rahman ve rahim olan - wordpress.com · kahinlerin mahareti olan sihir, büyügibi gizli ilimler...

15.03.2010

Rahman ve Rahim Olan

Allah’ın Adıyla

PEYGAMBERLİKTEN

ÖNCEKİ HAYATI VE

KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ

2.5 Hz. Muhammed’in Peygamberlikten Önceki

Hayatının ve Kişiliğinin Temel Özellikleri

Geçen derslerimizde, Hz. Muhammed (s.a.s.)’in

peygamberliğinden önceki hayatını ve başından

geçen önemli olayları ana hatlarıyla ortaya koyduk.

Onun peygamberlik dönemine geçmeden önce, bu

döneme kadarki hayatının temel özellikleri hakkında

bilgi vermenin gerekli olduğu kanaatindeyiz.

2. PEYGAMBERLİĞİNE KADAR HZ

MUHAMMED



Bu, onun vahiy gelmeden önce nasıl bir kişiliğe

sahip olduğunu anlamamıza yardımcı olacaktır.

Bu başlık altında aşağıdaki özelliklerine

değinmeye çalışacağız;


MUHAMMED


MUHAMMED



2.5.1 Yetim ve Fakir olarak büyümesi

2.5.2 Ümmi Oluşu

2.5.3 Ticaretle Meşgul oluşu

2.5.4 Çobanlık Yapması


MUHAMMED



2.5.5 Toplum içindeki yeri ve çevresi

2.5.6 Güvenilir oluşu

2.5.7 Ahlakı

2.5.8 Dini Hayatı



2.5.1 Yetim ve Fakir Olarak Büyümesi

Hz. Muhammed (s.a.s.) yetim olarak büyüdü.

• Doğmadan önce babasını,

• Altı yaşında iken annesini,

• Sekiz yaşında iken de dedesini kaybetti.

Bundan sonra, amcası Ebu Talib’in yanında hayatını

sürdürmüştü.


MUHAMMED

Hz Adem Hz İbrahim

MÖ:1800

Kusay Abd-i Menaf Haşim

5 Erk-5 Kız

(Şeybe)

Abdulmuttali

b

Hz Saad Halide B.

Esved

Hz Amine

bint Vehb

Hz Abdullah

Hz Hamza

Ebu Talip

(İslamı Red)

Hz Abbas

Ebu Leheb

(İslamı Red)

Dırar

Haris

(isl.önce öl)

Zübeyr

(isl.önce öl)

Kusem

HaclMukavvim

Hz Muhammed

(s.a.v)

2.1.1 HZ MUHAMMED’İN SOY

KÜTÜĞÜ

Abdulmuttali

b

Baba

Hz Abdullah

Hz Muhammed

(s.a.v)

Anne

Amine

HZ MUHAMMED ANNE VE BABA

TARAFI

Vehb

Abdumenaf

Zühre

Haşim

Abdumenaf

Kusay

Hakem

Kilab

Anneanne

Bere

Abduluzza

Abduddaroğ

ulları

Babaanne

Fatıma

AmrVehb

(Vüheyb)

Abdulmuttali

b

Baba

Hz Abdullah

Haşim

Abdulmuttali

b

Baba

Hz Abdullah

Abdumenaf

Haşim

Abdulmuttali

b

Baba

Hz Abdullah

Kusay

Abdumenaf

Haşim

Abdulmuttali

b

Baba

Hz Abdullah

Amr

Kusay

Abdumenaf

Haşim

Abdulmuttali

b

Baba

Hz Abdullah

Babaanne

Fatıma

Amr

Kusay

Abdumenaf

Haşim

Abdulmuttali

b

Baba

Hz Abdullah




Belki de Cenâb-ı Hak, ileride peygamber olarak

görevlendireceği Hz. Muhammed (s.a.s.) için bu tür

yetişme tarzını uygun görmüştü.

O, anne-baba ve dedesinin yönlendirmesinden uzak

olarak yetişti. Çünkü anne ve baba, yetişme

dönemindeki çocuğun kişiliğinin oluşmasında ve

yönlendirilmesinde büyük paya sahiptir.


MUHAMMED




Sonuç olarak, onun terbiyesini bizzat Cenâb-ı Hak

üstlenmiştir, diyebiliriz.

Nitekim Hz. Peygamber de bir hadisinde “Beni

Rabbim terbiye etti ve en güzel şekilde terbiye etti”

buyurmuştur


MUHAMMED




Hz. Muhammed (s.a.s.) fakir olarak büyüdü.

Sekiz yaşına kadar dedesinin himayesinde, yirmi

beş yaşına kadar da amcasının yanında kaldı.

Gerçi babası Abdullah, beş deve, birkaç koyun ve

Ümmü Eymen adlı cariyeyi miras bırakmıştı.


MUHAMMED




Yirmi beş yaşında iken bile, Hatice’nin kervanını

dört deve karşılığında Suriye’ye götürüp getirmeye

razı olmuştu.

Fakat başkasının yediğinde, giydiğinde gözü

kalacak ölçüde yoksul da değildi.


MUHAMMED




O her ne kadar bir yetim olsa da kendi derdi ile baş

başa, içine kapalı ve yalnız kalmış biri olarak

görmemek gerekir.


MUHAMMED




Zengin bir kadın olan Hatice ile evlenmesiyle birlikte

de, her ne kadar Mekke’nin önde gelen tacirlerinden

ve zenginlerinden biri olamadıysa da rahat bir hayat

sürecek seviyeye ulaşmıştı.

Bir peygamber olarak Hz. Muhammed (s.a.s.) için

fakir büyümenin önemi şu şekilde yorumlanabilir:


MUHAMMED




Zengin birisi olsaydı, İslâm'a davet ettiği zaman,

insanların ona malından istifade etmek için

inandıkları sanılabilirdi.

Halbuki, insanları cezbedecek, halkı etrafında

toplayacak, dediğini tasdik ve davet ettiği esasları

kabul ettirecek ve bu iş için önemli bir araç olarak

kullanabilecek paraya sahip değildi.


MUHAMMED




İleriki yıllarda insanlar onun etrafında mal için değil,

inanç uğruna toplanacaklardır.


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

Hz. Muhammed (s.a.s.)'in okuma yazma bilmediği,

yani “ümmî” olduğu konusunda şüphe yoktur.

Onun yetiştiği dönemde Mekke’de okul yoktu. Az

sayıda kimse, buraya dışarıdan gelen okur-yazar

kişilerden ve bu kişilerin okuttuğu kimselerden kendi

gayretleriyle okuma-yazma öğrenmişlerse de Hz.

Muhammed (s.a.s.) okuma-yazma öğrenmedi.


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

Şüphesiz ileride kendisine verilecek peygamberlik

görevi de ilahî hikmet gereği onun okur-yazar

olmamasını gerekli kılıyordu.

Hirâ mağarasında kendisine ilk vahiy getiren melek

ona “oku” dediğinde “Ben okuma bilmem” demiştir.


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

• Şayet peygamberlikten önce okur-yazar olsaydı,

kitap okusaydı ve bir şeyler yazmış olsaydı,

peygamberlikten sonra karşıtlar, onun, kutsal

kitapları, geçmişte yaşamış milletlerin tarihini

okuyarak elde ettiği bilgileri tebliğ diye sunduğunu

iddia edebilirlerdi.


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

Nitekim Hz. Peygamber’in ümmî olmasının başlıca

hikmeti Kur’ân-ı Kerim’de şöyle belirtilmektedir:

“Sen bundan önce ne bir yazı okur, ne de elinle onu

yazardın. Öyle olsaydı, bâtıla uyanlar kuşku

duyarlardı”.Ankebut 48


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

• Onun okur-yazar olmayışı, kendisine indirilen

vahiyle, diğer fikirlerin birbirine karışması ihtimalini

de ortadan kaldırmıştır.


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

• Bunun dışında Hz. Muhammed (s.a.s.), devrinin

meşhur rahip, şair, kahin ve bilge kişileri önüne diz

çöküp ders almamış ve ilim öğrenmemiştir.

Kahinlerin mahareti olan sihir, büyü gibi gizli ilimler

konusunda da hiçbir bilgisi ve iddiası yoktu. Hatta

bunlardan nefret ederdi. Bazı alimler, onun

ümmîliğini peygamberlik alâmetleri arasında

gösterirler.


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

• Hz. Muhammed (s.a.s.), o günün yaygın olan bilgi

ve fikirleriyle de beslenmemiştir.

• Ayrıca o, toplum hayatının içinde yetişmiş, insanları

tanımış, örf ve adetleri öğrenmiş, topluma hâkim

olan kuralları bilen, ileri görüşlü, becerikli, iş bilir,

çevresine karşı duyarlı bir cemiyet adamı olarak

yetişmiştir.


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

• Hâşimoğulları içinde hemen herkes, hatta

kadınlar bile şiir okuduğu halde Hz. Muhammed

(s.a.s.) şiir inşâd etmemiş, kaside yazmamış

veya bu konuda bir çabada da bulunmamıştır.

Nitekim Kur’ân-ı Kerim'de “Biz Muhammed’e şiir

öğretmedik. Zaten ona gerekmezdi” (Yasin 69)

buyrularak şairlikle peygamberliğin bir arada

bulunmayacağı bildirilir.


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

• Câhiliye'de şiirin başlıca konuları olan övgü,

övünme, yergi ve kahramanlık gibi duygularla

kırk yaşına kadar hemhal olan bir insanın o

yaştan sonra mütevazi bir kimse olarak bütün

insanlığı kuşatıcı düşünce ve duygularla ortaya

çıkması düşünülemezdi.


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

Kabilenin kâhini, hâkimi, lideri durumunda olan

ve el üstünde tutulan bir şâir olsaydı, ki ondan

önce ve onun döneminde şâirin kabilesi içindeki

durumu böyleydi, hayatında asla yer vermediği

şan ve şöhrete düşkün bir kimse haline

gelebilirdi.


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

• Hz. Muhammed (s.a.s.) kâhin, arrâf, büyücü,

gâibden haber veren birisi asla değildi ve bu tür

kimselerden nefret ederdi.

• Kendisine peygamberlikten önce vahiy

konusunda bilgisi yoktu ve kesinlikle peygamber

olacağını bilmiyordu. Kur'an'ın ifadesiyle kitap

ve imanın ne olduğunu bilmiyordu.[Şura 52]


MUHAMMED



2.5.2 Ümmi Oluşu

• O, diğer insanlar gibi bir beşerdi. Ancak gerek

dış görünüşüyle ve gerekse ahlakıyla her

insanda bulunan özelliklere en üst düzeyde

sahipti.

Bu bakımdan Hz. Muhammed (s.a.s.)’e

insanüstü birtakım özellikler ve olaylar atfetmek

yanlış olduğu gibi, onu alelâde bir insan

konumuna indirmek de doğru değildir.


MUHAMMED



2.5.3 Ticaretle Meşgul Olması

• Hz. Muhammed (s.a.s.) kendisine peygamberlik

gelmeden önce ticaretle meşgul oluyordu. Bu

meslek ona pek çok vasıf kazandırmıştır.

• Cesaret,

• Kendisini aldatmak isteyenlere, yağmacı ve

soygunculara karşı uyanıklık, bu vasıflardan

birkaçıdır.


MUHAMMED




• Ayrıca ticaret sayesinde alış-veriş usullerini,

• İnsanlarla iletişim kurma yollarını öğrenmiştir.


MUHAMMED




• Sosyal yönü gelişmiştir;

• Değişik ülkelerin ve değişik yörelerin insanlarını

ve kültürlerini tanımıştır,

• Örf ve âdetleri hakkında bilgi sahibi olmuştur.

• O sadece Hicaz bölgesinde ve Arap Yarımadası

dahilinde ticaret yapmakla yetinmemiş,

uluslararası ticaretle, yani ithalat ve ihracat

işleriyle meşgul olmuştur.


MUHAMMED




Ticaretle uğraşması onun bir başka özelliğini de

ortaya koymaktadır.

• O da başkasına yük olmaması ve kendi alın

teriyle kazancını temin etmesidir.


MUHAMMED




• Nitekim o, "insan için en hayırlı kazancın el

emeği ile elde edilen kazanç olduğunu"

söylemiştir.

• Ticarî faaliyetleri onun doğruluk ve güvenilirlik

özelliğini de ortaya koymaktadır.


MUHAMMED



2.5.4 Çabanlık Yapması

Hz. Muhammed (s.a.s.) çocukluğunda ve

gençliğinde çobanlık da yapmıştır. Bunu gerek

sütannesi Halime’nin yanında bulunduğu sırada ve

gerekse daha sonraki dönemde Mekke ve

çevresinde yaptığı bilinmektedir.

Bu, Mekke’de çocukluğunu ve gençliğini geçiren bir

kimsenin meşgul olacağı normal bir iştir.


MUHAMMED




Çünkü Hz. Muhammed (s.a.s.) ve onun

konumundaki bir çocuğun veya gencin o günkü

ortamda en başta yapabileceği iş, ya ailesine ticarî

işlerde yardım etmek, ya da etinden, sütünden,

derisinden ve satıp da parasından istifade

edebilecekleri hayvanların bakımını üstlenmekti.

Üstelik ticarî faaliyetler için büyük öneme sahip olan

develerin de beslenmesi gerekiyordu.


MUHAMMED




Ecyâd mevkiinde çobanlık yaptığını bildirmiştir.


MUHAMMED


MUHAMMED




Söylediğine göre peygamberler içinde çobanlık

yapmayan yoktur.

Mesela Hz. Musa da, Hz. Davud da çobanlık

ettikleri sırada peygamber olmuşlardır.


MUHAMMED




Aynı zamanda çobanlığın;

• Kişiyi sabra ve tahammüle alıştırdığını,

• Himayesi altındakileri koruma alışkanlığı

kazandırdığını ve

• Sorumluluk duygusu aşıladığını da belirtmek

gerekir.


MUHAMMED



2.5.5 Toplum içindeki Yeri ve Çevresi

Hz. Muhammed (s.a.s.)’in peygamberlikten

önceki arkadaşları ve dostları ahlâkı düzgün,

hatırı sayılır kimselerdi.

• Bunların en tanınmışı Ebû Bekir’dir.


MUHAMMED

Ğalib

Kilab

Muharib

Fihr

(Kureyş)

Lüey

Yakaza

HZ EBU BEKR VE HZ ÖMER SOYU

Mürre

Ka’b

HusaysKa’b

El-Hattab

Temim

Mahzum

Ebu Kuhafe

Hz Ömer Hz Ebu Bekr

Ö:634

Amr

Sehm

Cumah

Kusay

HZ

MUHAMMED

Hakem

Amine




• Onun dışında Kureyş'in saygıdeğer

şahsiyetlerinden ve Hatice’nin yeğeni olan

Hakîm b. Hizâm onun samimi dostlarındandır.

• Ayrıca Ezd kabilesine mensup tabip ve şair

Dımâd b. Sa’lebe ve


MUHAMMED




• Mahzûm kabilesinden Kays b. Sâib de onun

dostlarındandı.

• Kays daima Hz. Muhammed (s.a.s.)’in güvenilir

ve dürüst olduğunu anlatırdı.


MUHAMMED




• Hz. Muhammed (s.a.s.) kendi emsalinden pek

çok gencin mübtelâ olduğu içki, kumar, zina,

hırsızlık gibi kötü alışkanlıklara bulaşmamış ve

bu alışkanlıklara sahip olanlarla arkadaşlık

yapmamış, onlardan uzak durmuş ve

etkilenmemiştir.


MUHAMMED



2.5.6 Güvenilir Oluşu

Hz. Muhammed (s.a.s.), insana esas değeri

kazandıran ahlakî meziyetleriyle ünlüydü.

Bu meziyetlerinin başında;

Güvenilir (emîn) olması gelmektedir.

Güvenilirlik (emanet), esasında bütün

peygamberlerin ortak vasfıdır.


MUHAMMED




Son peygamber Hz. Muhammed (s.a.s.) de tüm

hayatında bu vasfı taşımıştır.

• Vefâlı,

• Sözünde duran,

• Mert,


MUHAMMED




• Doğru sözlü ve

• Güvenilir olduğu için

halk arasında “Muhammedün El-Emîn”

lakabıyla şöhret bulmuştur.


MUHAMMED




Hatta O yirmi beş yaşlarındayken Mekke'de

sadece “el-Emîn” diye anılıyordu.

Nitekim Hatice onun güvenilir olduğunu

bildiğinden ticaret malını kendisine rahatlıkla

teslim etmiştir.


MUHAMMED




O dönemde nakit ve menkul eşyaların

muhafazası için herhangi bir kurum mevcut

olmadığından, Kureyş'ten bazı kimselerin ona

kıymetli eşyalarını emanet olarak bıraktıkları

bilinmektedir.


MUHAMMED




Hz. Muhammed (s.a.s.) bu emanetlere asla

ihanet etmez ve sağlam bir şekilde sahiplerine

iade ederdi.

En zor anlarında ve güç durumda kaldığı

zamanlarda bile bu emanetlere hıyanet

etmemiştir. O kendisine emanet edilen şey

hususunda güvenilir olduğu gibi sözünde ve

işinde de güvenilir idi. Asla vefasızlık yapmazdı.


MUHAMMED



2.5.7 Ahlakı

Hz. Muhammed (s.a.s.);

• Zeki,

• Sakin,

• Kendinden emin,


MUHAMMED



2.5.7 Ahlakı

• Ölçülü ve dengeli tutuma sahip,

• Sözü dinlenir,

• Herkes tarafından sevilen ve takdir edilen,

• Doğruluğundan ve samimiyetinden şüphe

edilmeyen bir karaktere sahipti.


MUHAMMED



2.5.7 Ahlakı

• Meslektaşlarının saygısını kazanmış bir tacirdi.

• Hak bilir idi.

• Onunla peygamberlik öncesinde ticarî ilişkilerde

bulunanlar, çok iyi bir arkadaş olduğunu,


MUHAMMED



2.5.7 Ahlakı

• Hak hususunda hatır-gönül tanımadığını,

• Zerre kadar riyakarlık yapmadığını

söylemişlerdir.

• Yalan söylemezdi. Dost-düşman herkes onun

yalan söylemediğini itiraf ederdi.


MUHAMMED



2.5.7 Ahlakı

• Akrabalarının hakkını gözetir,

• Ailesiyle ilgilenir,

• Geçimini helal yoldan kazanır,

• Yetimleri korur,


MUHAMMED



2.5.7 Ahlakı

• Muhtaçlara, zayıf ve güçsüzlere yardımda

bulunur,

• Misafire ikram eder,

• Herkesle iyi geçinirdi.


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı


• Kendisine vahiy gelmeden önce Arap

Yarımadası'nda ve buranın sınırlarında yaygın

olan Yahudilik, Hristiyanlık ve Mecusilik gibi

dinlerden hiç birine girmedi.


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı

• Bu dinlerin mensuplarının söylediklerine de

yakınlık duymadı.

• Putlara tapan Mekkeli müşrikler arasında

büyümesine ve yaşamasına rağmen

putperestliğe de ilgi duymadı; putlara inanmadı,

tapmadı, secde etmedi.


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı

• Müşrik âdetlerinden hiçbirine meyletmedi.

• Arapların takip ettiği yolun yanlış,


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı

• Taptıkları putların ve bu putların gözüne girmek

için yaptıkları işlerin boş olduğunu anlamıştı.

Çünkü o putlar hiçbir işe yaramayan, faydası ve

zararı olmayan, yaratmayan, bir belayı savmaya

gücü yetmeyen şeylerdi.


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı

• Hz. Muhammed (s.a.s.) toplumdaki sosyal

bozuklukların da farkındaydı.

• Kabilelerin önde gelen kişileri olan zengin

tüccarlar, akrabaları arasında bulunan

muhtaçlara karşı bile geleneksel görevlerini

yerine getirmekte ihmalkar davranıyorlardı.


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı

• Sahip oldukları servetler, Mekkeli zenginleri

gururlu, kibirli ve küstah hale getirmiş, çeşitli

sebeplerle güçsüz kalmış kimselere karşı

üstünlük taslamalarına yol açmıştı.


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı

Hz. Muhammed (s.a.s.) ise kıt imkanlarıyla fakir,

muhtaç ve kimsesizleri kolluyordu.


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı


• Allah’ın varlığına, birliğine ve ahiret hayatına

inanıyordu.


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı

• Halkın dalalet içinde bulunduğunu görüyordu.

Ancak bu konuda ne yapılacağını, toplumun

şirkten nasıl kurtulacağını bilmiyor, hiçbir şey

yapamıyor, elinden de bir şey gelmiyordu.


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı


• Nitekim otuz beş yaşından, kırk yaşına kadar,

kendisine vahiy gelinceye kadar, her yıl

Ramazan ayında, Mekke’nin kuzeydoğusunda

ve Kâbe'ye yaklaşık 5 km. uzaklıkta bulunan

Nur dağındaki Hirâ Mağarası'nda inzivaya

çekilmeye başlamıştı.


MUHAMMED

3. PEYGAMBERLİĞİN MEKKE DÖNEMİ

HİRA NUR

DAĞI



2.5.8 Dini Hayatı

Burada düşünceye dalıyor, Allah’ı ve O'nun

yaratıcı gücünü düşünerek ibadet (tahannüs)

ediyordu.


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı


• Azığı bitince evine geliyor, yiyeceğini aldıktan

sonra tekrar mağaraya dönüyordu.

Mağarada inzivâ hayatı sona erince Kâbe'yi

tavaf ediyor ve sonra evine geliyordu.


MUHAMMED



2.5.8 Dini Hayatı

Daha önce Hanîflerden Zeyd b. Amr b. Nüfeyl

ile Abdülmuttalib b. Hâşim’in de aynı mağarada

uzlete çekildikleri bilinmektedir.


MUHAMMED

rahman ve rahim olan - wordpress.com · kahinlerin mahareti olan sihir, büyügibi gizli ilimler...

Documents