[ranpel] 10513067 hasnatul khaira 01
TRANSCRIPT
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 1/13
LAPORAN PRAKTIKUM KIMIA ANALITIK
ANALISIS SPEKTROMETRI (KI-3121)
PERCOBAAN KE-6
SPEKTROFOTOMETRI EMISI ATOM
Disusun ol!"
#$sn$%ul K!$i&$
1'13'6
Klo*+o, 6
Asis%n P&$,%i,u*" K$, In%$n (3'1''2)
T$n..$l +&/o0$$n " K$*is 1 O,%o0& 2'1
T$n..$l +n.u*+ul$n " K$*is O,%o0& 2'1
LABORATORIUM KIMIA ANALITIK
PRORAM STUDI KIMIA
FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENETA#UAN ALAM
INSTITUT TEKNOLOI BANDUN
2'1
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 2/13
Outline Dokumen
1. Tujuan Percobaan
2. Dasar Teori
3. Cara kerja
4. Data Pengamatan
4.1. Analisis Na
4.2. Analisis k
5. Perhitungan an Pengolahan Data
5.1. Penentuan konsentrasi Na
5.2. Penentuan konsentrasi !
". Pembahasan
#. !esim$ulan%. Da&tar Pustaka
'. Da&tar gambar
1(.Da&tar table
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 3/13
Daftar isiI. Tujuan Percobaan..........................................................................................4
II. Dasar Teori....................................................................................................4
III. Cara kerja..................................................................................................4
IV. Data Pengamatan...................................................................................... 5
4.1 Analisis Na................................................................................................. 5
4.2 Analisa k.................................................................................................... 5
V. Peritungan !an Pengolaan Data................................................................"
5.1 Penetuan konsentrasi Na........................................................................... "
5.2 Penentuan konsentrasi #............................................................................$
VI. Pembaasan.............................................................................................. %VII. #esim&ulan..............................................................................................11
VIII. Daftar Pustaka.........................................................................................12
I'. Daftar (ambar.........................................................................................12
'. Daftar Tabel................................................................................................ 12
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 4/13
T)T*A+) +P,!T*O-OTO,T*)
). Tujuan Percobaan
Mnn%u,$n ,$4$& n$%&iu* 4$n ,$liu* 4$l$* s$*+l $i& 4n.$n *%o4$ s+,%&o5o%o*%&i *isi
$%o*
)). Dasar Teori
S+,%&o*%& *isi $4$l$! s$l$! s$%u $l$% $n$lisis ,i*i$ un%u, +nn%u$n unsu&-unsu&
lo.$* 4$l$* su$%u 0$!$n +$4$% *$si5 lo.$* *$u+un +$4u$n lo.$* s/$&$ ,u$li%$%i5
*$u+un ,u$n%i%$%i5 P&insi+ u*u* 4$&i +n.u,u&$n ini $4$l$! *n.u,u& in%nsi%$s 4$&i
n&.i7&$4i$si 8$n. 4i+$n/$&,$n 4$l$* 0n%u, sin$& ol! $%o*-$%o* 8$n. *n.$l$*i
+&u0$!$n %in.,$% n&.i l,%&on (,si%$si 4-,si%$si) A%o*-$%o* %&,si%$si 4i!$sil,$n
4$&i +&oss +*0$,$&$n lo,$l +$4$ +&*u,$$n 0$!$n P*0$,$&$n lo,$l *n.$,i0$%,$n
*ol,ul-*ol,ul sn8$9$ *n.u$+ 4$n %&u&$i *n:$4i $%o*-$%o* unsu& 8$n.
0&s$n.,u%$n P$4$ ,$4$$n ini %&:$4i ,si%$si l,%&on 4$&i %in.,$% n&.i %&n4$! ,
%in.,$% n&.i 8$n. l0i! %in..i K*u4i$n s$*0il ,*0$li , ,$4$$n 4$s$& l,%&on $,$n
*n.*isi,$n n&.i *l$lui +$n/$&$n sin$& Sin$& 8$n. 4i+$n/$&,$n **ili,i n&.i
%&%n%u 8$n. *&u+$,$n ,$&$,%&is%i, 4$&i s%i$+ unsu& s!in..$ 5no*n$ ini 4i:$4i,$n
*%o4 un%u, $n$lisis ,u$li%$%i5 S4$n.,$n in%nsi%$s sin$& ,$&$,%&is%i, %&s0u% s0$n4in.
4n.$n ,onsn%&$si unsu& 8$n. 0&s$n.,u%$n 4$l$* 0$!$n 8$n. s:nis #$l ini 4i.un$,$n
s0$.$i 4$s$& +nn%u$n unsu& s/$&$ ,u$n%i%$%i5 4$l$* su$%u 0$!$n
))). Cara kerja
l$&u%$n in4u, N$ 4$n K 1'''++* 4in/&,$n *n:$4i 1''++* ,*u4i$n 4i0u$% l$&u%$n
s%$n4$& N$ 1++* 2++* ++* 1'++* 4$n K 2++* ++* 1'++* 2'++* S&%$ 4i0u$%
l$&u%$n s$*+l $i& S%l$! sls$i +&+$&$si l$&u%$n s%$n4$& 4il$,u,$n +n.u,u&$n $0so&0$n
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 5/13
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 6/13
) 2 4 " % 1) 12)
).2
).4)."
).%
1
1.2
f*+, - ).)+ / ).24
0 - ).5
Na *&&m,
A
B&4$s$&,$n ,u&;$ 4i$%$s 4i4$+$%,$n +&s$*$$n .$&is 8 > ''61? @ '2'1 Di,%$!ui nil$i
$0so&0$nsi un%u, s$*+l 4$l$* l$&u%$n $4$l$! '=112 S!in..$ un%u, *n.%$!ui
,onsn%&$si s$*+l N$ 4$l$* l$&u%$n "
8 > ''61? @ '2'1
x= y – 0.2401
0.0861
C = A – 0.2401
0.0861
C =0.9112 – 0.2401
0.0861=7 .794 ppm
5.2 Penentuan konsentrasi K
(ambar 1. #ura kalibrasi Na
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 7/13
) 5 1) 15 2) 25)
).2
).4
)."
).%
1
1.2
f*+, - ).)5+ / ).)3
0 - ).%
# *&&m,
A
B&4$s$&,$n ,u&;$ 4i$%$s 4i4$+$%,$n +&s$*$$n .$&is 8 > ''? @ ''23 Di,%$!ui nil$i
$0so&0$nsi un%u, s$*+l 4$l$* l$&u%$n $4$l$! '2616 S!in..$ un%u, *n.%$!ui
,onsn%&$si s$*+l K 4$l$* l$&u%$n "
8 > ''? @ ''23
x= y – 0.0273
0.0484
C = A – 0.0273
0.0484
C =0.2616 – 0.0273
0.0484=4 .84 ppm
(ambar 2. #ura kalibrasi #
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 8/13
<I Pembahasan
P$4$ +&/o0$$n ini 4il$,u,$n $n$lisis ,u$n%i%$%i5 4$l$* +nn%u$n ,$4$& N$ 4$n K 4$l$*
su$%u s$*+l *n..un$,$n *%o4 s+,%&o5o%o*%&i *isi $%o* S$*+l 8$n. 4i.un$,$n
$4$l$! $i& Dn.$n l$&u%$n in4u,n8$ sn4i&i $4$l$! l$&u%$n N$ 4$n K 8$n. **ili,i
,onsn%&$si 1'''++* $n. ,*u4i$n 4il$,u,$n +n./&$n %&!$4$+ l$&u%$n in4u,
%&s0u% *n:$4i 1''++* #$l ini 0&%u:u$n $.$& 4$l$* **0u$% l$&u%$n s%$n4$&
+n.$*0il$n l$&u%$nn8$ %i4$, %&l$lu s4i,i% 4$&i l$&u%$n in4u, ,$&n$ :i,$ l$&u%$n 8$n.
4i$*0il s4i,i% s,$li $,$n **ili,i 5$/%o& ,s$l$!$n 8$n. s$n.$% 0&s$& $%$u +&sisi 8$n.
4i*ili,i s$n.$% ,/il s!in..$ $,$n 4i+&ol! 4$%$ 8$n. ,u&$n. ;$li4 N$*un $+$0il$
l$&u%$n 8$n. $,$n 4i$*0il %i4$, %&l$lu s4i,i% *$,$ $,$n *n.u&$n.i 5$/%o& ,s$l$!$n
4$$* +*0u$%$n su$%u l$&u%$n S%l$! l$&u%$n s%$n4$& N$ 4$n K 4i0u$% 4i*$n$ %u:u$n
4i0u$%n8$ l$&u%$n s%$n4$& $4$l$! s0$.$i +nn%u ,$4$& 8$n. $4$ 4i s$*+l K$&n$ l$&u%$n
s%$n4$& %l$! 4i%n%u,$n nil$in8$ 4n.$n /$&$ **0u$% ,u&;$ ,$li0&$si s!in..$ 4i+&ol!
,u&;$ 8$n. lin$&
M%o4 s+,%&o5o%o*%&i *isi $%o* **ili,i ,un%un.$n 4i$n%$&$n8$"
M*+un8$i &solusi %in..i ( 7 1')
D$+$% *n.u,u& 4n.$n /+$%
Sin$& ss$%$n &n4$!
$n.,$u$n ,onsn%&$si l0$& (1'6)
D$+$% *nn%u,$n 4$n **ili! 4n.$n $,u&$% 4$n %li%i
M*0$/$ in%nsi%$s 4n.$n %li%i (1G RSD +$4$ ''? li*i% 4%,si)
D$+$% *l$,u,$n ,o&,si l$%$& 4n.$n *u4$!
P&insi+ 4$&i *%o4 s+,%&o5o%o*%&i *isi $%o* 4i4$s$&,$n
$%$s *isi n&.8 sin$& 4n.$n +$n:$n. .lo*0$n. %&%n%u ol! $%o* $%o* n%&$l 8$n.
%&,si%$si 4$&i H$% 4i$n$lisis
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 9/13
S0lu* l$&u%$n s%$n4$& 4i*$su,$n 4$l$*$ AES %&l0i! 4$!ulu 4i*$su,$n 0l$n,o
,*u4i$n $%u& l$*+u 8$n. 4i.un$,$n ssu$i 4n.$n l$&u%$n s%$n4$&n8$ n$*un l$*+un8$
4i o55 ,$n #$l ini 8$n. *n:$4i s$l$! s$%u +&04$$n $n%$&$ AAS 4$n AES 8$i%u su*0&
/$!$8$ K%i,$ *n..un$,$n *%o4 AAS !$&us **&lu,$n su*0& /$!$8$ n$*un +$4$
AES %i4$, **0u%u!,$n su*0& /$!$8$ K%i,$ l$&u%$n %l$! 4i$li&i +$4$ $l$%
s+,%&o5o%o*%&i *$,$ %&:$4i +&oss +n.$0u%$n 8$n. *n.u0$! l$&u%$n *n:$4i $&osol
8$n. *n.$n4un. $n$li% 4i 4$l$*n8$ S%l$! i%u %&:$4i +&oss 4sol;$si (+n.!il$n.$n +l$&u%) 8$n. 4ii,u%i 4n.$n 4isosi$si 4$&i +$&%i,l +$4$% ,/il 8$n. *n.!$sil,$n $%o*
$n$li% 8$n. %&:$4i +$4$ 4$&$! n8$l$ S0$.i$n $%o* **+&ol! /u,u+ n&.i $,$n
0&%u*0u,$n 4n.$n *ol,ul-*ol,ul .$s n8$l$ 8$n. +$n$s s!in..$ %&,si%$si s/$&$
l,%&oni, K$&n$ %i4$, s%$0il $%o*-$%o* 8$n. %&,si%$si $,$n ,*0$li , ,$4$$n 4$s$&
4n.$n /+$% s$*0il **$n/$&,$n sin$& 4$l$* 0n%u, 5o%on-5o%on 4n.$n +$n:$n.
.lo*0$n. 8$n. s$*$ 4n.$n sin$& 8$n. 4is&$+n8$ Sin$& 4n.$n +$n:$n. .lo*0$n.
inil$! 8$n. 4i0$/$ ol! 4%/%o& 4i*$n$ 4%/%o& 0&5un.si *n.u0$! n&.i /$!$8$
*n:$4i sin8$l lis%&i, 8$n. %&0$/$ 4i l$8$& Sis%* 0$/$ *&u+$,$n 0$.i$n ,o*+onn
s+,%&o5o%o*%& 8$n. 0&5un.si un%u, *n.u0$! sin8$l lis%&i, 4$l$* 0n%u, GT (+&sn
T&$ns*i%%$n) *$u+un A (A0so&0$n)
(ambar 3. Proses kimia ang terja!i !i
!alam nala
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 10/13
Un%u, 4$+$% *n.%$!ui ,onsn%&$si n$%&iu* 4$n ,$liu* 4$l$* s$*+l s0lu*n8$ +&lu
4il$,u,$n +n.u,u&$n %&!$4$+ l$&u%$n-l$&u%$n s%$n4$& 8$n. ,*u4i$n *n.!$sil,$n su$%u
,u&;$ ,$li0&$si P&s$*$$n .$&is 8$n. 4i4$+$%,$n 4$&i ,u&;$ ,$li0&$si i%ul$! 8$n. ,*u4i$n
4i.un$,$n un%u, *nn%u,$n ,onsn%&$si n$%&iu* 4$n ,$liu* 4$l$* s$*+l
K$4$& N$ 4$n K 4$l$* s$*+l $i& 0&%u&%-%u&u% $4$l$! =
++* 4$n ++* 4n.$n R 2 $4$l$! '==6 4$n '=3 4ili!$& 4$&i R 2 4$+$% *n:l$s,$n
0$!9$ ,u&;$ ,$li0&$si 8$n. 4i!$sil,$n %i4$, /u,u+ lin$& s!in..$ ,*un.,in$n ,$4$& N$
4$n K 0&,u&$n. $%$u *un.,in 0&l0i! 8$n. *n.$,i0$%,$n %&4$+$% .$l$% +osi%i5 $%$u+un
.$l$% n.$%i; F$/%o& ,s$l$!$n 8$n. *un.,in %&:$4i $4$l$! 4$l$* +*0u$%$n l$&u%$n
s%$n4$& %&4$+$% .$n..u$n ionis$si 8$i%u 4i4$l$* n8$l$ +&oss 4$+$% 0&l$n:u% !in..$
*n/$+$i %in.,$% $%o* %&,si%$si 0$!,$n s$*+$i s$%u l/%&on %&l+$s 4$&i $%o* $%$u 0i$s$
4i,n$l 4n.$n +&oss ionis$si K$&n$ +n.u,u&$n 0&.$n%un. +$4$ *isi /$!$8$ 8$n.
4i!$sil,$n *$,$ $+$0il$ n&.8 8$n. 4i0u%u!,$n +$4$ un%u, s$*+$i %&,si%$si 0&,u&$n.
*$,$ $,$n *n..$n.u ,%i,$ *l$,u,$n +&oss 4,si%$si A%$u 0is$ :u.$ 4is0$0,$n
$4$n8$ .$n..u$n ,i*i$ 8$i%u :i,$ /on%o! *n.$n4un. ,o*+onn 8$n. *$*+u **0u$%
sn8$9$ &5$&,%o&i 4n.$n $n$i% *$,$ +&osn $%o*is$si %i4$, $,$n s*+u&n$ C$&$
*n.$%$si .$n..u$n 8$n. 4i$%$s $4$l$! 4$l$* +*0u$%$n l$&u%$n s%$n4$& !$&us 4i%un%un
,$,u&$%$n8$ :i,$ .$n..u$n *$%&i,s ,i*i$ 4$+$% 4i$%$s 4n.$n *n$*0$!,$n *$s,in.
$.n% $%$u 0is$ :u.$ 4n.$n *nin.,$%,$n su!u n8$l$ D$n :i,$ .$n..u$n ionis$si 4$+$%
4i$%$si 4n.$n *n$*0$!,$n s/$&$ 0&l0i! unsu& l$in 8$n. l0i! *u4$! %&ionis$si
s!in..$ %&0n%u, s:u*l$! l/%&on 00$s 8$n. $,$n *n,$n ionis$i $n$li%
(ambar 4. Proses !eeksitasi
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 11/13
A+li,$si s+,%&o5o%o*%&i *isi $%o* 4$+$% 4i%&$+$,$n +$4$ $n$lisis unsu&-unsu& +$4u$n
$lu*uniu* AlM.Si-1 B$!$n +$4u$n lo.$* AlM.Si-1 *&u+$,$n 0$!$n s%&u,%u& +$4$
0$!$n 0$,$& +l$% &$,%o& &is% U*u*n8$ 0$!$n ini 4i+&i,s$ ,o*+osisi unsu& +*$4u 4$n
i*+u&i%$sn8$ s0lu* *n.$l$*i +&oss 5$0&i,$si .un$ *n.%$!ui ,ssu$i$n 4n.$n
s+si5i,$si 0$!$n S/$&$ ,u$li%$%i5 s0$.i$n 0s$& unsu& 8$n. %&,$n4un. 4$l$* 0$!$n
AlM.Si-1 4$+$% %&4%,si Di$n%$&$ unsu&-unsu& Si Mn Cu Ti Ni C& 4$n M. 8$n.
4i%n%u,$n s/$&$ ,u$n%i%$%i5 !$n8$ unsu& C& 8$n. ,onsn%&$sin8$ 4i+&ol! s/$&$ l0i!
$,u&$% L$&u%$n s%$n4$& 8$n. 4i.un$,$n $4$l$! Si Mn Cu Ti Ni C& 4$n M.
D$&i !$sil 8$n. 4i+&ol! ,$n4un.$n unsu&-unsu& Si Mn Ti C& 4$n M. 8$n. 4i+&ol!
*$si! 4$l$* 0$%$s$n +&s8$&$%$n 8$n. %&/$n%u* 4$l$* s&%i5i,$% 0$!$n Bil$ 4i%in:$u 4$&i
0s$&$n $,u&$si *$,$ nil$i ,$n4un.$n Si Mn 4$n M. 8$n. 4i+&ol! s/$&$ ,u$n%i%$%i5,u&$n. $,u&$% ,$&n$ nil$i ,onsn%&$si +n.u,u&$n 0&$4$ 4ilu$& 4$&$! lini&i%$s D$&i s.i
+&sisin8$ !$n8$ unsu&-unsu& Si Mn C& 4$n M. **ili,i +&sisi 8$n. 4$+$% 4i%&i*$
,$&n$ 0&$4$ 4i0$9$! +&s8$&$%$n 8$n. 4i%%$+,$n ol! ASTM 8$i%u 3G T%$+i un%u,
unsu& Ti 4i+&ol! nil$i +&sisi 8$n. ,u&$n. 0$i, ,$&n$ 0&$4$ 4i $%$s 3G Fno*n$ ini
,*un.,in$n 4is0$0,$n sl$in unsu& Ti **+un8$i ,onsn%&$si 8$n. &n4$! :u.$
,*un.,in$n 4i+n.$&u!i ol! unsu& C& 8$n. **+un8$i +$n:$n. .lo*0$n. 8$n.
0&4,$%$n 4n.$n unsu& Ti 8$n. **+un8$i ,osn%&$si l0i! 0s$& 4$&i unsu& Ti S!in..$
4$l$* +&oss ,si%$si %&:$4i +n8&$+$n n&.i l0i! 0s$& ol! C& 8$n. *n.$,i0$%,$n
in%nsi%$s sin$& 8$n. %&,si%$si ol! unsu& Ti *n:$4i l0i! ,/il
<II !esim$ulan
$4i 0&4$s$&,$n !$sil +&/o0$$n ,onsn%&$si N$%&iu* 4$n K$liu* 4$l$* s$*+l $i&
0&%u&u%-%u&u% $4$l$! 7 .794 ppm 4$n 4 .84 ppm
8/18/2019 [RANPEL] 10513067 Hasnatul Khaira 01
http://slidepdf.com/reader/full/ranpel-10513067-hasnatul-khaira-01 12/13
<III Da&tar Pustaka
#$&;8 D$;i4 Modern Analytical Chemistry 1s% 4 M/&$9-#ill USA 2'''
!$l3=55&8 # B$ss% Mn4!$* Dnn8 R C Vogel’s e!t"ook o#
$uantitati%e Chemical Analysis. %! 4i%ion Lon.*$n S/in%i5i/ $n4 T/!ni/$l
Lon4on 1== !$l =-=
An..&$ini Di$n Bo80ul A&i5 N A&likasi '&ektrometer (misi &ada Analisis )nsur*
)nsur +ahan Paduan Alumunium AlMg'i*1. Pus0$n.%, B$!$n B$,$& Nu,li& 4$n
D$u& Ul$n. BATAN S&+on. 2'1
)/. Da&tar 0ambar
Gambar 1 Kurva kalibrasi Na
………………………………………………………………………………………………………..
.6
Gamabar 2 kurva kalibrasi
K ..............................................................................................................7
Gambar 3 proses kimia yang terjadi di dalam nyala ………..
…………………………………………………………….9
Gambar proses
deeksitasi……………………………………………………………………………………………
…………….1!
/. Da&tar Tabel
Table 1 absorbansi larutab Na tera!a& konsentrasi .
.5
Table 2. absorbansi larutan kalium tera!a& konsentrasi
5