raporti vjetor i punës viti 2013 - kreshnik gashi raporti vjetor i punes per... · autoriteti...
TRANSCRIPT
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE (ARKEP)
WWW.ARKEP-RKS.ORG
KORRIK/GUSHT 2014
Raporti Vjetor i Punës
Viti 2013
RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013 PËR KUVENDIN E REPUBLIKËS SË KOSOVËS
KOMISIONI PËR ZHVILLIM EKONOMIK, INFRASTRUKTURË, TREGTI DHE INDUSTRI
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
1
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
ARKEP | Raporti vjetor 2013 |
Raporti Vjetor për vitin 2013 për Kuvendin e Republikës së Kosovës
HYRJE
Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike dhe Postare (ARKEP), në përputhje dhe zbatim të
dispozitës së nenit 11 paragrafët 2) dhe 3) të Ligjit për Komunikimet Elektronike, Nr. 04/L-109 (këtej
e tutje ‘Ligji’) dhe nenit 6, nën-paragrafi 1.15 të Ligjit për Shërbimet Postare Nr. 03/L-185, i paraqet
autoritetit të saj themelues, Kuvendit të Republikës së Kosovës raportin e rregullt vjetor të
veprimtarisë për vitin 2013 të shoqëruar me raportin financiar, për informim, shqyrtim dhe miratim.
Aktivitetet e Autoritetit Rregullativ të Komunikimeve Elektronike dhe Postare (këtej e tutje
Autoriteti) gjatë vitit 2013 u përqendruan kryesisht në arritjen e qëllimeve dhe objektivave
strategjike të përcaktuara për rregullimin e tregut të komunikimeve elektronike dhe shërbimeve
postare, në nxitjen e konkurrencës së lirë dhe efektive në nivel të ofrimit të shërbimeve si një nga
parakushtet thelbësore për investime në tregjet që i mbikëqyrë Autoriteti, sigurimin e cilësisë së
duhur të shërbimeve të komunikimeve elektronike dhe postare me çmime dhe oferta konkurruese
dhe të volitshme për përdoruesit, si dhe siguruar një nivel të lartë të mbrojtjes së të drejtave të
shfrytëzuesve fundor (konsumatorit).
Raporti ofron dhe siguron informacione përmbajtjesore mbi statusin dhe progresin e angazhimeve
të Autoritetit në arritjen e prioriteteve, objektivave dhe qëllimeve strategjike si të tilla të
përcaktuara me Ligjet burimore dhe dokumentin e politikave të sektorit të komunikimeve
elektronike gjitha këto të transpozuara dhe si të tilla të shpalosura me aktet përkatëse normative
(legjislacionin sekondar – aktet rregullatore).
Raporti gjithashtu përmbledh dhe paraqet një pasqyrë të ngjarjeve dhe zhvillimeve më të
rëndësishme në tregun e komunikimeve elektronike dhe shërbimeve postare, si dhe të dhënat
thelbësore teknike e komerciale për aktivitetet e rregulluara në tregun e komunikimeve elektronike
dhe shërbimeve postare në Republikën e Kosovës.
Në vazhdim duke e;
- Konsideruar si shumë të rëndësishëm rolin e Autoritetit në mbikëqyrjen e tregut të
komunikimeve elektronike dhe postare, si një treg me rritje të vazhdueshme dhe me një
konkurrencë gjithnjë e më të shtuar;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
2
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
- Vlerësuar kontributin dhe punën e Autoritetit në avancimin dhe përafrimin e legjislacionit
sekondar rregullator në fushën e komunikimeve elektronike dhe postare me atë të kornizës
rregullatore të Bashkimit Evropian ‘Paketa Rregullatore 2009’;
- Vlerësuar punën e Autoritetit për zbatimin e Ligjit të Komunikimeve Elektronike dhe Ligjit
për Shërbimet Postare si dhe Dokumentit të Politikave të Sektorit të Komunikimeve
Elektronike ‘Axhenda Digjitale 2013 – 2020’ dhe Politikave Strategjike të Shërbimit Postar
2013 – 2017;
- Njohur dhe vlerësuar lartë angazhimin dhe punën voluminoze dhe profesionale të
Autoritetit në mbikëqyrjen e zbatimit të masave rregullatore ndaj operatorëve me fuqi të
ndjeshme në treg në segmentin e telefonisë fikse si dhe përmbylljen e analizës së tregut të
linjave me qira;
- Vlerësuar efikasitetin dhe efektivitetin në menaxhimin e resurseve të fundme, spektrit radio
frekuencor dhe resurseve numerike;
- Vlerësuar angazhimin permanent të menaxhmentit dhe zyrtarëve profesional të Autoritetit
në thjeshtësimin e procedurave dhe shkurtimin e afateve për shqyrtimin e aplikacioneve
dhe rasteve (kërkesave) të paraqitura për shqyrtim nga Autoriteti;
Në vijim në formë të përmbledhur paraqiten disa nga zhvillimet kryesore rregullatore, gjatë vitit
2013;
- Autoriteti ka mundësuar liberalizimin e mëtutjeshëm të shërbimeve mobile brezëgjera
përmes lejimit të përdorimit të teknologjive të reja që mundësojnë shërbimet e avancuara
mobile brezëgjëra (të njohura si sistemet dhe shërbimet 3G dhe 4G) ku lejimi i këtyre
sistemeve të cilat bashkë-ekzistojnë me sistemin aktual (GSM) ofron mundësi dhe rritje të
efikasitetit spektral duke siguruar në të njëjtën kohë me shumë dobi për operatorët dhe
konsumatorët;
- Autoriteti ka kompletuar vlerësimin ekonomik të brezeve radio frekuencore (800 MHz, 900
MHz, 1800 MHz, 2100 MHz, 2600 MHz, si dhe 3400 deri 3800 MHz) si dhe ka nxjerr
rekomandimin rregullator për Qeverinë e Republikës së Kosovës si organi tjetër kompetent
sipas Ligjit për Komunikimet Elektronike për sasitë minimale të resurseve frekuencore,
respektivisht përcaktimit të çmimit/pragut minimal që do duhej të jepen në shfrytëzim
sipas kërkesës dhe nevojave të operatorëve të kualifikuar;
- Autoriteti për herë të parë nga themelimi i saj ka organizuar Ankandin e parë në Republikën
e Kosovës për alokimin (dhënien) e të drejtave për shfrytëzimin e brezeve frekuencore për
shërbimet brezëgjëra (BWA) në brezet 3400 - 3800 MHz ku gjithsej 20 MHz të spektrit në
bllokun e brezit 3,600 – 3,800 MHz janë autorizuar nga Autoriteti për dhënie në shfrytëzim
të fituesit të ankandit;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
3
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
- Autoriteti ka finalizuar dhe arritur tri (3) marrëveshje teknike dhe institucionale me
autoritetet homologe rregullatore të tri shteteve të regjionit për koordinimin dhe
harmonizimin e përdorimeve të radio-frekuencave në zonën ndërkufitare në brezet
frekuencore E-GSM, GSM900 dhe DCS1800 dhe gjatë tërë vitit ka ushtruar mbikëqyrje
aktive për realizimin e plotë të tyre;
- Miratuar tetë (8) rregullore të reja dhe vendime rregullatore (p.sh. miratim të tarifave);
- Iniciuar dhe administruar njëmbdhjetë (11) këshillime publike me palët e interesit;
- Nxjerr mbi njëqind e dyzet (140) vendime nga të cilat mbi dyzet (40) aktvendime janë me
karakter rregullator dhe ekzekutiv me efekte rregullatore;
- Pranuar mbi gjashtëqind e pesëdhjetë (650) shkresa dhe/apo kërkesa me shkrim për
udhëzime (interpretime) të bazës ligjore dhe rregullatore të aplikueshme nga operatorët
dhe ofruesit e shërbimeve telekomunikuese dhe postare, investitorët prospektiv dhe palë të
ndryshme të interesit aktive apo partnere të subjekteve aktive në sektorët që i rregullon
dhe mbikëqyr Autoriteti si dhe ka nxjerr mbi dyqind (200) shkresa me përgjigje,
interpretime dhe/apo udhëzime për palët e treta subjekte të parashtresave si brenda ashtu
edhe jashtë vendi;
- Administruar një (1) proces mbi/për zgjidhjen e mos-marrëveshjeve (konflikteve) mes
operatorëve të licencuar për shërbimet e komunikimeve elektronike duke zgjidhur ato sipas
aktvendimeve përkatëse drejtuar palëve të përfshira në procedurë;
- Marrë në shqyrtim njëzet (20) raste të ankesave të konsumatorëve në/dhe ndërlidhur me
shërbimet e komunikimeve elektronike si dhe një (1) rast të ankesës së konsumatorit
ndërlidhur me shërbimet postare, duke i përmbyllur dhe zgjidhur ato përmes dhënies së
interpretimeve, udhëzimeve dhe rekomandimeve (memove sqaruese) të paraqitura ndaj
konsumatorëve dhe operatorëve në rastet kur konsumatorët nuk kanë konsumuar
procedurat në shkallë të parë pranë/me operatorin ofrues i shërbimeve.
- Përfituar nga programet e asistencës teknike të përkrahura nga Komisioni Evropian përmes
instrumentit TAIEX në kohëzgjatje prej 35 ditë pune (9 ditë vizita studimore dhe 26 ditë
misione ekspertësh) me gjithsej 5 ekspert senior të ardhur nga rregullatorët e shteteve të
Bashkimit Evropian dhe 3 programeve të dedikuara të avancimit profesional të
mundësuara nga marrëveshjet e bashkëpunimit me autoritetet homologe dhe institucionet
e ndryshme ndërkombëtare. Gjithashtu, gjatë vitit 2013 një delegacion prej 4 zyrtarëve të
profilizuar lidhur me çështjet e marrjes dhe administrimit të kodit ccTLD dhe Qendrës
Emergjente Kompjuterike (CERT) ka realizuar një vizitë studimore 4 ditore në shtetet e
Evropës Juglindore me njësitë përkatëse pranë autoriteteve përkatëse;
- Realizuar të hyra në lartësi prej mbi 5,5 milion euro;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
4
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
- Nxjerr katër (4) vendime ekzekutive për shqiptimin e sanksioneve ekonomike, në vlerë prej
153,500.00 €;
- Miratuar fillimin e implementimit të metodës së shpërndarjes së plotë të kostos (FDC) për
rregullimin me reduktim të përshkallëzuar të tarifave të terminimit dhe origjinimit në
rrjetet e telefonisë fikse, sipas kësaj metode nga operatorët me fuqi të ndjeshme në tregun e
telefonisë fikse;
- Përfunduar analiza e tregjeve të linjave me qira: Segmentet terminuese të linjave me qira
me shumicë; tregu i ofrimit me shumicë të linjave kryesore ‘trunk’ të linjave me qira; tregu i
minimumit të linjave me qira (deri 2Mbps).
- Gjithashtu ka përfunduar këshillimi publik me palët e interesit si dhe Autoriteti ka miratuar
Vendimin për heqjen e obligimeve për ndërmarrësin PTK sh.a., pasi që nuk është gjetur si
ofrues me fuqi të ndjeshme në tregjet e analizuara.
Autoriteti ka përmbyll me sukses planin afatmesëm, për sjelljen në harmoni me kërkesat e
legjislacionit të aplikueshëm si primar (Ligji për Telekomunikacionin i shfuqizuar me 24 Nëntor,
2012 me Ligjin për Komunikime Elektronike) ashtu edhe atij sekondar (korniza e akteve rregullatore)
si dhe me kushtet e termet e licencave (autorizimeve) të operatorëve dhe ofruesve të shërbimeve
telekomunikuese duke regjistruar veprimet e mëposhtme;
Autorizuar) edhe 11 ofrues të rinj për ofrimin e shërbimeve me vlerë të shtuar dhe
shërbimeve të internetit;
Përafruar dhe rrumbullakuar kornizën e akteve rregullatore të gjitha të
harmonizuara me paketën rregullatore të Bashkimit Evropian, njohur si ‘EU
Regulatory Framework 2003-2009’, pako e transpozuar në Ligjin për Komunikime
Elektronike;
a) Autoriteti edhe gjatë vitit 2013 me kompetencë ka arritur të përmbush një nga obligimet
kryesore rregullatore përmes publikimit të raporteve periodike dhe vjetore për gjendjen e
tregjeve të komunikimeve elektronike dhe shërbimeve postare. Me ndërtimin e historikut
tashmë tre vjeçar dhe konsistencës së publikimeve dhe konsolidimit të raporteve fal edhe
ngritjes së kapaciteteve teknike përmes platformave softuerike që i përpunojnë dhe
gjenerojnë të dhënat pranë Autoritetit dhe ngritjes së kapaciteteve profesionale brenda
zyrës për analiza ekonomike, vërehet tendenca që raportet e Autoritetit të jenë burimi
kryesor në mos i vetëm për referim nga ana e investitorëve prospektiv në sektor,
operatorëve, institucioneve, profesionistëve, studentëve dhe qytetarëve të interesuar në
dhe lidhur me zhvillimet në sektor;
b) Autoriteti në kuadër të objektivit për ngritjen dhe avancimin e kapaciteteve teknike për
menaxhimin efektiv dhe efikas të resurseve të komunikimeve elektronike ka investuar dhe
pajisur Departamentin e Komunikimeve Elektronike me pajisje dhe softuer të sofistikuar
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
5
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
për monitorimin dhe mbikëqyrjen e kualitetit të shërbimeve të zërit dhe teksteve të
shkruara (sms) tek telefonia mobile dhe fikse me çka edhe janë krijuar parakushtet që
Autoriteti gjatë vitit 2014 e tutje të filloj me matjet e parametrave të kualitetit (QoS) për
shërbimet publike të komunikimeve elektronike në përputhje me kërkesat e përcaktuara në
Ligjin për Komunikimet Elektronike, Rekomandimet e Unionit Ndërkombëtar të
Telekomunikacionit (ITU), Standardet e përcaktuara nga Instituti Evropian për Standardet
Telekomunikuese (ETSI), si dhe Direktivat e Bashkimit Evropian;
c) Autoriteti ka vazhduar me koordinimin dhe dhënien e kontributit profesional teknik në
procesin e dialogut teknik në referim të temës së telekomunikacionit.
Mbështetur në adoptimin e procedurave të lehtësuara, reduktimin e barrierave administrative,
shkurtimin e afateve të trajtimit të aplikacioneve, intensifikimin e aktiviteteve monitoruese dhe
mbikëqyrëse të tregut, gjitha këto objektiva të promovuara edhe me agjendën e Qeverisë së
Republikës së Kosovës për zhvillim të qëndrueshëm ekonomik, numri i operatorëve të rinj të
autorizuar për ofrimin e shërbimeve të komunikimeve elektronike kryesisht atyre me vlerë të
shtuar (VAS) dhe shërbimeve të internetit vetëm gjatë vitit 2013 është 11, ndërsa totali i
operatorëve të autorizuar në fund të vitit 2013 ishte 114 në krahasim me 103 në fund të vitit 2012.
Menaxhimi dhe dhënia (caktimi) në përdorim (shfrytëzim) të resurseve të kufizuara publike,
spektrit të radio frekuencave dhe numeracionit, janë me interes për Republikën e Kosovës.
Autoriteti si organi kompetent nacional rregullator, është e ngarkuar me detyrën e nxitjes së
konkurrencës në fushën e komunikimeve elektronike dhe menaxhimin efikas të këtyre burimeve të
kufizuara. Menaxhimi me efikasitet gjatë vitit 2013, ka rezultuar që numri i përgjithshëm i
autorizimeve individuale për shfrytëzim të resurseve frekuencore dhe resurseve numerike të
rezultoj me gjithsej;
- 202 autorizime individuale për përdorim të resurseve/kanaleve frekuencore; si dhe
- 165 numra jo gjeografik (kode të shkurtra) të caktuara (alokuara) përmes 89 vendimeve
(autorizimeve individuale).
Në vitin 2013, tregu i komunikimeve elektronike në Kosovë krahasuar me vitin paraprak ka
shënuar një rënie të të hyrave të përgjithshme në lartësi prej rreth 15.6 milion Euro apo shprehur
në përqindje, 6.54%, ku totali i të hyrave nga sektori i komunikimeve elektronike arrin vlerën
financiare prej 224 milion Euro.
Vështruar dhe paraqitur sipas segmenteve të sektorit, vërejmë rënie të të hyrave në segmentet e
telefonisë mobile, telefonisë fikse dhe linjave me qira, me ç’rast të hyrat për vitin 2013 në telefoninë
mobile kanë pësuar një rënie prej 8.88%, ndërsa në telefoninë fikse rënie prej 9.21%; gjersa të
hyrat nga segmenti i linjave me qira përbëjnë një rënie të konsiderueshme prej 54.43%. Gjersa për
dallim nga tri segmentet e lartpërmendura, segmenti i qasjes në internet dhe shërbimeve kabllore
ka shënuar rritje të të hyrave në nivel prej 7.72% dhe 8.70%. Kjo rënie në tregun e telefonisë
mobile dhe fikse kryesisht është për shkak të zhvillimit teknologjik dhe përdorimit të aplikacioneve
të ashtu quajtura ‘Over the Top’ (OTT), të cilat përdoren në telefonat e mençur me qasje në internet.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
6
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Ndërsa rënia e të hyrave nga tregu i linjave me qira konsiston në zhvillimin dhe shtrirjen e rrjetave
të komunikimeve elektronike, respektivisht rritjen e konkurrencës në nivel të rrjetave pothuajse në
tërë territorin e Republikës së Kosovës.
Në anën tjetër, vlerësuar sipas numrit të përdoruesve1, në vitin 2013, tregu i komunikimeve
elektronike regjistroi trendin e rënies prej 1.23% në segmentin e telefonisë mobile dhe 3.63% në
segmentin e telefonisë fikse gjersa në segmentin e Internetit ka shënuar ngritje në numrin e
përdoruesve prej 10.72%. Numri i përdoruesve të telefonisë mobile është 1.643 milion me normë
të penetrimit prej afro 90.52%, që ende rezulton më e ultë krahasuar me nivelin mesatar në vendet
e BE prej 127% gjatë vitit 2012.
Ndërsa, tek segmenti i internetit vërehet një rritje e numrit të abonentëve2, me ç’rast numri i
abonentëve ka arritur në rreth 168 mijë sosh, që përbën një rritje të penetrimit të shërbimeve të
internetit në krahasim me vitin e kaluar prej 8.23%.
Gjatë vitit 2013, janë vënë re dhe disa ndryshime cilësore si ofrimi i paketave të produkteve dhe
shërbimeve, reduktime të tarifave në ofrimin e qasjes ‘broadband’ në Internet, rritje e penetrimit,
rritje e shpejtësisë dhe qasjes në Internet, reduktim i çmimeve si dhe rritje e konkurrencës nga
operatorët alternativ (ofruesit e shërbimeve të komunikimeve elektronike), që njëherit kontribuon në
rritjen e mëtutjeshme të konkurrencës dhe kualitetit të shërbimeve.
Investimet e regjistruara nga operatorët e shërbimeve të komunikimeve elektronike për vitin 2013
kapin shifrën prej afro 28 milion Euro, e që shënon një rënie krahasuar me vitin e kaluar (2012), ku
investimet kanë kapur shifrën prej afro 36 milion Euro. Pjesën dërrmuese të investimeve e përbënë
segmenti i telefonisë shërbimeve brezgjëra me rreth 70%, ndërsa pjesën tjetër të mbetur e
përbëjnë investimet në infrastrukturën e telefonisë mobile dhe fikse.
Interesat e qytetarëve dhe konsumatorëve, krijimi i kushteve për operim pa-interferenca nga
operimet e pa-autorizuara si dhe ushtrimi i mandatit të mbikëqyrjes efektive të operimit konform
kushteve të licencave dhe autorizimeve përfshi këtu edhe zgjidhjen e mos-marrëveshjeve mes
operatorëve të licencuar dhe/apo mes operatorëve dhe konsumatorëve, përgjatë vitit raportues
kanë qenë në qendër të qëllimeve dhe në fokus të angazhimeve të Autoritetit, çka edhe ilustrohet
më së miri në pjesën e aktiviteteve dhe zhvillimeve kryesore gjatë vitit raportues.
Nisur nga rrethanat e njohura ku sektori i komunikimeve elektronike karakterizohet nga dinamika
e lartë e ndryshimeve dhe inovacionit, detyron Autoritetin si rregullator nacional që në vazhdimësi
të përgatitet për tu përballuar me sfidat e reja me të cilat dhe do të ballafaqohet edhe më shumë në
një të ardhme të afërt, kryesisht menduar këtu në konvergjencën dixhitale të telekomunikacioneve
dhe transmetimeve audio-vizuale.
Autoriteti, si institucion që rregullon një treg dinamik dhe avangarde në ndryshime, në përputhje
me frymën e Ligjit për Komunikime Elektronike dhe Politikat e Sektorit të Komunikimeve 1 Bëhet fjalë për përdoruesit aktiv, pra ata përdorues që kanë përdorur një shërbim me pagesë së paku një herë brenda 3 muajve. Kjo është përcaktuar me vendimin Nr. 22 Nr. Prot. 045/1/10, dt. 15/06/2010. 2 Me abonent të internetit nënkuptohet numri i përdoruesve apo ekonomive familjare të cilët kanë kontrata të lidhura me ofruesit e Internetit
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
7
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Elektronike ‘Axhenda Digjitale 2013 – 2020’ për Kosovën gjatë vitit 2013 po punon që në të ardhme
të afërt të kalohet në e-Authority ku konsumatorët e shërbimeve të Autoritetit do t’i përfitojnë
shumicën në mos të gjitha shërbimet ‘online’.
Andaj, për të gjitha të arriturat në emër të Bordit të Autoritetit, dua të falënderoj gjithë zyrtarët e
lartë drejtues të njësive profesionale të Autoritetit me bashkëpunëtorët e tyre profesional, stafin
administrativ të Autoritetit si dhe të gjitha ato institucione e individë që në çfarëdo mënyre kanë
ndihmuar Autoritetin në kryerjen me sukses të punëve dhe të detyrave tona.
Në vazhdim ju shpalosim Raportin Vjetor, i cili ngërthen dhe përmban përmbledhje të aktiviteteve,
ngjarjeve dhe zhvillimeve më të rëndësishme të ndodhura në sektorin e komunikimeve elektronike
dhe shërbimeve postare gjatë 2013, duke ju siguruar në vazhdimësinë e angazhimeve të Autoritetit
për kontinuitet në arritje dhe përmbushje të rolit dhe mandatit rregullator, e gjitha me qëllim dhe
funksion të inkurajimit të investimeve dhe krijimin e mundësive dhe dhënien e garancive për
konkurrencë efiçiente dhe përfitime për konsumatorin.
Sinqerisht dhe me respekt,
Kryetari dhe Anëtarët e Bordit Drejtues, ARKEP
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
8
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
PËRMBAJTJA
HYRJE ......................................................................................................................... 1
PËRMBAJTJA ............................................................................................................... 8
LISTA E FIGURAVE ...................................................................................................... 11
LISTA E TABELAVE ..................................................................................................... 16
LISTA E AKRONIMEVE ................................................................................................. 17
PËRMBLEDHJE E TË ARRITURAVE DHE OBJEKTIVAVE STRATEGJIKE .............................. 19
NJOHURI TË PËRGJITHSHME PËR AUTORITETIN RREGULLATIV TË
KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE............................................................. 23
MANDATI I AUTORITETIT .............................................................................................. 23
PASQYRË E PËRGJITHSHME E TREGUT TË KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE ..................... 26
PASQYRA E TË ARDHURAVE NGA SHËRBIMET E KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE ............................. 30
INVESTIMET E BËRA NË RRJETE DHE SHËRBIME TELEKOMUNIKUESE .......................................... 32
TELEFONIA FIKSE ....................................................................................................... 34
NUMRI I PËRDORUESVE TË TELEFONISË FIKSE ..................................................................... 34
NDARJA E TREGUT ....................................................................................................... 35
TRAFIKU I TELEFONISË FIKSE ......................................................................................... 36
PËRDORIMI MESATAR MUJOR I SHËRBIMEVE TË TELEFONISË FIKSE ........................................... 37
STRUKTURA E THIRRJEVE NË TELEFONINË FIKSE .................................................................. 37
TEKNOLOGJIA E PËRDORUR NGA OPERATORËT E LICENCUAR ................................................... 40
TARIFAT LOKALE DHE NACIONALE ................................................................................... 40
INDIKATORËT E TRAFIKUT TË TELEFONISË FIKSE ................................................................. 41
TELEFONIA MOBILE ................................................................................................... 42
PËRDORUESIT E TELEFONISË MOBILE ............................................................................... 42
NDARJA E TREGUT SIPAS PËRDORUESVE ............................................................................ 44
TË ARDHURAT E TELEFONISË MOBILE ............................................................................... 44
STRUKTURA E PËRDORUESVE TË TELEFONISË MOBILE ........................................................... 45
TRAFIKU TELEFONIK .................................................................................................... 46
PËRDORIMI MESATAR MUJOR I SHËRBIMEVE TË TELEFONISË MOBILE ......................................... 46
STRUKTURA E THIRRJEVE TË TELEFONISË MOBILE ................................................................ 47
TARIFAT ................................................................................................................... 51
TARIFAT E THIRRJEVE KOMBËTARE .................................................................................. 53
TARIFAT E THIRRJEVE NDËRKOMBËTARE ........................................................................... 54
TARIFAT PËR SMS ...................................................................................................... 55
TARIFAT E ROAMINGUT ................................................................................................ 55
TARIFAT E TERMINIMIT ................................................................................................ 56
MBULUESHMËRIA DHE ELEMENTET E RRJETIT .................................................................... 58
INDIKATORËT E TRAFIKUT TË TELEFONISË MOBILE ............................................................... 60
INTERNETI ................................................................................................................ 61
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
9
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
QASJA FIKSE .............................................................................................................. 61
QASJA MOBILE ............................................................................................................ 62
NDARJA E TREGUT ....................................................................................................... 62
PËRDORUESIT SIPAS OPERATORËVE (ISP) ......................................................................... 63
TEKNOLOGJITË E PËRDORURA ......................................................................................... 64
TARIFAT ................................................................................................................... 64
QASJA NDËRKOMBËTARE E OPERATORËVE TË INTERNETIT DHE TRAFIKU.................................... 65
LINJAT ME QIRA ......................................................................................................... 66
TREGJEVE E LINJAVE ME QIRA NË KOSOVË DHE SHTETET E ZGJERIMIT TË EVROPËS JUGLINDORE ....... 66
NUMRI I LINJAVE ME QIRA ............................................................................................. 66
TË HYRAT NGA LINJAT ME QIRA ....................................................................................... 67
KRAHASIMI I TARIFAVE/ÇMIMEVE TË LINJAVE ME QIRA ME SHTETET E EVROPËS JUGLINDORE .......... 67
PASQYRË E PËRGJITHSHME MBI TREGUN E SHËRBIMEVE POSTARE ............................... 69
LIBERALIZIMI I TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE NË REPUBLIKËN E KOSOVËS ............................ 71
REGJISTRI I OPERATORËVE POSTAR TË LICENCUAR NË REPUBLIKËN E KOSOVËS .......................... 73
AKTIVITETET - SHËRBIMET POSTARE QË REALIZOHEN NGA OPERATORËT E LICENCUAR
POSTAR DHE KORRIER .................................................................................................. 74
INDIKATORËT MATËS TË TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE NË REPUBLIKËN E KOSOVËS ............... 76
TË DHËNAT STATISTIKORE MBI REALIZIMIN E SHËRBIMEVE POSTARE, KRAHASIMET DHE
VOLUMI I DËRGESAVE GJATË VITIT 2013 ........................................................................... 76
VOLUMI I DËRGESAVE POSTARE PËR VITIN 2013, KRAHASIMI DHE NDARJA E
TREGUT SIPAS VOLUMIT TË DËRGESAVE ............................................................................. 77
VOLUMI I DËRGESAVE POSTARE GJATË VITIT 2013 DHE KRAHASIMI ME VITIN 2012
NPQ ‘POSTA E KOSOVËS SHA’ ........................................................................................ 80
VOLUMI I DËRGESAVE TË THJESHTA PËR VITIN 2013 DHE KRAHASIMI ME VITIN 2012 ................... 81
VOLUMI I DËRGESAVE TË REGJISTRUARA GJATË VITIT 2013 DHE KRAHASIMI ME VITIN 2012 ........... 84
VOLUMI I PAKO – KOLIVE GJATË VITIN 2013 DHE KRAHASIMI ME VITIN 2012 ............................. 87
VOLUMI I DËRGESAVE POSTARE GJATË VITIT 2013, DHE KRAHASIMI ME VITIN 2012
‘OPERATORËT PRIVAT’ ................................................................................................ 89
TË DHËNAT MBI TË HYRAT - ARDHURAT NË SEKTORIN POSTAR PËR VITIN 2013 ......................... 93
TË DHËNAT E KUALITETIT - CILËSISË DHE STANDARDET E REALIZIMIT TË SHËRBIMIT POSTAR .......... 97
PERSONELI PUNONJËS I ANGAZHUAR NË SEKTORIN POSTAR GJATË VITIT 2013 ............................ 99
ANKESAT E SHFRYTËZUESVE - KONSUMATORËVE TË SHËRBIMEVE POSTARE .............................. 101
TË DHËNAT MBI INFRASTRUKTURËN DHE RRJETIN E OFRIMIT TË SHËRBIMIT POSTAR ................... 104
TARIFAT - ÇMIMET PËR OFRIMIN E SHËRBIMEVE POSTARE .................................................. 105
TARIFAT - ÇMIMET PËR OFRIMIN E SHËRBIMEVE UNIVERSALE DHE TË REZERVUARA POSTARE ........ 106
TARIFAT – ÇMIMET PËR OFRIMIN E SHËRBIMEVE TJERA POSTARE – SHËRBIMET E BIZNESIT ........... 109
INTEGRIMET DHE BASHKËPUNIMI NDËRKOMBËTAR ............................................................ 109
RAPORTI FINANCIAR ................................................................................................ 111
TË HYRAT ............................................................................................................... 111
REALIZIMI I BUXHETIT ............................................................................................... 111
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
10
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
AKTIVITETI RREGULLATOR GJATË VITIT 2013 ............................................................ 113
RREGULLORET ......................................................................................................... 113
VENDIME TJERA ME KARAKTER RREGULLATOR DHE EKZEKUTIV ............................................. 116
LICENCIMET/AUTORIZIMET ......................................................................................... 118
PËRMBLEDHJE E INDIKATORËVE TË TREGUT TË KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE ............................. 121
TABELA E NUMRIT TË LINJAVE TË TELEFONISË FIKSE SIPAS EKONOMIVE FAMILJARE DHE
POPULLSISË SIPAS KOMUNAVE DERI NË 2013 ...................................................................... 122
TABELA E NUMRIT TË PËRDORUESVE TË INTERNETIT SIPAS EKONOMIVE FAMILJARE DHE
POPULLSISË SIPAS KOMUNAVE DERI NË 2013 ...................................................................... 123
VEPRIMTARIA JURIDIKE E AUTORITETIT NË RREGULLIM ......................................................... 124
VEPRIMTARIA MONITORUESE DHE INSPEKTUESE ...................................................... 127
VEPRIMTARIA MONITORUESE ....................................................................................... 127
VEPRIMTARIA INSPEKTUESE ........................................................................................ 130
LLOGARIDHËNIA E ARKEP-IT ..................................................................................... 131
SIGURIMI I INTEGRITETIT................................................................................................ 131
DEKLARATA PËR TRANSPARENCË ..................................................................................... 131
SHTOJCA A) .............................................................................................................. 132
SHTOJCA B) .............................................................................................................. 159
REGJISTRI I NDËRMARRJEVE TË LICENCUAR NGA ARKEP PËR OPERIMIN E RRJETAVE DHE
OFRIMIN E SHËRBIMEVE TELEKOMUNIKUESE PUBLIKE ........................................................... 159
SHTOJCA C) .............................................................................................................. 166
LISTA E AUTORIZIMEVE INDIVIDUALE TË LËSHUARA GJATË VITIT 2013 PËR OPERATORËT DHE
SHFRYTËZUESIT E RADIO-FREKUENCAVE ............................................................................. 166
SHTOJCA D) .............................................................................................................. 172
AKTET LIGJORE DHE NËNLIGJORE TË ARKEP-IT .......................................................... 172
ADRESAT E AUTORITETIT RREGULLATIV TË KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE .............. 175
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
11
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
LISTA E FIGURAVE
FIGURA 1. STRUKTURA ORGANIZATIVE E ARKEP ...................................................................... 24
FIGURA 2. LIBERALIZIMI I PLOTË I SHËRBIMEVE TELEKOMUNIKUESE
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL) ..................................................................................... 28
FIGURA 3. SHPËRNDARJA E TË HYRAVE SIPAS VEPRIMTARISË .......................................................... 30
FIGURA 4. TREGU I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE NE SHTETET RAJONALE PËR VITIN 2012
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL, RAPORTI IV: SHKURT 2014) ................................................ 31
FIGURA 5. RRITJA E SEKTORIT SIAS TE HYRAVE PER SHTET
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL, RAPORTI IV: SHKURT 2014) ............................................. 32
FIGURA 6. INVESTIMET NË RRJETET DHE SHËRBIMET TELEKOMUNIKUESE - KRAHASIMI I
INVESTIMEVE SIPAS SHËRBIMEVE 2010-2013 ....................................................................... 32 FIGURA 7. PENETRIMI I TELEFONISË FIKSE GJATË PERIUDHËS 2010 –2013 ........................................... 35
FIGURA 8. NDARJA E TREGUT SIPAS PËRDORUESVE DHE TË TË HYRAVE: 2010 DERI 2013 .................. 36
FIGURA 9. TOTALI I TË HYRAVE NGA TRAFIKU I ORIGJINUAR DHE TERMINUAR
TË TELEFONISË FIKSE ...................................................................................................... 37
FIGURA 10. TRAFIKU I ORIGJINUAR FIKS SIPAS DESTINACIONEVE 2010 – 2013 ............................... 38
FIGURA 11. TRAFIKU HYRËS I TELEFONISË FIKSE 2010 – 2013 .................................................. 39
FIGURA 12. TARIFAT LOKALE DHE NACIONALE TË TELEFONISË FIKSE ............................................ 40
FIGURA 13. NUMRI I PËRDORUESVE MOBIL 2007 DERI NË 2013 ...................................................... 42
FIGURA 14. PENETRIMI I TELEFONISË MOBILE2009 DERI NË 2013 ............................................. 43
FIGURA 15. PENETRIMI I TELEFONISË MOBILE DHJETOR 2005 – DHJETOR 2012
(BURIMI: CULLEN INTERNACIONAL, RAPORT IV, NËNTOR 2013). ................................................ 43
FIGURA 16. NDARJA E TREGUT TË TELEFONISË MOBILE SIPAS PËRDORUESVE 2009-2013 .................. 44
FIGURA 17. TË HYRAT NGA TELEFONIA MOBILE 2007-2013 ...................................................... 44
FIGURA 18. NDARJA E TREGUT TË TELEFONISË MOBILE NË BAZË TË TË HYRAVE PËR
OPERATORË 2009-2013 ................................................................................................. 45
FIGURA 19. STRUKTURA E PËRDORUESVE MOBIL PREJ 2010 - 2013 ................................................. 45
FIGURA 20. STRUKTURA E PËRDORUESVE MOBIL
(BURIMI: CULLEN INTERNACIONAL, RAPORTI IV, NËNTOR 2013) .................................................... 46
FIGURA 21. SHPËRNDARJA E THIRRJEVE TELEFONIKE MOBILE TË ORIGJINUARA TË CILAT
JANË TERMINUARA BRENDA RRJETIT (‘MOBILE ON-NET) 2010 DERI MË 2013 ............................... 47
FIGURA 22. SHPËRNDARJA E THIRRJEVE TELEFONIKE TË ORIGJINUARA NË RRJETET MOBIL
TË CILAT JANË TERMINUAR NË RRJETIN TJETËR MOBIL (MOBIL OFF –NET) 2010 - 2013 ................... 47
FIGURA 23. SHPËRNDARJA E THIRRJEVE TELEFONIKE MOBILE TË ORIGJINUARA TË CILAT JANË
TERMINUARA NË RRJETIN FIKS (MOBILE TO FIXED CALLS) 2010 - 2013 ........................................ 47
FIGURA 24. SHPËRNDARJA E THIRRJEVE TELEFONIKE TË ORIGJINUARA NË RRJETET MOBIL
TË CILAT JANË TERMINUAR NË RRJETIN NDËRKOMBËTAR
(MOBILE INTERNATIONAL CALLS) 2010 - 2013 ..................................................................... 48
FIGURA 25 . SHPËRNDARJA E TRAFIKUT TË ORIGJINUAR NGA OPERARTORËT VIRTUAL
(MVNO) SIPAS DESTINACIONIT – NUMERACIONI MVNO (2010 - 2013) ......................................... 48
FIGURA 26. SHPËRNDARJA E TRAFIKUT TË ORIGJINUAR NGA OPERARTORËT VIRTUAL
(MVNO) SIPAS DESTINACIONIT – NUMERACIONI MVNO- DREJT RRJETIT TË OPERATORIT
AMË (2010 - 2013) ....................................................................................................... 48
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
12
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 27. SHPËRNDARJA E TRAFIKUT TË ORIGJINUAR NGA OPERARTORËT VIRTUAL
(MVNO) SIPAS DESTINACIONIT – NUMERACIONI MVNO - DREJT RRJETEVE TJERA
MOBILE (2010 - 2013) ................................................................................................... 49
FIGURA 28. SHPËRNDARJA E TRAFIKUT TË ORIGJINUAR NGA OPERARTORËT VIRTUAL
(MVNO) SIPAS DESTINACIONIT – NUMERACIONI MVNO - DREJT RRJETEVE FIKSE
(2010 - 2013) ............................................................................................................. 49
FIGURA 29. SHPËRNDARJA E TRAFIKUT TË ORIGJINUAR NGA OPERARTORËT VIRTUAL
(MVNO) SIPAS DESTINACIONIT – NUMERACIONI MVNO - DREJTË RRJETEVE
NDËRKOMBËTARE (2010 - 2013) ...................................................................................... 49
FIGURA 30. TRAFIKU HYRËS MOBIL NGA 2010 - 2013 ............................................................. 50
FIGURA 31. TRAFIKU HYRËS NGA RRJETI FIKS 2010 – 2013 ...................................................... 50
FIGURA 32. TRAFIKU HYRËS NGA RRJETET NDËRKOMBËTARE PREJ 2010 – 2013 ............................ 50
FIGURA 33. SHPORTA E TARIFAVE TË PËRDORUESVE SIPAS OECD ............................................... 51
FIGURA 34. SHPORTA E TARIFAVE PËR PËRDORUES TË ULËT (LOW USAGE BASKET)
BURIMI: CULLEN INTERNACIONAL, REPORT IV, NËNTOR 2013 .................................................... 52
FIGURA 35. SHPORTA E TARIFAVE PËR PËRDORUES MESATAR (MEDIUM USAGE BASKET)
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL, RAPORTI IV: NËNTOR 2013) ................................................ 52
FIGURA 36. SHPORTA E TARIFAVE PËR PËRDORUES TË LARTË (HIGH USAGE BASKET)
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL, RAPORTI IV: NËNTOR 2013) ................................................ 53
FIGURA 37. TARIFAT E THIRRJEVE KOMBËTARE PËR ‘PEAK’........................................................ 53
FIGURA 38. TARIFAT E THIRRJEVE KOMBËTARE PËR ‘OFF-PEAK’ .................................................. 54
FIGURA 39. TARIFAT E THIRRJEVE NDËRKOMBËTARE ............................................................... 54
FIGURA 40. TARIFAT E DËRGIMIT TË SMS-VE .......................................................................... 55
FIGURA 41. TARIFAT E ORIGJINIMIT TË THIRRJEVE KUR PËRDORUESIT JANË NË ROAMING
DHE ORIGJINOJNE THIRRJE ROAMING .................................................................................... 55
FIGURA 42. MTR NË SHTETET E EVROPËS JUGLINDORE DHE BE-27
(BURIMI: CULLEN INTERNACIONAL, RAPORTI IV, NËNTOR 2013) ............................................... 56
FIGURA 43. SHKALLA E ZVOGËLIMIT TË TARIFAVE TË TERMINIMIT TË THIRRJEVE MOBILE
NË SHTETET EVROPIANE (BURIMI: BEREC; MTR BENCHMARK SNAPSHOT 2006 - 2013) .................... 57
FIGURA 44. SHKALLA E ZVOGËLIMIT TË TARIFAVE TË TERMINIMIT TË THIRRJEVE
MOBILE NË KOSOVË 2008-2013 ........................................................................................ 57
FIGURA 45. MBULUESHMËRIA E OPERATORËVE MOBIL .............................................................. 58
FIGURA 46. TARIFAT E ORIGJINIMIT TË THIRRJEVE ROAMING – DREJT RRJETIT AMË ........................... 59
FIGURA 47. TARIFAT E PRANIMIT TË THIRRJEVE NË ROAMING ..................................................... 59
FIGURA 48. NUMRI I PËRGJITHSHËM I PËRDORUESVE TË INTERNETIT 2010 – 2013 ......................... 61
FIGURA 49. PENETRIMI I SHËRBIMEVE TË INTERNETIT 2010 – 2013 ........................................... 61
FIGURA 50. PENETRIMI I SHËRBIMEVE BREZ-GJERA FIKSE TË INTERNETIT NË SHTETET E
EVROPËS JUGLINDORE DHE MESATARJA E VENDEVE TË BE-27
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL, RAPORTI 4 - NËNTOR 2013) ................................................. 62
FIGURA 51.NDARJA E TREGUT TË SHËRBIMEVE TË INTERNETIT 2012 ........................................... 63
FIGURA 52.NDARJA E TREGUT TË SHËRBIMEVE TË INTERNETIT 2011 ........................................... 63
FIGURA 53. NDARJA E TREGUT TË SHËRBIMEVE TË INTERNETIT 2013 .......................................... 63
FIGURA 54. SHPEJTËSITË DHE TARIFAT PËR SHËRBIMET E OFRUARA TË INTERNETIT 2013 ................. 64
FIGURA 55. TRAFIKU I INTERNETIT SIPAS MATJEVE NË NYJËN SHKËMBYESE TË INTERNETIT
(KOS-IX)-2013 ............................................................................................................. 65
FIGURA 56. PEAK TRAFIKU GJATË MUAJVE TË VITIT 2013 ......................................................... 65
FIGURA 57. TRENDI I NUMRIT TË LINJAVE ME QIRA ME PAKICË DHE SHUMICË NË
REPUBLIKËN E KOSOVËS 2007 - 2013 ................................................................................. 66
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
13
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 58. TË HYRAT NGA LINJAT ME QIRA ME SHUMICË NGA 2007 - 2013 ................................... 67
FIGURA 59. TARIFAT VJETORE PËR KAPACITETIN PREJ 2 MBPS PËR LINJAT ME QIRA
ME PAKICË PREJ 2 KM NË SHTETET RAJONALE
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL, RAPORTI IV, NËNTOR 2013) ................................................ 68
FIGURA 60. TARIFAT VJETORE PËR KAPACITETIN PREJ 34 MBPS PËR LINJAT ME QIRA
ME PAKICË PREJ 2 KM NË SHTETET RAJONALE
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL, RAPORTI IV, NËNTOR 2013) ................................................ 68
FIGURA 61. HAPJA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE SIPAS KOMISIONIT EVROPIAN; ..................... 72
FIGURA 62. PASQYRA E VOLUMIT - NUMRIT TË ARTIKUJVE - DËRGESAVE
POSTARE I NDARË SIPAS OPERATORËVE POSTAR PËR VITIN 2013; ............................................. 77
FIGURA 63. PASQYRA E TREGUT SIPAS VOLUMIT – NUMRIT TË ARTIKUJVE -
DËRGESAVE, KRAHASIMI NË MES TË OPP DHE OPERATORËVE PRIVAT
PËR GJATË VITEVE 2012 – 2013; ....................................................................................... 78
FIGURA 64. PASQYRA E TREGUT SIPAS VOLUMIT - NUMRIT TË DËRGESAVE, KRAHASIMI
SIPAS %, NË MES TË OPP DHE OPERATORËVE PRIVAT PËR VITET 2012 – 2013; ............................ 78
FIGURA 65. LËVIZJA GRAFIKE E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE, SIPAS
VOLUMIT TË DËRGESAVE NË MES TË OPP DHE OPERATORËVE PRIVAT, KRAHASIMI PËR VITET 2012 – 2013; ................................................................................. 79
FIGURA 66. LËVIZJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE SIPAS % SË VOLUMIT TË
DËRGESAVE TË OPP NË RAPORT ME OPERATORËT PRIVAT, KRAHASIMI PËR
VITET 2012 – 2013; ...................................................................................................... 79
FIGURA 67. PARAQITJA GRAFIKE E NDARJES SË TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE, SIPAS
% SË VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE DHE OPERATORËVE POSTAR, KRAHASIMI PËR VITET 2012 – 2013; ................................................................................. 80
FIGURA 68. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË THJESHTA, PRANUAR - SHPËRNDARË, NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ PERIUDHA TM1 - TM4 2013; .......................................................... 81
FIGURA 69. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË THJESHTA
PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’, KRAHASIMI PËR GJATË VITEVE 2012 - 2013; ....................................... 81
FIGURA 70. LËVIZJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË THJESHTA, PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ KRAHASIMI PËR GJATË VITEVE 2012 - 2013; ........................................ 82
FIGURA 71. PARAQITJA GRAFIKE KRAHASIMI I VOLUMIT TË DËRGESAVE TË THJESHTA
PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS %, NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ KRAHASIMI VITET 2012 - 2013; ....................................................... 82
FIGURA 72. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË THJESHTA
PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS %, NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ PERIUDHA TM1 - TM4 2012; .......................................................... 83
FIGURA 73. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUARA
PRANUAR - SHPËRNDARË, NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ PERIUDHA TM1 - TM4 2013; .......................................................... 84
FIGURA 74. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUARA
SIPAS LLOJIT PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ KRAHASIMI PËR VITET 2012 - 2013; .................................................. 84
FIGURA 75. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUARA
SIPAS LLOJIT PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’, KRAHASIMI PËR VITET 2012 - 2013; ................................................ 85
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
14
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 76. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUAR
PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS %, NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’, KRAHASIMI PËR VITET 2012 - 2013; .................................................. 85
FIGURA 77. LËVIZJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUARA
SIPAS LLOJIT PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ KRAHASIMI PËR VITET 2012 - 2013; .................................................. 86
FIGURA 78. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUAR
PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS %, NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’, KRAHASIMI PËR VITET 2012 - 2013; .................................................. 86
FIGURA 79. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT PËR PAKO – KOLI, PRANUAR - SHPËRNDARË, NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTAR NGA
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ PERIUDHA KOHORE TM1 - TM4 2013; ............................................... 87
FIGURA 80. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT PËR PAKO - KOLI
PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE NGA
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ , KRAHASIMI PERIUDHA TM1-TM4 2012 – 2013; ................................. 87
FIGURA 81. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT PËR PAKO – KOLI, PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS %, NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE NGA
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ , KRAHASIMI NDRYSHIMI NGA 2012 - 2013; ........................................ 88
FIGURA 82. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT PËR PAKO – KOLI, PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS %, NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ KRAHASIMI PËR VITET 2012 - 2013; .................................................. 88
FIGURA 83. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE, PRANUAR - SHPËRNDARË, TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘OPERATORËT PRIVAT’ PERIUDHA TM1 - TM4 2013; ............................................................. 89
FIGURA 84. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE
SIPAS % OPERATORIT , PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE
NDËRKOMBËTARE ‘OPERATORËT PRIVAT’ PERIUDHA TM1 - TM4 2013; ..................................... 90
FIGURA 85. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE, PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE
‘OPERATORËT PRIVAT’ KRAHASIMI 2012 - 2013; .................................................................. 90
FIGURA 86. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE, PRANUAR/SHPËRNDARË SIPAS LLOJIT TË DËRGESËS TRAFIKUN VENDOR DHE
NDËRKOMBËTARE “OPERATORËT PRIVAT” PERIUDHA TM1 - TM4 2013; .................................... 91
FIGURA 87. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE, PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS DESTINACIONIT TË DËRGESËS PËR TRAFIKUN VENDOR
DHE NDËRKOMBËTARE “OPERATORËT PRIVAT”, LËVIZJET PËR VITIN 2013; .................................. 92
FIGURA 88. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE, PRANUAR-SHPËRNDARË SIPAS % DHE LLOJIT TË DËRGESËS PËR TRAFIKUN VENDOR DHE
NDËRKOMBËTAR ‘OPERATORËT PRIVAT’ PERIUDHA TM1- TM4 2012 DHE 2013; .......................... 92
FIGURA 89. PASQYRA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE, KRAHASIMI
SIPAS TË HYRAVE TË RAPORTUARA NGA OPERATORËT POSTAR PËR
GJATË VITEVE 2011 – 2012 - 2013; ................................................................................... 93
FIGURA 90. LËVIZJET E TË HYRAVE TË TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE
SHPREHUR SIPAS %, KRAHASIMI PËR GJATË VITEVE 2011 – 2013; ............................................. 94
FIGURA 91. LËVIZJA E TË HYRAVE TË TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE, KRAHASIMI
‘POSTA E KOSOVËS SHA’ NË RAPORT ME OPERATORËT PRIVAT POSTAR, PËR GJATË VITEVE 2011 – 2013; ....................................................................................... 94
FIGURA 92. PASQYRA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE NDARË SIPAS % TË HYRAVE
DHE OPERATORËVE POSTAR, KRAHASIMI PËR GJATË VITEVE 2011 – 2013; .................................... 95
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
15
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 93. PASQYRA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE KRAHASUAR DHE NDARË
SIPAS TË HYRAVE DHE OPERATORËVE POSTAR, PËR VITIN 2013; ................................................. 95
FIGURA 94. PASQYRA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE NDARË SIPAS % TË HYRAVE
TË OPERATORËVE TË RAPORTUARA NGA OPERATORËT POSTAR PËR VITIN 2013; ............................. 96
FIGURA 95. PASQYRA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE NDARË NË % SIPAS TË HYRAVE
TË OPERATORËVE POSTAR PËR GJATË VITEVE 2012 – 2013; ...................................................... 96
FIGURA 96. KRAHASIMI DHE LËVIZJET E TË HYRAVE TË NPQ ‘POSTA E KOSOVËS SHA’ GJATË VITEVE 2010 – 2013; ............................................................................................. 97
FIGURA 97. PASQYRA E CILËSISË SË REALIZIMIT TË SHËRBIMEVE POSTARE DHE
NUMRI I DËRGESAVE TË PRANUARA – SHPËRNDARA BRENDA VENDIT
‘POSTA E KOSOVËS SHA’, PËR PERIUDHËN TM1 - TM4 2013; ................................................... 98
FIGURA 98. PASQYRA E KUALITETIT TË REALIZIMIT TË SHËRBIMEVE POSTARE
DHE NUMRI I DËRGESAVE TË PRANUARA – SHPËRNDARA SIPAS %, BRENDA
VENDIT PËR PERIUDHËN TM1 - TM4 2013. ......................................................................... 99
FIGURA 99. NUMRI I TË PUNËTORËVE NË SEKTORIN POSTAR, I NDARË SIPAS
OPERATORËVE DHE KRAHASIMI GJATË VITEVE 2012 - 2013; ................................................... 100
FIGURA 100 : PARAQITJA GRAFIKE E NUMRIT TË PUNËTORËVE NË SEKTORIN POSTAR I
NDARË SIPAS % PËR VITIN 2013; ..................................................................................... 100
FIGURA 101. PARAQITJA GRAFIKE E NUMRIT TË PUNËTORËVE NË SEKTORIN POSTAR
KRAHASIMI PËR VITET 2012 - 2013;................................................................................. 101
FIGURA 102. NUMRI I ANKESAVE TË SHFRYTËZUESVE - KONSUMATORËVE, TË
RAPORTUARA NGA NPQ ‘POSTA E KOSOVËS SHA’ PËR VITIN 2013; ........................................... 102
FIGURA 103. KRAHASIMI I NUMRIT TË ANKESAVE TË SHFRYTËZUESVE - KONSUMATORËVE, TË RAPORTUARA NGA NPQ ‘POSTA E KOSOVËS SHA’ PËR VITET 2012 - 2013; ............................. 102
FIGURA 104. PARAQITJA GRAFIKE E INFRASTRUKTURËS DHE RRJETIT POSTAR TË NDARË
SIPAS OPERATORËVE POSTAR PËR VITIN 2013; ..................................................................... 104
FIGURA 105. PARAQITJA GRAFIKE E INFRASTRUKTURËS DHE RRJETIT POSTAR TË NDARË
SIPAS OPP DHE OPERATORËVE PRIVAT POSTAR PËR VITIN 2013. .............................................. 104
FIGURA 106. KRAHASIMI I TARIFAVE - ÇMIMEVE PËR POSTËN E LETRAVE PARA DHE PAS
RRITJES TË APLIKUARA NGA ‘POSTA E KOSOVËS SHA.’ PËR TRAFIKU I BRENDSHËM; ...................... 106
FIGURA 107. KRAHASIMI I TARIFAVE - ÇMIMEVE PËR LETËR DËRGESAT E THJESHTA DHE R, ME PESHË DERI NË DY (2) KG, TË APLIKUARA NGA ‘POSTA E KOSOVËS SHA.’ DHE OPP TË VENDEVE TË RAJONIT, TRAFIKU I BRENDSHËM; .................................................... 107
FIGURA 108. KRAHASIMI I TARIFAVE - ÇMIMEVE PËR KARTOLINA - KARTËPOSTALE
TË APLIKUARA NGA ‘POSTA E KOSOVËS SHA’ DHE OPP TË VENDEVE
TË RAJONIT, TRAFIKU I BRENDSHËM; .................................................................................. 108
FIGURA 109. NUMRI I LICENCAVE TË LËSHUARA NGA AUTORITETI GJATË VITEVE 2004
DERI 2013 ................................................................................................................. 118
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
16
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
LISTA E TABELAVE
TABELA 1. KRAHASIMI I NUMRIT TË NËPUNËSVE ME AUTORITETET
HOMOLOGE NË REGJION .................................................................................................... 25
TABELA 2. NUMRI I LICENCAVE TË DHËNA NGA ARKEP TË NDARA
SIPAS KATEGORIVE TË LICENCAVE ....................................................................................... 26
TABELA 3. INDIKATORËT KRYESOR TË TREGUT TË KOMUNIKIMEVE
ELEKRONIKE 2010-2013 ................................................................................................ 29
TABELA 4. INVESTIMET NË INFRASTRUKTURËN E FIKSE SIPAS
KATEGORISË (2012-2013) .............................................................................................. 33
TABELA 5. NUMRI I PËRDORUESVE TË TELEFONISË FIKSE (2010 - 2013) ............................................. 34 TABELA 6. PËRDORUESIT E TELEFONISË FIKSE SIPAS KATEGORISË (2010 DERI 2013) .............................. 35
TABELA 7. PËRDORIMI MESATAR I SHËRBIMEVE TË TELEFONISË FIKSE PËR NJË
PËRDORUES (2011 - 2012) .............................................................................................. 37
TABELA 8. KRAHASUESHMËRIA E INDIKATORËVE TË ORIGJIMINIT TË TRAFIKUT TË
TELEFONISË FIKSE (2010-2013) ....................................................................................... 41
TABELA 9 . KRAHASUESHMËRIA E INDIKATORËVE TË TERMINIMIT TË TRAFIKUT
TË TELEFONISË FIKSE (2010-2012) ................................................................................... 41
TABELA 10. PËRDORIMI MESATAR I SHËRBIMEVE TE TELEFONIS MOBILE
PËR NJË PËRDORUES (2012 - 2013) ................................................................................... 46
TABELA 11. KRAHASUESHMËRIA E INDIKATORËVE TË ORIGJIMINIT TË TRAFIKUT
TË TELEFONISË MOBILE (2010-2012) ................................................................................ 60
TABELA 12. KRAHASUESHMËRIA E INDIKATORËVE TË TERMINIMIT TË TRAFIKUT
TË TELEFONISË MOBILE (2010-2012) ................................................................................ 60
TABELA 13. NUMRI I PËRDORUESVE ME QASJE BREZ-GJERË NË INTERNET (2010 – 2013) ................. 63
TABELA 14. REGJISTRI I LICENCAVE TË OPERATORËVE POSTAR TË LICENCUAR
NË REPUBLIKËN E KOSOVËS; ............................................................................................. 73
TABELA 15. PASQYRA E DORËZIMIT – SHPËRNDARJES SË DËRGESAVE NGA
‘POSTA E KOSOVËS SHA’ SIPAS % DHE DITËVE TË DORËZIMIT GJATË VITIT 2013;............................ 98
TABELA 16. TARIFAT - ÇMIMET E SHËRBIMEVE UNIVERSALE PËR DËRGESAT E
POSTËS SË LETRAVE TË THJESHTA DHE ‘R’ ME PESHË DERI DY (2) KG, TË APLIKUARA NGA ‘POSTA E KOSOVËS SHA’, KRAHASIMI ME OPP
TË VENDEVE TË RAJONIT, TRAFIKU I BRENDSHËM. ................................................................. 107
TABELA 17. TARIFAT - ÇMIMET PËR KARTOLINA - KARTËPOSTALE TË
APLIKUARA NGA ‘POSTA E KOSOVËS SHA’, KRAHASIMI ME
OPP TË VENDEVE TË RAJONIT, TRAFIKU I BRENDSHËM; ......................................................... 108
TABELA 18. BUXHETI I AUTORITETIT I APROVUAR NGA KUVENDI............................................... 111
TABELA 19. BUXHETI I AUTORITETIT PAS NDRYSHIMEVE ........................................................ 112
TABELA 20. NUMRI I LICENCAVE/AUTORIZIMEVE DHE SHËRBIMET E LICENCUARA
GJATË VITIT 2013 NGA ARKEP ......................................................................................... 118
TABELA 21. LISTA E LLOJEVE TË AUTORIZIMEVE INDIVIDUALE TE RADIOFREKUENCAVE
(LICENCAVE) SIPAS BREZEVE FREKUENCORE DHE SHËRBIMEVE, NUMRI I OPERATOREVE DHE NUMRI I KANALEVE FREKUENCORE TË
DHENA NË SHFYTËZIM GJATË VITIT 2013 ............................................................................ 119
TABELA 22. NUMRI I KANALEVE FREKUENCORE TË DHËNA NË SHFRYTËZIM
DHE TË REGJISTRUARA NË DATABAZË ................................................................................. 120
TABELA 23. NUMRI I LICENCAVE PËR SHËRBIMET RADIO MATORE - VITI 2013 ........................................... 120
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
17
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
LISTA E AKRONIMEVE
ADSL Teknologjia e linjave dixhitale asimetrike (‘Asymmetric digital subscriber
line’) ARKEP Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike dhe Postare
ARPU Të hyrat mesatare për përdorues (‘Average Revenue per User’)
BWA Qasja pa tela brezgjerë përmes internetit (‘Broadband Wireless Access’)
Brezet GSM/DCS Brezet frekuencore për operimin e telefonisë mobile GSM në brezet 900 MHz
dhe 1800 MHz
BTS Stacioni Bazë Transmetues (‘Base Transceiver Station’)
ccTLD Kodi shtetëror i Internetit - domeni i nivelit më të lartë (‘Country code top-
level domain’) DKE Departamenti për Komunikime Elektronike, ARKEP
DMF Departamenti për Menaxhimin e Frekuencave, ARKEP
EDGE Teknologjia e telefonisë mobile që mundëson transmetim të përmirësuar të
të dhënave të GPRS (‘Enhanced Data rates for GSM Evolution (EDGE)’)
FTR Tarifat e terminimit të telefonisë fikse (‘Fixed Termination Rates)
FWA Teknologjia që lidh dy lokacione përmes pajisjeve ose sistemeve pa-tela
(‘Fixed Wireless Access’) GPRS Teknologjia e paketave dhe shërbimeve të dhënave të gjeneratave 2G dhe 3G
(‘General Packet Radio Service’)
gTLD Kodi gjenerik i i nivelit më të lartë të Internetit (‘Generic top-level domain’)
IANA Autoriteti brenda ICANN për ndarjen e numrave për ndarjen e numrave të
Internetit (‘Internet Assigned Numbers Authority’)
ICANN Korporata ndërkombëtare për ndarjen e emrave dhe numrave (‘Internet
Corporation for Assigned Names and Numbers’)
ISP Ofrues i Shërbimeve të Internetit (Internet Service Provider’)
ITU Unioni Ndërkombëtar i Telekomunikacioneve (‘International
Telecommunication Union’)
KE Komunikime Elektronike
KOS-IX Nyja Shkëmbyese e Internetit të Kosovës (‘Kosovo Internet Exchange
Point’)
LKE Ligji për Komunikime Elektronike Nr. 04/L/109
LSHP Ligji për Shërbimet Postare Nr. 03/L-173
LTE / 4G Teknologjia e gjeneratës së katërtë të telefonisë mobile për komunikime të
shpejta pa tela 4G (‘Long-Term Evolution’) LLU Bashkëshfrytëzim i Plotë dhe i Përbashkët i Lakut Lokal (‘Local Loop
Unbundling’) MMS Shërbim multimedial me porosi ‘Multimedia Messaging Service’
MNO Operatori mobil i rrjetës (‘Mobile Network Operator’)
MTR Tarifat e terminimit të telefonisë mobile (‘Mobile Termination Rates’)
MVNO Operatori virtual mobil i rrjetës (‘Mobile Virtual Network Operator’)
NGN Gjeneratat e reja të rrjetave (‘Next Generation Network’)
NP Bartshmëria apo Portabiliteti i Numrave (‘Number Portability’)
Mik,
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
18
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
OECD Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (‘Organisation for
Economic Co-operation and Development’)
SMP Operator me Fuqi të Ndjeshme në Treg – OFNT (ang. ‘Significant Market
Power’) PMR Shërbimet radio të lëvizshme profesionale (‘Professional Mobile Radio’)
‘Post-paid’ Përdorues me kontratë
‘Pre-paid’ Përdorues me parapagim
PTP Shërbimet fikse mikro-valore Pikë në Pikë (‘Point-to-Point’)
PVPE Plani për Veprim dhe Partneritet Evropian
QoS Kualiteti i Shërbimit (‘Quality of Service’)
R&TTE Pajisjet terminale apo fundore të radio dhe telekomunikimeve (‘Radio and
Telecommunications Terminal Equipment’)
SMS Shërbim i porosisë së shkurtër (‘Short Message Service’)
TAIEX Instrumenti për Asistencë Teknike dhe Shkëmbim të Informacioneve të
Komisionit Evropian (‘Technical Assistance and Information Exchange
instrument’) Tarifat ‘off-net’ Tarifat në drejtim të rrjeteve tjera fikse ose mobile
Tarifat ‘on-net’ Tarifat brenda rrjetit
TETRA Kontrollin dhe monitorimin e brezeve frekuencore për shërbime të
aeronautikës dhe shërbimeve (‘Terrestrial Trunked Radio’) TSMQ Pajisja për matjen e kualitetit të shërbimeve të telefonisë mobile (‘Drive test
Tool’) UMTS / 3G Teknologjia e gjeneratës së tretë të telefonisë mobile 3G (‘Universal Mobile
Telecommunications System’)
USO Obligimet për Shërbimet Universale (‘Universal Service Obligation’)
VAS shërbime Ofruesit e Shërbimeve me Vlerë të Shtuar (‘Value Added Service’)
VOIP Teknologjia për transmetimin e komunikimeve me zë përmes protokolleve të
Internetit ‘Voice over IP” Web GIS Sistemi Gjeografik Informativ përmes Ueb-it
Operator Një ndërmarrje që është e autorizuar të ofrojë shërbime të rrjetave publike
telekomunikuese
Thirrje Një linjë e vendosur me qëllim të realizimit të komunikimit dy-drejtimësh
duke shfrytëzuar rrjetin publik komutues telefonik në kohë reale
Linjat me qira Fasilitetet telekomunikuese të cilat mundësojnë transmetim transparent të
kapaciteteve në mes pikave terminuese të rrjetave dhe të cilat nuk përfshijnë
komutim sipas kërkesës (funksione komutuese të cilat përdoruesit mund t’i
kontrollojnë si pjesë të dispozitave të linjave me qira).
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
19
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
PËRMBLEDHJE E TË ARRITURAVE DHE OBJEKTIVAVE
STRATEGJIKE
Autoriteti, ka zhvilluar aktivitetet e saja bazuar në objektivat dhe veprimet e përkufizuara me
Programin Vjetor të Punës (Plani i Punës) për vitin 2013, të miratuar nga Bordi Drejtues i
Autoritetit, duke i zbatuar detyrimet dhe arritur shumicën e objektivave të parapara si dhe
tejkaluar ato në rastet kur përmbushja e tyre është varur në tërësi nga mandati i Autoriteti.
Shënimet në vijim paraqesin në formë të përmbledhur të dhënat e kërkuara sipas ligjit për raportim
përfshi këtu të zhvillimet dhe të arriturat kryesore që janë regjistruar gjatë vitit raportues, 2013.
1) 13 mbledhje të rregullta të Bordit;
2) 6 rregullore të reja të miratuara;
3) 10 këshillime publike të iniciuara dhe të administruara;
4) 140 vendime nga të cilat 40 aktvendime janë me karakter ekzekutiv dhe me efekte
rregullatore;
5) Administruar një (1) proces mbi/për zgjidhjen e mos-marrëveshjeve (konflikteve) mes
operatorëve të licencuar duke zgjidhur ato sipas aktvendimeve përkatëse drejtuar palëve të
përfshira në procedurë;
6) Marrë në shqyrtim njëzetë (20) raste të ankesave të konsumatorëve në/dhe ndërlidhur me
shërbimet e komunikimeve elektronike si dhe një (1) rast të ankesës të konsumatorëve
ndërlidhur me shërbimet postare, duke i përmbyllur dhe zgjidhur ato përmes dhënies së
interpretimeve, udhëzimeve dhe rekomandimeve (memove sqaruese) të paraqitura ndaj
konsumatorëve dhe operatorëve në rastet kur konsumatorët nuk kanë konsumuar
procedurat në shkallë të parë pranë/me operatorin ofrues i shërbimeve.
7) Përfituar nga programet e asistencës teknike dhe programeve të dedikuara të avancimit
profesional të mundësuara nga marrëveshjet e bashkëpunimit me autoritetet homologe dhe
institucionet e ndryshme ndërkombëtare
Gjashtë (6) misione të asistencës teknike të përkrahura nga Komisioni Evropian përmes
instrumentit/Programit TAIEX në kohëzgjatje prej 35 ditë pune dhe gjithsej 5
ekspertëve senior të ardhur nga rregullatorët e shteteve të Bashkimit Evropian;
Kostoja minimale e përllogaritur për asistencat e pranuara nga TAIEX vetëm për
misionet e ekspertëve për e në dobi të Autoritetit arrin shifrën prej rreth 15,000.00 €;
Ndërsa, përfitimet e stafit të Autoritetit janë të shumta nga ekspertiza e marrë dhe fituar
nga këto misione të ekspertëve në çështjet e hartimit dhe përafrimit të legjislacionit
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
20
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
sekondar rregullator me atë të BE-së, përfshirë këtu; 35 ditë punë intensive dhe
trajnimit për mbi dhjetë (10) zyrtar profesional të Autoritetit.
8) Nxjerrë shtatë (4) vendime ekzekutive për shqiptimin e sanksioneve ekonomike, në vlerë
prej 151,022.00 €
9) Realizuar të hyra në lartësi prej 5,524,640.99 € që paraqet realizim të planit të të hyrave
nëlartësi prej 91%. Prej të cilave të ndara sipas kategorive të të hyrave;
- 1,625,450.00 € të hyra nga licencat
- 2,720,256.00 € të hyra nga shfrytëzimi i resurseve frekuencore
- 325,080.00 € të hyra nga shfrytëzimi i resurseve të numeracionit
- 688,232.99 € të hyra nga tarifa vjetore e mbikëqyrjes
- 151,022.00 € të hyra nga shqiptimi i masave sanksionuese
- 14,600.00 € të hyra nga shërbimet administrative
10) Vazhduar me avancimin dhe ngritjen e kapaciteteve profesionale të personelit si atyre të
angazhuar në rregullimin e tregut ashtu edhe në stafin mbështetës (administrativ) për të
siguruar punë efektive dhe me efikasitet më të lartë duke mbajtur në fokus angazhimin drejt
ndërtimit të një kuadri me staf profesional dhe të përgjegjshëm.
- 211 ditë efektive trajnimi dhe/apo pjesëmarrje në punëtori, konferenca apo vizita
studimore, në total të realizuara gjatë vitit 2013;
- 91.4% përfaqësim (pjesëmarrje) e gjithë nëpunësve;
- 25.71% përfaqësim (pjesëmarrje) e nëpunësve femra në totalin e ditëve të programeve
të trajnimeve respektivisht 82% përfshirje nëpunësve femra të në programet e
trajnimeve dhe/apo përfaqësimit;
Në aspektin e avancimit të transparencës gjatë vitit 2013, Autoriteti ka vazhduar me përpikëri dhe
konsistencë ta përmbush obligimin e saj ndërlidhur me publicitetin e punëve dhe angazhimeve të
kryera. Gjitha informacionet dhe dokumentet relevante mbi aktivitetet e Autoritetit rregullisht dhe
në kohë reale janë publikuar në ueb faqen e Autoritetit përshi këtu;
i. publikimin e gjitha akteve rregullatore dhe vendimeve me efekt rregullator të miratuara
nga Bordi Drejtues përfshi këtu edhe vendimet administrative me efekt për palët e treta;
ii. zhvillimin e procedurave mbi këshillimet publike si të parapara me dispozitat e Ligjit,
dhe organizuar dhe mbajtur debate publike mbi gjitha çështjet me rëndësi për palët e
interesit;
iii. publikimin dhe azhurnimin e rregullt të bazë së të dhënave gjegjësisht regjistrave të
operatorëve, ofruesve të shërbimeve telekomunikuese, operatorëve të shërbimeve
postare dhe shërbimeve korrier, si dhe shfrytëzuesve të autorizuar të
resurseve/kanaleve frekuencore dhe numerike.
iv. publikimin e rregullt të raporteve periodike me të dhënat statistikore të tregjeve të
telekomunikimeve dhe postare;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
21
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
v. publikimin e rregullt të të dhënave dhe informacioneve të menduara dhe drejtuara për
shfrytëzuesit e fundmë (konsumatorët) e shërbimeve telekomunikuese dhe shërbimeve
postare;
Në përkrahje të informacioneve të publikuara në ueb faqen e autoritetit, zyrtarët drejtues të
Autoritetit janë paraqitur në emisione të ndryshme të radios dhe televizioneve dhe përmes
komunikatave për opinionin, ku në mënyrë plotësuese kanë informuar audiencën e gjerë mbi gjitha
çështjet e vlerësuara me rëndësi për dhe mbi lëmin e telekomunikacionit dhe sektorit postar.
Për më shumë, Autoriteti gjithashtu në mënyrë të rregullt dhe brenda afateve më të shkurtra
kohore të mundshme iu është përgjigjur gjitha pyetjeve të parashtruara nga mediat elektronike dhe
ato të shkruara, dhe gjitha pyetjeve tjera të ardhura nga palët e interesuara, si qytetarët,
përfaqësues të investitorëve apo furnizuesve të tregut të telekomunikimeve. Gjithsesi, në referim të
përmbushjes së obligimeve për transparencë, vlen të theksohet se në mungesë të resurseve
njerëzore dhe profesionale, edhe gjatë vitit 2013 Autoriteti ka vazhduar të përballet me sfidën
administrative, ndërlidhur me obligimin për publikimin e dokumenteve edhe në gjuhën serbe dhe
atë angleze.
Gjersa, në reflektim të angazhimeve permanente dhe të vazhdueshme të Autoritetit të iniciuara
gjatë vitit raportues dhe të bartura për vitet në vijim, përveç objektivave dhe aktiviteteve specifike
të paraqitura me dokumentin ‘Shtojca A’ (Programi Vjetor i Punës për vitin 2014) në vijim në formë
të përmbledhur paraqesim fokusin e Autoritetit për;
a) Të përmbyll fazën e harmonizimit dhe kompletimit të gjithë legjislacionit sekondar të
paraparë sipas Ligjit të Komunikimeve Elektronike dhe vazhdoj angazhimet në përafrimin e
kuadrit rregullator me atë të Bashkimit Evropian;
b) Të angazhohet në forcimin e mëtejshëm të pozitave të tij për mbikëqyrjen me transparencë
dhe profesionalizëm të mbarëvajtjes së tregut të komunikimeve elektronike dhe postare;
c) Të angazhohet në një mbikëqyrje më të fortë të marrëdhënies mes operatorëve, që operojnë
në tregun e komunikimeve elektronike dhe postare dhe konsumatorit, duke kërkuar nga
operatorët që të jenë sa më transparentë dhe korrektë në shërbimet që i ofrojnë
konsumatorit, duke miratuar dhe ndjekur zbatimin e kuadrit të akteve normative ligjore
dhe rregullatore;
d) Të vazhdojë të angazhohet në menaxhimin me efektivitet të frekuencave përfshi edhe
frekuencat e përdorura për shërbimet 3G dhe/apo 4G;
e) Të filloj me angazhimet në fillimin e implementimit të shërbimeve universale, si e vetmja
mundësi për ofrimin e shërbimeve bazë edhe në ato zona ku këto shërbime mungojnë apo
ofrohen në mënyrë të pamjaftueshme;
f) Të kompletoj studimin e fizibilitetit dhe projektin kryesor për ngritjen e kapaciteteve për
monitorim permanent dhe në gjithë territorin e vendit përmes ngritjes së stacioneve fikse
monitoruese, stacioneve nomadike dhe stacioneve mobile;
g) Të Themeloj Qendrën për Reagim ndaj Emergjencave Kompjuterike (CERT) në përputhje
me Dokumentin e Politikave të Sektorit dhe Udhëzuesit e Agjencisë së Bashkimit Evropian
për sigurinë e rrjetave dhe informacionit (ENISA).
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
22
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
h) Të jetësoj veprimet e parapara me raportet dhe rekomandimet punuese (planet e veprimit)
për avancimin e proceseve drejt sigurimit dhe implementimit të kodeve shtetërore, kodit
shtetëror të telefonisë dhe kodit shtetëror të internetit (ccTLD), si dhe inicimin e veprimeve
te nevojshme për marrjen e kodit gjenerik të internetit ( gTLD) përfshi edhe zgjedhjen e
regjistrit.
i) Harmonizoj dhe bashkërendoj veprimet me Autoritetet kompetente (MZHE dhe QeK) në
mënyrë më të koncentruar në implementimin të obligimeve të dala për sigurimin dhe
ofrimin e shërbimeve universale, si e vetmja mundësi për ofrimin e shërbimeve bazë edhe
në ato zona ku këto shërbime mungojnë apo ofrohen në mënyrë të pamjaftueshme.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
23
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
NJOHURI TË PËRGJITHSHME PËR AUTORITETIN RREGULLATIV
TË KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE
Mandati i Autoritetit
Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike dhe Postare, sipas nenit 142 të Kushtetutës së
Republikës së Kosovës, është themeluar si institucion i pavarur nga Kuvendi i Kosovës, që të ushtroj
dhe kryen rregullimin ekonomik në sektorin e komunikimeve elektronike dhe shërbimeve postare,
në pajtim me Ligjin për Komunikimet Elektronike, Nr. 04/L-109 si dhe Ligjin për Shërbimet
Postare, Nr. 03/L-173.
ARKEP është autoriteti nacional rregullator në fushën e komunikimeve elektronike dhe atë të
shërbimit postar, i cili zbaton dhe mbikëqyr kuadrin rregullator të përcaktuar me ligjin për
komunikimet elektronike dhe nga ligji për shërbimin postar si dhe nga politikat e zhvillimit të
sektorit të komunikimeve elektronike ‘Axhenda Dixhitale për Kosovën 2013 – 2020’, si të
përcaktuara me vendimin Nr. 02/119 të Qeverisë së Republikës së Kosovës.
Autoriteti është person juridik, publik, vetëfinancues, jofitimprurës, i pavarur, i cili e zhvillon
veprimtarinë në përputhje me legjislacionin në fuqi. Autoriteti në punën dhe në marrjen e
vendimeve brenda kompetencave të tij është i pavarur. Autoriteti udhëhiqet dhe drejtohet nga
Bordi Drejtues që është njëkohësisht autoriteti ligjor dhe i pavarur në marrjen e vendimeve dhe
funksionon në bazë të rregullores së brendshme, të miratuar nga ai vet. Kuvendi cakton Kryetarin
ndërmjet anëtarëve të Bordit, i cili njëkohësisht është drejtues ekzekutiv i Autoritetit.
Kompetencat dhe detyrat e Autoritetit janë të përcaktuara në Ligjin Nr. 04/L-109 për Komunikimet
Elektronike dhe Ligjin Nr. 03/L-173 për Shërbimet Postare (Ligjet). Autoriteti ushtron funksionet
në përputhje me ligjet dhe me aktet e tjera ligjore dhe nënligjore, si dhe në përputhje me politikat
sektoriale kombëtare dhe strategjitë kombëtare të zhvillimit të komunikimeve elektronike dhe me
marrëveshjet ndërkombëtare në fushën e komunikimeve elektronike, ku aderon Republika e
Kosovës.
Misioni, i Autoritetit është që i tërë aktiviteti dhe veprimtaria e saj të bazohet dhe dallohet në të
vepruarit si një rregullator i pavarur dhe pararendës për tregjet e komunikimeve elektronike dhe
postare duke kërkuar të arrij një kuadër rregullator që nxit një mjedis të favorshëm për investitorët
dhe ofron zgjidhje, çmime dhe cilësi më të mirë për të gjithë përdoruesit e shërbimeve të
komunikimeve elektronike dhe postare në Kosovë.
Struktura aktuale organizative e Autoritetit është miratuar nga Bordi, përmes vendimit Nr. 309
(Ref. Nr. Prot. 002/B/13) dhe si e tillë paraqitet si më poshtë;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
24
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 1. STRUKTURA ORGANIZATIVE E ARKEP
Informata tjera bazike;
Numri i përgjithshëm i stafit; 32 (22 staf profesional + 10 administrativ)
Numri i përgjithshëm i personelit femra; 11 (ose shprehur në % = 34.4%)
Numri i përgjithshëm i anëtarëve të Bordit; 5
Numri i përgjithshëm i Menaxhmentit të mesëm
dhe të lartë (përjashtuar Bordin); 18
Numri i përgjithshëm i Femrave
në menaxhment të mesëm dhe
të lartë (përjashtuar Bordin); 4 (shprehur në % = 22.2%)
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
25
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
TABELA 1. KRAHASIMI I NUMRIT TË NËPUNËSVE ME AUTORITETET HOMOLOGE NË REGJION
Nr. Autoriteti /Agjensioni
Shteti Nr. i stafit
Nr. i
Njësive
Nr. i stafit për
Njësi Shënim
1 ICTA, Turqia 805 15 54 9 Departamente / Sektor
2 RATEL, Serbia 105 4 26
4 Departamente të ndarë në 9
njësi
3 RAK, Bosna dhe
Hercegovina 118 5 24 5 Sektor
4 HAKOM, Kroacia 170 9 19 9 Sektor
5 AEC, Maqedonia 134 10 13 5 Departamente + 5 Divizione
6 EKIP, Mali i Zi 69 6 11.50 6 Sektor
7 AKEP, Shqiperia 60 7 8.5 6 Departamente + 1 Zyrë
8 PTA, Islanda 29 4 7 4 Divizione
9 ARKEP, Kosova 37 +23 11 3.5 5 Departamente + 7 zyra
3 Dy pozita të reja janë miratuar me Ligjin për Buxhetin e vitit 2014
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
26
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
PASQYRË E PËRGJITHSHME E TREGUT TË KOMUNIKIMEV E
ELEKTRONIKE
Tregu i telekomunikimeve në Kosovë edhe përgjatë vitit 2013 ka vazhduar të shënojë trende
pozitive në disa segmente të tregut të Komunikimeve Elektronike në veçanti referuar rritjes së
numrit të përdoruesve të shërbimeve mobile dhe të internetit si dhe njëkohësisht karakterizohet
me zhvillim kompetitiv të ofertës së shërbimeve përkundër uljes së çmimeve të disa nga shërbimet
bazë, të gjitha këto të mundësuara pas liberalizimit të tregjeve në përputhje me Ligjin e
Komunikimeve Elektronike dhe Politikat e Sektorit të Komunikimeve Elektronike.
Numri i operatorëve dhe ofruesve të shërbimeve që janë licencuar nga Autoriteti për ofrimin e
shërbimeve të telekomunikimeve deri në fund të vitit 2013 ishte 114 në krahasim me 103 në fund
të vitit 2012. Referuar ‘Regjistrit të Operatorëve të Licencuar’ gjendja në fund të vitit 2013 paraqitet
si në tabelën në vijim;
TABELA 2. NUMRI I LICENCAVE TË DHËNA NGA ARKEP TË NDARA SIPAS KATEGORIVE TË LICENCAVE
LLOJI I LICENCAVE/AUTORIZIMEVE TË DHËNA NGA ARKEP NR. I
LIC./AUT.
Licencë për Shërbime të Internetit 54
Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 39
Licencë për Shërbime Telekomunikuese Ndërkombëtare 6
Licencë për Nyje dhe Pajisje Telekomunikuese Ndërkombëtar 6
Licencë për Shërbime të Telefonisë Fikse 3
Licencë për Shërbime Telekomunikuese Mobile – GSM 2
Licencë për Shërbime MVNO (Mobile Virtual Network Operator) 2
Licencë për Shërbime të Infrastrukturës Telekomunikuese 2
T O T A L I 114
Numri i të punësuarve me kontrata të rregullta pune (me kohë të plotë) nga operatorët dhe ofruesit
e shërbimeve telekomunikuese të licencuar deri në vitin 2013 ishte rreth 3,473, ku 27% të tyre janë
të gjinisë femërore, ndërsa 73% janë të gjinisë mashkullore. Operatori me numrin më të madh të të
punësuarve vazhdon të jetë operatori publik, PTK Sh.A me rreth 69% të të gjithë të punësuarve në
sektorin e KE.
Edhe gjatë vitit 2013, shfrytëzimi i komunikimeve elektronike vazhdoi të ketë trend pozitiv, por me
ritme më të ngadalshme në segmentet e tregut të telefonisë mobile dhe asaj të internetit, ndërsa në
segmentin e telefonisë fikse u vërejt një reduktim i mëtutjeshëm i numrit të përdoruesve por edhe
në nivelin e të hyrave krahasuar me vitin paraprak është shënuar rënie.
Tek telefonia mobile, dy operatorët e rrjeteve mobile zotërojnë rreth 93.85% të të ardhurave të
gjithë segmentit të telefonisë mobile ndërsa dy operatorët virtual zotërojnë rreth 6.15% të të
ardhurave të segmentit të telefonisë mobile. Të ardhurat e operatorëve mobil (përshirë këtu
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
27
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
operatorët e rrjetës dhe ata virtual) përfaqësojnë rreth 76.5% të të ardhurave të gjithë tregut të
Komunikimeve Elektronike.
Gjatë vitit 2013, numri i përdoruesve të telefonisë mobile ka arritur shifrën prej 1,786,622 (TM3
2013) megjithatë në fund të vitit ky numër ka rënë në shifrën prej 1,643,429, që paraqet rënie prej
25,245 përdoruesish ose shprehur në përqindje paraqet një rënie prej 1.2% në krahasim me fundin
e vitit 2012.
Megjithatë ketë lëvizje të numrit të përdoruesve nuk e ka përcjellë edhe trafiku i origjinuar nga
rrjetet mobile, i cili në total ka shënuar rritje prej 5.67%. Në anën tjetër, trafiku total në ardhje në
rrjetet mobile ka pësuar rënie të konsiderueshme prej 14%, rënie edhe më e theksuar vërehet në
segmentin e trafikut të thirrjeve ndërkombëtare në ardhje, e cila gjatë vitit 2013 ka shënuar një
rënie prej 54 mln minuta, përkatësisht rënie prej 20.65% në krahasim me vitin 2012. Zvogëlimi i
trafikut ndërkombëtar në ardhje vazhdon të ketë ndikim të drejtpërdrejtë në rënien e të hyrave në
këtë segment të sektorit.
Kjo rënie është pasojë e zhvillimit të teknologjisë dhe rritjes së përdorimit të telefonave të mençur4,
më konkretisht aplikacioneve të ofruara nga ofruesit e përmbajtjes programore (content) dhe
aplikacioneve, nga përdoruesit e telefonisë mobile të cilat mundësojnë përdorimin e aplikacioneve
të bazuara në platformën e internetit për qëllime të komunikimit.
Edhe përgjatë vitit 2013, trendi i numrit të përdoruesve të telefonisë fikse ka rënë në 78,639, ku
numri i përdoruesve të telefonisë fikse për vitin 2013 ka shënuar një rënie prej 2,964 përdoruesish
ose rënie prej rreth 3.6%. Pjesa prej 68,978 përdoruesish të shërbimeve të telefonisë fikse i takon
operatorit PTK sh.a./Telekomit të Kosovës (TiK), ndërsa pjesa tjetër prej 9,661 operatorit alternativ
IPKO. Në vitit 2013 vërehet rënie me e theksuar në trafikun total të origjinuar, segment në të cilin
ka pasur rënie prej 16.55% në krahasim me vitin 2012. Ngjashëm me origjinimin e thirrjeve po
ashtu edhe në trafikun e terminuar ka shënuar rënie, mirëpo trafiku i terminuar ka një rënie më të
theksuar prej 24.83% krahasuar me vitin 2012.
Ndërsa, në fund të vitit 2013, numri i përdoruesve që kanë qasje në shërbimet e internetit ka arritur
në 167,593 përdorues, shifër kjo që shënon rritje të konsiderueshme të përdoruesve prej 16,259
ose shprehur në përqindje shënon rritje prej 10.7% në krahasim me vitin e kaluar (2012).
Trafiku i përgjithshëm i internetit në Kosovë ofrohet nga 4 anëtarët e lidhur në nyjën shkëmbyese
të internetit të Kosovës (KOS-IX), me qasje në rrjetin ndërkombëtar; IPKO Telecommunications
LLC, PTK Sh.A, KujtesaNET LLC dhe Artmotion. Totali i tillë i trafikut të internetit që këta operatorë
marrin jashtë vendit është rreth 60 Gbps. Ndërsa sipas të dhënave nga KOS-IX, shpejtësia
maksimale apo ‘peak’ i trafikut të përgjithshëm të internetit ka arritur rreth 433.61 Mbps gjatë vitit
2013.
4 Sipas shënimeve të operatorëve të telefonisë mobile vlerësohet se në Kosovë mbi 30% të përdoruesve të telefonisë mobile shfrytëzojnë telefona të mençur mobil të cilët mundësojnë dhe përkrahin përdorimin e aplikacioneve të internetit.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
28
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Investimet e bëra nga operatorët e shërbimeve të komunikimeve elektronike për vitin 2013 kapin
shifrën prej afro € 27.9 mln, e që shënon një rënie krahasuar me vitin e kaluar (2012), ku
investimet kanë kapur shifrën prej mbi € 35.9 mln, ose e shprehur në përqindje ka një rënie prej
22.24% të investimeve krahasuar me vitin 2012. Pjesën dërrmuese të investimeve e përbënë
segmenti i shërbimeve brezgjëra me rreth 70%, ndërsa pjesën e mbetur të përqindjes e përbëjnë
investimet në infrastrukturën e telefonisë mobile dhe fikse.
Në figurën 2 është paraqitur ecuria e liberalizimit të plotë të shërbimeve telekomunikuese në
shtetet e ardhshme të zgjerimit të Bashkimit Evropian (BE). Siç shihet nga figura, liberalizimi i plotë
i shërbimeve telekomunikuese ka përfunduar pothuajse në të gjitha shtetet rajonale.
FIGURA 2. LIBERALIZIMI I PLOTË I SHËRBIMEVE TELEKOMUNIKUESE
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL)
Në tabelën në vijim janë paraqitur në mënyrë të përmbledhur disa nga indikatorët kryesor të
shërbimeve të komunikimeve elektronike për vitin 2013 si dhe krahasimet e këtyre indikatorëve
me periudhat e mëhershme, gjegjësisht vitin 2012 dhe 2011.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
29
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
TABELA 3. INDIKATORËT KRYESOR TË TREGUT TË KOMUNIKIMEVE ELEKRONIKE 2010-2013 5
Nr. Përshkrimi 2013 2012 2011
Ndryshimi
në
krahasim
me vitin
2012 (%)
Ndryshimi
në
krahasim
me vitin
2011 (%)
1. Numri i linjave të telefonisë
fikse në fund të viteve 315,952 315,952 315,952 ■ ■
1.1. Numri i përdoruesve të
telefonisë fikse 78,639 81,603 86,014 3.63%▼ 8.57%▼
1.2. Penetrimi i telefonisë fikse (%) 4.33% 4.69% 4.96% 7.67%▼ 12.7%▼
2. Numri i përdoruesve të
telefonisë mobile në fund të
viteve
1,643,429 1,663,844 1,478,944 1.22%▼ 11.12▲
2.1. Penetrimi i telefonisë mobile (%) 90.52% 95.63% 85.30% 5.34%▼ 6.11▲
3. Numri i përdoruesve të
internetit në fund të viteve 167,953 151,694 143,243 10.71%▲ 17.25▲
3.1. Penetrimi i shërbimeve të
internet-it (%) 9.25% 8.70% 7.92% 6.32%▲ 16.79▲
4. Të hyrat (€) 22,3959,553.39 239,620,118.25 238,137,674.01 6.54%▼ 5.95%▼
4.1. Telefonia fikse 15,777,288.37 17,377,000.00 20,039,454.93 9.21%▼ 21.26%▼
4.2. Telefonia mobile 171,493,856.96 188,206,585.00 199,243,326.00 8.88%▼ 13.93%▼
4.3. Linjat me qira 518,835.44 1,138,573.95 1,628,849.54 15.98%▼ 41.27%▼
4.4. Qasja në internet6 21,281,067.55 19,755,654.30 18,606,407 7.54%▲ 14.37%▲
4.5. TV kabllore7 14,285,680.00 13,142,305.00 - 8.70%▲ -
5. Investimet (€) 27,906,383.39 35,935,977.67 38,240,000.00 22.24%▼ 27.02▼
5 Tek llogaritja e penetrimit për vitin 2013 të gjitha të dhënat për numrin e popullsisë i jemi referuar të dhënave nga vlerësimi i popullsisë për vitin 2012 prej 1,815,606 banorë, ndërsa vlerësimi i banesave është 297,090. Burimi: Agjensioni i Statistikave të Kosovës. <http://esk.rks-gov.net/rekos2011/?cid=1,1> 6 Shënim: Të hyrave te segmenti i ‘Qasja në Internet’, për PTK Sh.A. dhe operatorët lokal të internetit janë marrë nga raportet periodike tremujore të dorëzuara, ndërsa të hyrat e operatorëve tjerë janë marrë nga raportet financiare të audituara.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
30
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Pasqyra e të ardhurave nga shërbimet e komunikimeve elektr onike
Të hyrat nga shërbimet telekomunikuese për vitin 2013 kapin shumën prej 228,195,037.90 €, që
në krahasim me vitin 2012 del që të hyrat nga sektori kanë shënuar rënie prej 6.54%. Operatorët e
telefonisë mobile dhe fikse vazhdojnë të zotërojnë pjesën më të madhe të tregut të komunikimeve
elektronike me rreth 83.8% të të ardhurave. Vetëm të hyrat e operatorëve mobil përbëjnë rreth
76.3% të të ardhurave të gjithë tregut, ndërsa operatorët fiks zotërojnë rreth 7.34%.
A) 2013 B) 2012
C) 2011 D) 2010
FIGURA 3. SHPËRNDARJA E TË HYRAVE SIPAS VEPRIMTARISË
Në figurën 3 është paraqitur ndarja e të hyrave sipas veprimtarisë për vitet 2013, 2012,2011 dhe
2010. Siç edhe shihet nga figura e mësipërme, trendi i dominimit të të ardhurave vie nga tregu i
telefonisë mobile, që dominon edhe në vitin 2013. Një trend i tillë i përafërt ekziston edhe në
shtetet e zgjerimit të Evropës Juglindore, ku të ardhurat nga telefonia mobile dhe fikse përbëjnë
rreth 80%.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
31
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Sa për ilustrim, në figurën 4 janë paraqitur të ardhurat nga sektori i komunikimeve elektronike për
vitin 2012, të shteteve të zgjerimit të ardhshëm të Bashkimit Evropian (BE), të cilat monitorohen
nga kompania konsulente Cullen International8.
Siç shihet edhe nga figura pjesa më e madhe e tregut dominohet nga telefonia mobile me rreth
60.5%, e pasuar nga ajo fikse, internetit, komunikimet e të dhënave dhe televizionit kabllor.
Të hyrat totale nga tregu i komunikimeve elektronike për këto shtete gjatë vitit 2012 ka arritur
shifrën në 17.07 miliard EUR, me një rritje prej 4.2% në krahasim me të hyrat e rishikuara për vitin
2011 (nga raporti i kaluar, e që ishin 16.39 miliard EUR).
Fixed voice telephony
19.8%
Internet services14.7%
Mobile telecommunications
60.5%
Data communications
3.1%
Cable TV 1.9%
FIGURA 4. TREGU I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE NE SHTETET RAJONALE PËR VITIN 2012
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL, RAPORTI IV: SHKURT 2014)
Ndërsa në figurën 5 është paraqitur rritja e të hyrave në shtetet e zgjerimit.
Siç mund të shihet në figurë, sektori i shërbimeve të internetit është në rritje në të gjitha vendet,
ndërkohë që sektori tradicional i telefonisë fikse është në rënie të vazhdueshme. Në vitin 2012 si në
vitin 2011, tregu i telefonisë mobile në disa vende ka pasur rritje, ku rritja ka stagnuar në vitin
2010. Megjithatë, sikurse në vendet e Evropës, edhe në vendet e zgjerimit rritja në të ardhurat nga
shërbimet me zë të telefonisë mobile pritet të ngadalësohet apo edhe të bjerë, kjo dukuri vërehet
më shumë kur tregjet arrijnë pjekurinë e nevojshme.
Të hyrat nga ofrimi i shërbimeve televizive kabllore në shtetet në zgjerim kanë shënuar gjithashtu
rritje të qëndrueshme në vitin 2012 prej 8.9%.
8 Cullen International është kompani e kontraktuar nga Komisioni Evropian për monitorimin e tregut të Komunikimeve Elektronike, ose siç njihet ndryshe me emrin komunikimet elektronike, ne shtetet te cilat synojnë anëtarësimin ne BE. Këto shtete janë; Shqipëria,
Kosova, Mali i Zi, Maqedonia, Serbia, Bosnja dhe Hercegovina, Turqia, Islanda si dhe Kroacia. Informata më të detajuara mund të gjenden në ueb faqën: <http://www.cullen-international.com/>.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
32
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
HR IS MK ME RS TR AL BA XK
Mobile -1.7% 0.0% -2.3% -3.8% 11.1% 7.2% 7.2% 8.6% -4.2%
Fixed voice 15.8% 0.0% -19.3% -11.5% -6.6% -22.5% 51.6% 31.8% -14.4%
Internet services -23.4% 0.0% -3.8% -0.9% 20.9% 31.2% 2.9% 23.9%
Data communications 0.0% -5.6% 8.8% 66.3% -10.5% 0.0% -50.5%
Cable television 15.3% -27.3% 19.5% 27.1% 5.3% 19.5%
-60%
-40%
-20%
0%
20%
40%
60%
80%
An
nu
al
gro
wth
rate
FIGURA 5. RRITJA E SEKTORIT SIAS TE HYRAVE PER SHTET
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL, RAPORTI IV: SHKURT 2014)
Investimet e bëra në rrjete dhe shërbime telekomunikuese
Investimet e bëra nga operatorët e shërbimeve telekomunikuese për vitin 2013 kapin shifrën prej
27,906,383.39 € e që shënon një rënie krahasuar me vitin e kaluar (2012), ku investimet kanë
kapur shifrën prej 35,935,977.67 €.
Në figurën 5 janë paraqitur investimet e ndara për segmente të tregut të komunikimeve
elektronike. Siç shihet edhe nga figura gjatë vitit 2013, pjesën më të madhe të investimeve e
përbënë investimet në infrastrukturën e ofrimit të shërbimeve të internetit me rreth 70%.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Telefonia Mobile Telefonia Fikse Interneti
%
2010
2011
2012
2013
FIGURA 6. INVESTIMET NË RRJETET DHE SHËRBIMET TELEKOMUNIKUESE - KRAHASIMI I INVESTIMEVE SIPAS
SHËRBIMEVE 2010-2013
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
33
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Gjatë viti 2013 operatoret kanë investuar në mënyrë të vazhdueshme në ndërtim dhe modernizim
të rrjetit vetanak, i cili në pikëpamje teknologjike paraqet rrjetin më të avancuar dhe me penetrimin
më të thellë të fibrave optik në uljen e distancës ne mes te pikës se prezencës se fibrit me klienti
fundor.
Varësisht nga operatori, ndryshon edhe topologjia e rrjetit të qasjes. Në Kosovë kemi rrjetin
tradicional të qasjes, i cili kryesisht është i bazuar në çiftore të bakrit, rrjetet hibride (kabllo Coax
dhe Fiber) si dhe se fundmi me rritjen e kërkesës për shërbimet brezgjëra, të cilat kërkojnë
kapacitet me te lartë, operatoret janë duke kaluar në teknologjitë e gjeneratës së ardhme ang. Next
Generatina Access- NGA duke investuar në shtrirjen e fibrave optik në rrjetin e qasjes (FTTH, FTTB)
me topologji të ndryshme, varësisht nga kërkesa potenciale P2P dhe GPON.
Në tabelën në vijim janë paraqitë shtrirja e fibrit të shprehur në km
TABELA 4. INVESTIMET NË INFRASTRUKTURËN E FIKSE SIPAS KATEGORISË (2012-2013)
VITI Njësia 2013 2012 Ndryshimi ne
2013-2012
Gjatësia e përgjithshme e shtrirjes së
fibrit në rrjetin e qasjes (‘access’)
km 1174.7 1110 6%
Gjatësia e përgjithshme e shtrirjes së
fibrit në rrjetin bërthamë
(‘backbone’)15,762 km 1409.6 1300 8%
Gjatësia mesatare e pikës së prezencës
(nga përdoruesi fundor) së fibrit në
rrjetin e qasjes km 1.948 4.85 -60%
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
34
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
TELEFONIA FIKSE
Tregu i Telefonisë fikse në Republikën e Kosovës po zhvillohet me ritme tejet të ngadalësuara.
Porse dukuri e njëjtë po ngjan edhe në shtetet rajonale dhe ato evropiane gjatë viteve të fundit, ku
është vërejtur një ngadalësim, e sidomos në rritjen e penetrimit dhe të hyrave të përgjithshme.
Autoriteti deri në fund të vitit 3013 ka licencuar/autorizuar tre operatorë për ofrimin e shërbimeve
telekomunikuese fikse në tërë territorin e Republikës së Kosovës. Operatorët në fjalë janë;
PTK - Telefonia Fikse (Telekomi i Kosovës TiK), e licencuar me datën; 30/07/2004,
IPKO Telecommunications LLC, e licencuar me datën; 08/09/2006, dhe
KONET, e licencuar me datën; 02/02/2009.
Licencimi i tre operatorëve në tregun e telefonisë fikse, na jep të kuptojmë se kemi të bëjmë me një
treg të liberalizuar të shërbimeve të telefonisë fikse, edhe pse mund të themi qe aktiv ne këtë
telefoni kane mbetur vetëm dy operatorë.
Krahasuar me ritmet e zhvillimit të tregut të telefonisë mobile në Republikën e Kosovës, telefonia
fikse edhe përkundër investimeve të bëra në këtë sektor, niveli i mbulimit të territorit dhe
popullsisë mbetet shumë i vogël, e si faktor kryesor për shtrirjen e ulët të shërbimeve të telefonisë
fikse në tërë territorin e Republikës së Kosovës mund të jenë; kompleksiteti i punëve, nevoja për
investime të mëdha, kërkesa e ulët për shërbime të tilla, etj.
Numri i përdoruesve të telefonisë fikse
Bazuar në të dhënat e operatorëve për vitin 2013, rezulton se janë rreth 78,639 përdorues aktiv të
shërbimeve të telefonisë fikse, që shënon një rënie të vogël në numrin e përdoruesve me afërsisht
2,964 përdorues apo rënie prej rreth 3.63% krahasuar me 2012, përkatësisht një rënje prej 8.57%
në krahasim me vitin 2011.
Nëse krahasojmë ecurinë e zhvillimit të këtij tregu gjatë periudhës Janar 2011 e deri më Dhjetor
2013, rezulton që telefonia fikse nuk ka një zhvillim të qëndrueshëm, gjë e cila vërehet me lëvizjen e
numrit të përdoruesve - rënies së vazhdueshme të tyre.
Në tabelën 3 është paraqitur ecuria e numrit të përdoruesve të telefonisë fikse për të ilustruar
dukurinë e rënies së vazhdueshme të numrit të përdoruesve të telefonisë fikse në baza të
tremujore.
TABELA 5. NUMRI I PËRDORUESVE TË TELEFONISË FIKSE (2010 - 2013)
VITI 2013 2012 2011 2010
Individual 62,877 64,632 68,629 74,133
Bizneset 15,762 16,971 17,385 14,239
Totali 78,639 81,603 86,014 88,372
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
35
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Norma mesatare e penetrimit të telefonisë fikse për 100 banorë gjatë vitit 2013 ka qenë rreth
4.33%, nivel ky që vazhdon të jetë mjaft më i ulët se vendet e rajonit dhe në raport me normën e
penetrimit në shtetet e BE-së ,edhe për kundër faktit që edhe në këto shtete trendi i penetrimit të
telefonisë fikse po vazhdon të jetë në rënie (Figura 6).
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Penetrimi 4.04% 4.48% 4.29% 4.27% 5.12% 5.07% 4.95% 4.96% 4.92% 4.89% 4.85% 4.69% 4.75% 4.48% 4.41% 4.33%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
FIGURA 7. PENETRIMI I TELEFONISË FIKSE GJATË PERIUDHËS 2010 –2013
Në tabelën 4 janë dhënë përqindjet e shfrytëzuesve të telefonisë fikse sipas llojit të përdoruesve.
Bazuar në të dhënat e paraqitura nuk vërehet se përqindja e përdoruesve individual është më e
lartë në krahasim me përqindjen e bizneseve, raporti në përqindje i të cilave gjatë këtij viti (2013)
krahasuar me fundin e vitit paraprak (2012) pothuajse nuk kanë pësuar ndryshime të dukshëm.
TABELA 6. PËRDORUESIT E TELEFONISË FIKSE SIPAS KATEGORISË (2010 DERI 2013)
VITI 2010 2011 2012 2013
Individual [%] 83.3 79.3 79.2 80
Bizneset [%] 16.7 20.7 20.8 20
Ndarja e tregut
Ndarja e tregut mund të matet në mënyra të ndryshme, sipas numrit të linjave, përdoruesve,
minutave të trafikut, dhe të ardhurave. Në figurën 7 është paraqitur ndarja e tregut ndërmjet dy
operatorëve të rrjetit dhe ofruesve të shërbimeve telekomunikuese fikse, në bazë të përdoruesve
dhe të hyrave.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
36
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Operatori dominant, PTK/TiK ka mbi 88% të tregut për nga numri i përdoruesve përkatësisht
95.1% në bazë të të hyrave të realizuara përmes ofrimit të këtyre shërbimeve, gjersa operatori
alternativ i shërbimeve të telefonisë fikse, IPKO ka shënuar rritje të lehtë në raport me 2012 sa i
përket numrit të përdoruesve përkatësisht rënie sa i përket të hyrave që aktualisht rezulton me
pjesëmarrje në treg prej 12% të numrit të përdoruesve, respektivisht 4.9% për nga të hyrat.
Dominimi i operatorëve ‘incumbent’ vërehet edhe në shtetet e tjera rajonale dhe evropiane, dhe
arrin në kuotën mbi 80%.
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
% e tregut të TiK/përdoruesve 91.1% 93.3% 93.6% 93.8% 94.3% 94.0% 94.5% 94.4% 94.3% 94.2% 94.1% 92.7% 92.3% 90% 89% 88%
% e tregut të TiK/hyrave 97.2% 97.4% 97.1% 97.1% 91.0% 96.5% 97.1% 95.1% 94.8% 94.9% 96.0% 95.7% 96.2% 96.0% 93.9% 95.1%
% e tregut të Ipko/përdoruesve 8.9% 6.7% 6.4% 6.2% 5.7% 6.0% 5.5% 5.6% 5.7% 5.8% 5.9% 7.3% 7.7% 10% 11% 12%
% e tregut të Ipko/hyrave 2.8% 2.6% 2.9% 2.9% 9.0% 3.5% 2.9% 4.9% 5.2% 5.1% 4.0% 4.3% 3.8% 4.0% 6.1% 4.9%
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
Nd
arja
e T
regu
t
FIGURA 8. NDARJA E TREGUT SIPAS PËRDORUESVE DHE TË TË HYRAVE: 2010 DERI 2013
Trafiku i telefonisë fikse
Në figurën 8 është paraqitur ecuria e trafikut të telefonisë fikse nga të dy operatorët aktiv në treg,
PTK Sh.A. dhe IPKO. Nga të dhënat e paraqitura mund të vërehet se trafiku i telefonisë fikse gjatë
vitit 2013 ka shënuar rënie të vazhdueshme të lehtë.
Kjo dukuri mund të jetë rezultat i zëvendësimit dhe trendit gjithnjë në rritje të përdorimit të
telefonisë mobile në raport me telefoninë fikse. Po ashtu, ofertat me tarifa shumë të leverdishme
nga operatorët dhe ofruesit e shërbimeve të telefonisë mobile, kanë ndikuar që konsumatorët të
zëvendësojnë shërbimet e telefonisë fikse me ato të telefonisë mobile.
Nëse krahasohen të hyrat nga trafiku i telefonisë fikse në fundin e vitit 2013 në raport me atë 2012
mund të vërehet se trafiku i telefonisë fikse ka shënuar rënie të ndjeshme prej afro 7.53%.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
37
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
6,217,0246,183,684
6,584,644 6,403,6456,289,833
5,034,056
5,378,944
4,725,2734,639,545
4,642,4614,570,954
4,451,9804,295,336 4,338,430
3,027,003
4,116,519
€0
€2,000,000
€4,000,000
€6,000,000
€8,000,000
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Gjithsej të ardhurat nga telefonia Fikse
FIGURA 9. TOTALI I TË HYRAVE NGA TRAFIKU I ORIGJINUAR DHE TERMINUAR TË TELEFONISË FIKSE
Përdorimi mesatar mujor i shërbimeve të telefonisë fikse
Siç mund të vërehet në grafikun e mësipërm përdorimi shërbimeve të telefonisë fikse përkatësisht
trafiku i thirrjeve hyrëse dhe dalëse i telefonisë fikse është në rënie të vazhdueshme. Kjo dukuri
vërehet si në thirrjet hyrëse po ashtu edhe në ato dalëse përkatësisht në përdorimin mesatar mujor
për një përdorues.
TABELA 7. PËRDORIMI MESATAR I SHËRBIMEVE TË TELEFONISË FIKSE PËR NJË PËRDORUES (2011 - 2012)
2013 2012 2011
NDRYSHIMI
2013 –2012
(%)
NDRYSHIMI
2013 –2011
(%)
Thirrjet dalëse (të realizuara) në muaj 127 147 154 ▼13.61% ▼17.53%
Thirrjet hyrëse (të pranuara) në muaj 144 178 186 ▼19.10% ▼22.58%
MoU (Minutat e përdorimit) 271 325 340 ▼16.62% ▼20.29%
Struktura e thirrjeve në telefoninë fikse
Në figurën 8 është pasqyruar trafiku i detajuar telefonik sipas destinacionit të thirrjeve, i gjeneruar
nga dy operatorët e rrjeteve dhe shërbimeve fikse, dhe atë;
- trafiku brenda rrjetit;
- trafiku drejt rrjeteve të tjerë fikse;
- trafiku drejtë rrjeteve mobile; dhe
- trafiku ndërkombëtarë.
Në vitin 2013 nga rrjetet fikse janë origjinuar 120.14 milion minuta të cilat paraqesin një rënie prej
16.5% në krahasim me vitin 2012.
Pjesën më të madhe të trafikut të përgjithshëm në rrjetin e telefonisë fikse e përbën trafiku i
origjinuar dhe terminuar brenda rrjetit me rreth 62% e trafikut, 1% trafik drejt rrjeteve tjera fikse
kurse pjesën tjetër të trafikut e përbën trafiku drejt rrjetit mobil me rreth 27% si dhe pjesën e
mbetur ai ndërkombëtarë me rreth 9%.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
38
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nëse krahasojmë trafikun e origjinuar gjatë viti 2013, vërejmë një rritje graduale të lehtë në
trafikun drejt rrjeteve mobile dhe rrjetit ndërkombëtarë, ndërsa origjinimi i thirrjeve drejt rrjeteve
tjera fikse (‘off-net’) dhe brenda rrjetit (‘on-net’) kanë shënuar një rënie të lehtë.
70% 69% 67% 69% 70% 70% 71% 69% 71% 70%67% 69% 69% 67% 66%
62%
1% 1%1% 1% 1% 1% 1%
1%1% 1%
1%1% 1%
1% 1%0
22% 23%21% 21%
23% 22% 21%20%
22% 23%22%
23% 23% 26% 27%27%
7% 7%10% 9% 7% 7% 7%
10%6% 6%
10%6% 6% 6% 6% 9%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Thirrjeve në rrjetin e vet Thirrjet drejt rjeteve të tjera të fikse Thirrjeve drejt rrjeteve mobile Thirrjeve drejt rrjetit nderkombëtare
FIGURA 10. TRAFIKU I ORIGJINUAR FIKS SIPAS DESTINACIONEVE 2010 – 2013
Ndërsa, në figurën 10 është pasqyruar trafiku i detajuar telefonik hyrës në rrjetet e dy operatorëve
fiks sipas origjinës së thirrjeve;
- nga rrjete të tjera fikse,
- rrjetet mobile, dhe
- trafiku hyrës ndërkombëtar.
Në vitin 2013 në rrjetet fikse janë terminuar 56.1 milion minuta, në këto të dhëna nuk janë
përfshirë trafiku i origjinar dhe terminuar brenda rrjetit.
Nga të dhënat e paraqitura në grafik vërehet se trafiku hyrës ndërkombëtar zotëron pjesën më të
madhe të thirrjeve të terminuara me mesatarisht 79%, që në këtë vit vërehet një rënie jo e
konsiderueshme e këtyre thirrjeve. Ndërsa terminim i thirrjeve të rrjeteve mobile ka shënuar një
rritje të lehtë krahasuar me vitin e kaluar.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
39
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
91% 90% 87% 90% 88% 90% 87% 88% 87% 87% 84% 85% 83% 84% 80% 79%
2% 2% 2% 1% 2% 1% 2% 2% 2% 2% 2% 3% 3% 3%3% 3%
7% 8% 11% 10% 10% 9% 11% 10% 11% 10% 13% 12% 14% 14% 17% 18%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Terminimi i thirrjeve nga rrjeti nderkombëtare Treminimi i thirrjeve nga rrjetet tjera fikse Terminimi i thirrjeve nga rrjetet celulare
FIGURA 11. TRAFIKU HYRËS I TELEFONISË FIKSE 2010 – 2013
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
40
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Teknologjia e përdorur nga operatorët e li cencuar
PTK ka implementuar teknologjinë e rrjetit NGN (Next Generation Network), e cila mundëson
integrimin e shërbimeve të zërit, internetit dhe TV.
IPKO është operator alternativ për ofrimin e shërbimeve fikse përmes teknologjisë VOIP, e cila
ofrimin e shërbimeve fikse e bënë nëpërmes rrjetit kabllor të shtrirë me investime të veta dhe për
nevoja të shërbimeve brez-gjëra. Shërbimet e telefonisë fikse të operatorit IPKO funksionojnë
kryesisht në vendet urbane (qytete të mëdha), e në të cilat ofron edhe shërbimet e internet-it dhe
TV kabllor.
KONET është operatori i tretë i licencuar për ofrimin e shërbimeve të telefonisë, i cili ende nuk
ofron shërbime të telefonisë fikse.
Tarifat lokale dhe nacionale
Në figurën në vazhdim janë paraqitur tarifat e operatorëve të telefonisë fikse për ‘peak’ dhe ‘off-
peak’ brenda rrjetit dhe jashtë rrjetit. Siç edhe shihet nga figura ekziston një tarifë e vetme për
thirrjet lokale dhe nacionale, për dallim nga vendet tjera ku këto tarifa ndryshojnë.
Peack off-Peack Peack Off-Peack
PTK-tik IPKO
Local 0.01 0.01 0.01 0.01
National 0.05 0.0255 0.01 0.01
Thirrjet drejt rrjetiteve tjera fikse Ipko 0.1 0.08 0.07 0.07
Thirrjet drejt rrjetiteve tjera fikse (Vala Zmobile)
0.09 0.04 0.07 0.07
Thirrjet drejt rrjetit mobil Ipko (Ipko dhe D3) 0.16 0.16 0.05 0.05
0
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
0.12
0.14
0.16
0.18
FIGURA 12. TARIFAT LOKALE DHE NACIONALE TË TELEFONISË FIKSE
Aktualisht, tarifat e terminimit të thirrjeve fikse (FTR) në Kosovë janë 1 €/cent për minutë.
Ndërkaq nga data 01 Korrik 2014 FTR do të jetë 0.66 €/cent që shënon një zbritje të
konsiderueshme të krahasueshme me vendet e BE-së.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
41
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Indikatorët e trafikut të telefonisë fikse
TABELA 8. KRAHASUESHMËRIA E INDIKATORËVE TË ORIGJIMINIT TË TRAFIKUT TË TELEFONISË FIKSE (2010-2013)
NR. PËRSHKRIMI 2013 2012 2011
NDRYSHIMI
2013 –
2012
(%)
NDRYSHIMI
2013 –
2011
(%) 1 Totali i trafikut të origjuar nga
telefonia fikse
120 144
905
143 967
791 158 864 785 ▼16.55% ▼ 24.37%
1.1 Origjinimi dhe terminimi i
thirrjeve në rrjetin e vet
(On net Calls)
79 852 033 99 661 682 111 251 195 ▼19.88% ▼28.22%
1.2 Origjinimi i thirrjeve
drejt rjeteve të tjera të fikse
(Outgoing Calls)
1 575 232 1 850 900 1 698 007 ▼14.89% ▼7.23%
1.3 Origjinimi i thirrjeve drejt
rrjeteve celulare
(Fixed to Mobile Outgoing Calls)
30 866 576 32 276 411 34 035 488 ▼4.37% ▼9.31%
1.4 Origjinimi i thirrjeve drejt
rrjetit nderkombëtare (International Outgoing Calls)
7 851 064 10 178 798 11 880 095 ▼22.87% ▼33.91%
TABELA 9 . KRAHASUESHMËRIA E INDIKATORËVE TË TERMINIMIT TË TRAFIKUT TË TELEFONISË FIKSE (2010-
2012)
NR. PËRSHKRIMI 2013 2012 2011
NDRYSHIMI
2013 –
2012
(%)
NDRYSHIMI
2013 –
2011
(%)
1 Trafiku total i terminuar në rrejtet
e telefonisë fikse 56 107 290 74 641 720 81 103 166 ▼24.83% ▼30.82%
1.1 Treminimi i thirrjeve nga rrjetet
tjera fikse (incoming off net calls) 1 532 310 1 801 179 1 559 156 ▼14.93% ▼1.72%
1.2 Terminimi i thirrjeve nga rrjetet
celulare (Mobile to Fixed
incoming)
8 692 893 8 759 613 7 831 502 ▼0.76% ▲11.00%
1.3 Terminimi i thirrjeve nga rrjeti
ndërkombëtare (International
incoming calls)
45 882 087 64 080 928 71 712 508 ▼28.40% ▼36.02%
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
42
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
TELEFONIA MOBILE
Momentalisht nё Kosovë operojnë dy operator tё licencuar tё rrjetave tё telefonisë mobile
(Standardi GSM 900/1800);
- PTK Sh.a/Vala e licencuar më datë; 30/07/2004 (ART Nr. Prot. 111/04) me periudhë
vlefshmërie prej 15 vite, dhe
- IPKO Telecommunications LLC e licencuar më datë; 06/03/2007 (ART Nr. Prot. 77/07) me
periudhë vlefshmërie prej 15 vite.
Krahas dy operatorëve të licencuar të rrjetave MNO (Mobile Network Operator) të përmendur me
lartë, janë licencuar edhe dy operatorë tjerë mobil virtual (MVNO)9;
- Dardafon.net LLC (Z Mobile) e licencuar më datë; 12/06/2008 (ART Nr. Prot. 112/08) me
një periudhë vlefshmërie prej 15 vite, dhe
- Dukagjini Telecommunications sh.a. (D3mobile) e licencuar më datë; 24/06/2008 (ART Nr.
Prot. 124/08) me një periudhë vlefshmërie prej 15 vite.
Përdoruesit e telefonisë mobile
Përdorimi i telefonisë mobile gjatë vitit 2013 vazhdon të ketë rritje të numrit të përdoruesve
megjithatë në fund të vitit numri i përdoruesve të telefonisë mobile ka arritur në 1,643,429
përdorues, shifër kjo që shënon rënie të lehtë prej afro 1.2% në krahasim fundin e vitit e kaluar
2012, ku kishte 1,663,844 përdorues. Ndërsa, nëse e krahasojmë vitin 2013 me vitin 2011, numri i
përdoruesve është rritur prej 11.1% (referohuni në tabelën 2 të indikatorëve kryesor).
Në figurën 12 është paraqitur numri i përgjithshëm i përdoruesve të telefonisë mobile gjatë
periudhës 2009 deri 2013.
1,15
4,04
5
1,22
3,44
6
1,29
7,40
7
1,35
9,17
0
1,55
2,22
7
1,46
8,00
2
1,53
7,18
3
1,45
1,74
7
1,46
2,31
2
1,41
0,64
4
1,52
0,44
2
1,47
8,94
4
1,46
7,59
8
1,52
2,84
1
1,66
8,89
5
1,66
3,84
4
1,65
5,67
4
1,68
6,69
9
1,78
6,62
2
1,64
3,42
9
0200,000400,000600,000800,000
1,000,0001,200,0001,400,0001,600,0001,800,000
TM1
TM2
TM3
TM4
TM1
TM2
TM3
TM4
TM1
TM2
TM3
TM4
TM1
TM2
TM3
TM4
TM1
TM2
TM3
TM4
2009 2010 2011 2012 2013
Numri total I perdoruesve
FIGURA 13. NUMRI I PËRDORUESVE MOBIL 2007 DERI NË 2013
9 Operatori VALA ka marrëveshje komerciale me Z Mobile, ndërsa IPKO Telecommunications LLC me d3 Mobile.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
43
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Shkalla e penetrimit të telefonisë mobile gjatë vitit 2013 ka pasur luhatje por me tendencë të rritjes
dhe kryesisht është sjellë rreth kuotës prej mbi 90%, në fund të muajit dhjetor të vitit 2013,
penetrimi i telefonisë mobile ka arritur në 91% (shih figurën 12)10.
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2009 2010 2011 2012 2013
Penetrimi 56% 59% 63% 66% 75% 71% 74% 70% 84% 81% 88% 85% 85% 88% 96% 96% 95% 93% 98% 91%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
FIGURA 14. PENETRIMI I TELEFONISË MOBILE2009 DERI NË 2013
Edhe përkundër tendencës në rritje të numrit të përdoruesve të telefonisë mobile, penetrimi i këtij
shërbimi është më i ultë në krahasim me vendet e rajonit dhe vendet e BE (figura 14).
HR IS MK ME RS TR AL BA XK EU-27
Dec-2009 136.0 103.4 95.0 209.0 132.0 86.0 136.0 85.0 73.0 121.9
Dec-2010 143.5 107.6 106.1 173.9 135.7 85.1 140.0 80.9 85.5 124.2
Dec-2011 115.9 108.2 107.6 187.6 139.9 88.6 184.9 82.5 82.4 127.0
Dec-2012 113.0 108.5 159.5 126.2 90.6 124.9 87.5 92.4 130.4
0
50
100
150
200
250
pe
r 1
00
po
pu
lati
on
FIGURA 15. PENETRIMI I TELEFONISË MOBILE DHJETOR 2005 – DHJETOR 2012
(BURIMI: CULLEN INTERNACIONAL , RAPORT IV, NËNTOR 2013).
10 Duke marrë parasysh faktin se që nga raporti vjetor 2011 llogaritja e penetrimit është bërë duke u bazuar në rezultatet preliminare përkatësisht përfundimtare për vitin 2012 ndërsa për vitin 2013 penetrimi është llogaritur ne bazë te vlerësimit të Agjencionit të Statistikave të Kosovës (numri i popullsisë 1.8 milion), ndërsa për tremujoret paraprak është supozuar se numri i popullsisë është rreth 2.07 milion, atëherë krahasimi në këtë rast nuk gjen zbatim.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
44
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Ndarja e tregut sipas përdoruesve
Në grafikun e paraqitur më poshtë janë dhënë detalet e ndarjes së tregut të katër operatorëve mobil
sipas përdoruesve për periudhën 2009- 2013.
69.79%66.84% 67.96% 70.56%
66.35% 67.32% 66.74%70.15% 70.86% 70.70% 68.55% 67.14%
64.30% 64.97% 64.52% 64.02% 62.44%58.61%
55.08% 54.45%
29.37% 31.11% 30.51% 28.52%31.87% 29.51% 28.93% 27.36% 24.83% 23.80% 24.64% 25.28% 25.28% 24.90% 26.11% 26.09% 27.04%
30.04%33.47% 33.71%
0.84% 2.05% 1.52% 0.92% 0.70% 0.49% 0.53% 0.70% 0.62% 0.82% 0.78% 0.60% 0.82% 0.87% 0.84% 0.90% 1.04% 1.25% 1.28%1.39%
1.09% 2.68% 3.80% 1.79% 3.69% 4.68% 6.02% 6.98% 9.60% 9.26% 8.53% 9.00% 9.48% 10.10% 10.18% 10.45%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2009 2010 2011 2012 2013
Vala Ipko D3 Mobile Zmobile Linear (D3 Mobile )
FIGURA 16. NDARJA E TREGUT TË TELEFONISË MOBILE SIPAS PËRDORUESVE 2009-2013
Të ardhurat e telefonisë mobile
Të ardhurat totale nga ofrimi i shërbimeve të telefonisë mobile nga të katër operatorët mobil gjatë
vitit 2013 janë 171.93 milonë EUR, të cilat shënojnë një rënie prej rreth 8.9% në krahasim me vitit
paraprak (2012), kur të ardhurat ishin rreth 188.2 milion EUR, përkatësisht rënie prej 14% në
krahasim me vitin 2011 (figura 16).
Në grafikun e mëposhtme është paraqitur trendi i të ardhurave të telefonisë mobile në periudhën
2007-2013, ku mund të vërehet trend pothuajse rritës të të hyrave, përveç vitit te kaluar(2012)
dhe këtij viti(2013) krahasuar me vitin paraprijës të ardhurave e këtij segmenti të tregut kanë
shënuar një rënie të lehtë.
150.34165.01 170.64
181.24
199.24188.21
171.49
0
50
100
150
200
250
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Të h
yrat
ne
mili
on
EU
R
FIGURA 17. TË HYRAT NGA TELEFONIA MOBILE 2007-2013
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
45
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
72.96% 73.70%71.32%
65.11%67.96%
72.61%69.50% 69.24% 69.87% 70.28% 69.03% 70.42%
67.78% 67.24% 66.95% 68.10% 67.55% 67.26% 66.80% 65.81%
26.83% 25.94%28.56%
34.75%31.46%
26.13%29.05% 28.46% 28.37% 27.73% 27.25% 26.74% 27.27% 27.51% 28.20% 27.12% 27.33% 27.41% 27.38% 28.65%
0.12% 0.14% 0.08% 0.11% 0.15% 0.18% 0.10% 0.09% 0.07% 0.04% 0.07% 0.04% 0.03% 0.03% 0.03% 0.02% 0.03%0.04%
0.50% 1.15% 1.30% 2.11% 1.66% 1.90% 3.65% 2.80% 4.88% 5.21% 4.82% 4.75% 5.09% 5.31% 5.79% 5.50%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2009 2010 2011 2012 2013
Vala Ipko D3 Mobile Z Mobile
FIGURA 18. NDARJA E TREGUT TË TELEFONISË MOBILE NË BAZË TË TË HYRAVE PËR OPERATORË 2009-2013
Struktura e përdoruesve të telefonisë mobile
Struktura e përdoruesve të telefonisë mobile në raport ndërmjet përdoruesve me parapagim dhe
atyre me kontratë në vitin 2013 vazhdon të jetë e qëndrueshme.
Numri i përdoruesve me kontratë ‘post-paid’ në raport me numrin total të përdoruesve
është/mbetet shumë i ulët me rreth 4% të numrit të përgjithshëm, ndërsa 96% e përbëjnë
përdoruesit me parapagim.
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Me kontrate 2.83% 3.58% 3.87% 4.10% 4.11% 4% 4% 4% 4% 5% 5% 5% 5% 5% 4% 4%
Me parapagim 97.17 96.42 96.13 95.90 95.89 96% 96% 96% 96% 95% 95% 95% 96% 96% 96% 96%
10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
FIGURA 19. STRUKTURA E PËRDORUESVE MOBIL PREJ 2010 - 2013
Në figurën 19 është paraqitur struktura e përdoruesve mobil në shtetet rajonale duke përfshirë
edhe Kosovën.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
46
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
70.4%
45.5%61.4% 68.1% 59.0% 61.6%
84.0% 83.0%94.9%
29.6%
54.5%38.6% 31.9% 41.0% 38.4%
16.0% 17.0% 5.1%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
HR IS MK ME RS TR AL BA XK
Prepaid Postpaid
FIGURA 20. STRUKTURA E PËRDORUESVE MOBIL
(BURIMI: CULLEN INTERNACIONAL, RAPORTI IV, NËNTOR 2013)
Trafiku telefonik
Në vitin 2013 nga rrjetet mobile janë origjinuar 1.65 miliard minuta, e cila përbën një rritje prej
5.7% në krahasim me vitin 2012.
Vërehet se trafiku brenda rrjetit ka vazhduar me të njëjtin ritëm edhe vitin 2013 ku thirrjet brenda
rrjetit përbëjnë 95% të thirrjeve të origjinuara nga përdoruesit e telefonisë mobile. Kjo vlerë e
trafikut brenda rrjetit rezulton të ketë ardhur si rezultat i ofertave dhe programeve të shumta
tarifore që ofrojnë thirrje brenda grupeve me tarifa shumë të ulëta, kurse thirrjet drejt numrave
gjeografik dhe thirrjet ndërkombëtare përbëjnë një pjesë shumë të vogël të thirrjeve dalëse.
Përdorimi mesatar mujor i shërbimeve të telefonisë mobile
Siç mund të vërehet në tabelën e mëposhtme edhe pse gjatë vitit 2013 është rritur numri i
përdoruesve, këtë rritje nuk e ka përcjellur edhe konsumi i shërbimeve të telefonisë mobile
përkatësisht trafiku i thirrjeve hyrëse e dalëse i telefonisë mobile për përdorues ka shënuar rënie.
Përdorimi mesatar i thirrjeve hyrëse dhe dalëse ka shënuar rënie prej 4%, ndërsa dërgesa e SMS-ve
prej 6.1%. Gjatë vitit 2013, një përdorues i telefonisë mobile ka realizuar mesatarisht 81 minuta
thirrje dalëse dhe ka pranuar 86 minuta thirrje hyrëse gjatë një muaji, duke realizuar 168 minuta
komunikim në muaj me rreth 31 SMS të dërguar.
TABELA 10. PËRDORIMI MESATAR I SHËRBIMEVE TE TELEFONIS MOBILE PËR NJË PËRDORUES (2012 - 2013)
2013 2012 Ndryshimi (%)
Thirrje dalëse (të realizuara) në muaj 81 82 ▼1.2%
Thirrje hyrëse (të pranuara ) në muaj 86 92 ▼6.5%
MoU 168 174 ▼4.0%
SMS (dalëse) në muaj 31 33 ▼6.1%
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
47
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Struktura e thirrjeve të telefonisë mobile
Në figurat e mëposhtme (20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 dhe 28) është pasqyruar shpërndarja e
trafikut dalës në rrjetet e katër operatorëve mobil sipas origjinës së thirrjeve, dhe atë si në vijim;
të origjinuara dhe të terminuara në rrjetin e vet,
drejt rrjeteve të tjera të telefonisë mobile,
drejt rrjeteve fikse, dhe
ndërkombëtare.
67.5% 71.8%62.8% 69.1% 63.3% 66.9% 68.2% 65.5% 62.48% 64.93% 65.52% 59.29% 55.45% 54.42% 56.20% 61.83%
32.48% 28.19%37.25% 30.86% 36.65% 33.11% 31.78% 34.54% 37.52% 35.07% 34.48% 40.71% 44.55% 45.58% 43.80% 38.17%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Ipko
Vala
FIGURA 21. SHPËRNDARJA E THIRRJEVE TELEFONIKE MOBILE TË ORIGJINUARA TË CILAT JANË TERMINUARA BRENDA
RRJETIT (‘MOBILE ON-NET) 2010 DERI MË 2013
40.87% 44.78%34.27% 38.41%
26.98%37.60% 36.08% 28.66% 32.16% 32.89% 34.29% 31.70% 31.50% 31.20% 35.34% 34.00%
59.13% 55.22%65.73% 61.59%
73.02%62.40% 63.92% 71.34% 67.84% 67.11% 65.71% 68.30% 68.50% 68.80% 64.66% 66.00%
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Ipko
Vala
FIGURA 22. SHPËRNDARJA E THIRRJEVE TELEFONIKE TË ORIGJINUARA NË RRJETET MOBIL TË CILAT JANË
TERMINUAR NË RRJETIN TJETËR MOBIL (MOBIL OFF –NET) 2010 - 2013
77.8% 84.1% 77.0% 81.5% 76.0% 76.1% 73.3% 73.6% 73.5% 78.0% 71.7% 73.2% 70.1% 72.4% 69.4% 70.4%
22.2% 15.9% 23.0% 18.5% 24.0% 23.9% 26.7% 26.4% 26.5% 22.0% 28.3% 26.8% 29.9% 27.6% 30.6% 29.6%
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Ipko
Vala
FIGURA 23. SHPËRNDARJA E THIRRJEVE TELEFONIKE MOBILE TË ORIGJINUARA TË CILAT JANË TERMINUARA NË
RRJETIN FIKS (MOBILE TO FIXED CALLS) 2010 - 2013
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
48
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
54.9%67.5%
58.3% 61.0% 62.4% 63.0% 62.4% 62.3% 66.3% 67.9% 68.7% 69.1%59.6% 66.6% 64.9% 65.0%
45.1%32.5%
41.7% 39.0% 37.6% 37.0% 37.6% 37.7% 33.7% 32.1% 31.3% 30.9%40.4% 33.4% 35.1% 35.0%
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Ipko
Vala
FIGURA 24. SHPËRNDARJA E THIRRJEVE TELEFONIKE TË ORIGJINUARA NË RRJETET MOBIL TË CILAT JANË
TERMINUAR NË RRJETIN NDËRKOMBËTAR (MOBILE INTERNATIONAL CALLS) 2010 - 2013
42.27%
5.64% 2.81% 1.05% 0.55% 0.34% 0.62% 0.52% 0.21% 0.19% 0.14% 0.15% 0.15% 0.12% 0.08% 0.08%
57.73%
94.36% 97.19% 98.95% 99.45% 99.66% 99.38% 99.48% 99.79% 99.81% 99.9% 99.9% 99.85% 99.88% 99.92% 99.92%
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Z Mobile
D3 Mobile
FIGURA 25 . SHPËRNDARJA E TRAFIKUT TË ORIGJINUAR NGA OPERARTORËT VIRTUAL (MVNO) SIPAS DESTINACIONIT
– NUMERACIONI MVNO (2010 - 2013)
7.26% 2.47% 1.23% 1.13% 0.95% 0.76% 0.44% 0.46% 0.49% 0.27% 0.19% 0.21% 0.23% 0.21% 0.15% 0.21%
92.74% 97.53% 98.77% 98.87% 99.05% 99.24% 99.56% 99.54% 99.51% 99.73% 99.81% 99.79% 99.77% 99.79% 99.85% 99.79%
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Z Mobile
D3
Mobile
FIGURA 26. SHPËRNDARJA E TRAFIKUT TË ORIGJINUAR NGA OPERARTORËT VIRTUAL (MVNO) SIPAS DESTINACIONIT
– NUMERACIONI MVNO- DREJT RRJETIT TË OPERATORIT AMË (2010 - 2013)
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
49
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
0.46% 6.53%
26.22% 23.71% 21.96%
2.45% 9.36% 9.42% 6.96% 5.88% 4.14% 4.87% 5.00% 4.00% 1.99% 1.89%
99.54% 93.47%
73.78% 76.29% 78.04%97.55% 90.64% 90.58% 93.04% 94.12% 95.86% 95.13% 95.00% 96.00% 98.01% 98.11%
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Z Mobile
FIGURA 27. SHPËRNDARJA E TRAFIKUT TË ORIGJINUAR NGA OPERARTORËT VIRTUAL (MVNO) SIPAS DESTINACIONIT –
NUMERACIONI MVNO - DREJT RRJETEVE TJERA MOBILE (2010 - 2013)
17.82% 14.62% 12.51% 12.60% 14.37% 6.73% 4.36% 4.38% 5.80% 4.96% 1.89% 2.16% 2.08% 1.67% 1.04% 0.97%
82.18% 85.38% 87.49% 87.40% 85.63% 93.27% 95.64% 95.62% 94.20% 95.04% 98.11% 97.84% 97.92% 98.33% 98.96% 99.03%
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Z Mobile
D3
Mobile
FIGURA 28. SHPËRNDARJA E TRAFIKUT TË ORIGJINUAR NGA OPERARTORËT VIRTUAL (MVNO) SIPAS DESTINACIONIT –
NUMERACIONI MVNO - DREJT RRJETEVE FIKSE (2010 - 2013)
12.81% 14.64% 9.15% 8.10% 6.14% 4.72% 7.46% 12.26%2.23% 2.10% 2.88% 4.31% 5.84% 4.76% 3.25% 5.20%
87.19% 85.36% 90.85% 91.90% 93.86% 95.28% 92.54% 87.74%97.77% 97.90% 97.12% 95.69% 94.16% 95.24% 96.75% 94.80%
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Z Mobile
D3
Mobile
FIGURA 29. SHPËRNDARJA E TRAFIKUT TË ORIGJINUAR NGA OPERARTORËT VIRTUAL (MVNO) SIPAS DESTINACIONIT
– NUMERACIONI MVNO - DREJTË RRJETEVE NDËRKOMBËTARE (2010 - 2013)
Gjatë vitit 2013 në rrjetet mobile janë terminuar afro 294 mln minuta.
Nga trafiku i terminuar i thirrjeve nga rrjetet tjera, trafiku hyrës ndërkombëtar zotëron pjesën më
të madhe të thirrjeve të terminuara në mbi 71%, pjesën tjetër e përbën trafiku i terminuar nga
rrjetet mobile prej 19% dhe trafiku prej rrjeteve fikse me 10%.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
50
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Në figurat 29, 30 dhe 31 janë dhënë shpërndarja e thirrjeve të terminuara të operatorëve sipas
prejardhjes të ndarë sipas operatorëve të rrjetit.
57.1% 57.0% 61.8% 61.6% 61.0% 60.7% 62.2% 64.7% 65.6% 63.8% 62.42% 64.78% 61.71% 65.60% 62.36% 63.38%
42.9% 43.0% 38.2% 38.4% 39.0% 39.3% 37.8% 35.3% 34.4% 36.2% 37.58% 35.22% 38.29% 34.40% 37.64% 36.62%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Ipko
Vala
FIGURA 30. TRAFIKU HYRËS MOBIL NGA 2010 - 2013
86.3% 89.0% 91.1% 87.1% 81.9% 85.9% 84.6% 85.3% 88.6% 88.7% 88.35% 89.04% 88.32% 88.82% 86.07% 91.42%
13.7% 11.0% 8.9% 12.9% 18.1% 14.1% 15.4% 14.7% 11.4% 11.3% 11.65% 10.96% 11.68% 11.18% 13.93% 8.58%
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Ipko
Vala
FIGURA 31. TRAFIKU HYRËS NGA RRJETI FIKS 2010 – 2013
58.8%70.3% 70.2% 71.9% 73.9% 73.0% 71.4% 70.8% 70.5% 71.7% 71.93% 72.12% 68.38% 69.23% 69.16% 69.57%
41.2%29.7% 29.8% 28.1% 26.1% 27.0% 28.6% 29.2% 29.5% 28.3% 28.07% 27.88% 31.62% 30.77% 30.84% 30.43%
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Ipko
Vala
FIGURA 32. TRAFIKU HYRËS NGA RRJETET NDËRKOMBËTARE PREJ 2010 – 2013
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
51
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Tarifat
Operatorët e telefonisë mobile (MNO dhe MVNO) kanë programe të ndryshme tarifore për grupe të
caktuara përdoruesish, prandaj krahasimi i tyre është shumë i ndërlikuar.
Për krahasim duhet të marrim parasysh një numër mjaft të madh parametrash, duke përfshirë
tarifat për thirrjet ‘peak’ dhe ‘off-peak’, thirrjet dhe SMS falas që ofrohen në paketa të ndryshme,
tarifat në varësi të volumit të trafikut, tarifat e SMS, tarifat për thirrje brenda rrjetit ‘on-net’, tarifat
për thirrje në rrjetet tjera mobile ‘off-net’, tarifat për thirrjet në rrjetet fikse, tarifat e aktivizimit, etj.
Për qëllime krahasimore të këtyre tarifave në praktikë përdoren shportat e përdorimit sipas
modelit të OECD të cilat në vete përfshijnë;
1) ‘përdorues të ulët’ - një përkufizim që përfshin 30 thirrjet në muaj plus 33 mesazhe SMS, 1
MMS dhe mesazh zanor
2) ‘përdorues i mesëm’ - 65 thirrje në dalje, 50 SMS, MMS dhe mesazh zanor
3) ‘përdorues të lartë’ - 140 thirrje dhe 55 SMS, MMS dhe mesash zanor
Në figurën 32 janë paraqitur shportat e përdorimit të telefonisë mobile të katër operatorëve mobil
në Kosovë sipas modelit të OECD (ang. ‘OECD Mobile basket’).
0
5
10
15
20
25
E ulët E mesë E lartë
Tarif
a (€
) Vala
IPKO
Zmobile
D3 mobile
FIGURA 33. SHPORTA E TARIFAVE TË PËRDORUESVE SIPAS OECD
Në figurat 33, 34, dhe 35 janë dhënë shportat e tarifave të përdorimit të telefonisë mobile në vendet
e Evropës Juglindore.
Tarifat e shportës së ‘përdoruesve të ulët’ në Kosovë gjatë vitit 2013 ka qenë në 4.80 € dhe është
nën mesataren e vendeve të Evropës Juglindore e cila sillet rreth në 7.32 €
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
52
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Shporta e ‘Përdoruesve mesatar’ në Kosovë është 11.6 € mesatarja e vendeve të Evropës
Juglindore 11.44 € dhe shporta mesatare e ‘përdoruesve të lartë’ sillet rreth 23.11 € në Kosovë
dhe 16.410 € mesatarja e vendeve tjera të Evropës Juglindore.
0.00
2.00
4.00
6.00
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00Jun-11 Mar-12 Oct-12 Sep-13
Average: 7. 32
FIGURA 34. SHPORTA E TARIFAVE PËR PËRDORUES TË ULËT (LOW USAGE BASKET)
BURIMI: CULLEN INTERNACIONAL , REPORT IV, NËNTOR 2013
0.00
5.00
10.00
15.00
20.00
25.00
30.00
35.00Jun-11 Mar-12 Oct-12 Sep-13
Average: 11.44
FIGURA 35. SHPORTA E TARIFAVE PËR PËRDORUES MESATAR (MEDIUM USAGE BASKET)
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL , RAPORTI IV: NËNTOR 2013)
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
53
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
0
10
20
30
40
50
60
70Jun-11 Mar-12 Oct-12 Sep-13
Average: 16.41
FIGURA 36. SHPORTA E TARIFAVE PËR PËRDORUES TË LARTË (HIGH USAGE BASKET)
(BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL , RAPORTI IV: NËNTOR 2013)
Tarifat e thirrjeve kombëtare
Në figurat 36 dhe 37 janë paraqitur tarifat bazike të thirrjeve me pakicë të operatorëve mobil për
‘peak’ dhe ‘off-peak’.
FIGURA 37. TARIFAT E THIRRJEVE KOMBËTARE PËR ‘PEAK’
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
54
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 38. TARIFAT E THIRRJEVE KOMBËTARE PËR ‘OFF-PEAK’
Tarifat e thirrjeve ndërkombëtare
Në figurën 38 janë paraqitur tarifat e thirrjeve ndërkombëtare, përkatësisht drejt vendeve të
regjionit dhe disa shteteve tjera evropiane.
0.00 0.20 0.40 0.60 0.80 1.00 1.20 1.40 1.60 1.80 2.00
Peak
Off peak
Peak
Off peak
Peak
Off peak
Peak
Off peak
Val
a Ip
ko
D3
Z
Mo
bile
Kanada
SHBA
Mbretri e Bashkuar
Zvicër
Francë
itali
Germani
Serbi
Turqi
Kroaci
Mali i Zi
Maqedoni
Shqipëri
FIGURA 39. TARIFAT E THIRRJEVE NDËRKOMBËTARE
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
55
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Tarifat për SMS
Në figurën 39 janë paraqitur tarifat e për dërgimin e SMS kombëtar dhe ndërkombëtar, për të 4
operatorët mobil.
0
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
0.12
0.14
Vala Ipko D 3 Z Mobile
SMS brenda rrejtit
SMS Kombëtare
SMS ndërkombëtare
FIGURA 40. TARIFAT E DËRGIMIT TË SMS-VE
Tarifat e Roamingut
Figura 40 paraqet tarifat e origjinimit të thirrjeve kur përdoruesit janë në ‘roaming’ dhe origjinojnë
thirrje roaming, si dhe tarifat e pranimit të thirrjeve kur përdoruesit janë në vendet e përshkruara
rajonale dhe më gjerë.
- 0.20 0.40 0.60 0.80 1.00 1.20 1.40 1.60 1.80 2.00
Min.
Max
Min.
Max
Min.
Max
Min.
Max
Val
a Ip
ko
D3
Z
Mo
bile
Kanada
SHBA
Mbretri e Bashkuar
Zvicër
Francë
itali
Germani
Serbi
Turqi
Kroaci
Mali i Zi
Maqedoni
Shqipëri
FIGURA 41. TARIFAT E ORIGJINIMIT TË THIRRJEVE KUR PËRDORUESIT JANË NË ROAMING DHE ORIGJINOJNE THIRRJE
ROAMING
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
56
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Tarifat e terminimit
Në figurën 41 janë dhënë tarifat e terminimit të thirrjeve mobile dhe fikse të operatorëve të
vendeve të Evropës Juglindore. Nga të dhënat e paraqitura në figurë vërehet se tarifat e terminimit
të thirrjeve në Kosovë janë në prag të mesatares së vendeve të BE (27 vende anëtare) dhe nën
mesataren e vendeve të Evropës Juglindore.
Aktualisht, tarifat e terminimit të thirrjeve mobile (MTR) në Kosovë janë 3 €/cent për
minutë. Ndërkaq nga data 01 Korrik 2014 MTR do tëjetë 2.3 €/cent që shënon një zbritje të
konsiderueshme11 të krahasueshme me vendet e BE-së
Eliminimi i asimetrisë në terminimin e thirrjeve ndërmjet operatorëve mobil në Kosovë dhe
caktimi i tarifave konkurruese, krijon një ambient dhe kushte të favorshme për një konkurrencë
efektive në treg.
FIGURA 42. MTR NË SHTETET E EVROPËS JUGLINDORE DHE BE-27
(BURIMI: CULLEN INTERNACIONAL , RAPORTI IV, NËNTOR 2013)
Nga të dhënat në grafik, vërehet se në të gjitha vendet e Evropës juglindore tarifat e terminimit janë
të njëjta, derisa një asimetri e tarifave të terminimit në mes të operatorëve mobil dhe fiks është e
pranishme në Kosovës dhe i njëjti fenomen paraqitet dhe në Serbi por me një diferencë më të vogël.
Në figurën në vijim (fig. 42) është paraqitur shkalla e zvogëlimit të tarifave të terminimit në shtetet
evropiane12, nga data 1 janar 2006 deri me 1 korrik 201313.
11 Sipas Vendimit të ARKEP Nr.271 (Ref. Nr.Prot.086/A/12 lidhur me vendosjen e tarifave të terminimit në mes operatoreve PTK sh.a. dhe IPKO Telecommunications LLC
EU-27:
5.46€/cent
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
57
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
01 Janar
2006
01 korrik
2006
01 janar
2007
01 korrik
2007
01 janar
2008
01 korrik
2008
01 janar
2009
01 korrik
2009
01 janar
2010
01 korrik
2010
01 janar
2011
01 korrik
2011
01 janar
2012
01 korrik
2012
01 janar
2013
01 korrik
2013
Peak 0.1223 0.1153 0.1081 0.1034 0.0872 0.09 0.0812 0.0734 0.0669 0.0619 0.0503 0.046 0.0413 0.0364 0.0270 0.0216
Off-peak 0.1059 0.1054 0.1001 0.0963 0.0814 0.0841 0.0755 0.0678 0.0629 0.0588 0.0477 0.0435 0.039 0.0343 0.0258 0.0213
Total 0.1143 0.1106 0.1044 0.1001 0.0902 0.087 0.0783 0.07 0.065 0.0607 0.0491 0.045 0.0403 0.0357 0.0257 0.0221
0
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
0.12
0.14
€/m
in
FIGURA 43. SHKALLA E ZVOGËLIMIT TË TARIFAVE TË TERMINIMIT TË THIRRJEVE MOBILE NË SHTETET EVROPIANE
(BURIMI: BEREC; MTR BENCHMARK SNAPSHOT 2006 - 2013)
Mesatarja e thjeshtë e terminimeve mobile në Kosovë nga data 12 dhjetor 2007 deri më tani është
zvogëluar me një ritëm të kënaqshëm, e që në vitin 2007 (fillim të vitit 2008) kanë qenë nën
mesataren e shteteve të BE-së.
Në figurën 43 është paraqitur shkalla e zvogëlimit të MTR në Kosovë nga viti 2008 deri më 2012;
01 Korrik 2008
01 janar 2009
01 korrik 2009
01 janar 2010
01 Prill 2010
01 Nentor 2012
01 Korrik 2013
Peak 0.0831 0.0802 0.069 0.0689 0.063 0.044 0.036
Off-peak 0.0734 0.0717 0.0608 0.0607 0.063 0.044 0.036
Total 0.0782 0.0759 0.0649 0.0648 0.063 0.044 0.036
00.010.020.030.040.050.060.070.080.09
Euro
/min
FIGURA 44. SHKALLA E ZVOGËLIMIT TË TARIFAVE TË TERMINIMIT TË THIRRJEVE MOBILE NË KOSOVË 2008-2013
12
Burimi: <http://www. http://berec.europa.eu/> 13 Mesatarja e thjeshtë (ang. ‘Simple average’)
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
58
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nga figura e mësipërme vërejmë se trendi i zvogëlimit të MTR është 8.3% në periudhën
12/12/2007 - 01/10/2008 dhe ka vazhduar trendin e zvogëlimit deri në 20.6% në periudhën
01/10/2008- 01/04/2009, përkatësisht një zbritje prej 18.1% nga Korriku i vitit 2013.
Ky zvogëlim i MTR në Kosovë na bënë të kuptojmë se kemi të bëjmë me një treg i cili prej ditës në
ditë po lëvizë drejt pjekurisë dhe konkurrencës së shëndoshë duke hapur rrugë paraqitjes së
ofertave/produkteve të reja nga të cilat përfitues nuk janë vetëm operatorët por edhe
konsumatorët.
Mbulueshmëria dhe elementet e rrjetit
Aktualisht, mbulueshmëria ka arritur nivelin në rreth 99% të popullsisë në nivel vendi dhe rreth
90% sa i përket territorit. Numri i stacioneve transmetuese për momentin është mbi 720 (BTS).
Teknologjia që përdoret është GPRS, EDGE dhe në fund ne vitit 2013 është në përdorim edhe
teknologjia 3G/HSDPA+ e cila mundëson ofrimin e shërbimeve të internetit përveç atyre të zërit
dhe shërbimeve MMS (krahas atyre SMS).
2010 2011 2012 2013 2010 2011 2012 2013
Vala Ipko
Mbulimi I popullsisë në % 98.80% 98.80% 98% 99% 99.20% 99.20% 99.20% 99.20%
Mbulimi I territiorit në % 84.20% 84.20% 88% 89% 88.49% 88.49% 89.35% 91%
75%
80%
85%
90%
95%
100%
FIGURA 45. MBULUESHMËRIA E OPERATORËVE MOBIL
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
59
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
- 0.20 0.40 0.60 0.80 1.00 1.20 1.40 1.60 1.80 2.00
Min.
Max
Min.
Max
Min.
Max
Min.
Max
Val
a Ip
ko
D3
Z
Mo
bile
Kanada
SHBA
Mbretri e Bashkuar
Zvicër
Francë
itali
Germani
Serbi
Turqi
Kroaci
Mali i Zi
Maqedoni
Shqipëri
FIGURA 46. TARIFAT E ORIGJINIMIT TË THIRRJEVE ROAMING – DREJT RRJETIT AMË
- 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 1.00
Min.
Max
Min.
Max
Min.
Max
Min.
Max
Vala
Ip
ko
D3
Z M
obile
Kanada
SHBA
Mbretri e Bashkuar
Zvicër
Francë
itali
Germani
Serbi
Turqi
Kroaci
Mali i Zi
Maqedoni
Shqipëri
FIGURA 47. TARIFAT E PRANIMIT TË THIRRJEVE NË ROAMING
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
60
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Indikatorët e trafikut të telefonisë mobile
TABELA 11. KRAHASUESHMËRIA E INDIKATORËVE TË ORIGJIMINIT TË TRAFIKUT TË TELEFONISË MOBILE (2010-
2012)
NR. PËRSHKRIMI 2013 2012 2011 NDRYSHIMI
2013 –2012
(%)
NDRYSHIMI
2013 –
2011
(%) 1 Totali i trafikut të origjinuar MNO
dhe MVNO
1,649,171,6
79
1,560,684,6
85
1,537,441,3
58 5.67▲ 7.27▲
1.1 brenda rrjetit 1,568,237,37
8
1,479,305,81
1
1,455,978,85
7
6.01▲ 7.71▲
1.2 drejt rrjetit tjetër mobil (mobil off-net) 53,141,675 50,537,606 51,137,017.5
7 5.15▲ 3.92▲
1.3 drejt rrjetit fiks 5,111,291 5,487,162 5,842,895.38 6.85▼ 12.52▼
1.4 drejt rrjetit ndërkombëtar 22,681,334 25,354,106.0
3
27,128,576.2
1
10.54▼ 16.39▼
TABELA 12. KRAHASUESHMËRIA E INDIKATORËVE TË TERMINIMIT TË TRAFIKUT TË TELEFONISË MOBILE (2010-
2012)
NR. PËRSHKRIMI 2013 2012 2011 NDRYSHIMI
2013 –2012
(%)
NDRYSHIMI
2013 –2011
(%)
1 Totali i trafikut të terminuar 294,554,320 344,063,540 401,366,933 14.39▼ 26.61▼
1.1 prej rrjetit tjetër mobil (mobil off-
net)
57,349,100 51,641,330 46,316,102 11.05▲ 23.82▲
1.2 prej rrjetit fiks 29,739,700 30,952,250 34,734,180 3.92▲ 14.38▼
1.3 prej rrjetit ndërkombëtar 207,465,520 261,469,960 320,316,651 20.65▼ 35.23▼
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
61
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
INTERNETI
Qasja fikse
Qasja fikse në internet për qytetarët e Republikës së Kosovës, deri në fund të vitit 2013, ofrohet nga
pesëdhjetë e dy (52) ndërmarrje të licencuara, katër (4) prej tyre kanë qasje të drejtpërdrejt në
daljet ndërkombëtare ‘International Gateway’, të cilat ofrojnë qasje në rrjetin e internetit të ISP-ve
më të vogla, e që veprojnë në rajone të ndryshme të Kosovës.
Gjithashtu, veçanërisht gjatë vitit 2013, shërbimet brez-gjera ‘broadband’ të Internetit vazhdojnë të
kenë rritje të numrit të përdoruesve (shih figurën 47).
103,040 104,365 105,061
126,415133,425 135,425 136,867
145,348 141,519 142,970 142,573151,695 147,533 150,908
157,270167,953
-
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
140,000
160,000
180,000
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013Totali i perdor. te internetit
FIGURA 48. NUMRI I PËRGJITHSHËM I PËRDORUESVE TË INTERNETIT 2010 – 2013
Sipas të dhënave zyrtare më të fundit të vitit 2013 të raportuara nga operatorët, numri i familjeve
që kanë qasje në Internet me brezëgjerë është afërsisht 56%. Bazuar në këto të dhëna, penetrimi i
internetit në vitin 2013 (bazuar në të dhënat e fundit të azhurnuara) për banor rezulton të jetë
9.18%.
29.44% 29.82% 30.02%
36.12%
45.22% 45.90% 46.38%49.26% 47.96% 48.45% 47.99%
51.06% 49.66% 50.80%52.94%
56.53%
4.98% 5.04% 5.08% 6.11% 7.70% 7.81% 7.89% 7.69% 8.16% 8.25% 8.19% 8.72% 8.48% 8.67% 9.04% 9.65%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4
2010 2011 2012 2013
Pe
ne
trim
i Penetrimi per shtëpi %
Penetrimi per 100 banorë
FIGURA 49. PENETRIMI I SHËRBIMEVE TË INTERNETIT 2010 – 2013
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
62
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Krahasuar me vendet rajonale, Kosova ka një rritje të kënaqshme të penetrimit të shërbimeve
brezëgjëra. Në figurën 49, është paraqitur penetrimi i shërbimeve brez-gjëra fikse e internetit për
banor në shtetet rajonale, dhe mesatarja e shteteve të BE-së.
FIGURA 50. PENETRIMI I SHËRBIMEVE BREZ-GJERA FIKSE TË INTERNETIT NË SHTETET E EVROPËS JUGLINDORE DHE
MESATARJA E VENDEVE TË BE-27 (BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL , RAPORTI 4 - NËNTOR 2013)
Qasja mobile
Me vendimin Nr. 400, ARKEP ka bërë liberalizimin e mëtutjeshëm të shërbimeve mobile brezëgjëra,
me ç’rast ka hapur rrugët për operatorët e rrjetave dhe shërbimeve të telefonisë mobile për
përdorimin e teknologjive të reja që mundësojnë shërbimet e avancuara mobile.
Me fillim nga data 1 dhjetor 2013, operatori alternativ i telefonisë mobile, IPKO, ka filluar të ofrojë
shërbime 3G (Internet Broadband) për përdoruesit e saj, ku deri në fund të TM4 2013, Autoriteti
është njoftuar se numri i përdoruesve aktiv të cilët kanë kryer një data event vetëm me telefona të
mençur dhe gjatë asaj kohe kanë qenë të lidhur me rrjetin 3G për këtë periudhë është 104,769, ose
e shprehur në penetrim tregu prej 5.77%.
Ndarja e tregut
Për dallim nga shtetet tjera rajonale dhe të BE-së, shumica e tregut të internetit në Kosovë
zotërohet nga operatorët alternativ. Në figurat e mëposhtme, është paraqitur ndarja e tregut për
vitet 2011-2013.
Në vitin 2013, IPKO zotëron rreth 49.38 %, PTK/TiK zotëron rreth 20.91 %, kurse KujtesaNET
zotëron 20.83 % pjesë të tregut bazuar në qasjen e ofruar në këtë shërbim për përdoruesit fundor
(shih figurën 50).
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
63
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 51.NDARJA E TREGUT TË SHËRBIMEVE TË
INTERNETIT 2012
FIGURA 52.NDARJA E TREGUT TË SHËRBIMEVE TË
INTERNETIT 2011
20.91%
49.38%20.83%
8.88%
PTK
IPKO
KUJTESA
Të tjera
FIGURA 53. NDARJA E TREGUT TË SHËRBIMEVE TË INTERNETIT 2013
Përdoruesit sipas operatorëve (ISP)
Në tabelën e mëposhtme janë paraqitur të dhënat sipas raportimeve të ofruesve të licencuar për
shërbimeve të internetit për numrin e përdoruesve me qasje brezëgjërë (broadband) në Internet.
TABELA 13. NUMRI I PËRDORUESVE ME QASJE BREZ-GJERË NË INTERNET (2010 – 2013)
PËRSHKRIMI 2013 2012 2011
PTK 35,221 37,560 36,432
IPKO 83,181 72,977 73,354
Kujtesa 35,079 29,499 27,331
Artmotion 1,005 376 203
ISP tjerë 13,467 11,282 8028
Totali 168,439 151,694 145,348
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
64
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Teknologjitë e përdorura
Lidhjet e internetit për përdoruesit nëpërmjet modemit kabllor është teknologjia më dominuese me
rreth 100 mijë përdorues të tillë deri në fund të vitit 2013.
Bazuar në të dhënat e pranuara nga ofruesit e shërbimeve të internetit, qasja në internet përmes
teknologjisë ADSL deri në fund të 2013 është rreth 35,221 përdorues, nga të cilët rreth 93% janë
përdorues individual, kurse pjesa tjetër prej rreth 7% janë përdorues të biznesit.
Teknologjia pa tela ‘wireless’ kryesisht dominon në zonat rurale, ku shfrytëzohen brezet e pa-
liçensuara frekuencore 2.5 GHz dhe 5 GHz.
Nga të dhënat e raportuara vërehet se një numër i konsiderueshëm i lidhjeve brez-gjera u ofrohet
përdoruesve nga operatorët përmes kombinimit të kabllos koaksiale apo linjë bakri. Teknologjia
kryesore vazhdon të jetë modemi kabllor, ndërkaq rreth një pjesë e konsiderueshme e teknologjisë
vazhdon të ofrohet përmes teknologjisë ADSL.
Si ofrues kryesor të internetit përmes kabllos koaksile janë; IPKO dhe KujtesaNET ndërsa operator i
vetëm i cili e ofron qasjen në internet për përdoruesit fundor përmes teknologjisë ADSL është PTK –
TiK.
Gjatë vitit 2013 janë vërejtur ndryshime cilësore në ofrimin e qasjes brez-gjerë në Internet, ku pjesa
dërmuese e operatorëve e kanë rritur konsiderueshëm kapacitetin e qasjes në internet për
përdoruesit fundor për derisa nuk i kanë ndërruar çmimet për shërbimet e tilla.
Tarifat
Shpejtësitë e transmetimit ndryshojnë nga 2 Mbps deri në 8 Mbps, ndërsa në viset rurale ato fillojnë
nga 1Mbps .
Figura 54 ilustron tarifat mujore të operatorëve aktiv
FIGURA 54. SHPEJTËSITË DHE TARIFAT PËR SHËRBIMET E OFRUARA TË INTERNETIT 2013
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
65
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Qasja ndërkombëtare e operatorëve të Internetit dhe trafiku
Në bazë të të dhënave të pranuara nga ofruesit e shërbimeve të internetit, kapaciteti i qasjes në
rrjetin e Internetit ndërkombëtar 41.6 Gbps.
Me qëllim të shkëmbimit të trafikut të internetit në mes të ofruesve të shërbimeve të internetit
(ISP) në Kosovë, Autoriteti gjatë vitit 2011 fal mbështetjes së dhënë nga; Qeveria Norvegjeze,
CISCO, USAID dhe në bashkëpunim me Universitetin e Prishtinës ka themeluar; Nyjën Shkëmbyese
të Internetit, të njohur si KOS-IX. Në këtë nyje janë të lidhura të gjitha ISP-të me qasje
ndërkombëtare; IPKO, PTK, Kujtesa dhe Artmotion.
Në vijim po e paraqesim një grafik me trafikun total te shkëmbyer nga 4 anëtarët e lidhur në nyjën
shkëmbyese të Internetit të Kosovës (KOS-IX) gjate muajve te vitit 2013;
FIGURA 55. TRAFIKU I INTERNETIT SIPAS MATJEVE NË NYJËN SHKËMBYESE TË INTERNETIT (KOS-IX)-2013
Sipas matjeve të nyjës shkëmbyese të Internetit (Kos-IX), ‘Peak’ trafiku trafiku ka arritur ne
përafersisht 433.61 Mbps gjatë muajit Tetor 2013.
FIGURA 56. PEAK TRAFIKU GJATË MUAJVE TË VITIT 2013
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
66
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
LINJAT ME QIRA
Tregjeve e linjave me qira në Kosovë dhe shtetet e zgjerimit të Evropës
Juglindore
Aktualisht operatorët, të cilët ofrojnë linja me qira, me qasje në infrastrukturën telekomunikuese
ndërkombëtare, janë: PTK Sh.A, IPKO, KujtesaNET dhe Artmotion. Në përgjithësi tregu i linjave me
qira në Republikën e Kosovës nuk ka shënuar ndonjë zhvillim të ndjeshëm. Varësisht nga lokacioni
gjeografik, analizuar shërbimet nga ana e ofertës, ekzistojnë se paku dy apo tri infrastruktura
konkurruese të cilat janë potencialisht të mundshme për të ofruar këto shërbime. Megjithatë, një
dukuri e tillë nuk është e pranishme edhe në shtetet rajonale, e sidomos në aspektin e
përdorimit/qiramarrjes së linjave nga operatori ‘incumbent’.
Numri i linjave me qira
Krahasuar me ritmet e zhvillimi të tregut të telefonisë mobile, fikse dhe të shërbimeve Broadband
(Internetit) në Republikën e Kosovës, tregu i linjave me qira ka mbetur pothuajse i pazhvilluar.
Indikatorët (treguesit) kryesorë janë: kërkesa e ulët për produkte/shërbime të linjave, qofshin ato
me shumicë apo me qira me pakicë, përkatësisht zëvendësimet e këtyre produkteve me produkte
tjera, të cilat pothuajse ofrojnë funksionalitet ekuivalent por me çmime shumë më të ulëta, si p.sh.:
VPN-ët.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
LMQ me pakicë LMQ me shumicë
FIGURA 57. TRENDI I NUMRIT TË LINJAVE ME QIRA ME PAKICË DHE SHUMICË NË REPUBLIKËN E KOSOVËS 2007 -
2013
Nga figura e mësipërme vërehet një rënie e ndjeshme e linjave me qira me pakicë nga viti 2007 deri
në vitin 2011 ku ka vazhduar me trendin e njëjtë edhe gjate viteve ne vijim, ndërsa numri i linjave
me qira me shumicë ka mbetur pothuajse i pandryshueshëm përgjatë 2007 deri në 2012 dhe po
ashtu gjatë vitit 2013.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
67
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Të hyrat nga linjat me qira
Të hyrat për linjat me qira gjatë vitit 2013 kanë shënuar rënie të dukshme prej rreth 59.78 %
krahasuar me vitin 2012. Ndërsa të njëjtën rënie të hyrat e vitit 2013 e ka shënuar edhe në
krahasim me vitin 2011, prej afro 68.14%.
Në vijim, figura 58, pasqyron të hyrat për linjat me qira me shumicë në Kosovë nga ofruesit e këtyre
shërbimeve:
872,512.40
1,657,151.00 1,628,849.50
1,290,181.20
518,835.40
-
200,000.00
400,000.00
600,000.00
800,000.00
1,000,000.00
1,200,000.00
1,400,000.00
1,600,000.00
1,800,000.00
2009 2010 2011 2012 2013
totali I linjave me qira
FIGURA 58. TË HYRAT NGA LINJAT ME QIRA ME SHUMICË NGA 2007 - 2013
Krahasimi i tarifave/çmimeve të linjave me qira me shtetet e Evropës
Juglindore
Sipas raportit të OECD Communications Outlook 2013, çmimet e linjave me qira me pakicë të
distancës prej 2 km, me linja me kapacitet prej 2 Mbps kanë shënuar rënie prej vetëm 55.9% në
periudhën prej 1992 deri më 2012. I njëjti trend ka ndodhur edhe në shtetet e Evropës Juglindore,
ku çmimet e linjave me qira për distancat 2 km me kapacitete prej 2 Mbps kanë mbetur gati të
pandryshueshme për disa vite me radhë, me ç’rast ndryshimet më të mëdha kanë ndodhur si
rezultat i kursit të këmbimit valutor.
Në figurat në vazhdim janë tarifat në nivel kombëtar të linjave me qira për kapacitetin prej 2 Mbps
dhe 34 Mbps, për shtetet rajonale dhe më gjerë.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
68
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
HR IS MK ME RS TR AL BA-bh BA-ts BA-ht XK
Oct-09 7,443 12,194 3,300 7,445 2,360 2,497 7,363 6,749 6,749 3,204
Aug-10 7,462 12,122 3,300 6,538 2,619 2,980 7,363 6,749 6,749 3,204
Jun-11 7,249 519 12,099 3,300 7,161 2,248 1,571 4,786 6,749 6,749 3,204
Mar-12 7,129 513 12,129 3,300 6,267 2,204 1,596 4,786 6,749 6,749 3,204
Oct-12 7,258 537 4,753 2,472 6,037 2,222 1,599 4,776 4,898 6,735 3,110
Sep-13 7,140 539 2,023 2,472 6,060 1,907 1,597 4,786 4,908 6,749 3,110
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
14,000E
uro
Average: 3,754
FIGURA 59. TARIFAT VJETORE PËR KAPACITETIN PREJ 2 MBPS PËR LINJAT ME QIRA ME PAKICË PREJ 2 KM NË
SHTETET RAJONALE (BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL , RAPORTI IV, NËNTOR 2013)
HR IS MK ME RS TR AL BA-bh BA-ts BA-ht XK
Oct-09 37,216 39,600 65,662 12,976 38,654 36,813 38,654 15,048
Aug-10 37,310 39,600 57,663 14,399 38,654 36,813 38,654 15,048
Jun-11 36,247 2,175 39,600 63,160 12,358 26835 27,610 19,327 38,654 15,048
Mar-12 35,644 2,151 39,600 55,273 12,114 27,253 27,610 19,327 38,654 15,048
Oct-12 36,290 2,249 13,680 53,247 12,218 27,320 27,551 19,286 38,571 15,048
Sep-13 35,698 2,258 7,462 13,680 53,452 10,484 27,279 27,610 19,327 38,654 10,005
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
Eu
ro
Average: 22,355
FIGURA 60. TARIFAT VJETORE PËR KAPACITETIN PREJ 34 MBPS PËR LINJAT ME QIRA ME PAKICË PREJ 2 KM NË
SHTETET RAJONALE (BURIMI: CULLEN INTERNATIONAL , RAPORTI IV, NËNTOR 2013)
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
69
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
PASQYRË E PËRGJITHSHME MBI TREGUN E SHËRBIMEVE
POSTARE
Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike dhe Postare është autoritet i pavarur rregullator
në fushën e shërbimeve të komunikimeve elektronike dhe postare, i cili funksionon në bazë të Ligjit
Nr. 04/L-109 për Komunikime Elektronike, dhe i autorizuar - ngarkuar me përgjegjësi dhe
kompetenca shtesë në fushën e shërbimeve postare, ashtu si paraparë me Ligjin Nr. 03/L-173, për
Shërbime Postare.
Në cilësinë e Autoritetit Rregullator përgjegjës në fushën e komunikimeve elektronike dhe postare,
përveç detyrave dhe autorizimeve të parapara me Ligjin për Komunikime Elektronike, Nr. 04/L-
109, Autoritetit Rregullativ të Komunikimeve Elektronike dhe Postare (ARKEP) i janë dhënë
kompetenca edhe përgjegjësi shtesë edhe në fushën e shërbimeve postare dhe bazuar në dispozitat
e Ligjit Nr. 03/L-173, për Shërbime Postare (tutje; Ligji SHP). Autoriteti si rregullator i shërbimeve
postare ka përgjegjësi dhe kompetenca si në vijim;
o lëshon dhe tërheq licencat operatorëve postarë për ofrimin e shërbimeve universale dhe
shërbimeve të tjera postare;
o miraton tarifat për shërbimet universale dhe të rezervuara postare, të propozuara nga
operatori publik postar;
o përcakton shkallën e peshës - limitin për shërbimet e rezervuara postare;
o përcakton tarifat për dhënien e licencave dhe taksën vjetore për ofrimin e shërbimeve
postare, si dhe afatet për kryerjen e pagesës;
o propozon rregulla Ministrisë për ofrimin dhe përmbushjen e standardeve për realizimin e
shërbimeve postare;
o mban regjistrin e licencave të lëshuara me të dhënat përkatëse;
o mbikëqyrë respektimin e kushteve të përcaktuara me licencë, dhe në rast të shkeljes së
kushteve të licencës merr masat e nevojshme ndaj operatorëve postar;
o mbikëqyrë përdorimin e tarifave të shërbimeve postare dhe propozon marrjen e masave
ligjore në rastet kur operatori postar nxjerr ose përdor tarifa në kundërshtim me masat e
përcaktuara me këtë ligj;
o përcjell zhvillimet që kanë të bëjnë me sektorin postare dhe tregun e shërbimeve postare
dhe merr masat e nevojshme për të siguruar barazi dhe transparencë për konkurrim në
tregun e shërbimeve postare;
o zgjedh mosmarrëveshjet në mes të operatorëve postarë dhe shfrytëzuesve me operatorët
postarë;
o siguron shfrytëzuesve të shërbimeve postare kushte të barabarta;
o mbledh informacionet e nevojshme që kanë të bëjnë me shërbimin postar dhe i publikon ato
sipas nevojës.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
70
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Aktivitetet kryesore të Sektorit të Shërbimit Postar gjatë vitit 2013 paraqiten si më poshtë;
o Monitorimi dhe inspektimet e rregullta të operatorëve postar, ku gjatë këtij procesi janë
kontrolluar dokumentet e ndryshme të nevojshme për ushtrimin e aktivitetit të shërbimit
postar, përfshirë librat e evidentimit - pranimit të dërgesave, çmimoret - tarifat e realizimit
të shërbimeve përkatësisht aplikimi - përdorimi i tyre, kushtet e ofrimit të shërbimeve,
regjistrimi - evidentimi i reklamacioneve - ankesave të shfrytëzuesve - zbërthimi i tyre,
standardet e cilësisë së realizimit të shërbimit, transparenca dhe informimi i shfrytëzuesve -
konsumatorëve lidhur me shërbimet dhe tarifat e shërbimeve postare. Gjatë vitit 2013, janë
monitoruar - inspektuar;
mbi 5 zyra - pika të Postës së Kosovës Sh.A.; dhe
mbi 7 zyra - pika të inspektuara të subjekteve - operatorëve privat të cilët ofrojnë
shërbime postare.
Sektori i Shërbimit Postar pranë ARKEP përgjatë vitit raportues ka;
o Publikuar Raportin vjetor, ‘Pasqyra e Tregut të Shërbimeve Postare në Republikën e
Kosovës 2012’, për periudhën Janar - Dhjetor 2012;
o Pranuar dhe administruar raportet tremujore të pranuara nga operatorët postar gjatë
periudhës TM1 – TM4 2013 dhe ka proceduar futjen e tyre në bazën statistikore të të
dhënave ‘BSAT’;
o Përgatitur draftin ‘Rregullorja për standardet e kualitetit të realizimit të shërbimeve
universale’,
o Ka nxjerr dy (2) vendime me ndikim në sektorin postar dhe dy vendime për këshillim
publik;
Vendimi Nr. 351, për ‘Miratimin e tarifave (çmimorës) për shërbimet universale dhe të
rezervuara postare për OPP - Posta e Kosovës ShA’ (Ref: Vendimi 351 Nr. Prot. 12/B/13
datë; 28/05/2013);
‘Vendimi Nr. 432 për ‘Përcaktimin e shkallës së peshës - limitit për shërbimet e
rezervuara postare’ (Ref. Vendimi Nr. 432, Nr. Prot. 046/B/13, datë; 13/12/2013);
o Pranuar dhe administruar dy (2) aplikacione nga palët e interesit, të cilat kanë aplikuar për
licencim për ofrimin e shërbimeve postare;
o Trajtuar shkresat - ankesat e palëve - konsumatorëve të shërbimeve postare;
o Paraqitur udhëzimet dhe rekomandimet në një (1) ankesë të shfrytëzuesve –
konsumatorëve.
o Realizuar me kompetencë pjesëmarrje në vizita studimore në konferenca të ndryshme, si
dhe kanë dhënë kontribut aktiv në aktivitete të ndryshme në komisione dhe grupe punuese
të themeluara nga Autoriteti dhe institucionet tjera; dhe
o Kontribuar në Grupin Punues për hartimin e dokumentit ‘Marrëveshja për ofrimin e
shërbimeve universale dhe të rezervuara postare në mes të MZHE – PK ShA’.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
71
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Sfidat me të cilat sektori postar në Republikën e Kosovës duhet të ballafaqohet gjatë viteve në vijim
janë;
o Liberalizimi i mëtejmë i tregut dhe shërbimeve postare;
o Rregullimi i tregut përkatësisht ndërmarrja e veprimeve për ndalimin e operimeve të
operatorëve të pa autorizuar – licencuar (operatorët ilegal);
o Bashkëpunimi rajonal, dhe
Fuqizimi i sektorit postar në arenën ndërkombëtare, përkatësisht anëtarësimi i
institucioneve dhe organeve relevant të vendit në organizmat ndërkombëtar,
Sektori i Shërbimit Postar pranë Autoritetit, është i përkushtuar që të përmbushë të gjitha
obligimeve ligjore që burojnë nga ligjet burimore dhe aktet tjera normative që mbulojnë fushën e
sektorit postar, dhe është i angazhuar në krijimin e një ambienti sa më të përshtatshëm dhe të
favorshëm për ofrimin e shërbimeve postare në tërë territorin e vendit, zgjerimin e rrjetit dhe
infrastrukturës postare. Gjithashtu SSHP, është i përkushtuar në krijimin e kushteve të
domosdoshme të cilat do të siguronin një qëndrueshmëri dhe stabilitet të sektorit postar në vend.
Liberalizimi i tregut të shërbimeve postare në Republikën e Kosovës
Liberalizimi i tregut të shërbimeve postare është çështje shumë e rëndësishme në sektorin e
shërbimit postar. Orientimi drejtë hapjes së tregut për konkurrencë të lirë për ofruesit e
shërbimeve postare dhe orientimit drejtë kërkesave të shfrytëzuesve - konsumatorëve, është
proces i cili duhet vazhduar në kontinuitet, duke krijuar kushte për një konkurrencë të drejtë,
ngritje të cilësisë, rritje të gamës (llojllojshmërisë) së shërbimeve, çmime të arsyeshme të
shërbimeve, zhvillimin dhe aplikim të teknologjive të reja në ofrimin e shërbimeve etj.
Zona e shërbimeve të rezervuara është një mekanizëm që Operatorit Publik Postar (OPP), i siguron
mundësi të plotësimit – rritjes së të hyrave financiare për përmbushjen e detyrimeve të shërbimeve
universale postar. Në vendin tonë, NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’ është e obliguar - detyruar të siguroj
– ofrojë të gjitha shërbimet universale (bazë) postare, dhe me qëllim të përmbushjes së këtyre
shërbimeve, do të gëzojë edhe për një periudhe të caktuar kohore, të drejtën ekskluzive për ofrimin
e shërbimeve të caktuara postare.
Hapja dhe liberalizimi i plotë i tregut të shërbimeve postare në 27 vendet e BE-së, sipas Komisionit
Europian (European Commission - Internal Market & Services DG) është paraqitur në figurën në
vijim, të njohur si ‘Postal Agenda’.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
72
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 61. HAPJA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE SIPAS KOMISIONIT EVROPIAN;
(BURIMI: EUROPEAN COMMISSION IM & SERVICES DG)
Autoriteti me qëllim të hapjes së mëtejme të tregut të shërbimeve postare gjatë vitit 2013 ka
miratuar; ”Vendimin Nr. 432, për përcaktimin e shkallës së peshës – limitin për shërbimet e
rezervuara postare”, duke rekomanduar nivelin fillestar të ndryshimit të peshës aktuale nga (1)
kg, në pesëqind (500) gram nga data; 1 Janar 2014, përkatësisht në njëqind (100) gram nga data; 1
janar 2016, (Ref. Vendimi Nr. 432, Nr. Prot. 046/B/13, datë; 13/12/2013).
Tregu i shërbimeve postare në Republikën e Kosovës është i liberalizuar, porse nuk janë
liberalizuar në tërësi të gjitha shërbimet postare përderisa ekziston zona e rezervuar për OPP, edhe
pse në treg operojnë operatorë privat të licencuar - autorizuar të shërbimeve postare që ofrojnë
shërbime ekspres dhe korrier. Çdo operator i cili synon të ofrojë shërbime postare është i obliguar
të ndërtojë një infrastrukturë - rrjet të mjaftueshëm për të ofruar shërbime postare pasi të jetë
pajisur me licencë - autorizim nga Autoriteti.
Procesi i licencimit që nga dita e pranimit të aplikacionit nga Autoriteti, shqyrtimi, trajtimi nga
Komisioni Vlerësues, deri tek vendimi për dhënien ose refuzimin e licencës nuk duhet të zgjas më
tepër se gjashtëdhjetë (60) ditë. Procedurat për licencim janë të përcaktuara me dispozitat e Ligjit
dhe UA Nr. 05/2012, dhe gjatë tërë këtij procesi aplikohen procedurat e mirëfillta të bazuara në
parimet e mëposhtme;
o informim të saktë dhe korrekt për procedurat dhe procesin e licencimit;
o procedura të thjeshtëzuara licencimi dhe transparencë;
o mos-diskriminim të aplikuesve që kërkojnë të licencohen;
o kritere të arsyeshme dhe objektive për dhënien e licencave, etj.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
73
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Regjistri i Operatorëve Postar të Licencuar në Republikën e Kosovës
Sipas legjislacionit në fuqi, në Republikën e Kosovës ‘shërbime postare’ mund të ofrojnë të gjithë
personat fizikë ose juridikë, të cilët janë të pajisur me licencë - autorizim nga argani kompetent;
Autoriteti, i cili është institucioni i vetëm i autorizuar të lëshoj dhe tërheqë licencat dhe autorizimet
atyre të cilët dëshirojnë të ofrojnë shërbime postare dhe atyre që ofrojnë shërbime postar.
Kriteret dhe kushtet e detajuara për të marrë licencë – autorizim për ofrimin e shërbimeve postare
janë të përcaktuara me dispozitat e Ligjit dhe ‘Udhëzimin Administrativ nr. 05/2012, për licencim
të operatorëve postar’. Afati i vlefshmërisë së licencës – autorizimit është i përcaktuar për dhjetë
(10) vite me mundësi të ripërtëritjes konform kushteve dhe kritereve të përcaktuara me ligj dhe
Udhëzim Administrativ.
Autoriteti, përveç dhënies dhe tërheqjes së licencave - autorizimeve, si dhe detyrave tjera të
përcaktuara me dispozitat ligjore e nënligjore, ka për detyrë të mbajë edhe regjistrin e operatorëve
postar të licencuar – autorizuar për ofrimin e shërbimeve, ndërsa deri në fund të viti 2013, të
evidentuar në librin - regjistrin e licencave - autorizimeve të Autoritetit, janë gjithsejtë tetë (8)
operatorë postar të cilët janë aktiv dhe ofrojnë shërbime postare.
TABELA 14. REGJISTRI I LICENCAVE TË OPERATORËVE POSTAR TË LICENCUAR NË REPUBLIKËN E KOSOVËS;
NR. EMRI I OPERATORIT DATA E LICENCES NR. I LICENCES SHERBIMET
1 ‘NPQ Posta e Kosovës SH.A’.
Dardania p.n.
10000, Prishtinë
15 maj 2006, ndryshuar
më 24.09.2012
207/L/12 Shërbime tjera postare, *
2 ‘Salbatring Int. Sh.p.k’
Sheshi Nëna Terezë 25/b
10000, Prishtinë
15 maj 2006 0315052006 Shërbime Ekspres,
Shërbime Korrier,
Import –Eksport,
3 ‘N.T.SH. KCC’
Rruga Garibaldi 1/6,
10000, Prishtinë
15 maj 2006 0415052006 Shërbime Korrier,
Shërbime Ekspres Global
4 ‘A.L. Dushi Sh.p.k.’
rr. UÇK-së nr. 105/1
10000, Prishtinë
15 maj 2006 0615052006 Ekspres Import –Eksport,
Shërbime Korrier,
5 ‘Korrier Ekspress - KOEX
Sh.p.k’
rr. Reshat Karjagdiu nr. 7
20000, Prizren
16.03.2009 02/160309 Shërbime Ekspres,
Shërbime Korrier,
6 ‘NTP Vlora Komerc;’
rr. Eqrem Çabej nr. 137/ 145
10000, Prishtinë
16.03.2009 01/160309 Shërbime Ekspres,
Shërbime Korrier,
7 ‘N.Sh.T. Express Delivery
Services’
rr. Perandori Dioklician Nr. 11
10000, Prishtinë
27.08.2010 01/270810 Shërbime Ekspres,
Shërbime Korrier,
8 ‘NPT Burimi’
rr. Hajdar Dushi nr 14,
10000 Prishtinë
16.01.2012 02/L/12 Shërbime Korrier
*Shënim: Shërbimet tjera postare jashtë zonës së shërbimeve universale dhe të rezervuar.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
74
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nga operatorët e evidentuar në regjistrin e licencave, NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’, si pasardhëse
ligjore pas ndarjes nga ‘Posta dhe Telekomi i Kosovës ShA’, (PTK) (Ref. Vendimi i QeK Nr. 16/53
datë; 21/12/2011, për themelimin e NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’), është Operator Publik Postar (OPP) i
vetëm i cili është i obliguar të ofroj të gjitha shërbimet universale dhe të rezervuara postare në tërë
territorin e vendit me kushte dhe kritere të përcaktuara sipas dispozitave ligjore dhe nënligjore.
Përveç këtyre shërbimeve NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’, mundë të ofrojë edhe shërbime tjera postare
- shërbime të biznesit të cilat janë jashtë zonës së shërbimeve universale.
Ndërsa operatorët privat ofrojnë kryesisht shërbime postare ekspres dhe korrier, nga të cilët tre
(3) operator postar janë të licencuar për të ofruar shërbime postare - postë vendore, vetëm brenda
territorit të Republikës së Kosovës ndërsa pesë (5) të tjerë përfshirë edhe NPQ ‘Postën e Kosovës
Sh.A’, ofrojnë shërbime postare edhe në trafikun ndërkombëtar. Operatorët privat që ofrojnë
shërbime në trafikun ndërkombëtar, operojnë si përfaqësuese të kompanive - operatorëve të
njohur në nivelin global (botëror) siç janë; DHL, UPS, FedEx, TNT etj.
Aktivitetet - shërbimet postare që realizohen nga operatorët e
licencuar postar dhe korrier
Operatori Publik Postar (tutje: OPP), respektivisht NPQ ’Posta e Kosovës Sh.A’, në bazë të nenit 14
pika 1) të Ligjit, ka për detyrë sigurimin, përmbushjen dhe realizimin e shërbimit universal dhe të
rezervuara postar në tërë territorin e Republikës së Kosovës. OPP, ofron game të gjerë të
shërbimeve tradicionale - bazë postare si: pranimin, përpunimin, bartjen dhe shpërndarjen -
dorëzimin e postës së letrave, pakove - kolipostën dhe shërbime të urdhërpagesave, pastaj
shërbimin e postës së shpejtë (EMS), shërbime të biznesit shitjes së produkteve postare si dhe
shërbime të caktuara financiare (KOSGIRO) pagesa të ndryshme, arkëtimi i faturave të telefonisë
mobile dhe telefonisë fikse etj.
NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’, ofron shërbimet postare në vijim;
o Shërbime universale postare;
Pranimi, përpunimi bartja dhe dorëzimi - shpërndarja e dërgesave me peshë deri dy
(2)kg, dhe Sekogramit deri shtatë (7) kg;
Pranimin, përpunimin bartjen dhe dorëzimi - shpërndarja e pakove - kolive me peshë deri
njëzet (20) kg;
Shërbime të urdhërpagesave, dhe
Shërbimet e veçanta për shërbimet e lartshënuara.
o Shërbime të rezervuara;
Pranimi, bartja dhe dorëzimi - shpërndarja e dërgesave të thjeshta me peshë deri në një
(1) kg; ndryshuar me ‘Vendimin Nr. 432 (Ref. Vendimi Nr. 432, Nr. Prot. 046/B/13, datë;
13/12/2013);
Pranimin, bartjen dhe dorëzimi - shpërndarja e dërgesave me procedurë gjyqësore,
administrative dhe kundërvajtëse;
Prodhimin, emetimin, vënien në qarkullim dhe heqjen nga qarkullimi të emisionit të
pullës postare;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
75
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Vendosjen e kutive postare, zbrazjen dhe mirëmbajtjen e tyre.
o Shërbime tjera;
Ofrimi i shërbimeve ekspres (EMS) trafiku i brendshëm (vendorë) dhe ndërkombëtare;
Ofrimi i shërbimit të Postës Hibride;
Ofrimi i shërbimit të Postës Direkte – shërbimi i shpërndarjes së reklamave etj.
Shërbime të transportit - logjistike;
Shitje të produkteve të ndryshme të Postës, Telekomit dhe Valës;
Ndërsa operatorët privat postar kryesisht ofrojnë shërbimet si në vijim;
Shërbime ekspres, dhe
Shërbime korrier, (derë më derë).
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
76
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Indikatorët matës të tregut të Shërbimeve Postare në Republikën e Kosovës
Për të siguruar të dhënat e nevojshme nga operatorët postar dhe ofruesit e shërbimeve postare,
Autoriteti sipas kërkesës së parashtruar nga Sektori i Shërbimeve Postare në përputhje me
dispozitat ligjore ka integruar obligimet dhe detyrimet për raportim periodik të të dhënave
statistikore të shërbimeve postare, në bazë të ‘Rregullores Nr. 11, për të dhënat statistikore
periodike të operatorëve të cilët ofrojnë shërbime telekomunikuese dhe postare’ (Ref. Nr. Prot.
048/B/11 datë; 13/09/2011), (tutje: Rregullorja).
Ashtu si paraparë me ‘Rregulloren Nr. 11, Autoriteti ka pranuar në baza të rregullta raportet
tremujore (TM) nga operatorët postar, për gjatë periudhës; 1 Janar – 31 Dhjetor 2013, dhe në bazë
të këtyre raporteve ka arritur të nxirret një pasqyrë e qartë e tregut të shërbimeve postare për vitin
2013.
Raportet me të dhënat përkatëse janë pranuar sipas ‘Pyetësorit’ i cili përmban elementet
themelore, lidhur me indikatorët kryesor të tregut të shërbimeve postare përkatësisht të dhënat e
paraqitur si në vijim;
o Indikatorët me të dhënat nga aktivitetet - shërbimet postare për gjatë vitit 2013;
o Indikatorët me të dhënat mbi të hyrat - ardhurat financiare të sektorit postar;
o Indikatorët me të dhënat për kualitetin - cilësinë e realizimit të shërbimeve postare;
o Indikatorët me të dhënat mbi numrin e të punësuarve në sektorin postar;
o Indikatorët me të dhënat mbi ankesat e shfrytëzuesve përdorues të shërbimeve postare;
o Indikatorët me të dhënat mbi infrastrukturën dhe rrjetin postare etj.
Në vazhdim të këtij dokument - raporti janë paraqitur dhe shpalosur informacionet indikatorët
kryesore me të dhënat krahasuese për realizimin e shërbimeve postare për vitin 2013 përkatësisht
krahasimet me vitin 2012, dhe të dhënat tjera të ndara në disa fusha ose segmente të paraqitura
dhe përmendura si më lartë.
Të dhënat statistikore mbi realizimin e shërbimeve postare, krahasimet dhe
volumi i dërgesave gjatë vitit 2013
Të dhënat dhe informacionet kryesore të cilat paraqesin gjendjen e sektorit postar në Republikën e
Kosovës, janë të artikuluar dhe paraqitur përmes indikatorëve - treguesve për të dhënat; volumin -
numrin e artikujve - dërgesave postare të pranuara, përpunuara, bartur – transportuar si dhe
dorëzuar - shpërndarë nga operatorët postar për gjatë vitit 2013, si dhe krahasimi i lëvizjes së
tregut në raport me vitin 2012, dhe ndarjen tregut në mes të OPP dhe operatorëve privat postar,
përkatësisht krahasimi sipas përqindjes (%) së volumit - numrit të artikujve – dërgesave postare,
llojit të dërgesave etj.
Në bazë të të dhënave të përpunuara rezulton se gjatë vitit 2013 kemi një rritje të numrit të
përgjithshëm të artikujve - dërgesave postare prej 1.52 %, përderisa ‘Posta Kosovës ShA’, ka një
rritje të theksuar prej 6.80 %, ndërsa operatorët privat kanë një rënie prej 13.74 %.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
77
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Ndërsa krahasuar me vitin 2012 në vitin 2013 kemi një rënie të të hyrave të përgjithshme në
Sektorin Postar, përderisa ‘Posta e Kosovës ShA’, ka pasur një rënie të lehtë prej 16.75 %, ndërsa
operatorët privat kanë një rritje prej 9.58 %.
Volumi i dërgesave postare për vitin 2013, krahasimi dhe ndarja e tregut
sipas volumit të dërgesave
Në vazhdim janë paraqitur dhe pasqyruar të dhënat; volumi, sasia e dërgesave postare i paraqitur
dhe shprehur në numër të dërgesave - copë, të ndarë dhe specifikuar sipas operatorëve postar
pjesëmarrës në tregun e shërbimeve postare për gjatë vitit 2013.
FIGURA 62. PASQYRA E VOLUMIT - NUMRIT TË ARTIKUJVE - DËRGESAVE POSTARE I NDARË SIPAS OPERATORËVE POSTAR PËR
VITIN 2013;
NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’ krahasuar me operatorët tjerë edhe gjatë vitit 2013, ka volumin -
numrin më të lartë të letër dërgesave postare, duke pasur parasysh faktin se ofron gamë shumë të
gjerë të shërbimeve postare, përfshirë këtu volumin e dërgesave për trafikun e brendshëm - posta
vendore dhe ndërkombëtar, ndërsa nga operatorët privat ‘Korrier Express - KOEX Sh.p.k’, që ka
volumin - numrin më të madh të dërgesave duke llogaritur këtu edhe dërgesat e Postës Direkte –
Reklamat.
Figurat në vazhdim pasqyrojnë të dhënat; volumin e dërgesave postare të shprehur në dërgesa -
copë, të ndarë dhe specifikuar në mes të OPP NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’ dhe operatorëve privat
postar, përkatësisht ndarjen e tregut të shërbimeve postare sipas % së volumit të dërgesave
postare dhe lëvizjet për gjatë viteve 2012 - 2013.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
78
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 63. PASQYRA E TREGUT SIPAS VOLUMIT – NUMRIT TË ARTIKUJVE - DËRGESAVE , KRAHASIMI NË MES TË OPP DHE
OPERATORËVE PRIVAT PËR GJATË VITEVE 2012 – 2013;
Numri i letër dërgesave të cilat janë pranuar, përpunuar, bartur - transportuar dhe dorëzuar
përkatësisht shpërndarë në trafikun e brendshëm dhe atë ndërkombëtar për vitin 2013 në total kap
shifrën prej; 5,565,880 dërgesa - copë, krahasuar me vitin 2012, që kishte rreth; 5,482,590 dërgesa
– copë, pra kemi një rritje të volumit të dërgesave në vlerën prej 1.52 %.
FIGURA 64. PASQYRA E TREGUT SIPAS VOLU MIT - NUMRIT TË DËRGESAVE , KRAHASIMI SIPAS %, NË MES TË OPP DHE
OPERATORËVE PRIVAT PËR VITET 2012 – 2013;
Nga figurat e paraqitura më lartë, vërehet një rritje e përgjithshme e volumit të dërgesave postare
në sasi, për derisa NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’, gjatë vitit 2012 ka patur një mbulueshmëri të tregut
të shërbimeve postare prej rreth 74.30 %, në raport me operatorët privat të cilët kanë patur një
mbulueshmëri prej 25.70 %, gjat vitit 2013, ka arrritur të rrisë dominimin në treg dhe ka një
mbulueshmëri prej 78,16 %, në raport me operatorët privat që kanë një rënie në mbulueshmëri
21.84 %. Nga ky krahasim vërehet se gjatë vitit 2013, NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’ ka një rrtije të
tregut për 3.86 %, në raport me operatorët privat.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
79
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 65. LËVIZJA GRAFIKE E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE , SIPAS VOLUMIT TË DËRGESAVE NË MES TË OPP DHE
OPERATORËVE PRIVAT , KRAHASIMI PËR VITET 2012 – 2013;
FIGURA 66. LËVIZJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE SIPAS % SË VOLUMIT TË DËRGES AVE TË OPP NË RAPORT ME
OPERATORËT PRIVAT , KRAHASIMI PËR VITET 2012 – 2013;
Nga figura më lartë vëreht se NPQ ‘Posta e Kosovës’, për gjat vitit 2013, në total ka një rritje prej
6.80 %, të volumit të përgjithshëm të dërgesave postare krahasuar me vitin 2012, ndërsa
operatorët privat për gjatë vitit 2013, kan pasur një rënie të theksuar prej 13.74 % të volumit të
përgjithshëm të dërgesave postare krahasuar me vitin 2012.
Në figurat më në vijim janë paraqitur të dhënat krahasimore dhe ndarja e tregut të shërbimeve
postare sipas operatorëve postar dhe lëvizja – krahasimi i mbulueshmërisë së tregut sipas % së
dominimit në treg, për - gjatë viteve 2012 - 2013.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
80
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 67. PARAQITJA GRAFIKE E NDARJES SË TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE , SIPAS % SË VOLUMIT TË
DËRGESAVE POSTARE DHE OPERATORËVE POSTAR , KRAHASIMI PËR VITET 2012 – 2013;
Nga krahasimet si të paraqitura më lartë dhe krahasimeve për gjatë viteve 2012 - 2013, rezulton se
gjatë vitit 2012, janë pranuar, përpunuar, bartur dhe shpërndarë përkatësisht dorëzuar për kokë
banori mesatarisht rreth; 3.08 artikuj - dërgesa, ndërsa për gjatë vitit 2013, janë pranuar,
përpunuar, bartur dhe shpërndarë përkatësisht dorëzuar rreth; 3.09 artikuj - dërgesa për kokë
banori, (Burimi: Vlerësimi Popullsia e Kosovës 2012, banorë: 1,798,645, http://ask.rks-gov.net/) që
nënkupton se krahasuar me vitin paraprak në vitin 2013 kemi një rritje të vogël që ende është
shumë larg nga mesatarja dhe niveli që është në vendet e Bashkimit Evropian.
Volumi i dërgesave postare gjatë vitit 2013 dhe krahasimi me vitin
2012 NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’
NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’, në bazë të krahasimeve të paraqitura më lartë edhe më tutje
konsiderohet dhe mbetet lidere në tregun e shërbimeve postare përkatësisht në ofrimin e
shërbimeve postare në Republikën e Kosovës me volumin - numrin më të lartë të dërgesave –
artikujve postar.
NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’, si operator me fuqi të theksuar në treg ka volumin më të madh të letër
dërgesave të thjeshta me rreth 4,350,280 artikuj - dërgesa postare nga të cilat 1,102,787 dërgesa
postare janë dërgesa të thjeshta, ndërsa dërgesa me shërbime të porositura (R), janë rreth
1,613,529 dërgesa – copë si dhe dërgesa tjera rreth 1,633,964 artikuj - dërgesa. Ndërsa operatorët
privat kanë pasur rreth 1,215,600 artikuj - dërgesa postare për gjatë vitit 2013.
Në vazhdim janë pasqyruar të dhënat mbi volumin e dërgesave të shprehur në copë dhe të ndarë
sipas % dhe llojit të dërgesës për trafikun e brendshëm - postën vendore dhe ndërkombëtar,
pranuar dhe shpërndarë nga NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’, dhe ‘Operatorët Privat‘, për periudhën
kohore nga TM1 - TM4 2013, si dhe krahasimet me periudhën e njëjtë të vitit 2012.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
81
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Volumi i dërgesave të thjeshta për vitin 2013 dhe krahasimi me vitin
2012
Figurat në vazhdim pasqyrojnë të dhënat; volumin e letër dërgesave të thjeshta postare të paraqitur
ose shprehur në numër të dërgesave - copë dhe të ndarë sipas % dhe llojit të dërgesës për trafikun
e brendshëm - postën vendore dhe ndërkombëtar, përkatësisht pranuar dhe shpërndarë nga NPQ
‘Posta e Kosovës Sh.A’, për periudhën TM1 - TM4 të vitit 2013 dhe krahasimi me vitin 2012.
FIGURA 68. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË THJESHTA , PRANUAR - SHPËRNDARË , NË TRAFIKUN
VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ PERIUDHA TM1 - TM4 2013;
FIGURA 69. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË THJESHTA PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN
VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’, KRAHASIMI PËR GJATË VITEVE 2012 - 2013;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
82
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 70. LËVIZJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË THJESHTA, PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN
VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ KRAHASIMI PËR GJATË VITEVE 2012 - 2013;
FIGURA 71. PARAQITJA GRAFIKE KRAHASIMI I VOLUMIT TË DËRGESAVE TË THJESHTA PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS
%, NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ KRAHASIMI VITET 2012 - 2013;
Nga figurat më lartë vërehet se NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’ për gjat vitit 2013, nga numri i
përgjithshëm i dërgesave rreth 76.28 %, janë dërgesa të thjeshta të destinuara përkatësisht të
pranuara dhe shpërndara në trafikun e brendshëm - posta vendore, për deri sa në vitin 2012 që ka
pasur rreth 71.40 %. Ndërsa volumi i përgjithshëm i dërgesave që janë pranuar - shpërndarë
përkatësisht dërguar për nga trafiku ndërkombëtar në vitin 2013 është rreth 23.72 %, për deri sa
gjatë vitit 2012 ka pasur rreth 28.6%, që është një rritje prej 4.88 %, trafikut të brendshëm në
raport me trafikun ndërkombëtar.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
83
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 72. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË THJESHTA PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS %, NË
TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ PERIUDHA TM1 - TM4 2012;
Nga krahasimi me vitin 2012 vërehet se NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’ për gjat vitit 2013, në total ka
pasur një lëvizje përkatësisht rritje prej 37.92% të volumit të dërgesave të thjeshta në trafikun
e brendshëm - posta vendore, përkatësisht rënie apo ulje prej 1.47 %, trafiku në ardhje,
përkatësisht 1.32 %, trafiku në shkuarje i dërgesave të thjeshta të pranuara përkatësisht dërguara
për nga trafiku ndërkombëtar.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
84
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Volumi i dërgesave të regjistruara gjatë vitit 2013 dhe krahasimi me
vitin 2012
Figurat në vazhdim pasqyrojnë të dhënat: volumin e letër dërgesave të regjistruara postare të
paraqitur dhe shprehur në numër dërgesa - copë dhe të ndarë sipas llojit të dërgesës dhe %, për
trafikun e brendshëm - posta vendore dhe trafikun ndërkombëtar, pranuar dhe shpërndarë nga
NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’, për gjatë periudhës TM1 - TM4 të vitit 2013, përkatësisht krahasimi me
periudhën e njëjtë të vitit 2012.
FIGURA 73. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUARA PRANUAR - SHPËRNDARË , NË
TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ PERIUDHA TM1 - TM4 2013;
FIGURA 74. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUARA SIPAS LLOJIT PRANUAR -
SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ KRAHASIMI PËR VITET
2012 - 2013;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
85
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 75. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUARA SIPAS LLOJIT PRANUAR -
SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’, KRAHASIMI PËR VITET
2012 - 2013;
FIGURA 76. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUAR PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS %, NË
TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’, KRAHASIMI PËR VITET 2012 - 2013;
Nga krahasimi i vitit 2012 me vitin2013, atëherë vërejmë se në vitin 2013 kemi një rritje të volumit
të dërgesave të regjistruara për trafikun e brendshëm - posta vendore në vlerën prej 32.52 %,
ndërsa gjithashtu një rritje prej 20.84 %, trafiku në ardhje përkatësisht 16.30 %, trafiku në
shkuarje i volumit numrit të dërgesave të regjistruara të pranuara dhe shpërndarë nga trafiku
ndërkombëtar.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
86
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 77. LËVIZJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUARA SIPAS LLOJIT PRANUAR - SHPËRNDARË
NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ KRAHASIMI PËR VITET 2012 - 2013;
FIGURA 78. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE TË REGJISTRUAR PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS %, NË
TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’, KRAHASIMI PËR VITET 2012 - 2013;
Nga figurat më lartë vërehet se gjatë vitit 2013 rreth 92.85 % e numrit të përgjithshëm të
dërgesave të regjistruara janë dërgesa të pranuara dhe shpërndara në trafikun e brendshëm - posta
vendore, që krahasuar me vitin 2012 ka një rritje prej 1.40 %, duke prirë - udhëhequr me numrin -
sasinë më të madhe të dërgesave të porositura ‘Rekomande’ (R), dhe ato me ‘Lajmërim Marrje’,
ndërsa rreth 7.15 % e volumit të përgjithshëm të dërgesave janë pranuar dhe shpërndarë për dhe
nga trafiku ndërkombëtar, trafiku në ardhje dhe shkuarje që krahasuar me vitin 2012 ka një ulje
prej 1.40 %.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
87
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Volumi i Pako – Kolive gjatë vitin 2013 dhe krahasimi me vitin 2012
Figurat në vazhdim pasqyrojnë të dhënat; volumin – sasinë e pako - kolive postare të paraqitur dhe
shprehur në numër - copë dhe të ndarë sipas %, për trafikun e brendshëm - posta vendore dhe
ndërkombëtare, pranuar dhe shpërndarë nga NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’, për periudhën TM1 - TM4
2013 dhe krahasimi me periudhën e njëjtë të vitit 2012.
FIGURA 79. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT PËR PAKO – KOLI, PRANUAR - SHPËRNDARË, NË TRAFIKUN VENDOR DHE
NDËRKOMBËTAR NGA ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ PERIUDHA KOHORE TM1 - TM4 2013;
FIGURA 80. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT PËR PAKO - KOLI PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE
NDËRKOMBËTARE NGA ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ , KRAHASIMI PERIUDHA TM1-TM4 2012 – 2013;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
88
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 81. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT PËR PAKO – KOLI, PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS %, NË TRAFIKUN
VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE NGA ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ , KRAHASIMI NDRYSHIMI NGA 2012 - 2013;
Nëse e krahasojmë vitin 2012 me vitin 2013, atëherë vërejmë se në vitin 2013 kemi një rritje të
volumit të pakove – kolive, që kanë pasur për destinim trafikun e brendshëm - posta vendore dhe
atë në vlerën prej 65.89 %, ndërsa gjithashtu një rënie prej 2.76 %, trafiku në ardhje, përkatësisht
6.60 %, trafiku në shkuarje i volumit - numrit të pakove - kolive të pranuara dhe shpërndarë për
nga trafiku ndërkombëtar.
FIGURA 82. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT PËR PAKO – KOLI, PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS %, NË TRAFIKUN
VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘POSTA E KOSOVËS SH.A’ KRAHASIMI PËR VITET 2012 - 2013;
Nga figurat më lartë vërehet se gjatë vitit 2013 volumi më i madh i pakove – kolive janë pranuar nga
trafiku ndërkombëtarë në total rreth; 81.83 %, dhe atë; 73.89 % e volumit të pakove - kolive janë
pranuar nga trafiku ndërkombëtar - trafiku në ardhje për tu dorëzuar dhe shpërndarë, dhe rreth;
7.94 % e volumit të pakove - kolive janë pranuar dhe kanë pasur për destinim trafikun
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
89
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
ndërkombëtar - trafiku në shkuarje. Krahasuar me vitin 2012, kemi një rritje prej; 11.33 % të
volumit të pako – kolive në trafikun e brendshëm, ndërsa në trafikun ndërkombëtar kemi një ulje
prej; 9.93 %, trafiku në ardhje dhe rreth; 1.4 %, trafiku në shkuarje të volumit të përgjithshëm të
pakove - kolive, në trafiku ndërkombëtar.
Në trafikun e brendshëm - posta vendore gjatë vitit 2013 nga totali i numrit të pakove-kolive ka
pasur rreth 18.17 % të cilat janë pranuar dhe shpërndarë në trafikun e brendshëm, që krahasuar
me vitin 2012 që ka pasur rreth 6.84 % të pakove-kolive, kemi një rritje prej 11.69 %. Nga kjo
shihet se volumi i pakove - kolive në tregun e brendshëm ka tendencë të rritjes dhe është rritur
dukshëm krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit paraprak.
Volumi i dërgesave postare gjatë vitit 2013, dhe krahasimi me vitin
2012 ‘Operatorët Privat’
Figurat në vazhdim pasqyrojnë të dhënat; volumin – sasinë e dërgesave postare të paraqitur dhe
shprehur në numër - copë, dhe të ndarë sipas % dhe llojit të dërgesës për trafikun e brendshëm -
posta vendore dhe ndërkombëtar të pranuara dhe shpërndara nga ‘Operatorëve Privat’ postar, për
periudhën TM1 - TM4 2013 dhe krahasimet me periudhën e njëjtë të vitit 2012.
FIGURA 83. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE, PRANUAR - SHPËRNDARË, TRAFIKUN VENDOR
DHE NDËRKOMBËTARE ‘OPERATORËT PRIVAT’ PERIUDHA TM1 - TM4 2013;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
90
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 84. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE SIPAS % OPERATORIT , PRANUAR -
SHPËRNDARË NË TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘OPERATORËT PRIVAT’ PERIUDHA TM1 - TM4 2013;
Nga figurat më lartë vërehet se operatori privat postar ‘Korrier Express - KOEX Sh.p.k’. i cili ofron
shërbime korrier dhe ekspres vendore, prinë me 77.00 %, të volumit të përgjithshëm të dërgesave -
artikujve të pranuar dhe shpërndarë, në krahasim me operatorët tjerë privat postar, kjo si pasoj e
numrit të madh të dërgesave të Postës Direkte – Reklamat me gjithsej rreth; 936,029 artikuj
dërgesa - copë, të pranuara dhe shpërndara gjatë vitit 2013. Krahasuar me periudhën e njëjtë të
vitit 2012, ‘Operatorët Privat’ postar kanë një rënie prej 13.74 %.
FIGURA 85. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE, PRANUAR - SHPËRNDARË NË TRAFIKUN
VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE ‘OPERATORËT PRIVAT’ KRAHASIMI 2012 - 2013;
Nga figurat më lartë vërehet se gjatë vitit 2012, numri më i madh i dërgesave rreth 96.24 % janë
pranuar dhe shpërndarë në trafikun e brendshëm - posta vendore, ndërsa rreth 3.76 % të numrit të
përgjithshëm të dërgesave janë pranuar nga trafiku ndërkombëtar ose kanë pasur për destinim
trafikun ndërkombëtar.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
91
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Gjithashtu edhe gjatë vitit 2013, numri më i madh i dërgesave rreth 95.15 % janë pranuar dhe
shpërndarë në trafikun e brendshëm - posta vendore, ndërsa rreth 4.81 %, kanë qenë dërgesa për
dhe nga trafiku ndërkombëtar. Pra gjatë vitit 2013 vërehet një rritje prej 1.05 % e dërgesave për
dhe nga trafiku ndërkombëtar krahasuar me vitin 2012.
Figurat në vazhdim pasqyrojnë të dhënat; volumi i dërgesave postare të ndarë dhe shprehur në
numër - copë dhe ndarë sipas %, dhe llojit të dërgesës për trafikun e brendshëm - posta vendore
dhe ndërkombëtar, pranuar dhe shpërndarë nga ‘Operatorët Privat’ postar periudha TM1 - TM4
2013.
FIGURA 86. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE, PRANUAR/SHPËRNDARË SIPAS LLOJIT TË
DËRGESËS TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE “OPERATORËT PRIVAT” PERIUDHA TM1 - TM4 2013;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
92
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 87. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE, PRANUAR - SHPËRNDARË SIPAS
DESTINACIONIT TË DËRGESËS PËR TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTARE “OPERATORËT PRIVAT”, LËVIZJET PËR
VITIN 2013;
FIGURA 88. PARAQITJA GRAFIKE E VOLUMIT TË DËRGESAVE POSTARE , PRANUAR-SHPËRNDARË SIPAS % DHE LLOJIT
TË DËRGESËS PËR TRAFIKUN VENDOR DHE NDËRKOMBËTAR ‘OPERATORËT PRIVAT’ PERIUDHA TM1- TM4 2012
DHE 2013;
Sipas të dhënave të raportuara rezulton se nga numri i përgjithshëm i volumit të dërgesave, numri
më i madh i dërgesave janë dërgesa të Postës Direkte – Reklama që janë rreth 73.64 %, dhe
krahasuar me vitin 2012 që kishte rreth 78. 38 %, ka një ulje prej 5.74 %, ndërsa pjesa tjetër e
dërgesave postare rreth 26.36 %, janë dërgesa të korrespondencës (dokumente dhe jo
dokumente), përkatësisht pako - koli, që krahasuar me vitin paraprak 2012, që kishte rreth 21,65
%, ka një rritje prej 4,74%.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
93
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Të dhënat mbi të hyrat - ardhurat në Sektorin Postar për vitin 2013
Në respektim të dispozitave të Ligjit Nr. 03/L-173, për Shërbime Postare, Udhëzimit Administrativ
Nr. 05/2012 për licencim të operatorëve postar, dhe ‘Vendimit Nr. 80 për ‘Miratimin e tarifave për
licencim të operatorëve postar dhe vendosja e tarifës së rregullt vjetore (One-off-fee) për
operatorët e Shërbimeve Postare’ (Ref. Nr. Prot. 21/B/11, datë; 18/04/2011), operatorët postar
kanë paraqitur - raportuar pranë Autoritetit, ‘Pasqyrat Financiare për vitin 2013’, të vërtetuara dhe
‘Certifikuara - Audituara’ nga personi përgjegjës - Auditor.
Sipas të dhënave zyrtare të raportuara nga operatorët postar, Autoriteti llogaritë të hyrat e
gjithmbarshme në sektorin e shërbimeve postare për vitin 2013, në vlerë prej 4.103.988,12 €.
Krahasuar me të dhënat zyrtare të raportuara për vitin 2012 (Ref. ‘Raporti i ARKEP-it, për vitin 2013,
dërguar Kuvendit të Republikës së Kosovës’), totali i të hyrave të operatorëve postar për vitin 2012
ishin; 4.492.736,44 €.
Nga kjo shihet se sektori i shërbimit postar në vitin 2013, ka pësuar një ulje të lehtë të të hyrave
të përgjithshme nga shërbimet postare, dhe atë në vlerën rreth 8.65 %.
Në vazhdim janë pasqyruar të dhënat krahasimore të të hyrave të ndara sipas operatorëve postar
veç e veç, dhe ndarjes së tregut sipas % së pjesëmarrjes në treg të operatorëve postar, ndarjen e
tregut sipas % të të hyrave të ndara nga OPP ‘Posta e Kosovës ShA’ dhe operatorëve privat postar.
FIGURA 89. PASQYRA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE, KRAHASIMI SIPAS TË HYRAVE TË RAPORTUARA NGA
OPERATORËT POSTAR PËR GJATË VITEVE 2011 – 2012 - 2013;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
94
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 90. LËVIZJET E TË HYRAVE TË TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE SHPREHUR SIPAS %, KRAHASIMI PËR
GJATË VITEVE 2011 – 2013;
FIGURA 91. LËVIZJA E TË HYRAVE TË TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE , KRAHASIMI ‘POSTA E KOSOVËS SHA’ NË
RAPORT ME OPERATORËT PRIVAT POSTAR , PËR GJATË VITEVE 2011 – 2013;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
95
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 92. PASQYRA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE NDARË SIPAS % TË HYRAVE DHE OPERATORËVE POSTAR,
KRAHASIMI PËR GJATË VITEVE 2011 – 2013;
FIGURA 93. PASQYRA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE KRAHASUAR DHE NDARË SIPAS TË HYRAVE DHE
OPERATORËVE POSTAR, PËR VITIN 2013;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
96
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 94. PASQYRA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE NDARË SIPAS % TË HYRAVE TË OPERATORËVE TË
RAPORTUARA NGA OPERATORËT POSTAR PËR VITIN 2013;
FIGURA 95. PASQYRA E TREGUT TË SHËRBIMEVE POSTARE NDARË NË % SIPAS TË HYRAVE TË OPERATORËVE POSTAR
PËR GJATË VITEVE 2012 – 2013;
Në vitin 2013, NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’ në raport me operatorët privat, ka realizuar ose mbulon
rreth 63.13 %, të tregut të përgjithshëm të të hyrave të sektorit të shërbimeve postar, ndërsa gjat
vitit 2012, NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’ në raport me operatorët privat ka realizuar ose mbulon rreth
69.26 %, të tregut të përgjithshëm të të hyrave të sektorit të shërbimeve postare. Nga kjo vërehet
se NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’ ka një ulje të lehtë prej 6.13 %, të të hyrave të përgjithshme në
Sektorin e Shërbimeve Postare, në raport me vitin paraprak dhe në krahasuar me operatorët privat
postar.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
97
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 96. KRAHASIMI DHE LËVIZJET E TË HYRAVE TË NPQ ‘POSTA E KOSOVËS SHA’ GJATË VITEVE 2010 – 2013;
Nga të dhënat më lartë vërehet se NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’, bazuar në lëvizjet dhe krahasimet e
të hyrave për gjatë viteve 2010 deri 2013, ka shënuar një rritje në kontinuitet prej 19.91 %. Nga
viti 2012 në vitin 2013 ka pasur një rënie prej 16.75 %, ndërsa krahasuar me periudhën e njëjtë të
vitit 2010 dhe 2011 kishte një rënie prej 1.69 %. Ndërsa rritje më të lartë ka pasur nga viti 2012
prej 34.44 %, kjo tregon se NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’, ka referenca të qarta se vitet në vijim do të
ketë rritje graduale të të hyrave nga ofrimi i shërbimeve postare.
Të dhënat e kualitetit - cilësisë dhe standardet e realizimit të shërbimit
postar
Cilësia dhe standardet e realizimit të shërbimeve është një ndër elementet kryesore për të matur
cilësinë e realizimit të shërbimeve postare. Kriteret ndërmjet komuniteteve në BE, janë të
përcaktuara sipas Direktivës 97/67 EC, Article 16. Ndërsa kriteret për cilësinë e standardeve të
kualitetit të realizimit të shërbimeve postare brenda shteteve - posta vendore, vendosen nga vetë
shtetet anëtare përkatësisht organet përkatëse që rregullojnë sektorin e shërbimeve postare.
Në mungesë të të dhënave të sakta dhe duke pasur parasysh faktin se operatorët privat ofrojnë
shërbime ekspres dhe korrier, dhe se dorëzimin dhe shpërndarjen e bëjnë sipas afateve të parapara
për postën ekspres të shpërndarjes, në këtë raport kemi bërë paraqitjen e të dhënave vetëm për
NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’ e cila ka ofruar të dhënat për afatet dhe kohën e shpërndarjes së
dërgesave postare.
Figurat në vazhdim pasqyrojnë të dhënat mbi; cilësinë dhe kualitetin e shpërndarjes - dorëzimit të
dërgesave postare, përkatësisht numrin e dërgesave postare të shpërndara - dorëzuara sipas ditëve
(D - dita e pranimit, n - ditët brenda të cilave është dorëzuar dërgesa), brenda Regjionit dhe në
Regjionet tjera, nga ‘Posta e Kosovës Sh.A’, për periudhën TM1 - TM4 2013.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
98
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
TABELA 15. PASQYRA E DORËZIMIT – SHPËRNDARJES SË DËRGESAVE NGA ‘POSTA E KOSOVËS SHA’ SIPAS % DHE DITËVE TË
DORËZIMIT GJATË VITIT 2013;
FIGURA 97. PASQYRA E CILËSISË SË REALIZIMIT TË SHËRBIMEVE POSTARE DHE NUMRI I DËRGESAVE TË PRANUARA
– SHPËRNDARA BRENDA VENDIT ‘POSTA E KOSOVËS SHA’, PËR PERIUDHËN TM1 - TM4 2013;
‘POSTA E KOSOVËS SHA’ D + 1 D + 2 D + 3 D + 4 D < 4
Brenda Regjioni, qytet – qytet 1.298.609 237.082 162.181 143.669 25.476
% dorëzuar nga nr. i përgjithshëm 69.56% 12.70% 8.69% 7.70% 1.36%
% dorëzuar nga nr. i përgjithshëm 69.56% 82.25% 90.94% 98.64% 100%
Regjione tjera, Qytete -Regjione 442.311 324.515 98.258 39.309 16.474
% dorëzuar nga nr. i përgjithshëm 48.03% 25.70% 10.67% 4.27% 1.79%
% dorëzuar nga nr. i përgjithshëm 48.03% 83.27% 93.94% 98.21% 100%
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
99
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Grafiku në vazhdim pasqyron të dhënat; për shpërndarjen - dorëzimin e dërgesave postare sipas %,
dhe ditëve të shpërndarjes - dorëzimit brenda Regjionit dhe në Regjionet tjera nga NPQ ‘Posta e
Kosovës Sh.A’, për periudhën TM1 - TM4 të vitit 2012.
FIGURA 98. PASQYRA E KUALITETIT TË REALIZIMIT TË SHËRBIMEVE POSTARE DHE NUMRI I DËRGESAVE TË
PRANUARA – SHPËRNDARA SIPAS %, BRENDA VENDIT PËR PERIUDHËN TM1 - TM4 2013.
Personeli punonjës i angazh uar në Sektorin Postar gjatë vitit 2013
Për të qenë në nivelin e duhur dhe të avancuar të zhvillimit të sektori postar, është e nevojshme të
kemi të angazhuara resurse të mjaftueshme të burimeve njerëzore, që nënkupton numër të
mjaftueshëm të stafit profesional, dhe stafit përkrahës. stafit. Niveli i profesionalizmit të stafit
punonjës përmes trajnimeve duhet të rezultojë me ngritjen e cilësisë së realizimit të shërbimeve
postare dhe operimin efikas në sektorin postar.
Për të arritur një nivel të tillë duhet orientuar në trajnimet në fushat e specifikuara si më poshtë;
o analiza dhe monitorim të tregut të shërbimeve postar;
o studim të vlerësimi të shkalles së përmbushjes së kërkesave të shfrytëzuesve -
konsumatorëve;
o analiza të cilësisë dhe standardeve të realizimi të shërbimeve postare;
o investime në teknologjitë e reja të informacionit, sistemin e automatizimit të sporteleve dhe
përpunimit të dërgesave postare;
o njohjen e legjislacionit ndërkombëtar në lidhje me globalizimin e shërbimeve, etj.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
100
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Grafikët në vazhdim pasqyrojnë të dhënat; mbi numrin e të punësuarve në sektorin postar, numrin
e personelit i cili është kyçur (involvuar) drejtpërsëdrejti ose tërthorazi në ofrimin dhe realizimin e
shërbimeve postare, pasqyruar sipas numrit dhe %, ndarë sipas operatorëve postar për gjatë vitit
2013, dhe krahasimi lëvizjet për gjatë viteve 2012 - 2013.
FIGURA 99. NUMRI I TË PUNËTORËVE NË SEKTORIN POSTAR, I NDARË SIPAS OPERATORËVE DHE KRAHASIMI GJATË
VITEVE 2012 - 2013;
FIGURA 100 : PARAQITJA GRAFIKE E NUMRIT TË PUNËTORËVE NË SEKTORIN POSTAR I NDARË SIPAS % PËR VITIN
2013;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
101
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Ashtu siç vërehet më lartë, NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’, ka numrin më të madh të të punësuarve me
rreth 936 në vitin 2012, përkatësisht 946 të punësuar gjatë vitit 2013, që paraqet 90.35 % të
numrit të përgjithshëm të të punësuarve në sektorin e shërbimit postar, ndërsa në operatorët
privat kanë pas të punësuar 77 në vitin 2012 përkatësisht 101 të punësuar gjatë vitit 2013, që
nënkupton rreth 9.65 %, të numrit të përgjithshëm të të punësuarve në sektorin postar.
FIGURA 101. PARAQITJA GRAFIKE E NUMRIT TË PUNËTORËVE NË SEKTORIN POSTAR KRAHASIMI PËR VITET 2012 -
2013;
Krahasuar me vitin 2012, në vitin 2013, kemi një rritje prej 3.97 % të të punësuarve në sektorin e
shërbimeve postare dhe të ndarë në sektorin publik rritje prej 1.1% gjersa sektori privat rritje prej
31.2%.
Ankesat e shfrytëzuesve - konsumatorëve të shërbimeve postare
Operatorët e shërbimeve postare, janë të obliguar që të trajtojnë - shqyrtojnë çdo ankesë të
shfrytëzuesve - konsumatorëve lidhur me realizimin e shërbimeve postar brenda afateve kohore të
parapar me dispozitat ligjore. Sipas të dhënave të pranuara nga operatorët postar pranë Autoritetit,
mbi ankesat e shfrytëzuesve - konsumatorëve, janë të paraqitura në figurat në vijim.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
102
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
FIGURA 102. NUMRI I ANKESAVE TË SHFRYTËZUESVE - KONSUMATORËVE , TË RAPORTUARA NGA NPQ ‘POSTA E
KOSOVËS SHA’ PËR VITIN 2013;
FIGURA 103. KRAHASIMI I NUMRIT TË ANKESAVE TË SHFRYTËZUESVE - KONSUMATORËVE, TË RAPORTUARA NGA
NPQ ‘POSTA E KOSOVËS SHA’ PËR VITET 2012 - 2013;
NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’ ka raportuar se gjat vitit 2012 ka trajtuar - shqyrtuar rreth 253 ankesa,
nga të cilat janë zgjidhur 236 ndërsa të pazgjidhura janë rreth 136 ankesa të shfytëzuesve -
konsumatorëve. Gjatë vitit 2013 ‘Posta e Kosovës ShA’, ka pranuar rreth 690 ankesa, nga të cilat
651 janë zgjidhur, ndërsa numri i ankesave të cilat janë ende në procedurën e trajtimitdhe janë
bartur për vitin vijues numri i të cilave është 282 ankesa. Gjithsesi se në këtë janë llogaritur edhe
ankesat të cilat janë bartur nga viti paraprak gjithësejt; 136 ankesa të cilat janë në procesin e
trajtimit - zgjidhjes.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
103
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nga ankesat e zgjidhura; gjithsejt 651 deri në fund të vitit 2013, shfrytëzuesit - konsumatorët e
shërbimeve postare janë kompensuar në vlerën - shumën 2.247,00 €, e që krahasuar me vitin
2012, shuma e kompensuar ishte 4.324,00 €.
Operatorët privat nuk kanë të raportuar ndonjë ankesë të regjistruar dhe/apo trajtuar nga
shfrytëzuesit - konsumatorët e shërbimeve postare për vitin 2013, që rezulton dhe provohet edhe
nga raportet zyrtare të dorëzuara pranë Autoritetit.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
104
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Të dhënat mbi Infrastrukturën dhe rrjetin e ofrimit të shërbimit postar
Infrastruktura dhe rrjeti postar është i një rëndësi të veçantë në funksionimin e sektorit të
shërbimeve postare, dhe ofrimit sa më cilësor të shërbimeve postare, prandaj nevoja e për krijimin
e një infrastrukture sa më të mirë dhe moderne është më se e nevojshme për të krijuar një sistem sa
më efikas të funksionimit të sektorit postar.
NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’, aktivitetin e saj postar e zhvillon duke u mbështetur ne infrastrukturën
dhe rrjetin e saj postar në 156 zyra - pika postare, të organizuara në 7 regjione nga te cilat 99 pika -
zyra gjenden ne vende urbane - qytete, ndërsa 57 në vende rurale - fshatra, me gjithsejtë 341
sportele, prej tyre 312 të automatizuar dhe 29 të pa automatizuar dhe 525 kuti postare të
vendosura në hyrje të zyrave - pikave postare dhe vende të ndryshme publike (Ref. Raporti TM4
2013). Në kuadër të rrjetit të saj, funksionon e dhe ‘Qendra Transite Postare’ (QTP) e cila bënë
përpunimin, sortimin dhe bartjen - transportin (shkëmbimin) e dërgesave postare për trafikun e
brendshëm - posta vendore dhe trafikun ndërkombëtar.
Figurat në vazhdim paraqesin të dhënat; infrastrukturën dhe rrjetin e operatorëve postar, numrin
e zyrave - pikave postare, numrin e sporteleve dhe numrin e automjeteve të angazhuara në sektorin
postar.
FIGURA 104. PARAQITJA GRAFIKE E INFRASTRUKTURËS DHE RRJETIT POSTAR TË NDARË SIPAS OPERATORËVE
POSTAR PËR VITIN 2013;
FIGURA 105. PARAQITJA GRAFIKE E INFRASTRUKTURËS DHE RRJETIT POSTAR TË NDARË SIPAS OPP DHE
OPERATORËVE PRIVAT POSTAR PËR VITIN 2013.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
105
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Infrastruktura e zyrave - pikave postare dhe shtrirja gjeografike e tyre përmbushin kërkesat e
nevojshme për ofrimin e shërbimeve universale dhe të rezervuara marrë parasysh faktin se NPQ
‘Posta e Kosovës Sh.A’, kishte një infrastrukturë mjaft të vogël dhe fillimisht operonte me rreth 119
zyra - pika postare, ndërsa tani ka rreth 156 sosh me tendencë të rritjes së numrit të zyrave - pikave
postare, që përbënë një avantazh konkurrues në ofrimin e shërbimeve postare në raport me
operatorët privat postar.
Operatorët privat postar aktivitetin dhe veprimtarin e tyre postare e kanë të shtrirë kryesisht në
kryeqendër në Prishtinë, dhe kanë numër më të vogël të zyrave - pikave, ndërsa disa prej tyre
aktivitetin e tyre e zhvillojnë edhe në disa nga qytetet kryesore të vendit përmes agjentëve të tyre
postar të cilët janë të njohur për Autoritetin.
Tarifat - Çmimet për Ofrimin e Shërbimeve Postare
Tarifat - çmimet e shërbimeve postare duhet të jenë në përputhje me dispozitat e Ligjit (Ref. neni 33
i Ligjit) dhe aktet tjera nënligjore, si dhe nenin 12 të Kapitullit të V të Direktivës 97/67/EC, i
ndryshuar me pikën 2, të Direktivës 2002/39/EC, e cila udhëzon që: ‘Shtetet Anëtare duhet të
ndërmarrin hapa për të siguruar që tarifat për secilin nga shërbimet që janë pjesë e shërbimit
universal të jenë në përputhje me parimet e mëposhtme’;
o tarifat - çmimet duhet të jenë të përballueshme dhe duhet t’iu ofrohet qasje të gjithë
shfrytëzuesve - konsumatorëve të shërbimeve postare;
o tarifat - çmimet duhet të jenë përshtatur shpenzimeve (kostos) operative, dhe Shtetet
Anëtare mund të vendosin që tarifat unike të aplikohet në tërë territorin e tyre nacional;
o aplikimi i tarifave unike nuk e përjashton të drejtën e ofruesit të shërbimit universal për
të lidhë marrëveshje për tarifa - çmime individuale me shfrytëzuesit - konsumatorët,
por tarifat - çmimet duhet të jenë transparente dhe jo-diskriminuese.
Ofruesit e shërbimit universal postar mundë të aplikojnë tarifa speciale, për shërbime të biznesit,
Postës Direkte (Reklamave) për dërgues - konsumator të mëdhenj të dërgesave postare, si dhe për
konsumatorë të ndryshëm, por se duhet aplikuar parimet e transparencës dhe jo-diskriminimit në
lidhje me tarifat dhe kushtet ofrimit të shërbimit. Tarifat duhet të kenë parasysh mbulimin e kostos
operative ashtu siç bëhet krahasimi për shërbimin standard i cili mbulon një vergë të proceduarave
si grumbullimin, përpunimin - sortimin, bartjen - transportin dhe shpërndarjen - dorëzimin e
dërgesave individuale, dhe sipas kushteve për ofrimin e shërbimit që duhet të aplikojë kritere të
barabartë ndërmjet palëve të ndryshme si dhe ndërmjet palëve të treta dhe ofruesve të shërbimit
universal që ofrojnë shërbime të njëjta. Tarifat e tilla duhet gjithashtu të jenë në dispozicion për
konsumatorët privat të cilët dërgojnë - postojnë nën kushte të ngjashme (Ref. pika 2, Direktiva
2002/39/EC).
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
106
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Tarifat - çmimet për ofrimin e shërbimeve universale dhe të rezervuara
postare
Tarifat - çmimet e shërbimeve universale postare, që aplikohen nga ‘NPQ Posta e Kosovës ShA’,
duhet të jenë të bazuara në koston reale të realizimit të shërbimit postar dhe duhet të jenë të
përballueshme për shfrytëzuesit - konsumatorët përkatësisht përdoruesit e shërbimeve postare.
Duke u bazuar në shpenzimet dhe ngritjen e kostos së realizimit të shërbimeve universale postare,
gjatë vitit 2013 ‘NPQ Posta e Kosovës ShA’ ka paraqitur kërkesë për harmonizimin dhe ngritjen e
tarifave për shërbimet universale dhe të rezervuara postare.
Bazuar në mandatin e Autoritetit, kërkesa e ‘NPQ Posta e Kosovës ShA’, është trajtuar nga Autoriteti
dhe pas analizës dhe krahasimit të tarifave të shërbimeve universale dhe të rezervuara të
propozuara nga NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’ është miratuar; ‘Vendimi Nr. 351, Miratimi i tarifave
(Çmimores) për shërbimet universale dhe të rezervuara postare, (Ref: Vendimi Nr. 351 Nr. Prot.
12/B/13 datë; 28/05/2013).
Tarifat – çmimet për shërbimet universale dhe të rezervuara postare, janë harmonizuar –miratuar
duke u bazuar në parimet e mëposhtme;
o trajtim i barabarte dhe mbrojtje e shfrytëzuesve - konsumatorëve;
o përputhje me koston e ofrimit - sigurimit të shërbimeve;
o përmbushje të standardeve dhe cilësisë së realizimit të shërbimit;
o nxjerrjen e një fitimi ekonomik dhe të justifikuar për të realizuar investimet të caktuara;
o përputhje me tarifat e tregut ndërkombëtar, por që janë të pranueshme për kushtet e
brendshme;
o tarifat të jenë të përballueshme nga shfrytëzuesve - konsumatorëve.
FIGURA 106. KRAHASIMI I TARIFAVE - ÇMIMEVE PËR POSTËN E LETRAVE PARA DHE PAS RRITJES TË APLIKUARA NGA
‘POSTA E KOSOVËS SHA.’ PËR TRAFIKU I BRENDSHËM;
Nga figura më lartë vërejmë se kemi një rritje të letë të tarifave të shërbimeve universale dhe të
rezervuara postare të cilat janë të krahasueshme me tarifat e vendeve të rajonit për kategoritë e
njëjta të peshës dhe shpejtësisë së realizimit të shërbimit.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
107
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Në vazhdim janë paraqitur tarifat e shërbimeve universale dhe të rezervuara postare, përkatësisht
tarifat të cilat aplikohen aktualisht nga NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’, dhe OPP të vendeve të rajonit,
përkatësisht tarifat për shërbimin e dërgesave të postës së thjeshtë të letrave, shërbimin me porosi
‘Rekomande’ (R) të kategorizuar sipas shkallës së peshës dhe tarifat për kartolina.
TABELA 16. TARIFAT - ÇMIMET E SHËRBIMEVE UNIVERSALE PËR DËRGESAT E POSTËS SË LETRAVE TË THJESHTA DHE
‘R’ ME PESHË DERI DY (2) KG, TË APLIKUARA NGA ‘POSTA E KOSOVËS SHA’, KRAHASIMI ME OPP TË VENDEVE TË
RAJONIT, TRAFIKU I brendshëm.
Pesha
Thjeshtë R Thjeshtë R Thjeshtë R Thjeshtë R
€ € € € € € € €
deri 20 gr 0.30 0.90 0.29 0.50 0.30 0.70 0.26 0.29
20-100 gr 0.45 1.05 0.36 0.57 0.50 0.90 0.52 0.55
100-250 gr 0.60 1.20 0.39 0.64 0.60 1.00
0.78
250-500 gr 1.05 1.65 0.43 0.71 0.90 1.30
1.95
500-1000 gr 1.50 2.10 0.54 0.75 1.30 1.70
3.11
1000-2000 gr 2.70 3.30 0.57 0.79 2.40 2.80
4.28
Shënim: konvertimi dt, 19/03/2014 http://www.xe.com/ucc/convert/?Amount=1&From=EUR&To=ALL
1 ALL = 0.00712809 EUR / 1 EUR = 140.290 ALL
Shënim: konvertimi dt, 19/03/2014 http://www.xe.com/ucc/convert/?Amount=1&From=MKD&To=EUR
1 MKD = 0.0162029 EUR / 1 EUR = 61.7172 MKD
FIGURA 107. KRAHASIMI I TARIFAVE - ÇMIMEVE PËR LETËR DËRGESAT E THJESHTA DHE R, ME PESHË DERI NË DY
(2) KG, TË APLIKUARA NGA ‘POSTA E KOSOVËS SHA.’ DHE OPP TË VENDEVE TË RAJONIT, TRAFIKU I BRENDSHËM;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
108
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nga figura më lartë, duket qartë se NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’, si OPP dhe ofrues i të gjitha
shërbimeve universale postare, ofron shërbime të postës së letrave të thjeshta me peshë deri dy (2)
kg, kryesisht me tarifa - çmime më të ulëta se ‘Posta e Malit të Zi’ dhe ‘Posta e Maqedonisë’, kurse
me tarifa - çmime më të larta se ‘Posta Shqiptare’.
Tarifat dhe çmimet për shërbimet universale postare të aplikuara nga NPQ ‘Posta e Kosovës Sh.A’,
krahasuar me OPP të vendeve të rajonit në disa raste janë më të ulëta ose të krahasueshme me ato
të vendeve të rajonit dhe janë të nivelit mesatar, marrë parasysh nivelin e zhvillimit ekonomik të
vendit.
Tabela dhe figura në vijim pasqyron të dhënat; mbi tarifat - çmimet për kartolina të aplikuara nga
‘Posta e Kosovës Sh.A’, dhe OPP të vendeve të rajonit.
TABELA 17. TARIFAT - ÇMIMET PËR KARTOLINA - KARTËPOSTALE TË APLIKUARA NGA ‘POSTA E KOSOVËS SHA’,
KRAHASIMI ME OPP TË VENDEVE TË RAJONIT, TRAFIKU I BRENDSHËM;
€ € € €
Posta Vendore 0.20 0.15 0.30 0.15
Posta Ndërkombëtare 0.50 0.45 0.80 0.36
FIGURA 108. KRAHASIMI I TARIFAVE - ÇMIMEVE PËR KARTOLINA - KARTËPOSTALE TË APLIKUARA NGA ‘POSTA E
KOSOVËS SHA’ DHE OPP TË VENDEVE TË RAJONIT, TRAFIKU I BRENDSHËM;
Nga figurën më lartë, duket qartë se NPQ ‘Posta e Kosovës ShA’, ka tarifa - çmime të krahasueshme
ose të barabarta me tarifat - çmimet që aplikojnë OPP të vendeve të rajonit për kartolina ose
kartëpostale.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
109
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Tarifat – çmimet për ofrimin e shërbimeve tjera postare – shërbimet e
biznesit
Tarifat - çmimet e shërbimeve postare të cilat ofrohen në tregun e lirë, janë të përcaktuara nga vetë
operatorët postar në përputhje dhe konformitet të plotë me principet e cekura më lartë dhe në
përputhje me kërkesat dhe ofertat e tyre për shërbimet të cilat u ofrohen shfrytëzuesve -
konsumatorëve. Këto tarifa - çmime duhet t’i paraqiten dhe ti bëhen të njohura Autoritetit
rregullator, i cili është njëherit përgjegjëse për mbikëqyrjen e aplikimit dhe përdorimit të tarifave -
çmimet për shërbimet postare. Këto tarifa - çmime hyjnë në fuqi tridhjetë (30) ditë nga dita e
njoftimit të Autoriteti.
Operatorët postar të cilët ofrojnë shërbime postare të kualifikuara si shërbime të biznesit, janë të
obliguar që këto tarifa - çmime ti kenë transparente dhe të publikuara për shfrytëzuesit -
konsumatorët, konform dispozitave të aplikueshme ligjore dhe nënligjore.
Integrimet dhe bashkëpunimi ndërkombëtar
Integrimet ndërkombëtare dhe anëtarësimi në organizmat ndërkombëtar të institucioneve
relevante që rregullojnë fushën e Shërbimit Postar, është njëra ndër sfidat më të mëdha që
preokupon sektorin e shërbimit postar në vendin tonë. Mungesa e anëtarësimit në institucionet
ndërkombëtare ka shkaktuar ngecje në sferën e bashkëpunimit ndërkombëtarë që është reflektuar
drejtpërsëdrejti edhe në zhvillimin e sektorit të shërbimit postar në arenën ndërkombëtare.
Sigurisht që anëtarësimi dhe pjesëmarrja aktive në punët dhe angazhimet në organizmat
ndërkombëtare postar do të kishte efekte pozitive në zhvillimin e sektorit postar.
Organizatat ndërkombëtare në të cilat pretendohet për tu anëtarësuar institucionet relevant të
vendit në sektorin e shërbimit postar janë;
Unioni Postar Universal (UPU),
Shoqata e Operatorëve Publik Postar Evropian
Komiteti Evropian për Rregullativë Postare
Mungesa e anëtarësimit në UPU, i ka pa-mundësuar NPQ ‘Postës së Kosovës Sh.A’ të lidhë
marrëveshje ndërkombëtare me administratat të ndryshme postare në fushën e rregullimit të
shkëmbimit të dërgesave postare, transitit dhe transportit – bartjes së dërgesave, si dhe dorëzimit -
shpërndarjes së dërgesave postare. Gjithashtu NPQ ‘Postës së Kosovës Sh.A’, është kufizuar që të
avancoj shërbimet e saja dhe filloj implementimin e sistemit të gjurmimit të dërgesës ‘Online’
përmes sistemit ‘International Postal System’ (IPS). IPS është një sistem i integruar ndërkombëtar i
menaxhimit dhe kërkimit të dërgesave online që është i kombinuar me përpunimin e dërgesave,
menaxhimin operacional dhe shkëmbimin e informatave lidhur me dërgesën. Gjithsesi se ka edhe
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
110
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
implikime tjera të cilat po e pamundësojnë avancimin e shërbimeve postare në nivelin
ndërkombëtar.
Pjesëmarrja në këto organizata do të përmirësonte situatën aktuale dhe do hapen mundësit e
bashkëpunimit në mes të institucioneve dhe administratave postare të vendit me institucionet dhe
administratat tjera postare dhe organizmat postar Evropiane dhe Botërore në të cilat synojmë të
aderojmë.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
111
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
RAPORTI FINANCIAR
Autoriteti financohet nga të hyrat vetanake, në pajtim me Ligjin për Komunikimet Elektronike, Kreu
XII, neni 83 përkatësisht nga pagesat lidhur me veprimtarinë e Autoritetit si; pagesa për
mbikëqyrjen e tregut të komunikimeve elektronike dhe postare, pagesat për caktimin dhe
përdorimin e frekuencave, numrave dhe serive numerike, pagesat nga sanksionet ekonomike dhe
çdo pagesë tjetër të paraparë me aktet e aplikueshme (tarifat rregullative) që mblidhen nga
operatorët e licencuar që operojnë në sektorin e komunikimeve elektronike dhe postare.
Të hyrat
Të gjitha të hyrat e mbledhura të Autoritetit depozitohen në pajtim me dispozitat e Ligjit për
Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegjësitë, në llogarinë zyrtare të Autoritetit të krijuar nga
Drejtori i Përgjithshëm i Thesarit në BQK.
Gjatë vitit 2013, Autoriteti ka realizuar të hyra në lartësi prej 5,524,640.99 €, apo shprehur ne
përqindje rreth 91% në raportin me planifikimin.
Realizimi i Buxhetit
Kuvendi i Kosovës, me Ligjin për Buxhetin e Republikës së Kosovës Ligji Nr. 04/L-165 ndryshuar
ne ligjin për buxhetin 04/L-201, për vitin 2013, ka miratuar buxhetin e Autoritetit në lartësi prej
1,090,188.00 €, i ndarë në kategoritë kryesore ekonomike si në tabelën e paraqitur si ne vijim;
TABELA 18. BUXHETI I AUTORITETIT I APROVUAR NGA KUVENDI
PËRSHKRIMI BUXHETI
Paga dhe mëditje 289,888.00
Mallra dhe shërbime 387,600.00
Shpenzime komunale 12,700.00
Shpenzime kapitale 400,000.00
Në procedura të rregullta gjatë tremujorit të tretë të vitit 2013, sipas kërkesës së Ministrisë së
Financave mbi deklarimet e organizatave buxhetore mbi kursimet buxhetore, Autoriteti kundrejt
arsyetimeve të paraqitura në/me raportin e auditimit të pasqyrave financiare të audituara nga Zyra
e Auditorit të Përgjithshëm, me kohë dhe brenda procedurave të rregullta ka njoftuar MF për mos
mundësinë e implementimit të projekteve kapitale në lartësi prej 253,504.00 € me çka pas këtij
njoftimi, buxheti i Autoritetit ndryshon, në shumën e përgjithshme të tij vetëm tek buxheti i alokuar
për projekte kapitale dhe ky ndryshim paraqitet si në vijim;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
112
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
TABELA 19. BUXHETI I AUTORITETIT PAS NDRYSHIMEVE
PËRSHKRIMI BUXHETI
Paga dhe mëditje 289,888.00
Mallra dhe shërbime 387,600.00
Shpenzime komunale 12,700.00
Shpenzime kapitale 156,403.1914
Ndryshimet e buxhetit brenda vitit fiskal dhe realizimi i buxhetit final nё masë prej 682,713.12 €
apo shprehur nё përqindje prej 81% ёshtё treguesi dhe indikatori mё i mirё pёr nevojën e
konsolidimit tё procedurave pёr jetësimin e pavarёsisё financiare dhe operacionale tё Autoritetit
pasi qё Autoriteti gjatё proceseve tё planifikimit ёshtё i obliguar qё tё pёrfshijë nevojat dhe
projektet qё e pёrcaktojnё Autoritetin si bartёs tё prioritetiteve brenda afateve kohore tё
përcaktuara nga organet kompetente pёr hartim tё politikave dhe strategjive sektoriale (Ministria e
Zhvillimit Ekonomik dhe Qeveria e Kosovës), por se jetёsimi i tyre ёshtё i ndёrlidhur me
harmonizim tё veprimeve dhe kontributeve nga gjithё akterёt.
Kjo edhe është rekomanduar dhe sipas raportit tё ZAP Nr. i Dokumentit; 24.30.1-2013-08 ku i
referohet nevojës pёr planifikim dhe realizim nё pёrqindje mё tё lartё tё buxhetit nga ana e
Autoritetit duke vendosur theksin nё planifikimin dhe realizimin e prioriteteve si dhe
domosdoshmёrisё qё projektet tё jenё tё harmonizuara nё bashkëveprim me akterёt e tjerё
institucional për aq sa e mundur duke siguruar dhe respektuar pavarёsinё operacionale dhe ligjore
tё Autoritetit si paraparë me Kushtetutë dhe Ligjet e aplikueshme.
Raporti final dhe zyrtar i auditimit i publikuar nga Zyra e Auditorit të Përgjithshëm (ZAP) me Nr.
Dokumenti 24.30.1-2013-08 për Pasqyrat Financiare të Autoriteti Rregullativ për Komunikime
Elektronike dhe Postare për vitin 2013 (i njohur ndryshe si Auditimi i Rregullsisë), raport ky i cili
vendos theksin e veçantë mbi mënyrën e përdorimit të parasë publike respektivisht menaxhimin e
financave nga ana e organizatave buxhetore, rezulton me dhënien e Opinionit të Pamodifikuar
SNISA 400 që sipas standardeve ndërkombëtare të auditimit të sektorit publik dhe praktikave të
mira evropiane, është opinioni më i lartë dhe pozitiv që mund të jepet nga dhe sipas standardeve të
auditimit të zbatuara nga ZAP. Opnioni i pamodifikuar pa asnjë theksim të çështjes-eve i pranuar
radhazi qe tri vite e kategorizon Autoritetin si një nga organet publike me llogaridhënie dhe
transparencë të lartë në menaxhimin e parasë publike.
Certifikimi i Autoritetit nga trupa ndёrkombёtare certifikuese TÜV Nord GmBH nga Gjermania me
standardin ISO 9001:2008 e kualifikon Autoritetin nё njё nga institucionet publike me procedura
dhe standardet mё të avancuara tё llogaridhënies publike si dhe zbatim dhe ushtrim me përgjegjësi
dhe transparencё tё lart tё mandatit ligjor.
14
Shuma e mjeteve e prezantuar në tabelën nr.14 buxheti i autoritetit pas ndryshimeve në vlerë 156,403.19 € përbëhet
nga mbetja e mjeteve te alokuara nga Buxheti i Kosovës për projekte kapitale në shumë prej 146,496.00 € si dhe donacionin e dhënë nga Qeveria Norvegjeze për implementimin e disa veprimeve të ndërlidhura me Nyjën shkëmbyese të Internetit KOSIX në vlerë prej 9,907.19 €.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
113
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
AKTIVITETI RREGULLATOR GJATË VITIT 2013
Gjatë vitit 2013, Autoriteti ka adoptuar dhe miratuar aktet e mëposhtme me karakter normues
rregullator dhe ekzekutiv.
Rregulloret
1) Rregullorja për Shërbimet Radio Amatore në Republikën e Kosovës
Reg. Nr. 17 (Ref. Nr. Prot. 007/B/13)
Objektivat e rregullores janë;
- Përcaktimi i pagesave të rregullta vjetore për shfrytëzimin e radio frekuencave të spektrit
radio frekuencor që menaxhohet si resurs i fundmë nga Autoriteti në gjithë territorin e
Republikës së Kosovës;
- Zbatimi i pagesave të rregullta vjetore të shërbimeve të caktuara të spektrit radio
frekuencor mbështetët në përdorimin optimal të spektrit radio frekuencor në pajtueshmëri
me parimet e përkufizuara me nenin 3) të Ligjit për Komunikime Elektronike;
- Përcaktimi dhe zbatimi i pagesave të rregullta vjetore të njohur deri më tani si ‘tarifat’ për
secilën kategori aplikative me proceduara precize jo-diskriminuese, derivon nga parimet
dhe objektivat rregullatore të përcaktuara me Ligj;
Vlen për të gjithë ndërmarrësit, operatorët, ofruesit të shërbimeve me vlerë të shtuar si dhe
shfrytëzues që shfrytëzon ose kërkon të shfrytëzoj shërbime të komunikimeve elektronike në
territorin e Kosovës.
2) Rregullorja për Pagesat e Mbikëqyrjes së Tregut të Komunikimeve Elektronike
Reg. Nr. 18 (Ref. Nr. Prot. 021/B/13)
Objektivat e rregullores janë;
Përcaktimi i nivelit të pagesës vjetore për mbikëqyrjen e tregut të komunikimeve
elektronike, të cilën pagesë duhet ta përmbushin ndërmarrjet e rrjeteve dhe/ose
shërbimeve publike të komunikimeve elektronike. Kjo pagesë nuk duhet të jetë më shumë
se zero presje pesë përqind (0.5%) e të hyrave vjetore nga viti paraprak kalendarik.
Me anë të pagesës vjetore për mbikëqyrjen e tregut, sipas nivelit të llogaritur mbi bazën e
kësaj rregulloreje, të garantohet financimi i nevojshëm për mbulimin e kostove
administrative të ARKEP.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
114
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
3) Rregullorja teknike për radio pajisjet dhe pajisjet terminale telekomunikuese dhe
kompatibilitetit elektromagnetik (Njohja e Konformitetit) Reg. Nr. 19 (Ref. Nr. Prot.
025/B/13)
Objektivat e rregullores janë;
- Përcaktimi i kushteve themelore për lidhje të radio-pajisjeve dhe pajisjeve terminale
telekomunikuese, obligimet që kanë të bëjnë me informatat për specifikat e ndërfaqeve dhe
lidhjen me radio-pajisjet dhe pajisjet terminale telekomunikuese, procedurat dhe kushtet
për daljen, shitjen dhe vënien në përdorim në Republikën e Kosovës të radio pajisjeve dhe
pajisjeve terminale telekomunikuese, përfshi vlerësimin e konformitetit.
- eliminimit të problemeve, të cilat ndërlidhen me natyrën e punës së radio pajisjeve
terminale;
- sigurimit që radio pajisjet dhe/ose pajisjet terminale telekomunikuese e përdorura janë në
përputhje me kërkesat e detyrueshme të përcaktuara me ligjet dhe aktet tjera normative të
aplikueshme dhe sigurimit të përputhshmërisë elektro-magnetike të radio pajisjeve dhe
pajisjeve terminale telekomunikuese në përdorim;
4) Rregullorja për Kualitetin e Shërbimeve të Komunikimeve Elektronike Reg. Nr. 20 (Ref.
Nr. Prot. 043/B/13)
Objektivat e rregullores janë;
- Përcaktimi i parametrave të kualitetit për shërbimet e komunikimeve elektronike të ofruara
nga operatorët në tregun e shitjeve me pakicë,
- Definimi i rregullave për vlerat e deklaruara të parametrave të kualitetit së shërbimit,
raportet e dorëzuara dhe publikuara, kërkesat për matjet e parametrave dhe raportin vjetor
të kualitetit të publikuar nga ARKEP
- Vënia në dispozicion për publikun dhe në veçanti përdoruesve fundor të parametrave të
kualitetit të shërbimeve të komunikimeve elektronike, të cilët ofrohen nga ofruesit e
shërbimeve të komunikimeve elektronike;
- Sigurimit të mekanizmave të përshtatshëm, të cilët lehtësojnë kontrollin dhe mbikëqyrjen e
tyre nga ana e Autoritetit;
5) Rregullorja për ‘Dhënien dhe shfrytëzimin e radio frekuencave’
Reg. Nr. 22 (Ref. Nr. Prot. 054/B/13)
Objektivat e rregullores janë;
- Që përmes rregullave të përcaktuara të sigurohet ofrimi i shërbimit të stacioneve radio të
mjetit ajror mbi bazën e një licence të harmonizuar me rregullat dhe standardet
ndërkombëtare të rekomanduara nga ITU (Unioni Ndërkombëtar i Telekomunikacioneve)
dhe me Konventën e Aviacionit Civil Ndërkombëtar;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
115
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
- Publikimi i kritereve dhe procedurës që zbaton Autoriteti për dhënien e licencës për
stacionet radio të mjetit ajror të regjistruara në Republikën e Kosovës, përdorimin e
pajisjeve të tilla duke përfshirë përdorimin e frekuencave dhe përcaktimi i kërkesave
teknike për caktimin dhe regjistrimin e shenjës së thirrjes.
6) Plani i Përdorimit të Radio Frekuencave në Republikën e Kosovës Vendimi i BoD Nr. 321
(Ref. Nr. Prot. 006/B/12)
Qëllimet dhe Objektivat e Planit të Përdorimit janë;
Plani për caktimin dhe shfrytëzimin e spektrit frekuencor në Republikën e Kosovës i përkufizuar
sipas Ligjit për Komunikime Elektronike si Plani i Përdorimit të Radio Frekuencave (tutje Plani i
Përdorimit) veçanërisht përcakton kushtet dhe mënyrën e shfrytëzimit të radio frekuencave në disa
breze përkatëse dhe është në përputhje me Planin Kombëtar të Radio Frekuencave të miratuar nga
Kuvendi i Kosovës;
- Plani i përdorimit është përgatitur bazuar në dispozitat e Ligjit Nr. 04/L/109 për
Komunikimet Elektronike si dhe në përputhje me rregulloret dhe rekomandimet e
organizatave ndërkombëtare (ITU, CEPT, ETSI) dhe detyrimet që rrjedhin nga konventat
ose marrëveshjet që Republika e Kosovës është e detyruar ti zbatojë;
- Plan i përdorimit vendos ndarjet e kanaleve të brezave frekuencore për disa shërbime
përkatëse të dhëna në kapitujt në vijim të këtij plani.
- Plan i përdorimit bën të mundur;
o Planifikimin optimal teknik dhe ekonomik, caktimin dhe përdorimin efikas të
frekuencave, duke pasur parasysh që spektri i radio frekuencave është resurs i
kufizuar;
o Përgatitjen e rregullave mbi kushtet teknike dhe operative për përdorimin e disa
frekuencave;
o Përdorimin e pandërprerë të frekuencave dhe mbrojtjen nga interferencat e
dëmshme;
o Rregullimin e planit me modifikimet në nivel ndërkombëtar, si edhe
bashkërendimet që rezultojnë nga përmbushja e marrëveshjeve dypalëshe dhe
shumëpalëshe me fqinjët dhe vendet tjera;
o Rregullimin e përdorimit të brezave të radio-frekuencave ndërmjet shërbimeve
radio dhe përdoruesve;
o Rregullimin e përdorimit të brezave të radio-frekuencave të cilat janë të dedikuara
për shërbime Militare apo Militare /Civile me të cilat Autoriteti Rregullativ i
Komunikimeve Elektronike dhe Postare (tutje ARKEP) nuk menaxhon por që janë të
paraqitura në këtë dokument, kanë kuptimin rekomandues qe nënkupton se
aplikimi i planifikimit të dhënë është në varshmëri nga mundësit teknike dhe
administrative ekzistuese.
o Implementimin e teknologjive të reja dhe zhvillimin e radio komunikimeve.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
116
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Vendime tjera me karakter rregullator dhe ekzekutiv
Në vazhdim paraqesim disa nga aktet më të rëndësishme rregullatore të nxjerra gjatë vitit 2013;
- Vendim për Alokimin e blloqeve numerike 049 x për operatortin IPKO Telecommunications
Vendim Nr. 312 (Ref. Nr. Prot. 003/B/13)
- Vendim për Miratimin e ‘Planin e Përdorimit te Radio Frekuencave ne Republikën e Kosovës’
Vendim Nr. 321 (Ref. Nr. Prot. 006/B/13)
- Vendim për Miratimin e ’Ndryshimit dhe Plotësimin e Rregullores për Shërbimet e Radio
Amatoreve ne Republikën e Kosovës’
Vendimi Nr. 323 (Ref. Nr. Prot. 007/B/13)
- Vendim për shqiptimin e masës sanksionuese për për përdorimin e pa-autorizuar te radio-
frekuencave
Vendimi Nr. 358 (Ref. Nr. Prot. 015/B/13))
- Vendim për shqiptimin e masës sanksionuese për ‘përdorimin e pa-autorizuar te radio-
frekuencave
Vendimi Nr. 359 (Ref.Nr.Prot. 016/B/13)
- Vendim për shqiptimin e masës sanksionuese për përdorimin e pa-autorizuar të radio-
frekuencave
Vendimi Nr. 360 (Ref. Nr. Prot. 017/B/13)
- Vendim për miratimin e dokumentit ‘Rregullore për Pagesat për Mbikëqyrje te Tregut te
Komunikimeve Elektronike’
Vendimi Nr. 377 (Ref. Nr. Prot. 020/B/13 datë: 16.07.2013)
- Vendim për miratimin e mokumentit ‘Raporti Përfundimtar i Analizës se Tregjeve te Linjave
me Qera’ dhe Derrogimi (heqjen) e obligimeve për ndërmarrjen PTK Sh.A si Ofrues me fuqi të
ndjeshme në Tregjet e Linjave me Qera’
Vendim Nr. 378 (Ref. Nr. Prot. 022/B/13)
- Vendim për implementimin e obligimit për operatorin PTK Sh.A. lidhur me ‘Kontrollin e
çmimeve dhe llogaritjen e kostos sipas metodës së shpërndarjes së plotë të kostos (Fully
Distributed Cost-FDC)
Vendim Nr. 379 (Ref. Nr. Prot. 023/B/13)
- Vendim për miratimin e mokumentit ‘Rregullorja Teknike për Radio Pajisje Terminale
Telekomunikuese dhe Kompatibilitetit Elektromagnetik(Njohja e Konformitetit)’
Vendimi Nr. 380 (Ref. Nr. Prot. 024/B/13 datë: 17.07.2013)
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
117
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
- Vendim për ‘Rezervimin e Serisë së Numeracionit Jo-Gjeografik-mobil(0)45 7xx xxx për
përdorim të mëtutjeshëe nga operatori virtual’
Vendim Nr. 381 (Ref. Nr. Prot. 026/B/13)
- Vendim për Lidhjen e Marrëveshjes për Interkoneksion në mes PTK Sh.A. njësia TiK dhe
Kosova Communications sh.p.k.
Vendim Nr. 390 (Ref. Nr. Prot. 029/B/13)
- Vendim për liberalizimin e mëtutjeshme te shërbimeve mobile Brezgjera përmes lejimit të
përdorimit të teknologjive të reja qe mundësojnë shërbimet e avancuara mobile brezgjera’
Vendim Nr. 400 (Ref. Nr. Prot. 031/B/13)
- Vendim për mbikëqyrjen e pajtueshmërisë me dispozitat e Ligjit të Komunikimeve
Elektronike dhe Planit të Numeracionit perms shqiptimit të masës sanksionuese për
përdorimin e pa-autorizuar të numeracionit
Vendimi Nr. 409 (Ref. Nr. Prot. 035/B/13)
- Vendim për miratimin e Rekomandimit për Qeverinë e Republikës se Kosovës lidhur me
Metodologjinë e përllogaritjes vlerës së brezeve frekuencore (800 MHz, 900MHz, 2100MHz
dhe 2600MHz)
Vendim Nr.417 (Ref. Nr. Prot. 037/B/13)
- Vendim për miratimin e ‘Rregullores per Kualitetin e Shërbimeve te Komunikimeve
Elektronike’
Vendim Nr. 424 (Ref. Nr. Prot. 042/B/13)
- Vendim për përcaktimin e shkalles se peshës-limitit për shërbimet e rezervuara postare
Vendim Nr. 432 (Ref. Nr. Prot. 046/B/13)
- Vendim për shqiptimin e masës sanksionuese për për shkak të mos-respektimit të kushteve
të vendosura sipas vendimit dhe udhëzimeve të vendosura nga Autoriteti përdorimin e pa-
autorizuar të radio-frekuencave
Vendim Nr. 437 (Ref. Nr. Prot. 049/B/13)
- Vendim për miratimin e Rregullores së brendshme për përdorimine automjeteve
Vendim Nr. 437 (Ref. Nr. Prot. 051/B/13)
- Vendim për miratimin e ‘Rregullores për Dhënien dhe Shfrytëzimin e Radio Frekuencave’
Vendim Nr. 439 (Ref. Nr. Prot. 054/B/13)
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
118
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Licencimet/Autorizimet
A. Licencat/Autorizimet për Ofruesit e Shërbimeve Telekomunikuese
Tabela e mëposhtme paraqet numrin licencave të lëshuara nga Autoriteti ndaj ofruesve të
shërbimeve të komunikimeve elektronike gjatë vitit 2013 me përshkrimin e shërbimeve të
licencuara.
TABELA 20. NUMRI I LICENCAVE/AUTORIZIMEVE DHE SHËRBIMET E LICENCUARA GJATË VITIT 2013 NGA ARKEP
2013
Numri i licencave të lëshuara nga Autoriteti gjatë vitit 2013 11
Numri i Licencave të lëshura nga Autoriteti që nga themelimi i saj të ndara sipas kategorive
Licencë për Shërbime të Internetit 54
Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 39
Licencë për Shërbime Telekomunikuese Ndërkombëtare 6
Licencë për Nyje dhe Pajisje Telekomunikuese Ndërkombëtar 6
Licencë për Shërbime të Telefonisë Fikse 3
Licencë për Shërbime Telekomunikuese Mobile – GSM 2
Licencë për Sherbime MVNO (Mobile Virtual Network Operator) 2
Licencë për Shërbime të Infrastrukturës Telekomunikuese 2
T O T A L I 114
Në figurën 109 është dhënë numri i licencave të lëshuara nga Autoriteti përgjatë viteve 2004 deri
2013;
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Totali
Numri I licencave 2 4 3 18 11 4 6 38 17 11 114
0
20
40
60
80
100
120
FIGURA 109. NUMRI I LICENCAVE TË LËSHUARA NGA AUTORITETI GJATË VITEVE 2004 DERI 2013
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
119
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
B. Licencat individuale për shfrytëzuesit e resurseve frekuencore
Shërbimet e licencuara për shfrytëzim të spektrit radio-frekuencor janë;
- Shërbimet radio të lëvizshme profesionale RLP (PMR – Professional Mobile Radio);
- Shërbimet fikse mikro-valore PTP (Pikë në Pikë);
- Shërbimet aeronautike;
- Shërbimet satelitore (VSAT).
Gjatë vitit raportues (2013), Autoriteti ka lëshuar gjithsej 202 autorizime individuale (licenca) për
shfrytëzuesit e spektrit/kanaleve radio-frekuencore. Kjo performancë është realizuar përmes
mbikëqyrjes efikase të rekordeve (shënimeve) të administruara në softuerët e menaxhimit te
spektrit frekuencore dhe bëzan e të dhënave aplikative të Autoritetit.
Tabela në vijim paraqet llojin e Autorizimeve Individuale të radio frekuencave (licencave), numrin e
operatorëve në shfrytëzim të brezeve frekuencore dhe numrin e kanaleve frekuencore të licencuara
nga Autoriteti sipas rekomandimit nga DMF gjatë vitit 2013.
Tabela në vijim paraqet numrin e gjitha kanaleve të dhëna në shfrytëzim përgjatë vitit 2013;
TABELA 21. LISTA E LLOJEVE TË AUTORIZIMEVE INDIVIDUALE TE RADIOFREKUENCAVE (LICENCAVE) SIPAS
BREZEVE FREKUENCORE DHE SHËRBIMEVE , NUMRI I OPERATOREVE DHE NUMRI I KANALEVE FREKUENCORE TË
DHENA NË SHFYTËZIM GJATË VITIT 2013
LLOJI I AUTORIZIME INDIVIDUALE TE RADIOFREKUENCAVE
(LICENCËS)
NUMRI I OPERATOREVE
SHFRYTËZUES TË
BREZEVE FREKUENCORE
NUMRI I KANALEVE
FREKUENCORE
Autorizime Individuale te Radiofrekuencave (Licenca) për shërbime
ne brezin frekuencor HF (9 kHz deri 30 MHz) 7 235
Autorizime Individuale te Radiofrekuencave (Licenca) për shërbime
ne brezin frekuencor LVHF 2
14 kanale
3 bllok breze
Autorizime Individuale te Radiofrekuencave (Licenca) për shërbime
ne brezin frekuencor HF dhe VHF 1 92
Autorizime Individuale te Radiofrekuencave (Licenca) për shërbimin
PMR (brezi156-174 MHz) VHF 60 139
Autorizime Individuale te Radiofrekuencave (Licenca) për shërbimet
PMR (442-470 MHz) UHF 88 290
Autorizime Individuale te Radiofrekuencave (Licenca) për shërbimet
PMR (brezi 156-174& 442-470 MHz) VHF&UHF 8 134
Autorizime Individuale te Radiofrekuencave (Licenca) e shërbimeve
fikse Mikrovalore brezi > 3 GHz (SHF) 27 942
Autorizime Individuale te Radiofrekuencave (Licenca) për shërbime
te Aeronautikës 2 17
Autorizime Individuale te Radiofrekuencave (Licenca) për shërbime
Satelitore 7 16
Gjithsej
Autorizime Individuale te radiofrekuencave 202
1,879 Kanale
+ 3 Bllok Breze
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
120
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
TABELA 22. NUMRI I KANALEVE FREKUENCORE TË DHËNA NË SHFRYTËZIM DHE TË REGJISTRUARA NË DATABAZË
NR. LLOJI I SHËRBIMIT NUMRI I KANALEVE
1 Shërbimi Fiks 942
2 Shërbimi PMR 904
3 Shërbimi Satelitor 16
4 Shërbimi Aeronautik 17
1,879
TABELA 23. NUMRI I LICENCAVE PËR SHËRBIMET RADIO MATORE - VITI 2013
Nr. RADIO AMATOR VENDOR RADIO AMATOR NDËRKOMBËTAR
1. 3 5
Në ueb faqen e Autoritetit, linku http://www.art-ks.org/?cid=1,52,465 mund të shkarkohen dhe
shikohen lista e të gjitha Autorizime Individuale të radio frekuencave (licencave) të
lëshuara/autorizuara për përdorim nga Autoriteti për shfrytëzuesit e spektrit frekuencor gjatë vitit
kalendarik 2013.
C. Autorizimet (vendimet) për shfrytëzimin e resurseve numerike
Gjatë vitit 2013, sipas rekomandimeve të Departamentit të Komunikimeve Elektronike janë nxjerr
gjithsej 89 vendime administrative për alokimin (ndarjen) dhe apo rezervimin e;
- 22 kode të shkurtra seria 1x
- 94 kode të shkurta VAS SMS seria 5x
- 32 numra pa pagesë seria 8x0
- 17 numra me çmim të lartë seria 8x
- 200,000 numrave jo-gjeografik seria 4x
Në ueb faqen e Autoritetit, linkun http://www.art-ks.org/?cid=1,50,455 mund të shkarkohet i
gjithë regjistri i numeracionit të alokuar (ndarë) nga Autoriteti deri në datën e azhurnimit
(përditësimit) të saj.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
121
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Përmbledhje e indikatorëve të tregut të komunikimeve elektronike
PËRSHKRIMI 2013 2012 2011
NDRYSHIMI NË
KRAHASIM ME
2011
(%)
NDRYSHIMI NË
KRAHASIM ME
2010
(%)
SHËRBIMET E TELEFONISË FIKSE
Numri i përdoruesve të
telefonisë fikse 78,639 81,603 86,014
▼3.63% ▼8.57%
Biznes 15,762 16,971 17,385 ▼7.12% ▼9.34%
Familjare 62,877 64,632 68,629 ▼2.72% ▼8.38%
Penetrimi i telefonisë fikse 4.33% 4.69% 4.96% ▼7.68% ▼13.75%
Numri i kabinave telefonike 341 345 345 ▼1.16% ▼67.21%
SHËRBIMET E TELEFONISË MOBILE
Numri i përdoruesve të
telefonisë mobile 1,643,429 1,663, 844 1,478,944 ▼1.23% ▼11.12%
Me parapagim (Prepaid) 1,572,210 1,579,211 1,417,327 ▼0.44% ▲10.93%
Me kontratë (Postpaid) 71,219 84,633 61,617 ▼15.85% ▲16.00%
Penetrimi i telefonisë mobile
(%) 90.52 95.63% 85.30% ▼5.31% ▲6.54%
ARPU (€) 8.04 9.43 11.23 ▼14.65% ▼28.21%
SHËRBIMET E INTERNETIT
Numri i përdoruesve të
internetit
167,953 151,694 137,240
▲10.72% ▲22.38%
Penetrimi i shërbimeve të
internet-it (%) 8.25 8.70% 7.92% ▲6.32% ▲16.79%
TË HYRAT
Të hyrat (€) 223,959,553.4 239,620,118.2
5
238,137,674.
01 ▼6.54% ▼5.95%
Telefonia fikse 15,777,288.39 17,377,000.00 20,039,454.93 ▼9.21% ▼21.27%
Telefonia mobile 171,493,857 188,206,585.00 199,243,326.0
0 ▼8.88% ▼13.93%
Linjat me qira 518,835.44 1,138,573.95 1,628,849.54 ▼54.43% ▼68.14%
Qasja në internet 21,28,1067.55 19,755,654.30 18,606,407 ▲7.72% ▲14.37%
TV Kabllore 14,285,680.00 13,142,305.00 - ▲8.70 ■ -
INVESTIMET
Investimet (€) 27,906,383.39 35,935,977.67 38,240,000.0 ▼6.03% ▲16.76%
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
122
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Tabela e numrit të linjave të telefonisë fikse sipas ekonomive familjare
dhe popullsisë sipas Komunave deri në 2013
KOMUNA NUMRI I
LINJAVE POPULLSIA BANESAT
EKONOMITË
FAMILJARE
TELEDENSITETI
/PENETRIMI PER
% BANORË
PENETRIMI
PËR SHTËPI
Deçan 2,123 38,984 7,230 5,735 5.45% 37.02%
Dragash 736 33,584 9,773 6,094 2.19% 12.08%
Ferizaj 5,071 108,690 25,275 18,318 4.67% 27.68%
Fushë Kosovë 2,903 34,718 9,495 6,553 8.36% 44.30%
Gjakovë 5,336 94,158 21,633 16,181 5.67% 32.98%
Gjilan 4,720 90,015 23,186 17,048 5.24% 27.69%
Gllogoc 1,245 58,579 11,803 8,801 2.13% 14.15%
Graçanicë 589 11,006 3,250 2,458 5.35% 23.96%
Hani i Elezit 177 9,389 1,717 1,449 1.89% 12.22%
Istog 1,589 39,294 9,320 6,742 4.04% 23.57%
Junik 0 6,078 910 768 0.00% 0.00%
Kaçanik 568 33,454 7,209 5,544 1.70% 10.25%
Kamenicë 1,226 35,600 8,161 6,184 3.44% 19.83%
Klinë 808 37,585 7,481 5,651 2.15% 14.30%
Kllokot 0 2,551 726 509 0.00% 0.00%
Leposaviq 0 - - - - -
Lipjan 1,851 57,474 13,705 9,470 3.22% 19.55%
Malishevë 298 54,664 8,844 6,887 0.55% 4.33%
Mamushë 138 5,513 628 564 2.50% 24.47%
Mitrovicë* 5,048 71,601 17,156 13,087 7.05% 38.57%
Novobërdë 70 6,720 2,495 1,445 1.04% 4.84%
Obiliq 1,091 21,548 5,363 3,848 5.06% 28.35%
Partesh 438 1,787 629 418 24.51% 104.78%
Pejë 4,869 95,723 24,081 17,492 5.09% 27.84%
Podujevë 1,451 87,933 17,578 13,316 1.65% 10.90%
Prishtinë 22,822 198,214 58,849 40,292 11.51% 56.64%
Prizren 6,515 178,112 37,557 29,458 3.66% 22.12%
Rahovec 1 347 55,053 10,769 8,028 2.45% 16.78%
Ranillug 0 3,785 1,312 932 0.00% 0.00%
Shtërpcë 8 6,913 2,183 1,473 0.12% 0.54%
Shtime 1,151 27,288 6,074 4,150 4.22% 27.73%
Skenderaj 651 51,317 10,311 7,743 1.27% 8.41%
Suharekë 842 59,702 12,679 9,132 1.41% 9.22%
Viti 920 46,959 11,218 7,513 1.96% 12.25%
Vushtrri 2,038 69,881 14,859 11,787 2.92% 17.29%
Zubin Potok 0 - - - - -
Zveçan 0 - - - - -
GJITHSEJ 78,639 1,733,872 403,459 295,070 4.54% 26.65%
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
123
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Tabela e numrit të përdoruesve të Internetit sipas ekonomive familjare
dhe popullsisë sipas Komunave deri në 201 3
KOMUNA NUMRI I
PËRDORUESVE
PENETRIMI /
TELEDENSITETI
PENETRIMI
PËR SHTËPI POPULLSIA BANESAT
EKONOMITË
FAMILJARE
Deçan 2,784 7% 49% 38,984 7,230 5,735
Dragash 1,053 3% 17% 33,584 9,773 6,094
Ferizaj 12,024 11% 66% 108,690 25,275 18,318
Fushë Kosovë 11,657 34% 178% 34,718 9,495 6,553
Gjakovë 10,456 11% 65% 94,158 21,633 16,181
Gjilan 11 338 13% 67% 90,015 23,186 17,048
Gllogoc 1,314 2% 15% 58,579 11,803 8,801
Graçanicë 243 2% 10% 11,006 3,250 2,458
Hani i Elezit 482 5% 33% 9,389 1,717 1,449
Istog 2 075 5% 31% 39,294 9,320 6,742
Junik 613 10% 80% 6,078 910 768
Kaçanik 1,775 5% 32% 33,454 7,209 5,544
Kamenicë 2 100 6% 34% 35,600 8,161 6,184
Klinë 1,716 5% 30% 37,585 7,481 5,651
Kllokot 94 4% 18% 2,551 726 509
Leposaviq 5 - - -
Lipjan 1,589 3% 17% 57,474 13,705 9,470
Malishevë 613 1% 9% 54,664 8,844 6,887
Mamushë 108 2% 19% 5,513 628 564
Mitrovicë* 9,806 14% 75% 71,601 17,156 13,087
Novobërdë 170 3% 12% 6,720 2,495 1,445
Obiliq 895 4% 23% 21,548 5,363 3,848
Partesh 0 0% 0% 1,787 629 418
Pejë 11,154 12% 64% 95,723 24,081 17,492
Podujevë 4,400 5% 33% 87,933 17,578 13,316
Prishtinë 46,082 23% 114% 198,214 58,849 40,292
Prizren 16,712 9% 57% 178,112 37,557 29,458
Rahovec 3,477 6% 43% 55,053 10,769 8,028
Ranillug 0 0% 0% 3,785 1,312 932
Shtërpcë 15 0% 1% 6,913 2,183 1,473
Shtime 1,294 5% 31% 27,288 6,074 4,150
Skenderaj 1,178 2% 15% 51,317 10,311 7,743
Suharekë 2,997 5% 33% 59,702 12,679 9,132
Viti 2,457 5% 33% 46,959 11,218 7,513
Vushtrri 5,267 8% 45% 69,881 14,859 11,787
Zubin Potok 4 - - -
Zveçan 6 - - -
GJITHSEJ 167,953 10% 57% 1,733,872 403,459 295,070
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
124
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Veprimtaria Juridike e Autoritetit në Rregullim
Veprimtaria juridike e Autoriteti gjatë vitit 2013, kryesisht ka konsistuar në;
a) Zgjidhjen e mosmarrëveshjeve ndërmjet operatorëve dhe ofruesve të shërbimeve
telekomunikuese;
b) Mbrojtjen e të drejtave të konsumatorit;
c) Inicimin e procedurave gjyqësore për përmbarimin e detyrimeve të palëve ndaj Autoritetit;
d) Pjesëmarrjen si palë e paditur apo palë e tretë në procese gjyqësore si dhe dhënien e
konsultave (ekspertizës) në procese të ndryshme të iniciuara në/pranë Gjykatave
a) Zgjidhja e mosmarrëveshjeve ndërmjet operatorëve të rrjeteve dhe ofruesve të
shërbimeve të telekomunikacionit
Gjatë vitit raportues, pranë Autoritetit është parashtruar një (1) kërkesë e kualifikueshme për
inicim të procedurave për zgjidhje të mos-marrëveshjeve ndërmjet ofruesit të shërbimeve të
komunikimeve elektronike dhe operatorit të rrjetave të shërbimeve publike .
Shembull;
Për qëllime të këtij raporti, paraqesim për ilustrim përmbledhjen e konkluzioneve të nxjerra nga
Autoriteti mbi bazën e trajtimeve të administruara nga departamentet përgjegjëse sipas gjetjeve të
konstatuara gjatë procedures së shqyrtimit të materialeve të lëndës së mos-marrëveshjes.
Autoriteti, sipas vendimit përkatës pa obliguar operatorin e rrjetave që të lidhë marrëveshjen e
interkoneksionit dhe t’i ofrojë qasje ofruesit të autorizuar të shërbimeve të komunikimeve
elektronike dhe ka caktuar afatet respektive kohore duke respektuar detyrimet e dala nga parimet
bazë të Ligjit të Komunikimeve Elektronike ku qasje në rrjet nga ofruesit me fuqi të ndjeshme në
treg duhet të ofrohet në baza jo diskriminuese dhe transparente, duke plotësuar kushtet teknike
dhe operative në përputhje me obligimet e vëna nga Autoriteti.
b) Mbrojta e të drejtave të konsumatorit
Aktivitetet rregullatore të Autoritetit mes tjerash shërbejnë edhe për të arritur dhe jetësuar
parimet bazë ligjore dhe rregullatore si dhe objektivat e ndërlidhura me përdoruesit e shërbimeve
telekomunikuese dhe postare në mënyrë që shfrytëzuesit fundor (konsumatorët), përmes
inkurajimit të konkurrencës efektive, tu sigurohen shërbime sa më kualitative dhe përfitimet sa më
të mira të mundshme në aspektin e çmimeve, të përzgjedhjes dhe cilësisë së shërbimeve.
Promovimi i interesave të përdoruesve arrihet në mënyrë të veçantë me anë të procedurave të
mëposhtme;
- sigurimit të qasjes në shërbimet telekomunikuese dhe postare për të gjithë përdoruesit,
- siguruar qasje të lehtë dhe garantuar dhe procedura të thjeshta për zgjidhjen e kontesteve
në mes operatorëve dhe përdoruesve të shërbimeve;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
125
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
- nxitjen dhe promovimin e informacioneve të qarta, në veçanti ndërlidhur me transparencën
e çmimeve dhe kushtet për përdorimin e shërbimeve publikisht në dispozicion;
- siguruar një nivel të lartë të mbrojtjes së të dhënave personale dhe privatësisë; dhe
angazhuar në
- krijimin e parakushteve për sigurimin e qasjes dhe shërbimeve të përshtatshme për nevojat
e grupeve të veçanta shoqërore, në mënyrë të veçantë referuar përdoruesve me aftësi të
kufizuara.
Gjatë vitit 2013, Autoriteti ka pranuar dhe trajtuar gjithsej njëzetë (20) raste të kualifikueshme të
ankesave të konsumatorëve për shërbimet telekomunikuese si dhe një (1) rast të kualifikueshëm
për shërbimet postare, të cilat janë trajtuar nga stafi profesional i njësive profesionale të Autoritetit.
Pas shqyrtimit të ankesave janë nxjerr dhe komunikuar udhëzimet dhe rekomandimet e
shoqëruara me instruksionet përkatëse për zbatimin e të drejtave të konsumatorëve në veçanti dhe
zbatimin e Ligjit dhe akteve të aplikueshme të legjislacionit sekondar rregullator në përgjithësi.
Shembull;
Për qëllime të këtij raporti, paraqesim për ilustrim një prej, ankesave më të shpeshta të
konsumatorëve që kanë të bëjnë me ndërprerjen e shërbimeve të internetit, me ç’rast pas
shqyrtimit nga ana e Autoritetit, ankuesit i është dhënë përsëri qasja në shërbime dhe
konsumatorët janë kompensuar nga operatori-ët për ditët gjatë të cilave nuk ka pasur shërbim.
c) Inicimin e procedurave gjyqësore për përmbarimin e detyrimeve të palëve ndaj
Autoritetit
Gjatë vitit 2013 Autoriteti ka pranuar Aktvendimet nga Gjykata Themelore për pranimin dhe
përmbarim të dy (2) kërkesave për përmbarimin e detyrimevnga ane e debitorëve dhe këto dy
raste (Eda.nr. 2925/13 dhe Eda.nr. 877/12) janë në procedim e sipër sipas urdhëresave
(aktvendimeve) respektive të Gjykatave kompetente.
Shembull;
Lëndët e parashtruara sipas propozimeve për ekzekutim kundër shfrytëzuesve (debitorëve) të
resurseve të radio frekeuncore.
d) Proceset Gjyqësore
Gjatë vitit 2013, Autoriteti ka qenë i angazhuar në proceset dhe procedurat e si mëposhtme
gjyqësore pranë Gjykatave kompetente dhe atë;
- Tri (3) padi të reja të ushtruara ndaj Aktvendimeve të nxjerra nga Autoriteti;
o në gjitha këto lëndë Gjykatat kompetente kanë nxjerr aktvendime konfirmuese për
vendimmarrjen e drejtë nga Autoriteti;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
126
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
- Gjashtë (6) Aktgjykime/Aktvendime të nxjerra nga Gjykatat kompetente në/dhe lidhur me
gjithsej pesë (5) lëndë të iniciuara ndaj/kundër Autoritetit ku, tri (3) prej tyre janë lëndë të
iniciuara sipas padive dhe propozim padive për vendosje të masës së përkohshme ndaj
vendimeve të Autoritetit gjatë vitit 2013 dhe dy (2) padi (raste gjyqësore) të iniciuara ndaj
Autoritetit në/gjatë viteve paraprake;
o Gjykata Supreme A.nr. 749/2007 – refuzimi i padisë së ushtruar nga Capital
Management Holding Plcave vs ART
o Gjykata Kushtetuese – rasti; nr. KI 116/12 - Aktvendim për Pa-pranueshmëri të
padisë (propozimit) nga konsumatori z. Ramaj vs ART
o Gjykata e Apelit rasti nr.332/2013 refuzimi i ankesës së ushtruar nga operatori
IPKO ndaj Aktvendimit të Gjykatës Themelore (Rasti nr.1141/2013 IPKO vs ARKEP)
o Gjykata e Apelit rasti nr.284/2013 refuzimi i ankesës së ushtruar nga operatorti
PTK Sh.A nda j Aktvendimit të Gjykatës Themelore (Rasti A.nr. 1034/13);
o Aktvendimi i Gjykatës Themelore – rasti nr.1424/13 refuzimi i padisë (ankesës) së
ushtruar nga PTK Sh.A vs ARKEP;
- Në pesë (5) procese gjyqësore (konteste civile sipas padive respektivisht lëndëve përkatëse të
iniciuara gjatë viteve; 2010 dhe 2011), ku Autoriteti ka qenë palë e paditur në katër prej tyre
ndërsa në njërën nga lëndët ka qenë palë e dytë e paditur pranë Gjykatave kompetente;
o gjitha këto lëndë procedurat gjyqësore janë në vijueshmëri e sipër dhe Autoriteti në
katër nga këto pesë lëndë ka paraqitur parashtresat përkatës përfshi edhe
kundërshtim të ekspertizës financiare si dhe është përfaqësuar në gjitha seancat e
shqyrtimeve krysore pranë Gjykatave kompetente;
Gjatë vitit raportues, departamentet dhe zyrtarët përgjegjës të Autoritetit sipas kërkesave të
organeve të rendit dhe sigurisë publike kanë dhënë/paraqitur dhe ofruar përgjigje, sqarime si dhe
udhëzime në çështje të ndryshme që ndërlidhen me termet dhe kushtet e operimeve të ofruesve të
ndryshëm të shërbimeve që dalin nga përcaktimet e legjislacionit të aplikueshëm si atij primar
ashtu edhe atij sekondar (rregullator) që ndërlidhen me tregjet e komunikimeve elektronike.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
127
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
VEPRIMTARIA MONITORUESE DHE INSPEKTUESE
Veprimtaria monitoruese
Departamenti i Radio-monitorimit dhe Inspektimit të spektrit radio-frekuencor, gjatë vitit 2013, ka
ushtruar veprimtarinë bazuar në planet e zhvilluara në nivel Departamenti dhe si të tilla të
miratuara nga Autoriteti.
Gjatë vitit 2013, Autoriteti ka autorizuar zhvillimin e gjithsej; 43 monitorime prej të cilave;
- 26 monitorime të rregullta (ex-officio); dhe
- 17 monitorime specifike sipas kërkesës së palës së tretë të kualifikuar për monitorim ku;
o 9 prej tyre i referohen çështjeve të interferencave;
o 8 prej tyre i referohen çështjeve për matjen e nivelit të fushës elektromagnetike
DRMI, gjatë këtyre matjeve në terren ka angazhuar;
- në 50 ditë të matjeve në terren nga dy (2) ekspert; dhe
- në 37 ditë të matjeve në terren nga tre (3) ekspert të Autoritetit,
me ç’rast rezulton që numri total i ditëve te angazhuar nga ekspertet në terren arrin 87 ditë
efektive pune në terren.
Ekspertët e angazhuar në monitorime, në përpunimin e të dhënave të siguruara gjatë matjeve në
terren kanë hartuar dhe paraqitur për shqyrtime të mëtutjeshme nga departamentet profesionale
të Autoritetit dhe në raste të kualifikimit për shqyrtim nga Bordi Drejtues, gjithsej 40 raporte të
detajizuara. Numri total i ditëve të punës të angazhuara gjatë monitorimeve në terren dhe punës në
zyre në hartim të raporteve rezulton të jetë përafërsisht 50 ditë tjera pune.
Për realizimin e matjeve dhe kontrollin e spektrit frekuencor, DRMI disponon me dy sisteme mobile
matëse (MMS1 dhe MMS2) të vendosura në dy automjete transportuese që mundësojnë matje në
diapazonin frekuencor nga 100 kHz deri ne 30 GHz. Gjithashtu në procesin e matjeve shfrytëzohen
edhe pajisjet e tjera matëse të dorës (portable) ndër të cilat më të rëndësishmet janë pajisjet;
- TSMQ – ‘Drive test Tool’ - për matje e kualitetit dhe mbulueshmërisë me sinjal në brezet
frekuencore 900 dhe 1800 MHz për shërbimet e telefonisë mobile;
- EB 200 - për matje në brezin nga 20 MHz - 3 GHz për të gjitha shërbimet në këto breze;
- SRM – 3006 Pajisjet për matjen e fushës elektromagnetike, me fokus të matjes; intensitetin
e fushës elektrike; dhe
- NBM – 550 broadband field meter
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
128
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Veprimtaria monitoruese ka konsistuar në;
- Kontrollin dhe monitorimin e operatorëve shfrytëzues të spektrit frekuencor në
përmbushje të kushteve të licencave dhe autorizimeve përkatëse si dhe në identifikimin dhe
eleminimin e interferencave të transmetimeve radio-komunikuese.
- Monitorimin e shërbimeve të telefonisë mobile të operatorëve të licencuar; PTK sh.a/VALA
dhe IPKO Telecommunications LLC në brezet frekuencore GSM 900 MHz dhe DCS 1800 MHz
përgjatë tërë territorit të Republikës së Kosovës.
- Verifikimin e ankesave të subjekteve të autorizuara (operatorët) apo palët e treta me
interes në sektor si institucionet dhe qytetarët lidhur me interferencat e mundshme -
gjithsej nëntë (9) raste të pranuara dhe si të tilla të trajtuara;
- Monitorimin e zbatimit të kushteve të marrëveshjeve teknike për harmonizimin e
përdorimit të kanaleve frekuencore në zonat ndërkufitare nga operatorët e telefonisë
mobile të shteteve fqinje (Republikës së Maqedonisë, Republikës së Malit të Zi, Republikës
së Shqipërisë);
- Monitorimin e interferencave të shkaktuara nga operatorët e pa-autorizuar nga Republika e
Serbisë dhe operatorëve të pa-autorizuar që vazhdojnë të operojnë në pjesën veriore të
vendit;
- Kontrollin dhe monitorimin e shërbime PMR në brezet frekuencore VHF dhe UHF në tërë
territorin e Republikës së Kosovës për verifikimin e shfrytëzimit të spektrit frekuencor nga
subjektet e rinj dhe ata ekzistues me qëllim të pajisjes me autorizime individuale për
përdorim të frekuencave si dhe ata që kanë deklaruar ndërprerjen e aktivitetit, duke
mundësuar në këtë mënyrë edhe përditësimin e bazës së të dhënave të disponuar dhe
administruar nga Autoriteti.
- Kontrollin e brezit dhe kanaleve frekencore (SHF > 3 GHz), verifikimi i përmbushjes së
kushteve të licencës për shërbime fikse, të linjave mikro-valore pikë-pikë (PTP) për
operatorët e licencuar. Shërbimet fikse mikro-valore rezultojnë me shfrytëzueshmëri të
lartë të spektrit frekuncor nga operatorët shfrytëzues të shërbimeve telekomunikuese si;
VALA, IPKO, KujtesaNET, Artmotion, Policia e Kosovës, MAP, OSBE, EULEX, etj)
- Kontrollin dhe monitorimin e brezeve frekuencore për shërbime të aeronautikës dhe
shërbimeve TETRA, identifikimi dhe eliminimi i interferencave të shkaktuara në këto breze
o Identifikimi dhe eliminimi me sukses i interferencës se paraqitur ne Aeroportit
Ndërkombëtar ‘Adem Jashair’ paraqet një te arritur të rëndësishme në aspektin
profesional dhe atë të sigurisë ku pas identifikimit/eliminimit të saj janë krijuar
kushtet e duhura që Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës ta rikthej në nivelin e
duhur sigurinë e fluturimeve në nivel vendi.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
129
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
o Rasti i interferencave me Republikën e Maqedonisë - rast ky i zgjidhur me sukses
dhe koordinim me autoritetin homolog të Republikës së Maqedonisë.
- Monitorimin dhe verifikimin e kushteve të licencës të operatorëve që ofrojnë shërbimet
satelitore – VSAT;
- Mbikëqyra dhe zbatimi i Vendimeve te Bordit te ARKEP # 268 dhe # 269 lidhur me
përdorimin e pa-autorizuar te brezeve frekuencore 3.4 – 3.8 GHz dhe 1.4 -1.5 GHz
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
130
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Veprimtaria Inspektuese
Ushtrimi i veprimtarisë inspektuese nga zyrtarë përgjegjës të Autoritetit gjatë viti 2013, është
bazuar në procedurat e përcaktuara sipas Ligjit për Komunikime Elektronike dhe Rregullores Nr.
12 mbi procedurat dhe parimet e inspektimit të zhvilluara nga ana e Autoritetit, mbi bazën e të cilës
njësitë funksionale kanë hartuar planet e inspektimeve me karakter të përgjithshëm dhe atyre me
tematikë specifike, të cilat janë miratuar si pjesë e planeve të punës dhe rishikohen në baza të
rregullta nga mbikëqyrësit e njësive relevante të inspektimit.
Veprimtaria inspektuese gjatë vitit 2013, ka qenë e koncentruar në mbikëqyrjen dhe inspektimin e
rasteve të cilat sipas përcaktimeve nga aktet e aplikueshme dhe vlerësimeve të kryera nga njësitë
përgjegjëse brenda Autoritetit sipas procedurave të aplikueshme janë kualifikuar për procedurën e
inspektimi.
Në vijim paraqesim disa nga inspektimet e kryara gjatë vitit 2013;
- Verifikimi i ankesës së pranuar nga OJQ ‘Konsumatori’ (Raporti me nr. prot. 566/2/13);
Përshkrim i shkurtër i mandatit të inspektimit; inspektimi është ushtruar me qëllim
të verifikimit të kualitetit të shërbimit të internetit me ç’rast pas inspektimit në vend të
ngjarjes është verifikuar se parashtruesi i ankesës (konsumatori) ka përdorë programe
të pa- licencuara dhe kjo ka ndikuar në pranimin jo cilësor të shërbimeve .
- Verifikimi i ankesës për shfrytëzimin e pa-autorizuar të numrit 123 nga ana e operatorit
konkurrent të rrjetave publike (Raporti nr. prot. 642/2/13);
Përshkrim i shkurtër i mandatit të inspektimit; inspektimi është ushtruar me qëllim
të konstatimit të shfrytëzimit të pa-autorizuar të numrit 123 sipas rekomandimit të
dhënë nga komisionit i ngarkuar për inspektimin e çështjes;
- Verifikimi i ankesës për zhvillimin e aktiviteteve të pa-autorizuara nga operatorit virtual
’YALLO’ (Raporti nr. prot. 642/2/13;)
Përshkrim i shkurtër i mandatit të inspektimit; inspektimi është ushtruar me qëllim
të verifikimit nëse ofruesi i shërbimeve i licencuar për operime në shtet (territor) të
tretë (operatori virtual ‘YALLO’ i licencuar në shtetin zviceran), për ofrim të shërbimeve
të telefonisë mobile për konsumatorët në Zvicër ka të drejtë të kryej aktivitete si
promovim të shërbimeve të saja në tregun e Kosovës. Autoriteti bazuar mbi raportin
dhe gjetjet e inspektorëve ka konstatuar se ushtrimi i aktiviteteve të informimit nuk e
dëmton konkurrencën në tregun e komunikimeve elektronike në Republikën e Kosovës.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
131
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
LLOGARIDHËNIA E ARKEP-it
Sigurimi i integritetit
Bordi i Autoritetit Rregullativ për Komunikime Elektronike dhe Postare, përmes kësaj deklarate
siguron Kuvendin e Republikës së Kosovës, tek i cili Autoriteti Rregullativ për Komunikime
Elektronike dhe Postare raporton, se informacionet e paraqitura në Raportin Vjetor të Punës për
vitin 2013, përfshi këtu Pasqyrat Financiare, janë të sakta, të besueshme dhe objektive.
Deklarata për Transparencë
Me këtë ne ju sigurojmë se veprimtaria e Autoritetit gjatë vitit 2013 është zhvilluar në përputhje të
plotë me dispozitat e Ligjeve burimore, politikave të sektorëve që i rregullon dhe mbikëqyrë
Autoriteti, kornizës së akteve rregullatore (legjislacionit sekondar) dhe Rregullores së Brendshme
të Autoritetit.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
132
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
SHTOJCA A)
PROGRAMI VJETOR I PUNËS
I
AUTORITETIT RREGULLATIV TË KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE
PËR VITIN 2014
1. Hyrje
Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike dhe Postare (tutje referuar si Autoriteti) është
Autoriteti rregullator kombëtar, i cili zbaton dhe mbikëqyrë kornizën rregullatore të përcaktuar
nga Ligji për Komunikime Elektronike Nr. 04/L/109 (tutje referuar si Ligji) dhe Ligji për Shërbimet
Postare Nr. 03/L-173 (tutje referuar si LSHP), si dhe politikat/strategjitë, të cilat kanë të bëjnë me
zhvillimin e sektorit të komunikimeve elektronike dhe shërbimeve postare, të përcaktuara nga
Qeveria.
Themelues i Autoritetit është Republika e Kosovës dhe të drejtat e themeluesit (mbikëqyrësit)
ushtrohen nga Kuvendi i Republikës së Kosovës. Mandati dhe aktiviteti kryesor i Autoritetit është
rregullimi i tregut të komunikimeve elektronike dhe shërbimeve postare në Republikën e Kosovës
deri në masën e nevojshme për t’i parandaluar deformimet e konkurrencës dhe për t’i arritur
objektivat e Ligjeve të aplikueshme.
Autoriteti përmes ushtrimit të mandatit të tij, siguron dhe nxitë konkurrencën efektive në ofrimin e
shërbimeve dhe rrjeteve të komunikimeve elektronike, facilitetet shoqëruese dhe shërbimet e tjera
duke;
o Siguruar kushtet që çdo kategori e përdoruesve të shërbimeve të komunikimeve
elektronike, përfshirë përdoruesit me nevoja të veçanta, të përfitojnë maksimalisht
shërbime alternative, cilësore dhe në përputhje me standardet e miratuara nga Autoriteti;
o Mbrojtur interesat e shfrytëzuesve të shërbimeve të komunikimeve elektronike, për t’i
mbrojtur të dhënat personale dhe privatësinë e tyre;
o Promovuar dhe siguruar konkurrencë të lirë dhe efektive në sektorin e komunikimeve
elektronike;
o Siguruar integritetin dhe sigurinë e rrjeteve të komunikimeve elektronike publike;
o Nxitur investimet efektive në infrastrukturën e komunikimeve elektronike dhe zhvillimet e
reja teknologjike për një cilësi të lartë të produkteve të tyre;
o Nxitur përdorimin efikas të frekuencave dhe të hapësirës numerike si burime të fundme, në
mënyrë që procedurat dhe planet e numeracionit të zbatohen në atë mënyrë që i jep trajtim
të barabartë të gjithë ofruesve të shërbimeve të komunikimeve elektronike në dispozicion
të publikut, e në veçanti të sigurojë që ndërmarrjet me një varg të ndarë të numrave të mos
diskriminojnë ofruesit tjerë të shërbimeve të komunikimeve elektronike në lidhje me
sekuencat e numrave të përdorura për të dhënë qasje në shërbimet e tyre;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
133
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
o Siguruar mos-diskriminimin dhe barazinë në trajtimin e ofruesve të rrjeteve dhe/ose
shërbimeve të komunikimeve elektronike;
o Siguruar brenda fushës së kompetencave të tij që pajisjet dhe mjetet e përdorura janë në
përputhje me kërkesat e detyrueshme në fuqi në Republikën e Kosovës për të siguruar
kompatibilitet elektromagnetik të tyre.
Përcaktimi i prioriteteve dhe angazhimeve të Autoritetit në rend të parë janë të orientuara drejt
arritjes së zbatueshmërisë së parimeve dhe objektivave të caktuara të rregullimit të tregjeve të
komunikimeve elektronike dhe shërbimeve postare, me vëmendje të veçantë në promovimin e
konkurrencës efektive dhe të qëndrueshme dhe në lehtësimin e futjes së operatorëve dhe ofruesve
të shërbimeve të reja në treg.
Në këtë rrafsh Autoriteti i kushton rëndësi të veçantë sigurimit të kualitetit të mirë të shërbimeve
komunikuese dhe postare kundrejt çmimeve të arsyeshme dhe ofrimit /mundësimit të mbrojtjes
maksimale të interesave të konsumatorëve (shfrytëzuesve të fundmë). Përmes aktiviteteve të saja
bazë rregullatore, si adoptimi i legjislacionit sekondar respektivisht kornizës rregullatore, nxjerrjes
së vendimeve ekzekutive dhe dokumenteve tjera me rëndësi rregullatore në funksion të
liberalizimit të vazhdueshëm dhe rregullimit minimal të mundshëm të tregjeve të komunikimeve
dhe shërbimeve postare, Autoriteti ka siguruar dhe vazhdon të siguroj kushtet për konkurrencë
efektive.
Aktivitetet e Autoritetit kanë qenë dhe mbesin të fokusuara në liberalizimin e tregut Kosovar dhe
krijimin e kushteve të barabarta për operatorët dhe ofruesit e shërbimeve njëkohësisht duke i
siguruar shfrytëzuesve të fundmë mundësinë e zgjedhjes së operatorit dhe shërbimeve sipas
dëshirës së tyre.
Në harmoni dhe në përputhje me objektivat zhvillimore të parapara me objektivat e Qeverisë për
liberalizimin të vazhdueshëm dhe gradual të tregjeve, veprime dhe vendime këto të iniciuara gjatë
vitit paraprak, njëra nga objektivat dhe detyrat kryesore të autoritetit përgjatë vitit 2014 është
krijimi i parakushteve dhe mundësimi i ofrimit të shërbimeve të avancuara telekomunikuese
gjegjësisht shërbimeve të mbështetura në teknologjitë e gjeneratave të reja si ato UMTS, 3G, LTE, etj
si dhe hapja e brezeve frekuencore për shërbimet mobile dhe ato brez-gjera në harmoni të plotë me
përcaktimet e vendosura sipas Planit të Përdorimit të Radio Frekuencave.
Mbështetur në kompetencat e saja, Autoriteti planifikon të alokojë (ndaj) dhe menaxhoj dhënien në
shfrytëzim të spektrit radio frekuencor dhe resurseve numerike duke aplikuar principet e
objektivitetit, transparencës, proporcionalitetit dhe mos-diskriminimit si dhe harmonizimit të
resurseve të komunikimeve elektronike me ato të niveleve Evropiane gjithnjë në konsideratë të
specifikave të tregut nacional dhe objektivave zhvillimore.
Kjo do mundësoj aplikueshmërinë e rrjeteve komunikuese me shfrytëzim të spektrit radio
frekuencor për qëllime të zhvillimit të tregut të shërbimeve të komunikimeve elektronike, për
nevoja të shërbimeve publike dhe ato të interesit dhe sigurisë nacionale pa interferenca dhe
abuzime.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
134
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Është në misionin e Autoritetit që të siguroj si më poshtë;
o Konkurrencë efektive dhe hapësirë për inovacione në tregun e komunikimeve elektronike
dhe shërbimeve postare;
o Mbron interesat e konsumatorëve dhe ofroj mundësin e zgjedhjes mes komunikimeve të
ndryshme dhe shërbimeve postare me çmime të arsyeshme;
o Përkrah zhvillimin dhe rritjen ekonomike, ofrimin e shërbimeve publike me kualitet të
garantuar në Republikën e Kosovës duke inkurajuar përdorimin e teknologjisë moderne.
Bordi Drejtues i Autoritetit, si edhe përcaktuar me Ligj është organi, i cili e miraton ‘Programin
Vjetor të Punës’, plan ky në tërësi i harmonizuar me detyrimet e përkufizuara sipas Ligjit,
Dokumentin e Politikave të Sektorit të Komunikimeve Elektronike, objektivave të Planit të Veprimit
për Partneritet Evropian si dhe objektivat strategjike dhe operacionale për zhvillimin e tregjeve.
Gjatë vitit 2014, Autoriteti do të fokusohet në;
o Avancimi i mëtutjeshëm i konkurrencës efektive në treg, duke përfshirë shërbimet dhe
rrjetat e komunikimeve elektronike, përmes harmonizimit dhe miratimit të legjislacionit
sekondar dhe implementimit të projekteve përkatëse;
o Nxjerrjen dhe miratimin e gjithë legjislacionit tjetër sekondar brenda periudhave kohore
dhe dinamikës së veprimeve si të parapara me dokumentin e Akteve Normative të
Autoritetit në zbatim të Ligjit i publikuar në ueb faqen e Autoritetit;
o Avansimi i mëtutjeshëm në përmirësimin e kushteve për shtrirjen e shërbimeve brezgjëra
në tërë territorin e Republikës së Kosovës, ashtu që tu sigurohet qasje në internet
konsumatorëve me shpejtësi të lartë;
o Krijimi i kushteve dhe procedurave të përshtatshme për liberalizimin dhe hapjen e brezeve
shtesë për avancimin e shërbimeve brezgjëra përmes rrjeteve të komunikimeve mobile,.
o sigurinë dhe integritetin e rrjetave dhe shërbimeve të komunikimeve elektronike, për të
rritur besimin e publikut dhe bizneseve;
o Avansimi i masave mbrojtjse për përdoruesit fundor (konsumatorët) ;
o Krijimin e qartësisë maksimale të mjedisit rregullator, i cili do mundësoj dhe inkurajoj
investimet dhe inovacionet në tregun e komunikimeve elektronike dhe postare në
Republikën e Kosovës.
o Ndërkombtarizimi i i rregullatorit dhe sigurimi i kodeve
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
135
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Autoriteti do inkurajoj, në veçanti;
o Nxitjen e konkurrencës së ofertave të shërbimeve të komunikimeve elektronike dhe
postare;
o Nxitjen e investimeve përmes adoptimit dhe implementimit të teknologjive moderne
komunikuese;
o Inkurajimin e shfrytëzimit të përbashkët të infrastrukturës telekomunikuese, si dhe
infrastrukturave tjera të përshtatshme për shtrirjen e rrjetave të komunikimeve
elektronike;
o Avancimin e shërbimeve telekomunikuese përmes lejimit të ofrimit të shërbimeve të
avancuara si ato të; UMTS, 3G, LTE, etj;
o Mundësimin e ofertave të arsyeshme të shërbimeve komunikuese për konsumatorët
Kosovar;
o Shfrytëzim efiçient dhe efikas të resurseve të fundme; spektrit radio frekuencor dhe
numeracionit;
o Rritjen rapide të produkteve dhe shërbimeve brez-gjera;
o Rritjen e kontributit në zhvillimin e mëtutjeshëm ekonomik të ekonomisë së vendit;
Elementet bazike të programit të rregullt vjetor të punës dhe zhvillimit e konsolidimit permanent të
Autoritetit janë elaboruar në detaje në në vijim.
2. Rregullimi i Tregut të Komunikimeve Elektronike dhe nxitja e konkurrencës
2.1. Çështjet Rregullatore dhe Ligjore
Autoriteti e mbështet dhe e bazon veprimtarinë e vet, bazuar në parimet dhe objektivat e
përcaktuara me nenet 3 dhe 9 të Ligjit, duke e aplikuar metodën e rregullimit ‘Ex-ante’, përmes
zhvillimit të proceseve të analizimit të tregjeve, definimit të tregjeve relevante, përcaktimit të
masave rregullatore (obligimeve për operatorët), të gjitha këto veprime në funksion të sigurimit
dhe mbojtjes së konkurrencës efektive në treg.
Autoriteti, në rast të vlerësimit se nuk ka konkurrencë efektive në tregje të caktuara, bazuar në
parimet dhe objektivat rregullatore e identifikon operatorin/ët me fuqi të ndjeshme në treg (tutje
referuar si OFNT) dhe imponon masa (obligime) rregullatore ndaj tyre. Autoriteti gjithashtu
mbikëqyr implementimin e obligimeve rregullatore të përcaktuar për OFNT.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
136
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Procedura e analizës së tregut dhe implementimi i saj karakterizohet si më poshtë;
o Përgatitjen e pyetësorëve për analizë të tregjeve
o Analizimin e të dhënave të pranuara nga pyetësorët
o Definimin e tregjeve relevante bazuar në analizën e të dhënave të pranuara
o Vlerësimin e efektshmërisë së konkurrencës në tregjet relevante
o Identifikimin e operatorëve me fuqi të ndjeshme në tregjet relevante
o Përgatitja e raportit për analizën e tregut dhe vendimeve përkatëse si dhe këshillimi publik
me palët e interesit
o Imponimin (vendosjen) e masave (obligimeve) rregullatore ndaj OFNT ose tërheqjen të
obligimeve rregullatore nëse paraprakisht masa të tilla janë vendosur me aktet e
rregullatorit.
Autoriteti që nga viti 2011 e këndej rregullisht i grumbullon dhe analizon të dhënat e detajuara të
indikatorëve të rritjes dhe zhvillimit të tregut të komunikimeve elektronike dhe shërbimeve
postare në Republikën e Kosovës, dhe përgatit raportet periodike (4 raporte tre mujore) dhe
vjetore të tregut të komunikimeve elektronike dhe postare.
Raportet e Autoritetit janë burimi kryesor dhe më i besueshëm i referimit/eve nga ana e palëve të
interesit, si operatorët e autorizuar, investitorët prospektiv, institucioneve të politikë bërjes dhe
atyre akademike. Autoriteti, me qëllim të ushtrimit të mandatit për sigurimin e informacionit në
formë transparente dhe jo-diskriminuese ka strukturuar resurse e duhura profesionale në Zyrën e
Analizave Ekonomike pranë Departamentit të Komunikimeve Elektronike (DKE) dhe ka ngritur
platformë softuerike dhe harduerike për procesim të të dhënave të tregjeve.
Fokusi dhe angazhimet e Autoritetit
Në vitin 2014, Autoriteti do fokusohet, në veçanti në çështjet e mëposhtme;
o Mbikëqyrjen e implementimit të masave rregullatore të përcaktuara ndaj operatorëve me
OFNT me theks të veçantë në tregjet e analizuara (rregulluara);
o Miratimi i Ofertave referente për tregjet e analizuara të telefonisë fikse;
o Sigurimin e kooperimit efikas mes operatorëve ndaj të cilëve janë imponuar masat
rregullatore;
o Ushtrimin e verifikimit të saktësisë së të dhënave të deklaruara nga ana e operatorëve dhe
ofruesve të shërbimeve;
o Harmonizimin e Rregullorës për Analizat e Tregut në përputhje me kërkesat e Ligjit dhe
rekomandimet e fundit të Komisionit Evropian;
o Përfundimin e analizës së tregjeve në përputhje me kërkesat e Ligjit për Komunikimeve
Elektronike dhe Rregulloren e Analizës së Tregut;
o Krijimi i ambientit të përshtatshëm për ofrimin e shërbimeve postare;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
137
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Aktivitetet kryesore të Autoritetit gjatë 2014
NR. OBJEKTIVI AKTIVITETET PERIUDHA
1 Analiza e tregjeve të
komunikimeve elektronike
Harmonizimi dhe implementimi i
Rregullorës për Analizat e Tregut
K II -2014
Qasja me shumice ne shërbimet
brezgjëra (‘Broadband’)
K III -2014
2 Rregullimi i shërbimeve te
OFTN
Mbikëqyrja e implementimit të
obligimeve rregullatore ex-ante për
OFNT nga tregjet relevante të
analizuara
K IV -2014
3 Krijimi i ambientit të
përshtatshëm për ofrimin e
shërbimeve postare
Qasja në zyrat/pikat postare ekzistuese
në tërë territorin e vendit
Hartim i planit të veprimit dhe
koordinimi i veprimeve me
institucionet tjera
KIV – 2014
2.2. Rrjetat dhe Shërbimet e Komunikimeve Elektronike
Autoriteti menaxhon me hapësirën e numeracionit në komunikimet elektronike përmes planit
kombëtar të numeracionit (Rregullorja) dhe vendimeve për caktimin (alokimin) e numrave dhe
serive numerike për përdorim nga operatorët, ofruesit e shërbimeve dhe/apo shfrytëzuesit
individual në rastin e kodeve të shkurta.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
138
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Autoriteti, është përgjegjës për lëshimin e autorizimeve individuale për caktimin dhe dhënien në
përdorim të resurseve të fundme; radio kanaleve frekuencore dhe numrave respektivisht serive
numerike, lëshimin e autorizimeve të përgjithshme për ofrimin e shërbimeve të komunikimeve
elektronike, si dhe grumbullimin e të hyrave nga;
o pagesat e rregullta vjetore për mbikëqyrjen e tregut të komunikimeve elektronike,
o pagesat e rregullta vjetore për caktimin dhe përdorimin e radio frekuencave,
o pagesat e rregullta vjetore për caktimin dhe përdorimin e numrave dhe të serive numerike;
o pagesat nga dënimet ekonomike të shqiptuara nga Autoriteti; si dhe
o çdo taksë apo pagesë tjetër e paraparë sipas Ligjit apo rregulloreve të nxjerra nga Autoriteti
në zbatim të Ligjit.
Autoriteti, si përcaktuar me Ligj, kushtet dhe termet e licencave (autorizimeve) gjithashtu i
mbikëqyr kushtet për ofrimin e shërbimeve komunikuese dhe kualitetin e shërbimeve
komunikuese.
Përmes nxjerrjes së akteve normative me karakter rregullator, Autoriteti i identifikon dhe
përcakton operatorët e shërbimit universal, definon të drejtat dhe detyrimet e tyre dhe përcjell
zhvillimet në kualitetit dhe çmimeve të shërbimeve universale.
Dokumenti “Politikat e Sektorit të Komunikimeve Elektronike – Axhenda Digjitale për Kosovën
2013-2020”, përcakton si prioritetet të parë “Zhvillimin e Infrastrukturës së TiK-ut”, respektivisht
njëra nga objektivat kryesore është që të “sigurohet zhvillim konsistent në kuptimin gjeografik i
rrjeteve të komunikimeve elektronike brezgjera (broadband) në tërë territorin nacional dhe
promovimi i përdorimit të shërbimeve të komunikimeve elektronike”.
Mbështetur në normat dhe trendët e aplikuara në vendet e Bashkimit Evropian, në relacion me
shumicën e operatorëve, vërehet trendi i investimeve më të ulëta në ngritjen (konstruktimin) e
infrastrukturës komunikuese të reja dhe rritjen e tendencës së bashkë shfrytëzimit të
infrastrukturës ekzistuese, nevoja për mbrojtje më të mirë të mjediseve dhe hapësirës, dhe
zhvillime rapide të tregut të infrastrukturës, nevojës për zhvillim dhe penetrim (depërtim) të
shërbimeve brez-gjera në rrjetat fikse si dhe largimin (evitimin) e barrierave për penetrime më të
thella.
Ndërtimi i qasjes në infrastrukturën (rrjetat) komunikuese është një nga faktorët më të
rëndësishëm në liberalizimin dhe zhvillimin e tregut të komunikimeve elektronike. Roli kryesor i
Autoritetit në këtë drejtim është me sa vijon;
o Mundësimi i shfrytëzimit efektiv të infrastrukturës ekzistuese telekomunikuese dhe
faciliteteve shoqëruese;
o Adoptimi i legjislacionit sekondar që do të mundësoj dhe inkurajoj bashkë shfrytëzimin e
infrastrukturës dhe lehtësirave (faciliteteve) komunikuese; dhe
o Ushtroj mandatin e ndërhyrjes sipas kompetencës ‘Ex-officio’ dhe/apo sipas kërkesës së
palës për evitimin respektivisht rregullimin e situatave të mos-marrëveshjeve mes palëve
dhe në rast të kualifikimit të fuqizoj sanksionet ekonomike në rast të mos zbatimit të
urdhrave të Autoritetit.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
139
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Definimi i kushteve për bashkë shfrytëzimin e infrastrukturës ekzistuese, përfshirë këtu nyjat
(‘ducts’) do kontribuoj në konsolidimin e kësaj praktike dhe trendi në/me mirëbesim kështu duke
mundësuar operatorëve të rinj të kenë qasje të lehtësuar ndaj shfrytëzuesve të rinj.
Në procedurat e ndërlidhura me përdorimin e përbashkët të infrastrukturës komunikuese dhe
faciliteteve shoqëruese, Autoriteti ndërmerr këto aktivitete;
o Analizon kërkesat për kolokim (‘co-location’) dhe bashkë shfrytëzim të infrastrukturës
komunikuese dhe përcakton ekzistencën dhe mundësitë për bashkë shfrytëzim;
o Ndërmjetëson në /dhe analizon variantet teknike të përgatitura nga palët dhe paraqitura
për ndërmjetësim;
o Përcakton kushtet teknike për kolokim dhe thurjen e lakut lokal (‘unbundling of the local
loop’);
o Draftin propozimet për projektligje, akte tjera normative, instruksione dhe format e
domosdoshme për bashkëshfrytëzimin e infrastrukturës komunikuese.
Fokusi dhe angazhimet e Autoritetit
Në vitin 2014, Autoriteti do fokusohet, në veçanti në çështjet e mëposhtme;
o Eliminimin e plotë të barrierave për hyrësit e rinj në tregun e komunikimeve elektronike, ku
ndërmarrësit nuk do të ngarkohen me kosto për fillimin e aktiviteteve të komunikimeve
elektronike;
o Implementimi i platformave te përshtatshme për lehtësimin e procesit te raportimeve nga
ana e ofruesve të shërbimeve të komunikimeve elektronike,
o Krijimi i kornizës ligjore për shtrirjen e infrastrukturës së komunikimeve elektronike dhe
standardet e ofrimit të shërbimeve
o Inkurajoj përdorimin e përbashkët të infrastrukturës së komunikimeve elektronike,
o Definimin e kushteve teknike, marrjes në shfrytëzim dhe kushteve tjera për kategori të
caktuara të rrjetave komunikuese dhe infrastrukturës komunikuese dhe lehtësirave
(faciliteteve) shoqëruese;
o Lehtësimin e mëtutjeshëm të qasjes në të dhënat për shtrirjen e rrjeteve të komunikimeve
elektronike dhe publikimin e këtyre informatave për investitorët e huaj dhe të interesuarit
tjerë.
Aktivitetet kryesore të Autoritetit gjatë 2014
NR. OBJEKTIVI AKTIVITETET PERIUDHA
1 Krijimi i kornizës ligjore për
shërbimet universale (USO)
Përgatitja dhe miratimi i Rregullorës
për ofrimin e shërbimeve universale
K IV -2014
Përcaktimi i operatorit të cilit do ti
imponohen obligimet USO
K IV -2014
Inicimi i themelimit të fondit të
kompensimit për ofrimin e shërbimit
universal dhe rregullorja për
K IV -2014
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
140
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
përcaktimin e humbjeve
2 Harmonizimi i legjislacionit
sekondar me legjislacionin e
shërbimeve elektronike
Përgatitja dhe miratimi i Rregullores
për Standardet e ofrimit të shërbimeve
dhe rrjetave
K III -2014
Përgatitja e rregullores për instalimin
dhe përdorimin e rrjetave të
komunikimeve elektronike
K II -2014
Përgatitja dhe miratimi i rregullores
për mbrojtjen e rrjetave publike të
komunikimeve elektronike
KIII-2014
3 Shërbimet e emergjencës Implementimi i shërbimeve të
integruara (numrit standard E-112) të
emergjencës
K IV -2014
Përgatitja e Planit për zhvillimin e
shërbimeve të emergjencës
K IV -2014
4 2. Raportimi i të
dhënave statistikore
‘on-line’
Zhvillimi i modulit softuerik për qasje
on-line nga operatorët në bazën e të
dhënave statistikore të ARKEP
K III -2014
Raportimet periodike të operatorëve
të Komunikimeve Elektronike
KI-KIV 2014
5. Bashkëshfrytëzimi i
Infrastrukturës
Përcaktimi i çmimeve për bashkë-
shfrytëzim të infrastrukturës publike
për vendosjen e rrjetave publike të
komunikimeve elektronike (rrugët
lokale, kanalizimi, ujësjellësi, nxehja,
etj.)
KIV-2014
Përcaktimi i çmimeve për bashkë-
shfrytëzim të infrastrukturës së
rrugëve publike (korridoret kryesore
dhe gypat instalues)
KIV-2014
Përcaktimi i çmimeve për bashkë-
shfrytëzim të infrastrukturës
së gazit (gypave)
KIV-2014
Përcaktimi i çmimeve për bashkë-
shfrytëzim të infrastrukturës së
elektricitetit (shtyllat dhe gypave)
KIV-2014
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
141
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
2.3. Siguria e Rrjeteve të Komunikimeve Elektronike
Deri sa me Ligjin për Telekomunikacionin Nr.2002/7 (tashmë i shfuqizuar), njëra ndër prioritetet
kryesore ka qenë liberalizimi i tregut dhe shtrirja e rrjeteve dhe shërbimeve, tashmë me Ligjin për
Komunikimet Elektronike rëndësi të posaqme i kushtohet sigurisë së rrjetave të komunikimeve
elektronike. Pra, duke vlerësuar se kemi një treg kryesisht konkurrues si në nivel të shërbimeve
ashtu edhe në nivel të rrjetave, Autoriteti në përputhje me obligimet ligjore, krahas inkurajimit të
shtrirjes së shërbimeve brezgjëra do të ndërmarr veprimet e nevojshme për të krijuar kushtet e
përshtatshme për sigurinë dhe integritetin e rrjetave të komunikimeve elektronike.
Ligji për Komunikimet Elektronike, neni 10 (Komptencat e Autoritetit), pragrafi 21 përcakton se
Autoriteti “Kryen funksionet e qendres kompjuterike për reagimet emergjente me qëllim të
ballafaqimit me rreziqet për sistemet publike të komunikimeve elektronike”.
Dokumenti “Politikat e Sektorit të Komunikimeve Elektronike – Axhenda Digjitale për Kosovën
2013-2020”, përcakton si prioritetet të parë “Zhvillimin e Infrastrukturës së TiK-ut”, respektivisht
njëra nga objektivat kryesore është “siguria dhe integriteti i rrjeteve dhe shërbimeve të
komunikimeve elektronike, për të arritur besimin e publikutdhe bizneseve në hapësirën kibernetike”.
Më tutje dokumenti në fjalë e obligon Autoritetin që më së voni deri më 2016 të themeloj Qendren
për reagime ndaj emergjencave kompjuterike (CERT), e cila do të merrej me parandalimin dhe
menaxhimin e incidenteve të ndryshme që kanë të bëjnë me sigurinë e rrjetave të komunikimeve
elektronike.
Fokusi dhe angazhimet e Autoritetit
Në vitin 2014, Autoriteti do fokusohet, në veçanti në çështjet e mëposhtme;
o Themelimi i CERT-it dhe implementimi i projektit (hardueret dhe softueret) për
mundësimin e kryerjes së funksioneve bazike në përputhje me rekomandimet e ENISA dhe
institucionet tjera ndërkombëtare që kanë të bëjnë me sigurinë e rrjetave dhe shërbimeve
të komunikimeve elektronike ;
o Hartimi i planit të veprimit për funksionimin e CERT;
o Miratimi i akteve nënligjore që kanë të bëjnë me sigurinë, integritetin dhe besueshmërinë e
rrjeteve publike të komunikimeve elektronike;
o vendosja e kontakteve me institucionet e ndryshme rajonale dhe evropiane;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
142
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Aktivitetet kryesore të Autoritetit gjatë 2014
NO. OBJEKTIVI AKTIVITETET PERIUDHA
1 Krijimi i CERT-it
Miratimi i rregullores për operimin e
CERT-it K IV -2014
Themelimi i CERT në përputhje me
rekomandimet e ENISA K IV -2014
Hartimi i Planit të veprimit 2014-2016
për funksionimin e CERT-it K IV -2014
2. Mbrojtja e Rrjetave Përgatitja dhe miratimi i rregullores
për kërkesat teknike që garantojnë
siguri, integritet dhe besueshmëri
KIV-2014
2.4. Konformiteti i Pajisjeve Telekomunikuese
Mbështetur në Direktivën e KE 1995/5/EC mbi kërkesat e rëndësishme dhe kushtet për, vënien në
treg, lëvizjen e lirë (qarkullimin) e radio pajisjeve dhe pajisjeve terminale të rrjeteve elektronike të
komunikimeve (tutje referuar si R&TT), Autoriteti ka miratuar Rregullorja Teknik Nr. 19 për radio
pajisjet dhe pajisjet telekomunikuese dhe kompatibilitetin elektromagnetik (njohja e konformitetit)
me shtojcat (listat) për të cilat duhet të njoftohet Autoriteti. Rregullorja mbi vlerësimin e
konformitetit dhe shfrytëzimin e radio pajisjeve dhe pajisjeve terminale të rrjeteve elektronike
vendos dhe rregullon procedurat/sistemin për aprovimin e tipeve dhe qarkullimin e lirë të R&TT
pajisjeve. Rregullorja parasheh modelin e rregullimit ‘ex-post’ rrjedhimisht ku kërkohet një
angazhim i shtuar në rregullimin e tregut në harmonizimin e nivelit të kualitetit dhe mënyrës së
kontrollit të tregut.
Rregullorja mbi konformitetin e pajisjeve mundëson përafrimin e mëtutjeshëm të kornizës
rregullatore nacionale me legjislacionin dhe kornizën rregullatore të Bashkimit Evropian. Kjo
rregullore parasheh implementimin e pjesshëm të direktivës 1995/5/EC dhe do duhet të
amandamentohet më tutje në varësi nga procesi i përafrimit të Republikës së Kosovës në proceset
integruese me Bashkimin Evropian. Rregullorja specifikon obligimin e marrjes së aprovimit
paraprak nga Autoriteti para importit dhe sjelljes në treg të R&TT pajisjeve, metodë dhe praktikë
kjo e rregullimit ‘Ex-ante’. Aprovimi do lëshohet bazuar në dokumentacionin i cili zakonisht
lëshohet për qëllime të inspektimit sipas kërkesave të vendeve të Bashkimit Evropian dhe paraqet
një lloj inspektimi mbikëqyrës. Megjithatë, rregullorja precizohen lejimin e importimit dhe
vendosjen në treg edhe pas ushtrimit të inspektimeve në vendet e instalimit të pajisjeve. Për këto
qëllime, Autoriteti vlerëson domosdoshmërinë e aftësimit dhe trajnimit të vazhdueshëm të
personelit profesional të Autoritetit me qëllim të aftësimit dhe kualifikimit për ushtrim të kontrollit
të tregut të R&TT pajisje.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
143
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Fokusi dhe angazhimet e Autoritetit
Në vitin 2014, Autoriteti do fokusohet, në veçanti në çështjet e mëposhtme;
o Angazhimet e rregullta në lëshimin e aprovimeve për importim dhe sjellje në treg,
vlerësimin e konformitetit, pranimin dhe procesimin e notifikimeve për të sjell në treg
R&TT pajisje dhe operimin e tyre në harmoni me kanalet frekuencore të pa-harmonizuara;
o Përshpejtimin e procedurave, informimin e përdoruesve të cilët do kenë nevojë për
shërbimet e Autoritetit dhe mundësimin e pajisjeve dhe teknologjive më të reja në
Republikën e Kosovës, të cilat do mundësojnë shfrytëzim më efektiv të spektrit radio
frekuencor (në konsiderim të ligjit dhe rregulloreve që rregullojnë përdorimin e spektrit
radio frekuencor si dhe standardizimit).
o Respektimin e obligimeve dhe procedurave nga importuesit me rastin e importimit dhe
vendosjes në treg të R&TT pajisjeve
Aktivitetet kryesore të Autoritetit gjatë 2014
NO. OBJEKTIVI AKTIVITETET PERIUDHA
1 Konformiteti i pajisjeve
telekomunikuese dhe
kompatibiliteti
elektromagnetik
Njohja e konformitetit për pajisjet e
importuara në përputhje me
rregulloren Nr.19
Vazhdimësi
Matja e nivelit te rrezatimit
elektromagnetik ne vendet publike
Vazhdimësi
2.5. Mbikëqyrja
Bordi Drejtues i Autoritetit do të ushtroj mbikëqyrjen aktive mbi aplikueshmërinë e dispozitave të
Ligjit dhe ligjeve të aplikueshme, si dhe aplikueshmërinë e dispozitave të kornizës rregullatore
(rregulloreve) të nxjerra në zbatim të legjislacionit primar.
Mbikëqyrja efektivisht do të ushtrohet nga shefat dhe udhëheqësit e njësive organizative të
Autoritetit si dhe nga mbikëqyrësit (ekspertët) e caktuar nga Kryetari i Bordit në gjitha rastet e
evidentimit të shkeljeve të mundshme të dispozitave të ligjeve dhe/apo legjislacionit sekondar.
Mbikëqyrje aktive, gjithashtu mund të ushtrohet në rastet e mbrojtjes së interesit dhe të drejtave të
konsumatorëve nga shërbimet e pranuara dhe të ofruara nga operatorët dhe/apo ofruesit e
shërbimeve të autorizuara si dhe apo edhe ndaj rasteve të interferencave të lajmëruara.
Procedurat për ushtrimin e aktiviteteve të mbikëqyrjes janë të përcaktuara me Kreun XVI të Ligjit
dhe sipas Rregullores mbi Parimet dhe Procedurat e Monitorimit dhe Inspektimit si të tilla të
administruara nga Autoriteti, iniciohen mbi bazën e gjetjeve dhe fakteve të grumbulluara nga
Autoriteti nisur nga ankesat e bëra/pranuara nga përdoruesit apo operatorët. Pas përfundimit të
procedurës, mbikëqyrësit propozojnë masat dhe Bordi mund të inicioj shqiptimin e masave
adekuate përfshi shqiptimin e sanksioneve ekonomike bazuar në shkeljet e konstatuara.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
144
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Tregu i komunikimeve elektronike në Republikën e Kosovës si edhe tregjet e vendeve regjionale
dhe ato të BE-së karakterizohen me trendë të vazhdueshme të liberalizimit që mundëson hyrje dhe
pjesëmarrje të lehtësuar të ndërmarrësve në treg dhe ofrim të rritur të shërbimeve të ndryshme.
Procedurat e thjeshtësuara për të mundësuar hyrjen në treg si dhe aspektet e ndryshme të de-
rregullimit thërrasin për një mbikëqyrje dhe kontroll më të avancuar. Sistemi i inspektimit,
respektivisht mbikëqyrja e tregut është e rregulluar konform rregullores e cila është e kaluar në
procedurat e rregullta të këshillimit publik nga Autoriteti.
Fokusi dhe angazhimet e Autoritetit
Në vitin 2014, Autoriteti do të fokusohet, në veçanti në çështjet e mëposhtme;
o Jetësimin e masave rregullatore dhe obligimeve të përcaktuara ndaj OFNT-ve;
o Monitorimi i Kualitetit të shërbimeve të komunikimeve elektronike (telefonia mobile dhe
fikse) dhe atyre postare;
o Implementimi i projekteve për ngritjen e platformave të përshtatshme për matjen e
parametrave të kualitetit për shërbimet e internetit.
o Garantimin e ofrimit të shërbimeve postare universale dhe atyre të rezervuara;
Aktivitetet kryesore të Autoritetit gjatë 2014
NO. OBJEKTIVI AKTIVITETET PERIUDHA
1
Kualiteti i shërbimeve
Monitorimi i parametrave të kualitetit
(QoS) të shërbimeve të telefonisë mobile
dhe fikse
Në vazhdimësi
Ngritja e Infrastrukturës (Platformës
softuerike dhe harduerike) për
monitorimin e kualitetit të shërbimeve
të internetit
K III -2014
Hartimi i Planeve për matjen e Kualitetit
të shërbimeve
KI-2014
Hartimi i Raporteve për matjen e
parametrave të QoS dhe publikimi i
raportit përfundimtar
KIV-2014
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
145
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
3. Menaxhimi i resurseve të fundme; spektrit radio frekuencor dhe numeracionit
3.1. Spektri radio-frekuencor
Në relacion me menaxhimin e spektrit radio frekuencor, Autoriteti mes tjerash është përgjegjëse
për çështjet dhe proceset e mëposhtme;
o Planit të Përdorimit dhe Tabelës së Shpërndarjes të Radio Frekuencave në harmonizim me
Tabelën e Shpërndarjes dhe Shfrytëzimit të resurseve frekuencore (Planit Kombëtar);
o Harmonizimin e spektrit frekuencor në përputhje me procedurat përkatëse dhe
konkluzionet e marrëveshjeve ndërkombëtare që ndërlidhen me shfrytëzimin e spektrit
radio frekuencor;
o Planifikimin dhe përgatitjen e parametrave teknik për lëshimin e licencave/autorizimeve
për përdorimin e spektrit radio frekuencor të cilat mund të lëshohen bazuar në aplikimet
individuale, tenderët publik apo ankandeve publike;
Fokusi dhe angazhimet e Autoritetit
Në vitin 2014, Autoriteti do fokusohet, në veçanti në çështjet e mëposhtme;
o Vazhdimin e implementimit të praktikave të mira në menaxhimin dhe rregullimin e
shfrytëzimit të spektrit radio frekuencor si dhe përafrimin e vazhdueshëm me kornizën e
aplikueshme të BE-së për menaxhimin e resurseve frekuencore;
o Mbikëqyrjen e implementimit të Planit të Përdorimit të Radio Frekuencave;
o Avansimi i platformave softuerike për menaxhimin efektiv të resurseve frekuencore,
o Mbikëqyrjen e zbatimit të marrëveshjeve teknike për harmonizimin e përdorimeve të radio
frekuencave në zonat ndërkufitare me shtetet fqinje si dhe arritjen e marrëveshjeve të reja
për brezet që përdoren kryesisht për shërbimet e gjeneratave të reja;
o Harmonizimi i rregulloreve lidhur me shfrytëzimin dhe caktimin e spektrit radio frekuencor
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
146
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Aktivitetet kryesore të Autoritetit gjatë 2014
NR. OBJEKTIVI AKTIVITETET PERIUDHA
1 Avancimi dhe menaxhimi më
efikas i spektrit frekuencor
- Përditësimi i tabelës interne të
shpërndarjes dhe shfrytëzimit të
radio-frekuencave – ARKEP & KFOR
K II -2014
- Përditësimi i planit kombëtar dhe
tabelës së shpërndarjes dhe
shfrytëzimit të radio-frekuencave
për aprovim në Kuvendin e Kosovës
KIII-2014
- Harmonizimi-Rregullore për Radio
Pajisje për të cilat nuk kërkohet
licencë me rregulloren për
autorizime të përgjithshme për
radio-frekuenca për radio-frekuencë
K II -2014
- Rishikimi i rregullores për shërbimet
Radio-amatore\koordinimi me
SHRAK dhe institucionet
ndërkombëtare
K II -2014
2
Jetësimi i Strategjisë për Zhvillimin e Sektorit me Shërbime te reja Telekomunikuese
- Angazhimi i konsulencës
ndërkombëtare (Referuar asistencës
teknike përmes TAIEX dhe
mekanizmave të ngjashme të
donatorëve) mbi metodologjinë dhe
hartimin e dokumenteve mbi
procedurat e ndarjes së brezeve
frekuencore të rrjetave dhe
teknologjive të avancuara të
shërbimeve brezëgjera 3G, 4G (LTE)
për operatorët ekzistues dhe të rinj.
K IV -2014
- Përcaktimi i metodologjisë dhe
hartimi i dokumenteve mbi
procedurat e ndarjes së brezeve
frekuencore të rrjetave dhe
teknologjive të avancuara të
shërbimeve brezgjera 3G, 4G (LTE)
për operatorët ekzistues dhe të rinj
KIV-2014
- Implementimi i Planit të përdorimit
të radio frekuencave KIV-2014
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
147
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
3
Funksionaliteti dhe operacionalizimi i menaxhimit të spektrit frekuencor
- Koordinimi me operatorët dhe
institucionet kombëtare dhe
ndërkombëtare për shfrytëzimin e
resurseve frekuencore.
KIV-2014
- Azhurnimi dhe mirëmbajtja e
databazës me versionet e avancuara
të softuerit: SPEKTRA në
menaxhimin efektiv të spektrit
frekuencor
KIV-2014
- Analiza e zënshmërisë së brezeve
frekuencore, me qëllim të rritjes së
efikasitetit, planifikimin dhe
shfrytëzimin sa më optimal të
resurseve të kufizuara frekuencore
KIV-2014
3.2. Numeracioni
Në relacion me menaxhimin e numeracionit, Autoriteti mes tjerash është përgjegjës për çështjet
dhe proceset e mëposhtme;
o Përgatitjen, miratimin dhe implementimin e Rregullores për Planin Kombëtar të
Numeracionit për Rrjetat e Komunikimeve Elektronike në Republikën e Kosovës;
o Dhënien në shfrytëzim të resurseve numerike për operatoret, ofruesit e shërbimeve të
komunikimeve elektronike, si dhe shfrytëzuesit tjerë në baza jo-diskriminuese dhe
transparente;
o Përgatitja e raporteve të ndryshme periodike lidhur me administrimin dhe menaxhimin e
resurseve numerike;
o Përcaktimin e nivelit të pagesave të rregullta vjetore për përdorimin e resurseve numerike;
o Publikon dhe përditëson listën e numrave dhe serive numerike të alokuara;
Fokusi dhe angazhimet e Autoritetit
Në vitin 2014, Autoriteti do të fokusohet, në veçanti në çështjet e mëposhtme;
o Harmonizimin e Planit aktual të Numeracionit në përputhje me kornizën e aplikueshme të
Bashkimit Evropian dhe praktikave të mira në rregullimin e shfrytëzimit të numeracionit;
o Miratimin e Rregullores për Bartshmërinë e Numrave (NP)
o Publikimin dhe përditësimin e listës së resurseve numerike të alokuar/caktuara dhe
rezervuara nga Autoriteti;
o Mbikëqyrjen e të hyrave nga resurset numerike të alokuar/rezervuara nga Autoriteti;
o Verifikimin e përdorimit të resurseve numerike konform planit të numeracionit dhe
vendimeve/autorizimeve individuale të nxjerra nga Autoriteti.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
148
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Aktivitetet kryesore të Autoritetit gjatë 2014
NO. OBJEKTIVI AKTIVITETET PERIUDHA
1 Harmonizimi i Planit të
Numeracionit
Harmonizimi i Rregullores se re për Planin e
Numeracionit
K I -2014
Përgatitja dhe miratimi i rregullores për
bartshmërinë e numrave
KIV-2014
Caktimi/rezervimi i resurseve numerike Vazhdimësi
3.3. Aktivitetet e Radio Monitorimit dhe Inspektimit
Në mbështetje të Kreut XV, neneve 97 dhe 98 të Ligjit për Komunikime Elektronike Nr. 04/L-109
dhe dispozitave të Rregullores mbi Parimet dhe Procedurat e Inspektimit (Ref. Reg. Nr. 12),
obligimeve të dala për Autoritetin nga objektivat dhe prioritetet e dala nga dokumenti i Planit të
Veprimit dhe Partneritetit Evropian (PVPE) për vitin 2013, me qëllim të rritjes së efikasitetit dhe
efektivitetit në menaxhimin e resurseve të komunikimeve elektronike (radio frekuencave –
kanalave dhe numeracionit), përgjatë vitit kalendarik mbështetur në parimet dhe principet e
përkufizuara me Ligj si dhe praktikat dhe përvojat e zhvilluara nga stafi profesional i Autoritetit, do
të vazhdoj me kryerjen e; monitorimeve në terren (matjet), ekzaminime, kontrolle paraprake dhe
hetime si dhe analiza të nevojshme për të përcaktuar se në çfarë mase shfrytëzohen resurset e
spektrit (brezet) frekuencore nga operatorët dhe ofruesit e autorizuar të shërbimeve të
komunikimeve elektronike.
Departamenti për Radio-monitorim dhe Inspektim me resurset e saja profesionale si dhe mjetet
teknike (pajisjet) në dispozicion do të ushtroj monitorimin e tërë spektrit frekuencor për të gjitha
shërbimet e komunikimeve elektronike të dhëna (caktuara) për shfrytëzim (përdorim) mbështetur
në Planin Kombëtar të Radio Frekuencave (aktualisht referuar si Plani Nacional i Shpërndarjes së
Spektrit Frekuencor – Tabela Kombëtare).
Autoriteti do të realizojë matje (kontrolle) me qëllim të;
o Monitorimit të shfrytëzimit të frekuencave të caktuara (dhëna) në shfrytëzim (përdorim)
sipas Autorizimeve Individuale në përputhje me termet dhe kushtet e përkufizuara me
Autorizim;
o Sigurimit të kushteve dhe ambientit ku resurset e radio frekuencave (kanalet e brezeve
frekuencore) shfrytëzohen vetëm nga shfrytëzuesit e autorizuar;
o Krijimit të ambientit të përshtatshëm dhe pa interferenca që do mundësojnë funksionimin e
punës së sistemeve dhe stacioneve radio-transmetuese të cilat shfrytëzohen për qëllime
publike apo private.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
149
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Prioritetet dhe aktivitetet e Autoritetit gjatë vitit 2014 do të jenë të fokusuara në;
o Monitorimin e operatorëve, shfrytëzues të brezeve frekuencore të cilët aplikojnë për ri-
përtëritjen e autorizimet-eve për vitin 2014;
o Monitorimin e vazhdueshëm të operatorëve, shfrytëzuesve të brezeve frekuencore të cilët
deklarojnë, mos vazhdimin e autorizimeve, gjegjësisht shfrytëzim të resurseve të radio
frekuencave;
o Monitorimin e zonave kufitare me shtetet fqinje, Mali i zi, Shqipëria dhe Maqedonia me
qëllim të kontrollit të respektimit të kushteve të marrëveshjeve teknike ndërinstitucionale
të arritura mes Autoriteteve të vendeve nënshkruese, për shfrytëzimin e resurseve
frekuencore nga ana e operatoreve të telefonisë mobile për shërbimet GSM/DCS në brezet
900 MHz dhe 1800 MHz;
o Fillimi i aplikimit /kryerjes së matjeve të rrezatimit jo jonizues me qëllim të konstatimit të
nivelit të rrezatimit/eve të shkaktuara nga emitimet e radio stacioneve të ndryshme fikse
dhe mobile që gjenerojnë fusha të fuqishme elektromagnetike në nivel vendi;
o Shqyrtimin dhe analizimin e të gjitha notifikimeve (njoftimeve) të pranuara nga Autoriteti
për raportim të interferencave nga operatorët /shfrytëzuesit e autorizuar për shfrytëzim të
resurseve frekuencore;
o Shqyrtimin e të gjitha ankesave të parashtruara nga konsumatorët (shfrytëzuesit e fundëm)
ndërlidhur me mbulueshmërinë;
o Monitorimin e hapësirës së territorit të Republikës së Kosovës, lidhur me
shfrytëzueshmërinë e resurseve frekuencore nga operatorët e pa-autorizuar të telefonisë
mobile – pjesa veriore e vendit;
o Monitorimet specifike sipas kërkesave dhe autorizimeve specifike.
Autoriteti, ushtrimin e veprimtarisë inspektuese edhe përgjatë vitit 2014 do e mbështes edhe në
përvojën paraprake të krijuar veçmas nga viti 2012 dhe 2013 si dhe në procedurat e përkufizuara
me Kreun XV të Ligjit për Komunikime Elektronike do të bazohet mbi metodologjinë;
- Inspektimeve me karakter të përgjithshëm dhe
- Inspektimeve me tematike specifike.
Inspektimet me karakter të përgjithshëm, do të jenë ato inspektime të cilat do udhëhiqen në kuadër
të mbikëqyrjes së rregullt të ushtrimit të veprimtarisë së autorizuar nga ana e operatorëve dhe
ofruesve të shërbimeve të komunikimeve elektronike si dhe operatorëve të shërbimeve postare në
përputhje me kushtet e autorizimeve të përgjithshme, licencave si dhe autorizimeve të lëshuara nga
ana e Autoritetit respektivisht ish paraardhësit ligjor Autoritetit Rregullativ të Telekomunikacionit
(ART).
Mandati i inspektimeve të përgjithshme dhe atyre specifike do jenë të përcaktuara me aktvendimet
individuale administrative të cilat do të bëhen publike për palët subjekte të inspektimit/eve dhe
publikohen në ueb faqen e Autoritetit në përputhje me dispozitat e Ligjeve të aplikueshme duke
respektuar detyrimet e dala mbi ruajtjen dhe mos publikimin e të dhënave konfidenciale.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
150
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
NO. OBJEKTIVI AKTIVITETET PERIUDHA
1
Identifikimi dhe
eliminimi i përdoruesve
të pa-autorizuar
Monitorimi i Vazhdueshëm i brezeve frekuencore
dhe identifikimi i përdoruesve të pa-autorizuar
Vazhdimësi
2
Mbikqyrja e kushteve të
autorizimeve
Monitorimi i operatoreve të autorizuar për
përdorimin e resurseve frekuencore
Vazhdimësi
Monitorimi i zbatimit të marrëveshjeve teknike të
arritura me tri shtetet fqinje.
KIV-2014
3 Rritja e efektivitetit të
Radio-Monitorimit
Miratimi i Rregullores për Radio monitorim dhe
hartimi i Planit të Radio Monitorimit
KI/KIV-2014
Furnizimi (specifikimi teknik) dhe futja në
përdorim e pajisjeve të avancuara për matjen e
shërbimeve të reja 3G dhe LTE
4
Përgatitja e projektit për ngritjen e stacioneve
fikse monitoruese në nivel nacional me ndihmën e
ekspertëve të TAIX apo institucione
ndërkombëtare të specializuara përmes
mekanizmave të donatorëve dhe aplikimi për
përkrahje financiare në institucionet
ndërkombëtare
KIV-2014
5
Matja dhe verifikimi i
përputhshmërisë së
parametrave teknik të
radio stacioneve
Inspektimi teknik i radio stacioneve Vazhdimësi
Matjen e nivelit të fushës elektromagnetike
(fushës elektrike V/m), në vendet publike siç janë:
Shkolla, Spitale, kopshteve për fëmijë etj.
Vazhdimësi
4. Shërbimi Postar
Në tregun e shërbimeve postare, Autoriteti është përgjegjëse për çështjet dhe proceset e
mëposhtme;
o Adoptimin dhe implementimin e rregulloreve të nxjerra në përputhje me Ligjin për
Shërbimet Postare;
o Pranon aplikacionet për shqyrtim/trajtim mbi ofrimin e shërbimeve postare;
o Lëshimin dhe licencave për ofrimin e shërbimeve universale postare dhe shërbimeve tjera
postare;
o Adopton vendime mbi plotësimin, revokimin ose terminimin e validitetit të licencave për
ofrimin e shërbimeve postare;
o Aprovon tarifat/çmimet për shërbimet postare universale dhe të rezervuara;
o Përcakton tarifat për dhënien e licencave dhe shumën e taksës vjetore (‘On-off fee’) për
ofrimin e shërbimeve;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
151
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
o Përcakton shkallën/limitin e peshës për shërbimet e rezervuara;
o Mbikëqyrë aplikimin e tarifave/çmimeve të shërbimeve postare dhe ndërmerr masat e
nevojshme në rast të shkeljeve nga operatorët postar;
o Zgjedh mosmarrëveshjet në mes të operatorëve postar dhe përdoruesve/shfrytëzuesve dhe
operatorëve postar;
o Mbledh të dhëna/informacione, notifikime dhe dokumente (raporte) në/mbi fushën e
shërbimeve postare dhe i publikon ato sipas nevojës;
o Ofron (jep) shërbime të opinioneve të ekspertëve dhe sqarimeve mbi aplikimin Ligjit të
Shërbimeve Postare;
Autoriteti e kryen mandatin e rregullimit dhe mbikëqyrjes së tregut të shërbimeve postare përmes
dy mënyrave bazike;
1) Pro-aktive – përmes ndërmarrjes së iniciativave për zhvillimin e vazhdueshëm të tregut të
shërbimeve postare;
2) Korrektive – përmes reagimit ndaj njoftimeve të vrojtuara apo pranuara mbi trendet e
zhvillimeve në tregun e shërbimeve postare
Si pjesë e komponentës pro-aktive, Autoriteti grumbullon dhe publikon të dhëna, notifikime
(njoftime) dhe raporte lidhur me gjendjen (pasqyrën) e tregut të shërbimeve postare. Autoriteti
gjithashtu planifikon fuqizimin dhe konsolidimin e pozitës së saj si rregullator tregu përmes
kontakteve të shpeshta dhe kooperimit me ofruesit /operatorët e shërbimeve postare në treg, dhe
ofrimit të udhëzimeve ndaj operatorëve të shërbimeve postare me qëllim dhe objektiv zhvillimin e
tregut të shërbimeve postare në drejtim të arritjes së synimit të liberalizimit të plotë të tregut.
Komponenta korrektive, ushtrohet duke ndërmarrë veprimet e monitorimit (kontrollit) dhe
inspektimit të tregut sipas planit të miratuar nga menaxhmenti si dhe ndërmarrjes së masave në
drejtim të zhvillimeve të tregut të shërbimeve postare në harmoni me Ligjin për Shërbimet Postare,
strategjitë zhvillimore dhe programin e rregullt vjetor të punës së Autoritetit.
Plani vjetor i kontrollit dhe inspektimit të Operatorëve Postar për vitin 2014, ka për subjekt të
kontrollit/inspektimit çdo operator postar i cili ofron shërbime postare, përkatësisht çdo pikë/zyre
e cila ofron shërbime postare për shfrytëzuesit/përdoruesit e shërbimeve postare në tërë territorin
e Republikës së Kosovës.
Fokusi i kontrollit dhe inspektimeve do të mbështete në;
o Mbikëqyrjen e realizimit të shërbimeve postare konform dispozitave ligjore dhe akteve
tjera nënligjore;
o Verifikimin e raportimit të operatorëve postar për periudhat tremujore dhe obligimet tjera
ndaj ARKEP;
o Kontrollin e librave dhe dokumenteve të ndryshme, (librit i evidentimit të dërgesave libri i
pranimit, ankesat, etj);
o Verifikimin e kontratave/marrëveshjeve të lidhura në mes të operatorëve postar dhe
bizneseve/operatorët ekonomik (O.E.) për ofrimin e shërbimeve postare;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
152
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
o Verifikimin e aplikimit të tarifave të shërbimeve postare dhe transparenca ndaj
shfrytëzuesve/konsumatorëve;
o Verifikimin e informimit të shfrytëzuesve/konsumatorëve me shërbimet postare, tarifat e
shërbimeve, dhe orarin e punës; dhe
o Verifikimin e cilësisë së realizimit të shërbimeve postare.
Plani vjetor i Sektorit të Shërbimit Postar përfshin kontrollet dhe/apo inspektimet në të gjitha
qendrat regjionale (gjithsejtë 7 shtatë) dhe vendbanimet e Republikës së Kosovës.
Fokusi dhe angazhimet e Autoritetit
Në vitin 2014, Autoriteti do fokusohet, në veçanti në çështjet e mëposhtme;
o Siguruar zbatimin e kushteve të operimit nga ana e operatorëve me kushtet e licencave
respektivisht dispozitat e ligjit;
o Grumbullimin dhe analizimin e të dhënave dhe gjendjes /pasqyrës së tregut të shërbimeve
postare;
o Angazhimin e shtuar në monitorimin e zbatueshmërisë së obligimeve nga ana e operatorit
publik;
o Zbatimin e planit të monitorimit (kontrollit) dhe inspektimit dhe gjetjeve e rekomandimeve
të dala nga raporti i vitit paraprak si dhe nga raportet individuale
Aktivitetet kryesore të Autoritetit gjatë 2014
NO. OBJEKTIVI AKTIVITETET PERIUDHA
1 Mbikëqyrja e zbatimit të
standardeve të cilësisë së
shërbimeve dhe harmonizimi i
tyre me standardet
ndërkombëtare
K II – 2014
2 Monitorimi i tregut të
shërbimeve postare
Hartimi dhe implementimi i
Planit të Inspektimit 2014
Përgatitja e raporteve periodike
raportit vjetor për gjendjen e
Sektorit Postar
K II – 2014
3 Zhvillimi i mëtejmë i Sektorit
përmes ngritjes së kapaciteteve
profesionale
Vijimi i programeve të zgjedhura
për aftësim dhe monitorim
efektiv të tregut të shërbimeve
postare
Pjesëmarrja në konferencat e
organizuara nga
TAEX/UPU/CEPT
Vazhdimësi
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
153
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
5. Mbrojtja e Konsumatorëve
Parimet dhe objektivat kryesore rregullatore të Autoritetit, mes tjerash thërrasin për promovimin
dhe mbrojtjen e interesave dhe të drejtave të konsumatorëve nga shfrytëzimi i shërbimeve publike
komunikuese dhe shërbimeve postare.
Promovimi i interesave të konsumatorëve ushtrohet nga Autoriteti duke;
o Informimin dhe edukimin e përdoruesve mbi të drejtat dhe detyrimet e tyre;
o Konsideruar dhe zgjidhur kërkesat të grupeve të veçanta (personat me aftësi të kufizuar,
fëmijët, etj);
o Procesimin, kontrollimin dhe harmonizimin e akteve të brendshme të operatorëve me
dispozitat e ligjit dhe rregulloreve të Autoritetit;
o Marrë pjesë në aktivitetet e ndryshme të institucioneve dhe organizatave të ndryshme që
merren me mbrojtjen e interesave të konsumatorëve;
o Siguruar qasjen në shërbimet universale publike komunikuese dhe shërbimet postare për
gjithë përdoruesit në tërë territorin e Republikës së Kosovës;
o Promovuar informata të qarta mbi çmimet, tarifat dhe kushtet për përdorimin e shërbimeve
o Kooperuar në rrafshin ndërkombëtar me organizatat dhe institucionet ndërkombëtare që
merren me interesat e konsumatorëve dhe pjesëmarrjen në punimet e grupeve teknike dhe
të ekspertëve;
o Publikimin e të dhënave dhe informimin e autoriteteve kompetente shtetërore.
Mbrojtja e të drejtave të konsumatorëve sigurohet përmes aplikimit të procedurave të
thjeshtësuara dhe qasjes së lehtësuar në procedurat e zgjidhjes së konflikteve mes konsumatorëve
dhe operatorëve të shërbimeve publike komunikuese dhe shërbimeve postare. Autoriteti zgjidh
konfliktet mbi bazën e kërkesës së parashtruar dhe të kualifikueshme nga ana e palës apo palëve
me interes.
Aktivitetet e mësipërme për promovimin dhe mbrojtjen e interesave të konsumatorëve kryhen nga
zyrtarët përgjegjës për çështje të konsumatorëve në procedurë paraprake dhe/apo nga komisioni-
et funksionale të caktuar sipas vendimit nga autoriteti, të cilat kanë përgjegjësit dhe autorizimet e
përcaktuara me rregulloret e aplikueshme dhe vendimet përkatëse.
Puna e komisioneve karakterizohet kryesisht me ushtrimin e dy roleve dhe mandateve;
Zgjidhja e Konflikteve
o Pranimin, regjistrimin (protokollimin) dhe procesimin e kërkesave për zgjidhjen e mos-
marrëveshjeve (konflikteve) mes përdoruesve (konsumatorëve) dhe operatorëve të
shërbimeve publike komunikuese dhe shërbimeve postare dhe përgatisin dhe/apo dalin me
rekomandimet për zgjidhjen e mos-marrëveshjeve /konflikteve;
o Edukimin dhe ofrimin e asistencës ndaj përdoruesve në/gjatë procedurës së zgjidhjes së
konflikteve;
o Mundësimin që përdoruesit të pranojnë të dhëna të përditësuara mbi statusin e kërkesave
të tyre përmes njoftimeve me telefon apo në ueb faqen e Autoritetit;
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
154
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
o Mbajtjes së shënimeve (bazës së të dhënave) mbi ankesat e konsumatorëve;
o Kooperon me operatorët e shërbimeve publike komunikuese dhe shërbimeve postare në
zgjidhjen e ankesave dhe mos-marrëveshjeve të konsumatorëve.
Preventiva në funksion të mbrojtjes së të drejtave të konsumatorëve
o Informimit dhe edukimit të konsumatorëve mbi të drejta dhe detyrimet e tyre;
o Publikimit të informacioneve të duhura dhe instruksioneve për konsumatorët shfrytëzues
të shërbimeve publike komunikuese dhe shërbimeve postare në ueb faqen e Autoritetit, në
shtypin ditor, ose në mënyrë tjetër më të përshtatshme;
o Procesimin, kontrollimin dhe propozimin e plotësimeve në aktet e brendshme të
operatorëve të nxjerra në përputhje me ligjin dhe rregulloret e Autoritetit;
o Hulumtimin, analizimin dhe kontrollimin shërbimeve të ofruara në treg, propozuar masa
për preventiven në funksion të mbrojtjes së të drejtave të konsumatorëve dhe inicimit të
kontrolleve në bazë të ankesave ose në ushtrim të kompetencës ‘Ex-Officio’;
o Marrë pjesë në punimet e organizimeve profesionale dhe konsultimet publike mbi të drejtat
dhe mbrojtjen e të drejtave të konsumatorëve;
o Përgatitë raporte të ndryshme me përdorim intern dhe ekstern;
Fokusi dhe angazhimet e Autoritetit
Në vitin 2014, Autoriteti do të fokusohet, në veçanti në çështjet e mëposhtme;
o Vazhdimin dhe inicimin e aktiviteteve të reja të ndërlidhura me promovimin e interesave të
konsumatorëve;
o Fuqizimin e masave dhe procedurave plotësuese preventive duke pas në konsideratë në
veçanti, edukimin e konsumatorëve në format dhe modelet me qasje të lehtësuar nga ana e
konsumatorëve;
o Bashkëpunimin dhe dhënien e kontributit në punëtoritë (‘workshopet) me palë të interesit
përfshi operatorët në tema me interes për të drejtat dhe detyrimet e konsumatorëve;
o Analizuar shërbimet në treg ndërlidhur me ofertat e ofruara ndaj konsumatorëve,
metodologjitë e çmimeve, etj
o Harmonizimi i akteve nën-ligjore lidhur me të drejtat e përdoruesve fundorë në përputhje
me Ligjin dhe Rekomandimet e Komisionit Evropian.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
155
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Aktivitetet kryesore të Autoritetit gjatë 2014
NR. OBJEKTIVI AKTIVITETET PERIUDHA
1 Te drejtat e
konsumatorëve/Definimi i
Kushteve për ofrimin e
shërbimeve
Përgatitja e broshurës lidhur me të
drejtat e konsumatorëve
K II -2014
Përgatitja e Broshurës për përdorimin
e sigurt të internetit
K II –2014
Miratimi i Rregullores për Ofrimin e
shërbimeve publike të komunikimeve
elektronike dhe përmbajtjen e
kontratës së përdoruesve fundor
KIII-2014
Hartimi i udhëzuesit për përdorimin e
sigurt të rrjeteve të komunikimeve
elektronike, shërbimeve dhe
sistemeve të informacionit
KIV-2014
Shqyrtimi i ankesave të
konsumatorëve dhe krijimi i
lehtësirave për parashtrimin e
ankesave
KIII-2014
2 Raportimi periodik Përgatitja e raporteve periodike për
gjendjen ne sektorin e komunikimeve
elektronike
Vazhdimësi
Publikimi i fletushkës elektronike në
baza tremujore
Vazhdimësi
Hartimi i raporteve për institucioneve
të ndryshme vendore dhe
ndërkombëtare
Vazhdimësi
3 Privatësia dhe siguria e të
dhënave personale
Përgatitja dhe miratimi i Rregullores
për privatësi dhe sigurinë e të dhënave
personale në komunikime elektronike
KIII-2014
6. Avancimi i kapaciteteve të Autoritetit
Autoriteti në vazhdimësi është angazhuar në drejtim të konsolidimit dhe ngritjes së kapaciteteve
rregullatore në përputhje me kërkesat e zhvillimeve në treg dhe kërkesave që dalin nga Ligjet
burimore dhe dokumenti i Politikave të Sektorit të Komunikimeve Elektronike, të rris efiçiencën
dhe transparencën e punës së saj, brenda kufizimeve, sfidave dhe specifikave që karakterizojnë
ambientin aktual, përmes organizimeve më të mira dhe të avancuara, definimit dhe
kompjuterizimit të proceseve të punës, avancimit të mekanizmave të kontrollit të brendshëm, duke
krijuar sistem të qëndrueshëm dhe të integruar të sistemeve informative të orientuara nga
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
156
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
platformat e bazuara në programe të avancuara, duke vendosur mekanizma aktiv të kooperimit
ndërkombëtar dhe në veçanti duke avancuar njohuritë dhe shkathtësitë e personelit të saj.
6.1. Bashkëpunimi Ndërkombëtar
Edhe gjatë vitit 2014 Autoriteti do vazhdoj me aktivitetet shkëmbyese të (eksperiencave) përvojave
me autoritetet homologe rregullatore të tregut të shteteve me të cilat Autoriteti ka arritur
marrëveshje bashkëpunimi, si dhe autoritetet tjera nga shtetet e Bashkimit Evropian përmes
programeve të ndryshme, në veçanti përmes mekanizmit të asistencës teknike të njohura si
programet/misionet e TAIEX, ‘twinning programme’, etj me qëllim dhe angazhime drejt zbatimit të
praktikave më të mira në realitetin dhe kundrejt specifikave të tregut Kosovar.
Autoriteti në bashkëveprim dhe koordinim me Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik dhe Ministrinë e
Punëve të Jashtme do të angazhohet në ndërkombëtarizimin e mëtutjeshëm të Autoritetit
respektivisht institucionit kombëtar rregullator të Republikës së Kosovës pranë organizatave dhe
institucioneve të karakterit tekniko-rregullator ku anëtarësimi nuk është i kushtëzuar nga statusi
aktual politik i Republikës së Kosovës.
Autoriteti në bashkëveprim dhe koordinim me institucionet e shtetit të Republikës së Kosovës do të
angazhohet në avancimin e statusit të përgatitjeve dhe përmbushjes së detyrimeve administrative
që dalin në përmbushje të objektivit për sigurimin e kodit shtetëror të internetit i njohur si Krye
Domeni i Internetit (ccTLD dhe gTLD-së) respektivisht anëtarësimin në ICANN dhe IANA.
Autoriteti, gjithashtu në kuadër të angazhimeve institucionale përfshi edhe procesin e dialogut
teknik, do të avancoj statusin e përgatitjeve për të përafruar procedurat dhe kushtet për
parashtrimin e dokumentacionit të kërkuar për kodin shtetëror të telefonisë dhe shenjat thirrëse
nga ana e institucioneve si ITU, CEPT, etj.
Autoriteti, edhe gjatë vitit 2014 do të vazhdoj me përkrahjen e ofruar ndaj Shoqatës së Radio
Amatorëve të Kosovës me fokus monitorimin dhe mbikëqyrjen e zbatimit të kushteve të rregullores
për shërbimet radio amatore dhe plotësimin e kritereve për anëtarësim të SHRAK në Unionin
Ndërkombëtar të Radio Amatorëve (IARU).
Fokusi dhe angazhimet e Autoritetit
Në vitin 2014, Autoriteti do të fokusohet, në veçanti në çështjet e mëposhtme;
o Konsolidimin, harmonizimin dhe aplikimin efektiv të kornizës rregullatore;
o Studimin dhe kuptimin e kornizës së re rregullatore të Bashkimit Evropian me theks dhe
fokus në marrjen e përvojave në rregullimin e gjeneratave të reja të rrjetave (NGN);
o Aplikimin për mbështetje me programe të reja nga mekanizmat si; TAIEX, IPA, etj
o Implementimin e programeve të aprovuara të TAIEX gjatë vitit 2013-2014 dhe programeve
tjera nga komuniteti i donatorëve si Banka Botërore, etj;
o Vazhdojë me aktivitetet koordinuese për sigurimin/marrjen e kodeve shtetërore;
o Arrijë marrëveshje të reja teknike me shtetet regjionit për harmonizimin e përdorimeve të
brezeve radio frekuencore në zonat ndërkufitare si dhe mbikëqyr zbatimin e kushteve
marrëveshjeve teknike të arritura.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
157
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Aktivitetet kryesore të Autoritetit gjatë 2014
NR. OBJEKTIVI AKTIVITETET PERIUDHA
1 Kodi i telefonisë Hartimi/plotësimi i dokumenteve të nevojshme për
anëtarësim dhe caktimi i bartësit
KIV-2014
Koordinimi i punëve me palët e interesit dhe
institucionet e vendit
Vazhdimësi
2 Kodi i internetit Hartimi i dokumenteve te nevojshme dhe procedurave
për aplikimin e Kosovës ne IANA/ICANN për marrjen e
ccTLD dhe gTLD
KII-2014
Përgatitja e stafit/specializimi ne përputhje me nevojat
për menaxhimin e regjistrit te ccTLD dhe gTLD
KIV-2014
Krijimi i regjistrit KIV-2014
Përmbushja e obligimeve financiare ndaj ICANN KIV-2014
3 Anëtarësimi ne institucionet
relevante
Përgatitja e planeve dhe hartimi i dokumenteve të
nevojshme për anëtarësim ne institucionet e karakterit
tekniko /rregullator
KIV-2014
4 Implementimi i projekteve te
TAIEX-it
Implementimi i projekteve te TAIEX te aprovuara ne
vitin 2013
Vazhdimësi
5 Implementimi i marrëveshjes
për telekomunikacionin Plani i veprimit
6.2. Zhvillimi dhe avancimi i kompetencës dhe modernizimi
Autoriteti mbështetur në lejimet e miratuara nga themeluesi për rritjen e strukturës organizative,
gjatë gjysmës së parë të vitit 2014 do i plotësoj dy pozitat e reja në funksion të zbatimit të Ligjit,
programit vjetor të punës dhe planeve strategjike dhe operative zhvillimore të Autoritetit.
Autoriteti, sipas vendimit Nr. 309 ka miratuar strukturën organizative e cila është në harmoni me
kërkesat e Ligjit, kornizën rregullatore të BE-së të vitit 2009 për rregullim më të mirë dhe efektiv
(Direktiva 2009/140/EC) si dhe do të vazhdoj me fuqizimin e kompetencës dhe aftësimit përmes
programeve të kualifikimit (trajnimeve) të personelit të saj, duke e vendosur prioritetin në kërkesat
dhe zotimet e dhëna para themeluesit, Kuvendit të Kosovës për vazhdimin e aftësimit të zyrtarëve
për administrim të procedurave dhe përmbushje të kritereve për marrjen dhe administrimin e krye
domenit të internetit (ccTLD-së dhe gTLD-së) dhe themelimin e njësisë së CERT (Shqip; Ekipi për
Reagim ndaj Emergjencave Kompjuterike dhe/apo ang. Computer Emergency Response Team).
Autoriteti do të vazhdoj ti kushtoj vëmendje të shtuar ndryshimeve të shpejta teknologjike
(konvergjencës teknologjike), të cilat siç dihet paraqesin sfidë për gjithë aktorët
pjesëmarrës në tregun e komunikimeve dhe po ashtu edhe nga perspektiva e rregullimit.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
158
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Aktivitetet dhe veprimtaria e autoritetit rregullator janë ngushtë të lidhura me vëllimin, edukimin
dhe kualitetin e resurseve profesionale të Autoritetit dhe nevojës permanente për monitorimin dhe
vlerësimin e çështjeve komplekse profesionale (të tregut të operimeve komunikuese dhe postare),
çështjeve ekonomike dhe legale.
Autoriteti asi edhe deri më tani në vazhdimësi do kujdeset për avancimin dhe ngritjen e njohurive
dhe kompetencës së punonjësve të saj mes tjerash edhe duke përkrahur studimet profesionale të
vartësve në tema me interes për zhvillimin e tregjeve përkatëse, projektet profesionale me karakter
studimor apo/dhe hulumtuese, pjesëmarrjen me punime shkencore në konferenca, punëtori, etj me
qëllim të avancimi të kompetencës individuale por edhe organizative të institucionit të Autoritetit.
Fokusi dhe angazhimet e Autoritetit
Në vitin 2014, Autoriteti do të fokusohet, në veçanti në çështjet e mëposhtme;
o Sigurimit të mbështetjes dhe partneritetit për aftësimin afatgjatë të zyrtarëve teknik që do
të angazhohen nga Autoriteti për administrimin e procedurave të ndërlidhura me CERT dhe
ccTLD/gTLD-në;
o Promovimit të edukimit dhe qasjes ndërdisiplinore (edukimit teknik/komunikimeve,
ekonomisë dhe juridik) në funksion të zgjidhjes së problemeve /çështjeve rregullatore;
o Monitorimit dhe zhvillimit të teknologjive të reja dhe influencës së tyre në zhvillimin e
rrjetave dhe shërbimeve me fokus të veçantë në fuqizimin e kompetencës dhe dijës
rregullatore;
o Problemeve të zhvillimit të përshpejtuar dhe të balancuar të shërbimeve të Internetit dhe
shërbimeve brez-gjerë dhe zhvillimit të aplikacioneve dhe shërbimeve të bazuara në
teknologjinë BWA në Republikën e Kosovës.
Në mënyrë që të zbatohen aktivitetet dhe projektet e sipër potencuar Autoritetit do i duhet të
vazhdojë të kërkojë mundësimin e krijimit të kushteve dhe resurseve optimale të kuadrit
profesional dhe teknik, në nivelin e paraparë dhe paraqitur me strukturën organizative të miratuar
sipas vendimit Nr. 309 e cila në referim të kërkesave kadrovike respektivisht numrit të nëpunësve
profesional dhe atyre mbështetës teknik dhe administrativ i referohet ngritjes dhe avancimit të
strukturës në rreth 42 deri 45 punonjës deri nga fundi i vitit 2015, prej të cilëve për shkak të
natyrës së punës rreth 80% prej tyre do jenë/ishin nëpunës profesional.
Aktualisht Autoriteti si edhe evidentuar edhe nga Komisioni Evropian përmes raporteve të
progresit, nuk posedon me resurset e duhura dhe të mjaftueshme profesionale që në mënyrë të
pavarur dhe pa mbështetje dhe ekspertizë të arritur nga/përmes programeve të donatorëve ti
implementojë gjitha programet e parapara me planin e punës.
Autoriteti, do të fokusohet në veçanti në definimin e nevojave mbi avancimin e kualifikimit të
resurseve aktuale dhe angazhimin e tyre proporcional kundrejt aftësive dhe kompetencës aktuale
të nëpunësve të saj duke siguruar një shtrirje sa më të drejtë të angazhimeve dhe përgjegjësive të
nëpunësve të saj.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
159
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
SHTOJCA B)
Regjistri i Ndërmarrjeve të Licencuar nga ARKEP për Operimin e
Rrjetave dhe ofrimin e Shërbimeve Telekomunikuese Publik e
Nr.
Lic
en
cav
e
Nr Ndërmarrja e Licencuar
Nd
ërm
arr
jet
Lic
en
cat
Lloji i Shërbimit të licencuara / Autorizuar Data e
Licencimit
1
1 Posta dhe Telekomi i
Kosovës sh.a.
1 1 Licencë për Shërbime të Telefonisë Fikse 30.07.2004
2 2 1 Licencë për Shërbime Telekomunikuese Mobile - GSM 30.07.2004
3 3 1 Autorizim për Ofrimin e Shërbimeve të Internetit 18.05.2005
4 4 1 Licencë për shërbime me Vlerë të shtuar 31.01.2012
5
2 IPKO Telecomunication LLC
1 2 Autorizim për Ofrimin e Shërbimeve të Internetit 18.05.2005
6 2 2 Licencë për Shërbime të Telefonisë Fikse 08.09.2006
7 3 2 Licencë për Shërbime Telekomunikuese Mobile - GSM 06.03.2007
8 4 1 Licencë për Shërbime Telekomunikuese Ndërkombëtare 26.03.2007
9 5 2 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 26.03.2007
10 3 Kujtesa.net LLC 1 3 Autorizim për Ofrimin e Shërbimeve të Internetit 18.05.2005
11 4 N.T.SH. Media Projekt 1 3 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 14.10.2005
11.03.2011
12
5 Aurora Israphone sh.p.k 1 2 Licencë për Shërbime Telekomunikuese Ndërkombëtare 18.07.2006
13 2 4 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 18.07.2006
14 6 TVN Cablenet sh.p.k. 1 4 Licencë për Shërbime të Internetit 19.01.2007
15
7 IPSWISS sh.p.k.
1 5 Licencë për Shërbime të Internetit 09.05.2007
16 2 3 Licencë për Shërbime Telekomunikuese Ndërkombëtare 09.05.2007
17 3 1 Licencë për Nyje dhe Pajisje Telekomunikuese Ndërkombëtare 09.05.2007
18 4 5 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 09.05.2007
19
8 V.I.P. Trading & Albi
1 6 Licencë për Shërbime të Internetit 18.05.2007
20 2 4 Licencë për Shërbime Telekomunikuese Ndërkombëtare 18.05.2007
21 3 2 Licencë për Nyje dhe Pajisje Telekomunikuese Ndërkombëtare 18.05.2007
22 4 6 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 18.05.2007
23 9 Kristal Services 1 7 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 13.06.2007
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
160
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nr.
Lic
en
cav
e
Nr Ndërmarrja e Licencuar
Nd
ërm
arr
jet
Lic
en
cat
Lloji i Shërbimit të licencuara / Autorizuar Data e
Licencimit
24 10 Call Center Kosova sh.p.k. 1 8 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 13.06.2007
25 11 ZERO POZITIVE 1 9 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 07.09.2007
26 12 Broadband Kosova 1 7 Licencë për Shërbime të Internetit 06.11.2007
27 13 MEDIA PLUS 1 10 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 03.12.2007
28 14 N.SH.T. ATI-KOS 1 8 Licencë për Shërbime të Internetit 14.12.2007
29 15 MCMnet 1 9 Licencë për Shërbime të Internetit 20.03.2008
30 16 Dardafon.net LLC 1 1 Licencë për Shërbime MVNO (Mobile Virtual Network
Operator) 12.06.2008
31 17 Dukagjini
Telecommunications sh.p.k. 1 2
Licencë për Shërbime MVNO (Mobile Virtual Network
Operator) 24.06.2008
32
18 N.P.SH. ARTMOTION 1 10 Licencë për Shërbime të Internetit 09.07.2008
33 2 3 Licencë për Nyje dhe Pajisje Telekomunikuese Ndërkombëtare 09.07.2008
34 19 GROTING sh.p.k. 1 11 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 19.08.2008
35 20 Initial Services 1 12 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 21.08.2008
36
21 ALBAMEX sh.p.k. 1 4 Licencë për Nyje dhe Pajisje Telekomunikuese Ndërkombëtare 13.10.2008
37 1 13 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 13.10.2008
38 22 GRAND MEDIA 1 14 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 03.11.2008
39 23 FAST EUROPE VENTURES LLC 1 15 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 10.12.2008
40
24 Konet sh.p.k
1 3 Licencë për Shërbime të Telefonisë Fikse 02.02.2009
41 2 5 Licencë për Shërbime Telekomunikuese Ndërkombëtare 02.02.2009
42 3 5 Licencë për Nyje dhe Pajisje Telekomunikuese Ndërkombëtar 02.02.2009
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
161
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nr.
Lic
en
cav
e
Nr Ndërmarrja e Licencuar
Nd
ërm
arr
jet
Lic
en
cat
Lloji i Shërbimit të licencuara / Autorizuar Data e
Licencimit
43 25 ITS 1 11 Licencë për Shërbime të Internetit 08.12.2009
44 26 Automatika 1 16 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 29.01.2010
45 27 Telcom International Group 1 12 Licencë për Shërbime të Internetit 09.03.2010
46 28 ITT DINO 1 13 Licencë për Shërbime të Internetit 22.03.2010
47 29 LEELOO 1 17 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 22.04.2010
48 30 Operatorico sh.p.k. 1 18 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 12.11.2010
49 31 NTH Media sh.p.k 1 19 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 14.12.2010
50 32 Pronto Kompjuteri d.o.o. 1 20 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 14.03.2011
51 33 N.SH. New Promotion-K 1 21 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 31.03.2011
52 34 N.SH. MEBI Communication 1 14 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Pejë 01.04.2011
53
35 Kosova Communications
sh.p.k.
1 6 Licencë për Nyje dhe Pajisje Telekomunikuese Ndërkombëtar 05.04.2011
54 2 6 Licencë për Shërbime Telekomunikuese Ndërkombëtare 05.04.2011
55 36 N.SH. Drinia Net 1 15 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Prizren 19.04.2011
56 37 N.T.SH. KAYALAR 1 22 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 22.04.2011
57 38 N.T.SH. Elcom - F 1 16 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Pejë 27.04.2011
58 39 N.T. Orange Net 1 17 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Gjilan 27.04.2011
59 40 Cacttus 1 23 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 28.04.2011
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
162
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nr.
Lic
en
cav
e
Nr Ndërmarrja e Licencuar
Nd
ërm
arr
jet
Lic
en
cat
Lloji i Shërbimit të licencuara / Autorizuar Data e
Licencimit
60 41 Albi@Net 1 18 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Prizren,
Pejë 29.04.2011
61
42 N.T.SH. NEGENETI 1 19 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Nacional 06.05.2011
62 2 24 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 06.05.2011
63 43 Urban Tech sh.p.k. 1 20 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Mitrovicë 11.05.2011
64 44 Kosovaonline sh.p.k 1 21 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Prizren 11.05.2011
65 45 D.T.SH. CONNECT-ISP 1 22 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Prizren 11.05.2011
66 46 N.SH. Surf 4 Fun 1 23 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Mitrovicë 17.05.2011
67 47 N.T.P Ardi 1 24 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel
Regjional/Prishtinës,Mitrovicë 23.05.2011
68 48 N.T.SH. A-Net 1 25 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Gjilan 24.05.2011
69 49 N.T.SH. OAZA 1 26 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Prizren 27.05.2011
70 50 N.P.SH. Syri i Yllit 1 27 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Gjilan 31.05.2011
71 51 Tel Communications LLC 1 28 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Prizren 07.06.2011
72 52 Arb Market sh.p.k. 1 29 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Pejë 10.06.2011
73 53 N.SH.T. Jakova Phone 1 25 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 10.06.2011
74 54 N.T.SH. KOSPROD 1 30 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Nacional 15.06.2011
75 55 N.P. Kosova Phone 1 26 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 21.06.2011
76 56 N.T.SH. Watt Electronic 1 31 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Pejë 29.06.2011
77 57 N.T. Banana 1 32 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Pejë 06.07.2011
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
163
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nr.
Lic
en
cav
e
Nr Ndërmarrja e Licencuar
Nd
ërm
arr
jet
Lic
en
cat
Lloji i Shërbimit të licencuara / Autorizuar Data e
Licencimit
78 58 N.T.SH. Albalink 1 33 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Mitrovicë 11.07.2011
79 59 N.Sh.T. DioniNet 1 34 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Prizren 22.07.2011
80 60 N.Sh. B-Net 1 35 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Pejë 16.08.2011
81 61 D.SH. SMANI NET 1 36 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Prizren 23.08.2011
82 62 N.Sh.T. MerrJep Com 1 27 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 29.08.2011
83 63 N.Sh.T. Kadria - Net 1 37 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Pejë 20.09.2011
84 64 N.Sh. VERDH 1 28 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 03.10.2011
85 65 ComNet sh.p.k. 1 38 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Gjilan 21.11.2011
86 66 N.SH.T "Spring" 1 29 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 28.12.2011
87 67 N.P. "Metrolink Wireless" 1 39 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional
/Mitrovicë 05.03.2012
88 68 N.SH.T "Elektra" 1 40 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Gjilan 12.04.2012
89 69 N.T.P. "Galaktika" 1 41 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Prizren 23.04.2012
90 70 I.T."Kosova Net" 1 42 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Gjilan 19.04.2012
91 71 N.T.Sh. "Trioneti" 1 43 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel
Regjional/Mitrovicë 24.04.2012
92 72 S.Z.R. "Prizma" 1 44 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel
Regjional/Prishtinë 07.05.2012
93 73 ITBM Group LLC 1 45 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Gjilan 11.05.2012
94 74 Eurina sh.p.k. 1 46 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel
Regjional/Mitrovicë 18.05.2012
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
164
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nr.
Lic
en
cav
e
Nr Ndërmarrja e Licencuar
Nd
ërm
arr
jet
Lic
en
cat
Lloji i Shërbimit të licencuara / Autorizuar Data e
Licencimit
95 75 Fiberlink sh.p.k. 1 47 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Mitrovicë 09.07.2012
96 76 PR - Communication sh.p.k 1 30 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 11.07.2012
97 77 Vista 1 48 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Nacional 18.07.2012
98 78 Fine Line Group LLC 1 31 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 31.07.2012
99
79
KTTN LLC
1
1 Licencë për Shërbime të Infrastrukturës Telekomunikuese
28.09.2012
100 80 N.Sh. 'ISP - PLANET' 1 49 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Prizren 23.10.2012
101 81 N.Sh. "ART-NET 1" 1 50 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Prishtinë 24.10.2012
102 82 "TERA KOSOVA" SH.P.K 1 32 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 05.11.2012
103 83 N.T.Sh. “EGC” 1 51 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Prizren 14.11.2012
104 84 Rec sh.p.k 1 33 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 15.11.2012
105 85 Flexi-s sh.p.k 1 34 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 10.04.2013
106 86 Radio “Kim” 1 35 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 15.04.2013
107 87 Quest sh.p.k 1 36 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 15.04.2013
108 88 Infotech l.l.c 1 37 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 15.04.2013
109 89 ClickAttack sh.p.k 1 38 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 30.04.2013
110 90 Internet caffe “Bali Net” 1 52 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Gjilan 28.06.2013
111 91 “Sun Wireless”L.L.C 1 53 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Kombetar 23.07.2013
112 92 “Tele Games” sh.p.k 1 39 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 07.08.2013
113 93 “NIART” sh.p.k 1 54 Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Nacional 03.10.2013
114 94 “MEMESAZH” sh.p.k 1 40 Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 20.11.2013
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
165
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Licencë për Shërbime të Telefonisë Fikse 3
Licencë për Shërbime Telekomunikuese Mobile (MNO) 2
Licencë për Shërbime Telekomunikuese Mobile (MVNO) 2
Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar 39
Licencë për Shërbime të Internetit 54
Licencë për Shërbime Telekomunikuese Ndërkombëtare 6
Licencë për Nyje dhe Pajisje Telekomunikuese Ndërkombëtar 6
Licencë për Shërbime të Infrastrukturës Telekomunikuese 2
Totali 114
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
166
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
SHTOJCA C)
Lista e Autorizimeve individuale të lëshuara gjatë vitit 2013 për
operatorët dhe shfrytëzuesit e radio -frekuencave
Nr. Operatori
Brezi
frekuencor Nr. i autorizimit
Nr. i kanaleve
dhe tipi Lokacioni
Lloji i
shërbimit
1 SHARRCEM SHPK VHF 13/01/0099 1 (S) HANI I ELEZIT PMR
2 GRUPI KOHA SHPK - KOHAVISION SHF 13/01/0423 1 (S) PRISHTINE FIKS
3 NSHT RADIO TAXI STAR VHF 13/01/0253 1 (S) HANI I ELEZIT PMR
4 HQ J6 KFOR - HUNGARIAN CONTINGENT HF 13/01/0485 7 (S) PRISHTINE PMR
5 NSH RADIO TAXI MITROVICA VHF 13/01/0262 1 (S) MITROVICE PMR
6
KOMPANIA E UJESJELLESI RAJONAL
PRISHTINA SHA VHF 13/01/0196 1 (H) PRISHTINE PMR
7
SHOQATA E PARAGLLAJDIZMIT TE
KOSOVES VHF 13/01/0212 1 (S) BREZOVICE PMR
8 ROJET E NDERIT SHPK UHF 13/01/0367 1 (S) PRISHTINE PMR
9 NNP STANDARD SHPK UHF 13/01/0330 1 (S) PRISHTINE PMR
10
AMBASADA E REPUBLIKES FEDERALE TE
GJERMANISE - PRISHTINE VHF 13/01/0186 1 (S) PRISHTINE PMR
11 DELTA SECURITY SHPK UHF 13/02/0279 4 (S); 1(H) PRISHTINE PMR
12 PTK SHA TELEFONIA FIKSE SHF 13/01/0403 54 (D) PRISHTINE FIKS
13 THE WORLD BANK SHF 13/01/0255 1 (D) PRISHTINE SAT
14 NSH RADIO TAXI EUROPA UHF 13/01/0291 1 (S) FERIZAJ PMR
15 NSH RADIO TAXI BEKA -PEJE VHF 13/01/0257 1 (S) PEJE PMR
16 NSH TAXI RADIO PEJA-1 UHF 13/01/0244 1 (S) PEJE PMR
17 NDERMARRJA PRIVATE RADIO TAXI LULI VHF 13/02/0009 1 (S) GJILAN PMR
18 ENK INVEST GROUP SHA UHF 13/01/0322 1 (S) PRISHTINE PMR
19
INSTITUTI KOMBETAR I SHENDETESISE
PUBLIKE TE KOSOVES - IKSHPK UHF 13/01/0355 1 (S) PRISHTINE PMR
20
INFRASTRUKTURA E HEKURUDHAVE TE
KOSOVES "INFRAKOS" SHA VHF & UHF 13/01/0149 4(S), 4 (H), 3(D) PRISHTINE PMR
21
DREJTORIA PER MBROJTJE SHPETIM DHE
SHERBIME PUBLIKE - DEÇAN VHF 13/02/0218 1 (S) DEÇAN PMR
22
LIMAK KOSOVO INTERNATIONAL AIRPORT
JSC VHF 13/01/0458 8(S) PRISHTINE PMR
23
AEROPORTI NDERKOMBETAR I PRISHTINES
''ADEM JASHARI" SHA (PMR) VHF 13/01/0026 2(S), 2 (H) PRISHTINE PMR
24 NTP BUJARI VHF 13/01/0459 1 (S) MITROVICE PMR
25 KUJTESA NET SHPK SHF 13/01/0404 26 (D) PRISHTINE FIKS
26 KS BESA SECURITY SHPK VHF 13/02/0137 5 (S) PRISHTINE PMR
27 NSH RADIO TAXI PRISHTINA UHF 13/02/0409 1 (S) PRISHTINE PMR
28 NT APOLLO UHF 13/02/0315 1 (S) FUSHE KOSOVE PMR
29 GMDS SHPK SHF 13/02/0439 1 (D) PRISHTINE SAT
30 LONDON TAXI SHPK UHF 13/01/0389 1 (S) PEJE PMR
31 COMPANY 21 SHPK - RADIOTELEVIZIONI 21 SHF 13/01/0424 8 (S) PRISHTINE SAT
32 ELM GROUP SHPK UHF 13/01/0405 1 (S) PRISHTINE PMR
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
167
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nr. Operatori
Brezi
frekuencor Nr. i autorizimit
Nr. i kanaleve
dhe tipi Lokacioni
Lloji i
shërbimit
33 IPKO NET LLC - GSM SHF 13/01/0329 354 (D) PRISHTINE FIKS
34 IPKO NET LLC - INTERNET -I SHF 13/01/0329-I 16 (D) PRISHTINE FIKS
35 NSH RADIO TAXI RED UHF 13/02/0234 1 (S) VUSHTRRI PMR
36 NSH PANTHER VHF & UHF 13/02/0190 3 (S) PRISHTINE PMR
37 NPSH ROYAL UHF 13/02/0375 1 (S) PEJE PMR
38 RADIO TAXI NJACI VHF 13/01/0244 1 (S) PEJE PMR
39 KEK VHF 13/02/0147 3(S), 8(H) PRISHTINE PMR
40 NPN UNI - PROJECT VHF 13/02/0486 1 (H) PRISHTINE PMR
41 NSH RADIO TAXI ONLINE UHF 13/02/0487 1 (S) PRIZREN PMR
42 NSH FORCA UHF 13/02/0354 1 (S) VUSHTRRI PMR
43
KOMPANIA E SIGURIMIT FIZIK - SCORPION
SHPK UHF 13/03/0205 1 (S) VITI PMR
44 IPKO NET LLC - II SHKURT SHF 13/02/0329-II 11 (D) PRISHTINE FIKS
45 NNP SHKOZA F07 UHF 13/01/0374 1 (S) VUSHTRRI PMR
46 RADIO TAXI ERA SHPK UHF 13/02/0408 1 (S) PRIZREN PMR
47 PTK SHA VALA SHF 13/01/0392 336 (D) PRISHTINE FIKS
48 NTP AUTO TRIUMFI VHF 13/02/0336 1 (S) FERIZAJ PMR
49 NTSH MARIMANGA UHF 13/02/0284 1 (H) PRISHTINE PMR
50 NSHT RADIO TAXI GRANITI UHF 13/03/0488 1 (S) MITROVICE PMR
51 BUJARI NTH VHF 13/02/0275 1 (S) PRIZREN PMR
52 BQK VHF 13/03/0153 1 (S) PRISHTINE PMR
53
TREPÇA NDERRMARJE NE ADMINISTRIM TE
AKP - SE VHF 13/03/0103 1 (S) PRIZREN PMR
54
AEROPORTI NDERKOMBETAR I PRISHTINES
''ADEM JASHARI" SHA - AERONAUTIKE
BREZI CIVIL VHF 13/02/0026 -I 7(S) PRISHTINE AERO
55
AEROPORTI NDERKOMBETAR I PRISHTINES
''ADEM JASHARI" SHA - AERONAUTIKE
BREZI MILITAR VHF & UHF 13/10/0026 -II 6(S), 4(H) PRISHTINE AERO
56 KS KOSOVA SECURITY SHPK UHF 13/02/0462 1 (S) GJILAN PMR
57 NSHT RADIO TAXI OK VHF 13/02/0088 1 (S) PRIZREN PMR
58 NSHP RADIO TAXI FORTUNA UHF 13/02/0121 1 (S) PRIZREN PMR
59 NPSH TREPÇA UHF 13/02/0270 1 (S) MITROVICE PMR
60 NSH E-VICTORY UHF 13/02/0285 1 (H) PRISHTINE PMR
61 IPKO NET LLC - III MARS SHF 13/02/0329-III 1 (D) PRISHTINE FIKS
62 HQ J6 KFOR - AUSTRIAN CONTINGENT VHF 13/03/0490 4 (S)
HQ KFOR
PRISHTINE PMR
63 SHAQA SHPK UHF 13/04/0019 1 (S) GJILAN PMR
64 NTP LIRIMI KOM VHF 13/02/0061 1 (S) PODUJEVE PMR
65 NPSH ARTMOTION SHF 13/04/0417 10 (D) PRISHTINE FIKS
66 HQ J6 KFOR ( KBR ) UHF & SHF 13/03/0489
10(S) 2(D) &
14(H) PRISHTINE PMR
67 NT RADIO TAXI MERITONI UHF 13/03/0463 1 (S) PODUJEVE PMR
68 NSH RADIO TAXI VALA VHF 13/02/0034 1 (S) FERIZAJ PMR
69 NSHT ASI RADIO TAXI VHF 13/04/0465 1 (S) PRISHTINE PMR
70 DRITA SECURITY SHPK VHF & UHF 13/02/0295 4 (S) GJILAN PMR
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
168
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nr. Operatori
Brezi
frekuencor Nr. i autorizimit
Nr. i kanaleve
dhe tipi Lokacioni
Lloji i
shërbimit
71 UP MAXI UHF 13/04/0472 1 (S) GRAÇANICE PMR
72 ROYAL SECURITY SHPK UHF 13/04/0445 1 (S) PRISHTINE PMR
73 NPTSH BEKI UHF 13/04/0032 1 (H) PRISHTINE PMR
74 HENDERSON ASSET PROTECTION LLC VHF 13/05/0272 1(S), 1(H) PRISHTINE PMR
75 AUTO-TAXI ENVER ZOGIANI VHF 13/04/0416 1 (S) PRISHTINE PMR
76 RADIO TAXI GETI VHF 13/04/0213 1(H) PRISHTINE PMR
77 IPKO NET LLC - IV PRILL SHF 13/04/0329-IV 2 (D) PRISHTINE FIKS
78 NTSH KS AS SECURITY UHF 13/03/0378 2 (S) PRISHTINE PMR
79 KSF LUANI SHPK UHF 13/04/0444 1 (S) PRISHTINE PMR
80 LLAPI RADIO TAXI NSH UHF 13/06/0448 1(S) PODUJEVE PMR
81 SHERBIMI KORREKTUES I KOSOVES VHF 13/04/0460 3 (S) PRISHTINE PMR
82 NH IBER LEPENC UHF 13/04/0443 1(H) GOLESH PMR
83 NPSH ELTING ELECTRONICS VHF & UHF 13/04/0214 2(H) PRISHTINE PMR
84 SYRI I SHQIPONJES UHF 13/04/0245 1 (S) FERIZAJ PMR
85 NPTSH G NITI - TIKI COMPANY SHA UHF 13/06/0191 1(H) PRISHTINE PMR
86 FEDERATA SKITARE E KOSOVES UHF 13/04/0381 1 (S) PEJE PMR
87 NNT EURO-TRANS UHF 13/04/0414 1(S) GJILAN PMR
88 NQ TERMOKOS SHA UHF 13/05/0150 1 (S) PRISHTINE PMR
89 NEWCO FERRONIKELI COMPLEX LLC UHF 13/05/0414 1(S), 1(H) GLLOGOC PMR
90
LIMAK KOSOVO INTERNATIONAL AIRPORT
JSC VHF 13/05/0492 1(H) PRISHTINE PMR
91
LIMAK KOSOVO INTERNATIONAL AIRPORT
JSC VHF 13/05/0492-I 1(H) PRISHTINE PMR
92
LIMAK KOSOVO INTERNATIONAL AIRPORT
JSC VHF 13/05/0458-I 1(S) PRISHTINE PMR
93 HQ KFOR J6 - SWISSCOY SHF 13/04/0464 2(D) PRISHTINE SAT
94 NTSH MEMI UHF 13/05/0446 1(S) LIPJAN PMR
95 ANDI AG-M SHPK UHF 13/05/0491 1(S) GJAKOVE PMR
96
DEPARTAMENTI PER PRODHIMIN E
DOKUMENTEVE UHF 13/06/0241 1(S) PRISHTINE PMR
97 TURKISH AIRLINES KOSOVA BRANCH VHF 13/05/0383 1(S) PRISHTINE PMR
98 RADIO TAXI ROBERTI VHF 13/04/0060 1(H) PRISHTINE PMR
99 QKMF PRIZREN UHF 13/06/0209 3(S) PRIZREN PMR
100 NPN VIZIONI-S SHPK UHF 13/06/0351 1(S) FERIZAJ PMR
101 AMBASADA AMERIKANE, PRISHTINE VHF 13/06/0126 3(S), 5(H) PRISHTINE PMR
102 NTSH EURO-SHPED UHF 13/05/0493 1(S) GJILAN PMR
103 PTK SHA TELEFONIA FIKSE SHF 13/05/0403-I 3 (D) PRISHTINE FIKS
104 NPT ALBANI UHF 13/06/0192 1(S) MITROVICE PMR
105 NHT SIRIUS-B UHF 13/06/0495 1(S) PRISHTINE PMR
106 NSH RADIO TAXI CITY BENI UHF 13/05/0473 1(S) PEJE PMR
107 ISS SECURITY KS SHPK UHF 13/05/0386 1(S) PRISHTINE PMR
108 NHT HYSA VHF 13/06/0105 1(S) PRIZREN PMR
109 NSH RADIO TAXI VIP UHF 13/06/0419 1(S) PEJE PMR
110
NSH CPSO - CONTROL PREVENTIVE OF
SECURITY ORGANIZATIONS UHF 13/06/0165 1(S) GJILAN PMR
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
169
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nr. Operatori
Brezi
frekuencor Nr. i autorizimit
Nr. i kanaleve
dhe tipi Lokacioni
Lloji i
shërbimit
111 MOBIN SHPK UHF 13/06/0339 1(S) FUSHE KOSOVE PMR
112 AMBASADA BRITANIKE , PRISHTINE UHF 13/06/0179 2(H) PRISHTINE PMR
113
ISTANBUL OZEL GUVENLIK VE EGITIM
HIZMETLERI ANONIM SIRKETI BRANCH
OFFICE IN KOSOVO UHF 13/06/0494 1(S) PRISHTINE PMR
114 TAXI GROUP 51 SHPK UHF 13/06/0497 1(H) PRISHTINE PMR
115 RADIO TELEVIZIONI DUKAGJINI SHPK SHF 13/06/0450 1(S) PEJE FIKS
116 KUJTESA NET SHPK SHF 13/01/0404 -I 1 (D) PRISHTINE FIKS
117 NTSH PROFI TECH UHF 13/06/0361 1(S) PRISHTINE PMR
118 AGJENCIONI I MENAXHIMIT EMERGJENT UHF 13/06/0070 27(S) PRISHTINE PMR
119 FSK (BREZI HF) HF 13/06/0095 7(H) PRISHTINE PMR
120 FSK (BREZI VHF) II VHF 13/06/0095-II 8(H), 15(S) PRISHTINE PMR
121 FSK (BREZI VHF) III VHF 13/06/0095-III 1(H), 2(S) PRISHTINE PMR
122 FSK (BREZI UHF) IV UHF 13/06/0095-IV 10(D),7(H)18(S) PRISHTINE PMR
123 NSH CITY TAXI UHF 13/06/0420 1(S) PRISHTINE PMR
124 NSH BALKAN INTERNATIONAL VHF&UHF 13/07/0388 2(S) PRISHTINE PMR
125 SKYFTERAT LIVE SHPK UHF 13/06/0447 3(S) FERIZAJ PMR
126 KUJTESA NET SHPK SHF 13/01/0404 -II 2(D) PRISHTINE FIKS
127 COUNCIL OF EUROPE OFFICE IN PRISHTINA UHF 13/07/0496 1(S) KOSOVO WIDE PMR
128 DELTA SECURITY SHPK UHF 13/07/0279-I 1(S) PRISHTINE PMR
129 NSHT TONI-I VHF 13/06/0380 1(S) FERIZAJ PMR
130 NPSH ARTMOTION SHF 13/07/0417-I 3 (D) PRISHTINE FIKS
131 AGJENCIA KOSOVARE E PRONES VHF 13/07/0301 1(H)
BUKOVA
GLLAVË PMR
132 KS SEKURITY ALARM OLI SHPK UHF 13/07/0358 3(S) PODUJEVË PMR
133 NSH CITY TAXI UHF 13/07/0499 1(S) VIUSHTRRI PMR
134 BRITISH COUNCIL KOSOVO SHF 13/07/0276 1 (D) PRISHTINE SAT
135 SYRI GROUP SHPK VHF 13/06/0361 1(S) PRISHTINE PMR
136 BODYGUARD SHPK VHF 13/08/0162 1(S) PRISHTINE PMR
137 IS COMPANY SHPK VHF 13/07/0449 1(S) PRIZREN PMR
138 POLICIA E KOSOVES - HF HF 13/06/0024 149(S) PRISHTINE PMR
139 POLICIA E KOSOVES - VHF & UHF VHF & UHF 13/06/0024 - I
VHF 3(S) 1(H),
UHF 40(S)60(H) PRISHTINE PMR
140 POLICIA E KOSOVES - TETRA UHF 13/06/0024 - II 48(H) PRISHTINE PMR
141 POLICIA E KOSOVES - LINQE MIKROVALORE SHF 13/06/0024 - III 67(D) PRISHTINE FIKS
142 IPKO NET LLC – V SHF 13/08/0329-IV 2(D) PRISHTINE FIKS
143 IPKO NET LLC – VI SHF 13/08/0329-V 8(D) PRISHTINE FIKS
144 ALPET SHQIPTARE SHPK VHF 13/06/0359 1(S) PRISHTINE PMR
145 FSK (BREZI SHF) V SHF 13/08/0095–V 3(D) PRISHTINE PMR
146 KSF LUANI SHPK VHF 13/08/0444-I 1(S) PRISHTINE PMR
147
AMBASADA E REPUBLIKES FEDERALE TE
GJERMANISE - PRISHTINE VHF 13/08/0186–I 1(H) PRISHTINE PMR
148 NTSH AUTO BULI UHF 13/07/0426 1(S) GJILAN PMR
149 HQ J6 KFOR HF 13/08/0499 10(S) PRISHTINE PMR
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
170
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nr. Operatori
Brezi
frekuencor Nr. i autorizimit
Nr. i kanaleve
dhe tipi Lokacioni
Lloji i
shërbimit
150 NTSH SFK UHF 13/08/0427 1(S) PRISHTINE PMR
151 NTSH ROSA SEKURITY UHF 13/08/0475 1(S) PRISHTINE PMR
152 SECURITY CODE SHPK VHF 13/09/0430 1(H) PRISHTINE PMR
153 HQ J6 KFOR HF 13/09/0500 14(S) PRISHTINE PMR
154 NSH BALKAN INTERNATIONAL VHF 13/09/0109 2(S) PRISHTINE PMR
155 KSF KS GUARDS SHPK VHF 13/09/0288 1(S) PRISHTINE PMR
156 THE HALO TRUST HF 13/09/0191 3(S) PRISHTINE PMR
157 FSK (BREZI MILITAR) I VHF 13/08/0095–I 10(S), 5(H) PRISHTINE PMR
158 UNIVERSAL FOOD SHPK UHF 13/08/0428 1(S) FUSHE KOSOVE PMR
159 PROFI SHPK UHF 13/09/0477 1(S) PRISHTINE PMR
160 KS ALPHA PRIVATE SECURITY SHPK UHF 13/09/0478 1(S) PRISHTINE PMR
161 SYRI SHPK - TV SYRI VISION SHF 13/08/0452 1(S) GJAKOVE FIKS
162 NTH TE ISA UHF 13/09/0479 1(S) PRISHTINE PMR
163
DREJTORIA PER SHERBIME PUBLIKE ZAKE -
SKENDERAJ VHF 13/09/0363 1 (H) SKENDERAJ PMR
164 NSH RADIO BLUE TAXI VHF 13/09/0368 1(S) PRIZREN PMR
165 NTSH UNIVERZAL BINI VHF 13/09/0269 1(S) GJILAN PMR
166 NSH RADIO TAXI ARTI UHF 13/09/0432 1(S) PRIZREN PMR
167 NSHT VIP UHF 13/10/0456 1(S) MITROVICE PMR
168 NEWCO FERRONIKELI COMPLEX LLC UHF 13/10/0290-I 2(S) GLLOGOC PMR
169 FSK - VII ( UHF 350-450) , B CIVIL UHF 13/10/0095 -VII
3 BLLOK BREZE
- 30(S) 10(H) PRISHTINE PMR
170 FSK - VIII ( HF & VHF) HF VHF
13/11/0095 -
VIII 70 (S), 22(H) PRISHTINE PMR
171 GOLDEN TAXI SHPK VHF 13/10/0480 1(S) PRISHTINE PMR
172 IPKO NET LLC – VII SHF 13/10/0329-VII 3(D) PRISHTINE FIKS
173 NSH RADIO TAXI DENI UHF 13/10/0502 1(S) PODUJEVE PMR
174 PTK SHA TELEFONIA FIKSE SHF 13/10/0403-II 1(D) PRISHTINE FIKS
175 IPKO NET LLC – VIII SHF 13/10/0329-VIII 4(D) PRISHTINE FIKS
176 IPKO NET LLC – IX SHF 13/10/0329-IX 1(D) PRISHTINE FIKS
177 AMBASADA AMERIKANE, PRISHTINE VHF 13/09/0455 1(S) PRISHTINE PMR
178 NTSH KS AS SECURITY VHF 13/10/0378-I 2 (S) PRISHTINE PMR
179 HQ J6 KFOR - AUSTRIAN CONTINGENT HF 13/11/0503 45 (S)
HQ KFOR
PRISHTINE PMR
180 NSH NORI UHF 13/10/0233 1 (S) MITROVICE PMR
181 RADIO TAXI SHARRI SHPK UHF 11/13/2013 1 (S) GJILAN PMR
182 GMDS SHPK SHF 13/11/0482 1(D) PRISHTINE FIKS
183 KALTRINA SHPK UHF 13/11/0400 1 (S) VUSHTRRI PMR
184
DREJTORATI PER SHERBIME PUBLIKE DHE
EMERGJENCE, DRENAS VHF 14/01/0173 1 (H) DRENAS PMR
185
NJESIA PROFESIONALE E ZJARRFIKJES DHE
SHPETIMIT - LIPJAN UHF 14/01/0271 1 (H) LIPJAN PMR
186
DREJTORIA PER MBROJTJE DHE SHPETIM,
MALISHEVE VHF 14/01/0078 1 (S) MALISHEVE PMR
187
RADIO TELEVIZIONI DUKAGJINI SHPK -
RADIO UHF 13/11/0450-I 9 (S) PEJE FIKS
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
171
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Nr. Operatori
Brezi
frekuencor Nr. i autorizimit
Nr. i kanaleve
dhe tipi Lokacioni
Lloji i
shërbimit
188 COBRA PROTECTORIS SHPK UHF 13/11/0483 2 (S) PRISHTINE PMR
189 BECHTEL ENKA - GP UHF 13/11/0434 4 (S) FUSHE KOSOVE PMR
190
SHERBIMI I ZJARRFIKJES DHE SHPETIMIT,
PRIZREN VHF 14/01/0390 1 (H) PRIZREN PMR
191 SHARRCEM SHPK VHF 14/01/0099 1 (S) HANI I ELEZIT PMR
192
ISTANBUL OZEL GUVENLIK VE EGITIM
HIZMETLERI ANONIM SIRKETI BRANCH
OFFICE IN KOSOVO UHF 13/12/0457 1 (S) PRISHTINE PMR
193
DREJTORIA PER MBROJTJE DHE SHPETIM,
VUSHTRRI VHF 14/01/0044 1 (H) VUSHTRRI PMR
194 SAS SHPK UHF 13/12/0437 1 (H) GJILAN PMR
195 MINISTRIA E INTEGRIMIT EUROPIAN UHF 13/12/0505 1 (H) PRISHTINE PMR
196 KING SECURITY VHF UHF 13/12/0401 2 (S) PRISHTINE PMR
197 QM TEMA UHF 13/10/0066 2 (S) FERIZAJ FIKS
198 QM TEMA UHF 13/12/0066-I 1 (H) FERIZAJ PMR
199 RADIO TELEVIZIONI I KOSOVES SHF 13/01/0425 14 (S) PRISHTINE FIKS
200 RADIO TELEVIZIONI I KOSOVES - I UHF 13/01/0425 - I 3 (S) PRISHTINE PMR & FIKS
201 RADIO TELEVIZIONI I KOSOVES - II SHF 13/01/0425 - II 1 (D) PRISHTINE SAT
202 RADIO TELEVIZIONI I KOSOVES - III SHF 12/01/0425 - III 2 (S) PRISHTINE SAT
Deri më 31 dhjetor 2013 nga DMF janë rekomanduar për autorizim 202 operator, të cilët
shfrytëzojnë shërbime mobile tokësore - PMR (Private Mobile Radio), shërbime mikrovalore
(FIKSE) - linka PTP, shërbime satelitore dhe aeronautike. Me poshtë janë prezantuar disa
parametra specifik te këtyre autorizimeve;
- 7 autorizime janë ndarë ne brezin HF
- 1 autorizim është ndarë ne brezin HF dhe VHF
- 62 autorizime janë ndarë ne brezin VHF
- 90 autorizime janë ndarë ne brezin UHF
- 33 autorizime janë ndarë në brezin SHF
- 8 autorizime janë ndarë në brezat VHF and UHF – Shërbimet PMR
- 1 autorizim është ndarë në brezin UHF/SHF apo linka mikrovalor - PTP
Në përgjithësi janë të alokuar 1732 kanale frekuencore, prej te cilave;
- 667 kanale Simplekse
- 229 kanale Gjysmë Duplekse, dhe
- 836 kanale Duplekse
Totali i kanaleve frekuencore të dhëna në shfrytëzim gjatë vitit 2013 është; 2,797 (llogaritur; 2 x
1,065 kanale duplekse = 2,130 + 667 kanale simplekse).
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
172
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
SHTOJCA D)
AKTET LIGJORE DHE NËNLIGJORE TË ARKEP
Nr. Emërtimi i dokumentit Nr.Ref Data
Legjislacioni Primar/Ligjet
1 Ligji për Komunikimet elektronike15 04/L-109 04 Tetor 2012
3 Ligji për Shërbimet Postare 03/L-173 15 Prill 2010
4 Ligji për Shërbimet e Shoqërisë Informatike 04/L-094 15 Mars 2012
Politikat/Strategjitë
1 Politikat e Sektorit të Komunikimeve Elektronike16 ........ Dhjetor 2012
2 Politikat Strategjike të Shërbimit Postar në Republikën e Kosovës 2013-2017 ......... Dhjetor 2012
Rregulloret/Kornizat rregullatore
1 Rregullore për Planin Kombëtar të Numeraionit për Rrjetet e Komunikimeve
Elektronike në Republikën e Kosovës
023/B/14 11 Korrik, 2014
2 Rregullore për Autorizimet e Përgjithshme17 015/B/14 17 Prill 2014
3 Rregullore për Ndarjen e Llogarive 012/B/14 01 Prill 2014
4 Rregullore për Standardet e Kualitetit të Realizimit të shërbimeve universale
Postare
004/B/14 24 Shkurt 2014
5 Rregullore për dhënien dhe shfrytëzimin e radio frekuencave18 054/B/13 31 Dhjetor 2013
6 Rregullore për Kualitetin e Shërbimeve të Komunikimeve Elektronike 043/B/13 09 Dhjetor 2013
7 Rregullorja teknike për radio pajisjet dhe pajisjet terminale telekomunikuese
dhe kompatibilitetit elektromagnetik (Njohja e Konformitetit)
025/B/13 17 Korrik 2013
8 Rregullorja për Pagesat e Mbikëqyrjes së Tregut të Komunikimeve
Elektronike19
021/B/13 16 Korrik 2013
9 Rregullore për shërbimet radio amatore në Republikën e Kosovës20 007/B/13 12 Mars 2013
10 Rregullore mbi Pagesat për shfrytëzimin e radio frekuencave21 082/B/12 20 Dhjetor 2012
11 Rregullore për llogaritje të kostos sipas metodës së shpërndarjes së plotë
kostos (FDC)
043/B/12 22 Qershor 2012
12 Rregullore për të drejtën e shtegut dhe shfrytëzimin e përbashkët të
Infrastrukturës
030/B/12 19 Mars 2012
15 Ky Ligj e shfuqizon Ligjin mbi Telekomunikacionin, Nr. 2002/7 16 Dokumenti e shfuqizon Dokumentin “Politikat e Sektorit të Telekomunikacionit”, të miratuar në Qershor 2007 17 Kjo Rregullore ka shfuqizuar dokumentet: Rregulloret Nr. 01/2005, Nr. 082/07-B dhe Nr. 017/B/11; Udhëzimin administrativ mbi tarifën për procesim të aplikacionit Nr. 180/07, dhe Vendimet: Vendimin Nr. 162 (Nr. 004/B/12) dhe Vendimin Nr. 141/09 18 Kjo Rregullore ka shfuqizuar dokumentet: “Rregullore për dhënien e licencës për akordimin e së drejtës për shfrytëzimin e radio frekuencave” Nr. 008/08, “Udhërrëfyes për procedurat e administruara nga Departamenti për Menaxhimin e Frekuencave”, Nr. 044/B/11 19 Kjo rregullore e shfuqizon pjesërisht Rregulloren për Licenca dhe Autorizime Nr. 182/07 dhe Nr. 016/B/11 20 Ndryshon dhe Plotëson “Rregulloren për shërbimet radio amatore’ Nr. 056/B/11 21 Kjo Rregullore shfuqizon Rregulloren për tarifimin e spektrit frekuencor Nr .95/1/10 të datës; 22 Tetor 2010, e cila ka shfuqizuar paraprakisht Rregulloren Nr. 182/07 të datës 11 Qershor 2007
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
173
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
13 Rregullore për dhënien e licencës për radio stacionet e mjetit ajror 007/B/12 30 Janar 2012
14 Rregullore mbi procedurat dhe parimet e inspektimit 064/B/11 21 Nëntor 2011
15 Rregullore për të dhënat statistikore të operatoreve, të cilët ofrojnë shërbime
telekomunikuese dhe postare
048/B/11 13 Shtator 2011
16 Rregullore për operimin e nyjës shkëmbyese të internetit (KOS-IX) 046/B/11 13 Shtator 2011
17 Rregullore për Interkoneksionin 033/B/11 3 Qershor 2011
18 Rregullore për bashkë-shfrytëzimin e plotë dhe të përbashkët të lakut dhe
nën-lakut lokal
024/B/11 18 Prill 2011
19 Rregullore për Sigurimin e Qasjes 012/B/11 11 Shkurt 2011
20 Rregullore për Analizat e tregut dhe përcaktimin e ofruesve me fuqi të
ndjeshme në treg (OFNT – SMP)
115/1/10 20 Dhjetor 2010
21 Plotësimi i Planit të Numeracionit me Aneksin 2 për VAS-SMS (Rregullorja
Nr.153/07)
99/1/10 25 Tetor 2010
22 Rregullore për Regjistrimin e përdoruesve të Telefonisë mobile 81/1/10 30 Shtator 2010
23 Ndryshimi dhe plotësimi i rregullores për dhënien e licencave për akordimin e
së drejtës për shfrytëzimin e radio frekuencave (Rregullorja nr. 008/08)
60/1/10 26 Gusht 2010
24 Rregullore për radio stacionet për të cilat nuk kërkohet licencë për
shfrytëzimin e radio frekuencave
48/1/10 15 Qershor 2010
25 Rregullore për zgjedhjen dhe parazgjedhjen e operatorit 47/1/10 15 Qershor 2010
26 Rregullore për mbrojtjen e konsumatorit dhe fshehtësisë së përdoruesve të
shërbimeve telekomunikuese
222/08 3 Nëntor 2008
27 Korniza e ndryshuar për MVNO22 110/08 29 Maj 2008
28 Plani i Numeracionit për Rrjetat e Telekomunikacionit në Kosovë 153/07 14 Maj 2007
29 Rregullore për procedurën e zgjedhjes së konflikteve 183/07 11 Qershor 2007
Udhëzimet administrative/Udhërrëfyesit dhe Dokumentet tjera
1 Plani i Përdorimit të Radio Frekuencave në Republikën e Kosovës 006/B/12 Shkurt 2013
2 Udhëzimi Administrativ për Licencimin e operatorëve të shërbimeve postare 2947 13 Dhjetor 2012
3 Udhërrëfyes për alokimin e resurseve numerike nga Departamenti i
Telekomunikacionit
050/B/12 10 Gusht 2012
4 Udhëzues për procedurat e këshillimit me publikun 064/B/11 21 Nëntor 2011
5 Plani Kombëtar i Shpërndarjes së Spektrit Radio Frekuencor23 04-V-93 23 Qershor 2011
6 Dokumenti Kornizë: Krijimi i Nyjës Shkëmbyese të Internetit në Kosovë 65/1/10 27 Gusht 2010
7 Urdhëresë për vendosjen e kushteve shtesë për Licencat dhe Autorizimet për
ofruesit e shërbimit të internetit
64/1/10 26 Gusht 2010
8 Udhëzim administrativ mbi caktimin e dënimeve për kundërvajtjet në
Telekomunikacion
2004/3 26 Maj 2004
22 Ky dokument ka ndryshuar ‘Kornizën për MVNO” të datës 5 Shkurt 2008 23
Përgatitur nga ARKEP dhe Miratuar nga Kuvendi I Republikës së Kosovës
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
174
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Vendimet24
1 Vendimi Nr. 378 mbi Heqjen e Obligimeve për Ndërmarrjen PTK sh.a. si
Operator me Fuqi të Ndjeshme në Tregjet e Linjave me Qira
022/B/13 16 Korrik 2013
2 Vendimi Nr. 293 për miratimin e kushteve të përgjithshme të kontratës
standarde për kyçje në shërbimet e PTK sh.a./TiK
079/B/12 18 Dhjetor 2012
3 Vendimi Nr.277 për miratimin e doracakut dhe përcaktimin e kushteve dhe
termeve për përdorimin e platformës WebGIS
070/B/12 16 Nëntor 2012
4 Vendimi Nr. 271 për mbylljen e procedimit administrativ dhe vendosjen e
çmimeve të Interkoneksionit në mes PTK sh.a. dhe IPKO
086/A/12 30/10/2012
5 Vendimi për Ndryshimin dhe Plotësimin e Rregullores së Qasjes 049/B/12 10 Gusht 2012
6 Vendimi Nr. 222 për miratimin e çmimeve të linjave me qira të PTK për
kapacitetet nën 155 Mbps
044/B/12 22 Qershor 2012
7 Vendimi Nr. 191 për aprovimin e tarifave të shërbimeve të Nyjës Shkëmbyese
të Internetit (KOS-IX)
027/B/12 05 Mars 2012
8 Vendimi Nr. 187 për përcaktimin e PTK si OFNT në tregun e qasjes me
shumicë në infrastrukturën e rrjetave fizike
025/B/12 29 shkurt 2012
9 Vendimi Nr. 186 për përcaktimin e PTK si OFNT në tregun e shërbimeve
transite kombëtare
024/B/12 29 shkurt 2012
10 Vendimi Nr. 185 për përcaktimin e IPKO LLC si OFNT në tregun e terminimit
te thirrjeve fikse
023/B/12 29 shkurt 2012
11 Vendimi Nr. 184 për përcaktimin e PTK si OFNT në tregun e terminimit te
thirrjeve fikse
022/B/12 29 shkurt 2012
12 Vendimi Nr. 183 për përcaktimin e PTK si OFNT në tregun e origjinimit te
thirrjeve fikse
021/B/12 29 shkurt 2012
13 Vendimi Nr. 182 për përcaktimin e PTK si OFNT në tregun e thirrjeve
ndërkombëtare nga lokacioni fiks
020/B/12 29 shkurt 2012
14 Vendimi Nr. 181 për përcaktimin e PTK si OFNT në tregun e thirrjeve
lokale/kombëtare nga lokacioni fiks
019/B/12 29 shkurt 2012
15 Vendimi Nr. 180 për përcaktimin e PTK si OFNT në tregun e qasjes ne rrjetin
publik fiks
018/B/12 29 shkurt 2012
16 Vendimi Nr. 80 për miratimin e tarifave për licencim të operatorëve postar
dhe vendosja e tarifës se rregullt vjetore për operatoret e shërbimeve postare
21/B/11 18 Prill 2011
17 Vendimi Nr. 36 mbi tarifat për Numeracion 92/1/10 25 Tetor 2010
18 Vendimi Nr. 23 për ndarjen e numrave Premium dhe atyre për shërbime te
veçanta
046/1/10 15 Qershor 2010
19 Vendimi Nr. 22 për definimin e përdoruesve aktiv te shërbimeve
telekomunikuese
045/1/10 15 Qershor 2010
20 Vendimi Nr. 11 për përkufizimin e dukurisë SIM-to-SIM 17/1/10 09 Mars 2010
21 Vendimi për miratimin e dokumentit të RIO të PTK 09/07 12 Janar 2007
24
Këtu janë paraqitur vetëm një pjesë e Vendimeve të Bordit me karakter më të gjerë rregullator. Vendimet si;
miratimi i dokumenteve për këshillime publike dhe ë rregulloreve, caktimin e resurseve numerike, vendimet administrative, etj. nuk janë paraqitur ne këtë listë.
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
175
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
Adresat e Autoritetit Rregullativ të Komunikimeve Elektronike dhe
Postare
ARKEP AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE
POSTARE
Rruga; Mujo Ulqinaku nr. 7 Prishtinë 10000, Kosovë
Tel: + 381 (0) 38 212 345
Fax: + 381 (0) 38 212 399
E-mail: [email protected]
Web-faqe: www.arkep-rks.org
znj. Rrezarta Ajeti ÇËSHTJET E KONSUMATORËVE
Tel. + 381 (0) 212 345 ext. 28 563
E-mail: [email protected]
Shërbimi për Konsumator - linja direkte pa pagesë: 0800 10 100
z. Ilir Imeri DEPARTAMENTI I KOMUNIKIMEVE ELEKTORNIKE
Tel. + 381 (0) 212 345 ext. 28 058
E-mail: [email protected]
z. Visar Halimi DEPARTAMENTI I MENAXHIMIT TË FREKUENCAVE
Tel. + 381 (0) 212 345 ext. 28 055
E-mail: [email protected]
z. Astrit Ajvazi DEPARTAMENTI I RADIO-MONITORIMIT DHE INSPEKTIMIT
Tel. + 381 (0) 212 345 ext. 28 054
E-mail: [email protected]
z. Shqiprim Pula DEPARTAMENTI LIGJOR
Tel. + 381 (0) 212 345 ext. 28 062
E-mail: [email protected]
z. Nazim Rahimi SEKTORI I SHËRBIMIT POSTAR
Tel. + 381 (0) 212 345 ext. 28 063
E-mail: [email protected]
AUTORITETI RREGULLATIV I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE - RAPORTI VJETOR PËR VITIN 2013
176
AR
KE
P |
Ra
po
rti vje
tor
20
13
|
z. Liridon Hoti NYJA SHKËMBYESE E INTERNETIT
Tel. + 381 (0) 212 345 ext. 28 063
E-mail: [email protected]
znj. Irena Bryma ZYRA E KRYETARIT TË BORDIT TË ARKEP
Tel: + 381 (0) 38 212 345 ext. 28 555
E-mail: [email protected]