Rano hrišćanstvo

Začeci hrišćanstva

• 63.god. p.n.e. Palestinu je osvojio rimski vojskovodja Gnej Pompej

• Za kralja Palestine Rimljani su imenovali Iroda Velikog (37-4.god.p.n.e.),koji je bio podredjen rimskim vlastima; nakon njegove smrti Rimljani su tu oblast pretvorili u provinciju na čelu sa rimskim prokuratorima

• Jevreji su stvorili prvu monoteističku religiju, verovali su u boga Jahvea (Jehova), koji se prikazao Mojsiju

• U vremenima teških iskušenja verovali su da će Jahve poslati “mesiju”, spasitelja

• Osnovu vere činila je Tora (Postava), čiji je glavni deo bio Dekalog (Deset božijih zapovesti)

• Jevreji su se okupljali u sinagogama, u kojima su proučavali Toru, molili se, a služile su i kao mesto okupljanja Jevreja

Isus Hrist

• Ne postoje pouzdani podaci o njegovom rodjenju, pretpostavlja se da je rodjen izmedju 7. i 4.god. p.n.e.

• Glavni izvor su 4 kanonska jevandjelja (po Marku, Mateju, Luki i Jovanu), koja su deo Novog zaveta

• Majka mu je bila Marija a otac Josif iz Nazareta, rodjen je u Vitlejemu. Sa oko 30 godina starosti odlazi u Judeju, i na reci Jordan ga je krstio Jovan Krstitelj

• Nakon pogibije Jovana Krstitelja počeo je da propoveda o dolasku “carstva božijeg”, oko sebe je okupio veliki broj pristalica i 12 učenika-apostola

• Muslimani ga smatraju prorokom, hinduisti avatarom (inkarnacija božanstva na zemlji u hinduizmu-ostali su: Buda, Muhamed i Zaratustra), a hrišćani mesijom i Sinom božijim

Isus Hrist (mozaik iz Ravene, 6.vek)

Beseda na Gori

Isusovo učenje

• Učio je ljude da će stradati, da će svojom smrću ljude spasiti grehova, da će vaskrsnuti, i da će se vratiti na zemlju, nakon čega će se ljudima suditi za njihova postupke; oni pravedni, koji su verovali u njega i držali se njegovog učenja biće nagradjeni večnim životom u raju a grešni kažnjeni gorenjem u večnom paklu.

• Jevandjelja svedoče da je tokom službe Isus činio čuda kao što su: isceljenja, egzorcizam ( moć isterivanja duhova ili djavola), hod po vodi i sl.

Isusova smrt

• U vreme Pashe, jevrejskog praznika, ga je jevrejskim sveštenicima izdao jedan od apostola Juda Iskariotski

• Optužen je za bogohuljenje, jer je tvrdio da je božiji sin, i rimski prokurator Pontije Pilat ga je osudio na smrt (na zahtev mase i jevrejskog sveštenstva)

• Razapet je na krst na brdu Golgota 28. ili 29.god.

• Prema Jevandjeljima vaskrsnuo je trećeg dana nakon raspeća

Tajna večera-Leonardo da Vinči

Progoni hrišćana

• Uzroci: propovedanje jednakosti medju ljudima, rimske careve nisu poštovali kao božanstva, odbijali su da učestvuju u paganskim kultovima

• Prvi progon hrišćana organizovao je car Neron, 64.god., optužio ih je za požar u Rimu (ubijeni su i apostoli Petar i Pavle); sveti Petar se smatra prvim episkopom grada Rima (prvi papa)

• Najžešći progoni hrišćana usledili su u 3.veku, poslednji veliki progon organizovao je car Dioklecijan (u vreme njegove vladavine pogubljeno je oko 50.000 hrišćana

Organizacija crkve

• Do 3.veka izgradjena je crkvena hijerarhija• Na čelu svake hrišćanske opštine nalazio se

episkop (biskup), a za obavljanje verske službe bili su zaduženi prezviteri i djakoni

• U sedištima provincija upravnici opština dobijali su titulu mitropolita (nadbiskupa)

• U pet najvažnijih hrišćanskih sedišta upravnici su dobili titule patrijarha

• Najvažniji medju njima po rangu bili su rimski papa i carigradski patrijarh, a odmah za njima patrijarsi u Aleksandriji, Antiohiji i Jerusalimu

Pobeda hrišćanstva

• Pred bitku kod Milvijskog mosta 312.god. protiv Maksencija caru Konstantinu i njegovoj vojsci se navodno na nebu ukazao svetlosni znak u obliku krsta sa natpisom “ Ovim znakom pobedi”

• Zajedno sa savladarom Licinijem 313.god. doneo je Milanski edikt, kojim je hrišćanstvo izjednačeno sa paganskim kultovima, hrišćani dobijaju slobodu veroispovesti

• I vaseljenski sabor održan je u Nikeji 325.god., usvojene su osnove hrišćanskog učenja, usvojen je simbol vere, osudjeno je učenje aleksandrijskog sveštenika Arija (prvo jeretičko učenje). Jeretička učenja su sva učenja, suprotna zvaničnom tumačenju crkve.

• 391.god. car Teodosije je hrišćanstvo proglasio državnom religijom i naredio je uništavanje svih paganskih hramova

Car Konstantin

Konstantinov krst