Promocija knjige „Razvoj pijanističke tehnike“ mr Aleksandra Serdara

Pozivamo vas na promociju knjige „Razvoj pijanističke tehnike“ mr Aleksandra Serdara, u utorak 8.05.2012. sa početkom u 12:30 časova u Velikoj sali Fakulteta muzičke umetnosti, Univerziteta umetnosti u Beogradu.

Na promociji će govoriti:

· dr Mirijana Zakić, docent – uvodni govor

· dr Dragoljub Šobajić, red.prof

· dr Sonja Marinković, red. prof

· mr Aleksandar Serdar, red. prof.

"Naš renomirani umetnik, pijanista Aleksandar Serdar, već više od jedne decenije živi i radi u Beogradu, posle dugogodišnjih studija i usavršavanja u Americi, Italiji, Francuskoj ...Na Fakultetu muzičke umetnosti prenosi svoje bogato profesionalno iskustvo mladim pijanistima, od ove godine ne samo kao profesor klavira, već i na predmetu Metodika nastave klavira za studente osnovnih i master-studija.

Od velikog je značaja za naš fakultet pre svega prisustvo umetnika internacionalnog renomea, laureata prestižnih međunarodnih konkursa kao što su „A.Rubinstein“/Tel Aviv/,Vercelli, Monza, Đina Bakhauer i čiji su profesori bili i najeminentniji umetnici i pedagozi kao što su L.Fleicher ,S.Perticarolli... Nastupao je na najznačajnijim evropski m i svetskim festivalima , sa renomiranim orkestrima i dirigentima, kao solista i u saradnji sa mnogim uglednim našim i inostranim izvođačima.

Posle višegodišnje izvođačke karijere koja pre svega opstaje kod ličnosti koje su do kraja posvećene muzici kao životnom opredeljenju, prirodno se javlja analitička faza, proizašla kako iz sopstvene potrebe za stalnim usavršavanjem, kao i za prenošenjem i približavanjem tih iskustava mladim generacijama.Kroz rad sa studentima na Fakultetu i na brojnim kursevima , pokazalo se da bi veoma korisno bilo učiniti dostupnim pre svega različite pristupe radu na tehnici , kao nezaobilaznom putu ka dostizanju viših pijanističkih i umetničkih stremljenja.Aleksandar Serdar se i kroz sopstveno školovanje susretao sa različitim školama za usavršavanje klavirske tehnike, a sada ih je prikupio , proanalizirao i priredio za potrebe , kako je sam rekao“svakog profesionalnog muzičara koji izučava klavirsku tehniku, bilo da je predaje ili svira sam“.

Treba istaći da većina ovih knjiga napisanih o klavirskoj tehnici od kraja XIX veka, uključujući radove najpoznatijih pijanista i pedagoga kao što su Leschetizky, Cortot, Safonov, nisu lako dostupne na našim prostorima niti su prevedene na naš jezik. Izuzetno je korisno imati pred sobom uvid a takođe i mogućnost poređenja ovih škola, kao i odličan izbor tehičkih vežbi , gde svako može da, pre svega, vidi kako su do rešenja dolazili oni koji su se kroz istoriju izvođaštva najozbiljnije bavili ovom problematikom. Takođe,svako može da odabere i pronađe među brojnim primerima, one koji će mu najcelishodnije pomoći na putu ka dostizanju visoko profesionalnih pijanističkih rezultata.

Svoju potpunu posvećenost muzičkoj umetnosti Aleksandar Serdar prikazao je i kroz rad na priređivanju ovog „priručnika“ koji predstavlja zanimljiv, iscrpan i pre svega, koristan „vodič“ kroz istoriju pijanističkih škola za naše mlade pijaniste i pedagoge, kroz praktične primere vežbi kojima su se bavili i oni najveći , od Rusije i Francuske do Amerike... Veliki je posao bio napraviti ovakav jedan izbor i pregled, uz dodatak da je tu veliki deo saznanja iz sopstvenog , praktičnog izvođačkog iskustva i ličnog usavršavanja koje je u klavirskoj umetnosti nezamenljivo.

Zato najtoplije preporučujem „Razvoj pijanističke tehnike“ svima koji imaju potrebe za proširivanjem znanja i praktičnim usavršavanjem rada na klavirskoj tehnici, i pozdravljam ovaj priručnik kao izuzetno koristan doprinos u nastavi klavira i stvaranju novih generacija uspešnih profesionalnih pijanista". - Nevena Popović, redovan profesor na FMU-Beograd i Akademiji umjetnosti-Banjaluka

"U današnjoj klavirskoj pedagogiji kojom suvereno vlada govorna reč, kao što se to na očigledan način ispoljava kroz sve popularnije majstorske kurseve, pojava jednog pisanog rada pobuđuje utoliko više pažnje. Tekst našeg pijaniste i pedagoga međunarodnog renomea Aleksandra Serdara Razvoj pijanističke tehnike, predstavlja pokušaj da se ublaži ova očigledna nesrazmera

između rutine svakodnevne pedagoške prakse i teorijskog promišljanja njenih osnova. Uzroke ovog nesklada treba tražiti u opštem stanju današnje umetničke, estetičke i filozofske misli. Autorov tekst predstavlja pokušaj obnavljanja pokidanih veza između repetitivnosti muzičkog izvođačkog čina i pouzdanih teorijskih osnova na kojima je on donedavno stajao. U ostvarenju tog zadatka on se obraća kako osvedočenim autoritetima prošlosti tako i svom bogatom pijanističkom iskustvu oformljenom pod uticajem nekih istaknutih današnjih pedagoga svetskog glasa. Ovakvo prožimanje ličnog autorovog uvida u tehničke probleme izvođaštva sa nekim od ključnih didaktičkih radova na kojima počiva savremeni pijanizam, daje poseban pečat Serdarovom radu. Njegov tekst pokazuje da je u današnjem svetu relativizovanih pojmova, relacija i sudova moguće obnoviti vezu sa tradicijom i njene vitalne delove povezati sa sopstvenim pedagoškim i izvođačkim iskustvom.

Serdarov tekst Razvoj pijanističke tehnike sastoji se od sedam poglavlja: „Razvoj pijanizma u Rusiji“, „Vasilij Iljič Safonov“, „Razvoj pijanizma u Francuskoj“, „Isidor Filip“, „Alfred Korto“, „Teodor Lešeticki“ i „Moje iskustvo i zapažanja o metodi Doroti Taubman“. U prvih šest poglavlja autor razmatra pisane radove o klavirskoj tehnici V. Safonova, I. Filipa, A. Kortoa i T. Lešetickog. Ovi istaknuti predstavnici ruske, francuske odnosno nemačke škole delovali su u drugoj polovini 19. i prvoj polovini 20. veka. Nakon izlaganja osnovnih karakteristika škola kojima su pripadali, navedene su njihove kraće biografije za kojima sledi podrobna analiza jednog do dva njihova rada. Ovi radovi predstavljaju zbirke tehničkih vežbi u kojima autori na iscrpan način predočavaju svoje metode rada na klavirskoj tehnici. U završnom poglavlju Serdar daje svoje viđenje problema razvoja tehnike. Ono se javlja kao plod njegove kontinuirane koncertne delatnosti, desetogodišnjeg pedagoškog rada na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu i školovanja kod istaknutih pedagoga kao što su Leon Flajšer i Johaved Kaplinski.

U prvom poglavlju „Razvoj pijanizma u Rusiji“ autor daje kraći prikaz istorijskog razvoja ruske pijanističke škole i genealogiju njenih značajnijih predstavnika. Drugo poglavlje posvećeno je istaknutom predstavniku ove škole Vasiliju Safonovu i njegovom radu Nova formula koji predstavlja sintezu psihotehničke škole pijanizma i ruske pijanističke škole s početka 20. veka. Serdar, kao što to čini sa delima ostalih autora, analizira sadržaje ovih radova i prilagođava ih praktičnoj upotrebi u današnjim muzičkim školama i akademijama. Notne primere tehničkih vežbi koje on navodi u ovom kao i u ostalim poglavljima svog teksta, imaju dvojaku ulogu. Prva je da potkrepe njegovo izlaganje, a druga, da posluže kao zaokružen praktični priručnik namenjen savladavanju tehničkih problema izvođaštva.

Sledeća tri poglavlja posvećena su predstavnicima francuske škole – I. Filipu i A. Kortou. Posle kraćeg poglavlja o osnovnim karakteristikama i istorijatu ove škole, sledi najobimnije poglavlje u tekstu koje je posvećeno delatnosti Isidora Filipa i njegovim priručnicima Kompletna škola klavirske tehnike i Vežbe za nezavisnost prstiju. Izborom niza tehničkih vežbi iz radova ovog autora koji je dao značajan doprinos osavremenjavanju tradicionalno orijentisane francuske škole pijanizma, dat je zaokružen uvid u sadržaj i namenu ovih priručnika. Peto poglavlje, posvećeno je delatnosti Alfreda Kortoa kao najistaknutijeg predstavnika francuske škole i njegovim radovima Racionalni principi klavirske tehnike i Dnevna klavirska gimnastika. Serdar je uspeo da predoči uzornu Kortoovu sistematičnost rada koju je ovaj metodičar ostvario primenom metoda tehničkih varijanti.

U pretposlednjem poglavlju koje je posvećeno Teodoru Lešetickom, autor se poslužio dvema knjigama njegovih asistentkinja – Melvin Bre i Mari Prentner, s obzirom da Lešeticki nije ostavio nijedno pisano svedočanstvo o svom pedagoškom radu. Visoka podudarnost gledišta ovih autorki o sadržaju rada njihovog profesora, potvrđuje verodostojnost njihove reči i opravdanost njihovog izbora. U poslednjem poglavlju teksta Serdar izlaže svoj pristup razvoju pijanističke tehnike. On između ostalog predočava istraživanja Doroti Taubman i njenog Centra za klavir (Meduza, SAD) u kome se timskim radom, uz primenu rezultata naučnih istraživanja pristupa rešavanju problema pijanističke tehnike.

Autor u središte svojih razmatranja postavlja anatomsku stranu funkcionisanja klavirske tehnike. Iako on po svom pijanističkom obrazovanju pripada tradiciji psihotehničke škole pijanizma (njegov učitelj Leon Flajšer bio je učenik Artura Šnabela, a ovaj Teodora Lešetickog kao jednog od utemeljivača ove danas uticajne škole koja u centar interesovanja postavlja mentalni pristup interpretaciji muzičkog dela) on se u svom radu bavi prevashodno spoljašnjom, dakle skeletno-muskularnom stranom funkcionisanja klavirske tehnike. Zahvaljujući takvom pristupu on pruža čitaocu detaljnu sliku fizičkog aspekta proizvodnje tona na klaviru. Ukazivanjem na niz suptilnih i za oko uglavnom neprimetnih detalja funkcionisanja pijanističkog aparata, Serdar se priključuje danas aktuelnom pravcu pijanističke misli čija se saznanja zasnivaju na rezultatima istraživanja iz biomehanike i psihofiziologije. On, na ove naučno verifikovane činjenice, nadograđuje svoja metodička uputstva koja su po sadržaju i načinu izlaganja namenjena širokom spektru školskih uzrasta: od učenika niže muzičke škole do naprednih studenata klavira. Na taj način on je obuhvatio veći deo problematike razvoja pijanističke tehnike što ovaj tekst izdvaja od niza sličnih radova koji problemu pristupaju palijativno, baveći se korekcijom već oformljenih loših sviračkih navika, umesto celovitim sistematskim pristupom razvoju klavirske tehnike.

Serdar polazi od temeljne pretpostavke da se u osnovi savremene pijanističke tehnike nalazi manji broj principa koji prevazilaze okvire razmatranih metoda i obrazuju skup univerzalnih pravila neophodnih za pravilno funkcionisanje tehnike. Ovom činjenicom u njegovom radu se može objasniti odsustvo nekih sličnih zbirki tehničkih vežbi podjednako značajnih autora kao što su Johanes Brams, Franc List i Erne Donanji. Međutim, ova okolnost ne umanjuje upotrebnu vrednost ovog teksta koji je prvenstveno namenjen praktičnoj primeni u današnjoj nastavi klavira.

Uvid u postojanje navedenih opštih principa rada na razvoju klavirske tehnike Serdar je, bez sumnje, stekao kroz svoju koncertnu i pedagošku delatnost. Međutim, on se nije zadovoljio primenom ovih saznanja samo u svojoj izvođačkoj i predavačkoj praksi, već ih je svojstveno analitičkim ličnostima teorijski obrazložio, primereno sistematizovao i adekvatno prezentirao u pisanoj formi mladim pijanistima. Otuda ovaj praktično-teorijski rad, s obzirom da je nastao iz pera aktivnog koncertnog pijaniste neospornog međunarodnog ugleda, predstavlja dragocen doprinos savremenoj, inače veoma oskudnoj literaturi iz ove važne oblasti klavirske pedagogije. Što se tiče naše sredine, vrednost ovog teksta uvećava činjenica da su u njemu po prvi put sabrani i obrađeni radovi četiri vodeća metodičara različitih provenijencija koji do sada nisu prevođeni kod nas.

Na osnovu svega rečenog, tekst Aleksandra Serdara Razvoj pijanističke tehnike ocenjujem vrlo povoljno i najtoplije preporučujem za objavljivanje s obzirom da će naići na pažnju ne samo učenika i studenata klavira kojima će biti od neposredne koristi prilikom rada na klavirskoj tehnici, već i klavirskih pedagoga kojima će poslužiti kao korisan priručnik za proširivanje sopstvenog stručnog znanja i kao zahvalan instruktivni materijal". - Dr Dragan Šobajić, redovni profesor na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu i Muzičkoj akademiji u Sarajevu