pyetje nga viktimologjia

25
Pyetje nga viktimologjia 1 .Qka eshte viktimologjia Viktimologjia eshte shkence e pavarur shkencore qe merret me studimin e viktimave qe kan pesuar nga aktivitetet kriminale dhe kunderligjore si dhe te gjitha rastet e viktimizimit 2. Arsyet pse kjo shkence po mirret me viktimat? Per shkak qe eshte rrit numri I viktimave si nga rastet kriminale dhe nga apekti I pergjitshem. 3 Kush eshte viktim ? Qdo njeri qe ju eshte shkel te drejtat jane dhunuar te mirat matreale dhe jetsore 4 Viktima primare dhe sekondare ? Viktima primarenen kuptojm personin I cili peson , atakohet dhe demtohet per her te pare. Viktimizimi sekondar kuptojm personin I cili peson per heren e dyte. 5Kondributi I shkencave tjera ne shkencen e viktimologjis ? 6. Viktimologjia ka lidhje dhe raporte edhe me te drejten penale, ngase ne menyre ligjore rregullohet pergjithesia penale e krryeresit te vepres penale. 7 .Viktomologjiia ka rapote te ngushta dhe te ndersjellta me kriminologjin meqense viktomologjia

Upload: petritzogaj

Post on 03-Oct-2015

718 views

Category:

Documents


25 download

TRANSCRIPT

Pyetje nga viktimologjia1.Qka eshte viktimologjiaViktimologjia eshte shkence e pavarur shkencore qe merret me studimin e viktimave qe kan pesuar nga aktivitetet kriminale dhe kunderligjore si dhe te gjitha rastet e viktimizimit 2.Arsyet pse kjo shkence po mirret me viktimat?Per shkak qe eshte rrit numri I viktimave si nga rastet kriminale dhe nga apekti I pergjitshem.3 Kush eshte viktim ?Qdo njeri qe ju eshte shkel te drejtat jane dhunuar te mirat matreale dhe jetsore4 Viktima primare dhe sekondare ? Viktima primarenen kuptojm personin I cili peson , atakohet dhe demtohet per her te pare.Viktimizimi sekondar kuptojm personin I cili peson per heren e dyte.5Kondributi I shkencave tjera ne shkencen e viktimologjis ?6. Viktimologjia ka lidhje dhe raporte edhe me te drejten penale, ngase ne menyre ligjore rregullohet pergjithesia penale e krryeresit te vepres penale.7.Viktomologjiia ka rapote te ngushta dhe te ndersjellta me kriminologjin meqense viktomologjia eshte nje shkenc empirike e bazuar me te dhena mbi viktimat e krimit dhe sjelljeve e tjera te ndaluar pra ka lidhje te drejt me kriminologjin.Viktomologjia ka raport edhe me kriminalistiken sepse teknikat kriminalistike sherbejn per zbolimin e kryesve dhe shkaktareve te panjohur te viktimave ,per njohjen e kontributit te viktimes ne shfaqjet e krimit per zbardhjen e rrethanave viktimogjene ne te cilat ka ndodhur rastet e viktimizimit .Viktimologjia ka raport te ngusht me mjeksin ligjore ,sepse me ndihmet e ekspertit i ofrojn njohuri viktimologjis mbi format, shkaqet,tipat e viktimave ,si dhe ofrojne te dhenat mbi viktimizimit dhe nevojen per mjekim viktomologjia ka raport edhe me sicjologjin.Njohurit shkencore te shkences se sociologjis mbi ndikimin e proceseve dhe dukurive politike,ekonomike,sociale,familjare ne shfaqjen e rasteve te viktimizimit.Viktomologjia ka raporte edhe me psikologjin .-Studimet psikologjike kan dhene kontribut ne disiplinen viktimologjike.Psikologjia personalitetit,e familjes,marteses dhe psikologjia e femijeve iu ofrojne nje mori te dhenash te vleshme mbi percaltimin e tipave te viktimes veqmas per metodat dhe instrumentet mbi trajtimin e viktimave te abuzimit te femijeve dhe viktimave te dhunes ne familje

Cilat jane teorit mbi viktimn dhe viktimizimin Teoria antropologjike Teoria pozitiviste Teorit biologjike Teoria e trashigimit Teoria e kromozonve Teoria e e gjndrave me taitje t brendshme Teorit psikologjike Teoria e imitimit Teoria e intelegjencs Teoria psikoanalitike Teoria sociologjike-Teoria antropologjike-Sipas ksaj teorie,individt apo personat psojn dhe dmtohenGjat jets pr arsye se ata posedojn disa veori dhe tipare tNatyres anatomike-Qesare Llambrozo n veprn e vet , thekson se krimineli sht i lindur si i till. Sipas tij, njeriu si delikuent lind, ai dallohet me tipare ataviste Dhe ka prplot shenja dhe stigma, q at e prcaktojn si Delikuent.T njjtn mnyr e spjegon edhe shkaqet e Viktimizimit.

Teoria pozitiviste Sipas mendimit t Enriko Ferrit, psimi apo viktimizimi iNj personi gjat jets sht pasoj e ndikimit t faktoreveAntropologjik, social dhe fizik

-Teorit biologike-Sipas ksaj teorie viktimizimin e personit e shpjegon nnNdikimin e faktoreve biologjik .Teorit biologjike jan:Teoria e trashigimit, teoria e racave,teoria kromozomeveDhe teoria e gjndrave me tajitje t brendshme.

-Teoria e trashigimit,sipas ksaj teorie viktimizimi dhe psimin mas t madhe jan rezultat i trashgimit nga paraardhsit .

-Teoria e kromozomeve,Po ashtu viktimizimin ,sikurse paraqitjen e kriminalitetit e sheh Si rezultat t ndikimit t rregullimit t structures s kromozomeveT viktimave.

-Teoria e gjndrave me tajitj t brendshmeSipas ksaj teorie, personat me rregullime dhe anomaly nFunksionimit e gjndrrave t ndryshme mund t paraqiten edhe siKryers,por shum here si viktima.Problemet n funksionimit e Gjndrave t tilla shkaktojn tensione dhe ngarkesa t cilatReflektohene edhe n sjellje dhe veprime t personave t caktuar.Cilat jan teorit PSIKOLOGJIKE-Teoria e imitimit ,sipas ksaj teorie viktimizimi I personaveNdodh pr shkak t ndikimit t procesit t imitimit.-Viktimat e vrasjeve,plagosjeve,vetvrasje,viktima eDhunes dhe viktimat e tjera,shpesh jan t kushtzuar nga Prpjekja pr t kopjuar t tjert

-Teora e inteligjencs,Procesin e viktimimizimit prpiqetTa shpjegoj dhe interpretoj duke e ndrlidhur viktimiziminMe shkalln apo nivelin e intelegjencs.

-Teoria psikanalitike-Sipas teoris psikanalitike viktimizimi ndodh pr shkak t Ngecjeve dhe problemeve n zhvillim dhe formim psikik tPersonalitetit,q nga fmijria e hershme.Shume personaViktimizohen pr shkak q ne fazn e fmijris kan psuarStrese,Trauma,ngecje,disharmoni dhe rregullime nZhvillimin dhe formimin biopsikik dhe psikosocial. -Si viktima paraqiten persona me devijim t epshit seksual,Persona me rregullime inverse dhe perverse,persona me Kompleske t ndryshme,persona me pasione e motive tLakmis material,me temperament t pambrojtur dhe personaMe neuroza dhe psikopati t theksuar.

-Teorit sociologjike-Teora e ambientit apo mjedisit social,sipas ksaj teorie n Paraqitjen e rasteve t viktimave dhe dukuris s Viktimizimit t njerzeve ndikojn kushtet dhe rrethanat q Mbretrojn n mjedis apo ambiente t ndryshme sociale.

-Teoria e konflikteve kultorore dhe politike

-Konfliktet kultorore,konfliktet politike,prania eSubkulturave t ndryshme shpesh favorizojn paraqitjen eViktimave dhe viktimizimit e personave t shtresave t Ndryshme.Teoria e deozganizimit shoqeror

-Sipas kesaeorie viktimizimit I personave ndikohen nga gjendja ne shoqeri e cila reflekotn ne mosfunksionim e instutioneve shteteterore dhe shoqerore -Pamundesia e zgjidhjes se ceshjes personaleve ,familjare apo ceshtjeve te tjerate tjera per ekzistence nepermjet rrugs ligjore krijon mundesi dhe hap shteg forma te tjera te viktimizimit -Puna jo e mire e organeve te drejtesis korrupsionit ,problem I varfesis ,papunsis,nxisin forma te ndryshme te krimit te organizuar ,trafiqeve ilegal dhe veprimeve t tjera te cilat pesojn shum njerz.

Teoria e anomis

-Anomia perkofizohet si rrethane shoqeror dhe individuale ku nuk fonksion rendi dhe rregulli ku ne respektohet ligji,kuIndividi nuk sht n poezit q n mnyr legale ti realizijNevojat e veta .

-Teoria e etiketimit apo njollosjes-N shoqrit bashkkohore disa individ dhe komuniteteEtiketohen nga individt dhe grupe t tjera apo nga qarqet zyrtareT pushtetit si delikent,si kundrshtar apo si persona dhe grupeT rrezikshme destrikitive.

Cilat jan diciplinat e veanta t viktimologjis

Viktimologjia e prgjithshme,trajton shtjen kryesore tDisiplins viktimologjike.

-Viktimologjia klinike,trajton aspektin mjeksor-psikologjik t Procesit t viktimizimit,llojin dhe shkalln e viktimizimit apoDmtimit shndetsor,trajtimin e viktimave lidhur me Rehabilitimin e tyre.

-Viktimologjia empirike,merret me studimin e rrethanave dheFaktoreve q kushtzojn paraqitjen e viktimizimit si dhe Mundsit pr parandalimin e tij.

-Viktimologjia humanitareE cila prkufizonndihmn dhe mbshtetjen e viktimave,Pastaj format dhe rregullat prrealizimin e ktyre ndihmave.

-Viktomologjia juridikeMerret me studimin e t drejtave t viktims nga aspekti ligjor.-N kt drejtim analizohen aktet nacionale dhe ndrkombtare Q parashohin t drejtat e viktimave dhe kompensimin e viktimave.

Cilat jan diciplinat e veanta t viktimilogjis

-Viktimologjia e prgjithshme trajton shtjet kryesore t disciplines Viktimologjike.

-Viktimologjia klinike,trajton aspektin mjeksor-psikologjik t procesitT viktimizimit,llojin dhe shkalln e viktimizimit apo dmtimit Shndetsor,trajtimin e viktimave lidhur me rehabilitimin e tyre.

-Viktimologjia empirike,merret me studimin e rrethanave dheFaktoreve q kushtzojn paraqitjen e viktimizimit si dhe Mundsit prparandalimin e tij.

ka sht fenomenologjia viktimologjike

-Fenomelogjia viktimologjike sht nj disipline e veqant e cila pr objekt studimi ka forma e paraqitjes se viktimizimit pergjithsi ,por ne veanti analizon dhe studion viktimat q psojn nga aktivitete kriminale .-Fenomenologjia gjithashtu studion vllim dhe dinamikn shtrirjen dhe prhapjen ,tipat e viktimave ,moshn dhe gjinin e viktimave ,raportit e kryersit me viktimn ,faktort e riskut q paraqiten ne shoqri etj.-Vllimi dhe dinamika e fenomenit t viktimizimit t viktimave-Kur flitet pr pranin dhe shtrirjen e nj fenomeni shoqror Zakonisht bhet prpjekje q t prezantohen dhe t zbardhen disa Tregues kuanitativ ose vllimi I tij n hapsir apo koh.-Fatkeqsisht t dhnat mbi vllimin ,dinamikn e lvizjes t numrit t viktimave si n vendin ton ,por edhe n vende te tjera jan fegomentare,dhe nuk e paraqesin gjendjen reale t gjitha formave t viktimizimit .

-Mosha dhe gjinia

-Sipas studimeve viktimologjike ,si viktima paraqiten grupmoshat t ndryshme , por nse i analizojm me kujdes format e viktimizimit athere mund t theksojm se disa grupmosha apo kategotri t personave paraqiten me shum si viktim se sa t tjert -T porsalindurit ,foshnjat dhe fmijet deri n moshn dy vjeqare n disa mjedise viktimizohen m shpesh .-Grupmosha prej moshs 3 deri n 7 vje konsiderohet si mjaft e atakuar nga lloj-lloj abuzimesh-Grupmosha prej 7 deri n moshn 14 vje po ashtu paraqiten si viktim e shum veprimeve kriminale dhe kto grupmosha viktimizohen n qendrat t ndryshme edukimit .-Mosha prej 14 deri n 18vje paraqitet si viktim e shfrytezimit seksual ,detyrimi n pun t rnda fizike rekruetimi n formacione t armatosura dhe n organizata terroriste .-Grupmosha 25 dhe deri 70 vje dhe mbi kt mosh sht atakuar nga format e ndryshme t viktimizimit .

-Gjinia dhe viktimizimi

-Sipas studimeve viktimologjike tregojn se gjinia m e viktimizuar e disa formave t viktimizimit jan femrat,por nuk do t thot se prjashtohet gjinia mashkullore.

-Statusi social

-T dhnat dhe studimet viktimologjike tregojn se viktimat u prkasin t gjitha shtresve t shoqris

-Nga studimet viktimologjike mbi shtrirjen dhe prhapjen viktimave del se numri m I madh I viktimave ne vende e rajone ku ka konfikle ,politike,etnike,fetare,n vende ku luftrave civile dhe aktivitete terroriste.

-Klasifikimi sipas mendelsohnit

-Mendelsohn viktimat I ndan n:viktima trsisht t pafajshme viktima m pak t pafajshme ,viktima e vetme fajtore .

-Klasifikimi sipa fattahut

-Fatahut viktimat I klasifikon si:viktimat q nuk marrin pjes gjat viktimizimi,viktimat abstrakte apo pa emr ,viktima sprovuese ,viktima q e lute kryersit t viktimizoj,viktima provukuese.

-Klasifikimi apo tipologjia sipas schwindit

-Schwind I klasifikon viktimat si:viktima t situats ,viktima raporte familjare ,viktima pr shkak t profesionit ,viktima pr shkak t lakmis ,viktimat pr shkak t sjelljeve vetja viktima pr shkak t prkatsis sociale dhe viktima pr shkak t gjendjes biofizike dhe biopsikike.-Vlersimi kritik I klasifikimeve dhe tipologjive t viktimave

-N literaturn viktimologjike dhe kriminologjike ekzistojn edhe ndarja dhe tipologji t tjera q pak a shum jan t ngjajshme njra me tjetrn.

-Tipet e viktimave n zhargonin e krimineleve sipas schwind

-Pr hulumtime t tipave t viktimave dhe pr njohjen e procesit t viktimizimit sht me rndsiedhe njohja e zhargonit q I prdorin kriminelt pr kategorit e caktuar t viktimave .

-Raporti midis kryresit dhe viktims

-Rezultatet dhe krkimet viktimologjike tregojn se viktima e viktimizuesi te disa raste prher jan n disa raporte e marrdhnie t mira.-Duke u bazuar n studime viktimologjike del se n pjesn m t madhe t rasteve,viktima dhe kryesi jan njohur m pare.-Kategorit dhe faktort e rrezikut-Qysh nga kohrat e lashta ka pasur debate filozofike e mendime t ndryshme mbi faktin se pr arsye disa individ bhen kriminel e disa paraqiten si viktim.-N jetn e prditshme,edhe sot ka mendime se rastet e psimit dhe viktimizimit jan t paparashikueshme,se ato ndodhin me vullnett ndonj fuqie madhore,sepse ashtu sht e shkruar.-Si faktor t riskut n studimet viktimologjike prmendn mosha dhe gjinia,gjendja martesore,t divorcuarit,profesion mjeshtria,t papunsuarit,gjendja shndetsore,pakicat etnike,t huajt,bredhsit,pijanect homoseksualet,konfliktet etnike,aksionetTerroriste,aksidentet n trafik,fatkeqsit natyrore,epidemit e Ndryshme ,avarit katastrofat ekologjike etj.

Cilat jan Mendimet dhe idet e para mbi studimet e viktimilogjis ?

Pikpamjet e Hans V. Hentingut ky ka dhn kontribut te madh n studimet e kriminologjis por m von edhe n studimet e viktimologjis n vitin 1948 publikoivepren e tij t njohur ,,Krimi dhe viktima e tij ai ististon dhe shtron nevojen e trajtimit dhe studimit n mnyr t pandashm t dy subjekteve kryesore .ai me kt punim I v themelet e ksaj displin .

-Fred exener,ai pohon se te disa persona vrehet nj tendenc m e theksuar pr tu br vikitim ,si jan tipat agresiv -Ernest Seeling,ky autore ka dhn kontribut shum t mueshme n studimet viktimologjike.Ai ka botuar nj mori punimsh shkencore mbi krimin dhe viktimn.Ky vemas insiston dhe mundohet t argumenton se paraqitja e viktimave sot ndodh pr shkak se ajo e kushtzon rastin criminal.-Vasile stanciu,I cili konsiderohet edhe nismtar I viktimologjis franceze .Ai insiston n studimin e prsonalitetit t kryersit t vepres penale.

Benjamin Medelsohni, I cili angazhohet pr themelimin e nj discipline shkencore dhe t pavarur e cila ka pr qllim shpjegimin e problematikens s viktimes.

Emilio Viano dhe ky propozoi nj revezion m t shpejt t dispozitave ligjore. Ainuk pajtohet se viktimologjia si shkenc t reduktohet n nj shkenc q merret me viktimat e veprave penale , por ai angazhohet edhe n forma t tjera t viktimizimit ,si viktimat e smundjeve mendore ,viktimat e prsonave t moshuar,viktimat e gjenocidit,e de deprtimit etj.

-Ezzat Abdel Fattah,angazhimin e tij mbi problematikn e viktims dhe fenomenit viktimizimit e ka shprfaqur n shum punime shkencore t publikuar n revista t veqanta.

Zovinimir Shepareviq,kontribut I tij vrehet n publikimin e botimit t pare n hapsirat e ish-jugusllavis me titullin Viktomologjia-studime mbi viktimat.-Gjithashtu ky ka dhn nj kontribut pr zbardhjen e shjes s viktimave t popullats shqiptare n Kosovs nga pushteti okupues serb.

Cili sht Roli dhe rdsia e shoqats botrore pr viktimiologji.

N zhvillimin e shkencs s viktimologjis kan kontribut edhe shoqata naciale dhe ndrkombtare .-Shoqata botrore e viktimologji u themelua n Jurusalem n vitin 1973.-Ajo angazhohet pr mbrojtjen e interesave t viktimave kudo q paraqiten n bot ,kultivon bashkpunim aktiv t shoqatave, grupeve individve n nivelin internacional ,ralon dhe lokal.-Inicion dhe prgatit ide ,projekte pr avancim e dispozitave ligjore.

Cilat jan Metodat e studimit ?

-Metodat e rasteve

-sipas ksaj metode,viktima trajtohen duke vshtruar vetit dhe cilsitindividuale ,familjare ,sociale etj.

-Metodat e observimit

-sipas ksaj metode studiuesi analizon vetit dhe cilsit biopsikike dhe sociale duke vshtruar viktimn n mnyr direkte dhe indirekte.

-METODA KLINIKE

-sipas ksaj metode viktima ,procesi i viktimizimit ,etiologjia dhe kompensimit i dmeve q pson viktima ,trajtohet n mnyr precize n baz t ekminimeve t ekspertve.

-Metoda statestikore

-kjo metod prdoret pr t dhna dhe shnime t llojllojshme mbi pranin dhe lvizjes e shum dukurive kriminale si dhe t dhna mbi parametra t ndryshm t viktimave

-Metodat pr studimin e numrit t errt

-Sipas studimeve,rastet e dukuris s numrit t errt t viktimave m shum jan t pranishm t krimeve e abuzimeve seksuale, te keqtrajtimit dhe abuzimit n ambiente familjare ,te krimet e varshmris nga eprirt,tentim dhunimeve seksuale te keqtrajtimi i fmijeve ,etj.

-Metoda e vetakuzimit ,dhe -Metodat e viktimizimit.-Kjo metod kalon npr disa faza :faza e ekzaminimit medicional psikologjik dhe social,ekzaminimi mjeksor ,faza e diagnozs viktimologjike ,faza prognozuese,dhe faza e rehabilitimin.

-Metoda e ankets dhe intervists

-qndron n mbledhjen e t dhnave t ndryshme mbi numrin e viktimave ,faktort,tipa e viktimave,mbi kontributin apo raportin e viktims me kryersin.

-Metoda e bashkbisedimit me aplikim e ksaj fitohen shum informacione dhe t dhna lidhur me rrethanat individuale dhe sociale t viktimizimit .

-Metoda e vlersimit dhe analizs s lndeve gjyqsore-ka si qllim mbledhje e t dhnave lidhur me procesin e viktimizimin.

Viktimat e krimeve t vrasjeve

-Sipas krkimeve viktimologjike n shum vende t bots,numrin m te madh te viktimave e prbjn ato q jan pasoj e dhunes s krimeve t ndryshme,q atakojn jeten dhe trupin e njeriut.-Kjo form e viktimave te krimit m shum sht studiuar dhe hulumutuar n shum vende t bots.

-Raporti mes viktims dhe kryersit te krimi i vrasjes

-Lidhur me raportin e viktims dhe kryersit te krimi i vrasjes jan marr shum autor t ndryshm.-Raporti i viktims dhe kryersit,te kjo form e krimit sht natyrave dhe rrethanave t ndryshme.

-Motivet e viktimizimit te vrasjet

-Si motive te krimet kundr jets dhe trupit paraqiten rregullimet e rnda t raporteve familjare,martesore,fqinjsore,farefisnore,banesore n ambientin e caktuar etj.Hakmarrja,gjakmarrja nga viktims pr cenim nderi,pr shkaktim t plagve,pr shkak vrasjes s mparshme t ndonj t afrmi t kryersit,poashtu jan motive q nxisin viktimizimin.

-Mosha e viktimave t vrasjes

-Krkimet kriminologjike por edhe viktimologjike tregojn mosha e viktimizimit te kjo form e krimit prputhet me mosha e kryersit t veprs penale.Si viktima paraqiten personat n moshs 20-45 vje

-Gjinia e viktimave t vrasjes

-Pr sa i prket gjinis s viktimave t krimeve t vrasjes ato jan m tepr t gjinis mashkullore se sa t gjinis femrore.-Pr sa i prket gjinis t kjo form e krimit,jan br studime edhe n Republikn e Kosovs,ku theksojn se mosha m e atakuar sht gjinia mashkullore.

-Viktimat e dhuns sipas zakoneve dhe norma tradicionale -N studimet mbi viktimat e krimeve kundr jets dhe trupit dhe vemas mbi shkaqet e lndimeve dhe plqagosjeve e prjetojn femrat posarisht prmenden ndikimi i adeteve dhe dokeve konsevatore n disa rajone n bot.-Sipas t dhnave t paraqitura n literaturn viktimologjike pontencohet se ga kjo form e dhuns fizike ndaj integritetit personal dhe seksual,atakohen shum femra dhe paraqiten raste dhe shenime stastistikore marramendse prej 26 milion deri n 74 milion raste n nivel ndrkombtar.

-Viktimat e hakmarrjes dhe gjakmarrjes

-Hakmarrja dhe gjakmarrja konsiderohet si fenomeni m destrukativ,i cili bazohet n disa norma tradicionale t shoqris.-Kjo dhun n form t hakmarrjes dhe gjakmarrjes po shkakton vrasje dhe plagosje t shum njerz.-Hakmarrja dhe gjakmarrja si dukuri negative e shoqris sht pranishme edhe n hapsirat shqiptare,dhe si rezultat i zbatimit t s drejts zakonore po psojn shum njerz.-Viktimat e hakmarrjes dhe gjakmarrjes po ndodhin ne kohn e re ,kur baza shoqrore dhe juridike nuk sht ajo q ka krijuar ato fenimene.

-Viktimat e dhuns n familje

-N kuadr t trajtimeve mbi viktimat e dhuns n familje,do t bhet fjal prviktimat e dhuns q ushtrohen ndaj antarve t familjes,brenda familjes ose jasht saj e vemas pr femrat grat,pjestart e gjinis femrore,fmijt dhe kategorin e personave t moshuar.

Femra Gruaja si viktim e dhunes n familje.-femra si viktim e dhunes n familje pson pr shkak t dhunes q ushtrohet ndaj saj .Viktimizimi apo psimi te kjo form e dhunes nnkupton dhunen e ushtruar n sfern njerzore , familjare, intime ,private ,statusore , ekonomike , dhe zbatohet ndaj personave q kan lidhje emocionale ,statusore,ekonomike,familjare dhe raporte tjera varsie.-Si marrdhnje familjare konsiderohet personat q mund t jen fejuar ,ish-t fejuar, t martuar apo ish-t martuar,personat me bashksi jashtmartesore opo n ish bashksi jashtmartesore personat q jetojn n ekonomi t prbashkt , personat q prdorin nj shtpi t prbashkt, personat q kan lidhje gjaku etj.-Si dhun familjare konsiderohet kryerja e nj apo m shum veprave penale apo lndime t qllimshme q i bn nj person personit tjetr me t cilin kan marrdhnje familjare. Si dhun konsiderohet dhuna fizike dhe psikike ndaj antarit familjar.

Fmijt si viktima t dhunes n familje .

-N baz t dhnave empirike viktimologjike ,fmijet jan viktim t formave t ndryshme t dhunes , si dhe dhunes fizike ,psikike dhe t dhunes seksuale.-Fenomenologjia e viktimizimit t fmijevesht br shumaktuale ,nga se vllimi dhe dinamika e saj tregojn prhapjen brengosse n tr boten.-N baz t konstatimeve t mparshme,viktimizimi i fmijeve faktkeqsisht fillon shum hert .-Fmijet t cilt m s shpeshti i nnshtrohen dhunes dhe viktimizohen , jan ata q rrjedhin nga familjet problematike.

Mosha dhe gjina e fmijeve t viktimizuar

-Grupmosha e fmijve t viktimizuar sht e ndryshme.por m shum fmijet bien si viktim e braktisjes, keqtratimit fizike privimi nga jeta , grabitje , shfrytzimi pr lypje , detyrim n pun t rnda , abuzim pr transplatim t organeve , shfrytzimi pr pedofili dhe industri t pornografis s fmijeve etj.

-Statusi familjar i fmijeve t viktimizuar

-Shum fmij t viktimizuar rrjedhin nga familjet e mangta n familje ku mungojn prindrit, q ndodhin jasht vendit , jan n fmij burgje , jan t vdekur , jan familje t varfura , nga familje alkooliste dhe narkomane etj.

-Kush jan viktimizues t fmijeve

-Si kryers t viktimizimit t fmijeve paraqiten persona t gjinive,t cilt jan n marrdhnie martesore ose bashk jashtmartesore.MoshaE tyre sht rreth 30 vje.

-T moshuarit dhe prindrit,si viktima t dhuns familje

-Kategoria e prindrve dhe t moshuarve si viktima sht n rritje n tr botn.Dikur kujdesi ndaj prindrve dhe t moshuarve ishte m i madh.-N krkimet kriminologjike dhe viktimologjike n tr botn del se veprimet viktimizues ndaj ktyre viktimave herher jan shum renda.zakonisht prindrit dhe antart e moshuar t familjes nuk ushqehen dhe nuk kurohen si duhet.