pwllheli partnership interpretation panel for town centre
DESCRIPTION
1000 x 750mm interpretaton panel and 3d mapTRANSCRIPT
Y Daith: O Abermaw (A) cychwynwch o’r orsaf gan groesi’r briffordd a cherdded i fyny heibio’r eglwys ar y dde. Mae’r llwybr yn parhau’n igam-ogam i fyny’r allt lle cewch edrych i lawr ar olygfa o’r dref a’r traeth. Gellir gweld glöynnod byw a’r Frân Goesgoch yma (B). Mae’r Frân Goesgoch brin yn berthynas cain i’r frân gyffredin a chanddi big grom, coch llachar a choesau coch. Trowch wrth Gell Fawr ac yn y man fe welwch domenni mwyngloddio mango o’r 19 Ganrif.
Ymhen milltir mae’r ‘Daith’ yn troi i’r Dwyrain drwy Fwlch y Llan.Wrth y wal, mae’r llwybr yn troi tua’r gogledd a dylid dal ar y cyfle i werthfawrogi’r olygfa odidog o Aber y Fawddach (C) a Chadair Idris y tu draw iddi. Mae’r llwybr yn raddol ddisgyn nes cyrraedd cylch meini bychan Cerrig Arthur (D). Gan esgyn o’r fan yma, mae llwybr bychan iawn yn arwain at Fwlch y Rhiwgyr. Ar ôl y Bwlch, mae angen cymryd gofal gan fod y llwybr yn serth a chreigiog. Ewch heibio’r ffens lle ceir golygfa o’r môr i’r chwith. Tua 0.5 milltir i’r chwith oddi ar y llwybr mae beddrodau neolithig Carneddau Hengwm.
Ymhellach ymlaen ar hyd y trac mae dau gylch meini a charneddau i’w gweld. Chwiliwch am y Bwncath, y Barcud Coch â’i gynffon fforchog, y Gigfran â’i chrawc dwfn, cras ac Ehedydd y Waun. Cerddwch at y wal ac i lawr at y giât (mae Rhan Ganol ‘Y Daith’ yn mynd tua’r Dwyrain yma). Er mwyn mynd i Dal y Bont, cerddwch i lawr am Bont Fadog gan oedi i edrych ar y garreg ganolog gyda dyddiad arni (E) yn wal y bont, yna ymlaen i Lety Lloegr use lle’r arferai’r porthmyn ymgynnull ar y daith i Lundain. Yna, dilynwch y llwybr sydd gyferbyn drwy Goed Cors y Gedol gan ddilyn yr afon yn ofalus i lawr at Dal y Bont.
Y daith o chwith: Mae’r daith o chwith yn dechrau ym maes parcio Tal y Bont, yn mynd heibio Tafarn Ysgethin ac yn dilyn yr afon drwy’r coed i Lety Lloegr i ymuno â’r ‘Daith’ heibio Pont Fadog.
www.taithardudwyway.com
Pellter: 8 Milltir | Hyd: 4 i 6 awr | Graddfa: Cymedrol | Tir: Cilffyrdd, traciau, llwybrau mynydd a chamfeydd | Map OS: 18
Rhan Ddeheuol – Abermaw i Dal y Bont DILYN
Y BWNCATH
© Partneriaeth Ardudwy Partnership 2010 | Lluniau gan J Baxter, D Newbould & D Rowley | Dylunio gan:
• Gall y tywydd newid yn sydyn a gall y tir fod yn arw, yn greigiog a gwlyb; dylid gwisgo esgidiau addas a mynd â digon o ddillad cynnes a dillad dal dwr gyda chi • Ewch â DIGON O DDWR a bwyd gyda chi rhag ofn i chi gymryd mwy o amser na’r disgwyl i gwblhau’r daith
• Peidiwch â dibynnu ar ffonau symudol gan bod signal yn medru bod yn gyfyngedig• Ewch â chwmpawd a map OS Explorer 18 gyda chi a gwnewch yn siwr eich bod yn gwybod sut i’w defnyddio • Hysbyswch rhywun o fanylion eich taith a phryd byddwch yn ôl – rhowch wybod iddynt eich bod wedi gorffen y daith
PARATOWCH:
Taith Ardudwy – Llwybr ucheldirol 24 milltir wedi’i arwyddo’n dda sy’n mynd o dde Abermaw i ogledd Llandecwyn. Ceir tair rhan i’r daith a thaflen ar gyfer bob un; De: Abermaw i Dal y Bont (8milltir) Canol: Tal y Bont i Harlech (13 milltir) Gogledd: Harlech i Landecwyn (12 milltir). Roedd Ardudwy yn dalaith ganoloesol. Mae’r ‘Daith’ yn croesi ffurfiannau daearegol y creigiau Cambrian, Cromen Harlech ac yn rhoi’r cyfle i chi flasu rhai o olygfeydd arfordirol a mynyddig mwyaf godidog Cymru. Mae’n ymweld â safleoedd cynhanesyddol ac yn rhoi’r cyfle i weld llystyfiant amrywiol ac adar prin yr ardal. Dylid nodi nad oes unrhyw gaffis na chyfleusterau ar hyd ‘Y Daith’.
^
^^
Cadwch gefn gwlad yn daclus, parchwch y tir, ewch ag ysbwriel adref gyda chi a chadwch eich ci ar dennyn yn enwedig o amgylch anifeiliaid fferm
TAITH ARDUDWY
Taith Ardudwy Way - A well signposted upland pathway of 24 miles from Barmouth in the south to Llandecwyn in the north. The route is divided into three Sections each with a leaflet;- Southern: Barmouth to Tal y Bont (8 miles) Central: Tal y Bont to Harlech (13 miles) Northern: Harlech to Llandecwyn (12 miles). Ardudwy was a medieval province. ‘The Way’ crosses the geological formation of Cambrian rocks, the Harlech Dome, and takes in some of the best coastal and mountain views in Wales. It visits prehistoric sites and offers the chance to see the varied vegetation and rare birds of the area. Please note there are no cafes or facilities along ‘The Way’.
The Route : From Barmouth (A) start from the station crossing the main road and walk up passing the church on the right. The path zig zags uphill giving a birds eye view of the town and beach. Look out for butterflies and chough (B). These rare elegant relatives of the crows have a bright red curved bill and red legs. Turn at Gell Fawr and shortly the cuts and spoil heaps of 19th Century maganese mining are evident.
In a further mile ‘The Way’ turns east through Bwlch y Llan. At a wall the path turns northerly but take the opportunity to admire the impressive view of the Mawddach Estuary (C) with Cader Idris beyond. The path gradually falls until it reaches the small stone circle of Cerrig Arthur (D). Rising from here a faint path reaches Bwlch y Rhiwgyr (Pass of the Drovers). After the bwlch care is needed as the path is steep and rocky. Pass along a fence with sea views to the left. About 0.5 mile off the route on the left are the Neolithic tombs of Carneddau Hengwm.
Further along the track two stone circles and cairns may be seen. Look out for buzzards, red kites with their forked tails, ravens with their deep croaking call and meadow pipits. Reach a wall and drop to a gate (here the Central Section of ‘The Way’ continues east). For Tal y Bont head down to Pont Fadog pausing to look at the dated central stone (E) in the wall of the bridge, then on to Llety Lloegr (England Lodgings) where the droves congregated for the drive to London. Then enter the path opposite through the trees of Coed Cors y Gedol following the river with care down to Tal y Bont.
Reverse Route: The route in the reverse direction starts at the Car Park at Tal y Bont going past the Ysgethin Inn and following the river through the woods to Llety Lloegr to join ‘The Way’ past Pont Fadog.
• Weather can change rapidly and terrain can be rough, rocky and wet; wear suitable footwear and take adequate warm clothing and waterproofs • Take PLENTY OF WATER and food supplies as the walk may take longer than expected
• Do not rely on mobile phones as signals are often limited• Take a compass and OS Explorer 18 map with you and be conversant with their use• Leave details of your route with someone and your return time - Advise when back
ARDUDWY WAYSouthern Section – Barmouth to Tal y Bont
BE PREPARED:
www.taithardudwyway.com
Please leave the countryside tidy, respect the land, take litter home and keep dogs on a lead especially near livestock
Distance: 8 Miles | Duration: 4 to 6 hours | Grade: Moderate | Terrain: Lanes, tracks, mountain paths and stiles | OS Map: 18
FOLL
O
W THE BUZZARD
© Partneriaeth Ardudwy Partnership 2010 | Photographs J Baxter, D Newbould & D Rowley | Design by:
ALLW
EDD
/ KE
Y
1Tr
ywyd
d y
llwyb
r gyd
a’r p
ellte
r a g
erdd
wyd
m
ewn
mill
tiroe
dd /
The
foot
path
rout
e w
ith d
ista
nce
wal
ked
in m
iles
Cyfe
irbw
ynt T
aith
Ard
udw
y /
Ardu
dwy
Way
way
mar
ker
Llw
ybr a
rall
(ddi
m o
reid
rwyd
d yn
haw
l tra
mw
y) /
Oth
er p
ath
(not
nec
essa
rily
a rig
ht o
f way
)
Lôn
gerb
ydau
a p
hont
/ M
otor
road
with
brid
ge
Cast
ell /
Cas
tle
Wal
/ W
all
Adei
lad
arw
yddo
caol
/ Si
gni�
cant
bui
ldin
g
Giâ
t / G
ate
Adfa
il /
Ruin
Rhei
l�or
dd a
gor
saf
/ Rai
lway
and
stat
ion
Claw
dd n
eu �
ens
/ Hed
ge o
r fen
ce
Carn
/ Ca
irn
Gw
ersy
llfa
/ Cam
ping
site
Trae
thlin
/ Sh
orel
ine
Eglw
ys /
Chur
ch
GCa
mfa
/ St
ileS
Arw
yddb
ost
/ Sig
npos
tP
Nan
t neu
afo
n gy
da c
hyfe
iriad
llif
y dŵ
r /
Stre
am o
r riv
er w
ith d
irect
ion
of �
ow
Llyn
/ Po
nd
Gw
eddi
llion
cyl
ch m
eini
/Re
mai
ns o
f sto
ne c
ircle
Cart
ogra
phy
by /
Map
io g
an L
aure
nce
Mai
n
Cylc
h M
eini
/ S
tone
circ
le
G/N
Ab
erm
awB
arm
out
h
DeheuolSouthern
CanologCentral
GogleddolNorthern
Tal y
Bo
nt
Dyf
fryn
Ard
udw
y
Llan
bed
r
Llan
fair
Har
lech
A49
6
Llan
dec
wyn A49
6
Tals
arna
u
Map
Exp
lore
r O
L 18
yr
Aro
lwg
Ord
nans
( cyf
.gri
d S
H 6
1258
1 )
Ord
nanc
e Su
rcey
Exp
lore
r O
L 18
( Gri
d r
ef. S
H 6
1258
1 )
MIL
LTIR
/ M
ILE
SG
rad
dfa
/ S
cale
MIL
LTIR
/ M
ILE
S
Troedfedd / Feet
01/
21
01
23
45
67
8
1400
1200
1000 800
600
400
200 0
AB
ER
MA
W /
BA
RM
OU
TH
PR
OFF
EIL
GR
AD
DIA
NT
/ G
RA
DIE
NT
PR
OFI
LE
CE
RR
IG A
RTH
UR
TAL
Y B
ON
T
GS
P
GS
GS
GS
GS
GS
0
1
2
3
4
5
6
7
8
B
A
C
D
E G
P
G
S
G
GP
G
G
GG
G
GG
G
G
S
G
G
G
G
S
P
P
P
G
G S
GPG
P
P
G
P
AB
ER
MA
WB
AR
MO
UTH
BW
SB
US
TRE
NTR
AIN
CY
CH
WY
NST
ART
Hen
lefe
lau
Old
leve
ls
Ffo
rdd
Gel
lfech
anR
oad
Cel
l-fec
han
Gel
lfaw
r
Bw
lch
y Ll
an
Mw
yng
lod
dia
uH
afo
ty M
ines
Dam
wai
n aw
yren
Air
cra
sh
Cer
rig
Art
hur
Bw
lch
y R
hiw
gyr
Rha
n G
ano
l y D
aith
i H
arle
chC
entr
al S
ecti
on
to H
arle
ch
Llet
y Ll
oeg
r
Po
nt F
ado
g
Afo
n Y
sget
hin
Tafa
rnY
sget
hin
Inn
A 4
96
BW
SB
US
TRE
NTR
AIN
DIW
ED
DE
NDTA
L Y
BO
NT
^
G/N
^
© J
.Bax
ter
© D
.Ro
wle
y
Map
Exp
lore
r O
L 18
yr
Aro
lwg
Ord
nans
( cyf
.gri
d S
H 6
1258
1 )
Ord
nanc
e Su
rcey
Exp
lore
r O
L 18
( Gri
d r
ef. S
H 6
1258
1 )
MIL
LTIR
/ M
ILE
SG
rad
dfa
/ S
cale
MIL
LTIR
/ M
ILE
S
Troedfedd / Feet
01/
21
01
23
45
67
8
1400
1200
1000 80
060
040
020
0 0
AB
ER
MA
W /
BA
RM
OU
TH
PR
OFF
EIL
GR
AD
DIA
NT
/ G
RA
DIE
NT
PR
OFI
LE
CE
RR
IG A
RTH
UR
TAL
Y B
ON
T
Ym
wad
iad
/ D
iscl
aim
erM
ae c
erd
dw
yr y
n g
yfrif
ol a
m e
u d
iog
elw
ch e
u hu
nain
.W
alke
rs a
re re
spo
nsib
le fo
r th
eir
ow
n sa
fety
.