qartuli ena da literatura...`tornike eristavi“ kopala 196 qartuli tqmulebebidan kopala da iaxsari...
TRANSCRIPT
7qarTuli ena
da literatura
maswavleblis wigni
Tea qitoSvili eliso niJaraZe
maia menabde
grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis,
kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels.
qarTuli ena da literatura 7
maswavleblis wigni
Tbilisi, 2019
avtorebi: Tea qitoSvili, eliso niJaraZe, maia menabde
redaqtori naTia nafetvariZe
dizaineri ia maxaTaZe
kartografi daviT svanaZe
teqnikuri dizaineri nino kublaSvili
© sulakauris gamomcemloba, 2019
yvela ufleba daculia
Sps `sulakauris gamomcemloba~
misamarTi: daviT aRmaSeneblis 150, Tbilisi 0112
tel.: 291 09 54, 291 11 65
elfosta: [email protected]
ISBN 978-9941-30-414-9
GEORGIAN 6
Teacher’s Book
© Sulakauri Publishing, 2019
all rights reserved.
Tbilisi, Georgia
www.sulakauri.ge
3
Sinaarsi
saxelmZRvanelos komponentebi 4
moswavlis wignis struqtura da Sinaarsi 5
maswavleblis wigni 22
qarTuli enisa da literaturis standartis Sedegebi esg-is mixedviT 23
standartis Sedegis miRwevisa da saxelmZRvanelos Sinaarsis urTierTkavSiris matrica 24
qarTuli literaturis saxelmZRvanelos nawilebis da Tavebis miznebi 29
Semajamebel davalebaTa tipebi 39
Sefasebis rubrikebi 49
proeqti qal avtorTa Sesaxeb 63
proeqti: literaturuli gmiris sasamarTlo 65
rCevebi sarekomendacio nawarmoebebis, filmebisa da animaciebis CamonaTvalTan dakavSirebiT 67
sagakveTilo scenarebi 69
qarTuli enis zogierTi savarjiSos swori pasuxebi 98
4
7qarTuli
literatura
moswavlis wigni
moswavlis wigni
qarTuli ena
7qarTuli ena
da literatura
maswavleblis wigni
7
moswavlis wigni moswavlis wigni maswavleblis wigni
saxelmZRvanelos komponentebi
5
7qarTuli
literatura
moswavlis wigni
moswavlis wignis struqtura da Sinaarsi
qarTuli literatura
moswavlis wigni
wigni sami nawilisagan, sami Tematuri blokisagan Sedgeba:
pirveli nawili: adamiani da samyaro mis irgvliv
meore nawili: Zvelad da axla
mesame nawili: maradiuli Ziebebi
es blokebi, rogorc xedavT, emTxveva standartiT gaTvalis-
winebul 3 Tematur bloks.
saxelmZRvaneloSi TiToeuli nawili (Tematuri bloki) dayo-
filia Tavebad, Tematur erTeulebad. magaliTad:
pirvel nawilSi (`adamiani da
samyaro mis irgvliv~) 3 Tavia:
meore nawilSi („Zvelad da axla“) – 4: mesame nawilSi („maradiuli
Ziebebi“) – 2:
Tavi 1 bavSvebi skolaSi Tavi 4 Zveli da axali drois
gmirebi
Tavi 8 miTebi da
Tqmulebebi
Tavi 2 ojaxuri garemo
Tavi 5 Zveli Tbilisi
Tavi 6 mgeli ar moSlis mglobasa,
arwivi – arwivobasa
Tavi 9 konfliqti
da zneobrivi
arCevaniTavi 3 wigni Tavi 7 adamiani bunebis suraTebSi
(gansxvavebuli poezia)
yovel TavSi masala (teqstebi, Teoriuli sakiTxebi) am Tematur erTeulTan Sesabami-
sadaa SerCeuli da dalagebuli. Tanac teqstebi isea Sekrebili, rom srulad Seesabameba
Teoriul sakiTxebSi mocemul masalas.
magaliTad, pirvel TavSi, romelic skolas (anu im garemos, sadac bavSvi mniSvnelovan
dros atarebs da romelic gadamwyvet gavlenas axdens pirovnebis formirebaze) exeba,
Setanilia akaki wereTlis, ilia WavWavaZis, revaz inaniSvilis, jemal qarCxaZis, ane frank-
is teqstebi; amave dros, es teqstebi tipebisa da Janrobrivi Taviseburebebis mixedviT
sxvadasxvaa: moTxroba, avtobiografia, dRiuri, memuari, mogoneba, werili.
zogierTi teqsti nawyvetis saxiTaa mocemuli. aseT dros nawyveti isea SerCeuli, rom
garda TemasTan Sesabamisobisa, moswavleebSi interesi aRZras da gauCinos mTeli nawar-
moebis wakiTxvis survili.
yoveli Tavis dasawyisSi (garda pirveli Tavisa) mocemulia sakvanZo SekiTxva, romlis
mizania winare codnis gaaqtiureba da motivaciis aRZvra axal Temaze gadasasvlelad.
absoluturad yovel teqsts da TiTqmis yvela Teoriul sakiTxs axlavs kiTxvebis,
savarjiSoebisa da davalebebis bloki, romelic gamiznulia esg-iT gansazRvruli stan-
dartis (ix. qvemoT) Sedegebze gasasvlelad.
sul saxelmZRvaneloSi Setanilia 40 (aq ar mivaTvliT Tqmulebebisa da legendebis uc-
nob avtorebs) qarTveli da ucxoeli avtoris 50 sxvadasxva teqsti.
6
teqstebi Teoria
Tavi 643 wigni
suraTebiani wigni 66rezo WeiSvili
loWinSi 70revaz inaniSvili
SemTxveva loWinSi 72nawyveti daviT aRmaSeneblis istorikosis wignidan
wignebis gasayidad wasvla 75zaal samadaSvili
risTvis sWirdebaT bavSvebs wignebi? 80astrid lindgreni
teqstebi Teoria
Tavi 362 ojaxuri garemo
vano 38revaz inaniSvili
vina Tqva Cvenze, viwrod arian... 42SoTa niSnianiZe
erT mSvenier dRes 44Sadiman SamanaZe
vaJa-fSavelas ojaxi 51aka morCilaZe
mTis gadaRma 54guram doCanaSvili
teqstebi Teoria
Tavi 81 bavSvebi skolaSi
gimnaziaSi 10akaki wereTeli
Cemi bavSvobis skola 16revaz inaniSvili
axali moswavle 20jemal qarCxaZe
gamousworebeli laqlaqa 23ane franki
avtobiografia 27ilia WavWavaZe
ori werili maswavleblebs 31
avtori, mTxrobeli, personaJi 15
Txroba, aRwera, msjeloba 19
dRiuri 25
avtobiografia da avtobiografiuli
nawarmoebi 30
sivi CV 30
werili 33
imeili anu eleqtronuli werili 34
avtoris gamonagoni anu mxatvruli
nawarmoebi 41
proza, poezia da dramaturgia 43
prozauli teqstebi 43
piesebi anu dramatuli nawarmoebebi 48
wignebi Zvelad 69
eleqtronuli wignebi da riderebi 74
publicisturi werili 82
sainformacio cnoba 83
reklama da wignis anotacia 84
eleqtronuli wignebis maRazia 85
vikipedia da onlain-wignebi 85
Sinaarsi
pirveli nawili adamiani da samyaro mis irgvliv 7
7
teqstebi Teoria
Tavi 1205 Zveli Tbilisi
moxerxebuli CarCi 122lavrenti ardaziani
mogzauris TvaliT 126aleqsandre diuma
cxovreba Zvel TbilisSi 129aka morCilaZe
xanZari operaSi 134daTo turaSvili
gamoTxoveba Zvel TbilisTan 138ioseb griSaSvili
diuma Tbilisis operaSi midis 141
teqstebi Teoria
daviTi da goliaTi 90biblia, pirveli mefeTa, Tavi XVII
odisevsi da ciklopi 94homerosi, `odisea~, Tavi IX
vaxtang gorgasali 102vaxtang WeliZe
naxva arabTa mefisagan mis ymisa
vefxistyaosnisa 110
betmenis da jokeris orTabrZola 116frenk mileri
Sedareba 100
metafora 100
biblia 101
`iliada~ da `odisea~ 101
epiTeti 107
SoTa rusTaveli da `vefxistyaosani~ 108
komiqsi anu grafikuli romani 118
teqstis elementebi 140
saTauri 140
epigrafi 140
sqolio 140
Tavebad dayofa 140
meore nawili Zvelad da axla 87
Tavi 884 Zveli da axali drois gmirebi
8
teqstebi Teoria
Tavi 1727 gansxvavebuli poezia
grafikuli leqsebi 174
xuTi haiku 176
yaryati 179besik xaranauli
mcire elegia mamisaTvis 180zviad ratiani
teqstebi Teoria
icnobdeT, mgeli 146iason badriZe
mTis arwivi 148
beberi mgeli 150nug zar Sa ta i Ze
mglis mokvla 153revaz inaniSvili
lobo 156ernest seton-Tompsoni
gigia bubunauris Zmadnafici 161goderZi Coxeli
arwivi da gveli 167Suamdinaruli miTologiidan
ramdenime SesaZlo midgoma 159
samecniero nawarmoebi 159
mxatvruli nawarmoebi 159
mravalgvari Tvalsazrisi 160
sxvadasxva Tvalsazrisis Sejereba 160
subieqturoba mxatvrul literaturaSi 170
enciklopedia da ganmartebiTi leqsikoni
170
leqsi 178
strofi da striqoni 178
grafikuli leqsebi anu kaligramebi 178
verlibri 178
ratom wers poeti leqss? 181
STabeWdileba 181
grZnoba 181
paTosi 181
saleqso sazomi da ritmi 182
riTma 182
Tavi 1446 mgeli ar moSlis mglobasa, arwivi – arwivobasa...
9
teqstebi Teoria
teqstebi Teoria
Tavi 1868 miTebi da Tqmulebebi
berZnuli miTi 188
induri miTi 189
Tqmuleba promeTeze 191berZnuli miTologiis mixedviT
amirani 194nawyveti akaki wereTlis poemidan `Tornike erisTavi“
kopala 196qarTuli Tqmulebebidan
kopala da iaxsari 199
mindia 203vaJa-fSavela
mirian mefis nadiroba 208nawyveti saistorio Txzulebidan `moqcevai qarTlisai~
Sexvedra mengSi 214aleqsandre diuma
duqanSi 218Wabua amirejibi
gi Jia, Tu ra? 221ilia WavWavaZe
Ciriki da Cikotela 226giorgi leoniZe
tomis Cxubi 233mark tveni
miTebi 195
legenda anu Tqmuleba 195
hiperbola 202
fabula 207
siuJeti 207
personaJis portreti 237
personaJis xasiaTi 238
konfliqti 238
mesame nawili maradiuli Ziebebi 185
Tavi 2129 konfliqti da zneobrivi arCevani
10
teqstebi Teoria
Tavi 643 wigni
suraTebiani wigni 66rezo WeiSvili
loWinSi 70revaz inaniSvili
SemTxveva loWinSi 72nawyveti daviT aRmaSeneblis istorikosis wignidan
wignebis gasayidad wasvla 75zaal samadaSvili
risTvis sWirdebaT bavSvebs wignebi? 80astrid lindgreni
teqstebi Teoria
Tavi 362 ojaxuri garemo
vano 38revaz inaniSvili
vina Tqva Cvenze, viwrod arian... 42SoTa niSnianiZe
erT mSvenier dRes 44Sadiman SamanaZe
vaJa-fSavelas ojaxi 51aka morCilaZe
mTis gadaRma 54guram doCanaSvili
teqstebi Teoria
Tavi 81 bavSvebi skolaSi
gimnaziaSi 10akaki wereTeli
Cemi bavSvobis skola 16revaz inaniSvili
axali moswavle 20jemal qarCxaZe
gamousworebeli laqlaqa 23ane franki
avtobiografia 27ilia WavWavaZe
ori werili maswavleblebs 31
avtori, mTxrobeli, personaJi 15
Txroba, aRwera, msjeloba 19
dRiuri 25
avtobiografia da avtobiografiuli
nawarmoebi 30
sivi CV 30
werili 33
imeili anu eleqtronuli werili 34
avtoris gamonagoni anu mxatvruli
nawarmoebi 41
proza, poezia da dramaturgia 43
prozauli teqstebi 43
piesebi anu dramatuli nawarmoebebi 48
wignebi Zvelad 69
eleqtronuli wignebi da riderebi 74
publicisturi werili 82
sainformacio cnoba 83
reklama da wignis anotacia 84
eleqtronuli wignebis maRazia 85
vikipedia da onlain-wignebi 85
Sinaarsi
pirveli nawili adamiani da samyaro mis irgvliv 7
pirveli nawili
adamiani da samyaro mis irgvliv
Tavi 1
bavSvebi skolaSi
8
Tavi 2
ojaxuri garemo
36
Tavi 3
wigni
64
10
38
66
54
16
42
70
20
44
75
23
51
80
27
vrceli, detaluri Sinaarsi-sarCevi wignis dasawyisSive
sanam daiwyeba, yovel nawils axlavs mcire sarCevi, sadac, masSi Semavali Tavebis
saTaurebTan erTad, moTavsebulia im avtorebis fotoebi, romelTa teqstebic
Setanilia Sesabamis TavSi. TiToeul fotos miTiTebuli aqvs Sesabamisi gverdi.
nawilis
nomeri
marjvena
mxares
Teoriuli
sakiTxebis
sarCevia
nawilis
saTauri
nawilis
nomeri da
saTauri
Tavebis
detaluri
sarCevi
TavSi Semavali
avtorebis
fotoebi im
gverdebis
miTiTebiT, sadac
maTi teqstebia
moTavsebuli
marcxena mxares
literaturuli
teqstebis sarCevia
sarCevis struqtura
11
skola vagonSi
adigenSi, sofel kikiboSi, romelic erT-
erTi yvelaze maRalmTiani da miuvali
sofelia, gakveTilebs rkinis vagonSi
atareben. iq arc Suqi aqvT da arc wyali.
saklaso oTaxebis gareSe
daniis am skolaSi, sadac 358 ufrosklaseli
swavlobs, ar aris saklaso oTaxebi. mTe-
li Senoba erTi didi sivrcea, sadac ga-
kveTilebi sxvadasxva adgilas tardeba.
sxvadasxva qveyanaSi, maT Soris saqarTveloSic,
ganaTlebis misaRebad bavSvebi skolebSi dadian.
Zvelad skolebi cota gansxvavebuli iyo, vidre
axlaa. zog qveyanaSi axlac Sexvdebi ucnaur
skolebs, Tumca yovelTvis da yvela skolaSi
arian moswavleebi da maswavleblebi.
Tavi bavSvebi skolaSi
aq Seiswavli...
1
am TavSi erTmaneTisagan gansxvavebuli, sxvadasxva dros, sxvadasxva avtoris mier
Seqmnili teqstebia. Tumca yvela maTgani skolasa da swavlas exeba. am nawarmoebebis
gacnobis paralelurad Sen Seiswavli, rogor ganasxvao erTmaneTisagan:
● avtori, mTxrobeli, personaJi
● Txroba, aRwera, msjeloba
● avtobiografia da sivi (CV)
● Cveulebrivi da eleqtronuli werili
swavla qaRaldis gareSe
amerikis am skolaSi ar gamoiyeneba arc
wignebi da arc qaRaldi. moswavleebi yve-
lafers leptopebSi asruleben.
skola xidis qveS
indoeTSi zogierT skolas sakuTari Senoba
ara aqvs da imisaTvis, rom wvimis dros swavla
ar Sewydes, gakveTilebi xidis qveS tardeba.
skola gamoqvabulSi
imis gamo, rom Senoba ar hqondaT, CineTis am
patara sofelSi dawyebiTi skola gamoqva-
bulSi moawyves.
teqstebi
gimnaziaSi 10
akaki wereTeli
Cemi bavSvobis skola 16
revaz inaniSvili
axali moswavle 20
jemal qarCxaZe
gamousworebeli laqlaqa 23
ane franki
avtobiografia 27
ilia WavWavaZe
ori werili maswavleblebs 31
pirvelyofili ojaxi
arqeologiuri kvlevebi adasturebs, rom
pirvelyofili sazogadoebebidan moyole-
buli, ojaxi adamianebis erTobis yvelaze
bunebrivi formaa. amas adasturebs agreTve
isic, rom Tanamedrove tomebi, romlebic
jer kidev pirvelyofilis msgavsi cxovre-
biT cxovroben, aucileblad organizebu-
lia ojaxebad.
adamianebis sazogadoeba mravali aTaswleulia
arsebobs. yvelaze Zvel epoqaSic ki es
sazogadoebebi ojaxebad cxovrobdnen.
nebismieri adamianisaTvis yvelaze uaxloesi
naTesavebi mSoblebi, Svilebi da da-Zmebi arian.
ojaxuri garemo
aq Seiswavli...
am TavSi, sxvadasxva tipis teqstebis gacnobis paralelurad, Seiswavli, rogor
ganasxvao erTmaneTisagan:
● proza, poezia da dramaturgia
● prozauli teqstebi
● piesebi anu dramatuli nawarmoebebi
● remarka da replika
● Jesti, mimika, intonacia
Tavi
2 rogor cxovrobdnen ojaxebi Zvelad
ar arsebobs iseTi qveyana da kultura,
sadac adamianebi ojaxebad ar iyofian.
Zvelad, rodesac mosaxleobis umetesoba
soflad cxovrobda, ojaxebi mravalric-
xovani iyo da ramdenime Taoba erT WerqveS
saxlobda. ojaxis wevrebs saqmeebi dana-
wilebuli hqondaT: kacebi mindorSi muSa-
obdnen, qalebi saxlis saqmeebs asrulebd-
nen da bavSvebze zrunavdnen. im dros
warmoudgeneli iyo, rom kacs bavSvisTvis
moevlo, an qals kacis saqme Seesrulebi-
na. yovel ojaxs hyavda egreT wodebuli
ojaxis Tavi – ojaxis yvelaze xandazmuli
mamakaci, romelic iRebda yvelanair ga-
dawyvetilebas, ris Sesrulebac danarCeni
wevrebisTvis savaldebulo iyo.
Tanamedrove ojaxi
Tanamedrove msoflioSi mosaxleobis
umetesoba qalaqebSi binadrobs. samu-
Saoebis dayofa qalis da kacis saqmeebad
SedarebiT iSviaTia. rogorc wesi, qalebic
da kacebic muSaoben samsaxurebSi da xSi-
rad saojaxo saqmeebsac erToblivad ake-
Teben. Tanamedrove ojaxebi ufro pataraa,
vidre winaT iyo da ierarqiac aRaraa ise
mkacri, rogorc odesRac.
teqstebi
vano 38
revaz inaniSvili
vina Tqva Cvenze, viwrod arian... 42
SoTa niSnianiZe
erT mSvenier dRes 44
Sadiman SamanaZe
vaJa-fSavelas ojaxi 51
aka morCilaZe
mTis gadaRma 54
guram doCanaSvili
Tavis nomeri Tavis saTauri
Tavis saTauris
qveS mokled
mimoxilulia Tema
TeTr fonze
moTavsebuli
suraTebi da
sainformacio
teqstebi
damatebiT
saintereso
informacias
awvdis
moswavleebs
TemasTan
dakavSirebiT.am nawilSi moTavsebulia
im Teoriuli cnebebisa
da sakiTxebis
CamonaTvali, romlebic
Seiswavleba TavSi.
aq Sesabamisi Tavis
teqstebi da avtorebia
mcire sarCevis saxiT.
yoveli Tavis dasawyisi moTavsebulia or gaSlil gverdze
Tavis sawyisi gverdi
12
17
Ta
vi
1
bav
Sv
eb
i s
ko
laS
i
45
50
55
60
65
70
75
80
85
nen venaxebSi. Seikribebodnen samni an oTxni, an ufro metni, Tan baravdnen da Tan mRerodnen, axlac mowkrialebs iqidan erTi simRera: „aaralaloo, Sen biWo anagureloo..." es bar-visas, sxva droidan maxsovs – „arsena rom daiWires, dila iyo mSvenierio". es „arsenas simRera" aCqarebiT imRereboda. am-boben, erTi Cveneburi, xeWrela, Turme venaxs swamlavda da ise garTula am simReriT, naxevari sxvisi venaxi Seuwamlavs.
maswavleblebi gvaswavlidnen Zalian karg rameebs. qar-Tulis maswvlebeli gvswavlida: „Svlis nukris naambobs", „amodis, naTdebas", „magdanas lurjas", „Rvinia gadaiCexas"; ariTmetikis maswavlebeli – wiladebs, wiladebis Sekrebas, gamoklebas, gamravlebas, gayofas. kidev – gamoyvanili maga-liTebis Semowmebas. ra kargi iyo, rom SevamowmebdiT da swori aRmoCndeboda Cveni pasuxi! bunebismetyvelebis mas-wavlebeli gvaswavlida – mTebs, tyeebs, mdinareebs, tbebs, davyavdiT eqskursiebzedac. viyaviT Cvens goraze, mis kalTebze, Txemze. mere CaveSviT tyeSi, vnaxeT, rogori iyo mcenaris bolqvebi. bolqvebi hqonda yoCivardas, Teros, ZaRlnioras. ias – ara. ias funjiviT CamoSvebuli fesvebi aqvs, bunebismetyvelebis maswavlebelmave gvaCvena adami-anis ConCxi da mikroskopi. daudebdi mikroskops Tmis Rers, Caixedavdi Sig da is Tmis Reri joxis simsxo Canda.
zamTarSi, Tovls rom Camohyrida, WalaSi gamodiod-nen monadireebi. rogori gasaZlebia merxze? dabla yefiT miqrian meZebrebi, misdeven monadireebi ZaxiliT – naah! naah! naah – xan aq gavardeba Tofi, xan iq. Sen kidev ijeqi da erTxelac ar gadaixedo dabla.
did Tovls rom dadebda da moyinavda, iqve, skolis gverdze, xevSi, davasipebdiT arxisken Camaval gzas da iyo erTi sriali da kotrial-kotriali, gogoebi biWebze mon-domebiT srialebdnen, oRond isini – wiokobiT, xandaxan romelime maswavlebelic ki dacurdeboda xolme. xandaxan maswavlebelic waiqceoda, maSin aRar vicodiT, ra gveqna, gagvcineboda Tu ara.
saklaso oTaxSi xurda Tunuqis Rumeli. vinc im Rumel-Tan axlos ijda, bednieri iyo. bunebismetyvelebis maswav-lebeli gvaswavlida simRerasac. gvaswavlida erT simRe-ras – „CuxCuxiT Camorboda"... ver iqna da ver ki gvaswavla, rogorc TviTon undoda, magram ar gviwyreboda. Slida da aqnev da xelebs, mere mividoda RumelTan, Semoawyobda im xe-lebs milze da naRvliani TvalebiT gviyurebda yvelas.
nisli rom iyo da im nislSi maRlidan gadaxedavdi Cvens skolas, gegoneboda, mSvenier ocnebaSi xdeboda yvelaferi.
adioda sworad da nisls uerTdeboda kvamlebi. im kvam-lebs asdevda bartyebiviT pirdaRebuli bavSvebis simRera „CuxCuxiT Camorboda"... gegoneboda, erTi mondomeba, erTi garja, da mosdebda Toks kaci im skolas Tavis bavSvebi-an-kvamlebianad, aikidebda da waiRebda TovlSi. qveyniereba
xeWrela
sazogadod, es
sit yva erTg-
var buCqs niS-
navs, magram aq
gamoyenebulia
pirovnebis
metsaxe lad
Txemi
mTis zeda nawili,
Tavi
davasipebdiT
zedapirs srialas
gavuxdidiT
16
pi
rv
el
i n
aw
il
i
adam
ian
i d
a s
amy
aro
mis
ir
gv
liv
5
10
15
20
25
30
35
40
Cemi bavSvobis skola
patarobisas sofelSi vswavlobdi, Cvens sofelSi ori sko-la iyo – zeviTskola da qveviTskola, zeviTskola – didi, qveviTskola – patara. patara skolaSi patarebi davdiodiT.
dilaadrian, rva saaTze, pirvel zars darekavdnen. am zariT gvatyobinebdnen, aba, bavSvebo, moemzadeT da wamodi-To. Cvenc, bavSvebi, CavawyobdiT CanTaSi wignebs da rveulebs, CavuWyunavdiT gverdiT vaSlebsa da msxlebs, daviWerdiT samelnes xelSi da daveSvebodiT Tavqvemimaval orRobeebSi.
skola wisqvilis arxis piras idga, SemaRlebulze. aqeT sko-la idga, iqiT, xevs gaRma – dangreuli eklesia. arxis qvemoT venaxebi da ivris Wala iyo, ivris Walis mere – grZladgawo-lili utyeo gora. goraze avtomobilebi mimodiodnen.
skolas sul oTxi oTaxi hqonda, oTxi klasi. erTi pa-tara oTaxic iyo, samaswavleblo. iq, ase maxsovs, yovelT-vis sasiamovnod RudRudebda Rumeli. Cveni iq Sesvla ar SeiZleboda. daiwyeboda gakveTili, Camovardeboda siCume – davSoSmindebodiT, davwynardebodiT bavSvebi, visxediT da bartyebis TvalebiT SevyurebdiT maswavlebels, magram buzis gafrenas gaigonebdiTo, aseTi siCume arasodes ar iyo. garedan yovelTvis sxvadasxvanairi xmebi Semodioda, gazaf-xulze, maisSi, arxis piras gayolebul kaklebze molaRure
bi gadasZaxodnen erTmaneTs, Semodgomaze – jafarebi, zam-Tris piras da zamTarSi yvavebi, daaRebdnen yvavebi pirs da iyo erTi – yvaa, yvaa, yvaa! fanjrebidan isic moCanda, rogor anacvlebdnen is yvavebi kenweroebze fexebs.
gazafxulzeve, maisSi, mere seqtemberSic, dairekeboda Tu ara didi Sesvenebis zari, magari biWebi sabanaod Carbod-nen arxze. maswavleblebi wyrebodnen, amitom biWebi zemoT adiodnen da iq eSvebodnen Tavdayira wyalSi. visac maswav-leblebi Seatyobdnen, ubanavniao, gakveTils hkiTxavdnen da orianebs uwerdnen. magari biWebi mainc Tavisas ar iSlidnen, isini dResac kargad maxsovs: jabala, babajana, prokona, qSu-va... erTic iyo, erTi yvelaze magari biWi – RaWuna. vnaxavdiT da am RaWunas gamoagdebdnen gakveTilidan. is kidev – wa-vidoda, gaCerdeboda SemaRlebulze, ise, rom fanjrebidan kargad daenaxaT bavSvebs, idga da aRaWunebda ybebs, ra edo, ar vici, aqlemiviT ki aaqafebda xolme pirs. gamoudgeboda skolis daraji takvia ioseba saxriT, magram verasodes ver eweoda. Tebervalsa da martSi venaxebidan grZeli simRere-bis xmac modioda. winaT, Cems pataraobas, xSirad mRerod-
revaz
inaniSvili (1926-1991)
qarTveli mwerali.
mravali moTxro-
bis garda dawe ri-
li aqvs sabavSvo
nawarmoebebic.
albaT ginaxavs, rogoria skolebi soflad da qalaqad. imsjele, gansxvavdeba Tu ara erTmaneTisgan soflisa da qalaqis skolebi? Tu gansxvavdeba, riT?
samelne
(Zvelad) patara
WurWeli, romel-
Sic esxa melani,
specialuri siTxe,
romelSic awebd-
nen kalams da ise
werdnen
RudRudebda
wynarad enTo
cecxli
molaRuri, ja-
fara
erTgvari frin-
velebi
im gverdebze, sadac teqsti
iwyeba (gamonaklisia sul
ramdenime nawarmoebi), teqstis
zeda nawilSi, Ria salaTisfer
fonze, moTavsebulia gakveTilis
„gamowveva“ – SekiTxvebi, romlebic
maswavlebelma unda dausvas
moswavleebs, sanam teqstze
gadavlen. am SekiTxvebze pasuxebis
gacemiT da msjelobiT iwyeba
teqstSi asaxul problemaze saubari.
ucnobi sityvebi
teqstSi
gamuqebulia da
ganmartebulia
areebze
teqstebs gverdiT axlavs
striqonebis numeracia, ise, rogorc
zogierT akademiur gamocemaSia
miRebuli – raTa maswavlebelsac da
moswavlesac gauadvildeT teqstSi
Zieba. am numeraciaSi yoveli mexuTe
striqonia moniSnul-danomrili.
teqsts dasawyisSive
axlavs avtoris foto da
Zalian mcire biografia. es
biografia dasaswavlad araa
gamiznuli. zogierT teqsts
ar axlavs avtoris foto.
es maSin xdeba, Tu amave
avtoris sxva teqsti ukve
Segvxvda da Sesabamisad –
avtoris biografiac.
am adgilas
miTiTebulia
Sesabamisi Tavis
nomeri, raTa wignSi
orientireba da
saTanado Tavis
Zieba gaioldes.
tipuri gverdis nimuSi
13
18
pi
rv
el
i n
aw
il
i
adam
ian
i d
a s
amy
aro
mis
ir
gv
liv
90
maSin iyo didi, skola – patara. axla, piriqiT, qveyniereba dapataravda, skolebi gaizarda. qalaqad Tu soflad axla sul didi skolebia. im skolebs rom uaxlovdebi, arc erTze ar ifiqreb, imas Tu vinme adgilidan daZravs.
revaz inaniSvili
teqstis Sinaarsi
1. rogor aRwers mwerali bavSvebis gansa-
kuTrebul yuradRebas maswavleblisadmi?
2. ra xmebi Semodioda garedan?
3. ras akeTebdnen xolme `magari biWebi"?
4. rogor isjebodnen xolme `magari biWebi"
TavianTi saqcielis gamo?
5. rogor tardeboda bunebismetyvelebis
gakveTili?
6. ratom danaRvliandeboda xolme bunebis-
metyvelebis maswavlebeli?
7. ra gancdas uCens mwerals nislSi CaZiru-
li sofeli?
8. me-9-me-12 striqonebis mixedviT Seqmeni
soflis ruka an naxati.
9. vin aris ambis mTxrobeli?
10. mTxrobelis rogori ganwyoba igrZnoba
teqstSi? moniSne Seni pasuxis damadas-
turebeli epizodebi.
11. Seni azriT, ra asakisaa mTxrobeli? saidan
Cans?
teqstis analizi
1. kidev erTxel gadaikiTxe is adgilebi,
sadac mwerali aRwers, ras da rogor swav-
lobdnen. Seadare Tanamedrove swavlebis
process da imsjele msgavseba-gansxvave-
bebze.
2. `xandaxan maswavlebelic waiqceoda, maSin
aRar vicodiT, ra gveqna, gagvcineboda
Tu ara" – rogori damokidebuleba Cans am
sityvebSi maswavleblis mimarT?
3. `qveyniereba maSin iyo didi, skola – pa-
tara. axla, piriqiT, qveyniereba dapa-
taravda, skolebi gaizarda..." – axseni,
ras SeiZleba gulisxmobdes am sityvebSi
mwerali?
4. mwerali organ amaxvilebs yuradRebas sim-
Reraze. moZebne es adgilebi da dafiqrdi,
ra mniSvneloba aqvs simReras adamianebis-
Tvis am monaTxrobis mixedviT?
5. buneba da bavSvebi – teqstis romel epizo-
debs gaaerTianebdi am qvesaTaurSi? axseni
TiToeuli epizodis mniSvneloba.
6. Seadare erTmaneTs, riT gansxvavdeba erT-
maneTisgan akakisa da revaz inaniSvilis
skolasTan dakavSirebuli mogonebebi.
teqstis ena
1. axseni konteqstis mixedviT dialeqtizmi
`CavWyunavdiT";
2. rogor gesmis fraza: `bartyebis TvalebiT
SevyurebdiT maswavlebels"?
3. ras niSnavs mocemul konteqstSi sityva
`Cveneburi"?
4. `Slida da aqnevda xelebs" – ras cdilobs
maswavlebeli am qmedebiT?
davalebebi
1. warmoidgine, rom xar bunebismetyvelebis maswavlebeli da misi piriT aRwere bavSve-
bi, rogorebi arian, rogor iqcevian, rogor gadixarT bunebaSi erTad da rogor
cdilob, aswavlo maT simRera. ar dagaviwydes, aRniSno, ratom xar xolme naRvliani.
2. aRwere Seni skola. nawers daurTe Sen mier Seqmnili ruka an naxati.
yoveli teqstis Semdeg
kiTxvebisa da davalebebis
blokia, romelic 4
nawiladaa dayofili
am blokis
bolo nawilia
davalebebi.
igulisxmeba
weriTi davalebebi.
pirvel nawilSi teqstis
SinaarsTan dakavSirebuli
SekiTxvebia. am kiTxvebze
pasuxs teqstidan
eqsplicituri informaciis
amoReba esaWiroeba
aq teqstis enasTan
– leqsikasTan,
frazeologizmebsa da
mxatvrul xerxebTan –
dakavSirebuli SekiTxvebia.
am nawilSi SedarebiT rTuli
SekiTxvebia. sakmarisi aRaraa
mxolod teqstSi eqspliciturad
mocemuli informacia. moswavles
esaWiroeba, dafiqrdes da dainaxos
kavSirebi teqstis sxvadasxva
nawils Soris, gaiazros, ra
SeiZleba igulisxmebodes ama Tu
im frazaSi, moaxdinos teqstis
interpretireba sakuTar Tu sxvaTa
gamocdilebaze dayrdnobiT da a.S.
savarjiSoebis tipuri blokis nimuSi
14
es niSani gviCvenebs,
rom Semodis
Teoriuli masala,
romelic momwvano
CarCoSia Casmuli.
Teoriul nawils
TiTqmis yovelTvis
erTvis davalebebi.
teqstebisagan
gansxvavebiT, aq mxolod
kiTxvebi da davalebebia.
Tu davaleba jgufuria,
wiTel fonze dasmuli
SriftiTaa miTiTebuli. es
erTgvari logo gamoiyeneba
ara mxolod Semajamebeli
jgufuri davalebebisaTvis,
aramed nebismieri jgufuri
davalebisaTvis, romelic
sakmaod xSirad gvxvdeba.
yovel Tavs
boloSi axlavs im
sarekomendacio
wignebisa da filmebis
CamonaTvali, romlebic
Sesabamis Temazea.
19
Ta
vi
1
bav
Sv
eb
i s
ko
laS
i
Teoria
Txroba, aRwera, msjeloba
mxatvrul nawarmoebSi SeiZleba Segvxvdes bunebis, personaJis, raime ad-gilis an situaciis aRwera. magaliTad, qvemoT mocemul nawyvetSi akaki we-reTeli aRwers saklaso oTaxs:
`mozrdilebi skamze ijden sulganabuli da axalmoswavle patarebi ki jguf-jgufad kedlebTan iyven atuzuli. aq kedelze irgvliv qaRaldis fic rebi iyo Camokidebuli, zed anbani da amosaRebi ewera da imas akiTxebden ymawvilebs. jgufs erTi ufrosi hyavda da is aswavlida: xelSi eWira wkepla da, SeeSleboda Tu ara bavSvs kiTxva, ucxunebda da ucxunebda. erTi adgi-lidan meoreze gadadioden da, roca Semouvliden kedlebs, mere ki neba hqon-daT sxvebTan damjdariyvnen isinic skamze.~
Semdeg ki mogviTxrobs imis Sesaxeb, rogor Semoirbina pirvelsave dRes yvela kedeli, rogori wesebi iyo gimnaziaSi da sxv.
rodesac avtori raime ambavs gviyveba, aseT dros teqsti TxrobiTi xasia-Tisaa (ixile, magaliTad, akaki wereTlis `gimnaziaSi~ 37-e-me-60 striqonebi).
roca avtors unda, rom Tavisi mosazreba dagvisabuTos, igi msjelobas mimarTavs da am dros argumentebs iyenebs.
zogs hgonia, rom namdvili patriotizmi ewinaaRmdegeba kosmopolitizms, magram es Secdomaa. yoveli namdvili patrioti kosmopolitia ise, rogorc yoveli gonieri kosmopoliti (da ara Cveneburi) patriotia. rogor? ase, – romeli adamianic Tavis ers emsaxureba keTilgonierad da cdilobs Ta-vis samSoblo aRamaRlos gonebriv, qonebriv da zneobriv, amiT is umzadebs mTels kacobriobas saukeTeso wevrebs, saukeTeso megobars, xels uwyobs mTeli kacobriobis ganviTarebas, keTildReobas.
vaJa-fSavela
rogorc xedav, aq moxmobil TiToeul monakveTs gansxvavebuli funqcia aqvs. funqciis mixedviT teqstebi SeiZleba daiyos sam saxeobad. esenia: aR
wera, Txroba da msjeloba.
erTsa da imave nawarmoebSi xSirad samive saxeobis teqsti gvxvdeba.
davalebebi
1. moZebne „Cemi bavSvobis skolaSi“ aRweriTi teqstis nimuSi. miuTiTe striqonebis
nomrebi.
2. moZebne `Cemi bavSvobis skolaSi~ TxrobiTi teqstis nimuSi.
35
Ta
vi
1
bav
Sv
eb
i s
ko
laS
i
1. dawere Txzuleba „CemTvis idealuri skola“. gaiTvaliswine Semdegi aspeqtebi:
• rogori unda iyos SenTvis idealuri skolis Senoba;
• rogori adamiani unda marTavdes;
• rogori pedagogebi unda aswavlidnen;
• ra unda moeTxovebodes moswavleebs;
• rogori unda iyos urTierToba moswavlesa da maswavlebels Soris;
• rogori unda iyos swavlebis forma da Sinaarsi.
(davaleba SegiZliaT, SeasruloT rogorc individualurad, ise jgufurad.)
jgufuri davaleba
2. klaselebTan erTad SeimuSave „moswavle-maswavleblis qcevis kodeqsi“, anu we-
sebis CamonaTvali, romlis dacva orive mxarisTvis aucilebelia.
pirveli Tavis Semajamebeli davalebebi
• akaki wereTlis „Cemi Tavgadasavali“
• revaz inaniSvilis moTxrobebi: „eTeri“,
„damrigebeli“
• lado mrelaSvilis „iyalToeli biWebi“
• „ane frankis dRiuri“
• jin vebsteris „grZelfexeba mamilo“
• r. j. palacios „saocreba“
• rene rejanis `xval, zeg~
• ana gavaldas `35 kilo imedi“
• linda malali hanTis `Tevzi xeze~• `gundis momRerlebi“ (reJisori:
kristof baratie)
• „sufTa dafa“ (reJisori: oTar
SamaTava)
• animacia `wisqvilis daraji~ (reJ:
რობერტ კონდო)
• „akakis akvani“ (reJisori: k.pipi-
naSvili)
• „saocreba“ (reJisori: stiven
Cobski)
ra wavikiTxoT am Temaze
ra vnaxoT am Temaze
Teoriuli masalis tipuri gverdis nimuSi
Tavis Semajamebeli davalebebis nimuSi
15
moswavlis wigni
qarTuli ena
7
qarTuli ena
moswavlis wigni
qarTuli enisa da literaturis sabazo safexuris standart-
Si gramatikis sakiTxebidan rekomendebulia Semdegi sakiTxebi:
morfologiaformacvalebadi metyvelebis nawilebi:
• saxelebi (arsebiTi, zedsarTavi, ricxviTi, nacvalsaxeli): saxelTa jgufebi Sinaar-
sis mixedviT; saxelTa bruneba; saxelTa warmoqmna; kompozicia.
• zmna: ZiriTadi zmnuri kategoriebi; gardamavloba; zmniswini; zmnis uRleba; Tavise-
buri zmnebi.
• saxelzmnebi (sawyisi da mimReoba).
formaucvleli metyvelebis nawilebi:
• zmnizeda (adgilis, drois, viTarebis, mizezisa da miznis);
• Tandebuli (calke mdgomi da Serwymuli);
• kavSiri da misi jgufebi;
• nawilaki da misi jgufebi;
• Sorisdebuli da misi jgufebi.
sintaqsi• sityvaTa Soris sintaqsuri urTierTobis saxeebi: SeTanxmeba, marTva, mirTva ;
• winadadebis wevrebi: mTavari da aramTavari wevrebi;
• winadadeba: winadadeba modalobis mixedviT; winadadeba agebulebis mixedviT; mar-
tivi winadadeba da misi saxeebi; Serwymuli winadadeba; rTuli winadadebis saxeebi;
winadadebaTa SeerTebis saSualebebi; damokidebuli winadadebis saxeebi rTul qve-
wyobil winadadebaSi.
• gankerZoebuli sityvebi da gamoTqmebi;
• pirdapiri da iribi naTqvami.
aRniSnul enobriv-gramatikul sakiTxebTan dakavSirebuli saliteraturo enis norme-
bi, marTlwera, punqtuacia.
http://ncp.ge/curriculum/satesto-seqtsia/akhali-sastsavlo-gegmebi-2018-2024/sabazo-safekhuri-vi-ix-klase-
bi-proeqti-sadjaro-gankhilvistvis
warmodgenili saxelmZRvanelos avtorTa jgufis gadawyvetilebiT, standartiT re-
komendebuli masala ase gadanawilda:
► me-7 klasi eTmoba formacvalebadi metyvelebis nawilebidan saxelebs, maTTan
dakavSirebul saliteraturo enis normebs, marTlweras, aseve me-7 klasSi Semodis
iseTi sakiTxebi, rogorebicaa qarTuli ena da misi adgili, qarTuli damwerlobis
sakiTxebi da saxeebi.
► me-8 klasi daeTmoba zmnisa da formaucvleli metyvelebis nawilebis Seswavlas,
► xolo me-9 klasi – sintaqsis Seswavlas.
16
Sinaarsi
ena da damwerlobaTavi 51
1. msoflio enebi da qarTuli ena 6
2. qarTuli enis dialeqtebi 8
3. damwerlobaTa tipebi 11
4. qarTuli damwerlobis saxeebi 14
sazogado arsebiTi saxelebiTavi 232
1. TanxmovanfuZiani da xmovanfuZiani arsebiTi saxelebi 24
2. TanxmovanfuZiani saxelebis bruneba 27
3. xmovanfuZiani saxelebis bruneba 32
4. xmovanfuZiani saxelebis bruneba mravlobiT ricxvSi 36
5. kumSvad-kvecadi saxelebi 39
6. savrcobi 41
7. Tandebuliani brunvebi 44
8. Tandebuliani saxelebis marTlwera 48
sakuTari arsebiTi saxelebiTavi 553
1. adamianis sakuTari saxelis bruneba 56
2. gvarebis bruneba 59
3. saxelisa da gvaris erTad bruneba 63
4. geografiuli saxelebi 66
5. geografiuli saxelebis warmoeba da bruneba 68
nawarmoebi saxelebiTavi 754
1. sityvebis warmoeba 76
2. sityvebis agebuleba 79
3. xmabaZviTi sityvebi 82
4. profesiis saxelebi 84
5. abstraqtuli saxelebi 86
6. qonebisa da uqonlobis saxelebi 88
saxelmZRvanelos Sinaarsi
me-7 klasis saxelmZRvanelo Sedgeba 8 Tavisa da 48 paragrafisgan:
TiToeul Tavs axlavs erTi jgufuri davaleba da erTi Semajamebeli testi.
17
7. wina viTarebis saxelebi 90
8. daniSnulebis saxelebi 92
9. kninobiT-alersobiTi saxelebi 94
10. warmomavlobis saxelebi 96
zedsarTavi saxeliTavi 1015
1. zedsarTavi saxelis jgufebi 102
2. zedsarTavi saxelis xarisxis formebi 105
3. calke mdgomi zedsarTavi saxelis bruneba 109
4. zedsarTavi saxeli arsebiT saxelTan erTad 111
ricxviTi saxeliTavi 1196
1. ricxviTi saxelis jgufebi 120
2. raodenobiTi ricxviTi saxelis jgufebi warmoebis mixedviT 122
3. raodenobiTi ricxviTi saxelis marTlwera 125
4. rigobiTi ricxviTi saxelis warmoeba da marTlwera 127
5. wilobiTi ricxviTi saxelebis warmoeba da marTlwera 130
6. ricxviTi saxelebis bruneba calke da arsebiT saxelTan erTad 132
nacvalsaxeliTavi 1397
1. nacvalsaxelis jgufebi 140
2. I da II piris nacvalsaxelebi 143
3. III piris nacvalsaxelebi 146
4. CvenebiTi nacvalsaxelebi 149
5. kiTxviTi nacvalsaxelebi 151
6. kuTvnilebiTi da kiTxviT-kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi 154
7. nawilakdarTuli nacvalsaxelebi 158
kompozitebiTavi 1658
1. kompozitebi 166
2. fuZis gaorkecebiT miRebuli kompozitebi 169
3. sxvadasxva fuZis SerwymiT miRebuli kompozitebi 171
4. abreviaturebi 174
18
1Ta
vi
2
saz
og
ado
ar
se
biT
i s
axe
le
bi
24
TanxmovanfuZiani da xmovanfuZiani arsebiTi saxelebi
1 1. daakvirdi qvemoT mocemul sityvebs da imsjele:
a. rogor gaanawilebdi am sityvebs jgufebSi fuZis daboloebis
mixedviT?
b. ramden jgufs gamoyofdi?
2 2. waikiTxe qvemoT mocemuli teqsti da Seasrule davalebebi:
arsebiTi saxelebi fuZis mixedviT iyofa or jgufad: xmovanfuZiane-
bad da TanxmovanfuZianebad. brunebis Taviseburebebis mixedviT Ti-
Toeul jgufSi kidev gamoiyofa qvejgufebi:
uTo
mze
tomara
xmovanfuZiani
ukveceli
kvecadi
kumSvad-kvecadi
saxli
maswavlebeli
kumSvadi
ukumSveli
TanxmovanfuZiani
saxelis fuZe rom vipovoT, saxeli unda CavsvaT mxolobiTi ricxvis
moTxrobiT an micemiT brunvaSi, CamovaSoroT brunvis niSani da rac
darCeba, iqneba fuZe:
saxl-i, saxl-ma, saxl-s; xe, xe-m, xe-s.
saxelis fuZidan xmovnis amovardnas ewodeba kumSva: wyali – wyal-is
saxelis fuZis bolo xmovnis CamoSorebas ewodeba kveca: mze – mze-is
saxli
saxli
metro
magida
savarZeli
sasaxle
nelsacxebeli
camze
varskvlavi
tomara
werauTo
maswavlebeli
siyvaruli
matarebeli
akvariumi
1
25
1Tan
xm
ov
anf
uZ
ian
i d
a x
mo
van
fu
Zia
ni
ars
eb
iTi
sax
el
eb
i
dawere rveulSi dasabuTebuli pasuxi
2.1 romelia swori:
a. arsebiTi saxelebi fuZis mixedviT iyofa 2 jgufad:
TanxmovanfuZianebad da xmovanfuZianebad.
b. arsebiTi saxelebi fuZis mixedviT iyofa 3 jgufad: kumSvadebad,
kvecadebad da kumSvad-kvecadebad.
g. arsebiTi saxelebi fuZis mixedviT iyofa 2 jgufad: ukumSvelebad
da kumSvadebad.
2.2 ris mixedviT gamoiyofa 5 qvejgufi:
a. fuZis daboloebis mixedviT.
b. brunebis Taviseburebis mixedviT.
2.3 saxelis fuZe yovelTvis Cans:
a. mxolobiTi ricxvis saxelobiT brunvaSi.
b. mxolobiTi ricxvis moTxrobiT brunvaSi.
g. wodebiT brunvaSi.
3 3. savarjiSoebi da davalebebi
dawere rveulSi
3.1 dawere rveulSi Semdegi sityvebis fuZeebi:
imsjele
3.2 daasaxele TanxmovanfuZiani saxelebi:
sarke
sarke
mandariniCai
sicili matarebeli
magida
manqana
skola
taqsi
kompiuterirveuli
skola
saxeli
xis
katebimacivris
cxvarosaqaTmesyanebad
ZaRliT
vardma
I nawili
davaleba yvelgan
sxvadasxvaa
II nawili
davaleba yovelTvis
erTnairia III nawili
davaleba yovelTvis
erTnairia
standartuli paragrafis struqturuli elementebi
rasakvirvelia, viTvaliswinebT, rom me-6 klasis CaTvliT moswavleebs garkveuli
sakiTxebi saxelis morfologiidan Seswavlili aqvT. saxelmZRvanelo misdevs konstruq-
tivistul midgomas, iTvaliswinebs moswavleTa winare codnas da amitom arsebiTi saxe-
lis Seswavla ar iwyeba iseTi sakiTxebiT, rogorebicaa, magaliTad, arsebiTi saxelis
raoba, Sinaarsobrivi jgufebi, Tundac bruneba da brunvis niSnebi. aramed am codnaze
dayrdnobiT, am codnis gaaqtiurebis Sedegad saxelmZRvanelo yuradRebas amaxvilebs
klasifikaciis sakiTxebze, codnis ganzogadebaze. didi dro da yuradReba eTmoba marTl-
weris sakiTxebs ara mxolod specialurad momzadebul winadadebebSi, aramed teqstebSi
Secdomebis aRmoCenisa da gasworebis e.w. redaqtirebis unarebis ganviTarebisTvis.
19
I nawili amowmebs moswavleTa winare codnas da amave dros, moswavleebs uqmnis gan-
wyobas konkretul masalaze samuSaod. sasurvelia, davaleba moswavleebma jgufurad an
wyvilebSi Seasrulon. aseve kargi iqneba, Tu wignSi mocemul masalas maswavlebeli mos-
wavleebs gakveTilze gadascems baraTebis saxiT, romlebzec moswavleebi imuSaveben.
am davalebis mizani da maswavleblis molodini ar aris, yvela jgufma sworad Seasru-
los davaleba. magaliTad, moswavleebs evalebaT garkveuli masalis dajgufeba, ama Tu im
sityvis garkveul formaSi Casma, swori da araswori variantebis SerCeva da a. S. mosalod-
nelia, rom moswavleebi sxvadasxvagvarad Seasruleben davalebebs, ar ecodinebaT swori
forma, an zustad ver axsnian, ratom miiCnies esa Tu is forma sworad. magram amjerad
maswavleblis mizania, yvelam gamoTqvas Tavisi varaudi, Tundac mcdari, da interesiT
Seudges swori pasuxis garkvevas.
kargi iqneba, Tu maswavlebeli swor variants ar gaaJRerebs pirvel davalebaze muSao-
bis dasrulebisTanave da moswavleebs mouwodebs, ganagrZon muSaoba da gakveTilis bo-
losTvis daasaxelon swori pasuxi. pasuxTan erTad ki mniSvnelovania axsna, gacnobiereba,
Tu ratom miiCneva es Tu is gadawyvetileba sworad.
II nawili moicavs Teoriul masalas da yvela paragrafSi davalebis piroba aseTia:
waikiTxe qvemoT mocemuli teqsti da Seasrule davalebebi: aq Teoriul masalas axlavs
daxuruli kiTxvebi, romlebidanac moswavleebma unda SearCion swori varianti. kiTxvebi
imgvaradaa dasmuli, rom moswavles kidev erTxel abrunebs paragrafis sakvanZo sakiTx-
ebTan. savaraudo pasuxebi Sinaarsobrivad, ZiriTadad, axlos aris erTmaneTTan da mos-
wavlisgan moiTxovs dakvirvebasa da teqstis detalurad gaazrebis unars. kargi iqneba,
Tu maswavlebeli TiToeuli daxuruli SekiTxvis SemTxvevaSi moswavlisgan moiTxovs
pasuxis asxnasa da dasabuTebas magaliTebis meSveobiT.
III nawili moicavs savarjiSoebsa da davalebebs paragrafSi mocemuli konkretuli masa-
lis irgvliv. am nawilis saTauria: 3. SeasruleT davalebebi. mocemuli savarjiSoebisa da
praqtikuli davalebebis meSveobiT moswavleebma ukeT unda gaiazron Teoriuli sakiTxi.
marTalia, saxelmZRvaneloSi Teoriuli masala win uZRvis praqtikul savarjiSoebs, ma-
gram maswavlebels SeuZlia klass muSaoba daawyebinos romelime praqtikuli (me-3 nawil-
idan aRebuli) savarjiSoTi. sTxovos moswavleebs, davalebis Sesrulebis Semdeg TviTon
Camoayalibon konkretuli wesi da mxolod amis Semdeg meore nawilSi mocemul masalaSi
gadaamowmebinos Tavisi varaudi. paragrafSi mocemuli davalebebi SesaZlebelia moswav-
leebma Seasrulon rogorc individualurad, aseve jgufurad an wyvilebSi.
20
21
1qar
Tu
li
dam
we
rl
ob
is s
axe
eb
i
proeqti
1gavicnoT qarTuli xelnawerebi
moiZieT informacia sxvadasxva
qarTuli xelnaweris Sesaxeb.
1
scadeT, gaarkvioT Tqven mier SerCeuli xelnaweris
istoria, moipovoT nebismieri informacia mis Sesaxeb.
2
SeZlebisdagvarad gaaformeT Tqveni namuSevrebi fotomasaliT. SegiZliaT,
moamzadoT posteri, baraTebi, kedlis gazeTi an sxva TvalsaCinoeba.
3
warmoadgineT klasSi prezentacia.4
vaxtang VI-is stambaSDi dabeWdili `vefxistyaosani~, 1712 w.
sulxan-saba orbelianis xeliT dawerili `mogzauroba evropaSi~
yoveli Tavis bolos moTavsebuli proeqtis nimuSi
proeqti
Tavis bolos mocemuli proeqti gankuTvnilia jgufuri muSaobisTvis da sasurvelia,
daeTmos 1 sagakveTilo saaTi, romelzec jgufebi Tavi anT namuSevrebs warmoadgenen
prezentaciis saxiT, imsjeleben da Seafaseben. saxelmZRvaneloSi mocemuli proeqtuli
davalebebi ara mxolod sagnobrivi codnis ganmtkicebaSi daexmareba moswavleebs, ar-
amed xels Seuwyobs garkveuli unarebis gamomuSavebas, rogorebicaa jgufuri muSaobis,
TanamSromlobis, urTierTdaxmarebis; aseve moswavleebisgan moiTxovs SemoqmedebiT
midgomas sakiTxisadmi. maswavlebelma proeqtul davalebebze ukukavSiris micemisas
yuradReba unda gaamaxvilos swored SemoqmedebiT midgomaze. davalebis Sesasruleblad
ki, sasurvelia, maswavlebelma klasi dayos jgufebad, saWiroebis SemTxvevaSi daexmaros
jgufebs kompleqsuri davalebis pirobis srulyofilad gagebaSi, aseve jgufSi fun-
qciebis gadanawilebaSi. moswavleebs davalebis Sesasruleblad unda hqondeT ramdenime
dRe mainc. kargi iqneba, Tu maswavlebeli saboloo prezentaciamde gadaxedavs moswavle-
Ta namuSevrebs da miscems miTiTebebs.
21
137
1ric
xv
iTi
sax
el
eb
is b
ru
ne
ba
cal
ke
da
ars
eb
iT s
axe
lT
an e
rT
ad
6Semajamebeli testi
1 ricxviTi saxelebis ramdeni jgufi gamoiyofa Sinaarsis mixedviT?
2 ras aRniSnavs wilobiTi ricxviTi saxeli?
3 ricxviTi saxelis ramdeni jgufi gamoiyofa fuZis agebulebis
mixedviT?
4 daasaxele sami wilobiTi ricxviTi saxeli
5 daasaxele sami raodenobiTi ricxviTi saxeli.
6 rogor ibrunvis calke mdgomi ricxviTi saxeli?
7 rogor ibrunvis ricxviTi saxeli arsebiT saxelTan erTad?
8 rveulSi abrune:
9 ipove da gaaswore Secdomebi. swori formebi gadaitane rveulSi.
axseni Seni Sesworebebi. gaiTvaliswine, rom yvela winadadebaSi
SesaZloa ar iyos Secdoma:
1. aTasxuTasi meomari gamoiyvana mefem brZolis velze.
2. SvidiaTas samasormocdaxuTi tona kartofili aiRes mTel
farTobze.
3. asmexuTe skolis Senoba wels gaaremontes.
4. am quCaze ormozdarva nomeri saxli araa.
5. me-16-e korpusSi Cemi megobari gadmovida sacxovreblad.
6. xuT xuTi moswavle Sevida sagamocdo auditoriaSi.
7. meocdaerTe saukune axali samedicino aRmoCenebis saukune
iqneba.
ormocdameaTe
asocdamerve
ori aTas xuTasmeore
meSvide
ori aTas
cxrameti weli
mesame adgili
1Ta
vi
6
ric
xv
iTi
sax
el
i
138
6Semajamebeli testi
8. laringologi 25-e oTaxSia.
9. me-100-e nomeri avtobusi sadgurTan axlos Cerdeba.
10. XX-e rigSi nacnobi mamakaci ijda Tavis meuRlesTan
erTad.
11. dedam sam-naxevari kilogrami Saqris yidva mTxova.
12. meoradi tansacmlis maRaziebi Zalian momravlda
qalaqSi.
13. aT litr-naxevar benzins wvavs Cemi manqana am manZilze.
14. samuSaos erTi-meoTxedi ukve davasrule.
15. 23-e nomers 65-em ajoba swraf garbenSi.
16. 1-lma konkursantma me-10-e adgilze gadainacvla.
10 ipove teqstSi Secdomebi da gaaswore. swori formebi
gadaitane rveulSi. axseni Seni Sesworebebi:
ilia WavWavaZe WavWavaZebis yvarelis Stos
miekuTvneboda. CvenTvis cnobili misi uZve-
lesi winaparia roSnia WavWavaZe.
ilia WavWavaZes papa, paata bespazis Ze
WavWavaZe, aqtiurad monawileobda brZolaSi,
romelSic solomon me-II-m daibruna imereTis
samefo taxti. platoni ioselianis cnobiT,
paatas solomonisTvis daxmareba erekle II
daavala. giorgi XII-m paata WavWavaZes uboZa
baxtrionidan gavazamde gaRmamxaris xuTa-
sisTavoba. me-XIX-e saukunis 20-ian wlebSi paa-
ta WavWavaZe daiRupa lekebTan brZolaSi miRe-
buli WrilobiT. paatas colad hyavda mariami
(pelagia) melqisedekis asuli andronikaSvi-
li, romelTanac SeeZina Svilebi: makrine, mix-
eil, svimon, aleqsandre, grigol, garsevani da
iosebi.
ilia daibada gadamdgari oficeris, Tavadi
grigol WavWavaZes ojaxSi. 10 wlisas gardae-
cvala deda — mariami beburiSvili, 15 wlisas
— mama. daoblebuli ilias da misi da-Zmebis
movla-patronoba mamidam, makrine WavWavaZe-
erisTavisam itvirTa.
kiTxvebi
Teoriuli codnis
Sesamowmeblad
praqtikuli
savarjiSoebi
teqstis
redaqtireba
Semajamebeli testis nimuSi
Semajamebeli testi
gamodgeba rogorc moswavleTa TviTSefasebisTvis, aseve ganmaviTarebeli da, saWiroe-
bis SemTxvevaSi, ganmsazRvreli SefasebebisTvisac. testi moicavs Ria kiTxvebs Teori-
uli masalidan da praqtikul savarjiSoebs. praqtikuli davaleba iTvaliswinebs teqstis
redaqtirebas – teqstSi Secdomebis aRmoCenasa da gasworebas. yoveli teqsti moicavs
rogorc am TavSi Seswavlili masalis safuZvelze gasasworebel Secdomebs, aseve wina
TavebSi naswavli masalis mixedviT Sesasworebel Secdomebsac. aseTive teqstebi moce-
mulia saxelmZRvanelos bolosac.
22
qarTuli ena da literatura
maswavleblis wigni
7
maswavleblis wigni
mocemuli wigni warmoadgens maswavleblisTvis gankuTvnil
saxelmZRvanelos. misi mizania, maswavleblebs gauadvilos sas-
wavlo procesSi moswavlis wignebis gamoyeneba. Sesabamisad, aq
ara mxolod saxelmZRvanelos struqturasa Tu agebis princi-
pebzea saubari, aramed mocemulia sxvadasxva masala, romelTa
daxmarebiTac, vfiqrobT, maswavlebels saqmianoba gauadvil-
deba.
maswavleblis wignis bolo nawilSi gTavazobT ramdenime sa-
nimuSo (tipuri da aratipuri) gakveTilis scenars.
23
qarTuli enisa da literaturis standartis Sedegebi esg-is mixedviT
ინდექსების განმარტება
საბაზო საფეხურზე სტანდარტში გაწერილ თითოეულ შედეგს წინ უძღვის ინდექსი რომელიცმიუთითებს საგანს სწავლების საფეხურსა და სტანდარტის შედეგის ნომერს მაგ ქართ საბქართ აღნიშნავს საგანს ქართული ენა და ლიტერატურასაბ მიუთითებს საბაზო საფეხურს
მიუთითებს საგნობრივი სტანდარტის შედეგის ნომერს
ქართული ენისა და ლიტერატურის სტანდარტის შედეგები კლასები
შედეგების
ინდექსი
მიმართულება: ტექსტის გაგება-გაანალიზება ცნებები
მოსწავლემ უნდა შეძლოს:
ქართ.საბ.1.
ტექსტში მოცემული ფაქტობრივი და კონცეპტუალური
ინფორმაციის ამოცნობა-გააზრება;
ტექსტი, ტექსტის ტიპები და ჟანრები
კომპოზიციური ელემენტები
სტრუქტურული და ორგანიზაციული ელემენტები
ენობრივ-
გამომსახველობითი საშუალებები
ტექსტის კონტექსტი
მიმართებები ტექსტებს შორის (ინტერტექსტუალობა)
ტექსტის სიტუაციური მახასიათებლები (საკომუნიკაციო
სიტუაცია)
სტრატეგიები: ზეპირმეტყველების სტრატეგიები
კითხვის სტრატეგიები
წერის სტრატეგიები
მეტაკოგნიტური სტრატეგიები
ქართ.საბ.2.
ტექსტის ცალკეულ ნაწილებს შორის არსებული
მიმართებების გაანალიზება და სათანადო დასკვნების
გამოტანა;
ქართ.საბ.3. ტექსტის კომპოზიციური ელემენტების გააზრება მთლიანი
ტექსტის ფარგლებში;
ქართ.საბ.4. ტექსტის კრიტიკული გააზრება კონტექსტური ფაქტორების
გათვალისწინებით.
მიმართულება: ცოდნისა და იდეების გაზიარება
მოსწავლემ უნდა შეძლოს:
ქართ.საბ.5. ტექსტის ინტერპრეტაცია პირად ან/და ლიტერატურულ
გამოცდილებაზე დაყრდნობით (მაგ. ხედვის პერსპექტივის
შეცვლით, დროსა თუ სივრცეში გადანაცვლებით);
ქართ.საბ.6. ერთსა და იმავე თემაზე შექმნილი ტექსტების შედარება და
მსჯელობა მათ მსგავსება-განსხვავებებზე;
ქართ.საბ.7. საკუთარ გამოცდილებაზე დაყრდნობით ტექსტის შეფასება,
ტექსტის მიმართ პირადი დამოკიდებულების გამოხატვა და
ახსნა-დასაბუთება;
ქართ.საბ.8. სტანდარტით განსაზღვრული სხვადასხვა ტიპის ტექსტების
შედგენა-გაზიარება საკომუნიკაციო სიტუაციის
გათვალისწინებით (ზეპირი ან/და წერითი მეტყველების
დროს).
მიმართულება: ენობრივი და სტრუქტურული მახასიათებლების გამოყენება
მოსწავლემ უნდა შეძლოს:
ქართ.საბ.9. ენობრივ-გამომსახველობითი საშუალებებისა და გრამატიკის
საკითხების ცოდნის ფუნქციურად გამოყენება კონკრეტული
მიზნით (ზეპირი ან/და წერითი მეტყველების დროს);
ქართ.საბ.10. სტრუქტურული და ორგანიზაციული ელემენტების ცოდნის
ფუნქციურად გამოყენება კონკრეტული მიზნით (ზეპირი
ან/და წერითი მეტყველების დროს).
გრამატიკა
მიმართულება: სტრატეგიების გამოყენება
მოსწავლემ უნდა შეძლოს:
ქართ.საბ.11.
ზეპირმეტყველების, კითხვის, წერის სტრატეგიების მიზნის
შესაბამისად შერჩევა და ადეკვატურად გამოყენება;
ქართ.საბ.12.
სწავლის პროცესში გამოყენებული სტრატეგიების
გაცნობიერება, გაანალიზება და შეფასება
მიზანშეწონილობისა და ეფექტურობის თვალსაზრისით.
ცნებები და საკითხები
ტექსტი ტიპები მხატვრული, არამხატვრული ჟანრები
მხატვრული მოთხრობა ნოველა იგავი მითი ზღაპარი ლეგენდა ლექსი პოემა არამხატვრული საინფორმაციო შემეცნებითი ტექსტი ისტორიული წყარო ესე
პუბლიცისტური წერილი მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში გამოქვეყნებული მასალამაგ საინფორმაციო ქრონიკა ინტერვიუ რეპორტაჟი სტატია რეკლამა მემუარული პროზა
ბიოგრაფიული ავტობიოგრაფიული ტექსტი პირადი არაფორმალური წერილი საჯაროგამოსვლა ინსტრუქცია ოფიციალურ საქმიანი სტილის ტექსტები მაგ განცხადებარეზიუმე ავტობიოგრაფია ფორმალური წერილი
კომპოზიციური ელემენტები თემა ქვეთემა იდეა მოქმედების დრო და ადგილი თხრობააღწერა პერსონაჟები დიალოგი ავტორისეული დახასიათება პეიზაჟი პორტრეტი ხედვისკუთხე პერსპექტივა ავტორის მთხრობელის პერსონაჟის ლირიკული გადახვევამორალი შეგონება იგავის სიუჟეტი და მისი განვითარების საფეხურები კონფლიქტი რითმამეტრი სტროფი ტაეპი
სტრუქტურული და ორგანიზაციული ელემენტები სათაური თავი რუბრიკა აბზაცი მიმართვახელმოწერა არავერბალური ელემენტები ილუსტრაცია ლოგო სქემა შრიფტის სახესხვაობა დაზომა
კონტექსტი ტექსტის შექმნის ეპოქა ადგილი ეპოქის ზოგადი კონტექსტი მაგ რეალიებიფასეულობები ცოდნის დონე ავტორის ცხოვრებისეული და სულიერი გამოცდილება მაგშეხედულებები დამოკიდებულებები
მიმართებები ტექსტებს შორის ინტერტექსტუალობა ალუზია ციტირება
ტექსტის სიტუაციური მახასიათებლები საკომუნიკაციო სიტუაცია კომუნიკაციის ადგილიკომუნიკაციის მიზანი ავტორი აუდიტორია მკითხველი მონაწილეები დისკუსიის დებატებისარავერბალური მეტყველება მაგ სხეულის ენა ხმის ძალა ინტონაცია
24
gakveTilebisa da Temebis dasaxeleba
saswavlo drois xangrZlivoba (sT)
te
qs
ti
s
ga
ge
ba
-ga
an
al
iz
eb
ac
od
ni
sa
da
id
ee
bi
s
ga
zi
ar
eb
a
en
ob
ri
vi
da
s
tr
uq
tu
ru
li
m
ax
as
ia
Te
bl
eb
is
g
am
oy
en
eb
a
st
ra
te
gi
eb
is
g
am
oy
en
eb
a
qarT. sab. 1. teqstSi mocemuli faqtobrivi da
konceptualuri informaciis amocnoba-gaazreba;
qarT. sab. 2. teqstis calkeul nawilebs Soris arsebuli
mimarTebebis gaanalizeba da saTanado daskvnebis gamotana;
qarT. sab. 3. teqstis kompoziciuri elementebis gaazreba
mTliani teqstis farglebSi;
qarT. sab. 4. teqstis kritikuli gaazreba konteqsturi
faqtorebis gaTvaliswinebiT.
qarT. sab. 5. teqstis interpretacia pirad an/da
literaturul gamocdilebaze dayrdnobiT (mag. xedvis
perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT);
qarT. sab. 6. erTsa da imave Temaze Seqmnili teqstebis
Sedareba da msjeloba maT msgavseba-gansxvavebebze;
qarT. sab. 7. sakuTar gamocdilebaze dayrdnobiT teqstis
Sefaseba, teqstis mimarT piradi damokidebulebis gamoxatva
da axsna-dasabuTeba;
qarT. sab. 8. standartiT gansazRvruli sxvadasxva tipis
teqstebis Sedgena-gaziareba sakomunikacio situaciis
gaTvaliswinebiT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).
qarT. sab. 9. enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa
da gramatikis sakiTxebis codnis funqciurad gamoyeneba
konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros);
qarT. sab. 10. struqturuli da organizaciuli elementebis
codnis funqciurad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri
an/da weriTi metyvelebis dros).
qarT. sab. 11. zepirmetyvelebis, kiTxvis, weris strategiebis
miznis Sesabamisad SerCeva da adekvaturad gamoyeneba;
qarT. sab. 12. swavlis procesSi gamoyenebuli strategiebis
gacnobiereba, gaanalizeba da Sefaseba mizanSewonilobisa da
efeqturobis TvalsazrisiT.
Tav
i 1
. bav
Sve
bi
sko
laS
i 11
gim
naz
iaS
i
Teoria. a
vto
ri,
mT
xro
bel
i, p
ers
ona
Ji
Cemi
bav
Svo
bis
sko
la
Teoria. T
xro
ba,
aR
wer
a, m
sj
elo
ba
axal
i mo
sw
avl
e
gam
ou
sw
or
ebel
i l
aql
aqa
Teoria. d
Riu
ri
standartis Sedegis miRwevisa da saxelmZRvanelos Sinaarsis urTierTkavSiris matrica
25
avt
ob
iog
raf
ia
Teoria. a
vto
bio
gr
afia
da
avt
ob
iog
raf
iul
i na
war
moeb
iTeoria. s
ivi CV
or
i w
eril
i ma
sw
avl
ebl
ebs
Teoria. w
eril
i
Teoria. i
meil
i an
u e
leq
tr
onu
li
wer
ili
Tav
i 2
. oj
axu
ri
gar
emo
12
vano
Teoria. a
vto
ris
gam
ona
go
ni a
nu
mxat
vru
li
naw
armo
ebi
vina
Tqv
a Cv
enz
e, v
iwr
od
ar
ian.
..
Teoria. p
ro
za,
po
ezia
da
dr
amat
ur
gia
Teoria. p
ro
zau
li
teq
st
ebi
erT
mS
veni
er d
Res
Teoria. p
ies
ebi
anu
dr
amat
ul
i na
war
moeb
ebi
vaJ
a-f
Sav
elas
oj
axi
mTis
gad
aRma
Tav
i 3
. wig
ni11
su
raT
ebia
ni w
igni
Teoria. w
igne
bi
Zvel
ad
lo
Win
Si
Sem
Txv
eva
lo
Win
Si
Teoria. e
leq
tr
onu
li
wig
neb
i d
a r
ider
ebi
wig
neb
is g
asay
idad
was
vla
ris
Tvi
s s
Wir
deb
aT b
avS
veb
s w
igne
bi?
Teoria. p
ub
lic
ist
ur
i w
eril
i
Teoria. s
ainf
or
mac
io c
nob
a
Teoria. r
ekl
ama
da
wig
nis
ano
tac
ia
12
34
56
78
910
11
12
26
Teoria. e
leq
tr
onu
li
wig
neb
is m
aRaz
ia
Teoria. v
ikip
edia
da
onl
ain-
wig
neb
i
Tav
i 4
. Zve
li
da
axal
i d
ro
is g
mir
ebi
13
dav
iTi
da
go
lia
Ti
od
isev
si
da
cik
lo
pi
Teoria. S
edar
eba
Teoria. m
etaf
or
a
Teoria. b
ibl
ia
Teoria. `
ilia
da~
da
`od
isea
~
vaxt
ang
go
rg
asal
i
Teoria. e
piT
eti
Teoria. S
oT
a r
us
Tav
eli
da
`vef
xis
tya
os
ani~
naxv
a ar
abT
a me
fis
agan
mis
ymi
sa
vef
xis
tya
os
nis
ab
etme
nis
da
jo
ker
is o
rT
abr
Zol
a
Teo
ria
. ko
miqs
i an
u g
raf
iku
li
ro
mani
Tav
i 5
. Zve
li
Tb
ilis
i11
moxe
rxe
bu
li
Car
Ci
mog
zau
ris
Tva
liT
cxo
vreb
a Zv
el T
bil
isS
i
xanZ
ari
ope
raS
i
gam
oT
xove
ba
Zvel
Tb
ilis
Tan
Teoria. t
eqs
tis
el
emen
teb
i
Teoria. s
aTau
ri
Teoria. e
pig
raf
i
Teoria. s
qol
io
Teoria. T
aveb
ad d
ayo
fa
diu
ma T
bil
isis
ope
raS
i mi
dis
12
34
56
78
910
11
12
27
Tav
i 6
. mg
eli
ar m
oS
lis
mg
lo
bas
a, a
rw
ivi
arw
ivo
bas
a...
12
icno
bd
eT, m
gel
i
mTis
ar
wiv
i
beb
eri
mgel
i
mgl
is m
okv
la
lo
bo
Teoria. r
amd
enim
e S
esaZ
lo
mid
go
ma
Teoria. s
amec
nier
o n
awar
moeb
i
Teoria. m
xat
vru
li
naw
armo
ebi
Teoria. m
rav
alg
var
i T
val
saz
ris
i
Teoria. s
xvad
asxv
a T
val
saz
ris
is
Sej
ereb
ag
igia
bu
bu
nau
ris
Zma
dna
fic
i
arw
ivi
da
gve
li
Teoria. s
ub
ieqt
ur
ob
a mx
atvr
ul
l
iter
atu
raS
iTeoria. e
ncik
lo
ped
ia d
a g
anma
rt
ebiT
i l
eqs
iko
ni
Tav
i 7
. ad
amia
ni b
une
bis
su
raT
ebS
i (g
ans
xvav
ebu
li
poez
ia)
7
gr
afik
ul
i l
eqs
ebi
xuT
i h
aiku
Teoria. l
eqs
i
Teoria. s
tr
of
i d
a s
tr
iqo
ni
Teoria. g
raf
iku
li
leq
seb
i an
u
kal
igr
ameb
iTeoria. v
erl
ibr
i
yar
yat
i
mcir
e el
egia
mam
isaT
vis
Teoria. r
ato
m w
ers
po
eti
leq
ss
?
Teoria. S
Tab
eWd
ileb
a
12
34
56
78
910
11
12
28
Teoria. g
rZn
ob
a
Teoria. p
aTo
si
Teoria. s
aleq
so
saz
omi
da
rit
mi
Teoria. r
iTma
Tav
i 8
. miT
ebi
da
Tqm
ul
ebeb
i13
ber
Znu
li
miT
i
ind
ur
i mi
Ti
Tqm
ul
eba
pro
meT
eze
amir
ani
Teoria. m
iTeb
i
Teoria. l
egen
da
anu
Tqm
ul
eba
kopa
la
kopa
la
da
iaxs
ari
Teoria. h
iper
bo
la
mind
ia
Teoria. f
abu
la
Teoria. s
iuJ
eti
mir
ian
mef
is n
adir
ob
a
Tav
i 9
. ko
nfl
iqt
i d
a z
neo
br
ivi
arCe
vani
11
Sex
ved
ra
meng
Si
du
qanS
i
gi J
ia, T
u r
a?
Cir
iki
da
Ciko
tel
a
to
mis
Cxu
bi
Teoria. p
ers
ona
Jis
po
rt
ret
i
Teoria. p
ers
ona
Jis
xas
iaT
i
Teoria. k
on
fl
iqt
i
12
34
56
78
910
11
12
29
qarTuli literaturis saxelmZRvanelos nawilebis da Tavebis miznebi
esg-s mixedviT, rekomendebulia, me-7 klasSi qarTuli literaturis saxelmZRvaneloSi
Semavali masala struqturirebuli iyos 3 Tematur blokad, TiToeuli bloki ki – ufro
wvril elementebad – Temebad (anu Cven SemTxvevaSi – Tavebad).
warmodgenili saxelmZRvanelo iTvaliswinebs am struqturas. Sesabamisad, esg-s Tem-
aturi blokebs Seesabameba saxelZRvanelos nawilebi:
esgs Tematuri blokebi
1. adamiani da misi cxovreba
2. samyaros Secnoba, axlis Zieba
3. maradiuli Ziebebi
saxelmZRvanelos nawilebi
1. adamiani da samyaro mis irgvliv
2. Zvelad da axla
3. maradiuli Ziebebi
rac Seexeba TiToeuli nawilis Semadgenlobas, momcro Tematur blokebs (Cveni
saxelmZRvanelos SemTxvevaSi – Tavebs), isini srulad Seesabameba nawilis saTaurs da
Sesabamisad – suliskveTebas.
pirveli nawilis („adamiani da samyaro mis irgvliv“) Tavebad Cven avirCieT is Temebi,
rac gansakuTrebiT mniSvnelovania am asakis bavSvis yoveldRiur cxovrebaSi, rasTanac
bavSvs yoveldRiuri Sexeba aqvs. esenia: 1.skola; 2.ojaxi; 3.wigni
meore nawilis („Zvelad da axla“) Tavebad SerCeul iqna Temebi, sadac Zieba, axlis
Secnoba (gansakuTrebiT, ZvelTan Sepirispirebis fonze), gansxvavebuli kuTxiT raRacis
danaxva mniSvnelovania. amitom, erTi mxriv, SeirCa samSoblosa (Tavi 5 „Zveli Tbilisi“) da
bunebasTan urTierTobaze (Tavi 6 „mgeli ar moSlis mglobasa“) Seqmnili teqstebi, magram
amave dros, imis xazgasasmelad, rogor da riT gansxvavdeba Zveli da axali, kidev ori
Tema: Tavi 4 „Zveli da axlai drois gmirebi“ da Tavi 7 „adamiani bunebis suraTebSi (gansx-
vavebuli poezia)“. miuxedavad imisa, rom am nawilSi erTi Tavi (Tavi 7 „adamiani bunebis
suraTebSi (gansxvavebuli poezia)“) TiTqos gansxvavdeba danarCenebisgan imiT, rom ara
Tematur, aramed Janrobriv princips efuZneba, Tu kargad davakvirdebiT, es Tavic iz-
iarebs meore nawilis ZiriTad suliskveTebas – vamogzauroT moswavleebi maTTvis aqamde
sruliad ucxo samyaroSi da davanaxoT, rom poezia ara mxolod is tradiciuli leqsebia,
romlbsac aqamde swavlobdnen, aramed leqss uamravi sxvadasxva forma SeiZleba hqondes.
mesame nawili („maradiuli Ziebebi“) or Tavs moicavs. aq Temebad SevarCieT, erTi mxriv,
samyaros SeqmnasTan, adamianis borot ZalebTan brZolas, rwmenasa da adamianis dan-
iSnulebasTan dakavSirebuli teqstebi, romlebsac safuZvlad miTebi da Tqmulebebi ude-
vs. swored amitom ewoda Tavs „miTebi da Tqmulebebi“, miuxedavad imisa, rom aq Setanilia
nawyveti „gvelismWamelidan“, nawyveti „mirian mefis nadiroba“ leonti mrovelidan da sx-
vadasxva qveynis miTebi samyaros warmoSobis Sesaxeb. am Tavis garda aris kidev erTi Tavi,
sadac Setanilia teqstebi konfliqtebis Sesaxeb. es saSualebas miscems maswavlebels,
mxatvruli teqstebis meSveobiT daanaxos moswavleebs, rom konfliqtebis warmoSobis
safuZveli adamianebis zneobriv Rirebulebebs Soris fundameturi sxvaobebia. fato-
brivad, konfliqti erTgvari zneobrivi arCevanis Sedegia.
30
saxelmZRvanelos pirveli Tavi („bavSvebi skolaSi“) skolis Temaze Seqmnil sxvadasxva
tipis Tu Janris teqstebs moicavs.
Tavi 1 – bavSvebi skolaSi
Tavi 1
cnebebi, sakiTxebi teqstebi
avtori, mTxrobeli, personaJi
Txroba, aRwera, msjeloba
dRiuri
avtobiografia da avtobiografiuli
nawarmoebi
sivi CV
werili
imeili anu eleqtronuli werili
gimnaziaSi akaki wereTeli
Cemi bavSvobis skola revaz inaniSvili
axali moswavle jemal qarCxaZe
gamousworebeli laqlaqa ane franki
avtobiografia ilia WavWavaZe
ori werili maswavleblebs
yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis
kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)
Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio
wignebisa da filmebis CamonaTvali.
pirveli Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formire-
ba.
mkvidri warmodgenebi
• erTsa da imave Temaze mravali sxvadasxva tipis teqsti arsebobs;
• sxvadasxva epoqasa da qveyanaSi Seqmnili teqstebis erTmaneTTan SedarebiT Segvi-
Zlia, mivxvdeT, rogori garemoa ufro xelsayreli pirovnebis ganviTarebisaTvis;
• rac SenTvis ar ginda, sxvas nu gaukeTeb;
• Zaladoba swavlis procesSi xels uSlis pirovnebis formirebas;
• garemo mniSvnelovan rols asrulebs bavSvis aRzrdaSi;
• maswavleblis movaleobaa pirovnebis aRzrda da Rirebulebebis Camoyalibeba;
• imisaTvis, rom warmovadginoT / gavaziaroT sakuTari mosazrebebi skolis da swav-
la-aRzrdis Sesaxeb, SegviZlia gamoviyenoT naswavli teqstebi, cnebebi da sakiTxe-
bi.
31
Tavi 2 – ojaxuri garemo
Tavi 2
cnebebi, sakiTxebi teqstebi
avtoris gamonagoni anu mxatvruli nawarmoebi
proza, poezia da dramaturgia
prozauli teqstebi
piesebi anu dramatuli nawarmoebebi
vano revaz inaniSvili
vina Tqva Cvenze, viwrod arian... SoTa niSnianiZe
erT mSvenier dRes Sadiman SamanaZe
vaJa-fSavelas ojaxi aka morCilaZe
mTis gadaRma guram doCanaSvili
yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis
kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)
Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio
wignebisa da filmebis CamonaTvali.
meore Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.
mkvidri warmodgenebi
• ojaxis Temaze Seqmnilia sxvadasxva tipis da Janris teqstebi;
• ojaxuri Zaladoba xels uSlis bavSvis pirovnebis normalur ganviTarebas;
• ojaxebSi saqmianobis danawileba sxvadasxva epoqasa da qveyanaSi gansxvavdeba;
• mSvidi, siyvaruliT gajerebuli atmosfero ojaxSi mniSvnelovan rols asrulebs
bavSvis ganviTarebaSi;
• mwerlebi sxvadasxva enobrivi saSualebis gamoyenebiT warmoaCenen xolme TavianT
damokidebulebas ama Tu im problemis mimarT;
• imisaTvis, rom warmovadginoT / gavaziaroT sakuTari mosazrebebi ojaxis, ojaxSi
gamefebuli atmosferos Sesaxeb, SegviZlia gamoviyenoT naswavli teqstebi, davixma-
roT Seswavlili cnebebi da sakiTxebi.
32
Tavi 3 – wigni
Tavi 3
cnebebi, sakiTxebi teqstebi
wignebi Zvelad
eleqtronuli wignebi da riderebi
publicisturi werili
sainformacio cnoba
reklama da wignis anotacia
eleqtronuli wignebis maRazia
vikipedia da onlain-wignebi
suraTebiani wigni rezo WeiSvili
loWinSi revaz inaniSvili
SemTxveva loWinSi nawyveti daviT aRmaSeneblis istorikosis wignidan
wignebis gasayidad wasvla zaal samadaSvili
risTvis sWirdebaT bavSvebs wignebi? astrid lindgreni
yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis
kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)
Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio
wignebisa da filmebis CamonaTvali.
mesame Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.
mkvidri warmodgenebi
• wignis, da zogadad, kiTxvis mniSvnelobis Taobaze mravali sxvadasxva tipis teqsti
arsebobs uZvelesi droidan moyolebuli Tanamedroveobamde;
• wigni saukuneebis ganmavlobaSi icvlida garegnul formas, magram ucvlelia is, rom
wignSi aucileblad aris teqsti (mxatvruli an aramxatvruli);
• wignis kiTxva imdenad sasiamovno procesi SeiZleba iyos, rom adamians sxva yvelafe-
ri daaviwyos;
• mwerlebi iyeneben sxvadasxva enobriv da gamomsaxvelobiT saSualebebs imisaTvis,
rom gviCvenon adamianebis damokidebuleba kiTxvisadmi;
• imisaTvis, rom warmovadginoT / gavaziaroT sakuTari mosazrebebi wignis da kiTxvis
mniSvnelobis Sesaxeb, SegviZlia gamoviyenoT naswavli teqstebi, cnebebi da sakiTx-
ebi.
33
Tavi 4 – Zvelad da axla
Tavi 4
cnebebi, sakiTxebi teqstebi
Sedareba
metafora
biblia
`iliada~ da `odisea~
epiTeti
SoTa rusTaveli da `vefxistyaosani~
komiqsi anu grafikuli romani
daviTi da goliaTi biblia, pirveli mefeTa, Tavi XVII
odisevsi da ciklopi homerosi, `odisea~, Tavi IX
vaxtang gorgasali vaxtang WeliZe
naxva arabTa mefisagan mis ymisa
vefxistyaosnisa
betmenis da jokeris orTabrZola frenk mileri
yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis
kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)
Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio
wignebisa da filmebis CamonaTvali.
meoTxe Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.
mkvidri warmodgenebi
• uZvelesi teqstebidan moyolebuli, Tanamedrove nawarmoebebis CaTvliT xSirad
vxvdebiT teqstebs gansakuTrebuli fizikuri da gonebrivi monacemebiT dajildoe-
buli gmirebis Sesaxeb;
• namdvili gmiri ibrZvis sikeTis dasamkvidreblad;
• mwerlebi sxvadasxva enobriv da gamomsaxvelobiT saSualebas iyeneben gmirebis ze-
bunebrivi Tvisebebis xazgasasmelad;
• sikeTe yovelTvis amarcxebs borotebas;
• gmirebi dadebiT gavlenas axdenen sazogadoebis cxovrebaze, cvlian mas ukeTesobi-
saken;
• imisaTvis, rom CamovayaliboT sakuTari mosazrebebi Zveli da axali drois gmirebis
Sesaxeb, SegviZlia gamoviyenoT naswavli teqstebi, agreTve filmebi, komiqsebi da a.S.
34
Tavi 5 – Zveli Tbilisi
Tavi 5
cnebebi, sakiTxebi teqstebi
teqstis elementebi
saTauri
epigrafi
sqolio
Tavebad dayofa
moxerxebuli CarCi lavrenti ardaziani
mogzauris TvaliT aleqsandre diuma
cxovreba Zvel TbilisSi aka morCilaZe
xanZari operaSi daTo turaSvili
gamoTxoveba Zvel TbilisTan ioseb griSaSvili
diuma Tbilisis operaSi midis
yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis
kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)
Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio
wignebisa da filmebis CamonaTvali.
mexuTe Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.
mkvidri warmodgenebi
• Tbilisis, saqarTvelos dedaqalaqis Temaze uamravi sxvadasxva tipis da Janris te-
qstia Seqmnili;
• Tbilisis cxovreba gansxvavebuli iyo imisagan, rac dResaa;
• Tbilisi odiTganve iyo ucxoel mogzaurTa interesis sagani;
• avtorebi iyeneben sxvadasxva mxatvrul saSualebas imisaTvis, rom dagvixaton per-
sonaJis cxovreba da „dagvanaxon“, rogoria misi saarsebo garemo.
• imisaTvis, rom erTmaneTs SevadaroT Zveli da Tanamedrove mdgomareoba, SegviZlia
daveyrdnoT rogorc Seswavlil teqstebs, aseve pirad dakvirvebas.
35
Tavi 6 – mgeli ar moSlis mglobasa, arwivi – arwivobasa...
Tavi 6
cnebebi, sakiTxebi teqstebi
ramdenime SesaZlo midgoma
samecniero nawarmoebi
mxatvruli nawarmoebi
mravalgvari Tvalsazrisi
sxvadasxva Tvalsazrisis Sejereba
subieqturoba mxatvrul literaturaSi
enciklopedia da ganmartebiTi leqsikoni
mgeli da arwivi samecniero teqstebSi
icnobdeT, mgeli iason badriZe
mgeli da arwivi samecniero teqstebSi
mTis arwivi
mglebi mxatvrul teqstebSi
beberi mgeli nug zar Sa ta i Ze
mglis mokvla revaz inaniSvili
lobo ernest seton-Tompsoni
arwivi mxatvrul teqstebSi
gigia bubunauris Zmadnafici goderZi Coxeli
arwivi da gveli Suamdinaruli miTologiidan
yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis
kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)
Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio
wignebisa da filmebis CamonaTvali.
meeqvse Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.
mkvidri warmodgenebi
• cxovelebis Temaze mravali sxvadasxva tipis da Janris teqsti arsebobs;
• ama Tu im cxovelis cxovrebis niris Sesaswavlad sainformacio da samecniero te-
qstebi gvesaWiroeba;
• mwerlebi sxvadasxva mxatvruli da enobrivi xerxebis gamoyenebiT mogviTxroben
cxovelTa Sesaxeb;
• miuxedavad stereotipuli warmodgenebisa zogierTi cxovelis boroti bunebis
Sesaxeb, mwerlebi cdiloben, aRZran mkiTxvelSi TanagrZnoba;
• avtorebi cdiloben cxovelebi sxvadasxva kuTxiT dagvanaxon, gamoiyenon sxvadasx-
va saSualebebi;
• cxovelebis Sesaxeb werisas avtorebi teqstis enobriv-gamosaxvelobiT saSualebebs
iyeneben, raTa gamoxaton TavianTi damokidebuleba ara mxolod cxovelebis (Tu
bunebis) mimarT, aramed upirveles yovlisa, adamianebisadmi;
• cxovelebisadmi Cveni damokidebulebis gadmosacemad gvexmareba Seswavlili te-
qstebi da sakiTxebi.
36
Tavi 7 – adamiani bunebis suraTebSi (gansxvavebuli poezia)
Tavi 7
cnebebi, sakiTxebi teqstebi
leqsi
strofi da striqoni
grafikuli leqsebi anu kaligramebi
verlibri
ratom wers poeti leqss?
STabeWdileba
grZnoba
paTosi
saleqso sazomi da ritmi
riTma
grafikuli leqsebi
xuTi haiku
yaryati besik xaranauli
mcire elegia mamisaTvis zviad ratiani
yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis
kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)
Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio
wignebisa da filmebis CamonaTvali.
meSvide Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.
mkvidri warmodgenebi
• arsebobs poeturi nawarmoebebis sxvadasxva, erTmaneTisagan Zireulad gansxvavebu-
li formebi;
• garda tradiciuli, riTmiani leqsebisa, arsebobs uriTmo leqsebi da esec poeziaa;
• leqss SeiZleba riTmebis garda ar hqondes ritmic;
• poeturi nawarmoebi umTavresad imisaTvis iqmneba, rom gadmosces STabeWdileba,
grZnoba an paTosi;
• imisaTvis, rom leqsi SevqmnaT, SegviZlia gamoviyenoT Seswavlili masala.
37
Tavi 8 – miTebi da Tqmulebebi
Tavi 8
cnebebi, sakiTxebi teqstebi
miTebi
legenda anu Tqmuleba
hiperbola
fabula
siuJeti
berZnuli miTi
ori miTi samyaros warmoSobis Sesaxeb
induri miTi
Tqmuleba promeTeze berZnuli miTologiis mixedviT
amirani nawyveti akaki wereTlis poemidan `Tornike erisTavi“
kopala qarTuli Tqmulebebidan
kopala da iaxsari
mindia vaJa-fSavela
mirian mefis nadiroba nawyveti saistorio Txzulebidan `moqcevai qarTlisai~
yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis
kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)
Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio
wignebisa da filmebis CamonaTvali.
merve Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.
mkvidri warmodgenebi
• miTebisa da Tqmulebebis safuZvelze sxvadasxva qveyanasa da epoqaSi mravali sxva-
dasxva tipis da Janris teqsti Seqmnila;
• teqstebSi, romlebic miTosur safuZvels emyareba, SeiZleba asaxuli iyos warmod-
genebi samyaros Tu ama Tu im bunebrivi movlenis warmoSobis Sesaxeb, rasac, ra Tqma
unda, mecnieruli safuZveli ara aqvs;
• Tqmulebebisa da miTosze dafuZnebuli teqstebis SeswavliT vigebT, rogor esmo-
daT Cvens winaprebs adamianis daniSnuleba, cxovrebis sazrisi;
38
Tavi 9 – zneobrivi arCevani
Tavi 9
cnebebi, sakiTxebi teqstebi
personaJis portreti
personaJis xasiaTi
konfliqti
Sexvedra mengSi aleqsandre diuma
duqanSi Wabua amirejibi
gi Jia, Tu ra? ilia WavWavaZe
Ciriki da Cikotela giorgi leoniZe
tomis Cxubi mark tveni
yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis
kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)
Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio
wignebisa da filmebis CamonaTvali.
mecxre Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.
mkvidri warmodgenebi
• adamianebis gansxvavebuli Rirebulebebi da moraluri warmodgenebi xSirad kon-
fliqtis mizezi xdeba;
• avtorebi iyeneben enobriv saSualebebs, mxatvrul da gamomsaxvelobiT xerxebs,
raTa mkafiod gamokveTon personaJis xasiaTi da dagvanaxon, ra Rirebulebebis sa-
fuZvelze moqmedebs gmiri;
• imisaTvis, rom simarTles da patiosnebas emsaxurebode, SesaZloa konfliqtis mxare
aRmoCnde;
• adamianis Rirsebis Selaxva dauSvebelia;
39
Semajamebel davalebaTa tipebi
erovnul saswavlo gegmaSi miTiTebulia: `standartis moTxovnaTa Sesasruleblad re-
komendebulia Semajamebel davalebaTa mravali formis gamoyeneba“. amitomac gTavazobT
sxvadasxva tipis Semajamebeli davalebebis Sablons Sefasebis kriteriumebTan erTad:
1. eses wera andazebis mixedviT:
mocemuli sami andazidan airCie mxolod erTi da dawere ese. sasurvelia, naSromi
daaxloebiT erTi gverdi mainc gamovides, raTa masSi srulad aisaxos Seni damokidebule-
ba dasmuli sakiTxis mimarT. msjelobisas, SegiZlia, daukavSiro pirad gamocdilebas,
gamoiyeno wakiTxuli nawarmoebi, nanaxi filmi, speqtakli Tu animacia, SenTvis cnobili
istoriuli movlenebi Tu sazogado moRvaweTa biografiebi...
a) madli qeni, qvaze dade, gaiare, win dagxvdeba;
b) sxvas nu uTxri ormos, Torem Sen TviTon Cavardebio;
g) bevris ndoma kacs waaxdenso.
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
argumentirebuli eses Sefasebis kriteriumebi
naSromis maqsimaluri qulaa 10
● davalebis adekvaturad gageba da gaazreba; – 1
● naSromis ageba – 2
naSromi kargadaa organizebuli, monakveTebi Tanamimdevrulad da
logikurad enacvleba erTmaneTs, abzacebi sworadaa gamoyofili.^
2
naSromSi nawilobriv darRveulia teqstis logika da/an abzacebi
arasworadaa gamoyofili.
1
naSromSi darRveulia teqstis logika da/an igi organizebuli ar
aris.
0
● msjelobis dasabuTeba 2
msjeloba damajerebladaa dasabuTebuli da argumentebi gamyarebu-
lia Sesaferisi magaliTebiT
2
msjeloba mTlianobaSi dasabuTebulia, Tumca calkeul SemTxvevebSi
argumentebi aradamajerebelia da/an moxmobili magaliTebi araadekva-
turia
1
msjeloba zereledaa dasabuTebuli, xSir SemTxvevaSi argumentebi
aradamajerebelia
0
● damoukidebeli azrovneba da zogadi ganaTleba – 1
40
● leqsika da stili – 1
naSromSi azri gasagebia, ar gvxvdeba tavtologia, barbarizmebi da
dialeqtizmebi
1
naSromSi azri gasagebia, Tumca leqsika mwiria, mravlad gvxvdeba bar-
barizmebi da dialeqtizmebi
0
● gramatikuli Secdomebi (sintaqsi, morfologia, orTografia, punqtuacia) – 3
ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3
ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2
ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1
daSvebulia 9 – ze meti Secdoma 0
SeniSvna: Sefasebis kriteriumebi SegiZliaT, gaamartivoT – SecvaloT klasis mzaobis
mixedviT.
41
2. Semajamebeli davaleba kognituri sqemebiT
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
misi mniSvneloba /
roli nawarmoebSipersonaJi
Tviseba
argumenti
Tviseba
argumenti
Tviseba
argumenti
sityva
misi mniSvneloba
sinonimi an antonimi
2 winadadeba mocemuli sityvis mixedviT
42
SeniSvna: weris dawyebamde SeqmeniT personaJebisa da sityvebis skivri (pirobiTad)
cal-calke, romlidanac bavSvebi saTiTaod amoiReben TavianT personaJsa Tu sityvas.
gaiTvaliswineT: sityvebi airCieT aucileblad ukve Seswavlili teqstidan. umjobesia,
iyos zedsarTavi da zmna, radgan maTi sinonimebisa Tu antonimebis mofiqreba ufro ad-
vilia.
Sefasebis rubrika
● personaJis ruka – naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 6
personaJis roli nawarmoebSi axsnilia, samive Tviseba dasabuTebu-
lia, moyvanilia adekvaturi argumentebi teqstidan
6
personaJis roli nawarmoebSi axsnilia, personaJis samive Tviseba
dasabuTebulia,moyvanilia adekvaturi argumentebi da damokidebuleba
axsnilia, magram winadadebebi zogjer gaumarTavia / an erTi argumenti
Seusabamoa
5
personaJis roli nawarmoebSi axsnilia, personaJis mxolod 2 Tvise-
baa dasabuTebuli, moyvanilia adekvaturi argumentebi, winadadebebi
gamarTuli / an nawarmoebSi personaJis mniSvneloba ar aris sworad
axsnili, Tumca samive Tvisebaa ganxiluli argumentirebulad
4
personaJis roli nawarmoebSi axsnilia, magram mxolod 1 Tvisebaa
dasabuTebuli / an nawarmoebSi personaJis mniSvneloba ar aris sworad
axsnili, Tumca ori Tviseba ganxilulia argumentirebulad
3
personaJis roli nawarmoebSi axsnilia, Tumca Tvisebebi mxolod
dasaxelebulia, araa dasabuTebuli
2
mxolod Tvisebebia CamoTvlili, magram araa dasabuTebuli 1
ar pasuxobs arc erT moTxovnas 0
● sityvis piramida – naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 4
srulyofiladaa Sevsebuli, ar aris gramatikuli Secdomebi 4
Sevsebulia, magram daSvebulia gramatikuli Secdomebi 3
Sevsebulia mxolod 2 done, magram gramatikuli Secdomebi ar gvxvdeba 2
mxolod 2 donea Sevsebuli da gvxvdeba gramatikuli Secdomebi 1
2 doneze naklebia Sevsebuli 0
43
3. igavebze wera
waikiTxe igavi yuradRebiT:
` – miTxari, ZaRlo, sad Soulob sakvebs?
– adamianebi gvaZleven.
– etyoba rTul samuSaos asrulebT maTTvis?
– arc ise. Cveni saqmea RamiT WiSkris darajoba.
– mxolod amisTvis gaWmeven? mec SemogierTdebodiT, Cven, mglebs, Zalian gviWirs
sakvebis mopoveba.
– wamodi, patroni Senc dagapurebs. – Tqva ZaRlma.
mgeli bednieri iyo da ZaRls ukan gayva. WiSkars rom miuaxlovdnen, mgelma SeamCnia rom
ZaRls kiserze balani hqonda gacvenili.
– ZaRlo, es ra gWirs kiserze?
– es ise... – upasuxa ZaRlma.
– ise rogor?
– es ise, jaWvis gamo. dRisiT patrons dabmuli vyavar, jaWvma gamicvina balani kiserze.
– maSin, mSvidobiT, ZaRlo, – Tqva mgelma. – maZRar monobas mSieri Tavisufleba mirCev-
nia.“
lev tolstoi
axla ki gaaanalize igavi miTiTebebis mixedviT:
● daaxasiaTe TiToeuli personaJi, ramdenadac teqsti amis saSualebas iZleva;
● Seafase, sworad moiqca Tu ara mgeli; Sen rogor moiqceodi da ratom? (pasuxi daas-
abuTe)
● moZebne igavSi fraza, romelic mTavar saTqmels gamoxatavs da argumentirebulad
imsjele mis marTebulobaze.
naSromis Sefasebis kriteriumebi
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
● miTiTebebs gamoyofs abzacebiT – 1
● saubrobs samive sakiTxze amomwuravad, saTanado leqsikiT da gamarTuli winadade-
bebiT – 6
saubrobs samive sakiTxze amomwuravad, leqsika araa mwiri, winadade-
bebi gamarTulia
6
saubrobs samive sakiTxze, magram leqsika mwiria da azri zogjer bun-
dovania / an saubrobs mxolod 2 sakiTxze, Tumca leqsika araa mwiri da
winadadebebic gamarTulia
4
saubrobs mxolod 2 sakiTxze, Tumca winaddebebi gaumarTavia / an sau-
brobs mxolod 1 sakiTxze, magram winadadebebi gamarTulia da leqsika
mravalferovani
2
saubrobs mxolod 1 sakiTxze, Tumca leqsika mwiria da azri gaumarTavi 0
44
● gramatikuli Secdomebi (sintaqsi,morfologia, orTografia, punqtuacia) – 3
ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3
ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2
ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1
daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0
SeniSvna:
a) werisTvis SegiZliaT gamoiyenoT nebismieri igavi, romelic moswavleebis asaksa da
mzaobas Seefereba;
b) Sefasebis kriteriumebi SegiZliaT, gaamartivoT – SecvaloT klasis mzaobis mixed-
viT.
45
4. Semajamebeli samuSao sayrdeni frazebis gamoyenebiT
sayrdeni frazebis gamoyenebiT moTxrobis dawera
ukve Seswavlili teqstebidan CamoTvlili frazebis gamoyenebiT Seadgine moTxroba.
SeniSvna: ar aris savaldebulo, frazebi gamoiyeno TanmimdevrobiT. aseve SegiZlia,
Secvalo brunvisa da drois mixedviT. mTavaria, moigono saintereso ambavi, romelSic am
frazebs CaurTav konteqstis Sesabamisad.
● jan-RoniT savse
● didi da xangrZlivi zamTari
● gulma bagabugi dauwyo
● sastikad moeqca
weriTi davalebis Sefasebis kriteriumebi
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
● gamoyofs abzacebs – 1
● oTxive frazas iyenebs miznobrivad – 4
mxolod 3 frazas iyenebs miznobrivad 3
mxolod 2 frazas iyenebs miznobrivad 2
mxolod 1 frazas iyenebs miznobrivad 1
frazebs iyenebs, magram araswori konteqstiT 0
● damoukidebeli azrovneba (siuJeti originaluria, araa sxva nawarmoebis mibaZva) – 1
● leqsika da stili – 2
leqsika mravalferovania da winadadebebi gamarTuli 2
leqsika mravalferovania,magram daSvebulia 3 stilisturi Secdoma 1
leqsika mwiria da winadadebebi gaumarTavi 0
● gramatikuli Secdomebi (sintaqsi, morfologia, orTografia, punqtuacia) – 3
ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3
ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2
ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1
daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0
46
5. Semajamebeli davaleba animaciis mixedviT
moswavleebi gakveTilzeve uyureben 3-5 wuTian animacias (magaliTad: https://www.youtube.
com/watch?v=CZAz4NCUPck), romelic mniSvnelovan Temas exeba. gezis micemis mizniT maswav-
lebeli svams ramdenime kiTxvas, romelsac iqve pasuxoben. amis Semdeg avalebs, daweron
animaciis analizi Semdegi miTiTebebis mixedviT:
1. rogoria Seni STabeWdileba animaciaze? (mogewona / ar mogewona – ratom?)
2. ra Temas exeba animacia? (mxolod ramdenime winadadebiT)
3. Seni azriT, ras gvaswavlis animacia? (daasabuTe)
4. romel epizods an detals gamoarCevdi da ratom?
Sefasebis kriteriumebi
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
● gamoyofs abzacebs – 1
● saubrobs samive sakiTxze amomwuravad, saTanado leqsikiT da gamaRtuli winadade-
bebiT – 6
saubrobs oTxive sakiTxze amomwuravad, leqsika araa mwiri, winadade-
bebi gamarTulia
6
saubrobs oTxive sakiTxze, winadadebebi gamarTulia, magram leqsika
mwiria da azri zogjer bundovania / an saubrobs mxolod 3 sakiTxze,
Tumca leqsika araa mwiri da winadadebebic gamarTulia
5
saubrobs oTxive sakiTxze, Tumca msjeloba araTanmimdevrulia 4
saubrobs 3 sakiTxze, winadadebebi gamarTulia, magram leqsika mwiria
/ an saubrobs mxolod 2 sakiTxze, Tumca leqsika araa mwiri da winadade-
bebic gamarTulia
3
saubrobs 2 sakiTxze, winadadebebi gamarTulia, magram leqsika mwiria
/ an saubrobs mxolod 1 sakiTxze, Tumca leqsika araa mwiri da winadade-
bebic gamarTulia
2
saubrobs mxolod 1 sakiTxze, Tumca leqsika mwiria 1
arc erTi miTiTebaar uweria 0
● gramatikuli Secdomebi (sintaqsi,morfologia, orTografia, punqtuacia) – 3
ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3
ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2
ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1
daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0
47
6. zepiri Semajamebeli – monologi
maswavlebeli bavSvebs unawilebs im nawarmoebebs saxelmZRvanelodan, romlebic ukve
Seiswavles. maT unda moamzadon samwuTiani zepiri prezentacia Semdegi miTiTebebis /
kriteriumebis mixedviT:
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
argumentirebuli msjelobis unari
saubrobs Tavis damokidebulebaze am nawarmoebis mimarT (moewona /
ar moewona) damajereblad, Sesabamisi argumentebis moxmobiT
2
saubrobs Tavis damokidebulebaze am nawarmoebis mimarT (moewona /
ar moewona) naklebad damajereblad
1
ver saubrobs Tavis damokidebulebaze 0
saTqmelis warmoCenis unari – 2
warmoaCens nawarmoebis mTavar saTqmels srulad 2
warmoaCens nawarmoebis mTavar saTqmels nawilobriv 1
ver warmoaCens nawarmoebis mTavar saTqmels 0
● avlebs paralels sxva nawarmoebTan, filmTan, animaciasTan – 2
paraleli Sesabamisia, Rrmadaa gaazrebuli da argumentirebulia 2
paraleli Sesabamisia, magram zedapiruladaa ganxiluli 1
paraleli Seusabamoa 0
● icavs drois limits – 1
● iyenebs TvalsaCinoebas – 2
TvalsaCinoeba (gegma, citatebi, nawarmoebis ideasTan dakavSirebuli
andazebi, aforizmebi...) miznobrivia
2
nawilobriv Seesabameba mizans 1
ar Seesabameba mizans 0
● metyvelebis dros ar uSvebs uxeS Secdomebs – 1
SeniSvna: es Semajamebeli umjobesia Catardes semestris bolos, maSin, roca ukve nawar-
moebebis garkveuli raodenoba aqvT Seswavlili da es erTgvari gaxseneba iqneba im Temebi-
sa, romlebzec manamde isaubreT.
48
7. jgufuri Semajamebeli
maswavlebeli winaswar yofs klas 4-4 kacian jgufebad. TiToeul jgufs unawilebs
bolos Seswavlili nawarmoebebidan erT-erTs. maT es nawarmoebi kidev erTxel unda
waikiTxon saxlSi, gadaxedon sityvebsac da davalebebsac.
meore dRes skolaSi dabrunebulebs eZlevaT jgufuri samuSao:
• jgufidan 1 saubrobs nawarmoebis mTavar saTqmelze;
• meore – wers 10 kiTxvas nawarmoebis ukeT gagebisTvis;
• mesame – wers nawarmoebis gagrZelebas;
• meoTxe – muSaobs leqsikaze: ganmartavs maswavlebelis mier winaswar amoweril fra-
zebsa Tu sityvebs.
saqmes inawileben TviTon jgufis wevrebi, TavianTi survilis mixedviT. samuSaod eZle-
vaT 20 wuTi. jgufi muSaobis dros ar iyenebs saxelmZRvanelos.
samuSaos Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
jgufuri samuSaos Sefasebis kriteriumebi:
• gadainawiles funqciebi – 1
• muSaobdnen SeTanxmebulad da iTvaliswinebdnen erTmaneTis ideebs – 1
• oTxive davaleba Seasrules srulyofilad – 8 (TiToeul davalebaze 2-2 qulaa, rome-
lic nawildeba ase: srulyofilad Seasrula – 2, nawilobriv – 1)
49
mxatvruli Txzulebis Sefasebis kriteriumebi
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
(magaliTad: gv. 22, dav. 2; gv. 206, dav. 3...)
№ kriteriumebi qula
I naSromi pasuxobs pirobas 2
naSromi nawilobriv pasuxobs pirobas 1
naSromi ar pasuxobs pirobas 0
II idea originaluria. 1
idea Sablonuria, moklebulia originalobas. 0
III ambavi sainteresodaa gadmocemuli. 1
ambavi uintereso an bundovania. 0
IV abzacebi sworadaa gamoyofili 1
ar aris gamoyofili abzacebi. 0
V leqsika mdidaria, winadadebebi gamarTulia 2
leqsika mdidaria, magram daSvebulia ramdenime stilisturi xarvezi; 1
leqsika mwiria,winadadebebi gaumarTavia. 0
VI daculia saliteraturo enis normebi: morfologiaorTografia, sintaqsi, punqtuacia
ar aris daSvebuli am tipis 5-ze meti Secdoma; 3
ar aris daSvebuli am tipis 7-ze meti Secdoma; 2
ar aris daSvebuli am tipis 9-ze meti Secdoma; 1
daSvebulia am tipis 9-ze meti Secdoma. 0
Sefasebis rubrikebi
50
analitikuri eses Sefasebis kriteriumebi
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
(magaliTad:gv. 22, dav. 1; gv. 73, dav. 7...)
№ kriteriumebi qula
I problema sworad aqvs gaanalizebuli 2
problema nawilobriv sworad aqvs gaanalizebuli 1
problema sworad ara aqvs gaanalizebuli 0
II abzacebi gamoyofili
abzacebi araa gamoyofili. 0
III msjeloba damajerebladaa dasabuTebuli da moxmobilia Sesaferisi magaliTebi. 2
msjeloba mTlianobaSi dasabuTebulia, Tumca calkeul SemTxvevebSi argumentebi
aradamajerebelia da/an moxmobili magaliTebi Seuferebelia
1
msjeloba zerelea, arc magaliTebia moxmobili 0
IV leqsika mdidaria, winadadebebi gamarTulia 2
leqsika mdidaria, magram daSvebulia ramdenime stilisturi xarvezi; 1
leqsika mwiria,winadadebebi gaumarTavia. 0
V daculia saliteraturo enis normebi: morfologiaorTografia, sintaqsi, punqtuacia
ar aris daSvebuli am tipis 5-ze meti Secdoma; 3
ar aris daSvebuli am tipis 7-ze meti Secdoma; 2
ar aris daSvebuli am tipis 9-ze meti Secdoma; 1
daSvebulia am tipis 9-ze meti Secdoma. 0
51
argumentirebuli eses Sefasebis kriteriumebi
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
(magaliTad: gv. 43, dav. 10; gv. 63, dav. 2, gv. 86, dav. 2; gv. 220...)
№ kriteriumebi qula
I davalebis adekvaturad gageba da gaazreba; 1
davalebis piroba adekvaturadaa gagebuli da gaazrebuli 1
davalebis piroba araadekvaturadaa gagebuli da gaazrebuli 0
II naSromis ageba 2
naSromi logikuradaa agebuli, abzacebi sworadaa gamoyofili. 2
naSromi logikuradaa agebuli, magram abzacebi arasworadaa gamoyofili. 1
naSromSi darRveulia logika da arc abzacebia gamoyofili. 0
III msjelobis dasabuTeba 2
msjeloba damajerebladaa dasabuTebuli da moxmobilia Sesaferisi magaliTebi. 2
msjeloba mTlianobaSi dasabuTebulia, Tumca calkeul SemTxvevebSi argumentebi
aradamajerebelia da/an moxmobili magaliTebi Seuferebelia.
1
msjeloba zerelea, arc magaliTebia moxmobili 0
IV leqsika da stili; 2
leqsika mdidaria, ar aris daSvebulia 2 stilistur xarvezze meti; 2
leqsika mdidaria, ar aris daSvebulia 3 stilistur xarvezze meti; 1
leqsika mwiria,winadadebebi gaumarTavia. 0
V sintaqsi,morfologia, orTografia, punqtuacia; 3
ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3
ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2
ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1
daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0
52
SedarebiTi analizis Sefasebis kriteriumebi
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
№ kriteriumebi qula
I orive nawarmoebis arsze saubrobs amomwuravad 4
mxolod erT nawarmoebze saubrobs srulyofilad da meoreze nawilobriv 3
orive nawarmoebze saubrobs nawilobriv 2
saubrobs mxolod erT nawarmoebze 1
II damoukidebeli azrovneba / zogadi ganaTleba 1
III leqsika da stili
leqsika mravalferovania da winadadebebi gamarTuli 2
leqsika mravalferovania,magram daSvebulia 3 stilisturi Secdoma 1
leqsika mwiria da winadadebebi gaumarTavi 0
IV gramatika 3
ar aris 5-ze meti gramatikuli Secdoma 3
ar aris 7-ze meti gramatikuli Secdoma 2
ar aris 9-ze meti gramatikuli Secdoma 1
daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0
53
jgufuri davaleba
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
(magaliTad: gv. 41, gv. 225, dav. 2; gv. 232, dav. 2...)
№ kriteriumebi qula
I TanamSromlobiTi unarebi 1
muSaoben SeTanxmebulad 1
ver muSaoben SeTanxmebulad 0
II samuSaos ganawileba 2
muSaobaSi CarTulia jgufis yvela wevri, inawileben saqmes 2
jgufis zogierTi wevri pasiurobs da uWirT saqmis gadanawileba 1
samuSaos ZiriTadad 1-2 wevri iRebs sakuTar Tavze 0
III ar xmauroben zedmetad 1
IV instruqciebis zustad Sesruleba 3
davaleba Seasrules srulyofilad – yvela miTiTeba sworad gaakeTes; 3
davaleba Seasrules nawilobriv, zogierTi miTiTeba gaiges arasworad; 2
davaleba Seasrules zereled, zogierTi miTiTeba ar gaiTvaliswines; 1
V prezentacia 2
jgufuri naSromis prezentacia saintereso da efeqturia, 2
arc ise saintereso da nakleb efeqturia, SesamCnevia erTi-ori xarvezic 1
prezentacia mosabezrebelia da xarvezebi TvalSisacemia 0
VI drois limitis dacva 1
icaven drois limits 1
ar icaven drois limits 0
54
monologis Sefasebis kriteriumebi
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
(davaleba: gv. 62.)
№ kriteriumebi qula
I dawvrilebiT saubrobs pirobaSi mocemul samive miTiTebaze 4
saubrobs mxolod mxolod 2 miTiTebaze amomwuravad da sainteresod, erTi miTiTebaze
mxolod ramdenime winadadebiT Semoifargla
3
saubrobs mxolod 2 miTiTebaze amomwuravad da sainteresod 2
saubrobs mxolod 1 miTiTebaze srulyofilad 1
saubrobs Zalian zedapirulad, ar Cans pirobaSi mocemul miTiTebebze pasuxi 0
II ambavi sainteresoa 1
III monologis avtoris damokidebuleba SerCeuli pirovnebisadmi 2
nawilobriv Cans monologis avtoris damokidebuleba 1
ar Cans 0
IV saubrobs gamarTulad, dauSva mxolod 12 umniSvnelo Secdoma, Cans, rom ivarjiSa
saxlSi
2
uWirs gamarTulad saubari, uSvebs ramdenime Secdomas; 1
emCneva, rom monologisTvis ar momzadebula 0
V drois limitis dacva 1
icaven drois limits 1
ar icaven drois limits 0
55
miTiTebebiT weris Sefasebis kriteriumebi
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
(magaliTad: gv. 40, dav. ; gv. 193, dav. 1; gv. 225, dav. 1..)
№ kriteriumebi qula
I davalebis adekvaturad gageba da gaazreba; 1
davalebis piroba adekvaturadaa gagebuli da gaazrebuli 1
davalebis piroba araadekvaturadaa gagebuli da gaazrebuli 0
II Tanamimdevruli msjelobis unari 1
msjelobs Tanamimdevrulad 1
ver msjelobs Tanamimdevrulad 0
III struqturuli Tanmimdevrobis dacva 1
gamoyofs abzacebs 1
ver gamoyofs abzacebs 0
IV msjelobis dasabuTeba 4
samive miTiTebaze saubrobs amomwuravad, msjeloba damajerebelia da moxmobilia
Sesaferisi citatebi.
4
msjeloba mTlianobaSi dasabuTebulia, Tumca calkeul SemTxvevebSi citatebi
Seusabamoa
3
msjelobs mxolod 2 miTiTebis mixedviT, zogierTi citata Seusabamoa 2
msjelobs mxolod 1 miTiTebis mixedviT 1
msjeloba zerelea, arc magaliTebia moxmobili 0
V sintaqsi,morfologia, orTografia, punqtuacia; 3
ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3
ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2
ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1
daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0
56
publicisturi werilis Sefasebis kriteriumebi
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
(gv. 83. dav. 2)
№ kriteriumebi qula
I Temis aqtualoba 2
Tema saintereso da aqtualuria 2
Tema nawilobriv saintereso da aqtualuria 1
Tema ar aris saintereso da aqtualuri 0
II Cans informirebuloba (bevri ram waukiTxavs am sakiTxTan dakavSirebiT) 2
nawilobriv Cans 1
ar Cans 0
III cxovrebiseul gamocdilebasTan dakavSireba 1
ukavSirebs sakuTar cxovrebasa da pirad gamocdilebas 1
ukavSirebs sakuTar cxovrebasa da pirad gamocdilebas 0
IV saTauri 1
aqvs saintereso saTauri 1
ver axerxebs saintereso saTauris SerCevas 0
V teqstis elementebi 1
aqvs efeqturi dasawyisi an dasasruli 1
ar aqvs efeqturi dasawyisi an dasasruli 0
VI sintaqsi, morfologia, orTografia, punqtuacia; 3
ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3
ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2
ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1
daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0
57
komiqsis Sefasebis kriteriumebi
naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10
(gv. 119, dav. 2.)
№ kriteriumebi qula
I komiqsis ZiriTadi elementebi 1
namuSevarSi aris rogorc naxatebi, ise mcire teqstebi 1
namuSevarSi ar aris Tanabrad mniSvnelovani naxatebi da teqstebi 0
II komiqsis detalebi 1
gaTvaliswinebulia komiqsis detalebi (fiqrisa da laparakis Rrublebi, Sorisdebulebi
da xmianobis gamomxatveli nawilakebi)
1
araa gaTvaliswinebuli komiqsis detalebi (fiqrisa da laparakis Rrublebi,
Sorisdebulebi da xmianobis gamomxatveli nawilakebi)
0
III komiqsis organizeba da struqtura 2
naxatebi logikurad ebmis erTmaneTs da gadmoscems srul ambavs 2
zogan darRveulia ambis logika 1
naxatebi areulia da Znelia ambis awyoba maTgan 0
IV teqstis organizeba 2
teqsti yvelgan garkveviT weria da advilad ikiTxeba 2
teqsti zogan ar weria garkveviT 1
teqstis amokiTxva faqtobrivad SeuZlebelia 0
V Sinaarobrivi mxare 2
komiqsi Zalian sainteresoa 2
naklebad sainteresoa 1
mosawyenia 0
VI vizualuri mxare 2
vizualuri mxare mowesrigebulia, gaformebulia STambeWdavad 2
vizualuri mxare mowesrigebulia, magram ar aris STambeWdavi 1
vizualurad naSromi ar aris mowesrigebuli 0
58
naweris Sefasebis rubrika 6+1
didi xnis ganmavlobaSi iTvleboda, rom naweris Sefaseba sakmaod subieqturia da Seu-
Zlebelia Sefasebis met-naklebad obieqtur CarCoSi moqceva. Tumca, 1980-ian wlebSi amer-
ikel pedagogTa da mkvlevarTa jgufma SeZlo, SeemuSavebina naweris Sefasebis rubrika,
romelic revoluciur nabijad iqca am sferoSi da dResac am rubrikas iyeneben mravali
qveynis mraval skolaSi.
imisaTvis, rom naweris Sefasebis rubrika SeeqmnaT, mkvlevrebma jer gamoyves naweris 6
maxasiaTebeli, aspeqti:
• ideebi
• kompozicia (naweris struqtura)
• xma (avtoris individualoba)
• sityvebis SerCeva (leqsika)
• winadadebaTa wyoba, logikuri Tanmimdevroba
• marTlwera
• (naSromis vizualuri mxare)
plus erTi kriteriumi – naSromis vizualuri mxare maSin gamoiyeneba, rodesac moswav-
leebs moeT xovebaT, iswavlon, rogor gadaweron / gadabeWdon da Seqmnan sufTa, mowesri-
gebuli, werilobiTi produqti.
miRwevis doneebi dayofilia eqvsad (yvelaze dabalidan yvelaze maRal donemde):
1. damwyebi
2. axalbeda
3. ganviTarebadi
4. unariani
5. gamocdili
6. gamorCeuli
Tavis mxriv, es doneebi SeiZleba or jgufad gaiyos:
arakompetenturi kompetenturi
damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli
59
naweris TiToeuli maxasiaTeblis, aspeqtisTvis Seiqmna rubrikebi mocemuli doneebis
gaTvaliswinebiT.
magaliTad:
ideebi
arakompetenturi kompetenturi
damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli
nawers ara aqvs
ZiriTadi idea,
centraluri
Tema, mizani.
mkiTxveli amas
rogorRac
unda mixvdes
fragmentuli
detalebidan.
ZiriTadi idea
ar Cans, magram
aris ramdenime
Tema, romelTagan
nebismieri
SeiZleboda
qceuliyo
centralur Temad.
nawers aqvs
mTavari idea,
Tumca es idea
metismetad
farToa an
metismetad
gamartivebuli
gamokveTilia
ZiriTadi
idea da Tema.
maTi gaSla-
ganviTareba
Canasaxovani
da zogadia.
ZiriTadi idea
mkafiodaa
Caoyalibebul-
gaSlili, Tumca
kargi iqneboda
damatebiTi
informacia
ZiriTadi idea
mkafiodaa
dasabuTebuli,
uxvadaa
gamdidrebuli
detalebiT da
ambebiT
sakvanZo SekiTxva: aris Tu ara avtori fokusirebuli Temaze da gviziarebs Tu ara originalur da
axal informacias an xedvis kuTxes?
kompozicia, naweris struqtura
arakompetenturi kompetenturi
damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli
nawers ara
aqvs aranairi
kompozicia anu
struqtura;
erTmaneTTan
daukavSirebeli,
SemTxveviTi
nawilebisagan
Sedgeba.
struqtura,
kompozicia
ZiriTadad
aracxadia;
mxolod aqa-
iq vxvdebiT
calkeul
elementebs,
romlebic
dakavSirebulia
erTmaneTTan.
struqtura kvlav
problemaa, Tumca
nel-nela ikveTeba
kompozicia.
struqtura
saSualebas
aZlevs
mkiTxvels,
mihyves teqsts
gansakuTrebuli
dabrkolebis
gareSe.
kompozicia
Sekrulia;
mxolod alag-
alag gvxvdeba
mcire
xarvezebi
naweris
struqtura,
kompozicia
gamokveTs
ZiriTad ideas.
teqstis calkeuli
monakveTebi isea
dalagebuli,
rom mkiTxveli
bunebrivad
mihyveba teqsts.
sakvanZo SekiTxva: exmareba Tu ara teqstis kompozicia da struqtura ZiriTadi ideis gamokveTas
da xdis Tu ara nawers ufro iolad gasagebs?
60
xma (avtoris individualoba)
arakompetenturi kompetenturi
damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli
avtori TiTqos
indiferentulia,
distancirebulia
Temisa da samizne
auditoriisgan;
ar urTierTobs
mkiTxvelTan
ar Cans avtoris
mcdeloba,
„gaagonos“
mkiTxvels
sakuTari xma
iseTi frazebis
meSveobiT,
rogoricaa,
magaliTad,
„momwons“ an
„sasacilo iyo“;
iyenebs mxolod
kliSeebs.
avtoris xma Znelad
mosaxelTebelia,
maSinac ki, Tu
mkiTxveli Zalian
cdilobs amas.
avtori grZnobs
mkiTxvelis
arsebobas, magram
ar iZleva sakuTar,
pirovnul xedvas da
zogadi midgomiT
kmayofildeba.
avtori
gulwrfelia,
Tumca araa
bolomde
CarTuli;
Sedegi
sasiamovnoa,
miuxedavad
imisa, rom
Tema da mizani
jer kidev araa
gamokveTili.
avtori
urTierTobs
mkiTxvelTan
gulwrfeli,
sasiamovno
da avTenturi
maneriT;
Txroba
itacebs
mkiTxvels.
avtori uSualod
mimarTavs
mkiTxvels da
individualuri,
gamorCeuli,
enTuziazmiT savse
maneriT Txrobs an
msjelobs imgvarad,
rom mkiTxvels
ainteresebs,
rogor
gagrZeldeba
teqsti.
sakvanZo SekiTxva: moisurvebdiT Tu ara kiTxvis gagrZelebas, naweri rom ufro grZeli yofiliyo?
sityvebis SerCeva
arakompetenturi kompetenturi
damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli
leqsika Zalian
SezRudulia;
avtori
arasworad
iyenebs
metyvelebis
zogierT
nawils
avtoris leqsika
xarvezebiania;
gamoyenebulia
araswori
sityvebi da amis
gamo avtoris
saTqmeli
bundovania
leqsika met-
naklebad
mowesrigebulia,
sityvebi
adekvaturadaa
SerCeuli da
avtoris saTqmeli
ase Tu ise
gasagebia.
leqsika
funqcionaluria;
avtoris saTqmeli
zogadad advili
gasagebia.
leqsika zustia
da saTqmelis
Sesabamisi.
rTuli
sityvebi da
frazebi,
rogorc wesi,
sworadaa
SerCeuli.
leqsika ise
ostaturadaa
SerCeuli,
rom avtoris
saTqmels
zusti,
saintereso da
bunebrivi gziT
gadmoscems.
sakvanZo SekiTxva: qmnian Tu ara sityvebi da frazebi cocxal suraTebs da rCebian Tu ara
gonebaSi?
61
winadadebaTa wyoba, logikuri Tanmimdevroba
arakompetenturi kompetenturi
damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli
winadadebebi
arasworadaa
agebuli;
xmamaRla
rom vcadoT,
SeuZlebeli
iqneba
wakiTxva.
winadadebebi
erTnairi
tipisaa;
martivi da
monotonuria;
rTulia
naweris
xmamaRla
wakiTxva.
winadadebebi
gramatikulad
sworia, magram
aramravalferovani;
xmamaRla kiTxvisas
meqanikur
STabeWdilebas
datovebs;
winadadebebi
erTmaneTs
bunebrivad ar ebmis.
winadadebebi
sxvadasxva
tipisaa,
sworadaa
agebuli;
gvxvdeba
rTuli
winadadebebic;
xmamaRla
wakiTxva
SesaZlebelia,
gamoyenebulia
sxvadasxva tipis
winadadebebi,
romlebic
sworadaa
agebuli da
erTmaneTs
bunebrivad
erwymis, rodesac
xmamaRla
vkiTxulobT.
winadadebebs aqvs
mkafio ritmi
da mdinareba;
winadadebebis
mravalferovani
struqtura
da kargad
agebuli frazebi
xmamaRla kiTxvas
eqspresiuls da
sasiamovnos xdis.
sakvanZo SekiTxva: grZnobT Tu ara, rom sityvebi da frazebi bunebrivad miedineba, rodesac nawers
xmamaRla kiTxulobT?
marTlwera
arakompetenturi kompetenturi
damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli
imdeni
Secdomaa,
rom teqstis
kiTxvas
SeuZlebels
xdis.
teqstSi mravali
sxvadasxva tipis
Secdoma gvxvdeba;
winadadebebis bolos
sasveni niSnebi (. ? !)
sworadaa dasmuli,
magram Sida sasveni
niSnebi (, ; : –), rogorc
wesi, arasworadaa
gamoyenebuli.
saWiroebs
mniSvnelovan
redaqtirebas.
punqtuacia
araTanmimdevrulia;
sakmaod bevri
redaqtireba
sWirdeba, Tumca
saTqmeli ase Tu ise
gasagebia.
punqtuacia
sworia;
avtors esmis
marTlweris
wesebi, magram
alag-alag
xSirad uSvebs
Secdomebs.
nawers sakmao
redaqtireba
sWirdeba,
Tumca saTqmeli
gasagebia.
marTlwera
sworia;
drodadro
gvxvdeba
gramatikuli
Secdomebi,
magram azri
gasagebia;
zogierT adgils
esaWiroeba
redaqtireba;
azri iolad
gasagebia.
avtori
iTvaliswinebs
marTlweris
yvela wess;
Secdomebi
TiTqmis ar
gvxvdeba
da nawers
umniSvnelo
redaqtireba
esaWiroeba.
sakvanZo SekiTxva: ra moculobis redaqtireba sWirdeba, rom naweri gamosaqveyneblad iyos mzad?
62
naSromis vizualuri mxare
arakompetenturi kompetenturi
damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli
xelnaweri asoebi
araTanabari
zomisaa; sityvebs
Soris manZili
daubalansebelia
an saerTod araa;
zogierTi asos
garCeva Wirs;
abzacebi araa
gamoyenebuli da
areebi araa daculi.
naweri araa kiTxvadi.
xelwera
gasagebia;
asoebi da
sityvebi
met-naklebad
ikiTxeba;
sityvebs
Soris manZili
problemaa;
abzacebi da
areebi araa
daculi.
asoebi, sityvebi
da maT Soris
manZilebi
met-naklebad
Tanabaria; alag-
alag gvxvdeba
abzacebi;
mindori araa
daculi.
asoebi,
sityvebi da
maT Soris
manZlebi
met-naklebad
Tanabaria;
abzacebi da
mindvrebi
met-naklebad
daculia.
naweri
mowesrigebulia.
asoebi Tanabari
zomisaa;
sityvebs Soris
manZilebic
Tanabaria.
mindori da
abzacebi
daculia.
xelwera
kaligrafiulia da
naweri sasiamovno
sanaxavia; Tanabari
zomis, erTnairi
asoebi da
sityvebi Tanabari
manZilebiTaa
daSorebuli;
abzacebi da
mindvrebi
unaklodaa daculi.
sakvanZo SekiTxva: aris Tu ara naweri kiTxvadi da TvalisTvis sasiamovno?
63
proeqti qal avtorTa Sesaxeb
es proeqti emsaxureba mizans, rom moswavleebi gaecnon ufro met qal avtors, rogorc
qarTul, ise ucxour literaturaSi. dainaxon da Sefason maTi Rvawli. proeqtisTvis Ses-
aZlebelia, SevarCioT erTi ukve gardacvili avtori da erTic Tanamedrove.
qarTveli mwerlebi: ekaterine gabaSvili da naira gelaSvili
ucxoeli mwerlebi: astrid lindgreni da r.j.palacio;
proeqtze muSaoba moswavleebs ganuviTarebs jgufuri muSaobis, informaciis moZieba–
daxarisxebi, kritikuli analizisa da prezentaciiis unarebs. amaRldeba maTi cifruli
da mediawignierebis donec.
proeqtSi CarTulia jgufebad dayofili mTeli klasi;
proeqti moicavs standartis Semdeg qvepunqtebs:
qarT.sab.5. teqstis interpretacia pirad an/da literaturul gamocdilebaze dayrd-
nobiT (mag. xedvis perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT);
qarT.sab.6. erTsa da imave Temaze Seqmnili teqstebis Sedareba da msjeloba maT ms-
gavseba-gansxvavebebze;
qarT.sab.7. sakuTar gamocdilebaze dayrdnobiT teqstis Sefaseba, teqstis mimarT
piradi damokidebulebis gamoxatva da axsna-dasabuTeba;
qarT.sab.8. standartiT gansazRvruli sxvadasxva tipis teqstebis Sedgena-gaziareba
sakomunikacio situaciis gaTvaliswinebiT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).
qarT.sab.8. standartiT gansazRvruli sxvadasxva tipis teqstebis Sedgena-gaziareba
sakomunikacio situaciis gaTvaliswinebiT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).
qarT.sab.11.zepirmetyvelebis, kiTxvis, weris strategiebis miznis Sesabamisad SerCeva
da adekvaturad gamoyeneba;
qarT.sab.12. swavlis procesSi gamoyenebuli strategiebis gacnobiereba, gaanalizeba
da Sefaseba mizanSewonilobisa da efeqturobis TvalsazrisiT.
proeqtis msvleloba
avtorebi gaunawildebaT jgufebis mixedviT, TiTo jgufs TiTo avtori da unda
daamuSavon sxvadasxva kuTxiT:
• biografia – moiZion saintereso, dasamaxsovrebeli cnobebi arCeul avtorze, mis
ojaxze, ganaTlebaze;
• ras amboben masze – unda moiZion ramdenime amonaridi, ras weren misi nawarmoebebis
Sesaxeb (mkiTxvelebi, kritikosebi);
• misi nawarmoebebi – unda Seqmnan erTgvari bibliografia am avtorisa, romeli nawar-
moebi daibeWda pirvelad, romelma moutana yvelaze meti popularoba... ra wvlili
Seitana Tavisi nawarmoebebiT ama Tu im avtorma literaturis ganviTarebaSi.
• konkretuli mwerlis erTi gansakuTrebuli nawarmoebi – moswavle airCevs mxolod
erT nawarmoebs da wers erTgvar analizs, romelSi warmoaCens, ratom moewona, ram
daainteresa.
• interviu mweralTan – moswavlem unda moifiqros iseTi kiTxvebi, romlebsac ama Tu
im avtors dausvamda.
64
proeqti iyofa sam etapad: momzadeba, prezentacia klasis winaSe da blogis Seqmna.
I etapi – proeqti sainteresoa imitom, rom jgufSi yvela bavSvi dakavebuli iqneba,
TiToeuls miecema davaleba maTi intereses gaTvaliswinebiT. isini daexmarebian erT-
maneTs ukve arCeuli davalebis SesrulebaSi. aseve ganisazRvreba dro, roca bavSvma unda
Seasrulos es samuSao.
II etapi – winaswar SeTanxmebul dros moewyoba proeqtis prezentacia. jgufis TiToeu-
li wevri waradgens Tavis namuSevars TvalsaCinoebebiT.
III etapi – es aris yvelaze mniSvnelovani, daskvniTi etapi, romlis ganxorcielebaSi
meSvideklaselebs aucileblad dasWridebaT ist–is pedagogi. Sesabamisad, proeqtis
es nawili integrirebuli gamova sainformacio teqnologiebTan.moswavleebi Seqmnian
blogs Temaze: qali avtorebi da maTi Rvawli. ganaTavseben ukve Sekrebil, damuSavebul
informaciasa da TvalsaCinoebebs.
65
proeqti: literaturuli gmiris sasamarTlo
sasamarTlo SeiZleba moewyos nebismieri literaturuli gmirisTvis, romelsac mos-
wavleebi raimeSi daadanaSauleben. sasamarTlo moswavleebisTvis Zalian saxaliso, saint-
ereso da bevris momcemi proeqtia.
es proeqti pirdapir emsaxureba umniSvnelovanes miznebs:
a) moswavlis, rogorc humanur Rirebulebebze orientirebuli, SemoqmedebiTi da maZie-
beli pirovnebis formirebas.
b) zogadi mkvidri warmodgenebis Camoyalibebas.
proeqti moicavs standartis Semdeg qvepunqtebs:
qarT.sab.5. teqstis interpretacia pirad an/da literaturul gamocdilebaze dayrd-
nobiT (mag. xedvis perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT);
qarT.sab.6. erTsa da imave Temaze Seqmnili teqstebis Sedareba da msjeloba maT ms-
gavseba-gansxvavebebze;
qarT.sab.7. sakuTar gamocdilebaze dayrdnobiT teqstis Sefaseba, teqstis mimarT
piradi damokidebulebis gamoxatva da axsna-dasabuTeba;
qarT.sab.11.zepirmetyvelebis, kiTxvis, weris strategiebis miznis Sesabamisad SerCeva
da adekvaturad gamoyeneba;
qarT.sab.12. swavlis procesSi gamoyenebuli strategiebis gacnobiereba, gaanalizeba
da Sefaseba mizanSewonilobisa da efeqturobis TvalsazrisiT.
proeqti iyofa sam etapad.
I etapi – es yvelaze mniSvnelovani etapia.
• moswavleebi dawvrilebiT ganixilaven teqsts, romlis personaJi unda gaasamarT-
lon.
• waikiTxaven damatebiT nawarmoebebs, romlebic msgavs problemas exeba.
• iazreben da irgeben yvela im personaJis rols, romlebic gasasamarTlebel perso-
naJs raimeTi ukavSirdebian da SeiZleba gamodgnen an bralmdeblebad, an damcvele-
bad, an mowmeebad.
• Tu SesaZlebelia, gaivlian konsultacias iuristTan an samoqalaqo ganaTlebs pred-
agogTan mainc.
• gainawileben rolebs: mosamarTle, bralmdeblebi, damcvelebi,mowmeebi, napizi msa-
julebi, sasamarTlos mdivani;
II etapi – uSualod sasamarTlos warmarTva, romelsac Tavisi wesebi aqvs.
sasamarTlo procesis mimdinareoba da sasamarTlos wevrTa ufleba-movaleobebi
• process xsnis sasamarTlos mdivani, romelic damswreebs gaacnobs, vis da ratom
asamarTleben, raSi sdeben brals braldebuls.
• process iwyeben bralmdeblebi, agrZeleben damcvelebi. Sesabamisad, saWiroebis
mixedviT iZaxeben TavianT mowmeebs.
• mTlian process, reglaments aregulireben mosamarTleebi; saWiroebis SemTxvevaSi
66
svamen kiTxvebs dasazusteblad da arc erT mxares ar aZleven sxvisi, Tundac si-
tyvierad, Seuracxyofis uflebas.
• mosamarTleebi muSaoben SeTanxmebulad da gamoaqvT ganaCeni.
• nafici msajulebi ar erevian procesSi, usmenen yuradRebiT da roca mosamarTleebi
gadian ganaCenis gamosatanad, TviTonac TaTbiroben, Tanxmdebian da TavianT gad-
awyvetilebas awvdian mosamarTles. mosamarTleebi valdebulni arian, gamonaklisi
SemTxvevebis garda, gaiTvaliswinon nafic msajulTa gadawyvetileba.
SeniSvna: xmauris, areulobis, sxvisi Seuracxyofis, unebarTvo laparakis, armosmenis
SemTxvevaSi procesis nebismieri monawile tovebs sasamarTlo darbazs!!!
procesis sworad warmarTvisTvis aucilebelia reglamentis dacva, romelsac maswav-
lebeli winaswar daawesebs.reglaments akontrolebs mosamarTle.
III etapi – ukve Semdgari sasamarTlo Sefaseba moswavleebisa da maswavleblis mier. es
umniSvnelovanesi etapia, romelic exmareba bavSvs, kidev erTxel dainaxos, ras emsaxure-
boda es proeqti, ra gamouvidaT kargad, ra unda gaaumjobeson, ramdenad swori Rire-
bulebebiT ixelmZRvaneles. am sakiTxebze dawvrilebiT saubrobs maswavlebelic.
67
rCevebi sarekomendacio nawarmoebebis, filmebisa da animaciebis
CamonaTvalTan dakavSirebiT
saxelmZRvaneloSi TiToeuli Tavis bolos Setanilia sarekomendacio nawarmoebebis,
filmebisa da animaciebi CamonaTvali. vecadeT, maqsimalurad mravalferovani yofiliyo
es sia, raTa maswavlebelisa Tu moswavlisTvis arCevanis saSualeba migveca. am sarekomen-
dacio siis Seqmna ramdenime mizezma Tu dasaxulma mizanma ganapiroba:
● Zalian xSirad, yvelaze saxaliso saxelmZRvaneloc ki mosawyeni da rutinuli xdeba
moswavlisTvis. faqtia, rom e.w. arasaprogramo nawarmoebebs isini ufro didi inter-
esiT kiTxuloben. bavSvebis umetesobisTvis es interesi ufro Zlierdeba, Tu saqme
filmebsa da animaciebs Seexeba.
● ganaTlebis erT-erTi mizani bavSvebSi wignierebis donis amaRleba. adamianis
wignierebas gansazRvravs is aucilebeli unar-Cvevebi, romlebic axali Temis, prob-
lemis sworad aRqmisa da gaanalizebisTvisaa saWiro. vfiqrobT, amaSi moswavles ara
mxolod teqstebis kiTxva, aramed filmebis/ animaciebis yurebac, maTze msjeloba-
analizic Zalian daexmareba.
● TiToeuli axali teqstisa da filmis gacnoba xels Seuwyobs TiToeul maTganSi axali
interesebis, axali damokidebulebebis gaCenas da maTi zogadi ganaTlebis arealis
gafarToebas emsaxureba.
● xSirad maswavleblisTvis rTulia, gaixsenos, ama Tu im Temasa Tu problemasTan daka-
vSirebuli damatebiTi masala. ukve gamzadebuli CamonaTvali mis drosa da energias
dazogavs da miznebis miRwevas gauadvilebs.
TiToeuli nawarmoebi, filmi Tu animacia relevanturia maTi asakisTvis. miuxedava
amisa, umjobesia, maswavlebeli TviTon gaecnos TiToeul maTgans (bevri isedac cnobili
iqneba misTvis) da klasis interesebis, ukve ganxiluli Temebisa da mzaobis gaTvalis-
winebiT Tavad SearCios, ras waikiTxaven pirvelad an ras uyureben.
saerTod, sasurvelia da Zalian TvalsaCinoa Sedegi, roca kviraSi erTi dRe klasgareSe
masalas eTmoba. mokle nawarmoebebs, moklemetraJian filmebsa Tu animaciebs, SesaZle-
belebelia, iqve, gakveTilze, gaecnon bavSvebi da gaaanalizon kidec. Tavdapirvelad,
albaT, ajobebs mcire zomis nawarmoebebiT daiwyos maswavlebelma, rom bavSvebi TandaTan
SeeCvion gansxvavebul formatSi muSaobas da Tavidanve didtaniani wigni Tu 2 saaTiani
filmi interesisa da xalisis gamomwvevad ki ara, damTrgunvelad ar iqces.
roca jeri zemoTxsenebul wignebsa Tu filmebze midgeba, interesis gaRvivebisTvis
SesaZlebelia, maswavlebelma waukiTxos saintereso amonaridi wignidan an aCvenos frag-
menti filmidan, raTa bavSvs gauCndes survili, damoukideblad, saxlSi ganagrZos kiTxva
Tu yureba.
● ama Tu im nawarmoebTan sakuTari damokidebulebebis CamoyalibebaSi maT Zalian daex-
mareba, Tuki maswavleblis miTiTebebiT erTgvar `literaturul dRiurebs“ awar-
moeben. es SeiZleba iyos maTTvis sasurveli zomis, formis, vizualis mqone Casaweri
wignakebi an rveulebi, romlebSic Seitanen TavianT STabeWdilebebs ama Tu im nawar-
moebze, filmsa da aniamaciaze. Tavdapirvelad maswavlebelma aucileblad unda
miawodos sarekomendacio kiTxvebi, romlebiTac moswavleebi ixelmZRvaneleben.
magaliTad, aucileblad unda Seitanon ama Tu im nawarmoebis avtori (sasurvelia,
filmis reJisoric) da moqmedi pirebi da upasuxon Semdeg SekiTxvebs:
68
1. ra emociebi gamoiwvia SenSi wakiTxulma/ nanaxma? (moewona – ar moewona)
2. ra iyo, Seni azriT, nawarmoebis/filmis/animaciis mTavari saTqmeli?
3. romeli iyo yvelaze saintereso/ saxaliso/sevdiani/ dasafiqrebeli epizodi?
4. romel personaJs gamoarCevdi gansakuTrebiT? ratom?
5. citata, romelic yvelaze metad mogewona.
6. romeli ukve naswavli/ wakiTxuli nawarmoebi an filmi gagaxsena?
bavSvebs unda urCioT, gaaformon TavianTi literaturuli dRiurebi survilisamebr,
Seqmnan ilustraciebi an daxaton wignebis axali ydebi Tu filmebis afiSebi.
waxalisebis mizniT, SegiZliaT, wlis bolos gamoavlinoT yvelaze saintereso dRiuris
patronic. ra Tqma unda, winaswar SemuSavebuli da bavSvebisTvis cnobili kriteriumebiT.
● SedarebiT didi moculobis wignebis gacnobisas sainteresoa pirobiTi niSnebiT
kiTxva. maswavlebeli moswavleebTan erTad winaswar SeimuSavebs pirobiT niSnebs,
romlebic daexmarebaT moswavleebs TavianTi emociebisa Tu damokidebulebis dafiq-
sireba-damaxsovrebaSi. magaliTad: Tu mniSvnelovani saTqmeli aRmoaCines, Zaxilis
niSans dasvamen, Tu raime ver gaiges – kiTxviT niSans, Tu romelime epizodze bevri
icines – Rimilaks daxataven, Tu dasevdiandnen – cremls da a.S.
● SeiZleba, SesTavazoT bavSvebsa da maT mSoblebs, rom erTad waikiTxon wigni an
uyuron films, xolo Semdeg moawyoT erTgvari `Ria gakveTili“, raTa ganxilvaSic
CaerTnon dainteresebuli mSoblebic. es formati gazrdis mSobelTa CarTulobasa
da moswavleTa motivacias.
● aseve saintereso meTodia wignebisa Tu filmebis reklamebis gakeTeba sakuTari an
sxva klasisTvis. kargi iqneba, Tavidan Tu TviTon maswavlebeli aCvenebs magaliTs.
airCevs erT romelime wigns an films da reklamis principebis dacviT (ix. moswavlis
wignSi gv.84) warudgens moswavleebs, raTa daainteresos isini. Semdeg ukve moswavlee-
bi Tavad ecdebian, gaimeoreon maswavleblis SeTavazebuli xerxi da sxva moswavleebi
daaintereson im wigniTa Tu filmiT, romliTac Tavad moixiblnen.
moswavleebma kidev ra formiT SeiZleba, waradginon esa Tu is wakiTxuli nawarmoebi,
dawvrilebiT mocemulia moswavlis wignSi – ixileT gv. 86. wignebis wardgenis dRe.
70
nimuSi 1
mcire moculobis teqstis gacnoba-gaazreba
gakveTilis Tema – „axali moswavle“
gakveTilis mizani
• teqstis gacnoba (teqstze muSaobis unarebi)
• nawarmoebSi asaxuli problemis identificireba da gadaWris gzebis Zieba (kritiku-
li azrovneba)
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 1.
teqstSi mocemuli faqtobrivi da konceptualuri informaciis amocnoba-gaazreba;
qarT. sab. 2.
teqstis calkeul nawilebs Soris arsebuli mimarTebebis gaanalizeba da saTanado
daskvnebis gamotana;
qarT. sab. 4.
teqstis kritikuli gaazreba konteqsturi faqtorebis gaTvaliswinebiT.
qarT. sab. 5.
teqstis interpretacia pirad an/da literaturul gamocdilebaze dayrdnobiT (mag.
xedvis perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT).
Sefasebis forma
ganmaviTarebeli
resursebi
saxelmZRvanelo, rveulebi, kalmebi
aqtivobebi
varaudebiT kiTxva, kiTxvebze pasuxi, Txzulebis wera.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba №1 (5 wT)
maswavlebeli svams kiTxvas: gaixsene, Seqmnila Tu ara klasSi uxerxuli situacia, roca
Tavi gigrZnia damnaSaved?
is cdilobs, konkretuli situaciebi (klaselebTan, maswavlebelTan, ojaxis wevrebTan,
ucnob adamianebTan urTierToba) daasaxelos, rom bavSvebma advilad gaixsenon. 2-3 isto-
ria sakmarisia.
damatebiTi kiTxvebi: ratom igrZeni Tavi damnaSaved? rogor fiqrob, risi Secvla Sege-
Zlo im momentSi? rogor moiqceodi axla imave situaciaSi?
aqtivoba №2 (10 wT)
amis Semdeg maswavlebeli kiTxulobs saTaurs da ekiTxeba moswavleebs, rogor fiqro-
ben, ra SeiZleba moxdes. ramdenime versiis mosmenis Semdeg maswavlebeli iwyebs teqstis
kiTxvas. moswavleebi TavianT wignebSi adevneben Tvals.
qarTuli literatura
71
maswavlebeli Cerdeba 32-e striqonTan da sTxovs moswavleebs, daxuron cota xniT
wignebi da gamoTqvan varaudi, rogor gagrZeldeba Txzuleba. maswavlebeli yuradRebas
amaxvilebs frazaze „istoriuli Secdoma“. moswavleebi cdiloben, ganmarton, rogor
esmiT es fraza da logikurad ganagrZon teqsti.
amis Semdeg maswavlebeli isev ganagrZobs kiTxvas.
aqtivoba №3 (10 wT)
kiTxvis dasrulebis Semdeg maswavlebeli gadadis SekiTxvebze, svams rogorc faqto-
brivi informaciis amosacnob, ise saazrovno SekiTxvebs (mocemulia saxelmZRvaneloSi)
aqtivoba №4 (15 wT)
moswavleebi wyvilebSi weren mokle Txzulebas: „me rom geronti viyo...“ an „me rom
miriani viyo...“, romlebsac mere klass gaacnoben da msjeloben (TxzulebaSi unda axsnan,
rogor ecdebodnen situaciis gamosworebas).
darCenil 5 wuTSi maswavlebeli akeTebs gakveTilis refleqsias da Semoifargeba mx-
olod ganmaviTarebeli SefasebiT bavSvebis CarTulobasa da jgufur muSaobasTan dakav-
SirebiT. amis Semdeg bavSvebi wyvilebSi avseben urTierTSefasebis kiTxvars:
Sefasebis kriteriumebi
Sefasebis kriteriumebi
moismina yuradRebiT
pasuxobda maswavleblis dasmul SekiTxvebs
kargad gaiazra davalebis piroba
wyvilSi muSaobisas iTvaliswinebda Cems mosazrebebsac
gasagebad da Tamamad gamoTqvamda varaudebs
saSinao davaleba
kidev erTxel waikiTxe nawarmoebi saxlSi da dawere ese imaze, Tu ra sirTuleebi xvdeba
axalgadmosul moswavles:
• gaiTvaliswine urTierToba axal klaselebTan, axal maswavleblebTan;
• advili iqneba Tu ara axal wesebTan Segueba;
• moufiqre eses saintereso da efeqturi saTauri.
72
nimuSi 2
saxelmZRvaneloSi mocemul Teoriaze agebuli gakveTili
gakveTilis Tema – rogor davweroT werili
gakveTilis mizani
• werilis ZiriTadi elementebis gacnoba;
• miznisa da adresatis gaTvaliswinebiT weris unar-Cvevebis gamomuSaveba;
• ist-is saSualebebis gamoyeneba informaciis miRebis, mopovebisa da gacvla / gaziare-
bis mizniT;
• axali produqtis Seqmna:
a) wers misaloc an mosawvev baraTs sxvadasxva adresatisaTvis (megobris, Soreuli nac-
nobis, asakiT ufrosi adamianisaTvis), Tavs aridebs kliSeebsa da Stampebs;
b) swers werils megobars, wignis avtors, personaJs, gamoCenil adamians, Sesabamisad
cvlis weris stils.
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 8.
standartiT gansazRvruli sxvadasxva tipis teqstebis Sedgena-gaziareba sakomunika-
cio situaciis gaTvaliswinebiT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).
qarT. sab. 10.
struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-
retuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).
Sefasebis forma
ganmaviTarebeli, ganmsazRvreli (jgufuri muSaoba)
resursebi
saxelmZRvanelo, rveulebi, kalmebi
aqtivobebi
gamowveva; werilebis wera; werilebis tipebis dadgena da maTi maxasiaTeblebis gamokve-
Ta;
gakveTilis msvleloba
aqtivoba №1 (3wT)
gakveTili iwyeba moTelviT, romlis mizania, moaxdinos provocireba da Seqmnas saTana-
do ganwyoba:
maswavlebeli hyveba gogonas istorias, romelmac RmerTs miswera werili.
(6 wlis finelma gogonam, xelgam, saSobaod werili miswera RmerTs: sTxovda, 100 marka
eCuqebina misTvis.
fineTSi, „araswori misamarTis“ mqone werilebis gaxsnis ufleba aqvs mxolod respub-
likis prezidents. ase rom, werili misamarTiT „batono RmerTo“ waikiTxa urho kaleva
kekonenma (fineTis prezidenti 1958-1982 wlebSi).
prezidentma gadawyvita, Seesrulebina bavSvis Txovna, magram CaTvala, rom aseTi
patara bavSvisTvis 100 marka metismetad bevri iyo, amitom brZana, xelgasTvis misi avto-
mobiliT gaegzavnaT 50 marka da Tan „werili RmerTisgan“. male kancelariaSi isev miiRes
werili patara xelgasgan: bavSvi swerda RmerTs, rom mas fuli miutanes prezidentis
avtomobiliT, ramac didi aJiotaJi gamoiwvia mis quCaze. gogona sTxovda RmerTs, aRara-
73
sodes gaegzavna vinmesTvis fuli prezidentis xeliT imitom, rom prezidentma fulis
naxevari moipara.)
aqtivoba №2 (6 wT)
moswavleebSi damoukideblad daskvnebis gamotanis unar-Cvevebis gamomuSavebis
mizniT, maswavlebelma unda daakvirvos da aRmoaCeninos werilis ZiriTadi elementebi da
saxeobebi:
mimowera rom Sedges, aucileblad unda arsebobdes:
adresanti – vinc wers werils;
adresati – visac sweren;
informacia – ris Sesaxebacaa saubari (saqmiani, piradi, raime grZnobis an ganwyobis
gamomxatveli);
werilis mizani – risTvisac iwereba werili (milocva, mobodiSeba, STabeWdilebis gaz-
iareba, grZnobis gamoxatva, madlobis gadaxda, Setyobineba, informaciis gacvla, Txovna,
rCeva, gafrTxileba...);
moswavleebi unda mividnen daskvnamde, rom piradi werilis ZiriTadi elementebia:
1. mimarTva;
2. mokiTxva;
3. piradi informacia;
4. ZiriTadi informacia;
5. daskvna;
6. damSvidobeba;
7. adresantis xelmowera da TariRi.
es yvelaferi, SesaZlebelia, maswavlebelma msjelobis paralelurad gadaitanos
flifCartze an dafaze. an kidev, CamoTvlis Semdeg, Sejamebis mizniT, aCvenos winaswar
gamzadebuli slaidi.
maswavlebeli aseve gaacnobs eleqtronuli fostis maxasiaTeblebsac, romlebic
saxelmZRvaneloSia mocemuli.
aqtivoba №3 (15 + 5 wT.)
jgufuri samuSao (15 wT) (romlis mizania arsebuli codnisa da axali informaciis Se-
jereba. gakveTilis dasawyisSi gaRviZebuli interesis SenarCuneba da ganmtkiceba.):
maswavlebeli klass yofs 4-5 kacian jgufebad.
PowerPoint-is saSualebiT maswavlebeli aCvenebs cnobili holandieli mxatvris, ver-
meeris ferwerul tilos „qaliSvili weriliT“.
74
davaleba jgufuri muSaobisTvis:
ZiriTadi elementebis dacviT (1.mimarTva; 2.mokiTxva; 3.piradi informacia; 4.ZiriTadi
informacia; 5.daskvna; 6.damSvidobeba; 7.adresantis xelmowera da TariRi) Seqmnan werili,
romelsac, savaraudod, kiTxulobs gogona.
paralelurad maswavlebeli Seaxsenebs maT jgufuri muSaobis Sefasebis kriteriumebs
(ix. danarTSi), romlebsac dafaze an flifCartze Camowers.
samuSaos damTavrebis Semdeg jgufebi warmoadgenen sakuTar namuSevrebs prezentaciis
saxiT.(5wT)
aqtivoba №4 (5 wT + 7 wT)
maswavlebeli jgufebs urigebs winaswar moZiebul sxvadasxva tipis werilebs:
• oficialuri mowveva RonisZiebaze;
• oficialuri madlobis baraTi;
• oficialuri mobodiSebis baraTi mniSvnelovan Sexvedraze vergamocxadebis gamo;
• samadlobelo baraTi ojaxis romelime wevrisTvis;
• mokiTxvis baraTi megobrisTvis.
jgufebs eZlevaT 5 wuTi, raTa gadaikiTxon maTTvis micemuli baraTi, daadginon, ra
tipisaa da gamokveTon misi maxasiaTeblebi.
jgufidan erTi isaubrebs am dakvirvebebze (7wT).
darCenil 4 wuTSi maswavlebeli akeTebs gakveTilis refleqsias, afasebs jgufebs Sesa-
bamisi kriteriumebiT da aZlevs miTiTebebs saSinao davalebisTvis.
saSinao davaleba
warmoidgine, rom Sen xar abraam linkolnis Svilis maswavlebeli. aRwere dawvrilebiT
(pirvel pirSi), ra grZnobebi dageufleboda werilis miRebisas da Seqmeni maswavleblis
pasuxi.
75
nimuSi 3
nawarmoebis personaJebze muSaoba
gakveTilis Tema – „Ciriki da Cikotela“
gakveTilis mizani
• personaJis saxis Seqmnis xerxebze dakvirveba / identificireba;
• personaJis daxasiaTebis strategiebi;
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 1.
teqstSi mocemuli faqtobrivi da konceptualuri informaciis amocnoba-gaazreba;
qarT. sab. 2.
teqstis calkeul nawilebs Soris arsebuli mimarTebebis gaanalizeba da saTanado
daskvnebis gamotana;
qarT. sab. 5.
teqstis interpretacia pirad an/da literaturul gamocdilebaze dayrdnobiT (mag.
xedvis perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT);
Sefasebis forma
ganmsazRvreli, ganmaviTarebeli
resursebi
saxelmZRvanelo, rveulebi, sqemebi, kalmebi
aqtivobebi
kiTxvebze pasuxi, saazrovno sqemis Sevseba (jgufebSi), personaJis anketis Sevseba
(wyvilebSi)
gakveTilis msvleloba
aqtivoba №1 (4 wT)
maswavlebeli svams kiTxvas: – rogor gveqmneba warmodgena sruliad ucxo adamianze?
moswavleebis msjelobis mixedviT maswavlebeli askvnis, rom TiTqmis imave maxasiaT-
eblebs iyeneben mwerlebi da Camowers dafaze an flifCartze: personaJis portreti,
metyveleba, damokidebulebebi da avtoris mier daxasiaTeba...
aqtivoba №2 (20 wT)
msjelobis Semdeg maswavlebeli moswavleebs yofs jgufebad da urigebs „personaJis
amosacnobi xerxebis“ sqemas, romelzec unda imuSaon 15 wuTis ganmavlobaSi:
avtoris mier daxasiaTeba personaJis portreti
personaJis metyveleba personaJis damokidebulebebi
personaJi
76
sqemebis Sevsebis Semdeg iwyeba moswavleTa namuSevrebis prezentacia.(5wT)
aqtivoba №3 (10 + 5 wT.)
prezentaciebis dasrulebis Semdeg moswavleebs urigdebaT „personaJTa kiTxvari“,
romelzec amjerad wyvilebSi unda imuSaon.
10 wuTis ganmavlobaSi zogierTi wyvili avsebs Cikotelas kiTxvars, zogierTi – Cirik-
is.
personaJis kiTxvari
saxeli, gvari
dabadebis TariRi, adgili
warmomavloba, asaki
ojaxuri mdgomareoba
sayvareli saqmianoba
Tviseba, romelic sxvebisgan gamogarCevT..
ra giyvarT yvelaze metad ?
ras nanobT?
raze ocnebobT?
warsulis Secvla rom SegeZloT...
mosmena rom SeeZloT, ras usayvedurebdiT adamianebs?
risTvis gadauxdiT madlobas adamianebs?
adamiani, romlis gareSec sicocxle arafrad giRirT...
cxovrebam gaswavlaT, rom...
kiTxvarebis Sevsebis Semdeg klasSi ganixilaven ramdenime naSroms, danarCenebi mx-
olod msjelobaSi erTvebian, romelic daaxloebiT 5 wuTs grZeldeba.
darCenil 6 wuTSi maswavlebeli akeTebs gakveTilis refleqsias, afasebs jgufebs
Sesabamisi kriteriumebiT, mewyvileebi afaseben erTmaneTs zemoT mocemuli „urTierTSe-
fasebis kiTxvaris“ mixedviT da aZlevs miTiTebebs saSinao davalebisTvis.
saSinao davaleba
nawarmoebSi meorexarisxovani personaJia Cikotelas coli TaSneura.
ukve Seswavlili personaJis amosacnobi xerxebis daxmarebiT daaxasiaTeT TaSneura
werilobiT.
77
nimuSi 4
nawarmoebis mxatvrul mxareze muSaoba
gakveTilis Tema: nawarmoebis mxatvruli mxare – „odisevsi da ciklopi“
gakveTilis mizani: mxatvruli saxeebis amocnoba da identifikacia
teqstSi.
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 9.
enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-
urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros);
aqtivobebi
1. videos Cveneba – analizi
2. kiTxva-pasuxi
3. slaidSous saSualebiT ramdenime mxatvruli xerxis gaxseneba da savarjiSoebis
Sesruleba
4. teqstidan mx. saxeebis amokreba
aqtivoba №1 (5 wT + 15 wT)
maswavlebeli moswavleebs aCvenebs 2 wuTian videos filmidan „wignis qurdi“
(https://www.youtube.com/watch?v=VCpopyBkov4), romelSic kargad Cans, ramdenad exmareba mxat-
vruli xerxebi adamians, ukeT warmoisaxos aRwerili situacia/garemo. (mTeli klasi) 5 wT.
videos Cvenebis Semdeg maswavlebeli slaidebis daxmarebiT uxsnis or mxatvrul xerxs:
Sedarebasa da metaforas. aseve axsenebs wina klasSi Seswavlil gapirovnebasac. amis Sem-
deg moswavleebi akeTeben slaidze gamotanil ramdenime savarjiSos.
magaliTad:
1. magaliTebi da tropis saxeebi SeusabameT erTmaneTs da daawyvileT (gaiTvalis-
wineT, erTi maTgani zedmetia)
• `nacivari miwa...“
metafora
• `mTa TeTri, rogorc maRali raSi...“
gapirovneba
• `Citebma morTes erTxmad simRera...“
Sedareba
• `kavkasionis mTebs eZinaT“
(15 wT)
aqtivoba №2 (15 wT + 5 wT)
amis Semdeg maswavlebeli yofs klass jgufebad da TiToeuls urigebs qvemoT mocemul
sqemas (15 wT):
78
mxatvruli xerxebi magaliTi ganmarteba
Sedareba
metafora
gapirovneba
jgufuri samuSaos dasrulebis Semdeg ganixilaven Sevsebul sqemebs (5 wT.)
darCenil 5 wuTs maswavlebeli iyenebs gakveTilis refleqsiasa da moswavleTa Sefase-
baSi. afasebs jgufur muSaobas (rubrika ixileT danarTSi)
saSinao davaleba
dawere Txzuleba „Cemi saukeTeso megobari“, romelSic gamoiyeneb SenTvis ukve nacnob
mxatvrul saxeebs.
Txzuleba rom saintereso gamogivides, aRwere:
• Seni megobris garegnoba;
• Tvisebebi;
• damokidebulebebi;
• Sexedulebebi.
79
nimuSi 5
Semajamebeli gakveTili – problemis identificireba
gakveTilis Tema – „axali moswavle“
gakveTilis mizani
• teqstis Sejameba
• nawarmoebSi asaxuli problemis identificireba da gadaWris gzebis Zieba (kritiku-
li azrovneba)
Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 1.
teqstSi mocemuli faqtobrivi da konceptualuri informaciis amocnoba-gaazreba;
qarT. sab. 2.
teqstis calkeul nawilebs Soris arsebuli mimarTebebis gaanalizeba da saTanado
daskvnebis gamotana;
qarT. sab. 4.
teqstis kritikuli gaazreba konteqsturi faqtorebis gaTvaliswinebiT.
qarT. sab. 5.
teqstis interpretacia pirad an/da literaturul gamocdilebaze dayrdnobiT (mag.
xedvis perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT)
qarT. sab. 7.
sakuTar gamocdilebaze dayrdnobiT teqstis Sefaseba, teqstis mimarT piradi damok-
idebulebis gamoxatva da axsna-dasabuTeba;
Sefasebis forma
ganmaviTarebeli, ganmsazRvreli
resursebi
saxelmZRvanelo, rveulebi, kalmebi
aqtivobebi
kiTxvebze pasuxi, analitikuri wera (Txzulebis wera – „Secvale personaJi“)
gakveTilis msvleloba
aqtivoba №1 (3 wT)
maswavlebeli dafaze wers sam sityvas: ocneba, frTebi, ojaxi da sTxovs moswavleebs,
rac SeiZleba, mokled da gasagebad Camoayalibon, rogor SeiZleba, ukavSirdebodnen es
sityvebi erTmaneTs ideur-azrobrivad.
moswavleebi amboben TavianT ideebs da maTgan ramdenimes maswavlebeli wers dafaze.
amis Semdeg maswavlebeli svams SekiTxvas: ukavSirdeba Tu ara romelime Sexeduleba maT
mier axlaxan Seswavlil nawarmoebs?
moswavleebi msjeloben 2-3 wuTis ganmavlobaSi.
aqtivoba №2 (3 wT)
maswavlebeli moswavleebs usvams saxelmZRvaneloSi mocemul kiTxvebs teqstis gasaan-
alizeblad (ix. moswavlis wignSi gv.62).
80
aqtivoba №3 (15 wT.)
maswavlebeli jgufebad yofs klass da sTxovs, Camoweron is problemebi, romlebic,
maTi SexedulebiT, gadmocemulia teqstSi da TiToeul problemas miuweron argumenta-
cia TavianTi sityvebiT, citatebis moSveliebiT.(10 wT)
samuSaos dasrulebis Semdeg jgufidan erT-erTi moswavle klass warudgens namuSe-
vars. sabolood, maswavleblis daxmarebiT Seajereben im problemebs, romlebic yvela
jgufs saerTo hqonda da gadaitanen dafaze. (problemebis savaraudo versiebi: mamisa da
zuras urTierToba, mamisa da mTeli ojaxis urTierToba, zuras ausrulebeli ocnebebi
da misi asrulebis gzebi, adamianis bunebisadmi araswori damokidebuleba, dedis pasiuri
roli...)
aqtivoba №4 (15 + 5wT)
jgufebs eZlevaT weriTi davaleba „Secvale personaJi“. davalebis piroba aseTia:
moswavleebma unda airCion sami personaJidan (zura, kapito, deda) erT-erTi ise, rom maT
mier identificirebuli romelime problema gadaiWras. 15wuTi eZlevaT samuSaod, xolo
Semdeg acnoben TavianT Txzulebebs klass.
darCenili 4 wuTis ganmavlobaSi maswavlebeli akeTebs gakveTilis refleqsias da af-
asebs moswavleebs jgufuri muSaobis Sefasebis rubrikiT (ix.danarTSi)
saSinao davaleba
moswavlis wignSi, gv. 62, me-3 davaleba
dawereT erTi mogoneba, romelic Tqvens axdenil Tu jer auxdenel ocnebas ukavSird-
eba. ecadeT, iyos sainteresod dawerili, rom wakiTxvis dros klaselebze STabeWdileba
moaxdinoT.
81
nimuSi 6
integrirebuli gakveTili (kavSiri saxviT da gamoyenebiT
xelovnebasYTan)
gakveTilis Tema – „betmenisa da jokeris orTabrZola“
gakveTilis mizani
• gansxvavebuli formatis teqstis aRqma da sworad gaazreba;
• dainaxos moswavlem funqciuri da azrobrivi kavSiri xelovnebis or dargs Soris.
Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 1.
teqstSi mocemuli faqtobrivi da konceptualuri informaciis amocnoba-gaazreba;
qarT. sab. 2.
teqstis calkeul nawilebs Soris arsebuli mimarTebebis gaanalizeba da saTanado
daskvnebis gamotana.
s.g. sab. 1.
namuSevris Seqmna TviTgamoxatvisaTvis, miznis Sesabamisad mravalferovani strate-
giebis, mxatvrul-gamomsaxvelobiTi xerxebis, sxvadasxva masalisa da teqnikis gaazrebu-
lad da SemoqmedebiTad gamoyeneba.
Sefasebis forma
ganmaviTarebeli
resursebi
saxelmZRvanelo, rveulebi, kalmebi
aqtivobebi
komiqsis maxasiaTeblebis gacnoba; komiqsis mixedviT Txzulebis dawera; Txzulebis
mixedviT komiqsis Seqmna.
aqtivoba №1 (5 wT.)
maswavlebeli dafaze wers sityva „komiqss“. gonebrivi ieriSiT bavSvebi asaxeleben
sityvebs, romlebic, maTi azriT, komiqss ukavSirdeba. maTi ideebis amowurvis Semdeg
maswavlebeli iwyebs cnebebisa da frazebis gamocxrilvas, tovebs mxolod im sityvebs,
romlebic uSualod komiqsis arss gansazRvravs.
amis Semdeg maswavlebeli slaidebis daxmarebiT detalurad uxsnis klass komiqsis
warmoSobis istoriasa da mis aucilebel maxasiaTeblebs, rogor unda amoikiTxon mTavari
informacia, daiWiron personaJTa xasiaTebi...
aqtivoba №2 (15 wT.)
maswavlebeli jgufebad yofs klass da aZlevs davalebas:
unda waikiTxon da ganixilon saxelmZRvaneloSi mocemuli teqsti (gv.116-117) da rac
gaiges, Txzulebis saxiT unda gadmoscen. dasrulebis Semdeg namuSevrebs acnoben klass.
aqtivoba №3 (20 wT.)
jgufebs urigdeba didi formatis furceli. maT unda airCion am TavSi naswavli nawar-
moebebidan erT-erTi da aqcion komiqsad.
82
am davalebis SesrulebaSi maT exmareba saxviTi xelovnebis maswavlebeli, romelic
aswavlis, rogor gadmoscen detalebi, daxvewon naxatebi, daweron teqsti gasagebad da
mkafiod, Sesabamisi formatiT.
dasrulebul namuSevrebs jgufebi warudgenen Tanaklaselebs.
darCenili 5 wuTis ganmavlobaSi maswavlebeli akeTebs gakveTilis refleqsias da af-
asebs namuSevrebs komiqsis Sefasebis rubrikiT (ix. danarTi)
saSinao davaleba
Seqmeni komiqsi saTauriT „vaxtang gorgaslis pirveli laSqroba“
(gv. 119, me-2 davaleba)
83
qarTuli ena
nimuSi 1
daxuruli kiTxvebis gamoyeneba gakveTilze
gakveTilis Tema
qarTuli damwerlobis saxeebi
saswavlo miznebi
moswavle SeZlebs:
• anbanis daxmarebiT waikiTxos asomTavruli da nusxuri teqstebis fragmentebi;
• imsjelos qarTuli damwerlobis saxeebis Sesaxeb.
Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 9.
enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-
urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros);
qarT. sab. 10.
struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-
retuli mizniT
moswavleTa winare codna
• moswavleebma ician qarTuli anbanis ganviTarebis Sesaxeb garkveuli sakiTxebi.
• moswavleebs SeuZliaT informaciis moniSvna, saWiro informaciis wamoReba vrceli
teqstidan.
organizebis forma
jgufebSi muSaoba; wyvilebSi muSaoba.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba №1
maswavlebeli nebismieri xerxiT daawyvilebs moswavleebs da ekranze an saxlmZRvane-
loSi aCvenebs me-4 gakveTilis pirvel davalebaSi mocemul ilustraciebs. sTxovs mos-
wavleebs, scadon da amoikiTxon sityvebi an calkeuli asoebi mainc. Aamave mizniT maswavl-
bels SeuZlia gamoiyenos nebismieri asomTavruli da nusxuri xelnaweris an warweris
ilustracia. (3 wT)
aqtivoba №2
wyvilebi warmoadgenen TavianT varaudebs, ra amoikiTxes mocemuli teqstebidan. mas-
wavlebeli ar muTiTebs swor da araswor varaudebze. maswvlebeli svams kiTxvebs, rogor
fiqrobT, ratom gviWirs teqstis wakiTxva? ra iciT am damwerlobis Sesaxeb? ismens mos-
wavleTa varaudebs. (5 wT)
84
aqtivoba №3
maswavlebeli ajgufebs moswavlebs, jgufebs unawilebs 2.1-2.7 davalebes da sTxovs,
gadaxedon teqsts, ipovon maTTvis saWiro monakveTebi da TavianT kiTxvebze dasabuTebu-
li pasuxebi daweron rveulSi. (10 wuTi)
aqtivoba №4
jgufebi waradgenen TavianT namuSevrebs. (5 wuTi)
aqtivoba №5
maswavlebeli jgufebs unawilebs 3.1 da 3.2 davalebebs. 3.2 davaleba Seicavs 3 patara te-
qsts, sasurvelia, rom maswavlebelma es mcire monakveTebi kidev ufro mcire nawilebad
dayos da ise misces jgufebs. sTxovs moswavleebs, rom daixmaron amave gakveTilSi moce-
muli qarTuli anbanis saxeebi, amoikiTxon monakveTebi da gadaweron rveulSi mxedruli
anbaniT. (5 wT)
aqtivoba №6
jgufebi ucvlian erTmaneTs namuSevrebs da amowmeben. (2-3 wT).
aqtivoba №6
maswavlebeli Seajamebs jgufebis muSaobas, sTxovs moswavleebs, Tavadac gaakeTon ko-
mentarebi da aZlevs saSinao davalebas. davaleba SeiZleba iyos nebismieri teqstis Zalian
mcire monakveTis gadawera nusxurad an asomTavrulad. (3-5 wT).
Sedegi
• imuSaos sxvasTan erTad, moisminos da gaiziaros sxvaTa mosazrebebi.
• waradginos Tavisi namuSevari
saswavlo resursebi
dafa, kalami, Tabaxis furclebi internetSi CarTuli kompiuteri, proeqtori...
85
nimuSi 2
gakveTilis Tema
TanxmovanfuZiani da xmovanFuZiani arsebiTi saxelebi
gakveTilis mizani
moswavle SeZlebs:
• zogierTi gramatikuli cnebis gagebas, gaazrebas.
• gamoiyenebs winare codnas metyvelebis nawilebisa da arsebiTi saxelebis Sesaxeb da
daakavSirebs axalmiRebul informaciasTan.
• arsebiTi saxelebis klasificirebas fuZis daboloebis mixedviT.
Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 9.
enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-
urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)
qarT. sab. 10.
struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-
retuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)
moswavleTa winare codna
moswavleebs me-6 klasSi Seswavlili aqvT arsebiTi saxeli, misi jgufebi, arsebiTi saxe-
lis bruneba.
organizebis forma
jgufuri
gakveTilis msvleloba
aqtivoba №1 –(jgufebad ganawileba)
maswavlebeli moswavleebs yofs jgufebad. amisaTvis iyenebs SemTxveviTobis princips:
moswavleebi daxuruli yuTidan iReben patara furclebs. furclebi 4 ferisaa. ferebis
mixedviT Sedgeba 4 jgufi da ganawildebian oTaxSi. TiToeul jgufSi daaxloebiT 5-6 mos-
wavle iqneba. (dro – 4 wuTi)
aqtivoba №2
jgufebi moifiqreben saxels da amisaTvis gankuTvnil furclebze daweren, furcels
dadeben magidaze. (dro 2 wuTi)
aqtivoba №3
maswavlebeli moswavleebs sTxovs, gaisxenon da CainiSnon, ra axsovT, rogor iyofa
arsebiTi saxeli fuZis mixedviT. roca moswavleebi fiqroben, maswavlebeli saWiroebis
SemTxvevaSi exmareba kiTxvebiT. mag: rogorfuZiani SeiZleba iyos arsebiTi saxeli? rome-
lia sityvis fuZe? xom ar icvleba zogjer fuZe brunebisas? rogor icvleba? da a. S. (dro
– 7 wuTi)
aqtivoba №4
maswavlebeli ekranze aCvenebs sqemas, romelic unda Seavson jgufebma. qvemoT Camow-
erilia cnebebi, romlebic unda SearCion moswavleebma da Casvan Sesabamis adgilas sqema-
Si. jgufebs maswavlebeli urigebs furclebs zustad aseTsave furclebs. moswavleebs
86
agreTve evalebaT, rom gaixsenon TiToeuli tipis arsebiTi saxeli da miuweron sqemaSi
Sesabamis adgilas (dro – 5 wuTi) ixileT danarTi 1
aqtivoba №5
jgufebi waradgenen TavianT namuSevrebs. maswavlebeli akeTebs komentars, asworebs
Secdomebs, aZlevs ganmaviTarebel komentarebs. (8 wuTi)
aqtivoba №6
maswavlebeli jgufs aZlevs saSiano davalebas. es Tema pirveli Tavis pirveli ga-
kveTilia, maswavlebels SeuZlia, amave Tavidan misces zogierTi davaleba Sin samuSaod. (1
wuTi)
aqtivoba №7
maswavlebeli afasebs Catarebl gakveTils, sTxovs moswavleebs, daubrunon ukukavSi-
ri. (dro –5 wuTi)
Sefaseba
ganmaviTarebeli (zepiri komentari)
1) TanamSromlobiTi unarebis Sefaseba
2) jgufuri muSaobis Sefaseba
3) CarTuloba.
Sedegi
moswavleebs SeuZliaT:
• imuSaon erToblivad, moisminon da gaiziaron erTmaneTis mosazrebebi, Seajeron
gansxvavebuli poziciebi.
• daaxarisxon informacia, gaakeTon klasifikacia.
• waradginon TavianTi namuSevari.
saswavlo resursi
dafa, kalami, Tabaxis furclebi internetSi CarTuli kompiuteri, proeqtori. blogi,
feisbuq jgufi...
danarTi 1
kumSvadi
kumSvad-kvecadi
ukveceli
TanxmovanfuZiani
xmovanfuZiani
ukumSveli
kvecadi
87
nimuSi 3
gakveTilis Tema
Tandebuliani saxelebis marTlwera
gakveTilis mizani
moswavle SeZlebs:
• teqstis redaqtirebis unaris gamomuSavebas;
• Teoriuli codnis praqtikulad gamoyenebas;
Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 9.
enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-
urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)
qarT. sab. 10.
struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-
retuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)
Sefasebis forma
ganmaviTarebeli, ganmsazRvreli
resursebi
formati, markerebi, kalmebi, dafis magnitebi, furclebze dabeWdili, winaswar momza-
debul teqstebi
organizebis forma
jgufuri
gakveTilis msvleloba
aqtivoba №1 (3 wT.)
maswavlebeli klass yofs jgufebad, moswavleebs acnobs muSaobis formats da princi-
pebs, Sefasebs sqemas
TiToeul jgufs urigebs furclebze dabeWdil mcire moculobis teqstebs.
aqtivoba №2 (3 wT.)
moswavleebs aZlevs davalebis instruqcias:
warmoidgineT, rom xarT maswavlebeli da amzadebT masalas Semajamebeli samuSaosaT-
vis arsebiTi saxelis marTlweris wesebTan dakavSirebiT. darigebul teqstebSi yve-
laferi sworadaa dabeWdili. Tqven unda gadaweroT teqsti ise, rom dauSvaT 20 tipuri
Secdoma (maswavlebels SeuZlia Secdomebis raodenoba Tavisi Sexedulebisamebr miu-
TiTos), romelic ukavSirdeba arsebiTi saxelis marTlweras, gansakuTrebiT ki _ Tan-
debulebisas. e.i. gevalebaT, moamzadoT teqsti redaqtirebisaTvis.
aqtivoba №3 (810 wT.)
jgufebi muSaoben teqstebze. maswavlebeli akvirdeba jgufebis muSaobas da, saWiroe-
bis SemTxvevaSi, upasuxebs moswavleTa SekiTxvebs an exmareba jgufebs.
88
aqtivoba №4 (810 wT.)
jgufebi erTmaneTs gaucvlian redaqtirebisTvis momzadebul teqstebs, Seasworeben
Secdomebs da gasworebul teqsts gadaitanen formatze.
aqtivoba №5 (1015 wT.)
TiToeuli jgufi warmoadgens redaqtirebul teqsts, ganmartavs, ra Secdomebi aRmoa-
Cina teqstSi, ratom miiCnevs Secdomad, rogor Seaswora da ris safuZvelze.
aqtivoba №6 (45 wT.)
Sefaseba: moswavleebi fasdebian imis mixedviT, ramdenad daicves davalebis instruq-
cia, ramdenad gaiTvaliswines saliteraturo enis normebi da Seswavlili sakiTxebi teqs-
tis redaqtirebisaTvis momzadebis procesSi, ramdenad srulyofilad moaxerxes teqstis
redaqtireba da rogor warmoadgines masala auditoriis winaSe.
afasebs moswavleebs jgufuri muSaobis Sefasebis rubrikiT (ix.danarTSi).
89
nimuSi 4
gakveTilis Tema
saxelisa da gvaris erTad bruneba
saswavlo miznebi
gakveTilis saswavlo mizani:
moswavle SeZlebs:
• zogierTi gramatikuli cnebis gagebas, gaazrebas.
• gamoiyenebs winare codnas da daakavSirebs axalmiRebul informaciasTan.
• gamoiyenebs codnas praqtikulad.
• daasabuTebs sakuTar Sesworebebs.
Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 9.
enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-
urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)
qarT. sab. 10.
struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-
retuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)
moswavleTa winare codna
• moswavleebs Seswavlili aqvT sazogado arsebiTi saxelebis bruneba; sakuTari saxe-
lis bruneba; gvaris bruneba.
organizebis forma
jgufuri
gakveTilis msvleloba
aqtivoba №1 – (jgufebad ganawileba)
maswavlebeli moswavleebs yofs jgufebad misTvis misaRebi nebismieri formiT. raki ga-
kveTilis Tema gvar-saxelebs ukavSirdeba, SesaZloa dasajgufeblad gamoiyenos gvarebi,
saxelebi, magaliTad, moswavleebi, romelTa gvarebic iweba erTsa da imave asoze, iyvnen
erT jgufSi, romelTa saxelebic iweba erT asoze – meoreSi da a. S. (dro – 2 wuTi)
aqtivoba №2
maswavlebeli TiToeul jgufs aZlevs TiTo baraTs, romelzec weria winadadeba, ro-
melSic gvar-saxelis erTad brunebisas Secdomaa daSvebuli. es winadadebebi SeiZleba
iyos saxelmZRvanelos 3.2 savarjiSodan amowerili winadadebebi, an msgavsi winadadebebi
SesaZloa TviTon moamzados maswavlebelma. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, waikiTxon
winadadeba da ipovon Secdoma. (dro 2 wuTi)
aqtivoba №3
jgufebi warmoadgenen, ras miiCneven Secdomad, rogor iqneboda swori da cdiloben,
axsnan, ratom fiqroben ase. SesaZloa, mxolod daasaxelon, an verc daasaxelon swori
variantebi. (dro 3 wuTi)
aqtivoba №4
maswavlebeli jgufebs unawilebs gakveTilis me-2 blokSi mocemul daxurul kiTx-
90
vebs (2.1, 2.2, 2.3, 2.4) da sTxovs, saxelmZRvaneloSi mocemuli teqstis daxmarebiT SearCion
swori pasuxi, daasabuTon da moifiqron magaliTebi. (dro – 5 wuTi)
aqtivoba №5
jgufebi waradgenen TavianT namuSevrebs. maswavlebeli akeTebs komentars, asworebs
Secdomebs, aZlevs ganmaviTarebel komentarebs. (5 wuTi)
aqtivoba №6
ubrundebian pirvel aqtivobaSi gamoyenebul baraTebs da cdiloben, axalmiRebuli
codnis safuZvelze gadaamowmon, ramdenad sworad amoicnes Secdomebi da rogor gaas-
wores. maswavlebeli moswavleebs sTxovs, TiToeuli Sesworebis dasabuTebas.
aqtivoba №7
maswavlebeli jgufs aZlevs saSiano davalebas amave gakveTilidan. (1 wuTi)
aqtivoba №8
maswavlebeli afasebs Catarebl gakveTils, sTxovs moswavleebs, daubrunon ukukavSi-
ri. (dro – 5 wuTi)
Sefaseba
ganmaviTarebeli (zepiri komentari)
1) TanamSromlobiTi unarebis Sefaseba
2) jgufuri muSaobis Sefaseba
3) CarTuloba.
Sedegi
moswavleebs SeuZliaT:
• imuSaon erToblivad, moisminon da gaiziaron erTmaneTis mosazrebebi, Seajeron
gansxvavebuli poziciebi.
• teqstidan amoiRon sawiro informacia, Teoriuli codna gamoiyenon praqtikuli
davalebebis Sesasruleblad.
• waradginon TavianTi namuSevari.
• Teoriis moSveliebiT daasabuTon TavianTi mosazrebebi.
saswavlo resursi
dafa, kalami, Tabaxis furclebi internetSi CarTuli kompiuteri, proeqtori. blogi,
feisbuq jgufi...
91
nimuSi 5
Semajamebeli gakveTili
gakveTilis Tema
zedsarTavi saxelebi mxatvrul teqstebSi
gakveTilis mizani
gakveTilis saswavlo mizani:
moswavle SeZlebs:
• zedsarTavi saxelis funqciis siRrmiseulad gagebas, gaazrebas.
• zedsarTavi saxelis mniSvnelobis Sefasebas mxatvruli teqstisTvis.
• winare codnis gamoyenebasa da dakavSirebas axalmiRebul informaciasTan.
• codnis praqtikulad gamoiyenebas.
Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 9
enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-
urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros);
qarT. sab. 11
zepirmetyvelebis, kiTxvis, weris strategiebis miznis Sesabamisad SerCeva da adekvatu-
rad gamoyeneba;
moswavleTa winare codna
moswavleebs Seswavlili aqvT zedsarTavi saxeli, misi jgufebi. Amoswavleebs aqvT mxat-
vrul teqstSi enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebis povnis, maT funqciaze msjelobis
unari.
organizebis forma
wyvilSi muSaoba
gakveTilis msvleloba
aqtivoba №1
maswavlebeli gonebrivi ieriSis saSualebiT Seaxsenebs klass, ra axsovT zedsarTavi
saxelis Sesaxeb. am gziT gaaaqtiurebs im informacias, romelsac moswavleebi floben.
(dro – 7 wuTi)
aqtivoba №2
wyvilebad ganawileba. wyvilebi dgeba maswavleblisaTvis misaRebi nebismieri meTodiT.
maswavlebeli ganumartavs moswavleebs, rom wyvilis namuSevari aris erToblivi fiqris
Sedegi da amitom erTad Sefasdebian. (dro – 2 wuTi)
aqtivoba №3
maswavlebeli wyvilebs urigebs furclebs, romlebzec mocemulia mokle nawyveti
mxatvruli teqstidan (teqsts arCevs maswavlebeli). TiToeul wyvils sxvadasxva nawyveti
unda hqondes, an or wyvils – erTi. sTxovs maT, yuradRebiT waikiTxon TavianTi teqsti da
SekiTxvebs, romlebic ekranze gamoCndeba, upasuxon werilobiT. ekranze Cndeba kiTxvebi
(danarTi 1), moswavleebi iwyeben muSaobas. (dro – 10 wuTi)
92
aqtivoba №4
wyvilebi iwyeben namuSevris wardgenas. (dro – 10 wuTi)
aqtivoba №5
maswavlebeli amis Semdeg ekranze aCvenebs moswavleebs im teqsts, romelic wyvilebs
hqondaT danawilebuli, oRond ekranze naCvenebi teqstidan amoRebuli unda iyos yvela
zedsarTavi saxeli. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, Seadaron ekranze naCvenebi teqsti
sakuTar nawyvets da dafiqrdnen, ra Seicvala (5 wuTi).
aqtivoba №6
maswavlebeli sTxovs wyvilebs, warmoadginon TavianTi varaudi, ra icvleba teqstSi
zedsarTavi saxelebiT. an maTi ararsebobiT. ra mniSvneloba aqvs teqstis mxatvruli
mxaris Tvis zedsarTav saxelebs (5 wuTi).
aqtivoba №7
maswavlebeli Seajamebs moswavleTa muSaobas, gakveTils da sTxovs moswavleebs, Tava-
dac Seajamon TavianTi muSaoba (4 wuTi).
aqtivoba №8
maswavlebeli aZlevs saSiano davalebas (1 wuTi)
Sefaseba
ganmaviTarebeli (zepiri komentari)
1) informaciis analizis unaris Sefaseba
2) aqtiuroba-CarTulobis Sefaseba
Sedegi
moswavles SeuZlia:
• imuSaos sxvasTan erTad, moisminos da gaiziaros sxvaTa mosazrebebi, Seajeros saku-
Tari da sxvisi poziciebi.
• waradginos Tavisi namuSevari.
• Seafasos teqstis mxatvruli mniSvneloba.
danarTi N1
1. moniSne yvela zedsarTavi saxeli.
daajgufe zedsarTavebi, romelia mimarTebiTi da romeli – viTarebiTi.
2. romel sityvas 9axlavs es zedsarTavi saxelebi da ras aRniSnavs isini?
3. ra funqcia aqvs am zedsarTav saxelebs?
4. SeiZleba Tu ara, rom zedsarTavi saxelebis SecvliT teqstis Sinaarsi SevcvaloT?
rogor?
saswavlo resursi
dafa, kalami, Tabaxis furclebi internetSi CarTuli kompiuteri, proeqtori...
93
nimuSi 6
gakveTilis Tema
zedsarTavi saxelis jgufebi
gakveTilis mizani
zedsarTavi saxelebis dayofa Sinaarsobriv jgufebad da warmoebis mixedviT (viTare-
biTebad da mimarTebiTebad)
Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 9.
enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-
urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)
qarT. sab. 10.
struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-
retuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).
resursebi
saxelmZRvanelo, rveuli, saweri kalmebi, dafa, markeri/carci, furclebi Sesabamisi
savarjiSoebiT
organizebis forma
wyvilebi, forumi
gakveTilis msvleloba
aqtivoba №1 (5 wT.)
wina masalis irgvliv moswavleTa kiTxvebze msjeloba forumSi.
aqtivoba №2 (3-5 wT.)
maswavlebeli daawyvilebs moswavleebs da daurigebs winaswar momzadebul baraTebs,
romlebzec weria saxelmZRvanelos pirvel davalebaSi mocemuli sityvebi, TiTo si-
tyva TiTo baraTze. auxsnis davalebis Sesrulebis pirobas etapobrivad an erTianad.
maswavlebelma saxelmZRvaneloSi mocemul pirobas SesaZloa daamatos aseTi punqti:
moifiqreT arsebiTi saxelebi, romelTa dasaxasiaTebladac gamodgeba es zedsarTavi
saxelebi da dawereT amave baraTze.
aqtivoba №3 (5-8 wT.)
davalebis Sesrulebis Semdeg, wyvilebi imsjeleben TavianTi namuSevris irgvliv. Sesa-
Zloa, maswavlebelma dasvas Semdegi kiTxvebi:
Tqven azriT, TiToeul baraTze mocemuli wyvilidan romeli SeiZleba iyos msazRvre-
li da romeli sazRvruli?
(mosalodnelia, rom moswavleebi sworad gansazRvraven msazRvrel-sazRvruls, Tu _
ara, maswavlebeli auxsnis, rom msazRvreli aris sityva, romelic axasiaTebs anu gansaz-
Rvravs sagans.)
raze migvaniSnebs TiToeuli zedsarTavi? ra niSnis mixedviT axasiaTebs sagans?
(mosalodnelia, rom moswavleebi upasuxeben: rogoria sagani? rodindelia sagani?
94
sadauria? romelia?..)
moswavleebis pasuxebs maswavlebeli an erT-erTi moswavle Camowers dafaze. msgavsi
pasuxebis dajgufebis da sruliad araadekvaturi pasuxebis gamoricxvis Semdeg dafaze
Canawerma unda miiRos aseTi saxe:
rogoria sagani?
rodindelia sagani?
sadauria sagani?
rigiT romelia sagani?
maswavleblis daxmarebiT, moswavleebi Seajameben da Camoayalibeben, rom esaa zedsar-
Tavi saxelis jgufebi Sinaarsis mixedviT.
aqtivoba №4 (8-10 wT.)
maswavlebeli xelaxla daawyvilebs klass da sTxovs wyvilebs, Seasrulon 3,1 davaleba.
SesaZlebelia, maswavlebelma davalebaSi mocemuli winadadebebi gaanawilos wyvileb-
ze. davalebis Sesrulebis Semdeg wyvilebi erTmaneTSi gacvlian TavianT namuSevrebs da
ganixilaven erTmaneTis mier Sesrulebul davalebebs, ganumartaven erTmaneTs gaugebar
an arasworad Sesrulebul magaliTebs. maswavlebeli daakvirdeba yvelas muSaobas da,
saWiroebis SemTxvevaSi, daexmareba wyvilebs.
aqtivoba №5 (5-8 wT.)
maswavlebeli dafaze wers sityvebs Semdegi TanmimdevrobiT:
a) patara, keTili, maRali, Zveli, lamazi...
b) qudiani, ugulo, momwvano, uwignuri, ugemuri...
maswavlebeli sTxovs moswavleebs, imsjelon, ra msgavsebasa da gansxvavebas xedaven am
or jgufs Soris.
(mosalodnelia, rom moswavleebi ityvian: yvela maTgani aris zedsarTavi da daesmis
kiTxva rogori? gansxvavdebian imiT, rom pirvel jgufSi Camowerili zedsarTavebi ara-
frisgan ar arian warmoqmnilebi, xolo meore jgufSi Camowerili sityvebi warmoqmnilia
sxva sityvebisagan – arsebiTi saxelebisagan).
sakiTxis ukeT gasaazreblad moswavleebma rom arsobrivad gaigon termin mimarTebiTis
mniSvneloba, naTlad rom dainaxon gansxvaveba, maswavlebeli dafaze wers:
kaci – maRali, keTili, boroti, patiosani
kaci – qudiani, uqudo, ugulo, namusiani, qarTleli
maswavlebeli wyvilebs usvams kiTxvas, ris mixedviT axasiaTebs kacs pirvel striqonSi
mocemuli sityvebi da ris mixedviT _ meore striqonSi mocemuli sityvebi?
mosalodnelia, moswavleebi msjelobis Semdeg mividnen daskvnamde, rom pirvel
striqonSi mocemuli zedsarTavebi kacs axasiaTebs garkveuli Tvisebebis mixedviT, xolo
meore striqonSi mocemuli zedsarTavebi kacs axasiaTebs sxva sagnebTan mimarTebiT:
magaliTad, sityva qudiani kacs axasiaTebs qudTan mimarTebiT – mas aqvs qudi, sityva
uqudoc qudTan mimarTebiT axasiaTebs kacs – mas ara aqvs qudi. mimarTebiTi zedsar-
Tavebi arsebiT saxelebs axasiaTebs sxva sityvebTan mimarTebiT (ugulo – ara aqvs guli,
namusiani – aqvs namusi, moSavo – aris arcTu ise Savi...)
95
aqtivoba №6 (3-5 wT.)
maswavlebeli sTxovs wyvilebs, Seasrulon 3,3 davaleba saxelmZRvanelodan. cxrilma
unda miiRos aseTi saxe:
viTarebiTi mimarTebiTi
maswavlebeli amowmebs yvela wyvilis mier Sesrulebul davalebas da cxrilis swori
varianti gadaaqvs dafaze.
aqtivoba №7 (5-8 wT.)
maswavlebeli sTxovs wyvilebs, Seasrulon davaleba 3.4. (SesaZloa, moswavleebma
Seasrulon mxolod davalebaSi mocemuli winadadebebis nawili, danarCeni ki gaagrZelon
saxlSi), dasrulebuli namuSevrebi gaucvalon erTmaneTs da gadaamowmon; an maswavle-
beli gaaerTianebs or wyvils da isini Seadareben erTmaneTs TavianT namuSevrebs. mas
Semdeg, rac yvela oTxeuli daasrulebs muSaobas, gansxvavebul variantebze imsjeleben
forumSi. maswavlebeli Seasrulebs moderatoris rols.
96
nimuSi 7
gakveTilis Tema
sityvebis warmoeba
saswavlo miznebi
moswavleebi SeZleben:
• sityvis warmoebis principis gageba-gaazrebas.
• sityvis daSlas, fuZisa da Ziris gamoyofas.
• sxvadasxva mawarmoeblis funqciis gaazrebas.
• ganiviTareben enobriv unarebs, gaimdidreben leqsikur marags.
Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan
qarT. sab. 9.
enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-
urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros);
qarT. sab. 10.
struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-
retuli mizniT
moswavleTa winare codna
• moswavleebma ician metyvelebis nawilebi.
• moswavleebs SeuZliaT sityvis fuZis amocnoba.
• moswavleebma ician sityvaTa formacvaleba.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba №1
maswavlebeli moswavleebs acnobs gakveTilis miznebs da Sefasebis kriteriumebs. (2 wT)
aqtivoba №2
maswavlebeli moswavleebs kiTxvebis saSualebiT gaaxsenebs saWiro gramatikul cne-
bebs. (5 wT)
aqtivoba №3
Semdgom ki sTxovs, rom TiToeulma maTganma amoiRos dakecili furceli yuTidan.
(yuTSi 4 sxvadasxva feris furclebia. yoveli feris furcelze erTi fuZidan nawarmoebi
sityvebia dawerili. magaliTad, es SeiZleba iyos 3.1 da 3.2 davalebidan aRebuli nimuSebi.
Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs, rom furclebis feris mixedviT dajgufdnen.
(4 wuTi)
aqtivoba №4
maswavlebeli moswavleebs sTxovs, naxon, ra weria maT furcelze da dafiqrdnen Ti-
Toeuli sityvis leqsikur mniSvnelobasa da imaze, ra aris mocemul sityvebs Soris saer-
To. (4 wuTi)
aqtivoba №5
maswavlebeli wers yoveli feris furcelze dawerili sityvis fuZes dafaze da sTxovs
TiToeul moswavles, daweros Tavis furcelze mocemuli erT-erTi sityvis mawarmoebe-
li. sTxovs, ganmartos, ra Sinaarsi SeiZina sityvis fuZem am mawarmoeblis darTviT. (15 wT)
aqtivoba №5.1
maswavlebeli iyenebs gonebrivi ieriSis meTods da moswavleebs sTxovs, Camoayalibon,
97
ra funqcia aqvs mawarmoeblebs qarTul enaSi. (5 wT)
aqtivoba №5.2
maswavlebeli sTxovs moswavleebs, dafiqrdnen da Camoayalibon, ra mniSvneloba aqvs am
gramatikuli sakiTxis codnas maTTvis. (3 wT).
aqtivoba №6
maswavlebeli aZlevs moswavleebs davalebas amave gakveTilidan da ajamebs gakveTils
(4 wT).
Sedegi
moswavleebi iazreben gramatikul cnebas – sityvawarmoeba. akvirdebian sityvis for-
macvalebasa da Sinaarsis cvlas. gansazRvraven axalmiRebuli codnis mniSvnelobas.
Sefaseba
ganmaviTarebeli (zepiri komentari)
1) informaciis analizis unaris Sefaseba
2) aqtiuroba-CarTulobis Sefaseba.
saswavlo resursebi
saxelmZRvanelo, furclebi, flipCartebi, feradi fanqrebi...
98
qvemoT mocemulia im davalebebis swori pasuxebi, romelTa pirobac aseTia: ipove
teqstSi Secdomebi da gaaswore. swori formebi gadaitane rveulSi. axseni Seni Ses
worebebi.
gv 13 № 3.7
TavSesafris; tansacmlis; alisfrad; ambis; ambis; Tavgadasavlis; zRapris.
gv 17 № 3.6
arsebis; cisartyelas; aTasfrad; ambis; matarebliT; kaSne; matareblis; mwvaned.
gv 22 № 3.2
zRapris; qveynis; mxedris; Tavgadasavlis.
gv 36 № 12
qveynad; sicocxlis; atmosferos; mcenareebis mier; wylis; mtvris; wylis; Rrublebi;
Sris.
gv 44 № 3.4
wereTlis; eTer abaSiZem; mwerlis; arCil Tvauri; mwerlis; arCil metrevelis; gela
gabunias; mwerlis.
gv 56 № 9
yvarlis; yvarlis; mxaris; gurjaanis; axmetis; daRestnis; alaznis; yvarlis; alaznis;
WavWavaZis; tbis; uamravi adgilobrivi da turisti stumrobs; yvarlidan; alaznis; taZris.
gv 120 № 12
WavWavaZeebis; yvarlis; ilia WavWavaZis papa; solomon II-m; platon ioselianis; erekle
II-m; XIX saukunis; mariam; mixeili, svimoni; aleqsandre; grigoli; WavWavaZis; mariam be-
buriSvili.
gv 146 № 9
xanis; erT-erTi saukeTeso; taZris; daviT aRmaSenebels; misma Svilma; taZris; taZris;
XII saukunisaa; XII saukunidan XVIII saukunemde. ramdenime; imave daviTma; xelmZRvanelad;
ganyofilebad.
qarTuli enis zogierTi savarjiSos swori pasuxebi
99
damatebiTi davalebebis swori pasuxebi
1
mirianma; Cemken; Sen mimarT; Cemi azriT; viRacebis; Cem mimarT; misi damokidebulebis;
raebs; vin ar modioda; tyuil-marTaliT; me da mas Soris; TiToeul Tqvengans; imaves.
2
TbilisSi; mtkvris; me-13 saukunis; manamde / manamdis; RvTismSoblis; erT-erTi; pirve-
li; dedaqalqaSi; saukuneebis; Zveli nagebobidan; mxolod; taZris; orive wmindani; daviT
garejelTan; erTad; wmindanad.
3
mefis; pirvel; qalaq; maxloblad; sardalma; soslanma; orad; mtris; mowinaaRmdegis;
erTad; monastrisTvis.
4
Ramis; cnobilma; qarTvelma; kinomsaxiobTa; qarTuli Teatraluri; xelovnebis; kinos-
tudia; qarTuli; speqtakli; erT-erTi.
5
avstraliasa da axal zelandiaSi; unikaluri saxeobis; ZuZumwovrebi; CanTosnebi;
koalebi; dedis mucelze; arsebuli; ramdenime; rZiT; kvercxismdebeli; sami saxeobis;
ixvniskarta; grZelcxvira; moklecxvira.
6
faqizad; samocdaaTze meti; simartivisTvis; ramdenime maTagans; oTxi simi; masze; xis
joxisa da cxenis Zuisganaa; srulyofilebis; klasikuri musikis; is upirvelesi sakravia;
centraluri evropis; me-16 saukuneSi.
7
TbilisSi; erT-erTi; yvelaze Zveli; RvTismSoblis; taZrad; vaxtang gorgaslis; ujar-
melma; RvTismSoblis; taZrad; kaTalikos-patriarqis; Zveli cnobebiT; imave; taZris; me-
17; macxovris; saxelovani; oqromWedlis; opizris; TandaTan; dRemde.
8
david; davidma; Tavisi; erT-erTi; erTad; sisxliani; momxreT; mizniT; daniT;
Wrilobebidan; siswrafiT; revoluciis; saxlSi; abazanis; ramdenime; funjiTa; sanTliT.
9
XVI; diplomatiis; zeazidulma; taZrebma; ulamazesi / Zalian lamazi;
me-17; Tavis mogzaurobaTa wignSi; garSemoweriloba; ToTxmeti aTasi; as samocdaaTi;
ori aTasi; keTilmowyobili; kalTebidan; baR-venaxebs.
10
gorgaslis; TbilisSi; yvelaze Zveli; xnis; Cvenamde; moednis; zustad; Zvel; bazris;
mkveTrad; cixes; TaTris; vaxuSti batoniSvili; mogzauri; moedanze; sparss; produqtiT;
isnisken.
11
Tvalebi; uamravi adamiani; maTgans; induisturi; romeli; warmomadgenlad; mTlianad;
Crdil-sinaTlis; swored; taZaris; RvTaebisaTvis; specialurad