raport: puna një vjeçare e funksionimit të komunave të ... · ministarstvo administracije...

Republika e Kosovës

Republika Kosova-Republic of Kosovo Qeveria - Vlada – Government

Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal Ministarstvo administracije lokalne samouprave Ministry of Local Government Administration

IZVEŠTAJ

Izveštaj o radu novih opština u 2011. godini

Priština, april 2012

Izveštaj o radu novih opština u 2011. godini April, 2012

2

Ministarstvo administracije lokalne samouprave - MALS

Odeljenje za istraživanje i reformu lokalne samouprave – OIRLS

Ovaj izveštaj je proizvod Ministarstva administracije lokalne samouprave – MALS-a a realizovan je od strane Odeljenja za istraţivanje i reformu lokalne samouprave – OIRLS.

O pripremi izveštaja pobrinuli su se:

Avni SAHITI, Direktor Odeljenja za istraţivanje i reformu lokalne samouprave.

Mihrije SHALJANI, predstavnica Sekcije za planiranje i analizu.

Fatos QERIMI, Predstavnik Sekcije za reformu i lokalnu samoupravu

Izveštaj je napisao:

Ferdi KAMBERI, Sluţbenik za planiranje i analizu.

Pomoć su pruţili:

Jeton QELA, Sluţbenik za reformu lokalne samouprave. Fisnik MULA, Sluţbenik u projektu zbliţavanja OIRLS - MALS Ibrahim KRASNIQI, Savetnik CDF-a u okviru OIRLS - MALS

Istraţivanja i podaci su prikupljeni od:

Ramadan POTERA, Viši sluţbenik za reformu lokalne samouprave.

Lazar MITIĆ, Sluţbenik za konsolidaciju novih opština.

Zijadin BIÇKAJ, Viši sluţbenik za planiranje i analizu.

Slobodan PERIC, Sluţbenik za konsolidaciju novih opština.


3

Sadržaj

1. Skraćenice ................................................................................................................................. 9

2. Uvod......................................................................................................................................... 11

3. Rezime ..................................................................................................................................... 12

4. Metodologija rada .................................................................................................................. 14

DEO I ........................................................................................................................................... 15

5. Opština Gračanica .................................................................................................................. 15

5.1. Administracija opštine Gračanica .................................................................................... 15

5.2. Broj zaposlenih po sektorima u opštini Gračanica ......................................................... 15

5.3. Funkcionisanje Skupštine Opštine Gračanica ................................................................. 16

5.4. Izveštaj o učinku opštine Gračanica ................................................................................. 16

5.5. Poređenje između 2011. i 2010. godine u vezi sa učinkom opštine ............................. 17

5.6. Napredak u oblasti bezbednosti ....................................................................................... 17

5.7. Napredak u oblasti ljudskih prava ................................................................................... 18

5.8. Napredak u ostalim oblastima .......................................................................................... 18

5.9. Budţet opštine Gračanice .................................................................................................. 20

5.10. Planirani i realizovani projekti u opštini ....................................................................... 20

5.11. Kapitalne investicije od strane MALS-a ........................................................................ 20

5.12. Treninzi organizovani od strane MALS-a i povećanje kapaciteta ljudskih resursa

..................................................................................................................................................... ..22

5.12.1. Moduli obuke ................................................................................................................. 22

5.12.2. Treninzi organizovani od strane MALS-a zajedno sa partnerima .......................... 24

5.13. Uopšteno upoređivanje opštine Gračanice sa prethodnom godinom ...................... 27

5.14. Problemi i izazovi u opštini Gračanici ........................................................................... 27

6. Opština Ranilug...................................................................................................................... 28

6.1. Administracija opštine Ranilug ........................................................................................ 28

6.2. Broj zaposlenih po sektorima u opštini Ranilug ........................................................... 28


4

6.3. Funksionisanje Skupštine Opštine Ranilug .................................................................... 29

6.4. Izveštaj o učinku opštine Ranilug ..................................................................................... 29





6.9. Budţet opštine Ranilug ...................................................................................................... 33


6.11. Kapitalne investicije od strane MALS-a ....................................................................... 34


..................................................................................................................................................... ..34

6.12.1. Moduli obuke ................................................................................................................. 34


6.13. Uopšteno poređenje opštine Ranilug sa prethodnom godinom ................................ 39

6.14. Problemi i izazovi opštine Ranilug ................................................................................ 39

7. Opština Klokot........................................................................................................................ 40

7.1. Administracija opštine Klokot .......................................................................................... 40

7.2. Broj zaposlenih po sektorima u opštini Klokot .............................................................. 40

7.3. Funkcionisanje Skupštine Opštine Klokot ...................................................................... 40

7.4. Izveštaj o učinku opštine Klokot ....................................................................................... 41





7.9. Budţet opštine Klokot ....................................................................................................... 46

7.10. Planirani i realizovani projekti u opštini ...................................................................... 46



..................................................................................................................................................... ..46


5

7.12.1. Moduli obuke ................................................................................................................. 47


7.13. Uopšteno poređenje opštine Klokot sa prethodnom godinom .................................. 51

7.14. Problemi i izazovi u opštini Klokot ................................................................................ 52

8. Opština Novo Brdo ............................................................................................................... 53

8.1. Administracija opštine Novo Brdo ................................................................................... 53

8.2. Broj zaposlenih po sektorima u opštini Novo Brdo ....................................................... 53

8.3. Funksionisanje Skupštine Opštine Novo Brdo ............................................................... 54

8.4. Izveštaj o učinku opštine Novo Brdo ............................................................................... 54




8.8. Napredak u ostalim poljima: ............................................................................................. 56

8.9. Budţet opštine Novo Brdo ............................................................................................... 59




..................................................................................................................................................... ..60

8.12.1. Moduli obuke ................................................................................................................ 60


8.13. Uopšteno poređenje opštine Novo Brdo sa prethodnom godinom .......................... 65

8.14. Problemi i izazovi u opštini Novo Brdo ........................................................................ 65

9. Opština Parteš ........................................................................................................................ 66

9.1. Administracija opštine Parteš ........................................................................................... 66

9.2. Broj zaposlenih po sektorima u opštini Parteš ............................................................... 66

9.3. Funksionisanje Skupštine Opštine Parteš....................................................................... 67

9.4. Izveštaj o učinku opštine Parteš ....................................................................................... 67

9.5. Poređenje između 2011. i 2010. godine u vezi sa učinkom opštine ............................ 68


6

9.6. Napredak u oblasti bezbednosti ..................................................................................... 68

9.7. Napredak u oblasti ljudskih prava .................................................................................. 68

9.8. Napredak u ostalim oblastima ......................................................................................... 69

9.9. Budţet opštine Parteš ........................................................................................................ 71

9.10. Planirani i realizovani projekti u opštini ...................................................................... 71

9.11. Kapitalne investicije od strane MALS-a ....................................................................... 72


...................................................................................................................................................... .73

9.12.1. Moduli obuke ................................................................................................................ 74

9.12.2. Trenini organizovani od strane MALS zajedno sa partnerima ............................. 75

9.13. Uopšteno poređenje opštine Parteš sa prethodnom godinom .................................. 78

9.14. Problemi i izazovi u opštini Parteš ................................................................................ 79

10. Pripremni tim za Severnu Mitrovicu (TSM) ................................................................... 80

10.1. Jednogodišnji rad i aktivnosti TSM-a ............................................................................. 80

10.2. Kapitalne investicije od strane MALS-a ....................... Error! Bookmark not defined.

10.3. Treninzi koje je pohađalo osoblje OPT-a su sledeći ..................................................... 82

10.4. Obuka organizovana od strane MALS-a u saradnji sa partnerima .......................... 83

DEO II .......................................................................................................................................... 85

11. Investicije od strane donatorske zajednice u novim opštinama .................................. 85

11.1. Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Gračanici ................................. 85

11.2. Investicije od strane zajednice i donatora u opštini Ranilug ...................................... 86

11.3. Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Klokot ...................................... 87

11.4. Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Novo Brdo ............................... 88

11.5. Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Parteš ....................................... 88

12. Vladine donacije (grantovi) ................................................................................................ 90

12.1. Raspodela donacija (grantova) od strane ministarstava /agencija ........................... 90

12.2. Donacije od različitih ministarstava za opštinu Gračanicu ........................................ 90


7

12.3. Donacije od različitih ministarstava za opštinu Ranilug ............................................ 92

12.4. Donacije od različitih ministarstava za opštinu Klokot .............................................. 92

2.5. Donacije od različitih ministarstava za opštinu Novo Brdo ......................................... 93

12.6. Donacije od različitih ministarstva za opštinu Parteš ................................................. 93

13. Donacije/investicije od strane institucija/Vlada drugih zemalja ................................. 94

DEO III ......................................................................................................................................... 95

14. Međuetnički odnosi u novim opštinama .......................................................................... 95

14.1. Međuetnički odnosi u opštini Gračanici ........................................................................ 95

14.2. Međuetnički odnosi u opštini Ranilug .......................................................................... 96

14.3. Međuetnički odnosi u opštini Klokot ............................................................................ 97

14.4. Međuetnički odnosi u opštini Novo Brdo ..................................................................... 98

14.5. Međuetnički odnosi u opštini Parteš............................................................................. 99

15. Civilno društvo i njegova uloga u novim opštinama ................................................... 100

16. Zaključak ............................................................................................................................. 103

17. Preporuke ............................................................................................................................ 105

18. Bibliografija/literatura ...................................................................................................... 106


8

REĈ MINISTRA

Poštovani/poštovane Posebno mi je zadovoljstvo da predstavim Godišnji izveštaj Ministarstva administracije lokalne samouprave za 2011. godinu koji je povezan sa radom i učinkom novih opština: Gračanice, Raniluga, Klokota, Novog Brda, Parteša kao i Opštinskog pripremnog tima za Severnu Mitrovicu – OPT koji je formiran u okviru važećih propisa Republike Kosova. Vlada Kosova i Ministarstvo administracije lokalne samouprave su usredsređeni na poboljšanje života građana i podsticanje razvoja za sve, izgradnju efektivne, profesionalne i racionalne vlasti, stvaranje savremene administracije, promovisanje ljudskih prava, povećanje transparentnosti i pružanje kvalitetnih usluga svim građanima u skladu sa Evropskom poveljom o lokalnoj samoupravi ali i drugim odgovaraajućim propisima Republike Kosova koji su na snazi.

Naša vlada je angažovana na povećanju odgovornosti istovemeno ispunjavajući naša obećanja koja su data u okviru Ustava koji garantuje napredna prava posebno zajednicama i mogu odgovorno reći da smo postigli uspeh u prevazilaženju predviđenih izazova sa ciljem da se i dalje unapredi upravljanje resursima i postavljanje građana u centar sveokupunog razvoja društva pri čemu će moje angažovanje biti usmereno ka povećanju kvaliteta života, pružanju velike podrške zajednicama, bezbednom okruženju kao i ka poboljšanju međuetničkih odnosa.

Ministarstvo i nove opštine su tesno sarađivali tokom 2011. godine i većina izazova je uspešno prevaziđeno ali ostaje da se uradi još toga. Povećanje investicija u novim opštinama, veće učešće građana, povećana ulaganja i odgovornost pred građanima su ciljevi na koje ću se ja, kao zamenik Premijera i Ministar administracije lokalne ssamouprave, usredsrediti i tokom sledeće godine. I dalje ostaje još dosta toga da se uradi i naši napori će biti od koristi svima, stoga vas ohrabrujem da vi, građani novih opština iskoristite svoja garantovana prava u samoupravi i utičete na poboljšanje svog i života vaše dece. Istovremeno, zahvaljujem se svima koji su dali doprinos kako bi se ovaj izveštaj priveo kraju.

Priština, april 2012.

S’ poštovanjem, g-din Slobodan Petrović

Zamenik Premijera Republike Kosova i Ministar administracije lokalne samouprave


9

1. Skraćenice ADF Albanski fond za razvoj

SB Svetska banka

DEMI Inicijativa za demokratske i efektivne opštine

OPT Pripremni tim za severnu Mitrovicu

MGD Međuministarska grupa za decentralizaciju

IKJA Institut Kosova za javnu administraciju

ICO Međunarodna civilna kancelarija

IOM Međunarodna organizacija za migraciju

OOBZ Opštinski odbor za bezbednost u zajednici

EK Evropska komisija

LOGOS Švajcarska vlada

MALS Ministarstvo administracije lokalne samouprave

MONT Ministarstvo obrazovanja, nauke i tehnologije

MZP Ministarstvo za zajednice i povratak

MRSZ Ministarstvo rada i socijalne zaštite

MUP Ministarstvo unutrašnjih poslova

JLjPO Jedinica za ljudska prava u opštini

OEBS Organizacija za bezbednost i saradnju u Evropi

RAE Romi, Aškalije i Egipćani

PPD Projekat za podršku decentralizacije

UNDP Program UN-a za razvoj

UNOPS Kancelarija Ujedinjenih Nacija za projektne usluge

USAID Agencija SAD-a za međunarodni razvoj

TWINNING Projekat zbliţavanja opština


10

“Lokalna samouprava je temelj demokratije, ukoliko ona propadne i demokratija će propasti. ”

(Robert W. Flack)


11

2. Uvod

Ministarstvo administracije lokalne samouprave, u skladu sa svojim mandatom i misijom i na osnovu ciljeva strategije za 2009 – 2012. godinu, nastavlja sa pruţanjem podrške opštinama, posebno novim opštinama u saradnji sa izabranim strukturama i opštinskim sluţbenicima kako bi obezbedilo što odgovornije i efektivnije usluge za građane.

U tom kontekstu a kako bi se ispunili mandat i ciljevi strategije, MALS je pripremilo akcioni plan za decentralizaciju čija je primena počela u 2008. godini. U ovom akcionom planu ogleda se strateški cilj Vlade Kosova o stvaranju jednog odrţivog i efektivnog sistema lokalne samouprave na celoj teritoriji Kosova kao i za sve građane Republike Kosova uz obraćanje posebne paţnje na posebne potrebe nevećinskih zajednica na Kosovu.

MALS je dosledno pruţalo podršku svim opštinama a posebno novim opštinama zajedno sa svojim partnerima u pravcu daljeg razvoja ovih opština. U tom pravcu, MALS je redovno pratilo ove opštine, povećanje njihovih kapaciteta na način da opštine nastavljaju i jačaju svoje kapacitete u pruţanju što kvalitetnijih usluga svim građanima. Ovaj izveštaj daje pregled: rada, napretka i trenutnog stanja u novim opštinama (Gračanica, Ranilug, Klokot, Novo Brdo, Parteš) kao i kontinuirane aktivnosti OPT-a (Opštinski pripremni tim za Severnu Mitrovicu) u 2011. godini. Izveštaj se zasniva na činjenicama, podacima, istraţivanju, analizi, mnogim izvorima iz intitucija kao i iz različitih kako lokalnih tako i međunarodnih organizacija.


12

3. Rezime

Izveštaj o radu i učinku predstavlja jednogodišnji rad, funkcionisanje i razvoj novih opština: Gračanice, Raniluga, Klokota, Novog Brda, Parteša a obuhvata i rad Opštinskog pripremnog tima za Severnu Mitrovicu; ove opštine su utvrđene na osnovu pravnog sistema i Ustava Republike Kosova. Izveštaj je predstavljen na način na kome je dat detaljni rad novih opština dok je, kao referentna osnova, uzeto poređenje sa prethodnom godinom a Izveštajem su obuhvaćeni i napredak i izazovi koji su bili prisutni u ovim opštinama tokom 2011. godine. Izveštaj se sastoji iz tri dela:

U prvom delu izveštaja predstavljene su informacije u vezi sa opštinskom administracijom, brojem zaposlenih, funkcionisanjem Skupština Opština, merenjem učinka opština u odnosu na 2010. godinu, te je analiziran napredak u oblasti bezbednosti, oblasti ljudskih prava, kao i u drugim odgovarajućim oblastima. Takođe, u ovom delu dat je pregled opštinskih budţeta kao i upravljanje njime, sopstvenim prihodima i vladinim grantovima. U planiranju i realizaciji projekata, posebno mesto zauzimaju kapitalne investicije koje su, u ovim opštinama, odrađene od strane Ministarstva administracije lokalne samouprave, organizovane obuke i podizanje kapaciteta ljudskih resursa od strane MALS-a u saradnji sa partnerima. Na kraju ovog dela predviđeno je i opšte poređenje svake pojedinačne opštine u kome se vide problemi i izazovi sa kojima se one suočavaju.

Drugi deo izveštaja sadrţi puno analiza, informacija i podataka koji su dobijeni

na osnovu istraţivanja koje je realizovano sa opštinskim sluţbenicima a u vezi je sa donacijama koje dolaze od resornih ministarstava kao što su: Ministarstvo administracije lokalne samouprave, Ministartstvo za zajednice i povratak, Ministarstvo rada i socijalne zaštite kao i druge izvršne institucije. Takođe su, u ovom delu, obuhvaćene i institucije koje dolaze od donatorske zajednice kao što su: USAID, KVEK, LOGOS, UNOPS, IOM, SB, Vlada Albanije.

Treći deo izveštaja predstavlja informacije o mozaiku međuetničkih odnosa i sastava u ovim opštinama sa posebnim naglaskom na administraciju novih opština. Poseban deo izveštaja analizira i ulogu civilnog društva u povećanju učinka novih opština i obuhvat građana u procese donošenja odluka koje su u njihovom interesu. U tom pravcu, većina predstavljenih informacija je prikupljeno na osnovu istraţivanja koje je sprovedeno među opštinskim sluţbenicima i građanima.

Kao opšta procena, moţe se zaključiti da sve nove opštine imaju funkcionalnu

administrativnu strukturu i odgovarajuća odeljenja iako i dalje postoji potreba za povećanjem ukupnog kapaciteta. Takođe, socijalno staranje i različite kulturne i sportske aktivnosti uopšte se tretiraju u ovim opštinama iako se nivo ponuđenih usluga razlikuje od jedne opštine do druge. Izveštaj pokazuje da nove opštine pruţaju različite napredne usluge kao što su: administrativne usluge, usluge za vanredna stanja, javni


13

prevoz, osvetljenje, javni parkovi, snabdevanje vodom, prikupljanje smeća i druge opštinske usluge. Još jedan uspeh koji vredi pomenuti jesu konsolidovane bezbedonosne strukture i imenovanje komandira policije u datim opštinama kao i neprestano unapređenje odgovarajuće infrastrukture – izgradnja i renoviranje policijskih stanica u ovim opštinama. Opštine, uz podršku MALS-a, ostalih ministarstava i drugih donatora, su pokrenule i realizovale vaţne kapitalne projekte, kao što su: izgradnja ulica i trotoara, kulturnih i sportskih objekata a realizovani su ili su u toku realizacije i drugi projekti koji su vaţni za zajednicu. Iako ima mesta za dalje poboljšanje u oblasti međuetničkih odnosa, iz izveštaja se moţe videti da su se ovi međuetnički odnosi poboljšali u odnosu na prethodnu godinu i da postoji teţnja ka daljem poboljšanju.

Jačanje ljudskih i administrativnih resursa je postignuto preko obuke koju su

podrţali MALS i donatorska zajednica. Od ovih obuka, korist su imale sve nove opštine što je uticalo na to da se građanima ponude što kvalitetnije usluge u odnosu na prethodnu godinu. Skupštine Opština imaju odgovarajuće funkcionalne odbore i postignuto je da se usvoje zakonski i podzakonski akti koji su vaţni za rad opština. Raduje nas činjenica da je, u većini novih opština, postignuto povećanje kvaliteta planiranja i uopšteno, uspelo se sa pravovremenim završavanjem budţetskog plana dok je nivo sopstvenih prihoda povećan.

U izveštaju se navodi da se nove opštine suočavaju i sa problemima i izazovima

različite prirode. Ovo se moţe reći za sve opštine gde se kao glavni problem navodi nedostatak dovoljnog budţeta za podršku ekonomskog razvoja i otvaranje novih radnih mesta. Ovo dovodi do dezorijentacije građana i nemogućnosti njihovog uključivanja u institucionalni i društveni ţivot.

Poseban izazov za MALS i druge institucije je funkcionisanje OPT-a za Severnu

Mitrovicu. Ovaj tim je postigao uspeh u odnosu na 2010. godinu ali su izazovi i poteškoće dosta veliki tako da je potreban dodatni napor svih kako bi se osposobio ovaj tim i bio spreman da se kasnije konosliduje. I na kraju, moţe se reći da je konsolidacija na putu i to uliva nadu da će, ubuduće, usluge koje se nude građanima biti još kvalitetnije.


14

4. Metodologija rada

Uzimajući u obzir da se radi o izveštaju koji pokriva 5 novih opština (Gračanicu, Ranilug, Klokot, Novo Brdo, Parteš kao i OPT za Severnu Mitrovicu), korišćena je metodologija koja predstavlja kombinaciju nekoliko sledećih metoda i tehnika sa ciljem da se dobije odraz što realnijeg stanja:

Razvijeno je kvalitativno istraţivanje sa fokus grupama sastavljenim od sluţbenika novih opština koji su odgovarali na pitanja koja su im postavljali sluţbenici MALS-a. Istraţivanje je urađeno preko kvalitativnih metoda putem sveobuhvatnih intervjua kao i metodom posmatranja tokom učešća.

Pripremljeno je kvantitativno istraţivanje sa građanima u novim opštinama Republike Kosova. Istraţivanje je razvijeno sa ukupno: 129 anketa u 5 novih opština na sledeći način: Gračanica – 29, Ranilug – 25, Klokot – 25, Novo Brdo – 25 i Parteš – 25. Korišćen je jednostavni slučajni uzorak u kombinaciji sa stratifikovanim slučajnim uzorkom. U tom pravcu, osim pitanja, istraţivanjem su obuhvaćeni i ispitanici prema polnoj strukturi gde je 60 % muškaraca a 40% ţena, iznad 21 godine starosti kao i geografska pokrivenost pri čemu su obuhvaćene gradske i seoske sredine čime se omogućava da podaci budu predstavljeni kako grafikonima tako i procentualno.

Izveštaj se, takođe, zasniva na metodi upoređivanja tako što se ovaj izveštaj upoređuje sa 2010. godinom u oblasti učinka, podizanja kapaciteta, budţeta opština, sopstvenih prihoda a završava se sa opštim poređenjem za svaku opštinu u vezi sa njenim radom u 2010 – 2011. godini.

Korišćena je i metoda proučavanja literature, poznatija kao metoda koja analizira i proučava sakupljene podatke koji su dobijeni od opštinskih sluţbenika i iz različitih izveštaja unutar MALS-a kao i van njega.

Korišćena je i metoda analize sadrţaja, metoda koja se uglavnom zasniva na analizama izveštaja i bogatog sadrţaja u izveštajima sluţbenika MALS-a.


15

DEO I

5. Opština Gračanica

Opština Gračanica ima površinu od 131,25 km2. Broj stanovnika u ovoj opštini iznosi 18,642.

5.1. Administracija opštine Gračanica:

Administracija opštine Gračanica se sastoji of 7 opštinskih odeljenja, dok je ukupan broj osoblja u Gračanici 441.

Opštinska odeljenja u opštini Gračanica su:

1. Odeljenje za administraciju; 2. Odeljenje za budţet, finansije i ekonomski razvoj; 3. Odeljenje za urbano planiranje, katastar i zaštitu ţivotne sredine; 4. Odeljenje za zdravstvo i socijalno staranje; 5. Odeljenje za kulturu, omladinu i sport; 6. Odeljenje za javne usluge, poljoprivredu, šumarstvo, zaštitu i vanredne situacije; 7. Odeljenje za inspekciju.

5.2. Broj zaposlenih po sektorima u opštini Gračanica:

Figura 1: Opšti pregled broja zaposlenih po sektorima u opštini Gračanica”1.

1 Ministarstvo administracije lokalne samouprave: “Analiza liste zaposlenih za opštine: Gračanica, Klokot, Ranilug,

Parteš, Novo Brdo i Štrpce”, Sekcija za reformu lokalne samouprave – Odeljenje za istraživanje, i reformu lokalne

samouprave, Priština, mart, 2012, str. 7.


16

5.3. Funkcionisanje Skupštine Opštine Gračanica:

Skupština Opštine Gračanica je “u periodu između januara i decembra 2011. godine odrţala 15 sastanaka, od toga 10 redovnih i 5 vanrednih. Organi Skupštine Opštine su normalno funkcionisali u ovom vremenskom razdoblju. Odbor za politiku i finansije odrţao je ukupno 15 sastanaka dok je Odbor za zajednice odrţao 7 sastanaka. U periodu između januara i decembra, Skupština Opštine Gračanice je usvojila 65 odluka i 8 pravilnika. Opština Gračanica još uvek nije imenovala potpredsednika za zajednice iako je ova pozicija predviđena Zakonom o lokalnoj samoupravi”2.

5.4. Izveštaj o učinku opštine Gračanica:

Administracija – Na osnovu izveštaja o učinku za 2011. godinu, ukupan broj predmeta koje je opštinska administracija primila iznosio je 21,578 od čega je 18,407 razmotreno. Zatim, ukupan broj biznisa koji se odvijaju u opštini Gračanica iznosi 496 od čega njih 232 poseduje opštinsku dozvolu za rad.

Socijalno staranje – Broj slučajeva koji su obuhvaćeni šemom za socijalnu pomoć iznosi 386 dok je broj ţalbi vezanih za socijalnu pomoć 21.

Kultura, omladina i sport – U 2011. godini, u opštini Gračanici odrţano je 356 aktivnosti za omladinu, sport i kulturu. U okviru opštine Gračanica postoji 15 opštinskih kulturnih institucija (opštinska biblioteka, kulturni centri, itd.), 62 sportskih klubova, 3 omladinska centra i 21 sportskih objekata uključujući tu i urbane i ruralne sredine.

Lokalne vanredne situacije – Prema izveštaju o učinku, broj vanrednih situacija, nesreća (poţara, poplava, zemljotresa, itd.) iznosi 1.360 slučajeva od čega je za 1.113 slučajeva bilo potrebno da timovi odmah odu na mesto događaja. Vrednost izgubljenog bogatsva iznosila je 150.000 evra.

Urbano planiranje (planiranje, izgradnja, pravila gradnje) – Izveštaj naglašava da je primljeno 20 zahteva za građevinsku dozvolu od čega je 16 razmotreno dok je broj odluka koje je donela građevinska inspekcija iznosio 95 od čega je izvršeno 85.

Parkovi i trgovi – Na osnovu podataka iz izveštaja o učinku moţe se videti da je površina parkova 16,623 m2 dok je ukupan broju parkova 5 od kojih su 2 parka povezana na sistem vodosnabdevanja. Ulice – Što se tiče putne infrastrukture, ukupna duţina ulica iznosi 449 km od čega je 119 km asfaltirano, što znači da je samo 26 % ulica asfaltirano.

2 MALS: “Izveštaj o praćenju rada opština Republike Kosova”, Sekcija za praćenje opština – Odeljenje za lokalnu

samoupravu, Priština, 2012, str. 17.


17

Trotoari – “Od 21,5 km za koje je predviđeno da budu pod trotoarima, završeno je 18, 5 km, što čini oko 86 % od ukupnih površina trotoara.”3 Treba istaći da je završeno 500 m trotoara za lica sa ograničenim sposobnostima i sa posebnim potrebama.

Javni prevoz i javni parkinzi – Od 16 naselja – sela u ovoj opštini, 15 ih je obuhvaćeno javnim prevozom dok broj stajališta za autobuse u javnom saobraćaju iznosi 30 od čega na 15 njih stoji i oznaka. Što se tiče javnih parkinga, na osnovu podataka u ovoj opštini, postoji prostor za 1.000 mesta za parkiranje od čega na njih 480 stoji oznaka.

Ulično osvetljenje – Ukupna duţina ulica u kojima postoji ulično osvetljenje u urbanim i seoskim sredinama iznosi 34 km.

Snabdevanje pijaćom vodom – Od 16 naselja u opštini, 11 njih su povezana na javni sistem vodosnabdevanja dok se, od ukupno 4.500 porodičnih domaćinstava, njih 3.900 snabdeva pijaćom vodom iz ovog sistema.

Kanalizacija – Prema podacima koje imamo, od ukupno 4.500 porodičnih domaćinstava, njih 4.200 su povezana na kanalizacionu mreţu.

Prikupljanje otpada – U ovoj oblasti, moţemo reći da je celokupna teritorija obuhvaćena prikupljanjem. Takođe, do sada je, na deponiji otpada, odloţeno oko 1.740 tona otpada”4.

5.5. Poređenje između 2011. i 2010. godine u vezi sa učinkom opštine:

Gledajući uopšteno, moţe se reći da je u 2011. godini u odnosu na 2010. godinu u opštini Gračanica postignut značajni napredak imajući u vidu sva gore navedena polja. Nedostatak napretka u 2010. godini je, između ostalog, rezultat i drugih izazova i mnogih problema sa kojima se suočavala novoformirana opština. Sa druge strane je, u 2011. godini, opština Gračanica postigla značajni napredak što se i vidi iz izveštaja o učinku. Ipak, ostaje da se i dalje puno radi u tom pravcu.

5.6. Napredak u oblasti bezbednosti:

U opštini Gračanica “imenovan je i Komandir policijske stanice, takođe postoji i zgrada u kojoj je smeštena kosovska policija i, uopšte, postoji dobra infrastruktura a bezbednosna situacija je na dobrom nivou. Takođe, određene su granice opštine unutar kojih deluje policija Kosova iz ove stanice te je formiran i Lokalni odbor za bezbednost u zajednici”5.

3 Videti: Opština Gračanica “Izveštaj opštine Gračanice u vezi sa učinkom u opštini”, Gračanica, 19.01.2012, str. 9.

44 MALS: “Izveštaj o učinku opština Republike Kosova”, Sekcija za praćenje učinka opština – SPUO, Priština,

mart, 2012, str. 54 – 59. 55

MALS: “Izveštaj o radu grupe za decentralizaciju, jul - novembar, 2011”, Sekcija za reformu lokalne

samouprave – OIRLS, str. 14.


18

5.7. Napredak u oblasti ljudskih prava:

U oblasti ljudskih prava ova opština je postigla napredak “u vezi sa zaštitom prava manjina gde su zabeleţena 3 slučaja napuštanja škole od strane romske zajednice. Uz pomoć sluţbenika za ljudska prava, obavešten je Romski obrazovni centar na način kojim se omogućava povratak dece u školu.”6

Prema izveštaju Odeljenja za lokalnu samoupravu, posebno sekcije za ljudska prava u okviru MALS-a “skoro 20 porodica Roma, Aškalija i Egipćana ţivi u teškim uslovima, ali, imajući na umu postojanje Centra za profesionalnu obuku u opštini Gračanici, svake godine ovaj centar dodeljuje stipendije za obrazovanje romske dece. Ovo obrazovanje obuhvata učenike osnovnih i srednjih škola dok se o raspodeli ovih stipendija brine organizacija “Voice o roma”. Osim ovih stipendija, opština je vodila brigu i o zapošljavanju 8 Roma u preduzeću “Higjiena”. Takođe je pomogla i 4 romske porodice građevinskim materijalom. Opština je i dalje u procesu usvajanja opštinske strategije za povratak. Dok je JLjP, u saradnji sa Centrom za obrazovanje u Gračanici kao i sa drugim organizacijama, odrţala nekoliko sastanaka sa zajednicama Roma, Aškalija i Egipćana. Osim sluţbenih jezika, u opštini Gračanica je u sluţbenoj upotrebi i romski jezik dok su natpisi u opštini Gračanici samo na srpskom jeziku. U opštini postoji Bilten, koji se objavljuje na dva jezika, albanskom i srpskom.”7

5.8. Napredak u ostalim oblastima:

Takođe, opština Gračanica je postigla napredak i u drugim oblastima uključujući tu i oblasti zdravstva, javnih usluga, obrazovanja, kulture i sl. Tokom intervjua odrţanih sa opštinskim zvaničnicima u vezi sa ovim napretkom, na pitanje: Da li nam moţete reći: koliko je lokalna vlast/opština uradila za građane? Kakav je napredak postignut u toku jednogodišnjeg rada u vašoj opštini? Kakav je napredak postignut u oblasti obrazovanja, kulture, zdravstva, ekonomskog razvoja u vašoj opštini?, sluţbenici u opštini Gračanica su naglasili da: “Ona (opština) je uradila puno za građane, počevši od izgradnje infrastrukture do pružanja što kvalitetnijih usluga kao i pojednostavljivanje procesa za dobijanje ličnih dokumenata. Ovo se tiče izgradnje i obnove postojećih obrazovnih, zdravstvenih i kulturnih objekata kao i vidljiv napredak u pružanju usluga u ovim oblastima. Unapređenjem infrastrukture stvaraju se uslovi za ekonomski razvoj”8.

Bez obzira na činjenicu da su opštinski sluţbenici rekli da je puno toga urađeno za novu opštinu i dalje ostaje još dosta toga da se uradi u tom pravcu. To podrţava i činjenica da se opština Gračanica suočava sa problemima i izazovima. U tom pravcu, dole se nalazi pribliţna tabela onoga što su izjavili građani tokom istraaţivanja koje je sprovedeno u opštini Gračanici:

66

MALS: “Izveštaj Odeljenja za lokalnu samoupravu” , Sekcija za ljudska prava – SLS, januar, 2012, str. 14. 7 Na istom mestu.

8 Intervjui su održani sa “Opštinskim službenicima opštine Gračanice”, Kvalitativno istraživanje, fokus grupe:

opštinski službenici iz novih opština Republike Kosova, Gračanica, mart, 2012.


19

Grafikon 1: “Na osnovu ovog grafikona proizilazi da 73 % anketiranih građana tvrdi da je najveći problem nezaposlenost dok na sledećem mestu dolaze javne usluge i korupcija sa po 10 % i infrastruktura sa 7 %”9.

Grafikon 2: “Grafikon daje pregled nivoa zadovoljstva u vezi sa radom lokalne samouprave u opštini Gračanici, počevši sa 45 % ispitanika čije je mišljenje da su u proseku zadovoljni radom lokalne samouprave, zatim sledi 21 % onih koji su prezadovoljni, 17 % nisu uopšte zadovoljni, 14 % nisu zadovoljni i 3 % ne znaju ili su odbili da odgovore na pitanje”10.

9 Kvantitativno istraživanje, Prost slučajni uzorak kombinovan sa stratifikovanim slučajnim uzorkom za dati primer,

Gračanica, mart, 2012. 10

Ibid.


20

Grafikon 3: “Pokazuje da je 38 % građana mišljenja da je lokalna samouprava delimično radila za građane, zatim 21 % je mišljenja da je lokalna samouprava uradila dosta toga, 17 % malo, 10 % nimalo i 14 % ne znaju ili su odbili da odgovore”11. 5.9. Budžet opštine Gračanice:

Budţet opštine Gračanice je u 2010. godini iznosio 2,719,850 evra, te je celokupan budţet dolazio od vladinih grantova. Budţet za 2011. godinu je iznosio 4,538,780 evra, od toga 4,138,780 evra je dolazilo iz vladinih grantova dok je 400,000 evra dolazilo iz sopstvenih prihoda. Na osnovu gore pomenutih podataka, proizilazi da je u opštini Gračanici došlo do povećanja od 1,818,930 evra u poređenju sa prethodnom godinom.

5.10. Planirani i realizovani projekti u opštini:

Što se tiče planiranja i realizacije projekata, u ovoj opštini je ostvareno ukupno 45 projekata kao što je i predviđeno na osnovu njenih planova. U tom pravcu nije bilo nikakvih problema u vezi sa realizacijom gore pomenutih projekata.

5.11. Kapitalne investicije od strane MALS-a:

11

Ibid.

Opština: Projekat: Vrednost: Vrednost:

Gračanica Regulisanje trotoara ispred zidina

Manastira

2,759.01 evra 2,759.01 evra

Gračanica Ograda oko crkve u Gornjoj Gušterici

1,059.94 evra 1,059.94 evra

Gračanica Ograda za sportski 3,225.60 evra 3,225.60 evra


21

Tabela 1: Pregled nastavka kapitalnih investicija od strane MALS-a,

Slika 1 i 2: Prizor nastavka podrške kroz kapitalne investicije od strane MALS-a, podaci opštine Gračanice. Slika 1: Regulisanje trotoara i osvetljenje na trotoarima na putu Dobrotin – Gušterica i slika 2: Rekonstrukcija sportskog terena,

kompleks

Gračanica Sportski teren u centru Kišnice

7,567.12 evra 7,567.12 evra

Gračanica Ograda za crkvu u selu Lepina

7,638.61 evra 7,638.61 evra

Gračanica Regulisanje glavne ulice u Gračanici

(druga faza)

72,288.78 evra 72,288.78 evra

Gračanica Regulisanje glavne ulice u Gračanici

167,526.00 evra

167,526.00 evra

Gračanica 7 projekata Ukupno: 262,065,06 evra

Ukupno: 262,065,06 evra


22

Slika 3: Prizor sa sastanka između zamenika Ministra MALS-a, Slobodana Petrovića i gradonačelnika opštine Gračanice, Bojana Stojanovića,

5.12. Treninzi organizovani od strane MALS-a i povećanje kapaciteta ljudskih resursa:

Ministarstvo administracije lokalne samouprave – MALS je, u saradnji sa PPD/UNDP i IKJA-om, pripremilo i razvilo deset modula obuke za JLjP u novim opštinama. Sluţbenici JLjP u novim opštinama su bili korisnici ovih programa obuke. Odrţano je deset modula obuke u oblasti ljudskih prava čiji je rezultat činjenica da je 235 zvaničnika dobilo sertifikat o pohađanju obuke. Sada su ove jedinice formirane tako da imaju bolje iskustvo u oblasti ljudskih prava i funkcionalne su u sledećem sastavu:

Albanci

Srbi Ostali

Ţ M Ţ (Albanci)

Ţ (Srbi)

M (Albanci)

M (Srbi)

Ostali Muškarci

146 82 7 134 101 73 51 74 30 7

62% 35% 3% 57% 43% 31% 22% 31% 13% 3%

Tabela 2: Pregled ukupnog broja službenika za ljudska prava na obukama organizovanim od strane MALS-a za povećanje kapaciteta ljudskih resursa u novim opštinama

5.12.1. Moduli obuke:

Početna osnova za pripremu Strategije za ljudska prava – rodnu ravnopravnost (dvodnevni trening);


23

Reforme u zakonskoj infrastrukturi u vezi sa ljudskim pravima i rodnom ravnopravnošću (dvodnevni trening);

Novi propisi o civilnoj sluţbi i rodna ravnopravnost (dvodnevni trening);

Poštovanje ljudskih prava u javnoj administraciji i rodna ravnopravnost (dvodnevni trening);

Uloga i odgovornosti Jedinice za ljudska prava i rodna ravnopravnost (dvodnevni trening);

Prava lica sa ograničenim sposobnostima i rodna ravnopravnost (dvodnevni trening);

Prava manjina i upotreba jezika, rodna ravnopravnost (dvodnevni trening);

Protiv trgovine ljudima i institucionalni mehanizmi, rodna ravnopravnost (dvodnevni trening);

Prava dece prema domaćim i međunarodnim propisima, rodna ravnopravnost (dvodnevni trening);

Zvanični propisi za pisanje i izveštavanje (dvodnevni trening).

Što se tiče povećanja kapaciteta u opštinama, MALS je pripremilo i upitnik radi prikupljanja empirijskih podataka od strane članova skupština opština, predstavnika organizacijskih struktura u javnoj administraciji i opštinskih sluţbenika u vezi sa nivoom kvalifikacija a čiji je rezultat dat u dole navedenoj tabeli: 1. Administracija i kadrovi, 2. Obrazovanje, kultura, omladina i sport, 3. Poljoprivreda, šumarstvo i seoski razvoj, 4. Ekonomija, planiranje i razvoj, 5. Budţet i finansije 6. Zdravstvo i socijalna zaštita 7. Javne usluge i vanredna stanja 8. Urbanizam, i 9. Ljudska prava.

% 1. Administracija i kadrovi

%

Nizak nivo kapaciteta 10, 5%

Osnovni nivo kapaciteta 15, 7%

Srednji nivo kapaciteta 31, 5%

Visok nivo kapaciteta 42, 1%

2. Obrazovanje, kultura, omladina i sport

% 3. Poljoprivreda, šumarstvo i seoski razvoj

Nizak nivo kapaciteta 14, 3% Nizak nivo kapaciteta 0, 0%

Osnovni nivo kapaciteta 50 % Osnovni nivo kapaciteta 0, 0%

Srednji nivo kapaciteta 35, 7% Srednji nivo kapaciteta 50 %

Visok nivo kapaciteta 0, 0% Visok nivo kapaciteta 50 %

4. Ekonomija, planiranje i razvoj

5. Budžet i finansije


24



Srednji nivo kapaciteta 50 % Srednji nivo kapaciteta 22, 2%

Visok nivo kapaciteta 25 % Visok nivo kapaciteta 66, 6%

6. Zdravstvo i socijalna zaštita

7. Javne usluge i vanredna stanja


Osnovni nivo kapaciteta 8, 3% Osnovni nivo kapaciteta 50 %

Srednji nivo kapaciteta 41, 6% Srednji nivo kapaciteta 33, 3%

Visok nivo kapaciteta 33, 3% Visok nivo kapaciteta 8, 3%

8. Urbanizam

9. Ljudska prava


Osnovni nivo kapaciteta 8, 6% Osnovni nivo kapaciteta 0, 0%



Tabela 3: Pregled podataka o povećanju kapaciteta u opštini Gračanici,

5.12.2. Treninzi organizovani od strane MALS-a zajedno sa partnerima:

Tokom jednogodišnjeg perioda, MALS je, zajedno sa ostalim partnerima kao što su UNDP, DEMI – USAID, TWINNING, organizovalo još jednu seriju obuke, davanje saveta kao i druge elemente koji su vaţni za opštine a koji su dodatno povećali kapacitete i učinak opština. Ove oblasti su uglavnom bile pokrivene u okviru projekata kao što su:

Projekat UNDP-a – dao je veliki doprinos i pruţio veliku pomoć svim opštinama a posebno novim opštinama. Treba istaći da je UNDP finansirao projekte vezane za međuopštinsku saradnju koji odraţavaju spremnost MALS-a, UNDP-a i ostalih partnera da zajedno podrţe opštine u daljem razvoju institucionalnih kapaciteta kako bi pruţile što efikasnije usluge svim građanima Kosova. Ukupna vrednost ovih projekata iznosi oko 150 hiljada evra dok je trajanje njihovog


25

sprovođenja od 6 do 9 meseci u zavisnosti od specifikacija pojedinačnih projekata u svakoj od opština. UNDP je pomogao opštini Gračanica projektom “psi lutalice u opštinama Priština i Gračanica” za koji su ukupni troškovi iznosili 19.860 evra (UNDP – 15,660 i Skupština Opštine – 4,200 evra), dok je predviđeno trajanje sprovođenja projekta 9 meseci.

Projekat DEMI – USAID – dao je veliki doprinos jačanju administracije opštine Gračanice, osnaţivanju Skupštine Opštine, povećanju angaţovanja građana u lokalnoj samoupravi, poboljšanju pruţanju usluga građanima i unapređenju ekonomskog razvoja. Tako je projekat DEMI-a dao doprinos u sledećem:

Jačanje administracije:

DEMI je uradio procenu kapaciteta,

Jačanje unutrašnje komunikacije u okviru administracije,

Pripremljeni su planovi rada za opštinska odeljenja za 2012.

Jačanje Skupština Opština:

Pripremljen je Akcioni plan o transparentnosti i učešću građana u pripremi opštinskog budţeta,

Uspešno su odrţane prve (4) rasprave sa građanima u 2011. godini,

Pripremljen je godišnji plan rada Skupštine Opštine za 2012. godinu,

Pripremljen je priručnik “Kako biti efektivan odbornik Skupštine”,

Povećanje kapaciteta odbornika Skupštine (ţena),

Priručnik “Korak po korak” o efektivnim sastancima,

Pruţena je i podrška procesu pripreme neophodnih opštinskih uredbi (u 2012. godini Uredba o transparentnosti opštine, Uredba o zaštiti sredine i upravljanju smećem, Uredba o radnom vremenu komercijalnih objekata i još i o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta).

Povećano angažovanje građana u lokalnoj samoupravi:

Rađeno je na senzibilizaciji zajednice i biltenu opštine,

Pripremljen je Akcioni plan za angaţovanje građana na javnim raspravama o budţetu,

Pripremljene su brošure o realizovanom opštinskom budţetu i investicijama u prethodnim godinama,

Pruţena je podrška u organizaciji javnih rasprava,

Urađeno je unapređenje plana za medijsko pokriće,

Jačanje saradnje sa lokalnim NVO-ima u vezi sa pitanjima koja se tiču opštine,

Pripremljena je anketa o zadovoljstvu građana sa izabranim opštinskm uslugama.


26

Poboljšanju pružanja usluga:

Pripremljen je Akcioni plan za unapređenje usluga (APUU) u oblasti javnog osvetljenja,

Akcioni plan za unapređenje usluga (APUU) – pripremljen je usvojen od strane Skupštine,

U procesu okončanja je projekat za prikupljanje čvrstog otpada (pri kraju),

Pripremljen je plan za sprovođenje aktivnosti čišćenja nelegalnih deponija,

Obezbeđeno je 2000 kontejnera za prikupljanje čvrstog otpada, od čega je kupljeno 120l,

Potpisan je Sporazum o uslugama sa regionalnim preduzećem za prikupljanje otpada “Pastrimi” (Čistoća),

Pripremljen i plan praćenja za građane,

Pokrenuta je kampanja za podizanje svesti kod građana za upravljanje čvrstim otpadom

Sprovedena je anketa o zadovoljstvu građana sa odabranim uslugama (upravljanje otpadom),

Unapređenje ekonomskog razvoja:

Pripremljen je profil opštine,

Akcioni plan za lokalni ekonomski razvoj,

Osnovano je Udruţenje poljoprivrednika kako bi posredovalo u odnosima sa donatorima,

Podrţano je osnivanje turističke organizacije (koje je još uvek u toku).

Projekti iz Fonda za podršku i stimulaciju :

Ojačana je opštinska Kancelarija za informisanje javnosti i transparentnost u vrednosti od 5.035,00 $,

Obezbeđena je oprema za Skupštinu Opštine i Kancelariju za informisanje javnosti u vrednosti od 13.410,00 $,

Sprovedeno je efektivno upravljanje otpadom (2000 pojedinačnih kontejnera i sporazum sa regionalnim preduzećem za prikupljanje otpada) 58.879,00 $,

Ekran LER-a kako bi se povećala transparentnost u opštini (i dalje se nastavlja), u vrednosti od oko 22.898,00 $

Osnivanje turističke organizacije (u nastavku gornjeg), u vrednosti od oko 23.515,57 $.

Projekat TWINNING – odrţani su sastanci i pozvani su da učestvuju u radnoj grupi o razvoju smernica o ovlašćenjima opštinskih sluţbenika. Očekuje se da se, u bliskoj budućnosti, počne sa obukom sluţbenika (opštine Gračanice) za sprovođenje ovih smernica. Takođe, Twinning projekat planira da, u bliskoj


27

budućnosti, podrţi ovu opštinu i ponudi pomoć u povećanju kapaciteta opštinskog osoblja, posebno u pripremi predloga projekata kao i u stvaranju osnove sistema informisanja.

5.13. Uopšteno upoređivanje opštine Gračanice sa prethodnom godinom:

Urađena je opšta analiza u opštini Gračanica tako što je 2011. godina upoređena sa 2010. godinom pri čemu se vidi da je opština Gračanica postigla značajan napredak uopšte. U tom pravcu, ova opština je postigla to da je što bliţe građanima, da pruţa što kvalitetnije i što brţe usluge ali je takođe postigla i to da ima infrastrukturu koja joj je nedostajala pre toga, javne usluge su poboljšane kao i usluge u drugim oblastima. Treba istaći da su, raspodela vladinih grantova kao i druge donacije od resornih ministarstava i spoljašnjih donatora, doprinele tome da ova opština postigne veću učinkovitost u odnosu na 2010. godinu. Ovaj prikaz se moţe videti i iz izveštaja o učinku, o ljudskim pravima, praćenju, podizanju kapaciteta, itd. Takođe, postoji nekoliko oblasti na koje je potrebno obratiti paţnju i u koje treba ulagati svim mogućim kapacitetima. Stoga, ova opština treba nastaviti sa ovim napretkom kao i drugim naprecima na način na koji građanima pruţa što kvalitetnije i što brţe usluge.

5.14. Problemi i izazovi u opštini Gračanici:

Kada govorimo o problemima i izazovima sa kojima se suočava opština Gračanica, normalno je da izazovi budu različiti jer njima doprinose i spoljašnji i unutrašnji faktori. Prema opštinskim sluţbenicima:“Ekonomski razvoj i nedostatak investicija u ovoj oblasti usled nedostatka stimulacija sa centralnog nivoa”12.

12

Intervjui su održani sa “Opštinskim službenicima opštine Gračanice”, Kvalitativno istraživanje, fokus grupe:

opštinski službenici iz novih opština Republike Kosova, Gračanica, mart, 2012.


28

6. Opština Ranilug

Opština Ranilug ima površinu od 77.62 km². Broj stanovništva u ovoj opštini iznosi negde oko 6000 stanovnika.

6.1. Administracija opštine Ranilug:

Administracija opštine Ranilug se sastoji od 6 opštinskih odeljenja dok je ukupan broj zaposlenih u opštini 283.

Odeljenja opštine Ranilug su:

1. Odeljenje za administraciju i kadrove; 2. Odeljenje za budţet i finansije; 3. Odeljenje za obrazovanje, zdravstvo i kulturu; 4. Odeljenje za urbanizam, katastar i geodeziju; 5. Odljenje za poljoprivredu, šumarstvo i seoski razvoj; 6. Odeljenje za javne usluge.

6.2. Broj zaposlenih po sektorima u opštini Ranilug:

Figura 2: Opšti pregled broja zaposlenih u sektorima u opštini Ranilug”13.

13

MALS: “Analiza liste zaposlenih za opštine: Gračanicu, Klokot, Ranilug, Parteš, Novo Brdo i Štrpce”, Sekcija za

reformu lokalne samouprave – Odeljenje za istraživanje, i reformu lokalne samouprave, Priština, mart, 2012, str. 3


29

6.3. Funksionisanje Skupštine Opštine Ranilug:

Skupština Opštine Ranilug broji 15 članova koji su direktno izabrani od strane građana. U periodu “između januara i decembra 2011. godine, obavezni kao i drugi odbori su normalno funkcionisali u Skupštini Opštine Ranilug. Odbor za politiku i finansije odrţao je ukupno 11 sastanaka. U periodu između januara i decembra 2011. godine, usvojeni su različiti akti. U vezi sa ovim pitanjem, Skupština Opštine Gračanice je usvojila 45 odluka i 9 uredbi.

U opštini Ranilug, u 2011. godini, Opštinski odbor za bezbednost u zajednici nije odrţao nijedan sastanak. Skupština Opštine Ranilug je usvojila predlog budţeta opštine za 2012. godinu pritom poštujući uputstva iz budţetskih cirkulara MF-a. ”14

6.4. Izveštaj o učinku opštine Ranilug:

Administracija – Na osnovu izveštaja o učinku u 2011. godini nije bilo nikakvog značajnog napretka u vezi sa administrativnim uslugama zato što je od ukupno 1,104 zahteva i ţalbi u toku godine razmotreno samo 22 što nam govori da u ovom pravcu nije bilo nikakvog napretka. Sa druge strane, broj aktivnih poslovnih subjekata u opštini Ranilug iznosi 152 od čega njih 111 ima opštinsku dozvolu za rad.

Socijalno staranje – Broj slučajeva koji su obuhvaćeni šemom za socijalnu pomoć iznosi 199.

Kultura, omladina i sport – Primećuje se povećanje kulturnih, omladinskih i sportskih aktivnosti, ovaj duh povećanja se moţe primetiti i u broju kulturnih centara kao i upisu sportskih klubova. Broj aktivnosti u oblasti kulture, omladine i sporta iznosi 8, broj kulturnih institucija (biblioteka i kulturnih centara) iznosi 3, dok je broj sportskih klubova 6, broj objekata za omladinske aktivnost 3 i broj kulturnih objekata 3.

Ulično osvetljenje – Ova opština je sprovela ulično osvetljenje u duţini od 15 km od ukupno predviđenih 30 km što znači da je postignut napredak od 50 %.

Snabdevanje pijaćom vodom – Od 13 naselja, koliko ih ima u ovoj opštini, 6 je povezano na javni sistem vodosnabdevanja.

Kanalizacija – Prema podacima koje posedujemo, od 1,300 kuća, samo njih 190 je povezano na kanalizacionu mreţu.

Sakupljanje smeća – Moţe se reći da je postignut napredak jer je 13 sela obuhvaćeno i pruţa im se ova neophodna usluga, u poslednjih 7 meseci je, od naplaćenih računa, prikupljen iznos od 3,100 evra”15. 14

MALS: “Izveštaj o praćenju rada opština Republike Kosova”, Sekcija za praćenje opština – Odeljenje za lokalnu

samoupravu, Priština, 2012, str. 14 -15. 15

MALS: “Izveštaj o učinku opština Republike Kosova”, Sekcija za učinak u opštinama – OLS, Priština, mart, 2012,

str. 180.


30

6.5. Poređenje između 2011. i 2010. godine u vezi sa učinkom opštine: Moţe se reći da je opština Ranilug postigla naglašeni uspeh što se tiče pruţanja usluga građanima u poređenju sa prethodnom godinom (2010.). Međutim, ovaj napredak se nije dogodio u svim oblastim jer je na nekim poljima došlo i do zastoja kao npr. u oblasti administracije gde je od 1,104 predmeta razmotreno samo 22. Takođe, treba pomenuti da je došlo do stagnacije u oblasti kulture, omladine i sporta u kojoj je broj aktivnosti u 2010. godini iznosio 755, dok je u 2011. godini taj broj bio samo 8. Zatim, bilo je stagnacije i u lokalnim vanrednim situacijama planiranju i izgradnji parkova i trgova, ulica, trotoara, isl.


U opštini Ranilug “imenovan je i Komandir policijske stanice, kosovska policija u ovoj oblasti je smeštena u montaţnom objektu. Dodeljeno je zemljište za izgradnju stanice i očekuje se da izgradnja objekta započne uskoro”16.


U oblasti ljudskih prava, ova opština je postigla uspeh, formiran je „odbor za sport i rodnu ravnopravnost koji se sastoji od predsedavajućeg, potpredsedavajućeg i 5 članova. Opština je realizovala projekat koji je finansiran od strane NDI za nekoliko učenika srednjih škola i iz nekoliko različitih opština. Organizovana je ekskurzija na temu „međuetnički dijalog“ sa mladima iz albanske, srpske i aškalijske zajednice. Pozitivni uticaj ovog projekta bio je mogućnost komunikacije i veće saznanje o kulturi drugih. Takođe NVO „Centar“ za afirmaciju mladih je, u saradnji sa OEBS-om, organizovao okrugli sto na temu: “Posledice alkoholizma, droge i pušenja,,”17.

Što se tiče rodne ravnopravnosti, posredstvom LOGOS-a, organizovan je projekat na temu „Edukacija ţena u seoskim sredinama”. Cilj ovog projekta je bilo informisanje ţena o njihovim pravima i rodnoj ravnopravnosti u opštini. Za decu od prvog do trećeg razreda, fancuska organizacija organizuje „Igre bez granica“ na celoj teritoriji Kosova. Tako je i opština Ranilug, nedavno, postala deo ovih aktivnosti. U opštini je, takođe, formiran Omladinski savet pri čemu je izabran predsedavajući i 6 članova. Opština podstiče povećanje stanovništva putem svojih politika tako da, nakon rođenja, svakom novorođenčetu daruje 200 evra. Ova politika se nastavlja i za treće dete kojemu se dodeljuje po 30 evra sve dok dete ne krene u školu (na osnovu odluke Skupštine). Opština je primila 53 zahteva za povratak od čega je 8 zahteva iz treće zemlje i njih 8 se vratilo. Do sada su oni primili samo pomoć u prehrambenim

16

MALS: “Izveštaj o radu grupe za decentralizaciju, jul – novembar, 2011”, Sekcija za reformu lokalne

samouprave – OIRLS, 2011, str. 15. 17

MALS: “Izveštaj odeljenja za lokalnu samoupravu”, Sektor za ljudska prava - OLS, januar, 2012, str. 33.


31

namirnicama. Što se tiče upotrebe jezika, opština pruţa jednakost za sve građane i sve usluge.”18.


Takođe, opština Ranilug je postigla uspeh i u drugim oblastima uključujući tu i oblasti zdravstva, javnih usluga, obrazovanja, kulture i sl. Tokom intervjua odrţanih sa opštinskim zvaničnicima u vezi sa ovim napretkom, na pitanje: Da li nam možete reći: koliko je lokalna vlast/opština uradila za građane? Kakav je napredak postignut u toku jednogodišnjeg rada u vašoj opštini? Kakav je napredak postignut u oblasti obrazovanja, kulture, zdravstva, ekonomskog razvoja u vašoj opštini?, sluţbenici u opštini Ranilug su naglasili da je: “u odnosu na prethodni period, opština uradila mnogo za građane ali ne i dovoljno ukoliko se uzmu u obzir stvarne potrebe. Poboljšani su uslovi rada u oblasti obrazovanja i zdravstva (bolja komunikacija i koordinacija) ali smo, što se tiče ekonomskog razvoja, tek na početku i rezultate očekujemo u 2012. godini“19. U tom pravcu, sproveli smo istraţivanje u opštini Ranilug kojom prilikom su građani dali sledeća mišljenja:

Grafikon 4: “64 % građana opštine Ranilug je mišljenja da je najveći problem nezaposlenost, dok 8 % smatra da su to javne usluge a 4 % infrastruktura, 16 ostali”20.

18

Ibid, str. 34. 19

Intervjui održani sa “Opštinskim službenicima opštine Ranilug”, Kvalitativno istraživanje, fokus grupe: opštinski

službenici iz novih opština Republike Kosova, Ranilug, mart, 2012. 20

Kvantitativno istraživanje, Prost slučajni uzorak kombinovan sa stratifikovanim slučajnim uzorkom, Ranillug,

mart 2012.


32

Grafikon 5: “Grafikon pokazuje da je 60 % ispitanika prosečno zadovoljno radom lokalne samouprave, 12 % ne zna/odbija, 12 % nije zadovoljno, 8 % je veoma zadovoljno i 8 % nije uopšte zadovoljno.”21

Grafikon 6: Podaci ukazuju na to da je 60 % građana mišljenja da je lokalna samouprava u proseku nešto uradila za građane, 12 % naglašava malo, 12 % je odbilo da odgovori ili ne zna, 8 % mnogo i 8 % malo”22.

21

Ibid. 22

Ibid.


33

6.9. Budžet opštine Ranilug:

Budţet opštine Ranilug je, u 2010. godini, iznosio 693,634 evra i ceo budţet je dolazio iz vladinih grantova dok je, u 2011. godini iznosio 997,071 evra, od toga 957,071 evra je dolazilo iz vladinih grantova dok je 40,000 evra dolazilo iz sopstvenih izvora. Iz prethodno pomenutih podataka proizilazi da je opština Ranilug imala povećanje od 263,437 evra u odnosu na prethodnu godinu.

Slika 4: Prikaz sa sastanka između Zamenika Premijera Pertovića i Gradonačelnika opštine Ranilug, g-dina Gradimira Mikića,


Tokom 2011. godine, opština Ranilug je isplanirala i realizovala sledeće projekte:

Projekat o regulisanju kabineta u Ranilugu i Ropotovu u vrednosti od 8.000 €, od čega je potrošeno 7.853,00 €;

Projekat o radovima na parku u Ranilugu u vrednosti od 30.158,00 €, od čega je potrošeno 21.232,48 €;

Projekat o radovima na centralnom grejanju u Ropotovu u vrednosti od 6.000 €, od čega je potrošeno 5. 993 €;

Projekat o povezivanju bunara u Ranilugu u vrednosti od 15.000 €, od čega je potrošeno 14.964,45 €;

Projekat o izgradnji vodovoda u Rajanovcu u vrednosti od 84.000 €, od čega je potrošeno 83.525 €;

Projekat o asfaltiranju ulice i izgradnji dečjeg parka sa igralištem u Domorovcu u vrednosti od 35.000 €, od čega je potrošeno 30.420,43 €;


34

Projekat o izgradnji školskog WC-a u vrednosti od 5.000 €, od čega je potrošeno 4.990,13 €;

Projekat o regulisanju korita reke u Ranilugu u vrednosti od 10. 000 €, od čega je potrošeno 9.918 €.


Tabela 4: Pregled nastavka kapitalnih investicija od strane MALS-a, 6.12. Treninzi organizovani od strane MALS-a i povećanje kapaciteta ljudskih resursa:

Ministarstvo administracije lokalne samouprave – MALS je, u saradnji sa PPD/UNDP-om i IKJA-om, pripremilo i razvilo deset modula obuke za JLjP u novim opštinama. Sluţbenici JLjP u novim opštinama su bili korisnici ovih programa obuke. Odrţano je deset modula obuke u oblasti ljudskih prava čiji je rezultat činjenica da je 235 zvaničnika dobilo sertifikat o pohađanju obuke. Sada su ove jedinice formirane tako da imaju bolje iskustvo u oblasti ljudskih prava i funkcionalne su.

Albanci

Srvi Ostali Ţ M Ţ (Albanc

i)

Ţ (Srbi)

M (Alban

ci)

M (Srbi)

Ostali Muškarci

146 82 7 134 101 73 51 74 30 7

62% 35% 3% 57% 43% 31% 22% 31% 13% 3%

Tabela 5: Pregled ukupnog broja službenika za ljudska prava na obukama organizovanim od strane MALS-a za povećanje kapaciteta ljudskih resursa u novim opštinama




Ranilug Priprema projekta za regulisanje reke

Morave

9,800.00 evra

9,800.00 evra

Ranilug Nabavka sportske opreme za fudbalski

klub u Ropotovu

4,992.00 evra 4, 992. 00 evra

Ranilug 2 projekta: Ukupno: 14,792.00 eva

Ukupno: 14,792.00 evra


35









Zvanični propisi za pisanje i izveštavanje (dvodnevni trening). Što se tiče povećanja kapaciteta u opštinama, MALS je pripremilo i upitnik radi prikupljanja empirijskih podataka od strane članova skupština opština, predstavnika organizacijskih struktura u javnoj administraciji i opštinskih sluţbenika, te smo dobili sledeće podatke: 1. Administracija i kadrovi, 2. Obrazovanje, kultura, omladina i sport, 3. Poljoprivreda, šumarstvo i seoski razvoj, 4. Ekonomija, planiranje i razvoj, 5. Budţet i finansije 6. Zdravstvo i socijalna zaštita 7. Javne usluge i vanredna stanja 8. Urbanizam, i 9. Ljudska prava.


%







Nizak nivo kapaciteta 42, 8% Nizak nivo kapaciteta 50 %

Osnovni nivo kapaciteta 51, 1% Osnovni nivo kapaciteta 50 %



4. Ekonomija, planiranje, razvoj 5. Budžet i finansije


36

Nizak nivo kapaciteta 25 % Nizak nivo kapaciteta 22, 2%




6. Zdravstvo i socijalna zaštita 7. Javne usluge i vanredna stanja

Nizak nivo kapaciteta 25 % Nizak nivo kapaciteta 100 %




8. Urbanizam 9. Ljudska prava





Tabela 6: Pregled podataka o povećanju kapaciteta u opštini Ranilug,



Projekat UNDP-a – dao je veliki doprinos i pruţio veliku pomoć svim opštinama a posebno novim opštinama. Treba istaći da je UNDP finansirao projekte vezane za međuopštinsku saradnju koji odraţavaju spremnost MALS-a, UNDP-a i ostalih partnera da zajedno podrţe opštine u daljem razvoju institucionalnih kapaciteta kako bi pruţile što efikasnije usluge svim građanima Kosova. Ukupna vrednost ovih projekata iznosi oko 150 hiljada evra dok je trajanje njihovog sprovođenja od 6 do 9 meseci u zavisnosti od specifikacija pojedinačnih projekata u svakoj od opština. UNDP je opštini Ranilug pomogao sa projektom o „Odrţavanju puteva tokom zimske sezone“ u pravcu Ranilug – Kamenica, pri


37

čemu je ukupna vrednost projekta iznosila 17,987 evra (UNDP – 15,200 i S. Opštine – 2,757 evra), dok je predviđeno trajanje sprovođenja ovog projekta 9 meseci.

Projekat DEMI – USAID – dao je veliki doprinos jačanju administracije opštine Ranilug, osnaţivanju Skupštine Opštine, povećanju angaţovanja građana u lokalnoj samoupravi, poboljšanju pruţanju usluga građanima i unapređenju ekonomskog razvoja. Tako je projekat DEMI-ja dao doprinos u sledećem:


Unapređenje mreţne infrastrukture: instalacija mreţe u kancelariji za izveštavanje u Domorovcu;

Jačanje unutrašnje komunikacije u okviru administracije (kupovina IT opreme za gradonačelnika opštine, potpredsednike i direktore);

Jačanje opštinske Kancelarije za javno informisanje i transparentnost: obuka za osoblje Kancelarije za javno informisanje; takođe obučeni su sluţbenici i nabavljena oprema za Kancelariju za javno informisanje;

Obuka za opštinske pravne sluţbenike u vezi sa procesima pravnog pisanja i izgradnje njihovih kapaciteta (npr. u vezi sa opisom radnih mesta kao i rasprava o 12 različitih uredbi).

Jačanje Skupština Opština:

Pruţena je podrška za efektivnu i transparentnu Skupštinu Opštine tako što je nabavljena oprema za salu Skupštine (kupovina diktafona, 4 kablovska mikrofona, oprema za simultano prevođenje);

Kupljena je IT oprema za članove Skupštine (15 članova Skupštine Opštine je opremljeno laptopovima);

Po prvi put su odrţane javne rasprave o budţetu; u 2011. godini do sada su organizone dve (2) rasprave sa građanima (uz ukupno 120 učesnika);

Radilo se na pripremi godišnjeg plana rada Skupštine Opštine za 2012. godinu,

Pripremljen je Priručnik “Kako biti efektivan odbornik Skupštine?”;

Pruţena je pomoć u jačanj kapaciteta odbornika Skupštine (ţena);

Podrška u sudskim postupcima i usvajanju opštinskih uredbi (8 različitih uredbi kao što su Uredba o javnim uslugama i Uredba o unutrašnjoj reorganizaciji opštinske administracije).

Povećano angažovanje građana u lokalnoj samoupravi:

Rađeno je na senzibilizaciji zajednice; štampanju opštinskog biltena u 3,000 primeraka (500 x 6 meseci);

Pripremljen je Akcioni plan za angaţovanje građana u raspravama o budţetu;


38

Pripremljena je brošura o realozovanom budţetu i opštinskim investicijama u prethodnoj godini, (oko 250 brošura);

Pruţena je pomoć u povećanju učešća građana na javnim debatama (2) i javnim raspravama (2);

Radilo se na olakšanju i unapređenju odnosa sa medijima na opštinskim pitanjima: sastanak gradonačelnika sa medijima i pokretanje prve lokalne raadio stanice;

Rađeno je na jačanju saradnje i partnerstva sa lokalnim NVO-ima u vezi sa opštinskim pitanjima a posebno sa zaštitom ţivotne sredine;

Pruţena je neprestana podrška Grupi građanskih posmatrača u praćenju i izveštavanju o prikupljanju solidnog otpada i u organizaciji ankete o zadovoljstvu građana;

Takođe, pruţena je podrška za osnivanje, zatim i za obuku Grupe građanskih posmatrača u praćenju i izveštavanju o uklanjanju nelegalnih deponija

Slika 5: Prikaz davanja doprinosa od strane DEMI – USAID projekta za opštinu Ranilug,

Poboljšano pružanje usluga:

Priprema se Akcioni plan za poboljšanje usluga (APPU) u oblasti uličnog osvetljenja (koji je još uvek u toku);

Pripremljen je Akcioni plan za poboljšanje usluga (APPU) u upravljanju otpadom –pripremljen je konačni nacrt;

Nastavlja se sa daljom realizacijom projekta o uličnom osvetljenju, koji je realizovan u 13 sela;


39

Sprovedeno je čišćenje nelegalnih deponija na teritoriji opštine: očišćeno je 250 tona solidnog otpada na 40 mesta, postavljeno je 40 saobraćajnih znakova kojima se promoviše zabrana stvaranja nelegalnih deponija;

Kupljeno je 70 novih kontejnera za čvrst otpad;

Pruţena je pomoć u olakšavanju Sporazuma o uslugama između opštine i regionalnog komunalnog preduzeća “Higijena”;

Pripremljen i plan praćenja za građane;

Pokrenuta je kampanja za podizanje svesti kod građana za upravljanje čvrstim otpadom;

Sprovedena je anketa o zadovoljstvu građana sa odabranim uslugama (oko upravljanja otpadom i uklanjanja nelegalnih deponija).




Osnovano je Udruţenje poljoprivrednika kako bi posredovalo u odnosima sa donatorima

6.13. Uopšteno poređenje opštine Ranilug sa prethodnom godinom:

Uopšteno govoreći, moţemo reći da je opština Ranilug, u odnosu na 2010. godinu postigla uspehe u određenim oblastima, to se moţe videti i u izveštajima o učinku, o praćenju, jačanju kapaciteta, isl. Ipak, i dalje ostaje da se dosta toga uradi kako bi se postigao uspeh zato što postoje velike razlike između 2010. i 2011. godine što se tiče uspeha o kojima je reč. Na opštini Ranilug ostaje da nastavi sa pruţanjem usluga građnima i da te usluge budu što kvalitetnije.

6.14. Problemi i izazovi opštine Ranilug:

Nema sumnje da su problemi i izazovi sa kojima se suočava opština Ranilug veliki imajući na umu činjenicu da je ova opština još uvek u svojoj ranoj fazi. Dakle, problemi su uglavnom povezani sa realizacijom projekata jer se, prema njihovom mišljenju, suočavaju sa brojnim procedurama kao i mnogobrojnom dokumentacijom koju donatori traţe za prjekte o kojima je reč, neefektivna komunikacija sa donatorima, idr. Takođe, u tom kontekstu, među ostalim, izazov predstavlja i manjak sredstava za realizaciju projekata o kojima je reč. Štaviše, opštinski sluţbenici među izazovima opštine Ranilug vide sledeće: “Jako mali budžet, nemogućnost učestvovanja u određenim projektima, nepotpuno sprovođenje procesa decentralizacije (Ahtisarijevog plana), idr.”23

23

Intervjui održani sa “opštinskim službenicima opštine Ranilug”, Kvalitativno istraživanje, fokus grupe: opštinski

službenici iz novih opština Republike Kosova, Ranilug, mart, 2012.


40

7. Opština Klokot

Opština Klokot se sastoji od 4 sela sa centrom u Klokotu, na površini od 23.39 km². Stanovništvo u ovoj opštini obuhvata oko 4,542 ljudi.

7.1. Administracija opštine Klokot:

Administracija ove opštine se sastoji od 6 opštinskih odeljenja dok je ukupan broj zaposlenih u opštini 119.

Odeljenja opštine Klokot su:

1. Odeljenje za administraciju i kadrove; 2. Odeljenje za budţet i finansije; 3. Odeljenje za urbanizam, geodeziju i katastar; 4. Odeljenje za obrazovanje i nauku; 5. Odeljenje za poljoprivredu i seoski razvoj; 6. Odeljenje za zdravstvo i socijalnu zaštitu.

7.2. Broj zaposlenih po sektorima u opštini Klokot:

Figura: Pregled ukupnog broja zaposlenih po sektorima u opštini Klokot”24.

7.3. Funkcionisanje Skupštine Opštine Klokot:

Skupština Opštine Klokot se sastoji od 15 članova koji su direktno izabrani od strane građana. „U periodu između januara i decembra 2011. godine, na osnovu

24

MALS: “Analiza liste plata u opštinama: Gračanica, Klokot, Ranilug, Parteš, Novo Brdo i Štrpce”, Sekcija za

reformu lokalne samouprave – OIRLS, Priština, mart, 2012, str. 5.


41

redovnog praćenja Skupštine, proizilazi da je Skupština Opštine Klokot odrţala dovoljan broj sastanaka, ukupno 11 redovnih i 3 vanredna sastanka. Na osnovu obaveza koje proizilaze iz Zakona o lokalnoj samoupravi, obavezni odbori Skupštine Opštine Klokot su funkcionalni.

U opštini Klokot, OPF je odrţao 11 sastanaka dok je OZ odrţao 11. Opština Klokot je usvojila ukupno 18 opštinskih akata. Od toga, 14 predstavljaju odluke a 4 uredbe. Na osnovu podataka koji su nam na raspolaganju, u ovom periodu je opština primila 1 zahtev of građana opštine za uvid u sluţbena dokumenta. Opštinski odbor za bezbednost u zajednici u ovoj opštini je odrţao 10 sastanaka. Opština Klokot je usvojila opštinski budţet unutar zakonom predviđenog roka a u međuvremenu je usvojena i lista prioritetnih projekata za kapitalne investicije”25.

7.4. Izveštaj o učinku opštine Klokot:

Administracija – Prema izveštaju o učinku za 2011. godinu, od ukupno 151 zahteva i ţalbi, razmotreno je 147 zahteva i ţalbi što predstavlja oko 97 %. Dok je ukupni broj poslovnih subjekata u opštini 54, njih 30 poseduje opštinsku dozvolu za rad. I u drugim opštinama se primećuje ovaj fenomen poslovanja poslovnih subjekata bez dozvola.

Socijalno staranje – Što se tiče porodica koje su obuhvaćene šemom za socijalnu pomoć, njihov ukupni broj iznosi 70.

Kultura,k omladina i sport – Broj kulturnih institucija u opštini (biblioteka, kulturnih centara) je 1, broj sportskih klubova 2, broj sportskih objekata 4 i broj objekata za aktivnosti mladih 1.

Urbano planiranje (planiranje, izgradnja, pravila gradnje) – Izveštaj pokazuje da je primljeno 8 zahteva za urbanističku dozvolu od čega je 4 razmotreno.

Parkovi i trgovi – Na osnovu podataka iz izveštaja o učinku vidimo da je površina parkova 1,000 m2 i da ima ukupno 5 parkova od kojih su 3 povezana na sistem vodosnabdevanja.

Ulice – Od ukupno 12 km ulica, 7 ih je asfaltirano i u opštinskom planu je predviđeno i njihovo odrţavanje.

Trotoari – Od 2, 5 km planiranih trotoara, 2 km je sređeno.

Ulično osvetljenje – Iz izveštaja o učinku moţe se videti da je ova opština sprovele osvetljenje u duţini od oko 2,5 km.

25

MALS: “Izveštaj o praćenju opština Republike Kosova”, Sekcija za praćenje opština – Odeljenje za lokalnu

samoupravu, Priština, 2012, str. 90 - 91.


42

Snabdevanje pijaćom vodom – Gledano uopšte, od 4 naselja, u 2 postoji snabdevanje pijaćom vodom preko javnog vodovodnog sistema.

Kanalizacija – Od 4 naselja, 3 su povezana na kanalizacionu mreţu. Sakupljanje smeća – Prema gore pomenutom izveštaju, od 4 naselja u opštini, sva su obuhvaćena uslugom sakupljanja otpada dok godišnja vrednost prikupljenih prihoda od naplate ovih usluga iznosi 5,538 evra”26.


U poređenju sa prethodnom godinom (2010.) moţe se primetiti da je došlo do izvesnog napretka u pruţanju opštinskih usluga kao što su: administrativne usluge, usluge u oblasti kulture, omladine i sporta, planiranja i izgradnje, trotoara, uličnog osvetljenja, vodosnabdevanja, kanalizacije, idr. Ipak, treba naglasiti da ostaje još dosta toga da se uradi kako bi se pruţale što brţe i kvalitetnije usluge.


U opštini Klokot “imenovan je i Komandir policijske stanice i očekuje se da se počne sa izgradnjom objekta za potrebe policije.”27


Što se tiče napretka u vezi sa ljudskim pravima u ovoj opštini (opštini Klokot) treba istaći da je osnovana Jedinica i funkcioniše u skladu sa Administrativnim uputstvom br. 2011/01, a sastavljena je od 3 sluţbenika. Takođe, u vezi sa ljudskim pravima i rodnom ravnopravnošću imamo sledeće podatke:

Opština Skupština Opštine

Liderske pozicije

Civilna sluţba

Odbori Kancelarija za zajednice i povratak

Klokot 15 odbornika od toga 6 su ţene

5 direktora, od njih 1 je ţena.

55, od toga 12 ţena i 43 muškaraca

Odbor za politiku i finansije, Odbor za zajednice

/

Tabela 7: Pregled podataka o polnoj zastupljenosti u opštini Klokot,

26

MALS: “Izveštaj o učinku opština Republike Kosova”, Sekcija za učinak u opštinama – OLS, Priština, mart, 2012,

str. 96 – 101. 27


samouprave – OIRLS”, 2011, str. 15.


43

Nakon osnivanja jedinica, u opštinama je omogućeno da sluţbenici JLjP učestvuju u 10 modula obuke koju je pripremilo MALS u saradnji sa UNDP-om, rogram obuke za jačanje profesionalnih kapaciteta čiji je cilj bio da da vaţan doprinos za razvoj i jačanje kapaciteta. JLjP je nastavila sa praksom primene integracije osoba sa ograničenim sposobnostima, najpre preko evidencije broja ovih ljudi. Takođe, opština poštuje propise koji su na snazi za poboljšanje standarda osoba sa ograničenim sposobnostima.

Što se tiče prava zajednica, u eriodu izveštavanja, opština je pripremila plan za izgradnju stambenog objekta za socijalne slučajeve koji ţive u teškim uslovima. U tom pravcu, opština je evidentirala 6 porodica iz RAE zajednica koje ţive u takvim uslovima. Sa ciljem integracije RAE zajednica u opštinski obrazovni sistem, planirana su i predavanja za ove tri zajednice. Opština sprovodi Zakon o upotrebi jezika te su natpisi na institucijama u opštini i van nje na sluţbenim jezicima. Web stranica je na dva jezika.”28


Opština Klokot je, takođe, postigla uspehe i u drugim oblastima, uključuući tu i oblast zdravstva, javnih usluga, obrazovanja, kulture, isl. Tokom intervjua odrţanih sa opštinskim sluţbenicima a u vezi sa ovim napretkom, na pitanje: Da li nam moţete reći koliko je lokalna vlast/opština uradila za građane? Kakav je napredak postignut u toku jednogodišnjeg rada u vašoj opštini? Kakav je napredak postignut u oblasti obrazovanja, kulture, zdravstva, ekonomskog razvoja u vašoj opštini?, sluţbenici u opštini Klokot su naglasili da se: “napredak može primetiti posebno u formiranju i povećanju usluga građanima od strane lokalne samouprave koja vodi te usluge jer se u tome ogledaju i zahtevi i potrebe građana da dobiju i imaju uvid u svoja dokumenta kao i da obave još neke usluge u institucijama, posebno one u vezi sa porezom na imovinu i drugim porezima. Dalje, može se primetiti i uspeh u školama u ovoj opštini, posebno u obnovi i regulisanju radne okoline u ovim školama kako putem donacija tako i od strane državnih institucija, ali su potrebe puno veće od onoga što je do sada urađeno kako u školama u kojima se uči na albanskom jeziku tako i u onima u kojima se uči na srpskom jeziku”29. Kao uspešne, sluţbenici u ovoj opštini su pomenuli sledeće projekte:

Projekat za renoviranje škole u Mogili koji je uglavnom sponzoriran od strane KFOR-a i IOM-a u vrednosti od 25,000 evra;

Grant Svetske banke za poboljšanje uspeha učenika u osnovnoj školi „Xhon Serec” u Mogili u vrednosti od 4,000 evra;

Projekat o izgradnji trga (terena) sa igračkama u osnovnoj školi “Xhon Sereci”, u Mogili u vrednosti od 7,200 evra finansiran preko projekta LOGOS-a.

Projekat za snabdevanje laboratorije mikroskopskim aparatom iz budţeta opštine za kliniku ambulante u vrednosti od 10,000 evra u Vrbovcu;

28 MALS: “Izveštaj odeljenja za lokalnu samoupravu”, Sektor za ljudska prava - OLS, januar, 2012, str.

22-23. 29

Intervjui održani sa “Opštinskim službenicima opštine Klokot”, Kvalitativno istraživanje, fokus grupe: opštinski

službenici iz novih opština Republike Kosova, Klokot mart, 2012.


44

Izgrađena su 4 parka u 4 škole i kupljen je inventar za tri škole u vrednosti od 69,000 evra.

Što se tiče mišljenja građana u ovoj opštini u vezi sa uspesima koje je opština postigla i izazovima sa kojima se suočava, oni (građani) su naglasili sledeće:

Grafikon 7: “Grafikon prikazuje da je 64 % građana u opštini Klokot mišljenja da je najveći problem u opštini nezaposlenost, zatim sledi 16 % infrastruktura, 8 % javne usluge, 8 % korupcija i 4 % je bilo drugačijeg mišljenja.”30.

Grafikon 8: “Prema ovom grafikonu 56 % ispitanika je veoma zadovoljno radom lokalne samouprave, zatim sledi 32 % prosečno zadovoljnih, 4 % nije uopšte zadovoljno, 4 % nije zadovoljno i 4 % ne zna ili odbija da odgovori.“31

30

Kvantitativno istraživanje, Prost slučajni uzorak kombinovan sa stratifikovanim slučajnim uzorkom, Klokot, mart,

2012. 31

Ibid.


45

Grafikon 9: “Prema ovom grafikonu 60 % ispitanika je mišljenja da je lokalna samouprava uradila puno za građane, zatim sledi 24 % prosečno, 8 % malo, 4 % nimalo i 4 % ne zna ili odbija da odgovori”32.

Slika 6: Prikaz sa svečanog otvaranja puta u Klokotu, Zamenik Premijera Petrović, i gradonačelnik opštine Klokot, g-din Saša Mirković,

32

Ibid.


46

7.9. Budžet opštine Klokot:

Budţet opštine Klokot je u 2010. godini iznosio 719,601 evra i celokupan budţet je dolazio iz vladinih grantova. U 2011. godini, budţet je iznosio 855,745 evra, od toga 847,355 evra je dolazilo iz vladinih grantova dok je 8,390 evra dolazilo iz sopstvenih prihoda. Na osnovu gore pomenutih podataka, proizilazi da je budţet opštine Klokot povećan za 136,144 evra u odnosu na prethodnu godinu.


Opština Klokot je, tokom svog jednogodišnjeg rada, od svojih planiranih projekata (opštine), a bilo ih je planirano 8, svih 8 projekata je i ostvareno što čini 100 % planiranih i realizovanih projekata. Prema njima (opštinskim sluţbenicima):“Predviđeni jednogodišnji planovi ove opštine za jednogodišnji period su, u većini slučajeva, i realizovani kako investicioni infrastrukturni planovi tako i planovi vezani za sopstvene prihode koji su bili dosta dobri, zatim u administraciji gde su usluge bile puno bolje nego na početku”33.


Tabela 8: Pregled nastavka kapitalnih investicijaod strane MALS-a,


Ministarstvo administracije lokalne samouprave – MALS je, u saradnji sa PPD/UNDP i IKJA-om, pripremilo i razvilo deset modula obuke za JLjP u novim opštinama. Sluţbenici JLjP u novim opštinama kao i mladi sluţbenici postojećih opština su bili korisnici ovih programa obuke. Odrţano je deset modula obuke u oblasti ljudskih prava čiji je rezultat činjenica da je 235 zvaničnika dobilo sertifikat o pohađanju obuke. Sada su ove jedinice formirane tako da imaju bolje iskustvo u oblasti ljudskih prava i funkcionalne su.

Albanci

Srbi Ostali Ţ M Ţ (Albanc

F (Srbi)

M (Alban

M (Srbi)

Ostali muškarci

33


službenici iz novih opština Republike Kosova, mart, Klokot, mart, 2012.


Klokot Prenos sastanaka Skupštine Opštine u

Klokotu

9,750.00 evra

9,750.00 evra

Klokot 1 projekat: Ukupno: 9,750.00 evra

Ukupno: 9,750.00 evra


47

i) ci)

146 82 7 134 101 73 51 74 30 7

62% 35% 3% 57% 43% 31% 22% 31% 13% 3%

Tabela 9: Pregled ukupnog broja službenika za ljudska prava na obukama organizovanim od strane MALS-a za povećanje kapaciteta ljudskih resursa u novim opštinama,












Što se tiče povećanja kapaciteta u opštinama, MALS je pripremilo i upitnik radi prikupljanja empirijskih podataka od strane članova skupština opština, predstavnika organizacijskih struktura u javnoj administraciji i opštinskih sluţbenika u vezi sa nivoom kvalifikacija a čiji su podaci predstavljeni u sledećoj tabeli: 1. Administracija i kadrovi, 2. Obrazovanje, kultura, omladina i sport, 3. Poljoprivreda, šumarstvo i seoski razvoj, 4. Ekonomija, planiranje i razvoj, 5. Budţet i finansije 6. Zdravstvo i socijalna zaštita 7. Javne usluge i vanredna stanja 8. Urbanizam, i


%


Osnovni nivo kapaciteta 25 %


Visok nivo kapaciteta 15,


48

9. Ljudska prava. 6%



















8. Urbanizam 9. Ljudska prava





Tabela 10: Pregled podataka o povećanju kapaciteta u opštini Klokot,


49



Projekat UNDP-a – dao je veliki doprinos i pruţio veliku pomoć svim opštinama a posebno novim opštinama. Treba istaći da je UNDP finansirao projekte vezane za međuopštinsku saradnju koji odraţavaju spremnost MALS-a, UNDP-a i ostalih partnera da zajedno podrţe opštine u daljem razvoju institucionalnih kapaciteta kako bi pruţile što efikasnije usluge svim građanima Kosova. Ukupna vrednost ovih projekata iznosi oko 150 hiljada evra dok je trajanje njihovog sprovođenja od 6 do 9 meseci u zavisnosti od specifikacija pojedinačnih projekata u svakoj od opština. UNDP je opštini Klokot pomogao kroz projekat „Sporazum o osnivanju zajedničkih organa za inspekcijske usluge između opština Klokota i Vitine” u pravcu Klokot – Vitina, projekat koji je koštao 19,312 evra (UNDP – 13,632 i S. Opštine – 5,680 evra). Predviđeni period za sprovođenje ovog projekta bio je 9 meseci.



DEMI je uradio procenu kapaciteta,

Jačanje unutrašnje komunikacije u okviru administracije,

Pripremljeni su planovi rada za opštinska odeljenja za 2012.

Jačanje Skupština Opštine:

Pripremljen je Akcioni plan o transparentnosti i učešću građana u opštinskom procesu budţetiranja;

U 2011. godini su organizovane prve uspešne rasprave o budţetu (3) sa građanima,

Pripremljen je godišnji plan rada za Skupštinu Opštine za 2012. godinu,

Pruţena je podrška u opremanju sale Skupštine Opštine,

Pripremljen je Priručnik “Kako biti efektivan odbornik Skupštine?”;

Pruţena je pomoć u jačanju kapaciteta odbornika Skupštine (ţena);

Priručnik „Korak po korak“ o efektivnom sastanku,


50

Pruţena je podrška u postupku pisanja neophodnih opštinskih uredbi (u 2011. Uredba o transparentnosti u opštini, Uredba o zaštiti ţivotne sredine i upravljanju otpadom, Uredba o radnom vremenu komercijalnih objekata i o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta – u toku).

Slike 7 i 8: Prikaz sa doprinosa Projekta DEMI – USAID i investicionih projekata u opštini Klokot,

Povećano angažovanje građana u lokalnoj samoupravi

Rađeno je na senzibilizaciji zajednice; štampanje opštinskog biltena;


Pripremljena je brošura o realizovanom budţetu i opštinskim investicijama u prethodnoj godini;

Pruţena je pomoć u organizaciji javnih rasprava;

Radilo se na unapređenju plana za pokriće od strane medija,

Jačanje saradnje sa lokalnim NVO-ima u vezi sa pitanjima opštine,

Pripremljena je anketa u vezi sa zadovoljstvom građana sa odabranim opštinskim uslugama.

Poboljšanje pružanja usluga:

Pripremljen je Akcioni plan za poboljšanje usluga (APPU) u oblasti uličnog osvetljenja (koji je još uvek u toku);

Akcioni plan za poboljšanje usluga (APPU) u upravljanju otpadom – pripremljen i usvojen u Skupštini;

Pruţena je pomoć projektu za ulično osvetljenje u naseljima u Klokoti u Mogili;

Očišćeno je 11 nelegalnih deponija;

Kupljeno je 50 novih kontejnera za čvrst otpad (1.100 l);


51

Potpisan je Sporazum o uslugama sa regionalnim komunalnim preduzećem “Higijenom”;



Sprovede je projekat za park

Sprovedena je anketa o zadovoljstvu građana sa odabranim uslugama (o upravljanju otpadom i uličnom osvetljenju)





Projekti iz fonda za podršku i stimulaciju

Nabavljena je oprema za Opštinsku kancelariju za informisanje javnosti i transparentnost u vrednosti od 2,412 evra;

Nabavljena je elektronska oprema za Skupštinu Opštine u vrednosti od 4,400 evra,

Zatim, pruţena je pomoć u efektivnom upravljanju otpadom,

Data su 50 kontejnera za otpad zapremine 1.100 l, u vrednosti od 13,043 evra,

Učinjen je izbor usluga prikupljanja otpada od strane regionalnog komunalnog preuzeća za tri meseca u vrednosti od 6,400 evra,

Sprovedeno je čišćenje svih nelegalnih deponija unutar teritorije opštine u vrednosti od 12,024 evra.

Napravljen je i park u vrednosti od oko 11,071 evra,

Pruţena je pomoć za ulično osvetljenje u Klokotu i Mogili u vrednosti od 86,857 evra.

Projekat TWINNING-a – odrţani su sastanci u vezi sa planiranjem budţeta opštine Klokot na kojima je, na osnovu saveta Twinning projekta, opština Klokot usvojila odluku o operativim troškovima koji su podrţani od strane Permanentnog sekretara MALS-a.

7.13. Uopšteno poređenje opštine Klokot sa prethodnom godinom:

U odnosu na 2010. godinu, opština Klokot uopšteno je u 2011. godini postigla uspehe u svim oblastima, uključujući tu i usluge građanima, zatim povezivanje na vdovodnu mreţu , kanalizacionu mreţu, ulično osvetljenje. U tom pravcu, ova opština je postigla uspehe i u drugim vaţnim oblastima, ovo su informacije koje su dobijene na


52

osnovu izveštaja istraţivanja: praćenje, učinak, povećanje kapaciteta ljudskih resursa kao i druga pitanja. Međutim, kako bi se postiglo više u pravcu pruţanja usluga građanima, treba uloţiti dodatne napore za veće uspehe. Ipak, iako postoje oblasti u kojima u kojima je bilo manje uspeha u 2011. godini ili su postignuti ograničeni uspesi i dalje moţemo reći da je, u poređenju sa prethodnom godinom, ova opština ostvarila napredak.

7.14. Problemi i izazovi u opštini Klokot:

Što se tiče izazova i problema sa kojima se suočava ova opština, njih ima dosta. Štaviše, opštinski sluţbenici u vezi sa ovime izjavljuju da su: “najveći izazovi vezani za budžet pošto su potrebe puno veće u odnosu na postojeći budžet, zatim nezaposlenost je jedan od dosta velikih izazova i smetnji, nedostatak prostora za aktivnosti omladine kao i sale sa kulturu, omladinu i sport, sportskih terena, isl.”34.

34 Intervjui održani sa “Opštinskim službenicima opštine Klokot”, Kvalitativno istraživanje, fokus grupe: opštinski

službenici iz novih opština Republike Kosova, Klokot, mart, 2012.


53

8. Opština Novo Brdo

Opština Novo Brdo “se nalazi na istoku Kosova i nastala je od katastarskih zona iz dveju opština (Gnjilana i Kamenice) i ima površinu od 203.96 km2 sa 24 katastarskih zona i stanovništvo od oko 11,382.” 35

8.1. Administracija opštine Novo Brdo:

Administracija opštine Novo Brdo se sastoji od 9 opštinskih odeljenja dok je ukupan broj zaposlenih u opštini 243.

Opštinska odeljenja u opštini Novo Brdo su:

1. Odeljenje za administraciju i kadrove; 2. Odeljenje za zdravstvo i socijalno staranje; 3. Odeljenje za obrazovanje, kulturu i sport; 4. Odeljenje za ekonomiju, finansije i razvoj; 5. Odeljenje za urbanizam i katastar; 6. Odeljenje za inspekciju; 7. Odeljenje za javne usluge i civilne vanredne situacije; 8. Odeljenje za poljoprivredu, šumarstvo i seoski razvoj; 9. Odeljenje za geodeziju i imovinu.

8.2. Broj zaposlenih po sektorima u opštini Novo Brdo:

Figura 4: Pregled ukupnog broja zaposlenih po sektorima u opštini Novo Brdo”36

35

Profil opštine: “Novo Brdo”, Inicijativa lokalne samouprave & USAID & RTI – Međunarodni, jun I, 2007, str. 4. 36 MALS: “Analiza liste plata u opštinama: Gračanica, Klokot, Ranilug, Parteš, Novo Brdo i Štrpce”, Sekcija za



54

8.3. Funksionisanje Skupštine Opštine Novo Brdo:

Skupština Opštine Novo Brdo je, u periodu od januara do decembra 2011. godine odrţala 10 redovnih sastanaka. U okviru Skupštine Opštine Novo Brdo funkcionišu Odbor za politiku i finansije koji je odrţao ukupno 10 sastanaka i Odbor za zajednice koji je odrţao 7 sastanaka. Što se tiče usvojenih akata, vredi naglasiti da je, u ovom periodu, Skupština Opštine usvojila ukupno 54 akata, od toga 50 čine odluke a 4 uredbe.

8.4. Izveštaj o učinku opštine Novo Brdo: Administracija – Prema izveštaju o učinku, od 105 zahteva i ţalbi u okviru jedne godine, razmotreno je njih 100. Međutim, kada govorimo o poslovnim subjektima koji su aktivni na teritoriji ove opštine, od njih ukupno 151 samo je 1 registrovan i poseduje opštinsku dozvolu za rad.

Socijalno i porodično staranje – Prema ovom izveštaju, broj slučajeva koji su obuhvaćeni šemom za socijalnu pomoć iznosi 120, dok je 1 porodica smeštena u kolektivnom skloništu.

Kultura, omladina i sport – Tokom 2011. godine bilo je 15 aktivnosti za omladinu, sport i kulturu. Broj kulturnih institucija (opštinskih biblioteka i kulturnih centara) iznosi 4, broj sportskih klubova 1, broj omladinskih centara 1, broj sportskih objekata 1, broj objekata za omladinske aktivnosti 3 i broj objekata za kulturne aktivnosti 3.

Lokalne vanredne situacije – Kada govorimo o lokalnim vanrednim situacijama, preba podvući da je od 318 koliki je ukupni broj vanrednih slučajeva i nepogoda (poţara, poplava, zemljotresa, itd.) njih 160 zahtevalo da timovi odmah odu na licu mesta a vrednost imovine koja je izgubljena u ovim nesrećama iznosi 25,000 evra.

Urbano planiranje (planiranje, izgradnja, uredbe o izgradnji) – U ovoj oblasti, ova opština je još uvek u procesu pripreme opštinskog razvojnog plana. Što se tiče broja zahteva za građevinsku dozvolu, bilo ih je 10 dok je 8 njih razmotreno.

Parkovi i trgovi – Na osnovu podataka iz izveštaja o učinku, broj parkova u opštini iznosi 5.

Putevi – Što se tiče puteva, od 94,90 km asfaltirano je 44,90 km, što govori o poboljšanju jer postoji porast od oko 47.3 %.

Trotoari – Od 35 km predviđenih za trotoare, samo 2 km je popločano.


55

Javni prevoz – Od 33 naselja, koliko ih je u ovoj opštini, 12 njih je obuhvaćeno javnim prevozom. Broj stajališta za autobuse opštinskog javnog prevoza iznosi 42 dok je broj autobuskih stajališta na kojima stoje oznake je 10. Javni parkinzi – Opština ima 1 javni parking.

Ulično osvetljenje – Ova opština je sprovela ulično osvetljenje u duţini od oko 3 km.

Snabdevanje pijaćom vodom – Što se tiče broja porodičnih domaćinstava kojima se nudi snabdevanje pijaćom vodom preko javnog sistema snabdevanja, taj broj iznosi 830, dok je broj naselja koja se snabdevaju pijaćom vodom preko javnog sistema snabdevanja iznosi 11.

Kanalizacija – Od 2,300 porodičnih domaćinstava, njih 1,640 je povezano na kanalizacioni sistem dok je broj naselja koji su povezani sistem kanalizacionih otpadnih voda 13 od ukupno 33 koliko ih je u ovoj opštini.

Prikupljanje otpada – Od 33 naselja, u njih 30 se nude usluge priupljanja otpada. Takođe, ove godine se uspelo prikupiti 1,380 m3 smeća na deponiji dok je ukupna vrednost prikupljenih sredstava za naplatu ove usluge 13,500 evra.”37


Gledajući uopšteno, opština Novo Brdo je zabeleţila porast u pruţanju usluga u 2011. godini u odnosu na 2010. godinu i ovo povećanje se uglavnom moţe videti u sledećim uslugama: planiranje i izgradnja, parkovi i trgovi, ulice, trotoari, ulično osvetljenje, kanalizacija, idr. Međutim, i dalje se ova prosirena opstina u procesu decentalizacije suočava sa mnogim drugim izazovima, i dalje je potrebno da ova opština postigne značajne uspehe zbog toga što je u nekim oblastima bilo pomešanih uspeha dok su neke usluge na istom nivou kao i u 2010. godini što se vidi i iz izveštaja o učinku, neke usluge su u porastu, neke su u zastoju.


U opštini Novo Brdo “imenovan je Komandir policije. Policijski objekat je u lošem stanju zato što ima lošu infrastrukturu. Takođe, Opštinski odbor za bezbednost u zajednici funkcioniše i odrţao je 3 sastanka u ovom periodu”38.

37

MALS: “Izveštaj o učinku opština Republike Kosova”, Sekcija za učinak u opštinama – OLS, Priština, mart,

2012:”, str. 132 – 137. 38


samouprave – OIRLS, 2011, str. 15.


56

8.7. Napredak u oblasti ljudskih prava: Što se tiče napretka u vezi sa ljudskim pravima u ovoj opštini (opština Novo Brdo), treba istaći da se „zakon o polnoj ravnopravnosti“ u donošenju odluka, prema dole navedenoj tabeli, ne poštuje.


Liderske pozicije

Civilna sluţba


Novo Brdo

15 odbornika, 6 ţena i 9

muškaraca.

Svi su muškarci

70 civilnih sluţbenika

Odbor za politiku i finansije, Odbor za zajednice

3 člana

Tabela 11: Pregled sastava prema polnoj strukturi u administraciji opštine Novo Brdo,

U opštini Novo Brdo „i dalje ne postoji škola za posebno obrazovanje niti zajednička odeljenja za lica sa ograničenim sposobnostima. Takođe, ne postoji nijedan izvorni centar koji omogućuje obrazovanje lica sa ograničenim sposobnostima. U opštinskim institucijama postoje prilazne rampe samo na ulazu koje licima sa ograničenim sposobnostima omogućavaju prilaz objektu ali nedostaju strelice i oznake. Međutim, socijalne usluge se pruţaju u skladu sa zakonom.”39

Prava zajednica se primenjuju u skladu sa zakonom. U tom pravcu, „u opštini postoji strategija za povratak, takođe je pripremljen razvojni plan koji se bavi objektima kulturne baštine. Identifikovano je 14 porodica zajednice RAE koje ţive u teškim stambenim uslovima i izgrađeno je 14 kuća za ove zajednice. Sa ciljem stvaranja olakšica za upis RAE zajednica, omogućen je besplatan upis povratnika. Opština je donela i sprovodi Uredbu o upotrebi jezika. Svi natpisi unutar i van institucija, naselja i web stranica su na dva sluţbena jezika u skladu sa zakonom. ”40

8.8. Napredak u ostalim poljima:

Opština Novo Brdo je postigla uspehe i u drugim oblastima, uključujući tu i oblast zdravstva, javnih usluga, obrazovanja, itd. Tokom intervjua odrţanih sa opštinskim sluţbenicima a u vezi sa ovim napretkom, na pitanje: Da li nam moţete reći: Koliko je lokalna vlast/opština uradila za građane? Kakav je napredak postignut u toku jednogodišnjeg rada u vašoj opštini? Kakav je napredak postignut u oblasti obrazovanja, kulture, zdravstva, ekonomskog razvoja u vašoj opštini?, sluţbenici u opštini Novo Brdo su naglasili da: “zahvaljujući ovom ministarstvu (MALS-u) koje nas

39

MALS: “Izveštaj odeljenja za lokalnu samoupravu”, Sektor za ljudska prava - OLS, januar, 2012, strq. 27 – 28. 40

Ibid.


57

stalno prati kao na primer kroz jačanje kapaciteta ali i u oblasti infrastrukture, u oblasti obrazovanja, kulture i zdravstva stanje je zadovoljavajuće, u oblasti ekonomskog razvoja, iako je bilo napretka ne možemo reći da je bio značajan.”41 Sa druge strane, u vezi sa ovim, građani opštine Novo Brdo, posebno jedan njihov deo kaţe da je opština uradila za građane u proseku nešto. Dole ćemo videti i grafikone i mišljenja građana u vezi sa dosadašnjim radom lokalne samouprave. Tako smo, na osnovu istraţivanja sprovedenih na terenu, dobili sledeće podatke:

Grafikon 10: “72 % ispitanika je mišljenja da je najveći problem u opštini Novo Brdo nezaposlenost, zatim se nastavlja sa 12 % da su to javne usluge, 8 % ostalo (iako nisu naznačili šta), 4 % korupcija i 4 % infrastruktura. ”42

41

Intervjui održani sa “Opštinskim službenicima opštine Novo Brdo”, Kvalitativno istraživanje, fokus grupe:

opštinski službenici iz novih opština Republike Kosova, Novo Brdo, mart, 2012. 42

Kvantitativno istraživanje, Prost slučajni uzorak kombinovan sa stratifikovanim slučajnim uzorkom u opštini

Novo Brdo, mart, 2012.


58

Grafikon 11: “Podaci pokazuju da je 40 % ispitanika u proseku zadovoljno radom lokalne samouprave, 28 % nije zadovoljno, 20 % njih je mišljenja da su zadovoljni radom lokalne samouprave, 12 % nije uopšte zadovoljno i 0 % bira opciju da ne zna ili oddbija da odgovori.”43

Grafikon 12: “Grafikon prikazuje da je 40 % ispitanika mišljenja da je lokalna samouprava uradila malo za građane, 32 % u proseku, 24 % mnogo, 4 % nimalo i 0 % ne zna ili odbija da odgovori.”44

43

Ibid. 44

Ibid.


59

8.9. Budžet opštine Novo Brdo:

Budţet opštine Novo Brdo je, u 2010. godini iznosio 1,468,090 evra od čega je 1,441,669 evra dolazilo od vladinih grantova a 26,421 evra od sopstvenih prihoda. Dok je budţet za 2011. godinu u opštini Novo Brdo iznosio 2,150,328 evra i od toga 2,121,265 evra od vladinih grantova a 29,063 evra od sopstvenih prihoda. Iz gore navedenih podataka proizilazi da je budţet opštine Novo Brdo povećan za 682,238 evra u odnosu na prethodnu godinu.

Foto 9: Slike sa sastanka između zamenika premijera Petrovic i Gradonačelnik opštine Novo Brdo, g . Bajruš Imeri, 8.10. Planirani i realizovani projekti u opštini:

Prema sluţbenicima opštine Novo Brdo: “Svi projekti koji su bili planirani su doživeli i svoje ostvarenje posebno projekti vezani za infrastrukturu. ”45.


45


opštinski službenici iz novih opština Republike Kosova, Novo Brdo, mart, 2012.


Novo Brdo Regulisanje lokalnih puteva u Tirincu i

Carevcu

40,000.00 evra

40,000.00 evra

Novo Brdo Izgradnja trotoara na 25,000.00 evra 25,000.00 evra


60



Ministarstvo administracije lokalne samouprave – MALS je, u saradnji sa PPD/UNDP i IKJA-om, pripremilo i razvilo deset modula obuke za JLjP u novim opštinama. Sluţbenici JLjP u novim opštinama su bili korisnici ovih programa obuke. Odrţano je deset modula obuke u oblasti ljudskih prava čiji je rezultat činjenica da je 235 zvaničnika dobilo sertifikat o pohađanju obuke. Sada su ove jedinice formirane tako da imaju bolje iskustvo u oblasti ljudskih prava i funkcionalne su.

Albanci

Srbi Ostali Ţ M Ţ (Albanc

i)

Ţ (Srbi)

M (Alban

ci)

M (Srbi)

Ostali Muškarci

146 82 7 134 101 73 51 74 30 7

62% 35% 3% 57% 43% 31% 22% 31% 13% 3%









magistralnom putu u Labljanu

Novo Brdo Izgradnja aneksa zgrade opštine

60,000.00 evra 60,000.00 evra

Novo Brdo Asfaltiranje puta u Kuscu

30,000.00 evra 30,000.00 evra

Novo Brdo 4 projekta Ukupno: 155,000.00 evra

Ukupno:155,000. 00 evra


61





Što se tiče povećanja kapaciteta u opštinama, MALS je pripremilo i upitnik radi prikupljanja empirijskih podataka od strane članova skupština opština, predstavnika organizacijskih struktura u javnoj administraciji i opštinskih sluţbenika u vezi sa nivoom kvalifikacija a čiji je rezultat dat u dole navedenoj tabeli:

1. Administracija i kadrovi, 2. Obrazovanje, kultura, omladina i sport, 3. Poljoprivreda, šumarstvo i seoski razvoj, 4. Ekonomija, planiranje i razvoj, 5. Budţet i finansije 6. Zdravstvo i socijalna zaštita 7. Javne usluge i vanredna stanja 8. Urbanizam, i 9. Ljudska prava.


%

Nizak nivo kapaciteta 10 %

Osnovni nivo kapaciteta 55 %

Srednji nivo kapaciteta 45 %

Visok nivo kapaciteta 30 %





Srednji nivo kapaciteta 28, 5% Srednji nivo kapaciteta 50 %






Srednji nivo kapaciteta 62 ,5% Srednji nivo kapaciteta 55, 6%



62







8. Urbanizam

9. Ljudska prava





Tabela 14: Pregled podataka o povećanju kapaciteta u opštini Novo Brdo,



Projekat UNDP-a – dao je veliki doprinos i pruţio veliku pomoć svim opštinama a posebno novim opštinama. Treba istaći da je UNDP finansirao projekte vezane za međuopštinsku saradnju koji odraţavaju spremnost MALS-a, UNDP-a i ostalih partnera da zajedno podrţe opštine u daljem razvoju institucionalnih kapaciteta kako bi pruţile što efikasnije usluge svim građanima Kosova. Ukupna vrednost ovih projekata iznosi oko 150 hiljada evra dok je trajanje njihovog sprovođenja od 6 do 9 meseci u zavisnosti od specifikacija pojedinačnih projekata u svakoj od opština. UNDP je, opštini Novo Brdo, pomogao sa projektom „Zaštita i tretman klisure Stanišora (zaštita šuma)” na putu Gnjilane – Novo Brdo pri čemu je ukupna vrednost projekta bila 14,973 evra (UNDP – 12,708 i S. Opštine – 2,265 euro) a predviđeno sprovođenje ovog projekta trajalo je 9 meseci. Takođe, preko projekta PPD poklonjen je komplet opreme za katastar


63

zajedno sa licenciranim kompjuterskim programom čija je vrednost iznosila 27,840 evra.


Jačanje administracije

Osposobljene su isturene kancelarije;

Ojačana je unutrašnja komunikacija u okviru administracije;

Podsticana je bolja organizacija opštinske administracije.

Jačanje Skupština Opština

Pripremljen je Akcioni plan o transparentnosti i učešću građana u opštinskom procesu budţetiranja;

2011. godine su organizovane prve uspešne rasprave o budţetu (3) sa građanima (posebnim interesnim grupama);


Pripremljen je priručnik “Kako biti efektivan odbornik Skupštine?”;



Pruţena je podrška u postupku pisanja neophodnih opštinskih uredbi (u 2011. Uredba o radnom vremenu komercijalnih objekata i o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta – u toku);

Slike 10 i 11: Prikaz doprinosa projekta DEMI – USAID kao i investicionih projekata i opštini Novo Brdo,


64

Povećano angažovanje građana u lokalnoj samoupravi

Rađeno je na senzibilizaciji zajednice; opštinski bilten;


Pripremljena je brošura o realozovanom budţetu i opštinskim investicijama u prethodnoj godini;

Pruţena je podrška u organizaciji javnih rasprava;

Radilo se na unapređenju plana za pokriće od strane medija,

Jačanje saradnje sa lokalnim NVO-ima u vezi sa pitanjima opštine,

Sprovedena je anketa u vezi sa zadovoljstvom građana opštinom uopšte.


Pripremljen je Akcioni plan za poboljšanje usluga (APPU) u upravljanju otpadom, završen je i usvojen na Skupštini Opštine;

Obezbeđeno je 50 novih kontejnera za čvrst otpad (1.100 l) - kupljeno;

Potpisan je Sporazum o uslugama sa regionalnim komunalnim preduzećem “Higijenom”;



Pokrenuta je kampanja za informisanje građana o upravljanju čvrstim otpadom.





Projekti od strane Fonda za podršku i stimulaciju:

Rađeno je na jačanju Opštinske kancelarije za informisanje javnosti i transparentnost u vrednosti od 5,138 US $;

Nabavljena je oprema za Skupštinu Opštine u vrednosti od 4964,34 US $;

Sprovedeno je Efektivno upravljanje otpadom (50 kontejnera za otpade i sporazum o uslugama sa regionalnim komunalnim preduzećem) u vrednosti od 40, 282 US $;

Sprovedeno je čišćenje nelegalnih deponija u vrednosti od 26,900. 74 US $.

Projekat TWINNING-a – daje podršku u vezi sa Tvrđavom u Novom Brdu tako što je jedan od stručnjaka Twinning projekta pripremio koncept dokument za prijavljivanje za fondove Evropske Komisije a u vezi sa restauracijom Tvrđave i razvojem seoskog turizma oko Tvrđave.


65

8.13. Uopšteno poređenje opštine Novo Brdo sa prethodnom godinom:

Moţe se reći da je i opština Novo Brdo postigla nekoliko uspeha u odnosu na prethodnu godinu (2010.). U 2011. godini se ovi uspesi mogu primetiti u mnogim oblastima koje su pre toga bile ograničene. Opština Novo Brdo je nastavila sa postizanjem uspeha uopšte, počevši od administracije, javnih usluga, javnog osvetljenja, zatim uspesi sa aspekta kulture, omladine i sporta kao i mnoga druga vaţna polja. Svi ovi uspesi su uspesi na visokom nivou u odnosu na prethodnu godinu i o tome svedoče i izveštaji MALS-a. Ipak, ostaje još dosta doga na čemu treba raditi u pravcu ostvarivanja ciljeva i pruţanju što kvalitetnijih i što brţih usluga građanima posebno u oblasti registracije poslovanja kao i drugih usluga.

8.14. Problemi i izazovi u opštini Novo Brdo:

Ova opština se suočava sa problemom i “izazovima upravljanja šumama, između ostalog, navode zvaničnici opštine Novo Brdo” 46, pitanje koje predstavlja veliki problem u ovoj opštini.

46




66

9. Opština Parteš

Opština Parteš ima površinu od 28,66 km2. Broj stanovnika u opštini Parteš iznosi 5,217.

9.1. Administracija opštine Parteš: Administracija opštine se sastoji od 6 opštinskih odeljenja dok je ukupan broj zaposlenih u opštini 228.

Opštinska odeljenja u opštini Parteš su:

1. Odeljenje za administraciju i kadrove; 2. Odeljenje za budţet i finansije; 3. Odeljenje za urbanizam, geodeziju i katastar; 4. Odeljenje za javne usluge, bezbednost i vanredne situacije; 5. Odeljenje za poljoprivedu i seoski razvoj; 6. Odeljenje za obrazovanje, zdravstvo i socijalno staranje.

9.2. Broj zaposlenih po sektorima u opštini Parteš:

Figura 5: Opšti pregled broja zaposlenih po sektorima u opštini Parteš”47.

47

MALS: “Analiza liste plata u opštinama: Gračanica, Klokot, Ranilug, Parteš, Novo Brdo i Štrpce”, Sekcija za



67

9.3. Funksionisanje Skupštine Opštine Parteš:

Skupština Opštine Parteš je, u periodu između januara i decembra 2011. godine odrţala 12 sastanaka, od toga 9 redovnih i 3 vanredna sastanka. U skladu sa obavezama koje proističu iz Zakona o lokalnoj samoupravi, u Skupštini Opštine Parteš funkcionišu obavezni odbori. Odbor za politiku i finansije je odrţao svega 9 sastanaka dok je Odbor z zajednice odrţao 3 sastanka. Takođe je funkcionalan i konsultativni odbor. Što se tiče usvajanja opštinski akata od strane Skupštine Opštine, vredi napomenuti da je, u ovom periodu ova Skupština usvojila ukupno 22 akata. Skupština opštine Parteš je, i periodu između januara i decembra 2011. godine, usvojila 16 odluka i 6 uredbi.

9.4. Izveštaj o učinku opštine Parteš:

Administracija – Na osnovu izveštaja o učinku u vezi sa administrativnim uslugama, primljeno je 1,543 zahteva i ţalbi i svi su razmotreni. Što se tiče poslovnog polja, zahtev je podnelo 36 poslovnih subjekata i svi su registrovani i imaju opštinsku dozvolu za rad.

Zdravstvena i porodična zaštita – Prema ovom izveštaju, broj slučajeva koji je obuhvaćen šemom socijalne pomoći iznosi 74 dok su 4 porodice smeštene u kolektivnom skloništu.

Kultura, omladina i sport – Broj aktivnosti za omladinu, kulturi i sport izosio je 4, broj institucija za kulturu je 5. Takođe, postoji 1 sportski klub, 1 omladinski centar, 11 sportskih objekata kao i 11 objekata za kulturne aktivnosti.

Parkovi i trgovi – Na osnovu podataka iz izveštaja o učinku, vidi se da postoji 4 parka od kojih su 2 povezana na sistem snabdevanja pijaćom vodom i sa ukupnom površinom od 0, 5 km2.

Putevi – Što se tiče puteva, na ossnovu podataka vidi se da je od ukupno 9 km lokalnih putava svih 9 i asfaltirano.

Javni prevoz – Od tri naselja opštine Parteš, javni prevoz je prisutan u svim ovim naseljima, takođe postoje tri stajališta za autobus i sva su opremljena saobraćajnim znacima.

Ulično osvetljenje – Ova opština je sprovela ulično osvetljenje u duţini od 25 km od ukupno 30 km. Snabdevanje pijaćom vodom – Na osnovu podataka koje imamo za ova tri naselja sa 1,080 porodičnih domaćinstava, sva su priključena na vodovodnu mreţu.

Kanalizacija – U ovom aspektu se vidi da je od triju naselja, njih 100 % povezano na kanalizacionu mreţu.


68

Prikupljanje otpada – Podaci govore da se u 3 naseljima sa 1,080 porodičnih domaćinstava svima pruţaju usluge prikupljanja otpada. ”48 9.5. Poređenje između 2011. i 2010. godine u vezi sa učinkom opštine:

Moţemo reći da je opština Parteš imala naglašeni napredak što se tiče nuđenja usluga građanima u 2011 godini u poređenju sa prethodnom godinom (2010), pošto je ova opština osnovana na izborima 2010, gde je najveći deo angaţovanja u godini bilo oko: konstituisanja Skupštine opštine, regrutaciji osoblja, podizanju kapaciteta ljudskih resorsa, buke osoblja i dr. U 2011 opština Partš imala je napretka koji se vidi iz izveštaja performanse. 9.6. Napredak u oblasti bezbednosti:

U opštini Parteš “imenovan je Komandir policije dok je objekat za potrebe policijske stanice još uvek u izgradnji. Takođe funkcioniše i Opštinski odbor za bezbednost u zajednici koji je u ovom periodu odrţao 2 sastanka.”49

9.7. Napredak u oblasti ljudskih prava: U oblasti ljudskih prava, ova opština je ostigla napredak gde je „nakon osnivanja, jedinica za LjP učetvovala u 10 modula obuke koje je organizovalo MALS u saradnji sa UNDP-om, na programu obuke za izgradnju profesionalnih kapaciteta čiji je cilj bio da značajno doprinesu razvoju i jačanju kapaciteta. Takođe, u vezi sa ljudskim pravima i rodnom ravnopravnošću imamo sledeće podatke:


Liderska pozicija

Civilna sluţba


Parteš 15 odbornika,

5 ţena

5 direktora 26 sluţbenika

Odbor za politiku i finansije i Odbor za zajednice

Nema podataka

Tabela 15: Pregled podataka o polnoj zastupljenosti u opštini Parteš,

Prema izveštaju “JLjP za zaštitu prava dece je primila 25 različitih zahteva od kojih je 21 pozitivno rešeno od strane opštine, 2 su odbijena zbog nepotpune

48

MALS: “Izveštaj o praćenju opština Republike Kosova”, Sekcija za praćenje opština – OLS, mart, 2012, str. 144 –

149. 49


samouprave – OLS, 2011, str. 15.


69

dokumentacije u vezi sa pokrenutim pitanjem dok su 2 zahteva još uvek na razmatranju. Što se tiče lica sa ograničenim sposobnostima, opština je primila 5 zahteva, 2 od njih su završena a 2 su u postupku zbog nepotpune lekarske dokumentacije.

Opština odrţava redovne sastanke sa građanima u saradnji sa Ombudspersonom. Takođe, u saradnji sa NVO-om CSD podeljene su brošure na temu „Upoznajte se sa svojim pravima”, finansirane od strane UNDP-a. Opština je, preko JLjP izabrala 2 slučaja kršenja ljudskih prava, prvi slučaj je bio problem upisa dece u školu nakon povratka u opštinu Parteš dok je drugi slučaj bio u vezi sa uzimanjem izvoda rođenih u opštini Vitini pošto je osoba rođena u Vitini a ţivi u Partešu.”50


Opština Parteš je postigla uspehe i u drugim oblastima, uključujući tu i oblast zdravstva, javnih usluga, obrazovanja, itd. Tokom intervjua odrţanih sa opštinskim sluţbenicima a u vezi sa ovim napretkom, na pitanje: Da li nam moţete reći: Koliko je lokalna vlast/opština uradila za građane? Kakav je napredak postignut u toku jednogodišnjeg rada u vašoj opštini? Kakav je napredak postignut u oblasti obrazovanja, kulture, zdravstva, ekonomskog razvoja u vašoj opštini?, sluţbenici u opštini Parteš su naglasili da se: “napredak ogleda u osnivanju kancelarije za građanska pitanja u kojoj je do sada izdato preko 1000 različitih dokumenata, vršeno izdavanje ličnih karata a time je olakšan i pristup datim uslugama od strane građana. Takođe je realizovano ili su u toku realizacije neki važni projekti u vezi sa infrastrukturom, socijalnom pomoći, pomoći u vezi sa nestalim licima, zdravstvenom pomoći, obrazovanjem, isl. U tom pravcu je realizovano nekoliko manjih projekata kao što su: opremanje škola kompjuterima i svim ostalim školskim potrebama, različitim materijalom, plaćanje struje i ostalo. Aktiviziran je aparat za ultra zvuk koji funkcioniše i sada pruža ualuge građanima te je formiran i Centar za porodičnu medicinu.”51 U tom kontekstu, vredi pomenuti ove projekte koji, iako imaju neki ograničen napredak, ipak se vide kao podsticaj od strane lokalne samouprave:

Osnivanje centra za porodičnu medicinu (CPM);

Izgradnja bolnice za dnevnu zdravstvenu negu na površini od 2,100 m2, koja je u stvari završena ali još uvek ne funkcioniše.

U saradnji sa projektom MONT-a kao i projektom Svetske banke opštini su data sredstva u vrednosti od 8,400 evra za renoviranje dveju škola (medicinske škole i gimnazije).

Takođe, kupljena su drva za ogrev za škole i ambulantu u vrednosti od 9,800 evra u količini od 280 m2.

50

MALS: “Izveštaj odeljenja za lokalnu samoupravu”, Sektor za ljudska prava - OLS, januar, 2012, str. 29. 51

Intervjui održani sa “Opštinski službenici opštine Parteš”, Kvalitativno istraživanje, fokus grupe: opštinski

službenici iz novih opština Republike Kosova, Parteš, mart, 2012.


70

Dok, kada smo kod mišljenja građana, mišljenja su sledeća:

Grafikon 13: “Prema ovom grafikonu 52 % građana je mišljenja da je nezaposlenost najveći problem u ovoj opštini, 28 % infrastruktura, 12 % korupcija, 8 % javne usluge.”52

Grafikon 14: “52 % ispitanika je u proseku zadovoljno radom lokalne samouprave u opštini Parteš, 20 % je veoma zadovoljno, 16 % nije nimalo zadovoljno, 8 % nije zadovoljno i 4 % ne zna ili odbija da odgovori.”53 52

Kvantitativno istraživanje, Prost slučajni uzorak kombinovan sa stratifikovanim slučajnim uzorkom , Parteš, mart,

2012. 53

Ibid.


71

Grafikoni 15: “Grafikon pokazuje da je 56 % ispitanika mišljenja da je lokalna samouprava prosečno radila za građane, 24 % malo, 16 % mnogo, 4 % ne zna ili odbija da odgovori i 0 % nimalo”54.

9.9. Budžet opštine Parteš:

Budţet opštine Parteš je, u 2010. godini, iznosio 410,652 evra i celokupan iznos je dolazio iz vladinih grantova, dok je budţet za 2011. godinu iznosio 905,424 evra, i ceo je bio pokriven vladinim grantovima. Iz gore navedenih podataka prizilazi da je budţet opštine Parteš povećan za 494,772 evra u odnosu na prethodnu godinu.


Prema sluţbenicima u ovoj opštini (opština Parteš), “realizovani su ili su u završnoj fazi realizacije mnogi projekti vezani za infrastrukturu i kada se oni završe imaćemo oko 50 % završenih poslova na infrastrukturi”55. U vezi sa planiranim i realizovanim projektima u ovoj opštini, iz opštine smo dobili sledeće podatke:

Izgradnja CPM-a;

Izgradnja regionalnog centra u Pasjanu (gde je u stvari završeno oko 70 % poslova);

Regulisanje korita reke (i dalje je u toku);

Kanalizaciona mreţa (nastavlja se);

Kanalizaciona mreţa u selu Budriga (nastavlja se);

Ulično osvetljenje u Partešu, Pasjanu i Budrigi;

54

Ibid. 55

Kvantitativno istraživanje, Prost slučajni uzorak kombinovan sa stratifikovanim slučajnim uzorkom u novim

opštini Parteš, mart, 2012.


72

Asfaltiranje ulice u selu Budriga;

Asfaltiranje ulice ka crkvi u selu Budriga;

Foto 12: Slika izgradnje zgrade opštine i doma kulture u Partešu, zamenik Premijera g. Petrovic

i gradonačelnik opštine Parteš g . Nenad Cvetkovic ,




Parteš Izgradnja regionalnog kulturnog centra

300,000.00 evra 300,000.00 evra

Parteš Nastavak gradnje CPM-a – Parteš

229,282.00 evra 229,282.00 evra

Parteš Regulisanje kanalizacije fekalija i

atmosferskih padavina u selu Budrige – Gnjilana - Parteš

119,558.29 evra 119,558.29 evra

Parteš 3 projekta Ukupno: 648,840.29 evra

Ukupno: 648,840. 29 evra


73

Slike 13 i 14: Prikaz nastavke podrške kapitalnih investicija od strane MALS-a u opštini Parteš. Slika 1: Nastavak izgradnje CPM-a i slika 2: Izgradnja regionalnog kulturnog centra,


Ministarstvo administracije lokalne samouprave – MALS je, u saradnji sa PPD/UNDP i IKJA-om, pripremilo i razvilo deset modula obuke za JLjP u novim opštinama. Sluţbenici JLjP u novim opštinama su bili korisnici ovih programa obuke. Odrţano je deset modula obuke u oblasti ljudskih prava čiji je rezultat činjenica da je 235 zvaničnika dobilo sertifikat o pohađanju obuke. Sada su ove jedinice formirane tako da imaju bolje iskustvo u oblasti ljudskih prava i funkcionalne su.

Albanci

Srbi Ostali Ţ M Ţ (Albanci)

Ţ (Srbi)

M (Albanci)

M (Srbi)

Ostali Muškarci

146 82 7 134 101 73 51 74 30 7

62% 35% 3% 57% 43% 31% 22% 31% 13% 3%



74












Što se tiče povećanja kapaciteta u opštinama, MALS je pripremilo i upitnik radi prikupljanja empirijskih podataka od strane članova skupština opština, predstavnika organizacijskih struktura u javnoj administraciji i opštinskih sluţbenika u vezi sa nivoom kvalifikacija a čiji je rezultat dat u dole navedenoj tabeli: 1. Administracija i kadrovi, 2. Obrazovanje, kultura, omladina i sport, 3. Poljoprivreda, šumarstvo i seoski razvoj, 4. Ekonomija, planiranje i razvoj, 5. Budţet i finansije 6. Zdravstvo i socijalna zaštita 7. Javne usluge i vanredna stanja 8. Urbanizam, i 9. Ljudska prava.


%





2. Obrazovanje, kultura i sport





75



4. Ekonomija, planiranje, razvoj 5. Budžet i finansije











8. Urbanizam

9. Ljudska prava





Tabela 18: Pregled podataka o povećanju kapaciteta u opštini Parteš,

9.12.2. Trenini organizovani od strane MALS zajedno sa partnerima:



76

Projekat UNDP-a – dao je veliki doprinos i pruţio veliku pomoć svim opštinama a posebno novim opštinama. Treba istaći da je UNDP finansirao projekte vezane za međuopštinsku saradnju koji odraţavaju spremnost MALS-a, UNDP-a i ostalih partnera da zajedno podrţe opštine u daljem razvoju institucionalnih kapaciteta kako bi pruţile što efikasnije usluge svim građanima Kosova. Ukupna vrednost ovih projekata iznosi oko 150 hiljada evra dok je trajanje njihovog sprovođenja od 6 do 9 meseci u zavisnosti od specifikacija pojedinačnih projekata u svakoj od opština. UNDP je, opštini Parteš, pomogao sa projektom “Hemijsko – poljoprivrena laboratorija za analizu zemlje i vode“ na putu Parteš – Klokot čija je ukupna vrednost projekta 17,700 evra (UNDP – 12,700 i S. Opštine – 5,000 evra) dok je predviđeno trajanje sprovođenja ovog projekta 8 meseci. Takođe, projekat UNDP-a je pomogao opštini Parteš u pripremi strategije koja predstavlja „sveobuhvatni dokument za planiranje“ koji sadrţi dugoročnu viziju opštine kao i misiju, 18 strateških ciljeva i 30 podciljeva za naredne 3 godine.”56

Projekat DEMI – USAID – dao je veliki doprinos jačanju administracije opštine Parteš, osnaţivanju Skupštine Opštine, povećanju angaţovanja građana u lokalnoj samoupravi, poboljšanju pruţanju usluga građanima i unapređenju ekonomskog razvoja. Tako je projekat DEMI-ja dao doprinos u:

Jačanje administracije

Rađeno je na jačanju Opštinske kancelarije za informisanje javnosti i transparentnost; obuka osoblja Kancelarije za informisanje javnosti i oprema za Kancelariju za informisanje javnosti;

Razvijena je obuka za opštinske pravne sluţbenike u vezi sa pravnim pisanjem i opisom radnih mesta kao i postupcima pravnog pisanja i izgradnjom njihovih kapaciteta (12 različitih uredbi).

Jačanje Skupština Opštine

Data je podrška efektivnosti i transparentnosti Skupštine Opštine preko nabavke opreme za salu Skupštine (uključujući i kupovinu jednog diktafona, 4 mikrofona, 1 beţičnog mikrofona, opreme za simultano prevođenje);

2011. godine su, po prvi put do sada, odrţane javne rasprave (2) sa građanima (čije je učešće dostiglo brojku od 72);

Pripremljen je godišnji plan rada za Skupštinu Opštine za 2012. godinu,


Priručnik “Kako biti efektivan odbornik Skupštine?”;



56

Pogledajte: “Strategija za integraciju održivog razvoja (2011 – 2014)”, finansirana od strane UNDP-a a koju

sprovodi MDA, str. 7.


77

Pruţena je podrška u postupku pisanja neophodnih opštinskih uredbi (12 različitih uredbi).

Slika 15: Prikaz doprinosa projekta DEMI – USAID kao i investicionih projekata i opštini Parteš, Povećano angažovanje građana u lokalnoj samoupravi

Rađeno je na senzibilizaciji zajednice; štampanju mesečnog opštinskog biltena u 3,000 primeraka (500 x 6 meseci);


Pripremljena je brošura o realozovanom budţetu i opštinskim investicijama u prethodnoj godini (250 brošura);

Dodatni obuhvat građana na javnim debatama (2) i javnim raspravama (2);

Olakšano je poboljšanje odnosa mediji – opštinska pitanja;

Jačanje saradnje sa lokalnim NVO-ima u vezi sa pitanjima opštine a posebno u vezi sa zaštitom ţivotne sredine,

Pruţana je stalna podrška Grupi građana posmatrača u praćenju izveštaja o sakupljanju čvrstog otpada i u organizaciji ankete o zadovoljstvu građana;

Data je podrška osnivanju a zatim i u obuci Grupe građana posmatrača u praćenju i izveštavanju o uklanjanju nelegalnih deponija.


78


Pripremljen je Akcioni plan za poboljšanje usluga (APPU) u oblasti uličnog osvetljenja - koji je još uvek u pripremi;

Akcioni plan za poboljšanje usluga (APPU) u upravljanju otpadom – pripremljen konačni nacrt;

Sprovedeno je čišćenje nelegalnih deponija na teritoriji opštine: čišćenje 800 m3 čvrstog otpada na 20 lokacija, postavljanje 20 saobraćajnih znakova sa ciljem promovisanja zabrane stvaranja nelegalnih deponija;

Kupljeno je 150 novih kontejnera za čvrst otpad;

Olakšano je potpisivanje je Sporazuma o uslugama između opštine i regionalnog komunalnog preduzeća “Higijena”;



Sprovedena je anketa o zadovoljstvu građana sa odabranim uslugama (završena je anketa o upravljanju otpadom i uklanjanju nelegalnih deponija).





Projekat TWINNING-a – odrţana je serija sastanaka u vezi sa planiranjem budţeta u opštini Parteš i na taj način dat je veliku doprinos ovoj opštini.

9.13. Uopšteno poređenje opštine Parteš sa prethodnom godinom:

I opština Parteš, što se moţe videti i iz naših istraţivanja i analiza, a gledajući uopšteno i u odnosu na 2010. godinu, u 2011. godini je ostvarila nekoliko uspeha od kojih vredi pomenuti one u oblasti: administraacije, javnih usluga, ulica, isl. Ali kao uspeh, ne samo u ovoj opštini već u novim opštinama uopšte, vidi se i malo povećanje u sopstvenim prihodima čiji je iznos ranije bio još manji nego što je sada. Međutim, i ova opština, kao i ostale opštine Republike Kosova, posebno nove opštine, trebaju nastaviti sa povećanjem pruţanja usluga građanima zato što, iako su ovi uspesi veći nego prošle godine, na osnovu mnogih izvora a posebno preko istraţivanja, vidi se da su građani uglavno u proseku zadovoljni uslugama koje pruţaju opštine.

Ostaje da i dalje, ova opština (Parteš) ali i druge opštine nastave sa svojim prioritetima prema građanima zajedno sa svojim partnerima kao što su: Vlada, ministarstva, spoljašnji donatori, idr. zato što, na kraju krajeva, to predstavlja i njihovu zakonsku obavezu.


79

9.14. Problemi i izazovi u opštini Parteš:

Opština Parteš se suočava sa mnogim problemima i izazovima a posebno u vezi sa realizacijom projekata. “Sigurno je da su izazovi nezaposlenost, i nedostatak sredstava u budžetu za razvoj infrastrukture kao i nedovoljno donacija koje se mogu dobiti za ostvarivanje ovog cilja. Zatim, odbijanje ili nedostatak saradnje sa obrazovnim i zdravstvenim institucijama koje funkcionišu u okviru paralelnih struktura, i drugo... između ostalih navode službenici ove opštine. ”57 Sa druge strane, u realizaciji projekata ova opština se suočava sa:

Pronalaţenjem donatora;

Zajedničkim učešćem prilikom potpisivanja Memoranduma o razumevanju radi učešća u finansiranju koje treba podrţati i opština a koje je obično dostsa visoko i prevazilazi mogućnosti opštine, idr.

57


Parteš, mart, 2012.


80

10. Pripremni tim za Severnu Mitrovicu (TSM)

Nakon reorganizacije ili restrukturiranja, Pripremni tim za Severnu Mitrovicu (TSM) je nastavio sa svojim aktivnostima sa ciljem ostvarivanja svojih ciljeva koji su predviđeni Akcionim planom za decentralizaciju. Nakon restrukturiranja, ovaj tim, koji se sastoji od predsedavajućeg, zamenika predsedavajćeg, i dva sekretara u skladu sa obavezama o radu koje je, na svom sastanku, usvojila među-ministarska grupa za decentralizaciju. Pripremni tim za Severnu Mitrovicu je sproveo nekoliko aktivnosti u ovom periodu.

Slika 16: Prikaz Centra za socijalne usluge u Severnoj Mitrovici,

10.1. Jednogodišnji rad i aktivnosti TSM-a:

Pripremni tim za Severnu Mitrovicu je tehnički tim koji se bavi problemima koji se tiču kvaliteta ţivota građana, obaveštava građane u vezi sa procesom decentralizacije, sprovodi projekte u Severnoj Mitrovici dok se ne organizuju lokalni izbori i ne osnuju nove opštine.

Pripremni tim za Severnu Mitrovicu je podeljen u tri podgrupe u skladu sa oblastima delovanja na sledeći način:

I. Podgrupa za javno informisanje II. Podgrupa za normativna akta i budţet

III. Podgrupa za projekte i kapitalne investicije

Podgrupa za javno informisanje – u ovom periodu završeno je nekoliko aktivnosti sa ciljem informisanja građana u vezi sa radom TSM-a kao i informisanja u vezi sa problemima koji se tiču građana. Podgrupa za javno informisanje je, jula meseca, nastavila sa drugim delom informisanja fokus grupa u severnom delu Mitrovice. U ovim fokus grupama bile su obuhvaćene četiri posebne podgrupe i to su bile: 1. studenti, 2. omladina, 3. socijalni slučajevi i 4. izbeglice. Na ovaj način postignuta su dva cilja: a) upoznavanje sa potrebama građana i b) problemi sa kojima se suočavaju u svojim svakodnevnicama a na osnovu kojih TSM planira sprovođenje različitih projekata u budućnosti kao i promovisanje rada TSM-a među ciljanim grupama.

Podgrupa za javno informisanje - nakon objavljivanja konkursa “Za zelenije sutra”, izabrana su dva pobednička grafita koja su dobila nagrade u iznosu od 200 evra.


81

Na ovom konkursu učetvovali su mladi iz severnog dela Mitrovici a cilj je bio promovisanje rada TSM-a. Od jula meseca, Podgrupa za javno informisanje je sarađivala sa KFOR-om koji je hteo da promoviše TSM preko bilborda na severu kao i otvaranjem radio stanice TSM-a, aktivnosti koje se trenutno ne mogu realizovati zbog političke situacije ali se očekuje da budu realizovane u budućnosti.

U avgustu mesecu, Podgrupa za javno informisanje je pripremila propagandni materijal (letke) na tri jezika (albanskom, srpskom i engleskom) preko kojih je promovisala sve projekte koji su sprovedeni u severnom delu Mitrovice od strane TSM-a. Svakog meseca se priprema bilten preko koga se svi partneri TSM-a informišu o radu, projektima, i drugim njegovim mesečnim aktivnostima. Treba istaći da je član TMS-a istovremeno i član radne grupe koja radi na pripremi predloga za reviziju plata koje se plaćaju u različitim institucijama u opštinama na severu Kosova. Član TSM-a je učestvovao na ceremoniji koju je organizovala JICA za praznik Dan Japana dok su ostali članovi TSM-a učestvovali na različitim sastancima sa ICO-om i predstavnicima različitih međunarodnih organizacija kako bi predstavili aktivnosti i dosadašnje aktivnosti TSM-a.

Podgrupa za normativna akta i budţet. U julu i avgustu su, članovi ove grupe bili angaţovani na pripremi godišnjeg plana budţeta za 2012. godinu kao i srednjoročnog okvira troškova za period 2012 – 2014. Ovo angaţovanje je bilo u saradnji sa SO Juţne Mitrovice, Ministarstvom administracije lokalne samouprave, Ministarstvom finansija, Ministarstvom zdravstva, Ministarstvom javne administracije i Ministarstvom obrazovanja, nauke i tehnolgije. Takođe su pripremljeni opisi radnih mesta na osnovu organigrama opštine, pri tom određujući odgovarajuće koeficijente, obaveze i zadatke za svako radno mesto počevši od angaţmana na pripremi uredbi kao što su:

Uredba o upotrebi jezika,

Uredba o transparentnosti, i

Uredba o sopstvenim prihodima.

Nekoliko članova iz ove grupe je učestvovalo i u pripremi liste socijalnih slučajeva građana iz severnog dela. Članovi Podgrupe za projekte i kapitalne investicije su aktivno radili na pripremi predloga projekata za nekoliko projekata koji su dovoljno vaţni za ţivot građana u ovom delu. Dole se nalazi lista preloga projekata koju su pripremili članovi ove podgrupe:

Renoviranje fasada građevinskog kompleksa u ulici Vlade Cetkovića;

Renoviranje fasada građevinskog kompleksa u ul. Lole Ribara;

Parking i mali park za decu (sa igračkama) u Bošnjačkoj mahali;

Pruţanje usluga beţičnog interneta u blizini studentskih domova kao i u svim parkovima i projektima koji su sprovedeni od strane DEMI-ja;

Projekat čišćenja rekreativnog dela koji je urađen na osnovu samoinicijative meštana iz Bošnjačke mahale;


82

Projekat u delu grada koji se naziva “Ujedinjene Nacije” u kome je, osim regulisanja ambijenta u okruţenju ovih zgrada, projektom traţeno i da se instaliraju pumpe za vodu, renoviranje liftova, postavljanje klupa u parku koji se nalazi ispred zgrada kao i sađenje zelenila u istom delu parka;

Podrška multietničkog centra za omladinu u Mikro naselju;

Organizovanje treninga za građane Severne Mitrovice na temu “Mlade vođe”.

Slika 17: Prikaz sa sastanka između MALS-a i tima iz Severne Mitrovice,




TSM (Severna Mitrovica)

Priprema 5 detaljnih projekata za severni

deo Mitrovice

9,825,00 evra 9,825,00 evra

TSM (Severna Mitrovica)

1 projekat Ukupno: 9,825,00 eva

Ukupno: 9,825,00 evra


83

Slike 18 i 19: Prikaz sa raspodele hrane i higijenskih paketa od strane TSM-a – Severna Mitrovica,

10.3. Treninzi koje je pohađalo osoblje OPT-a su sledeći:

Za članove TSM-a odrţan je još jedan trening na temu: Propisi i vremenski okviri za planiranje budţeta. Na ovom treningu učestvovali su svi članovi TSM-a. Ovaj trening se odrţao u Prizrenu 17. i 18. avgusta 2011. godine.

Organizovana je jedna obuka o ljudskim resursima nakon koje će se organizovati poseta opštinama koje će biti određene od strane MALS-a.

Članovi TSM-a su, krajem januara, učestvovali na jednom treningu u oblasti Foto-Shopa koji je bio namenjen članovima grupe za informisanje kao i članovima koji su pokazali zainteresovanost.

10.4. Obuka organizovana od strane MALS-a u saradnji sa partnerima:

Tokom jednogodišnjeg perioda, MALS je, zajedno sa ostalim partnerima kao što su UNDP, DEMI – USAID, TWINNING, organizovalo još jednu seriju obuke, davanja saveta kao i druge elemente koji su vaţni za opštine a koje su još više povećale kapacitete i učinak opština. Ove oblasti su uglavnom bile pokrivene u okviru projekata kao što su:

Projekat UNDP-a – dao je veliki doprinos kroz kapitalne projekte, kratkoročno zapošljavanje, pomoć i podršku u promovisanju aktivnosti OPT-a. Tako je DEMi dao doprinos u sledećim projektima:

Kapitalni projekti

Poboljšanje infrastrukture u Severnoj Mitrovici preko realizacije kapitalnih projekata;

Realizovano je sedam kapitalnih projekata (park Luja Braja, asfaltiranje ulica u Bošnjačkoj mahali, Tri kule, dečje igralište, Mikro naselje, zgrade UN-a, park u Biševcu, park u naselju) u vrednosti od 396,000 evra;


84

Četiri kapitalna projekta za infrastrukturu u fazi realizacije (ulica Medicinske škole, fasada zgrada u ulici V. Cetković, fasada zgrade u ulici Lole Ribara, Wi-Fi u parkovima) – vrednost 268,000 evra;

Šest kapitalnih, infrastrukturnih projekata su u fazi pripreme (stepenište u Mikro naselju, fasada, parkovi);

Slike 20 i 21: Prikaz renoviranja fasada u centru grada – projekat DEMI – USAID,

Kratkoročno zapošljavanje

Ojačana je komunikacija sa lokalnim vođama i NVO-ima iz različitih mesta radi poboljšanja ţivotne okoline (preko kratkoročnog zapošljavanja u projektima zajednice);

Realizovano je pet projekata zajednica kojima će se unaprediti ţivotna sredina: korito reke Ibra, Mikro naselje - 2 faza, Zgrada UN-a, put Mitrovica - Zvečan – vrednost 30,000 evra;

Obezbeđena je mogućnost za prihode za grupe koje su socijalno ugroţene preko realizacije projekata za kratkoročno zapošljavanje;

Podrška opštinskom pipremnom timu (OPT);

Podrţava se identifikacija i razvoj projekata u vezi sa infrastrukturom i zajednicom;

Podrţava se povećanje obuhvaćenosti građana preko projekata zajednice.

Pomoć u promovisanju aktivnosti OPT-a:

Inauguracija web stranice OPT-a;

Priprema brošure za realizovane infrastrukturne, kapitalne projekte;

Veliki baner 6 x 3 m na fasadi kancelarije OPT-a kojim se predstavljaju svi projekti;

Veliki poster 2 x 1.5 m u Sali za konferencije OPT-a.


85

DEO II

11. Investicije od strane donatorske zajednice u novim opštinama

Nakon kreiranja novih opština na osnovu vaţećih propisa i Ahtisarijevog paketa, osim donacija, posebno vladinih grantova, postojale su i ulaganja preko donacija od strane donatorske zajednice (spoljašnjih donatora) u ovim opštinama.

11.1. Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Gračanici:

Na osnovu podataka koje posedujemo za 2011. godinu, opština Gračanica je, od investicija od strane donatora ostvarila sledeća ulaganja:

Br. Naziv projekta Fond finansiranja Naziv donatora

Iznos koji finansira donator

Iznos koji finansira opština/ zajednica

Ukupno

1 Fudbalski stadion u Gračanici

243,140.00 0,00 243,140.00 Albanski fond za razvoj (ADF)

2 Zgrada opštine u Gračanici

700,000.00 0,00 700,000.00 Evropska komisija

3 Regulisanje, u partnerstvu, dečjeg zabavišta u Dobrotinu

22,000.00 0,00 22,000.00 IOM

4 Izgradnja dečjeg parka u Livađu

15,000.00 0,00 15,000.00 IOM

5 Regulisanje ulice na strani zida manastira

25,948.00 0,00 25,948.00 DEMI

6 Izgradnja kulturnog centra u Badovcu

35,711.91 0,00 35,711.91 AED (USAID)

7 Robe, usluge 10,000. 00 0,00 10,000.00 SB

8 Popis stanovništva

2, 40.00 0,00 2,340.00 UNOPS


86

8 Projekat 1, 054,139. 19 0,00 1, 054,139. 19

Tabela 15: Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Gračanica”58.

11.2. Investicije od strane zajednice i donatora u opštini Ranilug:

Na osnovu podataka koje smo dobili iz opštine Ranilug u vezi sa investicijama koje dolaze od donatorske zajednice, data je sledeća tabela:

Br Naziv projekta Fond finansiranja Naziv donatora



Ukupno

1 Izgradnja optinske administracije u Ranilugu

700, 000.00 0. 00 700, 000.00 Evropska Unija

2 Izgradnja svlačionica za fudbalski klub ‚‚Ropotovo“

25,854.64 14,822.77 40, 677.41 USAID

3 Izgradnja šetališta u Ranilugu

17,066.59 6,232.00 23,298.59 Švajcarska vlada -LOGOS međusaradnja

4 Nabavka opreme za simultano prevođenje u opštini Ranilug

8,232.80 2, 058.20 10,291.00 USAID

5 Nabavka IT opreme ‚‚E-vlada‚‚ za odbornike Skupštine Opštine

11,995.00 0.00 11,995.00 USAID

6 Zimsko odrţavanje puteva

15,000.00 3,000.00 18,000.00 UNDP

58

Podaci su prikupljeni od opštinskih službenika iz opštine Gračanice, Gračanica, mart, 2012.


87

7 Izgradnja puteva u selu Ranilug

11,960. 00 0,00 11,960.00 LOGOS

8 Bilten za opštinu 1, 965.00 0,00 1,965.00 LOGOS

9 Troškovi tokom popisa stanovništva

780,00 0,00 780,00 UNOPS

9 Projekti 792, 854.03 26, 112. 97 818, 967. 00

Tabela 16: Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Ranilug”59.

11.3. Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Klokot:

Na osnovu podataka koje smo dobili iz opštine Klokot u vezi sa investicijama koje

dolaze od donatorske zajednice, data je sledeća tabela:




Ukupno

1 Kupovina opreme za pripremu novina i njihovo štampanje u periodu od 6 prvih meseci

3,000.00 3, 000.00 DEMI-USAID

2 Zamena prozora i vrata škole u Mogili

9, 960.00 9, 960.00 IOM

3 Donacija Svetske banke školi „Gjon Sereqi“, Mogila

5, 000.00 5, 000.00 Svetska banka

4 Donacija kancelariji za rodnu ravnopravnost

6, 900.00 6, 900.00 LOGOS

5 Donacija kancelariji za javno informisanje

2, 000.00 2, 000.00 LOGOS

6 Uklanjanje divljih deponija u opštini Klokot, Vrbovac

9, 619. 03 2, 789. 52 12, 408. 55 DEMI-USAID

59

Podaci su prikupljeni od opštinskih službenika opštine Ranilug, Ranilug, mart, 2012.


88

7 Regulisanje javnog osvetljenja u Klokotu i Mogili

67, 389.78 19, 467.09 86, 856.87 DEMI-USAID

8 Izgradnja malog parka u Vrbovcu

8, 901.00 2, 517.00 11, 418.00 DEMI-USAID

8 Projekti 112, 769. 81 24, 773. 61 137, 543. 42

Tabela 17: Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Klokot”60.

11.4. Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Novo Brdo:

Na osnovu podataka koje smo dobili iz opštine Novo Brdo u vezi sa investicijama koje dolaze od donatorske zajednice, data je sledeća tabela:




Ukupno

1 Kupovina kompjutera za kabinet informatike u Labljanu

6,000.00 0, 00 6,000.00 Svetska banka

2 Regulisanje parkinga i parka opštine

9,000.00 0,00 9,000.00 LOGOS

3 Projekti 15, 000. 00 0, 00 15, 000. 00

Tabela 18: Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Novo Brdo”61. 11.5. Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Parteš:

Na osnovu podataka koje smo dobili iz opštine Parteš u vezi sa investicijama koje dolaze od donatorske zajednice, data je sledeća tabela:




Ukupno

60

Podaci su prikupljeni od opštinskih službenika u opštini Klokot, Klokot, mart, 2012. 61

Podaci su prikupljeni od opštinskih službenika u opštini Novo Brdo, Novo Brdo, mart, 2012.


89

1 Ostali projekti 7,461.00 0, 00 7,461.00 SB

2 Ostali projekti 7,506.00 0, 00 7,506.00 LOGOS

3 Projekti 14,967. 00 0, 00 14, 967. 00

Tabela 19: Investicije od strane donatorske zajednice u opštini Parteš”62.

62

Podaci su prikupljeni od opštinskih službenika u opštini Parteš, Parteš, mart, 2012.


90

12. Vladine donacije (grantovi)

Osnivanjem novih opština, normalno je da se pojavljuju i problemi i da se suočavamo sa mnogim izazovima, kako za lokalnu samoupravu tako i za centralnu vlast. Međutim, u svojoj embrionalnoj fazi, Vlada Republike Kosova je finansijski podrţala ove opštine time, pored vladinih grantova, dajući i vanredni doprinos ka jačanju institucija lokalne samouprave. Tako su, osim Ministarstva administracije lokalne samouprave, vaţnu ulogu imala i ostala ministarstva kao što su Ministarstvo rada i socijalne zaštite, Ministarstvo za zajednice i povratak i dr. ali su i mnogi donatori (spoljašnji) imali konstruktivnu ulogu u pravcu jačanja institucija lokalnih samouprava u ovim opštinama i to tako da ove institucije budu što bliţe svojim građanima i da im ponude što kvalitetnije i što brţe usluge.

12.1. Raspodela donacija (grantova) od strane ministarstava /agencija

Dole je dat pregled podataka u vezi sa kapitalnim investicijama u novim opštinama od strane resornih ministarstva, na sledeći način:

12.2. Donacije od različitih ministarstava za opštinu Gračanicu:

Kapitalni projekti finansirani od strane Vlade Kosova: Br. Naziv projekta Vrednost u €

1 Završetak zgrade Radio televizije Gračanice 43,666.15

2 Sanacija klizišta u Sušici 109,987.47

3 Izgradnja škole za nesrpsku zajednicu u Sušici 92,098.50

4

Regulisanje centralnog kanala reke uzvodno od sela Laplje Selo 104,787.00

5 Regulisanje korita reke u blizini zgrada za socijalni smeštaj -Dobrotin 43,750.00

6 Izgradnja glavnog kolektora za čišćenje fekalija - D. Gushterica 96,432.43

7 Asfaltiranje ulice u pravcu obdaništa nakon izgradnje kolektora za atmosferske padavine L=500 - Gračanica 57,000.00

8 Izgradnje parkinga pored Manastira Gračanice 9,497.25

9 Realizacija projekta u infrastrukturnoj mreţi čija je vrednost niska 37,307.00

10 Priprema regulatornog plana za centralnu zonu - Gračanica 29,758.60

11

Priprema tehničke dokumentacije za fekalni kolektor i sistem čišćenja za industrijsku zonu pored magistralnog puta – Čaglavica - SELO 1. 28,685.00

12 Priprema tehničke dokumentacije za predviđene projekte 14,355.00

13 Asfaltiranje lokalnih puteva u Gračanici 151,492.37


91

14 Nabavka zdravstvene opreme za osnovnu zdravstvenu negu 50,500.00

15 Izgradnja ambulante u Dobrotinu 59,836.60

16 Kupovina vozila za osnovnu zdravstvenu negu 14,980.00

17 Nabavka zdravstvene opreme za sekundardnu zdravstvenu negu 112,100.00

18 Izgradnja bolnice 18,000.00

19 Regulisanje i izgradnja osnovnih škola u opštini Gračanici 19,619.96

20 Kupovina vozila za transport hrane 19,950.00

21 Regulisanje i izgradnja srednjih škola u opštini Gračanici 62,176.00

Ukupno: 1,175,979.33

Kapitalni projekti finansirani od strane Ministarstva administracije lokalne samouprave: Br. Naziv projekta Vrednost u €

1 Regulisanje trotoara pored zida Manastira 2,759.01

2 Izgradnja glavne ulice u Gračanici, Faza II 72,288.78

3 Izgradnja ograde crkve u selu Lepinja (na osnovu stanja u decembru mesecu) 7,638.61

4 Izgradnja ograde oko sportskog kompleksa 3,225.60

5 Regulisanje sportskog terena u Kišnici 7,567.12

6 Izgradnja ograde oko crkve u G. Gušterici 1,059.94

7 Izgradnja regionalnog puta 167,526.00

8 Završna isplata za projekat: izgradnja trotoara u Dobrotinu - D. Gušterici 10,494.00

9 Regulisanje uličnog osvetljenja na putu Gračanica - Laplje selo 19,609.00

10 Regulisanje glavne ulice u Gračanici, Faza III 100,000.00

11 Izgradnja pomoćnog objekta u Gračanici 15,000.00

12 Izgradnja parka u G. Gušterici 18,207.33

13 IT oprema 10,707.00

14 Izgradnja toaleta za Manastir Gračanicu 7,951.10

15 Regulisanje škole u pravcu Gračanice 75,000.00

16 Regulisanje košarkaškog terena 7,820.00

Ukupno: 526,853.49

Kapitalni projekti finansirani od strane Ministarstva za zajednice i povratak: Br. Naziv projekta Vrednost u €

1 Regulisanje puta Tropikana - Magistrala, Faza 1 250,000.00

2 Izgradnja zanatskog centra u D. Gušterici 150,000.00


92

3 Regulisanje i izgradnja RTV Gračanica u Gračanici 100,000.00

Ukupno: 500,000.00

Kapitalni projekti finansirani od strane Ministarstva rada i socijalne zaštite:

Br. Naziv projekta Vrednost u €

1 Regulisanje parka u centru Gračanice 27,932.00

2 Izgradnja CITY parka u Lapljem selu 39,204.76

3 Izgradnja prostora u parku 73,816.23

4 Regulisanje korita reke u Lapljem selu 49,820.01

Ukupno: 190,773.00

Tabela: 20 – 23: “Pregled projekata od donacija od drugih ministarstava u opštini Gračanica”63.

12.3. Donacije od različitih ministarstava za opštinu Ranilug

Kapitalni projekti finansirani od strane Ministarstva administracije lokalne samouprave:


Tabela 24 – 25: “Pregled projekata doniranih od strane drugih ministarstava u opštini Ranilug”64.

12.4. Donacije od različitih ministarstava za opštinu Klokot


63 Podaci su prikupljeni od opštinskih sluţbenika u opštini Gračanici, Gračanica, mart, 2012. 64

Podaci su prikupljeni od opštinskih sluţbenika u opštini Ranilug, Ranilug, mart, 2012.

Br. Naziv projekta Vrednost:

1 Priprema projekta za regulisanje reke Morave 9,800.00

2 Nabavka sportske opreme za fudbalski klub u Ropotovu 4,992.00

Ukupno: 14,792.00


1 Čišćenje korita potoka 24,580.00

Ukupno : 24,580.00


93

Tabela 26: “Pregled projekata od donacija od drugih ministarstava u opštini Klokot”65.

12.5. Donacije od različitih ministarstava za opštinu Novo Brdo



Tabela 27 – 28: “ Pregled projekata doniranih od strane drugih ministarstava u opštini Novo Brdo”66.

12.6. Donacije od različitih ministarstva za opštinu Parteš:

Kapitalni projekti u koje je investiralo Ministarstvo administracije lokalne samouprave:

Tabela 29: Pregled projekata doniranih od strane drugih ministarstava u opštini Parteš”67.

65 Podaci su prikupljeni od opštinskih sluţbenika u opštini Klokot, Klokot, mart, 2012. 66

Podaci su prikupljeni od opštinskih sluţbenika u opštini Novo Brdo, Novo Brdo, mart, 2012. 67

Podaci su prikupljeni od opštinskih sluţbenika u opštini Parteš, Parteš, mart, 2012.


1 Prenos sastanaka Skupštine Opštine u Klokotu 9, 750.00

Ukupno: 9, 750.00


1 Izgradnja puta – Bušince / Tirince 40,000.00

2 Asfaltiranje puta u Kušću 30,000.00

3 Izgradnja trotoara u Labljanu 25,000.00

4 Izgradnja aneksa zgrade opštine 60,000.00

Ukupno: 155,000.00


1 Ograđivanje groblja 57, 597.00

Ukupno: 57, 597.00

br. Naziv projekta Vrednost:

1 Izgradnja kulturnog centra - Pasjane 300.000

Ukupno: 300.000


94

13. Donacije/investicije od strane institucija/Vlada drugih zemalja Što se tiče kapitalnih projekata koji su finansirani od strane institucija, posebno vlada drugih zemalja, nemamo nikakve informacije. U najmanju ruku, ovo su podaci koje su nam dali sluţbenici novih opština. Osim Gračanice koja je dobila donacije od Vlade Republike Albanije, ostale opštine nisu poslale nikakve slične podatke.

Kapitalni projekti koje je investirala Vlada Albanije:

Br. Naziv projekta Vrednost u €

1 Izgradnja fudbalskog stadiona u Gračanici 263,245.26

2 Izgradnja fontane u Česmama 26,364.45

Ukupno: 289,609.71

Tabela 30: “Kapitalni projekti finansirani od strane Vlade Albanije u opštini Gračanica”68.

68

Podaci su prikupljeni od opštinskih sluţbenika u opštini Gračanici, mart, 2012.


95

DEO III

14. Međuetnički odnosi u novim opštinama

Međuetnički odnosi su opšti odraz samog drţavnog mehanizma, dakle pravne drţave. Na Kosovu, od završetka rata bilo je opadanja i jačanja međuetničkih odnosa uopšte. Ipak, stvaranje institucija Kosova, pomoć međunarodne zajednice, medija, uloga civilnog društva kao i mnogih drugih mehanizama, kako domaćih tako i međunarodnih, su doprineli sređivanju ove situacije. Ovi odnosi su krenuli u drugačijem pravcu u poređenju sa ranijim periodom kome su prethodili i razvoj novih društvenih, ekonomskih i političkih okolnosti. U tom pravcu, proces decentralizacije, odnosno stvaranja novih opština, posebno onih sa većinskim srpskim stanovništvom, doprineo je i poboljšanju međuetničkih odnosa na Kosovu što se smatra ključnim elementom za razvoj demokratske drţave.

14.1. Međuetnički odnosi u opštini Gračanici

Profil opština objavljen od strane organizacije za bezbednost i srednju Evropu (OSCE), za opštinu Gračanica daje sledeće statističke podatke: 23,050 stanovnika, postotak stanovništva je sledeći: oko 83% Srba, 8% Roma, 7 % Albanaca, 04% Goranaca i 02% Aškalija”69.

Međuetnički odnosi ili bolje rečeno odnosi među etničkim zajednicama u opštini Gračanici se, uopšteno smatraju dobrim u odnosu na ranije periode, barem tako tvrde opštinski sluţbenici opštine Gračanice. Dakle, na pitanje: Kako ocenjujete međuetničke

odnose u Vašoj opštini? sluţbenici opštine Gračanice kaţu: “Međuetnički odnosi su dobri. U opštini Gračanici, najveći deo stanovništva čine Srbi, zatim ima Albanaca u manjini a ima i predstavnika drugih zajednica kao što su Goranci, Bošnjaci. Primena upotrebe jezika je na visokom nivou“70. Sluţbenici iz opštine Gračanice povezuju ovu činjenicu i sa elementima etničkog sastava zaposlenih u opštini Gračanica i njihovi međusobni odnosi. Prema njima: “Etnički sastav zaposlenih u opštinskoj administraciji odgovara strukturi staanovništva tako da su zastupljeni članovi svih zajednica. Polna struktura zaposlenih je zadovoljavajuća imajući u vidu da 50 % zaposlenih čine žene (broj Srba i Albanaca je i broj zaposlenih muškaraca i žena u opštini). Opština je zaposlila 65 radnika od kojih su tri Albanca, 2 Goranca dok , što se tiče polne strukture, 31 civilnih službenika su žene dok su 34 muškarci.“71

Štaviše, ovo poboljšanje međuetničkih odnosa u ovoj opštini se moţe videti i u anketama sprovedenim među građanima u opštini Gračanici. Na osnovu istraţivanja koje je sprovedeno u ovoj opštini u kombinaciji između prostog i stratifikovanog slučajnog uzorka, na osnovu 29 anketa dobili smo sledeća mišljenja:

69

http://www.osce.org/kosovo/88762 70

Intervjui održani sa “Opštinskim službenicima opštine Gračanice”, Kvalitativno istraživanje, fokus grupe:

opštinski službenici novih opština Republike Kosova, Gračanica, mart, 2012. 71

Ibid.


96

Grafikon 16: “Na osnovu ovog grafikona vidimo da je 45 % ispitanika mišljenja da su međuetnički odnosi u opštini Gračanici prosečno dobri, 31 % veoma dobri, 14 % ne baš dobri i 10 % ne zna ili odbija da odgovori.”72

14.2. Međuetnički odnosi u opštini Ranilug

Profil opština objavljen od strane (OSCE) za opštinu Ranilug daje sledeće statističke podatke: 5,800 stanovnika, postotak stanovništva izgleda ovako: oko 98% Srba, i 2% Albanaca”73.

Opština Ranilug procenjuje da su međuetnički odnosi jako dobri, štaviše opštinski sluţbenici su optimisti i kaţu da su ovi odnosi odlični. Sluţbenici ove opštine kaţu: “U opštini Ranilug, međuetnički odnosi su odlični i na visokom nivou. ”74

Što se tiče etničke i polne strukture u opštini, sledstveno tome kažu da: “u opštini Ranilug radi ukupno 48 civilnih službenik (četiri Albanaca i 44 Srba, 11 žena i 37 muškaraca).”75 Sa druge strane, prema mišljenju građana, javlja se veliki procenat onih koji misle da su međuetnički odnosi u proseku dobri zatim slede oni koji smatraju da su odnosi veoma dobri i tako dalje prema sledećem:

72


Gračanici, mart, 2012. 73


Intervjui održani sa “Opštinskim službenicima opštine Ranilug”, Kvalitativno istraživanje, fokus grupe: opštinski

službenici novih opština Republike Kosova, Ranilug, mart, 2012. 75

Ibid.


97

Grafikon 17: “52 % ispitanika je mišljenja da su međuetnički odnosi prosečno dobri, 28 % veoma dobri, 0 % ne baš dobri i 20 % ne zna ili odbija da odgovori ”76.

14.3. Međuetnički odnosi u opštini Klokot

Profil opština objavljen od (OSCE) za opštinu Klokot daje sledeće statističke podatke: 5,050 stanovnika, postotak stanovništva izgleda ovako: oko 66% Srba, 33% Albanaca, 1% Roma”77.

Opština Klokot, kao nova opština, procenjuje da su međuetnički odnosi dobri, ovo je mišljenje opštinskih sluţbenika. Prema njima: “Što se tiče međuetničkih odnosa, oni su, unutar opštine, na visokom nivou a ovo dokazuju i pokazatelji koji su određeni od strane KFOR-a, LS-a kao i drugih misija koje funkcionišu na Kosovu i u ovoj opštini. ”78

Što se tiče etničke i polne strukture opštinskih sluţbenika u ovoj opštini kaţu da je: “od ukupno 45 zaposlenih u administraciji, 33 muškaraca i 12 žena, 14 Albanaca i 31 Srba. U obrazovanju,od ukupno 50, 35 je muškaraca i 15 žena, 11 Albanaca, 36 Srba i 6 Egipćana. U zdravstvu, od ukupno 10, 3 muškaraca i 7 žena, 10 Srba.”79 Dok je, u vezi sa međuetničkim odnosima, mišljenje građana sledeće:

76


Ranilug, mart,, 2012. 77



službenici novih opština Republike Kosova, Klokot, mart, 2012. 79

Ibid.


98

Grafikon 18: “44 % ispitanika je mišljenja da su međuetnički odnosi prosečno dobri, 32 % veoma dobri, 20 % ne zna ili odbija da odgovori i 4 % ne baš dobri ”80.

14.4. Međuetnički odnosi u opštini Novo Brdo

Profil opština objavljen od (OSCE) za opštinu Novo Brdo daje sledeće statističke: 9,670 stanovnika, postotak stanovnika je sledeći: oko 60% Srba, oko 38% Albanaca i 2% Roma”81. Što se tiče međuetničkih odnosa, u opštini Novo Brdo se moţe reći da su dobri, ovo potvrđuju i sluţbenici opštine koji kaţu da su međuetnički odnosi odlični. Kada govorimo o etničkoj i polnoj strukturi, oni kaţu da su: “od ukupno 365 zaposlenih u opštinskim institucijama njih 150 žene ili 41 %”82. Što se tiče građana, imamo:

80


Klokot, mart, 2012. 81





99

Grafikon 19: “60 % ispitanika je mišljenja da su međuetnički odnosi veoma dobri, 28 % prosečno dobri, 4 % ne baš dobri i 8 % ne zna ili odbija da odgovor.”83

14.5. Međuetnički odnosi u opštini Parteš

Profil opština objavljen od (OSCE) za opštinu Parteš daje sledeće statističke podatke: 5,217 stanovnika, postotak stanovništva je sledeći: oko 100 % Srba”84.

Optimistički duh u vezi sa ovim međuetničkim odnosima se primećuje i u opštini Parteš iako opštinski sluţbenici naglašavaju da: “Na teritoriji naše opštine nemamo drugih zajednica osim srpske ali i kada bismo imali drugih zajednica svakako bismo imali dobre odnose zato što je ovo opština sa dobrim međuetničkim odnosima.”85 Što se tiče etničke i polne strukture u opštini imamo: od ukupno 38 civilnih službenika, ne uključujući političko osoblje, imamo 2 Albanca i 8 žena. U tom kontekstu su, učesnici u istraživanju, naglasili sledeće:

Grafikon 20: “52 % ispitanika je mišljenja da su međuetnički odnosi veoma dobri, 28 % prosečno dobri, 20 % ne baš dobri i o % ne zna ili odbija da odgovori ”86.

83


Novo Brdo, mart, 2012 84


Intervjui održani sa “Opštinskim službenicima opštine Parteš”, Kvalitativno istraživanje, fokus grupe: opštinski

službenici iz novih opština Republike Kosova, Parteš, mart, 2012. 86


Parteš, mart, 2012


100

15. Civilno društvo i njegova uloga u novim opštinama

Civilno društvo se, danas, moţe smatrati jednim od stubova savremene demokratije. Pod civilnim društvom se podrazumeva: grupa ljudi, organizacija, slobodne štampe, isl., koji ţele funkcionalno, demokratsko društvo. Ipak, i civilno društvo na Kosovu ima svoj uticaj, posebno na nove opštine. U tom pravcu, civilno društvo je ono čiji se glas treba čuti u opštini kako bi opštine bile što transparentnije i što bliţe građanima u pruţanju usluga. Prema podacima koje smo dobili od opštinskih sluţbenika, civilno društvo u mnogim opštinama ima značajnu ulogu, tako i prema zvaničnicima opštine Gračanice: “Civilno društvo je aktivno i sve se više uključuje u društveni život. Više od deset NVO-a sarađuje sa opštinom na različitim pitanjima i projektima”.

Sa druge strane, opštine Ranilug i Klokot izraţavaju da je: “uloga civilnog društva afirmacija ljudskih prava, kao i to da je “uloga civilnog društva jako dobra i mi, kao institucija, smo dosta otvoreni za ovo civilno društvo, ali, nažalost, u okviru opštine imamo jako mali broj NVO-a.“ Zatim, sluţbenici opštine Novo Brdo tvrde da: “nismo zadovoljni ulogom civilnog druptvs, dok sluţbenici opštine Parteš kaţu da je: “Uloga veoma bitna zato što civilno društvo aktivno učestvuje u debatama prilikom pripreme budžeta kao i o ostalim važnim pitanjima u vezi sa izborom projekata za infrastrukturu i razvojem poljoprivrede ”87. U daljem tekstu, dat je pregled mišljenja građana u vezi sa ulogom civilnog društva u ovim opštinama:

Grafikon 21: “Prema ovom grafikonu, 48 % ispitanika u opštini Gračanica je mišljenja da civilno društvu igra beznačajnu ulogu, 28 % prosečnu, 24 % ne zna ili odbija da odgovori i 0 % značajnu ulogu.”88 87

Podaci su prikupljeni od službenika u novim opštinama (Gračanici, Ranilugu, Klokotu, Novom Brdu, Partešu),

mart, 2012. 88

Kvantitativno istraživanje, Prost slučajni uzorak kombinovan sa stratifikovanim slučajnim uzorkom u novim

opštinama, Gračanica, 2012.


101

Grafikon 22: “36 % ispitanika u opštini Ranilug je mišljenja da civilno društvo igra beznačajnu ulogu, 32 % prosečnu ulogu, 32 % ne zna ili odbija da odgovori, i 0 % značajnu ulogu.”89.

Grafikon 23: “Grafikon pokazuje da je 44 % ispitanika u opštini Klokot mišljenja da civilno društvo igra prosečnu ulogu, 24 % beznačajnu ulogu, 20 % značajnu ulogu i 12 % ne zna ili odbija da odgovori. ”90

89

Ibid, Ranilug. 90

Ibid, Klokot.


102

Grafikon 24: “ Grafikon pokazuje da je 32 % ispitanika u opštini Novo Brdo mišljenja da civilno društvo igra prosečnu ulogu, 32 % ne zna ili odbija da odgovori, 24 % beznačajnu ulogu, i 12 % značajnu ulogu”91.

Grafikon 25: “Grafikon pokazuje da je 32 % ispitanika mišljenja da civilno društvo u opštini Parteš igra prosečnu ulogu, 28 % beznačajnu ulogu, 24 % ne zna ili odbija da odgovori i 16 % značajnu ulogu”92.

91

Ibid, Novo Brdo. 92

Ibid, Parteš.


103

16. Zaključak Gore navedeni izveštaj predstavlja jednogodišnji rad funkcionisanja novih opština Republike Kosova. Ovaj izveštaj rezimira okvire njegovih različitih aspekata, počevši od administrativnog aspekta ovih opština pa sve do uloge civilnog društva u svakoj pojedinačnoj opštini. Gledajući uopšteno, moţe se reći da su nove opštine prevazišle svoju embrionalnu fazu i da nastavljaju sa pruţanjem usluga građanima u skladu sa Zakonom o lokalnoj samoupravi iako i dalje ostaje da se još dosta toga uradi u tom pravcu. Ipak, u poređenju sa izveštajem za 2010. godinu, u 2011. godinu vidimo da su opštine postigle napredak čak iako je ovaj napredak ograničen, ipak je i dalje nivo veći u odnosu na 2010. godinu te se primećuje trend poboljšanja.

Opština Gračanica, je postigla značajan napredak u odnosu na 2010. godinu, ovo se primećuje u oblastima učinka, podizanja kapaciteta, ljudskih prava, itd. Međutim i dalje ostaje da se radi posebno na olakšavanju procedura za poslovne subjekte, zatim na infrastrukturi kao i ostalim uslugama. Ova opština se, između ostalih, suočava i sa drugim problemima i izazovima kao što su: nedostatak investicija, nezaposlenost, infrastruktura, uticaj paralelnih institucija i drugi pritisci.

Opština Ranilug je postigla izvestan napredak, koji je ograničen ali se, u

poređenju sa 2010. godinom, moţe reći da su postignuta značajna poboljšanja u vezi sa pruţanjem usluga građanima iako, realno, ostaje još puno toga da se uradi u tom pravcu. Takođe, ova opština se suočava i sa mnogim problemima i izazovima, neki od njih su vezani za njen mali budţet, nedostatak investicija, infrastrukture kao i nekoliko drugih usluga.

Opština Klokot je, kao što se i vidi u izveštaju, postigla neke značajne uspehe u

poređenju sa 2010. godinom. U 2011. godini, ova opština je ostvarila poboljšanje koje je na početku bilo ograničeno ili pak nije postojalo. Međutim, za jednu efektivnu administraciju potrebno je još dosta raditi u mnogim oblastima. Veliki problemi i izazovi sa kojima se suočava ova opština su i zahtevi za povećanjem budţeta, nedostatak prostora za omladinske aktivnosti, zatim nezaposlenost kao element od velikog značaja ne samo u ovoj opštini već i uopšte u svim opštinama Republike Kosova, i sl.

Opština Novo Brdo, ova opština se takođe ubraja u opštine koje su postigle

napredak, iako stvarni napori trebaju doći od strane sluţbenika opštine kako bi ove usluge bile što kvalitetnije. Međutim, opština ima i druge probleme i izazove među kojima su i problemi u vezi sa upravljanjem šumama kao i problemi druge prirode.

Opština Parteš je, u poređenju sa 2010. godinom, u 2011. godini postigla uspeh

koji se moţe videti i iz izveštaja o učinku. Ova opština se i dalje suočava sa mnogim


104

problemima i izazovima, među kojima su i pronalaţenje donatora, nedostatak budţeta i drugo.

OPT- Severna Mitrovica, Opštinski pripremni tim za Severnu Mitrovicu je, kao

što se moţe i videti u ovom izveštaju, postigao napredak u odnosu na 2010. godinu. Ovom napretku veliki doprinos je dala i podrška Vlade Republike Kosova, podrška različitih ministarstava a posebno MALS-a, zatim doprinos spoljašnjih donatora kroz različite projekte. Međutim, problemi i njihovi oblici sa kojima se suočava ovaj tim nisu mali, imajući na umu činjenicu da se ovde suočavaju i sa još jednim – političkim problemom koji je uglavnom hronični problem još od završetka rata. Zatim, poteškoće i problemi su veliki, počevši sa aspekta bezbednosti pa sve do budţeta ovog tima. Stoga, zbog ovih i ostalih problema, nismo bili u stanju da sprovedemo i istraţivanja / investicije u severnom delu koje bi dale prikaz pribliţnog stanja uopšte.

Ipak, što se tiče o ulaganja u novim opštinama, moţemo na kraju reći da su do

sada Vlada Kosova, resorna ministarstva, spoljašnji donatori uloţili dosta velike investicije, ne isključujući ovde i učešće samih opština kao rezultat sopstvenih prihoda, nešto što se vidi kao napredak u ovim opštinama tako da svi podsticaji ovih opština od strane različitih aktera predstavljaju još jednu mogućnost da ove opštine uvek budu bliţe građanima i što transparentnije.

Međuetnički odnosi predstavljaju jedan od osnovni uslova za jednu stabilnu i zakonodavnu zemlju. Istraţivanja i informacije koje smo dali u ovom izveštaju govore da su se međuetnički odnosi promenili sa pozitivne tačke gledišta, u poređenju sa ranijim periodom među zajednicama koji su, u ovim opštinama, bili relativno dobri. Ovim odnosima su takođe prethodili ostali faktori, neki od njih su i zapošljavanje i integracija etničkih zajednica u zajeničke institucije, etnički sastav struktura u opštinskoj administraciji kao i drugi faktori.

Na kraju, dat je odraz uloge civilnog društva u novim opštinama. Uloga civilnog društva, govoreći uopšteno za ove opštine, se menja u zavisnosti od toga o kojoj se opštini radi, međutim ova uloga se kreće u rasponu od niskog do prosečnog nivoa. Civilno društvo bi trebalo igrati aktivniju ulogu u opštinama kako bi se čuo njihov glas kao i glas građana i to tako da građani ne budu samo posmatrači već i deo procesa donošenja odluka u lokalnoj samoupravi.


105

17. Preporuke

Kao preporuke koje proizilaze iz ovog izveštaja o praćenju jednogodišnjeg rada i funkcionisanja novih opština, posebno onih sa srpskom većinom, mogu se pomenuti sledeće:

Na način na kome će ţivot i različite opštinske usluge za građane u ovim novim optinama biti što privlačnije, potrebno je da institucije Vlade Kosova, u saradnji sa opštinama i poslovnom zajednicom, preduzmu sledeće konkretne korake kako bi se smanjio nivo nezaposlenosti. Na osnovu istraţivanja od 129 anketa realizovanih u 5 opština vidi se da više od 50 % ispitanika kaţe da najvećim problemom smatra nezaposlenost.

Lokalna vlast treba da poveća učinak i da bude što transparentnija kao i bliţa građanima u vezi sa pruţanjem kvalitetnih i brzih usluga, uvek imajući na umu zakon o lokalnoj samoupravi.

Preporučuje se da MALS i ostala resorna ministarstva nastave sa podrškom u oblasti: kapitalnih investicija, praćenja opština u podizanju kapaciteta ljudskih resursa, obuke za opštinske sluţbenike kako bi oni nudili što kvalitetnije i što brţe usluge građanima u skladu sa Evropskom poveljom o lokalnoj samoupravi, Zakonom o lokalnoj samoupravi kao i ostalim vaţećim zakonima.

Preporučuje se opštinama da uspostave što konstruktivniju komunikaciju u odnosima sa ostalim ministarstvima, posebno sa MALS-om i to tako da procesi reforme lokalne samouprave budu na odgovarajući način, bez kašnjenja, bez birokratije i da građani ne mogu primetiti praznine.

Centralni i lokalni nivoi vlade Kosova trebaju nastaviti sa neprestanom podrškom za poboljšanje međuetničkih odnosa u ovim opštinama na način na koji su ovi odnosi stabilniji i odrţiviji.

Institucije Vlade Kosova trebaju da rade na jačanju civilnog društva u ovim opštinama tako da civilno društvo, kao i u mnogim demokratskim drţavama, ima snaţnu ulogu i prati rad opštinskih organa u odnosu na lokalne organe samouprave, a da istovremeno bude i neka vrsta strateškog partnera za lokalni razvoj uopšte.

Što se tiče uloge OPT-a, vlada Kosova, posebno Ministarstvo administracije lokalne samouprave, ali i ostala resorna ministartsva trebaju nastaviti sa podrškom rada ovog tima koji se sastoji od mnogih problema kao što su politički, problemi sprovođenja i komunikacije.


106

18. Bibliografija/literatura

1. Kvantitativno istraživanje, Prost slučajni uzorak kombinovan sa stratifikovanim

slučajnim uzorkom u novim opštinama: Gračanici, Ranilugu, Klokotu, Novom

Brdu, Partešu, mart, 2012.

2. Intervjui odrţani sa “Službenicima novih opština”, Kvalitativno istraţivanje, fokus

grupe: opštinski sluţbenici iz novih opština Republike Kosova, mart, 2012

3. Opština Gračanica: “Izveštaj opštine Gračanice u vezi sa učinkom u opštini”,

Gračanica, 2012.

4. Ministarstvo administracije lokalne samouprave: “Analiza liste plata u opštinama:

Gračanica, Klokot, Ranilug, Parteš, Novo Brdo i Štrpce”, Sekcija za reformu lokalne

samouprave – Odeljenje za istraţivanja i reformu lokalne samouprave, Priština,

mart, 2012.

5. MALS: “Izveštaj odeljenja za lokalnu samoupravu”, Sektor za ljudska prava - OLS,

januar, 2012.

6. MALS: “Izveštaj o praćenju novih opština Republike Kosova”, Sekcija za praćenje

opština – Odeljenje za lokalnu samoupravu, Priština, 2012.

7. MALS: “Izveštaj o učinku opština Republike Kosova”, Sekcija za učinak u opštinama

– OLS, Priština, mart, 2012

8. MALS: “Izveštaj o radu grupe za decentralizaciju, jul – novembar, 2011”, Sekcija za

reformu lokalne samouprave – OIRLS.

9. Profil opštine: “Novo Brdo”, Inicijativa lokalne samouprave & USAID-a & RTI –

International, jun I, 2007.

10. “Strategija za integraciju održivog razvoja (2011 – 2014)”, finansirana od strane

UNDP-a a koju sprovodi MDA.

11. Podaci su prikupljeni od opštinskih sluţbenika u novim opštinama, mart, 2012.

12. http://www.osce.org

raport: puna një vjeçare e funksionimit të komunave të ... · ministarstvo administracije...

Documents