Afvallen als Spirituele Oefening

Lessen voor een licht en vervullend leven

Eerder verschenen van Sandra Derksen:

Food for Thought

Wat anderen zeggen over

Afvallen als Spirituele Oefening

‘Er is een mooie synergie tussen de boeken van Sandra en mij. 1+1 is hier

waarlijk 3. Sandra geeft met dit boek de lezer een intiem kijkje in haar eigen

leven. Als afvalster, maar vooral als mens. In combinatie met haar wijze

adviezen in het tweede deel is Afvallen als Spirituele Oefening een waardevol

boek voor ieder die een lichter leven wil leiden.’

Nannet van der Ham, auteur van Spiritueel Afvallen, de praktijkgids voor

een lichter hoofd, lijf en leven.

‘In één adem heb ik het boek van Sandra uitgelezen. Ik ken Sandra al uit de

tijd dat ze nog dik was. Het bijzondere vond ik altijd hoe ze met haar dik

zijn omging of liever gezegd niet mee omging. Ons contact verwaterde en

we verloren elkaar jaren uit het oog totdat ik op Twitter iemand zag met de

glimlach van Sandra maar niet met haar bolle toet. Wauw wat was ze afge-

vallen! Door haar boek heb ik kunnen lezen welke stappen ze heeft gezet

en haar persoonlijke verhaal heeft me tot tranen geroerd. Wat een mooi,

eerlijk en oprecht boek heeft ze geschreven. Je weet als lezer dat het daar-

door geen trucje is maar een keuze waarmee iedereen op een gezonde ma-

nier kan afvallen. Sandra is voor mij een hele grote inspiratiebron want zij

laat je zien hoe je veertig kilo afvalt zonder te lijnen.’

Petra de Ree, auteur van Het Persoonlijk APK-Spel; Geef jezelf een opknap-

beurt en oprichtster van she-is.nl

‘Ik schrijf praktische boeken over hoe je lichaam werkt en hoe je goed met

jezelf kunt omgaan. Maar stel nu dat je geen behoefte hebt aan plannen om

iets concreets te doen, omdat je al zoveel gedaan hebt. En stel dat je be-

nieuwd bent hoe het zou zijn als je een meer spirituele weg zou kiezen.

Dan kan dit boek je laten zien hoe dat bij Sandra is verlopen.’

Meijke van Herwijnen, auteur van Weg met de Weegschaal

‘Bij afvallen slaakt ieder een diepe zucht. Ook met spiritueel afvallen is het

een enorme uitdaging. Maar Sandra bewijst in haar boek, dat inzicht in het

functioneren van de eigen geest dit zonder dieet mogelijk maakt. Zij is niet

alleen ervaringsdeskundige en hypnotherapeut op dit gebied, maar heeft

ook in dit boek haar eigen weg naar dit inzicht beschreven.’

Joyce Sauter, voorzitster Nederlandse Beroepsvereniging van Hypno-

therapeuten

‘Sandra schrijft uit eigen ervaring dat je de weg naar binnen hebt te gaan

voor blijvend resultaat!’

Joanna Kortink, auteur van o.a. Uit de ban van emotie-eten en Mindful

afvallen

‘Het boek Afvallen als Spirituele Oefening geeft veel inzichten en praktische

oefeningen om een gezond gewicht te krijgen zonder op dieet te gaan.

Zonder je te focussen op calorieën, diëten en de ‘verboden’ producten, kun

je met een andere mindset door de spirituele oefening, bewust en onbewust

gewicht verliezen. Ik doe deze methode zelf ook al jarenlang en herken dan

ook veel in het verhaal van Sandra. Het wordt op een gegeven moment een

levenshouding die zonder strijd een gezond gewicht geeft. Bij mij heeft dit

mede een gewichtsverlies van ruim honderdtachtig kilo opgeleverd waar-

door ik Nederlands Kampioen Afvallen ben geworden. Ik raad het boek

Afvallen als Spirituele Oefening van harte aan voor iedereen die een einde wil

aan het jojo-effect en een gezond gewicht wil behalen.’

Eric Verberne, Nederlands Kampioen Afvallen en auteur van o.a. Als

ik het kan, kan jij het ook!

Sandra Derksen

Afvallen als Spirituele

Oefening

Lessen voor een licht en vervullend leven

Meer weten?

www.afvallenalsspiritueleoefening.nl

www.spiritueelafvallen.nl

Op de websites is er tevens een leuk cadeautje voor

je beschikbaar.

Met het oog op de complexe, individuele aard van gezondheidskwesties is

datgene wat in dit boek wordt aangereikt niet bedoeld het advies van medi-

sche deskundigen te vervangen. De rol van de auteur is slechts educatief.

De auteur verleent geen persoonlijk medisch advies. Als er klachten zijn

wend je dan voor diagnose en advies tot jouw medische begeleider(s).

Eerste druk oktober 2012

ISBN 978-94-6203-185-2

Copyright © 2012 Sandra Derksen

Uitgegeven door BeVision

in samenwerking met Uitgeverij Boekenbent

Omslagillustratie via Shutterstock

Foto auteur door Ria Lusink Fotostudie

Tekstcontrole door Ingrid Timmermans & Sandra Derksen

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door

middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder

voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.

Ik draag dit boek op aan:

iedereen die worstelt met zijn of haar eetgedrag, gewicht en

zelfbeeld. Geef de hoop niet op, want als ik het kan,

dan kun jij het ook!

al mijn cliënten die mij steeds inspireren met hun moedige

eerlijkheid om hun relatie met eten, zichzelf en het leven te

helen. Speciaal dank voor Veron en Leyla die de moed heb-

ben op de laatste pagina in dit boek zichzelf te laten zien.

Dank jullie wel, jullie zijn prachtig!

mijn ouders die behoren tot een van de grootste leermees-

ters in mijn leven, iets wat ik ze vroeger niet altijd in dank

heb afgenomen. En juist dat bleek mede de uitnodiging mij-

zelf te ontdekken. Dank jullie wel voor alles!

mijn levenspartner en beste vriend, Peter van Houten, met

wie ik dag in dag uit het vervullende geschenk beleef van

geliefd voelen en liefde mogen geven. Ik hou van je.

Elke ziekte begint in de geest. Zorg eerst voor de geest door alle

onjuiste ideeën en gevoelens op te sporen en ze uit de weg te ruimen.

Als je de oorzaken laat verdwijnen, moeten ook de gevolgen vertrek-

ken. Een mens wordt wat hij denkt dat hij is. Laat elk idee varen

over jezelf en ontdek dat je een pure waarnemer bent achter alles wat

het lichaam of de geest kan overkomen.

- Nisargadatta Maharaj -

Het is niet nodig te veranderen of het denken tot rust te brengen

of het lichaam te zuiveren – gewoon, precies zoals je bent, is

de goddelijke uitdrukking.

- Tony Parsons –

Zoeken naar gelukkig worden, maakt ongelukkig.

Je kunt niet gelukkig worden, alleen gelukkig zijn.

- Alexander Smit -

12

Inhoud

Inleiding 13

Deel 1 – Persoonlijk verhaal

1. Het ik-ben-het-zat moment 21

2. Alsmaar dikker en dikker 25

3. De laatste keer diëten 29

4. Een dieptepunt 35

5. Ontwakend spiritueel bewustzijn 42

6. Diëten is niet mijn ding 48

7. De weg naar binnen 55

8. Een belangrijk struikelblok 66

9. Het opzetten van mijn eetplan 74

10. De kracht van structuur 79

11. Schrijvend licht en op gewicht 82

12. Meer beweging 86

13. Licht zonder streefgewicht 91

13

Deel 2 – Lessen voor een licht en vervullend leven

Les 1. Eten als spirituele oefening 97

Les 2. Het open geheim 107

Les 3. Illusie en werkelijkheid 112

Les 4. Het denken ontmaskerd 118

Les 5. Voelen wat er is 125

Les 6. Transformeer de ballast 133

Les 7. De kracht van focus 139

Les 8. De rust van regelmaat en orde 146

Les 9. De cirkel van vervulling 153

Les 10. Moeilijke momenten als belangrijke kans 163

Les 11. Niet wat je wilt, maar wat je nodig hebt 171

Les 12. Herstel de relatie met je lichaam 178

Les 13. Kom in beweging 187

Les 14. Trouw zijn aan jezelf 195

Gebed tot Zelfbevrijding 203

Over de auteur 205

Wat enkele cliënten zeggen 206

14

Inleiding

Dit boek gaat niet zozeer over afvallen. Als je een kant-en-klaar

stappenplan wenst op welke manier je het beste kunt eten en

waarmee je binnen een bepaalde periode zoveel kilo kunt afval-

len, is dit boek niet voor jou bedoeld. Dit boek is vooral bedoeld

voor mensen die de relatie met zichzelf en het leven willen he-

len, die zichzelf van innerlijke ballast willen bevrijden. Ik zie dit

namelijk als grondslag voor problematisch en onbewust eetge-

drag, hieraan gerelateerd over- of ondergewicht en een verstoord

zelfbeeld.

Ogenschijnlijk lijkt het alsof de te grote hoeveelheid en aard van

de calorieën die je inneemt en het te weinige verbruik ervan de

oorzaak is van overgewicht. Het is echter een te eenvoudige en

eenzijdige verklaring om te zeggen dat je alleen maar minder en

anders hoeft te eten en meer moet gaan bewegen om het pro-

bleem op te lossen. Dat diëten niet de oplossing is, is snel te

concluderen door om je heen te kijken naar een steeds dikker

wordende Westerse samenleving die bedolven wordt, hoe tref-

fend, onder dieet- en afslankproducten. Wat gemist wordt is het

inzicht dat je eetgedrag symptomen zijn van dieperliggende fun-

damentele oorzaken die een allesbepalende uitwerking hebben

15

op de keuzes die je maakt. Elke veruiterlijking in vorm is een

perfecte spiegel van je innerlijke geaardheid.

De wortel van het probleem ligt in de afgescheidenheid met je

of beter nog ‘het Zelf' omdat het woordje ‘je’ voor de nodige

verwarring kan zorgen. Ik hanteer zowel ‘je’ als ‘het Zelf’ of ‘Ik’

met hoofdletters om onderscheid te maken met het illusoire ik-

gerichte persoonlijke zelf waar de meesten zich mee identifice-

ren. Omwille van de communicatie maak ik onderscheid tussen

deze zelven, maar met de opmerking dat in essentie alles Een is.

Door je bewust te worden van dieperliggende oorzaken ontstaat

er een heldere ruimte waarbinnen keuzes kunnen ontstaan die

samenvallen met de inzichten die je hebt verkregen. Bewust-

wording is cruciaal, vooral daar waar je last hebt van dat wat je

doet en je het oprecht graag anders zou zien. Eetleed en moei-

lijke en verleidelijke eetmomenten bieden de perfecte uitnodi-

ging om je bewust te worden van wat je doet en het leed dat je

hiervan hebt. De functie van deze pijn is dat het je aandacht

trekt naar dat wat je liever wenst te negeren. Je probleem is

daarmee de deur naar de oplossing.

Als jij iets wilt veranderen dat jij jezelf oplegt omdat jij, je directe

omgeving en de maatschappij vinden dat jij dit moet doen maar je

het eerlijk gezegd liever niet wilt, zal je motivatie de kracht van

een kaartenhuis hebben. En áls je kaartenhuis dan instort, gooi

je het op gebrek aan wilskracht of verhalen over dat het allemaal

niet zo’n probleem is. Als jij echter iets wilt veranderen omdat je

16

zonder twijfel weet dat dit is wat je werkelijk wilt, dan boor je

een kracht aan waarmee je bergen kunt verzetten. Het univer-

sum zal zich richten naar deze intentie en je op allerlei manieren

helpen te realiseren wat jij voor ogen hebt.

In dit boek staat de aandacht voor jezelf en voor wie je bent

centraal. Zelfzorg en zijn wie je bent vallen samen, waardoor het

leven zonder belemmering voluit door jou heen kan stromen en

zich kan ontvouwen. Ik wil je vertellen hoe je licht en vervult in

het leven kunt staan door thuis te komen in het Zelf. Door te

ontdekken wat waar en onwaar is voor jou, wat de enige ertoe

doende waarheid is, waardoor als vanzelf betere keuzes ontstaan.

Eten is de perfecte uitnodiging om te ontdekken wie je bent en

je te bevrijden van alles wat je ervan weerhoudt simpelweg je

ware Zelf te zijn.

Ik kan je hier alleen maar over vertellen omdat het gaat over

mijn eigen reis en de ontdekkingen die ik daarin heb gedaan. In

het eerste deel vertel ik je daarvoor het persoonlijke verhaal over

mijn eetgedrag, mijn overgewicht en de spirituele zoektocht naar

mijzelf. Het verlangen grip te krijgen op mijn neurotische eetge-

drag en daardoor rust in eten te krijgen, was mijn primaire doel.

Het ging me niet om het afvallen, ook al zou dit er een logisch

gevolg van zijn. Door dit tot een spirituele oefening te maken,

een wijsheidsprincipe om tot zelfbevrijding en zelfverwerkelij-

king te komen, werd het een innerlijke ontdekkingsreis en een

avontuur waar ik ondanks de moeilijke momenten plezier aan

beleefde. Ik was er namelijk van overtuigd dat elk moeilijk mo-

17

ment mij een stapje dichter bij bevrijding bracht. Zonder enig

van buiten opgelegd dieet te volgen of een streefgewicht als doel

te hebben, viel ik in twintig maanden veertig kilo af waarna mij

gewicht zich stabiliseerde. Maar de uiterlijke ballast die ik verloor

was vooral een reflectie van de innerlijke ballast die ik keer op

keer losliet. Een loslaten dat een gevolg was van bewustwording.

In het tweede deel van dit boek deel ik mijn inzichten in de

vorm van lessen. Deze lessen zijn tot stand gekomen met de

hulp van vele lezers van mijn digitale nieuwsbrief, die uit een

dertigtal titels mochten aangeven waarover ze het liefst wilden

lezen. De meest gekozen titels staan uiteraard in dit boek. In de-

ze lessen wordt uitgegaan van een visie op de mens en de wereld

die stelt dat alles bewustzijn is en dat jij de bron en waarnemer

bent van alle dingen. De een zal meteen zonder erover te hoe-

ven nadenken begrijpen waar ik over schrijf. De ander gaat er-

over nadenken en vindt het moeilijk of niet te vatten, moet het

een paar keer herlezen of wat er dan ook ontstaat. Weer een an-

der verklaart mij misschien zelfs voor gek. Ik heb het schrijven

gewoon maar laten gebeuren, daarbij alle gedachten en gevoe-

lens waarnemende van de toch wel spannende ervaring dit boek

te schrijven. Kortom, dit boek schrijven was een spirituele oefe-

ning op zichzelf. De essentie die of liever wat je bent en waar ik

steeds naar poog te verwijzen kan uiteindelijk nooit in woorden

worden uitgedrukt, het kan alleen maar worden ervaren.

Ik heb met de lessen geen enkele wens dat jij überhaupt maar

iets zou moeten doen aan je eetgedrag of zou moeten afvallen.

18

Jij bent oké zoals je bent, hoeveel kilo je ook weegt, welk eetge-

drag je ook vertoont of wat dan ook waardoor jij kan denken dat

er iets niet goed is aan jou. Jij bent jou, ongeacht wat je over je-

zelf denkt! In elk moment, ook die waarin jij jezelf in de weg kan

zitten. Jij hoeft niet anders te zijn, te groeien, te werken aan je-

zelf om dichter bij jezelf te komen. Als je dit wilt, hoef je alleen

maar de kracht van aanwezigheid in jezelf te ontdekken, waar-

mee je dat waarvan je last hebt kunt transformeren.

In mijn praktijk zie ik vaak dat mensen eten om een leegte in

zichzelf op te vullen. Onbewust zoeken zij zichzelf en de liefde

in eten. Ontdek de ware volheid, overvloed en liefde in jezelf,

die in elk moment beschikbaar is. Geloven dat dit niet zo is, is

slechts een misverstand door je gedachten voor waar aan te ne-

men. Bevrijd je hiervan, zodat onmiddellijk heling kan plaatsvin-

den met jezelf, het leven en je relatie met eten. Je hebt hiervoor

zelf al het meest krachtige wapen in handen: het licht van je be-

wustzijn. De oplossing van het geloven in onjuiste gedachten, je

eetleed en zelfworsteling is door deze te laten oplossen in de sub-

tiele maar alles transformerende kracht van de spirituele oefe-

ning.

Ik wens je toe dat jij je van al je ballast mag bevrijden om te

ontdekken dat jij altijd al je Zelf bent geweest en niets anders

dan je Zelf kunt zijn. Lees smakelijk!

19

20

Deel 1

Persoonlijk verhaal

21

22

Hoofdstuk 1

Het ik-ben-het-zat moment

Ik was het zat! Jarenlang was ik dronken geweest van eten en

mijzelf geen begrenzingen opgelegd over wat ik wel of niet

mocht hebben. Ongelimiteerd had ik genoten van al het lekkers

dat onze overvloedige consumptiemaatschappij had te bieden.

En ineens was ik het ‘zat’ zijn zat. Ik weet het nog goed. Het

was eind juli 2008 en ik zat op een mooie zomerse dag in de

tuin. Ik voelde me hyperig, een al dagenlang aanwezige onrust.

Er ontstond de bekende neiging om te gaan zoeken naar eten.

Niet omdat het etenstijd is (die was net geweest), maar gewoon

vanuit de gewoonte. Omdat het kon en omdat het mocht van

mijzelf. Het hoorde bij die onrust. Er leek wel een continue im-

puls aanwezig om naar de keuken te lopen en iets te eten te pak-

ken. Als ik het niet zou doen, wist ik dat het innerlijke lawaai van

denken aan eten oorverdovend zou blijven.

Terwijl ik naar mijzelf keek, werd ik mij plotsklaps helder bewust

van wat ik aan het doen was. Ik zag mijn neurotische eetgedrag

en was deze meer dan zat. Ik had er schoon genoeg van dat de

eetneiging mij steeds de baas was in plaats van ik de eetneiging.

Ik leek wel een marionet bij wie aan de touwtjes werd getrokken

23

en die keer op keer willoos naar de keuken werd gedirigeerd om

gehoor te geven aan deze eetgedachten.

En waarom? Omdat het eten ontspanning bracht in de onrust?

Omdat het mij afleidde? Omdat het zo lekker was? Ik had er

geen antwoord op. Terwijl ik heel kritisch en eerlijk bij mijn eet-

neigingen stil stond, kwam ik tot het inzicht dat het me geen be-

ter gevoel gaf. Integendeel zelfs! De bevrediging was slechts van

korte aard. Van héle korte aard! Een bevrediging die heel snel

weer wegebde om vervolgens plaats te maken voor de in alle he-

vigheid terugkerende onrust. Sterker nog, bij het steeds opnieuw

toegeven aan de eetimpulsen groeide de onrust door geobse-

deerde gedachten van: meer, meer, meer. Als ik eenmaal de

smaak geproefd had, wilde ik er alleen maar meer van.

Dus daar zat ik dan in de tuin. Oog in oog met mijn waardeloze

eetgedrag. Ik had er mijn buik propvol van. Letterlijk en figuur-

lijk. Het kwam mij de neusgaten uit. Het was klaar. Over. Uit.

Met dat gekke onbeheersbare neurotische eetgedrag. Niet alleen

werd ik er zwaarder en dikker van, het was alsof ik mijzelf voel-

de verdwijnen in dat eetgedrag. Alsof ik er zelf door werd ver-

zwolgen en opgegeten.

Terwijl er zich een krachtig protest in mij begon te roeren, vroeg

ik me kritisch af of mijn oude vertrouwde agenda meespeelde,

waardoor ik wilde afvallen om mijzelf gewaardeerd, aantrekkelijk

en bovenal geliefd te voelen. Een agenda die alles te maken had

met mijn persoonlijke ervaringen rondom overgewicht en afval-

24

len. Ik deed wat ik al jaren deed als ik bewust wil onderzoeken

wat er in mij leeft. Ik pakte mijn dagboek en schreef:

‘Ik voel dat het mij goed doet om te schrijven. Voel ook de behoefte

om te schrijven, alsook dat er veel is om over te schrijven. Ik weet

niet waar te beginnen. Misschien zou ik de hele dag wel ‘moeten’

reserveren om al dat wat ik zou willen schrijven, wat gezien wil

worden, ruimte te geven. Als een grote schoonmaak, een innerlijke

poetsdag. Ik ben de laatste dagen, tijd, weer heel veel gulzig aan het

eten. Voor mij voelt het alsof het echt weer even ontspoord is. En in

de gulzigheid voel ik het neurotische, het vullen, het verzadigen met

smaakprikkels en zwaarte in de buik. Het is zonder controle, on-

beheerst en los van dat mijn buik er maar dikker en dikker van

wordt, voel ik me er niet fijn bij. Het voelt als een beweging zonder

eind, zonder een zuiver en waarachtig genieten van eten. Gisteren

overwoog ik wederom om hier met professionele steun wat aan te

gaan doen. Maar dat stuk heeft dan ook gelijk lading voor mij.

Maar misschien is dat wel oude lading. Afvallen is een beladen

woord voor mij. Zou ik dat kunnen loslaten? De lading is dat af-

vallen betekent dat ik dan weer de moeite waard ben om van te

houden, en dat ‘dik zijn’ dus betekent dat ik niet om van te hou-

den ben. Omdat dit niet aantrekkelijk is. Maar inmiddels wéét ik,

op een voelend – en dus niet mentaal niveau – dat ik zoals ik nu

ben, goed ben, waard om van te worden gehouden, omdat ik van

mijzelf hou. Nu ik dit zo schrijf, ontroert mij dat ook. IK BEN

OK zoals ik nu ben! IK BEN in elk moment helemaal OK.’

25

Al schrijvende besefte ik dat mijn oude verhaal niet langer grip

op mij had. Ik vroeg me nog even af of ik mijzelf niet voor de

gek hield, maar ik bleef me er vrij van voelen. Of ik nu wel of

niet afviel, ik was oké zoals ik was. Na jarenlang geleefd te heb-

ben met het verhaal om te bewijzen dat ik goed was zoals ik was,

deed het er niet meer toe. Ik hoefde niemand meer iets te be-

wijzen… vooral mijzelf niet. De onderliggende overtuiging dat

ik niet goed genoeg zou zijn, deed er niet meer toe. Dat hele

verhaal was opgelost. Het was gaandeweg in de loop der jaren

eindelijk volledig verteerd.

Op dat moment voelde het juist als een liefdesdaad om mijn

eetgedrag aan te pakken. Niet gericht naar de maatschappij, de

wetenschap, familie en vrienden of wie dan ook met hun ‘feiten’,

meningen, veroordelingen en goed bedoelde (beter weten) ad-

viezen. Ik vond het totaal niet belangrijk wat men er allemaal

over vond. Ik had het nodig hun ‘waarheden’ te negeren om mij

zo ruimte te creëren mijzelf te verbinden met mijn waarheid,

ook al kon ik toen nog niet precies woorden geven aan wat dit

was. Het was bovenal een daad van liefde en zelfzorg naar de

meest waardevolle persoon in de wereld die ertoe deed... ik zelf!

Les 1

Eten als spirituele oefening

Liefde voor jezelf is geen berusting of blinde acceptatie van je symptomen.

Het is verlost zijn van jezelf afwijzen.

Iedere keer dat je jezelf veroordeelt, breek je je eigen hart.

De hoogste spirituele oefening is zelfbewustzijn zonder oordelen.

- Amy Weintraub -

De eerste keer dat ik begon aan De kracht van het NU van Eck-

hart Tolle legde ik het na een paar bladzijdes weg. Ik had er geen

klik mee, de woorden kwamen niet binnen. Een jaar later deed

ik toch maar weer eens een poging omdat zoveel mensen het er

over hadden. Toen heb ik het boek ‘verslonden’, ineens kwam

het binnen. Mooi hoe dat werkt, voor alles is er het juiste mo-

ment. Ik las erin over de spirituele oefening. Volgens Tolle het

krachtigste instrument om te komen tot persoonlijke transfor-

matie. Niet iets wat hij had bedacht, maar aanwezig als univer-

seel principe in wijsheidsleringen. Dat was nu precies wat ik

zocht, omdat persoonlijke transformatie en het toen nog willen

bereiken van verlichting mijn belangrijkste persoonlijke drijfveer

was. Ik paste het toe op allerlei facetten in mijn dagelijks leven

waar ik tegenaan liep, maar tot het ik-ben-het-zat moment in de

zomer van 2008 nog niet continu op eten. Voor mij heeft deze

oefening zich bewezen en wonderwel heb ik er iets in ontdekt

waarvoor mijn ogen toen nog gesloten waren. Maar laat mij je

eerst vertellen wat de spirituele oefening is.

De definitie van de spirituele oefening draag ik als een mantra in

mij mee. Het betekent:

Waarnemend aanwezig zijn in dat wat er is

zonder dat het anders hoeft te zijn.

Het komt ook in andere benamingen voor, zoals het tegen-

woordig populaire Boeddhistische mindfulness of ‘het keuzeloos

gewaar zijn’ waar Krishnamurti het over had. Ik kende het be-

grip ‘de spirituele oefening’ eerder, dus gebruik dit liever dan

mindfulness. Mindfulness kan daarbij om een aantal redenen in

zijn interpretatie verwarring oproepen, waaronder dat er mind full

staat, een vol denken, terwijl het eerder gaat om mindlesness of

beter nog no-mindedness. Maar dat terzijde.

De paradoxale kracht van de spirituele oefening zit in het laatste

deel: zónder dat het anders hoeft te zijn. Door dit laatste deel

ontstaat juist de ruimte voor transformatie. Iedereen heeft de

neiging weg te gaan van vooral vervelende dingen die gevoeld of

gedacht worden. Met ervan weg gaan bedoel ik dat er een wens

is dat er iets anders gevoeld, gedacht, gedaan of beleefd zou moeten

worden. Dat begint vanuit de basisveronderstelling dat deze ge-

dachten, gevoelens en handelingen er niet mogen zijn en dat er

iets anders, wenselijker, zou moeten zijn.

De toevoeging ‘zonder dat het anders hoeft te zijn’ is van crucia-

le betekenis voor het eerste deel van de spirituele oefening ‘het

waarnemend aanwezig zijn in dat wat er is’. Op het moment dat

je al bezig bent met een hoe het zou moeten zijn, ben je niet on-

voorwaardelijk aanwezig in dat wat er op dit moment is. Ofte-

wel, je bent niet in het NU.

Mensen hebben dus de neiging weg te gaan van dat wat gedacht

en vooral gevoeld wordt. Net zoals het lichaam reflexmatig de

adem inhoudt als iets pijn doet of als je heftig schrikt of angstig

bent. Door het verzet ben je al bezig met ‘daar’ te zijn in plaats

van volledig in het hier en nu, in de is-heid van de ervaring die

zich aandient. Je bent dan ‘daar’ waar die niet wenselijke gevoe-

lens en gedachten er niet meer zijn. Weg van de ervaring en het

huidige moment.

Op het moment dat deze voor velen onbewuste beweging ont-

staat, is er dus een verzetbeweging aanwezig tegen de ervaring

die zich aandient. Oftewel dat wat er is. Door de spirituele oefe-

ning toe te passen, oefen jij jezelf erin volledig aanwezig te zijn

in dat wat zich aandient. Het aanwezig zijn in dat wat er is, zon-

der dat het anders hoeft te zijn, houdt inherent overgave en ac-

ceptatie in van de ervaring die gebeurt. In plaats van je te

verzetten tegen de ervaring, ontspan je er juist in. Het is tevens

het eind van persoonlijk lijden dat gebaseerd op verzet.

Een misvatting die veelal ontstaat, is dat deze acceptatie tot pas-

siviteit leidt, dat je dus niets doet. Dat zou overigens kunnen,

maar dat is niet wat hier bedoeld wordt. Er kan nog steeds han-

delen of niet handelen ontstaan, maar nu niet vanuit het verzet

tegen dat wat er is, maar vanuit acceptatie van dat moment. Er is

namelijk een groot verschil als jij gericht bent op handelen van-

uit verzet of acceptatie. Het eerste is vanuit angst en verkram-

ping, het tweede vanuit openheid en ontspanning. Dat leidt tot

hele andere gedachten, gevoelens en handelingen. Werelden van

ongekende mogelijkheden openen zich als je handelt vanuit de

acceptatie van dat wat er is. Met je verzet heb je vanuit angst al

ingevuld wat er zou kunnen gebeuren en hoe het zou moeten

zijn, waardoor jij precies die zelfvervullende werkelijkheid dreigt

te scheppen die jij nu net niet wenste.

Ervaar maar eens innerlijk wat voor verschil het maakt in je

denken en voelen als jij je niet verzet tegen je eetdrang en accep-

teert dat deze is zoals deze is. Ervaar maar eens wat voor ver-

schil het maakt in je denken en voelen als jij je verzet tegen je

lichaam of dat jij deze accepteert zoals het is. Ik zeg niet dat dit

betekent dat je hier niets aan kunt doen, maar kun je beginnen

met te aanvaarden dat iets is zoals het is? Als jij dit verschil be-

grijpt tussen aanvaarden en verzet, kun jij je dan enigszins voor-

stellen dat vanuit deze staat van Zijn hele andere keuzes en

mogelijkheden ontstaan?

Door volledig aanwezig te zijn in dat wat er is, zie je helder wat

er gebeurt. Je bewustzijn krijgt de ruimte haar licht te laten

schijnen in die gebieden van jou die zich onbewuster manifeste-

ren in je leven. Door daar keer op keer bewustzijn in te brengen,

maak je die gebieden steeds bewuster en lichter.

Eten is perfect om de spirituele oefening op toe te passen (elke

ervaring trouwens). Vooral voor diegenen die graag hun eetge-

drag anders willen zien, maar keer op keer ervaren hoe ze terug-

vallen in hun oude gedrag en ondanks goede voornemens toch

toegeven aan de eetverleiding. Je neemt waar wat er is zonder

dat het anders hoeft te zijn. Je kijkt als het ware naar jezelf, naar

wat je voelt, wat je gedachten zijn, hoe je handelt. Je maakt jezelf

tot onderzoeksobject. Belangrijk is dat je dit zonder oordeel

doet, maar dat je juist vanuit een open, nieuwsgierige en onder-

zoekende houding waarneemt. Mocht je oordelen dat je van je-

zelf vindt dat je iets niet mag denken of voelen of doen, zie dit

dan. Dat in jou wat alles waarneemt is altijd neutraal. Je richt je

aandacht naar binnen, naar wat jij ervaart en wat jij jezelf ziet

doen. Er is geen werken aan jezelf, het enige ‘werken’ wat je

doet, is continu waarnemen en getuige zijn van alles wat er

wordt ervaren. Met de getuige bedoel ik dat jij je eenvoudigweg

bewust bent van alles wat je innerlijk en uiterlijk waarneemt.

Zie jij jezelf overeten, gulzig eten, toegeven aan eetbuien, over-

geven of wat voor eetgedrag je dan ook vertoont, en je wilt dit

veranderen? Kijk dan naar wat er gebeurt. Zie de energie die in

jou aanwezig is en zich meestal onmiddellijk vertaalt in je den-

ken en gevoelens. Misschien ga je ineens denken aan die zak

chips die nog in de kast ligt, of dat je wel even naar de winkel

kunt om iets te halen. Zelfs je lichaam kan erop reageren door

signalen af te geven dat het ‘honger’ heeft. Deze gedachten en

gevoelens zijn een uitwerking van de energie die zich op dat

moment in jou manifesteert. Ze ontstaan dus vanuit dat energie-

veld.

De uitnodiging is dat jij als waarnemer of getuige kunt kijken

naar deze gedachten en gevoelens. Voel wat er in je lichaam ge-

beurt, de onrust die er is, het hart dat misschien sneller klopt, je

buik die begint te knorren, het speeksel dat in je mond loopt.

Neem elke gewaarwording waar of deze nu fysiek, emotioneel of

mentaal is. Dit kan je gemakkelijk of moeilijk afgaan. In essentie

is dat van geen enkel belang. Het enige wat van belang is, is dat

jij bereid bent de uitnodiging aan te gaan om bewustzijn te bren-

gen in onbewust eetgedrag.

Terwijl jij getuige bent van alles wat jij gewaarwordt, sta je het

toe te zijn zoals het is. Terwijl jij getuige bent, verschijnt er voor

jou als getuige dat energieveld met die eetneiging en specifieke

gedachten en gevoelens. De kracht hiervan is dat jij je hierdoor

niet meer geïdentificeerd hebt met dat wat je waarneemt. Als

bijvoorbeeld de gedachte ontstaat: wat kan het mij schelen, ik

heb het verdiend, neem jij waar hoe deze gedachte een uitvloei-

sel is van de energie die er op dat moment is.

Als jij daar eenmaal als getuige in aanwezig bent, kunnen veran-

deringen gebeuren zonder dat jij daar maar iets voor hoeft te

doen. Hoe meer bewustzijn er ontstaat, hoe meer verandering er

ontstaat. Belangrijk is dat jij zelf gaat beseffen dat jij niet hoeft te

veranderen, want dit is een groot misverstand. Het enige wat je

anders wilt zien is dat gedrag wat je niet langer dient en waaron-

der je misschien zelfs lijdt omdat je het persoonlijk maakt. Maar

jij hoeft niet te veranderen.

Blijvende verandering ontstaat door je bewust te worden van dat

wat er in je gebeurt. In plaats van dat jij je identificeert met je

eetbui, is het slechts een bepaalde energie die zich bijvoorbeeld

aandient als een eetbui of zin om te drinken of te roken of seks

te hebben of de kamer te poetsen. De eetbui is de eetbui en jij

bent het waarnemend centrum hiervan. Jij bent bewustzijn dat

hiervan getuige is. Je weet, je ziet, je voelt wat er gebeurt. Dit is

een beslissende verschuiving van die eetbui ‘zijn’, doordat jij je-

zelf ermee identificeert, naar een eetbui die opkomt in je ener-

gieveld die door jou wordt waargenomen.

Kijk dus de volgende keer, als een bepaalde eetenergie zich aan-

dient, of jij bewust kunt zijn van alle gedachten en gevoelens.

Kijk eens of er een bepaalde situatie was die deze energie uitlok-

te. Misschien zit je net iets dwars en uit zich dat in een behoefte

aan troostrijk eten. Verlies je alleen niet in het waarom en ga het

niet analyseren. Als je het begrijpt is het goed, als je het niet be-

grijpt is het ook goed. De analyse is niet belangrijk, het belang-

rijkste is dat je aanwezig bent in dat wat in dat moment gebeurt.

Als je bewustzijn krachtiger wordt en in aanwezigheid toeneemt,

openbaart begrijpen zich vanzelf.

Zie gewoon dat deze energie opkomt met de daarbij behorende

gedachten en gevoelens. Realiseer je dan dat er gedachten en ge-

voelens zijn die specifiek horen bij deze eetenergie. Jij denkt ze

niet, ze komen voort vanuit die eetenergie. De eetenergie denkt

deze gedachten. Zij zijn verder totaal niet waar en slechts denk-

beeldig! Deze gedachten en gevoelens reflecteren slechts dat

specifieke energieveld. Let er maar eens op bij andere situaties,

waarin er een energie is die wat vermoeid en terneergeslagen

voelt. Negen van de tien keer gaat dit gepaard met negatieve ge-

dachten. Op het moment dat er echter een energieveld van blij-

heid is, zijn je gedachten en gevoelens van een totaal andere

aard. Het zijn dus eenvoudigweg gedachten en gevoelens die ho-

ren bij een specifieke energie.

Als je merkt dat het niet lukt, je toegegeven hebt aan de impuls

en hierna beseft dat het je weer is overkomen, zal je denken zo-

lang deze nog gevangen zit in ik-gerichtheid onmiddellijk komen

met gedachten en gevoelens in reactie daarop. Dit kan variëren

van vergoelijkende excuses tot op de grond afbrekende zelfkri-

tiek. Dit is echter opnieuw een uitnodiging om de spirituele oe-

fening toe te passen en je alerte bewustzijn te verhogen. Je

signaleert dat jij niet aanwezig genoeg was en het denken het had

overgenomen. Neem jezelf dit vooral niet kwalijk! Accepteer het

voor wat het is en kijk uit naar de volgende keer waarop je op-

nieuw een kans krijgt om de spirituele oefening toe te passen.

Als jij jezelf hier consequent aan herinnert, zal het altijd aanwe-

zige bewustzijn groeien in kracht en meer en meer naar de voor-

grond komen.

Overigens is ook het eventuele proces na het toegeven geschikt

voor het toepassen van de spirituele oefening. Je kijkt naar wat

je denkt en voelt in reactie op je toegeven. Je neemt waar welke

reactie je lichaam vertoont, misschien een van ontspannen ver-

zadiging of juist overvol zitten en misselijk zijn. Neem je ge-

dachten waar en leer deze te herkennen als vormen die in je

denken ontstaan.

Als jij bewust bent, hoef je niet langer te geloven in elke gedachte

die ontstaat. Dat is een enorme bevrijding, want je ziet dat het

slechts een gedachte was die ontstond vanuit de sterke impuls

die zich aandiende. Als een gedachte ontstaat, is dat niet auto-

matisch de waarheid. Juist omdat jij aanneemt dat deze waar is,

ontstaat jouw worsteling. Maar deze gedachte is slechts een ver-

vorming, opgeroepen door de energie die aandiende. Zie hoe

deze gedachten opkomen en leer ze ter herkennen als een ver-

haal die door het denken wordt geproduceerd in reactie op het

energieveld.

Dit verhogen van je bewustzijn zal alles voor je veranderen. Het

is wat mij betreft – maar ook uitgedragen door vele spirituele

leraren door de eeuwen zo niet millennia heen – de krachtigste

sleutel tot zelfbevrijding. Er komt namelijk vanzelf een moment

waarop jouw belemmerende eetgedrag zich zachtjes begint te

roeren en jij vanaf het eerste moment aanwezig bent om deze te

zien ontstaan. De uitnodiging is dan om heel alert te worden en

aanwezig te zijn in dat wat er gebeurt. Zonder jouw alerte aan-

dacht kan de ontstane energie zich ontpoppen tot zijn volle glo-

rie. Als de intensiteit van de energie groeit, laat je ook je aanwe-

zigheid groeien. Als je ervaart dat je niets kunt doen, neem dit

dan waar. Het is niet nodig het te veroordelen. Echter de krach-

tigste kans voor verandering ligt gelijk bij de kiem van het ont-

staan. Je focust je hierop om te voorkomen dat de lichte prik-

keling van ‘zin hebben in iets’ zich ontaardt in iets dat groter is

en waar je aan toegeeft.

Als jij er vanaf dat moment in aanwezig bent, kan het zo maar

gebeuren dat het zich niet meer ontwikkelt tot een specifiek eet-

gedrag. Je bent misschien niet gewend om er zo naar te kijken,

maar dit soort momenten zijn dus kansrijke momenten. Iets niet

langer willen in je leven wat je lastig vindt om te veranderen, be-

tekent niet dat je er meteen maar van weg moet gaan. Je gaat er

juist volledig met je aandacht naar toe om bewust te krijgen wat

er gebeurt. Ze bieden je de mogelijkheid te groeien in aanwezig-

heid en bewustzijn. Het is niet je vijand, maar juist de uitnodi-

ging om tot bevrijding te komen.

Wat enkele cliënten zeggen

‘Ik koos voor spiritueel afvallen omdat ik het gevoel had dat ik daarmee toegang zou krij-

gen tot veel diepere lagen in mezelf. De vraag die ik voorafgaand aan het traject had luid-

de: Hoe komt het dat ik zo slecht voor mezelf zorg? Mijn grootste probleem was namelijk

niet dat ik teveel at, maar juist te weinig. Sandra heeft mij laten voelen hoe ik toegang kon

krijgen tot mijn kern. Doordat alles er ‘gewoon’ mocht zijn, ik volledig door haar geac-

cepteerd werd, leerde ik mezelf weer te accepteren. Door haar begeleiding heb ik struc-

tuur in mijn dagen gekregen, kook ik weer voor mezelf, accepteer ik wat er in het

moment is en dat het oké is wat er is. Ik heb geleerd mijn gedachten en gevoelens (veel

verder dan alleen over eten) te accepteren zoals zij komen en ze te laten voor wat ze zijn.

Ik hoef mij er niet mee te identificeren, me er niet mee te verbinden. Door Sandra ben ik

in contact gekomen met ‘het weten’. Vanuit ‘het weten’ kan ik waarnemen hoe ik mezelf

saboteer en kan ik voelen wat er wil gebeuren in plaats van mezelf te saboteren. De coa-

ching van Sandra heeft op allerlei andere gebieden in mijn leven een positief effect. Ik ben

ontzettend blij dat ‘spiritueel afvallen’ op mijn pad kwam.’

- Veron Goemans, informatie marketeer

‘De begeleiding door Sandra heeft me heel veel gebracht, in heel veel opzichten. Sandra is

een warme hartelijke vrouw met gevoel voor humor. Ik voelde me erg op mijn gemak en

nooit had ik het gevoel dat wat ik zei gek, raar of dom was. Achteraf zeg ik: ‘Het is alle-

maal zo eenvoudig en simpel, maar op het moment dat je geen uitweg ziet en gevangen

bent in je eetproblematiek, dan lijkt een uitweg zo enorm ver weg en ingewikkeld.’ En dat

was dus bij mij het geval. Ik heb enorm geworsteld met eten en niet eten. En dan vooral

met iets niet ‘mogen’ eten. Nu na de begeleiding voel ik mij vrij van de eeuwige worste-

ling met eten. Mijn houding ernaar toe is veranderd. Voorheen 'overkwam' het me vaak

dat ik pas na het eten iets dacht van: ‘Jee, wat heb ik allemaal in mijn mond gestopt?’ Dat

ging dan altijd gepaard met veel schuldgevoelens. Nu staat het los van mij. Ik kan er van

een afstandje naar kijken. Dit levert me heel veel op. Ik ben nu de baas en niet meer het

eten. Ik beslis of ik iets wil eten; het is nu een bewuste keuze. De spirituele oefening helpt

me om de juiste keuzes te maken.’

- Leyla Cimen, actrice