quang ganh lo di va vui song

QUNG GNH LO I V VUI SNG

www.ebooktiengviet.com

DALE CARNEGIE

QUNG GNH LO

I V VUI SNG How to stop worrying and

start living

Nguyn Hin L lc dch

Nh xut bn Vn ha Thng tin


Qun t thn ng ng

Tiu nhn thng thch thch*

- KHNG T -


[*] Qun t thn ~ng ~ng, Tiu nh}n thng thch thch

,: ngi qun t thng bnh

thn th th|i, k tiu nhn hay lun bun bc (trong sch

in l Qun t thng ~ng ~ng, Tiu nhn trng thch

thch).


MC LC

Vi li tha trc .......................................................................................... 11

Ta ........................................................................................................................ 17

Phn th nht

Nhng phng php cn bn dit lo

1 c nht nht qu nht nht ......................................................... 27

2 Mt cch thn hiu gii quyt nhng vn rc ri ... 43

3 Git ta bng c|i u su ...................................................................... 55

Phn th nh

Nhng thut cn bn phn tch nhng vn rc

ri

4 Lm sao phn tch v gii quyt nhng vn rc ri ..... 75

5 Lm sao tr c 50% lo lng v cng vic l{m n ca

chng ta? ....................................................................................................... 87

Phn th ba

Dit tt u phin i ng n dit ta

6 Khuyn ai ch c ngi ri ............................................................. 101

7 i ngi ngn lm ai i! ............................................................. 115


8 Mt nh l dit c nhiu lo lng ......................................... 125

9 ~ khng tr|nh c th nhn i .............................................. 135

10 Tp lo li .......................................................................................... 151

11 ng mt cng ca vn mt ca ........................................... 161

Phn th t

By cch luyn tinh thn c thnh thi v hoan

h

12 Mt c}u thay i i bn ..................................................... 173

13 Him th rt tai hi v bt ta tr mt gi rt t............ 193

14 Nu bn l{m ng theo }y th s khng bao gi cn

bun v lng bc bo ca ngi i ............................................. 207

15 Bn c chu i ci bn c ly mt triu m kim

khng?.......................................................................................................... 217

16 Ta l ai? ................................................................................................ 229

17 nh mnh ch cho ta mt tri chanh hy lm thnh mt

ly nc chanh ngon ngt.................................................................... 239

18 Lm sao tr c bnh u ut trong hai tun ..................... 251

Phn th nm

Hong kim quy tc thng u t

19 Song th}n ti ~ thng u t c|ch n{o? .............................. 275

20 Khng ai | ch cht c ........................................................ 301

21 Hy gc nhng li ch trch ra ngoi tai .............................. 307


22 Nhng sai lm ca ti .................................................................. 315

Phn th su

Su cch trnh mt v u t bo ton ngh lc v

can m

23 nh hng tai hi ca s mt mi ........................................ 327

24 Ti sao ta mt v lm sao cho ht mt ................................ 335

25 Cc b ni tr hy trnh mt mi c tr mi ...... 343

26 Bn tp qun gip bn khi mt v khi u phin khi

lm vic ....................................................................................................... 351

27 Lm sao dit ni bun chn lm ta mt nhc, u t v{

ut hn ........................................................................................................ 359

28 Bn khng ng c ? ng kh tr v vy! .................. 371

Phn th by

La ngh no thnh cng v mn nguyn

29 Mt quyt nh quan trng nht trong i bn ............. 383

Phn th tm

Lm sao bt lo v ti chnh

30 By chc phn trm ni lo ca ta........................................... 397


11

Vi li tha trc

Trong phn cui bi Ta ca dch gi Nguyn Hin L c

on:

Nu i ngi qu l b thm th cun sch ny chnh l

l ngn gi thn a thuyn ta ti ci Nt bn, mt ci

Nt bn ngay trn th.

Chng ti trn trng tng n cho ht thy nhng bn

ng b con su u t lm cho kh s trn trc canh

khuya, tan nt ci lng. Ngay t nhng chng u, bn

s thy t tng su thm ca bn tiu tan nh sng m

gp nng xun v bn s mm ci nhn rng i qu

ng sng. Ka, c Byrd ni: Chng ta khng c

c trn th gii ny u, c c vt v tri nh mt trng,

mt tri, cng c u u, ng ngy, ng gi li chiu

sng chng ta, li cho ta cnh rc r ca bnh minh hoc

cnh m m ca m lng.

Bi Ta ny, c Nguyn Hin L vit t nm 1951, lc c

dy hc Long Xuyn. Na th k sau, trong bn in nm

2001 ca NXB Vn ha (tm gi l bn 2001), v{ on

trch trn c in ba sau.


Qung gnh lo i v vui sng

12

Nhc li vic dch Dale Carnegie v vit sch hc lm

ngi, c Nguyn Hin L vit trong Hi k nh sau:

hc ting Anh, ti tp dch sch ting Anh ra ting

Vit cng nh trc kia hc bch thoi, ti dch H

Thch.

Tht may mn, ng P. Hiu gii thiu cho ti hai cun

How to win friends and influence people v How to stop

worrying1 u ca Dale Carnegie v kim cho ti c c

nguyn bn ting M vi bn dch ra ting Php.

Hai cun cc k hp dn, ti say m c, bit c mt

li vit mi, mt li dy hc mi, ton bng thut k

truyn. Mi chng d{i 10 ti 20 trang ch a ra mt

chn l hay mt li khuyn; v{ ngi c tin chn l,

li khuyn , Carnegie k c chc cu chuyn c thc,

do ng nghe thy, hoc c c trong sch bo, nhiu

khi l kinh nghim ca bn thn ca ng na, k bng

mt ging rt c duyn, cho nn c thch hn tiu

thuyt, m li d nh.

Ting Anh ca ti hi cn non lm thc s th ch k

nh mi hc c su thng nn nhiu ch ti phi

da vo bn dch tin Php. V dch cun How to win

friends xong, ti a ng Hiu coi li, sa cha. Do m{

1 Cun Qung gnh i v vui sng (Nxb P. Vn Ti, 1955), c Nguyn Hin L cng ghi dch chung P. Hiu. (theo Nguyn Hin L, Mi cu chuyn vn chng, Tr ng, 1975)


Vi li tha trc

13

chng ti k tn chung vi nhau.2 Ti t nhan l c

nhn tm.

Ch trng ca ti l dch s|ch Hc l{m ngi nh hai

cun th ch nn dch thot, c th ct bt, tm tt, sa

i mt cht cho thch hp vi ngi mnh min l

khng phn tc gi; nh vy m bn dch ca chng ti

rt lu lo|t, khng c du vt dch, c gii rt thch.

() Quy tc c nhn tm gm trong c}u k s bt dc

vt thi nh}n, m{ tt c trit gia thi thng c t

Thch Ca, Khng T, Ki T u ~ dy nhn loi, nhng

trnh b{y nh Dale Carnegie th hi c tnh c|ch v li, v

ti ngh trong i cng c mt i khi chng ta cn phi

t th|i mt c|ch cng quyt ch khng th lc no

cng gi n ci trn mi c. Cho nn ti thch cun

How to stop worring m chng ti dch l Qung gnh lo

i hn.

ng nh o{n Nh Khu ni:

Thuyn ai ngc gi ai xui gi,

Coi li cng trong b thm thi.

D sang hn, gi{u ngho, ai cng c u t, phin mun;

ch hng t quan, trit nhn, qun t mi thn ~ng

~ng (thn nhin, vui v) c, nh Khng T ni (Lun

2 Trong Hi k, c Nguyn Hin L thng ghi tt tn tc phm nh vy.



14

ng - Thut nhi 36). Nhng l{m sao c th thn nhin,

vui v th Khng T khng ch cho ta bit. Carnegie b ra

by nm nghin cu ht cc trit gia c kim, ng t}y,

c h{ng trm tiu s, phng vn h{ng trm ng bo

ca ng vit cun Qung gnh lo i.

Ti bt u au bao t t khi phi c Ph|p bn lin thanh

xung min Tn Thnh (1946), nm sau qua Long Xuyn,

qun tnh cnh nc v nh ti phi trn vo trong

sch v, nhng vit v{ c sut ngy th bnh bao t li

nng thm, m{ b|c s khng bit, c cho l gan yu, ung

thuc Ty, thuc Bc, thuc Nam u khng ht.

Ri khi c cun Qung gnh lo i, ti thy ht u t, nh

hn ngi. Sut thi gian dch v{ trong nm s|u th|ng

sau na, ti c cm gi|c ~ng ~ng . V vy m ti rt

mang n t|c gi, vit mt bi Ta ti ly l{m c gii

thiu vi c gi, v cui b{i, :

Long Xuyn, mt ngy p trong 365 ngy p nm 1951

Nhiu c gi ng vi ti l cun hay hn c nhn

tm, v ngay t chng u ~ trt c mt phn ni lo

ri, cho nn chp nhan chng c nht nht qu

nht nht trc mt, trn bn vit.

Mi }y, mt c gi, b|c s, bo t hi i hc, c xong

chng , th i ch k, khng k tn tht na m k l

Today (Hm nay). Ti cn gi mt bn ca ch k

ca ng ta.


Vi li tha trc

15

Mi }y, theo nh li c Nguyn Hin L thut li

trn, cch nay khong ba mi nm ri. V{ mi }y,

cch nay khong hai thng, ti thy trn mt t nht bo

n, v b|c s ph trch chuyn mc t vn sc khe

khuyn c gi bnh nh}n rng, ngoi thuc men v

ngh ngi tnh dng, nn c tm cun Qung gnh lo i

v vui sng. Li khuyn ca v b|c s n{y, cho ta thy

rng, nhng quy tc dit lo do Dale Carnegie nu ra t

nm 1948, d c|ch nay 60 nm ri, vn cn hu ch.

Ti mua c cun Qung gnh lo i v vui sng (v hai

cun khc na) hi u thng tm t mt ngi bn

hng do, gi| ba ghi 34.000 ng,3 nhng ch phi tr

24.000 ng nh c bt 30%. Ti dng cun n{y

b sung phn thiu st trong ebook cng tn do bc Vvn

thc hin (tm gi l bn Vvn) trc }y. Nh c|c bn ~

bit, ebook c thc hin t bn ngun thiu bi

Ta, chng XIX v{ XX; ngo{i ra, c|c chng cn li,

chng n{o cng b ct bt mt v{i on. Trong lc b

sung, ti cng sa li cc t trong bn Vvn nh sanh,

ng s, din gi, (cy) n thnh sinh, tiu ng,

din vin, (cy) n

Trc }y ti ~ g b{i Ta (v{ ~ ng trn TVE), ln

ny ti ch tn cng g khong 40 trang thi khong

12% cun sch; s cn li chp t bn Vvn. Ti cng

3 Bn in nm 2006, cng ca Nxb Vn ha Thng tin, ghi gi l 40.000 ng.



16

dng bn n{y ch thch vi ch trong bn 2001. Nu

khng c ebook ca bc Vvn chc ti khng kin

nhn g c cun. Xin ch}n th{nh c|m n b|c Vvn v

xin gi phin bn mi n cc bn khoi v s tiu thn

tin.

Goldfish


17

TA

Mt bui tra h, chng ti ng m o ti nh anh .,

bng mt bn ti ngng cu ni d, ch ra ngoi ca bo:

- Cc bn coi ka, n bc s li xe i chch thuc.

Chng ti nhn ra. Mt ngi n b cn tr, tc b x,

mt lem luc, cp mt lo ling, ming ci toe tot, va

i va vng hai tay ra pha trc, xoay i xoay li nh

ngi li xe hi, thnh thong ngng chn, tay nh cm

vt g nh, a ln a xung.

Anh . ging: N bc s i chch thuc y. Ngy no cng

vy, ma cng nh nng, i ba ln, qua bn, nm

con ng quanh y Nhiu thn ch, d ta!

Ri anh vi sm nt mt: Ti nghip, nh kh gi, li con

mt, m nh vy!

Ngng mt cht, anh tip: Nhng ngh k, ch ta c thy

kh u? Tri li mi khi li xe, tin mnh l bc s, chc

sung sng lm Sng hn chng mnh nhiu! Chnh

chng ta mi ng thng!.

Ai ny ang vui, bng bun b, lng lng gt u. Chao i,

trong s anh em ngi , phn nhiu u c thin h



18

khen sang v giu, bit bao nhiu ngi khao kht a v,

m chnh h t thy kh hn mt m in!

Chnh chng ta mi ng thng! Nu vy i qu l b

kh m bn cu th ny ca on Nh Khu thit thm

thy v cng:

B thm mnh mng sng lt tri!

Khch trn cho mt l thuyn chi,

Thuyn ai ngc gi ai xui gi,

Coi li cng trong b thm thi.

Chnh chng ta mi ng thng!.

Nh vy th ci b ngoi vui ti kia ch l ci v ca mt

tm hn chn nn, b phin mun, u t, ganh ght, hn

on dy v! Mt bin lng, phn chiu mu tri rc r y,

nhng di y c nhng ln sng ngm sc cun

ct v lay . Cnh ng ti thm ci n gi xun y,

nhng trong hoa, su lng lng c nhy v ht nha

khng ngng.

Phi ngn nhng t sng on hn y li, dit con su u

t i, nu khng, n s dit ta mt, chng sm th chy,

ta s sinh ra cu knh, chn chng, au tim, au bao t,

mt ng, mt n, mc bnh thn kinh v lon c.


Ta

19

Dale Carnegie vit cun Qung gnh lo i v vui sng

ny chnh ch cho ta ci cch dit nhng k th v hnh

y. Ta thit kh thng v chng ng tr ngay trong thm

tm ta, nhng ta phi thng, v thng mi c th SNG

c.

c bi ta cun c nhn tm: b quyt ca thnh

cng, bn c bit qua v li sng, mi u long ong,

sau thnh cng rc r ca Dale Carnegie; y chng ta

khng nhc li na, ch k cch ng vit cun Qung

gnh lo i v vui sng ny.

Hi mi bt u dy mn ni trc cng chng ti hi

Thanh nin theo Thin Cha gio Nu c, ng thy cn

phi ch cho hc sinh ca ng hu ht l nhng ngi c

a v quan trng trong cc ngnh hot ng x hi

cch thng u t v phin mun. ng bn tm trong th

vin ln nht Nu c ht thy nhng cun sch bn v

vn y v ng ch thy vn vn c 25 cun, cn sch

nghin cu v loi ra th c ti 190!

Thit l lng! i vi mt vn h trng cho c nhn loi

nh vn dit ni lo lng cho b thm vi bt i, i

ngi c vui ti hn, m loi ngi th nh vy?

Trch chi nhng ngi b bnh thn kinh chim ht phn

na s ging trong cc dng ng u M. Trch chi

ht thy chng ta d sang hn, giu ngho, u phi phn

nn rng chnh nhng k in mi l hng ngi sung

sng trn i!



20

c ht 25 cun sch y, khng thy cun no y , kh

d dng dy hc c, ng nh b ra 7 nm nghin

cu ht cc trit gia c, kim, ng, ty, c hng trm tiu

s, t tiu s ca Khng T ti i t ca Churchill, ri li

phng vn hng chc cc danh nhn ng thi v hng

trm ng bo ca ng trong hng trung lu. Nh vy

sch ng c c im l y nhng truyn thit m

bt k ai cng c th kim st.

Nhng iu thu thp c trong sch v i sng hng

ngy y, ng sp t li, chia lm 30 chng ch cho ta

bit:

Nhng nh hng ca u t tai hi cho tinh thn,

c th ra sao?

Cch phn tch cc u t.

Cch dit chng u t.

Cch luyn cho c mt thi bnh tnh, vui v,

thn nhin.

Cch dit 3 nguyn nhn chnh sinh ra u t l s

mi mt s chn nn v ngh nghip s tng

thiu.1

Vy ng thut nhi bt tc ng nh li c Khng T,

m nhn rng trong sch ca mnh khng c chi mi ht.

1 cui sch ng chp li 32 chuyn thit, ch cho ta bit nhng ngi trong truyn ~ |p dng cch dit u t ca h. V s|ch ~ dy qu v nhng cch y cng khng ngo{i nhng iu ng ~ ch trong nhng phn trn cho nn chng ti b, khng dch.


Ta

21

Ton l nhng quy tc m ai cng bit v nu chu p

dng th khng mt ni u phin no l khng dit c,

t nhng u t v gia nh, ti sn, tnh duyn, n nhng

lo lng v tnh mnh, cng danh, bnh tt lin min.2

Nhng tic rng rt t ngi p dng n, cho nn ng phi

vit cun ny, g ca tng nh nh li ng ni

khuyn chng ta phng bnh u ut, lm cho c mi

ngi th c mt ngi b bnh thn kinh, c hai pht li

c ngi ha in, v git hi loi ngi mt vn ln hn

bnh u ma! Tm li, ng ch c cng nhc li nhng

quy tc rt thng thng v c nhi n vo c ta ta

thi hnh thi.

Tuy nhin tc gi nhi vo c ta mt cch tuyt kho,

nh li vn c duyn ca ng. T trang u n trang

cui, ton l nhng chuyn thit, c kim, ng ty, cng

nh trong cun c nhn tm: b quyt ca thnh cng.

Nu xt k, ta thy vn ng c ch ip , li c on t

ri rc, nhng chnh v vy m li rt t nhin, t ngt,

khin c ln ta tng tng nh c ng ngi bn cnh,

2 Nhng bn no bun ru v hay au vt nn c thm b{i: Maladie, ntre amie ca B|c s Claude Fresnay trong tp ch Gurir s 179 Novembre 1950, trong i ni khng ngi n{o l{ c th khng mc mt vi tt. Khi ta au l{ c th ca ta chng vi cc chng ; bnh ch l mt phn ng ca c th m{ c th c mnh mi phn ng c, cho nn nhng ngi hay au vt thng l nhng ngi sng l}u hn c. Vy th au vt ~ khng |ng cho ta lo, c phn li |ng mng na.



22

ng ta bng cp mt su sc, mm ci mt cch hm

hnh, m ging gii cho ta, ni chuyn vi ta vy.

S d ng c li vn v cng hp dn y t trc chng

ta cha c c mt tc gi no bn v tm l m vui

nh ng c l nh hon cnh to nn.

C hi ng bn xe cam nhng, tht bi th thm v tnh

ght my mc lm, ng bn xin dy khoa ni trc cng

chng trong hi Thanh nin Thin Cha gio. Hi bng

lng nhn, nhng khng tin ti ca ng, khng chu tr

mi ti 5 M kim, m ch cho ng chia li thi nu c li.

Hc sinh th ton l nhng ngi c tui, c cng n vic

lm, mun hc sao cho c kt qu ngay v hc gi no mi

tr tin gi y. ng phi em ht tm lc ra v son bi

sao va vui va b ch th mi hng gi h lu v mnh c

tin nht. V vy ng khng th dng nhng sch

kh khan ca nh trng dy, nh phi kim nhiu th

d thc t k cho hc sinh cho h m man nghe t u

gi n cui gi. Nh ng luyn c li vn t nhin

r rng, c duyn, hp dn mt cch l lng.

Chng ti tng li vn y phi l li vn ca th k th

20 ny. c nhng sch trit l vit t th k 17, ta thy

thit chn: vn tru tng qu, nghim qu, gn qu, bt

ta phi suy ngh nhiu qu. Ta khng c rnh rang nh

hi xa mi tun ta phi c mt hai cun sch, chn,

mi s bo li quen vi li vn tiu thuyt v phng s

nn li vn nghim ngh ca nhng th k trc khng


Ta

23

cn hp vi phn ng chng ta. Mt ngy kia, tr mt s

sch vit cho cc nh chuyn mn, c l ht thy cc sch

phi vit bng li vn ta nh phng s, mi mong c

ngi c, du sch hc cho ngi ln hay tr em.

ng Dale Carnegie m ng trong cng vic vit sch

cho ngi ln bng li vn y. V sch ca ng khng khc

chi nhng tp phng s c. ng thnh cng rc r,

sch ng bn rt chy. Cun Qung gnh lo i v vui

sng ny ch trong 3 nm (1948-1950) ti bn ti ln

th t.

Ring chng ti, t khi v duyn may c c cun y,

thy tm hn nh nhng, khong t hn trc nhiu. V

mi ln c iu g thc mc, m sch ra, l thy ngay cch

gii quyt, chng khc Tn Tn khi xa mi lc lm nguy

m cm nang ca thy ra, tm phng thot nn.

Nu i ngi qu l b thm th cun sch ny chnh l l

ngn gi thn a thuyn ta ti ci Nt bn, mt ci Nt

bn ngay trn th.

Chng ti trn trng tng n cho ht thy nhng bn

ng b con su u t lm cho kh s trn trc canh

khuya, tan nt ci lng. Ngay t nhng chng u, bn

s thy t tng su thm ca bn tiu tan nh sng m

gp nng xun v bn s mm ci nhn rng i qu

ng sng. Ka, c Byrd ni: Chng ta khng c

c trn th gii ny u, c c vt v tri nh mt trng,



24

mt tri, cng c u u, ng ngy, ng gi li chiu

sng chng ta, li cho ta cnh rc r ca bnh minh hoc

cnh m m ca m lng.

Long Xuyn,

mt ng{y p trong 365 ng{y p

nm 1951


PHN TH NHT

NHNG PHNG PHP

CN BN DIT LO


27

Chng I

C NHT NHT QU NHT NHT

Ma xu}n nm 1871, mt thnh nin may mn c c

mt c}u vn nh hng su xa ti tng lai ca chng.

Hi y cn l sinh vin y khoa trng Montreal, chng

lo th: lo thi ra cho u, u ri s lm g, lm }u,

sao cho c thn ch, kim cho n?

Nh c}u vn c c trong sch ca Thomas Carlyle m

chng tr nn mt y s c danh nht thi . Chnh ch{ng

~ t chc trng y khoa John Hoplins hin ni ting

khp hon cu, ri l{m khoa trng ban y khoa ti i

hc Oxford, mt danh d cao nht trong y gii Anh. V

sau chng li c Anh ho{ng phong tc v khi mt

ngi ta vit hai cun s|ch d{y 1.466 trang k li thu

sinh bnh.

Tn chng l William Osler. Cn c}u vn m{ ch{ng c

c ma xu}n nm 1871, c}u vn ~ gip ch{ng qung

c g|nh lo trong i chng l: Nhng cng vic ngy

trc mt ta phi coi l quan trng nht, v ng bn tm

ti nhng cng vic cn m m t xa.


Phn th nht

28

Bn mi hai nm sau, mt m xu}n m p, trong khi

trm bng ua n gia s}n trng, William Osler din

thuyt trc sinh vin i hc Yale ~ ni rng, thin h

~ lm khi bo mt ngi nh ng, l{m gi|o s ti bn

trng i hc v vit mt cun sch ni danh, tt phi

c b c d thng. V nhng ngi thn ca ng bit r

c ng v{o hng tm thng nht.

Vy th b quyt thnh cng ca ng }u? ng |p li b

quyt ch ng bit chia i sng ra tng ngn, c|ch

bit hn nhau, mi ngn mt ng{y. ng mun ni g

vy? V{i th|ng trc bui din thuyt Yale, ng ~ |p

mt chic tu bin ln, vt i T}y Dng. Trn chic

t{u , ng thy ngi thuyn trng, ng cu thang,

ch nhn vo mt ci nt m lm chy mt ci my, tc

th ngn thit kn nhng b phn chnh trong tu, khng

cho phn ny thng qua phn khc, v d v tai nn nc

c tr{n v{o cng khng m t{u c. Ri ng ni tip

vi c|c sinh vin: C th chng ta l mt b my k d

hn chic t{u na. Ti khuyn cc anh tp c|ch iu

khin b m|y sng ngy no ring bit ngy y:

l cch chc chn nht yn n trong cuc vin hnh.

Nhn mt nt i ri nghe, trong mi on i, chic ca

st sp li, ngn hin ti vi qu kh. Qu kh ~ cht,

ng cho n sng li na. Nhn mt c|i nt kh|c v{ ng

kn ca st ca tng lai li, c|i tng lai n cha sinh.

Nh vy c|c anh c yn n - yn n trong ngy hm

nay!.. ng qu| kh li! cho qu kh ~ cht ri t


c nht nht qu nht nht

29

chn n... ng nhng hm qua li, chng ~ bc mau

v ci cht. cho gnh nng ca ng{y mai thm v{o

gnh nng hm qua v hm nay th k mnh nht cng

phi qu. ng cht tng lai cng nh ng cht d v~ng

li. Tng lai l{ hm nay Khng c ngy mai. Ngy vinh

quang ca ta l ngy hm nay. S phung ph nng lc, ni

u t s lm cho ta lo o, nu ta c lo lng v tng

lai... Vy ng k nhng bc v|ch trc v{ sau i, v{

luyn ly tp qun c nht nht qu nht nht.

Nh vy c phi b|c s Osler mun khuyn ta ng nn

gng sc mt cht n{o sa son ngy mai khng?.

Khng. Khng khi n{o. Trong on cui bi din vn ,

ng ni rng, c|ch hay hn ht v{ c nht sa son

ng{y mai l{ em tt c thng minh, hng h|i ca ta tp

trung vo cng vic hm nay.

ng li khuyn cc sinh vin mi bui sng, mi thc

vy, c kinh Ly cha:

Xin Cha cho chng con h{ng ng{y dng

Cc bn nh trong c}u kinh ch xin cm cho ngy

mt thi, ch khng phn nn v cm i m{ hm qua ~

phi nut }u nh. M{ cng khng xin: Cha thng con

vi. Mi ri ~ hn hn d, m cn c th hn h|n c

na lm sao con c go n ma thu ti }y c?

hoc nu mt vic th con lm sao c go m{ n?.


Phn th nht

30

Khng, c}u kinh ch cu xin c cm n cho tng

ngy m thi. V ch c cm hm nay mi l th cm ta

c n c.

Hi xa, mt trit gia, ti khng c mt xu, th thn

trong mt min ni | m{ d}n c sng rt vt v. Mt

hm, nhn thy mt |m ng qu}y qun chung quanh

mnh, trn mt ngn i, ng bn c mt din vn m{

nhn loi ~ trch lc nhiu hn ht t trc ti gi.

Trong din vn c c}u n{y c lu truyn mun thu:

ng lo ti ngy mai v ngy mai ta phi lo ti cng vic

ca ngy mai. Ta ch lo ti hm nay thi cng kh ri.

Ti xin nhc bn: C}u khuyn ng lo ti ngy mai

ch khng phi l{ ng ngh. Bn c ngh ti ngy mai,

c cn thn suy ngh, d tnh, sa son i, nhng ng lo

lng g ht.

Trong chin tranh va ri, cc nh ch huy ti cao ca

qu}n i ta lun lun d tnh cho ngy mai v c nhng

ng{y cn xa hn na, nhng h khng bao gi v vy m

u t c. c E.J.King ch huy hi qun Hu K ni:

Ti ~ a nhng kh gii tt nht cho nhng qun ti

cn nht v{ ~ giao ph s mng cho h trong lc tin

nghi nht. , ti ch l{m c c vy thi. c tip:

Mt chic tu b m, ti khng th trc n ln c.

Dng th gi ca ti tnh cng vic sp ti, ch li

nhiu hn l{ u phin v nhng li lm hm qua. V li



31

nu ti ngh ti chuyn c ho{i, chc ti khng th sng

l}u.

Trong thi lon cng nh thi bnh, kho suy vi vng

suy ch khc nhau ch n{y: Kho suy l{ ngh k v nhn

qu ri h{nh ng mt cch hp l, hu ch; cn vng suy

ch lm cho thn kinh ta cng thng v{ suy nhc thi.

Mi ri ti c ci hn hnh phng vn ng Arthur

Sulzberger, ch bt mt t bo ni danh nht th gii, t

Nu c nht b|o. ng ni vi ti rng khi chin tranh

th nh bng ln u Chu, ng gn nh cht ing, lo v

tng lai n ni mt ng. Na m ng thng tnh

gic, nhn bng trong gng ri ly bt, sn t v mt

ng. ng khng bit cht g v mn hi ha ht, nhng

ng c v cn cho c khi phi lo lng. M~i n khi ng

dng cu h|t di }y l{m ch}m ngn, ng mi thy bnh

tnh trong t}m hn. C}u trong b{i Th|nh ca:

Xin Cha ch ng cho con bng nh sng ca Cha.

Xin Cha dt con bc. Con chng mong c trng cnh

xa xa. Ch xin Cha dt con tng bc V tng bc l

cho con ri.

ng thi, mt thanh nin M ang tng chinh bn Ch}u

u, cng hc c bi hc nh vy. Chng tn l Ted

Bengermino b lo lng giy v ti ni thn kinh suy

nhc nng.


Phn th nht

32

Chng vit: Th|ng t nm 1945, v qu| lo ngh, ti mc

mt chng bnh rut, au n v cng. Nu chin tranh

khng kt liu ngay lc th chc l ti nguy ri. Ti mi

mt qu l. Lc ti l{m h s quan b binh, i th

94. Cng vic ca ti l ghi tn nhng ngi t trn, hoc

mt tch, hoc nm nh{ thng. Ti phi thu nhng

dng ca h gi v cho thn nhn h, v ngi ta trng

nhng k nim lm. Ti lun lun s v lng tng m

ri ln ln |ng tic chng. Ti lo lng khng bit c lm

trn phn s khng, c sng st v m a con mt

hay khng - a con mi 6 th|ng m{ ti cha c bit

mt. Ti lo lng mt nhc n mc mt 17 ki l. Ti

hong ht gn ha in. Ti ng tay ti ch thy cn da

vi xng.

Ngh ti khi v nh, thn hnh tin ty m s, khc lc

nh con nt. T}m hn b rung ng qu chng, nn mi

khi ngi mt mnh l{ nc mt trn ra. C mt hi, t lu

sau trn Bulge, ti khc nhiu qu, khng cn hy vng g

tinh thn s th th|i nh xa na.

Sau cng, ti phi vo nm nh{ thng. V b|c s sn sc

ti ch khuyn c vi li m{ thay i hn i ti. Sau khi

~ kh|m k c th ti, ng nhn rng bnh ti thuc bnh

thn kinh. Ny anh Ted, anh nn coi i ca anh nh ci

ng h ct. Anh bit rng phn trn ng h c dng

hng ngn ht ct. V nhng ht ct y, u ln ln lin

tip nhau, chui qua ci c nh gia rt xung phn



33

di. Khng c cch g cho nhiu ht ct chui cng mt lc

c, tr phi l p ng h ra, ht thy bn chng ta u

nh chic ng h y. Bui sng, thc dy, ta c hng

trm cng vic phi lm trong ni ngy. Nhng nu chng

ta khng lm tng vic mt, chm chp, u u nh

nhng ht ct chui qua ci c ng h kia th chc chn l

c th v tinh thn ta h hi mt.

Ti ~ theo trit l t ngy y. Mi ln ch c mt ht

ct xung thi... Mi ln ch lm mt vic thi. Li khuyn

~ cu th cht v tinh thn ti trong hi chin tranh,

m by gi cn gip ti trong cng vic l{m n na. Ti l

mt vin kim sot s hng d tr ca mt cng ty

Baltimore. Ti thy trong ngh bun cng c nhng kh

khn y nh trong hi chin tranh: No lo nhng t mi,

lo tnh ton s d tr mi, no lo nhng thay i a ch,

lo m thm hoc ng bt nhng chi nh|nh v.v. Nhng

ti khng nng ny v lun lun nh li khuyn ca bc

s: Mi ln ch c mt ht ct xung thi. Mi ln ch lm

mt vic thi. Ti t nhc i nhc li c}u v{ l{m vic

mt cch rt hiu qu, khng hong ht hay c cm gic

rut ri nh t v n ~ l{m cho ti cht d mt trn

khi xa na.

Mt trong nhng tnh trng gh gm nht ca i sng

by gi l mt na s bnh nh}n iu tr ti cc nh

thng l{ nhng ngi mc bnh thn kinh hay lon c.

H b bp di sc nng ca nhng lo lng v qu kh


Phn th nht

34

ln vi tng lai. M{ i a s nhng bnh nh}n u

c th khe mnh, i ng nh thng, ngay t hm nay,

sng mt i sung sng, hay hn na, mt i hu ch

nu h chu nghe li Cha Gi-Su dy: Con ng lo cho

ng{y mai, hoc li khuyn ca Wiliam Osler: Chia i

sng thnh tng ngn, cch bit hn nhau, mi ngn l

mt ngy.

Bn v{ ti, ngay trong lc n{y }y, chng ta ng ti ch

hai ci v tn gp nhau: c|i d v~ng mnh mng c t thi

khai thin lp a v{ c|i tng lai n bt u t ting cui

cng m ti mi tht. Chng ta khng th sng trong c

hai ci v tn c, d ch l trong mt phn giy. M

h rn sng trong hai thi gian th ta s lm hai cho tinh

thn v th cht ca ta lin. Vy chng ta hy chu sng

trong hin ti v ta ch c th sng c trong hin ti

thi.

Robert Louis Stevenson ni: Bt k ai cng c th lm

cng vic hng ngy ca mnh c, d cng vic nng

nhc ti bc n{o i na. Bt k ai cng c th sng mt

c|ch m m, trong sch, kin nhn, y tnh thng

chan cha trong lng, t mt tri mc cho ti khi mt

tri ln. , ngh ca cuc i nh vy.

Phi, i ch i hi ta c by nhiu thi. Nhng b{

E.K.Shields Michigan li tht vng ti ni mun t t,

trc khi hc c cch sng tng ngy mt. B k vi

ti: Nm 1937 nh{ ti mt, ti au n tht vng lm v



35

gia t gn nh kh|nh kit. Ti vit th xin vic ng ch

c ca ti l ng Leon Roach Cng ty Roach-Fowler v

c c lm li vic c. Hi xa, ti ~ b|n s|ch cho c|c

trng tnh v{ trng l{ng kim n. Hai nm trc ti

bn chic xe hi lo thuc thang cho nh ti. Nhng ti

cng r|ng thu nht tin nong mua di hn mt chic

xe c ri ch s|ch i b|n.

Ti tng tr v ngh c nh vy s bt u phin, tinh

thn s phn khi ln c; song ti gn nh khng chu

ni cnh thui thi mt mnh trn ng v trong qun

tr. Min ti bn sch dn tnh ngho kh, t ngi mua

cho nn s li khng tr tin xe.

Ma xu}n nm 1938, ti n bn gn Versailles.1 }y

trng hc ngho, ng xu; ti thy c n, tht vng

n ni c ln mun t t, cho rng khng sao thnh

cng c ht. M{ cng phi, l{m sao sng c? Mi

bui sng khi tnh dy, ngh ti ni phn u vi i, ti

lo s th: S khng tr ni tin xe, s khng tr ni

tin phng, khng kim n, s ri s au m khng c

tin ung thuc. Nhng may c hai iu lm cho ti

khng t t l nu ti cht th cc em ti s kh lm v

ti khng c tin li cho h lm ma ti.

Ri mt hm ngu nhin ti c mt bi bo n ko ti ra

khi cnh tht vng v khin ti can m sng. Ti

1 Mt ni M. ng ln vi Verseilles gn Paris.


Phn th nht

36

s sut i mang n t|c gi b{i , ngi vit cu ny:

i vi mt t nhn th mt ngy mi l mt i sng

mi. Ti |nh m|y li cu y ri dn ln tm knh che

ma trong xe ti, trong khi cm l|i, lc n{o ti cng

phi ng ti. T ti thy ch sng tng ngy mt th

i sng khng kh khn g c. Ti tp qun i d v~ng v{

khng ngh ti tng lai na. Mi bui sng ti t nh:

Ng{y hm nay l{ mt i sng mi. Nh vy ti thng

c ni lo s cnh c n, hng h|i v{ yu i. By gi

ti bit rng ta ch sng c ni ngy hm nay thi,

khng sng c thi d v~ng v{ tng lai v{ i vi

mt t nhn th mt ngy mi l mt i sng mi.

Bn c bit tc gi ca nhng c}u th n{y l{ ai khng?

Ai kia sung sng sut i

Vng lng ni c Ca ti ngy ny

Ngy mai, mc k: mai ngy

V ti sng hm nay, ri.

th c v mi lm, phi khng bn? Vy m{ c}u thi

ho Horace ~ vit 30 nm trc Thin Cha ging sinh

y.

Mt trong nhng iu bi |t nht l{ lo{i ngi c tnh

mun y b i sng hin ti i. Ht thy chng ta u

m mng nhng vn hng dim o chn tri thm



37

thm m khng chu thng thc nhng bng hoa n k

ngay bn ca s.

Ti sao chung ta in nh vy? in mt cch th thm

nh vy? Stephen Leacok vit: L lng thay ci chui i

ca ta. Con nt th ni: c g ti ln thm c vi tui

na. Nhng khi ln vi tui ri th sao? Th li ni: c

g ti ti tui trng th{nh. V{ khi ti tui trng thnh

li ni: c g ti lp gia nh ri ring. Nhng khi

thnh gia ri th lm sao na? Th li c li i lm:

c g ta gi{ c ngh ngi. V{ khi c ngh ngi ri

th li thng tic qung i ~ qua, v{ thy nh c cn

gi lnh thi qua qung i . Lc y ~ gn xung l

ri, cn hng c g na. Khi ta bit c rng i

sng trong hin ti, trong tng ngy mt, th ~ tr

qu ri m{.

ng Edward S.Evans gn t hy i ng cho ti khi ng

hc c rng: i sng trong hin ti, trong ngy

ang sng, trong gi ang sng. Sinh trong mt gia nh

ngho, ngh u tin ca ng l bn bo, ri lm cng cho

mt tim tp ha. Sau ng gip vic trong th vin,

nui mt gia nh 7 ngi. Lng t m{ khng d|m b s.

Sau 8 nm do d, ng mi quyt nh to li cuc i.

Mi ra vi s vn l 55 m kim mn ca bn, ng pht

t ngay v mi nm kim c 20.000 m kim. Ri th

ng gp mt chuyn ri, tai hi n ni git ng c.

ng cho mt ngi bn cho vay mt s tin ln v{ ngi


Phn th nht

38

bn v n. Ri ha v n ch: nh{ ng}n h{ng ng gi

tin cng v n. S nghip tiu tan ht, ng cn mc

thm mn n 16.000 m kim na. au n qu|, ng

khng chu ni. ng ni: Ti n khng c, ng khng

c. Ti au mt chng k d m nguyn nhn ch l{ u

phin ch khng c chi khc. Mt hm ng i, ti t

xu trn l. T lc ti khng ct ch}n c na. Ti

phi nm lit ging, mn mc y mnh. Nhng mn

sng m{ khng v, sau cng b|c s ni vi ti rng ti ch

sng c hai tun na thi. Ti lo s lm, vit di chc

ri nm i cht. T lc , ti ht phi lo lng, phn u

na. Ti b tut c, ngh ngi ri th yn ch i cht, ti

ng c. ~ h{ng tun trc }y, cha bao gi ti ng

c lun hai gi, nhng lc y bit chc s gi sch n

i, ng li b nh mt em b. Ht lo th thi ti cng ht

mt, n c v ln cn.

Vi tun sau, ti chng nng i c. Ri sau su tun ti

i l{m li. Trc kia ti kim 20.000 m kim mt nm,

by gi kim c mi tun 30 m kim m ti thy hi

lng.

Ti ~ hc c mt bi hc mi, khng c lo lng, khng

cn tic thi phong lu trc, khng lo v tng lai na.

Ti em ht thi gi, ngh lc v{ hng h|i lm ngh

mi ca ti.

Th ri ng Edward S.Evans li ln nh diu. Ch trong

v{i nm c lm hi trng Cng ty. Nhng chng



39

khon ca Cng ty ng, c S Hi oi Nu c cho l

c gi tr. Cho n nm 1945, ng mt th ~ l{ mt trong

nhng nh doanh nghip mau ph|t t nht M. Nu

bn ngi my bay ti Greenland, phi c ca bn c th

|p xung phi trng Evans, mt phi trng mang tn

ng.

Ta phi kt lun rng: Chc chn khng khi no ng

Edward S.Evens c hng c|i th th{nh cng nh vy,

nu ng khng bit ng dit u t, nu ng ~ khng

hc c c|ch chia i sng ra tng ngy mt, ngy ny

cch bit hn vi ngy khc.

Nm trm nm trc khi Thin Cha ging sinh, trit gia

Hy Lp Heraclite bo t rng: Mi vt u thay i.

C|c t khng th tm hai ln trn mt khc sng. V

sng mi giy mt thay i m{ ngi tm trn khc sng

cng vy. i sng l mt cuc bin i khng ngng.

Chng ta ch chc chn mt iu l{ ta ang sng trong

hin ti. Th th ti sao li nng nc i gii quyt nhng

vn v tng lai, lm phai m c|i p ca hin ti?

Tng lai cn b bao ph trong nhng bin dch khng

ngng, nhng bin dch m{ khng ai o|n trc c kia

m!

Ngi La M hi xa cng c mt ting din .

Thit ra l hai ting Carpe diem ngha l{ Vui ng{y hm

nay i. Phi nm ly ngy hm nay v tn hng ci th

ca n i.


Phn th nht

40

cng l{ trit l ca ng Lowell Thomas. Mi ri ti li

chi nh{ ng v{i ng{y v{ nhn thy hai cu ny trong

Thnh thi (Psaume CXVIII) ng khung treo trn tng

phng ng c thng thy n.

Ng{y hm nay l{ ng{y Thng ban cho ta. Ta hy vui

v v{ sung sng hng n i.

ng John Ruskin t trn bn giy ca ng mt phin |

nh trn c khc hai ch: Hm nay. Ti khng c

phin ~ kia trn b{n, nhng ti c mt b{i th d|n trn

tm gng trong phng tm mi bui sng ti thy

mt ln, khi co r}u. B{i th l{ nh{ son kch tr danh

n l ng Kalidasa lm v ng William Osler chp

li, lun lun trn bn giy ng:

CHO BNH MINH

Hy chm ch vo ngy hm nay,

V n l i sng, chnh l s sng ca i sng...

N tuy ngn ngi

Nhng cha tt c chn l v i ta:

S sung sng khi tin pht,

S v vang ca hnh ng,

S rc r ca thnh cng.

V hm qua ch l mt gic mng,

V ngy mai ch l mt o tng.

Nhng hm nay, nu sng y , ta s thy hm qua l

mt gic mng m m,



41

V ngy mai l hnh nh ca hy vng.

Vy ta hy chm ch k vo hm nay!

Li cho bnh minh ca ti l vy .

Vy phng s|ch th nht tr u phin l bt chc

William Osler:

1. Kha cht d v~ng v{ tng lai li sng trong

ci phng kn ca ngy hm nay.

Ti sao bn khng t hi nhng cu ny v chp

li nhng li bn t gii |p?

2. Ti c ci thi qun hin ti lo v tng lai

hoc m mng mt khu vn hng dim o

chn tri xa xm khng?

3. Ti c thng ngh ti qu kh m lm cho hin

ti ha ra chua xt khng? Qu kh ~ qua ri

v thit cht ri.

4. Sng dy ti c quyt: Nm ly ng{y hm nay

tn hng 24 gi khng?

5. Sng trong c|i phng kn mt ca ng{y hm nay

c li cho i sng khng?

6. V bao gi ti bt u sng nh vy? Tun sau?...

Ngy mai?... Hay hm nay?

----------------


Phn th nht

42


43

Chng II

MT CCH THN HIU GII QUYT

NHNG VN RC RI

Bn mun bit mt phng ph|p chc chn gii quyt

nhng tnh th rc ri - mt thut m bn c th dng

ngay by gi, trc khi c nhng chng sau.

Vy xin bn ti k phng ph|p m{ ng Willis H.

Carrier ~ tm c.

ng l mt k s, ting tm lng ly, ~ s|ng to ra k

ngh iu ha khng kh1 v hin nay ng u nghip

o{n Carrier Syracuse. Phng ph|p l{ mt trong

nhng thut kho nht m{ ti c bit, gii quyt

nhng vn rc ri. Chnh ng Carrier ~ dy ti ba

cm tra dng vi ng ti Cu lc b k s Nu c.

ng ni: Cn tr, ti gip vic Cng ty luyn kim Buffal

Nu c. Ngi ta giao cho ti sng to mt my lc hi

dng trong mt nh my ln Crystal City, ti Missouri.

1 Ting Ph|p l{ conditionnement de lair phng ph|p l{m cho nhit v trng thi m thp ca khng kh trong mt phng thay i ty theo mun ca mnh


Phn th nht

44

Cng vic tn hng vn M kim c mc ch lc hi

trong l ht cht d, ri dng hi t thay than m

khng hi cho m|y. Phng ph|p lc hi cn mi m,

t trc mi th nghim c mt ln v{ trong iu kin

khng thun tin lm. Khi ti bt tay vo vic Crystal

City th nhng tr lc bt ng mi hin ra. Ci my ti

to ra chy cng c, nhng khng ho{n m ng vi

li ti cam kt.

Khi s tht bi y ~ hin nhin, ti chong vng gn nh

c k n{o p mnh v{o u ti vy. Bao t v rut ti

nh qun li. Ti lo lng ti ni mt ng trong mt thi

gian di.

Sau cng lng tri nhc ti rng lo lng nh vy v ch,

v ti kim ra mt phng ph|p gii s u t .

Phng ph|p y ~ em cho ti mt kt qu thn diu v

trn 30 nm nay ti dng dit lo. N gin d v cng v

ai cng |p dng c. C ba giai on:

Giai on th nht:

Ti can m phn tch tnh th mt cch ngay thng v t

hi nu tht bi th kt qu tai hi nht s ra sao? Khng

ai b t hoc bn ti m s. iu th chc chn. C l

ti s mt vic, v{ cng c l hng s g b b my ca ti

i v{ nh vy ci vn hai vn m kim m{ Cng ty ~ b

vo vic s tan ra khi.

Giai on th nh:


Mt cch thn hiu gii quyt nhng vn rc ri

45

Sau khi ngh ti nhng kt qu tai hi nht c th x ra

c , ti nht quyt nh lng nhn n, nu cn. Ti t

nh: S tht bi l{ mt v p vo danh ting ta v c

th lm cho ta mt vic. Nhng du vic ny mt, ta vn

c th kim c vic kh|c th ~ ly g lm tai hi cho

lm? Cn v phn cc ng ch ca ti, th h s nhn thy

rng Cng ty ch l{ ng th nghim mt phng ph|p

mi ty hi. Th nghim y lm tn cho h 20.000 M

kim, song h c th chu ng c s l l~i . H s

tnh vo qu nghin cu v ~ ni, }y ch l mt cuc th

nghim.

Sau khi ~ xt c nhng kt qu tai hi nht c th xy

ra, v{ {nh lng nhn n, nu cn, ti cm thy mt iu

cc k quan trng: l tc th tinh thn ti li thnh thi,

bnh tnh nh xa vy.

Giai on th ba:

T lc y, ti bnh tnh dng ht thi gi v ngh lc

kim cch gim bt ci hi ca nhng kt qu m ti

cam lng chu nhn.

Ti rn tm cch cho bt l. Th nghim nhiu ln v sau

cng thy chc chn rng nu chu b thm chng 5.000

M kim na ci to mt b phn th my ca chng ti

s ho{n to{n. Chng ti l{m ng nh vy, v ... hng

chng ti chng nhng ~ khi l hai vn m kim m cn

c li vn ri M kim l khc.


Phn th nht

46

Ti tin chc rng khng bao gi ti ngh ra c cch ci

to nu ti c ri rm nh trc. V s lo lng c ci

kt qu khc hi l lm cho ta mt kh nng tp trung t

tng. Khi ta lo, c ta lun lun chuyn t ny qua

khc, v c nhin ta mt hn nng lc quyt nh. Tri li

khi chng ta can m nhn thng vo nhng kt qu khc

hi v{ {nh lng chu nhn n, th lp tc ta b ngay

c ht nhng ni lo lng tng tng t t ta vo

mt tnh trng khch quan c th gip ta tp trung ht t

tng vo vn m{ ta ang gii quyt.

Chuyn ti va k xy ra ~ l}u ri. Nhng phng ph|p

y ~ c kt qu m mn ti ni t y ti nay ti lun

lun dng n v nh n m{ i ti gn nh khng cn

bit lo l g na.

Nay xt v t}m l th v }u m{ phng ph|p ca ng H.

Carrier li qu bu v c kt qu thn hiu nh vy?

C phi ch v n ko ta qua khi mt |m sng m m{

trong ta ang d dm? N t chn ta trn mt khu

t vng chc. Ta bit r ta hin ng }u. Khi ta khng

c mt cn bn chc chn, th sao c th hy vng tnh

to|n, suy ngh k v mt vn c?

Gi|o s William James, ngi sng lp ra khoa tm l

thc h{nh, ~ mt t 38 nm ri, nhng nu by gi ng

cn sng m{ c nghe ni ti phng ph|p th chc



47

ng cng nhit lit hoan nghnh. Ti sao ti bit nh vy?

V chnh ng ~ khuyn hc sinh ca ng: An t}m nhn

cnh ng y i v nu ta bng lng chu nhn s ~ xy

ra, y l{ bc u i ti s thng nhng tai hi trong bt

k bin c n{o.

ng Lin Yutang (Lm Ng ng) trong mt cun sch

c rt nhiu ngi c: S quan trng ca cuc

sng,2 cng ngh nh vy. Trit gia Trung Quc c ni:

Nhn chn s chng may nht ~ xy ra l{ tm c s

bnh tnh ch}n thit trong tm hn ri.

Xt v t}m l, ti tng khi nhn nh vy, ngh lc ca ta

khng b tri buc na. M chnh vy! Khi ta ~ chu nhn

s chng may nht th ta c cn mt na }u, v{ nh

vy tc l t t vo mt tnh th ch c li m v hi.

ng H.Carrier ni: Khi ti ng thng vo s chng may

nht, tc th ti tm li c s bnh tnh ~ mt trong

nhng ng{y trc; t ti suy ngh c.

C l lm, phi khng bn? Vy m c c triu ngi quay

cung lo lng lm hi i mnh, v h khng chu nhn s

chng may nht, khng rn chu ci thin tnh th, khng

vt vt nhng vt cn cha chm trong khi thuyn m.

|ng l gy dng li sn nghip ca h, h li }m ra

g}y ln mt cch chua cht v kch lit vi s phn

2 Tc cun Sng p, bn dch ca Nguyn Hin L, Nxb Vn ha, 1993.


Phn th nht

48

khin cho i phi tng thm s ngi mc bnh chn

i.

Chc cc bn mun bit thm mt ngi kh|c ~ |p dng

nh thc thn diu ca H. Carier ra sao? Xin bn nghe

cu chuyn ca mt ngi ch hng bn du xng Nu

c, trc kia c theo hc lp ging ca ti:

Ti b tng tin! Ti vn khng tin c th xy ra nh vy

c. Ti vn khng tin rng x hi ny li c th xy ra

chuyn y nh trn m{n nh c. Nhng chuyn xy

ra thit. Cng ty du xng m{ ti l{m ch c mt s xe v

mt s ti x chuyn i giao h{ng. Lc v chin tranh,

du xng b hn ch gt v{ ngi ta ch giao cho chng ti

va s xng phn pht cho khch hng thi. Hnh

nh c v{i ngi ti x ca chng ta n bt - m ti

khng hay - s xng phi giao cho cc thn ch bn li

cho c|c kh|ch h{ng ch en ca h.

Ti khng h ti nhng s gian ln m~i cho ti

hm c mt ngi li thm ti t xng l{ Thanh tra ca

chnh ph v{ i ti mt s tin tr{ nc. Hn ni hn c

ti liu, bng c v h{nh ng bt lng ca bn ti x

ca ti v nu ti khng chu t lt hn s t nhng ti

liu sang Bin l cuc. Ti bit chc ring ti, ti

khng phi lo g ht. Nhng ti cng li bit rng theo

lut th hng ti phi chu trch nhim v h{nh ng ca

ngi l{m cng. Hn na, nu vic a ra ta, v{ ng

trn mt bo th s tai hi cho Cng ty khng t. M ti ly



49

lm vinh d v Cng ty ca chng ti lm; v chnh ng

th}n ti ~ s|ng lp ra n t 24 nm trc.

Ti lo lng ti ni ha au, mt n, mt ng ba ngy ba

m. Ti lun lun quay cung. Nn m mm n nm

ngn M kim hay l bo thng n c vic lm ti, mun

ra sao th ra? D quyt nh cch no th kt cc cng l{

tai hi.

Ri mt m sau, bng dng ti m cun Qung gnh lo

i v vui sng m{ ngi ta ~ ph|t cho ti trong khi theo

lp ging ca ng Carnegie v thut ni trc cng

chng. Ti bt u c. Ti chuyn ca ng H. Carrier, ti

gp li khuyn: H~y nhn thng vo s tai hi nht V{

ti t hi: Nu ta khng chu hi l n, mc cho n a

ti liu ra Bin l cuc th s tai hi nht nu c, s n

mc no?

Tc th ti t tr li: Bt qu th b tan tnh s nghip, b

ph sn v nhng bi bo ru rao ch khng phi l b

ngi t c!.

Ngh vy ti lin t nh: c lm, ph sn th cng

{nh. Nhng ri sao na? Ri th chc chn l mnh phi

i kim vic lm. M kim vic l{m th ~ sao cha? Mnh

tho v ngh bun du xng v{ c th gp nhiu hng rt

vui lng dng mnh.

Sau khi thm gii quyt nh th, ti ~ bt u thy d

chu hn. Bc mn m u bao ph ti trn ba ng{y ba m,


Phn th nht

50

nay ~ vn cao ln c mt cht. Nhng lo lng ca ti

c du ln i v{ bng ngc nhin thy by gi ti d suy

ngh c, ~ sng sut bc ti giai on th ba

l ci thin s tai hi nht. Trong khi ti tm gii php th

vn t hin ra di mt vi mt quan im mi. Ti

ngh: Nu mnh k r tnh cnh cho ng lut s ca

mnh, th c l ng kim c mt li ra m mnh khng

ngh ti chng? V{ ti nhn rng, thit ti ~ ngu, c mt

iu d d{ng nh th m{ sao trc khng ngh ti.

Nhng trc kia n{o ti c suy ngh g }u, ti ch lo lng

thi. Cho nn ti nht quyt sng hm sau, vic u tin

l li kim ng lut s. Quyt nh vy ri ti ln ging

ng say nh mt khc g.

Sng hm sau gp nhau, ng lut s ca ti khuyn nn

ch th}n li thm Bin l ri k tng tn cu chuyn

cho ng hay. Ti l{m ng nh vy. Va p ng k xong,

ti ngc nhin ht sc nghe ng bin l ni rng my

th|ng nay ng ~ nghe n nhiu v bn tng tin , v{

chnh thng t xng l{ nh}n vin ca chnh ph y ch l

mt tn la o m s Cng an ng lng bt. Sau cn

lo lng ba m ba ng{y rng r~, n o xem c nn

tng qun bt lng 5.000 M kim khng, m{ c nghe

li ni y, thit n nh ngi lm sao!

Kinh nghim dy ti mt bi hc m khng bao gi ti

qun. T ngy y, mi ln gp mt vn ti lo lng th

ti lp tc p dng nh thc ca ng gi H. Carrier.



51

Cng gn vo lc ng H.Carrier lo lng v ci my lc hi

ca ng ti Crystal City, th c mt anh chng Broken

Bow ngh n vic di chc. Tn anh l Fail P. Haney. Anh

b ung th trong rut. Mt b|c s chuyn mn ~ cho rng

bnh anh bt tr. B|c s dn anh ta king thc ny,

thc kh|c v{ ng lo lng g ht, phi hon ton bnh

tnh. H cng khuyn anh ta nn lp di chc i th va.

Bnh anh bt buc anh phi b a v cao sang v{ y ha

hn cho tng lai. Anh khng cn vic g lm na, ch cn

ch ci cht n t t ti.

Bng anh ny ra mt quyt nh, mt quyt nh l lng

v{ p . Anh ni: Chng cn sng bao lu na th tn

hng th i i. T trc ti nay ta vn ao c i du

lch th gii trc khi cht. Gi l lc nn khi h{nh }y.

Ri ta mua giy tu.

Cc v bc s ngc nhin v cng. H biu anh Haney:

Chng ti phi cho ng hay, nu ng i du lch nh vy

ngi ta s phi qung thy ng xung bin a!

Anh |p: Khng }u! Th}n nh}n ti ~ ha chn ti

trong mt ming t nh ti Broken Bow. Vy ti s mua

mt quan t{i v{ mang theo.

Anh ta mua mt quan ti, ch xung tu, ri thng

lng vi Cng ty khi cht x|c c gi trong phng

lnh cho n lc tu v n bn. Ri anh i du lch vi

tinh thn ca ng gi Omar trong bn c}u th n{y:


Phn th nht

52

Ai i tn hng th trn

Trc khi xung h tr thnh t en

t en vi lp t en,

Ht ca, ht nhu, khi min t sanh.

Trong du lch, anh lun lun Chn ch chn anh. Trong

mt bc th ti cn gi }y, anh ta ni: Ti ung hut ki

x a, ht x g{, n th; c nhng th c bit ca mi

x l, c c th git ti c. Ti tn hng nhng th

i bao gi ht. Gp gi ma, dng t, |ng l cht v

s, th m khng. Trong khi nguy him, ti li thy phn

khi v cm hng bi phn. Ti bi bc, ca ht, lm quen

vi bn mi, thc ti na m. Khi ti Trung Quc v n

, ti mi nhn thy nhng ni lo lng v cng vic lm

n ca ti hi nh, so vi ni ngho n{n i rt

phng ng cn l{ mt cnh Thin ng. Ngh vy ti

khng lo lng v l na v thy khe khon trong ngi.

Khi v ti M ti cn thm 4,5 k l. Gn nh qun rng

~ c hi au bao t v{ au rut. Khng bao gi ti mnh

hn lc y. Ti vi vng bn li chic quan ti cho mt

nh{ chuyn lo |m t|ng v{ tr li l{m n. T hi ti

cha h au thm mt ngy no na.

Lc anh Haney cha bit thut ca Carrier dit ni

lo. Mi ri anh ta ni vi ti: B}y gi ti nhn thy rng

ti ~ theo ng phng ph|p y m khng hay. Ti an

phn nhn ly ci tai hi nht c th xy ra, tc l s cht.



53

Ri ti rn ci thin n bng cch tn hng nhng ngy

cn li.

Anh ta tip: Nu sau khi xung tu ti cn lo lng th

chc chn l{ ti ~ nm trong quan ti m tr v nh ri.

Nhng ti ~ cho tinh thn hu dng v ht lo ngh.

S bnh tnh trong t}m hn ~ ph|t ra mt ngun sinh

lc mi. Nh vy ti thot cht.

nh thc trn ~ gip ng H. Carrier bt c s tin

20.000 M kim, gip cho mt nh bun Nu c khi

phi np 5.000 M kim cho bn tng tin v gip anh

Earl P.Haney t cu mng mnh th bn cng c th nh

n m gii quyt c t nhiu lo lng ca bn, phi

chng? Cng c th n gii quyt cho bn mt vi vn

khc m t trc bn cho rng khng c cch no gii

quyt c, bit }u chng?

Vy nh l th nh l: Nu bn gp mt vn rc ri th

p dng ngay nh thc thn hiu ny ca H. Carrier:

1. Bn t hi: Ci tai hi nht c th xy ra c l g?

2. Nu khng ti no thot c th sn sng nhn i.

3. Ri bnh tnh tm cch ci thin n.

----------------


Phn th nht

54


55

Chng III

GIT TA BNG CI U SU

Nhng nh kinh doanh khng bit thng u su s cht

sm.

B|c s ALEXIS CARREL

My nm trc, mt bui sng, mt ng hng xm g ca

nh ti bo phi i chng u ngay. ng l mt trong s

h{ng ng{n ngi tnh nguyn i g ca tng nh khp

chu thnh Nu c nhc nh dn chng. Nhng

ngi s st ni ui nhau h{ng gi ti nh{ thng, s

Cha la, s Cng an v c trong nhng x nghip

c chng u. Hn 2.000 b|c s v{ n iu dng lm

vic no nhit ng{y m. Ti sao li c s kch thch ?

L v khi y chu thnh Nu c c t|m ngi ln u v

hai ngi cht. Hai ngi cht trong dn s gn tm triu

ngi!.

Ti ~ sng trn 37 nm Nu c, vy m vn cha c

mt ngi no li g ca bo ti phi phng chng u

su, mt chng do cm xc sinh ra m{ trong 37 nm qua

~ git ngi mt vn ln nhiu hn bnh u!

Khng c mt ngi no li g ca cho ti hay rng hin

trong nc M, c mi ngi c mt ngi b chng


Phn th nht

56

thn kinh suy nhc m{ i a s nhng k u do u

t v{ cm xc bt an m sinh bnh. Cho nn ti phi vit

chng n{y g ca bn v xin bn phng.

B|c s Alexis Carrel, ngi c gii thng Nobel v y

hc, ~ ni: Nhng nh kinh doanh khng bit thng u

su s cht sm. M{ c|c b{ ni tr cng vy, cc ng th

y cng vy, cc bc th n cng vy.

My nm trc nhn dp ngh, ti |nh xe do vng

Texas v New Mexico vi b|c s O.F.Gobe, mt trong

nhng v trng ban y t s Ha xa Santa F. Chng ti

bn v nhng tai hi ca lo lng v{ b|c s ni: By chc

phn trm bnh nh}n i tm b|c s u c th t cha ht

bnh nu b c ni lo lng v s st. y xin ng ngh

rng ti cho bnh ca h l bnh tng! H c bnh thit

nh nhng ngi au nng vy. M c khi bnh ca h

cn nguy him hn nhiu na, chng hn nh b thn

kinh suy nhc m trng thc, c ung th trong bao t,

au tim, mt ng, nhc u v b chng t lit.

Nhng bnh khng phi l{ tng tng, ti bit r

vy, v chnh ti ~ b ung th bao t trong 12 nm tri.

S sinh ra lo. Lo lm cho thn kinh cng thng, ta cu

knh hi cho nhng dy thn kinh trong bao t, lm cho

dch v bin cht i v{ thng sinh chng v ung.

B|c s Joseph F. Montagne, tc gi cun: Bnh au bao t

do thn kinh cng ni i kh|i nh vy. ng bo: khng


Git ta bng ci u su

57

phi thc n l{m cho ti c ung th trong bao t m

nguyn nh}n chnh l{ c|i u t n cn rt ti.

B|c s W.C.Alvarez dng ng Mayo th ni: Nhng

ung th trong bao t sng thm hay tiu bt i l{ ty s

mt nhc ca b thn kinh tng hay gim.

Mt cuc nghin cu 15.000 ngi au bao t nh

thng Mayo ~ chng thc iu y. Trong nm ngi th

bn ngi c th khng c g kh|c thng ht. S, lo, on,

ght, tnh v cng ch k, khng bit thch nghi vi hon

cnh, nhng c|i i khi l nguyn nhn ca bnh au

bao t v chng v ung. Bnh th hai ny c th git bn

c. Theo t bo Life n ng hng th mi trong

nhng bnh nguy him nht.

Mi ri ti c giao dch bng th t vi b|c s Harrlod

C.Habien dng ng Mayo. Trong k hi hp thng

nin ca c|c y s v{ c|c nh{ gii phu, ng c c mt

t thng ip v cng cuc nghin cu cc chng bnh

ca 176 v ch huy cc x nghip. Sau khi cho c to bit

rng tui trung bnh ca h l{ 44 nm, ba th|ng, ng ni

non mt phn ba cc v ch huy y mc mt trong ba

chng bnh: au tim, c ung th trong bao t v mch

m|u cng qu|. Nhng bnh l{ nhng bnh c bit

ca hng ngi lun lun sng mt i gay go, n o, rn

rp. Bn th ngh coi: mt phn ba nhng nh ch huy cc

x nghip ~ t hu hoi thn th v cc chng au tim, v

ung v mch m|u cng ln khi cha y 45 tui. S thnh


Phn th nht

58

cng ca h ~ phi tr vi mt gi| t qu|. M{ cha chc

g h ~ th{nh cng. th hi, ta c th ni c l

th{nh cng khi ta l{m n ph|t t, nhng li mc chng

au tim hoc v ung chng? C ch g cho ta khng, nu ta

chim c c ph nguyn ca th gii m phi mt sc

khe? D ta gi{u c n }u i na th mi ng{y cng ch

n c ba ba v{ m ng mt ging. Ni cho rng th

ngi ch huy cc x nghip quyn hnh ln, nhng c

hn g anh {o t khng? C l cn km na, v anh {o

t thng c ng say hn h, n ngon ming hn h.

Thit tnh ti mun lm anh th git Alabana m cy

n banjo m{ khy tng tng cn hn l{m ch mt

cng ty xe la hoc mt cng ty thuc ht ti 45 tui,

sc khe b hy hoi n ni tiu ty thn hnh.

Ni ti thuc ht, ti li nh ti mt nh sn xut thuc

ni danh nht th gii, mi cht v bnh au tim trong khi

ng ta i ngh vi ngy gia mt khu rng Canada. ng

ta lm hng triu bc m cht, cht hi c 61 tui. Chc

chn ng ~ em c|i thi gian kh hnh trong i ng

i ly ci m ng ta gi l{ th{nh cng trong s l{m n

.

Theo ti nh sn xut thuc cha th{nh cng bng

na thn ph ti, mt nng phu Missouri, mt hi 98

tui, gia sn khng c ti mt ng.

C|c y s Mayo ni rng khi dng king hin vi xem

xt dy thn kinh ca nhng ngi cht v au bnh ny


Git ta bng ci u su

59

th thy nhng d}y b ngo{i cng l{nh mnh nh d}y

thn kinh ca Jack Dempsey, mt tay qun qun v quyn

thut. Bnh ca h khng do thn kinh suy nhc m do

nhng cm xc nh u t, lo lng, s st, tht vng.

Platon ni: C|c y s c mt li lm ln nht l h ch rn

tr thn th, khng ngh ti tr tinh thn m thn th v

tinh thn l mt, khng th tr ring c.

Phi i 23 th k sau, y hc mi chu xc nhn s quan

trng y. Chng ta ng ph|t trin mt phng ph|p tr

liu mi m l{ phng ph|p tr c c th ln thn kinh.

Cng vic lc n{y quan trng v y hc ~ tr c

nhiu bnh do vi trng nh bnh u ma, bnh dch t,

bnh st rt v hng chc bnh kh|c ~ git hng triu

mng ngi. Nhng y hc vn cha tr c nhng bnh

tinh thn, khng do vi trng m do nhng cm xc nh lo

lng, s st, on ght, tht vng, nhng bnh mi ngy

mt tng vi tc rt gm gh.

C|c b|c s ni rng hin nay c 20 ngi M c mt

ngi phi nm nh{ thng in trong mt thi gian

khng k hn. V khi tng ng vin, hi chin tranh va

ri, c nm thanh nin th phi loi i mt v thn kinh c

bnh hoc suy nhc.

Vy nguyn nhn ca chng thn kinh thc lon l g?

Khng ai bit c ht. Nhng chc chn l trong

nhiu trng hp, s st v lo lng l hai nguyn nhn

chnh. Nhng ngi lo lng, mt mi u khng bit thch


Phn th nht

60

nghi vi nhng thc s chua cht ca i, c mun sng

cch bit hn vi ngi xung quanh v t giam mnh

trong mt th gii tng tng khi phi u phin.

Nh ti ~ ni, ti lun trn bn cun Qung gnh lo

i c khe mnh ca b|c s Edward Podalsky.

Di }y l{ nhan v{i chng trong cun y:

Lo lng c hi cho tim ra sao?

Mch mu cng l do lo lng qu

Chng phong thp c th v lo lng m pht sinh.

Hy thng hi bao t m bt lo i

Lo lng qu c th sinh ra chng cm hn.

Nhng lo lng nh hng ti hch gip trng tuyn ra

sao?

Chng tiu ng (nc tiu c nhiu ng) ca nhng

ngi lo lng qu.

Mt cun sch tr danh khc, nghin cu v lo lng l

cun Loi ngi t hi mnh ca b|c s Karl Menninget

dng ng Mayo, tr bnh thn kinh. Cun cho

bit nu ta nhng cm xc ph hoi xm chim i ta

th s lm hi th}n ta n mc no. Nu bn mun ng

t hi bn nn mua cun y. c n i. Ri a cho ngi


Git ta bng ci u su

61

quen c. Sch gi bn M kim. Ti dm ni quyt khng

c s vn no b ra m c th mang li v cho bn bng

s tin y.

K mnh khe nht m{ u phin th cng ha au c,

i tng Grant thy nh vy trong nhng ngy sp tn

cuc Nam Bc ph}n tranh. }y l{ c}u chuyn: i tng

bao vy n Richsmond ~ 9 th|ng. Qu}n i ca i

tng Lee trong n, i, r|ch, b |nh bi. Tng b i

mt ~ {o ng. Cn nhng ton binh khc th hp nhau

li trong tri vi b m tng kinh, la, khc, m hong, mt

triu chng tan r~ ho{n to{n. Sau h t nhng kho

bng v thuc l Richmond, li t c kho binh kh, ri

trn khi chu thnh, trong khi nhng ngn la gia m

bc ngt tri. i tng Grant vi vng ha tc eo ui,

bao v}y hai bn sn qu}n ch, m k binh do Sheridan

cm u th n ph| ng ry v{ cp nhng toa xe

lng thc ca i phng.

Ch huy trn , i tng Grant nhc u kch lit, mt

m gn nh ui, ti ni phi i sau qu}n i ri t xu v

{nh ngng li mt tri rung. ng chp trong tp k

c ca ng: Sut m ti ng}m ch}n trong nc nng

v ht ci, li p ht ci trn c tay, trn g|y, mong n

sng s ht nhc u.

Sng hm sau ng tnh t|o ngay, nhng khng phi nh

ht ci m nh bc th xin u hng ca i tng Lee

do mt k binh phi nga mang ti.


Phn th nht

62

ng vit: Khi v quan kia li gn ti, ti cn nhc u

nh ba b, nhng c xong bc th, ti khi lin.

Nh vy chc chn i tng au ch v lo ngh, cm xc

mnh qu, thn kinh kch thch qu nn khi ht lo, li

vng bng, v cng vic ~ ho{n thnh ng bnh phc li

ngay.

By mi nm sau, Henry Morgenthau, gi|m c quc

kh trong ni cc ca Tng thng Franklin D. Roosevelt,

u t ti ni au ri bt tnh. ng chp trong nht k

rng ng lo lng gh gm khi Tng thng mua trong mt

ngy 4.400.000 thng la, khin gi la phi tng ln.

Vic l{m cho ng m man bt tnh, v nh{ n xong ng

nm bp n hai gi.

Mun bit u t l{m hi ta ra sao, ti khng cn tra cu

trong th vin hoc tm hi y s. Ti ch cn ngi ti bn

vit, ng qua ca s l thy ngay mt nh m con qu u

t ~ ph| ph|ch l{m cho ngi ta b chng thn kinh suy

nhc, v mt nh{ kh|c c ngi {n ng b bnh tiu

ng v qu| u t. Ngi l{m ngh bun ng. Khi

n{o gi| ng trn th trng h th ngc li cht

ng trong m|u v{ nc tiu y c tng ln.

Montaigue, mt trit gia Php tr danh, lc c bu lm

th trng tnh Borrdeux l tnh ng, ~ ni vi dn

chng: Ti s tn tm lo cng vic cho tnh nh{ nhng

ti cng phi gi gn phi v gan ca ti.


Git ta bng ci u su

63

Cn ng hng xm ca ti trn kia th lo lng v gi

ng n ni ng v c huyt qun ng v sut git

ng na.

Ngo{i ra, u t cn c th sinh chng phong thp v{ sng

khp xng khin k mc bnh khng i c, phi

dng xe y. B|c s Russel L.Cescil dy y khoa ti trng

i hc Cornell c khp th gii nhn l mt chuyn

mn v chng sng khp xng. ng ~ k bn nguyn

nh}n chnh thng sinh ra chng ny. y l:

1. au kh trong hn nhn.

2. Suy bi v ti chnh.

3. C c v{ u phin.

4. Ut hn.

Tt nhin l cn nhiu nguyn nhn na, v c nhiu loi

sng khp do nhng l rt kh|c nhau nhng, ti nhc li,

nhng nguyn nh}n thng gp nht l bn nguyn nhn

k trn. Chng hn mt ng bn ti trong thi kinh t

khng hong b ph sn; b h~ng hi, nh ct hi dng

trong nh v b ngn hng da b|n cn nh{ m{ ng ~

cm. Cn ngi v ng ta th bng b chng sng khp

xng h{nh d di, thuc thang, king c th n{o cng

khng bt, mi cho ti khi t{i chnh trong nh{ c

phong tc hn th bnh mi tun t m lui.


Phn th nht

64

u t li c th sinh ra chng su rng na. B|c s

William ni trong mt t thng ip c trc hi nha y

ca M: Nhng cm xc kh chu nh khi ta lo lng, s

st, bn ci lun lun, rt d lm cho cht vi trong c th

phn pht khng u v{ ta sinh ra s}u rng. B|c s k

chuyn mt thn ch ng c hai h{m rng rt tt. Khi v

y thnh lnh au, y lo qu|, sinh ngay chng au rng.

Trong ba tun v nm nh{ thng th y c chn c|i rng

su.

Bn ~ bao gi thy mt ngi c bnh trong gip trng

tuyn hot ng d thng khng? Ti ~ thy nhiu ln.

H run cm cp nh nhng k s cht vy. M c l h

cng s qu thit. Gip trng tuyn, ci hch iu ha c

th ca ta ny, lc y nh ni a ln l{m cho tim p

mnh v{ to{n c th hot ng t, si ni nh mt ci

l than c thp m tung cc ca cho hi v{ khng kh a

vo. V nu khng tr ngay, th ngi bnh c th cht

c nh t thiu vy.

Mi ri ti a mt ngi bn mc chng li

Philadephie kim mt b|c s chuyn mn ni danh v{ ~

kinh nghim c 38 nm ri. Bn c th bit b|c s ny

li khuyn cc bnh nhn ra sao khng? ng vit li

khuyn bng sn trn mt tm g treo trn tng gia

phng kh|ch cho ngi bnh n{o cng thy. Di }y

l li khuyn y m{ ti ~ chp vo mt bao th trong

khi ti ngi ch c tip:


Git ta bng ci u su

65

Ngh ngi v{ gii tr

Khng c g gii tr v{ l{m cho c ta c ngh ngi bng

lng tn ngng, gic ng, m nhc, vui ci.

Ta phi tin Thng v tp ng cho ngon.

Nn thch nhng ban nhc hay v ng ci b mt tc ci

ca i.

Nh vy ta s thy khe mnh v{ sung sng.

n lc khm bnh, c}u u tin b|c s hi bn ti l cu

ny: ng u t ni g m{ n tnh trng y? V{ ng

khuyn: Nu ng khng qung g|nh lo i th ng cn

nhiu bin chng kh|c nh au tim, v ung v tiu ng.

Tt c nhng chng u l anh em ch bc vi nhau,

anh em ch bc rut. Th chc chn nh vy ri v tt c

u do u t m{ sinh ra!

Khi ti phng vn c Merle Oberon, c tuyn b rng c

nht nh qung gnh lo i, v c bit c|i u t s tn ph

ci nhan sc ca c, ci bo vt qu nht, nh n c ni

danh trn mn nh.

C ni: Khi ti bt u l{m {o h|t bng, ti lo lng s

st qu. Mi n ti Lun n tm vic m khng

quen ai }y ht. Ti c li xin vic ti nhiu nh sn

xut phim nhng khng mt ai mn ti. M tin git


Phn th nht

66

lng th t, tiu gn cn ri. Nhng hai tun ti ch n

bnh v ung nc lnh. ~ lo li i na.

Ti t nh: C l mnh s nguy mt, khng bao gi c

l{m {o h|t bng }u. Xt k th mnh khng kinh

nghim, cha ng tr ln no, vy chc ch c nhan sc

ca mnh l{ gip mnh c thi.

Ti i li tm gng, ng trong ~ thy s lo lng lm

cho dung nhan ti tiu ty lm sao! Nhng nt nhn ~

bt u hin, do bn tay tn ph ca u t. Ri ti t nh:

Phi thi ngay i! Khng c u t na. Ch c ci

nhan sc gip ta c vic. Vy ng tn ph n bng

cch chuc ly lo phin.

Ta thy t nguyn nhn no ph hoi nhan sc mt ngi

{n b{ mau chng bng u t. N l{m cho h gi{ i, tnh

tnh ha chua cay. N hy dung nhan h, lm cho hai hm

rng nghin cht li, l{m cho nt nhn hin ln mt. H

c v lun lun cu knh, tc h bc hoc rng, nc da

h sinh ra th mn, nht, gh, lc.

Bnh au tim l{ tn s|t nh}n s mt M. Trong chin

tranh va ri, khong mt phn ba triu ngi cht trn

trn a, nhng cng trong thi gian , bnh au tim

git ti hai triu nhn mng, trong s c mt na au

v qu lo lng v sng mt i t, rn rp qu. Phi,

chng au tim l mt nguyn nhn chnh, khin b|c s


Git ta bng ci u su

67

Alexis Carrel tht ra c}u n{y: Nhng nh kinh doanh

khng bit thng u su s cht sm.

Ngi da en phng nam v{ ngi Trung Hoa t khi

au tim v lo lng, nh h ~ nhn i mt c|ch bnh tnh.

S b|c s cht v au tim nhiu gp 20 ln nng phu cht

v bnh , v c|c b|c s sng mt i rn rp qu|. l{

ci l nhn no qu ny.

William James ni: Tri c th tha li cho ta c,

nhng b thn kinh ca ta th khng khi no c th dung

th cho ta ht.

V{ }y l{ mt iu ngc nhin v cng, gn nh khng tin

c. Ti M mi nm, s ngi t t li nhiu hn s

ngi cht trong nm bnh truyn nhim lan rng nht.

Ti sao vy? Ch ti h u t qu| !

Khi bn qun phit tn bo ca Trung Quc mun hnh

h mt ti nhn no, h tri k bt hnh ri t di mt

thng nc c u u nh git... t git... t git... khng

ngng...ng{y v{ m trn u y. Sau cng ti nhn thy

kh s nh ba p v{o u v{ ha in. Phng ph|p

c Y-Pha-nho dng trong nhng bung tra tn v

Hitler dng trong cc tri giam.

u t n{o kh|c nhng git kia? N p, p, p, khng

ngng vo thn kinh ta, sc l{m cho ta in v{ t t

c.


Phn th nht

68

Khi ti cn l mt a nh nh qu Misssouri, ti nghe

ngi ta t cnh vc du m ph m s qu mun cht

ngt. Nhng tht khng ai t cnh vc du ci trn ny

ht, cnh th thm ca nhng k qu| u t. Chng hn,

nu bn u t lun nm sut thng, th mt ngy kia bn

c th b mt chng bnh au n, gh gm v cng, tc

l chng au nhi ngc (angine de poitrine).

Hi bn thanh nin, nu bn b chng th bn s phi

ku tri, mt ting ku tri rng rn nh sp cht, khng

c ting ku tri rng rn nh sp cht, khng c ting

ku no so snh cho ngang. Nu em ting go ca m ti

so vi ting ku tri ch l ting ku m i trong bi

Thng cui ca tr nh. Bn s t than: Tri hi tri!

Nu ti ht c bnh ny th ti s sung sng tuyt

trn, th khng gi cn lo bun g na. (Bn cho ti ni

qu| ? Xin bn c hi v y s thng cha cho bn th

bit).

Bn c thch sng khng? C mun sng lu v khe

mnh hng c|i vui n ngon ng k lm tin trn

i khng?. Thch vy, mun vy bn c theo ng li

khuyn sau }y, cng li ca b|c s Alexis Carrel na. ng

ni: K no gi c tm hn bnh tnh gia nhng

th huyn no thi nay k s khng b bnh thn kinh.

Bn c gi c nh vy chng? Nu bn l mt ngi

bnh thng, v bnh, bn c th tr li. C. Chc chn

ta c nhng nng lc tim tng m c l cha bao gi


Git ta bng ci u su

69

dng ti. ng Thoreau ~ ni trong cun Walden bt h

ca ng: Ti khng thy ci g lm ti phn khi bng

kh nng n}ng cao i sng ca ti do s gng sc c

thc... Khi ta t tin, tin theo con ng p t vch

ra v gng sc sng theo i sng ~ ph|c ha trong u,

th ta c th thnh cng mt cch rt khng ng.

Chc chn nhiu c gi cng y ngh lc v{ nng lc

tim t{ng nh c Olga K Jarvey Coeur d'Alne. Mt

hm, trong nhng trng hp bi |t nht, c nhn thy

c c th dit c u t. Vy th ti tin chc bn v ti,

chng ta c th dit c u t c, nu chng ta theo

nhng chn l c truyn m ti bn ti trong cun ny.

Cu chuyn ca c Olga K Jarvey chp li cho ti nh vy:

T|m nm ri trc ti b chng ung th, n sut l{m

ti cht ln mn, v cng au n. Nhng y s t{i gii

nht trong nc, tc l{ c|c b|c s dng ng Mayo

u ni rng c s cht. Lc ti dng nh mt con

ng cng, ng trc ca m ti m sn. Trong cn

tht vng ti dng in thoi ku v b|c s ng cha

cho ti n m rn la, m k l ni tht vng ang

chim c lng ti. Song b|c s nng ny ngt li ngay:

C|i g vy, c Olga K Jarvey? Phi can m ln ch! Nu

c la ht nh vy th mau cht lm. Bnh ca c rt nguy

him thit y. Nhng phi can m chng vi n... ng

u phin na m kim vic g lm cho khuy kha i.

Ngay lc , ti nm cht tay, th mt cch qu quyt n

ni mong tay }m s}u v{o da tht, n ni thy lnh


Phn th nht

70

mnh, m hi chy rng rng theo sng lng. Ti th

rng: Ta khng u phin na! Ta khng rn l na! V

nu tinh thn thng c th cht, ta s sng.

Bnh nng khng th dng quang cht c, phi cho

chy quang tuyn v{o ung th lun trong 30 ng{y, mi

ng{y mi pht ri. Ring bnh ca ti c|c b|c s ~

cho chy quang tuyn trong 49 ngy, mi ngy 14 pht

ri. Nhng mc du xng ti gn li khi da, nh

nhng mm | trn sn i, mc d chn ti nng nh

ch, ti cng chng h u phin! Ti khng khc mt

ting, ti c mm ci! Phi, ti bt buc phi mm ci.

Ti khng in ti mc tin rng ch mm ci thi m

ht c bnh ni ung, song ti quyt tin rng tinh thn

khoan kho|i gip c th thng c bnh. D sao i na

ln ti ~ tm thy mt php trong nhng php mu

nhim tr bnh ni ung. My nm gn }y, ti mnh

khe kh|c thng chnh l nh nhng li nhc nh ca

B|c s Mc. Caffery. H~y can m chng i vi bnh;

ng u phin na; lm vic g cho khuy kha i!.

kt lun, ti mun chp li cu ca b|c s Alexis Carrel

m bn ~ c u chng Nhng nh kinh doanh

khng bit thng u su s cht sm.

Bn tn cung nhit ca gio ch Mohammed thng

xm trn ngc nhng c}u th trong kinh th|nh Koran.

Ti cng mun cc v c gi cun ny xm ln ngc cu:


Git ta bng ci u su

71


sm.

m bit }u c? B|c s Alexis Carrel mun ni c ti

bn khng chng!

Quy tc th nht:

Nu bn mun ht lo th bt chc William Osler: Ng{y

no sng ngy ny, cch bit hn vi ng{y trc v ngy

sau. ng lo trc v tng lai. C ngh ti ni vic hm

nay thi.

Quy tc th nh:

Ln sau nu con qu u phin tn cng bn v dn bn

vo mt x th xin bn c c cu thn ch sau ny ca

Willis H. Carrier:

a. Bn t hi: Nu ta khng gii quyt c vn

th c|i g tai hi nht c th xy ti cho ta

c?.

b. Ri bn t nhn trc ci tai hi i, nu cn.

c. Sau cng bn bnh tnh xem xt c c|ch n{o ci

thin tnh th c khng ci tnh th m bn ~

chu nhn trc ri .

Quy tc th ba:


Phn th nht

72

Bn nn nh rng u phin tn ph sc khe ca bn.


sm.

----------------


73

PHN TH NH

NHNG THUT CN

BN PHN TCH

NHNG VN RC RI


74


75

Chng IV

LM SAO PHN TCH V GII QUYT NHNG

VN RC RI

Ti sao? Ai ? u?

Cch no? Chi ? Khi no? Bit danh?

Su ngi gip vic trung thnh?

Dy ti hiu c mi ngnh gn xa.

RYDYARD KIPLING

NH THC thn hiu ca H.Carrrier, chng II phn

nht c th gii quyt c ht thy nhng vn rc ri

khng? Tt nhin l khng.

Vy th phi lm sao? Phi tp ph}n tch theo ba giai on

cn bn sau }y:

1. Vch r nhng s kin

2. Phn tch nhng s kin

3. Quyt nh, ri hnh ng theo quy nh .


Phn th nh

76

Th c nhin ri, phi khng bn? Vng, Aristote t xa

~ dy ta vy v{ cng ~ dng c|ch y. Bn v ti, chng

ta cng phi dng cch y na, nu chng ta mun gii

quyt nhng vic rc ri n gi{y v ta ng{y m, i cuc

i ca ta thnh cnh a ngc.

Chng ta hy xt nh l th nht ~: Vch r nhng s

kin. Ti sao vic li quan trng nh vy? V thiu s

kin th khng sao gii quyt vn mt cch sng sut

c. Thiu n chng ta ch cn c th quay cung trong

s hn n m{ thi. l{ ring ca ti chng?. Khng

}u, l{ ca ng Herbert E. Hawkes, hi sinh tin,

khong 20 nm v trc, l{m trng khoa i hc

Columbia. ng ~ gip 200. 000 sinh vin gii quyt vn

rc ri; v ng ni vi ti: S hn n l nguyn nhn

chnh ca s lo lng. ng ging: Ph}n na nhng ni lo

lng ca lo{i ngi l{ do ngi ta c gng tm mt quyt

nh trc khi thu thp nhng s kin lm nn

tng cho quyt nh . V d nu ti c vn phi gii

quyt trc ba gi chiu th ba sau, th ti nht nh

khng quyt nh g ht trc th ba. Trong thi gian y,

ti chuyn tm thu thp ht cc s kin quan ti vn .

Ti vn ng k nh thng. Ch chuyn tm kim s kin

thi. V ngy th ba sau, nu ti ~ thu nhp c cc

s kin th gii php t n ti, khi phi kim.

Ti hi: C phi ng mun ni rng ng ~ ho{n to{n tr

ht c ni lo lng khng? ng |p: Ti tng c th


Lm sao phn tch v gii quyt nhng vn rc ri

77

chn thnh ni rng i ti by gi gn nh tuyt c

ht ni lo ri. Ti nhn thy rng nu dng ht thi gian

vo vic tm ti nhng s kin mt c|ch v t kh|ch

quan, th khi nhn thc nhng s kin y, u t s tan

dn i.

Xin bn cho ti nhc li c}u : Nu dng ht thi gian

vo vic tm ti nhng s kin mt c|ch v t kh|ch

quan, th khi nhn thc nhng s kin y, u t s tan

dn i.

Vy m phn ng chng ta h{nh ng ra sao? ng

Thomas Edison ~ rt nghim trang ni rng: Lo{i

ngi tm c|ch trnh sao cho khi mt cng ngh -

cho nn chng ta d c chu h{nh ng nh nhng con

ch sn chim, ngha l{ ch chy theo nhng s kin no

chng cho ca ta ~ ngh ri, v b qun nhng s

kin kh|c i! Chng ta ch dng nhng s kin no bin

h cho h{nh ng ca chng ta, nhng s kin no hp

vi ngha, mun ca ta v bo cha cho nhng nh

kin ca ta thi.

Y nh li ng And Maurois ~ ni: C|i g hp vi s

thch ca ta th ta cho l{ ng. Khng hp vi s thch

ca ta th ta ni khng ln. Nh vy c kh gii quyt

c cc vn cng l{ d nhin. C kh|c chi gii mt

b{i to|n nh cp m nht nh theo gi thit hai vi hai

l{ nm khng? M{ trn i c bit bao ngi c nht

nh ni rng hai vi hai l{ nm - c khi l 500 na, ri


Phn th nh

78

l{m cho i sng ca h v ca ngi khc thnh mt

cnh a ngc.

Vy ta phi lm sao? Ta phi gi ng cho cm xc xen

v nhng suy ngh ca ta, ngha l{ nh ng Hawkes ~

ni, phi thu thp nhng s kin mt c|ch v t kh|ch

quan.

Vic khng phi d, v trong khi chng ta lo lng, cm

xc thng ln ti cao . Nhng ti ~ kim c hai

ci ny n gip ti ng dang ra xa vn ca ti, xt

nhng s kin mt cch sng sut v khch quan.

1- Khi rn kim s kin, ti l{m nh thu thp n

khng phi cho ti m cho mt ngi khc. Cch

gip ti nhn xt mt cch lnh lng, khch

quan v dit c ht nhng cm xc.

2- Trong khi thu thp nhng s kin v mt vn rc

ri, thnh thong ti lm b nh mt lut s bnh

vc cho quan im ngc vi quan im ca ti.

Ni cch khc l ti rn thu thp nhng s kin

chng li ti, tri vi mun ca ti. Ri ti chp

li c nhng l l thun ln nhng l l nghch, v

ti thng thng nhn thy rng s thc vo

mt ni n{o , khong gia hai thi cc y.

Ti xin tm li. Bn cng vy, ti cng vy, c ng

Einstein,1 c Ta n ti cao ca Hu K na, khng ai c 1 Nh bc hc c ni danh nht th gii by gi



79

thng minh tm mt quyt nh sng sut v bt k

mt vn no, nu trc ht khng chu thu thp

nhng s kin ~. ng Thomas Edison hiu iu , nn

khi cht, ng li 2.500 cun s nh, trong ghi y

nhng s kin v mi vn m hi sinh tin ng ~ gii

quyt.

Vy nh l th nht l: thu nhp nhng s kin. Hy bt

chc khoa trng Hawkes, ng c gii quyt nhng

ni kh khn trc khi ~ thu thp s kin mt cch

v t.

Tuy vy, thu thp ht nhng s kin trn tr|i t ny

cng khng ch li g cho ta nu ta khng phn tch v

gii o|n n.

Ti ~ tr mt gi rt mc bi hc ny: phi vit nhng

s kin ln giy ri mi phn tch chng mt cch d

d{ng c. Ch mt vic chp s kin ln giy v{ t vn

mt c|ch r r{ng cng ~ gip ta i c mt qung

ng di ti mt s quyt nh hp l ri. ng nh

Charles Kettering ~ ni: Kho t vn l{ ~ gii

quyt c mt na.

Ti xin ly thc t chng mnh iu . Ngi Trung Hoa

ni mt bc v gi tr hn mt vn ting ni. Vy ti th

v cho bn thy mt ngi ~ thc h{nh phng ph|p

ra sao. y l ng Galen Litchfield, mt trong nhng nh

doanh nghip thnh cng nht min Ty M. Ti quen


Phn th nh

80

ng ta t l}u. Nm 1942, ng ang Trung Hoa khi qun

Nht chim Thng Hi. ng k cho ti nghe chuyn sau

ny: t lu sau khi ti Ln chim (?) Trn Chu Cng,

chng a v{o Thng Hi. Hi y ti l{ gi|m c mt

cng ty bo him nhn mng . Chng ph|i mt

thanh to|n vin nh{ binh li hng ti - vin ny l mt

c - v ra lnh cho ti gip v quan trong khi

thanh ton ti sn ca cng ty. Ti khng c quyn t

chi. Ti phi hp tc nu khng.... m{ nu khng ngha

l cht chc chn. Khng cn cch no khc, ti t v lm

ng ch th ca chng. Nhng ti khng bin vo bng

thng k mt s bo m |ng gi| 750.000 M kim v ti

ngh nhng bo him y thuc v chi nhnh Hng

Kng, khng lin quan g ti ti sn ca hng Thng

Hi. Mc d vy ti cng lo rng nu ti Ln tm ra th ti

s khn n vi chng ch chng chi. V qu thit chng

thy lin.

Khi chng kh|m ph| ra iu y th ti khng c mt ti

phng giy. Chng gp ngi u phng k ton ca ti.

Ngi ny k li vi ti rng c ni tam bnh ln,

gim chn chi th, bo ti l{ qu}n m trm, qun phn

nghch, rng ti ~ c gan khiu khch qu}n i Thin

Hong! Ti hiu nh vy ngha l{ g ri. Ti s b giam v

nh{ cu ca chng. Nh cu! Tc l phng hnh ti ca

hin binh Nht Bn! Bn b ca ti c nhiu ngi chng

th t t ch khng chu b giam trong kh|m . Cn



81

nhng bn khc th cht y sau mi ngy tra tn. M

by gi chng ~ sp nht ti v ci ngc him c kia!

Ti lm g lc y? Ti hay tin chiu th By. Chc chn l

ti ~ cht ing. V{ ti ~ cht ing tht, nu khng c

sn mt phng ph|p nht nh gii quyt nhng ni

kh khn. T lu ri mi ln gp ni lo lng g th lun

lun ti li b{n |nh m|y, |nh hai c}u hi sau ny, ri

|nh lun nhng cu tr li na:

1- Ti lo c|i g y?

2- L{m sao tr|nh c by gi?

Trc kia ti thng tr li ming m khng chp ln

giy, nhng t lu ti b li y v nhn thy rng chp

nhng cu hi v tr li ln giy lm cho c ti sng sut

hn. Vy chiu cha nht , ti v{o thng trong phng

ti, ti hi cc Thanh nin theo Thin Cha gio

Thng Hi, ly m|y |nh ch ra |nh:

1- Ti lo c|i g }y?

Lo sng mai b nht v{o nh{ cu.

Ri ti li |nh c}u hi th nh:

2- L{m sao tr|nh c by gi?


Phn th nh

82

Ti suy ngh h{ng gi ri chp li bn h{nh ng m ti

c th l{m c nhng kt qu c th xy ra ca mi

h{nh ng y.

1- Ti c th gii cho vin thng c Nht. Nhng y

khng ni ting Anh. Dng mt ngi thng ngn rn

ging cho y th ch lm cho y thm ni gin v c th a

ti n ch cht c, v y tnh vn c c lm, s khng

cho ti ging gii g ht m{ giam ngay ti v{o nh{ cu.

2- C th kim cch trn c khng? Khng. Chng lun

lun rnh ti. Nu b phng ca ti hi Thanh nin theo

Thin Cha Gi|o m{ i chc b bt v b em bn lin.

3- Ti c th l trong phng ny m khng li hng na.

Nhng l{m nh vy vin c Nht s ng vc, s cho

lnh li bt v{ giam ti ngay v{o nh{ cu khng cho ti

ni li na li.

4- Sng th hai, ti c th li h~ng nh thng l. Nh

vy c th gp c dp may l vin c Nht bn vic

qu s qun iu ti ~ l{m. M{ nu m{ y ngh ti th c

th rng y ~ bt gin khng la qut tho na. c

vy th tt lm, cn ri y c qu|t th|o th ti cng c dp

rn ging gii cho y. Vy sng th hai c xung hng

nh thng l, v c h{nh ng nh khng c g xy ra

c th cn c hai dp may khi b nht v{o nh{ cu.



83

Ngh vy v quyt nh theo k th t ri - ngha l{ s|ng

th hai c xung h~ng nh thng l - tc th ti thy v

cng nh nh{ng th th|i.

Sng hm sau, ti v{o h~ng, vin c Nht ~ ngi ,

ming ngm iu thuc. Y ng ti chng chng nh mi

ln, nhng khng ni g ht. V nh Tri ph h, su

thng sau y tr v Tokyo, th l ht lo.

Nh ti ~ ni, ln ti tho|t cht c l nh chiu cha

nht ngi chp li nhng h{nh ng c th l{m c

cng nhng kt qu c th xy ra c ca mi hnh

ng. Do ti c bnh tnh quyt nh. Nu khng

th c l ti ~ vng vy, do d ri }m qu{ng m

xin di x y ca tnh th. Nu ti ~ khng suy ngh

k ri mi quyt nh th c l ti ~ cung lon v lo s

c bui chiu cha nht, mt ng m , v{ s|ng th hai,

xung hng, mt mi b ph, hong s. Ch by nhiu

cng l{m cho vin c Nht nghi ng v tra kho

ti ri.

~ kinh nghim nhiu ln, ti thy rng s quyt nh l

mt iu rt quan trng. Chnh s khng c ly mt mc

ch nht nh, s chy loanh quanh ho{i, nh in

khng n sinh ra bnh thn kinh suy nhc v bin i

i sng ca ta thnh mt cnh a ngc.

Ti nghim 50 phn trm nhng ni lo lng ca ti tiu

tan i, khi ti quyt nh mt cch chc chn, r rng v


Phn th nh

84

khi ti thi hnh quyt nh th 40 phn trm na cng

bin mt.

Vy ti ch cn lm bn cng vic sau ny l khong 90

phn trm nhng ni lo lng ca ti tan bin.

1- Vit r rng ln giy nhng ni lo ca ti.

2- Vit ln giy nhng gii php c th theo c.

3- La ly mt gii php.

4- Bt u thi hnh ngay quyt nh y.

ng Galen Litchfield by gi l{m gi|m c Vin ng

cho Cng ty Park and Freeman.

Nh trn kia ti ~ ni, ng hin nay l mt trong nhng

nh doanh nghip M ln nht Chu . ng th vi ti

rng ng thnh cng, mt phn ln l nh ng bit phn

tch nhng vn rc ri ca ng ri qu quyt hnh

ng tc th.

V }u m{ phng php ca ng c kt qu p nh

vy? V n thc t v{ i thng vo trung tm vn ,

nhng th nht v n l kt qu ca nh lut th ba rt

quan trng ny: Phi lm ci g chng vi tnh th. Nu

khng hot ng, th d c thu thp, phn tch s kin

cng ch l cng d trng m thi.



85

William James ni: Khi ~ quyt v bt u h{nh ng

ri th ng lo ngh g v kt qu ra sao na.

ng mun ni: Mt khi ~ quyt nh xc danh sau khi

xem xt k lng cc s kin ri, th h{nh ng ngay i.

ng ng h{nh ng m ngng xem xt li na.

ng do d, lo lng hoc i ngc tr li. Phi t tin.

Lng t ng vc s to ra nhiu ni ng vc kh|c. ng

quay li ng v pha sau.

C ln ti hi ng Waite Phillips, mt ngi quan trng

nht trong k ngh du xng: ng thi h{nh nhng quyt

nh ca ng ra sao?. ng |p: Ti ngh rng c suy

ngh ho{i v vn ca ta, ch lm cho ta hoang mang v

thm lo. Ti mt lc n{o th phi thi ng suy ngh

n o na, nu khng th s tai hi. Lc y ta phi quyt

nh, h{nh ng v{ ng bao gi ng v pha sau m c

mt mc tin ti.

Sao bn khng dng ngay by gi thut ca Galen

Lithchfield gii quyt mt trong nhng ni lo lng ca

bn i, m{ t hi nhng cu sau ny:

1- Ti lo lng iu chi? (Xin bn ly vit ch |p

khong b trng di }y).

2- Lm sao gii quyt c by gi? (Xin vit

nhng cu tr li xung di }y?).

3- y, ti s hnh ng nh th ny.


Phn th nh

86

4- Khi no ti bt u hnh ng?

----------------


87

Chng V

LM SAO TR C 50% LO LNG V CNG

VIC LM N CA CHNG TA?

Nu bn l mt nh doanh nghip, chc bn ngh: Nhan

chng n{y thit l l bch. Ta l{m n ~ 19 nm nay.

Nu c ngi no bit cch tr c 50 phn trm ni lo

lng v cng vic l{m n, th ngi tt phi l ta ch

cn ai na. By gi li c k mun dy khn ta, c v l

hay khng?

ng lm. My nm trc, gi| c c mt nhan nh

vy, ti cng ngh y nh bn. Nhan ha hn nhiu

qu. Ha hn sung c tn g }u?

Chng ta nn thnh thc: C th rng ti khng gip bn

ty c 50% ni lo lng v cng vic l{m n ca bn.

Khng ai l{m c vic ht, tr phi chnh bn, Nhng

iu m ti c th l{m c l ch cho bn bit nhng

ngi khc tr 50% ni lo ca h ra sao - cn bn phi t

tr ni lo ca bn!

Chc bn nh rng mt chng trn ti ~ dn mt cu

danh ngn ca b|c s Alexis Carrel: Nhng nh kinh

doanh khng bit thng u su s cht sm.


Phn th nh

88

V u su tai hi nh vy, cho nn nu ti gip bn tr

c 10% ni u su ca bn thi, bn cng ~ thch ri

ch?... Thch... c lm! Vy ti k cho bn nghe

chuyn mt nh{ kinh doanh ~ tr ni 50% u t ca

ng ta m li cn tit kim c 75 % thi gi b ph

trong cc cuc hi ngh gii quyt vn l{m n na.

Ti khng k chuyn ng X, ng Y n{o, hoc mt

ngi quen Ohio cho bn nghe }u. Nhng chuyn

nh vy hm h qu, bn khng kim tra c ht.

Chuyn ti sp k l chuyn mt ngi c thit, ng Lon

Shimkin, va c c phn li va l{m gi|m c mt nh

xut bn l}u i nht ti M: Nh xut bn Simon

Schuster Nu c.

ng Lon Shimkin k chuyn mnh nh sau n{y: Trong

15 nm, ti phi b mt na thi gian lm vic hp

hi ngh v bn ci v cc vn l{m n. Chng ti hi

nhau: Nn lm th ny? Hay nn lm th kia? Hay ng

lm g ht? Chng ti cu knh ngi khng yn trong gh,

i i li li trong phng, bn ci trong vng ln qun. Ti

n, ti mt lm, v tin rng khng c cch no khc ht.

Ti theo c|ch 15 nm v{ khng bao gi ngh rng c

th kim cch khc hiu qu hn c. Nu lc c ai

bo rng ti c th tit kim ba phn t thi gian dng

trong nhng hi ngh quay cung y, v ba phn t ni

mt nhc v tinh thn ca ti th chc ti ~ cho ngi

l qu lc quan, hi in v{ khng thc t cht no c. y


Lm sao tr c 50% lo lng v cng vic lm n ca chng ta?

89

vy m{ sau n{y ti ~ kim c mt phng ph|p kt

qu ng nh th. Ti ~ dng phng ph|p t|m

nm. Kt qu l lng v nng lc cng nh v sc khe v

hnh phc gia nh ca ti.

C v mt tr o thut - nhng cng nh c|c tr o

thut, mt khi bn ~ bit, th thy n v cng gin d.

}y l{ b quyt : Trc ht ti b hn cch lm vic

m{ ti ~ theo 15 nm ri. Trc kia chng ti vo phng

hi ngh, lo lng, k l ht nhng ch bt mn, tht bi

trong cng vic l{m n ri sau cng hi nhau: L{m

sao by gi? Ti b hn li i, lp ra mt mt quy tc

mi: Hi vin no mun a mt vn ra bn ci,

trc ht phi tho v trnh t chp nhng cu tr li

cho bn cu hi n{y.

Cu hi th nht: Ni kh khn ra sao?

(Trc kia ti thng ph mt hoc hai gi lo lng

than th m chng ai bit c mt cch r rng vn

kh khn ch n{o. Chng ti thng ph sc, bn ci

v ni lo ca chng ti m khng bao gi chu kh chp

r n ln giy).

Cu hi th nh: Nguyn nhn ni kh khn u?

(Nh li hi trc m ti hong: ti ph bit bao thi gi

v nhng bn ci, lo lng m khng bao gi chu tm r

nguyn nh}n u tin ca ni kh khn ht).


Phn th nh

90

Cu th ba: C nhng gii php no?

(Hi trc, mi hi vin ngh mt gii php v mt hi

vin khc ch trch gii ph|p . Ai ny ni nng ln, ri

ra ngo{i u , rt cuc khng ai ghi li nhng gii php

c th theo c c).

Cu hi th t: Bn ngh gii php no!

(Mt trong bn hi vin thng ph hng gi lo lng

quay cung v mt tnh th n{o , khng bao gi chu

ngh v tt c nhng gii php c th a ra c v

cng khng bao gi chu ghi li: }y, theo ti, gii php

ny hn ht).

By gi, cc hi vin ca ti rt t khi em nhng ni kh

khn ra b{n vi ti lm. Ti sao? V mun tr li bn cu

hi y h phi thu thp cc s kin v{ suy ngh k v

vn . V sau khi lm nhng cng vic y ri, h thy

trong bn trng hp c ti ba trng hp h khi phi

hi ti na, v gii php hin ra nh mt tr o thut

vy. M nu h c hi ti, th trc kia bn ci m

quang ganh lo di va vui song

Documents