qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiti moxseneba · web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi...

67
qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba Sesavali saerTaSoriso kerZo samarTlis haagis konferenciis muSaobis Sedegebi 1.- konvencia “bavSvebis saerTaSoriso gatacebis samoqalaqo aspeqtebis Sesaxeb” miRebul iqna erTxmad, yvela damswre saxelmwifos mxardaWeriT saerTaSoriso kerZo samarTlis haagis konferenciis meToTxmete plenarul sxdomaze 1980 wlis 24 oqtombers 1. 1980 wlis 25 oqtombers delegatebma xeli moaweres meToTxmete sesiis daskvniT aqts, romelic Seicavda konvenciis teqsts. aq mocemuli iyo aseve ukanonod dakavebuli an gadaadgilebuli bavSvebis dabrunebis gancxadebis tipuri formis Semcvel rekomendacias. am SemTxvevaSi haagis konferenciam gadauxvia mis Cveulebriv praqtikas, meToTxmete sesiaze miRebuli konvenciebis proeqtebis gaxsna ra saxelmwifoebisaTvis xelmosawerad dauyovnebliv, daskvniTi sxdomis daxurvisTanave. am dros konvencias xeli moawera oTxma saxelmwifom (kanadam, safrangeTma, saberZneTma da Sveicariam). Sesabamisad, igi daTariRebulia 1980 wlis 25 oqtombriT. 2. rac Seexeba im samuSaoebis sawyis etaps, romlebic konvenciis, aseve am sferoSi arsebuli an masTan dakavSirebuli SeTanxmebebis miRebiT dasrulda, SevexebiT specialuri komisiis moxsenebis SesavalSi. 2 3. konferenciis meToTxmete sesiam, romelic mimdinareobda 1980 wlis 6-25 oqtombers, konvenciis SemuSaveba Tavis pirvel komisias miando, romelsac profesori a.e. entoni (gaerTianebuli samefo) Tavmjdomareobda, Tavmjdomaris moadgile ki din leali (kanada) iyo. erTsac da meoresac manamde ukve ekavaT Sesabamisad specialuri komisiis Tavmjdomarisa da moadgilis postebi. profesori eliza peres-vera damtkicebul iqna momxseneblad. b-n ader diers, 1 germania, avstralia ,avstria, belgia, kanada, dania, espaneTi, SeerTebuli- Statebi, fineTi, safrangeTi, saberZneTi, irlandia, iaponia, luqsemburgi, norvegia, holandia, portugalia, gaerTianebuli samefo, SvedeTi, Sveicaria, Cexoslovakia, venesuela da iugoslavia. egviptis arabTa respublikis warmomadgenlebs, romlebmac aqtiurad imuSaves pirveli komisiis SemadgenlobaSi, kenWisyraSi monawileoba ar miuRiaT. marokom, vatikanma da sabWoTa socialisturi respublikebis kavSirma gamogzavnes damkvirveblebi. muSaobisas pirvelma komisiam aseve Zalian mniSvnelovani daxmareba miiRo evropis sabWos, Tanamegobrobis samdivnosa da saerTaSoriso socialuri samsaxuris damkvirvebelTa mxridan. 2 specialuri komisiis moxseneba, #3 da 7-dan 15-mde.

Upload: others

Post on 11-Jan-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba

Sesavali

saerTaSoriso kerZo samarTlis haagis konferenciis muSaobis Sedegebi

1.- konvencia “bavSvebis saerTaSoriso gatacebis samoqalaqo aspeqtebis Sesaxeb” miRebul iqna erTxmad, yvela damswre saxelmwifos mxardaWeriT saerTaSoriso kerZo samarTlis haagis konferenciis meToTxmete plenarul sxdomaze 1980 wlis 24 oqtombers1. 1980 wlis 25 oqtombers delegatebma xeli moaweres meToTxmete sesiis daskvniT aqts, romelic Seicavda konvenciis teqsts. aq mocemuli iyo aseve ukanonod dakavebuli an gadaadgilebuli bavSvebis dabrunebis gancxadebis tipuri formis Semcvel rekomendacias.

am SemTxvevaSi haagis konferenciam gadauxvia mis Cveulebriv praqtikas, meToTxmete sesiaze miRebuli konvenciebis proeqtebis gaxsna ra saxelmwifoebisaTvis xelmosawerad dauyovnebliv, daskvniTi sxdomis daxurvisTanave. am dros konvencias xeli moawera oTxma saxelmwifom (kanadam, safrangeTma, saberZneTma da Sveicariam). Sesabamisad, igi daTariRebulia 1980 wlis 25 oqtombriT.

2. rac Seexeba im samuSaoebis sawyis etaps, romlebic konvenciis, aseve am sferoSi arsebuli an masTan dakavSirebuli SeTanxmebebis miRebiT dasrulda, SevexebiT specialuri komisiis moxsenebis SesavalSi.2

3. konferenciis meToTxmete sesiam, romelic mimdinareobda 1980 wlis 6-25 oqtombers, konvenciis SemuSaveba Tavis pirvel komisias miando, romelsac profesori a.e. entoni (gaerTianebuli samefo) Tavmjdomareobda, Tavmjdomaris moadgile ki din leali (kanada) iyo. erTsac da meoresac manamde ukve ekavaT Sesabamisad specialuri komisiis Tavmjdomarisa da moadgilis postebi. profesori eliza peres-vera damtkicebul iqna momxseneblad. b-n ader diers, mudmivmoqmedi biuros pirvel mdivans, romelmac manamde konferenciisaTvis moamzada mniSvnelovani dokumentebi, daevala samdivnos samecniero muSaobis xelmZRvaneloba.

4. cameti sxdomis manZilze pirveli komisia ixilavda specialuri komisiis mier SemuSavebul winaswar proeqts pirveli mosmeniT. imavdroulad, man Seqmna saredaqcio komisia, romelic samuSaos mimdinareobis kvaldakval asworebda teqstebs.3 Semdgomi Svidi sxdoma daeTmo saredaqcio komisiis mier 1 germania, avstralia ,avstria, belgia, kanada, dania, espaneTi, SeerTebuli-Statebi, fineTi, safrangeTi, saberZneTi, irlandia, iaponia, luqsemburgi, norvegia, holandia, portugalia, gaerTianebuli samefo, SvedeTi, Sveicaria, Cexoslovakia, venesuela da iugoslavia. egviptis arabTa respublikis warmomadgenlebs, romlebmac aqtiurad imuSaves pirveli komisiis SemadgenlobaSi, kenWisyraSi monawileoba ar miuRiaT. marokom, vatikanma da sabWoTa socialisturi respublikebis kavSirma gamogzavnes damkvirveblebi. muSaobisas pirvelma komisiam aseve Zalian mniSvnelovani daxmareba miiRo evropis sabWos, Tanamegobrobis samdivnosa da saerTaSoriso socialuri samsaxuris damkvirvebelTa mxridan. 2 specialuri komisiis moxseneba, #3 da 7-dan 15-mde.3 saredaqcio komisiaSi, romelsac, rogorc pirveli komisiis vice-prezidenti, Tavmjdomareobda b-ni leali, aseve Sediodnen batonebi savolaineni (fineTi), Sateni (safrangeTi), jonsi (gaerTianebuli samefo) da momxsenebeli. b-ni dierma da ramdenime redaqtorma komisias Zalian mniSvnelovani daxmareba gauwia.

Page 2: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

momzadebuli teqstis ganxilvas,4 aseve im debulebebze muSaobas, romlebic exeboda konvenciis gamoyenebas (application Clauses) araunificirebuli samarTlebrivi sistemebis mqone saxelmwifoTa mimarT. ganxilul iqna agreTve tipuri forma5 Sedgenili ad hoc komitetebis mier.6 mudmivmoqmedi biuros mier SemoTavazebuli daskvniTi debulebebi Setanil iqna saredaqcio komisiis mier SemuSavebul proeqtSi.

II. am moxsenebis mizani da struqtura

5. im teqstis ganmartebiTi moxseneba, romelic pozitiuri (moqmedi) samarTlisaTvis aris gamiznuli anu romelic SemdgomSi gamoyenebuli da citirebuli iqneba, minimum or mTavar mizans unda emsaxurebodes. erTis mxriv, moxsenebam SeZlebisdagvarad zedmiwevniT unda warmoaCinos is principebi, romelic konvencias udevs safuZvlad, da, aucileblobis SemTxvevaSi, aCvenos im ideebis ganviTarebis gza, ramac ganapiroba am principebis SerCeva sxva arsebuli variantebidan. rasakvirvelia, saubari ar aris konvenciis SemuSavebis xangrZlivi procesis manZilze arsebuli poziciebis amomwurav Sefasebaze, magram konvenciaSi asaxuli Tvalsazrisi zogjer SeiZleba ufro advilad gasagebi gaxdes sxva SemoTavazebuli ideebis fonze.

Sesabamisad, imis gaTvaliswinebiT, rom specialuri komisiis mier momzadebulma winaswarma proeqtma didi mxardaWera7 moipova da, aqedan gamomdinare, saboloo teqstSi SenarCunebulia winaswari proeqtis ZiriTadi struqtura da principebi, es ganmartebiTi moxseneba, gansakuTrebiT, pirvel nawilSi, miubrundeba specialuri komisiis mier 1980 wlis aprilSi sagangebod meToTxmete sesiisaTvis8 momzadebuli moxsenebis zogierT monakveTs. 6. es saboloo moxseneba unda emsaxurebodes kidev erT mizans: miawodos konvenciis debulebebis detaluri komentari maT, vinc es dokumenti cxovrebaSi unda gaataros. vinaidan es komentari, ZiriTadad, miznad isaxavs konvenciis debulebebis zust ganmartebas, Cven yuradRebas ufro maTi Sinaarsis dazustebaze gavamaxvilebT, vidre maTi Camoyalibebis procesze.

7. zemoT CamoTvlili mosazrebebis safuZvelze SeiZleba davaskvnaT, rom aRniSnuli ori mizani mkveTrad gansxvavdeba erTmaneTisagan da rom maT misaRwevad saWiro analizis meTodebic ar SeiZleba identuri iyos. Tumca, erTian teqstze – konvenciaze - dayrdnoba gamoiwvevs zogierTi ganmeorebis aucileblobas, rasac, Cveni azriT, Tavs ver avaridebT. am riskis miuxedavad da miTiTebuli ormagi miznis gaTvaliswinebiT, Cven or nawilad gavyaviT moxseneba: pirveli mimoixilavs im mTavar principebs, romelTac konvencia Seicavs; meore mieZRvneba teqstis muxlobriv ganxilvas.

4 samuSao dokumentebi, #. 45, 66, 75, 78, 79 da 83.5 samuSao dok. # 59, Sevsebuli samdivnos winadadebiT, romelic Sesulia samuSao dokumentebSi # 71. qvekomitetma ”Application Clauses” gadawyvita ucvlelad daetovebina am sakiTxze specialuri komisiis mier SemuSavebuli muxlebi (oqmi #12)O6 qvekomitets “tipuri forma” Tavmjdomareobda profesori miuler-frainfelsi (germaniis federaciuli respublika). mis SemadgenlobaSi Sediodnen b-nebi: deSeno (Sveicaria), hergeni (aSS), barbosa (portugalia), minami (iaponia) da q-ni pripi (Svecia). qvekomitets ”Application Clauses” Tavmjdomareobda b-ni beshoteni (holandia). mis SemadgenlobaSi iyvnen b-nebi: hetu (kanada), hiorti (dania), kresueli (avstralia), salemi (egvipte) da q-ni selbi (aSS). 7 ix., kerZod, mTavrobebis SeniSvnebi, winasw. dok. nom. 7.8 winasw. dok. #.6.

2

Page 3: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

8. bolos, rogorc 1977 wels profesori overbeki9 miuTiTebda, marTebulia aRiniSnos, rom moxseneba Sedgenil iqna meToTxmete sesiis dasasruls, oqmebisa da momxseneblis mier gakeTebuli Canawerebis safuZvelze. amrigad, igi ar yofila mowonebuli konferenciis mier da momxseneblis didi Zalisxmevis miuxedavad, yofiliyo obieqturi, moxsenebis zogierTi monakveTi, SesaZlebelia, nawilobriv subieqtur Sefasebas Seicavdes.

pirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi

9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or, nawilobriv gansxvavebul, koncefcias Soris. marTlac, mosamzadebel samuSaoebSi ukve SeimCneva es dapirispireba. erTis mxriv, es aris survili daculi iqnas faqtobrivi garemoebebi Secvlili bavSvis ukanono gadaadgilebisa da daubruneblobis Sedegad, xolo, meore mxriv, miswrafeba, uzrunvelyofil iqnas im samarTlebrivi urTierTobebis dacva, romelic SeiZleba msgavs garemoebebs edos safuZvlad. am TvalsazrisiT, konvenciis mier SemoTavazebuli wonasworoba sakmaod aramyaria. erTis mxriv, naTelia, rom konvencia ar exeba meurveobis uflebis arss (muxli 19). magram, meore mxriv, aseve aSkaraa, rom bavSvis gadaadgilebisa da daubruneblobis kvalificireba ukanono qmedebad, ganpirobebulia meurveobis uflebiT, rac iuridiul Sinaarss aniWebs im qmedebebis gamo Secvlil situacias, romelTa Tavidan acilebasac Cven vcdilobT.

I. konvenciis sagani

10. am Tavis saTauri miuTiTebs rogorc im problemaze, romelsac konvencia exeba, aseve im miznebze, romlebsac igi isaxavs bavSvebis gatacebis gaxSirebis winaaRmdeg brZolaSi. am ori sakiTxis Semdeg Cven maTTan dakavSirebul sxva mosazrebebsac SevexebiT, romlebic sagrZnoblad ufro zustad warmoaCenen dasaxuli miznebis mniSvnelobas. kerZod, saqme exeba im yuradRebas, romelic eTmoba bavSvis interesebs da im gamonaklisebs, romelsac SeiZleba adgili hqondes ukanonod gadaadgilebuli an dakavebuli bavSvebis dauyovnebeli dabrunebisas.

a. konvenciis sagnis farglebis dadgena

11. rac Seexeba konvenciis sagnis farglebis dadgenas,10 SemovifarglebiT mxolod imis SexsenebiT, rom ganxiluli situaciebi im Zaladobrivi qmedebebis Sedegia, romelTa mizania saerTaSoriso doneze xelovnuri iuridiuli kavSirebis damyareba bavSvze meurveobis uflebis mopovebis mizniT. im garemoebebis mravalferovneba, romlebic calkeuli SemTxvevisTvis SeiZleba xelSemwyobi aRmoCndes, warumatebels xdis iuridiuli TvalsazrisiT ufro zusti definiciis dadgenis yovelgvar mcdelobas. miuxedavad amisa, ori momenti udavod iCens Tavs yvela ganxilul situaciaSi. isini adastureben im miaxloebiT daxasiaTebas, romlis gadmocemac Cven es-esaa vcadeT.9 konvenciis ganmartebiTi moxseneba kanonze “meuRleebs Soris qonebrivi urTierTobebis reJimis Sesaxeb”, mecamete sesiis aqtebi da dokumentebi, tomi II, gv.329.10 kerZod ix. kiTxvari da moxseneba saerTaSoriso masStabiT erT-erTi mSoblis mier bavSvis gatacebis Sesaxeb, Sedgenili b-ni ader dieris mier. winaswari dok. #. 1, 1977w. agvisto, zemoT, gv.18-25 (SemdgomSi moxseniebuli rogorc “diaris moxseneba”) da specialuri komisiis mier miRebuli moxseneba konvenciis winasawri proeqtis Taobaze. winaswari dokumenti, #.6, 1980 w. maisi, zemoT, gv. 172-173.

3

Page 4: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

12. pirvel rigSi, yvela SemTxvevaSi bavSvi mowyvetilia misTvis Cveul garemos, sadac igi mindobili iyo fizikur Tu iuridiul pirs, romelic axorcielebda masze meurveobis kanonier uflebas. ra Tqma unda, amgvar situacias unda gavuTanabroT bavSvis Cveul garemoSi reintegraciaze uaris Tqmis SemTxvevac ucxoeTSi cxovrebis Semdeg, razec arsebobda meurves Tanxmoba. orive SemTxvevaSi realurad erTi da igive SedegTan gvaqvs saqme: bavSvi mowyvetilia im ojaxur da socialur garemos, sadac miedineboda misi cxovreba. am konteqstSi nakleb mniSvnelovania, Tu ra samarTlebriv safuZvels efuZneboda bavSvis pirovnebaze meurveobis ganxorcielebis ufleba; am TvalsazrisiT, meurveobasTan dakavSirebuli gadawyvetilebis arseboba an ararseboba sruliad ver cvlis problemis sociologiur mxares.

13. meore mxriv, adamiani, romelsac bavSvi gadahyavs sxva qveyanaSi (an romelic pasuxismgebelia mis gadaadgilebaze, rodesac qmedebas materialuri TvalsazrisiT axorcielebs mesame piri) imedovnebs, rom miiRebs bavSvze meurveobis uflebas am qveynis xelisuflebis mxridan. aq saubaria pirze, romelic bavSvis ojaxur wres ekuTvnis, am sityvis farTo gagebiT; realurad, SemTxvevaTa umravlesobaSi, aRniSnuli piri aris bavSvis deda an mama.

14. xSiria SemTxvevebi, rodesac piri, romelsac dakavebuli hyavs bavSvi, cdilobs TavSesafris mimcem saxelmwifoSi miiRos sasamarTlo an administraciuli gadawyvetileba, romelic daakanonebs mis mier Seqmnil faqtobriv mdgomareobas. magram Tu gadawyvetilebis Sinaarsi misTvis saeWvoa, SesaZlebelia man arCios umoqmedoba da iniciativa dautovos adamians, romelsac bavSvi waarTves. amrigad, maSinac ki, Tu es ukanaskneli swrafad moqmedebs anu Tu igi Tavs aridebs bavSvis gadaadgilebiT Seqmnili mdgomareobis droSi ganmtkicebas, gamtacebeli mainc privilegirebul mdgomareobaSi aRmoCndeba, radgan swored igi irCevs sasamarTlos, romelmac unda ganixilos saqme, sasamarTlos, romelic, principSi, sakuTari pretenziebis dakmayofilebisaTvis yvelaze xelsayrelad miaCnia.

15. amrigad, SeiZleba ganvacxadoT, rom problema, romelsac konvencia eZRvneba – mTeli im dramatulobis gaTvaliswinebiT, rac pirdapir ukavSirdeba saerTaSoriso urTierTobebSi bavSvebis dacvas, - gansakuTrebul samarTlebriv simwvaves iZens imis gamo, rom kerZo pirebs aqvT met-naklebad xelovnuri iurisdiqciuli kavSirebis damyarebis SesaZlebloba. faqtiurad, am gziT, kerZo pirs SeuZlia Secvalos gamosayenebeli kanoni da miaRwios misTvis xelsayrel sasamarTlo gadawyvetilebas. bunebrivia, aseTi gadawyvetileba, gansakuTrebiT maSin, Tu is arsebobs sxva sasamarTloebis mier gamotanili sawinaaRmdego Sinaarsis gadawyvetilebebTan erTad, geografiuli TvalsazrisiT SezRuduli Zalis mqone iqneba. magram saqmis nebismieri viTarebisas es iqneba sakmarisi iuridiuli safuZveli faqtobrivi mdgomareobis “legalizebisaTvis”, rac ar aris sasurveli arc erTi arsebuli samarTlebrivi sistemisaTvis.

b. konvenciis miznebi

16. konvenciis miznebi Camoyalibebuli pirvel muxlSi SeiZleba Semdegnairad SevajamoT: vinaidan ganxiluli situaciebisaTvis damaxasiaTebeli mTavari momenti imaSi mdgomareobs, rom gamtacebeli iTxovs, rom misi qmedeba legalizebuli iqnas TavSesafris mimcemi saxelmwifos kompetenturi organoebis mier, misi gadarwmunebis saukeTeso saSualebaa, rom misma qmedebebma

4

Page 5: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

araviTari samarTlebrivi da praqtikuli Sedegi ar moitanos. amis misaRwevad Tavis miznebs Soris konvencia pirvel rigSi udides mniSvnelobas aniWebs status kvos aRdgenas, iTxovs ra “ukanonod gadaadgilebuli an dakavebuli bavSvebis dauyovnebliv dabrunebas yvela xelSemkvrel qveyanaSi”. am sferoSi11 pirdapiri gansjadobis kriteriumebis konvenciaSi dafiqsirebisas warmoqmnilma gadauWrelma sirTuleebma aucilebeli gaxada am gzis arCeva, romelic, marTalia, cota gamrudebulia, magram umravles SemTxvevaSi SesaZlebels gaxdis, rom bavSvis meurveobaze saboloo gadawyvetileba miRebul iqnas bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis xelisuflebis organoebis mxridan mis gadaadgilebamde.

17. amave dros, miuxedavad imisa, rom b punqtSi Camoyalibebuli mizani _ “sxva xelSemkvrel saxelmwifoebSi daculi iqnas erT-erT xelSemkvrel saxelmwifoSi moqmedi meurveobisa da naxvis ufleba”, - damoukidebeli xasiaTisaa, misi Teleologiuri kavSiri “bavSvis dabrunebis” amocanasTan mainc aSkaraa. realurad, SeiZleboda CagveTvala, rom aq saqme exeba erTsa da imave mizans, romelic or sxvadasxva momentSi ganixileba: maSin, rodesac bavSvis dauyovnebeli dabruneba Seesabameba im situaciis aRdgenis survils, romelic gamtacebelma Zaladobrivi qmedebiT calmxrivad Secvala, meurveobisa da bavSvis naxvis uflebis efeqturi dacva profilaqtikur datvirTvas iZens, ramdenadac man unda aRmofxvras bavSvebis gadaadgilebis erT-erTi yvelaze xSiri mizezi.

amrigad, vinaidan konvencia ar azustebs, Tu ra zoma unda iqnas gamoyenebuli TiToeul xelSemkvrel saxelmwifoSi imisaTvis, rom daculi iqnas sxva xelSemkvrel saxelmwifoSi moqmedi meurveobisa da naxvis ufleba, unda davaskvnaT, rom iribi dacvis garda, rac bavSvis meurvesaTvis dabrunebas gulisxmobs, meurves uflebis dacva TiTqmis mTlianad scdeba konvenciis moqmedebis sferos; naxvis ufleba, marTalia, aseve arasruli regulirebis sagania, magram xazs usvams im mniSvnelobas, romelic eniWeba mSoblebsa da bavSvebs Soris regularul kontaqtebs, maSinac ki, Tu bavSvze meurveoba erT-erT mSobels an mesame pirs ekisreba.

18. Tu zemoT mocemuli mosazrebebis safuZvlianobas vaRiarebT, SeiZleba davaskvnaT, rom konvenciis miznebis ierarqizaciis yovelgvar mcdelobas mxolod simboluri mniSvneloba SeiZleba hqondes. marTlac, TiTqmis SeuZlebeli Cans im or mizezs Soris ierarqiuli kavSiris dadgena, romlebsac erTi da igive miswrafeba udevT safuZvlad. vinaidan gadaadgilebuli bavSvis dabruneba da amgvari gadaadgilebis Tavidan acilebisaTvis saWiro zomebis miReba saboloo jamSi TiTqmis erTsa da imaves niSnavs.

amrigad, rogorc qvemoT vnaxavT, aspeqti, romlis mogvarebasac konvencia siRrmiseulad cdilobs, ukanonod gadaadgilebuli an dakavebuli bavSvebis dabrunebaSi mdgomareobs. amis mizezi Cven aSkara gveCveneba: swored bavSvis ukanonod daubruneblobisas warmoiSoba yvelaze mtkivneuli situaciebi, romlebic saWiroeben ra uswrafes gadaWras, amave dros calmxrivad ver gadawydeba romelime samarTlebrivi sistemis mier. mTlianobaSi aRebuli yvela es garemoeba, Cveni azriT, amarTlebs im midgomas, romelic konvenciaSi bavSvis dabrunebis sakiTxis reglamentaciam hpova da amave dros, principebis 11 amgvari midgoma uaryofil iqna specialuri komisiis pirveli Sekrebisas. Sdr. specialuri komisiis 1979 wlis martis diskusiis “adamianTa legaluri gatacebis Sesaxeb” daskvnebi, Sedgenili mudmivmoqmedi biuros mier. winasw. dokumenti #. 5, 1979 w. ivnisi, zemoT, gv. 163-164.

5

Page 6: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

TvalsazrisiT, garkveul prioritets aniWebs dasaxul mizans. amrigad, miuxedavad imisa, rom Teoriulad orive xsenebuli mizani erT sibrtyeze unda iqnas moTavsebuli, praqtikulad konvenciaSi pirveli adgili gamtaceblis mier Secvlili mdgomareobis aRdgenis survilma daikava.

19. konvenciis miznebis dadgenis bolo mcdelobisas xazi unda gaesvas im faqts, rom rogorc 1-li muxlis debulebebidan gamomdinareobs, igi ar cdilobs meurves uflebebis miniWebis daregulirebas. am kuTxiT principi, romelsac konvencia impliciturad efuZneba, mdgomareobs SemdegSi: diskusia, saqmis arsze anu sadavo meurveobis uflebaze, Tu is saWiro gaxda, unda warimarTos im saxelmwifos kompetentur organoebSi, sadac iyo bavSvis mudmivi sacxovrebeli adgili mis gadaadgilebamde. es midgoma unda gamoiyenebodes rogorc maSin, roca gadaadgilebas adgili aqvs meurveobis uflebis Sesaxeb gadawyvetilebis gamotanamde (mdgomareoba, roca meurveobis darRveuli ufleba xorcieldeba ex lege), aseve maSin, roca gadaadgileba moxda winaswar miRebuli gadawyvetilebis darRveviT.

c. bavSvis interesebis mniSvneloba

20. upirveles yovlisa, aucilebelia avxsnaT is mizezebi, ris gamoc aucileblad miviCnieT am sakiTxis ganxilva konvenciis sagnisadmi miZRvnili mosazrebebis konteqstSi. es mizezebi naTeli xdeba, Tu gavixsenebT, erTis mxriv, rom am sakiTxTan dakavSirebiT xSirad aris xolme moxmobili bavSvis interesebi, xolo, meore mxriv, argumentacias, rom konvenciis mizani, rac bavSvis dabrunebaSi mdgomareobs, yovelTvis unda eqvemdebarebodes misi interesebis gaTvaliswinebas.

21. am TvalsazrisiT sruliad safuZvlianad iqna xazgasmuli, rom “iuridiuli norma dafuZnebuli “bavSvis interesebis uzenaesobaze” erTi SexedviT imdenad arazustia, rom socialur paradigmas ufro hgavs, vidre konkretul iuridiul normas. ra SinaarsiT unda daitvirTos es cneba imisaTvis, rom gairkves, romelia bavSvis saboloo interesi ise, rom ar gamoiTqvas gansazRvruli kulturis moraluri konteqstidan gamomdinare varaudebi? formulirebaSi sityva “saboloos” gamoyenebiT maSinve warmoiSoba seriozuli problemebi, vinaidan am normis zogadi Sinaarsi ar iZleva saSualebas naTlad gairkves, bavSvis “interesebSi”, romelic daculi unda iqnas, igulisxmeba interesebi, romlebic dauyovnebliv mohyveba gadawyvetilebas Tan Tu misi siymawvilis, siWabukis, simwifis an siberis interesebi.12

22. meore mxriv, ar unda dagvaviwydes, rom “bavSvis interesebis uzenaesobaze” dayrdnobiT warsulSi qveynis erovnul sasamarTloebs xSirad miukuTvnebiaT meurveobis sadavo ufleba im pirisTvis, vinc bavSvi ukanonod gadaaadgila an daakava. SeiZleba moxdes ise, rom es gadawyvetileba iyos yvelaze zusti. Tumca, ar SeiZleba uyuradRebod davtovoT is faqti, rom erovnuli sasamarTloebis mier am cnebis gamoyenebas Tan axlavs garkveuli erovnuli gaerTianebis kulturuli, socialuri da a.S. partikularizmis gamoxatvisa da, Sesabamisad, im erovnul gaerTianebaze, romelsac bavSvi mowyvetil iqna, subieqturi daskvnebis gamotanis safrTxe.

12 dieris moxs. ix.zemoT, gv. 22-23.

6

Page 7: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

23. sxva mizezebTan erTad dasaxelebuli motivebis gamo konvenciis dispoziciuri nawili ar Seicavs araviTar eqsplicitur miniSnebas bavSvis interesebze, rogorc makoreqtirebel kriteriumze konvenciis miznisa, rac ukanonod gadaadgilebuli an dakavebuli bavSvebis dauyovnebel dabrunebaSi mdgomareobs. Tumca, aqedan ar unda davaskvnaT, rom konvencia ugulebelyofs socialur paradigmas, romelic bavSvebTan dakavSirebuli yvela problemis mogvarebisas maTi interesebis gaTvaliswinebas gulisxmobs. piriqiT, xelmomweri saxelmwifoebi preambulaSive acxadeben, rom “Rrmad arian darwmunebulni, rom bavSvis interesebs upirvelesi mniSvneloba eniWeba masze meurveobasTan dakavSirebul yvela sakiTxTan mimarTebaSi”; swored am rwmeniT SeimuSaves maT es konvencia “im surviliT, rom saerTaSoriso masStabiT daicvan bavSvi ukanono gadaadgilebisa da daubruneblobis mavne Sedegebisgan”.

24. preambulis es ori paragrafi naTlad asaxavs konvenciis msoflmxedvelobas am TvalsazrisiT, romelic Semdegnairad SeiZleba ganisazRvros: brZola bavSvebis saerTaSoriso gatacebis gaxSirebis winaaRmdeg STagonebuli unda iyos bavSvebis dacvis surviliT da unda efuZnebodes maTi WeSmariti interesebis gamoxatvas. Tumca, bavSvis interesebis yvelaze obieqtur gamoxatulebebs Soris figurirebs misi ufleba, ar iqnas dakavebuli an gadaadgilebuli misi pirovnebis met-naklebad sadavo uflebebis saxeliT. am mniSvnelobiT, sasurvelia gavixsenoT evropis sabWos saparlamento asambleis 874-e rekomendacia (1979), romlis pirveli mTavari principic ambobs, rom “bavSvebi unda iyvnen ganxilulni ara rogorc mSoblebis sakuTreba, aramed rogorc sakuTari uflebebisa da saWiroebebis mqone individebi”.13 marTlac, rogorc batonma diarma aRniSna, am problemisadmi miZRvnil literaturaSi “yvelaze xSirad gamoTqmulia azri, rom “bavSvis gatacebis” WeSmariti msxverpli aris Tavad bavSvi. swored is itanjeba stabilurobis uecari dakargvis gamo, swored is Rebulobs travmas mSobelTan ganSorebis gamo, romelic manamde sul mis gverdiT iyo, swored is SeigrZnobs gaurkvevlobasa da damcirebas ucxo enasTan, misTvis ucnobi kulturul pirobebTan, axal maswavleblebTan da ucxo ojaxTan Seguebis saWiroebis gamo.14

25. amrigad, kanonzomieri iqneba davaskvnaT, rom konvenciis orive mizani, erTi prevenciuri, xolo meore – mimarTuli bavSvis Cveul garemoSi dauyovnebeli reintegraciisaken - mTlianobaSi pasuxobs “bavSvis interesebis uzenaesobis” koncefcias. Tumca, am TvalsazrisiTac ki, unda davuSvaT, rom bavSvis gadaadgileba SeiZleba zogjer obieqturi mizezebiT iqnas gamarTlebuli, romlebic ukavSirdeba an mis pirovnebas an misTvis uaxloes garemos. Sesabamisad, konvencia uSvebs zogierT gamonakliss ukanonod gadaadgilebuli an dakavebuli bavSvebis dauyovnebel dabrunebasTan dakavSirebiT saxelmwifoebis mier aRebuli zogadi valdebulebebis Sesrulebis TvalsazrisiT. metwilad es gamonaklisebi warmoadgens mxolod konkretul gamoxatulebas im metismetad bundovani principisa, romelic acxadebs, rom bavSvis interesebis dacva warmmarTveli kriteriumia am sferoSi.

26. naxvis uflebis daregulireba aseve mimarTulia imisaken, rom bavSvs, misi pirovnebis harmoniuli ganviTarebisaTvis xelSewyobis mizniT, SeZlebisdagvarad sruli ojaxuri urTierTobebi hqondes. Tumca, am sakiTxSi jer kidev arsebobs 13 evropis sabWos saparlamento asamblea, 31-e sesia, rekomendaciebi bavSvTa uflebebis evropul qartiaze. teqsti miRebuli 1979 w. 4 oqtombers.14 dieris moxseneba, zemoT, gv. 21.

7

Page 8: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

azrTa sxvadasxvaoba, rac kidev erTxel warmoaCens bavSvis interesebis dacvis principis orazrovnebas. realurad, konvenciis mier daSvebuli kriteriumis sapirispirod, zogierTi tendenciis Tanaxmad, miiCneva, rom bavSvisaTvis umjobesia ar iqonios urTierToba orive mSobelTan, rodesac isini de iure da de faqto gayrilebi arian. am TvalsazrisiT, konferenciam aRiara is faqti, rom amgvari midgoma zogjer SeiZleba yvelaze sasurveli aRmoCndes. gaiTvaliswina ra sasamarTlosaTvis damaxasiaTebeli konkretuli garemoebebis Sefasebis zRvari, konferenciam mainc amjobina meore midgoma. Sesabamisad, konvencia calsaxad aniWebs upiratesobas im ideas, rom naxvis ufleba warmoadgens meurveobis uflebis bunebriv kompensacias da masze uflebac, Sesabamisad, im mSobels unda hqondes, romelic meurveobis uflebas moklebulia.

d. gamonaklisebi bavSvis dauyovnebeli dabrunebis uzrunvelyofis valdebulebidan

27. imis gaTvaliswinebiT, rom bavSvis dabruneba garkveulwilad konvenciis sabazo principia, SesaZlo gamonaklisebi misi uzrunvelyofis zogadi valdebulebidan mniSvnelovani elementia imisaTvis, rom am valdebulebis zusti Sinaarsi gavigoT. cxadia, aq saubaria ara im debulebebis detalur ganxilvaze, romlebiTac es gamonaklisebia dadgenili, aramed am gamonaklisebis rolis gansazRvraze da im mizezebis xazgasmaze, ramac ganapiroba maTi konvenciaSi Setana. am TvalsazrisiT SegviZlia ganvasxvaoT sami sxvadasxva garemoebiT gamowveuli gamonaklisebi.

28. erTis mxriv, 13(a) muxlSi miTiTebulia, rom moTxovnis mimRebi saxelmwifos sasamarTlo da administraciuli organoebi ar arian valdebulni gamoitanon bavSvis dabrunebis gadawyvetileba, rodesac ganmcxadebeli gadaadgilebamde efeqturad ar axorcielebda meurveobis uflebas, romelsac axla iTxovs an kidev rodesac man mogvianebiT ganacxada Tanxmoba im qmedebaze, romelsac axla aprotestebs. aqedan gamomdinare, saubaria situaciebze, rodesac gadaadgilebamde arsebuli pirobebi ar Seicavda im urTierTobebis erT-erT umniSvnelovanes elements, romelTa dacvasac konvencia isaxavs miznad (meurveobis uflebis efeqturi ganxorcieleba); an kidev iseT SemTxvevaze, rodesac uflebawarTmeuli mSoblis Semdgomi qceva aCvenebs, rom igi Tanxmdeba Seqmnil situacias, ris gamoc misi gaprotesteba ufro Zneli xdeba.

29. meore mxriv, imave me-13 muxlis 1(b) da punqtebSi 2 Camoyalibebulia gamonaklisebi, romlebic aSkarad bavSvis interesebis gaTvaliswinebas efuZneba. rogorc ukve aRvniSneT, konvenciam zustad ganmarta es cneba. amrigad, bavSvis interesi – ar iyos mowyvetili Cveul sacxovrebel adgils axali mdgomareobis stabilurobis sakmarisi garantiebis gareSe - ukan ixevs yoveli adamianis im upirvelesi interesis winaSe, romelic gulisxmobs mis uflebas, ar aRmoCndes fizikuri Tu fsiqikuri safrTxis winaSe an autanel mdgomareobaSi.

30. ufro metic, konvencia aseve uSvebs, rom bavSvis azri dabrunebis Tu ardabrunebis umTavres sakiTxze SeiZleba gadamwyveti iyos, Tu kompetenturi organoebi daadastureben, rom man Sesabamis asaks da simwifes miaRwia. am gziT konvencia aZlevs bavSvebs saSualebas, Tavad gamoxaton sakuTari interesebi. udavoa, rom es debuleba SeiZleba saxifaTo gaxdes, Tu misi gamoyeneba gagebuli iqneba, rogorc pirdapiri dakiTxva mozardisa, romelsac, ra Tqma unda, SeiZleba naTlad hqondes gaazrebuli situacia, magram amave

8

Page 9: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

dros SeiZleba seriozul fsiqikur zewolas ganicdides, fiqrobdes ra, rom mas aiZuleben or mSobels Soris arCevanis gakeTebas. miuxedavad amisa, am saxis debulebis Cadeba aucilebeli iyo imis gaTvaliswinebiT, rom konvenciis gamoyenebis sfero ratione personae vrceldeba bavSvebze 16 wlis asakamde; unda vaRiaroT, rom Zalian Znelad misaRebi iqneboda gadawyvetileba, magaliTad, 15 wlis bavSvis dabrunebis Sesaxeb misi survilis sawinaaRmdegod. sxvaTa Soris, konkretulad am sakiTxTan dakavSirebiT mcdelobebi, momxdariyo SeTanxmeba im minimalur asakobriv zRvarze, saidanac SeiZleba mxedvelobaSi iqnas miRebuli bavSvis azri, warumateblad damTavrda, vinaidan yvela cifrs aqvs xelovnuri, SeiZleba iTqvas, TviTneburi, xasiaTi. umjobesad CaiTvala, am debulebis cxovrebaSi gatareba Sesabamisi organoebis kompetencias mindoboda.

31. amave dros ar arsebobs bavSvis dabrunebis valdebuleba rodesac, me-20 muxlis pirobebis Sesabamisad, “es ar aris nebadarTuli moTxovnis mimRebi saxelmwifos mier aRiarebuli adamianis uflebebisa da ZiriTadi Tavisuflebebis principebiT”. aq Cven vawydebiT konvenciebisaTvis cota uCveulo debulebas, romelic exeba saerTaSoriso kerZo samarTals da romlis moqmedebis zusti sferoc Zneli dasadgenia. am mizniT vubrundebiT ra me-20 muxlis komentars, Cven gansakuTrebiT sainteresod gveCveneba aq am debulebis warmoSobis mizezebis ganxilva. mokled rom iTqvas, es muxli aris sajaro-samarTlebrivi debulebis konvenciaSi CarTvis momxre da mowinaaRmdege delegaciebs Soris miRweuli kompromisis Sedegi.

sxvadasxva formulirebiT amgvari debulebis teqstSi CarTvis SesaZlebloba farTod iyo ganxiluli pirveli komisiis mier. sabolood oTxgzis kenWisyris Semdeg, erTi xmis upiratesobiT komisiam dauSva SesaZlebloba uari eTqvas bavSvis dabrunebis moTxovnas, im daTqmaze miTiTebiT, romelic SezRuduli formulirebiT iTvaliswinebs sajaro-samarTlebriv gamonakliss Txovnis mimRebi saxelmwifos ojaxur samarTalsa da bavSvebTan dakavSirebul kanonmdeblobasTan mimarTebaSi. aRniSnuli daTqma sityva-sityviT Semdegnairad iqna Camoyalibebuli: ~xelSemkvrel saxelmwifoebs SeuZliaT daitovon ufleba ar daabrunon bavSvi, rodesac amgvari dabruneba aSkarad SeusabamobaSi iqneba Sesabamisi saxelmwifos ojaxTan da bavSvTan dakavSirebuli samarTlis ZiriTad principebTan~.15 am teqstis miReba gamoiwvevda seriozuli xarvezs im konsensusSi, romelic manamde ZiriTadad dominirebda konferenciis muSaobaSi. amitom, acnobierebdnen ra, rom saWiro iyo misaRebi gamosavlis povna, yvela delegacia daadga am gzas, romelic konvenciis warmatebis yvelaze myar garantias warmoadgenda.

32. es sakamaTo punqti gansakuTrebulad mniSvnelovani iyo, vinaidan garkveulwilad igi asaxavda konvenciis or, nawilobriv gansxvavebul mizans bavSvis dabrunebis kuTxiT. faqtiurad, manamde pirveli komisiis mier SemuSavebuli teqstis Tanaxmad, (specialuri komisiis mier momzadebul winaswar proeqtTan SesabamisobaSi) bavSvis dabrunebis SesaZlo gamonaklisebi dayvanili iyo faqtobrivi situaciebisa da mxareTa qcevis Seswavlaze an kidev bavSvis interesebis specifikur Sefasebaze. daTqma ki, romelic axla iqna miRebuli, uSvebda bavSvis dabrunebaze uaris Tqmis SesaZleblobas moTxovnis mimRebi saxelmwifos Sida kanonmdeblobidan gamomdinare wmindad samarTlebrivi argumentebis safuZvelze. aRniSnuli debulebis konteqstSi es kanonmdebloba SeiZleboda gamoyenebuliyo an 15 ix. oqmi #. 9 da TandarTuli Sromebis dok.

9

Page 10: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

bavSvis gareSe darCenili mSoblis mier moxmobili samarTlebrivi safuZvlis “Sesafaseblad” an gamtaceblis qmedebis iuridiuli safuZvlianobis gansasazRvrad. amrigad, amgvari Sedegebi mniSvnelovanwilad cvlida konvenciis struqturas, dafuZnebuls ideaze, rom saWiro iyo bavSvis mudmiv sacxovrebel adgilas moqmedi organoebis Sesabamisi kompetenciidan Zaladobrivi gzebiT gadaxris Tavidan acileba.

33. am situaciaSi konvenciis me-20 muxlSi Cawerili formulis mniSvnelovani umravlesobiT16 miReba warmoadgens sxvadasxva poziciebs Soris kompromisis povnis samagaliTo Zalisxmevas, ris Sedegadac mniSvnelovnad Semcirda TavSesafris mimcemi saxelmwifos Sida kanonmdeblobis roli. erTis mxriv, adamianis uflebebsa da ZiriTad TavisuflebebTan dakavSirebul fundamentur principebze dayrdnoba exeba samarTlebriv sferos, sadac uamravi saerTaSoriso kompromisi arsebobs. meore mxriv, me-20 muxlis wesi sajaro-samarTlebrivi debulebis tradiciul formulebTan SedarebiT ufro Sors midis im sakiTxTan mimarTebaSi, rac moxmobil kanonsa da gansaxilvel qmedebas Soris SeuTavseblobas gulisxmobs. faqtiurad, imisaTvis, rom am debulebaSi moyvanili motivis safuZvelze uari iTqvas bavSvis dabrunebaze, Sesabamisma organom unda daadginos ara mxolod winaaRmdegobis arseboba, aramed is, rom moTxovnili dabruneba dauSvebelia adamianis uflebebis dacvis sferoSi moqmedi ZiriTadi principebis Tanaxmad.

34. imisaTvis, rom davasruloT msjeloba am punqtSi ganxilul problemebTan dakavSirebiT, aucileblad gveCveneba xazgasma, rom sami tipis gamonaklisi bavSvis dabrunebis wesidan gamoyenebuli unda iqnas amgvari saxiT da ara ufro farTod. aq, uWirvels yovlisa, igulisxmeba is, rom isini SezRudulad unda iqnas gamoyenebuli, Tu ar gvinda, rom konvencia qaRaldis naglejad iqces. realurad konvencia mTlianobaSi efuZneba bavSvis ukanono gadaadgilebis aRkveTaze saerTo Tanxmobas da im rwmenas, rom am problemis saerTaSoriso masStabiT dasaZlevad saukeTeso meTodia, ar iqnas aRiarebuli am gadaadgilebis samarTlebrivi Sedegebi. am meTodis cxovrebaSi gatareba moiTxovs, rom konvenciis xelmomweri saxelmwifoebi darwmunebulni iyvnen, rom gansxvavebulobis miuxedavad, isini ekuTvnian erT samarTlebriv gaerTianebas, romlis SigniTac TiToeuli saxelmwifos xelisufalni aRiareben, rom erT-erTi maTganis saxelmwifo organoebi (im saxelmwifosi, sadac mdebareobs bavSvis mudmiv sacxovrebeli adgili) principSi ufro Sesaferisia imisaTvis, rom sruli samarTlianobis safuZvelze iqnas gamotanili sasamarTlo gadawyvetileba meurveobisa da naxvis uflebis Taobaze. aqedan gamomdinare, aRniSnuli gamonaklisebis sistematuri moxmoba, da amiT bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis sasamarTlos Canacvleba gamtaceblis mier arCeuli sasamarTloTi, daarRvevs konvenciis mTel struqturas da gamoaclis mas ormxrivi ndobis suls, rasac igi efuZneboda.

II. konvenciis xasiaTi

a xelisuflebis organoebs Soris TanamSromlobis SeTanxmeba

35. xelSemkvreli mxareebis mier dasaxuli miznebis Camoyalibebisas nebismieri SeTanxmebis amocanebSi Tavad SeTanxmebis xasiaTis gansazRvras ukanaskneli adgili eTmoba. ase, magaliTad, konvencia “bavSvebis saerTaSoriso gatacebis samoqalaqo aspeqtebis Sesaxeb”, upirveles yovlisa, warmoadgens 16 teqstis miRebis momxre iyo 14 monawile, winaaRmdegi - 6, 4-ma Tavi Seikava.

10

Page 11: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

SeTanxmebas, romlis mizania bavSvebis saerTaSoriso masStabiT gadaadgilebis Tavidan acileba xelSemkvrel saxelmwifoTa sasamarTlo da administraciul organoebs Soris mWidro TanamSromlobis damyarebis gziT. amgvari TanamSromloba efuZneba im or amocanas, romlebzec Cven ukve vimsjeleT. es aris, erTis mxriv, bavSvis dauyovnebeli dabruneba im garemoSi, romelsac is mowyvites da, meore mxriv, erT-erT xelSemkvrel saxelmwifoSi moqmedi meurveobisa da naxvis uflebebis efeqturi dacva.

36. konvenciis daxasiaTeba SeiZleba negatiuri kuTxiTac ganxorcieldes. Cven, magaliTad, SegviZlia, upirveles yovlisa, davaskvnaT, rom aq saqme ar exeba SeTanxmebas bavSvebze meurveobis sferoSi moqmed kanonze. faqtiurad, bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos samarTalze miniSneba Zalian SezRuduli xasiaTisaa, vinaidan am samarTalze dayrdnoba xdeba mxolod gadaadgilebis ukanonobis dadgenisas (mag. muxlSi 3). meore mxriv, konvencia aseve ar warmoadgens xelSekrulebas meurveobis sferoSi miRebuli gadawyvetilebebis cnobisa da aRsrulebis Sesaxeb. Cven Segnebulad avarideT Tavi am midgomas. Tumca, man xangrZlivi debatebi gamoiwvia specialuri komisiis pirveli Sekrebis dros. im faqtobrivi Sedegebis gaTvaliswinebiT, rac SeiZleba mohyves ucxouri gadawyvetilebis cnobas, amgvar SeTanxmebas, Cveulebriv, Tan axlavs garantiebi da gamonaklisebi, romelTac SeuZliaT gaaxangrZlivon procedura. amasTanave, bavSvis gadaadgilebis SemTxvevaSi drois faqtors gadamwyveti mniSvneloba eniWeba. marTlac, fsiqologiurma problemebma, romlebsac bavSvi awydeba gadaadgilebis dros, SeiZleba kvlav iCinos Tavi, Tu gadawyvetileba misi dabrunebis Sesaxeb miiReba mxolod garkveuli drois Semdeg.

37. mivediT ra im daskvnamde, rom saqme gvaqvs SeTanxmebasTan, romelic efuZneba xelisuflebebs Soris TanamSromlobis ideas, xazi unda gavusvaT, rom igi cdilobs daareguliros mxolod mis moqmedebis sferos daqvemdebarebuli situaciebi da SemTxvevebi, romlebic exeba or an ramdenime xelSemkvrel saxelmwifos. faqtiurad, “universalur” SeTanxmebis (anu iseTi SeTanxmebis, romlis moqmedebac yvela saerTaSoriso saqmeze vrceldeba) idea Znelad mxardasaWeria im SeTanxmebebis miRma, romlebic romelime moqmedi kanonis sferos eqvemdebareba. am TvalsazrisiT, unda gavixsenoT, rom aRniSnuli sistemebi, miuxedavad imisa, saqme exeba bavSvis dabrunebas Tu naxvis uflebis efeqturi ganxorcielebis uzrunvelyofas, farTod eyrdnoba centralur xelisuflebebs Soris TanamSromlobas ormxrivi uflebebisa da valdebulebebis safuZvelze. aseve, rodesac kerZo piri konvenciis Tanaxmad pirdapir mimarTavs erT-erTi xelSemkvreli saxelmwifos sasamarTlo an administraciul organos, konvenciidan gamomdinare privilegiebis amoqmedeba aseve Seesabameba ormxrivobis koncefcias, romelic, principSi, gamoricxavs konvenciis gavrcelebas mesame saxelmwifoebis moqalaqeebze.

amas garda, miuxedavad imisa, rom konvencia Tavis miznebs srulad aRwevs mxolod xelSemkvrel saxelmwifoebs Soris, TiToeuli am saxelmwifos xelisuflebis organoebs sruli ufleba aqvT, ixelmZRvanelon konvenciis debulebebiT msgavsi situaciebis ganxilvis dros.

b. konvenciis avtonomiuri xasiaTi

38. konkretuli amocanebis ganxorcielebis mizniT konvencia, rogorc aseTi, dafuZnebuli xelisuflebebs Soris TanamSromlobis cnebaze, avtonomiur xasiaTs

11

Page 12: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

atarebs mcirewlovanTa dacvisa da meurveobis uflebis sferoSi moqmed sxva SeTanxmebebTan mimarTebaSi. specialuri komisiis mier miRebuli erT-erTi pirveli gadawyvetileba gulisxmobda, rom misi muSaoba unda warmarTuliyo ufro damoukidebeli SeTanxmebis mimarTulebiT, vidre 1961 wlis 5 oqtombris haagis konvenciis “xelisuflebis kompetenciisa da mcirewlovanTa dacvis sferoSi moqmedi kanonis Sesaxeb” oqmis SemuSavebis mimarTulebiT. am TvalsazrisiT igi ver SeaCerebda arCevans im modelebze, romlebic gamomdinareobs meurveobis sferoSi moqmedi gadawyvetilebebis cnobisa da aRsrulebis Sesaxeb arsebuli SeTanxmebebidan, maT Soris, evropis sabWos konvenciidan17.

39. es avtonomiuroba ar gulisxmobs imas, rom konvenciis debulebebiT SeiZleba daregulirebuli iqnas bavSvebis saerTaSoriso gatacebiT warmoqmnili yvela problema. piriqiT, imdenad, ramdenadac konvenciis amocanebs, Tundac ambiciurs, Zalian konkretuli farglebi aqvs, meurveobis uflebis arsobrivi problema scdeba konvenciis moqmedebis sferos. amrigad, konvenciam unda SeZlos Tanaarseboba moqmedi kanonis da TiToeuli xelSemkvreli saxelmwifos mier miRebuli ucxouri gadawyvetilebebis cnobisa da aRsrulebis wesebTan erTad, imisagan damoukideblad, gamomdinareobs es wesebi Sida kanonmdeblobidan Tu konvenciis debulebebidan.

meore mxriv, Tavis sferoSic ki, konvencia ar unda iqnas eqskluziurad gamoyenebuli: igi, upirveles yovlisa, mimarTulia Tavisi miznebis ganxorcielebisaken da, Sesabamisad, calsaxad aRiarebs konvenciasTan erTad nebismieri sxva samarTlebrivi wesis moxmobis SesaZleblobas, romelic SesaZlebels gaxdis ukanonod gadaadgilebuli an dakavebuli bavSvis dabrunebas an naxvis uflebis ganxorcielebas (muxli 34).

c. sxva konvenciebTan urTierToba

40. konvencia warmoadgens erTgvar instruments, romelmac SesaZlebeli unda gaxados problemis saswrafo gadaWra, raTa Tavidan iqnas acilebuli iseTi aSkarad ukanono situaciebis iuridiuli gamyareba, romlebic gamowveulia bavSvis gadaadgilebiTa da dakavebiT. imdenad, ramdenadac igi ar cdilobs arsobrivad gadaWras mxareTa uflebebis problema, sxva SeTanxmebebTan misi SeuTavseblobis sakiTxi ar dgeba. Tumca, amgvari SeTavseba SeiZleboda miRweuliyo mxolod im debulebebis prioritetulad gamoyenebis uzrunvelyofiT, romelnic SesaZlebels xdian problemis saswrafo da, garkveulwilad, droebiT gadaWras. marTlac, swored bavSvis Cveul sacxovrebel garemoSi dabrunebis Semdeg SeiZleba aRiZras Sesabamisi sasamarTloebis winaSe meurveobis uflebasTan dakavSirebuli sakiTxebi. amasTan dakavSirebiT, 34-e muxlSi miTiTebulia, rom “im sferoSi, romelzec igi vrceldeba, konvencias aqvs upiratesi Zala 1961 wlis 5 oqtombris konvenciasTan “xelisuflebis kompetenciisa da mcirewlovanTa dacvis sferoSi moqmedi kanonis Sesaxeb” orive konvenciis monawile mxareebs Soris”. sxvaTa Soris, imis gaTvaliswinebiT, rom iyo mcdeloba, Tavidan yofiliyo acilebuli konvenciis debulebebis gamoyenebis gaWianureba meurveobis uflebis arsis Taobaze arsebuli debulebebis safuZvelze, 34-e muxlSi Cadebuli principi unda gavrcelebuliyo meurveobasTan dakavSirebul yvela debulebaze, misi pirvelwyaros miuxedavad. amis

17 saubaria bavSvis meurveobasTan dakavSirebuli gadawyvetilebebis cnobisa da aRsrulebis da meurveobis aRdgenis evropul konvenciaze, romelic miRebul iqna evropis sabWos ministrTa komitetis mier 1979w. 30 noembers da wevri qveynebisTvis xelmosawerad gaxsnil iqna 1980 w. 20 maiss luqsemburgSi.

12

Page 13: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

sapirispirod, rogorc wina paragrafSi aRvniSneT, mxareebs SeuZliaT daeyrdnon nebismier wess, romelic gaaadvilebs konvenciis amocanebis aRsrulebas.

d. konvenciis gaxsna xelmosawerad haagis konferenciis ara wevri saxelmwifoebisaTvis

41. ganisazRvra ra, rogorc naxevrad Ria, konvencia am TvalsazrisiTac warmoadgens TanamSromlobis SeTanxmebas. principSi, yvela saxelmwifos SeuZlia SeuerTdes konvencias, magram “misi SeerTeba imoqmedebs mxolod axlad gawevrianebul saxelmwifosa da im xelSemkvrel saxelmwifoebs Soris urTierTobebze, romlebic ganacxadeben Tanxmobas am SeerTebaze” (muxli 38). amgvari qmedebiT xelSemkvreli saxelmwifoebi Seecadnen SeenarCunebinaT aucilebeli wonasworoba universalizmis survilsa da im rwmenas Soris, rom TanamSromlobis sistema mxolod maSin aris efeqturi, rodesac mxareebs Soris arsebobs sakmarisi xarisxis ormxrivi ndoba.

ufro metic, TiToeuli wevri saxelmwifos mier SeerTebaze Tanxmobis eqsplicituri sistemis arCeva im mizniT, rom es SeerTeba efeqturi gaxdes maTTan mimarTebaSi18 im mniSvnelobis maCvenebelia, romelsac saxelmwifoebi aniWeben xelSemkvreli mxareebis SerCevas im sferoSi, romelic konvenciis sagans warmoadgens. am SemTxvevaSi upiratesad saqme exeba ufro Ria sistemis arCevas, romelic gulisxmobs, rom SeerTeba ZalaSi ar Sedis im wevr saxelmwifosTan urTierTobaSi, romlebic daupirispirdeba am faqts gansazRvrul vadaSi.19

III. konvenciis gamoyenebis instrumentebi

a. centraluri organoebi

42. TanamSromlobis SeTanxmeba, romelzec Cven vmsjelobT, Teoriulad SeiZleba orientirebuli iyos ori gansxvavebuli mimarTulebiT: daamyaros pirdapiri TanamSromloba konvenciis gamoyenebis sferoSi kompetentur Sida organoebs Soris, an kidev, sasurveli TanamSromlobis organizebisa da saWiro “arxebiT” warmarTvis mizniT imoqmedos TiToeul xelSemkvrel saxelmwifoSi centraluri organoebis Seqmnis gziT. specialuri komisiis mier SemuSavebul winaswar proeqtSi sakmaod naTlad iyo gakeTebuli arCevani meore gzis sasargeblod; Tavad konvencia umeteswilad efuZneba xelisuflebis centraluri organoebis Carevasa da kompetencias.

43. Tumca, calsaxad daSveba im SesaZleblobisa, rom kerZo pirma pirdapir mimarTos konvenciis gamoyenebaSi kompetentur sasamarTlo da administraciul organoebs (muxli 29) zrdis im mniSvnelobas, romelic am ukanasknelT ekisrebaT TanamSromlobis TvalsazrisiT, imdenad, rom, konvenciis mier SemoTavazebul sistemas SeiZleba mieces “Sereuli sistemis” kvalifikacia im faqtidan gamomdinare, rom xelisuflebis centraluri organoebis valdebulebebis garda, mas Semoaqvs sxva, sasamarTlo da administraciuli organoebisaTvis damaxasiaTebeli valdebulebebi.

18 “ucxoeTSi samoqalaqo an savaWro sferoebSi mtkicebulebaTa mopovebis Sesaxeb” 1970 w. 18 martis konvenciis 39-e muxlis msgavsad; ix. oqmi #.13; 19 sistema sxvebTan erTad aRiarebuli konvenciiT “sasamarTlos saerTaSoriso xelmisawvdomobis gamartivebis Sesaxeb”, romelic miRebuli iqna konferenciis meToTxmete sesiaze.

13

Page 14: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

44. amasTanave, Secdoma iqneba imis mtkiceba, rom SeTanxmeba SemuSavebulia bavSvebis saerTaSoriso gatacebis winaaRmdeg brZolis mizniT da mxedvelobaSi ar iqnas miRebuli is mniSvnelovani roli, romelsac Sida saxelmwifoebrivi sasamarTlo da administraciuli organoebi TamaSoben mcirewlovanTa dacvasTan dakavSirebul yvela sakiTxSi. am konteqstSi administraciul organoebze apelireba gagebuli unda iqnas, rogorc ubralo asaxva im faqtisa, rom konferenciis wevr zogierT saxelmwifoSi, es saqme ekisreba am saxis organoebs, maSin, rodesac sasamarTlo sistemebis umetesobaSi am sferoSi kompetencia sasamarTlo organoebs aqvT miniWebuli. mTlianobaSi, aRniSnuli problemebis gadaWras, iqneba es ukanonod gadaadgilebuli an dakavebuli bavSvis dabruneba Tu naxvis uflebis aRsruleba, konvencia miandobs swored TiToeuli saxelmwifos SigniT moqmed im organoebs, romelTac evalebaT gadawyvetilebis gamotana bavSvis meurveobisa da dacvis sakiTxebze. amrigad, konvencia iziarebs samarTlebrivi uzrunvelyofis moTxovnas, romelic gansazRvravs yvela Sida saxelmwifoebriv kanonmdeblobas am sferoSi. marTlac, miuxedavad imisa, rom gadawyvetileba bavSvebis dabrunebis Sesaxeb ar gansazRvravs meurveobis uflebis arss (ix. muxli 19), is did gavlenas axdens bavSvis cxovrebaze; amgvari gadawyvetilebebis miReba, aseTi pasuxismgeblobis aReba uciloblad unda daekisros im organoebs, romelTa kompetenciasac es sakiTxebi ganekuTvneba Sida saxelmwifoebrivi kanonmdeblobis Sesabamisad.

45. amasTanave, zogad monaxazSi da umravles SemTxvevebSic konvenciis gamoyeneba damokidebuli iqneba im instrumentebze, romlebsac igi am mizniT Tavad Seqmnis anu centralur organoebze. pirveli SeniSvna, romelic unda gamoiTqvas konvenciis mier maT reglamentaciasTan dakavSirebiT, SemdegSi mdgomareobs: konferenciam gaaanaliza wevri saxelmwifoebis Sida mowyobebs Soris arsebuli Rrma gansxvavebebis arseboba. swored am mizezis gamo konvencia srulebiT ar azustebs, Tu rogori unda iyos xelisuflebis centraluri organoebis struqtura da qmedunarianoba. es is ori aspeqtia, romlebic aucileblad unda warimarTos TiToeuli xelSemkvreli saxelmwifos Sida saxelmwifoebrivi kanonis Sesabamisad. am winapirobaze Tanxmobas adasturebs konvenciis mier im faqtis aRiareba, rom xelisuflebis centralurma organoebma maTze dakisrebuli movaleobebi SeiZleba aRasrulon an pirdapir an Suamavlis daxmarebiT (muxli 7). magaliTad, aSkaraa, rom bavSvis adgilsamyoflis gansazRvrisaTvis SeiZleba saWiro gaxdes policiis Careva. aseve, kerZo urTierTobebTan mimarTebaSi droebiTi zomebis miReba an sasamarTlo procedurebis gamoyeneba SeiZleba gascdes zogierTi saxelmwifos Sida kanonmdeblobis Sesabamisad administraciul organoebze dakisrebul valdebulebebs. miuxedavad amisa, yvela SemTxvevaSi, centraluri organoa im valdebulebebis adresati, romelTac konvencia akisrebs mas, rogorc sasurveli TanamSromlobis “organizators” bavSvebis ukanono gadaadgilebis winaaRmdeg brZolaSi. meore mxriv, gansxvavebuli samarTlebrivi sistemebis Taviseburebebis gaTvaliswinebis mizniT konvencia uSvebs, rom centralurma organom moiTxovos, rom misdami mimarTul Txovnas Tan axldes ~werilobiTi nebarTva, romelic mas mianiWebs uflebamosilebas, imoqmedos ganmcxadeblis davalebiT an daniSnos misi saxeliT moqmedebis uflebiT aRWurvili piri” (muxli 28).

14

Page 15: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

46. amas garda, ar Ralatobs ra haagis konferenciis mier damkvidrebul tradicias20, konvencia gansazRvravs, rom rogorc federalur, aseve ramdenime sakanonmdeblo sistemis an avtonomiuri teritoriuli erTeulis mqone saxelmwifoebs ufleba aqvT daasaxelon erTze meti centraluri organo. Tumca, SeTanxmebebis praqtikul gamoyenebaSi arsebulma problemebma, rac gulisxmobs araerTi centraluri organos arsebobas erTi saxelmwifos teritoriaze, iseve, rogorc, im sferos gansakuTrebulma maxasiaTeblebma, romelic am konvenciis sagans warmoadgens, ubiZges konferencias, specialuri komisiis mier ukve dadgenili kriteriumis Sesabamisad, gadaedgaT nabiji win, am saxelmwifoebSi centraluri organoebis garkveuli “ierarqizaciisaken”. marTlac, Tu SevCerdebiT meore aspeqtze, Tu piri, romelmac ganaxorciela bavSvis ukanono gadaadgileba an dakaveba, sargeblobs saxelmwifos SigniT komunikaciis ukiduresi simartiviT, ganmcxadebeli an moTxovnis warmdgeni saxelmwifos centraluri organo SeiZleba iZulebuli gaxdes ramdenjerme moiTxovos bavSvis dabruneba. ufro metic, arsebobs SesaZlebloba, rom im SemTxvevaSic ki, rodesac seriozuli mizezebis safuZvelze navaraudevia, rom bavSvi erTerT xelSemkvrel saxelmwifoSi imyofeba, ucnobi darCes, Tu romel teritoriul erTeulze mdebareobs misi sacxovrebeli adgili.

47. am da sxva msgavsi situaciebis gadasaWrelad, konvencia iTvaliswinebs, rom saxelmwifoebi, romlebic qmnian erTze met centralur organos, amave dros gamoyofen “centralur organos, romelsac SeiZleba waredginos moTxovnebi am saxelmwifos SigniT Sesabamisi centraluri organosTvis gadacemis mizniT” (muxli 6). sakiTxi mniSvnelovania imis gaTvaliswinebiT, rom bavSvis dauyovnebeli dabrunebis sakiTxTan dakavSirebiT21 konvencia droSi zRudavs moTxovnis mimRebi saxelmwifos sasamarTlo da administraciul organoebs. Sesabamisad, momTxovnis mimRebi centraluri organos arCevaSi daSvebul Secdomas SeiZleba mxareTa pretenziebisaTvis gadamwyveti mniSvneloba hqondes. amrigad, imis Tavidan asacileblad, rom konvenciis mier gauTvaliswinebelma faqtorma xeli SeuSalos mis normaluri gamoyenebas, saWiroa, rom me-6 muxliT gaTvaliswinebulma ”am zecentralurma organom” aqtiuri pozicia daikavos. marTlac, man unda Seasrulos garkveuli xidis roli, erTis mxriv, sakuTari saxelmwifos centralur organos, romelic, kompetenturia am sferos yvela calkeul saqmeSi, da sxva xelSemkvreli saxelmwifoebis centralur organoebs Soris. aqedan gamomdinare, igi iZulebuli iqneba daadginos bavSvis adgilsamyofeli, raTa SeZlos saqmis Sesabamisi centraluri organosaTvis gadacema, an gadasces moTxovnis aslebi saxelmwifos yvela centralur organos, rac aucileblad gamoiwvevs biurokratiuli samsaxurebis gamravlebas. magram ueWvelia, rom aseT centraluri organos fundamenturi roli eqneba konvenciis im urTierTobebTan mimarTebaSi gamoyenebis TvalsazrisiT, romlebic aRniSnul saxelmwifoebs exeba.

b. tipuri forma

48. daeyrdno ra specialuri komisiis meore Sexvedraze miRebul gadawyvetilebas, konferenciis meToTxmete sesiam konvenciasTan erTad miiRo rekomendacia, romelSic mocemulia ukanonod gadaadgilebuli an

20 mag. Sdr. mux. 18. punq. 3; 1965 w. 15 noembris konvencia “samoqalaqo da savaWro sferoebSi sasamarTlo da arasasamarTlo aqtebis ucxoeTSi gadacemisa da Setyobinebis Taobaze”, aseve mux. 24 da 25 1970 w. 18 martis konvenciisa “ucxoeTSi samoqalaqo an savaWro sferoebSi mtkicebulebaTa mopovebis Sesaxeb”. 21 Sdr. qvemoT, komentari konvenciis me-12 muxlze.

15

Page 16: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

dakavebuli bavSvebis dabrunebis moTxovnis tipuri forma. marTebulia gavakeToT ramdenime SeniSvna am rekomendaciasTan dakavSirebiT. pirveli exeba mis iuridiul Zalas: amis dasadgenad sasurveli iqneboda gamogveyenebina saerTaSoriso organizaciebis maregulirebeli zogadi samarTali. am TvalsazrisiT, rekomendacia faqtiurad aris arasavaldebulo mowodeba, romliTac saerTaSoriso organizacia mimarTavs erT, ramdenime an yvela wevr saxelmwifos. Sesabamisad, arc saxelmwifoebi ar arian valdebulni stricto sensu gamoiyenon rekomendaciis mier SemoTavazebuli tipuri forma; igi sagangebod ar iqna warmodgenili konvenciis danarTSi.

amis mizezebi aSkaraa. upirveles yovlisa, imis gaTvaliswinebiT, rom ar arsebobs saerTaSoriso gamocdileba im sferoSi, romelsac konvencia exeba, SeiZleba vifiqroT, rom ramdenime wlis Semdeg konvenciis debulebebis praqtikuli gamoyenebis Sedegad sasurveli iqneba miRebul tipur formaSi garkveuli cvlilebebis Setana. mokled, umjobesi iqneba, Tu teqstis SesaZlo revizia ar daeqvemdebareba im formalobebs, rac moTxovnilia saerTaSoriso sajaro samarTlis normebiT saerTaSoriso xelSekrulebebis gadasinjvis sferoSi. amasTanave, SeiZleba iTqvas, rom am sakiTxze konferenciis momavali konkretuli qmedebebis garda saxelmwifoebisTvis SeTavazebuli formulis miReba me-7 muxlis me-2 punqtis “i” qvepunqtSi Camoyalibebuli valdebulebebis Sesabamisad SeiZleba gaxdes centralur organoebs Soris ormxrivi kontaqtis sagani.

meore mxriv, pirdapiri Sedegi im gadawyvetilebisa, rom tipuri formis gamoyeneba ar unda iyos savaldebulo, mdgomareobs imaSi, rom konvencia Seicavs centraluri organosaTvis gagzavnil gancxadebaSi savaldebulod Sesatani monacemebis CamonaTvals (muxli 8).

49. meore SeniSvna exeba SeTavazebuli tipuri formis gamoyenebasa da Sinaarss. faqtiurad, miuxedavad imisa, rom konvencia aregulirebs aseve naxvis uflebasTan dakavSirebul mniSvnelovan aspeqtebs, SemoTavazebuli tipuri forma Semoifargleba mxolod bavSvis dabrunebis mizniT wardgenili tipuri gancxadebiT. es faqti adasturebs, rom konferenciis interesi koncentrirebulia im problemebis gadaWraze, romlebic Tavs iCens bavSvis gadaadgilebis Semdeg, warmoaCens ra amave dros amis misaRwevad arCeuli gzis siaxles. swored imis gamo, rom es gza axalia, saWirod CaiTvala miTiTebebis gakeTeba misi gamoyenebis saSualebebze.

50. rac Seexeba tipuri formis Sinaarss, igi Zalian zustad gadmoscems konvenciiT moTxovnil sakiTxebs; Tumca, Cven mainc gvinda yuradReba SevaCeroT or meorexarisxovan elementze. pirveli, es aris Canaweri bavSvis mSoblebis “qorwinebis adgilisa da TariRis” Sesaxeb; im SemTxvevaSi, Tu mas frCxilebSi ar axlavs sityvebi ~Tu aseTi Sedga”, - Seiqmneba STabeWdileba, rom ukanono bavSvebis mimarT gamoyenebulia gansakuTrebuli da diskriminaciuli midgoma. amas garda, aseTive miniSnebis ararseboba bavSvis dabadebis adgilisa da TariRis miTiTebis gverdiT ewinaaRmdegeba im dazustebas, romelsac am sakiTxis Taobaze akeTebs konvencia, rodesac dabadebis TariRis aRniSvnas amatebs: “Tu SesaZlebelia misi dadgena”.

51. meore mxriv, SeimCneva, rom ar aris sruli Tanxvedra frangul da inglisur teqstebs Soris. igulisxmeba “cnobebi, im piris Sesaxeb, romelmac, savaraudod, gaitaca an daakava bavSvi”. amis gaTvaliswinebiT, umjobesi iqneboda inglisur

16

Page 17: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

teqstze dayrdnoba, romelic ufro srulia, gansakuTrebiT, gamtaceblis moqalaqeobis miTiTebis sakiTxSi, ramac SeiZleba gadamwyveti mniSvneloba SeiZinos bavSvis adgilsamyofels dadgenisas.

IV struqtura da terminologia

a. konvenciis struqtura

52. 1-l, me-2, me-3 da me-5 muxlebSi gansazRvrulia konvenciis praqtikuli gamoyenebis sfero, dazustebulia misi amocanebi da saWiro pirobebi imis dasadgenad, rom bavSvis gadaadgileba Tu dakaveba ukanono xasiaTs atarebs. me-4 muxli gansazRvravs konvenciis kerZo gamoyenebis sferos, xolo 35-e azustebs mis gamoyenebas droSi. me-6 da me-7 muxlebi eZRvneba centraluri organoebis Seqmnasa da maT valdebulebebs. me-8, 27-e da 28-e muxlebi exeba centraluri organoebisadmi mimarTvas da im dokumentebs, romlebic SeiZleba axldes an avsebdes maTTvis wardgenil gancxadebas. me-9-12 da me-14-19 muxlebi ganixilaven bavSvis dabrunebisaTvis dadgenil sxvadasxva gzebs, aseve am mizniT miRebuli gadawyvetilebis iuridiul mniSvnelobas. me-13 da me-20 muxlebi eZRvneba gamonaklisebs bavSvis dabrunebis zogadi valdebulebidan. 21-e muxli adgens naxvis uflebasTan dakavSirebul specifikur valdebulebebs, romlebic ekisrebaT saxelmwifoebs. 22-e – 26-e da 30-e muxlebi (iseve, rogorc 27-e da 28-e muxlebi) eZRvneba procedurasTan dakavSirebul zogierT teqnikur aspeqts, aseve im xarjebs, romlebic SeiZleba gamowveuli iyos konvenciis moTxovnebis aRsrulebiT. muxlebi 29 da 36 asaxavs “araeqskluziur” Sexedulebas, romelic warmarTavda konvenciis SemuSavebis process. kerZod, igi azustebda, erTis mxriv, im SesaZleblobas, rom kerZo pirma pirdapir, konvenciis farglebs miRma, mimarTos xelSemkvreli saxelmwifoebis sasamarTlo da administraciul organoebs. meore mxriv, es midgoma aRiarebda xelSemkvreli saxelmwifoebis uflebas, SeTanxmebis safuZvelze daerRviaT is SezRudvebi, romlebsac es konvencia SeiZleba awesebdes bavSvis dabrunebis SemTxvevebSi. muxlebi 31-34 ukavSirdeba ramdenime sakanonmdeblo sistemis mqone saxelmwifoebs da am konvenciis urTierTobas sxva SeTanxmebebTan. dabolos, muxlebi 37-45 Seicaven daskvniT debulebebs.

b. konvenciaSi gamoyenebuli terminebi

53. xangrZlivi periodis manZilze haagis konferenciis mier damkvidrebuli tradiciis Sesabamisad, konvenciam Tavi aarida gamoyenebuli terminebis definicias. gamonakliss warmoadgens me-5 muxli, sadac ganmartebulia meurveobisa da naxvis uflebis cnebebi, romelTa dazustebac aucilebeli iyo konvenciis praqtikuli moqmedebis sferos gansasazRvrad. es sfero ganxiluli iqneba am cnebebis konteqstSi. aq Cven gvinda, ubralod, ganvixiloT terminologiasTan dakavSirebuli erTi aspeqti, romelic, Cveni azriT, saWiroebs mokle komentars. saubaria arasakmaris Tanxvedraze konvenciis saTaursa da teqstSi gamoyenebul terminologias Soris. marTlac, maSin, rodesac saTaurSi moxseniebulia termini “bavSvebis saerTaSoriso gataceba”, konvenciis debulebebi iyeneben perifrazebs, an, yovel SemTxvevaSi, naklebad gamomsaxvel gamoTqmebs, rogoricaa, magaliTad, “gadaadgileba” an “dakaveba”. amis mizezi pirdapir kavSirSia konvenciis moqmedebis sferos gansazRvrasTan. am sakiTxze, rogorc zemoT ukve aRvniSneT (ix. moxsenebis punqtebi 12-16), im Temis Seswavla, rasac konvencia eZRvneba, naTelyofs,

17

Page 18: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

rom rogorc im mimarTebasTan, romlebic, Cveulebriv, arsebobs “gamtacebelsa” da “bavSvs” Soris, aseve gamtaceblis ganzraxvebTan dakavSirebiT, Zalian Sors varT im danaSaulisagan, romelic igulisxmeba terminebis “gataceba”, “kidnapping” an “secuestro” qveS. vinaidan es sakiTxi Zalian Sors dgas aseve sisxlis samarTlis kanonmdeblobisaTvis damaxasiaTebeli problemebisgan, Sesabamisad, konvenciis teqstSi Tavidan iqna acilebuli orazrovani mniSvnelobis mqone terminebis gamoyeneba. amis sapirispirod, konvenciis saTaurSi upiratesoba mieniWa termins “gataceba” masmediis saSualebebiT misi xSiri gamoyenebisa da sazogadoebriv azrze misi gavlenis gaTvaliswinebiT. Tumca, yovelgvari orazrovnebis Tavidan asacileblad, es saTauri, iseve, rogorc winaswari proeqtis saTauri, azustebs, rom konvenciis sagans warmoadgens mxolod gansaxilveli movlenis “samoqalaqo aspeqtebi”. mTels Cvens moxsenebaSi Cven drodadro viyenebT iseT terminebs, rogoricaa “gataceba” an “gamtacebeli”, iseve, rogorc, sxvaTa Soris, aris gamoyenebuli tipiur formaSi, vinaidan isini zogjer ufro Tavisufali interpretaciis saSualebas iZleva. magram saqmis nebismier viTarebaSi isini gagebul unda iqnas im niuansebis gaTvaliswinebiT, romelTac gulisxmobs maTi gamoyeneba im specifikur problemasTan mimarTebaSi, romelsac konvencia eZRvneba.

meore nawili – konvenciis muxlebis komentari

Tavi pirveli – konvenciis moqmedebis sfero

54. pirveli Tavi gansazRvravs konvenciis moqmedebis sferos mis sagansa da im pirebTan mimarTebaSi, visac konvencia exeba (moqmedebis sfero ratione materiae da ratione personae). Tumca, konvenciis moqmedebis sferoze globaluri xedvis Camosayalibeblad, unda ganvixiloT aseve 34-e muxli, romelic exeba sxva SeTanxmebebTan mimarTebas, 35-e, romelic exeba droSi gamoyenebas da muxlebi 31-33, dakavSirebuli konvenciis gamoyenebasTan im saxelmwifoebSi, romlebSic ramdenime sakanonmdeblo sistema arsebobs.

pirveli muxli – konvenciis amocanebi

55. am muxlSi or punqtad aris Camoyalibebuli konvenciis amocanebi, romlebic Cven sakmaod farTod ganvixileT moxsenebis pirvel nawilSi. cxadia, rom konvenciis saTaursa da mis Sinaarss Soris paralelizmis ararseboba scildeba wmindad terminologiuri sakiTxis farglebs.22 asea Tu ise, unda vaRiaroT, rom saTaurSi gamoyenebul terminebs, iuridiuli sizustis naklebobis miuxedavad, asociaciuri zemoqmedeba aqvs. isini ipyroben yuradRebas, rac umTavresia.

56. rac Seexeba konvenciis mier dasaregulirebeli saqmeebis xasiaTs, aq zogadi mniSvnelobis SeniSvna unda gakeTdes. miuxedavad imisa, rom konvenciis arc erT debulebaSi, ar aris saubari gansaxilveli saqmeebis saerTaSoriso xasiaTze, aseTi daskvna TavisTavad gamomdinareobs rogorc saTauridan, aseve sxvadasxva muxlidan. amrigad, mocemul SemTxvevaSi, saerTaSoriso xasiaTi gamomdinareobs faqtobrivi garemoebebidan, kerZod ki, erTi ojaxis wevrebis sxvadasxva qveyanaSi gafantvis faqtidan. wmindad saSinao situacia SeiZleba warmoqmnisTanave moeqces konvenciis moqmedebis sferoSi, magaliTad, imis gamo, rom ojaxis erT-erTi wevri gadaadgilda ucxoeTSi bavSvTan erTad, an kidev, maSin, rodesac arsebobs naxvis uflebis ganxorcielebis moTxovna im qveyanaSi, sadac cxovrobs piri, romelic acxadebs, rom flobs aseT uflebas. da 22 amasTan dakavSirebiT ix. specialuri komisiis moxseneba, #. 52.

18

Page 19: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

piriqiT, is faqti, rom dainteresebul pirebs SeiZleba hqondeT sxvadasxva qveynis moqalaqeoba, srulebiT ar gulisxmobs, rom saqme gvaqvs saerTaSoriso masStabis SemTxvevasTan, romlis mimarTac gamoyenebuli unda iqnas konvencia; Tumca, aq SeiZleba arsebobdes aSkara miTiTeba “saerTaSoriso saqmed” gadaqcevis SesaZleblobaze im gagebiT, rogorc Cven igi aRvwereT.

b. qvepunqti a

57. Cven ukve farTod gavaanalizeT ukanonod gadaadgilebuli an dakavebuli bavSvebis dauyovnebeli dabrunebis amocana. sxvaTa Soris, meToTxmete sesiam savsebiT ar Secvala specialuri komisiis mier SemuSavebuli formulis zusti Sinaarsi. Cven aq SemovifarglebiT mxolod ori mokle SeniSvniT, romelic naTels mohfens mis formulirebas. pirveli exeba im qcevebis daxasiaTebas, romlis Tavidan acilebasac isaxavs miznad am amocanebis ganxorcieleba. rogorc ukve viciT, saqme exeba yovelgvar qcevas, romlebic arRvevs nebismier sasamarTlo gadawyvetilebamde an mas Semdeg arsebul ojaxur urTierTobebs, iyenebs ra bavSvs iaraRad da aqcevs mas situaciis upirveles msxverplad. am SemTxvevaSi “ukanonod dakavebuli” bavSvebis moxsenieba gulisxmobs im SemTxvevebs, rodesac bavSvi ar imyofeba Tavis Cveul sacxovrebel adgilas (im piris TanxmobiT, romelic, rogorc wesi, axorcielebs masze meurveobas,) da piri, visTanac igi imyofeba, ar abrunebs mas. es aris tipuri situacia, romelsac adgili aqvs, rodesac bavSvis gadaadgileba naxvis uflebis aramarTebuli gamoyenebis Sedegia.

58. meore mxriv, teqstSi naTlad aris Camoyalibebuli, rom bavSvebi, romlis dabrunebis uzrunvelyofazec aris saubari, arian isini, romlebic “gadaadgilebuli an dakavebuli iqnen nebismier xelSemkvrel saxelmwifoSi”. amgvar dazustebas ormagi mniSvneloba aqvs. pirveli. me-4 muxlSi mocemul debulebas rac Seexeba, igi Semofarglavs konvenciis moqmedebis sferos ratione personae im bavSvebiT, romelTa Cveuli sacxovrebeli adgilic erT-erT xelSemkvrel saxelmwifoSi mdebareobs da isini gadaadgilebulni an dakavebulni iqnen meore xelSemkvreli saxelmwifos teritoriaze.

59. magram am ramdenime sityvas SeiZleba sruliad gansxvavebuli mniSvnelobac hqondes. realurad, am gziT konvenciis amocana, ganxiluli damoukideblad Tu me-2 muxlis debulebebTan mimarTebaSi, xdeba zogadi anu vrceldeba yvela bavSvze, romlebic aRniSnul pirobebSi imyofebian romelime xelSemkvrel saxelmwifoSi. Tumca, yovelTvis gansxvavebuli iqneba im bavSvebis iuridiuli mdgomareoba, romelTac gadaadgilebamde Cveuli sacxovrebeli adgili sxva xelSemkvrel saxelmwifoSi hqondaT sxva bavSvebis mdgomareobisagan. Sesabamisad, pirveli kategoriis mimarT problema unda gadaiWras konvenciis debulebebis pirdapiri gamoyenebiT. saxelmwifoebis valdebuleba meore kategoriis mimarT ki ufro naTelia, ramdenadac igi gamomdinareobs (Sida kanonmdeblobis gaTvaliswinebis gareSe) me-2 muxliT dadgenili movaleobidan. es ukanaskneli SeiZleba Semdegnairad ganimartos: gatardes saWiro zomebi imisaTvis, rom Tavidan iqnas acilebuli maTi teritoriebis potenciuri “gamtaceblebis” TavSesafrad gadaqceva.

qvepunqti b

19

Page 20: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

60. am qvepunqtiT gaTvaliswinebuli amocana ufro naTlad gamoikveTa meToTxmete sesiis mier Camoyalibebul redaqciaSi.23 rac Seexeba mis sferos, axla aSkaraa, rom ganxiluli situaciebi igivea, romlebzec vrceldeba konvencia anu saerTaSoriso situaciebi, romlebic erTmaneTTan akavSirebs or an met xelSemkvrel saxelmwifos. es dazusteba gadaWarbebuli ar aris, gansakuTrebiT, Tu mxedvelobaSi miviRebT im faqts, rom winaswari proeqtis teqsti iZleoda sxvagvari interpretaciebis, kerZod, Sida situaciebis moxmobis SesaZleblobasac.

61. imis dasadgenad, Tu ra mniSvnelobis miniWeba iyo Cafiqrebuli am qvepunqtSi Camoyalibebuli amocanisTvis, saWiroa mkveTrad gaimijnos meurveobisa da naxvis uflebebi. meurveobis uflebasTan dakavSirebiT SeiZleba vTqvaT, rom konvenciis mizans ar warmoadgenda am cnebis damoukideblad ganxilva. im debulebis gagrZeleba, romelic am TvalsazrisiT gvainteresebs, SeiZleba vipovoT me-2 muxlSi Camoyalibebul zogad valdebulebaSi iseve, rogorc bavSvis dabrunebis daregulirebis gzebSi. es ukanaskneli efuZneba, rogorc me-3 muxlze gakeTebuli komentarebis farglebSi vnaxavT, efeqturad aRsrulebuli meurveobis uflebis dacvas, romelic miniWebulia Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos samarTliT. amis sapirispirod, naxvis ufleba ufro pozitiuri kuTxiT aris ganxiluli da is safuZveli, romelsac misi efeqturi dacva unda emyarebodes, ufro zustad dadgenili Cans, yovel SemTxvevaSi, 21-e muxlis konteqstSi.

me-2 - muxli xelSemkvreli saxelmwifoebis zogadi valdebulebebi

62. 1-li muxlis b qvepunqtis vrcel da moqnil amocanebTan mWidro kavSirSi es muxli ayalibebs xelSemkvrel saxelmwifoebze dakisrebul zogad valdebulebas. aq saubaria valdebulebaze, romelic Sedegze orientirebuli valdebulebis sapirispirod, rac, Cveulebriv, Cadebulia SeTanxmebaSi, iTxovs ara konkretul Sedegebs, aramed ubralod, gansazRvruli poziciis dakavebas am Sedegebis miRwevis mizniT. am SemTxvevaSi saxelmwifoebisaTvis moTxovnili pozicia, qmedeba gamoixateba imaSi, rom maT unda “gaataron yvela saWiro zoma maTi teritoriis farglebSi konvenciis amocanebis ganxorcielebis mizniT”. am gziT, icavs ra Tavisi sxva muxlebis TviT aRsrulebis xasiaTs, konvencia xels uwyobs imas, rom xelSemkvrelma saxelmwifoebma ixelmZRvanelon am normebiT iseTi situaciebis gadaWrisas, romlebic konvenciaSi ganxiluli situaciebis msgavsia, magram scdeba misi ratione temporis an ratione personae moqmedebis sferos. erTis mxriv, amas unda mohyves konvenciis normebis Zalian yuradRebiT ganxilva, rodesac saxelmwifo daapirebs cvlilebebis Setanas Sida kanonmdeblobaSi meurveobisa da naxvis uflebebTan dakavSirebiT. meore mxriv, konvenciis amocanebis gavrcelebam iseT SemTxvevebze, romlebsac igi ar iTvaliswinebs, gavlena unda moaxdinos sasamarTloebis saqmianobaze. man aseve unda Seamciros sajaro-samarTlebrivi gamonaklisebi im saerTaSoriso urTierTobebTan dakavSirebiT, romlebic ar Sedis konvenciis moqmedebis sferoSi.

63. ufro metic, bolo fraziT muxli azustebs erT-erT zomas, xazs usvams ra im mniSvnelobas, romelsac konvencia aniWebs swrafi procedurebis gamoyenebas meurveobisa da naxvis uflebebTan dakavSirebul saqmeebSi. Tumca, es debuleba ar avaldebulebs saxelmwifoebs CarTon axali procedurebi TavianT Sida kanonebSi. frangul da inglisur teqstebs Soris miRweuli Tanxvedra miznad 23 Sdr.Srom.dok. #.2 (Proposal of the United Kingdom delegation) da oqmi #2

20

Page 21: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

isaxavs swored aseTi interpretaciis Tavidan acilebas, rac franguli teqstis safuZvelze SesaZlebeli iyo. es debuleba Semoifargleba xelSemkvreli saxelmwifoebisadmi mimarTuli TxovniT, konvenciis TemasTan dakavSirebul yvela sakiTxSi gamoiyenon uswrafesi procedurebi, romlebic ki maT samarTalSi arsebobs.

me-3 muxli – gadaadgilebis an daubruneblobis ukanono xasiaTi

a zogadi mosazrebebi

64. me-3 muxli mTlianobaSi warmoadgens konvenciis sakvanZo debulebas, vinaidan mis gamoyenebazea damokidebuli bavSvis dabrunebasTan dakavSirebuli konvenciis meqanizmebis amoqmedeba; faqtiurad, konvenciis Tanaxmad, bavSvis dabrunebis valdebuleba arsebobs mxolod maSin, rodesac adgili aqvs gadaadgilebas an dakavebas, romelTac konvencia ukanonod miiCnevs. azustebs ra yvela im pirobas, romelTa erTobliobac aucilebelia imisaTvis, rom situaciis calmxrivi Secvla kvalificirebuli iqnas, rogorc ukanono, es muxli iribad warmoaCens im urTierTobebs, romelTa dasacavadac gamiznulia konvencia. es urTierTobebi ormag faqts eyrdnoba: pirveli,, Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos mier miniWebuli meurveobis ufleba; meore, am meurveobis efeqturi ganxorcieleba gadaadgilebamde. ufro axlos ganvixiloT aRniSnuli pirobebis Sinaarsi.

b iuridiuli faqtori

65. rac Seexeba garemoebebs, romelTac gansaxilvel situaciebSi SeiZleba iuridiuli ewodos, konvencia gvTavazobs im urTierTobebis dacvas, romlebic ukve daculia meurveobis uflebis formaluri arsebobiT mainc bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifoSi anu daculia im saxelmwifos samarTliT, sadac es urTierTobebi gadaadgilebamde viTardeboda. gakeTebuli SeniSvna garkveul dazustebas saWiroebs or sakiTxTan mimarTebaSi. pirveli aspeqti, romelic unda ganvixiloT, ukavSirdeba uflebas, romlis darRvevac gansazRvravs gadaadgilebis Tu daubruneblobis ukanono xasiaTs konvenciis Sesabamisad; aq saubaria, rogorc ukve iTqva, meurveobis uflebaze. miuxedavad imisa, rom meToTxmete sesiaze ganxilul iqna naxvis uflebis darRvevidan gamomdinare SesaZlo problemebi, gansakuTrebiT im SemTxvevaSi, rodesac meurveobis uflebis mflobeli gadaaadgilebs bavSvs ucxoeTSi, umravlesobis azri gadaixara imisaken, rom ar SeiZleba amgvari situaciis gaigiveba ukanono gadaadgilebis SemTxvevebTan, romelTa Tavidan acilebasac vcdilobT.24

es da sxva msgavsi magaliTebi, rodesac naxvis uflebis darRveva mniSvnelovnad arRvevs gadawyvetilebis miRebis Sedegad damyarebul wonasworobas, cxadia, adasturebs imas, rom SesaZlebeli unda iyos bavSvis meurveobaze miRebuli gadawyvetilebebis gadasinjva. magram haagis konferenciis yvela Zalisxmeva am sakiTxze SeTanxmebis mizniT amao aRmoCnda. meurveobisa da naxvis uflebebisTvis Tanabari xarisxis dacvis miniWebiT konvenciis gamoyenebas SeiZleboda gamoewvia erTi uflebis mqone piris meore uflebiT aRWurvili piriT Canacvleba da Sedegi, SesaZloa, sadavo gamxdariyo.

24 Sdr. Srom. dok. #. 5 (kanadis delegaciis winadadeba)da oqmi #3

21

Page 22: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

66. meore gansaxilveli sakiTxi ukavSirdeba im kanonmdeblobis arCevas, romliTac unda Sefasdes moTxovnis kanoniereba. Cven ar SevCerdebiT aq mudmivi sacxovrebeli adgilis cnebaze. realurad saubaria haagis konferenciisaTvis kargad nacnob koncefciaze, sadac es cneba gagebulia, rogorc wmindad faqtobrivi garemoeba, romelic, kerZod, gansxvavdeba mudmivi sacxovrebeli adgilis (domicilis) cnebisagan. sxvaTa Soris, Cveuli sacxovrebeli adgilis uflebis, rogorc gamtaceblis mier kanonierebis darRvevis ganmsazRvreli kriteriumis arCeva logikuria. faqtiurad, 1961 wlis haagis konvenciaSi Camoyalibebul argumentacias mcirewlovanTa dacvis sferoSi am uflebisaTvis upirvelesi rolis miniWebis Sesaxeb, axla daemata sakuTriv konvenciis xasiaTic anu misi moqmedebis SezRuduli sfero. am TvalsazrisiT, marTebulia gakeTdes ori SeniSvna: erTis mxriv, konvencia ar cdilobs sabolood daareguliros bavSvze meurveobis sakiTxi, rac mniSvnelovnad daakninebda Sida saxelmwifoebrivi kanonis sasargeblod gamoTqmul argumentacias. meore mxriv, konvenciis normebi, farTo gagebiT, efuZneba im Zireul cnebas, rom meurveobis uflebasTan dakavSirebul davebSi bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis sasamarTloebs aqvT erTgvari bunebrivi kompetencia.

meore mxriv, aseve yuradReba unda mivapyroT im faqts, rom konvenciaSi saubaria Cveuli sacxovrebeli saxelmwifos “samarTalze”. amrigad, igi Sordeba gamosayenebeli kanonis Taobaze 1955 wlis Semdgom haagis araerTi konvenciiT damkvidrebul tradicias. es konvenciebi maT mier ganxiluli sakiTxis daregulirebas gansazRvrul Sida saxelmwifoebriv kanons akisrebs. bunebrivia, am SemTxvevaSi termini “kanoni” yvelze farTo azriT unda iqnas gagebuli anu, rogorc kanoni, romelic gadafaravs rogorc daweril da Cveulebriv samarTlebriv normebs, maTi rangis miuxedavad, aseve, rogorc iuridiuli praqtikis safuZvelze gakeTebuli dazustebebi. amasTanave, zedsarTavi “Sida” gamoricxavs yovelgvari miniSnebas kanonebis koliziis wesebze. amrigad, konvenciam uari Tqva tradiciuli formulis gamoyenebaze “Cveuli sacxovrebeli adgilis samarTalTan” dakavSirebiT, magram es gansxvaveba wmindad terminologiuri ar aris. marTlac, rogorc mosamzadebeli samuSaoebi aCvenebs,25

dasawyisidanve Cafiqrebuli iyo im debulebebis CamonaTvalis mniSvnelovnad ganvrcoba, romlebic mxedvelobaSi unda iqnas miRebuli am konteqstSi. meToTxmete sesiis muSaobisas gaCnda azri, rom am muxlSi Caweriliyo, rom miniSneba Cveuli sacxovrebeli adgilis samarTalze vrceldeba kerZo saerTaSoriso samarTlis normebzec; es winadadeba uaryofili iqna, vinaidan konferencia darwmunebuli iyo, rom aseTi CanarTi zedmeti iyo da implicituri xasiaTis iqneboda, iqedan gamomdinare, rom teqsti arc pirdapir, arc iribad ar gamoricxavs aRniSnul wesebs.26

67. zemoT Camoyalibebuli mosazrebebi adasturebs, rom SeZlebisdagvarad farTod xdeba bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis samarTlis moxmoba. amasTanave, wyaroebi, saidanac SeiZleba meurveobis ufleba gamomdinareobdes, romlis dacvasac Cven vcdilobT, warmoadgens wyaroebs, romelTac aRniSnuli sasamarTlo sistemis CarCoebSi SeiZleba daefuZnos moTxovna. am TvalsazrisiT, me-3 muxlis me-2 punqtSi ganxilulia am wyaroTagan zogierTi, cxadia, umniSvnelovanesi nimuSebi. magram iqve miTiTebulia, rom es CamonaTvali amomwuravi ar aris; naTqvamia, rom “a” qveunqtSi ganxiluli meurveobis ufleba, kerZod, SeiZleba 25 Sdr. specialuri komisiis moxseneba, nom. 62, zemoT, gv.90.26 Sdr. Srom. dok. nom. 2 ( Proposal of the United Kingdom delegation) da oqmi N 2

22

Page 23: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

gamomdinareobdes...” amiT xazi esmeba sxva SesaZlo uflebebis arsebobas, romlebic teqstSi moyvanili ar aris. rogorc Semdgom muxlebSi vnaxavT, miTiTebuli wyaroebi faraven farTo iuridiul sivrces; miniSneba maT nawilobriv xasiaTze gagebuli unda iqnas, rogorc gamoyenebuli cnebebis moqnili interpretaciis xelSemwyobi faqtori; es interpretacia ki maqsimalurad bevri hipoTezis aRqmis saSualebas iZleva.

68. pirveli wyaro, romelzec me-3 muxli miuTiTebs, aRniSnavs ra, rom “meurveoba SeiZleba “gamomdinareobdes sruli uflebis miniWebidan”, aris kanoni. amis safuZvelze xazi unda gaesvas konvenciis erT-erT mTavar maxasiaTebels, kerZod, imas, rom es dokumenti gamoiyeneba meurveobis uflebis dasacavad, rodesac igi xorcieldeba am sakiTxze nebismieri gadawyvetilebis miRebamde. es punqti mniSvnelovania imis gaTvaliswinebiT, rom statistikuri monacemebiT, sakmaod xSiria bavSvis gadaadgilebis SemTxvevebi, ise, rom ar aris miRebuli gadawyvetileba masze meurveobis uflebasTan dakavSirebiT. sxvaTa Soris, amgvar situaciebSi, mSoblisaTvis bavSvis dabrunebis SesaZleblobebi, konvenciis garda, TiTqmis ar arsebobs. mas SeuZlia, Tavis mxriv, mimarTos mxolod Zaladobriv qmedebebs, rac yovelTvis sazianoa bavSvisaTvis. am TvalsazrisiT, aseTi SemTxvevebis Tavisi moqmedebis sferosTvis daqvemdebarebiT, konvenciam mniSvnelovani nabiji gadadga im realuri problemebis mogvarebis gzaze, romlebic aqamde eqvemdebarebodnen saerTaSoriso kerZo samarTlis tradiciuli meqanizmebis moqmedebas.

rac Seexeba im sakiTxs, Tu romel samarTlebriv sistemas SeuZlia, konvenciis Sesabamisad, meurveobis uflebis miniWeba, amasTan dakavSirebiT saWiroa davubrundeT wina punqtSi Camoyalibebul mosazrebebs. amrigad, meurveoba ex lege SeiZleba daefuZnos an bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos Sida saxelmwifoebriv an am saxelmwifos koliziuri normiT miTiTebul kanons. pirveli variantis arsi sruliad naTelia. rac Seexeba meores, aq SeiZleba igulisxmebodes, magaliTad, aseTi situacia: bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgili mdebareobs espaneTSi, sadac igi cxovrobs dedasTan erTad. oriveni safrangeTis moqalaqeebi arian. frangi mamis mier am bavSvis – Tavisi ukanono Svilis - gadaadgileba, konvenciis Sesabamisad unda CaiTvalos ukanonod safrangeTis im kanonis safuZvelze, romelsac espaneTis koliziuri norma awesebs meurveobis sferoSi. Tumca, espaneTis Sida saxelmwifoebrivi kanonis gamoyenebas SeiZleba sxvagvari Sedegi mohyoloda.

69. meurveobis uflebis meore wyaro, aRniSnuli me-3 muxlSi, aris sasamarTlo an administraciuli gadawyvetilebis arseboba. imis gaTvaliswinebiT, rom am sakiTxze konvencia aranair dazustebas ar iZleva, unda CavTvaloT, erTis mxriv, rom sityva “gadawyvetileba” gamoyenebulia yvelaze farTo gagebiT, romelic moicavs nebismier gadawyvetilebas an mis nawils (sasamarTlos an administraciuls), romelic exeba bavSvze meurveobas; xolo meore mxriv, rom aRniSnuli gadawyvetilebebi SeiZleba miRebul iqnas, rogorc bavSvis sacxovrebeli adgilis sasamarTloebis, aseve mesame saxelmwifos sasamarTloebis mier.27 am ukanasknel SemTxvevaSi anu maSin, rodesac bavSvze meurveobis ufleba xorcieldeboda misi Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifoSi ucxouri gadawyvetilebis safuZvelze, konvencia ar iTxovs am gadawyvetilebis formalur aRiarebas. aqedan gamomdinare, aRwerili Sedegebis 27 es interpretacia efuZneba im samuSaoebs, romelic specialur komisiaSi amJamindeli teqstis msgavsi teqstis miRebiT dasrulda. ix. specialuri komisiis moxseneba # 64. zemoT, gv. 191-192

23

Page 24: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

misaRebad sakmarisi unda iyos, rom gadawyvetileba aRiarebuli iqnas Cveuli sacxovrebeli adgilis samarTlis safuZvelze anu, principSi, rom mas hqondes minimaluri maxasiaTeblebi im procedurebis dasawyebad, romlebic saWiroa am gadawyvetilebis oficialuri damtkicebis an aRiarebisaTvis.28 es farTo interpretacia dadasturebulia, sxvaTa Soris, konvenciis me-14 muxliT.

70. dabolos, me-3 muxlis Tanaxmad, meurveobis ufleba SeiZleba gamomdinareobdes “am saxelmwifos samarTlis Sesabamisad moqmedi SeTanxmebidan”. principSi, aRniSnul SeTanxmebaSi SeiZleba igulisxmebodes mxareebs Soris bavSvis meurveobasTan dakavSirebuli ubralo kerZo garigebac. is piroba, rom igi “moqmedi” unda iyos Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos samarTlis Sesabamisad, Semotanili iqna meToTxmete sesiaze da man Caanacvla winaswar proeqtSi arsebuli moTxovna imis Taobaze, rom SeTanxmebas “kanonis Zala” unda hqonoda. es cvlileba ganpirobebuli iyo im miswrafebiT, rom ufro naTeli da SeZlebisdagvarad moqnili gamxdariyo pirobebi aucilebeli SeTanxmebis, rogorc konvenciis mier daculi meurveobis uflebis wyaros, miRebisaTvis. rac Seexeba imis dazustebas, Tu ras warmoadgens garkveuli samarTlis Sesabamisad “moqmedi SeTanxmeba”, Cveni azriT, es saxelwodeba unda moicavdes nebismier SeTanxmebas, romelic ar aris akrZaluli aRniSnuli samarTliT da romelic SeiZleba gamoyenebuli iqnas, rogorc Sesabamisi organoebis winaSe dayenebuli kanonieri moTxovnis safuZveli. davubrundeT “bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos samarTlis” cnebis farTo gagebas, romelic man me-3 muxlSi SeiZina. aRniSnuli samarTali SeiZleba iyos, rogorc am saxelmwifos Sida saxelmwifoebrivi kanoni, aseve kanoni miTiTebuli koliziuri normiT. am or alternativas Soris arCevanis gakeTeba dainteresebuli saxelmwifos kompetenciaa, Tumca, konvencia, rogorc Cans, ixreba im variantisken, romelic TiToeul konkretul SemTxvevaSi akanonebs efeqturad ganxorcielebul meurveobas. meore mxriv, konvencia srulebiT ar azustebs im arsobriv da formalur pirobebs, romelTac es SeTanxmebebi unda akmayofilebdes; isini Seicvlebian gamoyenebuli samarTlis Sesabamisad.

71. meurveobis uflebis mflobeli piris sakiTxis Seswavlas me-4 muxlis komentarebSi gadavitanT, romelic konvenciis ratione persinnae moqmedebis sferos eZRvneba. aq ki gvinda xazi gavusvaT, rom mizani bavSvze meurveobis ganxorcielebis yvela saxis dacvaSi mdgomareobs. faqtiurad, me-3 muxlis Tanaxmad, meurveobis ufleba SeiZleba mieniWos pirs, damoukideblad an sxvasTan erTad, romelic iTxovs, rom am uflebis aRsruleba iqnas daculi. sxvagvarad ver iqneboda maSin, rodesac Sida saxelmwifoebriv kanonmdeblobebs TandaTanobiT SemohqondaT erToblivi meurveobis saxeebi. erToblivi meurveoba iTvleboda sqesis safuZvelze diskriminaciis Tavidan acilebis principis Sesabamis saukeTeso formad. sxvaTa Soris, erToblivi meurveoba yovelTvis ar warmoadgens meurveobas ex lege vinaidan, sasamarTloebi, ramdenadac garemoebebi amis saSualebas iZleva, ufro xSirad ixrebian iseTi gadawyvetilebisken, romelic orive mSobelze anawilebs meurveobis uflebaSi Semaval pasuxismgeblobebs. amrigad, konvenciis mier miRebul midgomaSi, bavSvis gadaadgileba erToblivi meurveobis uflebis mqone erT-erTi piris mier, meoris Tanxmobis gareSe, Tanabrad ukanonoa. am faqtis ukanono xasiaTi am SemTxvevaSi gamomdinareobs ara kanonsawinaaRmdego qmedebidan, aramed iqedan, rom aseTi qmedebiT ugulebelyofilia meore mSoblis uflebebi, romelic aseve kanoniT aris daculi da Sewyvetilia am uflebis 28 konvenciaSi amgvari SemTxvevis CarTvasTan dakavSirebiT ix. Sr. dok.#58, “italiis delegaciis mier warmodgenili ganmartebiTi dokumenti”.

24

Page 25: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

normaluri ganxorcieleba. konvenciis WeSmariti buneba ufro naTlad iCens Tavs amgvar situaciebSi: igi ar cdilobs daadginos, vis eqneba momavalSi bavSvze meurveobis ufleba, arc imas, saWiro iqneba Tu ara, Seicvalos erToblivi meurveobis Sesaxeb miRebuli gadawyvetileba miRebuli im monacemebis safuZvelze, romlebic SemdgomSi Seicvala; misi mizania, ubralod, ar dauSvas, rom am sakiTxze miRebul Semdgom gadawyvetilebaze erT-erTi mxaris mier garemoebaTa SecvliT gamowveulma cvlilebam moaxdinos gavlena.

c. faqtobrivi mxare

72. meore niSani, romelic konvenciiT dacul urTierTobebs axasiaTebs, SemdgomSi mdgomareobs: rodesac arsebobs gancxadeba bavSvis gadaadgilebis gamo darRveuli meurveobis uflebis Sesaxeb, es ufleba efeqturad unda iyos ganxorcielebuli misi mflobelis mier. mas Semdeg, rac arCeul iqna sakiTxisadmi konvenciis midgoma da uari iTqva mSoblebisTvis miniWebuli meurveobis uflebis ubralo aRiarebis saerTaSoriso praqtikaze, konvenciam aqcenti gaakeTa bavSvis uflebis dacvaze - SenarCunebul iqnas misi sasicocxlo wonasworoba anu bavSvis ufleba ar Seecvalos emociuri, socialuri da sxva pirobebi, romlebic mis cxovrebas avsebs. gamonakliss warmoadgens is SemTxveva, rodesac arsebobs iuridiuli argumentebi, romlebic axali situaciis stabilurobis garantias iZleva. es midgoma imiT gamoixateba, rom konvenciis moqmedebis sfero Semofarglulia efeqturad ganxorcielebuli meurveobis uflebiT. ufro metic, amgvari koncefcia saerTaSoriso urTierTobebis CarCoebSic gamarTlebulia erTi damatebiTi argumentiT. es ukanaskneli im faqts exeba, rom am konteqstSi SedarebiT xSiria urTierTsawinaaRmdego gadawyvetilebebi, romlebic naklebad gamodgebian bavSvis cxovrebis stabilurobis dacvis safuZvlad.

73. realurad, es koncefcia sadavo ar gamxdara. Tumca, wamoyenebul iqna ramdenime winadadeba29 me-3 muxlidan meurveobis efeqturad ganxorcielebis Sesaxeb yovelgvari miTiTebis amoRebis Taobaze; amis mizezi is iyo, rom am gziT mtkicebulebis tvirTi im sakiTxze, romlis dadgenac zogjer rTulia, SeiZleba ganmcxadebels daekisros. situacia kidev ufro rTuli Canda imis gaTvaliswinebiT, rom me-13 muxli, sadac Camoyalibebulia gamonaklisebi bavSvis dabrunebis valdebulebidan, “gamtaceblisgan” moiTxovs imis mtkicebulebas, rom mSobeli, romelsac bavSvi waarTves, efeqturad ar axorcielebda meurveobis uflebas, romelsac axla moiTxovs. amrigad, swored orive debulebis daaxloebiT SeiZleba me-3 muxliT gaTvaliswinebuli pirobis WeSmariti xasiaTis naTlad warmoCena. gansazRvravs ra konvenciis moqmedebis sferos, es piroba ganmcxadeblisgan moiTxovs mxolod winaswar mtkicebulebas im faqtisa, rom is realurad zrunavda bavSvis pirovnebaze; es garemoeba, zogadad, sakmaod advilad dasadgeni unda iyos. sxvaTa Soris, am moTxovnis araformaluri xasiaTi xazgasmulia me-8 muxlSic, sadac im monacemTa Soris, romlebic unda waredginos xelisuflebis centralur organoebs, “c“ qvepunqtSi miTiTebulia “motivebi, romelTa safuZvelzec ganmcxadebeli iTxovs bavSvis dabrunebas”. amis sapirispirod, konvenciis me-13 muxli (winaswar proeqtSi me-12) warmogviCens mtkicebulebis WeSmarit tvirTs, romelic “gamtacebels” ekisreba: swored man, Tu surs bavSvis dabrunebas Tavi aaridos, unda daadginos, rom meurve efeqturad ar axorcielebda meurveobis uflebas. Sesabamisad, SegviZlia davaskvnaT, rom mTlianobaSi konvencia agebulia araeqsplicitur varaudze, rom 29 Sdr.Srom.dok. #1 (SeerTebuli Statebis delegaciis winadadeba) da #10 (fineTis delegaciis winadadeba), aseve oqmi #3.

25

Page 26: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

is, vinc zrunavs bavSvis pirovnebaze, efeqturad axorcielebs masze meurveobas. es idea unda Seicvalos mtkicebulebis tvirTis gadanacvlebiT, rac nebismieri prezumpciisTvis aris damaxasiaTebeli (“gamtacebelze”, Tu mas ar surs bavSvis dabruneba).

74. amasTanave im sferoSi, romlis dacvasac isaxavs miznad, konvencia calsaxad iTvaliswinebs situacias, rodesac meurveoba efeqturad ver xorcieldeba bavSvis gadaadgilebis mizeziT; swored am azrs gamoxatavs me-3 muxlis “b” qvepunqtis bolo nawili. Teoriulad, gamomdinare idea srulad Seesabameba konvenciis suls. mxolod praqtikuli TvalsazrisiT dgeba sakiTxi, aucilebelia Tu ara aseTi CanarTis arseboba.30 am WrilSi, hipoTezebi, romlis dacvasac es dazusteba cdilobs, ori SesaZlo tipis situacias iTvaliswinebs. maTgan erTi aSkarad konvenciis moqmedebis sferos ganekuTvneba, xolo meore, normis uqonlobis gamo, rogorc Cans, moiTxovs am debulebebis metis-metad naZaladev interpretacias. saubaria, erTis mxriv, iseT SemTxvevebze, rodesac pirveli gadawyvetileba meurveobis Sesaxeb ar sruldeba bavSvis gadaadgilebis gamo; Sesabamisad, imdenad, ramdenadac es gadawyvetileba gonivrul vadaSi mohyveba erToblivi ojaxuri cxovrebis Sewyvetas, SeiZleba CaiTvalos, rom meurveobis uflebis mflobeli axorcielebda am uflebas winaswar da rom Sedegad, aRwerili situacia Seesabameba yvela im pirobas, romelsac ayenebs konvenciis moqmedebis sfero. Tumca, Tu vawydebiT gadawyvetilebas meurveobis uflebaze miRebuls bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis sasamarTlos mier, romelic cvlis wina gadawyvetilebas da romlis aRsrulebac SeuZlebelia gamtaceblis qmedebis gamo, SeiZleba aRmoCndes, rom meurveobis uflebis axali mflobeli ver asrulebs mas xangrZlivi periodis ganmavlobaSi. sirTuleebi, romlebic konvenciis gamoyenebasTan dakavSirebiT aseT situaciebSi, iseve, rogorc sxva situaciebSi, romlebic aq ar ganxilula, SeiZleba warmoiSvas, aSkaraa. dabolos, miuxedavad imisa, rom SeiZleba vivaraudoT, rom am debulebis gamoyenebis saWiroeba xSiri ar iqneba, unda davaskvnaT, rom misi CarTva konvenciaSi SeiZleba sasargeblo aRmoCndes.

muxli 4 – ratione personae moqmedebis sfero

75. es muxli eZRvneba konvenciis ratione personae moqmedebis sferos mxolod bavSvebTan mimarTebaSi, romelTa dacvasac konvencia isaxavs miznad. miuxedavad amisa, sistematizaciis mizniT Cven am konteqstSi SevexebiT problemis sxva aspeqtebsac, kerZod, meurveobisa da naxvis uflebis SesaZlo mflobelebsa da pirebs, romlebic konvenciis Sesabamisad SeiZleba “gamtaceblebad” CaiTvalon.

a daculi bavSvebi

76. konvencia vrceldeba 16 wlamde asakis bavSvebze, romelTac “uSualod meurveobisa da naxvis uflebis xelyofamde Cveuli sacxovrebeli adgili hqondaT erT-erT xelSemkvrel saxelmwifoSi.” Cveuli sacxovrebeli adgilis pirobasTan dakavSirebiT konvenciis xasiaTze gamoTqmul mosazrebebs unda davubrundeT. maT migviyvanes daskvnamde, rom xelisuflebis organoebs Soris TanamSromlobis SeTanxmeba maqsimalurad efeqturi SeiZleba iyos mxolod maSin, Tu aRniSnuli urTierTobebi xelSemkvrel saxelmwifoebs Soris warmoebs.

30 Sdr.Srom. dok. # 3 (Proposal of the United Kingdom delegation) da debatebi am sakiTxze, oqmebi ##3 da 13.

26

Page 27: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

77. konvenciis moqmedebisTvis zRvruli asakis daweseba or mniSvnelovan sakiTxs wamoWris. pirveli, asakis sakiTxs stricto sensu kamaTi ar gamouwvevia. konvencia afiqsirebs 16 wlis asaks da amgvarad amkvidrebs “bavSvis” ufro SezRudul cnebas, vidre es daSvebulia haagis sxva konvenciebiT.31 amis mizezi Tavad konvenciis miznebidan gamomdinareobs; realurad, 16 wels zemoT pirovnebas ukve aqvs sakuTari neba, romlis ugulebelyofa, erT-erTi mSoblis Tu sasamarTlo an administraciuli organos mxridan, Znelia.

rac Seexeba im momentis gansazRvras, rodesac es asaki krZalavs konvenciis gamoyenebas, sxvadasxva SesaZlo variantidan konvencia irCevs yvelaze SemzRudavs. aqedan gamomdinare, konvenciaze dafuZnebuli verc erTi qmedeba an gadawyvetileba ver iqneba ganxorcielebuli im bavSvis mimarT, romelsac ukve Seusrulda Teqvsmeti weli.

78. meore problema ukavSirdeba 16 wlamde asakis bavSvebs, romelTac ufleba aqvT, airCion sacxovrebeli adgili. imis gaTvaliswinebiT, rom zogadad, es ufleba meurveobis uflebis nawils warmoadgens, gamoTqmuli iqna winadadeba, rom konvencia ar iqnas gamoyenebuli aseT SemTxvevebSi.32 Tumca, es winadadeba uaryofili iqna sxvadasxva argumentebis safuZvelze, romelTa Soris SeiZleba davasaxeloT: 1) im samarTlebrivi sistemis arCevis sirTule, romelmac unda daakanonos aseTi varianti Semdegi sami SesaZleblobis gaTvaliswinebiT. esenia, Sesabamisad: Sida saxelmwifoebrivi kanoni, gadaadgilebamde bavSvis Cveuli sacxovrebeli saxelmwifos kanoni da TavSesafris mimcemi saxelmwifos kanoni; 2) metismetad SezRuduli xasiaTi, rasac es winadadeba konvenciis moqmedebis sferos SesZenda, kerZod, naxvis uflebasTan mimarTebaSi. 3) is faqti, rom bavSvis sacxovrebeli adgilis Taobaze gadawyvetilebis miRebis SesaZlebloba mxolod da mxolod meurveobis uflebis erT-erTi SesaZlo Semadgeneli elementia, romelic ar gadmoscems mTel mis Sinaarss.

meore mxriv, ar SeiZleba am sakiTxze miRebuli gadawyvetileba gavacalkevoT me-13 muxlis me-2 punqtis debulebisagan, romelic Sesabamis organoebs aZlevs SesaZleblobas, gaiTvaliswinon bavSvis azri dabrunebis Taobaze, rogorc ki is miaRwevs saWiro asaks da simwifes; realurad, iseTi mcirewlovanis dabrunebis sakiTxis gadawyvetisas, romelsac SeuZlia airCios sacxovrebeli adgili, sasamarTlo da administraciul organoebs am normis safuZvelze SeeZlebaT miiCnion, rom bavSvis azri yovelTvis gadamwyvetia. aman SeiZleba konvenciis fakultatiuri debulebis avtomatur gamoyenebamde migviyvanos, magram aseTma Sedegma SeiZleba xeli Seuwyos mTlianobaSi konvenciis moqmedebis sferos mniSvnelovan Semcirebas.

b. meurveobisa da naxvis uflebebis mflobelebi

79. TiToeul am uflebasTan mimarTebaSi wamoWrili problemebi calsaxad gansxvavebulia. upirveles yovlisa, naxvis uflebas rac Seexeba, Tavad sakiTxis bunebidan gamomdinare aSkaraa, rom am uflebis mflobelebi yovelTvis fizikuri pirebi iqnebian, romelTa gansazRvrac damokidebuli iqneba im kanonze, 31 mag. 1956 w. 24 oqtombris konvencia “bavSvebis mimarT saalimento valdebulebebis Sesaxeb” kanonze (muxli pirveli); 1958 w. 15 aprilis konvencia bavSvebis mimarT saalimento valdebulebebis Taobaze gadawyvetilebebis miRebisa da cnobis Sesaxeb; 1961 w. 5 oqtombris konvencia xelisuflebis kompetenciisa da mcirewlovanTa dacvis sferoSi moqmed kanonze(muxli 12);1965 w. 15 noembris konvencia xelisuflebis kompetenciis, moqmedi kanonisa da Svilad ayvanis sferoSi miRebuli gadawyvetilebebis cnobis Sesaxeb (muxli pirveli); 32Sdr.Srom dok. #4 (belgiis delegaciis winadadeba) da oqmi #4.

27

Page 28: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

romelic am uflebis organizebisaTvis gamoiyeneba. principSi, es pirebi bavSvis ojaxis wevrebi unda iyvnen. rogorc wesi, aq saubaria dedaze an mamaze.

80. meore mxriv, moraluri pirebic SeiZleba iyvnen meurveobis uflebis mflobelebi, konvenciis mniSvnelobiT. am TvalsazrisiT, me-3 muxlSi gaTvaliswinebulia SesaZlebloba, rom meurveobis ufleba mieniWos “organizacias an nebismieri sxva instituts”. es azri Segnebulad aris Camoyalibebuli farTo da bundovani gamonaTqvamiT. realurad, meToTxmete sesiaze yovelgvari davis gareSe iqna miRebuli konvenciis moqmedebis sferoSi im hipoTezebis CarTvis idea, romlis Tanaxmadac bavSvze meurveoba raime organizacias ekisreba. Sesabamisad, imis gaTvaliswinebiT, rom im dawesebulebebis garda, romelTac evalebaT zogierT bavSvze zrunva, arsebobs kidev sxva institutebi, gamoyenebul gamonaTqvams ufro farTo mniSvneloba mieniWa. es miznad isaxavda imas, rom am formulirebas moecva rogorc samarTalsubieqturi dawesebulebebi, aseve isini, romlebic saxelmwifo mowyobasTan arian dakavSirebulni da damoukidebeli statusi ar gaaCniaT.

c. potenciuri “gamtaceblebi”

81. konvencia ar Seicavs mkveTrad Camoyalibebul debulebas am sakiTxze. miuxedavad amisa mTeli teqstidan gamomdinare SegviZlia gavakeToT ori SeniSvna, romelic naTels mohfens am aspeqts dakavSirebuls konvenciis ratione personae moqmedebis sferosTan. pirveli Seexeba fizikur pirebs, romlebic SeiZleba pasuxismgebelni iyvnen bavSvis gadaadgilebasa an dakavebaze. am sakiTxze konvenciaSi gaziarebulia specialuri komisiis mier miRebuli Sexeduleba imis Taobaze, rom aseTi qmedebebi ar unda mieweros mxolod mSoblebs.33

vinaidan ojaxis cneba met-naklebad farToa sxvadasxva kulturuli koncefciis mixedviT, sasurvelia arCevani SevaCeroT ufro farTo gagebaze, romlis safuZvelzec SesaZlebeli iqneba, rom, magaliTad, bavSvis gadaadgileba ganxorcielebuli babuis an maminacvlis mier kvalificirebuli iqnas rogorc gataceba, konvenciis mniSvnelobiT.

82. meore SeniSvna ukavSirdeba im SesaZleblobas, rom “organizacia an nebismieri sxva instituti” SeiZleba moiqces, rogorc “gamtacebeli”. am TvalsazrisiT, Zalian Znelad warmosadgenia, rom romelime organizaciam SeZlos, ZaladobiT Tu motyuebiT, gadaaadgilos bavSvi ucxo qveynidan sakuTari qveynisaken. meore mxriv, Tu bavSvi sasamarTlo an administraciuli gadawyvetilebis safuZvelze (anu bavSvis ZaliT dabinavebis SemTxvevaSi) miandes aseT organizacias misi Cveuli sacxovrebeli adgilis qveyanaSi, mSobels, romelic cdilobs moipovos bavSvze efeqturi meurveobis ufleba, konvenciis am mizniT gamoyenebis Zalian cota Sansi eqneba. faqtiurad, iqedan gamomdinare, rom aRniSnuli organizaciebi principSi axorcieleben TavianT uflebamosilebas, garda im SemTxvevebisa, rodesac SesaZlebelia mSoblis uflebebis34 aRiareba, aseTi moTxovna ver moeqceva konvenciis moqmedebis sferoSi, vinaidan meurveobis ufleba, konvenciis mniSvnelobiT, aRniSnul organizacias ekuTvnis.

33ufro SemzRudavi midgoma iyo Tavdapirvelad diaris moxsenebaSi, saxelwodebiT “bavSvis saerTaSoriso gataceba erT-erTi mSoblis mier”. ix. zemoT. 34 am sakiTxze ix. saerTaSoriso sasamarTlo, 1958 wlis 28 noembris dadgenileba. saqme dakavSirebuli 1902 wlis konvenciis gamoyenebasTan mciewlovanTa meurveobis Sesaxeb. dadgenilebaTa krebuli, 1958 w. gv 55.

28

Page 29: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

muxli 5 – konvenciaSi gamoyenebuli zogierTi gamoTqma

83. haagis konferenciis damkvidrebuli tradiciis Sesabamisad, konvenciaSi ar aris axsnili masSi gamoyenebuli iuridiuli cnebebi. miuxedavad amisa, am muxlSi axsnilia, Tu ra azriT aris gamoyenebuli meurveobisa da naxvis uflebebis cnebebi iqedan gamomdinare, rom maTma arasworma interpretaciam SeiZleba daamaxinjos konvenciis miznebi.

84. meurveobis uflebis Taobaze konvencia mxolod imis xazgasmiT Semoifargleba, rom aq igulisxmeba “bavSvis pirovnebaze zrunvasTan dakavSirebuli ufleba” da arafers ambobs bavSvis qonebis dacvis meqanizmebze. amrigad, miuxedavad imisa, rom meToTxmete sesiaze iyo mcdeloba, SemoRebuli yofiliyo “dacvis” cneba, gansakuTrebiT im mizniT, rom mas moecva organizaciebsa da institutebs mindobili bavSvebis SemTxvevebi, aq saubaria ufro SezRudul cnebaze, vidre “mcirewlovanTa dacvis”35 cnebaa. magram vinaidan meToTxmete sesiis yvela Zalisxmeva, dazustebuliyo meurveobis uflebis cneba aseT situaciebTan mimarTebaSi, uSedego aRmoCnda, zemoT mocemuli zogadi aRweriT unda davkmayofildeT. konvencia cdilobs am cnebis dazustebas, usvams ra xazs bavSvis sacxovrebel adgilze gadawyvetilebis miRebis uflebas, rogorc aRniSnuli “zrunvis” erT-erT maxasiaTebels. Tumca, rodesac bavSvs, Tundac, iuridiuli TvalsazrisiT mcirewlovans, aqvs unari, Tavad airCios sacxovrebeli adgili, meurveobis uflebis Sinaarsi ganisazRvreba mis pirovnebasTan dakavSirebuli sxva uflebebis konteqstSi.

meore mxriv, miuxedavad imisa, rom am muxlSi araferia naTqvami imis Taobaze, meurveoba xorcieldeba am uflebis mflobelis mier damoukideblad Tu erToblivad, cxadia, rom amgvari SesaZlebloba gaTvaliswinebulia. saerTaSoriso saxelSekrulebo samarTlis klasikuri wesi moiTxovs, rom am terminebis interpretacia mis konteqstSi ganxorcieldes, amasTanave gaTvaliswinebuli iyos SeTanxmebis sagani da mizani.36 Sesabamisad, me-3 muxlis Sinaarsi aqarwylebs yvela eWvs imis Taobaze, rom erToblivi meurveoba ganekuTvneba im situaciebs, romelTa dacvasac konvencia isaxavs miznad. rac Seexeba imas, Tu rodis unda arsebobdes erToblivi meurveoba, es sakiTxi unda gadaiWras TiToeul konkretul SemTxvevaSi bavSvis Cveul sacxovrebel adgilze moqmedi kanonis Sesabamisad.

85. rac Seexeba naxvis uflebas, am muxlis “b” qvepunqtSi aRniSnulia mxolod, rom aq igulisxmeba “bavSvis gadayvanis ufleba misi Cveuli sacxovrebeli adgilidan sxva adgilas gansazRvruli periodiT.” konvencia, cxadia, ar isaxavs miznad naxvis uflebis yvela sxva saxis gamoricxvas; ubralod, aq xazgasmulia, rom es cneba vrceldeba agreTve iseT uflebaze, rogoricaa TavSesafris ufleba. es ukanaskneli naxvis uflebis erT-erT saxes warmoadgens, romelsac bavSvze meurveobis mflobeli piri gansakuTrebiT ufrTxis. ufro metic, imis gaTvaliswinebiT, rom es ganmartebiTi norma sruliad ar axasiaTebs aRniSnuli “sxva adgilis” cnebas, sadac bavSvi SeiZleba gadaiyvanon, SegviZlia davaskvnaT, rom naxvis ufleba, konvenciis Tanaxmad, gulisxmobs agreTve naxvis uflebas saxelmwifoebis sazRvrebs miRma.

35 ix. mag. 1961 w. 5 oqtombris konvencia xelisuflebis kompetenciisa da mcirwlovanTa dacvis sferoSi moqmedi kanonis Sesaxeb.36 am mniSvnelobiT ix. 1969 w. 23 maisis venis konvencia saerTaSoriso xelSekrulebiTi samarTlis Sesaxeb, muxli 3. 1, pirveli punqti.

29

Page 30: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

86. wamoyenebuli iyo winadadeba am muxlSi im sasamarTlo da administraciuli organoebis ganmartebis CarTvis Sesaxeb, romlebic igulisxmeba mTlianad konvenciis normebSi.37 im sirTuleebis gamo, romlebmac Tavi iCina rogorc sistematizirebuli Sexedulebis teqstSi Casmis, aseve iseTi farTo formulirebis povnis TvalsazrisiT, romelic yvela SesaZlo hipoTezas moicavda, es winadadeba uaryofil iqna. amrigad naTelia, rom saqme exeba, rogorc ukve aRvniSneT,38 im kompetentur organoebs, romelTac unda miiRon gadawyvetileba bavSvebis meurveobasa Tu dacvaze TiToeuli xelSemkvreli saxelmwifos Sida saxelmwifoebrivi kanonis safuZvelze. sxvaTa Soris, swored kanonebs Soris gansxvavebis gamo vsaubrobT yovelTvis “sasamarTlo da administraciul organoebze”, raTa gadafaruli iqnas am sferoSi kompetenciis mqone yvela organo im samarTlebrivi kvalifikaciis miuxedavad, romelic maT TiToeul saxelmwifoSi aqvT.

Tavi II – centraluri organoebi

muxli 6 – centraluri organoebis Seqmna

87. centraluri organoebis, rogorc konvenciis gamoyenebisaTvis umTavresi elementebis, rolze Cven ukve vrclad visaubreT.39

rac Seexeba im saxelmwifoebs, romelTac SeuZliaT erTze meti centraluri organo daniSnon, aq upiratesoba mieniWa im azrs, rom am TvalsazrisiT gadamwyveti kriteriumi mcirewlovanTa dacvis sferoSi moqmedi ramdenime teritoriuli organos arseboba unda iyos. aqedan gamomdinare, federaluri da mravali sakanonmdeblo sistemis mqone saxelmwifoebis variants daemata saxelmwifoebi, romelTac “avtonomiuri teritoriuli organoebi hyavT.” es gamoTqma farTo mniSvnelobiT unda iqnas gagebuli.

muxli 8 – centraluri organoebis valdebulebebi

88. am muxliT centraluri organoebis roli konvenciiT Camoyalibebuli sistemis ganxorcielebaSia fokusirebuli. muxli formulirebulia or abzacad. maTgan pirveli, Sedgenili zogadi terminebiT, awesebs TanamSromlobis sayovelTao valdebulebas, xolo meoreSi “a”-“i” qvepunqtebSi CamoTvlilia is ramdenime ZiriTadi funqcia, romelic centralurma organoebma unda Seasrulon. orive punqti delegaciebis or jgufs Soris miRweuli kompromisis Sedegia. erTi jgufi mxars uWerda Zlieri centraluri organoebis Seqmnas moqmedebisa da iniciativis farTo kompetenciiT, xolo meores azriT, es organoebi unda yofiliyo ubralo administraciuli meqanizmi, romelic gaamartivebda mxareTa qmedebebs. iqedan gamomdinare, rom am or midgomaSi asaxuli iyo konferenciaze warmodgenil sistemebs Soris arsebuli Rrma gansxvavebebis udidesi nawili, saboloo gadawyvetileba iseTi moqnili unda yofiliyo, rom TiToeul centralur organos hqonoda SesaZlebloba emoqmeda im samarTlis Sesabamisad, romlis farglebSic is unda CarTuliyo. amrigad, miuxedavad imisa, rom konvenciaSi dazustebulia centralur organoebze dakisrebuli ZiriTadi valdebulebebi, igi TiToeul xelSemkvrel mxares utovebs imis saSualebas, rom gansazRvros maTi aRsrulebisaTvis saWiro zomebi. sxvaTa Soris, swored am azriT unda iqnas gagebuli meore abzacSi Camoyalibebuli fraza, romelic azustebs, rom

37 ix. Srom. dok. # 7 (Proposal of the United States delegation) da oqmi ## 4 da 14.38 ix. zemoT, # 45.39ix. zemoT ##43-dan 48-mde.

30

Page 31: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

centralurma organoebma unda Seasrulon CamoTvlili valdebulebebi “an pirdapir an sxva Suamavlis daxmarebiT”; swored TiToeul centralur organos SeuZlia airCios erTi an meore varianti sakuTari Sida saxelmwifoebrivi samarTlis Sesabamisad da TanamSromlobis im zogadi valdebulebis CarCoebSi, romelsac pirveli punqti akisrebs.

89. rogorc axlaxan aRvniSneT, 1-li punqtis normaSi Camoyalibebulia centralur organoebs Soris TanamSromlobis zogadi valdebuleba konvenciis miznebis Sesrulebis uzrunvelsayofad. amgvari TanamSromloba or doneze unda ganviTardes: centralurma organoebma, upirveles yovlisa, erTmaneTSi unda iTanamSromlon. amas garda, maT xeli unda Seuwyon aRniSnul sferoSi kompetentur organoebs Soris TanamSromlobas Sesabamisad sakuTar saxelmwifoebSi. am xelSewyobis efeqturoba mniSvnelovanwilad iqneba damokidebuli moqmedebis im Tavisuflebaze, romelsac TiToeuli Sida saxelmwifoebrivi samarTali aniWebs centralur organoebs.

90. me-2 punqtSi CamoTvlil funqciebSi Cans mcdeloba zogadad iqnas naCvenebi centraluri organoebis Carevis stadiebi bavSvis gadaadgilebis tipur SemTxvevebSi. Tumca, aSkaraa, rom es CamonaTvali amomwuravi ar aris; magaliTad, vinaidan centraluri organoebis Careva moiTxovs, rom maT winaswar mimarTos an ganmcxadebelma an sxva xelSemkvreli saxelmwifos centralurma organom, am meore SemTxvevaSi, centralurma organom, romelsac dasawyisSi warudgines saqme, unda gadasces igi im saxelmwifos centralur organos, sadac, savaraudod, bavSvi imyofeba. Tumca, es valdebuleba dazustebulia ara me-7 muxlSi, aramed mogvianebiT, me-9 muxlis konteqstSi. meore mxriv, aseve aSkaraa, rom centraluri organoebi ar arian valdebulni TiToeul konkretul SemTxvevaSi Seasrulon am muxlSi CamoTvlili yvela valdebuleba; realurad, centraluri organoebis mier gasatarebeli qmedebebi konkretuli SemTxvevis garemoebebiT ganisazRvreba; ar SeiZleba, magaliTad, davavaldebuloT romelime centraluri organo “daadginos adgilsamyofeli”, rodesac ganmcxadebelma zustad icis, sad imyofeba bavSvi.

91. bavSvis adgilsamyoflis dadgenis garda, yovelTvis, roca es aucilebeli xdeba (a qvepunqti) centralurma organom unda miiRos an miaRebinos yvela aucilebeli droebiTi zoma, raTa Tavidan iqnas acilebuli “axali safrTxe bavSvisaTvis an zarali dainteresebuli mxareebTan mimarTebaSi” (b qvepunqti). am qvepunqtis formulireba kidev erTxel usvams xazs adre aRniSnul faqts: centraluri organoebis qmedunarianoba SeiZleba sxvadasxvanairi iyos sxvadasxva saxelmwifoSi. ZiriTadad, aRniSnuli droebiTi zomebi mimarTulia sagangebod bavSvis axali gadaadgilebis Tavidan acilebisaken.

92. “c” qvepunqtSi Camoyalibebulia centraluri organoebis valdebuleba, eZion gamosavali sasamarTlosTvis mimarTvis gareSe. zogi delegatis mier moyvanili magaliTebis mixedviT, mniSvnelovania iseTi saqmeebis ricxvi, romelTac gadaWrac SesaZlebelia sasamarTlos Carevis gareSe. magram kidev erTxel unda iTqvas, rom im etapebze, romlebic win uZRvis SesaZlo sasamarTlo Tu administraciul proceduras, swored centraluri organo warmarTavs saqmis mimdinareobas. Sesabamisad, swored man unda gadawyvitos, Tu ra momentSi ganicada marcxi ganxorcielebulma mcdelobebma, iqneba es bavSvis “nebayoflobiTi dabrunebis” Tu “mSvidobiani gadawyvetis” gaadvilebis mizniT gatarebuli zomebi.

31

Page 32: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

93. “d” qvepunqti exeba bavSvis socialur mdgomareobasTan dakavSirebuli informaciis gacvlas. es valdebuleba eqvemdebareba TiToeuli konkretuli SemTxvevisaTvis centraluri organoebis mier SemuSavebul kriteriums. faqtiurad, frazaSi sityvebis “Tu es saWiro aRmoCnda” CarTva aCvenebs, rom mizanSewonilad ar iqna miCneuli am sakiTxze mkacri valdebulebis dafiqsireba; imis SesaZlebloba, rom aseTi informacia ar arsebobdes, an kidev SiSi, rom is gamoyenebuli iqneba mxareTa mier drois gayvanis mizniT, ai aseTia is ramdenime argumenti, romelmac amgvari midgomis upiratesoba daadastura. meore mxriv, uaryofili iqna winadadeba imis Taobaze, rom informacia gadacemuliyo konfidencialurobis dacvis pirobiT.40

94. “e” qvepunqtSi formulirebulia centraluri organoebis valdebuleba, konvenciis gamoyenebisTvis warmoadginon informacia maTi saxelmwifos kanonmdeblobis Sinaarsis Sesaxeb. valdebuleba, kerZod, or aspeqts gulisxmobs: erTis mxriv, im SemTxvevaSi, rodesac gadaadgileba xdeba bavSvze meurveobis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebamde, bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos centralur organos konvenciis gamoyenebis mizniT SeuZlia warmoadginos dokumenti am saxelmwifos kanonmdeblobis Sinaarsis Sesaxeb; meore mxriv, centralurma organom unda gaafrTxilos kerZo pirebi konvenciisa da centraluri organoebis moqmedebis, aseve mosalodneli procedurebis Sesaxeb. samagierod, es norma ar iTvaliswinebs ufro Sors mimaval funqciebs, kerZod, centraluri organoebis valdebulebas, gascen iuridiuli rCevebi konkretul SemTxvevebTan dakavSirebiT.

95. roca bavSvis dasabruneblad aucilebelia im saxelmwifos sasamarTlo an administraciuli organoebis Careva, sadac igi imyofeba, centralurma organom, - Tu misi Sida saxelmwifoebrivi kanonmdeblobiT es SesaZlebelia, - TviTon unda aRZras an xeli Seuwyos proceduris dawyebas. es valdebuleba vrceldeba aseve im procedurebze, romlebic aucilebeli aRmoCndeba naxvis uflebis organizebis an efeqturi ganxorcielebisaTvis (“f” qvepunqti).

96. im SemTxvevaSi, rodesac centralur organos ar SeuZlia pirdapir mimarTos kompetentur organoebs sakuTar saxelmwifoSi, man unda mianiWos an gauadvilos ganmcxadebels iuridiuli daxmarebis miReba 25-e muxlis Sesabamisad (“g” qvepunqti). marTebuli iqneba Zalian mokled davazustoT, rom gamoTqma “saWiroebis SemTxvevaSi” am qvepunqtSi mianiSnebs ganmcxadeblis ekonomikuri resursebis simwireze, im saxelmwifos mier dadgenili kriteriumebis Sesabamisad, sadac igi aseT daxmarebas iTxovs; amrigad, es formulireba ar miuTiTebs aseTi daxmarebis aRmoCenis Tu argawevis saWiroebis abstraqtul mosazrebebze.

97. am punqtSi mocemuli meTodis Sesabamisad, ~h” qvepunqti centraluri organos valdebulebas miakuTvnebs agreTve bavSvis usafrTxo dabrunebis ganxorcielebisaTvis aucilebeli saTanado administraciuli zomebis gatarebas TiToeul konkretul SemTxvevaSi.

98. da bolos “i” qvepunqti ayalibebs centraluri organoebis valdebulebas, romelic exeba ara uSualod kerZo pirebs, aramed Tavad konvencias. aq saubaria valdebulebaze “ormxrivad miwodon erTmaneTs informacia konvenciis moqmedebis Taobaze, da ramdenadac SesaZlebelia, gadaWran misi 40 ix. Srom. dok. #9 (Proposal of the United Kingdom delegation) da oqmi # 5.

32

Page 33: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

gamoyenebisas wamoWrili problemebi”. es valdebuleba imoqmedebs or damatebiT doneze: erTis mxriv, konvenciis monawile saxelmwifoebis ormxrivi urTierTobebis kuTxiT, xolo meore mxriv, mravalmxrivi urTierTobebis doneze, rac saWiroebis SemTxvevaSi haagis konferenciis mudmivmoqmedi biuros mier am mizniT organizebuli komisiebis muSaobaSi monawileobas gulisxmobs.

Tavi III – bavSvis dabruneba

muxli 8 - centraluri organoebisadmi mimarTvis SemTxvevebi

99. 1-li punqtis mixedviT, gancxadeba bavSvis dabrunebis Sesaxeb SeiZleba waredginos nebismier centralur organos, romelmac am momentidan unda aRasrulos konvenciiT gaTvaliswinebuli yvela valdebuleba. es niSnavs, rom ganmcxadebels SeuZlia mimarTos im centralur organos, romelsac Tavad CaTvlis yvelaze Sesaferisad. Tumca, efeqturobis mizniT, teqstSi mocemulia bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis centraluri organos naTlad Camoyalibebuli cneba. miuxedavad amisa, es ar unda iqnas gagebuli ise, rom sxva centraluri organoebisadmi wardgenili gancxadebebi gansakuTrebuli xasiaTisaa.

100. imis gaTvaliswinebiT, rom tipuri formis gamoyeneba mxolod rekomendebulia, aucilebeli iyo konvenciis teqstSi im elementebis CamoTvla, romelTac centraluri organosadmi wardgenili gancxadeba unda Seicavdes imisaTvis, rom igi daSvebuli iqnas, aseve im fakultatiuri dokumentebis miTiTeba, romlebic SeiZleba Tan axldes an avsebdes amgvar gancxadebas. dokumentebi, romelTac unda Seicavdes centraluri organosadmi am sakiTxze wardgenili nebismieri gancxadeba, CamoTvlilia me-8 muxlis me-2 abzacSi. kerZod, saubaria monacemebze, romlebic iZleva bavSvisa da dainteresebuli mxareebis identifikaciis saSualebas, aseve monacemebze, romlebic SeiZleba sasargeblo aRmoCndes bavSvis adgilmdebareobis dadgenisaTvis (a, b, da d qvepunqtebi). rac Seexeba informacias bavSvis dabadebis TariRze, konvenciaSi miTiTebulia, rom igi wardgenili iqneba mxolod maSin, “Tu SesaZlebelia misi dadgena”. es dazusteba miznad isaxavs im ganmcxadeblis xelSewyobas, romelic am garemoebaze informacias ar flobs. Tumca, is yovelTvis valdebulia zustad miuTiTos bavSvis asaki, vinaidan konvenciis me-4 muxlis debulebebis safuZvelze misi gancxadeba SeiZleba ar dakmayofildes, 27-e muxlis Sesabamisad. ufro metic, TxovnaSi Camoyalibebuli unda uyos “is motivebi, romlebsac ganmcxadebeli eyrdnoba, iTxovs ra bavSvis dabrunebas” (c qvepunqti). es logikuri moTxovnaa, romelic amave dros SesaZlebels gaxdis 27-e muxlis gamoyenebas. es ukanaskneli exeba centraluri organoebis uflebas, ar daakmayofilon aSkarad dausabuTebeli gancxadebebi. aRniSnuli motivebi, principSi, or mxares, iuridiuls da faqtobrivs unda exebodes, romlebic Camoyalibebulia me-3 muxlSi. vinaidan iuridiuli mxare, kerZod, SeiZleba efuZnebodes bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos kanonmdeblobas, raime gadawyvetilebas an SeTanxmebas, SeiZleboda am sawyis etapze savaldebulo yofiliyo dokumenturi dadasturebis arseboba. Tumca, konvenciam sxva gza airCia da es mtkicebuleba im dokumentebis rigSi Caayena, romlebic SeiZleba fakultatiurad Tan axldnen an avsebdnen Suamdgomlobas. amis mizezi imaSi mdgomareobs, rom aRniSnuli dokumentebis mopoveba zogjer SeiZleba Zneli iyos; ufro metic, aman SeiZleba gaflangos bavSvis swrafi povnis TvalsazrisiT Zvirfasi dro. sxvaTa Soris, rodesac centraluri organo axerxebs

33

Page 34: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

miaRwios bavSvis nebayoflobiT dabrunebas an saqmis mSvidobian mogvarebas, aseTi moTxovna SeiZleba meorexarisxovani aRmoCndes.

101. am TvalsazrisiT, me-3 punqtis pirveli ori qvepunqti, romlebic exeba im fakultatur dokumentacias, romelic SeiZleba SemdgomSi Tan axldes an avsebdes gancxadebas, ukavSirdeba dokumentebs, romlebic safuZvlad udevs Suamdgomlobas bavSvis dabrunebis Taobaze. am kuTxiT, upirveles yovlisa, xazi unda gavusvaT, rom moTxovna imis Sesaxeb, rom yvela asli damowmebuli iyos, ar ewinaaRmdegeba 23-e muxlis debulebas. am muxlis Tanaxmad, “araviTari legalizacia an msgavsi formaloba ar iqneba moTxovnili konvenciis konteqstSi”. saubaria mxolod aslebisa da kerZo dokumentebis Semowmebaze, raTa dadasturebuli iyos maTi Tanxvedra originalebTan da am gziT uzrunvelyofili iqnas maTi Tavisufali cirkulacia.

meorec, mtkicebuleba bavSvis sacxovrebeli adgilis saxelmwifos kanonmdeblobis Sinaarsis Sesaxeb SeiZleba warmodgenili iqnas an mowmobiT an werilobiTi CvenebiT anu oficialuri gancxadebebis Semcveli dokumentebis saSualebiT. am gancxadebebze pasuxismgebloba maT avtorebs ekisrebaT. rac Seexeba im sakiTxs, Tu vis SeuZlia warmoadginos aRniSnuli gancxadebebi, konvenciam arCevani farTo ganmartebaze gaakeTa, romelmac unda gaaadvilos ganmcxadeblis amocana (qvepunqti f). amrigad, bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos centraluri organosa da sxva kompetenturi organoebis garda, es gancxadebebi SeiZleba modiodes nebismieri kvalificiuri pirisagan – magaliTad. notariusis, advokatis an samecniero dawesebulebisagan.

meore mxriv, xazi unda gavusvaT, rom Semdgom fazaze anu maSin, rodesac, me-15 muxlis safuZvelze, aucilebeli xdeba saqmeSi TavSesafris mimcemi saxelmwifos sasamarTlo da administraciuli organoebis Careva, maT SeiZleba moiTxovon zogierTi iseTi dokumenti, romelTa wardgenac centraluri organoebisadmi mimarTvis SemTxvevaSi nebayoflobiTi iyo. dabolos, konvencia uSvebs imis SesaZleblobas, rom gancxadebas Tan axldes an Sevsebuli iyos “nebismieri sxva sasargeblo dokumentiT” (qvepunqti g). principSi, vinaidan gancxadebis warmomdgeni aris meurve, romelsac es ufleba waarTves, swored mas aqvs damatebiTi dokumentebis warmodgenis ufleba. es xels ar uSlis imas, rom Tu gancxadeba gadaecema sxva centralur organos, im centralurma organom, romelsac Tavdapirvelad mimarTes, im funqciebis Sesabamisad, romelsac mas me-7 muxlis me-2d punqti akisrebs, gancxadebas Tan daurTos bavSvis socialur mdgomareobasTan dakavSirebuli informacia _ Tu aseTs flobs da sasargeblod Tvlis.

muxli 9 – gancxadebis gadacema im saxelmwifos centraluri organosadmi, sadac bavSvi imyofeba

102. ganmcxadebels aqvs sruli Tavisufleba airCios centraluri organo, romelsac mimarTavs. am Tavisuflebis pirdapiri Sedegia is, rom am organos ekisreba valdebuleba, gadasces es gancxadeba im saxelmwifos centralur organos, sadac, misi safuZvliani varaudiT, bavSvi imyofeba. es valdebuleba arsebobs maSinac, rodesac centraluri organo, romelsac am saqmeze informacia miRebuli aqvs sxva centraluri organodan, midis daskvnamde, rom bavSvi sxva qveyanaSi imyofeba. am SemTxvevaSi saubaria funqciaze, romelic avsebs me-

34

Page 35: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

7 muxlSi zogadad Camoyalibebuli CarCos monaxazs, vinaidan es funqcia pirdapir kavSirSia centralur organoebs Soris TanamSromlobis valdebulebasTan, romelsac am muxlis 1-li punqti awesebs.

amrigad, Tumca, me-9 muxlis azri naTelia, misi formulireba srulyofili ar aris. “moTxovnis warmdgeni centraluri organo”, romelsac asaxelebs es muxli, arsebobs mxolod maSin, rodesac me-8 muxlis Sesabamisad warmodgenili gancxadeba gadaegzavna sxva centralur organos sakuTriv me-9 muxlis Tanaxmad. aqedan gamomdinare, “moTxovnis warmdgeni centraluri organos” informirebis valdebuleba arsebobs mxolod maSin, rodesac gancxadeba gadaecema mesame centralur organos imis gamo, rom bavSvi ar imyofeba meore centraluri organos saxelmwifoSi. da piriqiT, am muxlis safuZvelze gancxadebis gadacemis valdebuleba ekisreba yvela centralur organos imis miuxedavad, mas Tavidanve mimarTes Tu sxva centraluri organos SuamavlobiT. es im faqtiT aixsneba, rom es debuleba unda iyos intepretirebuli, rogorc im orive hipoTezisaTvis gamosadegi, romlis dafarvasac igi isaxavs miznad.

muxli 10 - bavSvis nebayoflobiTi dabruneba

103. me-7 muxlis me-2c punqtSi Camoyalibebuli centraluri organoebis funqcia - “miiRon yvela saWiro zoma bavSvis nebayoflobiTi dabrunebis uzrunvelyofis mizniT” am muxlSi preferenciul reJimSia ganxiluli, rac xazs usvams am gzis gamoyenebis mniSvnelobas. konvenciis teqstidan amoRebulia frazis is nawili, romliTac winaswar proeqtSi Camoyalibebuli iyo es debuleba da romelic droSi ganaTavsebda mis mier dadgenil valdebulebas (“nebismieri sasamarTlo an administraciuli proceduris dawyebamde”). amis mizezi mdgomareobs im sirTuleSi, romelsac zogierTi sasamarTlo sistema awydeboda imis daSvebisas, rom sajaro organos, rogoricaa centraluri organo, hqondes moqmedebis ufleba kompetentur organoebSi gancxadebis Setanamde; konvenciis debulebis Sinaarsi ar abrkolebs imas, rom sxva saxelmwifoebis centralurma organoebmac aseve imoqmedon. meore mxriv, ar aris saubari Zalian mkacr moTxovnaze, am sityvis ormagi mniSvnelobiT: bavSvis nebayoflobiTi dabrunebis RonisZiebebi SeiZleba gagrZeldes sasamarTlo da administraciuli organoebisadmi mimarTvis Semdegac, Tu isini manamde iyo dawyebuli; meore mxriv, imdenad, ramdenadac bavSvis dabrunebis iniciativa ar gadaecema am organoebs, centralurma organom unda gadawyvitos, am miznis misaRwevad ganxorcielebuli mcdelobebi warumateblad damTavrda Tu ara.

sxvaTa Soris, igulisxmeba, rom am muxliT gaTvaliswinebulma zomebma ziani ar unda miayenos bavSvis axali gadaadgilebis winaaRmdeg mimarTul centraluri organoebis qmedebebs, me-7 muxlis 2b punqtis Tanaxmad.

muxli 11 – saswrafo procedurebis gamoyeneba sasamarTlo da administraciuli organoebis mier

104. am sferoSi drois faqtoris mniSvneloba kvlav warmoCndeba am muxlSi. Tu konvenciis me-2 muxli avaldebulebs xelSemkvrel mxareebs gamoiyenon saswrafo procedurebi, am muxlis 1-li punqti imeorebs am valdebulebas im saxelmwifos organoebis mimarT, sadac bavSvi iqna wayvanili da romelTac unda miiRon gadawyvetileba misi dabrunebis Sesaxeb. am valdebulebas

35

Page 36: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

ormagi aspeqti aqvs: erTis mxriv, sasamarTlo sistemaSi danergili yvelaze swrafi procedurebis gamoyeneba; meore mxriv, aRniSnuli gancxadebebis SeZlebisdagvarad prioritetuli ganxilva.

105. im mizniT, rom saxelmwifos Sida organoebma maqsimaluri upiratesoba mianiWon bavSvebis saerTaSoriso masStabiT gadaadgilebis gamo wamoWrili problemebis gawyvetas, me-2 punqti awesebs araiZulebiT eqvskvirian vadas, romlis amowurvis Semdegac ganmcxadebels an moTxovnis mimRebi saxelmwifos centralur organos SeuZliaT moiTxovon dagvianebis mizezebis ganmarteba. ufro metic, rodesac moTxovnis mimRebi saxelmwifos centraluri organo miiRebs pasuxs, is kvlavac valdebuli iqneba gadasces informacia an moTxovnis warmdgeni saxelmwifos centralur organos an ganmcxadebels, Tu am ukanasknelma uSualod mimarTa mas. am debulebis mniSvneloba unda gaizomos ara valdebulebebis Sesrulebis momTxovnelobis TvalsazrisiT, aramed Tavad im faqtiT, rom igi kompetenturi organoebis yuradRebas miapyrobs aRniSnul situaciebSi drois faqtoris gadamwyvet xasiaTs; amasTanave igi awesebs im maqsimalur vadas, romelic SeiZleba dasWirdes am sakiTxebze gadawyvetilebis miRebas.

muxlebi 12 da 18 - bavSvis dabrunebis valdebuleba

106. es ori muxli SeiZleba erTad iqnas ganxiluli, vinaidan maTi gansxvavebulobis miuxedavad, orive erTgvar damatebiT xasiaTs atarebs.

muxli 12 warmoadgens konvenciis umTavres nawils, vinaidan swored igi azustebs, Tu ra situaciebSi arian valdebulni im saxelmwifos sasamarTlo da administraciuli organoebi, sadac bavSvi imyofeba, gamoscen brZaneba misi dabrunebis Sesaxeb. amitom kidev erTxel unda gaesvas xazi imas, rom bavSvis aranebayoflobiTi dabruneba, konvenciis Sesabamisad, efuZneba moTxovnis mimRebi saxelmwifos kompetenturi organoebis mier am sakiTxze miRebul gadawyvetilebas. aqedan gamomdinare, dabrunebis valdebuleba, romelzec am muxlSia saubari, swored aRniSnul organoebs ekisreba. am mizniT muxli or hipoTezas ayenebs: pirveli exeba am organoebis valdebulebas, rodesac maT mimarTaven bavSvis ukanono gadaadgilebisa da daubruneblobis erTi wlis vadaSi; meore - am valdebulebasTan dakavSirebul pirobebs, rodesac gancxadebis Semotana xdeba zemoT aRniSnuli vadis gasvlis Semdeg.

107. muxlis 1-l punqtSi Camoyalibebulia eraderTi gadawyveta problemisa, romelic warmoiSoba im vadis gansazRvrisas, romlis ganmavlobaSic aRniSnulma organoebma unda gascen bavSvis dabrunebis brZaneba. problema mniSvnelovania, imdenad, ramdenadac bavSvis dabruneba mis interesebs unda Seesabamebodes. cxadia, roca bavSvi integrirebulia axal garemoSi, misi dabruneba unda moxdes mxolod meurveobis uflebis arsis ganxilvis Semdeg, rac konvenciis amocanebs scildeba. amrigad, im sirTuleebma, romelsac awydeba bavSvis integraciis kriteriumis raime obieqturi normis saxiT gadmotanis nebismieri mcdeloba, gamoiwvia vadis dafiqsireba, romelic, SeiZleba, TviTneburi iyos, magram es aris yvelaze “naklebad uaresi” pasuxi am sakiTxTan dakavSirebiT gamoTqmul SeSfoTebaze.

108. am midgomidan gamomdinare saWiro gaxda ramdenime SekiTxvaze pasuxis gacema: pirveli, momenti, saidanac vadis aTvla iwyeba; meore, vadis xangrZlivoba; mesame, vadis amowurvis momenti. rac Seexeba pirvel sakiTxs

36

Page 37: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

anu im momentis dadgenas, saidanac aiTvleba vada; muxli eyrdnoba ukanono gadaadgilebisa da daubruneblobis cnebebs; daubruneblobis SemTxvevaSi gadamwyveti TariRis dakonkretebis qveS unda igulisxmebodes TariRi, rodesac bavSvi meurves unda gadascemoda an rodesac meurveobis uflebis mflobelma uari ganacxada daTanxmeboda bavSvis sxva, ara Cveul sacxovrebel adgilas cxovrebis gaxangrZlivebas. meore mxriv, mxolod erTwliani vadis dafiqsireba, Tu mxedvelobaSi ar miviRebT bavSvis adgilsamyoflis dadgenis SesaZlo sirTuleebs, mniSvnelovnad aumjobesebs specialuri komisiis mier SemuSavebuli winaswari proeqtis me-11 muxliT gaTvaliswinebul sistemas. am gziT konvenciis gamoyeneba ufro gasagebi gaxda, gamoiricxa is sirTuleebi, rac Tan axlavs xolme im SesaZlo problemebis mtkicebulebis warmodgenas, romlebic SeiZleba bavSvis adgilsamyoflis dadgenisas wamoiWras. mesame. rac Seexeba terminus ad quem, muxlSi mocemulia gancxadebis Setanis momenti nacvlad gadawyvetilebis miRebis TariRisa; Sesabamisad, kompetenturi organoebis qmedebebis SesaZlo dagvianebam ziani ar unda miayenos konvenciiT daculi mxareebis interesebs.

dabolos, yovelTvis, rodesac Cven mier axlaxan ganxiluli garemoebebi Tavs iyris erT konkretul SemTxvevaSi, sasamarTlo da administraciulma organoebma unda gamoscen bavSvis dauyovnebeli dabrunebis brZaneba, garda im SemTxvevebisa, rodesac isini adgenen Tavad konvenciiT gaTvaliswinebuli gamonaklisis arsebobas.

109. meore punqti gamoxatavs im aucileblobas, romelic mTeli mosamzadebeli samuSaoebis41 manZilze iCenda Tavs. saubaria im Sedegebis Semsubuqebaze, rac mkacrad gansazRvruli vadis dawesebas SeiZleba mohyves, ris Semdegac konvenciis moxmoba SeuZlebeli gaxdeba. sabolood SerCeuli42 gadawyvetileba aSkarad afarToebs konvenciis moqmedebis sferos, ganusazRvreli vadiT awesebs ra bavSvis dabrunebis valdebulebas. ase Tu ise, ar SeiZleba imis ugulebelyofa, rom es valdebuleba qreba, Tu xerxdeba imis dadgena, rom “bavSvi integrirebulia axal garemoSi”. debuleba savsebiT ar azustebs, vin unda daadasturos es garemoeba; Tumca, logikurad gveCveneba, rom es amocana daekisros gamtacebels an pirs, vinc ewinaaRmdegeba bavSvis dabrunebas. amasTanave daculi unda iyos Sida saxelmwifoebrivi organoebis diskreciuli ufleba, Seafason situacia am TvalsazrisiT. yvela SemTxvevaSi, bavSvis damkvidrebis faqtis damtkiceba Tu dadgena kars uRebs ufro xangrZlivi proceduris SesaZleblobas, vidre amas 1-li punqti iTvaliswinebs. dabolos, rogorc am mizezebis, aseve im faqtis gamo, rom dabruneba, Tavad sakiTxis bunebidan gamomdinare, moxdeba gatacebidan arauadres erTi wlisa, konvencia am konteqstSi saubrobs ara “dauyovnebel” dabrunebaze, aramed ubralod dabrunebaze.

110. orive ganxilul situacias erTi saerTo problema axasiaTebs. es aris im adgilis gansazRvra, sadac bavSvi unda iqnas dabrunebuli. am mimarTebiT konvencia ar Seicavs iseT winadadebas, romelSic naTlad iqneboda miTiTebuli, rom dabruneba yovelTvis unda ganxorcieldes im qveyanaSi, sadac iyo bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgili gadaadgilebamde. unda iTqvas, rom erT-erTi mizezi, romelic safuZvlad udevs bavSvis dabrunebis ideas im miswrafebaSi mdgomareobs, rom Tavidan iqnas acilebuli bavSvis sacxovrebeli adgilis 41 ix. specialuri komisiis moxseneba #92.42ix. Srom. dok. #25 (germaniis federaciuli respublikis delegacies winadadeba) da oqmebi ## 7 da 10.

37

Page 38: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

saxelmwifos sasamarTloebis “bunebrivi” kompetenciis Selaxva Zaladobrivi gziT. Tumca, aseTi dazustebis CarTva konvenciis teqstSi mis gamoyenebas sruliad usargeblo simkacres SesZenda. realurad, ar unda daviviwyoT is faqti, rom bavSvebis saerTaSoriso gatacebis winaaRmdeg brZolis mizania daicvas bavSvebis ufleba, ar iqnan mowyvetilni garkveul garemos, raSic ufro xSirad maTi ojaxuri garemo igulisxmeba. amrigad, Tu ganmcxadebeli aRar cxovrobs im saxelmwifoSi, sadac mdebareobda bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgili mis gadaadgilebamde, am bavSvis dabruneba praqtikulad rTulad gadasawyvet problemebs wamoWris. is faqti, rom konvenciaSi amis Taobaze araferia naTqvami, SeiZleba Semdegnairad gavigoT: TavSesafris mimcem saxelmwifoebs SeuZliaT pirdapir gadaugzavnon bavSvi ganmcxadebels imisda miuxedavad, Tu sad mdebareobs imJamad misi sacxovrebeli adgili.

111. me-12 muxlis me-3 punqtSi mocemulia sruliad logikuri idea STagonebuli procedurul ekonomiaze zrunviT. am ekonomiis mizniT organoebs, romlebic gaecvnen saqmes, SeuZliaT Sewyviton procedura an ar daakmayofilon gancxadeba, rodesac maT aqvT imis varaudis safuZveli, rom bavSvi gadayvanilia sxva saxelmwifoSi. saSualebebi, romlis safuZvelzec isini am daskvnamde SeiZleba mividnen, muxlSi ar aris dazustebuli. Sesabamisad, isini damokidebuli iqneba Tavad saxelmwifos Sida kanonmdeblobaze.

112. dabolos, me-18 muxlSi miTiTebulia, rom am Tavis arc erTi debuleba ar zRudavs sasamarTlo da administraciuli organoebis uflebas, gamoscen bavSvis dabrunebis brZaneba nebismier momentSi. es debuleba, formulirebuli winaswari proeqtis me-15 muxlis safuZvelze, romelic araviTar valdebulebas ar ayalibebs, xazs usvams konvenciis araamomwurav, damatebiT xasiaTs. faqtiurad, igi nebas rTavs kompetentur organoebs gascen bavSvis dabrunebis brZaneba da amisaTvis moixmon sxva, am miznisaTvis ufro momgebiani debulebebi. es, ZiriTadad, SeiZleba moxdes me-12 muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebul situaciebSi anu rodesac, im faqtidan gamomdinare, rom romelime organos saqme gadaeca bavSvis gadaadgilebidan erT welze meti periodis gasvlis Semdeg, dabrunebis moTxovna ar iqneba dakmayofilebuli, Tu moxda bavSvis integracia axal socialur da ojaxur garemoSi.

muxlebi 13 da 20 – SesaZlo gamonaklisebi bavSvis dabrunebisas

113. am moxsenebis pirvel nawilSi Cven vrclad visaubreT gansaxilvel muxlebSi aRniSnuli gamonaklisebis dasabuTebulobas, mizezebsa da moqmedebis farglebze.43 aq ramdenime mosazrebiT SemovifarglebiT maT uSualo Sinaarsze. zogadad, xazi unda gaesvas im faqts, rom am or muxlSi miTiTebuli gamonaklisebi ar gamoiyeneba avtomaturad anu maTi gamoyenebis aucilebel Sedegs bavSvis dakaveba ar warmoadgens; piriqiT, Tavad es gamonaklisebi Tavisi xasiaTiT aZleven mosamarTleebs saSualebas - da ara avaldebuleben maT – garkveul garemoebebSi uari Tqvan dabrunebaze

114. me-13 muxls rac Seexeba, pirveli punqtis Sesaval nawilSi xazgasmulia, rom qvepunqtebSi a da b miTiTebuli garemoebebis mtkicebis tvirTi ekisreba imas, vinc ewinaaRmdegeba bavSvis dabrunebas. anu aq nagulisxmevi piri, organizacia an instituti yovelTvis SeiZleba ar iyos gamtacebeli. miRebuli gadawyvetileba, rasakvirvelia, Semoifargleba samarTlis im zogadi wesis 43 ix. zemoT ## 28-dan 35-mde.

38

Page 39: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

dazustebiT, romlis mixedviTac, iman, vinc akeTebs gancxadebas faqtze (an uflebaze), unda daamtkicos kidec is. am midgomis arCeviT konvenciis mizani iyo Tanabar mdgomareobaSi Caeyenebina adamiani, romlis uflebac dairRva, gamtacebelTan mimarTebaSi, romelsac, principSi, hqonda misTvis sasurveli sasamarTlo organos arCevis SesaZlebloba.

115. qvepunqtSi a miTiTebuli gamonaklisebi dadgenilia im SemTxvevis gaTvaliswinebiT, rodesac egreT wodebuli meurves qcevis safuZvelze Cndeba eWvi, namdvilad hqonda Tu ara adgili ukanono gadaadgilebis an daubruneblobis faqts, konvenciis mniSvnelobiT. erTis mxriv, saubaria situaciebze, rodesac piri, romelic zrunavda bavSvis pirovnebaze, efeqturad ar axorcielebda meurveobis uflebas misi gadaadgilebis an daubruneblobis periodSi. konvencia ar Seicavs definicias, Tu ra igulisxmeba cnebaSi meurveobis “efeqturi ganxorcieleba”, magram naTelia, rom es debuleba ukavSirdeba bavSvis pirovnebaze zrunvas. Tu SevadarebT mis teqsts me-5 muxlSi Camoyalibebuli meurveobis uflebis ganmartebas, SeiZleba davaskvnaT, rom efeqturi meurveoba xorcieldeba, rodesac meurve zrunavs bavSvis pirovnebaze, maSinac ki, Tu misaRebi mizezebis gamo (avadmyofoba, swavla da a.S.) TiToeul konkretul SemTxvevaSi, isini erTad ar cxovroben. aqedan gamomdinareobs, rom gadawyvetileba imis Taobaze, efeqturad xorcieldeboda Tu ara meurveoba, unda gamoitanos mosamarTlem im garemoebebis safuZvelze, romelic TiToeul konkretul SemTxvevas axasiaTebs. amas garda, Tu am punqts davukavSirebT me-3 muxlSi mocemul ukanono gadaadgilebisa da daubruneblobis definiciebs, davaskvniT, rom mtkicebuleba, rom meurveoba ar iyo efeqturi, ar warmoadgens bavSvis dabrunebis valdebulebidan gamonaklisis safuZvels, Tu uflebawarTmeuli meurve efeqturad ver axorcielebda meurveobas swored gamtaceblis qmedebis gamo. faqtiurad, situaciaTa gamijvna mocemuli me-3 muxlSi, mTel konvenciaSi SeimCneva da arc erTi muxlis interpretacia ar SeiZleba am gamijvnis gaTvaliswinebis gareSe. meore mxriv, meurves qmedebamac SeiZleba Secvalos gamtaceblis qcevis kvalifikacia im SemTxvevaSi, Tu meurve mogvianebiT daTanxmda an winaaRmdegoba ar gauwia gadaadgilebas, romlis gauqmebasac axla iTxovs. am dazustebam SesaZlebeli gaxada amoRebuli yofiliyo teqstidan nebismieri miTiTeba meurveobis uflebis ~keTilsindisier” Sesrulebaze. imavdroulad, Tavidan iqna acilebuli mxareTa Soris konvenciis, rogorc “vaWrobis” iaraRis, gamoyenebis safrTxe.

116. b qvepunqtSi Camoyalibebuli gamonaklisebi Seexeba im situaciebs, rodesac namdvilad hqonda adgili saerTaSoriso gatacebas, magram bavSvis dabruneba ewinaaRmdegeba mis interesebs, am qvepunqtis mniSvnelobiT. am debulebaSi gamoyenebuli TiToeuli termini asaxavs im rTul kompromiss, romelic miRweul iqna specialuri komisiis muSaobis Sedegad da romelic ucvlelad iqna SenarCunebuli; me-14 sesiaze uaryofili iqna is winadadebebi, romlebic moiTxovdnen aSkara miTiTebis CarTvas imis Taobaze, rom es gamonaklisi ar SeiZleba moxmobili iqnas im SemTxvevaSi, rodesac bavSvis dabrunebam SeiZleba ziani miayenos mis ekonomikur an aRmzrdelobiT perspeqtivebs,44

aqedan ar SeiZleba, a contrario gamomdinareobdes daskvna, rom am gamonaklisma unda SeiZinos farTo interpretacia.

44 ix. Srom. dok. # 12 (Proposal of the United States delegation) da # 42 (saberZneTis delegaciis winadadeba), asev oqmi # 8.

39

Page 40: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

117. am muxlis me-2 punqtTan dakavSirebiT ukve gakeTebul komentarebze dasamatebeli aRaraferia (kerZod, ix. zemoT, # 31). rac Seexeba me-3 punqts, igi sruliad gansxvavebuli xasiaTis debulebas Seicavs. saubaria procedurul winadadebaze, romelic miznad isaxavs, erTis mxriv, im piris mtkicebis tvirTis gaTanabrebas, romelic ewinaaRmdegeba dabrunebas da meore mxriv, bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos centraluri organoebis mier mowodebuli informaciis sargeblianobis gaZlierebas. aseTi informaciebi, romlebic SeiZleba modiodes an centraluri an nebismieri sxva kompetenturi organodan, SeiZleba gansakuTrebiT mniSvnelovani iyos imisaTvis, rom SesaZlebloba misces moTxovnis mimReb organoebs, gamoitanon daskvna garemoebebze, romlebic iwveven pirvel or punqtSi Camoyalibebul gamonaklisebs.

118. imis SesaZlebloba, aRiarebuli me-20 muxliT, rom bavSvi ar iqnas dabrunebuli, rodesac “es dabruneba ar aris nebadarTuli moTxovnis mimRebi saxelmwifos ZiriTadi principebiT adamianis fundamenturi uflebebisa da Tavisuflebebis dacvis sferoSi”, sagangebod iqna Cadebuli am Tavis bolo muxlSi; amiT xazi gaesva im sruliad gansakuTrebul xasiaTs, romelic am debulebis gamoyenebam yvela SemTxvevaSi unda SeiZinos. rac Seexeba am debulebis Sinaarss, Cven ori SeniSvniT SemovifarglebiT: pirvel rigSi, Tundac, misi sityvasityviTi Sinaarsi Zalian hgavdes saerTaSoriso teqstebs adamianis uflebebis dacvis sferoSi, es norma ar aris mimarTuli saerTaSoriso doneze ganviTarebuli movlenebisaken; piriqiT, igi exeba mxolod im principebs, romlebic daSvebulia moTxovnis mimRebi saxelmwifos kanonmdeblobaSi an zogadi an SeTanxmebiT saerTaSoriso samarTlis, an kidev Sida sakanonmdeblo gziT. aqedan gamomdinare, imisaTvis, rom dabrunebis moTxovnaze uari iTqvas am muxlis safuZvelze, aucilebelia, rom es SeuZlebeli iyos moTxovnis mimRebi saxelmwifos mier am sferoSi aRiarebuli fundamenturi principebiT. ar aris sakmarisi, rom dabruneba SeuTavsebeli an aSkarad SeuTavsebelic ki iyos am principebTan. meorec, am principebis moxmoba arc erT SemTxvevaSi ar unda iyos ufro xSiri, arc ufro advilad dasaSvebi, vidre es iqneboda wmindad Sida saxelmwifoebrivi situaciebis daregulirebisas. sxvagvarad, sakuTriv debuleba diskriminaciuli iqneboda anu ar iqneboda SesabamisobaSi romelime fundamentur principTan, romelic yvelaze xSirad aris aRiarebuli Sida saxelmwifoebrivi kanonmdeblobebiT. sxvadasxva qveynebis iurisprudenciis Seswavla aCvenebs, rom Cveulebrivi mosamarTlis mier adamianis uflebebTan da ZiriTad TavisuflebebTan dakavSirebuli kanonmdeblobis gamoyeneba garkveuli sifrTxiliT xdeba. aseTive sifrTxile unda iqnes gamoCenili konvenciis moqmedebis sferos daqvemdebarebuli saerTaSoriso situaciebis mimarTac.

muxli 14 – ucxo qveynis samarTlis mtkicebulebis Semsubuqeba

119. konvenciis Tanaxmad, bavSvebis gadaadgilebis ukanono xasiaTi damokidebulia im faqtze, hqonda Tu ara adgili bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos samarTlis mier miniWebuli meurveobis uflebis efeqturi ganxorcielebis darRvevas. aqedan gamomdinare, cxadia, moTxovnis mimRebi saxelmwifos organoebma unda gaiTvaliswinon es samarTali bavSvis dabrunebis Taobaze gadawyvetilebis miRebisas. am TvalsazrisiT, winaswari proeqtis me-13 muxlSi Cadebuli debuleba45, romlis mixedviTac es organoebi “mxedvelobaSi miiReben” bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos samarTals, SeiZleba zedmetad miviCnioT. Tumca, es debuleba, erTis mxriv, 45 ix. specialuri komisiis moxseneba, ##102-103.

40

Page 41: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

miuTiTebda, rom saubaria ara am samarTlis gamoyenebaze, aramed mis gaTvaliswinebaze mxareTa qcevis Sefasebisas; meore mxriv, SeiZleboda es debuleba gamoyenebuli yofiliyo im gadawyvetilebebis mimarT, romlebic safuZvlad daedeboda naxvis uflebis darRvevas. amdenad, igi warmoaCenda konvencias, rogorc erTgvar lex specialis, romlis safuZvelzec aRniSnuli debulebebi moTxovnis mimReb saxelmwifoSi irib efeqts moitanda, rac ver iqneboda ganpirobebuli egzekvaturis an ucxouri gadawyvetilebis raime sxva saxiT miRebiT.

vinaidan pirveli aspeqti aucileblad gamomdinareobs konvenciis sxva debulebebidan, me-14 muxlis amJamindeli formulireba mxolod meores aspeqts exeba. muxli warmodgenilia, rogorc fakultatiuri debuleba, romelic ukavSirdeba mtkicebulebas bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos samarTlis Sesaxeb. debulebis Sesabamisad saqmis ganmxilvel organos “SeuZlia pirdapir miiRos mxedvelobaSi bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis samarTali an am saxelmwifoSi formalurad aRiarebuli an araRiarebuli sasamarTlo da administraciuli gadawyvetilebebi, ise, rom ar mimarTos specifikur procedurebs am samarTlis mtkicebulebebTan dakavSirebiT an ucxo qveynis im gadawyvetilebebis aRiarebis Taobaze, romlebic SeiZleba sxvagvarad iqnas gamoyenebuli”. aucilebeli ar aris xazi gaesvas im praqtikul mniSvnelobas, rom am normis gamoyenebam SeiZleba daaCqaros im gadawyvetilebebis miReba, romlebic Zireulia konvenciis meqanizmis funqcionirebisaTvis.

muxli 15 – bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis organoebisagan gadawyvetilebis an mowmobis moTxovnis SesaZlebloba

120. es muxli exeba im sirTuleebs, romelTac saxelmwifos centraluri organoebi SeiZleba waawydnen bavSvis dabrunebis moTxovnaze gadawyvetilebis miRebisas, Tu isini ar arian darwmunebulni, rom am konkretul SemTxvevaSi SeiZleba bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis samarTlis gamoyeneba. Tu es SesaZlebelia, aRniSnul organoebs SeuZliaT mosTxovon ganmcxadebels “bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis organoebis mier gacemuli gadawyvetilebis an cnobis warmodgena”. am sakiTxze mxolod or SeniSvnas gavakeTebT. pirveli exeba am moTxovnis araiZulebiT xasiaTs im TvalsazrisiT, rom misi aRsruleba ar ganapirobebs bavSvis dabrunebas. faqtiurad, amgvari daskvna gamomdinareobs rogorc muxlis sityvasityviTi Sinaarsidan (romelSic saubaria “ganmcxadebelze” da ara “gamtacebelze), aseve Tavad debulebaSi im SesaZleblobis aRiarebidan, rom SeiZleba moTxovnili dokumentebis miReba SeuZlebeli gaxdes im saxelmwifoSi, sadac bavSvi cxovrobs. Tumca, im faqtma, rom muxli akisrebs centralur organoebs valdebulebas, daexmaron ganmcxadebels gadawyvetilebis an mowmobis miRebaSi, unda gauadvilos mas es saqme, miT umetes, imis gaTvaliswinebiT, rom centralurma organom, 8(f) muxlis Sesabamisad, SeiZleba gasces cnoba misi meurveobis uflebasTan dakavSirebiT. meorec, gadawyvetilebis an mowmobis Sinaarsi unda exebodes gadaadgilebis an daubruneblobis ukanonobas, konvenciis mniSvnelobiT; es ki, Cveni azriT, niSnavs, rom rogorc erTi, aseve meore dokumenti unda ganixilavdes me-3 muxliT gaTvaliswinebul orive elements da Sesabamisad, askvnides, rom gadaadgilebam Sewyvita meurveobis kanonieri da efeqturi ganxorcieleba prima facie bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis samarTlis Sesabamisad.

41

Page 42: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

muxli 16 – meurveobis uflebis arsze gadawyvetilebis gamotanis akrZalva

121. konvenciis amocanis miRwevis - bavSvis dabrunebis gaadvilebis mizniT muxli warmoadgens mcdelobas, Tavidan iqnas acilebuli meurveobis uflebis arsze gadawyvetilebis gamotana TavSesafris mimcem saxelmwifoSi. am mizniT, muxli ukrZalavs am saxelmwifos kompetentur organoebs gamoitanon gadawyvetileba aRniSnul sakiTxze, Tu isini floben informacias, rom bavSvi gadaadgilebuli an dakavebuli iqna ukanonod, konvenciis mniSvnelobiT. es akrZalva moixsneba, rodesac dadgindeba, rom ar arsebobs bavSvis gadagzavnis safuZveli, konvenciis Sesabamisad, an kidev, rodesac drois gonivruli periodi gadis konvenciis gamoyenebis moTxovnis gareSe. is ori garemoeba, romelTac SeiZleba Sewyviton am muxlSi Camoyalibebul valdebuleba, Zalian gansxvavdeba erTmaneTisagan, rogorc dasabuTebiT, aseve SesaZlo SedegebiT. marTlac, absoluturad logikuria is varaudi, rom es valdebuleba gaqreba, rogorc ki dadgindeba, rom ar arsebobs bavSvis dabrunebisaTvis aucilebeli pirobebi. es SeiZleba moxdes mxareTa Soris miRweuli SeTanxmebis an kidev imis gamo, rom am SemTxvevaSi marTebuli iyo me-13 da me-20 muxlebiT gaTvaliswinebuli erT-erTi gamonaklisis amoqmedeba. ufro metic, amgvar situaciebSi, gadawyvetileba meurveobis arsze sabolood gadaWris saqmes.

amis sapirispirod, imis gaTvaliswinebiT, rom “informacia”, romelsac SeiZleba gadawyvetilebis gamotanis akrZalva efuZnebodes, iqneba es uSualod ganmcxadeblis Suamdgomloba bavSvis dabrunebis Sesaxeb an imave saxelmwifos centraluri organos mier gagzavnili Setyobineba, Zneli warmosadgenia, rom is SemTxvevebi, rodesac informacias ar axlavs Tan gancxadeba, ar moiazrebodes pirvel hipoTezaSi. sxvaTa Soris, Tu arsebobs aseTi situaciebi, gamoTqmis “gonivruli periodi” orazrovnebam SeiZleba gamoiwvios gadawyvetilebis miReba me-12 muxlis pirvel punqtSi miTiTebuli erTwliani vadis amowurvamde; Sesabamisad, aseT SemTxvevaSi, miRebuli gadawyvetileba ganagrZobs Tanaarsebobas, konvenciis Tanaxmad, bavSvis dabrunebis valdebulebasTan erTad, rac warmoqmnis me-17 muxlSi aRweril problemas.

muxli 17 - meurveobasTan dakavSirebuli gadawyvetilebis aRsruleba moTxovnis mimReb saxelmwifoSi

122. am muxlis warmoSobis mizezebi naTlad aCvenebs mis winaSe dasaxul mizans: pirvelma komisiam Tavdapirvelad miiRo debuleba, romelic absolutur prioritets aniWebda konvenciis gamoyenebas, aZlevda ra upirates Zalas bavSvis dabrunebis valdebulebas meurveobasTan dakavSirebul yvela sxva gadawyvetilebasTan SedarebiT, romelic miRebuli an savaraudod aRiarebuli iqneboda moTxovnis mimReb saxelmwifoSi. amave dros muxli Seicavda daTqmas, romelic uSvebda dabrunebaze uaris Tqmis SesaZleblobas, Tu is SeuTavsebeli aRmoCndeboda TavSesafris mimcem saxelmwifoSi “gatacebamde” miRebul gadawyvetilebasTan.46 amJamindeli teqsti im kompromisis Sedegia, romelic konvenciidan daTqmis amoRebas isaxavda miznad, magram ise, rom konvencia imave xarisxiT misaRebi darCeniliyo saxelmwifoebisTvis.47 am TvalsazrisiT, Tavdapirveli debuleba gadamuSavda. xazi gaesva imas, rom mxolod gadawyvetilebis arseboba dabrkolebas ar 46 Srom. dok. #53, paragrafi 2.(Proposal of the United Kingdom delegation), #32, muxli XG (Proposal of the Netherlands delegation) da #19 (Proposal of the Japanese delegation) da oqmi # 12.

42

Page 43: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

Seuqmnis bavSvis dabrunebas, xolo mosamarTles mieca SesaZlebloba mxedvelobaSi miiRos am gadawyvetilebis motivebi dabrunebis sakiTxis gadawyvetisas.

123. am muxlSi Camoyalibebuli gadawyvetileba srulad Seesabameba konvenciis mizans, xeli SeuSalos potenciur gamtaceblebs, romelnic ver SeZleben TavianT qmedebis dacvas verc gadaadgilebamde miRebuli “mkvdari”, aRusrulebeli gadawyvetilebiT, verc ufro gvian gamotanili gadawyvetilebiT, romelic umravles SemTxvevaSi falsifikaciis gziT aris mopovebuli; aqedan gamomdinare, moTxovnis mimRebi saxelmwifos kompetenturma organom unda ganixilos bavSvis dabrunebis Suamdgomloba, rogorc saqmeSi axali elementis gamoCenis mtkicebuleba. es faqtori avaldebulebs mas eWvqveS daayenos gadawyvetileba, romelic iyo araefeqturi, miRebuli iyo iurisdiqciis gadaWarbebuli kriteriumebis safuZvelze an kidev ar icavda yvela mxaris uflebas dacvaze. amas garda, imis gaTvaliswinebiT, rom gadawyvetileba bavSvis dabrunebis Sesaxeb ar exeba meurveobis uflebis arss, im gadawyvetilebis motivebi, romelic SeiZleba mxedvelobaSi iqnas miRebuli, Semoifargleba mxolod imiT, rac “konvenciis gamoyenebas ukavSirdeba”. rac Seexeba situacias, warmoqmnils im gadawyvetilebis safuZvelze, romelic miRebul iqna bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos organoebis mier mis “gatacebamde” da romelic meurveobis uflebas “gamtacebels” aniWebs, igi, rogorc wesi, gadaiWreba konvenciis me-3 muxlis gamoyenebiT, vinaidan meurveobis uflebis arseboba unda Seesabamebodes zemoxsenebuli saxelmwifos samarTals.

muxli 19 – bavSvis dabrunebis Taobaze miRebuli gadawyvetilebis moqmedebis sfero

124. es debuleba gamoxatavs ideas, romelic safuZvlad udevs mTel konvencias; marTlac, Cven ramdenjerme SevexeT mas am moxsenebaSi, visaubreT rogorc mis dasabuTebaze, aseve gavakeTeT komentarebi. es muxli Semoifargleba im gadawyvetilebis moqmedebis farglebis dazustebiT, romlebic bavSvis dabrunebis exeba, ris uzrunvelyofasac konvencia isaxavs miznad. dabruneba, romelic imisaTvis, rom “swrafi” an “dauyovnebeli” iyos, winaswar ar unda wyvetdes meurveobis uflebis arss. am debulebis mizania, rom Tavidan iqnas acilebuli situacia, rom meurveobaze miRebul Semdgom gadawyvetilebaze romelime mxaris mier calmxrivad Secvlilma garemoebebma moaxdinos gavlena.

Tavi IV - naxvis ufleba

muxli 21

125. upirveles yovlisa, saWiroa aRvniSnoT, rom konvencia ar cdilobs amomwuravad daareguliros naxvis ufleba. es, cxadia, gascdeboda misi miznebis farglebs. im yuradRebis gaTvaliswinebiTac ki, romelic naxvis uflebas eniWeba da romelic asaxavs im azrs, rom igi meurveobis aucilebel Sedegs unda warmoadgendes, konvenciis miznebis doneze sakmarisia centralur organoebs Soris TanamSromlobis uzrunvelyofa am uflebis aRsrulebis

47 ix. Srom. dok. #77 (Tavmjdomaris winadadeba mxardaWerili momxseneblis da germaniis federaciuli respublikis, avstraliis, kanadis, espaneTis, fineTis, safrangeTis, irlandiis, gaerTianebuli samefos da Sveicariis delegaciebis mier) da oqmi # 17.

43

Page 44: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

organizebis an misi efeqturi ganxorcielebis TvalsazrisiT. sxvaTa Soris, gansakuTrebiT mokle dro, romelic pirvelma komisiam am uflebas dauTmo, albaT, am kuTxiT miRweuli konsensusis maRali xarisxis saukeTeso maCvenebelia.

126. rogorc es-esaa aRvniSneT, muxli mTlianobaSi efuZneba centralur organoebs Soris TanamSromlobas. winadadeba imis Taobaze, rom naxvis uflebis sferoSi axali qvepunqtis saxiT gansazRvruliyo rogorc bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos organoebis, aseve am saxelmwifos kanonis eqskluziuri uflebamosileba, xmaTa didi umravlesobiT uaryofili iqna.48 amrigad, naxvis uflebis organizeba da misi efeqturi ganxorcielebis dacva konvenciis mier ganixileba, rogorc centraluri organoebis mTavari funqcia. am TvalsazrisiT pirveli punqti Seicavs or mniSvnelovan sakiTxs: erTis mxriv, es aris kerZo pirebis Tavisufleba centraluri organo arCevisas; meore mxriv, is, rom centraluri organosadmi wardgenili Suamdgomlobis sagani SeiZleba iyos an naxvis uflebis organizeba anu misi dadgena, an ukve gansazRvruli naxvis uflebis aRsrulebis dacva. gansakuTrebiT maSin, rodesac Suamdgomloba miznad isaxavs moTxovnili uflebis organizebas, an rodesac misi aRsruleba awydeba meurveobis uflebis mflobelis winaaRmdegobas, Zalian xSirad saWiro xdeba sakanonmdeblo procedurebis gamoyeneba. am mizniT, mesame punqti iTvaliswinebs aseTi proceduris dawyebis an xelSewyobis SesaZleblobas uSualod centraluri organoebis mier an Suamavlis saSualebiT.

127. meore punqtSi ganxiluli problemebi sruliad gansxvavebuli xasiaTisaa. aq saubaria naxvis uflebis mSvid garemoSi ganxorcielebis uzrunvelyofaze ise, rom meurveobis uflebas safrTxe ar daemuqros. am TvalsazrisiT es muxli Seicavs am miznis miRwevisTvis Zalian mniSvnelovan mosazrebebs. SemoTavazebuli gadawyvetis centrSi kvlav da kvlav centralur organoebs Soris TanamSromlobaa, TanamSromloba, romelic miznad isaxavs rogorc naxvis uflebis ganxorcielebis gamartivebas, aseve nebismieri im pirobis Sesrulebis uzrunvelyofas, romelsac es procedura SeiZleba eqvemdebarebodes.

naxvis uflebis aRsrulebis uzrunvelyofisaTvis saWiro konkretuli saSualebebidan 21-e muxli miuTiTebs mxolod erTs, rodesac aRniSnavs, rom centraluri organo unda Seecados, rom “SeZlebisdagvarad gadailaxos am uflebis xelisSemSleli yvela dabrkoleba”. es dabrkolebebi SeiZleba iyos kanonieri an gamomdinare sisxlis samarTlebrivi tipis SesaZlo pasuxismgeblobisagan. danarCeni sakiTxebi centralur organoebs Soris TanamSromlobiT unda mogvardes, vinaidan es ukanaskneli naxvis uflebis ganxorcielebis dacvisaTvis aucilebeli pirobebis uzrunvelyofisaTvis saukeTeso saSualebad aris miCneuli. faqtiurad, es dacva meurveobis mflobelisaTvis erTaderTi garantiaa imisa, rom am uflebis ganxorcieleba zians ar miayenebs mis sakuTar uflebebs.

128. konvencias ar mohyavs konkretuli magaliTebi, Tu rogor unda moxdes centralur organoebs Soris TanamSromlobis organizeba imisaTvis, rom uzrunvelyofili iqnas naxvis uflebis ganxorcielebis “aramankieri” xasiaTi, radgan aseTi magaliTebi SeiZleboda SezRudulad yofiliyo ganmartebuli Sesabamisad, SeiZleba aRiniSnos, oRond, mxolod miTiTebis saxiT, rogorc es winaswari proeqtis moxsenebaSi iyo,49 rom sasurvelia, bavSvis saxeli ar figurirebdes naxvis uflebis mflobelis pasportSi. “trans-sasazRvro” vizitebis SemTxvevaSi ki 48 ix.SRom. dok. # 31 (Proposal of the Danish delegation) da oqmi #13.49 ix. spcialuri komisiis moxseneba #110.

44

Page 45: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

marTebuli iqneboda, rom am uflebis mflobeli kisrulobdes valdebulebas bavSvis Cveuli sacxovrebeli adgilis saxelmwifos centraluri organos winaSe, rom daabrunebs bavSvs konkretul dRes, amasTanave uTiTebdes adgils an adgilebs, sadac bavSvTan erTad apirebs cxovrebas. aseTi valdebulebis asli SemdgomSi gadaecema naxvis uflebis mflobelis Cveuli sacxovrebeli adgilis centralur organos, aseve im saxelmwifos organos, sadac misi gancxadebiT, is apirebs bavSvTan erTad cxovrebas. es SesaZlebels gaxdida bavSvis adgilsamyoflis dadgenas nebismier momentSi da, daTqmuli vadis amowurvisTanave, misi dabrunebisaTvis saWiro proceduris dawyebas. rasakvirvelia, verc erTi SemoTavazebuli zoma damoukideblad ver SeZlebs naxvis uflebis sworad ganxorcielebis uzrunvelyofas; magram Cven vfiqrobT, rom am moxsenebas ufro Sors wasvla ar SeuZlia. konkretuli zomebi, romelic centralurma organoebma unda miiRon, damokidebuli iqneba calkeuli SemTxvevis garemoebebze da TiToeuli centraluri organos qmedunarianobaze.

Tavi V – zogadi debulebebi

129. im sakiTxebidan gamomdinare, romelTac es Tavi eZRvneba da romelTa ganxilvac wina Tavebis farglebSi ver moeqceoda, igi erTnairi debulebebis mTel serias Seicavs. saubaria, erTis mxriv, zogierT procedurul debulebaze, romlebic saerToa rogorc bavSvis dabrunebis, aseve naxvis uflebis organizebisaTvis; meore mxriv, im problemebis daregulirebaze, romlebic mohyveba konvenciis gamoyenebas ramdenime sakanonmdeblo sistemis mqone saxelmwifoebSi, aseve mis mimarTebas sxva konvenciebTan da misi moqmedebis sferos ratione temporis.

muxli 22 - “Cautio judicatum solvi”

130. ucxoelTa mimarT diskriminaciuli proceduruli zomebis konvenciidan amoRebis ukve aRniSnuli tendenciis Tanaxmad, es muxli acxadebs, rom konvenciis konteqstSi aranairi formiT ar unda iyos moTxovnili araviTari girao, araviTari sagarantio Senatani. teqsti or mokle komentars saWiroebs. pirveli Seexeba aRniSnuli akrZalvis moqmedebis sferos ratione personae. SemoTavazebulia am sakiTxis uaRresad liberaluri gadawyveta, rogorc amas moiTxovs bavSvis dacvis ideaze agebuli konvencia.50 meorec, girao an sagarantio Senatani, risganac ucxoeli Tavisufldeba, yvela iuridiul sistemaSi sxvadasxva dasaxelebis qveS gamoyenebuli es cnebebi gamiznulia im gadawyvetilebaTa dasacavad, romlebic sasamarTlo procesis danaxarjebisa da gasavlis dafarvas exeba. Tanamimdevrulobis mizniT muxli azustebs, rom es wesi moqmedebs mxolod “konvenciiT gaTvaliswinebul sasamarTlo da administraciul procedurebTan” dakavSirebiT. igi Tavs aridebs ufro farTo formulirebis gamoyenebas, romelic SeiZleba gagebuli iqnas, magaliTad, iseT procesTan mimarTebaSi, romlis mizansac uSualod meurveobis uflebis arsis gansazRvra warmoadgens. meore mxriv, zemoTqmulidan gamomdinareobs, rom es debuleba ar krZalavs sxva SesaZlo giraos an sagarantio Senatanis moTxovnas, kerZod, giraos dakisrebuls naxvis uflebis srulyofili aRsrulebis garantiis saxiT.

muxli 23 – legalizaciisagan gaTavisufleba

50 ix. ufro SemzRudavi formulireba Camoyalibebuli “marTlmsajulebis saerTaSoriso xelmisawvdomobis gamartivebis Sesaxeb” konvenciis me-14 muxlSi. konvencia aseve miRebul iqna konferenciis meToTxmete sesiaze.

45

Page 46: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

131. es muxli sityva-sityviT imeorebs winaswari proeqtis paralelur muxls, romelic imiT Semoifargleboda, rom calke debulebis saxiT ayalibebda haagis yvela konvenciaSi gadmocemul ideas, rac xelSemkvrel mxareebs Soris dokumentebis gacvlas gulisxmobs. misi redaqciidan gamomdinareobs, rom igi krZalavs ara mxolod “diplomatiur legalizacias”, aramed am saxis yvela sxvas; amasTanave, kerZo dokumentebisa da aslebis auTenturobis SesaZlo moTxovna am debulebis miRma darCa.

muxli 24 – dokumentebis Targmna

132. rac Seexeba centralur organoebs Soris urTierTobebSi gamoyenebul enebs, konvenciaSi SenarCunebulia winaswar proeqtSi Camoyalibebuli midgoma, romlis Tanaxmadac, dokumentebi gadaigzavneba originalis enaze. maTTan erTad gaigzavneba agreTve moTxovnis mimRebi saxelmwifos erT-erT oficialur enaze Sesrulebuli Targmanebi. im SemTxvevaSi, Tu am aseTi Targmani Znelad gansaxorcielebelia, igzavneba Targmani inglisur an frangul enebze.51 sxvaTa Soris, am sakiTxze konvencia, 42-e muxlis Sesabamisad, uSvebs daTqmis Camoyalibebis SesaZleblobas, romlis safuZvelzec xelSemkvrel saxelmwifos SeuZlia SeewinaaRmdegos enis Secvlas. rasakvirvelia, daTqma ver gamoricxavs ori enis gamoyenebas. dabolos, xazi unda gaesvas, rom, erTis mxriv, arCeuli sistema minimaluri simartiviT xasiaTdeba da is SeiZleba gaumjobesdes sxva konvenciebiT, romlebic gamoricxaven mxareebs Soris Targmanis yovelgvar aucileblobas. meore mxriv, es sistema exeba mxolod centralur organoebs Soris urTierTobebs. aqedan gamomdinare, Sidasaxelmwifoebrivi organoebisadmi mimarTuli Txovnebi da sxva dokumentebi Targmanis TvalsazrisiT TiToeuli am saxelmwifos moqmed kanonmdeblobas unda eqvemdebarebodes.

muxli 25 – samarTlebrivi da iuridiuli daxmareba

133. am muxlis debuleba afarToebs samarTlebrivi daxmarebis cnebas ori mimarTulebiT: masSi, erTis mxriv, igulisxmeba potenciur wevri mxareebis moqalaqeTa garda beneficiarTa Soris im pirebis CarTva, romelTac am saxelmwifoebSi Cveuli sacxovrebeli adgili aqvT; meore mxriv ki, am cnebaSi eqceva iuridiuli konsultacia, aspeqti, romelic romelsac yovelTvis ar aris gaTvaliswinebuli samarTlebrivi daxmarebis sxvadasxva saxelmwifoebrivi sistemebiT. 52

muxli 26 – konvenciis gamoyenebidan gamomdinare xarjebi

134. pirvel punqtSi Camoyalibebul princips, romlis Tanaxmadac konvenciis gamoyenebisas TiToeuli saxelmwifo kisrulobs sakuTari xarjebis dafarvas, winaaRmdegoba ar Sexvedria. aq upirveles yovlisa, igulisxmeba is, rom erTi centraluri organo ver mosTxovs am xarjebis gadaxdas meore centralur organos. rac Seexeba Tavad am xarjebs, unda SevTanxmdeT, rom isini damokidebuli iqneba centraluri organoebis mier realurad gaweul momsaxurebaze, im SesaZleblobebis farglebSi, ris uflebasac maT saxelmwifos Sida kanonmdebloba aZlevs.

51 ix. imave sakiTxze nawilobriv gansxvavebuli midgomaa Camoyalibebuli “marTlmsajulebis saerTaSoriso xelmisawvdomobis gamartivebis Sesaxeb” konvenciis me-7 muxlSi ix. zemoT.52 imave sakiTxze ix. “marTlmsajulebis saerTaSoriso xelmisawvdomobis gamartivebis Sesaxeb” konvenciis 1-li da me-2 muxlebi.

46

Page 47: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

135. meore punqti ki Seexeba sakiTxs, romelmac meToTxmete sesiaze yvelaze didi kamaTi gamoiwvia da romelic sabolood gadawyda im daTqmis saSualebiT, romelic amave muxlis mesame punqtSi Caido. faqtiurad, davis Sewyveta im delegaciebs, romelTac surdaT, rom ganmcxadebels hqonoda konvenciis sruliad ufasod gamoyenebis ufleba (im xarjebis da gasavlis CaTvliT, romlebic ar ifareba samarTlebrivi da iuridiuli daxmarebis sistemiT da SeiZleba ganpirobebuli iyos sasamarTlo procesiT an masSi advokatis monawileobiT) da imaT Soris, vinc mxars uWerda sapirispiro gadawyvetilebas dafiqsirebuls winaswar proeqtSi53, SesaZlebeli aRmoCnda mxolod konvenciaSi meore mosazrebis sasargeblo daTqmis CaweriT. amis mizezi SemdgomSi mdgomareobs: iqedan gamomdinare, rom gansxvavebuli kriteriumebi efuZnebodnen gansxvavebul samarTlebriv sistemebs, yvela mcdeloba, rom upiratesoba, farTo gagebiT, mieniWeboda an erT an meore pozicias a priori gamoiwvevda konvenciidan garkveuli raodenobis saxelmwifoebis gasvlas; Sesabamisad, aseTi Sedegi aravisTvis iyo sasurveli.54 amisagan gansxvavebiT, sruli Tanxmoba iyo meore punqtis bolo frazaSi Cadebul normasTan dakavSirebiT. es ukanaskneli nebas aZlevs centralur organoebs “moiTxovon” im xarjebis dafarva, romelic bavSvis dabrunebas mohyva an mohyveba.

136. meoTxe punqts Semoaqvs sruliad gansxvavebuli xasiaTis debuleba, romlis Tanaxmadac Sida saxelmwifoebriv kompetenturi organoebs SeuZliaT daakisron “gamtacebels” an im pirs, vinc xels uSlis naxvis uflebis ganxorcielebas, zogierTi xarjis gadaxda, romelsac iTxovs Tavad ganmcxadebeli an iTxoven misi saxeliT. kerZod, aq SeiZleba igulisxmebodes ~mgzavrobis xarjebi, sasamarTloze ganmcxadeblis warmomadgenlobasa da bavSvis dabrunebasTan dakavSirebuli xarjebi, aseve bavSvis adgilmdebareobis dadgenasTan dakavSirebuli yvela xarji da gasavali”. magram imis gaTvaliswinebiT, rom aq saubaria ubralod fakultatiur normaze, romelic icavs sasamarTloebis Tavisufali Sefasebis uflebas TiToeul konkretul SemTxvevaSi, misi moqmedebis sfero ufro simbolurs hgavs. misi daniSnulebaa gadarwmunebis gziT Tavidan aicilos iseTi saqcieli, romelic ewinaaRmdegeba konvenciis amocanebs.

muxli 27 – gancxadebaze uaris SesaZlebloba

137. saRi azri gvkarnaxobs, rom ar SeiZleba centraluri organoebis iZuleba daakmayofilon gancxadebebi, romlebic konvenciis moqmedebis sferos scildeba an romelic aSkarad dausabuTebelia. aseT SemTxvevaSi centralur organoebs erTaderTi valdebuleba ekisrebaT - “dauyovnebliv Seatyobinon TavianTi motivebi ganmcxadebels an, saWiroebis SemTxvevaSi, im centralur organos, romelmac gadmosca maT es gancxadeba”. es niSnavs, rom uari gancxadebis dakmayofilebaze SeiZleba Tqvas rogorc im centralurma organom, romelsac ganmcxadebelma uSualod mimarTa, aseve centralurma organom, romelsac mimarTa sxva centralurma organom.

muxli 28 - centraluri organos mier moTxovnili nebarTva

138. am muxlSi Camoyalibebuli debuleba sxva araferia, Tu ara konvenciis mier miRebuli mosazreba centraluri organoebis organizebasa da kompetenciasTan

53 specialuri komisiis mier SemuSavebuli winaswari proeqtis 22-e muxli, punqti 2 a 54 ix.Srom.dok.##51 da 61 (belgiis delegaciis winadadeba) da ## 57 da 67 (SeerTebuli Statebis, kanadisa da holandiis delegaciebis winadadebebi), aseve oqmebi ## 11 da 14.

47

Page 48: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

dakavSirebiT. imisaTvis, rom konvenciis misaRebad saxelmwifoebs ar mouxdeT TavianTi samarTlis Secvla, konvencia iTvaliswinebs im faqts, rom konferenciis wevri sxvadasxva saxelmwifos kanonmdeblobis Tanaxmad, centralur organos SeiZleba dasWirdes ganmcxadeblis nebarTva. aqedan gamomdinare, “tipur formaSi”, rogorc potenciurad warsadgeni dokumentebis magaliTebi (SeniSvna #-ze IX), moyvanilia miTiTeba “centralur organoze gacemuli nebarTvis” Sesaxeb. (romelic uflebas aZlevs am organos imoqmedos ganmcxadeblis saxeliT,) yovelTvis, roca ki centraluri organo moiTxovs, nebarTva Tan unda axldes me-8 muxlSi miTiTebul dokumentacias da 21-e muxlis safuZvelze warmodgenil gancxadebebs.

muxli 29 – Sida saxelmwifoebriv organoebze uSualo mimarTva

139. konvencia ar cdilobs Seqmnas gansakuTrebuli sistema xelSemkvrel saxelmwifoebs Soris bavSvebis dabrunebis mizniT. piriqiT, is warmogvidgeba, rogorc damatebiTi instrumenti im pirebis dasaxmareblad, visi meurveobis an naxvis uflebac darRveul iqna. Sesabamisad, am pirebs SeuZliaT gaakeTon arCevani – mimarTon centralur organoebs anu gamoiyenon konvenciis meqanizmebi Tu airCion uSualo qmedebis gza meurveobisa da naxvis uflebebis sferoSi kompetenturi organoebis winaSe im saxelmwifoSi, sadac bavSvi imyofeba. meore variantSi anu rodesac dainteresebuli pirebi amjobineben pirdapir mimarTon aRniSnul organoebs, maT SeuZliaT meore arCevanic gaakeTon da waradginon TavianTi gancxadeba “konvenciis debulebebis gamoyenebiT an mis gareSe”. meore SemTxvevaSi, cxadia, organoebi ar iqnebian valdebulni gamoiyenon konvenciis debulebebi, Tu saxelmwifos ar aqvs isini gadatanili Sida kanonmdeblobaSi, konvenciis me-2 muxlis Sesabamisad.

muxli 30 – dokumentebis daSveba

140. konvenciis mizani iyo, am muxliT gadawyvetiliyo konferenciis wevr zogierT qveyanaSi arsebuli problema dokumentebis daSvebasTan dakavSirebiT. saqme exeba, ubralod, xelSemkvreli saxelmwifoebis sasamarTlo da administraciuli organoebis mier pirdapir an sxva centraluri organos SuamavlobiT Semotanili gancxadebebis daSvebis gamartivebas. aq saubaria aseve im dokumentebze, romlebic SeiZleba TandarTuli an mowodebuli iyos centraluri organoebis mier. am muxls ar unda mieces imgvari interpretacia, TiTqos, igi aniWebs mtkicebulebis Zalas am dokumentebs. es problema sruliad scildeba konvenciis moqmedebis sferos.55

muxlebi 31-33 – konvenciis gamoyeneba ramdenime sakanonmdeblo sistemis mqone saxelmwifoebTan mimarTebaSi

141. es muxlebi awesrigebs konvenciis gamoyenebis sakiTxs im saxelmwifoebis mier, romelTac ar aqvT unificirebuli samarTlebrivi sistema. haagis konferenciis mier SemuSavebuli bolo konvenciebisagan gansxvavebiT, aq gamijnulia saxelmwifoebi, romelTac aqvT teritoriuli moqmedebis ramdenime samarTlebrivi sistema da saxelmwifoebi, romelTac aqvT ramdenime samarTlebrivi sistema, romlebic gamoiyeneba adamianebis sxvadasxva kategoriebis mimarT. ufro zustad rom vTqvaT, aq Camoyalibebuli gadawyveta 55 ix. winaswari proeqtis 26-e muxli, Srom. dok. #49 (Proposal of the Unites States delegation) da oqmi # 11.

48

Page 49: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

sakiTxisa STagonebulia im debulebebidan, romlebic miRebuli iqna konferenciis mecamete sesiaze. 56

rac Seexeba saxelmwifoTa pirvel jgufs, 31-e muxli azustebs, Tu rogor unda iqnas gagebuli miTiTeba, erTis mxriv, bavSvis Cveul sacxovrebel adgilze da, meore mxriv, aseTi adgilis saxelmwifos kanonmdeblobaze.

xolo rac Seexeba saxelmwifoTa meore jgufs, im kanonis ganmartebas, romelsac angariSi unda gaewios, 32-e muxli TiToeul saxelmwifoSi moqmed wesebs akisrebs.

dabolos am ori muxlis SinaarsTan dakavSirebiT unda aRiniSnos, rom isini ar vrceldebian mxolod uSualod miTiTebul saxelmwifoebze. faqtiurad, aRniSnuli normebi gaTvaliswinebuli unda iqnas yvela xelSemkvreli saxelmwifos mier erTmaneTTan urTierTobisas, magaliTad, yovelTvis, rodesac bavSvi gadaadgilebuli iqneba erTi saxelmwifodan meore saxelmwifosken, miuxedavad imisa, unificirebuli samarTlebrivi sistema aqvs mas Tu ara.

142. meore mxriv, 33-e muxli gamoyofs SemTxvevebs, rodesac ramdenime sakanonmdeblo sistemis mqone saxelmwifoebi valdebulni arian, gamoiyenon konvencia. amave dros igi gamoricxavs situaciebs erTiani sistemis mqone saxelmwifoSi, romelic ar aris valdebuli aseve moiqces. es muxli Semoifargleba imis gancxadebiT, rom konvencia gamoiyeneba mxolod saerTaSoriso urTierTobebSi. imavdroulad igi Sida urTierTobebis kvalifikacias aZlevs im urTierTobebs, romlebic erTi saxelmwifos SigniT xdeba, ganurCevlad imisa, ramdenime sakanonmdeblo sistema aqvs mas Tu ara.

muxli 34 – mimarTeba sxva konvenciebTan

143. am muxlis Sesaxeb komentari gakeTebulia am moxsenebis pirvel nawilSi (nomrebi 39 da 40).

muxli 35 – konvenciis moqmedebis sfero ratione temporis

144. meToTxmete sesiaze ramdenime gansxvavebuli winadadeba iqna SemoTavazebuli im sakiTxTan dakavSirebiT, gamoyenebuli unda iqnas konvencia gatacebebis saqmeebis mimarT, romelTac adgili hqonda xelSemkvrel saxelmwifoebSi konvenciis ZalaSi Sesvlamde Tu mxolod iseT saqmeebze, romlebic misi amoqmedebis Semdeg moxda. pirveli midgoma ueWvelad yvelaze liberaluri iyo, radganac igi iTvaliswinebda konvenciis gamoyenebas “gatacebis” yvela SemTxvevaSi, imisda miuxedavad, Tu rodis moxda igi.57 Tumca, am gadawyvetilebis Semdeg miRebul iqna winadadeba, romelic uSvebda SesaZleblobas, rom yvela xelSemkvrel saxelmwifos gaekeTebina gancxadeba imis Taobaze, rom konvenciis moqmedeba Semoifargleboda mxolod am saxelmwifoSi misi amoqmedebis Semdeg momxdari “gatacebebiT.58 situacia, amrigad, gadauWreli rCeboda, Tumca aRiarebuli iyo, rom TiToeul saxelmwifos SeeZlo SeezRuda konvenciis moqmedeba, Tu Tavad CaTvlida amas saWirod. cxadia, rom amgvari gancxadebebiT operireba ormxrivi gamoyenebis konvenciis konteqstSi 56 ix. kerZod, van overbekis moxseneba kanonze “meuRleTa saerTo qonebis Sesaxeb”, mecamete sesiis aqtebi da dokumentebi, tomi II, gv. 347. 57ix. Srom. dok. # 53 (Proposal of the United Kingdom delegation) da oqmi # 13. 58 ix. Srom. dok. # 68 (kanadis delegacies winadadeba) da oqmi # 15.

49

Page 50: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

ramdenime teqnikur problemas warmoSobda. situaciis Sesamsubuqeblad pirvelma komisiam bolos mxari dauWira pirveli winadadebis sawinaaRmdego anu ufro SemzRudav mosazrebas. swored es gadawyvetileba figurirebs 35-e muxlSi, romlis Tanaxmadac konvencia gamoiyeneba mxolod im “ukanono gatacebebis an dakavebebis SemTxvevaSi, romelTac adgili hqonda am saxelmwifoebSi konvenciis ZalaSi Sesvlis Semdeg”.59 meore mxriv, mTlianobaSi konvenciis debulebebidan (kerZod, me-12 muxlis me-2 punqti) unda davaskvnaT, rom Tu bavSvis asaki ar gadascilebia 16 wels, me-4 muxlis Sesabamisad, gancxadebis Setanaze SezRudva ar arsebobs. faqtiurad, saqmis warmoebis dawyeba me-12 muxlis me-2 punqtiT gansazRvruli erTwliani vadis amowurvis Semdeg mxolod asustebs im valdebulebas, rom bavSvi iqnas dabrunebuli, amave dros uSvebs, rom es valdebuleba ar warmoiSoba, Tu dadgenilia, rom moxda bavSvis integracia axal garemoSi.

145. es debuleba ueWvelad imsaxurebs ufro naTel formulirebas. amasTanave ar SeiZleba imis ugulebelyofa, rom misi gamoyeneba kanonier molodins gaucruebs dainteresebul kerZo pirebs. magram imis gaTvaliswinebiT, rom saqme, saboloo jamSi, exeba bavSvis dabrunebis valdebulebis SezRudvas, araferi uSlis xels imas, rom ori an ramdenime saxelmwifo erTmaneTSi SeTanxmdes mis nawilobriv gauqmebaze 36-e muxlis Sesabamisad anu SeTanxmdnen, rom konvencias gamoyenebisas eqneba ukuqmedebis Zala.

sxvaTa Soris, es debuleba exeba mxolod bavSvis dabrunebasTan dakavSirebul debulebebs. faqtiurad konvenciis midgoma naxvis uflebis daregulirebisadmi, Tavad sakiTxis bunebidan gamomdinare, SeiZleba moxmobili iqnas mxolod mis ganxorcielebaze uaris SemTxvevaSi, rasac adgili hqonda an aqvs konvenciis ZalaSi Sesvlis Semdgom.

muxli 36 – bavSvis dabrunebaze SezRudvebisTvis farglebis dawesebis SesaZlebloba SeTanxmebis safuZvelze

146. konvenciis ZiriTadi principebis Sesabamisad da haagis konferenciis sxva konvenciebis gamocdilebis safuZvelze60, es muxli uSvebs SesaZleblobas, rom ori an ramdenime saxelmwifo SeTanxmdes erTmaneTSi bavSvis dabrunebaze SezRudvebis Semcveli debulebebis nawilobriv gauqmebaze. kerZod, es Seexeba me-13 da me-20 muxlebs. es, erTis mxriv, miuTiTebs konvenciis zogierTi debulebis kompromisul xasiaTze da im SesaZleblobaze, rom miRebuli iqnas konvenciis ZiriTadi miznisaTvis ufro xelsayreli kriteriumebi erTnairi samarTlebrivi koncefciis mqone saxelmwifoebs Soris urTierTobebSi, meore mxriv, rogorc araerTxel aRvniSneT am moxsenebaSi, konvencia ar unda iqnas aRqmuli, rogorc raime saxiT eqskluziuri Tavisi moqmedebis sferoSi. Sesabamisad, damatebiTi SeTanxmebebis Seqmnis SemTxvevaSi saWiro iqneba uaryofiTi efeqtis Tavidan acileba, ris safrTxesac zogierTi delegacia xedavda im faqtis gamo, rom aseTi SeTanxmebebis geografiuli TvalsazrisiT SezRuduli moqmedebis sferos miRma saxelmwifoebi SeiZleba aRmoCndnen

59 ix.Srom.dok. #81 (Tavmjdomaris winadadeba avstriis, germaniis federaciuli respublikis, Sveicariisa da gerTianebuli samefos delegaciebis TnxmobiT) da oqmi # 18. momxseneblis zepiri winadadeba imis Taobaze, rom konvencia gavrcelebulyo misi ZalaSi Sesvlis wina wels Seqmnil situaciebzec, ar iqna mxardaWerili.60 magaliTad, 1954 w. 1 martis konvencia samoqalaqo saproceso kodeqsis Sesaxeb

50

Page 51: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

cdunebis winaSe, rom am konvenciiT gaTvaliswinebul SezRudvebs ufro farTo interpretacia miscen, rac Seasustebs misi moqmedebis farglebs.61

Tavi VI – daskvniTi debulebebi

147. 37-e da 45-e muxlebSi Camoyalibebuli konvenciis daskvniTi debulebebi Sedgenilia haagis konferenciis bolo sesiebze am mizniT miRebuli debulebebis Sesabamisad. aqedan gamomdinare, ar aris aucilebeli maTi detaluri komentireba da mxolod ramdenime SeniSvniT SemovifarglebiT.

pirveli exeba daskvniTi debulebebis Sesabamisobas miRebul gadawyvetilebasTan, romelic SemdgomSi mdgomareobs: konvencia pirobiTad Riaa konferenciis arawevri saxelmwifoebisaTvis. vinaidan am sakiTxs zemoT ukve SevexeT62, aq sakmarisia aRiniSnos, rom konvenciis naxevrad-daxuruli xasiaTi gamomdinareobs mxare saxelmwifoebis mxridan miRebis Sesaxeb gancxadebis meqanizmidan da ara raime saxis SezRudvis arsebobidan im saxelmwifoebis mimarT, romelTac masTan mierTeba SeuZliaT (muxli 38).

148. rac Seexeba konvenciis miRebis “xarisxs” im saxelmwifoTa mier, romlebic or an ramdenime teritoriul erTeuls Seicaven da sadac konvenciis sagnis mimarT sxvadasxva samarTlebrivi sistema gamoiyeneba, me-40 muxli iTvaliswinebs, rom saxelmwifoebs SeeZlebaT – xelmoweris, ratifikaciis, miRebis, mowonebis an mierTebis momentSi - ganacxadon, rom konvencia gavrceldeba yvela an mxolod ramdenime teritoriul erTeulze. es gancxadeba SeiZleba Seicvalos nebismier momentSi sxva, ufro farTo gancxadebiT. faqtiurad, gancxadebis iseTi cvlileba, romelic gamoiwvevs konvenciis moqmedebis SezRudvas, 44-e muxlis me-3 punqtis Sesabamisad, ganxiluli unda iqnas, rogorc nawilobrivi denonsacia.

39-e muxlis Tanaxmad, igive midgoma gamoiyeneba im teritoriebis mimarT, romlebic saerTaSoriso masStabiT ramdenime saxelmwifoTi arian warmodgenilni; realurad, miuxedavad imisa, rom aseT situaciebs gaqroba eliT, rac logikuri Sedegi iqneba im principis TandaTanobiTi danergvisa, romelic aRiarebs xalxebis uflebas TviTgamorkvevaze, konferenciam saWirod CaTvala daetovebina teqstSi debuleba, romelic SeiZleba sasargeblo aRmoCndes.

149. bolos saWiroa iTqvas oriode sityva 41-e muxlze, vinaidan es debuleba sruliad axalia haagis konvenciaSi. igi Semotanili iqna, iseve, rogorc, sxvaTa Soris, meToTxmete sesiaze miRebul meore konvenciaSi, kerZod ki, konvenciaSi marTlmsajulebis saerTaSoriso xelmisawvdomobis gamartivebis Sesaxeb, avstraliis delegaciis daJinebuli moTxovniT.

am muxlis mizania imis dazusteba, rom saxelmwifos mier konvenciis ratificireba araviTar zegavlenas ar axdens am saxelmwifos SigniT aRmasrulebeli, sasamarTlo da sakanonmdeblo xelisuflebebis gadanawilebaze.

es mosazreba TavisTavad igulisxmeba da swored am azriT unda iqnas gagebuli kanadis delegaciis xelmZRvanelis gamosvla meoTxe komisiis debatebSi, romelzec gadawyda kidec am debulebis Cawera orive konvenciaSi (ix. plenaruli sesiis oqmi #4). kanadis delegacia, romelic Riad gamoxatavda bevri 61 am muxlze ix. Srom. dok. # 70 (belgiis, safrangeTis da luqsemburgis delegaciebis winadadeba) da # 80 (Proposal of the United States delegation) , aseve oqmebi ##15 da 18. 62 ix. zemoT # 42.

51

Page 52: qalbatoni eliza peres-veras ganmartebiTi moxseneba · Web viewpirveli nawili – konvenciis zogadi maxasiaTeblebi 9. konvencia mTlianobaSi asaxavs kompromiss misaRwevi miznis or,

delegaciis mosazrebas, usargeblod miiCnevda am debulebis CarTvas orive konvenciaSi. miuxedavad amisa, 41-e muxli miRebul iqna, umeteswilad avstraliis delegaciis dasakmayofileblad, romelTac aseTi debulebis ararseboba, rogorc Cans, gadaulaxav konstituciur winaaRmdegobas uqmnida.

150. rac Seexeba daTqmebis problemas, konvencia SesaZleblad miiCnevs mxolod ors – 24-e da 26-e muxlebiT gaTvaliswinebul daTqmebs. arc erTi sxva daTqma ar iqneba daSvebuli. meore mxriv, 42-e muxli azustebs, rogorc wesia, rom saxelmwifos ~nebismier momentSi SeeZleba gaauqmos mis mier gakeTebuli daTqma”.

151. dabolos, xazi unda gaesvas, rom Setyobinebebis gagzavnis valdebulebas, romelic holandiis samefos sagareo saqmeTa saministrom aiRo Tavis Tavze (muxli 45) gansakuTrebuli mniSvneloba mieniWeba konvenciis, rogorc aseTis, konteqstSi, kerZod, mierTebaze Tanxmobis SesaZlo deklaraciebis rolis zrdis Sesabamisad.

madridi, 1981 wlis aprili

eliza peres-vera

52