Przyszłość pojazdów elektrycznych w transporcie publicznym

PROMOTING SUSTAINABLE TRANSPORT and ACTIVE MOBILITY

Gdynia, 15.09.2011

Adam MilewskiSolaris Bus & Coach S.A.adam.milewski@solarisbus.com

1999Światowa premiera Solaris Urbino

Historia

2006Pierwszy europejski seryjnie produkowany autobus hybrydowy

2009Premiera niskopodłogowego tramwaju Tramino

2001Pierwszy Trollino

Autobusy Solaris w 24 krajach

Liczby

Austria, Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Grecja, Hiszpania, Łotwa, Litwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Serbia, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Włochy, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Federacja Rosyjska

Eksport, porównanie z ogólną Sprzedażą

2002 – 2010

243 273

489

610 579

702

10371114

124169

366

487

367

1120

400

557

852

713

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Liczby

Podział rynku autobusów miejskich 2010

Mercedes-Benz, 57,5%

MAN, 29,3%andere, 0,8%

VDL, 1,9%

Volvo, 1,2%

Solaris, 9,3%

Polska (56%)Polska (56%)

andere, 7%MAN, 13%

Solaris, 56%

SOR, 3%

Autosan, 6% Scania, 3%Mercedes-Benz, 12%

Niemcy (9,3%)Niemcy (9,3%)

Liczby

Autobus miejskiSolaris Urbino8,6 / 10 / 12 / 15 / 18 mDiesel / CNG

Produkty

Autobus podmiejskiSolaris Urbino LE8,9 / 12 / 15 mDiesel / CNG

Autobus międzymiastowySolaris InterUrbino12 mDiesel

Autobus hybrydowySolaris Urbino Hybrid12 / 18 mdiesel-elektryczny równoległy/szeregowy

Produkty

TrolejbusSolaris Trollino12 / 15 / 18 m

TramwajSolaris Tramino32 m

Produkcja według typów napędów

Produkty

Solaris Urbino Hybrid – Referencje: D, CH, F, PL, N

Produkty

Hannover Poznań

SosnowiecDresdenHerten

Düsseldorf

München

Lenzburg

LeipzigBochumNeuss

Île-de-France

Strasbourg

Toulon La Réunion

Oslo

Od 2001 dostarczono500 Solaris Trollino (Trolejbus)

z tego 295 Solaris Trollino 12 (2-osiowy)57 Solaris Trollino 15 (3-osiowy)

148 Solaris Trollino 18 (Przegubowy)

Referencje

Bologna (I), Budapest (H), La Chaux-de-Fonds (CH), Chomutov-Jirkov (CZ), Coimbra (P), Debrecen (H), Eberswalde (D), Gdynia (PL), Jihlava (CZ), Kaunas (LT), Landskrona (S), Lublin (PL), Napoli (I), Opava (CZ), Ostrava (CZ), Pardubice (CZ), Plzeň (CZ), Riga (LV), Roma (I), Salzburg (A), San Remo (I), Sofia (BG), Tallinn (EST), Teplice (CZ), Tychy (PL), Vilnius (LT), Winterthur (CH)

(Stan na 31.12.2010)

Produkty

ŠkodaPilzno (CZ)

Trollino 12, 15, 18

Partnerzy w systemach trolejbusowych

CegelecPraga/Ostrava (CZ)

Trollino 12, 15, 18

MedcomWarszawa (PL)

Trollino 12

Produkty

Trolejbusy

Charakterystyki trolejbusów (Wybrane)

– czyste pojazdy elektryczne

– zerowa emisja w miejscu pracy

– sprawdzona technologia

– dobra elastyczność

– ciche

– dobre do górzystego terenu

Rozwiązania pozwalające na uzyskanie większej autonomii dla trolejbusów

-agregaty prądotwórcze APU

(Kirsch o mocach: 50,80,100,175kW)

-baterie trakcyjne np.Trolejbusy PKT Gdynia

(baterie niklowo-kadmowe 16,13kWh)

Konieczność dalszego rozwoju pojazdów napędzanych elektrycznie

Trolejbusy – nowe rozwiązania

Pojazdy szynoweNapęd elektryczny

Tramino2009

AutobusyNapęd elektryczny

Trolejbus2001

AutobusElektryczny

AutobusySilnik spalinowy/ hybryda Diesel

1999CNG2004

H.równoległa2006

H.szeregowa2010

Ścieżka rozwoju

Rozwój

Napędy hybrydowe i elektryczne Solaris

Trolejbusy

Rozwój

Autobusy ElektryczneAutobusy hybrydowe

Napęd elektryczny

Dlaczego napęd elektryczny?

- dostępna technologia

- „paliwo” dostępne z kilku różnych źródeł

- ekologiczność (szczególnie przy wykorzystaniu energii ze źródeł

odnawialnych)

- coraz pojemniejsze magazyny energii

- wysoka sprawność napędu

- niska emisja hałasu

Napęd elektryczny

Elektrobus

0

500

1000

1500

Diesel Hybrid Elektrobus

1575 kWh4,5 kWh/km

1225 kWh3,5 kWh/km

875 kWh2,5 kWh/km

Zapotrzebowanie na energięZapotrzebowanie na energię dla standardowego autobusu (12 m), 18 t wagi (załadowany do pełna), cykl dzienny 350 km, SORT 2

(Pomiary: Politechnika Poznańska)

Większy dystans – ta sama energia

Diesel: 22,3 km

Napęd hybrydowy: 28,2 km

Napęd elektryczny: 39,7 km

100

kWh

Elektrobus

Możliwości dalszego rozwoju

– zwiększenie zasięgu

– mocniejsze, lżejsze i tańsze baterie

– baterie o zwiększonej żywotności (odpowiadające żywotności pojazdu>12 lat)

– redukcja wagi (np. „spaceframe“)

– poprawa rekuperacji

– rozbudowa infrastruktury, w szczególności punkty (szybkiego) ładowania

– rozwój możliwości produkcyjnych i serwisowych (zwiększenie kwalifikacji)

– koszt pojazdu akceptowalny dla przedsiębiorstw transportowych

Urbino 18 Hybrid (Vossloh Kiepe)

Hybryda szeregowa z bateriami Li-Ion, Superkondensatorami i Plug-in

Bazująca na technologii trolejbusowej, pojazd testowy zmierzający do maksymalnego wykorzystania energii elektrycznej, koncept modułowy.

Premiera 2010

Silnik elektryczny 240 kWGenerator diesla 195 kWBaterie 26,5 kWhSuperkondensatory 1 kWhPlug-in 63 A

Hybryda z możliwością jazdy czysto elektrycznej

Autobus elektryczny

Autobus elektryczny: rozwój prototypu

na podstawie Alpino 8,9 LE

planowany zasięg 100 km, w długoterminowej perspektywie 350 km (w zależności od rozwoju technologii bateryjnej)

Prezentacja prototypu Jesień 2011Produkcja seryjna od ok. 2013

Przygotowano przy wsparciuUnii Europejskiej

Autobus elektryczny Lekka konstrukcjaObniżenie zużycia energii podzespołów

Cele:-Techniczne analizy

-Wiedza

-Doświadczenie

Cele:Przygotowanie akcesoriów elektrycznych o obniżonym zużyciu energii

Cele:

Obniżenie masy pojazdu przy zachowaniu niskich kosztów produkcji

Autobus elektryczny

Autobus elektryczny

Testowy

Autobus elektryczny

Schemat napędu (koncepcja)

Rozdzielnia

Centralny silnik trakcyjny

Baterie trakcyjne Elektronika mocy

Plug-in

- Ogrzewanie- Baterie 24V- Pompa wspomagania- Kompresor powietrza- Wentylatory

Rezystor hamulcowy

Elektryczny silnik trakcyjny

Baterie trakcyjne

Kompresor elektryczny

Kontener trakcyjnyDławikiRezystor hamulcowy

Elektryczna pompa wspomagania

Autobus elektryczny

Rozłożenie elementów

Autobus elektryczny

Jednak:Minie jeszcze trochę czasu, zanim autobusy elektrycznebędą miały szerokie zastosowanie!

Cel:

E-Mobilność z autobusem elektrycznym niezależnym od napowietrznej sieci trakcyjnej

Aktualny stan:

– Trolejbusyz różnymi napędami dodatkowymi(agregat diesla „down-sized“ / baterie)

– Autobusy hybrydowe(szeregowe z Plug-in)

wykorzystanie efektu synergii i dalszy rozwój

1. Baterie trakcyjne

Cel: zasięg 100 km przy jednym ładowaniu

Cel długoterminowy: 350 km – ładowanie 1 raz na dobę

Typ baterii: Litowe

Napięcie znamionowe baterii: 600V

Masa kompletnego modułu baterii: ok. 1400kg

2. Silnik trakcyjny

Moc: 120kW, Moment obrotowy: max 1400Nm ograniczany elektronicznie

Solaris - autobus elektryczny

Obniżenie masy (materiały i nowe technologie) oraz energooszczędne elementy wyposażenia i układy funkcjonalne:

- elektryczna pompa wspomagania

- elektryczny kompresor powietrza

- oświetlenie LED

- tablice kierunkowe o małym poborze prądu

- pulpit dotykowy

- elektryczne wentylatory

- złącze plug-in

- wykorzystanie lekkich materiałów konstrukcyjnych

Solaris - autobus elektryczny

Dziękuję za uwagę!