت��ى زان��س��ت��ى خ��وێ��ن��دک��اران و

مامۆستایان.ئاستى زانیاریان بەرز دەکاتەوە

کاتێک خوێندنى تەواو دەبێت خوێندکاران ه��اوی��ن��ەوە وەرزى پ��ش��ووى دەچ��ن��ە و خوێندکاران بۆ زۆرە دەرفەتێکى مامۆستایان تا لەو ماوەیەدا بەشدار بن لەو خولە زانستییانەى کە دەبێتە هۆى سودى و زانیارى ئاستى بەرزبونەوەى

لێوەردەگرن.پالنیان پیوەندیدارەکان الیەنە گرنکە هەبێت بۆ ئەو پشووەى مامۆستایان و خوێندکاران تا بتوانرێت زۆر ترین کەس

سودمەندبێت لەو پشووەدا.و پ���ەروەوردە وەزارەت���ى گرنگە بۆیە ڕێکخراوەکانى و خوێندکاران ڕێکخراوە مامۆستایان یەکێتى و ئ��اف��رەت��ان هاویندا، پشووى لە هەبێت پرۆژەیان تا زۆرترین بەشداربوو سودمەند بێت لە پشووى هاویندا ئەمە لە بوارى زانستى

و زانیاریدا.خولى کار

دەکرێت هەر لەو پشووەدا خولى کار و ڕاهێنانى پیشەى جۆراو جۆر بکرێتەوە بۆ خوێندکاران تا لەو ڕێگایەوە بتوانن

فیرى و کار ببنە خاوەن داهاتوودا لە کارێک ببن بە تایبەتى خولى پیشەیى

بۆ ڕەگ��ەزى مێ بۆ ئ��ەوەى بۆ ئەوەى بتوانن لە داهاتودا سودى لێوەرگرن لە

بازڕى کاردا.سەردان و ناساندن

بە تایبەتى وەزراتى ڕۆشنبیرى و الوان هاویندا پشووى لە ڕۆڵبگێرێت گرنگە گەشت بۆ خوێندکاران الوان ساز بکات بۆ کوردستان جیاکانى جیا ناوچە بۆ ئەوەى الوان و خوێندکاران لەو ڕێگەیەوە و بن کوردستان ناوچەکانى ئاشانى زانیارى لەسەر ئەو شوێنانە وەربگرن و جۆر چاالکى ئەوەشدا لەگەڵ ببن فێر بەجۆر بۆ خوێندکاران ئەنجام بدات تا لەو پشووەدا خوێندکاران سودمەند ببن.

نه وت و ئاینده ی جیهان

خۆشەویستى ئامرازێک بۆ کۆکردنەوەى هەمووان

پرۆژە بۆ دوای تەواو کردنى خوێندن

و: مه هدی محه مه د پێنجوێنی

پشتوان ئەحمەد

[email protected]

لێکدانەوە بۆ پایەی سەرۆکی هەرێمی کوردستان

کوردستان، هەرێمی سەرۆکی پۆستی بااڵترین پۆستی سیاسی کوردە لە باشووری کوردستان و بە گرنگترین پۆستە سیاسی و مێژووییەکانی کوردی ئەم بەشەی کوردستان دادەنرێت. ئەو پۆستەی لە ساڵی )2005ز(لە ەوە کاری پێدەکرێت. دیارە ئەگەرچی هەڵبژاردنەکانی )19ی مایسی1992ز( کار بۆ ئەو پۆستە کرا و هەریەک لە )مەسعود بارزانی و جەالل تاڵەبانی و د. مەحموود عەبدولعەزیز( کوڕی عوسمان و عوسمان بۆ ئەو پۆستە کاندید کران، بەاڵم دواجار دەنگی ل��ەوان یەک هیچ ئ��ەوەی بەهۆی پۆستە ئەو نەهێنا، بەدەست پێویستیان هەوڵەکان ب��ەوەش م��ای��ەوە. بەتاڵی بە هاتنی تا پۆستە، ئەو پڕکردنەوەی بۆ دواکەوت. هەڵبژاردنەکانی ساڵی )2005ز( کاتێکیش بیری لێکرایەوە )مەسعود بارزانی( پەرلەمان ئەندامەکانی زۆربەی دەنگی بە دوای ئەوەش کرا. کاندید پۆستە ئەو بۆ سیاسی سەرکردایەتی هەردوو ڕێکەوتنی کوردستان هێزی خ��اوەن پارتی و کورد )پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی دابەشکردنی بە کوردستان(، نیشتمانیی پۆستە بااڵکانی ئێراق و هەرێمی کوردستان لە نێوان خۆیاندا. بە پێ ئەو ڕێکەوتنەش پۆستی سەرۆک کۆماری ئێراق بۆ سکرتێری گشتی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان )مام هەرێمی سەرۆکی پۆستی ب��وو. ج��ەالل( کوردستانیش بۆ سەرۆکی پارتی دیموکراتی بەو بوو. بارزانی( )مەسعود کوردستان پێیەش بۆ یەکەمین جار لە مێژووی باشووری کوردستاندا سەرۆکی هەرێمی کوردستان بە دەنگی نوێنەرانی گەلی باشووری کوردستان لە سنووری حکومەتی هەرێمی کوردستان دیموکراتیانە پ��رۆس��ەک��ەش دی��اری��ک��را. بەڕێوەچوو بەوەی )پێنج( کەس خۆیان بۆ ئەو پۆستە پااڵوت و دەنگی ئەوانیش بەم و بارزانی69،56( )مەسعود بوو شێوەیە )د.کەمال میراودەلی25،35%( و )د.هەلۆ )سەفین و ئ��ەح��م��ەد%3،49( ئیبراهیم حاجی شێخ موحەممەد1،42%( و )حسێن )مەسعود دواج���ار گ��ەرم��ی��ان��ی%0،59(. بۆ و بەدەستهێنا سەرکەوتنی بارزانی( هەرێمی سەرۆکایەتی خولی دووەم��ی��ن کوردستان دیاریکرا. بەو ڕووداوەش خولی کوردستان هەرێمی سەرۆکایەتی دووەمی

دەستی پێکرد و درێژەیدا. لە پەراوێزی ئەو تۆمارانەی سەرەوە و لە بەردەم خولی سێیەمی هەڵبژاردنی سەرۆکی الیەن زۆر لەسەر باسی و قسە هەرێمدا، دەکرێت، کە ئایا کێ و چۆن ئەو پۆستە پڕ دەکاتەوە؟ ئایا هەر )مەسعود بارزانی( یان بکاتەوە کاندید ئەو پۆستە بۆ خۆی یان بگرێتەوە؟ ئەو شوێنی دی یەکێکی پۆستە ئەو لەسەر ملمالنێکان و کێبڕکێ )هەرێمی کوردستان( بەرەو کوێ دەبات؟ بۆ وەاڵمی ئەو پرسیارانە دەبێت بڵێن، کە هاواڵتییەکی هەرێمی ’’خۆپااڵوتنی هەموو کۆمیسۆنی ڕێنماییانەی بەو کوردستان هەڵبژارنەکان سەربەخۆیی ی بااڵ دیاریکردووە ئازادە، بەاڵم مەرجی سەرەکی ئەو بۆ خۆی کەسەی ئەو کە ئەوەیە، پۆستە دەپاڵێوێت دەبێت بزانێت، کە ئەو کارگیێڕی سیاسییە، ئەوەندەی پۆستە نییە. واتە ئەگەر لە ئاستی ناوخۆ و دەرەوە کەسەکە نەناسرابێت و دەوڵەتانی دراوسێ هەڵنەکەن، بۆ س��ەوزی چ��رای ناوەند و ئەستەمە دواجار لەگەڵ سەرکەوتنی بۆ ئەو چونکە بدات، کارەکانی بە درێژە پۆستە ئەگەر الیەنی دەرەکی کەوتە دژایەتی ئەوا مانای شکستی پرۆسەی سیاسی هەرێمی کوردستانە وەک لە شکستی شۆڕشەکانی کوردی سەدەی بیستدا ڕوویدا، بەاڵم ئەگەر الیەنی ناوخۆیی دژایەتی کرد، ئەوا مانای ئەوە نییە، کە هەرێمی کوردستان دەبێتە واڵتانی )تونس و میسر و لیبیا و...تاد(، چونکە ئەم خاکە سنووری سیاسی نییە، شەڕی ملمالنێی گۆڕەپانی دەبێتە بەڵکو ن��ەوەدەک��ان��ی س��ەدەی لە وەک ن��اوخ��ۆ، و ڕووی��دا کوردستان هەرێمی لە بیستەم هەمووان باجەکەیماندا، بێئەوەی حکومەت کە دەردەکەوێت، دواجاریش بڕوخێنێت‘‘.

چی ڕوودەدات.

لێکدانەوەکانی مێژوو

د. کەیوان ئازاد

№№

Page 7: Rebazi Azadi 747

www.jamawarnews.com7 | 32 سێشەممە | 2013/05/07 | ژماره 747 | ساڵی

وەرزش

برۆنزیى ئەنرستۆ ئیتاڵى نێوەندکارى ئاشکراى کرد ڕاهێنەرى ئیتاڵى کارلۆ ئەم کۆتایى لە دەیەوێت ئەنشلۆتى ڕیاڵ بەیانەى بکات پەیوەندى وەرزە دووپاتى هەواڵەکان ب��ەاڵم مەدرید، لەگەڵ ئیتاڵى ڕاهێنەرى دەکەنەوە پ��اری��س س���ان ج��ێ��رم��ان ل����ەوەرزى برۆنزیى دەبێت. ب��ەردەوام داهاتوو ئاسایى بەشێوەى بارودۆخ : دەڵێت دەگەڕێتەوە مۆرینۆ و بەرێوەدەچێت چێڵسى و یەکەم ناو بۆ شوێن گرەوەى ڕاهێنەرى پرتوگالى ئەنشلۆتیە، بەاڵم لەگەڵ بەبۆندێک پەیوەستە ناوبراو کارلۆ فەڕەنسا، پایتەختى یانەکەى سان پاریس بەاڵم ب��ڕوات، دەیەوێت لەالیەکى لێدەگرێت. ڕێگەى جێرمان ب��اڵوى ک��ارل��ۆ مۆنتى ڕادی����ۆى ت��ر لەچەند ئیتاڵى ڕاهێنەرى کردۆتەوە

خلێفى ناسر لەگەڵ داهاتوو ڕۆژى بەڕێوبەرى ل��ی��ۆن��اردۆى و س���ەرۆک جێرمان سان پاریس یانەى وەرزشى

کردن گفتوگۆ لەپێناو کۆدەبێتەوە بۆندەکەى بەنوێکردنەوەى سەبارەت

ئەنشلۆتى بۆ دوو ساڵى تر.

بەرگریکارى یاریزانى ئێڤراى پاتریس وایە بڕواى یۆنایتد مانچستەر یانەى یانەى بایرن میونخ لە ئێستادا باشترین بۆ یاریزانە ئەم ئەوروپا. لە یانەیە یانەى وتی: ئینگلیزى ستارى دەیلى یانەیە بەهێزترین ئێستادا لە باڤارى و سەلماندوە ئەمەشى ئەوروپا، لە یەک لەسەر دووەم جارى بۆ توانى بگاتە یاری کۆتایى یانە پاڵەوانەکانى زۆر یانە تەنها کەئەمەش ئەوروپا.

بەهێزەکان دەتوانن بیکەن.

ئاشکرایان ڕۆژن��ام��ەک��ان ڕاپ��ۆرت��ە کردووە یانەى ئەیسى میالنى ئیتاڵى لە هەوڵى بەدەست هێنانى تواکانى دیگۆ مەدرید ڕیاڵ یانەى گۆڵچى بڕى مەبەستە ئەم بۆ دایە لۆپێز حەوت ملیۆن یۆرۆى بۆ ئامادەکردووە ئەبیاتى کریستیان شوێنى تاوەکو ڕۆژنامەى بارەیەوە لەم بگرێتەوە.

ئیتاڵى سپۆرتى دی��ل��ۆ ک��ورێ��رى گۆڵچى بۆندى ک��ردۆت��ەوە ب��اڵوى ئەبیاتى تەمەن )36(ساڵ لە )30(حوزەیرانى داهاتوو بەکۆتا دێت هیچ نیەتێک نیە بۆ نوێکردنەوەى بۆندى دەستەى لەالیەن ئیتاڵى گۆڵچى کارگێرى سیلفۆ بیرلسکۆنى. هەمان کردووە ئاشکرا ئەوەشى سەرچاوە

بەرپرسانى میالن سەرسامى خۆیان گۆڵچى بەتواناکانى داوە نیشان ئیسپانى و یانەى ڕیاڵ مەدرید دیگۆ ئیشبیلیە پێشوى گۆڵچى لۆپێز. پەیوەندى ئەمساڵ ل��ەس��ەرەت��اى لەسەر مەدرید ڕیاڵ بەیانەى کرد وەگ کاسیاس ئیکەر حیسابى شاهانە یانەى س��ەرەک��ى گۆڵچى یارى دەکات و توانیویەتى ئاستێکى بەتایبەت بکات پێشکەش ب��ەرز و یونایتد مانچستەر لەبەرامبەر یانە خولى لە دۆرتمۆند بروسیا پێشبینى ئەوروپا. پاڵەوانەکانى مۆرینۆ جۆزێ بەڕۆیشتنى دەکرێت لە ڕیاڵ مەدرید پێگەى دیگۆ لۆپێز لەو یانەیە لەق بێت و یانەى شاهانە بیر لە دەست بەردار بوونى بکاتەوە بگەڕێتەوە ک��اس��ی��اس ب��ۆئ��ەوەى ئێستا س���ەرەک���ى، پ��ێ��ک��ه��ات��ەى بەهۆى شاهانە پیرۆزەکەى گۆڵچیە ڕاهێنەرى ل��ەگ��ەڵ ناکۆکیەکانى یەدەگ کورسى لەسەر پرتوگالى

دەناڵێنێت.

ئەڵمانیا ڕۆژنامەوانیەکانى ڕاپۆرتە ڕایانگەیاند ڕاهێنەرى ئێستاى یانەى داهاتوو لە بینیتز ڕافایل چێڵسى ئەوەى بۆ بەهێزە پاڵێوراوێکى شوێنى ڕاهێنەرى ئێستاى شالکە یانس کیلر بگرێتەوە لەسەرەتاى ئەوەى پاش داهاتوو وەرزى

دەست بڕیاریداوە چێڵسى ئیدارەى بەردارى بینیتز بێت.

بینیتز لەگەڵ ئەوەش پاڵێوراوێکى بەهێزە بۆ مەشقدانەوەى یانەى ڕیاڵ مەدرید، لە ئێستاشدا ناوبراو توانى یاری بگەیەنێتە چێڵسى یانەى بەاڵم لیگ. ی��ۆرۆ جامى کۆتایى دەیانەوێت چێڵسی یانەى ئیدارەى یانەى بهێننەوە مۆرینۆ تر جارێکى چێڵسی و ئەرکى ڕاهێنەرایەتى ئەو کە مۆرینۆ دەست بدەنەوە یانەیە کە ئەوەن بەرەو ئاماژەکان هەموو یانەى ڕیاڵ مەدرید بەجێ دەهێڵێت.

پلە خولى یارییەکانى میانەى لە ستى ه��ال یانەى ئینگلیزى یەکى بۆ سەرکەوت فەرمى بەشێوەیەکى خولى نایابى ئینگلیزى دواى یەکسان بوونى بە ئەنجامى )2×2( لەگەڵ یانەى کاردیف کە ئەویش لەالیەن خۆیەوە لە بۆ سەرکەوتبوو ڕاب��ردوو هەفتەکانى خولى نایاب بەم ئەنجامە هەریەک لە یانەکانى کاردیف ستى کە لە پلەى

یەکەم دێت بە کۆکردنەوەى

87خ������اڵ و هال ی��ان��ەى لە کە ستى پلەى دووەم دێ������ت ب��ە کۆکردنەوەى 79خ���������اڵ سەرکەوتن بۆ نایابى خ��ول��ى ئ��ی��ن��گ��ل��ی��زى

ئێستاش یەک کورسى ماوە ئاشکرابێت لەکۆى سێ کورسى بۆ سەرکەوتن بۆ لە ڕکابەریەکەش کە نایاب خولى لیستر یانەکانى لە یەک هەر نێوان کریستال و ستى وات��ف��ورد و ستى تا باسە شایانى برایتونە، و باالس ئینگلیزى نایابى خولى لە ئێستاش وکوینز ڕیدینگ یانەکانى لە هەریەک پلە خولى دابەزیوونە ڕینجەرز پارک

یەکەکان.

ئەنشلۆتى دەیەوێت ببێتە ڕاهێنەرى ڕیاڵ مەدرید بەاڵم لەبەر بۆندەکەى پاریس سان جێرمان ناتوانێت

پاتریس ئێڤرا : بایرن موینخ باشترینى ئەوروپایە

پێدەچێت میالن کاسیاس ڕزگار بکات لەسەر کورسی یەدەگ

پێگەى داهاتووى بینیتز شالکە دەبێت

دیل پیرۆ پیرۆزبایی لە هاوڕێکانى دەکات

بە فەرمى سەرکەوتدواى کاردیف یانەى هال ستیش بۆ خولى نایابی ئینگلیزى

ی��اری��زان��ى ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ى ڕیبیرى فرانک فەڕەنسى نیشاندا خۆى ئ��ارەزووى گرێبەستەکەى ئەوەى بۆ میونخى ب��ای��رن ل��ەگ��ەڵ بکاتەوە. ت��ازە ئەڵمانى دیمانەیەک ل��ە ڕیبیرى

ل��ەگ��ەڵ ک��ی��ک��ەرى ئ��ەڵ��م��ان��ى وت��ی بایرن ل��ەگ��ەڵ دەک���ەم ئ����ارەزوو :بم ب����ەردەوام لەیاریکردن میونخ بکەمەوە. ت��ازە گرێبەستەکەشم و لەگەڵ توانى ئەمساڵ ڕیبیرى ئەمەو یانە کۆتایى یاری بگاتە تیپەکەى پاڵەوانەکانى ئەوروپا دواى ئەوەى لە

یارى چون و هاتنى پێش کۆتایى بە بێ گۆڵى 7 بە گ��ەورە ئەنجامێکى توانیان یارى بە کۆى هەردوو وەاڵم بۆ و ببەنەوە بەرشلۆنەى یانەى لە گەشتنە ی��ەک لەسەر ج��ار دووەم یارى کۆتاى جامی یانە پاڵەوانەکانى

ئەوروپا.

ڕیبیرى :

دەمەوێت گرێبەستەکەم لەگەڵ یانەى باڤارى نوێ بکەمەوە

یانەى ئ��ەوەى دواى »خانمە یۆڤانتۆس پ��ی��رەک��ە«ت��وان��ى خولى ن���ازن���اوى ئیتاڵى کالشۆى ب���ۆ خ���ۆى ی��ەک��ال گۆڵکارى بکاتەوە، یانەکە پێشووى ئ���ێ���س���ت���اى و سیدنى ی��ان��ەى

دیل »ئ��ەل��ی��س��ان��درۆ ئوسترالى پیرۆ« لە پەیجى فەرمى خۆى لە بووک فەیس کۆمەاڵیەتى تۆڕى بە کرد هاوڕێکانى لە پیرۆزبایى نازناوە ئ��ەم ب��ردن��ەوەى بۆنەى بەجێهێشتنى دواى گ��وت��ی: و چ��اودێ��رى ب����ەردەوام یۆڤانتس لە ک��ردووە یاریەکانم و ئەنجام گوتیشی: و تەلەڤزیۆنەوە ڕێگاى خەیاڵ بە یاریەکەدا کاتى لە

دوای��ن ت��ا و ب��ووم لەگەڵیاندا فیکەى ناوبژیوان چاودێریم کردن ئاهەنگم هاوڕێکانیشم لەگەڵ و بوو هاندەران دەنگى وە گێڕا، پاڵەوان. کردە یۆڤانتسى یانەى یاریزانان لەهەموو پیرۆ جیا دیل بەگەرمى پیرۆزبایى لە »بۆفۆن«ى گ��ۆڵ��چ��ى ک����رد، چ��ون��ک��ە ئ��ەوە یۆڤانتس بۆ نازناویەتى یەکەمین

وەکو کاپتن بەدەستى بێنێت.

Page 8: Rebazi Azadi 747

№ خاوەنی ئیمتیاز

عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمود

№ دیزاین

سەعید ئەحمەد

№ سەرنووسەر

پشدەر بابەکر

№ جێگری سەرنووسەر

عومەر غواڵمی

[email protected] www.JamawarNews.com 0748 010 8289

ناونیشان: هەرێمی کوردستان سلێمانی - گردی ریعایه - گەڕەکی 115 - کۆاڵنی 7 - دەرگای 6یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە )1981/5/25( بە ناوی )رێگای ئازادی(یەوە دەرچووە

»نرخ: 500 دینار«

شەماڵ صائیب، دەنگێکی ڕەسەن

گەورەترین کلیل لەسەر ئاستى جیهان لەشارى مەککەیە

کاروان کامیل بۆ یەکەم جار لە سلێمانى کلیپ دەکات

پیاوێک ئالودەى خواردنى مێروو دەبێت

ئایا دەزانیت؟

بچووکترین خانوو لە جیهاندا

هونەرمەندەى، ئەو صائیب شەماڵ الى ئەم نەوە نوێیە زۆر بەکەمى باسى لێوە دەکرێت، بەاڵم کاتێک کە تۆزێک و شەست بۆ دواوەو بۆ دەگەڕێنەوە حەفتاکان، ئەوسا دەزانین صائیب کێیە؟ ئەو بە گۆرانى و ئاواز و شیعرەکانى و لە وتارە رۆشنبیرییەکانى کە تەنانەت گۆڤارى گەالوێژدا لە کۆتایى چلەکاندا نووسیویەتی کوردى هونەریى لەسەر و ج��ی��اواز دەنگێکى ببێتە ت��وان��ى بەاڵم ک��وردی، هونەریى تایبەتمەندى بااڵى هێندەى ئێستا تا ب��ەداخ��ەوە هونەریى ئەم هونەرمەندە وەک پێویست

شیکارى ئاستى هونەریى نەکراوە.ه��ون��ەرم��ەن��دى ن��وێ��ک��ارو داه��ێ��ن��ەرى شەماڵ مامۆستا خ��ۆى س��ەردەم��ى جەالل »شەماڵ تەواوى ناوى سائیب، سائیب« ە لە نێو بنەماڵەیەکى رۆشنبیرو ناسراوى شارى سلێمانى کە بە پێیان دەوترا »سائیبیەکان« رۆژى 1930-1-12 لە شارى سلێمانى لەدایکبووە، خوێندنى سلێمانى لە ن��اوەن��دى و سەرەتایى تەواودەکات و بۆ خوێندنى دوا ناوەندى دەچێتە پاشان بەغدا، شارى دەچێتە

کۆلێژى ئاداب بەشى جوگرافیا و تەواوی کولێژ تەواوکردنى دواى بەاڵم دەکات، مامۆستا، ببێتە و دابمەزرێت ناهێڵێن

س��اڵ دوو دواى هەڵگیرسانى و )14( ش���ۆرش���ى ت�����ەم�����وزى ى )1958( س����اڵ مامۆستا دەبێتە قوتابخانەى ل��ە )ک��ەرخ( ناوەندى بەغدا. ش��ارى لە لە نێوان ساڵەکانى )1948 -1947 (بە پ���ەی���وەن���دى ئ��ێ��زگ��ەى ک��وردى و دەک��ات بەغداوە گۆرانییەک چەند ت���ۆم���ار دەک����ات ترینیان دی��ار کە )شوانە گ��ۆاران��ى

هۆ شوانە( بووە.باشى شارەزاییەکى سائیب، شەماڵ هەبووە )ع��ود( ئامێرى ژەنینى لە زۆربەى توانیەوەیەتى بەوهۆیەشەوە

ئاوازى گۆرانییەکانى بۆ خۆى دابنێت، بە نووسێکى تێکست لەوانەش جگە بۆ گۆرانییەکانی، دەڵێن بووە تواناش

وتویەتى من شاعیر نیم، بەاڵم دەتوانم دنیادا لە هەیە کە جوانەى شتە ئەو بیانکەم خۆمدا خەیاڵى هزرو نێو لە بە تێکستى گۆرانییەکانم و پێشکەشى

شەماڵ گۆرانییەکانى بکەم. خەڵکى بوو گوێگر زۆرترین خاوەنى سائیب، کوردستان خەڵکى خەڵکى نێو لە بەتایبەتى دا، الوان��ى و گەنجان ئ����ەو س���ەردەم���ە گۆرانییەکانى زۆر پەسند ئ��ەوی��ی��ان لەالى ئەو دەکرد، خ��ۆی��ەوە زۆرب��ەى گ��ۆران��ی��ی��ەک��ان��ى ئ������اوێ������ت������ەى ج��وان��ی��ی��ەک��ان��ى )س����روش����ت����ى ک����وردس����ت����ان، خ��ۆش��ەوی��س��ت��ى خ����اک، ع��ەش��ق، وەف��ا و دڵ���داری( دیارترین کردبوو، گ��ۆران��ی��ی��ەک��ان��ى )ئ��ازی��ز ب��ەه��ارە، ئەرێ لەیلێ، بەردە بەردە( بوو. لەساڵى )1960( لەگەڵ کچێکى عەرەبى میسرى دیمەنى نێو لە گۆرانییەکى چەند دەک��ات، کلیپ کوردستان سروشتى

لەالى دەبێت سەرنج جێگاى ئ��ەوەى بینەرى گۆرانییەکانى شەمال ئەو کچە بەجلى کوردى کارى کلیپەکانى لەگەڵ دەرهێنەرێکى بەهاوکارى ئەنجامدەدات تەلەفزیۆنى ئەو کات بەناوى )شیران(.

بۆ )1962( ساڵى لە سائیب شەماڵ ئەمریکا، دەچێتە ماستەر خوێندنى لەگەڵ ماوەى خوێندنەکەى لە ئەمریکا دەچێتە چەند پەیمانگەیەکى موزیکى بۆ ئەوەى چەند زانیارییەک لەبارەى ئاواز و موزیکى واڵتانى دەرەوە شارەزابێت، لە ماستەرى بڕوانامەى ئەمریکا لە مێژوودا بەدەستهێناوەو لەگەڵ ئەوەشدا کتێبخانەى لە کارمەند وەک ماوەیەک لە کردووە. کارى ئەمریکا کۆنگرێسى ساڵى )1970( لەسەر داوکارى زانکۆى سلێمانى دەگەڕێتەوە کوردستان، دواى ئەوەش کە زانکۆ دێتە هەولێر شەماڵ سائیب ى هونەرمەند دەبێتە مامۆستاى ماوەیەک دواى سەالحەدین، زانکۆى ماوەیەکى و دەبێت نەخۆشى تووشى تا دەناڵێنێت، نەخۆشییەوە بەو زۆر دەکات دوایى کۆچی ساڵی 1986 لە سلێمانى شارى سەیوانى گردى لە و

دەنژێرێت.

رۆشنبیرى و کەلتورى لەڤیستیڤاڵێکى کلیل گ��ەورەت��ری��ن مەککە ل��ەش��ارى کراو نمایش جیهان ئاستى لەسەر هەوڵیش دەدرێت ناوى کلیلەکە ببرێتە پێوانەیی، ژم��ارەى بۆ گینیس کتێبى خاوەنى س��ادق، رەج��ەب موحەمەد بیرۆکە دروستکردنى گەورەترین کلیلەو سعودیەى باسى و دەنگ بەئاژانسى راگەیاندووە، ئەو کلیلە درێژیەکەى پێنج سەنتیمەترەو 60 پانیەکەى مەترەو دروستکراوە. مانگیش سێ بەماوەى

ئێستا ئەوان ووتیشی، ئەو وەک کلیلە ئەو لەهەوڵدان لەسەر کلیل گ��ەورەت��ری��ن ئاستى جیهان ناوى ببنە ناو ژم��ارەى بۆ گینیس کتێبى

پێوانەیی.

بادینان ن��اس��راوى بێژى گ��ۆران��ى بە هێناوە کۆتاى کامیل ک��اروان لێم )دە ناوى بە کارەکانى کلیپى کە ی��ەک��ەى ن��وێ گۆرانیە گ��ەڕێ ( بکاتەوە، باڵوى زووانە بەم بڕیارە بەرهەمەکە دەرهێنەرى فەتاح بڕیار دروست من کارى دواین وتویەتی: هونەمەرند بۆ بوو کلیپێک کردنى ناوى بە گۆرانیەکە کامل، ک��اروان خۆیەتى ئ��اوازى و گ��ەڕێ ( )دەلێم و وتوییەتى سۆرانى دیالێکتى بە

هونەرمەندە ئەو جاریشە یەکەم بۆ لە بکات، کلیپ سلێمانى شارى لە کۆمەڵێک شوینى شارى سلێمانى بە دیمەنى نێو لە ناوازەى کوالێتیەکى ئازارى ئەشق دابران خۆشەویست و کاتى دەرب��ارەى ک��راوە، کلیپەکەى کاروان بەرهەمەکەى کردنەوەى باڵو کامل، ناوبراو وتىوویەتی: تا ئێستا ب��ڕی��ار ل��ە ب��اڵوک��ردن��ەوەى ن��ەدراوە سپۆنەسەرى دەکەین چاوەڕێ بەاڵم هەبێت ئەو کاتە باڵوى دەکەینەوە.

رۆژنامەى دەیلى میلى بڕیتانى باڵویکردەوە، دیڤید گریسر تەمەن 47 ساڵ، لەماوەى 11 ساڵى راب��ردوودا زیاتر لە 5000 جۆر بەجۆرێکە ژیانیشى خ��واردووە، مێرووى مێروو ئالودەى خواردنى بەتەواوەتى کە پێى دەوروب��ەر کەسانى تەنانەت بووە،

لەوبارەیەوە نەخۆش. یان شێت دەڵێن بەالیانەوە مرۆڤەکان دەڵ��ێ��ت، دیڤید ئاساییە کاتێک گیاندارێکى ئاوى دەخۆن، بەاڵم کاتێک باس لە خواردنى مێرووییەک دەک��رێ��ت ک��ە ل��ەن��او خ��ۆڵ دا دەژێ��ت،

کارەکەیان بەالوە قێزەونە.

ماوەی بۆ گەر دەزان��ی��ت، ئایا کەسێکدا بە ب��اوەش چرکە 20هۆرمۆنی ل��ەش ئ���ەوا بکەیت کە دەردەدات )ئۆکسیتۆسین( وات لێدەکات زیاتر متمانەت بەو

کەسە هەبێت.خواردنێک هەموو دەزانیت، ئایا هەندێکیان دەب��ێ��ت، خ���راپ تا دەخایەنێت زۆر ماوەیەکی هەنگوین ب��ەاڵم دەب��ن، خ��راپ هەرگیز خراپ کە تاکە خواردنە

نابێت.فێندەر لیۆ دەزان���ی���ت، ئ��ای��ا لە کارەبایى گیتاری داهێنەری فێربوونی هەوڵی زۆر ژیانیدا هەرگیز بەاڵم گیتاریدا، ژەنینی

فێرنەبوو.ئایا دەزانیت، ئەو دوو ئەندامەی گەشەکردن لە هەرگیز کە لەش

ناوەستن لوت و گوێیەکانن.هیچ دارێک گەر دەزانیت، ئایا گەاڵشى پێوە نەبێت مانای ئەوە نیە کە ئەو دارە ڕۆڵی نەبێت لە پاککردنەوەیدا، هەواو پااڵوتنی سااڵنە گەاڵ بێ دارێکی بەڵکو هەوادا لە پیسی کیلۆگرام 25

کۆدەکاتەوە.ئەندامەی ئ��ەو دەزان��ی��ت، ئایا لەش ووزەی زۆرترین کە مرۆڤ بەتەنها کە چاوە! بەکاردەبات 25%ی وزەی لەش بەکاردەبات.

ئایا دەزانیت، چاوی باڵندە توانای

ڕەنگەکانیان ج��ی��اک��ردن��ەوەی توانای کە باڵندە تاکە نیە, جیاکردنەوەی ڕەنگەکانی هەیە,

چاوی کونەپەپوە.ئایا دەزانیت، بااڵ بەرزترین مرۆڤ ل��ە م��ێ��ژوودا )ڕۆب���ەرت وادل��ۆ(ئەمریکیە. هاواڵتیەکی کە یە لەدایکبووە 1918 ساڵی وادلۆ تەمەنی لە و 1940دا لەساڵی و 22 ساڵیدا کۆچی دوایى کردووە. دەگەیشتە وادلۆ ڕۆبەرت درێژی سانتیمەتر! 72 و م��ەت��ر 2تەمەنی لە کێشیشی هەروەها 21 ساڵیدا 223 کیلۆگرام بووە.

بەردەوام مرۆڤ هەوڵى ئەوە دەدات کە خانووەکەى لەسەر شێوەى ڕووبەرێکى

دروس����ت ب��ک��ات، گ���ەورەو ف��راوان ح���اڵ���ەت���ێ���ک���ى ک�����ەچ�����ى ل��ە ئ��ەن��دازی��ارێ��ک��ى دەگ����م����ەن����دا »ف�������ان ب��ۆل��ى ئەڵمانى بەناوى بە م���ان���ت���زی���ل« ه���ەڵ���س���اوە لە ک���ارێ���ک���ى ج��ی��اوازت��ر ئ�����ەوی�����ش خ���ەل���ک، دیزاینى ئ����ەوەی����ە کە خ��ان��ووى لە بچووکترین

ڕووى ڕووبەرەوە دایناوە، ئەم خانووە ڕووبەرەکەى تەنها یەک مەتر دووجایە، لە دەگمەنە حاڵەتێکى ئەمەش کە دروستکردنى خانوودا و ژماریەک کەل تێدایە، گرنگى و پێویست پەلى و بۆ ئاسانى بە دەتوانرێت ه��ەروەه��ا هەموو شوێنێک بگوازرێتەوە، لەالیەکى تریشەوە دەتوانرێت بکرێتە نووسینگە یان دووکان و یان شوێنى نان خواردن.

سەردانەکەى کورد بۆ بەغدا و چەند سەرنجێک

جارێکى تر بۆ گفتوگۆکردن لەسەر ئەو پەسەندکردنى ل��ەدواى کە کێشانەى بودجەى ئەمساڵى عیراق لەنێوان کورد و حکومەتەکەى مالیکى هاتە ئاراوە، پێش چەند رۆژێک وەفدێکى بااڵى سیاسى کورد، گەیشتنە بەغدا و دواتریش ئەوە باڵوکرایەوە کەدەرئەنجامى سەردانەکە، رێکەوتنێکى حەوت خاڵى لێکەوتۆتەوە، نییە یەکەم ج��ارى ئەمە بێگومان شاندى بااڵى هەرێمى کوردستان بگەنە بەغدا و تاوتوێى ئەو پرس و مەسەالنە بکەن کە بۆتە یەکێک لەبەربەستەکانى بەردەم پەیوەندییەکانى هەرێم و خودى لەو هەرچەندە وەزی����ران، س��ەرۆک لێدوانى جیاواز دەدرێت و بارەیەشەوە نەکراوە و وەها رێکەوتنێکى دەوترێت تەنیا گفتوگۆکان زارەکى بوون، بەاڵم ئەوەى گرنگە ئەوەیە کە ئەو سەردانە هات بارگرژییانە ئاڵۆزى و ئەو دواى سونەنشیندا، ناوچەیەکى لەچەند کە رووبەڕووبونەوەى پێکدادان و ئاستى ن��ێ��وان ه��ێ��زەک��ان س��وپ��اى ع��ی��راق و چ��ەک��داران��ى گ��روپ��ە س��ون��ی��ەک��ان و ع��ەش��ای��ەرەک��ان دۆخ��ەک��ەى ب��ەرەو ئەوپەڕى نادیارى مەترسیدار برد، واتە لەو سەروبەندەدا کورد چووەوە بەغدا، ئاگایانى کە ئەوەش بەبڕواى زۆربەى رەوشەکە، مەبەستێکیان بۆ ئەوە بووە مالیکى و بداتە پەیامە ئەو کورد کە شیعەکان، کە لەگەرمەى رووداوەکان و حکومەتى نێوان سیاسى تەنگژەى ناوەند و سونەکان، نزیکترین هاوپەیمان کاتێک ئ���ەوەش ک���وردە، شیعە بۆ دەچێتە چوارچێوەى جێبەجێکردنەوە کە داواکارییەکانى پشتگوێ نەخرێت و لەماوەکانى ج��ی��اوازت��ر بەواقیعى و دۆستانەى مامەڵەیەکى راب����ردوو، راستگۆیانەى لەگەڵدا بکرێت، لەالیەکى پشت ترى خوێندنەوەیەکى تریشەوە هەرێم بااڵکەى شاندە سەردانەکەى مەبەستیەتى مالیکى کە ئ��ەوەی��ە، لەگەڵ نزیکبونەوەى لێک بەهۆى بەتایبەتیش بەنەیارەکانى و ک��ورد، عێراقیە لیستى سونەکان و الیەنە ت��ەن��گ��ژەی��ەک ه���ەر دواى ب��ڵ��ێ��ت، دانیشتنى کۆبونەوە و لەرێى دەکرێت قسە و کێشەکان لەسەر رووب��ەڕوەوە بەواتایەکى بکرێت، جدیانەتر باسى تر، مالیکى دەیەوێت بڵێت، هەرچەند ترۆپک، ئاستى بگەنە کێشەکان بێن و ئێوە دەب��ێ��ت دواج���ار ب���ەاڵم لەگەڵمدا دابنیشن، هەروەک ئەوەشى لێدەخوێندرێتەوە کە سەرۆک وەزیران خۆى وا نیشان دەدات، کە بەردەوام بکاتە ناوەند بۆ گەڕانەوە دەیەوێت قەیرانەکان و چارەسەرکردنى مەرجى سیاسیەکان، بەناکۆکیە کۆتاییهێنان بەاڵم ئەوەى دەبێت بەوردى تەئکیدی لەسەر بکرێتەوە، برییتە لەوەى یەکەم: بااڵى سەرکردایەتى نابێت هەرگیز کورد، تەنیا بەسەردانەکان وا تێبگات چارەسەر کێشەکان دەتوانێت کە بکات لەگەڵ بەغدا، چونکە بەدرێژایی چەندین ساڵى دواى پڕۆسەى ئازادى، وەک هێشتاش بەغدا و چۆتە ک��ورد خۆى مافەکانى دەویسترێت، ئەوەى ج��ۆراوج��ۆرى بەڵێنى پ��ێ��ن��ەدراوە و پێدراوە، بەاڵم جێبەجێنەکراوە، دووەم : ئەمجارە باشترین دەرفەت لەبەردەم ناکۆکیەکانى چونکە ک���وردای���ە، هەیە، بەردەوامى سونە« »مالیکى و پشتى نابێت زارەک��ى بڕیارى بۆیە بەنووسراو بەڵکو ببەسترێت، پێ بەدەستهێنانى زام��ن��ى دەت��وان��رێ��ت م��اف��ەک��ان ب��ک��رێ��ت، س��ێ��ی��ەم: وەک لەنێوان لیژنەیەک چەند باسدەکرێت کورد و بەغدا پێکهێنراوە، بەاڵم گرنگ لیژنەکان، ن��او کوردەکانى ئەوەیە بگەیەنە مەبەستەکانیان راشکاوانە کە بێت روون ال ئەوەیان بەرامبەر و کات کوشتن و یاریکردن بەکات لەالیەن گەلى بۆ سودێکى هیچ ن��اوەن��دەوە، کورد نابێت و دواجاریش راستیەکان بۆ

رایگشتى عیراقى ئاشکرا دەبێت.

رێبین حەسەنئا: ژاڵە محەمەد

عامر زەییان و ئەلبومێکى نوێىڕۆتانا، ماڵپەڕى هەواڵێکى بەپێى زەییان، عامر لوبنانى گۆرانیبێژى تەواو نوێى ئەلبومێکى کارەکانى کردووەو بەمن زوانە باڵو دەبێتەوە. شارى لە ئێستادا لە زەی��ی��ان

تورکیا واڵتى ئەستەنبوڵى دەرهێنەر لەگەڵ ی��ەو

سەرقاڵى ماروق ال سەعید نوێیە کلیپێکى وێنەگرتنى کە کارێک دەبێت لە ئەلبومە نوێکەی. لە درێژەى چاالکییە هونەرییەکانیشیدا زەییان لە

بۆ سویسرا دەچێتە داه��ات��ودا ئاهەنگى کۆمەڵێک ئەنجامدانى گۆرانی و میوزیک. عامر زەییان ڤیدیۆکلیپەو چەندین خاوەنى ناوى بە ئەلبۆمى دوایین دن���ی���ەت ع��ش��اق لە دا 2011 س��اڵ��ى

باڵوکردەوە.