radyasyonun saĞlikta kullanimi - eng.ankara.edu.trŸar_tto.pdf · turan olgar, esra onal, dogan...

TTO Fakülteler Arası Tanışma Toplantıları 3 1/17/2017 1

Doç. Dr. Turan OLĞAR [email protected]

RADYASYONUN SAĞLIKTA

KULLANIMI

Doç. Dr. Turan OLĞAR

Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi,

Fizik Mühendisliği Bölümü



GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ

Radyoloji

• Konvansiyonel Radyografi Sistemleri

• Floroskopi/Anjiyografi Sistemleri

• Mamografi Sistemleri

• Bilgisayarlı Tomografi Sistemleri

Nükleer Tıp

• Gama Kamera

• SPECT Sistemleri

• PET Sistemleri



DOZİMETRİK ÇALIŞMALAR

RADYOLOJİ

• Radyografi, Floskopi/Anjiyografi

Hasta Dozu Ölçümleri (ESD, DAP, TLD)

Personel Dozu Ölçümleri (TLD)

• Mamografi Sistemleri

Meme Dozu Ölçümleri (Glanduler Doku Dozu)

• Bilgisayarlı Tomografi Sistemleri

Hasta Dozu Ölçümleri (CTDI, DLP)



DOZİMETRİK ÇALIŞMALAR-HASTA

DOZ ÖLÇÜMLERİ

RADYOLOJİ

DAP Meter RANDO Phantom

TLD CT Head/Body Dose Phantom Breast Phantom

http://scanditronix-wellhofer.com/javasc

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiVqfnokKjRAhUFVRQKHeAYAJwQjRwIBw&url=http://supertech-to-go.com/maphcotesl.html&bvm=bv.142059868,d.ZWM&psig=AFQjCNE7VvWzVPY43NmhfQPDBM5WM4LlRw&ust=1483606975753235

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjjxdHXtqjRAhVGOhQKHaWCA3AQjRwIBw&url=http://www.flukebiomedical.com/biomedical/usen/diagnostic-imaging-qa/ct-qa/76-424-4156-nested-ct-dose-phantom-kit.htm?pid=55264&psig=AFQjCNFygvNm_ZLOTytiswyWGEj0rR8hZA&ust=1483617115732987




DOZ ÖLÇÜMLERİ

RADYOLOJİ

Girişimsel Kardiyoloji

5 farklı sistemde, 325 hasta incelendi. 23 tane hastanın giriş cilt

dozu 2 ile 6 Gy arasında ölçülmüştür!!!!

D Bor, T Sancak, T Olgar, Y Elcim, A Adanali, U Sanlidilek, and S Akyar. Comparison of effective doses obtained from dose–area product and air kerma

measurements in interventional radiology. Br J Radiol 2004; 77: 315-322.

Doğan Bor, Tanzer Sancak, Türkay Toklu, Turan Olgar, Selmin Ener. Effects of Radiologists’ Skill and Experience on Patient Doses in Interventional

Examinations. Radiation Protection Dosimetry 2008; 129, No.1–3, 32-35.

Bor Doğan, Olğar Turan, Toklu Türkay, Çağlan Ayça, Önal Elif, Padovani Renato. Patient Doses and Dosimetric Evaluations in Interventional Cardiology.

Physica Medica 2009; 25(1): 31-42




DOZ ÖLÇÜMLERİ

RADYOLOJİ

Dijital Meme Tomosentez

641 hastada meme dozu ölçülmüştür. Hasta üzerinde yapılan ilk

çalışma özelliğindedir. Çalışma Avrupada kurulan ilk sistemde

gerçekleştirilmiştir!!!!

Olgar, T Kahn, D Gosch. Average Glandular Dose in Digital Mammography and Breast Tomosynthesis. Fortschr Röntgenstr 2012; 184(10): 911-918.




DOZ ÖLÇÜMLERİ

RADYOLOJİ

Pediatri

Turan Olgar, Esra Onal, Dogan Bor, Nurullah Okumus, Yildiz Atalay, Canan Turkyilmaz, Ebru Ergenekon, Esin Koc.Radiation Exposure to Premature Infants

in a Neonatal Intensive Care Unit in Turkey. Korean J Radiol 2008; 9(5): 416-419

Olgar T, Sahmaran T. Establishment of Radiation Doses for Pediatric X-ray Examinations in a Large Pediatric Hospital in Turkey. Radiation Protection

Dosimetry (Revision Requested)

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwi_8dbdxa3RAhULVRQKHUpICPAQjRwIBw&url=http://abtassociates.com/noteworthy/2012/abt-led-hospital-renovations-in-jordan-impress-ame.aspx&psig=AFQjCNGdsd5jRYb2ELJhnP3I57AEwO48VA&ust=1483792947333370



DOZİMETRİK ÇALIŞMALAR-PERSONEL

DOZ ÖLÇÜMLERİ

RADYOLOJİ

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=0ahUKEwjmo_3QqqjRAhXDxRQKHRWqAXwQjRwIBw&url=http://www.weather.gov.hk/radiation/tidbit/200809/measure_q5e.htm&psig=AFQjCNE_avtKdqBCmjkB42LgNxlKGSnhfw&ust=1483607084497829



DOZİMETRİK ÇALIŞMALAR-PERSONEL

DOZ ÖLÇÜMLERİ

RADYOLOJİ

11 kardiyolog, 2 ortopedist, 1 ürolog ve bir radyoloğun (nero radyoloji) el, ayak, göz ve tüm vücut dozu ölçülmüştür.

El, Ayak 500 mSv

Tüm Vücut 20 mSv

Göz 150 mSv............20mSv (Lens opasite ve katarakt artışı nedeniyle)

Radyasyondan korunma önlemlerini iyi uygulamayan kardiyolog günlük 3 hasta incelemesi ile yıllık doz sınırına ulaşabiliyor.

Bor, D., Olgar, T., Önal, E., Çağlan, A. and T. Toklu. Assesment of radiation doses to cardiologist during interventional examinations. Med Phys 2009; 36(8):

3730-3736

Bor Doğan, Çekirge Saruhan, Toklu Türkay, Olğar Turan, Gülay Miyase, Önal Elif, Çil Barbaros. Patient and Staff Doses in Interventional Neuroradiology.

Radiation Protection Dosimetry 2005; No. 1-3, 62-68.

Olgar, T., Bor, D., Berkmen, G., Yazar, T. Patient and staff doses for some complex x-ray examinations. J. Radiol. Prot. 2009; 29, 393-407

Safak, M., Olgar, T., Bor, D., Berkmen, G., Gogus, C. Radiation doses of patients and urologist during percutaneous nephrolithotomy. J. Radiol. Prot. 2009; 29,

409-415.



GÖRÜNTÜ KALİTESİ ÇALIŞMALARI

RADYOLOJİ

Acrylic (PMMA) Phantom CDRAD Phantom

CATPHAN Phantom Contrast Detail Phantom Lung/Chest Phantom

Elbow Phantom

https://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjxpIOTrKjRAhUGVhQKHcDsBH4QjRwIBw&url=https://www.researchgate.net/figure/6914545_fig11_The-CDRAD-phantom-used-for-the-comparison-of-the-systems&psig=AFQjCNF77B-96C320C96xqMra_E9n31YFA&ust=1483614304615469

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwi0zcKerajRAhXExxQKHbXfBsYQjRwIBw&url=http://www.dhgate.com/product/phantomlab-catphan-500-ct/186201327.html&psig=AFQjCNHJfT1XngWenTx1KbTwd5ZpNVpsbg&ust=1483614602972711

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiKwKqvyKjRAhWCXBQKHZLPC84QjRwIBw&url=http://www.medicalexpo.com/medical-manufacturer/radiography-test-phantom-27788.html&psig=AFQjCNFfrx9f4DPUuLmT5qgJJaSAcnPaKg&ust=1483621883298678

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiI1PekyajRAhXIWBQKHb0IBOkQjRwIBw&url=http://www.rsdphantoms.com/rd_lung.htm&psig=AFQjCNEvteg89YGeeOPVCzzQrf2IfPf0ag&ust=1483622093682978




RADYOLOJİ

0,0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

1,0

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0

MT

F (

u)

Spatial frequency (mm-1)

1,00E-06

1,00E-05

1,00E-04

0,0 2,0 4,0 N

NP

S (

mm

2)

Spatial Frequency (mm-1)

0,0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0

DQ

E (

u)

Spatial frequency (mm-1)

T Olgar, T Kahn, D Gosch. Quantitative Image Quality Measurements of a Digital Breast

Tomosynthesis System. Fortschr Röntgenstr 2013; 185 (12): 1188-1194

Bor D., Unal E., Uslu A. Comparison of different phantoms used in digital diagnostic imaging. Nuclear

Instruments and Methods in Physics Research Section A: Accelerators, Spectrometers, Detectors and

Associated Equipment . 2015; 795:160-166

Bor D, Birgul O, Onal U, Olgar T. Investigation of grid performance using simple image quality tests.

Journal of Medical Physics 2016; 41(1): 21-28

L Ergun, T Olgar. Investigation of noise sources for digital radiography systems. Radiological Physics

and Technology (2016)




NUKLEER TIP

Hoffman 3-D Brain Phantom

Anthropomorphic Torso Phantom

Jaszczak Phantom Bar Phantom

Dose Calibrator Triple Line Source Phantom

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjHstTPt6jRAhWGWRQKHb8xCSQQjRwIBw&url=http://www.capintec.com/product/jaszczak-standard-spect-phantom/&psig=AFQjCNFJFjuxqbjs1yj3Hugkc9ERNhNV2g&ust=1483617367375573

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwier9_qt6jRAhVLuxQKHVnICjIQjRwIBw&url=http://www.biodex.com/nuclear-medicine/products/phantoms/hoffman-3-d-brain-phantom%E2%84%A2&psig=AFQjCNFBXaxy3Ocbbot5MhqoAQLV2xcL8Q&ust=1483617439151813

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiFor2duKjRAhVCrRQKHR_9AqcQjRwIBw&url=http://www.el-se.com/en/prodotti/nuclear-medicine/quality-control/phantoms/toracico-antropomorfico/&psig=AFQjCNEBJsqH-Vh6iwgpPEUrztiZn7-RHg&ust=1483617548115884

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjsvazHuKjRAhWLPBQKHUIvBUMQjRwIBw&url=http://www.biodex.com/nuclear-medicine/products/phantoms&bvm=bv.142059868,d.d24&psig=AFQjCNFqjWjl_ctFIR97tHrTqftbsncQ3g&ust=1483617639237193

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwix1tG8uajRAhWFthQKHcUUDaIQjRwIBw&url=http://www.capintec.com/product/crc-25pet-dose-calibrator/&bvm=bv.142059868,d.d24&psig=AFQjCNHHw6mN47MgbbFZwNQ6SrGIjYP8kw&ust=1483617888019891




NUKLEER TIP

Kurt A., Bor D., Tastan, S., Donmez S., Hacıosmanoglu T. Accuracy of clinical protocols in SPECT J Nucl Med Technol 2012 ;40(4):259-64



PROJELER

TAMAMLANAN

• Radyasyon Uygulamaları ve Teknolojileri Geliştirme Projesi (DPT 2005K120130)

• Tanısal Radyolojide Kullanılan Sayısal Görüntüleme Sistemlerinde Görüntü Kalitesi ve Radyasyon Dozu Optimizasyonu (TUBİTAK 1001 Proje No: 112T965)

BAŞVURU DURUMUNDAKİLER

• TUBİTAK 1003 2. Aşama (Bilgisayarlı Tomografi İncelemeleri İçin Kontrast Madde Geliştirilmesi)

• TUBİTAK 1002 (Diş İmplant Malzemelerinin Radyoterapide Tedavi Planlamalarına Etkileri)



İŞBİRLİKLER

YURT İÇİ

• Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

• Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi

• TOBB ETÜ Hastanesi

• Yeditepe Üniversitesi Hastanesi

• Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi

YURT DIŞI • Leipzig University Hospital, Leipzig , GERMANY

• Catholic University, Leuven, BELGIUM

• University Hospital S. Maria della Misericordia, Udine, ITALY

• Complutense University of Madrid, Madrid, SPAIN

• University of Belgrade, Belgrade, SERBIA

radyasyonun saĞlikta kullanimi - eng.ankara.edu.trŸar_tto.pdf · turan olgar, esra onal, dogan...

Documents