Vào tháng 08.2012 Bộ luật mới về quốc tịch Ba Lan đã đi vào hiệu lực. Các điều kiện để có được quốc tịch Ba Lan đã có sự thay đổi, đối với nhiều

nhóm người nước ngoài đã xuất hiện trách nhiệm phải biết tiếng Ba Lan.

Có hai con đường dành cho người nước ngoài để có được quốc tịch Ba Lan:

Tổng thống Ba Lan – có thể cấp quốc tịch Ba Lan cho người nộp đơn xin, nếu như công nhận là điều này

là chính đáng. Người nước ngoài không cần phải có các yêu cầu cần thiết theo hình thức gì – mà chỉ cần chứng minh được một cách thuyết phục là có những mối liên hệ mật thiết với Ba Lan.

Tỉnh trưởng – có thể công nhận người nước ngoài là công dân Ba Lan, nếu như người nước ngoài nộp đơn xin như vậy và phải có được một số yêu cầu xác định.

Khi có được quốc tịch Ba Lan, người nước ngoài có đầy đủ mọi quyền công dân (thí dụ như là quyền

tham gia bầu cử), khả năng có được hộ chiếu Ba Lan và dễ dàng đi lại ở nước

ngoài; nhưng đó cũng có thêm trách nhiệm – thí dụ như là thuế má. Khi

có được quốc tịch Ba Lan, người nước ngoài cũng đã trở thành

công dân Liên minh Châu Âu.

Chú ý! Các thông tin về vấn đề có được quốc tịch

Ba Lan cho người nước ngoài là vợ (chồng) và cho trẻ em của các công dân Ba Lan được in trong tờ rơi

riêng khác.

Quốc tịch Ba Lan dành cho người nước ngoài

phiê

n bả

n 20

12

Pagina 2

Người nước ngoài ở Ba Lan có hai con đường để có được quốc tịch Ba Lan:

● Được Tổng thống Ba Lan cấp quốc tịch;

● Được Tỉnh trưởng công nhận là công dân Ba Lan, nếu như có được một số yêu cầu xác định.

Được cấp quốc tịch Ba Lan

Người nước ngoài đang sinh sống hợp pháp trong lãnh thổ Cộng hòa Ba Lan có thể nộp đơn xin được cấp quốc tịch Ba Lan, nộp gián tiếp qua Tỉnh trưởng, theo thẩm quyền địa lý nơi mình sinh sống. Những người đang ở Ba Lan trên cơ sở có visa hay là được vào Ba Lan mà không cần có visa thì không được nộp đơn xin cấp quốc tịch. Người nước ngoài đang sinh sống cố định ở nước ngoài nộp đơn xin cấp quốc tịch Ba Lan gián tiếp qua Lãnh sự Ba Lan.

Người nước ngoài không cần phải có bất cứ các điều kiện gì (thí dụ như là không nhất thiết phải sinh sống trong Ba Lan ngần nấy năm), nhưng lại phải chứng minh được trong đơn xin là có những mối liên hệ mật thiết với Ba Lan.

Tổng thống có thể cấp quốc tịch cho người đó, mà theo ý kiến của Tổng thống thì cần cấp quốc tịch – và cũng chả phải lập luận gì cho quyết định của mình. Quyết định của Tổng thống Cộng hòa Ba Lan về vấn đề này là quyết định cuối cùng và không ai có quyền nộp đơn khiếu nại hay kiện cáo gì trong tòa án hành chính, bởi vì là trong

thủ tục này không áp dụng các nguyên tắc của Bộ luật thủ tục hành chính.

Đơn xin được điền trong một bản do ủy ban in sẵn, trực tiếp nộp hay là qua bưu điện (khi vậy chữ ký của người nước ngoài phải được ủy ban xác nhận). Tất cả mọi giấy tờ in bằng ngôn ngữ khác tiếng Ba Lan đều phải được nộp cùng bản dịch tuyên thệ bằng tiếng Ba Lan.

Thời gian chờ đợi quyết định của Tổng thống về việc cấp hay từ chối không cấp quốc tịch Ba Lan là 2-3 năm.

Được công nhận là công dân Ba Lan

Người nước ngoài khi có các điều kiện xác định, có thể nộp đơn xin được công nhận là công dân Ba Lan. Đơn này cần được nộp đến Tỉnh trưởng, theo thẩm quyền địa lý nơi mình sinh sống. Để có thể được nộp đơn, người nước ngoài phải sinh sống trong Ba Lan trong một khoảng thời gian xác định, dựa trên cơ sở có giấy phép định cư, giấy phép sinh sống lâu dài trong Cộng đồng Châu Âu hay là dựa trên cơ sở có quyền định cư.

Trong khi Tổng thống có thể cho ra quyết định cấp quốc tịch Ba Lan, khi mà chỉ đánh giá động cơ và lý lẽ của người nước ngoài, thì Tỉnh trưởng có thể công nhận một người là công dân Ba Lan, khi mà người đó có đầy đủ các yêu cầu cụ thể. Khi có đủ các yêu

cầu như vậy không có nghĩa là nhất thiết người nước ngoài phải được nhận quốc tịch Ba Lan.

Sẽ từ chối không công nhận một người nước ngoài là công dân Ba Lan, khi mà nếu người đó có được quốc tịch Ba Lan thì sẽ mang lại nhiều nguy hiểm cho nền quốc phòng và an ninh quốc gia hay là cho việc bảo vệ an toàn và trật tự công cộng.

Ai có thể được công nhận là công dân Ba Lan

Bộ luật về quốc tịch Ba Lan nói là có thể công nhận là công dân Ba Lan:

● Người nước ngoài đang sinh sống liên tục trong lãnh thổ Ba Lan ít nhất là 3 năm, dựa trên cơ sở có giấy phép định cư, giấy phép sinh sống lâu dài trong Cộng đồng Châu Âu hay là dựa trên cơ sở có quyền định cư, mà trong Ba Lan có nguồn thu nhập ổn định và thường xuyên và có quyền pháp lý để sống trong một căn hộ.

● Người nước ngoài đang sinh sống liên tục trong lãnh thổ Ba Lan ít nhất là 2 năm, dựa trên cơ sở có giấy phép định cư, mà có được giấy này là do có cơ chế tỵ nạn ở Ba Lan.

● Người nước ngoài đang sinh sống liên tục trong lãnh thổ Ba Lan ít nhất là 2 năm, dựa trên cơ sở có giấy phép định cư, giấy phép sinh sống lâu dài trong Cộng đồng Châu Âu hay là dựa trên cơ sở có quyền định cư, mà lại đang vô quốc tịch.

Làm thế nào để có được quốc tịch Ba Lan? Ai có thể áp dụng?

Sinh sống liên tục

Coi như là đang sinh sống liên tục trong lãnh thổ Cộng hòa Ba Lan, nếu như không một chuyến đi du ngoại nào dài hơn 6 tháng và tổng cộng các chuyến đi là không quá 10 tháng, trừ trường hợp là phải đi hải ngoại:

• đi làm các công việc nghiệp vụ hay là đi làm ở ngoài lãnh thổ Cộng hòa Ba Lan, dựa trên cơ sở hợp đồng lao động ký kết với chủ việc làm, mà người này có trụ sở ở ngoài lãnh thổ Ba Lan;

• đi cùng với vợ (chồng) mà người đó phải đi công tác như vậy;

• người nước ngoài đi chữa bệnh.

Những người nước ngoài mà đang ở trong Ba Lan khi có quyền được bảo hộ: cơ chế tỵ nạn, bảo hộ bổ sung hay là thẻ nhân đạo thì được tính vào khoảng thời gian cư trú liên tục cần thiết ở Ba Lan thêm cả khoảng thời gian chờ nhận quyết định về việc công nhận có quyền được bảo hộ, thậm chí cả khi mà người nước ngoài trong thời gian đó đang sống trong trại giam trục xuất hay là trại có canh gác.

Pagina 2

● Người nước ngoài đang sinh sống liên tục và hợp pháp trong lãnh thổ Ba Lan ít nhất là 10 năm, mà:

● đang có giấy phép định cư, giấy phép sinh sống lâu dài trong Cộng đồng Châu Âu hay là đang có quyền định cư, và

● đang có ở Ba Lan nguồn thu nhập ổn định và thường xuyên và có quyền pháp lý để sống trong một căn hộ. (Trong trường hợp này không quan trọng là người nước ngoài đang dựa trên cơ sở nào mà đã sống ở Ba Lan 10 năm, chỉ cần là sinh sống hợp pháp. Quan trọng là trong thời điểm nộp đơn xin, người nước ngoài có cương vị pháp lý cần thiết).

● Người nước ngoài đang sinh sống liên tục trong lãnh thổ Ba Lan ít nhất là 2 năm, dựa trên cơ sở có giấy phép định cư, mà có được giấy này là do có gốc gác là người Ba Lan.

Bộ luật cũng cho phép khả năng công nhận là công dân Ba Lan những trẻ em vị thành niên và vợ (chồng) của công dân Ba Lan – các thông tin về vấn đề này chúng tôi in trong một tờ rơi riêng khác.

Nộp đơn xin như thế nào?

Để nộp đơn xin công nhận là công dân Ba Lan cần có các giấy tờ như sau:

1. Đơn xin ( 1 bản) công nhận là công dân Ba Lan, viết bằng tiếng Ba Lan, điền vào tờ đơn xác định của ủy ban in sẵn.

2. Ảnh – 1 chiếc, chụp theo mẫu xác định (các thí dụ và miêu tả những yêu cầu kỹ thuật đều có thể xem trong các Ủy ban Tỉnh).

3. Bản sao đầy đủ giấy khai sinh - do Phòng Hộ tịch Ba Lan cấp, bản chính, mới in cách đây không quá 3 tháng. Giấy khai

sinh cấp bằng tiếng nước ngoài trước hết phải được phiên dịch tuyên thệ dịch, sau đó nộp ghi vào sổ đăng ký trong Phòng Hộ tịch Ba Lan – rồi phòng này sẽ cấp cho bản sao cần thiết để nộp cùng đơn xin.

4. Giấy tờ khẳng định tình trạng hôn nhân của vợ (chồng) (bản sao giấy đăng ký kết hôn, tuyên án ly hôn, giấy báo tử của vợ (chồng)) - do Phòng Hộ tịch Ba Lan cấp. Giấy tờ nước ngoài cấp trước hết phải được dịch, sau đó nộp ghi vào sổ đăng ký Ba Lan.

5. Bản sao photocopy hộ chiếu hay là giấy thông hành.

6. Bản sao photocopy giấy phép cư trú vĩnh viễn, định cư hoặc giấy phép giấy phép sinh sống lâu dài trong Cộng đồng Châu Âu.

7. Bản sao photocopy thẻ định cư hay là giấy tờ cho phép quyền cư trú vĩnh viễn.

8. Giấy chứng nhận có hộ khẩu (định cư hoặc tạm cư).

9. Giấy chứng nhận của ủy ban về trình độ biết tiếng Ba Lan (xem khung).

10. Bản cam đoan về những ngày tháng sinh sống trong Ba Lan theo đúng như khoảng thời gian cần thiết và các giấy tờ khẳng định cư trú trong Ba Lan vào thời điểm đó (hộ chiếu cùng con dấu,

vé máy bay hay là các bằng chứng khác). Nếu người nước ngoài không thể nộp các giấy tờ như vậy, cứ viết bản cam đoan về việc đó, trong đó phải viết khoảng thời gian sinh sống trong Ba Lan.

11. Các giấy tờ khẳng định những thành tích khoa học của người nước ngoài (học vị khoa học, nghề nghiệp) và các hoạt động xã hội và chính trị của người nước ngoài đó.

12. Giấy tờ khẳng định về quốc tịch của vợ (chồng) của người nước ngoài.

13. Các thông tin (các giấy tờ hay là bản cam đoan) khẳng định là người nước ngoài trước đó đã có quốc tịch Ba Lan hay là đã có xin cấp quốc tịch Ba Lan.

14. Phiếu chứng nhận đã nộp tiền tem thuế (219,00 zloty).

Ngoài ra, những người nước ngoài mà cần phải chứng minh là có nguồn thu nhập ổn định và thường xuyên và có quyền pháp lý để sống trong một căn hộ ở Ba Lan thì cần nộp kèm theo:

● các giấy tờ khẳng định là có nguồn thu nhập (thí dụ như là hợp đồng lao động, giấy chứng nhận có việc làm, PIT);

● Quyền pháp lý để sống trong một căn hộ (thí dụ như là hợp đồng thuê nhà).

Các ứng dụng và file đính kèm

Trình độ ngôn ngữ Ba Lan

Khi nộp đơn xin được công nhận là công dân Ba Lan qua Tỉnh trưởng, người nước ngoài phải chứng minh là mình biết tiếng Ba Lan. Người này có thể nộp bằng tốt nghiệp trường Ba Lan, trường ở nước ngoài (với tiếng giảng bài là tiếng Ba Lan) hay là nộp Chứng chỉ trình độ biết tiếng Ba Lan.

Ủy ban Chứng nhận Trình độ tiếng Ba Lan coi như là Ngoại ngữ có quyền cấp Chứng chỉ như vậy (www.buwiwm.edu.pl/certyfikacja/ – trang web này chỉ có tiếng Ba Lan). Cơ quan này tổ chức các kỳ thi trong nhiều thành phố khác nhau ở Ba Lan. Các kỳ thi tiếng phải nộp tiền, giá khoảng 80 euro. Trong năm 2012 đã chấp nhận trình độ B1 trở lên (biết tiếng ở mức để có thể giao tiếp).

Pagina 2

Dựa trên cơ sở các nguyên tắc:Bộ luật ra ngày 02.04.2009 về quốc tịch Ba Lan (Công báo năm 2012 phần 161).

Khi đơn xin có kèm theo trẻ em

Đơn xin công nhận là công dân Ba Lan hay là đơn xin cấp quốc tịch Ba Lan cho trẻ em dưới 18 tuổi phải được người nuôi dạy pháp lý của đứa trẻ nộp hộ. Ngoài ra trẻ em trên 16 tuổi phải tự ký giấy đồng ý là cũng muốn xin.

Người nước ngoài đang xin công nhận là công dân Ba Lan hay là xin cấp quốc tịch Ba Lan phải ghi thêm các số liệu của đứa trẻ vào đơn của mình. Khi cha mẹ được công nhận là công dân Ba Lan hay là được cấp quốc tịch Ba Lan thì trẻ em mà họ đang có quyền nuôi nấng cũng được ăn theo (nếu như chúng chưa đủ 18 tuổi). Ngoài ra trẻ em trên 16 tuổi phải tự ký giấy đồng ý là cũng muốn nhận quốc tịch Ba Lan.

Nếu chỉ một người trong cha mẹ xin được quốc tịch Ba Lan thì quyết định đó sẽ cấp cho cả đứa trẻ, với điều kiện là người kia ký giấy đồng ý cho con được nhận (trừ trường hợp người kia không có quyền nuôi con).

Trẻ em không ai nuôi nấng

Theo luật thì trẻ em sinh ra ở Ba Lan được nhận quốc tịch Ba Lan, nếu như cha mẹ của nó không có quốc tịch nước nào hay là quốc tịch của họ không thể xác định được.

Khiếu nại và thời hạn nộp

Khi nhận được quyết định về việc công nhận là công dân Ba Lan thì có quyền viết

đơn khiếu nại gửi cho Bộ trưởng Bộ nội vụ (gửi gián tiếp qua Tỉnh trưởng) trong vòng 14 ngày tính từ lúc tống đạt quyết định. Việc xem xét đơn khiếu nại theo hình thức sơ thẩm sẽ được xét trong vòng dưới 60 ngày. Chiểu theo Điều 35 khoản 5 Bộ luật thủ tục hành chính, trong những khoảng thời gian nói trên là không tính những thời hạn thường nêu ra trong các nguyên tắc pháp lý để thi hành những công việc xác định, trong đó có việc xin ý kiến của các cơ quan lập kiến, các thời hạn tạm treo thủ tục xem xét và các thời hạn trễ muộn do đương sự gây ra hay là do có nguyên nhân khách quan mà cơ quan hoàn toàn phải chịu.

Khi nhận được quyết định của Tổng thống Cộng hòa Ba Lan về vấn đề cấp quốc tịch Ba Lan là không có quyền nộp đơn khiếu nại. Quyết định của Tổng thống Cộng hòa Ba Lan không có phần lập luận. Thường là thời gian chờ đợi quyết định của Tổng thống Cộng hòa Ba Lan là 2-3 năm.

Hai quốc tịch

Luật pháp Ba Lan cho phép có khả năng sở hữu cả quốc tịch Ba Lan cùng với quốc tịch nước khác. Trong địa bàn Ba Lan người đó luôn được coi như là công dân Ba Lan (quốc tịch kia không cần để ý đến).

Không thể yêu cầu người nước ngoài từ bỏ quốc tịch cũ của mình, nếu người đó chưa có quốc tịch Ba Lan (trước đó có làm như vậy). Nhưng mà

một số quốc gia khác có luật là không cho phép công dân nước mình có hai quốc tịch. Như vậy có thể xảy ra là khi được nhận quốc tịch Ba Lan thì có nghĩa là tự nhiên mất đi quốc tịch cũ.

Mất quốc tịch Ba Lan

Công dân Ba Lan có thể mất quốc tịch Ba Lan chỉ trong trường hợp người đó tự viết đơn xin bỏ - gửi cho Tổng thống Cộng hòa Ba Lan xem xét, gửi gián tiếp qua Tỉnh trưởng hay là Lãnh sự. Sẽ mất quốc tịch sau 30 ngày tính từ lúc Tổng thống quyết định đồng ý cho phép từ bỏ quốc tịch. Tổng thống sẽ không đồng ý cho phép như vậy, nếu như đương sự không có quốc tịch nước khác hay là chưa có giấy hứa là sẽ được cấp quốc tịch.

Cần biết: ● Tỉnh trưởng trong khi xem xét

đơn xin công nhận là công dân Ba Lan và Bộ trưởng Bộ nội vụ trước khi chuyển đơn xin cấp quốc tịch Ba Lan cho Tổng thống Cộng hòa Ba Lan xem xét,

thường viết đơn xin cung cấp thông tin về người nước ngoài gửi cho Giám đốc Đồn công an Trung ương và Giám đốc Cục An ninh Nội bộ, trong trường hợp cần thiết, có thể hỏi ý kiến cả các cơ quan khác.

● Sẽ từ chối không công nhận một người nước ngoài là công dân Ba Lan, khi mà việc đó sẽ mang lại nhiều nguy hiểm cho nền quốc phòng và an ninh quốc gia hay là cho việc bảo vệ an toàn và trật tự công cộng.

● Nếu người nước ngoài nộp đơn xin công nhận là công dân Ba Lan, sau đó lại nộp đơn xin cấp quốc tịch Ba Lan – thì thủ tục xin công nhận là công dân Ba Lan sẽ được hủy bỏ.

Công dân đối với trẻ em

Thông tin này được chuẩn bị bởi Quỹ Diễn đàn Nhập cư Ba Lan, theo khuôn khổ của dự án „Trung tâm Thông tin cho Người nước ngòai 2”, sau khi có thảo luận cùng với những người cùng làm dự án.

Dự án được tài trợ tài chính từ nguồn ngân sách của Quỹ „Dành cho các Công dân các nước thứ ba trên con đường hòa nhập” của Châu Âu và từ ngân sách Nhà nước.

Những người cùng làm dự án:

Hiệp hội Trợ giúp Pháp lýwww.interwencjaprawna.pl

Tỉnh trưởng tỉnh Mazovia (Vác sa va)www.mazowieckie.pl Diễn đàn Nhập cư Ba Lanwww.forummigracyjne.org

Quỹ Diễn đàn Nhập cư Ba Lan chịu trách nhiệm về nội dung in trong các xuất bản. Do vậy tất nhiên là những quan điểm đưa ra trong đó không thể là cương vị hay đường lối chính thức của Liên minh Châu Âu.

Dự án thiết kế và thực hiện: Studio Arian | www.studioarian.eu