Ráđđehusa bargu sámegielain

Stáhtačalli Raimo Valle

Ájluokta čakčamanu 15.b.2008

2 Det kongelige arbeids- og inkluderingsdepartement

Stuoradiggedieđáhus sámepolitihka birra

• Dieđáhus lea dán ráđđehusa deháleamos sámepolitihkalaš dokumeanta

• Sámepolitihkka relevanta eanas servodatsurggiin

• Árvalusat Sámedikkis, sámi birrasiin, doaimmain ja suohkaniin

3 Det kongelige arbeids- og inkluderingsdepartement

Sámepolitihkalaš prinsihpat adnojuvvojit geavatlaččat

• Ráđđehus áigu hukset viidáset ásahuvvon rievttálaš ja ásahuslaš vuođu

• Eanet čalmmustahttit beaivválaš politihka:

- Almmolašvuođas eanet máhttu sámivuođa birra

- Bálvalusfálaldat mii lea heivehuvvon sámegielat geavaheaddjái- Buot servodatsuorggit ja hálddašandásit

4 Det kongelige arbeids- og inkluderingsdepartement

Giella- ja kulturgelbbolašvuohta almmolaš suorggis – beaivválaš politihkka

Bálvalusaid láhčin:

- Gáibádusat juolludanreivves NAV:i

- Gáibádusat juolludanreivves dearvvašvuođadoaimmaide

- Ovddasvástádus sámi dárbbuide ja beroštumiide buot báikkálaš ja regionálaš dásiin

- Gelbbolašvuođahuksen almmolaš suorggis

5 Det kongelige arbeids- og inkluderingsdepartement

Sámegiela doaibmaplána

• Oaidnit ollisvuođa barggus mii buot surggiin dahkkojuvvo

• Earenoamáš návccaid bidjat smávva sámi gielažiidda

• Guhkesáiggi strategiija vai giella nannejuvvo:

- Oažžut eanet sámi giellageavaheddjiid

- Almmolaš bálvalusat sámegillii

- Oainnusindahkat sámegiela almmolaš báikkiin

6 Det kongelige arbeids- og inkluderingsdepartement

Sámegiel doaibmabijut

• Viiddidit sámegiela hálddašanguovllu

• Sámegiel korrektuvraprográmma.

• www.samit.no

• Infonuorra Informašuvdnasiiddut neahtas sámi nuoraide

• Sámegielat áviissat – Doarjja áviisasiidduide julev- ja oarjilsámegillii lassánan 1%:s gitta 4%:i.

• Gáibádusat juolludanreivviin stáhtalaš etáhtaide

• Sámegiela kvalitehtasihkkarastit almmolaš dokumeanttain

7 Det kongelige arbeids- og inkluderingsdepartement

Sámegiel doaibmabijut – joatká

• Guovttegielalašvuođadoarjja politiija- ja leansmánneetáhttii

• Doarjja sámegiel mánáidgárdefálaldagaide• Doarjja sámegillii vuođđooahpahusas• Kvalitehtaovdáneapmi vuođđooahpahusas• Stáhtalaš movttiideapmi silolaš

dearvvašvuođas• Biibbala jorgaleapmi• Oskuoahpahus• Girkolaš bálvalus sámi álbmogii• Gollegiella• www.regjeringen.no

8 Det kongelige arbeids- og inkluderingsdepartement

Sámegiela hálddašanguovlu

• Ođđa vejolašvuođat go Divttasvuotna váldui fárrui hálddašanguvlui

• Vuoigatvuohta oažžut vástádusa julevsámegillii go lea oktavuođas báikkálaš ja regionálalaš almmolaš orgánain

• Lágat ja láhkaásahusat mat leat earenoamáš dehálaččat julevsámi álbmogii galget jorgaluvvot julevsámegillii.

• Terminologiijaovdáneapmi• Suohkanlaš ja fylkkagielddalaš plánen

9 Det kongelige arbeids- og inkluderingsdepartement

Sámegiella vuođđooahpahusas

• Čielggadit ahte devdojuvvojit go dálá vuoigatvuođat oahpahussii

• Ohppiidguorahallan• Samegiel oahpahus

eambbogiidda – gáiddusoahpahus

• Sámegiel eatnigiela-analfabetisma prošeakta

• Ovdánahttinplána sámi oahpponeavvuide

• Lasihit rekrutterema sámi oahpaheaddjeohppui ja sámegielohppui

10 Det kongelige arbeids- og inkluderingsdepartement

Sámi mánát ja nuorat

• Giellamovttiideapmi mánáidgárddiin

• Mánáidgárdebargiid rekrutteren

• Nannet mánáidáittardeaddji gelbbolašvuođa

• Raporta sámi nuoraid oassálastima ja mieldeváikkuheami birra

11 Det kongelige arbeids- og inkluderingsdepartement

Julevsámegiela nannen ja ovdáneapmi

• Julevsámi nákcabidjan gillii

• Sámegiela doaibmaplána – barggus earenoamážit čalmmustahttojuvvojit smávva sámi gielažat

• Korrektuvraprográmma davvi- ja julevsámegillii

• Lágat ja almmolaš dokumeanttat julevsámegillii

12 Det kongelige arbeids- og inkluderingsdepartement

Maid sáhttit dahkat julevsámegiela ovddas?

• Mot ráđđehus sáhttá láhčit dilálašvuođaid dasa ahte nannet ja ovdánahttit julevsámegiela?

• Mat leat deháleamos nákcabidjama bealit?

• Dárbu rádjerasttideaddji ovttasbargui?