rebazi azadi 744

www.jamawarnews.com 744 : ژمارهڕەپە 8 32 ساڵینیی زای2013/04/09 کوردی2713/ لێوە/خاکە20 مة سێشەمەریدەکاتی کوردستان د دیموکراتیالیستە حزبی سۆس سیاسییەکی هەفتەنامەیاتۆرەى سەدام ئەو دیکت7 لوستمان کرد ئێمە در هەڵبژاردنى ئەنجومەنى دیکەىدێکى ئومێ پارێزگاکان و6 ل کوردین بەەنگ بدە بۆ چی دستی لەلی)حسدک( دەکانی کاندیوەەتی و پێکە برایمانی هاوپەی4 ل ژیان؟و لە مێژووی عێراقدارنگ بو ڕۆژێکی گ2003/4/9 وهویهود مهکتهبى سیاسى کۆبوهحم حاجى م بهڕێز محهمهدى بهسهرپهرشتى ڕۆژی سهرلهبهیانىى10 کاتژمێر بهڕێز سهرپهرشتى به2013/4/7 مهکتهبىهحمود م حاجى محهمهدى دیموکراتىیالیست سیاسى حزبى سۆس خۆى ئاسایىوهىونه کوردستان کۆبومدا. ئهنجاێزگرتن لهه به ساتێک روهکونه کۆبوان دهستى پێکرد،هید گیانى پاکى شهاتهسى دواین پێشهر مهکتهبى سیا دوات و کوردستانهرێمى ه سیاسییهکانىت�وێ کرد،ق و ناوچهکهى ت�اوو عێرا به عێراق سیاسییهکانى ناکۆکییههرێمىێوان ه گشتى و ناکۆکییهکانى ن تیشکىاد به وردىستان و بهغد کوردهمیشه مهکتهبىک هرو وه خرایه سه که باشترینى کردهوه سیاسى تهئکیدگۆوسهرى کێشهکان گفتو بۆ چاره رێگه زان�را حکومهتى بهپێویست دیالۆگهوه جێبهجێکردنىندى پابهند بێت ب ناوهبێته دهامهکان کهورو رێککهوتنن دهستویوهندیىێزکردنى پههکردن و به هۆى زامن و سیاسییهکانیهنه هێزوێوان نت بۆ سهرلهنوێرنگیش دهبێارێکى گ هۆکرامى وى سهقامگیرى و ئاوه گ�هران�ه گهلىن بۆ تهواوىوهژیا ئاشتى و پێکهوه .اتهکانیهگشت پێکه عێراق به مهکتهبى سیاسىکهداوهونههر له کۆبو هومهنى ئهنجوهڵبژاردنى ه له باسىنى عێراق کرد، بهپێویستى پارێزگاکایهکىشێوهییهکان به ئهمنێزه زان�را هکمهتر دۆخى ئاسایشى ئهورو تۆ باشتا دهکرێتنى تێدهڵبژاردى ه پارێزگاکانه لیستىرنگى گه�اروه�ه ه بپارێزێت، باسى»وه ژی��انب�رای�هت�ى و پێکه« ى بهپێویستىو مهکتهبى سیاس لێوهکرارنگى بهویهک باشتر گ وهمو ه زانى کهاشى له کوردانىهن و داونانه بدهڵبژارد هوتینێکى زۆرهوه ئهو ناوچانه کرد بهگرنداردنهکاهڵبژاو هرى له بانگهشه بهشداین کورسىترێت کورد زۆر بتوانر بکهن تااو خزمهتکردن بهێنێت لهپێنست بهده بهودا.هاتونه له دانى ئهو پارێزگایا دانیشتواب���ارهى م��هک��ت��هب��ى س��ی��اس��ى ل���ههرێمى هوىه�ات�و داردنهکانىهڵبژا هیستى زانى بهزوویى کوردستان بهپێووهمو بکرێت و ه کار بۆ ئهو مهبهستهاتێکى ک لهسهر سیاسییهکانیهنه پهرلهمانى بکهن و لهرێگهىنجاو رێک گو بۆ پێویستىهنگاوى هوه کوردستانه بنرێت.هکانى پێشکهوتنب�ارهى ل�هه�اروه�ه هوهرنگییهرد له ناوچهکه بهگ دۆزى کوشتى ک�را له ب�اس له گفتوگۆکانى ئا بهپێویستى و کوردستانورى ب�اک�و تا ئهو کردهگى بنرێتهنگاوى زانى هوه بچێترو باشتر بهڕێ پرۆسهیه خێرات بکرێت،س��هرس�ى ک��ورد چ��اره و پ�ریا کردوا باسیشى له دۆخى سورهروهه هته سهرجهم که پێویسى کردهوه تهئکیدیان یهکڕیزى نێوانه سیاسییهکانیهن هوڵى ههکى ئاشتیانهشێوهی بپارێزن و بهیان بدهن.انى مافهکانستهێنده بهب��ردووى دهزگاونى راکییهکا کارو چا ترىوهرێکى ته ح�زب، ئۆرگانهکانىو، مهکتهبى سیاسى بوکهىوهونه کۆبوستخۆشى لهو بهرنامهوا وێراى دهاید تی خزمهتکردنى ب�ۆکیانهى چا ک��ارو نوێى، بهرنامهى نیراوهماوهرکانى جه داوا راپهڕاندنىو خێراتریش لهپێناکردن کارهکان باسىى دهزگاو ئۆرگان کارو بهرنامه سهرجهم سیاسى مهکتهبىهکراو لێوسپارد کار لهسهر بهرنامهىنى را دهزگاکار پێشخستنىمه بکهن بۆ زیاتێ و تۆک نویان. کارهکانهرێمیی ههتی سهرۆكای رهسمی وتهبێژی سهرۆكی كه كردشكرای ئا كوردستانیۆنی باهكدا بۆ كۆمسی له نامهیهرێم هاری�هك�ان، بڕی�هڵ�ب�ژاردنخ�ۆی ه س�هرب�هبارهیهرێمی كوردستانی لهی ههتی سهرۆكایردنهكانیهڵبژا هونهیڕێوهچو به وادهیونی ئهوڕێوهچوبێ به دهدن كهگهیان پێیڕاێپهڕ نهكات. ت2013/٩/٨ ردنانه لههڵبژا ههتی سهرۆكای وتهبێژیهندراوێكی له راگهیكی دهست كه وێنهیههرێمی كوردستان هدوای« وه، ه�ات�ووهت�و ك�هو~ ی سهربهخۆیۆنی ب��ا كۆمسیوهی ئ��ه13/421 وی ژمارهوسرا به نوهكانهڵبژاردن ه وادهیكردنی دیاری داوای2013/3/ له و پهرلهمانیهرێمرۆكی ههڵبژاردنی سه ه2013/4/٨ دوێنی ك�رد،یان كوردستانان به پشتهرێمی كوردسترۆكی ه سه دووهمی وبڕگهی)4( مادهی بهستن بهیهتی سهرۆكایاسای له ی)10( م��ادهیی200٥ ساڵی له كوردستانهرێمی هۆنی كۆمسیراستهیهكی ئاو، نامهیكراهموار ههكان كردهڵبژاردنخۆی هی سهربه بامهكهداله نا« وه هاتوكهدانراوه له راگهیهیهتی سهرۆكایاری بڕیهرێم، ه سهرۆكی وادهیب�ارهی ل�ه كوردستانیهرێمی هردن�هك�ان�ی�هڵ�ب�ژای هون��هڕێ��وهچ��و ب��هونی ئهوڕێوهچوبێ به دهدن كهگهیان پێیڕا خۆیدا بێتی یاسای وادهیردنانه لههڵبژا هێپهڕ نهكات ت2013/٩/٨ و لهى کوردستان:مى پەرلەمانسۆ کەریم، ئەندا ئااردووەڵێکی شکست خواسی هەو سید لە پرۆسەیەی کور دوور خستنەو پەرلەمانى ئەندامى کەریم، ئاسۆرێ�ک�ى تایبەتىی�دا ک�وردس�ت�ان ل�ە دوە دەک�ات بۆ ئ�ە ئاماژە~ ەکى زۆر باشییوەندیئێستا کورد پە« دا وتانى دنیا هەیە لەگەڵ زۆربەى وردستان لەڕووىى کە کووە بەهۆى ئەمەتە زۆر سەوە ئەمنیەدالە ئێستا« وە دەکاتو هێما بۆ ئەوبرا نار ئاڵۆزسی لە عێراقدا زۆ پرۆسەى سیاێکاننلمنى عێراق و مکێشەکاوە و وە بو بەڵکووەین بە عێراقەایبەت ن تەنها تتانى ترسی و نفونێى ئەقلیمى ولم مرەنێی لەسەلم لە عێراقدا م پەرلەمانى ئەندامى ک�ەری�م، ئاسۆگەیاند ڕا~ بە کوردستانڵنگیراوە، و هەن ماوەارەدا سزاى لە سێدونى سزادانىە بە پێی قانو ئەم یاسایوە ناگرێتەۆرى تیر بوارقی تەنها عێراوەگرێتەى تریش دەۆمەڵێک بوارو ک بەڵک. یانەویت دەیەنانەى کە ى ئەوبارە لەوە سیاسى دووبخەنەد لە پرۆسەى کوریەن ى خستەڕوو هەندێکوە ناوبرو ئەاسید لە پرۆسەى سیێت کور بیانەو هەوڵێکى شکستوە ئەوە درووبخەنەهاتەیەکىورد پێکە کە، چونکاردوو خوانێت ئەو کەس ناتوکى عێراقە ورە سەاسیە لە پرۆسەى سیورەی پێکهاتە گەە، ئینجا ئێستا ک�ورد دوورب��خ��ات��ەو هەیە لەگەڵەکى زۆر باشییوەندی پەوەىدا و بەهۆى ئەتانى دنیا زۆربەى ووە زۆر ل�ەڕووى ئەمنیە کە کوردستانها لە ڕووى خزمەتروەمەتەو هە سە هەلى زۆروەانەبەرهێنزاریى و وە گویەکىڵقاندووە ئێستا ژمارە باشی خویەکان لە هەرێمىرى کۆمپانیا بیان زۆن و پ��ڕۆژەىک��ە ک�وردس�ت�ان ک��ار دەە شوێنى جوگرافىکەن، وان دەبەرهێن وە کەن واى ک��ردووە هەرێمى کوردستا3 لرنگى هەبێت.ەیەکى گ پێگەت بە ~ تایبانى عێراق :وێنەر، ئەندامى ئەنجومەنى نل عەبدوڵ عادە بەدیلمان هەبێتە پێویست بکشێتەو حکومەترد لە پەرلەمان و ئەگەر کو، ئ��ەن��دام��ىل ع��ەب��دوڵ��ا ع����اد لە عێراقەرانىوێن ن ئەنجومەنى~ رێ��ک��ى ت�ای�ب�ەت�ىی��دا دیعەشش« وە دەک�ات بۆ ئ�ە ئاماژەدا پێویستى بە کوردوه�ات�و لە دا دەبێتوە دەک��اتو هێما ب��ۆ ئ���ەوب��را ن��ا�ى منونس��ەدری��ەک��ان ب�ە ب�ۆچ�و« رەىاتێک بەان هەیە ک سیاسەتێکی ئەوانوە دژ بە مالیکى بەهێز ئەبن ئەى خۆیان سازش ئەکەن لە مەرجەکاندەگرنکان وەرود لە قەیرانە سو و، ئەندامى ئەنجومەنىل عەبدوڵ عاد~ انى ع�ێ�راق ب�ەوێنەر ن ئەگەر کەی��ەن تەنهاگەیاند ڕاوەەڵى ی�ەک بگرێت ئە ک��ورد لەگوڵەتى جا دەعەیەەنى شیی تەنها بێت کەیەنێک یاسا بێت یان هەریعەشى شیعە بکات و شوێنەرایەت ندا پێویستى بە کوردوه�ات�و لە داۆمەڵێک ک تێپەڕاندنى بۆ دەبێت��و مەحکەمەى پ���ڕۆژە ی�اس�ا وەکروەها و چەندانى تر، هە ئیتیحادىاندنى پڕۆژەو لە کاتى تێپەڕدەبو نە دەرەوەنایە بهاتیودجەدااسای بو ی پ��ڕۆژە�گ�م�ان ب�ە دەنب��وای��ە و دەج��ە ب��دای��ە، چونکەود�اس�ای ب��و یورە ڕووىنکارى زۆر گە بەمە گۆڕاە کرێیها یەکەم جارروە، هەداوە نە زیاد بکرێت و کۆمپانیاکانى نەوت140 ى م��اددەىودج�ەرەه�ا ب�و ه�ەووڵەتى یاساورەها دە و هەد کراوە زیاودجەىویستایە بەشە بو ئەگەر بیوە بکاتە کەم کوردستان هەرێمىم نەیکردنى بیکات، بەا ئەیتوا ئەوعە یەکستە لەگەڵ شی کورد پێوی3ل بگرێت.ەت بە ~ تایبتی حزبی بەعسسە دە2003/4/٩ ڕۆژی لە ساڵی هات. ئەو حزبەیی کۆتای لەعێراقداتی گرتەسەدتاوە دە لە ڕێگەی کو1٩6٨ راقی کردە ژێرنی عێ ساڵ گە دەستوتکردنی تاقیو ڕێگاکانی سەرکستە هەمو دەێرێکی ئەوتۆبردو هەڵدرە عێراقی بە کردەوەری ئەوروەوڵەتی س�ەڵگای نێودە کە کۆمەوە حەوتی نەتەت�ە بخاتە ژێ�ر بڕگەی و بەشێکی عێراق بەمەشوەکان یەکگرتو و بازرگانیگری ئاسمانی و بەرادەی سی بەعس سەرانی شەڕانەی ئەوەستدا لەدنی دراوسێتانی عێراق و و بەسەر خەڵکای تا ئەمڕۆش ماون. کاریگەریەکاندیان سەپان ڕێگاکانیە ترینڕندان ئەو رژێمەی کە دنی عێراق بەگشتیۆمەڵکوژی دژی گە کتی تاقی دەک�ردەوەەتایبە گەلی کورد ب و ڕۆژ رووخا.20 ی کەمتر لەماوە لەو روداوە ساڵ بەسەر ئە10 ئەمڕۆش کەزەی عێراقدارنگەی مێژووی ت�ا مێژوویە گکانی ئەو حزبەکردەت بەشێکی سەرپەڕێ تێدەان لە قەفەسی هەندێکیشیارە دراون لەسێددنی هەرێمیزادکرانی باسە ئان. شایداندا زینارێک هۆک1٩٩1 نین لە ڕاپەڕی کوردستازادی پرۆسەی ئا سەرکەوتنیو بۆ زووتر بو عێراق.ردنەکانی هەڵبژا خۆیداوادەی هەرێم لەجام دەدرێن ئەن

Upload: rebazi-azadi-newspaper

Post on 10-Mar-2016

237 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

Rebazi Azadi 744

TRANSCRIPT

Page 1: Rebazi Azadi 744

www.jamawarnews.com № 744 :هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات № سێشەممة № 20/خاکەلێوە /2713 کوردی № 2013/04/09 زایینی № ساڵی 32 № 8 الپەڕە № ژماره

سەدام ئەو دیکتاتۆرەى ئێمە دروستمان کرد ل7

هەڵبژاردنى ئەنجومەنى پارێزگاکان و ئومێدێکى دیکەى

کورد ل6

بۆ چی دەنگ بدەین بە کاندیدەکانی )حسدک( لەلیستی هاوپەیمانی برایەتی و پێکەوە

ژیان؟ ل4

2003/4/9ڕۆژێکی گرنگ بوو لە مێژووی عێراقدا

به سه رپه رشتى به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود مه کته بى سیاسى کۆبوویه وه ڕۆژی سه رله به یانى 10ى کاتژمێر به ڕێز سه رپه رشتى به 2013/4/7مه کته بى مه حمود حاجى محه مه دى سیاسى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى خۆى ئاسایى کۆبوونه وه ى کوردستان

ئه نجامدا.له رێزگرتن ساتێک به کۆبوونه وه که پێکرد، ده ستى پاکى شه هیدان گیانى دواتر مه کته بى سیاسى دواین پێشهاته و کوردستان هه رێمى سیاسییه کانى کرد، ت��اووت��وێ ناوچه که ى و عێراق به عێراق سیاسییه کانى ناکۆکییه هه رێمى نێوان ناکۆکییه کانى و گشتى تیشکى وردى به به غداد و کوردستان مه کته بى هه میشه وه ک سه رو خرایه باشترین ته ئکیدى کرده وه که سیاسى رێگه بۆ چاره سه رى کێشه کان گفتوگۆو حکومه تى زان��را به پێویست دیالۆگه و ناوه ندى پابه ند بێت به جێبه جێکردنى ده ستوورو رێککه وتننامه کان که ده بێته هۆى زامنکردن و به هێزکردنى په یوه ندیى و سیاسییه کان الیه نه هێزو نێوان هۆکارێکى گرنگیش ده بێت بۆ سه رله نوێ و ئارامى و سه قامگیرى گ��ه ران��ه وه ى ئاشتى و پێکه وه ژیان بۆ ته واوى گه لى

عێراق به گشت پێکهاته کانیه وه .هه ر له کۆبوونه وه که دا مه کته بى سیاسى ئه نجوومه نى هه ڵبژاردنى له باسى به پێویستى کرد، عێراق پارێزگاکانى به شێوه یه کى ئه منییه کان هێزه زان��را ئه و ئاسایشى دۆخى تۆکمه تر باشترو تێدا ده کرێت پارێزگاکانه ى هه ڵبژاردنى لیستى گرنگى ه��ه روه ه��ا بپارێزێت،

باسى ژی���ان« پێکه وه و »ب��رای��ه ت��ى لێوه کراو مه کته بى سیاسى به پێویستى زانى که هه موو الیه ک باشتر گرنگى به و هه ڵبژاردنانه بده ن و داواشى له کوردانى زۆره وه به گروتینێکى کرد ناوچانه ئه و هه ڵبژاردنه کاندا بانگه شه و له به شدارى بکه ن تا بتوانرێت کورد زۆرترین کورسى به ده ست بهێنێت له پێناو خزمه تکردن به

دانیشتوانى ئه و پارێزگایانه له داهاتوودا.م��ه ک��ت��ه ب��ى س��ی��اس��ى ل���ه ب���اره ى هه رێمى داه��ات��ووى هه ڵبژاردنه کانى به زوویى زانى به پێویستى کوردستان هه موو و بکرێت مه به سته ئه و بۆ کار کاتێکى له سه ر سیاسییه کان الیه نه گونجاو رێک بکه ن و له رێگه ى په رله مانى بۆ پێویستى هه نگاوى کوردستانه وه

بنرێت.پێشکه وتنه کانى ل��ه ب��اره ى ه��ه روه ه��ا به گرنگییه وه ناوچه که له کورد دۆزى له ک��را ئاشتى گفتوگۆکانى له ب��اس به پێویستى و کوردستان ب��اک��وورى ئه و تا بنرێت کرده گى هه نگاوى زانى بچێت به ڕێوه باشتر پرۆسه یه خێراترو بکرێت، چ��اره س��ه ر ک���ورد پ��رس��ى و هه روه ها باسیشى له دۆخى سوریا کردو ته ئکیدى کرده وه که پێویسته سه رجه م نێوانیان یه کڕیزى سیاسییه کان الیه نه بپارێزن و به شێوه یه کى ئاشتیانه هه وڵى

به ده ستهێنانى مافه کانیان بده ن.ده زگاو راب��ردووى چاالکییه کانى کارو ترى ته وه رێکى ح��زب، ئۆرگانه کانى بوو، سیاسى مه کته بى کۆبوونه وه که ى تیایدا وێراى ده ستخۆشى له و به رنامه و خزمه تکردنى ب��ۆ چاالکیانه ى ک��ارو داواکانى جه ماوه ر نیراوه ، به رنامه ى نوێى راپه ڕاندنى خێراتر له پێناو کارکردنیش کارو به رنامه ى ده زگاو ئۆرگانه کان باسى سه رجه م سیاسى مه کته بى لێوه کراو ده زگاکانى راسپارد کار له سه ر به رنامه ى نوێ و تۆکمه بکه ن بۆ زیاتر پێشخستنى

کاره کانیان.

هه رێمی سه رۆكایه تیی ره سمی وته بێژی سه رۆكی كه كرد ئاشكرای كوردستان بااڵی كۆمسیۆنی بۆ نامه یه كدا له هه رێم بڕیاری ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ه ك��ان، س��ه رب��ه خ��ۆی سه رۆكایه تیی هه رێمی كوردستانی له باره ی هه ڵبژاردنه كانی به ڕێوه چوونه ی واده ی پێیڕاگه یاندن كه ده بێ به ڕێوه چوونی ئه و هه ڵبژاردنانه له 2013/٩/٨ تێپه ڕ نه كات.

سه رۆكایه تی وته بێژی راگه یه ندراوێكی له ده ست وێنه یه كی كه كوردستان هه رێمی »دوای ه��ات��ووه ك��ه وت��ووه ، ~سه ربه خۆی ب��ااڵی كۆمسیۆنی ئ��ه وه ی هه ڵبژاردنه كان به نووسراوی ژماره 13/421 له 2013/3/2٨ داوای دیاریكردنی واده ی په رله مانی و هه رێم سه رۆكی هه ڵبژاردنی 2013/4/٨ دوێنی ك��رد، كوردستانیان پشت به كوردستان هه رێمی سه رۆكی دووه می وبڕگه ی )4( ماده ی به به ستن سه رۆكایه تیی یاسای له )10( م��اده ی 200٥ی ساڵی له كوردستان هه رێمی هه مواركراو، نامه یه كی ئاراسته ی كۆمسیۆنی

بااڵی سه ربه خۆی هه ڵبژاردنه كان كرد«.نامه كه دا »له هاتووه راگه یه نراوه كه دا له سه رۆكایه تیی بڕیاری هه رێم، سه رۆكی واده ی ل��ه ب��اره ی كوردستانی هه رێمی ب���ه ڕێ���وه چ���وون���ه ی ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ه ك��ان��ی پێیڕاگه یاندن كه ده بێ به ڕێوه چوونی ئه و هه ڵبژاردنانه له واده ی یاسایی خۆیدا بێت

و له 2013/٩/٨ تێپه ڕ نه كات«.

ئاسۆ کەریم، ئەندامى پەرلەمانى کوردستان:

دوور خستنەوەی کورد لە پرۆسەی سیاسی هەوڵێکی شکست خواردووەپەرلەمانى ئەندامى کەریم، ئاسۆ تایبەتى دی��دارێ��ک��ى ل��ە ک��وردس��ت��ان دەک��ات ئ��ەوە بۆ ئاماژە ~باشی زۆر پەیوەندیەکى کورد »ئێستا و دنیادا واڵتانى زۆربەى لەگەڵ هەیە لەڕووى کوردستان کە ئەوەى بەهۆى

ئەمنیەوە زۆر سەالمەتە«.ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات »لە ئێستادا پرۆسەى سیاسی لە عێراقدا زۆر ئاڵۆز بووە و وەکێشەکانى عێراق و ملمالنێکان بەڵکو عێراقەوە بە نین تایبەت تەنها ملمالنێى ئەقلیمى و نفوسی واڵتانى تر

لە عێراقدا ملمالنێی لەسەرە«.پەرلەمانى ئەندامى ک��ەری��م، ئاسۆ ڕاگەیاند ~ بە کوردستان سزاى لە سێدارەدان ماوە و هەڵنگیراوە، سزادانى قانوونى پێی بە یاسایە ئەم ناگرێتەوە تیرۆر بوارى تەنها عێراقی بەڵکو کۆمەڵێک بوارى تریش دەگرێتەوە

.دەیانەویت کە الیەنانەى ئەو لەبارەى

کورد لە پرۆسەى سیاسى دووبخەنەوەناوبرو ئەوەى خستەڕوو هەندێک الیەن سیاسی پرۆسەى لە کورد بیانەوێت شکست هەوڵێکى ئەوە درووبخەنەوە پێکهاتەیەکى کورد چونکە خواردووە،

سەرەکى عێراقە و کەس ناتوانێت ئەو لە پرۆسەى سیاسی پێکهاتە گەورەیە ک��ورد ئێستا ئینجا دوورب��خ��ات��ەوە، لەگەڵ هەیە باشی زۆر پەیوەندیەکى زۆربەى واڵتانى دنیادا و بەهۆى ئەوەى زۆر ئەمنیەوە ل��ەڕووى کوردستان کە خزمەت ڕووى لە هەروەها سەالمەتەو زۆر هەلى وەبەرهێنانەوە و گوزاریى ژمارەیەکى ئێستا خوڵقاندووە باشی هەرێمى لە بیانیەکان کۆمپانیا زۆرى ک��وردس��ت��ان ک��ار دەک���ەن و پ��ڕۆژەى وەبەرهێنان دەکەن، وە شوێنى جوگرافى کە ک��ردووە واى کوردستان هەرێمى

پێگەیەکى گرنگى هەبێت. ل3

تایبەت بە ~

عادل عەبدوڵاڵ، ئەندامى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق :

ئەگەر کورد لە پەرلەمان و حکومەت بکشێتەوە پێویستە بەدیلمان هەبێت

ع����ادل ع���ەب���دوڵ���ا، ئ��ەن��دام��ى لە عێراق نوێنەرانى ئەنجومەنى دی��دارێ��ک��ى ت��ای��ب��ەت��ى ~ »شیعەش دەک��ات ئ��ەوە بۆ ئاماژە کورد بە پێویستى داه��ات��وودا لە

دەبێت«.دەک��ات ئ���ەوە ب��ۆ هێما ن��اوب��راو »س��ەدری��ەک��ان ب��ە ب��ۆچ��وون��ى من بەرەى کاتێک هەیە سیاسەتێکیان دژ بە مالیکى بەهێز ئەبن ئەوە ئەوان لە مەرجەکانى خۆیان سازش ئەکەن و سوود لە قەیرانەکان وەردەگرن«.

عادل عەبدوڵاڵ، ئەندامى ئەنجومەنى ~ ب��ە ع��ێ��راق نوێنەرانى ئەگەر کە الی��ەن تەنها ڕاگەیاند ئەوە بگرێت ی��ەک لەگەڵى ک��ورد دەوڵەتى جا شیعەیە الیەنى تەنها یاسا بێت یان هەر الیەنێک بێت کە نوێنەرایەتى شیعە بکات و شیعەش کورد بە پێویستى داه��ات��وودا لە کۆمەڵێک تێپەڕاندنى بۆ دەبێت مەحکەمەى وەک���و ی��اس��ا پ���ڕۆژە هەروەها تر، چەندانى و ئیتیحادى پڕۆژە تێپەڕاندنى کاتى لە نەدەبوو

دەرەوە بهاتینایە بوودجەدا یاسای و دەب��وای��ە دەن��گ��م��ان ب��ە پ��ڕۆژە چونکە ب��دای��ە، ب��وودج��ە ی��اس��ای ڕووى گەورە زۆر گۆڕانکارى بەمە نەداوە، هەروەها یەکەم جارە کرێی و بکرێت زیاد نەوت کۆمپانیاکانى ه��ەورەه��ا ب��وودج��ەى م��اددەى 140 زیاد کراوە و هەورەها دەوڵەتى یاسا بوودجەى بەشە بیویستایە ئەگەر بکاتەوە کەم کوردستان هەرێمى نەیکرد بەاڵم بیکات، ئەیتوانى ئەوا یەک شیعە لەگەڵ پێویستە کورد

بگرێت.ل3

تایبەت بە ~

بەعس حزبی دەسەاڵتی 2003/4/٩ ڕۆژی لەعێراقدا کۆتایی هات. ئەو حزبەی لە ساڵی لە ڕێگەی کودتاوە دەسەاڵتی گرتە 1٩6٨ژێر کردە عێراقی گەالنی ساڵ دەست 3٥ دەستە هەموو ڕێگاکانی سەرکوتکردنی تاقی

کردەوە عێراقی بەرەو هەڵدێرێکی ئەوتۆبرد ئەو س��ەروەری نێودەوڵەتی کۆمەڵگای کە نەتەوە حەوتی بڕگەی ژێ��ر بخاتە واڵت��ە بەشێکی عێراق بەمەش یەکگرتووەکان بازرگانی و بەرگری و ئاسمانی سیادەی

بەعس سەرانی شەڕانەی ئەو لەدەستدا دراوسێ واڵتانی و عێراق بەسەر خەڵکانی سەپاندیان کاریگەریەکانی تا ئەمڕۆش ماون. ڕێگاکانی ترین دڕندانە کە رژێمەی ئەو بەگشتی عێراق گەالنی دژی کۆمەڵکوژی

دەک��ردەوە تاقی بەتایبەتی کورد گەلی و لەماوەی کەمتر لە 20 ڕۆژ رووخا.

روداوە ئەو بەسەر ساڵ 10 کە ئەمڕۆش عێراقدا ت��ازەی مێژووی گرنگەی مێژوویە تێدەپەڕێت بەشێکی سەرکردەکانی ئەو حزبە

لە قەفەسی لەسێدارە دراون هەندێکیشیان زینداندان. شایانی باسە ئازادکردنی هەرێمی هۆکارێک 1٩٩1 ڕاپەڕینی لە کوردستان بوو بۆ زووتر سەرکەوتنی پرۆسەی ئازادی

عێراق.

هەڵبژاردنەکانی هەرێم لەوادەی خۆیدا

ئەنجام دەدرێن

Page 2: Rebazi Azadi 744

www.jamawarnews.com 2 | ساڵی 32 | ژماره 744 | 2013/04/09 | سێشەممەهەواڵ و ڕاپۆرت

دەنگدان بە لیستى هاوپەیمانى برایەتى وپێکەوەژیان، هەنگاوێکە بۆ سەقامگیرى و بەگژداچوونەوەى تیرۆر

به 2013/4/4 ڕۆژی له به یانى سه ر حاجى محه مه دى به ڕێز ئاماده بوونى مه حمود، ته رمى ئه حمه د بانی خێاڵنى زۆر ژماره یه کى که مه راسیمێکدا له هه رێمى حکومى و حزبى که سایه تى زێدى له ب��وون ئاماده یى کوردستان سه ر خێاڵنى بانى گوندى له خ��ۆى

به شارۆچکه ى ده ربه ندیخان نێژرا.بۆ چرکه یه ک چه ند به وه ستان دواى شه هیدان پاکى گیانى له رێزگرتن به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود تاجه کۆچکردوو گڵکۆى له سه ر گوڵینه ى فایتحه سوره تى خوێندنى دواى داناو کۆچکردوو که کرد ل��ه ی��ه زدان داواى

به به هه شتى به رین شاد بکات.باس مه راسیمه که دا ترى له به شێکى سه رکرده ى خه باتى کارى مێژووى له

خێاڵنى بانى ئه حمه د شیوعى حزبى کرا، دواتر چه ندین وتار خوێندرانه وه ، له وته یه کیشدا به ڕێز محه مه دى حاجى تر جارێکى ئ��ه وه ى وێ��راى مه حمود کۆچکردوو بنه ماڵه ى له سه ره خۆشى ئه و خه باتى راب���ردووى باسى ک��رد، تێکۆشه ره ى س��ه رک��رده پێشمه رگه و حزبى شیوعى کوردستانى کردو ئاماژه ى کرد به په یوه ندى نێوانیان له خه باتى رزگارى گه لى کوردستان کردو مێژووى قاره مانێتى و به خشین و قوربانى دانى نرخاندو ب��ه رز خیاڵنى بانی ئه حمه د رایگه یاند: ده ستکه وته کانى ئه مرۆ به رى ره نج و ماندووبوونى چه ندان سه رکرده و بانی ئه حمه د هاوشێوه ى تێکۆشه رى رزگارى رێگه ى شه هیدانى و خێاڵنى بۆ خ��واس��ت هیواشى کوردستانن،

شه هیدان پاکى گیانى ئاسووده بوونى سیاسییه کان الی��ه ن��ه هێزو ه��ه م��وو

پارێزگارى له و ده ستکه وتانه بکه ن.وتارى مه راسیمه که شدا کۆتایى له پێشکه شکراو کۆچکردو خانه واده ى سه رجه م ئاراسته ى خۆى سوپاسى ڕێکخراوه کان و الیه نه کان و ح��زب ئاماده بووى ج��ه م��اوه رى ت���ه واوى و

مه راسیمه که کرد.خێاڵنى بانى ئه حمه د ئاماژه یه جێى ملمالنێیه کى دواى 2013/3/2٩ له واڵتى له نه خۆشى گه ڵ له سه خت له ڕێگه ى ک��رد دوای��ى کۆچى سوید فرۆکه خانه ى نێوده وڵه تى سلێمانییه وه زێدى له و کوردستان گه ڕێنرایه وه به خاک خێاڵن بانى گوندى له خۆى

سپێردرا.

،2013/4/7 ڕۆژی پێشنیوه ڕۆى به رپرسى عبدالقادر نه وزاد هه ڤاڵ حزبى ه��ه ڵ��ه ب��ج��ه ى م��ه ڵ��ب��ه ن��دى کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست ژماره یه ک جێگرو ئاماده بوونى به پێشوازیى مه ڵبه ند، ئه ندامانى له به رپرسى م.عبدالرحمن له ک��رد کۆمه ڵى ش����اره زوورى مه ڵبه ندى وه فدێکى و کوردستان ئیسالمى

هاوڕێی.له دیدارێکدا باس له دۆخى سیاسى ناوچه که و عێراق و کوردستان زان��را به گرنگ ه��ه واڵن��ه ئ��ه و ک��راو کێشه و چ��اره س��ه رک��ردن��ى ب��ۆ ک��ه ن��اک��ۆک��ی��ی��ه ک��ان��ى ن��ێ��وان الی��ه ن��ه ئ��ارادان له عێراق سیاسییه کانى الیه ن هه موو زان��را به پێویست و کێشه کانى دی��ال��ۆگ��ه وه له رێگه ى ن��ێ��وان��ی��ان چ���اره س���ه ر ب��ک��ه ن و گه النى بۆ ئۆقره یى و سه قامگیرى

عێراق بگێڕنه وه .له به شێکى ترى دیداره که دا باس له کرا هه رێم حکومه تى هه نگاوه کانى به تایبه ت پڕۆژه خزمه تگوزارییه کانى

به ده وروب��ه رى هه ڵه بجه و ناوچه ى زانرا به پێویست له قه ڵه مدراو گرنگ پێویستى خزمه تگوزاریانه ى ئه و ناوچه که ن ج��ه م��اوه رى س��ه ره ک��ى به زوویى جێبه جێ بکرێن و خزمه تى زیاترى دانیشتوانى ناوچه که بکرێت.ته وه رێکى ترى دیداره که باس کردنى

په یوه ندییه دۆستایه تییه کانى نێوان دیموکراتى سۆسیالیست حزبى ئیسالمى کۆمه ڵى و کوردستان کوردستان بوو، هه ردووال جه ختیان له سه ر به هێزکردنى ئه و په یوه ندیانه خزمه کردنى ئامانجى به ک��رده وه

جه ماوه رى کوردستان.

بەر کەوتە ئەنوەر ئازاد کەیوان د. نووسینی لە مێژووییەکان هەڵە کتێبی دیدەی خوێنەرانی. ئەم کتێبە کە لە 140 الپەڕە پێکهاتووە باسی خستنە ڕوو

و ساغکردنەوەی چەند هەڵەیەکی مێژووی دەکات الی کورد.شایانی باسە هەڵە مێژوویەکان گۆشەیەکی هەفتەنامەی ~ بوو کە

بە 42 بەش باڵو کرایەوە.

عه لى خالید هه ڤاڵ ئاماده بوونى به به رپرسى مه ڵبه ندى چه مچه ماڵى حزبى کوردستان، دیموکراتى سۆسیالیست بزووتنه وه ى چه مچه ماڵى ناوه ندى )30( یادى کوردستان خوێندکارانى

ساڵه ی دامه زراندنی کرده وه .له مه راسیمێکدا که بۆ ئه و مه به سته به رچاو ژماره یه کى تیایدا سازکرابوو، ئاماده یی شاره که خوێندکارانى له جۆراوجۆر چاالکیی چه ندین ب��وون

پێشکه ش کرا.وێنه و چه ندین مه راسیمه دا له و هه ر تابلۆى شێوه کارى نمایشکرا که تواناو ئه و الوانى و خوێندکاران لێهاتوویى

ده ڤه ره ى ده رده خست.

له الیه ن مه راسیمه که شدا له کۆتایى به سه ر خ��ه اڵت عه لی خالید هه ڤاڵ ژماره یه ک له خوێندکارانى به هره مه نددا ناوه ندی خۆشیه وه الى دابه شکراو

چه مچه ماڵى بزووتنه وه ی خوێندکارانی به سه ر تایبه تى خه اڵتی کوردستان,

خوێندکاراندا دابه ش کرد.

وه زاره ت��ى راگه یاندنى به ڕێوه به رى ئ��ه وق��اف رای��ده گ��ه ی��ه ن��ێ��ت: ژم��اره ى 4٨00 له کوردستان مزگه وته کانى ن��زی��ک ده ب��ێ��ت��ه وه و ده وڵ��ه م��ه ن��د و ملیار 100 نزیکه ى خێرخوازانیش مزگه وت دروستکردنى بۆ دیناریان

خه رج کردوه .به ڕێوه به رى نه قشبه ندى م��ه ری��وان و ئ��ه وق��اف وه زاره ت����ى راگه یاندنى هه رێمى حکومه تى ئاینى کاروبارى

ئێستا رای��گ��ه ی��ان��د: ک��وردس��ت��ان له سه ر م��زگ��ه وت 4700 ل��ه زی��ات��ر ب��ه ڕێ��وه ب��ه رای��ه ت��ی��ه ک��ان��ى ئ��ه وق��اف کوردستان هه رێمى له سه رتاسه رى مزگه وتى ٨٥ له زیاتر کراوه و تۆمار و دروس��ت��ک��ردن له حاڵه تى ت��ری��ش ئه و بیناسازیدان،«به ته واوبوونى مزگه وته کانى ژم��اره ى مزگه وتانه ش هه رێمى کوردستان له 4٨00 مزگه وت

نزیک ده بێته وه «.

ساڵى له هه شت وتیشى: نه قشبه ندى ب��ارى باشبوونى ب��ه ه��ۆى راب����ردودا ئابوورى خه ڵکى کوردستان و خواستى زۆرى خه ڵک بۆ دروستکردنى مزگه وت زیاتر له ٨00 مزگه وت له الیه ن خێرخواز کوردستانه وه ده وڵه مه نده کانى و پێناوه شدا ل��ه م و ک���راوه دروس���ت عیراقیان دینارى ملیار 100 نزیکه ى بۆ دروستکردنى ئه م مزگه وتانه خه رج

کردوه .

سااڵنه ى ڕاپ��ۆرت��ى دواهه مین به پێى به سه ر په نابه رانى بااڵى کۆمیسیۆنى له ساڵى 2012 یه کگرتووه کان، نه ته وه به ڕه گه ز هاواڵتى 1٩600 نزیکه ى دا له په نابه رێتیان مافى داواى عێراقى کردووه جیهان پیشه سازیه کانى وواڵته په ناخوازانى ژماره ى ڕێژه ى به مه ش .که ،2011 ساڵى به ب��ه راود به عێراق

23700 په ناخواز بوون، که میکردووه . له عێراق دابه زینه وه شه ، ئه و به هۆى وواڵته دا پێنج ئه و پێشه وه ى ڕیزبه ندى نه ماوه که هاواڵتیه کانیان زۆرترین داواى کردووه پێشکه ش په نابه رێتیان مافى ودابه زیووه بۆ پله ى حه وته م له کاتێکدا له ساڵى 2011 دا له پله ى سێیه مدا بووه . له گه ڵ ئه وه شدا هێشتا نزیکه ى له سه دا

جیهان په ناخوازانى هه موو چ��وارى به ڕه گه ز عێراقی بوون له ساڵى 2012 دا. کۆچى ڕێکخراوى زانیاریه کانى به پێى دا، 2012 له ساڵى نێوده وڵه تیش، بۆ ک��ردووه ئاسانکارى ڕێکخراوه ئه و گه ڕانه وه ى خۆبه خشى 2226 په ناخوازى ژم��اره ى ب��ه وه ش و عێراق بۆ عێراقى 2003 ساڵى که له په ناخوازانه ى ئه و ه وه خۆبه خشانه گه ڕاونه ته وه بۆ عێراق هاوکارییان و بۆکراوه ئاسانکاریان و ڕێکخراوى الی��ه ن له ک��راوه پێشکه ش 237٩3 گه شتۆته نێوده وڵه تى کۆچى

که س. کۆمیسیۆنى ڕاپۆرته که ى به پێى هه ر ب��ه نه ته وه ب���ااڵى پ��ه ن��اب��ه ران��ى س��ه ر ب��ه رده وام��ى به هۆى یه کگرتووه کان،

ئه و ژماره ى سوریاوه ، توندوتیژیه کانى مافى داواى که سوریانه ى هاواڵتیه پێشکه وتوو وواڵتانى له په نابه رێتیان سێ نزیکه ى 2012 ساڵى بۆ ک��ردووه ئه وه نده زیادیکردووه ، که 24٨00 که سن، به به راود به ساڵى 2011 که ته نها ٨٥00 له سوریا ب���ه وه ش ب���وون. په ناخواز که وواڵتانه یه ئه و دووه م��ى ڕیزبه ندى بۆ مافى داواکاریان هاواڵتیانى زۆرترین په نابه رێتى پێشکه ش کردووه بۆ ساڵى

.2012ریزبه ندى ئه و پێج وواڵته ش که زۆرترین وواڵتانى به پێشکه شکردووه داواکاریان پێشکه توو بۆ ساڵى 2012 ، ئه فغانستان، س��وری��ا، س��رب��ی��ا)وک��ۆس��ۆڤ��ۆ(، چین،

پاکستانن.

محه مه دى به ڕێز 2013/4/4 ڕۆژی ه��ه ردوو س��ه ردان��ى مه حمود حاجى خوێندکارانى بزووتنه وه ى ڕێکخراوى ک��وردس��ت��ان و ڕێ��ک��خ��راوى الوان��ى سکرتێرو له گه ڵ ک��ردو کوردستانى یادى ڕێکخراوه که هه ردوو ئه ندامانى

30 ساڵه ى دامه زراندنى کرده وه .گوڵى چه پکه پێشکه شکردنى دواى ئه ندامانى سکرتێرو به وه ف��ا رێ��زو وته یه کدا له ڕێکخراوه که ه��ه ردوو ب��اس��ى ل��ه م��ێ��ژووى دام��ه زران��دن��ى بنارى له ک��رد ڕێکخراوه دوو ئ��ه و

قۆناغێکى و ل��ه س��ه رده م و قه ندیل سه رگه رمى کورد گه لى که سه ختدا رووب���ه رووب���وون���ه وه ى گ��ه وره ت��ری��ن دیکتاتۆرى ناوچه که بوو که به ئاگرو قڕکردنى و له ناوبردن هه وڵى ئاسن به ڕێزیان ده دا، ک���وردى میلله تى رای��گ��ه ی��ان��د: ل��ه و ده م���ه دا ه���ه ردوو ڕێ��ک��خ��راوى الوان���ى ک��وردس��ت��ان و کوردستان خوێندکارانى بزووتنه وه ى له رێگه ى و خه بات مه یدانى هاتنه شانبه شانى هزریانه وه بیرو و قه ڵه م چین و توێژه جیاوازه کان رووبه رووى

ئه و رژێمه دیکتاتۆره بوونه وه .محه مه دى به ڕێز ی���اده دا ل��ه و ه��ه ر حاجى مه حمود به پێویستى زانى وه ک رابردوو هه ردوو ڕێکخراوه که له چۆن داواو و ماف له داکۆکیان به رده وام الوان و خوێندکاران داخوازییه کانى رێچکه ى له بن ب���ه رده وام ک��ردووه بده ن هه وڵ و دیموکراسیان خه باتى له گ��ه وره پێشکه وتنى و داهێنان گشت بواره کان و به تایبه ت له بوارى زانستى به دى بهێنن و ببنه داینه مۆى

پێشکه وتنه کانى ترى گه له که مان.

به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود به شداریی کرد له مه راسیمى به خاکسپاردنى ئه حمه د بانى خێاڵنى

به رپرسى مه ڵبه ندى هه ڵه بجه ى )حسدک( پێشوازیی کرد له به رپرسى مه ڵبه ندى شاره زوورى کۆمه ڵى ئیسالمى

کتێبی هەڵە مێژووییەکان کەوتە بەر دیدەی خوێنەران

به چه ندین چاالکى یادى 30 ساڵه ى دامه زراندنى بزووتنه وه ى خوێندکاران پیرۆزکرا

نزیکه ى 4800 مزگه وت له هه رێم کوردستان هه یه

له سه دا چوارى په ناخوازانى جیهان عێراقین

به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود سه ردانى بزووتنه وه ى خوێندکاران و ڕێکخراوى الوانى کرد

№№

№№

Page 3: Rebazi Azadi 744

www.jamawarnews.com3 | 32 سێشەممە | 2013/04/09 | ژماره 744 | ساڵی

دیدار

لیستى هاوپەیمانى برایەتى و پێکەوەژیان کار دەکات بۆ دەستەبەر کردنى شوێنى نیشتەجێبوون بۆ هاواڵتیان

پەرلەمانى ئەندامى کەریم، ئاسۆ تایبەتى دیدارێکى لە کوردستان ئ��ەوە ب��ۆ ئ���ام���اژە ~دەکات »ئێستا کورد پەیوەندیەکى زۆربەى لەگەڵ هەیە باشی زۆر واڵتانى دنیادا و بەهۆى ئەوەى کە زۆر ئەمنیەوە لەڕووى کوردستان

سەالمەتە«.دەک��ات ئ��ەوە ب��ۆ هێما ن��اوب��راو سیاسی پرۆسەى ئێستادا »ل��ە و ب��ووە ئ��اڵ��ۆز زۆر عێراقدا ل��ە ملمالنێکان و عێراق وەکێشەکانى عێراقەوە بە نین تایبەت تەنها بەڵکو ملمالنێى ئەقلیمى و نفوسی

واڵتانى تر لە عێراقدا هەیە«.

*پ���ڕۆژە ی��اس��ای ق��ۆرخ��ک��ارى بە ماددەى چەند و گەیشتووە کوێ

لێ پەسەند کراوە؟جێبەجێ لێ 10ماددەى ئێستا تا ترى م��اددەى هەندێک و ک��راوە

ماوە کە جێبەجێ بکرێتداوە هەوڵتان ئێستا تا *ئایا نەهێڵن؟ لەسێدارەدان سزاى کە هەموو بۆ پێدەکرێت کارى ئایا بوارى بۆ تەنها یاخود بوارەکان

تیرۆرە؟ من پێشتر لە لیژنەى مافى مرۆڤ لیژنەیە لەو ئێستا بەاڵم ب��ووم، سێدارەدان لە سزاى وە نەماوم، یاسایە ئەم هەڵنگیراوە، و ماوە عێراقی قانوونى سزادانى پێی بە ناگرێتەوە تیرۆر ب��وارى تەنها تریش ب��وارى کۆمەڵێک بەڵکو

دەگرێتەوە .*بەڕێزتان وەکو ئەندامى لیژنەى بۆ کردووە چیتان پەیوەندیەکان لەگەڵ پەیوەندیەکانتان ئەوەى واڵتانى دنیا بە تایبەتى ئەوروپا زیاد بکەن بە تایبەتى کە ئێستا شۆڤێنیەکان الیەنە عێراقدا لە زی��ادب��وون ل��ە ڕوو ڕۆژ ب��ە ڕۆژ دەک���ەن و دەی��ان��ەوێ��ت ک���ورد لە

پرۆسەى سیاسی دوربخەنەوە؟هەندێک ک��ە ب���ەوەى س��ەب��ارەت الیەن بیانەوێت کورد لە پرۆسەى س��ی��اس��ی درووب���خ���ەن���ەوە ئ��ەوە خ����واردووە، شکست هەوڵێکى پێکهاتەیەکى ک���ورد چ��ون��ک��ە

سەرەکى عێراقە و کەس ناتوانێت ئەو پێکهاتە گەورەیە لە پرۆسەى ئینجا دوورب��خ��ات��ەوە، سیاسی زۆر پەیوەندیەکى ک��ورد ئێستا ب��اش��ی ه��ەی��ە ل��ەگ��ەڵ زۆرب���ەى ئەوەى بەهۆى و دنیادا واڵتانى ئەمنیەوە لەڕووى کوردستان کە زۆر سەالمەتەو هەروەها لە ڕووى خزمەت گوزاریى و وەبەرهێنانەوە

خوڵقاندووە باشی زۆر هەلى کۆمپانیا زۆرى ژمارەیەکى ئێستا کوردستان هەرێمى لە بیانیەکان کار دەکەن و پڕۆژەى وەبەرهێنان جوگرافى شوێنى وە دەک���ەن، کردووە واى کوردستان هەرێمى لە هەبێت گرنگى پێگەیەکى کە وزۆرب��ەى ناوڕاستدا ڕۆژه��ەاڵت��ى و شوێن کە ئەدەن هەوڵ واڵتان پێگەى خۆیان لەم ناوچەیە هەبێت هەرێمى ل��ە ئێستا ئەبینین و واڵت 3٥ ن��زی��ک��ەى ک��وردس��ت��ان هەیە نوێنەریان و کونسوڵگەرى کوردستانیش هەرێمى هەروەها و نوێنەرایەتى واڵت 14 لە نزیکەى هەیە، بۆیە پەیوەندیەکانى هەرێمى کوردستان لەگەڵ واڵتانى دنیا ڕۆژ

بە ڕۆژ لە پەرەسەندندایە.دورس��ت ب��ە مالیکى *دەوت��رێ��ت کردنى ئۆپەراسیۆنە سەربازیەکان و تێپەڕاندنى بودجە بە بێ کورد و ب��ە س��ەرب��ازگ��ە ک��ردن��ى واڵت تاکڕەوى ب��ەرەو واڵت دەی��ەوێ��ت ب��ەرێ��ت ل��ە ه��ەوڵ��ێ��ک��ى وەه����ادا

هەڵوێستى کوردستان پەرلەمانى بانگهێشتى ئ��ای��ا دەب��ێ��ت؟ چ��ی یاخود دەک��ات��ەوە ک��وردى الیەنى کۆمەڵگاى ب���ەر دەب��ات��ە پ��ەن��ا

نێودەوڵەتى؟سیاسی پ��رۆس��ەى ئێستادا لە و ب��ووە ئ��اڵ��ۆز زۆر عێراقدا ل��ە ملمالنێکان و عێراق وەکێشەکانى عێراقەوە بە نین تایبەت تەنها بەڵکو ملمالنێى ئەقلیمى و نفوسی وە عێراقداهەیە، لە تر واڵتانى سیاسەتى هەرێمى کوردستان لەم بەوەى بووە ڕاگەیانراو کێشانەدا وە و دەستوور بە پابەندبن کە

تەوافوق بنەماى لەسەر عێراق هیچ ه��ەروەه��ا و بەڕێوەببرێت بێ سیاسی پرۆسەى لە الیەنێک نەبێتە ک��ورد وە نەکرێت ب��ەش لە وە ملمالنێکان، لە بەشێک مالیکیدا ئێستاى سیاسەتەکانى تاک ڕەوى دەببینرێت و دەیەوێت الیەنەکانى نفوسی نەبێت هیچ ت��ر ک���ەم ب��ک��ات��ەوە، ب���ەاڵم بە چارە ڕێگا هێشتا من بۆچوونى ئەوەى پرۆسەى سیاسی بۆ ماوە ڕاستەکەى ڕێگا سەر بهێنرێتەوە ئەمریکاش کە کاتێکدا لە خۆى جارێکى دیکە هاتۆتەوە سەر خەت

بۆ چارەسەر کردنى کێشەکان کە نەک عێراق دێ��ت��ەوە ج��ارە ئ��ەم لە بەڵکو سەربازیەوە ڕووى لە عێراق دێتەوە سیاسیەوە ڕووى چارەسەر کیشەکان ئ��ەوەى بۆ واڵتانى لەگەڵ دەبینین و بکات بۆ هەر ئەبنەوە کۆ ئەقلیمیش

چارەسەرى هەمان کێشە .پ��ڕۆژە کۆمەڵێک ئێستادا *ل��ە یاسا لەبەردەم پەرلەمانن، وەکو پڕۆژە یاسای ئیمتیازى بنەماڵەى شەهیدان و کۆمەڵێک یاسای تر، کە یاسایانەى پ��ڕۆژە ئ��ەو ئایا بۆ پەرلەمانان ئەندام دراونەتە بکرێت بۆ خوێندنەوەیان ئەوەى

کامانەن؟پڕۆژە ٥0 لە زیاتر ئێستادا لە یاسا لەبەردەم ئەندام پەرلەمانانە ئەوەى بۆ لیژنەکانەوە هەموو بە خ��وێ��ن��دن��ەوەی��ان ب��ۆ ب��ک��رێ��ت، بە پەرلەمانیش س��ەرۆک��ای��ەت لەم ئ��ەدات ه��ەوڵ من بۆچوونى پڕۆژە چەند م��اوە کە ماوەیەى وەکو بکات دەر تر یاسایەکى پ��ەی��ڕەوى ن��اوخ��ۆى پ��ەرل��ەم��ان ک��ارى و ک��ەس ئیمتیازاتى و و زیندانیانى سیاسی و شەهیدان پارێزگاکان ئەنجومەنى دەسەاڵتى لە داواش بکرێن، دەر ئەمانە کە ک���راوە لیژنەکان س��ەرج��ەم زیاتر هەوڵى و بکەن پەلە زیاتر ب��دەن ب��ۆ ئ��ەوەى زوو ڕاپ��رۆت��ى خۆیان بنووسن لەسەر ئەو پڕۆژە بە دراوی��ان��ەت��ێ ک��ە یاسایانەى مەبەستەى کە ئەو پڕۆژە یاسایانە

زوو جێبەجێ بکرێت .

ئەنجومەنى ئەندامى عەبدوڵا، عادل نوێنەرانى عێراق لە دیدارێکى تایبەتى دەکات ئەوە بۆ ئاماژە ~بە پێویستى داهاتوودا لە »شیعەش

کورد دەبێت«.دەک���ات ئ���ەوە ب��ۆ هێما ن���اوب���راو »س��ەدری��ەک��ان ب��ە ب��ۆچ��وون��ى من بەرەى کاتێک هەیە سیاسەتێکیان دژ بە مالیکى بەهێز ئەبن ئەوە ئەوان لە مەرجەکانى خۆیان سازش ئەکەن و سوود لە قەیرانەکان وەردەگرن«.

لە کورد وەزیرەکانى *بەکشانەوەى ئەنجومەنى وەزیران لە بەغداد ئەمە و مالیکى ئەوەى بۆ هۆیەک ئەبێتە هەلێک وەک ئەمە یاسا دەوڵ��ەت��ى پڕۆژانەى ئەو ئ��ەوەى بۆ بقۆزنەوە کە هەیانە بەبێ کورد تێیبپەڕێنن؟ پێموایە پاشەکشەى کورد لە ئێستادا ناوەختدایەو کاتى لە ب��ەغ��داد لە ئ���ەو ک��اری��گ��ەرى ک��ە ئ��ەم��ان��ەوێ��ت لە کورد قورسایی کۆندا لە نایبێت، بە بوو زۆر عێراقدا سیاسی پێگەى کورد ئەگەر بڵێین ئەتوانین جۆرێک سیاسی پ��رۆس��ەى لە بکشایاتەوە شکستى سیاسی پ��رۆس��ەى ئ��ەوە ئەبوو، ئیفیلیجى تووشی ئەهێناو بەاڵم ئێستا بارودۆخەکە گۆڕاوە و تا ڕادەیەکى زۆر حکومەتى ناوەند بەهێز شیعەکانیش ه��ەروەه��ا وە و ب��ووە تیادا یەکڕیزیان زۆر بەشێوەیەکى ئەبینرێت لە خاڵە سەرەکیەکاندا کە شیعەکانەوە مانەوەى بە پەیوەندى بۆیە واڵت��دا، بەڕێوەبردنى لە هەیە پێموایە لە ئێستادا کشانەوەى کورد تەنانەت و ناپێکێت خۆى ئامانجى

داناندا یاسا لە دەسەاڵتى پاشەکشە زیان بە کورد دەگەیەنێت، بە تایبەتى لە ئێستادا وەزیرەکانى ڕەوتى سەدر دانیشتنەکانى ن��او گ��ەڕاون��ەت��ەوە بەشدارى و وەزی���ران ئەنجومەنى بە سەدریەکان ئەکەن دانیشتنەکان هەیە سیاسەتێکیان من بۆچوونى بەهێز مالیکى بە دژ بەرەى کاتێک مەرجەکانى لە ئ��ەوان ئ��ەوە ئەبن لە س��وود و ئەکەن س��ازش خۆیان

قەیرانەکان وەردەگرن . بەڕێزتان بۆچوونى ب��ە *ک��ەوات��ە پێتان باشە کورد بگەڕێتەوە بەغداد و چاوپۆشی لە پارەى کۆمپانیاکانى

نەوت بکات؟لەسەر ک���ورد دەب��وای��ە پێموایە حکومەت لە خاک و 140 م��اددەى پەسەند دواى م��ن ب��ک��ش��ای��ات��ەوە ئێمە ئەوەم ووت، بوودجەش کردنى

140 ماددەى مەسەلەى بۆ دەبوایە لەسەر یاخود بکردایە پێداگریمان چوار لە کە پێشمەرگە بوودجەى ملیار کرێی کۆمپانیاکانى نەوت زیاتر ئەبوو ئێمە باشتر بوو لەسەر ئەوانە کرێی جیاتى لە بکردایە پێداگریمان کۆنپانیاکانى نەوت، لەوانەیە هەندێک وابێت پێی کورد سەرکردایەتى لە کرێی کێشەى تەنها مەسەلە کە بەڵکو نەبێت ن��ەوت کۆمپانیاکانى هەندێک کێشەى کەڵەکە بووى نێوان بێت، بەغداد و ناوەند حکومەتى بەاڵم لە هەموو ئەگەرەکاندا پێموایە کە کاتى کشانەوە لە حکومەت باش نەبوو، ئینجا بە تێپەڕاندنى بوودجەش تەوافوقى ک��ە نییە ئ��ەوە م��ان��اى تێکشکاوە، ت��ەواوەت��ى بە سیاسی ماوەى یاسای پڕۆژە ئێمەش چونکە بە تێپەڕاند سەرۆکایەتیەکەمان سێ

بێ ئامادەبوونى دەوڵەتى یاسا .

هیچ بەڕێزتان بۆچوونى بە *ئایا ڕێ��گ��ا چ���ارەی���ەک م���اوە ب��ۆ ئ���ەوەى یەک یاسا دەوڵ��ەت��ى لەگەڵ ک��ورد بگرێتەوە لە چوارچێوەى پەرلەمان و حکومەتدا وەکو هاوپەیمانێکى کۆن؟ تەنها الیەن کە ئەگەر کورد لەگەڵى الیەنى تەنها ئ���ەوە بگرێت ی��ەک یان بێت یاسا دەوڵەتى جا شیعەیە نوێنەرایەتى کە بێت الیەنێک هەر لە داهاتوودا شیعە بکات و شیعەش بۆ دەب��ێ��ت ک���ورد ب��ە پێویستى یاسا پ��ڕۆژە کۆمەڵێک تێپەڕاندنى و ئیتیحادى م��ەح��ک��ەم��ەى وەک���و لە نەدەبوو هەروەها تر، چەندانى یاسای پ���ڕۆژە تێپەڕاندنى کاتى بوودجەدا بهاتینایە دەرەوە و دەبوایە بوودجە یاسای پڕۆژە بە دەنگمان زۆر گۆڕانکارى بەمە چونکە بدایە، گەورە ڕووى نەداوە، هەروەها یەکەم

ن��ەوت کۆمپانیاکانى کرێی ج��ارە بوودجەى هەروەها و بکرێت زی��اد هەروەها و کراوە زیاد 140 ماددەى بیویستایە ئەگەر یاسا دەوڵ��ەت��ى کوردستان هەرێمى بوودجەى بەشە بیکات، ئەیتوانى ئەوا بکاتەوە کەم پێویستە ک��ورد کە نەیکرد ب��ەاڵم

لەگەڵ شیعە یەک بگرێت. نەدەبوایە و بکات نەوت کۆمپانیاکانى شەڕى ئەو بۆ هەیەتى کە قورساییەى ئەو

مەسەلەیە لە دەستى بدایە .*دەوت��رێ��ت ک��ورد ب��ەدی��ل و ت��ر و خیارى ترى ئەگەرێتە بەر ئایا ئەو خیارانە چین جگە لە ژیان لەگەڵ

پێکهاتەکانى ترى عێراقدا؟پەرلەمان لە ئەگەر کورد پێموایە ئ��ەوە ب��ک��ش��ێ��ت��ەوە و ح��ک��وم��ەت پێویستە ڕێگاى بەدیلمان هەبێت بۆ ڕوون بەرچاومان هەروەها و ئەوە عێراق، سیاسی پ��ڕۆژەى بۆ بێت ئێستادا ل��ە ک��ورد پێموانیە وە و هەبێت فشارى کارتێکى هیچ من خ��ۆم بۆچوونى بە ه��ەروەه��ا عێراقدا لە خەریکە ئێستا پێموایە گۆشەگیر سیاسیدا پرۆسەى لە پرۆسەى هیچ چونکە ئەکرێین،

س��ی��اس��ی پ��ەک��ى ن��ەک��ەوت��ووە بە دانیشتنەکانى بۆ کورد نەچوونى پەرلەمان و حکومەت، بەاڵم ئێستا لەسەر هەیە مراهەنەیەک پێموایە بارودۆخى سووریا بەوەى کە ئەگەر بڕوخێت ئەسەد ڕژێمەکەى و بێت بگرێتە دەس��ەاڵت ئۆپۆزسیۆن و

دەست ئەوە فشار لەسەر حکومەتى ئەوەى بۆ ئەبێت دروست مالیکى بگرێتەوە، ی��ەک ک���ورددا ل��ەگ��ەڵ کارێکى ئەوە من بۆچوونى بە کە کردنانە، مراهەنە ئەو نییە باش چاوەڕوانى لەوانەیە هەروەها وە ئەنجامى هەڵبژاردنەکانى ئەنجومەنى بزانن ئەوەى بۆ بکەن پارێزگاکان ئەبن بەهێزتر یاسا دەوڵەتى ئایا یان الواز دەبن کە ئەمەش باش نییە بە بۆچوونى من چونکە هاوپەیمانى یاسا دەوڵەتى لە بریتیە نیشتمانى و بچوکن تر الیەنەکانى هەموو و بەدەست ئ��ەوت��ۆ دەن��گ��ى ناتوانن کورد کە پێموانیە بۆپە بهێنن، هیچ کارتێکى بەهێزى هەبێت ئەگەر بەپێی بکەیت سەربەخۆیش داواى یاسا نێودەوڵەتیەکان سەربەخۆ بوون وەکو ئەوێت نێودەوڵەتى ڕەزامەندى واڵتە زلهێزەکان کە ئەمەشیان بۆ کورد نابێت، چونکە هیچ کامێک لە واڵتانى کورد کە نین ئەوەدا لەگەڵ دراوسێ ڕاستە وەرگرێت، خۆى سەربەخۆی بازرگانى ئاڵوگۆڕى هەندێک ئێستا لە نێوان حکومەتى هەرێم و تورکیادا داوا بە من بۆچوونى بە کە هەیە کوردەوە لەالیەن سەربەخۆى کردنى ئەو پەیوەندیەش نامێنێت، داوا کردنى لە کوردستانەوە لەالیەن سەربەخۆى بۆیە نییە، ئاسان کارێکى ئێستادا پێویستى سەربەخۆى داواک��اردن��ى هەیە بەهێز ئ��اب��وورى ژێرخانى بە ئابوورى ژێرخانێکى کورد پێویستە ئەمەنە بەهێزى هەبێ کە ئەگەر بەشە بوودجەى هەرێمیش لەالیەن بەغدادەوە ببڕێت ئەوا کورد بتوانێت خۆى بژێنێت لە ئێستادا لە ئەوە داخ��ەوە بە کە

هەرێمى کوردستان بوونى نییە .

ئاسۆ کەریم، ئەندامى پەرلەمانى کوردستان:

زیاتر لە 50 پڕۆژە الی پەرلەمانتارانە بۆ ئەوەی خوێندنەوەی بۆ بکرێت

عادل عەبدوڵاڵ، ئەندامى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق :

بۆ دەرکردنی یاسای دادگای فیدراڵی دەوڵەتی یاسا پێویستی بە کوردە

دیمانە: ~

دیمانە: ~

ئێستا لە هەرێمى کوردستان نزیکەى 35 واڵت کونسوڵگەرى و نوێنەریان

هەیە و هەرێمى کوردستانیش لە 14 واڵت نوێنەرایەتى هەیە

تەنها الیەن کە ئەگەر کورد لەگەڵى یەک بگرێت ئەوە الیەنى شیعەیە

Page 4: Rebazi Azadi 744

www.jamawarnews.com 4 | ساڵی 32 | ژماره 744 | 2013/04/09 | سێشەممە

ب��ەدەس��ت بەگشتی ع��ێ��راق گ��ەالن��ی ناخۆشیەوە و ن��ارەح��ەت��ی دەی���ان پشکی زۆرترین کوردیش نااڵندویانە بەجۆرێک بەرکەوتووە، نەهامەتیەکانی لەدوای دروست بوونی دەوڵەتی عێراق وە راب��ردووە س��ەدەى بیستەکانی لە بووە بەرخۆداندا و شۆرش لە کورد لەپێناوى مافە نەتەوایەتیەکانی لەالیەک و دیموکراتیزەکردنی عێراق لە الیەکی هەزار سەدان پێناوەشدا لەو ت��رەوە، رووبارێک بە قوربانی، بوونە ک��ورد خوێن رووبەرووى ئاگر و ئاسن بۆتەوە، ب��ەاڵم ه��ەم��وو ئ��ەو ک��ردەوان��ە نەیان بەر بە شەرەنگێزى روحیەتی توانی کوردا بکەن، نەیان توانی کورد بکەنە نەتەوەیەکی شۆڤێنی نەیان توانی شەری نەتەوەى لە عێراقدا هەڵبگریسێنن نەک

خەباتی ب��ەدرێ��ژای بەڵکو ئەمە هەر رێگایەکی هیچ کورد خوازی رزگ��اری لەگەڵ بەکارنەهێنا قێزەونی نەشیاوى ئەوەشدا جۆرەها چەک و چەندین رێگا سەرکوت بۆ هێنران بەکار شێواز و خەباتی ک��ورد شۆرشەکەى، کردنی بۆیە دیموکراتیەت بۆ ک��ردوە زۆری دەبێت لە هەمووان زیاتر بیپارێزێت و کۆسپەکانی البردنی بۆ بکات خەبات سندوقەکانی کە ئەمرۆ ب��ەردەم��ی، دەنگدان کراونەتە پێوەر لەهەرکات زیاتر و وبوون بچین، بەدەنگیەوە پێویستە هەموو بۆ ناوچانە لەو کورد رێ��ژەى الیەک بسەلمێنین دڵنیاشم لەوەى یەک لیستی کورد لە ناوچە کوردستانیەکانی ه��ەرەزۆری خواستی هەرێم دەرەوەى و دەن��گ وە هەرێمە، دانیشتوانی ژیان بەیەکەوە گرەنتی کورد رەنگی بۆ هەوڵێکە وە تەبایە و ئاشتی و

ئاسای کردنەوەی ژیان لەو ناوچانەدا، لەروانگەى کۆتای هێنان بە نا ئارامی و پێشخستنی کشتوکاڵ و ئاودێری و کار، هەلی دۆزینەوەى و پیشەسازى برایەتی هاوپەیمانی لیستی لەناو حزبی کاندیدەکانی پێکەوەژیان و کوردستان دیموکراتی سۆسیالیست و خۆر خەم خەڵکانی کە دەبینرێن بەئەزموون و دەست پاک و ئەکادیمین لەسەر رێبازى سەیدا و بەخوێنی تازەوە هاتونەتە پێشەوە دەیانەوێت خزمەتی بەو دەنگدان بۆیە بکەن ناوچەکانیان کاندیدانە دەنگدانە بە ئاشتی و تەبای و فیداکاری وخستنە پێشی بەرژەوەندی گشتی و لەخۆ بوردوی، مێژووش شاهیدی و سەرکردەکانیەتی کادیر پێشمەرگەو کە چەندە بوێرو لەخۆ بووردوو بوون، رۆلێێکی ک��ە سۆسیالیست ح��زب��ی لەهەڵگریساندنەوەى هەبوو سەرەکی

ش��ۆرش��ی ن���وێ وه��ەرل��ەس��ەرەت��اوە و چیاکان رووی��ان��ک��ردە کادیرەکانی نەبەردی وەه��ەزاران پێشمەرگە بوونە جۆراوجۆریان تۆمارکرد، بەدیدگای نوێ و واقعبینانە سەیری بارودۆخی عێراقی سیاسەتی لە باش توانیویەتی کردوە لێکدانەوە و تێبگات دەوڵ��ەت��ی نێو بکات، بابەتەکان وردودرش��ت��ی ب��ۆ کوردستانی ب��ەرەی لەدروستکردنی بینیوە س��ەرەک��ی و گ��رن��گ رۆڵ���ی 1٩٩1دا بەهاری لەراپەرینی پاشانیش لەیەکەم بوو، هەرەگرنگ بەشدارێکی دیموکراتیەتدالەهەڵبژاردنی پرۆسەى 1٩٩2 لەساڵی کوردستان پەرلەمانی بەشداربووە ئەنجامەکەشی قبوڵکردووە ج��ەم��اوەر ک��ە واب���ووە پێی چونکە سۆسیالیست لەبریاردانداحزبی ئازادە وابووە کەباشترین رێگاىخەبات بروای کوردلەعێراقدا پرسی بۆچارەسەری

خەباتی ئاشتی و مەدەنیە بەاڵم کاتێک دیکتاتۆرەکان رێگای مەدەنی دادەخەن ئەوکات جەماوەر مافی خۆیەتی بەرگری ل��ەدوای سۆسیالیست بکات لەخۆی بۆی هێندەى عێراق ئازادی پرۆسەى داکۆکیکارێکی لولبێت بۆی و کرابێت ئازادی و دیموکراتیەت سەرسەختی ئاینزا و ئاین و کەمەنەتەوەى ومافی بروای ه��ەروەک بووە جۆراوجۆرەکان ئاشتیانە ژیانی بەیەکەوە بە تەواوی دژی هەیە یەکسانی بنەمای لەسەر چەوساندنەوەیەکە ج���ۆرە ه��ەم��وو بنەمای ئەوچەوساندنەوەلەسەر جا ی��ان رەگ��ەزی ن��ەت��ەوەى ی��ان ئاینی بەرجەستەکردنی بۆ کاردەکات بێت دابین و کۆمەاڵیەتی دادپ����ەروەری لەبوارەکانی یەکسان هەلی کردنی و ئ��ی��داری بەرپرسیاریەتی و ک��ار پێشی ه��ەروەک ئابووری، و سیاسی

تایبەت کەرتی گەشەکردنی کە وایە کۆمەڵگاو چینەکانی گەورەکردنی بۆ چینایەتی ج��ی��اوازى تۆخکردنەوەى دەگەیەنێت وواڵت ئایندەى بە زی��ان پ���ەروەردە کەرتەکانی دەبێت بۆیە تا خ��ۆراک کۆبۆنی و تەندروستی و لەبەردەستی درێژ و دوور ماوەیەکی دەوڵەتدا بمێننەوە هەروەک دابینکردنی خەڵکانی بۆ بوون نیشتەجێ شوێنی کەم دەرامەت ئەرکی حکومەتە گرنگی زامنی الوان و خوێندکاران بە دان ئایندەیەکی باشترە حزبی سۆسیالیست خۆیان ناوچانە ئەو پێیوایەخەڵکی هەڵبژێرن نوێنەرەکانیان دەت��وان��ن کە کەسانەى بەو ب��دەن وشەرعیەت بەدڵنیایەوە خزمەتکاربن، دەیانەوێت سۆسیالیست حزبی کاندیدەکانی خەڵکی خزمەتی ت��وان��اوە ب��ەوپ��ەری

ناوچەکانیان دەکەن .

نزار محەمەد

تایبەت

پ��ێ��ک��ەوەژی��ان، و ب��رای��ەت��ى لیستى بنەماکانى هەوڵدەدات بۆ چەسپاندنى لە ئاشتیانە پێکەوەژیانى و برایەتى دیموکراسى عێراقى چ��وارچ��ێ��وەى و ف��ی��دراڵ ل��ەس��ای��ەى رێ��زگ��رت��ن و هەمیشەى دەستوورى جێبەجێکردنى پرنسیپى پ��ەس��ن��دک��ردن��ى و واڵت هاوواڵتیبوون، دادپەروەرى، یەکسانى و گەالنى مافەڕەواکانى دەستەبەرکردنى و خۆشگوزەرانى و ئازادى لە عیراق سەقامگیریى و یش ئاسا پاراستنى دەس��ت��ەب��ەرک��ردن��ى لەپێناو واڵت، سەرجەم مافەکانى مرۆڤ و زامنکردنى ئایینزاکان، و ئایینى و نەتەوە مافى رێ��زگ��رت��ن و پ��ەرەپ��ێ��دان��ى زم���ان و پێکهاتەکان و ن��ەت��ەوە ک��ول��ت��وورى

تێدەکۆشێت.

پێکەوەژیان و برایەتى لیستى دەکات خەبات )469( ژم��ارە

لەپێناو :و پ���رس���ە س��ی��اس��ى : ی���ەک���ەم

چارەنووسسازەکان :1� سیستەمێکى حوکمڕانیى دیموکراسى فرەیى، ڕەچ��اوى تێیدا ، فیدرالێ و بکرێت سیاسى و ئایینى نەتەوەیى، و هەمو پێکهاتەکان لە بەرێوەبردنیدا

بەشداربن.بەندەکانى تەواوى جێبەجێکردنى �2بە ع��ی��راق هەمیشەیى دەس��ت��وورى زۆرینەى کە )140( ماددەى تایبەت

خەڵکى عیراق دەنگى بۆ داوە.و گشتى داواکاریى کاراترکردنى �3پاراستنى بێالیەنیى دادگا، پەرەپێدانى یاسایى دارایى، چاودێریی دەزگاکانى

و نەزاهە.4- هەڵوەشاندنەوەى هەموو ئەو یاسا و بڕیارانەى کە بوونەتە هۆى گۆڕینى

سیماى دیموگرافیاى پارێزگاکان.مەدەنى دەسەاڵتى بەهێزکردنى -٥و پارێزگا ئەنجومەنى ئیداریى و ملمالنێ ل��ە س��وپ��ا بێالیەنکردنى

سیاسیەکاندا.6- ئەنجامدانى هەڵبژاردنى ئەنجومەنى یاسایى کاتى لە ناحیەکان و ق��ەزا

خۆیدا .ئەنجامدانى ل��ەس��ەر پ��ێ��داگ��رى -7سەرژمێریى گشتى لە عێراقدا دەکات.

دوەم : پرسى ئاسایش و سەقامگیرى بۆ ئارامى و ئاسایش دابینکردنى �1پاراستنیان و ه��اوواڵت��ی��ان ت���ەواوى بەبێ تیرۆریستییەکان، ک��ردەوە لە

جیاوازیى نەتەوە و ئایین .2� بەهێزکردنى دەزگا و پێکهاتەکانى

پۆلیس و دامەزراندنى کەسانى شارەزا و کردنەوەى خول و دەستەبەرکردنى پێشکەوتوو و هاوچەرخ پێداویستیى

بۆیان. و یاسا ت��ەواوى جێبەجیکردنى �3لە پارێزگاریکردن بۆ رێنماییەکان دانیشتووانى ئارامیى و ئاسایش

پارێزگاکان. خێزانەى ئەو قەرەبووکردنەوەى -4لە ئەمنى ب��ارى ناجێگیریى بەهۆى ساڵى 2003دا تا ئێستا زەرەمەندبوونە.ئ���اب���وورى و س��ێ��ی��ەم : پ��رس��ى

ئاوەدانکردنەوە 1� باشترکردنى ژیان و گوزەرانى چین چاودێریکردنى لەرێگاى توێژەکان، و الیەنى کەمى هاوسەنگى لەنێوان بازاڕ

و داهاتدا.ئابوورى ژێرخانى بنیادنانەوەى �2و کارەبا و )کشتوکاڵ و پیشەسازى گاز( و نەوت کەرتى و گەشتوگوزار بەچاودێریى حکوومەت و بەهەماهەنگى

کەرتى تایبەت.لەداهات شەفافیەت پەیڕەوکردنى �3و بوودجە و خەرجییەکانى پارێزگا بۆ هەوڵدان هاوواڵتیان، بە خزمەتکردن لەداهاتى بەشێک دابەشکردنى بۆ

نەوت بەسەر هاوواڵتیاندا.

بە گ��ون��دەک��ان ب��ووژان��دن��ەوەى �4هاریکاریکردنى جوتیاران بە دابینکردنى

پێداویستییە کشتوکاڵییەکان.ت��ەک��ن��ەل��ۆژی��اى ب��ەک��اره��ێ��ن��ان��ى �٥سەردەمیانە لە کشتوکاڵ و ئاژەڵدارى ... ماسى و پەلەوەر بەخێوکردنى و

هتد.6� پەرەپێدان و رێکخستنى بانکەکان و، بانک ت��ازەى سیستەمى بەپێى سەرمایەى راکێشانى بۆ ه��ەوڵ��دان ستراتیژییەکانى پ��ڕۆژە بۆ دەرەک��ى

پارێزگا.و خزمەتگوزارى پرسى : چ��وارەم

کۆمەاڵیەتىداڕشتنى و کار هەلى دابینکردنى �1کردنى بۆچارەسەر زانستى بەرنامەى کەرتى ل��ەه��ەردوو بێکارى کێشەى

گشتى و تایبەتدا.2� گرینگیدان بەسیستەمى نەخۆشخانە ئاستى بەرزکردنەوەى و گشتییەکان دەستەبەرى و، تێیدا خزمەتگوزارى چاودێریى و ت��ەن��دروس��ت��ى بیمەى بەردەوامى ئەو کەسانەى کەنەخۆشیى

درێژخایەنیان هەیە.نیشتەجێبوون دابینکردنى شوێنى �3بۆ هەموو خێزانێک بەهاوکارى کەرتى پارێزگا چاودێریکردنى و تایبەت

بۆ شوقە و خانوو دروستکردنى بۆ کەسانى کەم دەرامەت .

خوێندن بەرنامەى پێشخستنى �4لەرووى سیستەم و بینا و بەرزکردنەوەى ئ��اس��ت��ى ک���ەرت���ى پ��������ەروەردە، و نوێ لەسیستەمى بەسوودوەرگرتن

هاوچەرخى جیهان .بەشداریکردنى هەلى ڕەخساندنى �٥نێوەندەکان و و لەهەموو پێگە الوان

گرینگیدان بە بەهرە و توانایان.هۆشیارکردنەوەى بەرنامەسازیى �6رووب���ەڕووب���وون���ەوەى ب��ۆ کۆمەڵگا

توندوتیژییەکانى ناو کۆمەڵگا.7� ڕێزگرتن لەبنەماکانى مافى مرۆڤ و ئازادییە تاکەسییەکان و فەراهەمکردنى ئازادیى ڕادەربڕین و کۆڕ و کۆبوونەوەو لەئەنجامدانى ڕێزگرتن و ڕەخساندن

هەموو ڕێوڕەسمێکى ئاینیى.و ژن��ان مافەکانى دەس��ت��ەب��ەرى �٨بەشدارى پێکردنیان لەهەموو کایەکانى

کۆمەڵگا. و سەندیکا ک��ارى بە بایەخدان -٩مەدەنى کۆمەڵگاى ڕێکخراوەکانى و تەبایى گیانى ف��راوان��ک��ردن��ى ب��ۆ

پێکەوەژیان.و ئاو بوارى بە گرینگیدان : پێنجەم

ژینگە

گلدانەوەى بۆ بەنداو دروستکردنى �1ئاو و بەکارهێنانى لەبوارى کشتوکاڵ و دەستکەوتنى تەزووى کارەبا و کەرتى

گەشتوگوزار.وشیاریى ئاستى بەرزکردنەوەى -2تاک لە بەکارهێنانى ئاو لە پێداویستیى

ڕۆژانە.3� گرینگیدان بە ئاودێرى و دروستکردن پاکژکردنەوەى وێستگەى دانانى و

پاشماوەکانى ئاوى بەکارهاتوو.4� گرینگیدان بە سەوز کردنى شار و ئاوەدانییەکان ناوچە و شارۆچکەکان وەبەرهێنان چاالکییەکانى هەموو و و پیشەسازى و بیناسازى ب��وارى لە پیشەوەرى، پابەند بکرێت بە پاراستنى

ژینگە.یاسایى ش��وێ��ن��ى رێ���و دان��ان��ى �٥پیسبوونى لە ڕێگرتن بەمەبەستى ژینگە و ناساندن و خستنەڕووى گرفتە ئاستى بەرزکردنەوەى و ژینگەییەکان وشیارى و ڕۆشنبیریى تاک بۆ پارستنى

ژینگە.6� کاراکردنى فەرمانگەکانى کۆنتڕۆڵى جۆرى، بۆ رێگرتن لە بەکاربردنى کااڵ و دەرمانى زیانبەخش بۆ مرۆڤ و ژینگە.

پارێزگای خۆشەویستی دەنگدەرانی دیالە ئەگەر دەنگم پێبدەن دەمەوێت ئێوە ئ��ێ��م��ەو ب��ک��ەم خ��زم��ەت��ت��ان بەهەردووال هەوڵ بدەین چارەسەرێک ب��ۆ ک��ێ��ش��ەک��ان��ی پ��ارێ��زگ��اک��ەم��ان بدۆزینەوە، لە پارێزگای دیالە سەدان ساڵە پێکهاتەى نەتەوەی و ئاینی و مەزهەبی جۆراوجۆر بەیەکەوە دەژین بەهێزیش کۆمەاڵیەتی پەیوەندی و ل��ەن��ێ��وان��ی��ان��داه��ەب��ووە، ب��ۆ ئ��ەوەى بتوانین ئەو بەیەکەوە ژیانە بپارێزین دەبێت زاڵبین بەسەر هەموو ئەو پالن و هەواڵنەى کە لێرە و لەوێ دەدرێن ئاسایشی تێکدانی ئامانجی ب��ە دەدەم هەوڵ کۆمەاڵیەتی،هەروەها مەندبن س��ود پارێزگاکەم خەڵکی کەمافی سروشتیەکان سەرچاوە لە خۆیانەو هەرخۆشیان دەتوانن بریاری لیژنەیەکی هەوڵدەدەین لەسەربدەن، رووب��ەرووب��ون��ەوەى بۆ بین بەهێز تا دەبین تیژ چاوێکی و گەندەڵی دەکەینەوە کەم قێزەونە دیاردە ئەو ئەمەش دی��ارە دەکەین ب��ری بن و خەمخۆر جەماوەری پشتیوانی بە سەرکەوتن پێکهاتەکان هەموو لە یارمەتی .دەبێت دێنێت بەدەست

ج��وت��ی��اران��ی خ��ۆم��ان ب��دەی��ن بە بۆیان پێداویستیەکان دابینکردنی کشتوکاڵی قەرزى پێدانی هەروەها و دواتریش کرینەوەى بەرهەمەکانیان کار هەلی ژم��ارەی��ەک هەم بەمەش دەبێتە هەمیش دەک��ەی��ن داب��ی��ن چەندین ژیانی و بژێوی سەرچاوەى توانامانەوە بەهەموو دەبێت خێزان، و بکەین گەنجەکانمان خزمەتی بدەین کار هەلی دۆزینەوەى هەوڵی ئایندەمانن، ئ��ەوان چونکە بۆیان شایستەى خ��وێ��ن��دک��ارەک��ان��م��ان لەرێگای دەبێت خزمەتێکن هەموو کار ئایندەوە پارێزگای ئەنجومەنی بودجە بەشێکی ئ��ەوەى بۆ بکەین هەوڵدەدەم بێت، ئەوان خزمەتی بۆ زمانی کوردی گرنگی پێ بدرێت و لە

سەرجەم پارێزگاکە بخوێنرێت، بەشمەینەت ئافرەتانی

خ��ەب��ات��ی رەگ����ەزى ب���ەالی م��ن��ەوە خەبات ئافرەتێک وەک گرنگە زۆر زوڵم بەو هێنان کۆتای بۆ دەک��ەم هەبووە، ئافرەتان دژی زۆری��ەى و هەمواربکرێنەوە یاساکان دەبێت دەکرێت ئافرەتان ب��ەرژەوەن��دی لە بۆ موچە برینەوەى بۆ کاربکەین

هاوسەرەکانیان لە ئافرەتانەى ئەو هاوسەرەکانیان ی��ان جیابونەوە ل��ەژی��ان��دا ن��ەم��اون و س��ەرچ��اوەى پێشکەوتنێک ه��ەر نیە ب��ژێ��وی��ان هەنگاوێک واتا ئافرەتان لەمافەکانی

بەرەو پێشەوە .دەنگدەرانی خۆشەویست

خانەقین کە رەمزی بەرخۆدانە هێمای ه��ۆش��ی��اری ن��ەت��ەوەی و ن��ەب��ەردی��ە پێویستی بەخزمەتی زۆر و ئاوردانەوەى شایستەى کە بەجۆرێک هەیە جدی رابردووى ئەو شارەبێت، بەڵێن دەدەم خانەقین خزمەتی بتوانم ئ���ەوەى بکەم دەوروب����ەری وشارۆچکەکانی بۆئەوەى دەکەم کار جیاوازى، بەبێ ئەو بوونی کوردستانی لە پارێزگاری دەست لەناو دەست بکەم، ناوچانە نەهامەتیەکانی بۆئەوەى دەکەین کار بەڵێنتان دووبارەنەبنەوە، راب���ردوو خزمەتتان پێبدەن دەنگم پێدەدەم

بکەم .

کوێستان جاسم محەمەد کاندیدی )حسدک( لەلیستی

هاوپەیمانی برایەتى وپێکەوە ژیان

لیستى هاوپەیمانى برایەتى و پێکەوەژیان کار دەکات لە پێناو بنەبــڕکردنـــــــــى گەندەڵى ئیدارى و دارایی و سیاسی و بەهێزکردنى ڕۆڵى چاودێرى دارایی

بەرنامەى لیستى هاوپەیمانیى برایەتى و پێکەوەژیان )469( بۆ هەڵبژاردنى ئەنجومەنى پارێزگاکان 2013

بۆ چی دەنگ بدەین بە کاندیدەکانی )حسدک( لەلیستی هاوپەیمانی برایەتی و پێکەوە ژیان؟

دەنگم پێبدەن خزمەتتان دەکەم

№№

Page 5: Rebazi Azadi 744

www.jamawarnews.com5 | 32 سێشەممە | 2013/04/09 | ژماره 744 | ساڵی

تایبەت

لیستى هاوپەیمانى برایەتى و پێکەوەژیان کار دەکات لە پێناو بنەبــڕکردنـــــــــى گەندەڵى ئیدارى و دارایی و سیاسی و بەهێزکردنى ڕۆڵى چاودێرى دارایی

وسائل من وسيلة هي االنتخابات آليات من آلية و الدميقراطية جتربة هي بل الدميقراطية تطبيق شكل حتديد اج��ل م��ن مهمة عامة بصورة واالنتخابات احلكم يعلق التي الوحيدة الشماعة هي عليها العراقيون امالهم آمليني ان يعود االمن واالعمار الى مناطقهم بشرط لكن األنتخابات طريق عن حقيقي برنامج هناك يكون ان مما و الواقع أرض على لتطبيقه السياسية القوى خوض ان الشك احملافظات مجالس النتخابات من العشرين في ستجرى التي ظروف ظل في املقبل نيسان بالعملية تعصف التعقيد بالغة احلاد التضاد بعد السياسية حيث العملية هذه مكونات بني العراقية القائمة وزراء انسحب احلكومة من البعض واستقال الكوردستاني التحالف وزراء وعلق حضورهم في مجلس الوزراء وألول التحالف بني اخلالفات تصل مرة الوطني والكردستاني إلى التهديد باالنسحاب من العملية السياسية وإستراتيجي طويل حتالف بعد جانبه منحي ال ان علينا ولكن االنتخابات اجراء ان حيث اإليجابي العراق مستوى على أكانت سواء هي احملافظات مستوى على أو اكانت سواء دميقراطية عملية لكن للدميقراطية وسيلة أو آلية برنامج وجود عدم عليها مايعاب املواطن يُلبي طموح وبناء حقيقى بالواقع النهوض اجل من وذلك حالة وحتسني واالمني اخلدمي البطالة على والقضاء االقتصاد االجتماعية العدالة وحتقيق عودة وااله��م القضاء واستقالل روح بتكريس اال اليتم وهذا االمن بالقطاع االهتمام وأيضا االخوة الذي والتعليمي والتربوي الصحي

هو اساس كل مجتمع .هذه في االنتخابات اج��راء ان العراق يعيشها التي الظروف وجود ظل في وخاصة جدا صعبة القتل و االمني االنفالت من حالة

في خاصة للمرشحني اليومي بني واخلتلطة املتعددة املناطق الكورد والعرب والتركمان واملسحني ملاذا نفسه يطرح الذي السؤال يقتل املرشح لالنتخابات؟ هل هناك احسابات تصفية هل واحد سبب اخلير اليريدون العراق اعداء ان ام ان يزرعوا احلقد بني للعراق ويريدون مكونات هذه املناطق , ال اعرف ان كان االمر مقصودا أو هناك تصفية مصلحة اساس على للحسابات تاجيل هنالك ن��رى امل��واط��ن محافظة في مبرر دون االنتخابات يخلق احلال بطبيعة هذا نينوى اخلنب و ال��ت��وزان ع��دم من حالة احملافظة ه��ذه الهالي والظلم

والسبب غير معروف ....أحدى مشاريع قائمة تحالف التآخي والتعايش هي السير على نهج اقليم

كوردستان في اإلعمار و األستقرار االمنيمجالس إنتخابات اج���راء ان احملافظات العراقية فرصة جيدة من اجل اعادة االمن واالستقرار وخاصة مع زيادة وعي املواطن بعد أن أصبح هي الكفاءة بان تامة قناعة لديه أن و للنجاح احلقيقي املعيار التعايش و التآخي حتالف قائمة بني متيز التي الوحيدة القائمة هي قائمة لدى ألن والبرنامج الشعار برنامج والتعايش التآخي حتالف واجتماعي واقتصادي سياسي متطور ومدروس ومخطط من اجل النهوض بالواقع اخلدمي واالمني في وصالح وديالى النينوى محافظات الدين باالستفادة من خبرات اقليم االستقرار ناحية من كوردستان االقليم يعيشه ال��ذي االمني االعماري والتطور والبناء واالعمار تؤكد عوامل كلها هذه لالقليم التآخي حتالف قائمة قدرة مدى العملي التطبيق في والتعايش القائمة قبل من املعد للبرنامج متاما يدرك ان املواطن على أيضا والتعايش التآخي حتالف قائمة ان التفرق على اساس العرق او العنصر التآخي او املذهب الن قائمة حتالف في ترغب برنامج لديها والتعايش ان وتريد املواطنني الى ايصالها املتمثل الواقع راض على تطبق

التعايش و األخوة أسس بتكريس دميقراطي عراق أطار في السلمي و اح��ت��رام ظل في فيدرالي و للبالد الدائم الدستور تطبيق والعدالة املواطنة مبدأ تبني و احلقوق ض��م��ان و امل��س��اواة و في العراقية للشعوب املشروعة امن حفظ و الرفاهية و احلرية تكافح و كما البالد استقرار و حقوق ضمان اجل من القائمة احلقوق ضمان و كافة اإلنسان و املذهبية و الدينية و القومية ثقافات و لغات تطوير و احترام الى ناتي لو املكونات و القوميات لبناء رائعا طريقا لنرى هذا حتيل ومنطقية صحية بصورة البلد التاخي تاحلف قائمة برنامج الن والتعايش ال يقتصر على املصالح بل محلية مصالح او احلدودية لديها مصالح وطنية واستراجتية

من السكاني االحصاء اجراء وان التاخي حتالف قائمة اولويات لهذه ملا يضمن حقوقا والتعايش احملفاظات وكذلك تعويض العوائل االستقرار عدم ج��راء املتضررة االمني بعد عام 2003 ان كل هذا وقدرة اال على جدية دل مايدل ان والتعايش التاخي حتالف قائمة

في تطبيق برنامجه.هي االنتخابات ان وذكرت سبق الدميقراطية آليات من آلية اذن الدميقراطية كل وليست قائمة باختيار نقوم ان عليها البناء ان جيدا يعلمون اناس او عليهم بل واحدة بخطوة اليتم للبلد مستقبلية مشاريع وضع التاخي حتالف قائمة لدى وان من عديدة مشاريع والتعايش اجل االعمار واعادة االمن الى ربوع

البلد.

الذي ومشروع برنامج ان وعليه ينتهي ال االنتخابات في يطرح التصويت من االنتهاء مبجرد كل على ب��ل النتائج واع���الن االمناة على يحافظ ان شخص الذي املواطن قبل من املعطاه خدمته اجل من صوته منحه اليه مايحتاج ك��ل واي��ص��ال انهاء على والعمل تامة مبانة على والقضاء واالزمات املشاكل االقتصاد حالة وحتسني البطالة واملدراس والسدود اجلسور وبناء الصحية واملؤسسات واجلماعت كل حتقيق سبيل في ويجاهد سهلة ليست العملية اذن ذلك تقع ومهمة مقدسة هي بل قائمة لذا مرشح كل عاتق على لديها والتعايش التاخي حتالف ذلك كل حتقيق من مكانية اال على يكونو ان ت��واع��دوا وه��م

بعد املواطنني مع دائم تواصل جيدا يدركون النهم االنتخابات الوجه ماء على احلفاظ اجل ومن

عندما تاتي االنتخابات القادمة.والتعايش التاخي حتالف قائمة ان مكونات جميع بني االنسجام حول وصالح ونينوى ديالى محافظات بشكل برنامجه يصوغ وان الدين النه ليس املواطن ويخدم يرضي كوردي او عربي او تركماني او اشوري اساس على بل ذلك غير الى او العدالة واحترام القانون والنه اجلميع هنا في سفينة واحدة وال ننسى من

اجل العراق ايضا .اعطاء ان اخلتام في القول علينا التاخي حتالف قائمة الى الصوت امنا هو اعطاء صوت احلق والتعايش النه يحمل برنامجا متكامال بعيدة كل البعد عن الطائفية والعنصرية

واحلقد.

قائمة تحالف التآخي والتعايش القائمة الوحيدة التي تميز بين الشعار والبرنامج االنتخابي

التعايش و التأخي قائمة تسعى التعايش و االخوة اسس لتكريس دميقراطي عراق اطار في السلمي تطبيق و احترام ظل في فيدرالي، و مبدأ تبني و للبالد، الدائم الدستور املواطنة و العدالة و املساواة و ضمان العراقية احلقوق املشروعة للشعوب في احلرية و الرفاهية، و حفظ امن و استقرار البالد، كما و تكافح القائمة من اجل ضمان حقوق االنسان كافة و ضمان احلقوق القومية و الدينية و و لغات تطوير و احترام و املذهبية،

ثقافات القوميات و املكونات.

قائمة التأخي و التعايش رقم)469( تناضل من اجل:

و السياسية القضايا اوالً: املصيرية:

و فيدرالي، 1� نظام حكم دميقراطي القومية التعددية فيه تضمن تراعى و السياسية و الدينية و و مشاركة كافة املكونات في االدارة

كافة املناحي االخرى 2� تنفيذ كامل بنود الدستور العراقي الدائم، الذي صوت له غالبية الشعب

العراقي و خصوصاً املادة )140(.صيانة و العام االدع��اء تفعيل �3وتطوير القضائي، اجلهاز استقاللية املالية الرقابة و النزاهة اجهزة

والقانونية.القرارات و القوانني جميع 4- إلغاء

تغييرالطبيعة في تسببت التي الدميوغرافية في احملافظات.

االدارية و املدنية السلطة 5- تعزيز عن اجليش عزل و احملافظات جملالس

الصراعات السياسية.6- اجراء انتخابات مجالس االقضية

و النواحي في الوقت محدد له.العام السكاني االحصاء اجراء -7

للعراق في اقرب فرصة ممكنة .ثانياً: مسألة االمن و االستقرار

جلميع االستقرار و االمن ضمان �1العمليات من حمايتهم و املواطنني ديني او قومي متييز دون االرهابية،

بينهم.2� تعزيز اجهزة و تشكيالت الشرطة، اقامة و الكفوءة العناصر تعيني و احلديثة املستلزمات تأمني و الدورات

و املتطورة لها. 3� تنفيذ كافة القوانني و التعليمات الصادرة للحفاظ على امن و استقرار

سكان احملافظات. جراء املتضررة العوائل تعويض -4عام بعد األمني، اإلستقرار عدم

.2003ثالثاً: مسألة االقتصاد و االعمار

1� حتسني املستويات املعيشية لكل الشرائح و الفئات، عبر مراعاة احلدود دخل و السوق بني التوازن من الدنيا

الفرد.2� اعادة بناء البنى التحتية لألقتصاد و الكهرباء و الصناعة و )الزراعة

الغاز( و النفط قطاع و السياحة مع بالتنسيق و احلكومة رقابة حتت

القطاع اخلاص.

العائدات في الشفافية اعتماد �3احملافظة، نفقات و املالية املوازنة و لتقدمي اخلدمات للمواطنني، و العمل

النفط عائدات من جزء توزيع على عليهم.

مساعدة و واالرياف القرى احياء �4

الفالحني من خالل تأمني املستلزمات الزراعية.

احلديثة التكنولوجيا استخدام �5

في القطاع الزراعي و تربية املواشي و الدواجن و االسماك.... إلخ.

6� تطوير و تنظيم البنوك وفقاً النظم جللب السعي و احلديثة املصرفية للمشاريع اخلارجية االستثمارات

االستراتيجية في احملافظات. رابعاً: مسألة اخلدمات االجتماعية

1� توفير فرص العمل و ضع البرامج البطالة مشكلة ملعاجلة العلمية في القطاعني العام و اخلاص واعتماد

مبدأ تكافؤ الفرص.املستشفيات بنظام االهتمام �2العامة و رفع مستوى اخلدمات فيها، الرعاية و الصحية االعانة توفير و الدائمة للمصابني باالمراض املزمنة.

3� توفير السكن لكل االسر بالتعاون احملافظة ورعاية اخلاص، القطاع مع ملشاربع بناء الوحدات السكنية لذوي

الدخل احملدود. حيث من التعليم مناهج تطوير �4النظام و املباني و رفع مستوى قطاع النظم من االستفادة عبر التعليم

احلديثة و العصرية في العالم.5� توفير فرص مشاركة الشباب في االهتمام و احملافل و االوساط جميع

مبواهبهم و قدراتهم. العنف اوجه ملواجهة التخطيط �6

في اجملتمع. و االنسان حقوق مبادىء احترام �7حرية آفاق توسيع و الفرد، حريات التعبير و عقد الندوات و االجتماعات

و احترام كافة الطقوس الدينية.واشراكها في املرأة 8� ضمان حقوق

جميع مفاصل اجملتمع. النقابية باحلركة االهتمام -9منظمات و الفالحية واجلمعيات و الوئام تعزيز بغية املدني اجلتمع

التعايش.و املائية بالثروة االهتمام خامساً:

البيئة املياه، خل��زن ال��س��دود اق��ام��ة �1و الزراعة مجاالت في واستخدامها انعاش و الكهربائية الطاقة توليد

القطاع السياحي.الفرد عند الوعي مستوى رفع -2احلياة في املياه استهالك مجال في

اليومية.انشاء و اقامة و بالري االهتمام �3

محطات تنقية املياه املستخدمة.و امل��دن بتشجير االه��ت��م��ام �4القصبات و املناطق املأهولة، و جعل كل نشاطات االستثمار، في مجاالت االخرى احلرف و الصناعة و االعمار

مقترنة بحماية البيئة. من للحد القانونية اآلليات وضع �5باملشاكل التعريف و البيئة، تلوث مستوى تعزيز و ابرازها و البيئية الوعي الثقافي لدى الفرد على صعيد

حماية البيئة. النوعية السيطرة اجهزة تفعيل �6ملنع استهالك السلع و االدوية املضرة

باالنسان و البيئة.

برنامج قائمة تحالف التأخي و التعايش )469( ألنتخابات مجالس المحافظات 2013

میران رشید

Page 6: Rebazi Azadi 744

www.jamawarnews.com 6 | ساڵی 32 | ژماره 744 | 2013/04/09 | سێشەممەبیرو ڕا

دەنگدان بە لیستى هاوپەیمانى برایەتى و پێکەوە ژیان ئەرکێکى نیشتمانییە

و عێراق پارێزگاکانى هەڵبژاردنى مافەکانى کوردو نوێى ملمالنێیەکى دیموکراسى بەناو واڵتێکى لەنێو جارێکى ف��ی��دراڵ��ى، سیستەمى و دی��ک��ە پ��رس��ى ک���ورد ل��ەڕۆژه��ەاڵت��ى چارەنوسى بەتایبەتیش ناوەڕاست و خەڵکى ئەمرۆى دەستکەوتانەى ئەو دروستبونى و عێراق کوردستانى لەچوارچێوەى وحکومەت پەرلەمان نیمچە بەشێوەى کوردستان هەرێمى رووداوە ل��ەئ��ای��ن��دەى س��ەرب��ەخ��ۆدا سەر هێنایە ناوچەکەدا سیاسیەکانى سەکۆى شانۆى ملمالنێ سیاسیەکانى

عێراق .رەنگدانەوەى دیسانەوە روداوانە ئەم سیناریۆى فیلمەبێ کۆتایى سیاسەتە شۆڤیەنیەکان و ئەوراستیە ژەهراویەیە ک��ەب��ەرام��ب��ەر ب��ەک��ورد دەک��رێ��ت لە لە بەتایبەتى ناویندا ڕۆژه��ەالت��ى وش��ڕ ش���ەق ف��ی��دراڵ��ى عێراقێکى لەنێو ک��ورد دۆستانى کەبەناو دا چوارچێوەى پەیوەندیە دیبلۆماسى و بە درێژە بۆماوەییەکانیاندا سیاسەتە دوژمنایەتى کوردومافەکانى دەدەن .

بە پێویستیان دوێنێ تا ئ��ەوان��ەى بۆ بوو ک��ورد هاوکارى و پاڵپشتى کردنى بەهێز و بەدەسەاڵت گەیشتن دۆستى وەک��و سیاسیان، پێگەى خۆیان ک��ورد وخ��ەم��خ��ۆرى شیرین متمانەى براو جێگەى و دەردەخست لەپاڵپشتى ک���وردب���وون میللەتى

لەپێناو ک��ردن��ی��ان ه���اوک���ارى و جەماوەرى مافەکانى بەدەستهێنانى کوردستان لەرێگاى بەیاسایى کردن و چەسپاندنى مافەکان لەنێو دەستورى لەپەیمان و لەدواى ڕۆژ واڵتدا ، ڕۆژ پاشگەزدەبنەوەو هەڵوێستەکانیان ب��ەچ��رپ��ەوە ب���اس ل��ەچ��ارەس��ەرى خەڵکى وم��اف��ەک��ان��ى ک��ێ��ش��ەک��ان زۆر دەکەن،هەندێکیشیان ک���ورد بەراشکاوانەو بێ شاردنەوە نەک باسى ئەو مەسەلەیەناکەن بەڵکو بەپرسێکى دژای��ەت��ى و دەب���ەن ن��اوى ترسناک بۆ مەترسیدارى پەنجەى و دەک��ەن سپرایسێکى ئەمەش دەک��ەن، درێ��ژ کورد ل��ەالى نییە نەکراو چ��اوەڕوان دۆستەکانى سیاسەتى واقعى بەڵکو ئەو م��ێ��ژووش عێراقدا، لە ک��وردە

راستیە تاڵە ئەسەلمێنێ .جگە ک��ورد وەک ئێمە ئەمڕۆ بۆیە پاوەنخوازو سیاسەتى باجى لەوەى وحزب واڵت��ان تایبەتى ب��ەرژەوەن��دى والی��ەن��ەک��ان��ى ب��ەن��او دۆس��ت��ى ک��ورد هەڵەى خۆش باجى هاوکات دەدەین خۆمان وااڵکردنى باوەش و ب��اوەڕى دەدەین، لەپێناو بەدیموکراسى کردن و دروستبونى کۆمەڵگایەکى مەدەنى و هاوچەرخ لەژێر سیستەم ودەسەاڵتێکى لەعێراقێکى فرەالیەنى و دیموکراسى پۆستە ئیمتیازو ئەوانەى فیدراڵدا. ناوەندى حکومەتى سەرەکیەکانى خۆیان سەرمایەى بەدەستهێنانى و کردبوو بەئامانج و ستراتیژى سەرەکى

کەلەمپەریان ئ��ەوان��ەى خ��ۆی��ان، کردنى سەرژمێرى پرسى لەبەردەم م��اددەى جێبەجێکردنى و ع��ێ��راق ئەوانەى ، دروستکرد دەستور 140ى پرسى و کوردستان بەناوهێنانى دایان غەزەب هەورەتریشقەى کورد دێت، بەجەستەیاندا تەزو و دەگرێت ویەکدا بیست ل��ەس��ەدەى ئ��ەوان��ەى ب��ەرت��ەس��ک ف��ی��دراڵ��ى سیستەمى دەکەنەوە لەچوارچێوەى دابەشکردنى بەگومانەوە و دەکەن وێناى عێراقدا خەونى دووبارە کوردستان، دەڕواننە و ف��ی��دراڵ��ى واڵتێکى دروس��ت��ب��ون��ى بۆ چ��ارەن��وس مافى دەس��ت��ەب��ەرى هاواڵتیان و لەدایک بونى دیموکراسى و دامەزراندنى حکومەتێکى سیستەمى عیلمانیان لەناوبرد، ئەوانە حوکمڕانى واڵتیان بەرەو تائیفى و دروستکردنى برد مەزهەبى و نەتەوایەتى جیاوازى بەمەدەنى ئومێدى هیواو چ��راى و بونى خەڵکى عێراقیان لەشەوە زەنگى

شۆفێنیزمدا کوژاندەوە.لەسەر شانۆى عێراقدا الیەنە سیاسیە حکومەتى نێو دەس��ەاڵت��دارەک��ان��ى ناوەندى بون بەکارەکتەرێکى بنەرەتى لەنێو دەگ��ێ��رن س��ەرەک��ى رۆڵ��ى و بەرێوەبردنى سیستەمى شانۆگەرى کۆمبارسێک وەک کوردیش واڵت��دا، بەدیدەکرێت، هەروەک زۆر بەرونى لە بودجەى یاساى پەسەندکردنى پڕۆژە گشتیدا بەدیکرا، کەواتە لێرەوە دەکرێت خۆیدا بەسیاسەتى تر جارێکى کورد

بچێتەوەو سیناریۆیەکى نوێ دابڕێژێت مافەکانى دەستەبەرکردنى لەپێناو لە سیاسى پێگەى بەهێزکردنى و عێراقداو ببێتە کەرەکتەرێکى سەرەکى لەنێو بڕیارو گۆرانکاریە کانى گۆرەپانى

سیاسى عێراق و بەرێوەبردنى واڵت .کورد دیکەى ئومێدێکى لەئەمرۆشدا هەمیشە کە ناوچانەى لەو بەتایبەتى دانوستانى لەسەر نەکردووە بەبەشێک لەجەستەى کوردستانى زانیوە لەدایک ئەنجومەنى هەڵبژاردنى و دەبێت کە ئەدرێت ئەنجام تێدا پارێزگاکانى بۆ رێگایە تاکە لەئێستادا ئەمەش دەستەبەر کردنى دەسەاڵت و قایمکردنى بەدرێژاى لەوشوێنانەى کورد پێگەى مێژوو ملمالنێى سیاسى لەسەر بووە، سیاسیە الیەنە هەڵوێستى یەک بۆیە کوردیەکان لەچوارچێوەى یەک لیستدا وبرایەتى هاوپەیمانى بەناوى )لیستى و پێکەوەژیان( هیوایەکى ترى کوردانەو بوونى پێکەوەیى نوێى سیاسەتێکى

نەتەوەییە .دواى کورد کێشەى ئەمەلەکاتێکدایە چەندین ساڵ لەدروستکردنى حکومەتى عێراق کێشەکانى لەگەڵ ناوەندا درێژەى ماونەتەوەو بەهەڵپەسێردراوى هەیەو کورد پرسى بۆیە نەکراون، چارەسەر عادیالنەیەو دواکاریەکى لەعێراقدا لەو کوردستانە ئاسایى خەڵکى مافى چارەنوسى دیاریکردنى بۆ ناوچانەدا خۆی و دەستنیشانکردنى نوێنەرى خۆى ئەویش پارێزگاکەى بەرێوەبردنى لە

بۆ هەڵبژاردنەوە سازدانى لەڕێگەى پێکەوە ژیانى ئاشتیانە لەچوارچێوەى

عێراقى فیدراڵدا .ئەوەنییە لێرەدا سەرەکیم مەبەستى بووەو چى رویداوە کەلەرابردوودا چى بەسەر گەلى کورد لەالیەن هەڵوێستى و دۆس��ت��ان دوف��اق��ەى سیاسەتى و بەڵکو ع��ێ��راق، الیەنەسیاسەکانى بریارو یەک لەسەر کردنە هەڵوێستە و یەک گوتارى سیاسى کورد بەرامبەر عێراقداو لە نەتەوەکەمان بەپرسى دوبارە نەبونەوەى ئەو ئەزمونە تااڵنەى کە لەرابردوودا رویانداوە،تابۆ هەمیشە یەک نەتەوەکەمان پرسى لەئاست گەیشتن بۆ دەستبین یەک و دەنگ بەدینەهاتوەکانمان ئومێدە بەهیواو دۆستایەتى بە چیدى و ئایندەدا، لە ساختەو قسەى باقووبریقى سەرمێز و و هەڵنەخەڵەتێین کورد پشتیوانانى پارێزگاکانیش ئەنجومەنى هەڵبژاردنى ورێکەوتنەکانى هەڵبژاردن ب��ەدەردى ئەمرۆ ئومێدەى ئەو و نەبرێت دیکە لێیدەروانن هاواڵتیان ک��وردو گەلى تۆکمە سیاسیانەى دەرئەنجامێکى لەم بەتایبەتى . بهێنێت ب���ەدى بارودۆخەدا کەزەمینە بۆ بەدەستهێنانى ن��اوچ��ەداگ��ی��رک��راوەک��ان��ى خ��ۆم��ان کوردانەى قۆڵى ل��ەئ��ارادای��ە،دەک��رێ دەستى چاوەڕوانى چیتر لێهەڵماڵین و نەروانیینە بەرەشبینى نەبین و کەس ڕۆژهەاڵتى و لەعێراق ک��ورد پرسى

ناویندا.

گەرچى سااڵنە وەزارەتى ڕۆشنبیرى و الوانى حکومەتى هەرێمى کوردستان لە ئەنجامدەدات کەلتورى ڤیستیڤاڵى بە کوردى کەلتورى ناساندنى پێناو کردنى بانگهێشت و دەرەوە دوونیاى واڵتانى تر بۆ کوردستان بۆ ناساندنى کلتورى گەالن بە هەرێمى کوردستان و باشە هەوڵێکى خۆى بۆ ئەمە کە دەکرێت لە سااڵنى ئایندەدا ئەم هەوڵە زیاتر گرنگى پێبدرێ تا لەو ڕێگەیەوە بناسێنرێت دوونیا بە کورد کەلتورى

و خزمەت بە میللەتەکەمان بکرێت.ناکرێت لە ناوەندێکى خوێندنى بااڵ بە ڕێگرى بکرێت داوا فەرمى نوسراوى بۆیە بکریت، کورد جلى پۆشینى لە هەوڵى ه��ەر ل��ە ڕێ��گ��رى پێویست بە خزمەت کە بکرێت شێوى ل��ەو

میللەتەکەمان ناکات.

لە بەشداربێت زان��ک��ۆش دەک��رێ��ت میللەتەکەمان کەلتورى ناساندنى جۆراو کەلتورە زانستیکردنى بە و

جۆرەکانى کورد، زیندوکردنەوەى ئەو کەلتورانەى کە لە کۆمەڵگەکەماندا بە سوودن و لە ئێستادا فەرامۆشکراون.

کورد خوێندکارانى لە ڕێگرى نەک بکرێت لە پۆشینى جلى کوردى.

و جوانى و کورد پۆشاکى مانەوەى

ئەو کەلتورە وایکردووە کە لە ئێستادا پۆشاکى بیانییەکان لە ژم��ارەی��ەک بۆنە ک��ات��ى ل��ە و بپۆشن ک���وردى هەروەها میللەتەکەمان نەتەوەیەکانى لە خوێندکاران لە زۆر ژمارەیەکى بە کوردستان دەرەوەى زانکۆکانى ئاساى دەوام��ى کوردییەوە پۆشاکى دەرەوەش لە کەواتە دەکەن، خۆیان ئەو ڕێگریە ناکرێت لە پۆشینى کوردى کە ئەمە هۆکارە بۆ ناساندنى کەلتۆرى

کوردى لە زانکۆکانى دەرەوە.ئەو و خوێندکاران پێویست بۆیە هەرێمى دەرەوەى لە کە کوردانەى بۆ لە هانبدرێن دەژی��ن کوردستان ئەوەى جلى کوردى بپۆشن بۆ ئەوەى کەلتورەکەمان بە دونیادا باڵو ببێتەوە

زیاتر بناسێنرێت.حکومەتى دامودەزگاکانى لە چیتر هەرێمى کوردستان ڕێگرى لە پۆشینى

پۆشاکى کوردى نەکرێت.

هەبوونى ژمارەیەکى زۆر ئۆتۆمبێل لە شەقامە تەسک و باریکەکانى شاردا بۆخۆى زۆرب��ەم��ان سەرنجى ڕۆژان��ە لێدەکات وامان ئەمەش رادەکێشێت، زۆرجار لە دوورەوە شار بە گەراجێکى گەورە ببینین، هەست بکەین ژمارەى لە ش��ار دانیشتوانى ئۆتۆمبێل و هەست لێرەوە نزیکن، یەکسانەوە بەبوونى کێشەیەک دەکەین کە بێزارى

کردوین.لە بەرامبەر ئاشکرابوونى ئەم بێزاریە ه��ەوڵ��دەدات ئێستادا لە حکومەت ڕێگەى ل��ە کێشەکە چ���ارەس���ەرى ئ��اب��وری��ەوە ب��ک��ات ب��ە زی��ادک��ردن��ى ئەم ڕەنگە ئۆتۆمبێل، تابلۆى نرخى چارەسەرە بۆ ماوەیەکى کاتى تەواوبێت بەرزبونەوەى لەڕێگەى دوات��ر ب��ەاڵم کاریگەرى نرخەکانەوە گشتى ئاستى چونکە نامێنێت، زی��ادب��وون��ە ئ��ەم کاتێک تاکسى ئۆتۆمبێلێکى خاوەنى

دەک��ڕێ��ت گ��ران��ت��ر ب��ە ئۆتۆمبێلێک دەگوازێتەوە، گرانتر بە هاواڵتیان پیشەن دوکان و خاوەن هاواڵتیانیش تێچونى ڕۆژانەیان زیاد دەکات و ناچار دەین شمەکەکانیان بە گرانتر بفرۆشن، نرخەکان سەرجەمى کاتەشدا ل��ەو دەچ��ن و زی��ادب��وون ب���ەرەو پێکەوە

گرفتەکەش چارەسەر نابێت.ح��ک��وم��ەت دەی���ەوێ���ت ل��ە ڕێ��گ��ەى زی��ادک��ردن��ى ن��رخ��ەوە ب��ەک��ارب��ەران ناچاربکات خواستیان لەسەر ئۆتۆمبێل کەمببێتەوە، ئەمە لە ڕوانگەى یاساى ئ��اب��وری��ەوە ت���ەواو ڕاس��ت��ە ب��ەاڵم لە بوونى جێگرەوە شمەکى کە کاتێکدا هەرزانتربێت، نرخەکەشى هەبێت و تەواو جێگرەوەیەکى نەبوونى بەاڵم هێڵى نەبونى تایبەت و ئۆتۆمبێلى بۆ هۆکارى شارەکاندا لە میترۆ ت��رام و ئەم دانیشتوانى کە جەنجاڵیەن ئەو

هەرێمەى بێزارکردووە.زی��ادک��ردن��ى ل��ە بێجگە ح��ک��وم��ەت

دیکەشى ڕێگەچارەیەکى تابلۆ نرخى کە ه��اواڵت��ی��ان ب���ەردەم خستووەتە بریتیە لە مراندنى ئۆتۆمبێلە کۆنەکان و گۆڕینى تابلۆکانیان بۆسەر ئۆتۆمبێلە جێگرەوەى نرخى دووب��ارە نوێکان، مراندنى ل��ە بریتیە ک��ە تابلۆکە کڕینى لە وەک گرانترە ئۆتۆمبێلێک

هاواڵتیان بۆیە حکومەت لە تابلۆکە دووبارە پەنادەبەنە بەر کڕینى تابلۆى نوێ بە نرخى گرانتر و کێشەکەش وەک

خۆى دەمێنێتەوە.ح��ک��وم��ەت دەت��وان��ێ��ت ل��ە ڕێ��گ��ەى چارەسەرەکە ه��ەردوو پەیڕەوکردنى تابلۆ و نرخى )زیادکردنى پێکەوە

ت��رام و هێڵى چەندین دروستکردنى نەهێلێت، ناوشار جەنجاڵى میترۆ( ک��ارەس��ات��ەک��ان��ى ه��ات��وچ��ۆ و ب��ێ��زارى هاواڵتیان کەمبکاتەوە و هەڵبژاردنەکان یان ه��اواڵت��ی��ان ب��ەردەس��ت��ى بخاتە یان هاتوچۆبکەن میترۆ ت��رام و بە

ئۆتۆمبێل بە نرخى گران بکڕن.

هەڵبژاردنى ئەنجومەنى پارێزگاکان و ئومێدێکى دیکەى کورد

ناساندنى کەلتورى کوردى لە زانکۆکان

تابلۆى ئۆتۆمبێل

№№

ئیبراهیم مەحمود

بەختیار حسێن نورى

هەوراز زایر

[email protected]

لێکدانەوە بۆ ئازادکردنی ئێراق لە ڕژێمی بەعس لە

)9ی نیسانی2003ز(

ب���ەرواری )چ��وارش��ەم��م��ە( ڕۆژی ل��ە ستەم بە کۆتایی نیسانی2003ز( )٩ی ستەمکار ڕژێمێکی چەوساندنەوەی و بەعسی )ح��ی��زب��ی وەک فاشستی و سەرۆکەکەی و عەرەبی( سۆشیالیستی ئەو ئێراق. لە هات حوسێن( )س��ەدام ڕووداوەش بۆ گەلی ئێراق و نەتەوەکانی لە چونکە کرا، تۆمار )ئازادکردن( بە ئازاد ڕژێمە ئەو ساڵەی )3٥( ستەمی لێی ئازادبوون ڕۆژە ئەو تا کە ب��وون، ئەستەم و سەخت بوو. دیارە ئەگەرچی چەندین پشتیوانی ب��ە ڕووداوەک�����ە )ویالیەتە سەروویانەوە لە زلهێز واڵتی یەکگرتووەکانی ئەمریکا( ئەنجامدرا و لە واڵتێکی داگیرکردنی سیاسیشەوە ڕووی وەک ئێراق بوو لە الیەن ئەواڵتانەوە بە هێزی سەربازی، بەاڵم بەو پێیەی ئەوان ئەو داگیرکاری چنگی ژێ��ر لە ئێراق بەر کە کرد، ڕزگار سەرکوتکەر ڕژێمە لە )3٥( ساڵ و لە ڕێگای کودەتایەکی بۆیە دەس��ەاڵت، گەیشتنە سەربازییەوە ئەو ڕووداوە هەچ خوێندنەوەیەکی سیاسی بۆ بکرێت، بۆ سەربازی و ئابووری و ئێراقییەکان ئازادکردن بوو، بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا پرسیاری سەرەکی ئەوەیە، کە دوای بەرهەمەکانی و ڕووداوە ئەو ئایا )10( ساڵ ئازادکردنە و بردنە پێشەوەی ئێراقە بۆ قۆناغ و سەردەمێکی نوێ؟ یان گۆڕینی داگیرکارییەکە بە داگیرکارییەکی تر و دیکتاتۆرێک بە دیکتاتۆرێکی تر؟

دەبێت پرسیارەش ئ��ەو وەاڵم��ی بۆ کە پێبکەین، دەس��ت ل��ەوەوە سەرەتا داگیرکارێک ساڵ )دە( دوای ڕاستە دیکتاتۆرێک و ت��ر داگیرکارێکی ب��ە و ک��را ئاڵوگۆڕ تر دیکتاتۆرێکی بە لە ئێراق ناوچەی چەندین بارودۆخی گەڕایەوە، دواوە بۆ ڕوویکەوە هەموو بەاڵم النی کەم ستەمێکی گەورە بەسەر ئێراقییەکانەوە نەما، کە ستەمی بەعس ئەوەیە، ستەمە لەو مەبەستیش بوو. کە ئەو دەسەاڵتە وەها لە ئێراقدا ڕەگی داکوتا بوو، ئەستەم بوو بە ئێراقییەکان کۆتایی پێبێت، تەنیا بە هێزی گەورەی دەرەکی نەبێت، بەاڵم دوای ئەو ڕووداوە ئیتر کە ڕەوییەوە خەمە ئەو ئاسایی لە ت��اک��ڕەوی دەس��ەاڵت��ی بەهێزبوونی واڵتێکی وەک ئێراق خەونە و هیوایەکی دوورە. ئەمەو دوای بەعس ئیدی پارتی قبوڵ جێگای دەسەاڵتدار، و سەرکردە بۆیە چووە، بەسەر سەردەمی و نییە النی کەم ئەوە بۆ ئێراقییەکان بە هەموو پێکهاتە و ئایین و ئایینزاکانییەوە کەم

نەبوو.ب��ۆ شیعە وەک ل��ە الی��ەک��ی دی��ک��ەوە ئێراق، ئایینزای پێکهاتەی یەکەمین ڕووداوێکی گەورە بوو، چونکە بەهۆییەوە بوونە دەسەاڵتداری ئێراقی و کۆتاییان بە ستەمی ئایینزای سووننە بەسەر خۆیانەوە هێنا. ئەمەو بۆ کوردیش وەک دووەمین پێکهاتەی نەتەوەیی کەم نەبوو، چونکە دوای بەعس ئێدی هێزێک نەما لە ئێراق کورد لێی بترسێت. ئەمەو دەروازەی نوێی دەرەکی بەڕوویدا کرایەوە، کە بۆ چەندین ساڵ بوو خەونی پێوە دەبینی. هەر بۆیە نەمانی بەعس و تارامایی عەرەبی سووننە

بەسەر ئێراقەوە، گەورە و کاریگەر بوو.پێویستە ڕووداوە لەو دەهەیەک دوای دەسەاڵتداری کە نەکەین، یاد لە ئەوە تێیدا، ئەوان نەمانی و ئێراق لە بەعس ئەو ئەزموونەیان دروستکرد، کە هەریەک لەو هێز و کەسانەی بیر لە دروستکردنی و حوسێن( )سەدام وەک دەسەاڵتێکی ڕژێمێکی سیاسی وەک ڕژێمی بەعس لە ئێراق دەکەنەوە، ئەوا بە هەڵەدا چوون، حوسێن( )سەدام وەک هێزێکی چونکە و پارتێکی بەهێزی وەک )پارتی بەعسی سۆشیالیستی عەرەبی( دوای )3٥( ساڵ کەس ئەوا هاتبێت، پێ کۆتایی هێزی بیر ئەو وەک تا چین، تر هێزەکانی و ئایندەی ئەو بوو؟ بکەنەوە، کە ئەویش کوردیش جوانی فەرمووە، کە ووتوویەتی

’’ئەو کەسە کەسە ئەلفێکی بەسە‘‘.

لێکدانەوەکانی مێژوو

د. کەیوان ئازاد

Page 7: Rebazi Azadi 744

www.jamawarnews.com7 | 32 سێشەممە | 2013/04/09 | ژماره 744 | ساڵی

کورد لە میدیاکانەوە

لیستى هاوپەیمانى برایەتى و پێکەوەژیان کار دەکات بۆ نەهێشتنى بێ کارى

ڕۆژنامەنوسى فیسک(ى )رۆب��ەرت ئەمریکى، ڕەخنەگرى بەناوبانگ و دەربارەی ساڵیادى رووخانى رژێمى بەعس لە )٩(ى نیسان، لە وتارێکدا ئێمە دیکتاتۆرەى )ئ��ەو ن��اوى بە ڕۆژنامەى لە کە کرد( دروستمان کردەوە، باڵوى تایمز(دا )نیویۆرک کە دەکاتەوە ئەوە لەسەر جەخت بە بوو دیکتاتۆرێک حسێن سەدام

دەستى ئانقەست خوڵقێنرا. وت��ارەک��ەی��دا ل��ەس��ەرەت��اى فیسک پاشان و سەدام دەڵێت:»رووخانى لەسێدارەدانى سەدام، دواى چەندین ساڵ بەسەر ئەو رووداوانەدا، بەپێ ى دادپ���ەروەران���ە ب��ە تێڕوانینەکان گیانلەبەرە لەم کێ دەهاتەبەرچاو، دڕندەیەى بەغداد و هێتلەرى تکریت، زیاتر شایستەى رووخاندن و پاشان لەسێدارەدان سەکۆى سەر چوونە ب���وو؟ ک��ێ ل��ەم پ��ی��اوە زی��ات��ر کە بە بێگوناهى کەسى هەزار سەدان بەسەریاندا کیمیایى بۆمبى ڕشتنى کوشتبوو، شایستەى ئەم چارەنوسە لە ڕۆژى ئێمە بەرپرسانى ب��وو؟ )ڕۆژى بە سەدامیان سێدارەدانى بەهەژمار عیراقییەکان بۆ م��ەزن( ئیسالم جیهانى ئومێدەوارن دێنن و کە سزادانە ئەم بکەن، فەرامۆش عیراقییەوە بەرپرسانى لەڕێگەى ئیمزا کرا، بە قازانج و لەپێناو هەموو

ئەمریکییەکاندایە.مێژوو بۆ عەرەبەکان و موسڵمانانیتر دەیسەلمێنێت کە ئەمە چارەنووسى لە بەاڵم دیکتاتۆرەکانیانە، هەموو ڕاستیدا میلیۆنەها کەس لە خۆرئاوا ئەو دەخ���ەن���ەڕوو، پرسیارێکیتر ڕۆژنامەکانیترى لە کە پرسیارەى

ڕێگەى لە و نەخرایەڕوو خۆرئاوادا س����ەرۆک ک��ۆم��ارەک��ان و س���ەرۆک وەزیرانى ئێمەوە قسەى لەسەر نەکرا

گوناهبارەکانیتر کە ئەمەیە ئەویش بلێر تۆنى نەخێر دەک���ەن؟ چ��ى سەدام نییە، بەاڵم بێتاوانیش نییە.

گازە بە خۆمان دووژمنەکانى ئێمە هێرشى ئەو ناکوژین، کیمیاییەکان نەکردووە، کوێت یا ئیران بۆسەر

سەر ک��ردۆت��ە هێرشى تەنها ئ��ەو عیراق!. بەاڵم سەدان هەزار خەڵکى خۆیان گیانى عیراقى م��ەدەن��ى سەربازى ه��ەزاران داوەو لەدەست خۆرئاوایى مردوون، چونکە بەڕێزان وەزیرەکانى س��ەرۆک بلێر و بوش و کە ئوسترالیا ئیتاڵیا و ئیسپانیا، بنەماى لەسەر )2003( ساڵى لە درۆو ل��ەس��ەر ک��ە چێشتەى ئ��ەو دەل��ەس��ەى چ��ەک��ە ک��ۆک��وژەک��ان��ى کە چەکانەى بەو لێنرابوو، سەدام بێبەزەییەوە بەوپەڕى خۆمان ئێمە جەنگى ناو چووینە بەکارماندەهێنا

عیراقەوە.ت���اوان���ە دواى ڕۆژان��������ى ل����ە )2001( ساڵى لە دژەمرۆییەکانمان داو ئەنجام ئەشکەنجەمان ئێمە دا، تەنانەت کوشتن و بێگوناهەکانمان بۆ خۆمان ئابڕوویی بێ ڕیسوایى و بێ ئابڕووییەکانى سەدام لە زیندانى هێشتاش ک��ردو زی��اد ئەبوغرێبدا چاوەڕێ ى ئەوە لە ئێمە دەکرێت کە دیکتاتۆرەى ئەو لەسێدارەدانى بۆ قاقا ک��رد، دروس��ت��م��ان ئێمە ک��ە لە دواى بەڵێ هەڵپەڕین، لێبدەین و سێدارەدانەکەى قاقامان لێدا تا ئەم

تاوانە دڕندانە فەرامۆش بکەین.سەدامى )1٩٨0(دا ساڵى لە کێ هان دا هێرش بۆ سەر ئیران بکات و خۆى مەزنەکانى تاوانە سەرەنجام جەنگە ئەم ب��دات؟ ئەنجام تیادا گیانى لەدەستچوونى بووەمایەى )1,٥( میلیۆن کەس. کێ کەلوپەلى کیمیاییەکانى چەکە دروستکردنى لە کە فرۆشت حسێن س��ەدام بە بەسەر کیمیایی بۆمبى ڕێگەیەوە قسانە بەم واتا باراند؟ کوردەکاندا

لەسەر ت��اوان��ەک��ان دەی��ان��وی��س��ت دواج���ار الب���ەرن و حسێن س���ەدام ئەو کردیانە پشتگیرییەوە بەهۆى هەستى لە وازى کە دیکتاتۆرەى خۆى ملى تا نەهێنا دیکتاتۆریى گ��ەی��ان��دە پ��ەت��ى ل��ە س��ێ��دارەدان، دیکتاتۆر کردە سەدامیان ئەوانەى

هەرخۆشیان لە سێدارەیان دا!«.وتارەکەیدا بەشێکیترى لە دوات��ر تاوانە ساڵ چەندین دەڵێت:»من سەدامم نەفرەتئامێزەکانى قێزەون و ڕیزبەندى دەکرد، لەگەڵ کوردەکانى گفتوگۆم هەڵەبجەدا پاشماوەى شیعانەدا ئ��ەو ل��ەگ��ەڵ ک����ردووە، لەگەڵدا گفتوگۆم دان��ی��ش��ت��ووم و کردوون کە لە ساڵى )1٩٩1(دا لەسەر داواى ئێمە دژ بە سەدام ڕاپەرینیان لێکردن... خیانەتمان ئێمە کردو چەشنە بەم ئەو عەرەبەکان بەاڵم نابینن، ئەوانەى بەهۆى ستەمەکانى ئەوەوە ڕەنجیان کێشاوە، زۆر بۆ لە سێدارەدانى سەدام خۆشحاڵ بوون. ناو شیعەکانى کوردەکان و زۆرب��ەى لەسێدارەدانى پێشوازیان عیراق، س��ەدام حسێن ک��رد ب��ەاڵم ئ��ەوان و میلیۆنەها موسڵمان ئیدى لە )30(ى لە یادى چۆنییەتى یەکەمدا کانونى مەرگى حسێن و سەدام سێدارەدانى

ئەو دەکەنەوە.«

یەکێکە فیسک رۆب��ەرت *سەرنج: ڕەخنەگرەکانى ڕۆژنامەنوسە لە ئ��ەم��ری��ک��ا، ت��ائ��ێ��س��ت��ا خ���اوەن���ى ڕۆژنامەوانییەو خەاڵتى چەندین سیاسەتى بە دژ هەرلەسەرەتاشەوە هێرشکردنە سەر عیراق بوو لەالیەن ئەمریکاو هێزەکانى هاوپەیمانانەوە.

س���ەب���ارەت ب��ەه��ەڵ��گ��رس��ان��ەوەى جەنگى نێوان )PKK( و دەوڵەتى )حورییەت( ڕۆژن��ام��ەى تورکیا، ل��ەراپ��ۆرت��ێ��ک��ى پ��ڕل��ەزان��ی��اری��دا م��ەس��ەل��ەى چ��ارەس��ەرن��ەک��ردن��ى بەردەم خستەوە کوردى کێشەى

رایگشتى تورکیا.)رەجەب هاتووە: راپۆرتەدا لەم ت��ەی��ب ئ����ەردۆغ����ان(ى س���ەرۆک چیچیک(ى )جەمیل وەزی����ران و بۆ ئینتمایەکیان هیچ داد وەزیرى دەرکردنى بڕیارى لێبوردنى گشتى

بۆ ئەندامانى )PKK( نییە. ب��ەپ��ێ ى زان��ی��اری��ی��ەک��ان��ى ئ��ەم

ڕێگاچارە چەندین ڕۆژن��ام��ەی��ە، لەالیەن سەرانى تورکیاوە پێشنیاز کێشەى بنەبڕکردنى ب��ۆ ک���راوە هاوبەشیش خاڵى کورد و تورکیاو لەنێوانیاندا هەیە. سلێمان دیمیرێل پێ ى وایە لێبوردن ڕێگاچارە نییەو دەبێ رەچاوى هەڵوێستى کۆشکى

سپى و یەکێتى ئەوروپا بکرێت.بڵند ئەجەویدیش ڕایەکى هاوشێوەى رایگەیاندووە: و هەبوو دیمیرێلى واڵتەیەکگرتووەکانى الیەنگرى دەوڵەتێکى پێکهێنانى بۆ ئەمریکا کارێکى عیراق، لەباکورى کوردى سوپاى پێویستە ئ��اش��ک��رای��ەو

مەسەلەیە ئەم ڕووبەڕووى تورکیا دەوڵەتى پێکهێنانى ببێتەوە. دروست عیراق لەباکورى کوردى دەوڵەتێکى ک��ە ئ��ەم��ەی��ە وەک سەربەخۆش لەباشورى خۆرهەاڵتى

تورکیا دابمەزرێت. ئاماژەیەکى ئەمانە، س���ەرەراى هاوبەشى سێ سەرۆک وەزیرەکەى پ��ێ��ش��ووى ت��ورک��ی��ا ل���ەب���ارەى یەکێتى واش��ن��ت��ۆن و هەڵوێستى ئ���ەوروپ���اوە، ن��اب��ێ ب��ەڕێ��ک��ەوت دەزانین کە لەبەرئەوەى دابنرێت. وردى زانیارى هەمیشە )PKK(

لەو ئاڵوگۆڕانە هەبووە.

چاپى )جمهورییەت(ى رۆژن��ام��ەى تورکیا لە سەروتارێکى خۆیدا لەژێرناوى بازرگانى لە کوردەکان )گەمارۆدانى دەوڵەتى نوسیویەتى: عیراقدا( لەگەڵ ئەنقەرە بۆ دوورخستنەوەى کوردەکانى عیراق و گوشارخستنەسەریان، هەوڵیدا لەگەڵ بازرگانى سوریاوە لەڕێگەى عیراقدا بکات. ئەنقەرە بە کەڵک وەرگرتن بازرگانى ڕێککەوتنامەى بەستنى لە ئازاد لە نێوان تورکیاو سوریادا ویستی ڕەوتى گواستنەوەى کااڵ ناردەنییەکانى خۆى بۆ عیراق لە برى باکورى عیراق، لە خاکى سوریاوە بگوێزێتەوەو بازرگانى خاکى لە ترانزێتى شێوەى بە خۆى ئەو بەپێ ى پێبدات. درێژە سوریاوە تورکیاو بەدەستهاتوون، زانیارییانەى ق��ەوارە ئەو وەاڵم��دان��ەوەى بۆ سوریا بازرگانییەکانى مامەڵە لە رۆژانەییەى کااڵى ترانزێتى واڵت و ه��ەردوو نێوان تورکیا بۆ عیراقدا هەیە، لەڕێگەى خاکى سوریاوە هەوڵدراوە پێنج خاڵى گومرگى

نوێ بنیات بنێن« بەپێ ى نوسیویەتى: رۆژنامەیە ئەم

بۆ ڕێککەوتنامەیەى ئ��ەو بەستنى ن��ێ��وان تورکیاو ل��ە ئ���ازاد ب��ازرگ��ان��ى سوریادا هەبووە ، تورکیا بەرهەمەکانى خۆى لەڕێگەى سنورى خاپوورەوە کە لەژێر کۆنتڕۆڵى کوردەکاندایە، دابخات و سود لە خاکى سوریا وەربگرێت. کوردە عیراقییەکان هەر بارهەڵگرێکى تورکیا ئەم ترێلەیەکى هەر دۆالرو )40( بە واڵتە )70( دۆالر گومرگى لێوەردەگرن، بەم ترانزێتەى هەڵگرتن و گواستنەوەى بۆ تورکیا ناردەنییەکانى بەرهەمە عیراق لەڕێگەى سوریاشەوە، کوردەکان

داهاتێکى گرنگیان لەدەست دەدا. لەنێوان ئازاد بازرگانى ڕێککەوتنامەى تورکیاو سوریادا کە لە ساڵى )2004(کۆتایهاتنى لەگەڵ ک��راوە، ئیمزا ەوە قۆناغە یاساییەکانى جێبەجێکردنەکەى، بریاربوو بچێتە قۆناغى جێبەجێکردنەوە. هەردوو ڕێککەوتنامەیە، ئەم بەپێ ى ک��ااڵ ل��ە ه��ەن��دێ ب��ازرگ��ان��ى واڵت کشتوکاڵییەکان لە گومرگ دەبەخشرێن، بەرهەمە سوریاش چوارچێوەیەدا لەم کشتوکاڵییەکانى تورکیا وەک فستەق،

بەڕوو، جۆ، هێلکە، گوڵەبەرۆژەو رۆنى مارگارین لە باج دەبەخشێت.

ل���ەک���ات���ى ج��ێ��ب��ەج��ێ��ب��وون��ى ئ��ەم گواستنەوەى واتا ڕێککەوتنامەیەشدا، خاڵە لە تورکیا بازرگانى مامەڵەى گومرگییەکانى کوردەکانەوە بۆ سوریا-داهاتى دەکرێت چاوەڕوان ئەوا عیراق کوردەکانى باکورى عیراق بەشێوەیەکى

جددى کەم بکاتەوە.«رۆژنامە س��ەرج��ەم بوترێ پێویستە وەک: ت��ورک��ی��ا ب��ەن��اوب��ان��گ��ەک��ان��ى ئەکشام و حورییەت، جمهورییەت، حیزبە تێڕوانینى لە بەشێک ڕادیکاڵ تورکیاى کەمالیستەکانى ت��ون��دڕەوە ب����اڵوک����ردەوە ک��ە ج��ەخ��ت ل��ەس��ەر گ��ەم��ارۆدان��ى ک��وردس��ت��ان��ى ع��ی��راق و پارتى هێزەکانى س��ەر هێرشکردنە کرێکارانى کوردستان دەکەنەوە وەک پێگەو سەرکوتکردنى بۆ قۆناغێک کێشەى کورد لە عیراقدا.بەاڵم بەهۆی تێکچونی پەیوەندی دیبلۆماسی ئەو دوو وواڵتە پێدەچێت جیبەجێکردنی تەواوی

ئەو رێکەوتننامەیە دوا بکەوێت.

رۆبەرت فیسک:سەدام ئەو دیکتاتۆرەى ئێمە دروستمان کرد

PKK ئایا بەمزووانە کێشەىچارەسەر دەکرێت؟

ئەنقەرە و کورد

Page 8: Rebazi Azadi 744

№ خاوەنی ئیمتیاز

عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمود

№ دیزاین

سەعید ئەحمەد

№ سەرنووسەر

پشدەر بابەکر

№ جێگری سەرنووسەر

عومەر غواڵمی

[email protected] www.JamawarNews.com 0748 010 8289

ناونیشان: هەرێمی کوردستان سلێمانی - گردی ریعایه - گەڕەکی 115 - کۆاڵنی 7 - دەرگای 6یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە )1981/5/25( بە ناوی )رێگای ئازادی(یەوە دەرچووە

»نرخ: 500 دینار«

کاندیدەکانی »حسدک« لە لیستی هاوپەیمانی برایەتی و پێکەوەژیان بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق