çré-sädhanämåta-candrikäignca.nic.in/sanskrit/sadhanamrita_candrika.pdf ·...

36
çré-sädhanämåta-candrikä prathamaù prakäçaù— [1] atha nitya-kåtyäni likhyante | kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa he kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa he | kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa pähi mäà kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa rakña mäm || tataù çré-guruà praëamya påthivéà prärthayet— samudra-mekhale devi parvata-stana-maëòale | viñëu-patni namas tubhyaà päda-sparçaà kñamasva me || [2] tato bahir yätaù pädau päëé ca prakñälya danta-dhävanaà kuryät | tato rätri- vastraà parityajyänya-vastraà paridhäyäcamanaà kåtvä gåha-madhye çuddhäsane pürväbhimukhy upaviçya punar äcamya nijäbhéñöa-mantraà smaret | tato niçcala- manäù çré-guru-devaà smaret | yathä yämale— kåpä-marandänvita-päda-paìkajaà çvetämbaraà gaura-rucià sanätanam | çandaà sumälyäbharaëaà guëälayaà smarämi sad-bhakti-mayaà guruà harim || tataç ca— ajïäna-timirändhasya jïänäïjana-çaläkayä | cakñur unmélitaà yena tasmai çré-gurave namaù || ity uktvä guruà praëamet | [3] tataç ca praëäma-väkyäni paöhitvä çré-parama-gurv-ädén praëamet | praëäma- väkyäni yathä— padäbja-mahasä mahä-kumatitä-tamo-näçakaà vraja-praëaya-suçriyaà praëata-täpa-saàhärakam | vrajendra-tanaya-priyaà madhura-mürtim ählädakaà namämi paramaà guruà bhava-samudra-santärakam || iti parama-gurubhyo namaù | [4] rädhä-vrajendrätmaja-bhäva-mürtaye våndävana-prema-sukhämara-drave | käruëya-väräà nidhaye mahätmane

Upload: hoangdung

Post on 17-Apr-2018

339 views

Category:

Documents


10 download

TRANSCRIPT

çré-sädhanämåta-candrikä

prathamaù prakäçaù— [1] atha nitya-kåtyäni likhyante |

kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa he kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa he | kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa pähi mäà kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa kåñëa rakña mäm ||

tataù çré-guruà praëamya påthivéà prärthayet—

samudra-mekhale devi parvata-stana-maëòale | viñëu-patni namas tubhyaà päda-sparçaà kñamasva me ||

[2] tato bahir yätaù pädau päëé ca prakñälya danta-dhävanaà kuryät | tato rätri-vastraà parityajyänya-vastraà paridhäyäcamanaà kåtvä gåha-madhye çuddhäsane pürväbhimukhy upaviçya punar äcamya nijäbhéñöa-mantraà smaret | tato niçcala-manäù çré-guru-devaà smaret | yathä yämale—

kåpä-marandänvita-päda-paìkajaà çvetämbaraà gaura-rucià sanätanam | çandaà sumälyäbharaëaà guëälayaà smarämi sad-bhakti-mayaà guruà harim ||

tataç ca—

ajïäna-timirändhasya jïänäïjana-çaläkayä | cakñur unmélitaà yena tasmai çré-gurave namaù ||

ity uktvä guruà praëamet | [3] tataç ca praëäma-väkyäni paöhitvä çré-parama-gurv-ädén praëamet | praëäma-väkyäni yathä—

padäbja-mahasä mahä-kumatitä-tamo-näçakaà vraja-praëaya-suçriyaà praëata-täpa-saàhärakam | vrajendra-tanaya-priyaà madhura-mürtim ählädakaà namämi paramaà guruà bhava-samudra-santärakam ||

iti parama-gurubhyo namaù | [4] rädhä-vrajendrätmaja-bhäva-mürtaye

våndävana-prema-sukhämara-drave | käruëya-väräà nidhaye mahätmane

parätparasamai gurave namo namaù || iti parät-para-gurubhyo namaù | [5] mahä-mahima-vanditaà sakala-sattva-bhadräkaraà

vrajendra-suta-sevana-praëaya-sédhu-viçvambharam | kåpämaya-kalevaraà rasa-viläsa-bhüñädharaà namämi parameñöhinaà gurum ahaà sadä çaìkaram ||

iti parameñöhi-gurubhyo namaù | [6] träyasva bho jagannätha

guro saàsära-vahninä | dagdhaà mäà käla-dañöaà ca tväm ahaà çaraëaà gataù || iti || he çré-guro jïänada dénabandho svänanda-dätaù karuëaikasindho | våndävanäséna-hitävatära praséda rädhä-praëaya-pracära || iti ||

[7] tataù çré-kåñëa-caitanya-mahäprabhoù praëämaù—

änanda-lélä-maya-vigrahäya hemäbha-divya-chavi-sundaräya | tasmai mahä-prema-rasa-pradäya caitanya-candräya namo namas te || iti | [CCA 68]

yasyaiva pädämbuja-bhakti-labhyaù pramäbhidhänaù paramaù pumarthaù | tasmai jagan-maìgala-maìgaläya caitanya-candräya namo namas te || [CCA 14]

[8] tato vijïäpanam |

saàsära-duùkha-jaladhau patitasya käma- krodhädi-nakra-makaraiù kavalékåtasya | durväsanä-nigaòitasya niräçrayasya caitanya-candra mama dehi padävalambam || [CCA 91]

[9] tataù çré-nityänanda-prabhoù praëämaù—

audäryeëa sukäma-dhenu-diviñad-våkñendu-cintämaëi- våndaà brahma-sukhaà ca sundaratayä kadarpa-våndaà prabhum | vätsalyena sumätå-dhenu-nicayaà vispardhinaà nandinaà nityänandam ahaà namämi madhura-premäbdhi-saàvardhinam ||9|| iti ||

vijïäpanaà, yathä—

häòäi-paëòita-tanüja kåpä-samudra padmävaté-tanaya tértha-padäravinda | tvaà prema-kalpa-tarur ärti-harävatära mäà pähi pämaram anätham ananya-bandhum ||

[10] tataù çré-advaita-prabhoù praëatiù—

yena çré-harir éçvaraù prakaöayäïcakre kalau rädhayä premëä yena maheçvareëa sakalaà premämbudhau plävitam | viçvaà viçva-prakäçi-kértim atulaà taà déna-bandhuà prabhum advaitaà satataà namämi hariëädvaitaà hi sarvärthadam || iti |

vijïaptiù—

advaitaà te karuëayä praëayävalokaiù ke väbhavan na hi çacé-tanayasya däsäù | premämbudhau ca sahasä bata ke na magnä äçäpi no bhavati me bata kià bravémi || iti |

[11] çré-gadädhara-paëòitasya praëämaù—

yat-pädäbja-nakhägra-känti-lavato hy ajïäna-moha-kñayaà yat-käruëya-kaöäkñataù svayam asau çré-gaura-kåñëo vaçam | yätéñad-bhajanäc ca yasya jagatäà premendur antarnabho naumi çréla-gadädharaà tam atulänandaika-kalpa-drumam || iti |

vijïäpanaà—

he he gadädhara dayä-saritäà patis taà premëä vaçékåta-çacé-tanayo vibhuç ca | padmävaté-tanaya eva tathä vaçé te kià te bravémi mayi pämarake kåpäyai || iti |

[12] çré-çréväsädénäà praëämaù—

ye tértha-pramitäù punanti jagataù sad-vaidya-kalpäù prati kurvanténdu-nibhäù kåpämåta-ruco’py äpyäyayanti svayam | susnigdhayä haricandanäni kalantyäbhüñyanty adbhutä ratnänéva hi tän namämi satataà çréväsa-mukhyän muhuù ||

vijïäpanam—

he çréväsädaya iha kåpä-mürtayo gaura-kåñëa- premämbudheù sura-viöapinaù çänta-saumya-svabhäväù | dénoddhäre prabala-niyamäù premadä yüyam eva tasmäd ajïaà prapada-rajasä päpinaà mäà punéta || iti |

[13] çré-navadvépasya praëämaù—

navéna-çré-bhaktià nava-kanaka-gauräkåti-patià naväraëya-çreëéà nava-sura-sarid-väta-valitam | navéna-çré-rädhä-hari-rasamaya-kértana-vidhià navadvépaà vande nava-karuëam ädyaà nava-rucim ||

[14] çré-gaìgäyäù praëämaù—

navadvépäräma-prakara-kusumämoda-valitäà sphurad-ratna-çreëé-cita-taöa-sutérthävali-yutäm | harer gauräìgasyätula-caraëa-reëükñita-tanuà samudyat-premormi-tumula-hari-saìkértana-rasaiù ||

prabhu-kréòä-pätrém amåta-rasa-gätrém åñi-ghaöä- çiva-brahmendrädéòita-mähätmya-mukharäm | lasat-kiïjalkämbhojani-madhupa-garbhoru-karuëäm ahaà vande gaìgäm agha-nikara-bhaìgäjala-kaëäm || iti |

[15] tataù çré-guru-rüpäà sakhéà praëamet, yathä—

rädhä-saàmukha-saàsaktäà sakhé-saìga-niväsiném | täm ahaà satataà vande paräà guru-rüpäà sakhém ||

[16] evaà krameëa yütheçvaréà praëamya çré-rädhikäà praëamet—

rätotsava-viläsinyai namas te parameçvari | kåñëa-präëädhike rädhe paramänanda-vigrahe || praëamämi mahä-nåtya-mayéà tväm atisundarém | ratnälaìkåta-çobhäòhyäà kusumärcita-vigrahäm || iti |

vijïaptiù [utkalikä-vallaryäà, 19]—

bhavatém abhivädya cäöubhir varam ürjeçvari varyam arthaye | bhavadéyatayä kåpäà yathä mayi kuryäd adhkäà bakäntakaù ||

[17] çré-kåñëasya praëämaù—

namo brahmaëya-deväya go-brähmaëa-hitäya ca | jagad-dhitäya kåñëäya govindäya namo namaù || namo nalina-neträya veëu-vädya-vinodine | rädhädhara-sudhä-päna-çäline vanamäline || iti ||

vijïaptiù [utkalikä-vallaryäà, 18]—

praëipatya bhavantam arthaye paçupälendra-kumära käkubhiù | vraja-yauvatamauli-mälikä- karuëäpätram imaà janaà kuru ||

[18] çré-lalitädénäà praëämaù—

käruëya-kalpa-latike lalite namas te rädhä-samäna-guëa-cäturike viçäkhe | tväà naumi campaka-late’cyuta-citta-caïca- réke vicitra-carite ca sucitra-rekhe || çré-raìga-devi dayita-praëayäìga-raìge tubhyaà namo’stu sukha-läsya-sarit sudevi | vidyä-vinoda-sadane’pi ca tuìga-vidye pürëendu-khaëòana-khare sumukhéndu-lekhe || rädhänuje mama namo’stu anaìga-devi tubhyaà sadä madhumati priyatä-marande | sauhärdya-sakhya-vimale namo’stu çré-çyämale parama-sauhåda-pätra-rädhe || he pälike praëaya-pälini te namo’stu çré-maìgale parama-maìgala-séma-rüpe | dhanye vrajendra-tanaya-priyatä-susampan- nauméça-candra-rucire nanu tärake tväm || iti |

vijïaptiù—

çré-rädhikä-praëaya-nirjhara-sikta-citta- våtti-prasüna-parimodita-mädhaväste | premänuräga-guravo lalitädayo mäà sväìghryabja-reëu-sadåçém api bhävayantu || iti |

[19] çré-kåñëa-kiìkarädénäà praëämaù— raktakaù patrakaù patré madhukaëöho madhuvrataù | rasälaù suviläsaç ca premakando marandakaù ||

änandaç candrahäsaç ca payodo bakulas tathä | rasadaù çäradädyäç ca vrajasthä anugä matäù || maëi-maya-vara-maëòanojjaläìgät puraöa-javä-madhuliö-paöéräbhäsaù | nija-vapur-anurüpa-divya-vasträn vraja-pati-tanaya-kiìkarän namämi ||

[20] tad-vayasyänäà praëämaù—

kñaëädarçanato dénäù sadä saha-vihäriëaù | tad-eka-jévitäù proktä vayasyä vraja-väsinaù || balänuja-sadåg-vayo-guëa-viläsa-veña-çriyaù priyaìkaraëa-vallaké-dala-viñäëa-veëv-aìkitäù | mahendra-maëi-häöaka-sphaöika-padma-räga-tviñaù sadä praëaya-çälinaù sahacarä hareù päntu naù ||

[21] çré-baladevasya praëämaù— gaëòäntaù-sphurad-eka-kuëòalam alicchannävataàsotpalaà kasturékåta-citrakaà påthu-hådi bhräjiñëu-guïjä-srajam | taà véraà çarad-ambuda-dyuti-bharaà saàvéta-nélämbaraà gambhéra-svanitaà pralamba-bhujam älambe pralamba-tviñam ||

[22] çré-yaçodäyäù praëämaù—

kñaumaà väsaù påthu-kaöi-taöe bibhraté sütra-naddhaà putra-sneha-snuta-kuca-yugaà jäta-kampaà ca subhrüù | rajjv-äkarña-çrama-bhuja-calat-kaìkaëau kuëòale ca svinnaà vaktraà kabara-vigalan-mälaté nirmamantha || [BhP 10.9.3]

òoré-juöita-vakra-keça-paöalä sindura-bindüllasat- sémanta-dyuti-raìga-bhüñaëa-vidhià näti-prabhütaà çritä | govindäsya-nisåñöa-säçru-nayana-dvandvä navendévara- çyäma-çyäma-rucir vicitra-sicayä goñöheçvaré pätu vaù ||

[23] çré-vrajädhéçasya praëämaù—

tila-taëòulitaiù kacaiù sphurantaà nava-bhäëòéra-paläça-cäru-celam | ati-tundilam indu-känti-bhäjaà vraja-räjaà vara-kürcam arcayämi ||

[24] çré-rohiëé-devyäù praëâmaù—

puträd uccair api hala-dharät siïcati sneha-purair govindaà yädbhuta-rasavaté-prakriyäsu pravéëä | sakhya-çrébhir vrajapura-mahäräja-räjïéà nayaistad gopendraà yä sukhayati bhaje rohiëém éçvaréà täm || [VVS 11]

[25] çré-våñabhänoù—

kharva-çmaçrum udäram ujjvala-kulaà gauraà samänaà sphurat- païcäçattama-varña-vandita-vayaù-kräntià pravéëaà vraje | goñöheçasya sakhäyam unnatatara-çrédämato’pi priay- çré-rädhäà våñabhänum udbhaöa-yaço-vrätaà sadä taà bhaje || [VVS 26]

[26] çré-kértidäyäù praëämaù—

anudinam iha mäträ rädhä-bhavya-värtäù kalayitum atiyatnät preñyate dhätrikäyäù | duhitå-yugalam uccaiù prema-püra-prapaïcair vikala-mati yayäsau kértidä sävatän naù || [VVS 27]

[27] çré-rüpa-maïjary-ädénäà praëämaù—

tämbülärpaëa-päda-mardana-payo-dänädibhisärädibhir våndäraëya-maheçvaréà priyatayä yäs toñayanti priyäù | präëa-preñöha-sakhé-kuläd api kiläsaìkocitä bhümikäù kelé-bhümiñu rüpa-maïjaré-mukhäs tä däsikäù saàçraye || [VVS 38]

vijïaptiù—

çré-rädhä-präëa-tulyä madhura-rasa-kathä-cäturé-citra-dakñä- sevä-santarpiteçäù svasurata-vimukhä rädhikänanda-ceñöäù | sarväù sarvärtha-siddhä nija-guëa-karuëä-pürëa-mädhvéka-särä narmälyo rädhikäyä mayi kuruta kåpäà prema-sevottarä yäù ||

[28] sarväù prati vijïaptiù—

he prema-sampad-atulä vraja-navya-yünoù präëädhikäù priya-sakhé-priya-narma-sakhyaù | yuñmäkam eva caraëäbja-rajo’bhiñekaà säkñäd aväpya saphalo’stu mamaiva mürdhä ||

[29] çré-paurëamäsyäù praëämaù—

çré-paurëamäsyäç caraëäravindaà vande sadä bhakti-vitäna-hetum | çré-kåñëa-léläbdhitaraìga-magnaà yasyä manaù sarva-niñevitäyäù ||

[30] çré-våndäyäù praëämaù

taväraëye devi dhruvam iha murärir viharate sadä preyasyeti çrutir api virauti småtir api | iti jïätvä vånde caraëam abhivande tava kåpäà kuruñva kñipraà me phalaut nitaräà tarña-viöapé ||

[31] çré-tulasyäù praëämaù—

yä dåñövä nikhilägha-saìgha-çamané-spåñöä vapuù-pävané rogänäm abhivanditä nirasané siktäntaka-träsiné | pratyäsatti-vidhäyiné bhagavataù kåñëasya saàropitä

nyastä tac-caraëe vimukti-phaladä tasya tulasyai namaù || [32] çré-våndävanasya praëämaù—

änanda-vånda-paritundilam indiräyä änanda-vånda-parinindita-nanda-putram | govinda-sundara-vadhü-parinanditaà tad våndävanaà madhura-mürtam ahaà namämi || iti ||

[33] çré-yamunäyäù praëämaù—

gaìgädi-tértha-parisevita-päda-padmäà goloka-sakhya-rasa-püra-mahià mahimnä | äplävitäkhila-susädhu-janäà sukhäbdhau rädhä-mukunda-muditäà yamunäà namämi ||

[34] çré-govardhanasya praëämaù—

saptäham eväcyuta-hasta-padmake bhåìgäyamänaà phala-müla-kandaraiù | saàsevyamänaà harim ätma-våndakaà govardhanaà taà çirasä namämi ||

[35] çré-çyäma-kuëòasya praëämaù—

duñöäriñöa-vadhe svayaà samudabhüt kåñëäìghri-padmäd idaà sphétaà yan-makaranda-viståtir iväriñöäkhyam iñöaà saraù | sopänaiù pariraïjitaà priyatayä çré-rädhayä käritaiù premëäliìgad iva priyäsara idaà tan nitya-nityaà bhaje ||

[36] çré-rädhä-kuëòasya praëämaù—

çré-våndä-vipinaà suramyam api tac chrémän sa govardhanaù sä räsa-sthalikäpy alaà rasamayaiù kià tävad anya-sthalaiù | yasyäpy aàça-lavena närhati manäk sämyaà mukundasya tat präëebhyo’py adhikaà priyeva dayitaà tat kuëòam eväçraye || iti |

[37] çré-vrajaväsinäà praëämaù—

mudä yatra brahmä tåëa-nikara-gulmädiñu paraà sadä käìkñan janmärpita-vividha-karmäpy anudinam | kramäd ye tatraiva vraja-bhuvi vasanti priya-janä mayä te te vandyäù parama-vinayäù puëya-khacitäù || iti |

[38] çré-vaiñëavänäà praëämaù—

caitanya-candra-caritämåta-çuddha-sindhu- våndävanéya-surasormi-samunnimagnäù |

ye vai jagan nija-guëaiù svayam äpunanti tän vaiñëaväàç ca hari-näma-parän namämi || väïchä-kalpa-tarubhyaç ca kåpä-sindhubhya eva ca | patitänäà pävanebhyo vaiñëavebhyo namo namaù ||

evaà gurväd-krameëa praëäma-vijïapti-päöhas trisandhyaà kartavyam | [39] atha prätaù-smaraëa-kértane—

sa jayati viçuddha-vikramaù kanakäbhaù kamaläyatekñaëaù | varajänu-vilambi-sad-bhujo bahudhäbhaktirasäbhinartakaù || jayati jana-niväso devaké-janma-vädo yadu-vara-pariñat svair dorbhir asyann adharmam | sthira-cara-våjina-ghnaù su-smita- çré-mukhena vraja-pura-vanitänäà vardhayan käma-devam || [BhP 10.90.48]

småte sakala-kalyäëa-bhäjanaà yatra jäyate | puruñaà tam ajaà nityaà vrajämi çaraëaà harim || vidagdha-gopäla-viläsinénäà sambhoga-cihnäìkita-sarva-gätram | pavitram ämnäya-giräm agamyaà brahma prapadye navanéta-coram || udgäyaténäm aravinda-locanaà vrajäìganänäà divam aspåçad dhvaniù | dadhnaà ca nirmanthana-çabda-miçrito nirasyate yena diçäm amaìgalam ||

[40-41] atha tatra käla-niyamaù | yathä çréla-dhyäna-candra-gosvämi-pädair viracita-paddhatyäà1 | tatra niçänte dhyänam [çärada-tilake]—

smared våndävane ramye mohayantam anäratam | govindaà puëòarékäkñaà gopa-kanyä-sahasraçaù || ätmano vadanämbhoje preritäkñi-madhu-vratäù | käma-bäëena vivaçäç ciram äçleñaëotsukäù || muktä-hära-lasat-péna-tuìga-stana-bharänatäù | srasta-dhammilla-vasanä mada-skhalita-bhäñaëäù || danta-paìkti-pramodbhäsi-spandamänädharäïcitäù | vilobhayantér vividhair vibhramair bhäva-garbhitaiù || iti |

1 Strange, but I cannot find these verses in my edition.

[42] atha niçänta-léläà smaret | taträdau gauracandrasya [bhävanä-sära-saìgrahe]—

prage çréväsasya dvija-kula-ravair niñkuöa-vare çruti-dhyäna-prakhyaiù sapadi gata-nidraà pulakitam | hareù pärçve rädhä-sthitim anubhavantaà nayanajair jalaiù saàsiktäìgaà vara-kanaka-gauraà bhaja manaù || iti ||

smaraëa-maìgale (3)—

rätry-ante trasta-vånderita-bahu-viravair bodhitau kéra-çäré- padyair hådyair ahådyair api sukha-çayanäd utthitau tau sakhébhiù | dåñöau håñöau tadätvodita-rati-lalitau kakkhaöégéù-saçaìkau rädhä-kåñëau satåñëäv api nija-nija-dhämny äpta-talpau smarämi ||

[43] sanat-kumära-saàhitäyäà ca | [44] tato harinäma-mahä-matraà yathä-çakti japet | tataù punaç ca gurv-ädén praëamet yathä—

vande’haà çré-guroù çré-yuta-pada-kamalaà çré-gurün vaiñëaväàç ca çré-rüpaà sägrajätaà saha-gaëa-raghunäthänvitaà taà sa-jévam | sädvaitaà sävadhütaà parijana-sahitaà kåñëa-caitanya-devaà çré-rädhä-kåñëa-pädän saha-gaëa-lalitä-çré-viçäkhänvitäàç ca ||

tato manträdi-vidhià kuryät | tato vaiñëaväcamanam | yathä— ädau pädau hastau ca prakñälayet | tataù keçaväya namaù, çré-näräyaëäya namaù, çré-mädhaväya namaù, iti mantra-trayaà japan muktäìguñöha-kaniñöha-saàhatäìgulinä dakñiëa-kareëa vära-trayaà jalam äcamet | tataù çré-govindäya namaù çré-viñëave namaù iti mantra-dvayena päëi-dvayaà prakñälayet | çré-madhusüdanäya namaù, çré-trivikramäya namaù iti mantra-dvayaà japan saàvåtäìguñöha-mülena mukhaà väma-dakñiëa-kramäbhyäà vära-dvayaà märjayet | çré-vämanäya namaù çré-çrédharäya namaù iti mantra-dvayaà japan tathä sàvåtäìguñöha-mülena oñöhädharau ürdhvädhaù krameëa vära-dvayaà märjayet | çré-håñékeçäya namaù ity ekaà mantraà japan päda-dvayaà prakñälayet | çré-padmanäbhäya namaù ity ekaà mantraà japan punaù päda-dvayaà prakñälayet | çré-dämodaräya namaù ity ekaà mantraà japan jalaà tri-väram abhisiïcet | çré-väsudeväya namaù ity ekaà mantraà japan aìguñöha-tarjanébhyäà näsike spåçet | çré-aniruddhäya namaù çré-puruñottamäya namaù iti mantra-dvayaà japan saàyuktäìguñöhänämikäbhyäà netra-yugalaà punaù punaù | çré-adhokñajäya namaù çré-nåsiàhäya namaù iti mantra-dvayaà japan saàyuktäìguñöhänämikäbhyäà näbhià spåçet | çré-janärdanäya namaù iti mantraà japan kara-talena hådayaà spåçet | çré-upendräya namaù iti mantraà japan sarväìgulibhir mastakaà spåçet | çré-haraye namaù çré-kåñëäya namaù iti mantra-dvayaà japan karägreëa dakñiëa-väma-bähu-müle spåçet |

açaktaù kevalaà dakñaà spåçet karëaà tathä ca väk |

kurvitälabhanaà väpi dakñiëa-çravaëasya vai || [HBV 3.108] iti |

[45] tataù snänärthaà gaìgädau gatvä dhauta-vastraà måttikäà ca taöe nyasya térthaà praëamya çré-kåñëaà ca praëamya taà prärthayet | prärthanä yathä pädme—

deva-deva jagannätha çaìka-cakra-gadädhara | dehi viñëo mamänijïäà tava tértha-niñevaëe || päpo’haà päpa-karmähaà päpätmä päpa-sambhavaù | trähi mäà puëòarékäkña sarva-päpa-haro hariù || iti ||

tato jale praviçya måttikäà gåhëéyät | tan-mantro yathä pädme—

açva-kränte ratha-kränte viñëu-kränte vasundhare | måttike hara me päpaà yan mayä duñkåtaà kåtam || uddhåtäsi varäheëa kåñëena çata-bähunä | namas te sarva-bhütänäà prabhavävani suvrate || iti ||

[46] tato näbhi-dadhna-jale nadyädau pravähäbhimukhé puñkaraëy-ädau pürväbhimukhé san, ädau sämänyataù snätväcamya caturdikñu catur-hasta pramäëaà jalaà kåtvä tatra térthäni ähvayet, yathä—

gaìge ca yamune caiva godävari sarasvati | narmade sindho käveri jale 'smin sannidhià kuru ||

iti paöhitvä kåtäïjalir bhütvä térthäni samprärthayet |

viñëu-päda-praåtäsi vaiñëavé viñëu-devatä | trähi nas tv enasas tasmäd äjanma-maraëäntikät || kalinda-tanaye devi paramänanda-vardhini | snämi te salile sarväparädhän mäà vimocaya || pävanaà pävanaà säkñäd duritänäà mahäsuraù | praséda kåpaëe mayy evärte tvaà kåñëa-vallabhaù || udbhütaà kåñëa-pädäbjäd ariñöa-vadhataç chalät | pähi mäà pämaraà snämi çyäma-kuëòe jale tava || çré-rädhä-sama-saubhägyaà sarva-tértha-pravanditam ‘ praséda rädhikä-kuëòa snämi te salile çubhe || iti |

[47] tértha-prärthanä-çloka-païcakaà paöhitvä çré-kåñëa-caraëämbhojaà dhyätvä cävaguëöhana-mudrayä saptadhä müla-mantraà japtvä tértha-jalaà punaù sa-puöäïjalinä sva-mürdhni vära-trayam abhiñiïcya sva-mantraà japan sammajjya snäyät | tataù utthäya punaç ca sva-mantraà japan kumbha-mudrayä vära-trayaà jalaà sva-mürdhni abhisicya märjané vastreëa aìgäni saàmärjya térthaà mahimä-padyäni paöhet | täni padyäni, yathä—

mahä-päpa-bhaìge dayälo na gaìge maheçottamäìge lasac-citta-raìge |

drava-brahma-dhämäcyutäìghry-abje mä punéhéna-kanye pravähormi-dhanye || cid-änanda-bhänoù sadänanda-sünoù para-prema-pätré drava-brahma-gätré | adhänäà lavitré jagat-kñema-dhätré pavitré-kriyän no vpur mitra-putré || aye çré-saraù pävanaà näma särthaà bhavatv änataà snänato mä kåtärtham | kuruñv äçu gopé-rahaù-keli-kérti vadantaà vasantaà tvayä tulya-våttim || ariñöämåtän nandasünoù prakäçaà mahänanda-väréndirä-cid-viläsam | ariñöaà mamäga prakåñöaà lunéhi sadä çyäma-kuëòaà vapur naù punéhi || namas te samasteçvara-prema-vanyaà mahä-térthaà nirmaïchanéyätma-dhanyam | aye rädhikä-kuëòa-go-ñaëòa-nandaà vapur naù punéhi pramodéça-çandam || iti |

[48] tatas tértha-taöe ärdra-vastraà parityajya çuñka-vastraà paridhäya tatropaviçya vidhivat tilakaà kåtvä pürväbhimukhébhüyäcamyädau gurudevaà prärthayet | yathä—

yo’ndhékåtya kutarka-ghüka-paöalém ajïäna-mohändha-håt saànudaàca kukarma-jäòyam abhito håt-padmam ulläsayan | rädhä-mädhava-güòha-rüpa-saraëém udbhäñayan bhäskaraù sa tvaà çré-gurudeva pähi patitaà mäà dénam andhaà janam ||

[49] tataù çré-kåñëaà dhyäyet, yathä yämale—

dhyäyet sauré-taöe divyaiçvarya-mädhurya-bhüñite | vaikuëöhottama-saubhägye çré-kåñëäbhy-adhidaivate || påthivyäà vidyamäne’py apräkåte saccidätmake | mäthure madhuraiçvarya-mädhurya-nikaräkare || nänä-ratna-cite sauré-väri-märuta-sevite | niñkämaiù para-mädhurya-premaika-puruñarthibhiù || maharñi-pramukhair dhyäna-gamye’nantäàça-sambhave | nänä-våkña-latä-kuïja-puñpa-puïja-susaurabhe || våndäraëye kalpa-våkña-tale koöi-ravi-prabhe | locanänanda-mädhurya-divye çré-ratna-mandire || sahasra-dala-mäëikye keçarämbuja-madhyage | ratna-siàhäsana-väme sthitayä rädhayä saha || räjamänaà dalälistha-gopé-maëòala-maëòitam | kandarpa-béja-gäyatré-puraëäkñara-vigraham ||

dvätriàçal-lakñaëair yutaà catuù-ñañöhi-guëänvitam | kandarpa-koöi-lävaëyaà sphurac-cin-maya-bhüñaëam || nava-yauvana-sampannaà néla-nérada-sundaram | räsa-viläsinaà nityaà govindaà sukha-väridhim || iti |

[50] dhyätvä tato müla-mantraà daçadhä prajapet sudhéù | tataù kandarpa-gäyatryä païcadhärghyaà samarpya ca || dattvä païcopacärät sudhenu-mudräà pradarçayet | sva-mantraà daçadhä käma-gäyatréà ca japet tataç ca || çré-kåñëa-caraëämbhoje païcäïjali-jaläni vai | samarpya müla-mantreëa pétvä çré-caraëämåtam || natvä kåñëaà tathä térthaà térthänäà stutim äpaöhan | vrajed gåhaà tataù prétaù çré-mürti-sevanotsukaù ||

taträrtha-krameëaiva tatratya-vidhiù | taträdau çré-våndävana-yamunä-taöe çré-yoga-péöhe kalpa-våkña-tale çré-maëi-mandira-madhye çré-ratna-siàhäsane gopé-gaëa-sevitaà çré-rädhayä saha çré-govindaà dhyäyet | tataù käma-béjaà daçadhä japet | tataù käma-gäyatréà daçadhä japet | tato’ñöädaçäkñara-gopäla-mantraà daçadhä japet | tataù çré-rädhikä-gäyatréà daçadhä japet | tataù sva-sva-gäyatrébhyäà païcärghyaà samarpya jalenaiva païcopacära-püjäà tayoç ca kuryät | yathä—etat pädyaà, eña gandhaù, etat puñpam, eña dhüpaù, eña dépaù, etan naivedyaà, idam äcamanéyam iti dhenu-mudräà pradarçya sarvaà tan-mantreëa samarpayet | tam api daçadhä japet | tato mänasopacärän nänä-vidha-miñöänna-suväsita-jala-tämbülädén samarpya ärätrikaà kåtvä çré-rädhä-kåñëa-caraëämbhojeñu païca-païcadhä jaläïjalià samarpya çré-caraëämåtaà gåhétvä kiïcit çirasi dhåtvä praëamet | caraëämåta-dhäraëa-mantro, yathä (HBV 3.290)—

akäla-måtyu-haraëaà sarva-vyädhi-vinäçanam | viñëoù pädodakaà pétvä çirasä dhärayämy aham ||

atha gurv-äjïänusäreëa tilaka-dhäraëa-vidhiù, yathä pädme (6.225.46)—

ärabhya näsikä-mülaà laläöäntaà likhen mådä | näsikäyäs trayo bhägä näsä-mülaà pracakñyate || samärabhya bhruvor madhyam antarälaà prakalpayet || iti |

[51] hari-mandira-lakñaëam (HBV 4.216-217; PadmaP 6.225.27-28)—

näsädi-keça-prayantam ürdhva-puëòraà suçobhanam | madhye chidra-samäyuktaà tad vidyäd harimandiram || väma-pärçve sthito brahmä dakñiëe ca sadä-çivaù | madhye viñëuà vijänéyät tasmän madhyaà na lepayet || iti |

tilaka-racanäìguli-niyame småtiù (HBV 4.221)—

anämikä kämadoktä madhyam äyuskaré bhavet |

aìguñöhaù puñöidaù proktas tarjané mokña-däyiné || iti | dvädaçäìgeñu tilaka-nirmäëa-vidhiù, yathä (PadmaP 6.225.45-47)

laläöe keçavaà dhyäyen näräyaëam athodare | vakñaù-sthale mädhavaà tu govindaà kaëöha-küpake || viñëuà ca dakñiëe kukñau bähau ca madhusüdanam | trivikramaà kandhare tu vämanaà väma-pärçvake || çrédharaà väma-bähau tu håñékeçaà ca kandhare | påñöhe tu padma-näbhaà ca kaöyäà dämodaraà nyaset | tat prakñälana-toyaà tu väsudeveti mürdhani || ürdhva-puëòraà laläöe tu sarveñäà prathamaà småtam | laläöädi-krameëaiva dhäraëaà tu vidhéyate ||

atha bhagavat-prabodhanam, yathä yämale—

namas te guru-deväya sarva-siddhi-pradäyine | sarva-maìgala-rüpäya sarvänanda-vidhäyine || iti |

tatas tat-prärthanä, yathä tatraiva—

çré-guro paramänanda premänanda-phala-prada | vrajänanda-pradänanda-seväyäà mäà niyojaya || iti |

[52] tataù çré-mandira-dväraà gatvä çré-kåñëa-prabodhana-väkyaà paöhet, yathä pädme— éçvara çré-hare kåñëa devakénandana prabho | nidräà muïca jagannätha prabhäta-samayo bhavet || yämale ca— go-gopa-gokulänanda yaçodänanda-nandana | uttiñöha rädhayä särdhaà prätar äséj jagatpate || iti padya-dvayaà paöhitvä täli-vädana-ghaëöä-vädana-pürvakaà dväram udghäöayet | tato dépaà prajvälya çré-siàhäsana-nikaöe gatvä çré-caraëävädau spåñövä prayatnataù tau punar utthäpya çré-siàhäsanopari saàsthäpya punaù prärthayet | yathä tad-vacanam [BhP 3.9.25]—

so’säv adabhra-karuëo bhagavän vivåddha- prema-smitena nayanämburuhaà vijåmbhan | utthäya viçva-vijayäya ca no viñädaà mädhvyä giräpanayatät puruñaù puräëaù || deva-prapannärtihara prasädaà kuru keçava | avalokana-dänena bhüyo mäà pärayäcyuta || (HBV 3.132) iti |

[53] tataù äcamanärthaà prokñaëa-pätre jala-gaëòüñäëi dattvä çré-mukha-kara-caraëädikaà sükñmärdra-vastreëa saàmärjya nirmälyottäraëaà kåtvä svakarau prakñälya çré-caraëeñu tulasé-patra-maïjaréù tat-tan-manträbhyäà samapyaà sarpikänn alaòòükädi nivedya suväsitaà jalaà dattväcamanaà dadyät | tataù tämbülaà samarpya punar äcamanaà dattvä maìgala-niräjanaà ghaëöä-çaìkhädi-vädana-pürvakaà sajalaà çaìkhaà bhrämayitvä jalaà çré-garuòopari bhakta-jana-mastakeñu ca prakñiped iti | tatra néräjana-vidhi-kramo, yathä yämale—

navabhiù saptabhir mänair aìgulyä tala-vartibhiù | çaçi-go-ghåta-siktäbhiù païcabhir éñikäntaraiù || prajvälya yatnato dépaà käma-béjaà japan sudhéù | karayor vyutkramenaivaà tarjany-aìguñöha-yogataù || kñepaëaà bhrämayaàs tasyopari mudräà pradarçya ca | çaìkhodakena sahitaà müla-mantreëa cärpayet || gäyatréà ca japan puñpäïjalim agre samarpya ca | müla-mantreëa väditvä stutvä ghaëöäà ca vädayan || néräjanaà tataù kuryät bhrämayitvä punaù punaù | catuñkaà pädayor näbhau dviräsye trividhaà tataù || saptadhä nikhiläìgeñu harer néräjanaà jalam | tulasé-garuòa-påthvé vaiñëavänäà kramät tataù || bhrämayet sajalaà çaìkham añöadhä manum äjapan | taj jalaà garuòe dattvä vaiñëaveñu ca prakñipet || iti |

praëamet tataù | tataù çrémandirädi-lepana-märjanädikaà kåtvä snäna-püjä-bhojana-pätra-märjana-dhautädikaà vidhäya naivedya-jalädikaà saàskåtya gandha-dhüpädimätya-puñpäëi cinuyät |

iti süryodaya-käla-paryantaà kåtyam |

iti çré-sädhanämåta-candrikäyäà prathamaù prakäçaù |

II.

dvitéyaù prakäçaù [1] atha prätaù ñaò-daëòa-kåtyam | taträdau tulasé-patra-maïjaré-cayanaà kuryät | mantrau yathä skände—

tulasyämåta-janmäsi sadä tvaà keçava-priye | keçavärthaà vicinomi varadä bhava çobhane || tvad-aìga-sambhavaiù patraiù püjayämi yathä harim | tathä kuru paviträìgi kalau mala-vinäçini || (HBV 7.347-8)

[2] atha püjä-vidhi-kramaù, yathä yämale—

vaiñëavo deva-püjärthaà pürväbhimukhé äsane |

darbha-vinirmite çuddhe upaviçya nijaà gurum || natvä stutvä ca samprärthya nijeñöa-manum äsmaran | väg-yataika-manäs tatra sampradäyänusärataù || çaìkhädi-püjäsambhärän nyasyet tat-tat-padeñu tän | devasya dakñiëägre vai snäna-toyaà hi saàskåtam || snänäcamana-pätras tu samépe vinyasyet tataù | svasya vämägrataù çaìkhaà sädhäraà sthäpayed budhaù || tatraiva ghaëöäà sädhäraà väme naivedya-dhüpakam | tulasé-gandha-puñpädi-bhäjanäni tu dakñiëe || tatraiva ghåta-dépaà ca taila-dépaà tu vämataù | sambhäränaparän nyasyet sva-dåñöi-viñaye pade || kara-prakñälanärthaà ca pätram ekaà sva-påñöhataù || iti |

[3] tatra çaìkha-sthäpanaà, yathä—ädau sva-vämägre bhümau jalena trikoëa-maëòalaà likhitvä tad-upari oà namaù sudarçanäyästräya phaö iti mantreëa sthäpayet | oà hådayäya namaù iti mantreëa çaìkha-madhye gandhädén nyaset | oà soma-maëòaläya ñoòaça-kalätmane namaù iti mantreëa jalaà pürayet | tad upari gaìge ca yamune caiva ityädi tértha-mantraà paöhitvä aìkuça-mudrayä térthäny ävähayet | käma-béjena tulasé-patraà tatra vinyasya käma-gäyatryä sädhära-çaìkhaà püjayet | tato dhenu-mudräà pradarçya taträvaguëöhana-mudrayä müla-mantram añöadhä japet | tataç ca tulasé-patreëa kiïcij jalaà snänädi-pätra-püjä-sambhäreñu siïcet | iti | [4] atha ghaëöä-sthäpanam (HBV 6.157)—

sarva-vädya-mayé ghaëöä keçavasya sadä priyä | vädanäl labhate puëyaà yajïa-koöi-samudbhavam ||

närada-païcarätre (HBV 6.152)—

ävähanärghye dhüpe ca puñpa-naivedya-yojane | nityam etäà prayuïjéta tan-mantreëäbhimantritäm || iti |

tataç ca väme ädhäropari käma-béjena ghaëöäà saàsthäpya oà jaya-dhvani-mantramätaù svähä iti mantram uccärya gandha-puñpeëäbhyarcya vädayed iti | [5] kià ca ekädaçe [BhP 11.27.12]—

çailé därumayé lauhé lepyä lekhyä ca saikaté | manomayé maëimayé pratimäñöa-vidhä matä || iti |

tatra pratimänusäreëaiva snänädikaà yathä-yogyaà käryam iti |

sevä-niñöhä hareù çrémad-vaiñëaväù päïcarätrikäù | präkaöyäd akhiläìgänäà çré-mürtià bahu manyate || sevyä nija-nijair eva mantraiù sva-sveñöa-mürtayaù | çälagrämätmake rüpe niyamo naiva vidyate || (HBV 5.291-2)

yatra nijäbhéñöa-mantreëaiva sevanam iti | tataç cädau çré-gurudevaà pürvavat praëamya prärthya nijäbhéñöa-mantraà daçadhä smaret | tataù snänärthaà devaà prärthayet, yathä—

yat-päda-çauca-toyena yad-däsa-päda-väriëä | pavitram akhilaà viçvaà sa tvaà çré-rädhayä saha || nimagno’pi mahänanda-väridhau karuëärëava | snänäya bhava govinda bhakta-väïchäbhipüraka || iti |

[6] tataç ca devaà snänä-pätropari tulasé-paträsane saàsthäpya tac-caraëa-paìkaje tulasé-daläni samarpya kiïcit çaìkhodakaà dattvä ghaëöä-vädana-pürvakaà tan-müla-mantraà japan çaìkhodakenaiva snäpayet | taträdau gandha-tailodvartanädikaà ca yathäsambhava-vidhiù | tataç cäìgäni märjayitvä punaù saàsthäpya tato’ìga-jala-mocanaà kärayitvä çuñka-vastraà paridhäpyäsanäntare saàsthäpya sampradäyänusäreëa tilakaà dattvä taulasé-paträëi samarpya tena bhüñayitvä gandha-mälyädikaà samarpya guggula-dhüpaà dattvä miñöännädi suväsita-jalädikaà müla-mantreëaiva samarpya bahir gatväsanäntare pürväbhimukhé upaviçya mänasopacäraiç ca taà seveta | tataç ca täla-vädana-pürvakaà dväram udghäöyäcamanaà dattvä tämbülaà samarpya punaù dhüpaà dattvä pürvavat çåìgärärätrikaà kuryät | [7] atha prätar-lélä-smaraëam | taträdau gauracandrasya, yathä bhävanä-sära-saìgrahe—

prätaù svaù-sariti sva-pärñada-våtaù snätvä prasünädibhis täà sampüjya gåhéta-cäru-vasanaù srak-candanälaìkåtaù | kåtvä viñëu-samarcanädi sa-gaëo bhuktvännam äcamya sad véöéà cänya-gåhe kñaëaà svapiti yas taà gauram adhyemy aham || iti |

smaraëa-maìgale—

rädhäà snäta-vibhüñitäà vrajapayähütäà sakhébhiù prage tadgehe vihitännapäkaracanäà kåñëävaçeñäçanäà | kåñëaà buddhamaväptadhenusadanaà nirvyüòhagodohanaà susnätaà kåtabhojanaà sahacaraistäïcätha taïcäçraye || 4 ||

[8] atha prätaù püjä-vidhiù—taträdau çré-navadvépa-madhye çré-ratna-mandire çré-ratna-siàhäsanopari bhakta-vånda-parisevitaà çré-kåñëa-caitanya-devaà çré-gurv-ädi-krameëa dhyätvä püjayet | tatra dhyänädi çré-caitanyärcana-candrikäyäm—

siàhäsanasya madhye çré-gaura-kåñëaà smaret tataù | dakñiëe baladevaà çré-nityänanda-suvigraham || väme gadädharaà devam änanda-çakti-vigraham | devasyägre karëikäyäm advaitaà viçva-pävanam || tad-dakñiëe bhakta-varyaà çréväsaà chatra-hastakam | caturdikñu mahänanda-mayaà bhakta-gaëaà tathä || iti |

[9] çrémad-gaura-bhakta-vånde svéya-svéya-gaëänvite |

rüpa-svarüpa-pramukhe sva-gaëasthän gurün smaret || tataù siàhäsanädho väma-pärçve çré-gurudevaà dhyäyet | yathä yämale—

çuddha-svarëa-rucià çuddha-bhäva-bhüñä-kalevaram | sac-cid-änanda-sändräìgaà karuëämåta-varñiëam || çaçäìkäyuta-saìkäçaà varäbhaya-lasat-karam | çuklämbara-dharaà devaà çukla-mälyänulepanam || çiñyänugraha-saàdhänaàa smita-nitya-yutänanam | çré-kåñëa-prema-sevädi-dätäraà déna-pälakam || samasta-maìgalädhäraà sarvänanda-mayaà vibhum | dhyäyan çré-gurudevaà taà paramänandam açnute || iti |

tat-päda-padma-savidhe sevotsukam ätmänaà ca bhävayet—

divya-çré-hari-mandiräòhyam alikaà kaëöhaà sumälänvitaà vakñaù çré-hari-näma-varëa-subhagaà çré-khaëòa-liptaà punaù | çubhraà sükñma-navämbaraà vimalatäà nityaà vahantéà tanuà dhyäyet çré-guru-päda-padma-nikaöe sevotsukaà cätmanaù || iti |

[10] atha çré-guru-püjä-vidhiù | tan-mantreëaiva sarvaà kuryät | tad, yathä— etat pädyaà, eña prasädé gandhaù, etat prasädi-puñpam, eña prasädé dhüpaù, eña prasädé dépaù, etan prasädi-naivedyaà, etat prasädi-pänéya-jalam, idam äcamanéyam, etat prasädi-tämbülam, etat prasädi-gandha-mälyam, eña prasädi- puñpäïjaliù iti | tataù prärthanä, yathä—

he çré-guro bhuvana-maìgala-näma-dheya dhyeyäìghri-padmam åñibhiù çaraëaà nijasvam | dénäya me daya dayä-saritäà pate çré- kåñëäìghri-padma-bhajanaà sulabhaà yad astu || iti |

tatas tan-mantraà japtvä tad-gäyatréà smaret | [11] tataù çré-kåñëa-caitanyaà dhyäyet, yathä—

çréman-mauktika-däma-baddha-cikuraà susmera-candränanaà çré-khaëòäguru-cäru-citra-vasanaà srag-divya-bhüñäïcitam | nåtyäveça-rasänumoda-madhuraà kandarpa-veçojjvalaà caitanyaà kanaka-dyutià nija-janaiù saàsevyamänaà bhaje ||

tatas taà püjayet etat pädyam ity ädi pratyekam uktvä çré-kåñëa-caitanya-candräya namaù iti mantreëa | [12] çré-nityänanda-prabhor dhyänam—

kaïjärendra-vinindi-sundara-gati-çré-pädam indévara-

çreëé-çyäma-sad-ambaraà tanu-rucä sändhyendu-saàmardakam | premëä ghürna-sukaïja-khaïjana-madäjin-netra-häsyänanaà nityänandam ahaà smarämi satataà bhüñojjvaläìga-çriyam ||

tatas taà püjayet | etat pädyam ity ädi pratyekam uktvä çré-nityänanda-candräya namaù iti mantreëa | [13] çrémad-advaita-prabhor dhyänaà, yathä—

sad-bhaktäli-niñevitäìghri-kamalaà kundendu-çuklämbaraà çuddha-svarëa-rucià subähu-yugalaà smeränanaà sundaram | çré-caitanya-dåçaà varäbhaya-karaà premäìga-bhüñäïcitam advaitaà satataà smarämi paramänandaika-kandaà prabhum || iti |

tatas taà püjayet | etat pädyam ity ädi pratyekam uktvä çré-advaita-candräya namaù iti mantreëa | tatas tulasé-paträëi ca çré-prabhubhyaù samarpayet | [14] tataù çré-gadädharasya dhyänaà, yathä—

käruëyaika-maranda-padma-caraëaà caitanya-candra-dyutià tämbülärpaëa-bhaìgi-dakñiëa-karaà çvetämbaraà sad-varam | premänanda-tanuà sudhä-smita-mukhaà çré-gauracandrekñaëaà dhyäyec chréla-gadädharaà dvija-varaà mädhurya-bhüñojjvalam ||

tataù çré-mahäprabhoù prasäda-nirmälyädinä çré-gadädharasya çré-çréväsädénäà ca püjä kartavyä | tataù çré-gadädharasya püjä, yathä -- etat pädyam eña prasädé gandha ity ädi pratyekam uktvä çré-gadädharäya namaù iti mantreëa | [15] tataù çréväsädénäà dhyänaà, yathä—

ye caitanya-padäravinda-madhupäù sat-prema-bhüñojjvaläù çuddha-svarëa-ruco dåg-ambhu-pulaka-svedaiù sad-aìga-çriyaù | sevopäyana-päëayaù smita-mukhäù çuklämbaräù sad-varäù çréväsädi-mahäçayän sukha-mayän dhyäyet tän pärñadän ||

tataù prasädais teñäà püjä, yathä—eña prasädé gandha ity ädi pratyekam uktvä çré-çréväsädibhyo namaù iti mantreëa | tataù ärätrikaà pürvavat kuryät | [16] tataù mastakäïjalir bhütvä saìkñepeëa çré-gurv-ädén praëamet , yathä—

gurüëäà pädäbjäny akhila-sukha-sadmäni nitaräà prabhuà nityänandaà kanaka-ruci-kåñëaà suranadém | namäny advaitaà mädhava-tanayam ähläda-vapuñaà navadvépaà çréväsa-mukha-rasa-bhaktän sva-çirasä || iti |

tathä prärthanä—

praséda çré-navadvépa çré-gaìge çré-guro hare |

çré-caitanya-prabho nityänandädvaita kåpärëava || he çré-gadädhara çacé-suta-härda-pätra gändharvikä-sukha-tano rasa-sära-gätra | mäà te padäbja-rajasä sadåçaà vibhävya kértià pracäraya nijäà kuçalair vibhävya || kalpägä amåtämbudher jhaña-varäù premämbudheç cätakä meghasyämåta-päyino vara-vidhoù padmäni caëòa-tviñaù | bhåìgäù padma-vanasya näka-sadanä viñëor mahänto hi te bhaktä gaura-hareù paraà mayi kåpäà kurvantv ananya-gatau || iti |

[17] tataç ca çré-guror äjïäà gåhétvä çré-våndävana-madhye çré-rädhä-kåñëa-parijana-madhye viräjamänäà çré-guru-devéà dhyätvätmänaà tad-däsé-rüpäà bhävayet | taträdau çré-guroù prärthanä, yathä yämale—

tvaà gopikä våña-raves tanayäntike’si sevädhikäriëi guro nija-päda-padme | däsyaà pradäya kuru mäà vraja-känane hi rädhäìghri-sevana-rase sukhinéà sukhäbdhe || iti |

[18] tatas tad-dhyänam | yathä,

kåpämaranda-sampürëäà çuddha-svarëa-lasad-rucim | kñéëa-madhyäà påthu-çroëéà kasturé-tilakänvitäm || tuìga-stanéà vidhu-mukhéà ratnäbharaëa-bhüñitäm | çoëäntaréya-citrendu-jyotsnämbara-vidhäriëém || harinmaëi-citra-svarëa-cüòikäà madhura-smitäm | sémantopari sad-ratnämalakälila-san-mukhém || kiçoréà gopikäà ramyäà rädhikä-préti-bhüñaëäm | sundaréà sukumäräìgéà guruà dhyäyet prayatnataù || iti |

[19] tatas tan-mantraà gäyatréà ca daçadhä japet | tataù ätmano dhyänaà yathä—

çré-guroç caraëämbhoja-kåpä-sikta-kalevaräm | kiçoréà gopa-vanitäà nänälaìkära-bhüñitäm || påthu-tuìga-kuca-dvandväà catuù-ñañöhi-kalänvitäm | rakta-citräntaréyäm ävåta-çuklottaréyakäm | svarëa-citräruëa-pränta-muktä-däma-sukaïculém | candanäguru-käçméra-carcitäìgéà madhu-smitäm || sevopäyana-nirmäëa-kuçaläà sevanotsukäm | vinayädi-guëopetäà çré-rädhä-karuëärthiném || rädhä-kåñëa-sukhämoda-mätra-ceñöäà supadminém | nigüòha-bhäväà govinde madanänanda-mohiném || nänä-rasa-kaläläpa-çälinéà divya-rüpiëém | saìgéta-rasa-saàjäta-bhävolläsa-bharänvitäm || tapta-käïcana-çuddhäbhäà sva-saukhya-gandha-varjitäm | diväniçaà mano-madhye dvayoù prema-bharäkuläm |

evam ätmänam aniçaà bhävayet bhaktim äçritaù || iti |

[20] atha våndävana-dhyänaà, yathä gautaméya-tantre—

tato våndävanaà dhyäyet paramänanda-vardhanam | sarvartu-kusumopetaà patatri-guëa-näditam || bhramad-bhramara-jhaìkära-mukharé-kåta-diì-mukham | kälindé-jala-kallola-saìgi-märuta-sevitam || nänä-puñpa-latä-baddha-våkña-ñaëòaiç ca maëòitam | kamalotpala-kahlära-dhüli-dhüsaritäntaram || tan-madhye ratna-bhümià ca süryäyuta-sama-prabhäm | tatra kalpa-tarüdyänaà niyataà prema-varñiëam || mäëikya-çikharälambi tan-madhye maëi-maëòapam | nänä-ratna-gaëaiç citraà sarvartu-suviräjitam || nänä-ratna-lasac-citra-vitänair upaçobhitam | ratna-toraëa-gopura-mäëikyäcchädanänvitam || divya-svarëa-muktä-bhära-tära-hära-viräjitam | koöi-sürya-samäbhäsaà nimuktaà ñaö-taraìgakaiù | tan-madhye ratna-racitaà svarëa-siàhäsanaà mahat || iti |

[21] tan-madhye çré-rädhä-kåñëaà dhyäyet | tatra çré-kåñëa-dhyänaà, pädme pätäla-khaëòe (81.35-42)—

pétämbaraà ghana-çyämaà dvibhujaà vanamälinam ||35|| barhi-barha-kåtottaàsaà çaçi-koöi-nibhänanam | ghürëäyamäna-nayanaà karëikärävataàsinam ||36|| abhitaç candanenätha madhye kuìkuma-bindunä | racitaà tilakaà bhäle bibhrataà maëòaläkåtim ||37|| taruëäditya-saàkäçaà kuëòaläbhyäà viräjitam | gharmämbu-kaëikä-räjad-darpaëäbha-kapolakam ||38|| priyäsya-nyasta-nayanaà lélä-päìgonnata-bhruvam | agra-bhäga-nyasta-muktä-visphurat-procca-näsikam ||39|| daçana-jyotsnayäräjat-pakva-bimba-phalädharam | keyüräìgada-sad-ratna-mudrikäbhir lasat-karam ||40|| bibhrataà muraléà väme päëau padmaà tathaiva ca | käïcé-däma-sphuran-madhyaà nüpuräbhyäà lasat-padam ||41|| rati-keli-rasäveça-capalaà capalekñaëam | hasantaà priyayä särdhaà häsayantaà ca täà muhuù ||42|| itthaà kalpa-taror müle ratna-siàhäsanopari | våndäraëye smaret kåñëaà saàsthitaà priyayä saha ||43||

[22] tatas tad-väme rädhikäà dhyäyet, yathä pädme pätäla-khaëòe (81.43-50)—

väma-pärçve sthitäà tasya rädhikäà ca smaret tataù | néla-colaka-saàvétäà tapta-hema-sama-prabhäm ||44|| paööäïcalenävåtärdha-susmeränana-paìkajäm | känta-vaktre nyasta-neträà cakoré-caïcalekñaëäm ||45|| aìguñöha-tarjanébhyäà ca nija-känta-mukhämbuje |

arpayantéà püga-phalaà parëa-cürëa-samanvitam ||46|| muktähära-sphurac-cärupénonnata-payodharäm | kñéëa-madhyäà påthu-çroëéà kiìkiëé-jäla-maëòitäm ||47|| ratna-täöaìka-keyüra-mudrä-valaya-dhäriëém | raëat-kaöaka-maïjéra-ratna-pädäà guléyakäm ||48|| lävaëya-sära-mugdhäìgéà sarvävayava-sundarém | änanda-rasa-saàmagnäà prasannäà nava-yauvanäm ||49|| sakhyaç ca tasyä viprendra tat-samäna-vayo-guëäù | tat-sevana-paräbhävyäç cämara-vyajanädibhiù ||50||

[23] yämale yathä çiva uväca—

pradhänäñöa-daleñv evam añöa çré-lalitädayaù | rädhä-kåñëa-sukhämodäù sevopäyana-päëayaù || suvåndä yatnato dhyeyäs taträdau lalitottare | aiçänye tu viçäkhaindre citrendu-rekhikägnaye || yämye campaka-vallé ca nairåtye raìga-vedikä | paçcime tuìga-vidyätha sudevé väyave tathä || gorocanäruci-manohara-känti-dehäà mäyüra-puccha-tulita-cchavi-cäru-celäm | rädhe tava priya-sakhéà ca guruà sakhénäà tämbüla-bhakti-lalitäà lalitäà namämi || saudäminé-nicaya-cäru-ruci-pratékäà tärävali-lalita-känti-manojïa-celäm | çré-rädhike tava vicitra-guëänurüpäà sad-gandha-candana-ratäà kalaye viçäkhäm || käçméra-känti-kamanéya-kalevaräbhäà susnigdha-käca-nicaya-prabhä-cäru-celäm | çré-rädhike tava manoratha-vastra-däne citräà vicitra-hådayäà sadayäà prpadye || nåtyotsaväà hi haritäla-samujjvaläbhäà sad-däòima-kusuma-känti-manojïa-celäm | vande mudä ruci-vinirjita-candra-lekhäà çré-rädhike tava sakhém aham indulekhäm || sad-ratna-cämara-karäà vara-campakäbhäà cäsäkhya-pakña-rucira-cchavi-cäru-celäm | sarvän guëän tulayituà dadhatéà viçäkhäà rädhe’tha campakalatäà bhavatyäù prapadye || sat-padma-keçara-manohara-känti-dehäà prodyaj-javä-kusuma-dédhiti-cäru-celäm | präyeëa campaka-latädhiguëäà suçéläà rädhe bhaje priya-sakhéà tava raìga-devém ||

sac-candra-maëòala-manorama-kuìkumäbhäà päëòu-cchavi-pracura-känti-lasad-duküläm | sarvatra kovidatayä mahitäà samajïäà rädhe bhaje priya-sakhéà tava tuìgavidyäm || prottapta-çuddha-kanaka-cchavi-cäru-dehäà prodyat-praväla-nicaya-prabha-cäru-celäm | sarvänujévana-guëojjvala-bhakti-dakñäà çré-rädhike tava sakhéà kalaye sudevém ||

[24] athäñöopadaleñv evam anaìga-maïjaré-mukhäù |

sayüthä yatnato dhyeyäs tatrottare dala-dvaye || anaìga-maïjaré tasyä väme madhumaté matä | pürvayor vimalä väme çyämalä dakñiëe dvayoù | pälikä-maìgale väruëayor dhanyä ca tärakä || atha kiïjalka-pärçva-sthäù sarvadä sevanotsukäù | priya-narma-sakhér dhyäyet kåñëa-dakñiëataù kramät || lavaìga-maïjaréà rüpa-maïjaréà rasa-maïjarém | guëa-raty-uttare näma maïjaryau bhadra-maïjarém || lélä-maïjarékäà caiva viläsa-maïjaréà tathä | viläsa-maïjaréà cänyäà maïjaryau keli-kundayoù || madanäçoka-maïjaryau maïjuläléà sudhä-mukhém | padma-maïjarikäm etäù ñoòaça pravarä matäù || iti |

çré-våndändénäà dhyänaà, yathä—

gäìgeya-cämpeya-taòid-vinindi- rociù-praväha-snapitätma-vånde | bandhükavad-dyotita-divya-väso vånde bhaje tvac-caraëäravindam || vasanta-kälodbhava-ketaké-tati-prabhä- viòamby-udbhaöa-känti-òambaräm | vininditendévara-bhäsvarämbaräm anaìga-pürväà praëamämi maïjarém || gorocanävinindi-nijäìga-käntià mäyüra-piïchäbha-sucéna-vasträm | çré-rädhikä-päda-saroja-däséà rüpäkhyakäà maïjarikäà bhaje’ham || pratapta-hemäìga-rucià manojïäà çoëämbaräà cäru-subhüñaëäòhyäm | çré-rädhikä-päda-saroja-däséà täà maïjuläléà nirataà bhajämi || tärä-niväsa-yugalaà vasänäà

taòit-samäna-sutanu-cchavià ca | çré-rädhikäyä nikaöe vasantéà bhaje surüpäà rati- maïjaréà täm || haàsa-pakña-rucireëa väsasä saàyuktäà vikaca-campaka-dyutim | cäru-rüpa-guëa-sampadänvitäà sarvadäpi rasa- maïjaréà bhaje || javä-nibha-duküläòhyäà taòid-älitanu-cchavim | kåñëämoda-kåpäpekñäà bhaje’haà guëa- maïjarém || svarëa-ketaké-vinindikäyikäà nindita-bhramara-käntikämbaräm | kåñëa-päda-kamalopa-seviném arcayämi suviläsa- maïjarém || capaläd-dyuti-nindi-käyikäà çubha-täävali-çobhitämbaräm | vraja-räja-suta-pramodinéà prabhaje täà ca lavaìga- maïjarém || viçuddha-hemäbja-kalevaräbhäà käca-dyuti-cäru-manojïa-celäm | çré-rädhikäyä nikaöe vasantéà bhajämy ahaà kastüré- maïjaréà täm || etäsäà saìginé bhütvä sva-gurv-äjïänusärataù | rädhä-mädhavayorù seväà kuryän nityaà prayatnataù || iti |

[25] tataù çré-kåñëaà tan-mantreëaiva püjayet | yathä— etat pädyam ityädinä | tathä çré-rädhikäà tan-mantreëaiva püjayet | yathä etat pädyam ity ädinä | tataù pratyekaà sakhéà püjayitvä bähya-püjäà kuryät | tato guru-mantraà daçadhä japet | tad-gäyatréà japet | tataù çré-kåñëa-mantram añöottara-sahasram añöottaraçataà vä japet | tataù käma-gäyatréà ca daçadhä japet | tataù çré-rädhä-mantram añöottara-çataà japet | tad-gäyatréà ca daçadhä japet | tato japa-samarpaëaà kuryät |

guhyätiguhya-goptä tvaà gåhäëäsmat-kåtaà japam | siddhir bhavatu me deva tvat-prasädät tvayi sthite ||

våndävane sura-mahéruha-yoga-péöhe siàhäsane sva-ramaëena viräjamänäm | pädyärghya-dhüpa-vidhu-dépa-catur-vidhän

asrag-bhüñaëädibhir ahaà paripüjayäni || [Saìkalpa-kalpa-druma, 52]

kåñëa-devä-särvabhauma-kåta-öékä—vana-bhramaëa-krameëa ägatya våndävane kalpa-våkña-yoga-péöha-siàhäsane çré-kåñëena saha viräjamänäà tväà pädyärdhya-dhüpa-karpüra-dépa-caturvidhänna-mälyälaìkärädibhiù püjayäni | [26] tato vijïapti-päöhaù (BRS 1.2.154-156)—

mat-tulyo nästi päpätmä näparädhé ca kaçcana | parihäre’pi lajjä me kià brüve puruñottama || yuvaténäà yathä yüni yünäà ca yuvatau yathä | mano’bhiramate tadvan mano’bhiramatäà tvayi || bhümau skhalita-pädänäà bhümir evävalambanam | tvayi jätäparädhänäà tvam eva çaraëaà prabho || kadähaà yamunä-tére nämäni tava kértayan | udbäñpaù puëòarékäkña racayiñyämi täëòavam ||

[27] govinda-vallabhe rädhe prärthaye tväm ahaà sadä |

tvadéyam iti jänätu govinda mäà tvayä saha || kadä gäna-kalä-nåtyaà çikñayiñyasi rädhike | yena tuñöo haris te mäà kiìkarém iti manyate || rädhe våndävanädhéçe karuëämåta-vähini | kåpayä nija-pädäbja-däsyaà mahyaà pradéyatäm || tavaiväsmi tavaiväsmi na jévämi tvayä vinä | iti vijïäya rädhe tvaà naya mäà caraëäntike ||

[28] tataù padya-païcakaà paöhet—

saàsära-sägarän näthau putra-mitra-gåhäkulät | goptärau mäà yuväm eva prapanna-bhaya-bhaïjanau || yo’haà mamästi yat kiïcid iha loke paratra ca | tat sarvaà bhavator adya caraëeñu mayärpitam || aham apy aparädhänäm älayas tyakta-sädhanaù | agatiç ca tato näthau bhavantau me bhaved gatiù || taväsmi rädhikä-nätha karmaëä manasä girä | kåñëa-känte tavaiväsmi yuväm eva gatir mama || çaraëaà väà prapanno’smi kaurëä-nikaräkarau | prasädaà kurutäà däsyaà mayi duñöe’parädhini || ity evaà japatäà nityaà prastävya-padya-païcakam | aciräd eva tad-däsyam icchatäà muni-sattama || iti |

[29] tataù prasäda-gandhädibhir vaiñëavän püjayet | ete prasädi-gandha-puñpe vaiñëavebhyo namaù iti |

çukaù sütas tathä vyäso näradaù kapilo manuù | prahlädaç cämbaréñaç ca hanumäàç vibhéñaëaù || akrüraç coddhavaù çréman-märkaëòeyo yudhiñöhiraù | yamo nimir dhruvo bhéñmaù påthuç caiva balis tathä ||

sanakädyäç ca te sarve tathaivänye ca vaiñëaväù | nirmälyaà väsudevasya sarve gåhëantu kämadam ||

iti pädmokta-mantreëa prasäda-nirmälya-naivedyädikaà vaiñëavebhyaù samarpayed iti | [30] atha tulasé-püjä |

präg dattvärghyaà tato’vyarcya gandha-puñpäkñatädinä | stutvä bhagavatéà täà ca praëamet prärhtya daëòavat || (HBV 9.99)

taträrghya-mantraù, yathä--

çriyaù çriye çriyäväse nityaà çrédhara-satkåte | bhaktyä dattaà mayä devi arghyaà gåhëa namo’stu te || (HBV 9.100)

iti paöhitvä idam arghyaà çré-tulasyai namaù | atha püjä mantraù—

nirmitä tvaà purä devair arcitä tvaà suräsuraiù | tulasé hara me päpaà püjäà gåhëa namo’stu te || (HBV 9.101)

atha stuti-mantraù—

mahä-prasäda-janané sarva-saubhägya-vardhiné | ädhi-vyädhi-haro nityaà tulasi tvaà namo’stu te || (HBV 9.102)

atha prärthanä-mantraù—

çréyaà dehi yaço dehi kértim äyus tathä sukham | balaà puñöià tathä dharmaà tulasi tvaà praséda me || (HBV 9.103)

praëäma-väkyaà yä dåñöä nikhilägha-saìgha-damané (HBV 9.104) iti | tataù praëamet vande’haà çré-guroù iti |

iti prätaù-kåtyam |

iti çré-sädhanämåta-candrikäyäà dvitéyaù prakäçaù |

III.

tåtéyaù prakäçaù [1] atha pürvähna-kåtyam | taträdau gauracandrasya yathä bhävana-sära-saìgrahe—

hari-vana-gati-léläà vyäkulé-bhüta-goñöhäà

småti-viñaya-gatäà yaù kärayämäsa säkñät | tad-anukaraëa-käré bhakta-våndasya madhye tam aham iha bhajämi gauracandraà hi nityam || iti |

[2] smaraëa-maìgale (5)—

pürvähne dhenumitrairvipinamanusåtaà goñöhalokänuyätaà kåñëaà rädhäptilolaà tadabhisåtikåte präptatatkuëòatéram | rädhäïcälokya kåñëaà kåtagåhagamanäryayärkärcanäyai diñöäà kåñëapravåttyai prahitanijasakhévartmaneträà smarämi ||

[3] sanat-kumära-saàhitäyäà ca |

iti pürvähna-kåtyam |

iti çré-sädhanämåta-candrikäyäà tåtéyaù prakäçaù |

IV.

caturthaù prakäçaù [1] atha madhyähna-kåtyam | tatra mänträdy-ekatara-snänaà kuryät, yathoktaà hari-bhakti-viläse (3.42-46)—

mäntraà pärthivam ägneyaà väyavyaà divyam eva ca | väruëaà mänasaà ceti snänaà sapta-vidhaà småtam || çaà na äpas tu vai mäntraà måd-älambhaà tu pärthivam | bhasmanä snänam ägneyaà snänaà gorajasänilam || ätape sati yä våñöir divyaà snänaà tad ucyate | bahir nadyädiñu snänaà väruëaà procyate budhaiù | dhyänaà yan manasä viñëor mänasaà tat prakértanam ||

kià ca—

asämarthyena käyasya käla-deçädy-apekñayä | tulya-phaläni sarväëi syur ity äha paräçaraù || snänänäà mänasaà snänaà manv-ädyaiù paramaà småtam | kåtena yena mucyante gåhasthä api vai dvijäù ||

tataù püjä-sambhärair yathä-pürvavat çré-gurv-ädi-krameëa madhyähna-püjä | vijïapti-päöhädikaà kuryät | atha tatra dhyänaà yathä krama-dépikäyäm (3.1-16, 23-31)

atha prakaöa-saurabhodgalita-mädhvékotphullasat- prasüna-nava-pallava-prakara-namra-çäkhair drumaiù | praphulla-nava-maïjaré-lalita-vallaré-veñöitaiù smarec chiçiritaà çivaà sita-matis tu våndävanam ||1 vikäçi-sumano-ramäsvädana-maïjulaiù saïcarac-

chilimukhodgatair mukharitäntaraà jhaìkåtaiù | kapota-çuka-çärikäpara-bhåtädibhiù patribhir viräëitam itas tato bhujaga-çatru-nåtyäkulam ||2 kalinda-duhituç calal-lahari-vipruñäà vähibhir vinidra-sarasé-ruhodara-rajaç cayoddhüsaraiù | pradépita-manobhava-vraja-viläsiné-väsasäà vilolana-parair niñevitam anärataà märutaiù ||3 praväla-nava-pallavaà marakata-cchadaà vajra-mau- ktika-prakara-korakaà kamala-räga-nänä-phalam | sthaviñöham akhila-rtubhiù satata-sevitaà kämadaà tad-antaram api kalpakäìghripam udaïcitaà cintayet ||4 suhema-çikharävaler udita-bhänuvad-bhäsvaräm adho’sya kanaka-sthalém amåta-çékaräsäriëaù | pradépta-maëi-kuööimäà kusuma-reëu-puïjojjvaläà smaret punar atandrito vigata-ñaötanaìgäà budhaù ||5 tad-ratna-kuööima-niviñöa-mahiñöha-yoga- péöhe’ñöa-patram aruëaà kamalaà vicintya | udyad-virocana-sarocir amuñya madhye saïcintayet sukha-niviñöham atho mukundam ||6 süträma-ratna-dalitäïjana-megha-puïja- pratyagra-néla-jalajanma-samäna-bhäsam | susnigdha-néla-ghana-kuïcita-keça-jälaà räjan-manojïa-çiti-kaëöha-çikhaëòa-cüòam ||7 äpürëa-çärada-gatäìkuça-çäìka-bimba- käntänanaà kamala-patra-viçäla-netram | ratna-sphuran-makara-kuëòala-raçmi-dépta- gaëòa-sthalé-mukuram unnata-cäru-näsam ||8 sidnüra-sundaratarädharam indu-kunda- mandära-manda-hasita-dyuti-dépitäìgam | vanya-praväla-kusuma-pracayävakÿpta- graiveyakojjvala-manohara-kambu-kaëöham ||9 matta-bhramara-juñöa-vilambamäna- santäna-kapra-sava-däma-pariñkåtäàsam | härävalé-bhagaëa-räjita-pévaroro- vyoma-sthalé-lasita-kaustubha-bhänumantam ||10 çrévatsa-lakñaëa-sulakñitam unnatäàsam äjänu-péna-parivåtta-sujäta-bähum | äbandhurodaram udära-gambhéra-näbhià bhåìgäìganä-nikara-maïjula-roma-räjim ||11

nänä-maëi-praghaöitäìgada-kaìkaëormi- graiveya-sära-sana-nüpura-tunda-bandham | dvyäìga-räga-paripaïjaritäìga-yañöim äpéta-vastra-parivéta-nitamba-bimbam ||12 cärüru-jänum anuvåtta-manojïa-jaìgha- käntonnata-prapada-nindita-kürma-käntim | mäëikya-darpaëa-lasan-nakharäji-räjad- ratnäìguli-cchadan-sundara-päda-padmam ||13 matsyäìkuçäradara-ketu-yaväbja-vajra- saàlakñitäruëa-karäìghri-taläbhirämam | lävaëya-sära-samudäya-vinirmitäìga- saundarya-nirjita-manobhava-deha-käntim ||14 äsyäravinda-paripürita-veëu-randhra- lolat-karäìguli-samérita-divya-rägaiù | çaçvad-dravé-jåta-vikåñöa-samasta-jantu- santäna-santatim ananta-sukhämbu-räçim ||15|| atha sulalita-gopa-sundaréëäà påthu-nivivéña-nitamba-mantharäëäm | guru-kuca-bhara-bhaìgurävalagna- trivali-vijåmbhita-roma-räji-bhäjäm ||23|| tad-atimadhura-cäru-veëu-vädyä- måta-rasa-pallavitäìgajäìghri-pänäm | mukula-visara-ramya-rüòha-romod- gama-samalaìkåta-gätra-vallaréëäm ||24|| tad-atirucira-manda-häsa-candrä- tapa-parijåmbhita-räga-väriëäçeù | taralatara-taraìga-bhaìga-vipruö- prakara-sama-çrama-bindu-santatänäm ||25|| tad-atilalita-manda-cilli-cäpa cyuta-niçitekñaëa-mära-väëa-våñöyä | dalita-sakala-marma-vihvaläìga- pravisåta-duùsaha-vepathu-vyathänäm ||26|| tad-atirucira-karma-rüpa-çobhä- måta-rasa-päna-vidhäna-lälasäbhyäm | praëaya-salila-püra-vähinénäm alasa-vilola-vilocanämbujäbhyäm ||27|| viçraàsat-kavaré-kaläpa-vigalat-phulla-prasüna-çravan- mädhvé-lampaöa-caïcaréka-ghaöayä saàsevitänäà muhuù |

märonmäda-mada-skhalan-mådu-giräm älola-käïcy-uchvasan- névé-viçlathamäna-céna-sicayäntävirnitamba-tviñäm ||28|| skhalita-lalita-pädämbhoja-mandäbhighäta- kvaëita-maëi-tuläkoöyäkuläçä-mukhänäm | calad-adhara-dalänäà kuòmalat-pakñmaläkñi- dvaya-sarasi-ruhaëäm ullasat-kuëòalänäm ||29|| dräghiñöha-çvasana-saméraëäbhi-täpa- pramläné-bhavad-aruëoñöha-pallavänäm | nänopäyana-vilasat-karämbujänäm älébhiù satata-niñevitaà samantät ||30|| täsäm äyata-lola-néla-nayana-vyäkoça-nélämbuja- sragbhiù samparipüjitäkhila-tanuà nänä-viläsäspadam | tan-mugdhänana-paìkaja-pravigalan-mädhvé-rasäsvädanéà bibhräëaà praëayonmadäkñi-madhukån-mäläà manohäriëém ||31||

[2] atha mänasopacäraiù pädya-gandha-dhüpa-dépa-naivedyäcamana-tämbüla-gandha-mälyädibhiù püjayet | tato bahir nänä-vyaïjana-ghåta-çälyannädikaà müla-mantreëärpayitvä dväre kaväöaà dattvä bahir gacchet | tato bhojana-vijïaptià paöhet |

dvija-stréëäà bhakte måduni viduränne vraja-gaväà dadhi-kñére sakhyuù sphuöa-cipiöa-muñöo muraripo | yaçodäyäù stanye vraja-yuvaté-datte madhuni te yadäséd ämodas tam ayam upahäro’pi kurutäm || yä prétir vidurärpite muraripo kunty-arpite yädåçé yä govardhana-mürdhani yä ca påthuke stanye yaçodärpite | bhäradväja-samarpite çavarikä-datte’dhare yoñitäà yä vä te muni-bhäviné-vinihite’nne’träpi täm arpaya || kñére çyämalayärpite kamalayä viçräëite phäëite datte laòòuni bhadrayä madhu-rase somäbhayä lambhite | tuñöir yä bhavatas tataù çata-guëäù rädhä-nideçän mayä nyaste’smin puratas tvam arpaya hare ramyopahäre ratim ||

tatas tälivädanair dväram udghäöyäcamanaà dattvä tämbülam arpayet | tato räjopacärärätrikaà pürvavat kåtvä sajala-çaìkhaà bhrämayitvä prayatnataù devaà sväpayet | tato dväre kaväöaà dattvä bahir nirgatyäsanopari pürväbhimukhé upaviçya sva-mantraà japet | [3] tato madhyähna-lélä-smaraëaà | taträdau gaurcandrasya bhävana-sära-saìgrahe—

sahäli-çré-rädhä-sahita-hari-léläà bahuvidhäà smaran madhyähnéyäà pulakita-tanur gadgada-vacäù |

bruvan vyaktaà täà ca svajana-gaëa-madhye’nukurute çacé-sünur yas taà bhaja mama manas tvaà bata sadä ||

[4] smaraëa-maìgale (6)

madhyähne’nyonya-saìgodita-vividha-vikärädi-bhüñä-pramugdhau vämyotkaëöhätilolau smara-makha-lalitädy-äli-narmäpta-çätau | doläraëyämbu-vaàçé-håti-rati-madhu-pänärka-püjädi-lélau rädhä-kåñëau sa-tåñëau parijana-ghaöayä sevyamänau smarämi || iti |

[5] tata utthäya caturväraà pradakñiëaà kåtvä çré-tulaséà pürvavat sampüjya çré-gurv-ädén daëòavat praëamet | tataç ca—

äsäm aho caraëa-reëu-juñäm ahaà syäà våndävane kim api gulma-latauñadhénäm | yä dustyajaà sva-janam ärya-pathaà ca hitvä bhejur mukunda-padavéà çrutibhir vimågyäm || [10.47.61]

iti paöhitvä vraja-dhüli-sevanaà kuryät | tataç ca—

akäla-måtyu-haraëaà sarva-vyädhi-vinäçanam | viñëoù pädodakaà pétvä çirasä dhärayämy aham ||

iti paöhitvä caraëämåtaà pétvä kiïcit sva-çirasi dhärayet |

rudanti pätakäù sarve niùçvasanti muhur muhuù | hä hä kåtvä paläyante jagannäthänna-bhakñaëät || prasädam annaà tulasé-vimiçraà viçeñataù päda-jalena siktam | yo’çnäti nityaà purato muräreù präpnoti yajïäyuta-koöi-puëyam ||

iti madhyähna-kåtyam |

V.

païcamaù prakäçaù [1] atha aparähna-kåtyam | tatra saìkhyä-nibaddha-çré-näma-grahaëaà çré-bhägavatädi-bhakti-çästra-çravaëädi kartavyam | athäparähna-lélä-smaraëaà, taträdau çré-gauracandrasya, yathä bhävanä-sära-saìgrahe—

parävåttià goñöhe vraja-nåpati-sünor vipinato mahänandämbhodheù sapadi janayitréà sva-hådaye | smaran çré-gauräìgo naöati valate niùçvasiti ca kñaëaà muhyan sarvän vivaçayati yas taà bhaja manaù ||

[2] smaraëa-maìgale (7)—

çré-rädhäà präpta-gehäà nija-ramaëa-kåte kÿpta-nänopahäräà susnätäà ramya-veçäà priya-mukha-kamaläloka-pürëa-pramodäm | kåñëaà caiväparähëe vrajam anucalitaà dhenu-våndair vayasyaiù çré-rädhäloka-tåptaà pitå-mukha-militaà mätå-måñöaà smarämi ||

iti aparähna-kåtyam |

iti çré-sädhanämåta-candrikäyäà païcamaù prakäçaù |

VI.

ñañöhaù prakäçaù [1] atha säyähna-kåtyam | tataù pürvavat säyähna-snäna-tilakädikaà kåtvä dväram udghäöya çré-devam utthäpyäcamanaà dattvä kiïcid bhojayitvä cäratrikaà ca kuryät | tataù säyähna-lélä-smaraëaà, taträdau çré-gauracandrasya, yathä bhävanä-sära-saìgrahe—

säyantanéà kåñëa-manojïa-léläà snänäçanädyäà hi muhur vicintya | sva-bhakta-madhye’nukaroti nityaà täà yo manas taà bhaja gauracandram ||

[2] smaraëa-maìgale (8)—

säyaà rädhä svasakhyä nija-ramaëa-kåte preñitäneka-bhojyäà sakhyänéteça-çeñäçana-mudita-hådaà täà ca taà ca vrajendum | susnätaà ramya-veçaà gåham anujanané-lälitaà präpta-goñöhaà nirvyüòho’sräli-dohaà sva-gåham anu punar bhuktavantaà smarämi ||

iti säyähna-kåtyam |

iti çré-sädhanämåta-candrikäyäà ñañöaù prakäçaù |

VII.

saptamaù prakäçaù [1] atha pradoña-kåtyam | tatra pradoña-lélä-smaraëam | taträdau gauracandrasya bhävanä-sära-saìgrahe—

samutkaëöhäsannä kalita-hari-värtä bata yathä- bhisåtyäsau rädhä harim api nikuïje gatavaté | tathätmänaà matvä kaöi-nihita-päëir viçati ca skhalan gacchan gauro naöati dhåta-kampäçru-pulakaù || iti |

[2] smaraëa-maìgale (9)—

rädhäà sälégaëäntäm asita-sita-niçä-yogya-veçäà pradoñe dütyä våndopadeçäd abhisåta-yamunä-téra-kalpäga-kuïjäm | kåñëaà gopaiù sabhäyäà vihita-guëi-kalälokanaà snigdha-mäträ yatnäd änéya saàçäyitam atha nibhåtaà präpta-kuïjaà smarämi ||

[3] tataç ca yathä-çakti anna-vyaïjanädika-miñöänna-dugdha-suväsita-jalädikaà devaà bhojayitvä äcamanaà dattvä tämbülaà samarpyärätrikaà kuryät | tataç ca—

govinda paramänanda yoga-nidräà vitanyatäm | rädhayä puñpa-çayyäyäà däsé-gaëa-niñevitaù ||

iti mantraà paöhitvä devaà sväpayet | tataç ca bahir nirgatya dväram ävåtya praëamet |

iti pradoña-kåtyam |

iti çré-sädhanämåta-candrikäyäà saptamaù prakäçaù |

VIII.

añöamaù prakäçaù [1] atha niçä-kåtyam | tatra niçä-lélä-smaraëam | taträdau gauracandrasya bhävanä-sära-saìgrahe—

çré-çréväsa-gåhe mudä parivåto bhaktaiù svanämävaléà gäyadbhir galad-açru-kampa-pulako gauro naöitvä prabhuù | puñpäräma-gate suratna-çayane jyotsnäyutäyäà niçi viçräntaù sa çacé-sutaù kåta-phalähäro niñevyo mama ||

[2] smaraëa-maìgale (10-11)—

täv utkau labdhasaìghau bahuparicaraëairvåndayärädhyamänau gänairnarmaprahelésulapananaöanaiù räsaläsyädiraìgaiù | preñöhälébhirlasantau ratigatamanasau måñöamädhvékapänau kréòäcäryau nikuïje vividharatiraëauddhatyavistäritäntau || tämbülairgandhamälyairvyajanahimapayaùpädasaàvähanädyaiù premëä saàsevyamänau praëayisahacarésaïcayenäptaçätau | väcä käntairaëäbhirnibhåtaratirasaiù kuïjasuptälisaìghau rädhäkåñëau niçäyäà sukusumaçayane präptanidrau smarämi ||

sanat-kumära-saàhitäyäà ca |

iti çré-sädhanämåta-candrikäyäm añöamaù prakäçaù |

IX.

atha lälasämayäni padyäni paöhanti— yathä utkaëöhä-mälikäyäm—

çré-rüpa-maïjari sumaïjula-kaïja-netre käruëya-pätri guëa-maïjari maïjuläli | kastürike guëa-maïjari rasamaïjaréti vakñye kadä vraja-vanasya vasan nikuïje ||

çréla-viçvanätha-öhakkura-kåta-çré-saìkalpa-kalpa-drume [82-84]—

he maïjuläli nija-nätha pädäbja-sevä- sätatya-sampad-atuläsi mayi praséda | tubhyaà namo’stu guëa-maïjari mäà dayasva mäm uddharasva rasike rasa-maïjari tvam || he bhänumaty anupama-praëayäbdhi-magnä sva-sväminos tvam asi mäà padavéà naya sväm | prema-praväha-patitäsi lavaìga-maïjary ätméyatämåta-mayé mayi dhehi dåñöim || he rüpa-maïjari sadäsi nikuïja-yünoù keli-kalä-rasa-vicitrita-citta-våttiù | sva-datta-dir api yat sama-kalpayantat- siddhau tavaiva karuëä prabhutäm upetu ||

çré-stavävalyäm [sva-saìkalpa-prakäça-stotre]—

alaà mäna-granther nibhåta-caöu-mokñäya nibhåtaà mukunde hä heti prathayati nitäntaà mayi jane | tad-arthaà gändharväcaraëa-patitaà prekñya kuöilaà kadä prema-krauryät prakhara-lalitä bhartsayati mäm ||3|| mudä vaidagdhyäntar-lalita-nava-karpüra-milana- sphuran-nänä-narmotkara-madhura-mädhvéka-racane | sagarvaà gändharvä-giridhara-kåte prema-vivaçä viçäkhä me çikñäà vitaratu gurus tad-yuta-sakhé ||4|| kuhü-kaëöhé-kaëöhäd api kamana-kaëöhé mayi punar viçäkhä gänasyäpi ca rucira-çikñäà praëayatu | yathähaà tenaitad yuva-yugalam ulläsya sa-gaëäl lebhe räse tasmän maëi-padaka-härän iha muhuù ||5|| kvacit kuïje kuïje chala-milit-gopälam anu täà mad-éçäà madhyähne priyatara-sakhé-vånda-valitäm | sudhäjaitrair annaiù pacana-rasa-vic campakalatä- kåtodyac-chikño’haà jana iha kadä bhojayati bhoù ||6||

kvacit kuïja-kñetre smara-viñama-saìgräma-garima- kñarac-citra-çreëéà vraja-yuva-yugasyotkaöa-madaiù | vidhatte solläsaà punar asamayaà parëa-kacayair vicitraà citrätaù sakhi kalita-çikño’py anu janaù ||7|| paraà tuìgädyä yauvata-sadasi vidyädbhuta-guëaiù sphuöaà jitvä padmä-prabhåti-nava-närér bhramati yä | jano’yaà sampädya sakhi vividha-vidyäspadatayä tayä kià çrénäthäcchala-nihita-netreìgita-lavaiù ||8|| sphuran-muktä-guïjä-maëi-sumanasäà hära-racane mudendor lekhä me racayatu tathä çikñaëa-vidhim | yathä taiù saàkÿptair dayita-sarasé-madhya-sadane sphuöaà rädhä-kåñëäv ayam api jano bhüñayati tau ||9|| aye pürvaà raìgety amåtamaya-varëa-dvaya-rasa- sphurad-devé-prärthyaà naöana-paöalaà çikñayati cet | tadä räse dåçyaà rasa-valita-läsyaà vidadhatos tayor vaktre yuïje naöana-paöu-véöià sakhi muhuù ||10|| sad-akña-kréòänäà vidhim iha tathä çikñayituà sä sudevé me divyaà sadasi sudåçäà gokula-bhuväm | tayor dvandve kheläm atha vidadhatoù sphürjati tathä karomi çrénäthäà sakhi vijayinéà netra-kathanaiù ||11||

çré-stava-mäläyäà çré-çré-gändharvä-samprärthanäñöakam [2]

hä devi käku-bhara-gadgadayädya väcä yäce nipatya bhuvi daëòavad-udbhaöärtiù | asya prasädam abudhasya janasya kåtvä gändharvike nija-gaëe gaëanäà vidhehi ||

[utkalikä-vallariù 52]

kadähaà seviñye vratati-camaré-cämara-marud- vinodena kréòä-kusuma-çayane nyasta-vapuñau | daronmélan-netrau çrama-jala-kaëa-klidyad-alakau bruväëäv anyonyaà vraja-nava-yuvänäv iha yuväm ||52||

çré-våndävana-çatake [17.3]

guëaiù sarvair héno’py aham akhila-jévädhamatamo’py açeñair doñaiù svair api ca valito durmatir api | prasädäd yasyaivävidam ahaha rädhäà vrajapateù kumäraà çré-våndävanam api sa gauraù mama gatiù ||

çréla-rasikänanda-prabhu-kåta-bhägavata-vandanäyäm—

älokämåta-dänato bhava-mahä-bandhaà nèëäà chindataù sparçät päda-saroja-çauca-payasäà täpa-trayaà bhindataù | äläpäd vraja-nägarasya padayoù premäëam ätanvato vande bhägavatän imän anulavaà mürdhnä nipatya kñitau ||

sarveñäà bhakti-çästräëäà padyäni tu svatuñöaye | saàgåhétäni cärüëi vijïeyäni manéñibhiù || racitä kåñëa-däsena govardhana-niväsinä | kenacid atimugdhena sädhanämåta-candrikä ||

parama-karuëärëava-çréla-narottama-däsa-näma-dheya-öhakkura-mahäçaya-

bhåtyänubhåtya-çré-kåñëa-däsena racitä sädhanämåta-candrikä samäptä |

kha-bäëäçvaika-çäke caitre govardhanäntare | dvädaçyäà saumyaghastre’yaà grantha-sampürëatäm agät ||

[1750 çaka = 1828 AD]