radyolojİk anatomİ 1&2
DESCRIPTION
RADYOLOJİK ANATOMİ 1&2. Doç.Dr.Mehmet TEKŞAM FÜTF Radyoloji A.B.D. Anatomi. İnsan vücudunun şeklini ve yapısını inceleyen bilim dalı. İnsan Vücudunun Yapısal Organizasyonu. Kimyasal Seviye: Molekülleri oluşturan atomlar - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
RADYOLOJİK ANATOMİ1&2
Doç.Dr.Mehmet TEKŞAMFÜTF Radyoloji A.B.D
2
Anatomi
İnsan vücudunun şeklini ve yapısını inceleyen bilim dalı
3
İnsan Vücudunun Yapısal Organizasyonu
Kimyasal Seviye: Molekülleri oluşturan atomlar
Hücresel Seviye: Hücreler ve onların fonksiyonel bölümleri (mitokondri gibi)
Doku Seviyesi: Aynı fonksiyonu gören hücre grupları dokuları oluşturur (bağ dokusu gibi)
Organ Seviyesi: Birden fazla doku oluşturur (Akciğer,karaciğer vb)
4
Organ Sistemleri: Genel amaç için çalışan organlardan oluşur (Sinir sistemi gibi)
Organizma: Organ sistemleri tarafından oluşturulur.
İnsan Vücudunun Yapısal Organizasyonu
5
6
ORGAN SİSTEMLERİ Majör organ sistemleri
Deri İskelet Sistemi Kas Sistemi Dolaşım Sistemi Solunum Sistemi Sinir Sistemi Sindirim Sistemi Üriner sistem Endokrin Sistem Üreme Sistemi Lenfatik / bağışıklık Sistemi
7
Organ Sistemleri Deri: Koruma ve atılım İskelet Sistemi:
Vücudun şeklini verir ve destek sağlar
Hareket Doku ve organları
koruma Depo Kan hücresi yapımı
İskelet Sistemi: Kemikler Ligamentler Tendonlar Kıkırdak Eklemler
8
Kas(muskuler)Sistemi Hareket Solunum Kan basıncı &
kalp atışı Sindirim
Organ Sistemleri
Kas (muskuler) Sistemi Kaslar
İskelet Düz Kalp
9
Dolaşım Sistemi Hücrelere besin
ve oksijen taşır CO2 ve diğer
atıkları uzaklaştırır Kalp Arterler Kapillerler Venler
Organ Sistemleri
Solunum Sistemi Oksijen sağlar CO2 ve O2 atar
Burun Boğaz
(farenks,lareks) Trakea Akciğerler Diafram
10
Sinir Sistemi Vücut
aktiviteleri ile ilgili bilgi alır ve gönderir
Çevredeki değişiklikleri gözler ve değişikliklere cevap verir
Organ Sistemleri
Sinir Sistemi Beyin Spinal
kord Sinirler
11
Sindirim Sistemi Besinlerin
vücuda alımının sağlanması için parçalanması
Organ Sistemleri Sindirim
Sistemi Ağız Özefagus Mide Barsaklar
İnce Kalın
(kolon) Karaciğer Pankreas
12
Üriner Sistem Atıkların
vücuttan uzaklaştırılması
Organ Sistemleri
Üriner Sistem Böbrekler Üreterler Mesane Üretra
13
Endokrin Sistem Büyüme,
üreme ve metabolizma da görev alan hormonları üretir
Organ Sistemleri
Endokrin Sistem Pineal bez Hipotalamus Pitüiter bez
(hipofiz) Tiroid Timus Pankreas Sürrenal
(Böbreküstü) bezler Overler Testisler
14
Üreme Sistemi Üreme Erkek
Prostat Seminal
veziküller Vas deferens Testis
Organ Sistemleri
Üreme Sistemi Kadın
Overler Uterin
Tüpler Uterus
15
Lenfatik/Bağışıklık Sistemi Sıvıların kan
damarlarına iletimi
Hastalıklara neden olan mikroorganizmalara karşı vücudu korur
Organ Sistemleri
Lenfatik/Bağışıklık Sistemi Lenfatik
damarlar Deri Mukus Silia Kan hücreleri Antikorlar
16
•Vücut dik
•Baş, gözler ve ayaklar karşıya bakar
• Kollar yanda
•Avuç içleri karşıya bakar
STANDART ANATOMİK POZİSYON
17
Anatomik Düzlemler ve Eksenler
Sagital: Vücudu sağ ve sol olarak ikiye ayırır
18
Koronal=Frontal: Vücudu ön ve arka olmak üzere ayırır
Anatomik Düzlemler ve Eksenler
19
20
Aksiyal=Horizontal=Transvers: Vücudu alt ve üst olmak üzere ayırır
Anatomik Düzlemler ve Eksenler
21
Oblik: 90dereceden az açıyla vücudu ikiye ayırır
Anatomik Düzlemler ve Eksenler
22
23
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
Süperior=Kranial: Yukarıya yada başa doğru Örn:Baş boynun
süperiorundadır
24
İnferior=Kaudal: Aşağıya yada ayağa doğru Örn: Ayaklar
karnın inferiorunda
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
25
Anterior=Ventral: Öne doğru Örn: Burun
kulağa göre anteriorda
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
26
Posterior=Dorsal: Arkaya doğru Örn: Kulaklar
burna göre posteriorda
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
27
Medial: Vücudun orta hattına doğru yada iç kısımda olan Örn: Boyun
omza göre medialde
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
28
Lateral:Orta hattan dışarıya doğru yada dış kısımda olan Örn: Omuzlar
boynun lateralinde
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
29
Proksimal:Vücut parçasının orijinine doğru yada ekstremitelerin vücuda bağlanma yerlerine (omuz,kalça) doğru Örn: Dizler ayakların
proksimalinde
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
30
Distal:Vücut parçasının orijininden uzağa doğru yada ekstremitelerin vücuda bağlanma yerlerinden uç kısmına doğru Örn: Eller dirseklerin
distalinde
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
31
Süperfisiyal=Eksternal:Vücut yüzeyine doğru
Örn: Akciğerler kalbe göre eksternaldedir
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
32
İnternal=Derin:Vücut yüzeyinden içe doğru Örn: Kalp
akciğerlere göre internaldedir
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
33
İpsilateral:Aynı tarafta Sağ kol ile sağ
bacak ipsilateraldir
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
34
Kontralateral:Karşı tarafta Sağ kol ile sol
bacak kontralateraldir
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
35
Valgus: Kemik yada vücut parçasının distal kesiminin dışarıya açılanması
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
36
HALLUKS VALGUS
37
Varus: Kemik yada vücut parçasının distal kesiminin içeriye açılanması
Anatomik Orientasyon ve Yön Terimleri
38
39
Hareket Terimleri
Abduksiyon: Orta sagital (vücut merkezinden) plandan uzaklaşma
40
Hareket Terimleri
Adduksiyon: Orta sagital (vücut merkezine) plana yakınlaşma
41
Hareket Terimleri
Fleksiyon: Ekstremitelerde eklemin kıvrılması ve eklemi oluşturan kemiklerin birbirine yaklaşması;baş,boyun, gövde,üst ekstremite ve kalçanın fleksiyonu anteriora hareketi;diz, ayak bileği ve parmakların fleksiyonu posteriora hareketi
42
Hareket Terimleri
Ekstansiyon: Ekstremitelerde eklemin düzleşmesi ve eklemi oluşturan kemiklerin birbirinden uzaklaşması;baş,boyun, gövde,üst ekstremite ve kalçanın ekstansiyonu posteriora hareketi;diz, ayak bileği ve parmakların ekstansiyonu anteriora hareketi
43
44
45
Ekstansiyon
46
Hareket Terimleri Supinasyon:
El: Kolun el ayası öne bakacak şekilde çevrilmesi
Ayak (Eversiyon): Ayağın ağırlık taşıyan kesiminin ayağın dış kesimi olacak şekilde çevrilmesi
Pronasyon: El: Kolun el ayası arkaya bakacak şekilde
çevrilmesi Ayak (inversiyon):Ayağın ağırlık taşıyan
kesiminin ayağın iç kesimi olacak şekilde çevrilmesi
47
48
İnversiyon
Eversiyon
49
Radyolojik Vücut Pozisyonları
Pron: Yüzükoyun;karın üzeri.
50
Supin: Sırtüstü; sırtı yerde
Radyolojik Vücut Pozisyonları
51
Lateral Dekubit: Yan yatar
Radyolojik Vücut Pozisyonları
52
Trendelenburg: Baş gövdeden daha yere yakın
Radyolojik Vücut Pozisyonları
53
Anatomik Bölgeler
Sağ Üst Kadran
Sağ Alt Kadran
Sol Üst Kadran
Sol Alt Kadran
54
Anatomik Bölgeler
Sağ Hipokondriak
Sağ Lomber
Sağ İliak
Sol Hipokondriak
Sol Lomber
Sol İliak
55
Vücut Boşlukları(Kaviteleri)
Kranial Boşluk
Toraks Boşluğu
Abdominopelvik Boşluk
56
Radyolojik TerimlerUltrasonografi Terimleri
US: Ultrasonografi Prob: US görüntüsü elde etmek için
kullanılan ses dalgalarını gönderen ve alan alet
Doppler US: Kan akım hızı ve akım karakteristiklerini incelemek için kullanılan US yöntemi
57
Ekojenite:Ses yansitabilme derecesi; siyah-beyaz arası görülür
İzoekojen: Sesi aynı derecede yansıtan
Hiperekojen: Karşılaştırılan dokuya göre daha ekojen yani daha parlak yada beyaz
Hipoekojen: Karşılaştırılan dokuya göre daha az ekojen yani daha siyah
Radyolojik TerimlerUltrasonografi Terimleri
58
BT: Bilgisayarlı tomografi HU (Hounsfield Ünitesi): BT’de dansite
birimi Dansite:BT’de X-ışınını zayıflatma
miktarını belirtir İzodens: Karşılaştırılan doku ile aynı
dansitede olma Hiperdens: Karşılaştırılan dokuya göre
daha dens, daha beyaz
Radyolojik TerimlerBilgisayarlı Tomografi Terimleri
59
Hipodens: Karşılaştırılan dokuya göre daha az dens, daha siyah
Pencere genişliği (window width): Siyah beyaz arasında görmek istediğimiz gri noktaların alt ve üst dansite sınırları
Pencere seviyesi (window level):Tam gri görülen orta dansite değeri
Radyolojik TerimlerBilgisayarlı Tomografi Terimleri
60
MRG: Manyetik Rezonans Görüntüleme İntensite: Sinyal yoğunluğu, siyah beyaz
aralığında gri noktalar olarak görülür İzointens: Karşılaştırılan doku ile aynı
intensitede Hiperintens: Karşılaştırılan dokuya göre
sinyali daha fazla,daha beyaz Hipointens: Karşılaştırılan dokuya göre
sinyali daha az, daha siyah
Radyolojik TerimlerManyetik RezonansTerimleri
61
Nükleer Tıp (Sintigrafi) Terimleri
Radyofarmasötik:Sintigrafik görüntülemede kullanılan maddeler
Aktivite: Radyofarmasötik maddeyi tutabilme miktarı
Hipoaktif: Rölatif olarak daha az tutan, daha beyaz
Hiperaktif: Rölatif olarak daha çok tutan, daha siyah
62
Radyografi Terimleri Radyografi: Film veya görüntüleme işlemi Radyogram: Görüntüleme işlemi sonucu
elde edilen film. Dansite: Filmin x-ışını fotonlarına vermiş
olduğu siyahlaşma miktarıdır. Distorsiyon: Objenin görüntüsünün
orijinalinden farklı olarak yansımasıdır. Noiz: Görüntünün izlenmesine engel olan,
radyografik dansitedeki istenmeyen değişikliklerdir.
63
Radyografi Terimleri
Radyolüsent (hipodens): X-ışını geçirgenliğinin fazla olması. Siyahlaşma olarak görülür.
Radyoopak (hiperdens): X-ışını geçirgenliğinin az olması. Beyazlaşma olarak görülür.
Kontrast: Zıtlık. İki komşu yapının arasındaki görünüm farkı. Fark ne kader fazla ise kontrast o kadar fazladır.
Kontrast madde: Kontrast oluşturarak görülebilirliği ve ayırt edilebilirliği artıran maddelerdir.
64
Radyografi Terimleri
Sialografi: Tükrük bezlerinin ve kanallarının kontrast madde verilerek yapılan radyografik tetkikidir.
Enteroklizis: İnce bağırsak görüntüleme tekniği.
Kolesistografi: Safra kesesini görüntüleyen radyografik tetkikidir.
Kolanjiografi: Safra yollarının görüntülenmesidir.
Ürografi: Üriner sistemin görüntülenmesidir.
65
Pyelografi: Böbrek toplayıcı sisteminin ve üreterin görüntülenmesidir.
Sistografi: Mesanenin görüntülenmesidir. Histerosalpingografi: Uterus ve uterus
tüplerinin görüntülenmesidir. Arteriografi: Arterlerin (atar damarların)
görüntülenmesidir. Venografi: Venlerin (toplar damarların)
görüntülenmesidir.
Radyografi Terimleri
66
Radyografi Terimleri
Splenoportografi: Portal damarların gösterilmesidir.
Lenfanjiografi: Lenf damarlarının görüntülenmesidir.
Myelografi: Subaraknoid aralığa kontrast madde verilerek yapılan spinal kanalın görüntülenmesidir.
Dakriosistografi: Lakrimal (göz yaşı kanallarının) sistemin görüntülenmesidir
Artrografi: Eklem içine kontrast verilerek yapılan görüntülemedir.
67