quẢn lÝ nhÀ nƯỚc bẰng phÁp luẬt ĐỐi vỚi hoẠt ĐỘng...
TRANSCRIPT
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
KEOVICHITH KHAYKHAMPHITHUONE
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG PHÁP LUẬT
ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI
Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ LỊCH SỬ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT
Mã số: 62 38 01 01
HÀ NỘI - 2017
Công trình được hoàn thành tại
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Văn Mạnh
Phản biện 1: ........................................................
.........................................................
Phản biện 2: ........................................................
.........................................................
Phản biện 3: ........................................................
.........................................................
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện
họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Vào hồi...... giờ....... ngày......... tháng......... năm 20.....
Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia và
Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thương mại là một trong những bộ phận quan trọng của hoạt động kinh tế, là yếu tố chủ yếu thúc đẩy quá trình hình thành và phát triển nền sản xuất hàng hóa. Từ thế kỷ XIX, C.Mác và Ph.Ăngghen cho rằng, thương mại “là một pháo đài bắn thủng tất cả những bức vạn lý trường thành”. Do đó, hoạt động thương mại nhanh chóng vượt ra khỏi biên giới quốc gia, cho nên pháp luật trong lĩnh vực thương mại ngoài đặc trưng riêng của quốc gia còn có mối liên hệ với pháp luật thương mại quốc tế.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII của Đảng NDCM Lào, Chính phủ Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào (CHDCND Lào) đã đề ra chương trình cải cách hành chính và đổi mới cơ chế, chính sách quản lý kinh tế của nhà nước đối với tất cả các lĩnh vực, các ngành, trong đó có thương mại nhằm thực hiện mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của CHDCND Lào đến năm 2020.
Những năm qua thực hiện đường lối chính sách kinh tế mới của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào (NDCM Lào) từ năm 1990 đến nay, ngành thương mại Lào đã có những bước phát triển, đạt được nhiều thành tựu đáng kể, góp phần thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quản lý trong lĩnh vực thương mại có những bước đổi mới rõ rệt. Tuy nhiên so với nhu cầu, mục tiêu và nhiệm vụ mới của Đảng và nhà nước giao phó thì trình độ quản lý nhà nước về thương mại Lào hiện nay còn nhiều bất cập, khiếm khuyết, kém hiệu lực, hiệu quả nên cần tiếp tục tăng cường quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào.
Bước sang thế kỷ XXI, với xu thế hội nhập kinh tế thế giới và khu vực, CHDCND Lào đã và đang chuẩn bị mọi điều kiện để thích ứng với mở cửa, hội nhập, thực hiện nghĩa vụ thành viên của các tổ chức như khu thương mại tự do ASEAN và các tổ chức thương mại quốc tế khác. Chính vì vậy, CHDCND Lào phải đổi mới chính sách kinh tế, cơ chế quản lý kinh tế nói chung, thương mại nói riêng, nhằm phát huy nội lực và lợi thế của đất nước, tạo tiền đề cho việc thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong những thập niên tới. Do đó, tác giả chọn đề tài “Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào” để viết luận án tiến sỹ luật học, chuyên ngành Lý luận lịch sử nhà nước và pháp luật.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
2.1. Mục đích nghiên cứu của luận án
Trên cơ sở làm sáng tỏ lý luận về quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại, phân tích thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động
2
thương mại ở Lào, luận án có mục đích, đề xuất một số quan điểm, giải pháp bảo đảm quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào trong thời gian tới.
2.2. Nhiệm vụ của luận án
- Phân tích, khái quát cơ sở lý luận về quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại cụ thể như: Phân tích khái niệm, đặc điểm, vai trò, nội dung và các điều kiện bảo đảm quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào.
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào từ 1986 đến nay. Chỉ rõ những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân, rút ra bài học đối với Lào trong quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại thời gian tới.
- Luận chứng về yêu cầu khách quan tăng cường quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào; xác định quan điểm và đề xuất một số giải pháp bảo đảm quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
3.1. Đối tượng nghiên cứu của luận án là: Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào. Các vấn đề được tiếp cận nghiên cứu là Luật Doanh nghiệp (thương mại được quy định rõ trong Luật Doanh nghiệp, vì Lào chưa có Luật Thương mại riêng), đường lối lãnh đạo của Đảng NDCM Lào và việc thực hiện đường lối đó của các Bộ, ban ngành từ Trung ương đến cơ sở (từ năm 1986 đến nay).
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Luận án tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn của quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào.
- Về không gian: Nghiên cứu quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại trên toàn bộ lãnh thổ CHDCND Lào.
- Về thời gian: Luận án nghiên cứu quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng NDCM Lào đối với lĩnh vực thương mại, hoạt động thương mại và thực trạng quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại từ 1986 đến nay.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Luận án vận dụng lý luận chung về nhà nước và pháp luật, bám sát đường
lối của Đảng NDCM Lào về phát triển đất nước, về chính sách đối ngoại và về
3
quan điểm hợp tác, hội nhập quốc tế và khu vực gắn với mục tiêu xây dựng nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, về xây dựng Nhà nước pháp
quyền XHCN, quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện luận án, tác giả sử dụng phương pháp duy vật biện chứng
của chủ nghĩa Mác - Lênin như: Phương pháp kết hợp lý luận với thực tiễn,
phương pháp phân tích - tổng hợp, phương pháp dựa trên quan điểm lịch sử cụ
thể); kết hợp với nhiều phương pháp của các bộ môn khoa học khác như:
Phương pháp phân tích, thống kê, so sánh, đối chiếu, v.v..
5. Những đóng góp mới của luận án
Luận án là công trình chuyên khảo tương đối có hệ thống về quản lý nhà
nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào dưới góc
độ lý luận nhà nước và pháp luật, luận án có những đóng góp mới sau đây:
- Phân tích làm sáng tỏ các vấn đề lý luận của quản lý nhà nước bằng
pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào, bao gồm khái niệm,
đặc điểm, vai trò, nội dung, các điều kiện bảo đảm quản lý nhà nước bằng pháp
luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào.
- Phân tích, đánh giá những kết quả, hạn chế và nguyên nhân, rút ra bài
học kinh nghiệm trong quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động
thương mại ở CHDCND Lào từ 1986 đến nay.
- Đề xuất một số quan điểm giải pháp cụ thể, khả thi bảo đảm quản lý nhà
nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào hiện nay.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
- Luận án góp phần bổ sung, hoàn thiện lý luận về quản lý nhà nước
bằng pháp luật nói chung và quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt
động thương mại ở CHDCND Lào; góp phần tổng kết thực tiễn quản lý nhà
nước bằng pháp luật đối với Chính phủ, các Bộ và chính quyền tỉnh, huyện ở
CHDCND Lào trên lĩnh vực thương mại trong quá trình đổi mới đất nước,
hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế.
- Luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo để nghiên cứu và giảng
dạy về nhà nước pháp luật, về quản lý nhà nước bằng pháp luật trong các cơ sở
đào tạo.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, Luận án gồm
4 chương 11 tiết.
4
Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU
Đổi mới quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại trong quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Cộng hòa XHCN Việt Nam và CHDCND Lào thu hút sự quan tâm của nhiều nhà quản lý, nhà khoa học. Trong điều kiện hoạt động thương mại ngày càng sôi động đặt ra nhiều vấn đề nghiên cứu. Vì vậy, ở CHDCND Lào và Cộng hòa XHCN Việt Nam có nhiều công trình nghiên cứu các vấn đề liên quan đến đề tài.
1.1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1.1.1. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại là vấn đề có ý nghĩa quan trọng đối với hội nhập nền kinh tế thế giới của tất cả các nước. Ở Việt Nam đã có nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án, được tiến hành trên nhiều góc độ khác nhau như xây dựng nhà nước pháp quyền, pháp luật về thương mại, quản lý nhà nước về thương mại v.v..
Một số công trình tiêu biểu như: “Tìm hiểu pháp Luật Thương mại Việt
Nam” của Phạm Duy Nghĩa; “Cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân” của Trần Hậu Thành; Cuốn “Nhà nước và trách nhiệm của nhà nước” của Nguyễn Đăng Dung; Cuốn “Mô hình tổ chức và hoạt động của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam” (Sách chuyên khảo) của Đào Trí Úc - chủ biên.
* Các đề tài khoa học:
Ở cấp Nhà nước, có các công trình nghiên cứu như: Dự án VIE/94/003 về Tăng cường năng lực pháp luật tại Việt Nam và Dự án VIE/98/001 (giai đoạn II) giữa Chính phủ Việt Nam và Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP); Báo cáo đánh giá nhu cầu phát triển khung pháp luật Việt Nam đến 2010 của Ban Chỉ đạo liên ngành.
Đề tài nghiên cứu khoa học độc lập cấp Nhà nước “Những vấn đề lý luận và thực tiễn phát triển pháp luật về thương mại và hàng hải quốc gia và quốc tế trong điều kiện Việt Nam hội nhập khu vực và thế giới” do Trường Đại học Ngoại thương chủ trì, nghiệm thu năm 2001.
* Giáo trình
Giáo trình Luật Thương mại của Trường Đại học Luật Hà Nội Giáo trình gồm 2 tập, chia thành 18 chương. Giáo trình cung cấp những kiến thức cơ bản về Luật thương mại mà tác giả rất quan tâm, v.v..
5
* Luận văn, luận án
Các chế định quan trọng và cơ bản của pháp luật trong lĩnh vực thương mại cũng đã được nghiên cứu trong một số luận văn thạc sĩ luật học: Đối tượng điều chỉnh của Luật Thương mại Việt Nam - Những vấn đề lý luận và thực tiễn của Phạm Minh Quang, Trường Đại học Luật Hà Nội, 2001; Pháp luật về mua bán hàng hóa trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế của Phạm Minh Quốc, Khoa Luật Đại học quốc gia Hà Nội, 2001.
* Bài đăng các tạp chí Ngoài các công trình nêu trên còn có nhiều bài viết trên báo và tạp chí đề
cập đến các khía cạnh khác nhau của pháp luật trong lĩnh vực thương mại, như: Cơ sở khoa học và thực tiễn của việc xây dựng pháp luật kinh tế thương mại ở nước ta của Dương Đăng Huệ, Tạp chí Nhà nước và pháp luật, số 1/1996; Luật Thương mại và ảnh hưởng của nó đến sự tồn tại của pháp luật hợp đồng kinh tế ở nước ta của Dương Đăng Huệ, Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, số 11/1998; Khái niệm thương mại và vấn đề áp dụng Công ước New York tại Việt Nam của Nguyễn Am Hiểu, Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, số 5/1999; Về mối quan hệ giữa Luật dân sự, Luật kinh tế và Luật thương mại của Nguyễn Văn Luyện, Tạp chí Nhà nước và pháp luật, số 12/1999; Pháp luật thương mại Việt Nam trước thách thức của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Phạm Duy Nghĩa, Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, số 6/2000; Khái niệm thương mại trong pháp luật Việt Nam và những bất cập dưới góc độ thực tiễn áp dụng và chính sách hội nhập của Lê Hồng Hạnh, Tạp chí Luật học, số 2/2000; Thương mại dịch vụ trong WTO và những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam của Nguyễn Thị Mơ, Tạp chí Luật học, số 5/2000; Một số đặc điểm của hành vi kinh doanh của Nguyễn Viết Tý, Tạp chí Luật học, số 5/2001; Thương gia theo Luật Hoa Kỳ của Trần Đình Hảo, Tạp chí Nhà nước và pháp luật, số 2/2002; Thủ tục nhiêu khê tái xuất hiện - Luật không cấm nhưng doanh nghiệp vẫn bó tay của Thu Trang, Tạp chí Thời báo kinh tế Việt Nam, số 165/2003; Doãn Phương Mai, Chính sách thương mại: Nhìn từ hoạt động thị trường dịch vụ, Tạp chí thương mại số 20/2007; Nguyễn Vĩnh Diện, Địa vị pháp luật của người nước ngoài trong kinh doanh, thương mại tại Việt Nam, Tạp chí Thương mại số 22/2007; Nguyễn Yến Khanh, Thời điểm của Hiệp định tự do thương mại, Tạp chí Thương mại số 28/2007; Mai Lan Hương, Kinh nghiệm của một số nước Đông Á sau khi gia nhập WTO, Tạp chí Nghiên cứu kinh tế số 377, tháng 10/2009; Nguyễn Danh Sơn, Một số ý kiến về phát triển thương mại theo hướng bền vững ở nước ta, Tạp chí Nghiên cứu kinh tế, số 404, tháng 1/2012.
Các công trình trên đã nghiên cứu về hoạt động thương mại, pháp luật trong lĩnh vực thương mại dưới nhiều khía cạnh và mức độ khác nhau, chủ yếu tập trung vào những yêu cầu, nội dung trong hoạt động thương mại, những vấn đề cần hoàn thiện trong pháp luật thương mại nhằm điều chỉnh có hiệu quả hơn đối với hoạt động thương mại. Kết quả nghiên cứu trong nhóm công trình này là
6
tài liệu tham khảo có giá trị để nghiên cứu sinh đề xuất các nội dung xây dựng, hoàn thiện pháp luật thương mại và tổ chức thực hiện pháp luật thương mại ở CHDCND Lào là những nội dung cần nghiên cứu của luận án.
1.1.2. Tình hình nghiên cứu ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và các công trình nghiên cứu về Lào ở Việt Nam
Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào giữ vị trí chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội ở Lào những năm sau đổi mới, có thể nêu ra một số công trình tiêu biểu có liên quan đến đề tài luận án như sau: Cayxỏn Phônvihản (1980), “Xây dựng cơ sở vững chắc để đưa đất nước vững bước tiến lên theo con đường xã hội chủ nghĩa”, Nxb Quốc gia, Viêng Chăn; Phongsavat Bouppha (2005):“Quá trình phát triển của Nhà nước Lào”, Nxb Quốc gia, Viêng
Chăn; Ban Tuyên huấn Trung ương Đảng NDCM Lào (2005), “Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào 30 năm (1975-2005)”, Nxb Quốc gia, Viêng Chăn; Viện Khoa học xã hội và nhân văn quốc gia, Viện nghiên cứu các bộ tộc - tôn giáo Lào (2009), “Tìm hiểu các bộ tộc ở CHDCND Lào”, Nxb Quốc gia, Viêng Chăn, v.v..
Những công trình nghiên cứu những vấn đề chung về đường lối đổi mới, về nhà nước, pháp luật, về phát triển kinh tế, thương mại nêu trên đều liên quan đến đề tài nghiên cứu giúp cho nghiên cứu sinh nghiên cứu quan điểm, định hướng xây dựng, thực hiện pháp luật thương mại, nội dung tăng cường quản lý nhà nước theo yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở CHDCND Lào.
Các công trình nghiên cứu về hoạt động thương mại, quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại: Bộ Công thương Lào (2002): “Chiến lược phát triển thương mại Lào đến năm 2020”, Nxb Quốc gia, Viêng Chăn; Bộ Công thương Lào (2011): “Chiến lược phát triển công nghiệp chế biến và thương mại của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào giai đoạn 2011 đến năm 2020”, Nxb Quốc gia, Viêng Chăn, v.v..
Như vậy các công trình nên nghiên cứu ở Lào hoặc nghiên cứu về kinh tế Lào mới đề cập đến Chiến lược phát triển thương mại, quản lý nhà nước đối với một số hoạt động thương mại và đổi mới quản lý nhà nước về thương mại nói chung, đề cập yếu tố cán bộ lãnh đạo, quản lý nhà nước về thương mại, đổi mới quản lý doanh nghiệp, chỉ có một công trình nghiên cứu về quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch, chưa có công trình nào trực tiếp nghiên cứu, quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào.
1.2. NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ NHỮNG CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU TRONG LUẬN ÁN
1.2.1. Nhận xét, đánh giá chung về những công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Như vậy, ở Việt Nam có rất nhiều công trình nghiên cứu về xây dựng nhà nước pháp quyền, về quản lý nhà nước, quản lý nhà nước đối với hoạt động
7
thương mại, đặc biệt là có nhiều công trình nghiên cứu trực tiếp về quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với từng lĩnh vực đời sống kinh tế, xã hội. Những vấn đề lý luận về xây dựng nhà nước pháp quyền, quản lý xã hội bằng pháp luật là cơ sở lý luận để nghiên cứu quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào.
1.2.2. Câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết khoa học và những vấn đề cần
tiếp tục nghiên cứu trong luận án
Luận án phải làm rõ các vấn đề lý luận nào quản lý nhà nước bằng pháp
luật đối với hoạt động thương mại ở CHDCND Lào, trên cơ sở đó đánh giá thực
trạng quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại hiện nay ra
sao? Có những kết quả, hạn chế gì và nguyên nhân của những kết quả, hạn chế
đó; đề xuất các quan điểm, giải pháp nào để bảo đảm quản lý nhà nước bằng
pháp luật trong lĩnh vực này. Cụ thể luận án cần tiếp tục nghiên cứu các vấn đề
sau đây:
- Về cơ sở lý luận của quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động
thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với
hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.
- Phân tích yêu cầu khách quan, đề xuất các quan điểm, giải pháp bảo đảm
quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân
chủ Nhân dân Lào.
Chương 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
BẰNG PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI
Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
2.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÒ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG
PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI Ở CỘNG HÒA DÂN
CHỦ NHÂN DÂN LÀO
2.1.1. Khái niệm quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động
thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
* Khái niệm thương mại
Hoạt động thương mại là việc thực hiện một hay nhiều hành vi thương mại
của thương nhân, bao gồm việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ thương
mại, đầu tư và các hành vi xúc tiến thương mại nhằm mục đích sinh lợi nhuận
hoặc nhằm thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội.
8
* Khái niệm quản lý, quản lý nhà nước bằng pháp luật
Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại là quá
trình tác động có chủ đích của Nhà nước đối với toàn bộ hoạt động kinh doanh
trên thị trường của các thương nhân, các tổ chức kinh tế thông qua pháp luật, gắn
với các chính sách, công cụ khác v.v.. trên lĩnh vực thương mại bảo đảm lợi ích
của Nhà nước, của xã hội và Nhân dân cũng như của thương nhân và tổ chức
kinh tế theo đường lối, quan điểm của Đảng NDCM Lào.
2.1.2. Đặc điểm quản lý Nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
Một là, quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với lĩnh vực thương mại là quá trình tổ chức thực hiện đường lối chủ trương, chính sách của Đảng đối với hoạt động thương mại.
Hai là, quản lý nhà nước bằng pháp luật tạo hành lang pháp lý an toàn thuận lợi cho hoạt động thương mại phát triển trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Ba là, quản lý nhà nước bằng pháp luật trong hoạt động thương mại hướng đến mục tiêu khắc phục mặt trái của cơ chế thị trường, thực hiện công bằng xã hội và bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa.
Bốn là, quản lý nhà nước bằng pháp luật trong hoạt động thương mại điều chỉnh hoạt động thương mại phù hợp với quan hệ thương mại quốc tế trong tiến trình tự do hóa thương mại.
2.1.3. Vai trò quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
2.1.3.1. Bảo đảm hoạt động thương mại được thực hiện theo các quy định thống nhất, công bằng, bảo đảm lợi ích của các chủ thể hoạt động kinh doanh, cùng hướng đến thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội
Thứ nhất, thương mại là một khâu của quá trình tái sản xuất.
Thứ hai, thương mại là một bộ phận trong ngành kinh tế quốc dân,
Thứ ba, trong hoạt động thương mại thường xuyên xuất hiện vi phạm luật hoặc lợi dụng “kẽ hở” của các quy định pháp luật. Nhà nước phải quản lý để chấn chỉnh kịp thời các lệch lạc.
Thứ tư, trong bối cảnh toàn cầu hóa, mở cửa hội nhập nền kinh tế khu vực và thế giới nên nhờ đó thương mại quốc tế phát triển, đặc biệt trong thời đại ngày nay tính chất xã hội hóa trong hoạt động thương mại càng được mở rộng trên phạm vi toàn cầu thể hiện ở các tập đoàn, công ty xuyên quốc gia, đa quốc gia, nhà nước quản lý thương mại quốc tế phải đúng hướng và bảo hộ sản xuất kinh doanh trong nước.
9
Thứ năm, trong lĩnh vực hoạt động thương mại có nhiều thành phần
thương mại tham gia, trong đó có các doanh nghiệp thương mại của nhà nước,
doanh nghiệp nhà nước, do nhà nước đầu tư vốn và đảm nhiệm những hoạt động
dịch vụ thuộc diện chính sách xã hội (không sinh lời) mà các doanh nghiệp tư
nhân không thể tham gia. Mặt khác, trong lĩnh vực thương mại có những hoạt
động mà doanh nghiệp, người lao động không được làm hoặc có những vị trí mà
nhà nước cần phải chiếm lĩnh để điều chỉnh các quan hệ kinh tế.
2.1.3.2. Bảo đảm thực hiện đầy đủ chức năng quản lý nhà nước đối với
hoạt động thương mại
Một là, chức năng tạo lập môi trường:
Hai là, chức năng định hướng chiến lược và hướng dẫn phát triển
thương mại
Ba là, chức năng tổ chức
Bốn là, chức năng điều tiết
Năm là, chức năng kiểm tra
2.1.3.3. Góp phần thực hiện được yêu cầu, mục tiêu cụ thể của quản lý
nhà nước đối với hoạt động thương mại
Một là, tạo lập môi trường và điều kiện thuận lợi cho thương mại phát triển
Hai là, bảo đảm định hướng cho sự phát triển của thương mại:
Ba là, bảo đảm điều tiết và can thiệp gián tiếp vào quá trình hoạt động
thương mại
Bốn là, bảo đảm cho Nhà nước quản lý trực tiếp khu vực kinh tế, thương
mại nhà nước
2.2. NỘI DUNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI
HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
2.2.1. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về hoạt động thương
mại, quản lý hoạt động thương mại
Hệ thống pháp luật là tổng thể các quy định do nhà nước ban hành, tạo
thành một hệ thống thống nhất, bao gồm những văn bản luật và những văn bản
quản lý nhà nước (văn bản pháp quy dưới luật).
Hệ thống các văn bản pháp luật của một đất nước, thông thường bao gồm:
Hiến pháp, các đạo luật, bộ luật, Nghị quyết của Quốc hội (hoặc Nghị viện),
Pháp lệnh, Nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội; lệnh quyết định của Chủ
tịch nước (hoặc Tổng thống); nghị quyết, nghị định của Chính phủ; quyết định,
chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; quyết định, chỉ thị, thông tư của các Bộ, cơ
quan ngang Bộ; quyết định, chỉ thị của ủy ban nhân dân các cấp.
10
Các văn bản pháp luật về thương mại gồm: (i) Luật Kinh doanh; (ii) Các luật về tổ chức doanh nghiệp (như luật doanh nghiệp, luật phá sản doanh nghiệp...), các nghị định và quyết định của Chính phủ về tổ chức doanh nghiệp; các thông tư, công văn, chỉ thị, quyết định của Bộ Thương mại (hoặc cơ quan tương tự) và các Bộ, ngành hữu quan liên quan đến tổ chức doanh nghiệp; (iii) Các văn bản hiện hành về quản lý kinh doanh trong nước; (iv) Các văn bản về xuất nhập khẩu; các văn bản về quản lý thị trường; (v) Các văn bản về đầu tư liên quan đến thương mại; (vi) Các văn bản về tiêu chuẩn chất lượng, về quản lý đo lường chất lượng hàng hóa; (vii) Các văn bản về thuế trong nước và về thuế quan; (viii) Các văn bản về văn phòng đại diện thương mại; (ix) Các văn bản về hải quan; (x) Các văn bản về tài chính - ngân hàng, kinh doanh bảo hiểm liên quan đến thương mại; (xi) Các văn bản về hợp đồng kinh tế và trọng tài thương mại.
2.2.2. Tổ chức thực hiện pháp luật trong hoạt động thương mại
Một là, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh thương mại.
Hai là, bảo đảm trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc tuân thủ, chấp hành, sử dụng, áp dụng đúng đắn pháp luật thương mại của cán bộ và nhân dân.
Ba là, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực thương mại của cơ quan quản lý nhà nước về thương mại.
Bốn là, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo trong hoạt động thương mại.
2.2.3. Giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, xử lý vi phạm pháp luật đối với hoạt động thương mại
Bảo đảm quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại, tất yếu phải tiến hành các hoạt động giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, xử lý vi phạm pháp luật đối với các hoạt động thương mại.
Giám sát là hoạt động của Quốc hội, của nhân dân, của các tổ chức chính trị - xã hội, các phương tiện thông tin đại chúng đối với hoạt động của Chính phủ, của Bộ Thương mại, của các chủ thể khác trong lĩnh vực thương mại.
Thanh tra, kiểm tra là hoạt động của Chính phủ đối với Bộ Công thương, của Thanh tra Chính phủ và Bộ Công thương đối với các hoạt động thương mại, bảo đảm cho các chủ thể thực hiện đúng đắn các quy định của pháp luật.
2.3. CÁC ĐIỀU KIỆN BẢO ĐẢM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
2.3.1. Bảo đảm về chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội
- Bảo đảm về chính trị
- Bảo đảm về mặt kinh tế
- Bảo đảm về mặt văn hóa - xã hội
11
2.3.2. Bảo đảm về mặt pháp lý
Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở
CHDCND Lào, cả về lý luận và thực tiễn, đều cho thấy, muốn có hiệu quả cần
phải khẩn trương, tích cực xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong đó có
pháp luật trong lĩnh vực thương mại. Pháp luật đồng bộ, hoàn chỉnh, chất lượng
cao là tiền đề, là cơ sở pháp lý cho hoạt động trong lĩnh vực thương mại được
thực hiện theo yêu cầu của pháp chế xã hội chủ nghĩa bảo đảm đúng đường lối
của Đảng NDCM Lào, đúng định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của
đất nước, lợi ích chính đáng, hợp pháp của nhân dân cũng như các nhà đầu tư
nước ngoài.
2.3.3. Bảo đảm về tổ chức, hoạt động của bộ máy quản lý nhà nước
Một là, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và chính sách phát triển
thương mại trong từng thời kỳ, giai đoạn.
Hai là, tổ chức đăng ký kinh doanh thương mại cho các thương nhân theo
hướng mở rộng kinh doanh đa ngành nghề, đa chức năng.
Ba là, điều tiết và bổ sung thị trường lưu thông hàng hóa theo định hướng
phát triển kinh tế và công bằng xã hội theo quy định của pháp luật.
Bốn là, hướng dẫn tiêu dùng hợp lý, tiết kiệm, phù hợp
Năm là, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, hướng dẫn kiểm tra các hoạt
động đo lường và chất lượng
Sáu là, tổ chức, hướng dẫn, kiểm tra các hoạt động xúc tiến thương mại.
Bảy là, tổ chức thu thập, xử lý, cung cấp thông tin và nghiên cứu khoa học
về thương mại.
Tám là, tổ chức và không ngừng hoàn thiện bộ máy, đào tạo cán bộ quản lý
thương mại ở các cấp. Đào tạo và xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý thương mại.
Chín là, kiểm tra, kiểm soát thị trường.
Mười là, đàm phán, ký kết các điều ước thương mại với nước ngoài theo
quy định của Chính phủ.
Mười một là, tổ chức, quản lý và bảo vệ thương hiệu, nhãn hiệu
Mười hai là, đại diện và quản lý hoạt động thương mại
Mười ba là, hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách, Các
nội dung về quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại được xác định cụ
thể, giúp cho cá nhân, tổ chức trong lĩnh vực thương mại hiểu và thực hiện đúng
vai trò, chức năng của mình.
12
2.3.4. Bảo đảm về nguồn nhân lực
Mọi hoạt động của Nhà nước nói chung và quản lý nhà nước bằng pháp
luật đối với hoạt động thương mại nói riêng có hiệu lực, hiệu quả hay không là
do chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước và những người hoạt động
trong lĩnh vực thương mại quyết định.
2.4. KINH NGHIỆM CỦA MỘT SỐ NƯỚC VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
BẰNG PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI VÀ CÁC GIÁ
TRỊ THAM KHẢO ĐỐI VỚI CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
2.4.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động
thương mại của một số nước
2.4.1.1. Kinh nghiệm của Việt Nam
Một là, mở rộng thị trường thông qua các hiệp định thương mại.
Hai là, xác định chính xác thị trường mục tiêu cho hàng hóa xuất khẩu của
quốc gia.
Ba là, xác định và thực thi chiến lược xuất khẩu hàng hóa theo hướng ưu
tiên những sản phẩm có giá trị tăng cao.
2.4.1.2. Kinh nghiệm của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Một là, Trung Quốc tập trung xây dựng hệ thống pháp lý và chính sách rõ
ràng, đầy đủ để tạo thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu hàng hóa ra thị trường
quốc tế.
Hai là, Chính phủ và các bộ ngành liên quan thường xuyên tổ chức các
chuyến thăm cao cấp và trao đổi giữa các đoàn ngoại giao kinh tế, thương mại để
thúc đẩy thương mại, mở rộng thị trường giữa các quốc gia và khu vực trên thế
giới.
Ba là, thực hiện đăng cai, và tổ chức nhiều cuộc họp thượng đỉnh và
thương mại để thu hút và quảng bá hình ảnh Trung Quốc trên trường quốc tế.
Bốn là, tổ chức các cuộc hội chợ triển lãm, hợp tác quốc tế.
Năm là, liên kết các doanh nghiệp Trung Quốc cùng xuất khẩu hàng hóa và
liên kết giữa doanh nghiệp Trung Quốc với các đối tác phân phối hàng hóa tại
quốc gia sẽ xuất khẩu tới.
Sáu là, luôn đặt lên hàng đầu và coi vấn đề chất lượng hàng xuất khẩu là
một yếu tố quyết định tới sự thành công, chinh phục thị trường xuất khẩu.
2.4.1.3. Kinh nghiệm của Thái Lan
Một là, coi trọng trợ cấp theo qui định của URAA (Hiệp định nông nghiệp).
Hai là, tích cực tham gia vào các vòng đàm phán quốc tế về lĩnh vực nông
nghiệp trong khu vực và trên thế giới.
13
Ba là, hỗ trợ mạnh cho hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp.
Bốn là, kết hợp công nghệ truyền thống và công nghệ hiện đại.
2.4.2. Các giá trị tham khảo cho quản lý nhà nước bằng pháp luật đối
với hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
Một là, chuyển đổi từ cơ chế quản lý kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế
thị trường không được xem nhẹ mà phải đề cao vai trò của nhà nước.
Hai là, đổi mới quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với thương mại luôn
được coi là trọng tâm của đổi mới.
Ba là, cần phải có lộ trình cho quá trình đổi mới quản lý.
Bốn là, xây dựng và không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp luật và chính
sách thương mại cho phù hợp với sự phát triển trong nước và bối cảnh quốc tế.
Năm là, giảm sự can thiệp trực tiếp của nhà nước vào thị trường và
thương mại.
Sáu là, bài học của Trung Quốc và Việt Nam kiên định đường lối kinh tế
độc lập tự chủ, chủ động hội nhập thương mại thế giới và khu vực, đồng thời giữ
vững ổn định chính trị và kinh tế trong nước, bình ổn thị trường nội địa.
Bảy là, cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997 - 1998 là một bài
học của Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, cần phải rút kinh nghiệm, sớm điều
chỉnh cơ chế chính sách và cơ cấu kinh tế, chính sách khuyến khích ưu đãi đầu tư
trong nước, thu hút đầu tư nước ngoài vào Lào hợp lý hơn, phát huy nội lực.
Tám là, Nhà nước đặc biệt quan tâm, hỗ trợ phát triển thương mại ở vùng
núi, đồng bào dân tộc ít người, vùng sâu vùng xa còn khó khăn về kinh tế. Nhà
nước có chính sách hỗ trợ đưa hàng lên vùng núi cao và hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm
hàng hóa của vùng sâu vùng xa.
Chín là, Nhà nước ban hành chính sách hỗ trợ đầu tư xây dựng kết cấu hạ
tầng cho phát triển thương mại, hỗ trợ tài chính cho phát triển thương mại vùng
cao, cho đẩy mạnh xuất khẩu v.v..
Những kinh nghiệm thành công của các nước nói trên đều là bài học kinh
nghiệm vô giá, là cơ sở lý luận và thực tiễn trong nghiên cứu và hoạch định
chính sách, cơ chế quản lý thương mại. Vì đó là bài học kinh nghiệm thiết thực
của những nước láng giềng gần gũi với Lào, có nhiều điểm tương đồng có thể
học tập được.
14
Chương 3 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI VÀ
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
3.1. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG, TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
3.1.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
3.1.1.1. Về điều kiện tự nhiên
Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào là một nước nằm sâu trong lục địa của bản đảo Đông Dương, với tổng diện tích: 236.800 km2, dân số cả nước có 5.377.000 người, mật độ dân số bình quân là 22,7 người/km2 cả nước có 18 tỉnh thành phố, 142 huyện, 10.873 bản và 865.535 hộ gia đình. Lào có đường biên giới với 5 nước láng giềng: Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc, Campuchia và Myanmar. Đây là một lợi thế khá thuận lợi do ở một vị trí địa lý trung tâm trong việc giao lưu thương mại và hợp tác với các nước láng giềng.
Khí hậu của Lào gồm hai mùa mưa và mùa khô rõ rệt. Nhiệt độ trung bình mùa mưa 25-300C về mùa khô nhiệt độ trung bình từ 20-250C.
3.1.1.2. Về chế độ chính trị
Ở CHDCND Lào, bộ máy quyền lực nhà nước đã từng bước được xây dựng khá thành công trong quá trình phát triển đất nước từ năm 1975. Đảng NDCM Lào là Đảng duy nhất lãnh đạo đất nước; người giữ chức vụ cao nhất về Đảng thường kiêm chức người đứng đầu ở tất cả các cấp chính quyền và đoàn thể.
3.1.1.3. Về văn hóa - xã hội
Nhân dân các bộ tộc Lào có cuộc sống phục thuộc hoàn toàn vào tự nhiên; từ đó đã hình thành nên tính cách con người Lào - chất phác, mộc mạc, giản dị và chân thành; gắn liền với đó là một nền văn hóa đa dạng các loại hình nghệ thuật từ ăn, mặc ở, sinh hoạt hàng ngày đều mang đậm nét của Đạo Phật.
3.1.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
Từ một nền kinh tế còn rất lạc hậu, trình độ của người dân còn hạn chế, cơ sở vật chất nghèo nàn, ngân sách eo hẹp, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, thiên tai liên tiếp xảy ra, nhưng dưới ánh sáng của Nghị quyết Đại hội Đảng NDCM Lào lần thứ IV (1986), công cuộc đổi mới đất nước được triển khai một cách toàn diện và nhanh chóng, đem lại những thay đổi và sự phát triển vượt bậc trên đất nước Lào.
15
3.1.3. Thực trạng hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào từ năm 1986 đến năm 2015
3.1.3.1. Tình hình phát triển thương mại trong nước
Đối với hoạt động thương mại, động lực chính là sự phát triển của sản xuất và dịch vụ chung của nền kinh tế. Thời kỳ 1986 - 2015 là thời kỳ thương mại trong nước có những biến đổi sâu sắc. Nguyên nhân là do sự chuyển đổi căn bản về cơ chế của nền kinh tế, từ cơ cấu sở hữu cho đến phương thức vận hành của nền kinh tế cũng như các chính sách thương mại, việc chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung cao độ sang phát triển nền kinh tế thị trường nhiều thành phần theo định hướng XHCN.
Nhờ tốc độ tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nên thu nhập bình quân đầu người ngày càng tăng, góp phần nâng cao đời sống nhân dân và thực hiện chính sách xóa đói giảm nghèo ngày càng có hiệu quả.
3.1.3.2. Tình hình phát triển xuất nhập khẩu và thương mại quốc tế của Lào
Nhìn chung, hoạt động xuất nhập khẩu Lào trong suốt thời gian qua từ 1986 đến nay đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Đến nay CHDCND Lào đã mở rộng thị trường xuất nhập khẩu với 71 nước, đã thiết lập mối quan hệ ngoại thương chính thức giữa hai chính phủ với 17 nước trên thế giới, đặt cơ quan tham tán thương mại thường trú tại 5 nước như: Cộng hòa XHCN Việt Nam, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Vương quốc Thái Lan, Cộng hòa Liên bang Nga và Cộng hòa Pháp. Lào đã là thành viên khu vực thương mại tự do ASEAN và Tổ chức thương mại thế giới (WTO).
3.1.3.3. Hội nhập kinh tế quốc tế của Lào (ASEAN, WTO)
Thứ nhất, quá trình tự do hóa đơn phương.
Thứ hai, tham gia vào các thể chế kinh tế và thực hiện thiết lập quan hệ đối ngoại song phương và đa phương.
Như vậy, thương mại của Lào đã góp phần đắc lực vào việc thực hiện chính sách kinh tế đối ngoại của Đảng, có vị thế và uy tín mới trong tiến trình hội nhập thị trường khu vực và quốc tế; góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước Lào.
3.2. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN VÀ THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
3.2.1. Quá trình phát triển quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào thời kỳ đổi mới
3.2.1.1. Khái quát quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại thời kỳ từ năm 1986 đến trước khi có Luật Kinh doanh
Nhìn lại lịch sử, trước năm 1987, vấn đề chức năng quản lý Nhà nước và chức năng quản lý kinh doanh của công ty rất khó có thể phân biệt được. Các
16
công ty không có quyền làm chủ trong kinh doanh, tất cả đều do nhà nước điều khiển và quy định. Do quá nhấn mạnh vai trò quản lý của nhà nước trong “cơ chế kế hoạch hóa tập trung” mà không thừa nhận tính quy luật và vai trò điều tiết của “thị trường” nên không phát huy được tính sáng tạo và năng động của người lao động. Dẫn đến làm cho họ trở nên thụ động, chờ đợi, hưởng thụ, ăn bám, bình quân hóa v.v.. và kết quả là nền kinh tế trở nên “trì trệ”.
3.2.1.2. Quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại từ khi có Luật Kinh doanh
Pháp luật Kinh doanh đi vào cuộc sống, góp phần quy định rõ chức năng và nhiệm vụ của các tổ chức và cá nhân khi tham gia hoạt động thương mại. Trên cơ sở Luật Kinh doanh, nhà nước ban hành nhiều chính sách, quyết định quan trọng cụ thể theo hướng khuyến khích mở rộng lưu thông hàng hóa, mở rộng quyền của mọi tổ chức kinh tế và công dân được đăng ký kinh doanh thương mại dịch vụ, v.v..
Mặc dù được quy định khá rõ ràng và đầy đủ, nhưng chế định pháp luật về đăng ký kinh doanh (ĐKKD), thành lập doanh nghiệp trong thời kỳ này còn có nhiều nội dung chưa đảm bảo quyền tự do thành lập doanh nghiệp, vi phạm nguyên tắc tự do kinh doanh mà bất cứ một nhà nước nào khi thừa nhận nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường cũng đều phải tôn trọng, bên cạnh đó pháp luật còn thiếu tính chặt chẽ, cản trở quá trình thực hiện công tác quản lý nhà nước đối doanh nghiệp.
3.2.1.3. Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại từ khi có Luật Doanh nghiệp
Cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội, pháp luật về thành lập doanh nghiệp và ĐKKD, từ chỗ không được quan tâm xây dựng đến việc thừa nhận là một công cụ quản lý không thể thiếu được của nhà nước, đến nay đã có sự hoàn thiện nhất định. Trong nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, tự do kinh doanh là một tất yếu khách quan. Việc xóa bỏ thủ tục xin phép thành lập doanh nghiệp và đơn giản hóa thủ tục ĐKKD phản ánh đúng quy luật kinh tế và phù hợp với thông lệ quốc tế. Những thay đổi theo hướng ngày càng tự do hóa các hoạt động ĐKKD, thành lập doanh nghiệp góp phần tạo ra những chuyển biến quan trọng trong việc quản lý và phát triển kinh tế.
3.2.2. Thực trạng quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
3.2.2.1. Những kết quả và nguyên nhân
* Những kết quả
Trong thời kỳ đổi mới từ 1986 đến nay pháp luật về hoạt động thương mại không ngừng được sửa đổi, bổ sung. Từ chỗ điều chỉnh bằng các Nghị định đã
17
ban hành Luật Kinh doanh, Luật Doanh nghiệp, trong đó Luật Doanh nghiệp đã có sự thay đổi về cơ bản, thể hiện sự đổi mới trong nhận thức của nhà làm luật, của nhà nước đối với quyền tự do kinh doanh của công dân.
* Nguyên nhân của những kết quả
- Thanh tra và xử lý vi phạm về thương mại từ 2013 đến 2016
- Do có sự thay đổi chính sách kinh tế và bộ máy quản lý theo kinh tế thị trường mạng lưới thương mại phát triển rộng hơn và trao đổi hàng hóa càng ngày càng phong phú với nhiều loại hàng hóa.
3.2.2.2. Những hạn chế và nguyên nhân
* Hạn chế
- Hệ thống pháp luật về thương mại chưa được xây dựng đồng bộ và tương thích với luật pháp quốc tế.
- Nhà nước Lào chưa sử dụng đồng bộ, linh hoạt các công cụ biện pháp kinh tế để điều tiết hoạt động thương mại như: Công cụ lãi suất, tỷ giá hối đoái, giá cả, tín dụng, thuế VAT, thuế quan và các biện pháp phi thuế v.v..
- Công tác quy hoạch phát triển thương mại (quy hoạch tổng thể, quy hoạch theo vùng lãnh thổ và theo địa bàn từng địa phương) làm còn chậm và chưa được chú trọng đúng mức.
- Kế hoạch hóa phát triển thương mại chưa được dựa vững chắc trên các kết quả nghiên cứu, dự báo thị trường trong và ngoài nước.
- Chính sách và cơ chế quản lý thương mại vẫn chậm được đổi mới, chưa mang tính toàn diện, sâu sắc, tính minh bạch hóa của các chính sách thương mại chưa cao.
- Công tác hướng dẫn tiêu dùng hợp lý, tiết kiệm, phù hợp với trình độ phát triển kinh tế và thu nhập của dân cư chưa được chú trọng.
- Việc xử lý các vi phạm pháp luật về hoạt động thương mại và quản lý hoạt động thương mại chưa triệt để, còn để lọt một số vi phạm chưa bị xử lý.
* Nguyên nhân của hạn chế
- Môi trường và điều kiện cho việc đổi mới quản lý nhà nước về thương mại ở Lào còn hạn chế do điều kiện và trình độ phát triển kinh tế - xã hội, trình độ phát triển của lực lượng sản xuất còn ở trình độ thấp, dân trí chưa cao.
- Tính đồng bộ, thống nhất và nhất quán của cơ chế, phát triển và chính sách thương mại và các chính sách kinh tế có liên quan khác như thuế, hải quan, đầu tư, ngân hàng, giao thông, v.v..
- Thiếu đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý nhà nước về hoạt động thương mại cả số lượng và trình độ năng lực chuyên môn.
18
3.2.2.3. Một số kinh nghiệm bảo đảm quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
Thứ nhất, quá trình thực hiện chính sách đổi mới quản lý kinh tế nói chung và đổi mới trong quản lý thương mại nói riêng phải dựa vào sự ổn định chính trị và ổn định xã hội, đó và là tiền đề, vừa là mục tiêu của đổi mới quản lý thương mại.
Thứ hai, đổi mới quản lý hoạt động thương mại phải được tiến hành đồng bộ, có hệ thống.
Thứ ba, phải kết hợp tốt phương pháp thị trường với phương pháp kế hoạch trong xây dựng chính sách quản lý thương mại.
Thứ tư, chính sách quản lý hoạt động thương mại phải kết hợp các lợi ích kinh tế với lợi ích xã hội, mục tiêu tối cao là vì người tiêu dùng, tức là quần chúng nhân dân.
Thứ năm, quản lý hoạt động thương mại phải đảm bảo kết hợp lợi ích kinh tế với bảo vệ độc lập chủ quyền quốc gia.
Ngoài ra, Đảng và Nhà nước Lào rất coi trọng đến vai trò của hoạt động thương mại.
Như vậy, quản lý nhà nước về thương mại trong quá trình chuyển đổi đã được tiến hành một cách chủ động, thận trọng và có hiệu quả nhất định, đã đạt được mục tiêu chuyển đổi cơ chế, tạo ra một cơ chế mới ngày càng tiến bộ hơn trước. Tuy nhiên, qua thực tiễn công tác quản lý của nhà nước về thương mại ở CHDCND Lào trong thời gian qua, Nhà nước Lào chưa phát huy hết vai trò tích cực của mình trong quản lý, điều tiết vĩ mô nền kinh tế nói chung, hoạt động thương mại, dịch vụ nói riêng.
Chương 4 YÊU CẦU KHÁCH QUAN VÀ QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG
THƯƠNG MẠI Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
4.1. YÊU CẦU CHUNG BẢO ĐẢM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY
4.1.1. Xuất phát từ nhu cầu tiếp tục thể chế hóa và thực hiện đường lối, chính sách thương mại của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào
Đường lối của Đảng NDCM Lào là kim chỉ nam cho ngành thương mại trong thời gian tới mà pháp luật trong lĩnh vực hoạt động thương mại có nhiệm vụ thể chế hóa. Qua đó, đảm bảo vai trò lãnh đạo sát sao và thường xuyên của Đảng, đồng thời là nhiệm vụ của nhà nước, của pháp luật vì lợi ích của nhân dân.
19
4.1.2. Xuất phát từ nhu cầu chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, tham
gia tự do thương mại, thu hút đầu tư
Trong giai đoạn hiện nay, toàn cầu hóa là xu thế phát triển tất yếu không
thể tách rời. Một trong những nội dung cơ bản của toàn cầu hóa là tự do hóa
thương mại, loại bỏ cản trở thương mại, tạo điều kiện cho hàng hóa, dịch vụ, sức
lao động và tư bản được di chuyển tự do trong một thị trường rộng lớn, vượt ra
khỏi khuôn khổ quốc gia.
4.1.3. Xuất phát từ nhu cầu khắc phục những khó khăn, vướng mắc,
phát huy vai trò của pháp luật đối với hoạt động thương mại
Thực trạng pháp luật và thực hiện pháp luật trong lĩnh vực thương mại ở
Lào cho thấy, quản lý nhà nước bằng pháp luật trong hoạt động thương mại được
hình thành, về cơ bản đã tạo môi trường, cơ chế quản lý, hành lang pháp lý thích
hợp cho hoạt động thương mại trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa.
4.2. QUAN ĐIỂM BẢO ĐẢM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG PHÁP
LUẬT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ
NHÂN DÂN LÀO
4.2.1. Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại
phải phù hợp và bảo đảm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng Nhân dân
cách mạng Lào
Để bảo đảm quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương
mại phù hợp với đường lối đổi mới của Đảng NDCM Lào trước hết phải thể chế
hóa đường lối đổi mới nói chung, đổi mới hoạt động thương mại, quản lý nhà
nước nói riêng thành các quy định trong hệ thống pháp luật. Đây là cơ sở pháp lý
bảo đảm cho quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại
được thực hiện phù hợp với đường lối đổi mới của Đảng.
4.2.2. Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại
phải thực hiện đồng bộ các nội dung về xây dựng hoàn thiện pháp luật, tổ
chức thực hiện pháp luật và xử lý các vi phạm pháp luật về hoạt động
thương mại
Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại là tác động
có mục đích bằng quyền lực nhà nước thông qua pháp luật, vì vậy hoạt động này
đòi hỏi phải được thực hiện một cách đồng bộ các nội dung của quản lý nhà nước
bằng pháp luật - đó là xây dựng, hoàn thiện pháp luật về hoạt động thương mại;
tiến hành các biện pháp tuyên truyền giáo dục pháp luật thương mại, kiện toàn bộ
20
máy và cán bộ quản lý; kiểm tra, giám sát xử lý các vi phạm pháp luật về hoạt
động thương mại.
4.2.3. Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại
phải nâng cao năng lực và hiệu quả của hệ thống bộ máy quản lý nhà nước
về thương mại, phát huy các tiềm năng, lợi thế của đất nước và tạo môi
trường thuận lợi cho hoạt động kinh doanh thương mại phát triển
Bảo đảm quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại
đòi hỏi đổi mới cả hệ thống quản lý của nhà nước bao gồm: các chính sách, luật
pháp; công cụ đòn bẩy kinh tế, phương pháp quản lý; tổ chức bộ máy và cán bộ
quản lý; cơ chế điều hành, phối kết hợp giữa các bộ phận có liên quan từ Trung
ương đến địa phương.
4.2.4. Quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại phải có kế
hoạch, bước đi phù hợp, nhạy bén với sự biến đổi của thực tiễn
Chủ thể quản lý là con người, đối tượng quản lý cũng là con người, mục
tiêu quản lý là thỏa mãn nhu cầu của con người (bao gồm: Nhu cầu của chủ thể
và đối tượng). Như vậy, suy cho cùng quản lý hoạt động thương mại là quản lý
hoạt động của con người mà con người là tổng hòa của các lợi ích, luôn luôn có
sự biến đổi. Cho nên, trong quản lý cần phải nhạy bén, năng động và sáng tạo.
Do đó, phương thức quản lý tất yếu phải không ngừng được cải tiến và đổi mới
cho phù hợp hơn.
4.2.5. Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại
của Lào bảo đảm phù hợp với quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường,
định hướng xã hội chủ nghĩa và từng bước hội nhập với khu vực và quốc tế
Đổi mới quản lý nhà nước ở Lào phải phù hợp đặc điểm của nền kinh tế
đang trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường. Đồng thời, phải
phù hợp với pháp luật, thông lệ thương mại khu vực và quốc tế. Không tạo ra
những luật chơi riêng mà phải từng bước phù hợp với pháp luật và thông lệ
quốc tế.
Nhìn chung, những thay đổi về sản xuất kinh doanh thương mại trong
nước đã ảnh hưởng rất lớn đối với hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu, mối
quan hệ thương mại quốc tế, vừa có thời cơ thuận lợi vừa có khó khăn thách
thức to lớn về hợp tác thương mại và đa phương trong khu vực và toàn cầu.
Trước tình hình đó, Đảng và Nhà nước Lào vẫn kiên định đường lối phát triển
kinh tế thị trường định hướng XHCN, đồng thời bảo đảm từng bước hội nhập
với khu vực và thế giới.
21
4.3. GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG PHÁP LUẬT
ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN
DÂN LÀO HIỆN NAY
4.3.1. Nhóm giải pháp chung
4.3.1.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân cách mạng Lào trong lĩnh vực quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại
Thứ nhất, đường lối, chủ trương của Đảng là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong chiến lược, quy hoạch và chính sách phát triển thương mại của Nhà nước Lào.
Thứ hai, Đảng lãnh đạo, chỉ đạo trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về thương mại phù hợp với pháp luật và thông lệ thương mại quốc tế, tham gia vào các công ước có liên quan đến thương mại quốc tế, trong việc hoạch định chính sách, cơ chế và xây dựng các văn bản pháp lý thương mại.
Thứ ba, tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng đối với cán bộ quản lý, lãnh đạo, chuyên viên, nhân viên công chức nhà nước ngành thương mại.
4.3.1.2. Đổi mới tư duy nhận thức trong quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại trong điều kiện mới
Đổi mới quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với thương mại là cuộc cải cách toàn diện và triệt để. Một số nội dung chủ yếu cần được thống nhất về mặt tư duy nhận thức như sau:
Một là, nắm vững quan điểm, nguyên tắc đổi mới của Đảng NDCM Lào. Đồng thời, phải nắm vững quan điểm, nguyên tắc đổi mới quản lý nhà nước về thương mại, cùng với mục tiêu và phương hướng đổi mới về nội dung và đổi mới phương pháp.
Hai là, nắm vững đặc điểm thời đại và lợi thế, khả năng các nguồn lực của CHDCND Lào, đặc biệt là điều kiện tự nhiên và vị trí “cầu nối” trong khu vực Đông Nam Á trên đất liền khi tham gia thương mại quốc tế.
Ba là, quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại vừa là khoa học vừa là nghệ thuật.
Bốn là, đổi mới quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại phải phù hợp với quan hệ sản xuất trong lĩnh vực thương mại, đồng thời phù hợp với tính chất và trình độ phát triển của hoạt động thương mại trong tình hình mở cửa hội nhập và tự do hóa thương mại.
Năm là, đổi mới quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại theo hướng cơ chế thị trường, không phải là từ bỏ mục tiêu của chủ nghĩa xã hội mà là xác định biện pháp, con đường để làm cho mục tiêu chủ nghĩa xã hội đi đến thắng lợi nhanh hơn, một xã hội “Hòa bình - Độc lập - Thống nhất - Dân chủ - Thịnh vượng”.
22
Sáu là, đổi mới quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với thương mại phải
phù hợp với điều kiện, đặc điểm và lợi thế so sánh của CHDCND Lào hiện tại và
tương lai.
Bảy là, đổi mới quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương
mại nhằm phát huy nội lực, khơi dậy và phát huy tinh thần thi đua yêu nước.
Tám là, đổi mới quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương
mại phải tuân theo Luật Thương mại quốc tế, tự do hóa thương mại khu vực và
quốc tế, hội nhập thương mại khu vực và quốc tế theo cách hòa nhập chứ không
hòa tan.
Chín là, đổi mới quản lý nhà nước về thương mại là nhằm tạo điều kiện
môi trường thông thoáng thuận lợi cho lực lượng doanh nghiệp thương mại Lào
hoạt động sản xuất, kinh doanh thương mại và dịch vụ có hiệu quả.
4.3.2. Nhóm giải pháp cụ thể
4.3.2.1. Hoàn thiện pháp luật về hoạt động thương mại
Thứ nhất, bổ sung khái niệm thương nhân trong Luật Thương mại mới.
Thứ hai, mở rộng khái niệm hàng hóa.
Thứ ba, bổ sung thêm một số loại hình kinh doanh thương mại.
Thứ tư, khẩn trương ban hành đầy đủ các văn bản dưới luật để hướng dẫn
ngay sau khi Luật thương mại được xây dựng xong.
* Mở rộng các quyền tự do thương mại, minh bạch hóa pháp luật: Nhằm
đảm bảo quyền tự do thương mại của thương nhân, quá trình xây dựng, hoàn
thiện pháp luật thương mại cần chú trọng đến việc mở rộng phạm vi các hoạt
động thương mại.
* Xây dựng Luật Thương mại của Lào thời gian tới cần phải hài hòa với
pháp luật thương mại quốc tế: Triển khai hợp tác kinh tế quốc tế buộc Chính phủ
Lào phải đi theo hướng hài hòa pháp luật về kinh tế thương mại với môi trường
pháp luật trong khu vực và trên thế giới. Điều này, giúp cho Lào làm trong nghĩa
vụ quốc tế của mình, chủ động tiến hành hợp tác có hiệu quả lâu dài, bền vững.
Xây dựng Luật Thương mại phù hợp với pháp luật thương mại quốc tế cần bảo
đảm những yêu cầu sau đây:
Thứ nhất, bảo đảm phù hợp với pháp luật quốc tế trong lĩnh vực thương
mại hàng hóa.
Thứ hai, bảo đảm phù hợp với pháp luật trong lĩnh vực đầu tư.
Thứ ba, phù hợp với pháp luật trong lĩnh vực thương mại dịch vụ.
Thứ tư, phù hợp với pháp luật trong lĩnh vực bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
23
4.3.2.2. Đẩy mạnh tổ chức thực hiện pháp luật trong hoạt động thương mại
- Bảo đảm thực hiện các nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại.
- Đổi mới công tác xây dựng và thực hiện chiến lược quy hoạch, kế hoạch phát triển thương mại.
4.3.2.3. Đổi mới cơ chế quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại trong điều kiện mới
Một là, xác định lại vai trò, chức năng, quyền hạn và nhiệm vụ quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại.
Hai là, đổi mới phương pháp pháp chế và hành chính,
Ba là, phân cấp quản lý rõ ràng giữa Trung ương và địa phương.
Bốn là, đổi mới phương tiện quản lý vĩ mô theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Năm là, đổi mới phương pháp tổ chức và sử dụng công cụ tổ chức theo hướng tinh giảm tổ chức bộ máy.
Sáu là, tiếp tục ban hành các văn bản pháp luật còn thiếu như luật chống bán phá giá, luật mở rộng xuất khẩu và luật kiểm soát nhập khẩu.
Bảy là, xóa bỏ thủ tục hành chính không cần thiết làm cản trở hoạt động thương mại.
Tám là, ban hành quy chế khen thưởng đối với doanh nhân hoạt động thương mại trong nước.
4.3.2.4. Nâng cao trình độ, năng lực phẩm chất đội ngũ cán bộ quản lý thương mại của Lào hiện nay
Thứ nhất, xây dựng quy hoạch cán bộ gắn với đào tạo cán bộ hoạt động thương mại.
Thứ hai, tăng cường sự hợp tác quốc tế về đào tạo cán bộ.
Thứ ba, đầu tư xây dựng trường Đại học thương mại Lào chính quy.
Thứ tư, ban hành chính sách và chế độ đào tạo của trường đại học thương mại Lào.
4.3.2.5. Tăng cường các hoạt động giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán hoạt động thương mại; xử lý nghiêm minh, kịp thời mọi vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại
Trong cơ chế thị trường hoạt động thương mại rất dễ có vi phạm pháp luật và lệch lạc bởi vì một phần do chủ trương, chính sách chưa hoàn thiện lại hay thay đổi, một phần do tác động của mặt trái cơ chế thị trường, vì lợi nhuận thương nhân sẵn sàng vi phạm để có lợi nhất.
24
KẾT LUẬN
Hoạt động thương mại ngày càng đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của các nước, nó tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, với sự phát triển ngày càng nhanh, hình thức ngày càng phong phú, đa dạng và hoạt động trên phạm vi toàn cầu.
Từ năm 1986 đến 2015, Đảng và Nhà nước Lào rất quan tâm đến công tác quản lý đối với hoạt động thương mại, đã ban hành nhiều luật; đồng thời, không ngừng cải tiến cơ chế, chính sách quản lý về thương mại nhằm từng bước hoàn thiện cơ chế quản lý, tạo lập môi trường cho thương mại Lào phát triển và đã có những chuyển biến rõ rệt. Tuy nhiên, do xuất phát điểm của nền kinh tế còn thấp, thị trường còn nhỏ bé, đang trong giai đoạn hình thành nên những thành tích đạt được vẫn còn hạn chế. Hoạt động thương mại chưa chiếm vị trí tương xứng với vai trò và tiềm năng của nó, điều này một phần quan trọng là do quản lý nhà nước về thương mại còn khiếm khuyết và hạn chế. Vì vậy, đổi mới quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại là một vấn đề cấp thiết, chiếm vị trí số một trong đổi mới quản lý nhà nước về kinh tế ở Lào hiện nay.
Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại phải đảm bảo theo quan điểm và nguyên tắc đổi mới của Đảng NDCM Lào, trên cơ sở xác định rõ quan điểm và nguyên tắc đổi mới, mục tiêu, phương hướng và nội dung đổi mới đúng đắn. Có thể nói rằng, đây là một cuộc cải cách, đổi mới triệt để, sâu sắc và toàn diện: Từ đổi mới kế hoạch hóa vĩ mô, quy hoạch, tổ chức xây dựng và phát triển thương mại đến cơ chế, chính sách và phương pháp quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại nhằm tạo lập môi trường pháp lý thuận lợi, thông thoáng và hấp dẫn, tạo điều kiện cho thương mại trong nước và thương mại quốc tế phát triển, hòa nhập thương mại khu vực và quốc tế.
Trước nhu cầu của công cuộc đổi mới nền kinh tế đất nước cùng với những đòi hỏi của xu hướng tự do hóa thương mại và chủ trương hội nhập của Lào đã đặt ra vấn đề phải hoàn thiện pháp luật trong lĩnh vực thương mại nói chung và Luật thương mại Lào sớm được ban hành. Bên cạnh đó, phải xây dựng đội ngũ cán bộ có chuyên môn nghiệp vụ, thông thạo ngoại ngữ trong lĩnh vực thương mại.
Với đường lối phát triển kinh tế đúng đắn, môi trường chính trị, xã hội ổn định, chính sách mở cửa hội nhập phù hợp, cùng với sự quản lý của nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương mại, Lào sẽ có bước phát triển mạnh mẽ góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế quốc dân của CHDCND Lào, tạo điều kiện tiền đề cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn và lạc hậu, thực hiện thành công công mục tiêu: “Hòa bình - Độc lập - Thống nhất - Dân chủ - Thịnh vượng”.
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
1. Đỗ Thị Ánh, Keovichith Khaykhamphithoune (2016), "Trao đổi kinh
nghiệm vận động nhân dân tham gia phòng, chống ma túy trên
tuyến biên giới Việt Nam - Lào", Tạp chí Cảnh sát phòng, chống tội
phạm, 07(79), tr.6-8.
2. Keovichith Khaykhamphithoune (2016), “Yêu cầu khách quan tăng
cường quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động thương
mại ở Lào hiện nay”, Tạp chí Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, (7),
tr.29-31.
3. Keovichith Khaykhamphithoune (2016), “Quản lý nhà nước đối với
hoạt động thương mại ở Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào”, tại trang
http://lyluanchinhtri.vn, ngày 22/10/2016.