psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych
DESCRIPTION
Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych. * Edukacja w życiu człowieka jest jedną z istot - niejszych potrzeb . W procesie edukacji dochodzi do interakcji pomiędzy nauczycielem a uczniem. Wzajemne relacje ze względu na różnorodność obu uczestników procesu mogą być - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/1.jpg)
Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń
szkolnych
![Page 2: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/3.jpg)
*Edukacja w życiu człowieka jest jedną z istot-niejszych potrzeb .
W procesie edukacji dochodzi do interakcji pomiędzy nauczycielem a uczniem. Wzajemne relacje ze względu na różnorodność obu uczestników procesu mogą być zakłócane poprzez : - warunki zależne od nauczyciela- warunki niezależne od nauczyciela- warunki biopsychiczne
![Page 4: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/4.jpg)
Poprzez niepowodzenia szkolne można rozumieć pojawiające się chwilowo lub względnie trwale braki w wymaganych przez szkołę wiadomościach lub umiejętno-ściach uczniów oraz negatywnego stosunku do tych wymagań.
![Page 5: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/5.jpg)
W literaturze zamiennie używane jest pojęcie trudności szkolnych .
Autorzy zajmujący się tym zagadnieniem proponują różną typologię niepowodzeń szkolnych.
J. Konopnicki wylicza cztery fazy rozwoju niepowodzenia.
![Page 6: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/6.jpg)
W pierwszej fazie przejawiają się pierwsze niedostrzegalne jeszcze przez nikogo braki w wiadomościach.Uczeń stwierdza, że inni są lepsi. Występuje u niego brak zainteresowania na lekcjach oraz chęci do nauki. Przejawiają się pierwsze symptomy niezadowolenia ze szkoły – dziecko zaczyna unikać szkoły.
![Page 7: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/7.jpg)
W drugiej fazie występują zaawansowane braki w wiadomościach. Jest ich tak dużo, że uczeń nie daje sobie rady. Zaczyna w różny sposób oszukiwać nauczycieli, np. odpisywać zadania domowe.
![Page 8: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/8.jpg)
Trzecia faza charakteryzuje się sporadycznym występowaniem ocen niedostatecznych. Dostrzegają to nauczyciele i rodzice. Niewłaściwa forma walki z nimi prowadzi do całkowitej niechęci do szkoły oraz różnych form negacji w pracy szkolnej.
![Page 9: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/9.jpg)
Ostatnią, czwartą fazą jest drugoroczność, czyli oficjalne stwierdzenie niepowodzenia ucznia w nauce. Często takie pozostawienie ucznia w tej samej klasie jest początkiem wykolejenia się, ale przede wszystkim zachwiania jego równowagi życiowej. Drugim obok drugoroczności stwierdzeniem niepowodzenia w nauce jest odsiew szkolny, a więc zjawisko całkowitego przerwania nauki przed ukończeniem szkoły
![Page 10: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/10.jpg)
Zdaniem H. Filipczuk niepowodzenia to nie tylko przykrość dla ucznia ale i kłopot dla jego najbliższych.
•gdy uczeń doznaje ich często, mają one ujemny wpływ na jego ogólny rozwój psychiczny.
•zniechęcają do podejmowania wysiłków i mogą być źródłem wielu negatywnych postaw.
•wpływają również na kształtowanie się wiary we własne siły oraz na stosunek do siebie samego
![Page 11: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/11.jpg)
Przyczyny niepowodzeń szkolnych
Przyczyny ekonomiczno-społeczne:
![Page 12: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/12.jpg)
Przyczyny społeczno-ekonomiczne:• całokształt względnie trwałych warunków materialnych, społecznych i kulturalnych, które powodują niekorzystną sytuację życiową dziecka w środowisku rodzinnym, szkolnym i pozaszkolnym
•bardzo złe warunki materialne i mieszkaniowe, rozpad struktury rodziny i zakłócenia jej wewnętrznej atmosfery, niski poziom intelektualny i kulturalny rodziców, niewłaściwa postawa rodziców wobec dziecka, brak zrozumienia i zaspokojenia potrzeb dziecka oraz brak zainteresowania jego nauką
• nieprawidłową postawą jest również postawa nadopiekuńcza wyrażająca się w wyręczaniu dziecka, usuwaniu wszystkich przeszkód, nie wymaganiu wysiłku od dziecka. Takiemu uczniowi nie wiele się chce.
•postawa nadmiernego wymagania, nie licząca się z możliwościami dziecka, stale karząca. Rezultatem takiej postawy bywa lękliwość dziecka, jąkanie się ucieczka w chorobę.
![Page 13: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/13.jpg)
Przyczyny dydaktyczne:
a. nieodpowiednie zewnętrzne warunki pracy dydaktycznej nauczyciela:-różnorodne braki istniejącego systemu szkolnego, nieprzystosowanie szkoły do wymagań współczesnej nauki i techniki, nieprzystosowanie programów nauczania do możliwości intelektualnych , zainteresowań oraz potrzeb uczniów.-nieodpowiedni poziom podręczników ,-trudne warunki organizacyjne pracy szkół,Niedostateczne wyposażenie szkół w niezbędny sprzęt i pomoce naukowe.
![Page 14: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/14.jpg)
b. działalność dydaktyczna nauczyciela:-błędy metodyczne i wychowawcze wynikające z niedostatecznej znajomości współczesnej teorii pedagogicznej,-błędy wychowawcze wynikające z niedostatecznej znajomości uczniów,-niedostateczna opieka nad uczniami opóźnionymi w nauce,-nieprzygotowywanie się do lekcji ,zaniedbywanie samokształcenia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
![Page 15: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/15.jpg)
c. wadliwa praca ucznia:-brak odpowiednich warunków do odrabiania lekcji w domu,-niechętny stosunek do nauki, niesystematyczność, lekceważenie obowiązków szkolnych , wagary.
![Page 16: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/16.jpg)
Czynniki biopsychiczne:
To przyczyny tkwiące w dziecku:• zaburzenia rozwoju dziecka, wady
słuchu, wzroku, wymowy, zły stan zdrowia
• nadpobudliwość psychoruchowa, dziecko nie potrafi się skupić
• obniżenie sprawności manualnych• niska inteligencja
![Page 17: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/17.jpg)
Zapobieganie i przezwyciężanie
niepowodzeniom szkolnym Do podstawowych metod dydaktycznych i środków
zapobiegania niepowodzeniom oraz zwalczania niepowodzeń już występujących zalicza się:
• profilaktykę pedagogiczną, w tym głównie nauczanie problemowe i nauczanie w zespołach uczniowskich;
• diagnozę pedagogiczną, a w jej obrębie m.in. posługiwanie się takimi sposobami poznawania uczniów oraz kontroli i oceny wyników nauczania jakie pozwalają na możliwie natychmiastowe wykrywanie powstających i narastających luk w wiadomościach i umiejętnościach każdego ucznia;
• terapię pedagogiczną, na którą składa się przede wszystkim wyrównywanie wykrytych zaległości w zakresie opanowanego przez uczniów materiału programowego poprzez indywidualizację nauczania na lekcji oraz w drodze organizowanych przez szkołę zajęć pozalekcyjnych w grupach wyrównawczych
![Page 18: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/18.jpg)
Profilaktyka pedagogiczna
Wyniki nauczania zależą od stosowanych przez nauczyciela form i metod pracy dydaktyczno- wychowawczej. Z pośród nich do najbardziej efektywnych należy nauczanie problemowe w kilkuosobowych zespołach uczniowskich. Wspólne rozwiązywanie określonych problemów teoretycznych lub praktycznych na lekcji powoduje u uczniów wzrost zainteresowania nauką wdraża ich do współpracy i grupowego przezwyciężania napotykanych podczas niej trudności, wyrabia krytycyzm myślenia, stwarza wiele okazji do wymiany poglądów, uczy racjonalnych metod planowania i organizacji wysiłków.
Nauczyciel, znając przyczyny trudności ucznia związane z nauką, może starać się je usunąć.
![Page 19: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/19.jpg)
Diagnoza pedagogiczna
Podstawą tej diagnozy są indywidualne rozmowy nauczycieli z uczniami i ich rodzicami. Jej podstawą są przygodne i ciągłe obserwacje uczniów, wywiady środowiskowe, badania testowe, zebrania klasowe.
Diagnoza pedagogiczna dotyczy: określenia braków i luk w wiadomościach i umiejętnościach, wykrycia i poznania przyczyn opóźnienia i niepowodzeń w nauce,badania poziomu inteligencji, właściwości pamięci, uwagi, wyobraźni
![Page 20: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/20.jpg)
Do technik, którymi należy posługiwać się w celu dobrego poznania uczniów należą:
•obserwacja,
•wywiad,
•analiza dokumentów.
![Page 21: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/21.jpg)
Terapia pedagogiczna
Stosuje się ją indywidualnie lub zbiorowo. Nauczyciel, znając braki w opanowanym przez poszczególnych uczniów materiale, posługuje się różnymi metodami w celu zlikwidowania, w złagodzeniu tych braków. Zleca się uczniom wykonanie odpowiednio zindywidualizowanych prac domowych, udziela konsultacji, otacza słabszych uczniów specjalną opieką podczas lekcji, uzgadnia z rodzicami wspólną linie postępowania. Jeżeli te metody indywidualnej terapii nie zapewniają spodziewanych wyników i uczeń nadal wykazuje braki w wiadomościach, wówczas kieruje się go na drogę terapii zbiorowej, tzn. do odpowiedniej dla niego grupy wyrównawczej
![Page 22: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/22.jpg)
Reguły jakie, powinny być zachowane przy wszelkiej działalności wyrównawczej:
•pierwsza, najważniejsza to cierpliwość prowadzącegogo zajęcia. Nie może on okazywać gniewu rozczarowania i niecierpliwości ani słowami, ani gestem.•druga to zaczynanie od zadań łatwych, aby dziecko było w stanie je wykonać.•trzecia-stopniowanie trudności. Jeśli nowe zadanie przerasta możliwości dziecka, cofamy się do etapu poprzedniego.•Czwarta-kiedy wystąpi trudność, pomagamy, ponieważ nie dopuszczamy do zniechęcenia i wycofania się dziecka.•Piąta- "w doborze zabaw czy ćwiczeń opieramy się na funkcjach lepiej rozwiniętych".•Szósta-ćwiczenia powinny być przeprowadzone w formie zabawy, bez nakazu i przymusu. Dziecko musi chętnie pracować i dlatego forma ma być bardzo ciekawa.
![Page 23: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/23.jpg)
J. Magnuska stworzyła metodę terapii dzieci nerwicowych i dyslektycznych, która spełnia funkcję uspokajającą oraz
rozwijającą różne funkcje psychiczne dziecka.
![Page 24: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/24.jpg)
. Cele realizowane za pośrednictwem tej metody to zarówno wyrównywanie opóźnień i dysharmonii rozwoju, jak i oddziaływanie terapeutyczne przez: 1. " Ogólne zaspokojenie systemu nerwowego, przywrócenie równowagi psychicznej, doprowadzenie do właściwych wyładowań twórczości dziecka w celowym działaniu. 2. Doprowadzenie do coraz dłuższych okresów koncentracji uwagi.
3.Rozwijanie logicznego myślenia przez obserwowanie, porównywanie, sugerowanie, klasyfikowanie przy wykonywaniu i nakładaniu loteryjek, albumów itp.4.Wyrabianie analizy wzrokowej przez kopiowanie i odwzorowanie rysunków stopniowo z coraz większym zasobem dobrych szczegółów oraz obserwowanie połączone z porównywaniem w czasie wykonywania specjalnych loteryjek.5.Wyrabianie sprawności manualnej przez wykonywanie różnych zajęć wymagających precyzyjnych ruchów.6.Przyzwyczajanie dzieci do samokontroli czynności.7.Wytwarzanie dobrego kontaktu z rzeczywistością przez planowe rozwijanie zainteresowań.
Kształtowanie pozytywnego stosunku do otoczenia i do pracy"
![Page 25: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/25.jpg)
Należy wziąć do serca słowa Ryszarda Borowskiego, że życie każdego człowieka przebiega indywidualnie, ale każdy z ludzi wykonuje najrozmaitsze czynności, które zaspokajają im ich codzienne potrzeby. Zaspokajają te potrzeby w szkole, pracy zawodowej i poza nią.
![Page 26: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/27.jpg)
Dziękuję
![Page 28: Psychologiczne przyczyny i analiza niepowodzeń szkolnych](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062221/568137e9550346895d9f9c68/html5/thumbnails/28.jpg)
Bibliografia:H. Filipczuk „Zapobieganie trudnościom i niepowodzeniom szkolnym”J.Konopnicki „Powodzenia i niepowodzenia szkolne”H.Spionek „Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń
szkolnych”
Opracowanie : Mirosława Prychożdenko rok szkolny 2010-2011