quản lý sinh viên nhận làm Đồ án access 01677525178

Qu¶n Lý Sinh Viªn Lª V¨n B»ng

Môc lôcMôc lôc............................................................................1

Lêi nãi ®Çu......................................................................2

Ch¬ng 1...........................................................................5

Ph©n TÝch Yªu CÇu.......................................................51.1 TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi............................................................5

1.2 Môc ®Ých vµ yªu cÇu cña ®Ò tµi..................................................6

1.3 Kh¶o s¸t hÖ thèng thùc tÕ.............................................................7

1.4 Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p thñ c«ng ...........................................8

1.5 u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p thñ c«ng .................................................8

1.6 Yªu cÇu ®æi míi hÖ thèng ............................................................9

1.7 u ®iÓm cña hÖ thèng míi..............................................................9

1.8 Nhîc ®iÓm cña hÖ thèng míi.........................................................9

Ch¬ng 2.........................................................................10

Ph©n TÝch Vµ ThiÕt KÕ HÖ Thèng Qu¶n Lý Sinh Viªn.......................................................................................10

2.1 Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng.................................................10

2. 2 Ph©n tÝch chøc n¨ng nghiÖp vô ..............................................12

2.3 M« h×nh thùc thÓ liªn kÕt ..........................................................23

2.4 C¬ së d÷ liÖu..............................................................................28

2.5 Ng«n ng÷ lËp tr×nh VisualBasic..................................................39

2.6 ThiÕt kÕ giao diÖn cho ch¬ng tr×nh...........................................42

2.7 ThiÕt kÕ c¸c Modul......................................................................52

Ch¬ng 3.........................................................................82

Híng dÉn cµi ®Æt vµ b¶o tr×.......................................823.1 Cµi ®Æt.......................................................................................82

1


3.2 B¶o tr× vµ b¶o dìng m¸y tÝnh.....................................................83

KÕt luËn........................................................................84

Tµi liÖu tham kh¶o........................................................85

Lêi nãi ®Çu

Ngµy nay cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt cña x· héi, ngµnh c«ng

ngÖ th«ng tin ®· trë thµnh mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng

con ngêi. Lµ mét ngµnh khoa khäc kü thuËt x©y dùng trªn nh÷ng hÖ

thèng xö lý d÷ liÖu tinh s¶o (Data processing system).

NÒn khoa khäc m¸y tÝnh ngµy nay ®ang gi÷ mét vÞ trÝ trung t©m

trong hÇu hÕt çc lÜnh vùc cña x· héi.

Trong thêi ®¹i C«ng nghÖ th«ng tin bïng næ trªn toµn cÇu th× çc

quèc gia trªn thÕ giíi dï lµ ph¸t triÓn hay ®ang ph¸t triÓn ®Òu cè g¾ng ¸p

dông tin häc vµo mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi. Tin häc lu«n cã mÆt mäi

lóc, mäi n¬i nh»m hç trî cho çc ngµnh nghiªn cøu ®¹t ®îc nh÷ng thµnh

tùu to lín còng nh ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ quy tr×nh qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh

nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. ChÝnh v× vËy, trong thêi gian gÇn

®©y mäi ngµnh nghÒ ®· chó träng ®Õn viÖc x©y dùng çc phÇn mÒm

øng dông tin häc trong c«ng t¸c qu¶n lý.

Víi nh÷ng lîi Ých hiÓn nhiªn do C«ng nghÖ th«ng tin mang l¹i, çc

nhµ qu¶n lý ®· kÞp thêi ®a nh÷ng øng dông tin häc vµo phôc vô cho

c«ng t¸c qu¶n lý kinh doanh. Tuú thuéc vµo quy m«, môc ®Ých thÞ trêng,

møc ®é phôc vô, quyÒn së h÷u mµ ta ph©n tÝch thiÕt kÕ sao cho ngêi

qu¶n lý n¾m ®îc nhanh chãng chÝnh x¸c ®ång thêi gi¶m ®îc çc chi

phÝ, çc thao t¸c thñ c«ng vµ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt.

2


ThÕ kû XXI lµ thÕ kû cña sù ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt trong ®ã

Tin häc ®ãng mét vai trß quan träng, nã ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu to lín.

ViÖc ¸p dông çc c«ng nghÖ khoa häc kü thuËt vµo ®êi sèng cña con ng-

êi ngµy cµng t¨ng vµ kh«ng ngõng can thiÖp vµo hÇu hÕt çc c«ng viÖc

trong ®êi sèng. C«ng nghÖ th«ng tin lµ mét trong nh÷ng nghµnh khoa

häc ®ã. Song song víi sù ph¸t triÓn

cña c«ng nghÖ chÕ t¹o çc thiÕt bÞ m¸y tÝnh th× viÖc çc s¶n phÈm

phÇn mÒm øng dông ra ®êi cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc ¸p

dông nghµnh khoa häc nµy.

PhÇn mÒm tin häc ®îc øng dông réng r·i trong qu¶n lý, häc tËp… Nã

gióp cho con ngêi sö dông cã ®îc nh÷ng th«ng tin nhanh chãng vµ chÝnh

x¸c, tõ ®ã mµ chÊt lîng c«ng viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao.

Cã rÊt nhiÒu s¶n phÈm phÇn mÒm ra dêi víi çc ng«n ng÷ lËp tr×nh

kh¸c nhau nh: Assembly, C++, Visual Basic...: Trong ®ã Visual Basic

g¾n liÒn víi kh¸i niÖm trùc quan, nghÜa lµ khi thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh b¹n

sÏ thÊy ngay ®îc kÕt qu¶ sau tõng thao t¸c vµ giao diÖn khi ch¬ng tr×nh

thùc hiÖn. Visual Basic cho phÐp b¹n chØnh söa ®¬n gi¶n, nhanh chãng

vÒ mÆt mµu s¾c kÝch thíc, h×nh d¸ng cña çc ®èi tîng cã mÆt trong

çc øng dông.

MÆc dï Windows ®· x©m nhËp kh¸ réng r·i vµo níc ta, çc øng dông

trong m«i trêng Windows ®· vµ xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu vµ v« cïng

phong phó, tuy nhiªn ë níc ta ngêi ta biÕt Windows hiÖn nay chñ yÕu

th«ng qua çc phÇn mÒm øng dông nh Word, Excel, Access…

Mét trong nh÷ng øng dông cña c«ng nghÖ th«ng tin vµo viÖc qu¶n lý.

Mäi th«ng tin ®îc thÓ hiÖn vµ lu tr÷ díi d¹ng d÷ liÖu vµ tr¬ng tr×nh trªn

3


mét hÖ thèng qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu, lµm t¨ng thªm kh¶ n¨ng qu¶n lý, tra

cøu vµ tinh gi¶n ®îc ®¸ng kÓ c«ng viÖc.

Víi nh÷ng lîi Ých hiÓn nhiªn do C«ng nghÖ th«ng tin mang l¹i, çc

nhµ qu¶n lý ®· kÞp thêi ®a nh÷ng øng dông tin häc vµo phôc vô cho

c«ng t¸c qu¶n lý sinh viªn.

Bµi to¸n “ Qu¶n lý Sinh Viªn” nh»m gi¶i quyÕt vµ ®¸p øng mét çch

hiÖu qu¶ çc nhu cÇu vÒ mÆt qu¶n lý th«ng tin trong çc trêng §¹i Häc.

Tin häc ho¸ trong c«ng t¸c qu¶n lý nh»m gi¶m bít søc lao ®éng cña con

ngêi, tiÕt kiÖm ®îc thêi gian, ®é chÝnh x¸c cao, gän nhÑ vµ tiÖn lîi h¬n

rÊt nhiÒu so víi viÖc lµm thñ

c«ng qu¶n lý trªn giÊy tê nh tríc ®©y. Tin häc ho¸ gióp thu hÑp kh«ng

gian lu tr÷, tr¸nh ®îc thÊt l¹c d÷ liÖu, tù ®éng hÖ thèng ho¸ vµ cô thÓ ho¸

çc th«ng tin

theo nhu cÇu cña con ngêi.

Lµ mét ®Ò tµi mang tÝnh thùc tiÔn cao, do vËy t«i ®· nhËn ®Ò tµi nµy

phÇn nµo ®a ra ®îc nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ tæng thÓ vµ tõ ®ã ®a ra

hÖ thèng míi cã nhiÒu chøc n¨ng ¸p dông cho c«ng t¸c qu¶n lý dùa trªn

sù hç trî cña m¸y tÝnh. Víi vèn kiÕn thøc ®· ®îc häc t¹i trêng, sù ®am mª

tin häc céng vµo ®ã lµ nh÷ng nhu cÇu cÊp thiÕt cña x· héi trong giai

®o¹n mµ tin häc ph¸t triÓn nh vò b·o, chóng em mong muèn thiÕt kÕ mét

ch¬ng tr×nh cã thÓ øng dông ®îc vµo thùc tÕ. V× vËy em ®· chän ®Ò

tµi: “Qu¶n lý sinh viªn”. ChÝnh v× vËy ®Ò tµi nµy sÏ phÇn nµo ®a ra ®îc

nh÷ng nhËn xÐt, nh÷ng ®¸nh gi¸ tæng thÓ vµ tõ ®ã ®a ra ®îc hÖ thèng

míi víi çc chøc n¨ng nhËp, t×m kiÕm, xem, söa, xo¸. Trong c«ng t¸c qu¶n

lý dùa trªn sù hç trî cña m¸y tÝnh. HÖ thèng qu¶n lý sÏ ®îc x©y dùng trªn

ng«n ng÷ Visual Basic vµ c¶ HÖ thèng qu¶n lý d÷ liÖu vÒ çc nhµ khoa

häc ®îc x©y dùng trªn hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu Microsoft ACCESS, ®îc

4


®¸nh gi¸ cao trong sè çc phÇn mÒm qu¶n trÞ CSDL trªn m¸y PC hiÖn

nay do søc m¹nh, tÝnh linh ho¹t cïng víi mäi møc ngêi dïng vµ rÊt dÔ sö

dông.

§Ó cã ®îc nh÷ng c¬ së d÷ liÖu cÇn thiÕt cho viÖc thùc hiÖn ®Ò tµi,

em ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì cña ThÇy c« vµ çc b¹n. Mét lÇn n÷a em xin

®îc bµy tá lßng kÝnh träng vµ biÕt ¬n tíi thÇy c« gi¸o ®· tËn t×nh d¹y dç,

truyÒn ®¹t cho em nh÷ng kiÕn thøc quý b¸u trong suèt bèn n¨m häc tËp.

§Æc biÖt, em xin ®îc bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi ThÇy gi¸o –PGS-

TS §oµn V¨n Ban.

Trong ph¹m vi ®å ¸n em kh«ng thÓ tr×nh bµy ®îc cÆn kÏ vÒ hÖ

thèng qu¶n lý, Do ®ã em chØ nªu lªn nh÷ng vÊn ®Ò mµ m×nh ®· thùc

hiÖn ®îc trong viÖc ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng x©y dùng ch¬ng

tr×nh. MÆc dï cã nhiÒu cè g¾ng nhng ®å ¸n cña em kh«ng thÓ tr¸nh

khái nh÷ng thiÕu sãt kÝnh mong çc thÇy c« vµ b¹n ®a ra ý kiÕn ®Ó em

cã thÓ lµm viÖc thËt tèt chuyªn ngµnh mµ em chän. Em rÊt mong ®îc sù

gãp ý cña thÇy c« vµ çc b¹n.

Ch¬ng 1Ph©n TÝch Yªu CÇu

1.1 TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi

Cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ cïng víi sù

x©m nhËp nhanh chãng cña tin häc vµo mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x·

héi th× viÖc sö dông m¸y tÝnh trong c«ng t¸c qu¶n lý ®· trë thµnh mét

nhu cÇu cÊp b¸ch, nã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu nh»m

n©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n lý.

5


Trong lÜnh vùc qu¶n lý sinh viªn viÖc ®iÒu chØnh vµ bæ xung

th«ng tin thùc hiÖn rÊt khã kh¨n vµ kh«ng râ rµng, viÖc t×m kiÕm th«ng

tin mÊt nhiÒu thêi gian, ®é chÝnh x¸c kÐm.

Do ®ã viÖc Tin häc ho¸ çc ho¹t ®éng trong nhµ trêng vµo “Qu¶n lý

sinh viªn” ngµy cµng trë nªn cÇn thiÕt. ViÖc øng dông Tin häc trong c«ng

t¸c qu¶n lý gióp cho con ngêi tho¸t khái lao ®éng thñ c«ng, n©ng cao

hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc, tiÕt kiÖm ®îc rÊt nhiÒu thêi gian.

1.2 Môc ®Ých vµ yªu cÇu cña ®Ò tµi

Qu¶n lý sinh viªn lµ c«ng viÖc nh»m qu¶n lý tÊt c¶ qu¸ tr×nh ho¹t

®éng vµ häc tËp cña sinh viªn trong çc trêng §¹i häc còng ®Ó n©ng cao

vÒ c«ng nghÖ th«ng tin.

Qu¶n lý sinh viªn trong çc trêng §¹i häc chÝnh lµ qu¶n lý qu¸ tr×nh

häc tËp, trong ®ã cã tÊt c¶ hå s¬ cña sinh viªn vµ diÓm trong qu¸ tr×nh

häc tËp t¹i trêng ®Òu ®îc lu trong ch¬ng tr×nh “Qu¶n lý sinh viªn”

Trong qu¶n lý sinh viªn cã nhiÒu ®Çu ®iÓm, cã nhiÒu m«n vµ cã

®iÓm cña nhiÒu lÇn thi.

Ch¬ng tr×nh “Qu¶n lý sinh viªn gåm nhiÒu lÜnh vùc nh qu¶n lý hä

tªn, ngµy sinh, giíi tÝnh, d©n téc, n¬i sinh...

X©y dùng ch¬ng tr×nh Qu¶n lý sinh viªn nh»m hç trî cho c«ng t¸c

qu¶n lý hä tªn, ngµy sinh, ®iÓm. Bµi to¸n ®Æt ra lµ ph©n tÝch thiÕt kÕ

hÖ thèng th«ng tin vÊn ®Ò ®Æt ra lµ t¹i sao ph¶i qu¶n lý? Vµ qu¶n lý çi

g× vµ qu¶n lý nh thÕ nµo ®Ó c«ng viÖc cã hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm ®îc thêi

gian cho çn bé c«ng nh©n viªn.

6


1.3 Kh¶o s¸t hÖ thèng thùc tÕ

1.3.1 Qu¶n lý hå s¬ sinh viªn Qu¶n lý hå s¬ sinh viªn trong trêng §¹i häc lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®Ò

cËp ®Õn. ViÖc qu¶n lý hå s¬ kh«ng tèt sÏ lµm ¶nh hëng ®Õn viÖc theo

dâi sinh viªn vµ nh÷ng viÖc liªn quan ®Õn sinh viªn ®ang theo häc t¹i tr-

êng còng nh nh÷ng sinh viªn ®· ra trêng. Qu¶n lý hå s¬ sinh viªn tèt sÏ

gióp ®ì chóng ta biÕt ®îc th«ng tin vÒ sinh viªn ®ã.

Khi mµ chóng ta muèn biÕt th«ng tin vÒ ai ®ã th× chóng ta cã thÓ

sö dông hå s¬ mµ chóng ta qu¶n lý ®Ó t×m th«ng tin vÒ hä. Ch¼ng h¹n

nh: Sinh viªn thuéc diÖn u tiªn nµo? t×nh tr¹ng nghØ häc cña sinh viªn,

sinh viªn chuyÓn líp.

1.3.2 Qu¶n lý líp häcLíp häc lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n ®Ó qu¶n lý sinh viªn trong trêng §¹i häc

tuú theo tõng trêng mµ trong líp häc chØ cã sinh viªn häc theo ngµnh

kh¸c nhau. Mét líp häc thêng bao gåm çc th«ng tin sau : M· líp, tªn líp.

1.3.3 Qu¶n lý m«n häc vµ hÖ sè m«n häc M«n häc lµ ®¬n vÞ häc tËp cña tõng sinh viªn. Muèn cho mét líp häc

nµo ®ã häc m«n nµy, th× cÇn ph¶i cã th«ng tin vÒ m«n häc nµy trong

danh s¸ch çc m«n häc cña trêng.

1.3.4 Qu¶n lý ®iÓm cña sinh viªnQu¶n lý ®iÓm trong trêng §¹i häc th× hÇu hÕt çc trêng lµm ®Òu kh¸

tèt kh«ng cßn t×nh tr¹ng nhÇm ®iÓm hay sai ®iÓm. §iÓm trong trêng §¹i

häc lµ hÖ thèng ®iÓm cã rÊt nhiÒu ®Çu ®iÓm víi nhiÒu hÖ sè. V× vËy

viÖc qu¶n lý còng hÕt søc khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ kh©u tÝnh ®iÓm. HÖ

thèng ®iÓm trong trêng §¹i häc gåm nh÷ng ®Çu ®iÓm: §iÓm lý thuyÕt

7


lÇn 1, ®iÓm thùc hµnh lÇn 1, diÓm lý thuyÕt lÇn 2, ®iÓm thùc hµnh lÇn

2, ®iÓm trung b×nh häc kú, ®iÓm trung b×nh n¨m.

1.3.5 Çch thøc t×m kiÕm th«ng tin vÒ häc sinhTrong çc trêng §¹i häc viÖc t×m kiÕm cßn lµ vÊn ®Ò mµ chóng ta

cÇn quan t©m. ViÖc t×m kiÕm mét sinh viªn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n nh:

Çc sinh viªn kh¸, giái, nh÷ng sinh viªn lµ çn bé líp ....

1.4 Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p thñ c«ng

Lu gi÷ th«ng tin vÒ sinh viªn, gi¸o viªn phøc t¹p ph¶i sö dông nhiÒu

lo¹i giÊy tê, sæ s¸ch nªn rÊt cång kÒnh, n¬i lu gi÷ kh«ng ®îc thuËn tiÖn,

cÇn nhiÒu nh©n viªn.

Khi cÇn t×m kiÕm th«ng tin vÒ sinh viªn, gi¸o viªn sÏ mÊt nhiÒu thêi

gian v× ph¶i trùc tiÕp ®i t×m çc th«ng tin ®ã trong nh÷ng giÊy tê sæ

s¸ch ®· ®îc ghi chÐp l¹i.

1.5 u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p thñ c«ng

Vèn ®Çu t Ýt tèn kÐm h¬n, çc thiÕt bÞ tin häc, çc phÇn mÒm tin

häc cho viÖc qu¶n lý kh«ng cÇn ph¶i ®Çu t.

Tãm l¹i ph¬ng ph¸p thñ c«ng kh«ng phï hîp trong Qu¶n lý sinh viªn v×

qu¶n lý b»ng ph¬ng ph¸p thñ c«ng sÏ rÊt phøc t¹p, hÖ thèng nµy ®ßi hái

ph¶i cã lùc lîng lín nh©n viªn ®Ó thùc hiÖn çc c«ng viÖc. Do ®ã sÏ t¹o ra

mét bé m¸y cång kÒnh ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. Kh¶ n¨ng ®¸p øng

kh«ng cao.

XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ®æi míi vµ phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña x· héi

ngµy nay, viÖc thay ®æi hÖ thèng qu¶n lý thñ c«ng b»ng mét hÖ thèng

qu¶n lý míi tèi u h¬n lµ mét ®iÒu tÊt yÕu.

8


1.6 Yªu cÇu ®æi míi hÖ thèng

Víi sù trî gióp ®¾c lùc cña Khoa häc vµ C«ng nghÖ th«ng tin, ®Æc

biÖt lµ nh÷ng øng dông cña C«ng nghÖ th«ng tin, hÖ thèng qu¶n lý sinh

viªn ph¶i ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu sau:

1. H¹n chÕ tèi thiÓu viÖc xö lý thñ c«ng.

2. Chñ ®éng trong viÖc n¾m b¾t th«ng tin.

3. T×m kiÕm trong ®iÒu kiÖn bÊt kú.

4. Lu gi÷ ®îc th«ng tin trong mét thêi gian dµi.

1.7 u ®iÓm cña hÖ thèng míi

1. Rót ng¾n ®îc thêi gian chê ®îi cña sinh viªn.

2. Sö dông m¸y tÝnh vµo çc c«ng viÖc t×m kiÕm çc th«ng tin chi

tiÕt vÒ sinh viªn sÏ dÔ dµng nhanh chãng vµ thuËn tiÖn. ViÖc lu

tr÷ sÏ ®¬n gi¶n, kh«ng cÇn ph¶i cã n¬i lu tr÷ lín, çc th«ng tin vÒ

sinh viªn sÏ chÝnh x¸c vµ nhanh chãng.

3. ViÖc thèng kª ®Þnh kú tõng kú, tõng n¨m thuËn tiÖn, nhanh

chãng.

4. Víi chøc n¨ng xö lý hÖ thèng míi sÏ rót ng¾n c«ng viÖc cña nh©n

viªn qu¶n lý vµ gi¶m sè lîng nh©n viªn qu¶n lý, tr¸nh t×nh tr¹ng d

thõa.

1.8 Nhîc ®iÓm cña hÖ thèng míi

Kinh phÝ ®Ó x©y dùng mét hÖ thèng qu¶n lý thiÕt bÞ míi cho nhµ

trêng bao gåm m¸y mãc, phÇn mÒm... rÊt tèn kÐm.

9


Ch¬ng 2 Ph©n TÝch Vµ ThiÕt KÕ HÖ Thèng Qu¶n Lý Sinh Viªn

2.1 Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng

Ph©n tÝch hÖ thèng lµ bíc c¬ b¶n quan träng trong qu¸ tr×nh x©y

dùng triÓn khai mét hÖ thèng qu¶n lý th«ng tin trªn m¸y tÝnh. HiÖu qu¶

cña hÖ thèng phô thuéc vµo kÕt qu¶ ph©n tÝch ban ®Çu. NÕu ph©n

tÝch thiÕt kÕ hÖ thèng tèt th× s¶n phÈm lµ ch¬ng tr×nh qu¶n lý sÏ ®îc

triÓn khai ®óng môc ®Ých, ®óng ®èi tîng vµ cã hiÖu qu¶ sö dông cao

h¬n. H¬n n÷a, ch¬ng tr×nh sÏ s¸ng sña h¬n, dÔ hiÓu, dÔ b¶o tr×, gióp

cho ta nhÑ ®îc çc chi phÝ phÇn mÒm. Víi hÖ thèng nµy, tiÕn hµnh theo

híng ph©n tÝch tõ trªn xuèng (ph©n tÝch Top-Down), ph©n r· hÖ thèng

tõ tæng thÓ ®Õn chi tiÕt, tõng bíc ph©n ho¸ çc chøc n¨ng cña hÖ thèng

thµnh nh÷ng chøc n¨ng nhá h¬n vµ tiÕn tíi x©y dùng çc m«dul ch¬ng

tr×nh nh»m x©y dùng ch¬ng tr×nh mét çch hiÖu qu¶.

Sau khi tiÕn hµnh kh¶o s¸t ho¹t ®éng cña ch¬ng tr×nh Qu¶n lý sinh

viªn trong thùc tÕ, m« h×nh míi ®îc ®a ra víi çc chøc n¨ng xö lý ®îc

ph©n r· thµnh çc chøc n¨ng nhá nh sau :

- Sinh viªn.

- Khoa.

- Giao viªn.

- Hå s¬.

2.1.1 Kh¸i niÖm

Ph©n tÝch hÖ thèng lµ mét c«ng cô vµ kü thuËt hiÖn ®¹i cho phÐp

tiÕp cËn, tæ chøc vµ thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin mét çch hiÖu qu¶ .([1])

10


2.1.2. Môc ®Ých

Ph©n tÝch hÖ thèng nh»m môc ®Ých thùc hiÖn tèt çc c«ng viÖc

nhÊt ®Þnh. Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch hÖ thèng, viÖc t¹o ra s¬ ®å dßng

d÷ liÖu ®Çy ®ñ lµ mét trong nh÷ng c«ng viÖc quan träng nhÊt. Nã cung

cÊp cho ta mét ph¬ng ph¸p thiÕt lËp mèi quan hÖ gi÷a çc chøc n¨ng hÖ

thèng víi th«ng tin mµ hÖ thèng sö dông.([1])

2.1.3. Ph¬ng ph¸p

Sö dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch thiÕt kÕ cã cÊu tróc. Qu¸ tr×nh

ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ cã 3 giai ®o¹n chÝnh :

Giai ®o¹n chiÕn lîc cÇn ph¶i v¹ch ra môc tiªu cña hÖ thèng, x¸c

®Þnh xem cÇn ph¶i lµm çi g×, lµm trong bao l©u, cã nh÷ng thuËn lîi vµ

khã kh¨n g×. Nãi tãm l¹i cÇn x¸c ®Þnh ®óng sù cÇn thiÕt cña hÖ thèng,

môc tiªu vµ nh©n tè thµnh c«ng cña hÖ thèng .([2])

Giai ®o¹n ph©n tÝch sÏ ®i s©u vµo ph©n tÝch chi tiÕt hÖ thèng. Tr-

íc hÕt, ngêi ph©n tÝch cÇn ph¶i t×m hiÓu vµ kh¶o s¸t m« h×nh nghiÖp

vô cña hÖ thèng hiÖn t¹i, x¸c ®Þnh qu¸ tr×nh xö lý, çc ®¬n vÞ, çc bé

phËn xö lý vµ çc dßng th«ng tin liªn quan ®Õn çc chøc n¨ng xö lý. Qu¸

tr×nh nµy ®îc th«ng qua t×m hiÓu thùc tÕ. Giai ®o¹n ph©n tÝch lµ giai

®o¹n quan träng nhÊt trong toµn bé qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, viÖc hÖ thèng

cã ®îc ph¸t triÓn ®óng theo yªu cÇu cña ngêi dïng hay kh«ng hoµn toµn

phô thuéc vµo giai ®o¹n nµy. Trong giai ®o¹n ph©n tÝch thêng cã rÊt

nhiÒu viÖc ph¶i lµm nhng cã hai nhiÖm vô chñ yÕu nhÊt lµ :

. Ph©n tÝch chøc n¨ng nghiÖp vô

. Ph©n tÝch vÒ thùc thÓ vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng.

11


2. 2 Ph©n tÝch chøc n¨ng nghiÖp vô

Môc tiªu cña qu¸ tr×nh nµy lµ ®a ra mét m« h×nh chÝnh x¸c cña çc

chøc n¨ng nghiÖp vô vµ ph©n r· çc chøc n¨ng nµy thµnh çc chøc n¨ng

nguyªn tè . S¬ ®å chøc n¨ng cã ®Æc ®iÓm :

* Cho ta çch nh×n tæng qu¸t nhÊt vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô xö

lý th«ng tin .

* DÔ thµnh lËp, dÔ hiÓu .

Trong giai ®o¹n nµy, nÕu chØ cã s¬ ®å ph©n cÊp chøc n¨ng th× cha

®ñ. Muèn thÓ hiÖn ®îc ®Çy ®ñ m« h×nh ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý c¶ vÒ

mÆt chøc n¨ng vµ d÷ liÖu, ta cÇn thùc hiÖn bíc tiÕp theo trong tiÕn

tr×nh ph©n tÝch lµ xem xÐt chi tiÕt h¬n vÒ çc th«ng tin cÇn cho viÖc

thùc hiÖn çc chøc n¨ng ®· ®îc nªu vµ nh÷ng th«ng tin cÇn cung cÊp ®Ó

hoµn thiÖn chóng. C«ng cô m« h×nh ®îc thùc hiÖn trong trong môc

®Ých nµy lµ mét c«ng cô ®îc sö dông nhiÒu nhÊt vµ ®îc nhiÒu ngêi biÕt

®Õn nhÊt ®ã lµ s¬ ®å dßng d÷ liÖu DFD (Data Flow Diagram).

2.2.1 BiÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng

2.2.1.1 §Þnh nghÜa BiÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng (BPC) lµ mét biÓu ®å cho phÐp ta

ph©n r· dÇn dÇn çc chøc n¨ng tõ chøc n¨ng møc cao cña hÖ thèng

thµnh çc chøc n¨ng chi tiÕt nhá h¬n vµ kÕt qu¶ cuèi cïng ta thu ®îc mét

c©y chøc n¨ng. C©y nµy chia thµnh çc møc, møc trªn cïng gäi lµ møc

gèc, ®Ó m« t¶ chøc n¨ng tæng qu¸t cña toµn bé hÖ thèng, møc hai lµ çc

møc tæng qu¸t. Víi mçi c©y chøc n¨ng ë møc hai sÏ ®îc ph©n r· thµnh çc

chøc n¨ng ba, qu¸ tr×nh tiÕp tôc nh vËy ®Õn møc i ph©n r· thµnh møc

i+1. ([2])

12


2.2.1.2 §Æc ®iÓm- BPC cho ta mét çch nh×n tæng qu¸t vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô xö

lý th«ng tin cÇn ph¶i tiÕn hµnh.

- BPC biÓu diÔn çc chøc n¨ng díi d¹ng tÜnh v× thÕ ta kh«ng

thÊy ®îc sù rµng buéc quan hÖ gi÷a çc chøc n¨ng.

- BPC gÇn gòi víi s¬ ®å tæ chøc nhng kh«ng ®ång nhÊt víi s¬ ®å

tæ chøc.

• Tõ yªu cÇu cña bµi to¸n qu¶n lý sinh viªn, ta cã nh÷ng th«ng tin

vÒ sinh

viªn nh sau:

- Th«ng tin vÒ hå s¬ sinh viªn trong çc trêng §¹i häc çc th«ng tin

chi tiÕt vÒ hå s¬ ®îc lu tr÷ trong kho hå s¬ víi çc thuéc tÝnh nh:

hä tªn, ngµy sinh, giíi tÝnh, d©n téc, t«n gi¸o, n¬i sinh.

- Th«ng tin vÒ ®iÓm:

- Th«ng tin vÒ d©n téc:

- Th«ng tin vÒ t«n gi¸o:

- Th«ng tin vÒ khoa_ngµnh häc

- Th«ng tin vÒ kho¸ häc

- Th«ng tin vÒ líp

- Th«ng tin vÒ m«n häc

- Th«ng tin vÒ häc lú

13


2.2.1.3 S¬ ®å ph©n cÊp chøc n¨ng cña hÖ thèng

H×nh 1: S¬ ®å ph©n cÊp chøc n¨ng

Phßng ®µo t¹o

Khoa Giao viªn T×m kiÕm

Qu¶n lý ®iÓm

Qu¶n lý m«n häc

Qu¶n lý kho¸

T×m sinh viªn

T×m ®iÓm

Qu¶n lý hå s¬

Qu¶n lý hå s¬ c¸c khoangµnh

§iÓm thi lÇn 1

§iÓm thi lÇn 2

Qu¶n lý thµnh tÝch

Qu¶n lý gi¸o viªn

Qu¶n lý líp häc

14

Sinh viªn


2.2.2 BiÓu ®å Luång d÷ liÖu

BiÓu ®å luång d÷ liÖu (BLD) diÔn t¶ tËp hîp çc chøc n¨ng cña hÖ

thèng trong çc mèi quan hÖ tríc sau trong tiÕn tr×nh xö lý, trong viÖc

bµn giao th«ng tin cho nhau. §©y lµ mét lo¹i s¬ ®å ®éng v× nã x¸c ®Þnh

mèi quan hÖ gi÷a çc chøc n¨ng. BLD chØ ra çch vËn chuyÓn th«ng tin

tõ mét qu¸ tr×nh hoÆc mét chøc n¨ng kh¸c trong hÖ thèng, ®ång thêi nã

còng chØ ra nh÷ng th«ng tin nµo cÇn cã s½n tríc khi cho thùc hiÖn mét

hµnh ®éng hay mét tiÕn tr×nh tøc lµ môc ®Ých cña BLD gióp ta thÊy ®îc

nh÷ng g× thùc tÕ x¶y ra trong hÖ thèng, lµm râ nh÷ng chøc n¨ng vµ

th«ng tin nµo cÇn thiÕt cho qu¶n lý. ([1,2])

BiÓu ®å luång d÷ liÖu ®èi víi mét hÖ thèng nhá, ®¬n gi¶n th«ng

thêng ®îc x©y dùng dÔ dµng, kh«ng cång kÒnh dÔ xem xÐt. Tuy nhiªn,

®èi víi hÖ thèng lín phøc t¹p ch¼ng h¹n nh çc hÖ thèng kinh doanh th×

çch tèt nhÊt lµ nªn tu©n theo cac híng dÉn ®¬n gi¶n ®Ó cã ®îc mét

biÓu ®å tèt :

+ X¸c ®Þnh çc thµnh phÇn tÜnh trong hÖ thèng, cã nghÜa lµ çc

®èi tîng chøa d÷ liÖu.

+ X¸c ®Þnh çc thao t¸c xö lý chÝnh mµ nã sö dông vµ d÷ liÖu sinh

ra, ®ång thêi x¸c ®Þnh çc dßng d÷ liÖu gi÷a chóng.

+ Më réng – Khai triÓn vµ lµm mÞn dÇn çc tiÕn tr×nh cña biÓu

®å.

+ ChØnh lý l¹i biÓu ®å, tõng bíc thÝch hîp vµ b¶o ®¶m tÝnh logic.

Mét kü thuËt ®îc sö dông kh¸ phæ biÕn ®Ó ph©n r· biÓu ®å lµ kü

thuËt ph©n møc. Cã 3 møc c¬ b¶n ®îc ®Ò cËp ®Õn :

15


Møc 1: BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc khung c¶nh (Context Data Flow

Diagram).

Møc 2 : BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc ®Ønh (Top Level Data Flow

Diagram).

Møc 3 : BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc díi ®Ønh (Levelling Data Flow

Diagram).

BLD møc khung c¶nh (møc 1) : §©y lµ m« h×nh hÖ thèng ë møc

tæng qu¸t nhÊt, ta xem c¶ hÖ thèng nh mét chøc n¨ng. T¹i møc nµy hÖ

thèng chØ cã duy nhÊt mét chøc n¨ng. Çc t¸c nh©n ngoµi vµ ®ång thêi

çc luång d÷ liÖu vµo ra tõ t¸c nh©n ngoµi ®Õn hÖ thèng ®îc x¸c ®Þnh .

BLD møc ®Ønh (møc 2- BLD nhiÒu chøc n¨ng) : §îc ph©n r· tõ

BLD møc khung c¶nh víi çc chøc n¨ng ph©n r· t¬ng øng møc 2 cña

BPC. Çc nguyªn t¾c ph©n r· :

- Çc luång d÷ liÖu ®îc b¶o toµn.

- Çc t¸c nh©n ngoµi b¶o toµn.

- Cã thÓ xuÊt hiÖn çc kho d÷ liÖu.

- Bæ sung thªm çc luång d÷ liÖu néi t¹i nÕu cÇn thiÕt.

BLD møc díi ®Ønh (møc 3): §îc ph©n r· tõ BLD møc ®Ønh. Çc

chøc n¨ng ®îc ®Þnh nghÜa riªng tõng biÓu ®å hoÆc ghÐp l¹i thµnh mét

biÓu ®å trong trêng hîp biÓu ®å ®¬n gi¶n. Çc thµnh phÇn cña biÓu ®å

®îc ph¸t triÓn nh sau.

- VÒ chøc n¨ng: ph©n r· chøc n¨ng cÊp trªn thµnh chøc n¨ng cÊp d-

íi thÊp h¬n.

- Luång d÷ liÖu:

+ Vµo/ra møc trªn th× lÆp l¹i (b¶o toµn) ë møc díi (ph©n r·).

+ Thªm luång néi bé .

- Kho d÷ liÖu: dÇn dÇn xuÊt hiÖn theo nhu cÇu néi bé.

16


- T¸c nh©n ngoµi: XuÊt hiÖn ®Çy ®ñ ë møc khung c¶nh, ë møc díi

kh«ng thÓ thªm g×.

* KÝ ph¸p

17

Chøc n¨ng xö

lý

Luång d÷ liÖu

Kho, tÖp d÷

liÖu

CËp nhËt vµo

kho

Khai th¸c th«ng tin tõ

kho

T¸c nh©n trong

T¸c nh©n ngoµi


2.2.2.1 BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc khung c¶nh

BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc khung c¶nh ®îc x©y dùng nh»m m« t¶

c«ng viÖc chung cña toµn bé hÖ thèng vµ c¸c t¸c nh©n ngoµi cïng c¸c

18


luång th«n tin.

H×nh 2: S¬ ®å luång d÷ liÖu møc khung c¶nh

2.2.2.2 BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc ®Ønh

BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc ®Ønh lµ sù chi tiÕt ho¸ çc chøc n¨ng xö

lý ë møc khung c¶nh, cßn çc luång d÷ liÖu vµo ra vµ çc t¸c nh©n ngoµi

hÖ thèng ë møc khung c¶nh vÉn ®îc b¶o toµn ®ång thêi cã bæ sung

thªm çc luång d÷ liÖu vµ çc kho d÷ liÖu néi bé.

Sinh viªnQu¶n lý sinh viªn

Gi¸o viªn

Gi¸o vô

§¨ng ký hå s¬

Tr¶ l¹i hå s¬

Nép häc phÝ

Th«ng b¸o ®iÓm

Th«ng b¸o nép häc phÝ

Yªu cÇu b¸o ço B¸o ço

TiÕp nhËn sinh viªn

Th«ng b¸o

B¸o ço

19


H×nh 3: S¬ ®å luång d÷ liÖu møc ®Ønh

Sinh viªn

Gi¸o viªn

Qu¶n lý Hå s¬ 1

Qu¶n lý§iÓm 2

Qu¶n lý M«n häc 3

T×m kiÕm 4

Gi¸o vô

Hå s¬

KÕt qu¶ häctËp

§¸p øng yªu cÇu

Yªu cÇu ®¨ng ký

Yªu cÇu thi§¸p øng yªu

cÇu

Yªu cÇu chÊm ®iÓm

ChÊm ®iÓm

Sinh viªn häc

Yªu cÇu häc

Yªu cÇu d¹y

Gi¸o viªn d¹y

Tr¶ lêiYªu cÇu t×m

M«n häc

20


2.2.2.3 BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc díi ®Ønh

2.2.2.3.1.BiÓu ®å luång d÷ liÖu ph©n r· chøc n¨ng Qu¶n lý hå s¬

H×nh 4: S¬ ®å luång d÷ liÖu ph©n r· chøc n¨ng Qu¶n lý hå

s¬

Sinh viªn Qu¶n lý hå s¬ c¸c khoa ngµnh

1.1

Hå s¬



Qu¶n lý c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o 1.2


21


2.2.2.3.2 BiÓu ®å luång d÷ liÖu ph©n r· chøc n¨ng Qu¶n lý ®iÓm

Chøc n¨ng Qu¶n lý ®iÓm ®îc ph©n r· thµnh 3 chøc n¨ng con lµ :

Qu¶n lý thµnh tÝch, §iÓm thi lÇn 1 vµ §iÓm thi lÇn 2.

H×nh 5: S¬ ®å luång d÷ liÖu ph©n r· chøc n¨ng Qu¶n lý

®iÓm

Sinh viªn

§iÓm thi lÇn 1 2.1

§iÓm thi lÇn 2 2.2

Qu¶n lý kÕt qu¶ häc tËp 2.3

§iÓm

Thi lÇn 1

Yªu cÇu thi lÇn 1

Thi lÇn 2

Yªu cÇu thi lÇn 2

B¸o thµnh tÝch

22


2.2.2.3.3 BiÓu ®å luång d÷ liÖu ph©n r· chøc n¨ng Qu¶n lý m« häc

Chøc n¨ng Qu¶n lý m«n häc ®îc ph©n r· thµnh 2 chøc n¨ng con lµ:

Qu¶n lý líp häc, Qu¶n lý gi¸o viªn.

H×nh 6: S¬ ®å luång d÷ liÖu ph©n r· chøc n¨ng Qu¶n lý

m«n häc

2.3 M« h×nh thùc thÓ liªn kÕt

M« h×nh thùc thÓ liªn kÕt lµ mét kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng th«ng

tin cÇn thiÕt cho hÖ thèng. Cïng víi biÓu ®å ph©n r· chøc n¨ng, nã tham

Sinh viªn

Qu¶n lý líp häc 3.1

Qu¶n lý gi¸o viªn 3.2

M«n häc


Yªu cÇu häc

Gi¸o viªn d¹y

23


gia quyÕt ®Þnh chÊt lîng vµ møc ®é phï hîp cña hÖ thèng. M« h×nh

thùc thÓ liªn kÕt bao gåm :

- KiÓu thùc thÓ.

- KiÓu liªn kÕt.

- Çc thuéc tÝnh.

Môc ®Ých cña viÖc x©y dùng mm« h×nh thùc thÓ liªn kÕt lµ :

- X¸c ®Þnh d÷ liÖu nµo cÇn xö lý.

- X¸c ®Þnh çc mèi liªn quan néi t¹i (cÊu tróc).

- Nh»m cung cÊp mét m« h×nh th«ng tin ®óng ®¾n mµ hÖ thèng

yªu cÇu, m« h×nh nµy ho¹t ®éng nh mét “ bé khung” trong qu¸ tr×nh ph¸t

triÓn hÖ thèng míi.

- Cung cÊp mét m« h×nh ®éc lËp víi bÊt kú ph¬ng ph¸p lu tr÷ vµ

xö lý th«ng tin nµo, nã cho phÐp më réng kh¶ n¨ng lùa chän kü thuËt cho

viÖc xö lý d÷ liÖu trong giai ®o¹n thiÕt kÕ. ([2])

2.3.1 Ph¸t hiÖn kiÓu thùc thÓ liªn kÕt

Dùa vµo çc ho¹t ®éng cô thÓ cña hÖ thèng qu¶n lý sinh viªn vµ

çc biÓu ®å luång d÷ liÖu ®· ®îc ph©n tÝch ë trªn chóng ta x¸c ®Þnh ®îc

çc kiÓu thùc thÓ cho bµi to¸n nh sau :

- Thùc thÓ: Sinh viªn

- Thùc thÓ: Ngµy sinh

- Thùc thÓ: D©n téc

- Thùc thÓ: D©n téc

- Thùc thÓ: §iÓm

- Thùc thÓ: Khoa

- Thùc thÓ: Kho¸ häc

- Thùc thÓ: Ngµy nhËp häc

24


- Thùc thÓ: KÕt qu¶ thi

2.3.2 Ph¸t hiÖn kiÓu liªn kÕt, x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a çc thùc thÓ

Trªn thùc tÕ cã rÊt nhiÒu çc liªn kÕt gi÷a çc thùc thÓ nhng ta chØ

ghi nhËn çc kiÓu thùc thÓ cã Ých cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ liªn kÕt çc

thùc thÓ võa ®îc ph¸t hiÖn ë trªn.([2])

Cã 3 d¹ng liªn kÕt nh ®· biÕt :

+ Liªn kÕt 1-1 : Mçi thùc thÓ cña kiÓu thùc thÓ A chØ liªn kÕt víi

mét thùc thÓ cña kiÓu thùc thÓ B vµ ngîc l¹i.

BiÓu diÔn:

+ Liªn kÕt 1-NhiÒu : Mçi thùc thÓ cña kiÓu thùc thÓ A liªn kÕt víi

mét hoÆc nhiÒu thùc thÓ cña kiÓu thùc thÓ B vµ ngîc l¹i, mçi thùc thÓ

cña kiÓu thùc thÓ B chØ liªn kÕt víi mét thùc thÓ cña kiÓu thùc thÓ A.

BiÓu diÔn:

+ Liªn kÕt NhiÒu-NhiÒu : Mçi thùc thÓ cña kiÓu thùc thÓ A liªn

kÕt víi nhiÒu thùc thÓ cña kiÓu thùc thÓ B vµ ngîc l¹i, mçi thùc thÓ cña

kiÓu thùc thÓ B liªn kÕt víi nhiÕu thùc thÓ cña kiÓu thùc thÓ A.

BiÓu diÔn:

25

A B

A B

A B


Liªn kÕt nµy nªn h¹n chÕ b»ng çch t¸ch díi d¹ng cÆp quan hÖ 1- NhiÒu

BiÓu diÔn:

X¸c ®Þnh çc mèi quan hÖ gi÷a çc thùc thÓ trong hÖ thèng qu¶n lý

sinh viªn.

+ HOSOSV-DIEM: Mét sinh viªn cã rÊt nhiÒu ®iÓm, nªn quan hÖ

HOSOSV-DIEM lµ quan hÖ 1-NhiÒu.

+ MONHOC-DIEM: Mét m«n häc cã nhiÒu ®iÓm, ngîc l¹i còng cã rÊt

nhiÒu ®iÓm cho mét m«n häc nªn quan hÖ MONHOC-DIEM lµ quan hÖ

1- NhiÒu.

+ LOP-HOSOSV: Mét líp cã nhiÒu sinh viªn vµ còng cã rÊt nhiÒu sinh

viªn häc mét líp nªn quan hÖ LOP-HOSOSV lµ quan hÖ 1- NhiÒu.

+ KHOA-HOSOSV: Mét khoa cã rÊt nhiÒu sinh viªn häc vµ còng cã rÊt

nhiÒu sinh viªn häc mét khoa nªn quan hÖ KHOA-HOSOSV lµ quan hÖ

1- NhiÒu.

+ HOCKY-MONHOC: Mét häc kú cã nhiÒu m«n häc vµ cã nhiÒu m«n

häc trong mét häc kú nªn quan hÖ HOCKY-MONHOC lµ quan hÖ 1-

NhiÒu.

+ DANTOC-HOSOSV : Mét häc sinh cã mét d©n téc nªn quan hÖ

DANTOC-HOSOSV lµ quan hÖ 1-1.

+ TONGIAO-HOSOSV: Mét häc sinh cã mét t«n gi¸o nªn quan hÖ

TONGIAO-HOSOSV lµ quan hÖ 1-1.

26

A A/B B


2.3.3 BiÓu ®å luång d÷ liÖu ER

H×nh 7: BiÓu ®å luång d÷ liÖu ER

Hososv

#MaSinhVienTensinhvienNgaysinhGioitinhTenboNgheboTenmeNghemeMakhoaMadantocMatongiaoMalopMakhoahocDiachiDienthoaiChoohiennayMakhoaNgaynhaphocDiemdauvao1Diemdauvao2Diemdauvao3

Dantoc

MaDanToc

Tendantoc

Tongiao

MaTonGiaoTentongiao

Khoahoc

MaKhoahocTenkhoahoc

Diem

#MaSinhVien#MaMonhocLanthiDiem

Monhoc

#MaMonHocTenmonhocSotrinhHesoLTHesoTHHocky

Khoa

#MaKhoaTenkhoaLop

# MalopTenlop

1 ∞

1

∞∞

1

∞∞

1

∞∞

1

∞∞

27


2.4 C¬ së d÷ liÖu

2.4.1 Kh¸i niÖm C¬ së d÷ liÖu

C¬ së d÷ liÖu (CSDL) lµ mét tËp hîp cã s¾p xÕp çc th«ng tin, d÷

liÖu vÒ mét vÊn ®Ò nµo ®ã, nh»m gióp ngêi sö dông dÔ dµng tra cøu,

cËp nhËt. §Æc ®iÓm chñ yÕu cña CSDL, lµ çch tæ chøc, s¾p xÕp

th«ng tin. Çc d÷ liÖu cã liªn quan víi nhau sÏ ®îc lu trong çc tËp tin hay

trong çc b¶ng. Nãi çch kh¸c nã lµ tËp hîp çc d÷ liÖu cã quan hÖ víi

nhau. ([3])

2.4.2 Sù cÇn thiÕt cña CSDL

Ngµy nay, nhu cÇu tÝch luü vµ xö lý çc d÷ liÖu ®· n¶y sinh trong

mäi c«ng viÖc, trong mäi ho¹t cña con ngêi. Nhng th«ng tin ngµy cµng lín

vµ phøc t¹p, buéc con ngêi ph¶i tæ chøc, s¾p xÕp çc th«ng tin sao cho

khoa häc, v× vËy ®ßi hái ph¶i sö dông CSDL. §Æc biÖt, CSDL lµ cèt lâi

cña nhiÒu phÇn mÒm øng dông kinh doanh. CSDL rÊt phæ biÕn trong

thÕ giíi kinh doanh v× chóng cho phÐp truy cËp tËp trung ®Õn çc th«ng

tin theo mét çch nhÊt qu¸n, hiÖu qu¶ vµ t¬ng ®èi dÔ dµng cho viÖc

thiÕt lËp vµ b¶o tr×.

2.4.3 Çc bíc x©y dùng mét CSDL

28

X̧c ®Þnh ®îc çc thùc thÓ vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng

§a ra m« h×nh quan hÖ thùc thÓ


H×nh 8: Çc bíc x©y dông mét CSDL

2.4.4 HÖ qu¶n trÞ CSDL

Lµ mét tËp hîp phÇn mÒm cho phÐp t¹o ra çc cÊu tróc ®Ó lu gi÷

çc liÖu, lµ c«ng cô cho phÐp qu¶n lý vµ t¬ng t¸c víi CSDL nh xö lý, thay

®æi, truy xuÊt CSDL. Theo nghÜa nµy, hÖ qu¶n trÞ CSDL cã nhiÖm vô

rÊt quan träng nh lµ mét bé diÔn dÞch víi ng«n ng÷ bËc cao nh»m gióp

ngêi sö dông cã thÓ dïng ®îc hÖ thèng mµ Ýt nhiÒu kh«ng cÇn quan

t©m ®Õn thuËt to¸n chi tiÕt hoÆc biÓu diÔn d÷ liÖu trong m¸y tÝnh. ([3])

HÇu hÕt çc hÖ qu¶n trÞ CSDL ®Òu thùc hiÖn çc chøc n¨ng sau :

- Lu tr÷ d÷ liÖu.

- T¹o ra vµ duy tr× cÊu tróc d÷ liÖu.

- Cho phÐp nhiÒu ngêi truy xuÊt ®ång thêi.

29

ChuyÓn sang m« h×nh quan hÖ

M« h×nh vËt lý cña CSDL

Thao t¸c

Chän hÖ QTCSDL

Ch¬ng tr×nh,Ng«n ng÷


- §¶m b¶o tÝnh an toµn vµ toµn vÑn d÷ liÖu( tøc lµ çc ®iÒu kiÖn

rµng buéc ®îc tho¶ m·n ). Trong ®ã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò duy

nhÊt cña kho¸, sù tham chiÕu vµ miÒn gi¸ trÞ cña th«ng tin.

- Cho phÐp xem vµ xö lý çc d÷ liÖu lu tr÷.

- Cung cÊp mét c¬ chÕ chØ môc (index) hiÖu qu¶ ®Ó truy nhËp

nhanh çc d÷ liÖu chän lùa.

- B¶o vÖ d÷ liÖu khái mÊt m¸t b»ng çc qu¸ tr×nh sao lu (backup)

vµ phôc håi d÷ liÖu (recovery).

§èi víi hÖ qu¶n trÞ CSDL quan hÖ, d÷ liÖu ®îc tæ chøc thµnh çc b¶ng.

Çc b¶ng bao gåm çc b¶n ghi, trong b¶n ghi chøa çc trêng. Mçi trêng t-

¬ng øng víi mét môc d÷ liÖu trong b¶n ghi. Hai hay nhiÒu b¶ng cã thÓ

liªn kÕt nÕu chóng cã mét hay nhiÒu trêng chung.

* Nh×n chung mét hÖ CSDL thêng gåm 3 thµnh phÇn sau :

- HÖ qu¶n trÞ CSDL

- Ng«n ng÷

- C¬ së d÷ liÖu

2.4.5 Ph©n lo¹i c¬ së d÷ liÖu

HiÖn nay cã nhiÒu lo¹i c¬ së d÷ liÖu : CSDL m¹ng, CSDL ph©n

cÊp, CSDL quan hÖ, CSDL ®èi tîng.

2.4.5.1 C¬ së d÷ liÖu m¹ng

§îc ®a ra vµo n¨m 1971 bëi nhãm céng t¸c DBGT cña CODASY.

Sau nµy nã ®îc ph¸t triÓn m¹nh dùa trªn nh÷ng nghiªn cøu tríc ®ã. §èi víi

mét hÖ thèng phÇn mÒm ®îc sö dông trªn mét m¹ng m¸y tÝnh, viÖc tæ

chøc dïng chung CSDL m¹ng ®îc qu¶n lý rÊt chÆt chÏ, ph©n quyÒn sö

dông cho tõng user. NhiÒu hÖ thèng tin häc sö dông m« h×nh m¹ng nh

30


CII, UNIX, nhng tõ khi m« h×nh quan hÖ ph¸t triÓn, nã kh«ng cßn ®îc sö

dông nhiÒu nh tríc. Tuy nhiªn m« h×nh m¹ng vÉn cã nhiÒu u ®iÓm vµ cã

thÓ chuyÓn ®æi bµi to¸n gi÷a m« h×nh m¹ng vµ m« h×nh quan hÖ. ([3])

2.4.5.2 C¬ së d÷ liÖu ph©n cÊp

Trong m« h×nh nµy, th«ng tin ®îc lu tr÷ theo tõng cÊp. Trªn cïng lµ

çc th«ng tin chung råi ph©n nh¸nh dÇn xuång çc th«ng tin chi tiÕt h¬n.

2.4.5.3 C¬ së d÷ liÖu ®èi tîng

§©y lµ mét lo¹i CSDL míi ®îc x©y dùng vµ phæ biÕn. Çc thiÕt kÕ

híng ®èi tîng b¾t buéc ph¶i che dÊu d÷ liÖu cña mét ®èi tîng tríc çc hÖ

thèng bªn ngoµi. MÆt kh¸c, mét CSDL híng ®èi tîng kh«ng lu tr÷ d÷ liÖu

cña ®èi tîng t¸ch biÖt víi b¶n th©n ®èi tîng. NghÜa lµ khi ta muèn truy

cËp d÷ liÖu cña mét ®èi tîng ta ph¶i dïng çc ph¬ng thøc truy cËp d÷ ®îc

cµi ®Æt trong b¶n th©n ®èi tîng ®ã.

2.4.5.4 C¬ së d÷ liÖu quan hÖ

Cã nhiÒu lo¹i CSDL nhng ë ®©y ta sÏ quan t©m nhiÒu ®Õn CSDL

quan hÖ, lµ kiÓu CSDL phæ biÕn nhÊt hiÖn nay.

2.4.5.4.1 Çc kh¸i niÖm c¬ b¶n

Kh¸i niÖm CSDL quan hÖ :

Lµ lo¹i CSDL cho phÐp ta truy cËp ®Õn d÷ liÖu th«ng qua mèi quan

hÖ ®Õn çc d÷ liÖu kh¸c. Çc th«ng tin kh«ng ®îc lu díi d¹ng c©y mµ t¹o

thµnh çc b¶ng d÷ liÖu gièng nh çc b¶ng tÝnh. §Ó truy cËp th«ng tin, ta

cã thÓ dïng mét ng«n ng÷ ®Æc biÖt ®Ó truy vÊn, ®ã lµ SQL (Structure

Query Language) nã lµ ng«n ng÷ truy vÊn cã cÊu tróc. ([3])

31


Kh¸i niÖm to¸n häc cña m« h×nh quan hÖ lµ quan hÖ hiÓu theo

nghÜa lý thuyÕt tËp hîp: Nã lµ tËp con cña tÝch Decac cña çc miÒn.

MiÒn lµ mét tËp çc gi¸ trÞ.

Gäi D1 , D2 , D3 , …, Dn lµ n miÒn. TÝch Decac cña n miÒn lµ D1 * D2*

… * Dn lµ tËp tÊt c¶ n bé (V1 , V2, …, Vn) sao cho Vi ∈D1 víi i=1..n.

Quan hÖ lµ mét tËp con cña tÝch Decac cña mét hoÆc nhiÒu miÒn.

Nh vËy, mçi quan hÖ cã thÓ lµ v« h¹n nhng trong thùc tÕ øng dông th×

quan hÖ lµ mét tËp h÷u h¹n.

Mçi hµng cña quan hÖ gäi lµ mét bé (tuples or record).

Mét quan hÖ lµ tËp con cña tÝch Decac D1* D2 *…* Dn gäi lµ quan hÖ n-

ng«i. Khi ®ã mçi bé cña quan hÖ cã n thµnh phÇn (n cét). Çc cét cña

quan hÖ gäi lµ thuéc tÝnh (attributes).

Díi ®©y lµ ®Þnh nghÜa quan hÖ mét çch h×nh thøc :

Gäi R = { A1 , A2 , .. , An } lµ tËp h÷u h¹n cña çc thuéc tÝnh ,mçi

thuéc tÝnh Ai víi i = 1… n cã miÒn gi¸ trÞ t¬ng øng lµ D(Ai). Quan hÖ

trªn tËp thuéc tÝnh R = ( A1 , A2 , …, An ) lµ tËp con cña tÝch Decac.

r ⊆ D(A1) * D(A2) *…* D(An)

Kho¸:

Kho¸ (key) lµ mét quan hÖ r trªn tËp thuéc tÝnh R = { A1 , A2 , .. , An } lµ

tËp con k ∈ R tho¶ m·n çc tÝnh chÊt sau :

Víi bÊt k× hai bé t1, t2 ∈ r ®Õu tån t¹i mét thuéc tÝnh A ∈ k sao cho

t1(A) ≠ t2(A). Nãi mét çh kh¸c, kh«ng tån t¹i hai bé mµ cã gi¸ trÞ b»ng

nhau trªn mäi thuéc tÝnh cña k. Do vËy, mçi gi¸ trÞ cña k lµ x¸c ®Þnh duy

nhÊt.

TËp k ®îc gäi lµ siªu kho¸ (Supper key) cña quan hÖ r nÕu k lµ mét kho¸

cña quan hÖ r.

32


Phô thuéc hµm:

Kh¸i niÖm : phô thuéc hµm (trong mét quan hÖ) lµ mét quan niÖm cã

tÇm quan träng hÕt søc lín ®èi víi viÖc thiÕt lËp m« h×nh d÷ liÖu.

§Þnh nghÜa: Cho R(u) lµ lîc ®å quan hÖ víi u = { A1 , A2 , .. , An } lµ

tËp thuéc tÝnh. X vµ Y lµ hai tËp con cña u. Ta nãi r»ng X →Y (X x¸c

®Þnh hµm Y hay Y phô thuéc hµm vµo X) nÕu r lµ mét quan hÖ x¸c

®Þnh trªn R(u) sao cho bÊt k× hai bé t1 va t 2 ∈ r mµ t1 [ X ] = t2[ X ] th× t1

[ Y ] = t2[ Y].

Sù phô thuéc hµm x¶y ra khi gi¸ trÞ cña mét thuéc tÝnh cã thÓ x¸c

®Þnh tõ mét thuéc tÝnh kh¸c. Theo ®Þnh nghÜa th× tÊt c¶ çc thuéc

tÝnh kh«ng kho¸ ®Òu phô thuéc hµm vµo kho¸ chÝnh trong b¶ng (do ®ã

kho¸ chÝnh ®Þnh nghÜa duy nhÊt mét hµng). Khi mét thuéc tÝnh cña

mét b¶ng kh«ng ®Þnh nghÜa duy nhÊt mét thuéc tÝnh kh¸c, nhng giíi

h¹m nã vµo mét tËp gi¸ trÞ ®Þnh nghÜa tríc, ®iÒu nµy gäi lµ phô thuéc

nhiÒu gi¸ trÞ. ([3])

Çc lo¹i phô thuéc hµm :

- Phô thuéc hµm ®Çy ®ñ : Cho lîc ®å quan hÖ R(U) trªn tËp thuéc

tÝnh U = { A1 , A2 , .. , Ak }. X vµ Y lµ hai thuéc tÝnh kh¸c nhau X ∈ U vµ

Y ∈ U. Y lµ phô thuéc hµm ®Çy ®ñ (Full Function Dependence) vµo X

nÕu Y phô thuéc hµm vµo X nhng kh«ng phô thuéc hµm vµo bÊt k× mét

tËp con thùc sù nµo cña X.

- Phô thuéc hµm b¾c cÇu : Cho lîc ®å quan hÖ R(U) trªn tËp thuéc

tÝnh U = { A1 , A2 , .. , Ak }. X lµ tËp con çc thuéc tÝnh X ⊆ U. A lµ mét

thuéc tÝnh cña U. A ®îc gäi lµ phô thuéc b¾c cÇu vµo X trªn quan hÖ R

nÕu tån t¹i mét tËp con Y cña R sao cho X → Y,

33


Y → A nhng X kh«ng phô thuéc hµm vµo Y víi A ∉ XY.

2.4.5.4.2 Çc thµnh phÇn cña CSDL

• Çc trêng d÷ liÖu (Data Field) :

Trêng d÷ liÖu chøa çc d÷ liÖu nhá nhÊt (d÷ liÖu nguyªn tè). Mçi trêng

thÓ hiÖn mét bé phËn d÷ liÖu cña b¶n ghi.

• Çc b¶n ghi d÷ liÖu (Data Record) :

Çc b¶n ghi d÷ liÖu lµ mét tËp hîp çc trêng d÷ liÖu cã liªn quan.

VÝ dô: mét b¶n ghi líp trong b¶ng líp bao gåm çc th«ng tin vÒ sinh

viªn nh m· líp, tªn líp …

• B¶ng d÷ liÖu (Data Table) :

B»ng çch kÕt hîp çc trêng (field) vµ çc b¶n ghi (record) d÷ liÖu, ta

®· t¹o ra ®îc nguyªn tè chung nhÊt cña CSDL quan hÖ ®ã lµ b¶ng d÷

liÖu. B¶ng nµy chøa nhiÒu b¶n ghi d÷ liÖu, mçi b¶n ghi d÷ liÖu chøa

nhiÒu trêng d÷ liÖu. Còng nh mçi record chøa çc field cã quan hÖ, mçi

b¶ng d÷ liÖu còng chøa çc record cã quan hÖ. Çc b¶ng d÷ liÖu nªn

®Æt tªn theo ®óng ý nghÜa, gióp ngêi dïng dÔ nhí néi dung cña çc

record vµ field.

Mét m« h×nh CSDL quan hÖ yªu cÇu mçi hµng trong mét b¶ng ph¶i

duy nhÊt. NÕu cho phÐp çc hµng gièng nhau trªn mét b¶ng, ta sÏ kh«ng

cã çch nµo ph©n biÖt mét hµng khi ®· cho lËp tr×nh. §iÒu nµy t¹o nªn

nhiÒu tÝnh m¬ hå vµ tèt nhÊt lµ ta nªn tr¸nh. CÇn ®¶m b¶o tÝnh duy

nhÊt cho mét hµng b»ng çch t¹o ra mét kho¸ chÝnh (primary key) mét

cét hay kÕt hîp nhiÒu cét ®Ó x¸c ®Þnh duy nhÊt cho mét hµng. Mét

b¶ng chØ cã mét primary key, mÆc dï cã thÓ cã mét sè cét hay tæ hîp

çc cét kh¸c cã thÓ t¹o ra çc gi¸ trÞ duy nhÊt. Nh÷ng cét (hay tæ hîp çc

34


cét) cã gi¸ trÞ duy nhÊt trong b¶ng ®îc xem nh lµ nh÷ng kho¸ dù phßng

cña primary key. Cho ®Õn nay cha cã mét nguyªn t¾c tuyÖt ®èi nµo ®Ó

x¸c ®Þnh kho¸ dù phßng lµ tèt nhÊt. Çc tÝnh chÊt cña kho¸ dù phßng

lµ : nhá nhÊt (minimality- chän sè cét cÇn thiÕt Ýt nhÊt), æn ®Þnh

(stability-chän kho¸ Ýt thay ®æi) vµ ®¬n gi¶n/th©n thiÖn

(simplicity/familiaty- chän võa ®¬n gi¶n võa quen thuéc). ([3])

Kho¸ chÝnh (Primary key): Lµ mét kho¸ chÝnh ®îc ®Æt duy nhÊt

cho mét cét trong mét b¶ng dïng ®Ó x¸c ®Þnh d÷ liÖu trong cét ®ã kh¸c

Null vµ kh«ng ®îc trïng nhau.

Kho¸ ngoµi (Foreign key): Lµ mét kho¸ ®îc ®Æt cho mét cét dïng ®Ó

quan hÖ t¬ng øng víi mét cét primary key cña b¶ng kh¸c. Mét trêng ®îc

gäi lµ kho¸ ngoµi cña b¶ng A nÕu nã kh«ng ph¶i lµ kho¸ chÝnh cña b¶ng

A nhng l¹i lµ kho¸ chÝnh cña b¶ng B vµ liªn kÕt víi b¶ng B qua trêng nµy

®Ó x¸c ®Þnh duy nhÊt mét record cña b¶ng B.

Çc kiÓu quan hÖ trong b¶ng :

B¶n chÊt cña mèi quan hÖ lµ tæ chøc vµ t¹o ra çch sö dông trong

viÖc ®iÒu khiÓn mét ho¹t ®éng nghiÖp vô.

Trong CSDL quan hÖ, quan hÖ ®îc x¸c lËp trªn tõng cÆp b¶ng.

Nh÷ng cÆp b¶ng nµy quan hÖ víi nhau theo mét trong 3 kiÓu : 1-1 , 1-n ,

n-n.

* Quan hÖ 1-1 (one-to_one) :

Hai b¶ng ®îc gäi lµ quan hÖ 1-1 nÕu víi mét hµng trong b¶ng thø

nhÊt chØ t¬ng øng víi nhiÒu nhÊt mét hµng trong b¶ng thø hai vµ ngîc

l¹i. Trªn thùc tÕ quan hÖ nµy Ýt x¶y ra. Lo¹i quan hÖ nµy ®îc t¹o ra ®Ó

kh¾c phôc mét sè giíi h¹n cña mét sè phÇn mÒm qu¶n lý CSDL h¬n lµ

m« h×nh ho¸ mét tr¹ng th¸i cña thÕ giíi thùc. Trong Microsoft Access, çc

35


quan hÖ 1-1 cã lÏ cÇn thiÕt trong mét CSDL quan hÖ khi ta t¸ch nét b¶ng

thµnh hai hay nhiÒu b¶ng do tÝnh b¶o mËt hay hiÖu qu¶.

* Quan hÖ 1-n (one-to-many):

Hai b¶ng cã quan hÖ mét nhiÒu nÕu ®èi víi mçi hµng ë b¶ng thø

nhÊt cã thÓ t¬ng øng mét hay nhiÒu hµng trong b¶ng thø hai vµ ngîc l¹i

mçi hµng ë b¶ng thø hai chØ t¬ng øng víi mét hµng ë b¶ng thø nhÊt.

Quan hÖ mét nhiÒu cßn gäi lµ quan hÖ cha con hay quan hÖ chÝnh

phô. Lo¹i quan hÖ nµy ®îc dïng rÊt nhiÒu trong CSDL quan hÖ.

* Quan hÖ n-n (many-to-many):

Hai b¶ng cã quan hÖ n-n : NÕu víi mét hµng trong b¶ng thø nhÊt cã

thÓ t¬ng øng víi mét hoÆc nhiÒu hµng trong b¶ng thø hai vµ ngîc l¹i víi

mét hµng trong b¶ng thø hai cã thÓ t¬ng øng víi mét hoÆc nhiÒu hµng

trong b¶ng thø nhÊt. C¸c quan hÖ n-n kh«ng thÓ m« h×nh ho¸ nhiÒu

trong nhiÒu phÇn mÒm CSDL. Ngay c¶ víi Microsoft Access còng vËy.

Do ®ã khi gÆp nh÷ng quan hÖ nµy trong thùc tÕ cÇn ®îc t¸ch ra thµnh

nhiÒu quan hÖ 1-n. ([3])

2.4.6 ThiÕt kÕ c¸c File d÷ liÖu

B¶ng 1: Hososv(Hå s¬ sinh viªn)

STT Tªn trêng KiÓu d÷ liÖu Chó thÝch1 Masv Text M· sinh viªn2 Ten Text Hä vµ tªn3 Ngaysinh Date Ngµy sinh4 Gioitinh Text Giíi tÝnh5 Choohiennay Text Chç ë hiÖn nay6 Quequan Text Quª qu¸n7 Hotenbo Text Hä tªn bè8 Nghenghiepbo Text NghÒ nghiÖp

36


bè9 Hotenme Text Hä tªn mÑ10 Nghenghiepme Text NghÒ nghiÖp

mÑ11 Diachi Text §Þa chØ12 Dienthoai Text §iÖn tho¹i13 Makhoa Text M· khoa14 Tendt Text Tªn d©n téc15 Tentg Text Tªn t«n gi¸o16 Malop Text M· líp17 Makhoahoc Text M· kho¸ häc18 Diemdauvao1 Number §iÓm ®Çu vµo 119 Diemdauvao2 Number §iÓm ®µu vµo 220 Diemdauvao3 Number §iÓm ®Çu vao 321 Ngaynhaphoc Date Ngµy nhËp häc

Trong ®ã masv lµ trêng kho¸ chÝnh

B¶ng 2:diem(®iÓm)

STT Tªn trêng KiÓu d÷

liÖu

Chó thÝch

1 Masv Text M· sinh viªn2 Mamonhoc Text M· m«n häc3 DiemLT1 Text §iÓm thi lý thuyÕt

lÇn14 DiemTH1 Text §iÓm thi thùc hµnh

lÇn15 DiemLT2 Text §iÓm thi lý thuyÕt

lÇn26 DiemTH2 Text §iÓm thi thùc hµnh

lÇn2

37


B¶ng 3: monhoc(M«n häc)

STT Tªn trêng KiÓu d÷ liÖu Chó thÝch1 Mamonhoc Text M· m«n häc2 Tenmonhoc Text Tªn m«n häc3 SoDVHT Text Sè ®¬n vÞ häc

tr×nh4 Hesolythuyet Text HÖ sè lý thuyÕt5 Hesothuchanh Text HÖ sè thùc hµnh6 Mahocky Text M· häc kú

Mamonhoc: lµ trêng kho¸ chÝnh

B¶ng 4: lop( Líp)

STT Tªn trêng KiÓu d÷ liÖu Chó thÝch1 Malop Text M· líp2 Tenlop Text Tªn líp

Malop: lµ trêng kho¸ chÝnh

B¶ng 5: khoahoc( Kho¸ häc)

STT Tªn trêng KiÓu d÷ liÖu Chó thÝch1 Makhoahoc Text M· kho¸ häc2 Tenkhoahoc Text Tªn kho¸ häc

Makhoahoc: lµ trêng kho¸ chÝnh

B¶ng 6: Tongiao( T«n gi¸o)

38


STT Tªn trêng KiÓu d÷ liÖu Chó thÝch1 Matongiao Text M· t«n gi¸o2 Tentongiao Text Tªn t«n gi¸o

B¶ng 7: khoa(khoa)

STT Tªn trêng Tªn trêng Chó thÝch1 Makhoa Text M· khoa2 Tenkhoa Text Tªn Khoa

Makhoa: lµ trêng kho¸ chÝnh

B¶ng 8: Dantoc(D©n téc)

STT Tªn trêng Tªn trêng Chó thÝch1 Madantoc Text M· d©n téc2 Tendantoc Text

2.5 Ng«n ng÷ lËp tr×nh VisualBasic

Cã 3 ph¬ng ph¸p lËp tr×nh chÝnh lµ:

- LËp tr×nh cã cÊu tróc( Programming Structure)

- LËp tr×nh dùa trªn ®èi tîng( Programming Base on Object)

- lËp tr×nh theo híng ®èi tîng(Programming Orient Object)

2.5.1 Giíi thiÖu vÒ ng«n ng÷ lËp tr×nh Microsoft Visual Basic

Ng«n ng÷ lËp tr×nh Microsoft Visual Basic (lËp tr×nh dùa trªn ®èi t-

îng) ®îc sö dông phæ biÕn ®Çu tiªn lµ ng«n ng÷ Basic ®îc ph¸t triÓn vµo

®Çu thËp niªn. Nã ®îc xem nh lµ ng«n ng÷ lËp tr×nh cã nh÷ng c¶i tiÕn v-

ît bËc ®îc Microsoft ®a ra thÞ trêng vµo gi÷a n¨m 1991. §Õn nay,

VisualBasic ®ang trë nªn lµ mét c«ng cô m¹nh nhÊt trªn Windows.

39


VisualBasic ®a ra ph¬ng ph¸p lËp tr×nh míi, n©ng cao tèc ®é lËp tr×nh

so víi çc ph¬ng ph¸p lËp tr×nh truyÒn thèng , ®ång thêi l¹i cung cÊp s½n

mét sè c«ng cô dÔ dµng sö dông.

Çch tiÕp cËn lËp tr×nh cña VisualBasic theo híng trùc quan, kÕt hîp

tõng c«ng ®o¹n còng nh toµn bé hÖ thèng cã thÓ kiÓm chøng tõng bíc

vµ dùa vµo hç trî nhiÒu trong qu¸ tr×nh lËp tr×nh. Ngêi lËp tr×nh cã thÓ

dïng çc ®èi tîng bao, cµi ®Æt c¬ chÕ nhóng ®èi tîng OLE, dïng çc hµm

trong th viÖn ®éng DLL dÔ dµng. Nã cã thÓ kÕt nèi ®îc víi nhiÒu hÖ

qu¶n trÞ CSDL nh Access, SQL Server… . §Æc biÖt trong nh÷ng kh¸i

niÖm qu¶n lÝ CSDL míi nh CSDL më ODBC, truy xuÊt ®èi tîng d÷ liÖu

DAO.

Çc thao t¸c trong lËp tr×nh ®èi tîng ®îc gäi lµ çc ph¬ng thøc hay

hµnh vi cña ®èi tîng ®ã. Ph¬ng thøc vµ d÷ liÖu cña ®èi tîng lu«n lu«n t¸c

®éng lÉn nhau vµ cã vai trß ngang nhau. Ph¬ng thøc cña ®èi tîng ®îc

quy ®Þnh bëi d÷ liÖu vµ ngîc l¹i, d÷ liÖu cña ®èi ®îc ®Æc trng bëi ng«n

ng÷ cña ®èi tîng. ChÝnh nhê sù g¾n bã ®ã, chóng ta cã thÓ göi cïng

mét th«ng ®iÖp ®Õn çc ®èi tîng kh¸c nhau. §iÒu nµy gióp çc nhµ lËp

tr×nh kh«ng ph¶i xö lÝ trong ch¬ng tr×nh mµ chØ cÇn thao t¸c trªn çc

®èi tîng cña chóng. ([5])

2.5.2 §Æc ®iÓm cña mét ch¬ng tr×nh Visual Basic

- Sau khi thiÕt kÕ xong hÖ giao tiÕp, mäi thø diÔn ra nh lËp tr×nh

truyÒn thèng. Lóc nµy ta thùc hiÖn viÕt m· ®Ó kÝch ho¹t hÖ giao tiÕp

h×nh ¶nh ®· x©y dùng. §iÓm ®¸ng lu ý ë ®©y lµ çc ®èi tîng trong Visual

Basic (VB) ch¾c ch¾n sÏ nhËn ra çc sù kiÖn nh çc có nh¾p chuét

(Click)… . Çc ®èi tîng ®¸p øng ra sao tríc çc có nh¾p nµy? §iÒu ®ã tuú

40


thuéc vµo m· lÖnh do b¹n viÕt. TÊt nhiªn ta ph¶i viÕt m· lÖnh ®Ó çc

®iÒu khiÓn ®¸p øng ®îc çc sù kiÖn. §©y chÝnh lµ ®iÒu kh¸c c¬ b¶n

cña çch lËp tr×nh b»ng VB so víi çc çch lËp tr×nh quy íc.

- Çc ch¬ng tr×nh viÕt b»ng ng«n ng÷ lËp tr×nh cã cÊu tróc quy íc

ch¹y tõ trªn xuèng. ViÖc thi hµnh b¾t ®Çu tõ dßng ®Çu tiªn vµ di chuyÓn

theo luång ch¬ng tr×nh ®Õn çc phÇn kh¸c theo yªu cÇu . Mét ch¬ng

tr×nh viÕt b»ng VB lµm viÖc hoµn toµn kh¸c h¼n. Lçi cña ch¬ng tr×nh

VB lµ mét lo¹t çc m· ®éc lËp chØ ®îc kÝch ho¹t bëi çc sù kiÖn, do ®ã

nã chØ ®¸p øng theo çc sù kiÖn mµ chóng ®îc b¸o ®Ó nnhËn ra. §©y lµ

bíc chuyÓn híng c¬ b¶n.Thay v× thiÕt kÕ mét ch¬ng tr×nh thùc hiÖn

®iÒu mµ çc lËp tr×nh viªn cho lµ sÏ x¶y ra, ngêi dïng l¹i n¾m quyÒn

®iÒu khiÓn .

- PhÇn lín m· lËp tr×nh trong VB ®Òu b¸o cho ch¬ng tr×nh biÕt çch

®¸p øng çc sù kiÖn, nh có nh¾p chuét thêng x¶y ra trong çi mµ VB gäi

lµ thñ tôc sù kiÖn. Thñ tôc sù kiÖn thùc chÊt lµ m· cÇn thiÕt ®Ó b¸o cho

VB biÕt çch thøc ®Ó ®¸p øng mét sù kiÖn. Chñ yÕu mäi thø thi hµnh

trong mét ch¬ng tr×nh VB hoÆc lµ sÏ n»m trong mét sù kiÖn hoÆc ®îc

mét thñ tôc sù kiÖn dïng ®Ó gióp phÇn thùc thi phÇn viÖc cña nã.

Nh vËy, víi ng«n ng÷ lËp tr×nh VB dùa trªn çc phiªn b¶n cã cÊu tróc

hiÖn ®¹i cña Basic ta cã thÓ dÔ dµng x©y dùng çc ch¬ng tr×nh lín nhê

dïng çc kü thuËt híng ®èi tîng vµo theo modul hiÖn ®¹i. VB cßn cã tÝnh

n¨ng ®iÒu qu¶n lçi phøc hîp cho mét viÖc rÊt phæ biÕn ®ã lµ phßng

ngõa ngêi dïng g©y ra lçi cho øng dông. Bé biªn dÞch VB ch¹y nhanh vµ

thËm chÝ cßn cho phÐp thùc hiÖn ngÇm tiÕn tr×nh biªn dÞch hoÆc

chØ biªn dÞch m· cÇn thiÕt ®Ó khëi ®éng øng dông. §iÒu nµy cã nghÜa

lµ ta cã thÓ nhanh chãng thùc hiÖn çc thay ®æi cÇn thiÕt ®Ó chØnh

söa çc lçi gâ sai vµ çc lçi lËp tr×nh b×nh thêng, lµ nh÷ng néi dung rÊt

41


thêng x¶y ra khi x©y dùng mét øng dông Ngoµi ra VB cßn cã thÓ trî gióp

trùc tuyÕn phong phó ®Ó b¹n tham kh¶o nhanh trong khi ph©n tÝch mét

øng dông.([5])

Trong hÖ thèng qu¶n lý sinh viªn, viÖc thiÕt kÕ giao diÖn vµ çc ch-

¬ng tr×nh nguån ®îc viÕt trªn ng«n ng÷ lËp tr×nh Visual Basic 6.0.

2.6 ThiÕt kÕ giao diÖn cho ch¬ng tr×nh

2.6.1 Giao diÖn chÝnh cña ch¬ng tr×nh

Giao diÖn chÝnh cña ch¬ng tr×nh bao gåm çc chøc n¨ng cho

phÐp ngêi dïng cËp nhËt vµ xö lý çc th«ng tin vÒ qu¶n lý sinh viªn cã hå

s¬ sinh viªn, còng nh t×m kiÕm vµ b¸o ço.

42


2.6.2 Form NhËp hå s¬ Sinh Viªn

§Ó x©y dùng ch¬ng tr×nh qu¶n lý sinh viªn vÒ hå s¬ ta sö dông

giao diÖn hå s¬ sinh viªn gåm: hä tªn, ngµy sinh, giíi tÝnh, d©n téc, t«n

gi¸o, n¬i sinh, n¬i ë hiÖn t¹i, ngµy nhËp häc, ®iÓm ®Çu vµo 1, ®iÓm

®Çu vµo 2, ®iÓm ®Çu vµo 3, hä tªn bè, nghÒ nghiÖp bè, hä tªn mÑ,

nghÒ nghiÖp mÑ, ®Þa chØ, ®iÖn tho¹i.

43


2.6.3 Form NhËp Líp

Sinh viªn theo líp kh¸c nhau, ta sö dông giao diÖn nµy. Th«ng tin vÒ

líp: C¸c th«ng tin vÒ líp sÏ ®îc cËp nhËt vµo kho líp víi th«ng tin chi tiÕt

vÒ líp bao gåm: M· líp, tªn líp.

44


2.6.4 Form NhËp §iÓm

Th«ng tin vÒ ®iÓm: C¸c th«ng tin chi tiÕt vÒ ®iÓm sÏ ®îc cËp nhËt

vµo kho ®iÓm víi c¸c thuéc tÝnh nh: M· sinh viªn, m· m«n häc, ®iÓm lý

45


thuyÕt lÇn 1,®iÓm thùc hµnh lÇn 1, ®iÓm lý thuyÕt lÇn 2, ®iÓm thùc

hµnh lÇn 2. V× thÕ ta sö dông giao diÖn nµy.

2.6.5 Form NhËp M«n Häc

Th«ng tin vÒ m«n häc: C¸c th«ng tin vÒ m«n häc sÏ ®îc cËp nhËt

vµo kho m«n häc víi th«ng tin chi tiÕt vÒ m«n häc bao gåm: M· m«n häc,

tªn m«n häc, sè ®¬n vÞ häc tr×nh, hÖ sè lý thuyÕt ,hÖ sè thùc hµnh, häc

kú.

46


2.6.6 Form NhËp Khoa

Sinh viªn häc theo khoa kh¸c nhau, ta sö dông giao diÖn nµy:

Th«ng tin vÒ khoa- ngµnh häc: C¸c th«ng tin vÒ khoa – ngµnh häc sÏ ®îc

cËp nhËt vµo kho khoa – ngµnh häc víi th«ng tin chi tiÕt vÒ t«n gi¸o bao

gåm: M· khoa, tªn khoa

47


2.6.8 Form NhËp Kho¸ Häc

Th«ng tin vÒ kho¸ häc. C¸c th«ng tin vÒ kho¸ häc sÏ ®îc cËp nhËt

vµo kho kho¸ häc víi th«n tin chi tiÕt vÒ kho¸ häc bao gåm: M· kho¸ häc,

tªn kho¸ häc. V× vËy ta sö dông giao diÖn nµy.

48


2.6.9 Form NhËp D©n Téc

V× sinh viªn trong trêng §¹i Häc gåm nhiÒu d©n téc ta sö dông giao

diÖn. C¸c th«ng tin vÒ d©n téc sÏ ®îc cËp nhËt vµo kho d©n téc víi th«ng

tin chi tiÕt vÒ d©n

49


2.6.10 Form NhËp T«n Gi¸o

Mçi sinh viªn cã thÓ theo t«n gi¸o kh¸c nhau sö dông giao diÖn ta sö dông giao diÖn nµy. C¸c th«ng tin vÒ t«n gi¸o sÏ ®îc cËp nhËt vµo kho t«n gi¸o víi th«ng tin chi tiÕt vÒ t«n gi¸o bao gåm tªn t«n gi¸o.

50


2.6.11 Form T×m KiÕm

51


Khi cã mét ngêi muèn t×m mét sinh viªn ®ang ë trong trêng th× trªn

menu t×m kiÕm chän menu con t×m sinh viªn ®Ó biÕt ®îc sinh viªn cÇn

t×m ®ang häc khoa nµo, líp nµo.

2.7 ThiÕt kÕ c¸c Modul

2.7.1 Modul hå s¬ sinh viªnDim Conn As ADODB.Connection

Option Explicit

Private flag As String

Dim anh As String

Private Sub cmbDantoc_DropDown()

Dim rs As New ADODB.Recordset

rs.Open "select * from dantoc ", CN

cmbDantoc.Clear

Do Until rs.EOF

cmbDantoc.AddItem rs!Tendantoc

cmbDantoc.ItemData(cmbDantoc.ListCount - 1) = rs!maDanToc

rs.MoveNext

Loop

52


rs.Close

End Sub

Private Sub Cmbgioitinh_DropDown()

Cmbgioitinh.Clear

Cmbgioitinh.AddItem "Nam"

Cmbgioitinh.AddItem "N÷"

End Sub

Private Sub CmbKhoahoc_Click()

Me.Caption = CmbKhoahoc.ItemData(CmbKhoahoc.ListIndex)

End Sub

Private Sub CmbKhoahoc_DropDown()


rs.Open "select * from Khoahoc ", CN

CmbKhoahoc.Clear

Do Until rs.EOF

CmbKhoahoc.AddItem rs!Tenkhoahoc

CmbKhoahoc.ItemData(CmbKhoahoc.ListCount - 1) = rs!makhoahoc

rs.MoveNext

Loop

rs.Close

End Sub

Private Sub cmbmakhoa_DropDown()


rs.Open "select * from khoa ", CN

53


cmbmakhoa.Clear

Do Until rs.EOF

cmbmakhoa.AddItem rs!Tenkhoa

cmbmakhoa.ItemData(cmbmakhoa.ListCount - 1) = rs!maKhoa

rs.MoveNext

Loop

rs.Close

End Sub

Private Sub cmbmalop_DropDown()


rs.Open "select * from Lop ", CN

cmbmalop.Clear

Do Until rs.EOF

cmbmalop.AddItem rs!tenlop

cmbmalop.ItemData(cmbmalop.ListCount - 1) = rs!maLop

rs.MoveNext

Loop

rs.Close

End Sub

Private Sub cmbTongiao_DropDown()


rs.Open "select * from tongiao ", CN

cmbTongiao.Clear

Do Until rs.EOF

54


cmbTongiao.AddItem rs!Tentongiao

cmbTongiao.ItemData(cmbTongiao.ListCount - 1) = rs!matongiao

rs.MoveNext

Loop

rs.Close

End Sub

Private Sub CmdExit_Click()

Unload Me

End Sub

Private Sub Display_Listview()

Dim mItem As ListItem


Dim str

Lvitem.ListItems.Clear

str = "select * from sinhvien order by tensinhvien,ngaysinh desc"

rs.Open str, CN, adOpenKeyset, adLockOptimistic, adCmdText

If rs.EOF = False Then

While Not rs.EOF

Set mItem = Lvitem.ListItems.Add(, , rs!maSinhVien)

mItem.SubItems(1) = rs!tenSinhVien

mItem.SubItems(2) = rs!ngaySinh

mItem.SubItems(3) = rs!gioiTinh

mItem.SubItems(4) = rs!diachi

mItem.SubItems(5) = rs!dienThoai

mItem.SubItems(6) = rs!choOHienNay

mItem.SubItems(7) = rs!maDanToc

55


mItem.SubItems(8) = rs!matongiao

mItem.SubItems(9) = rs!maLop

mItem.SubItems(10) = rs!maKhoa

mItem.SubItems(11) = rs!makhoahoc

mItem.SubItems(12) = rs!ngayNhapHoc

mItem.SubItems(13) = rs!tenBo

mItem.SubItems(14) = rs!ngheBo

mItem.SubItems(15) = rs!tenMe

mItem.SubItems(16) = rs!ngheMe

mItem.SubItems(17) = rs!Diemdauvao1

mItem.SubItems(18) = rs!diemdauvao2

mItem.SubItems(19) = rs!diemdauvao3

If IsNull(rs!anh) = False Then

mItem.SubItems(20) = rs!anh

End If

rs.MoveNext

Wend

End If

rs.Close

End Sub

Private Sub Cmddel_Click()

Xoa_Du_Lieu

End Sub

Private Sub CmdNew_Click()

Un_Lock_Text

SET_NULL

56


End Sub

Private Sub CmdPrint_Click()

Unload De1

RptSinhvien.Show 1

End Sub

Private Sub CmdSave_Click()

If flag <> "Update" Then

flag = "Save"

End If

Luu_du_lieu

End Sub

Private Sub CmdSkip_Click()

SET_NULL

Lock_Text

End Sub

Private Sub CmdUpdate_Click()

flag = "Update"

Sua_Du_Lieu

End Sub

Private Sub Command7_Click()

With CommonDialog1

57


.DialogTitle = "Chon anh"

.Filter = "*.GIF|*GIF"

.FilterIndex = 0

.ShowOpen

Lblanh.Caption = CommonDialog1.FileName

Image1.Picture = LoadPicture(CommonDialog1.FileName)

End With

Dim i As Integer

For i = Len(CommonDialog1.FileName) To 1 Step -1

If (Mid(Lblanh.Caption, i, 1)) = "\" Then

Exit For

End If

Next

anh = Right$(Lblanh.Caption, Len(Lblanh.Caption) - i)

End Sub

Private Sub Form_Load()

Lock_Text

Lblanh = ""

Display_Listview

End Sub

Private Sub LvItem_ItemClick(ByVal Item As MSComctlLib.ListItem)

Lblanh = ""

TxtMasinhvien = Item.Text

TxtTensinhvien = Item.SubItems(1)

58


mskNgaysinh = Item.SubItems(2)

TxtDiachi = Item.SubItems(4)

Cmbgioitinh = Item.SubItems(3)

Dim str


rs.Open "select sinhvien.*,Lop.* from sinhvien,lop where

sinhvien.malop=lop.malop and Masinhvien='" & Trim(TxtMasinhvien) &

"'", CN


cmbmalop.Text = rs!tenlop

rs.Close

End If

Dim rs1 As New ADODB.Recordset

rs1.Open "select sinhvien.*,khoa.* from sinhvien,khoa where

sinhvien.makhoa=khoa.makhoa and Masinhvien='" &

Trim(TxtMasinhvien) & "'", CN

If rs1.EOF = False Then

cmbmakhoa.Text = rs1!Tenkhoa

rs1.Close

End If

rs1.Open "select sinhvien.*,dantoc.* from sinhvien,dantoc where

sinhvien.madantoc=dantoc.madantoc and Masinhvien='"&



cmbDantoc.Text = rs1!Tendantoc

rs1.Close

End If

59


rs1.Open "select sinhvien.*,tongiao.* from sinhvien,Tongiao where

sinhvien.matongiao=tongiao.matongiao and Masinhvien='"&



cmbTongiao.Text = rs1!Tentongiao

rs1.Close

End If

txtDienthoai = Item.SubItems(5)

cmbTongiao = Item.SubItems(8)

TxtChoohiennay = Item.SubItems(6)

CmbKhoahoc = Item.SubItems(9)

mskNgaynhaphoc = Format(Item.SubItems(12), "dd/mm/yyyy")

TxtTenbo = Item.SubItems(13)

TxtNghebo = Item.SubItems(14)

TxtTenme = Item.SubItems(15)

TxtNgheme = Item.SubItems(16)

txtDiemvao1 = Item.SubItems(17)

TxtDiemvao2 = Item.SubItems(18)


If Item.SubItems(20) = "" Then

Image1.Picture = LoadPicture(App.path & "\images\no_photo.gif")

Else

Image1.Picture = LoadPicture(App.path & "\images\" &

Item.SubItems(20))

End If

End Sub

Private Sub TxtMa_GotFocus()

60


TxtMa.BackColor = &HC0E0EF

End Sub

Private Sub TxtMa_KeyPress(KeyAscii As Integer)

Select Case KeyAscii

Case 13

TxtTen.SetFocus

End Select

End Sub

Private Sub TxtMa_LostFocus()

TxtMa.BackColor = &HFFFFFF

TxtMa = Trim(TxtMa)

End Sub

Private Sub TxtSotiet_KeyPress(KeyAscii As Integer)

If KeyAscii = 13 Then

CmdSave.SetFocus

End If

End Sub

Private Sub TxtTen_GotFocus()

TxtTen.BackColor = &HC0C0FF

End Sub

Private Sub TxtTen_KeyPress(KeyAscii As Integer)


61


Case 13

TxtSotiet.SetFocus

End Select

End Sub

Private Sub TxtTen_LostFocus()

TxtTen.BackColor = &HFFFFFF

End Sub

Private Sub Xoa_Du_Lieu()

Dim str

Dim respone As String

If TxtMasinhvien = "" And TxtTensinhvien = "" Then

MsgBox "Chon du lieu can xo¸ !", vbInformation, "Thong bao"

Exit Sub

End If

respone = MsgBox("Ban co chac chan xoa khong ?", vbYesNo +

vbQuestion, "Thong bao")

If respone = vbNo Then

Exit Sub

Else

str = "delete from sinhvien where masinhvien='" & Trim(TxtMasinhvien)

& "'"

CN.Execute (str)

End If

SET_NULL

Lock_Text

62


Display_Listview

End Sub

Private Sub Luu_du_lieu()


Dim str

Dim sql As String

'thiet lap cac bien

Dim maSinhVien As String

Dim tenSinhVien As String

Dim ngaySinh As Date

Dim gioiTinh As String

Dim dienThoai As String

Dim choOHienNay As String

Dim danToc As Integer

Dim tonGiao As Integer

Dim maLop As Integer

Dim maKhoa As String

Dim makhoahoc As String

Dim ngayNhapHoc As Date

Dim tenBo As String

Dim ngheBo As String

Dim tenMe As String

Dim ngheMe As String

Dim diachi As String

Dim diemvao1 As String

63




'

If Trim(TxtMasinhvien) = "" Or Trim(TxtTensinhvien) = "" Then

MsgBox "Ban phai nhap day du truoc khi luu", vbOKOnly +

vbExclamation, "Chu y"

Exit Sub

End If

maSinhVien = Trim(TxtMasinhvien)

tenSinhVien = Trim(TxtTensinhvien)

ngaySinh = Format(mskNgaysinh.Text, "dd/mm/yyyy")

gioiTinh = Trim(Cmbgioitinh.Text)

diachi = Trim(TxtDiachi.Text)

dienThoai = Trim(txtDienthoai.Text)

choOHienNay = Trim(TxtChoohiennay.Text)

'dantoc

If cmbDantoc.ListIndex > -1 Then

danToc = cmbDantoc.ItemData(cmbDantoc.ListIndex)

Else

danToc = 25

End If

'ton giao

If cmbTongiao.ListIndex > -1 Then

tonGiao = cmbTongiao.ItemData(cmbTongiao.ListIndex)

Else

tonGiao = 3

End If

64


'ma lop

If cmbmalop.ListIndex > -1 Then

maLop = cmbmalop.ItemData(cmbmalop.ListIndex)

Else

maLop = 3

End If

'ma khoa

If cmbmakhoa.ListIndex > -1 Then

maKhoa = cmbmakhoa.ItemData(cmbmakhoa.ListIndex)

Else

maKhoa = 3

End If

' ma khoa hoc

If CmbKhoahoc.ListIndex > -1 Then

makhoahoc = CmbKhoahoc.ItemData(CmbKhoahoc.ListIndex)

Else

makhoahoc = 4

End If

'ngay nhap hoc

If mskNgaynhaphoc.Text <> "__/__/____" Then

If IsDate(mskNgaynhaphoc.Text) = False Then

MsgBox "Khong dung kieu du lieu", vbOKOnly + vbCritical, "Nhap

du lieu"

Exit Sub

Else

ngayNhapHoc = Format(mskNgaynhaphoc.Text, "dd/mm/yyyy")

End If

65


End If

'ten bo

tenBo = Trim(TxtTenbo.Text)

'nghe bo

ngheBo = Trim(TxtNghebo.Text)

'ten me

tenMe = Trim(TxtTenme.Text)

'nghe me

ngheMe = Trim(TxtNgheme.Text)

diemvao1 = Trim(txtDiemvao1.Text)

diemvao2 = Trim(TxtDiemvao2.Text)

diemvao3 = Trim(TxtDiemvao3.Text)

If Lblanh = "" Then

Lblanh = "no_photo.gif"

End If

str = "select * from sinhvien where masinhvien='" & Trim(TxtMasinhvien)

& "'"

rs.Open str, CN

If rs.EOF = True Then

sql = "insert into sinhvien values('" & _

maSinhVien & "','" & _

tenSinhVien & "',#" & _

ngaySinh & "#,'" & _

gioiTinh & "','" & _

diachi & "','" & _

dienThoai & "','" & _

choOHienNay & "'," & _

66


danToc & "," & _

tonGiao & "," & _

maLop & "," & _

maKhoa & "," & _

makhoahoc & ",#" & _

ngayNhapHoc & "#,'" & _

tenBo & "','" & _

ngheBo & "','" & _

tenMe & "','" & _

ngheMe & "'," & _

diemvao1 & "," & _

diemvao2 & "," & _

diemvao3 & ",'" & anh & "')"

CN.Execute (sql)

Else

If flag = "Save" Then

MsgBox "Ma sinh vien [" & TxtMasinhvien & "] da ton tai.Vui long kiem

tra lai ", vbOKOnly + vbExclamation, "Thong bao!"

Me.MousePointer = 0

Exit Sub

End If

str = "update sinhvien set Tensinhvien='" & tenSinhVien & "',Ngaysinh=#"

& ngaySinh & "#,Gioitinh='" & gioiTinh & "',Diachi='" & diachi &

"',Dienthoai='" & dienThoai & "', Choohiennay='" & choOHienNay &

"',Madantoc=" & danToc & ",Matongiao=" & tonGiao & ",Malop=" &

maLop & ",makhoa=" & maKhoa & ",Makhoahoc=" & makhoahoc &

",Ngaynhaphoc=#" & ngayNhapHoc & "#,tenbo='" & tenBo & "',Nghebo='"

67


& ngheBo & "',Tenme='" & tenMe & "',ngheme='" & ngheMe &

"',diemdauvao1=" & diemvao1 & ",diemdauvao2=" & diemvao2 &

",diemdauvao3=" & diemvao3 & ",Anh='" & anh & "' where masinhvien='"

& Trim(TxtMasinhvien) & "'"

CN.Execute (str)

End If

Lock_Text

Display_Listview

CmdNew.SetFocus

Me.MousePointer = 0

End Sub

Private Sub SET_NULL()

TxtMasinhvien = ""

TxtTensinhvien = ""

cmbmalop = ""

cmbDantoc = ""

cmbmakhoa = ""

cmbTongiao = ""

Cmbgioitinh = ""

TxtNghebo = ""

TxtTenbo = ""

TxtTenme = ""

TxtNgheme = ""

TxtChoohiennay = ""

TxtDiachi = ""

CmbKhoahoc = ""

txtDiemvao1 = ""

68


TxtDiemvao2 = ""

TxtDiemvao3 = ""

txtDienthoai = ""

mskNgaynhaphoc = "__/__/____"

mskNgaysinh = "__/__/____"

End Sub

Private Sub Lock_Text()

TxtMasinhvien.Enabled = False

TxtTensinhvien.Enabled = False

cmbmalop.Enabled = False

cmbDantoc.Enabled = False

cmbmakhoa.Enabled = False

cmbTongiao.Enabled = False

TxtTenbo.Enabled = False

TxtTenme.Enabled = False

TxtNgheme.Enabled = False

TxtChoohiennay.Enabled = False

Cmbgioitinh.Enabled = False

TxtDiachi.Enabled = False

txtDiemvao1.Enabled = False

TxtNghebo.Enabled = False

TxtDiemvao2.Enabled = False


txtDienthoai.Enabled = False

mskNgaynhaphoc.Enabled = False

mskNgaysinh.Enabled = False

69


'TxtMasinhvien.SetFocus

CmdSkip.Enabled = True

CmdSave.Enabled = True

CmdSave.Enabled = False

CmdSkip.Enabled = False

CmdNew.Enabled = True

CmdUpdate.Enabled = True

Cmddel.Enabled = True

flag = ""

End Sub

Private Sub Un_Lock_Text()

TxtMasinhvien.Enabled = True

TxtTensinhvien.Enabled = True

cmbmalop.Enabled = True

cmbDantoc.Enabled = True

Cmbgioitinh.Enabled = True

TxtNghebo.Enabled = True

cmbmakhoa.Enabled = True

cmbTongiao.Enabled = True

TxtTenbo.Enabled = True

TxtTenme.Enabled = True

TxtNgheme.Enabled = True

TxtChoohiennay.Enabled = True

TxtDiachi.Enabled = True

txtDiemvao1.Enabled = True

TxtDiemvao2.Enabled = True

70



txtDienthoai.Enabled = True

mskNgaynhaphoc.Enabled = True

mskNgaysinh.Enabled = True

TxtMasinhvien.SetFocus



CmdNew.Enabled = False

CmdUpdate.Enabled = False

Cmddel.Enabled = False

End Sub

Private Sub Sua_Du_Lieu()


MsgBox "Chon du lieu can sua!", vbInformation, "Thong bao"

Exit Sub

End If

Un_Lock_Text


TxtTensinhvien.SetFocus

End Sub

2.7.2 Modul ®iÓm

Option Explicit

Private flag As String

Dim anh As String

71


Private Sub cmbDantoc_DropDown()


rs.Open "select * from dantoc ", CN

cmbDantoc.Clear

Do Until rs.EOF

cmbDantoc.AddItem rs!Tendantoc

cmbDantoc.ItemData(cmbDantoc.ListCount - 1) = rs!maDanToc

rs.MoveNext

Loop

rs.Close

End Sub

Private Sub Cmbgioitinh_DropDown()

Cmbgioitinh.Clear

Cmbgioitinh.AddItem "Nam"

Cmbgioitinh.AddItem "N÷"

End Sub

Private Sub CmbKhoahoc_Click()

Me.Caption = CmbKhoahoc.ItemData(CmbKhoahoc.ListIndex)

End Sub

Private Sub CmbKhoahoc_DropDown()


rs.Open "select * from Khoahoc ", CN

CmbKhoahoc.Clear

Do Until rs.EOF

72


CmbKhoahoc.AddItem rs!Tenkhoahoc

CmbKhoahoc.ItemData(CmbKhoahoc.ListCount - 1) = rs!makhoahoc

rs.MoveNext

Loop

rs.Close

End Sub

Private Sub cmbmakhoa_DropDown()


rs.Open "select * from khoa ", CN

cmbmakhoa.Clear

Do Until rs.EOF

cmbmakhoa.AddItem rs!Tenkhoa

cmbmakhoa.ItemData(cmbmakhoa.ListCount - 1) = rs!maKhoa

rs.MoveNext

Loop

rs.Close

End Sub

Private Sub cmbmalop_DropDown()


rs.Open "select * from Lop ", CN

cmbmalop.Clear

Do Until rs.EOF

cmbmalop.AddItem rs!tenlop

cmbmalop.ItemData(cmbmalop.ListCount - 1) = rs!maLop

rs.MoveNext

73


Loop

rs.Close

End Sub

Private Sub cmbTongiao_DropDown()


rs.Open "select * from tongiao ", CN

cmbTongiao.Clear

Do Until rs.EOF

cmbTongiao.AddItem rs!Tentongiao

cmbTongiao.ItemData(cmbTongiao.ListCount - 1) = rs!matongiao

rs.MoveNext

Loop

rs.Close

End Sub

Private Sub CmdExit_Click()

Unload Me

End Sub

Private Sub Cmddel_Click()

Xoa_Du_Lieu

End Sub

Private Sub CmdNew_Click()

Un_Lock_Text

SET_NULL

End Sub

74


Private Sub CmdPrint_Click()

Unload De1

RptSinhvien.Show 1

End Sub

Private Sub CmdSave_Click()

If flag <> "Update" Then

flag = "Save"

End If

Luu_du_lieu

End Sub

Private Sub CmdSkip_Click()

SET_NULL

Lock_Text

End Sub

Private Sub CmdUpdate_Click()

flag = "Update"

Sua_Du_Lieu

End Sub

Private Sub Command7_Click()

With CommonDialog1

.DialogTitle = "Chon anh"

.Filter = "*.GIF|*GIF"

.FilterIndex = 0

75


.ShowOpen

Lblanh.Caption = CommonDialog1.FileName

Image1.Picture = LoadPicture(CommonDialog1.FileName)

End With

Dim i As Integer

For i = Len(CommonDialog1.FileName) To 1 Step -1

If (Mid(Lblanh.Caption, i, 1)) = "\" Then

Exit For

End If

Next

anh = Right$(Lblanh.Caption, Len(Lblanh.Caption) - i)

End Sub

Private Sub Form_Load()

Lock_Text

Lblanh = ""

Display_Listview

End Sub

Private Sub LvItem_ItemClick(ByVal Item As MSComctlLib.ListItem)

Lblanh = ""

TxtMasinhvien = Item.Text

TxtTensinhvien = Item.SubItems(1)

mskNgaysinh = Item.SubItems(2)

TxtDiachi = Item.SubItems(4)

Cmbgioitinh = Item.SubItems(3)

Dim str

76



rs.Open "select sinhvien.*,Lop.* from sinhvien,lop where

sinhvien.malop=lop.malop and Masinhvien='" & Trim(TxtMasinhvien) &

"'", CN


cmbmalop.Text = rs!tenlop

rs.Close

End If

Dim rs1 As New ADODB.Recordset

rs1.Open "select sinhvien.*,khoa.* from sinhvien,khoa where

sinhvien.makhoa=khoa.makhoa and Masinhvien='" &



cmbmakhoa.Text = rs1!Tenkhoa

rs1.Close

End If

rs1.Open "select sinhvien.*,dantoc.* from sinhvien,dantoc where

sinhvien.madantoc=dantoc.madantoc and Masinhvien='" &



cmbDantoc.Text = rs1!Tendantoc

rs1.Close

End If

rs1.Open "select sinhvien.*,tongiao.* from sinhvien,Tongiao where

sinhvien.matongiao=tongiao.matongiao and Masinhvien='" &



77


cmbTongiao.Text = rs1!Tentongiao

rs1.Close

End If

txtDienthoai = Item.SubItems(5)

cmbTongiao = Item.SubItems(8)

TxtChoohiennay = Item.SubItems(6)

CmbKhoahoc = Item.SubItems(9)

mskNgaynhaphoc = Format(Item.SubItems(12), "dd/mm/yyyy")

TxtTenbo = Item.SubItems(13)

TxtNghebo = Item.SubItems(14)

TxtTenme = Item.SubItems(15)

TxtNgheme = Item.SubItems(16)

txtDiemvao1 = Item.SubItems(17)



If Item.SubItems(20) = "" Then

Image1.Picture = LoadPicture(App.path & "\images\no_photo.gif")

Else

Image1.Picture = LoadPicture(App.path & "\images\" &

Item.SubItems(20))

End If

End Sub

Private Sub TxtMa_GotFocus()

TxtMa.BackColor = &HC0E0EF

End Sub

Private Sub TxtMa_KeyPress(KeyAscii As Integer)

78



Case 13

TxtTen.SetFocus

End Select

End Sub

Private Sub Lock_Text()


TxtTensinhvien.Enabled = False

cmbmalop.Enabled = False

cmbDantoc.Enabled = False

cmbmakhoa.Enabled = False

cmbTongiao.Enabled = False

TxtTenbo.Enabled = False

TxtTenme.Enabled = False

TxtNgheme.Enabled = False

TxtChoohiennay.Enabled = False

Cmbgioitinh.Enabled = False

TxtDiachi.Enabled = False

txtDiemvao1.Enabled = False

TxtNghebo.Enabled = False



txtDienthoai.Enabled = False

mskNgaynhaphoc.Enabled = False

mskNgaysinh.Enabled = False

'TxtMasinhvien.SetFocus

79




CmdSave.Enabled = False

CmdSkip.Enabled = False

CmdNew.Enabled = True

CmdUpdate.Enabled = True

Cmddel.Enabled = True

flag = ""

End Sub

Private Sub Un_Lock_Text()

TxtMasinhvien.Enabled = True

TxtTensinhvien.Enabled = True

cmbmalop.Enabled = True

cmbDantoc.Enabled = True

Cmbgioitinh.Enabled = True

TxtNghebo.Enabled = True

cmbmakhoa.Enabled = True

cmbTongiao.Enabled = True

TxtTenbo.Enabled = True

TxtTenme.Enabled = True

TxtNgheme.Enabled = True

TxtChoohiennay.Enabled = True

TxtDiachi.Enabled = True

txtDiemvao1.Enabled = True



80


txtDienthoai.Enabled = True

mskNgaynhaphoc.Enabled = True

mskNgaysinh.Enabled = True

TxtMasinhvien.SetFocus



CmdNew.Enabled = False

CmdUpdate.Enabled = False

Cmddel.Enabled = False

End Sub

Private Sub Sua_Du_Lieu()


MsgBox "Chon du lieu can sua!", vbInformation, "Thong bao"

Exit Sub

End If

Un_Lock_Text


TxtTensinhvien.SetFocus

End Sub

81


Ch¬ng 3Híng dÉn cµi ®Æt vµ b¶o tr×

3.1 Cµi ®Æt

- Ch¬ng tr×nh Qu¶n lý sinh viªn ®îc viÕt b»ng ng«n ng÷ Visual Basic

6.0 vµ sö dông HÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu Microsoft Access, cã thÓ cµi

®Æt trong m«i trêng Windows 9x, WinNT….

- Yªu cÇu m«i trêng m¸y tÝnh cña kh¸ch s¹n ®îc ®Æt t¹i trung t©m

cho lÔ t©n sö dông, mäi ®iÒu kiÖn trong m«i trêng ph¶i kh« r¸o vµ

tho¸ng m¸t.

- Yªu cÇu m¸y tÝnh :

+ CÊu h×nh m¸y tÝnh tèc ®é tèi thiÓu 300MHZ.

+ RAM 32MB.

+ æ ®Üa mÒm.

82


+ æ cøng tèi thiÓu 1GB.

+ M¸y in.

- Ch¹y file Setup.exe tõ bé cµi ®Æt ch¬ng tr×nh, ch¬ng tr×nh sÏ ®îc

cµi vµo m¸y b¹n.

3.2 B¶o tr× vµ b¶o dìng m¸y tÝnh

- Ch¬ng tr×nh sÏ ®îc b¶o tr× vµ n©ng cÊp díi d¹ng çc Version míi

nh»m :

+ §iÒu chØnh míi çc chøc n¨ng yªu cÇu.

+ C¶i thiÖn hiÖu n¨ng cña hÖ thèng ®Ó hÖ thèng ch¹y tèt h¬n,

æn ®Þnh vµ nhanh h¬n.

- Nguån ®iÖn cung cÊp cho m¸y tÝnh ph¶i ®¶m b¶o liªn tôc ®Ó

tr¸nh g©y sù cè vµ ®¸p øng liªn tôc ®èi víi kh¸ch hµng nªn cÇn cã bé lu

®iÖn.

- Hµng ngµy nªn lau chïi çc thiÕt bÞ ngo¹i vi ®Ó tr¸nh ¶nh hëng

®Õn tuæi thä cña m¸y.

Cµi ®Æt çc ch¬ng tr×nh tiÖn Ých vÝ dô nh NU ®Ó tù ®éng b¶o

qu¶n, söa ch÷a lçi trªn æ cøng vµ çc ch¬ng tr×nh b¸o ®éng, diÖt Virus

®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng m¸y ngõng ho¹t ®éng, kh«ng ®¸p øng kÞp cho nhu

cÇu cña kh¸ch hµng.

83


KÕt luËn

Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu, ph©n tÝch, nghiªn cøu hÖ thèng CSDL

cña c¸c trêng häc ®· ®¹t kªt qu¶ nh sau:

§¸nh gi¸ qu¸ tr×nh qu¶n lý hÖ thèng b»ng ph¬ng ph¸p thñ c«ng.

Ph©n tÝch ®îc biÓu ®å ph©n cÊp chc n¨ng, biÓu ®å luång d÷

liÖu.

Ph©n tÝch CSDL cña hÖ thèng ®a ra ®îc m« h×nh quan hÖ gi÷a

c¸c b¶ng.

84


X©y dùng ®îc ch¬ng tr×nh qu¶n lý sinh viªn vµ In ra ®îc danh s¸ch

c¸c sinh viªn

Tµi liÖu tham kh¶o

[1] TrÇn Thµnh Trai -Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ c¸c hÖ thèng th«ng tin –Nhµ

xuÊt b¶n trÎ 1995.

[2] Th¹c B×nh Cêng - Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin – Bµi

gi¶ng §¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi.

85


[3] Ph¹m V¨n Êt - Híng dÉn sö dông Microsoft Access 97 , Nhµ xuÊt b¶n

Gi¸o Dôc.

[4] LËp tr×nh c¬ së d÷ liÖu víi Visual Basic – Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª.

[5] NguyÔn ThÞ Ngäc Mai, NguyÔn H÷u Anh - Microsoft Visual Basic

vµ LËp tr×nh c¬ së d÷ liÖu 6.0, Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o Dôc.

86

quản lý sinh viên nhận làm Đồ án access 01677525178

Education