przykłady dobrej praktyki w...

P r z y k ł a d y d o b r e j p r a k t y k i

w p r o g r a m i e

uCZE

NIE

SIĘ P

RZEZ CAŁE ŻYCIE

Uczenie się językóww projektach współpracy europejskiej

Program „Uczenie się przez całe życie”Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Warszawa 2008

Zesz

yt te

mat

yczn

y

3

P r z y k ł a d y d o b r e j p r a k t y k i w p rog r amie

uCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Zeszyt tematyczny

Uczenie się językóww projektach współpracy europejskiej

Program „Uczenie się przez całe życie”Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Warszawa 2008

Koncepcja i redakcja Ewa Kolasińska Biuro Studiów i Analiz

Wybór i prezentacja przykładów dobrej praktyki:

Comenius Anna Klimowicz eTwinning Gracjana WięckowskaLeonardo da Vinci Izabela LaskowskaErasmus Renata SmolarczykGrundtvig Michał ChodniewiczEuropean Language Label Gracjana Więckowska

Projekt okładki Monika Wojkowska

Opracowanie graficzne Monika Wojkowska

Skład i łamanie Monika Wojkowska

Korekta Agnieszka Pawłowiec Ewa Kolasińska

Druk ARP Studio

ISBN 978-83-87716-78-3

W opracowaniu wykorzystano zdjęcia nadesłane przez beneficjentów programu.

Spis treści

Wstęp

Wprowadzenie

COMENIUSWspomaganie integracji europejskiej i nauki języków obcych nowoczesnymi technologiami

Angielski – moja przepustka do Europy

Od ziarenka do bochenka, czyli co o rolnictwie nie tylko ekologicznym przeciętny mieszczuch wiedzieć powinien

Zainteresowania sportowe motywacją do doskonalenia umiejętności posługiwania się językami obcymi

Magiczny świat idiomów i przysłów

WASP; the Welfare System, a Comparative Study on Social Science and Languages in a Wider Perspective

Wolontariusz w zjednoczonej Europie

Każdy ma swojego Robin Hooda

Rodzina francuska i polska: rzeczywistość i fikcja

eTWINNINGClub lecture

Leseratten

Malarskie inspiracje

LEONARDO DA VINCIZintegrowany pakiet multimedialny do nauki kultury i języka polskiego jako obcego dla bankowców, lektorów i administracji publicznej

Specjalistyczny język angielski w europejskim zdrowiu publicznym

Wirtualne kursy zawodowego języka angielskiego oraz system ich ewaluacji

Standaryzacja metod nauczania mniej popularnych języków europejskich

Program indywidualnych specjalistycznych i biznesowych szkoleń językowych

Internetowy kurs języka hiszpańskiego dla przedsiębiorców z Europy Środkowej ESPA EST

Zawodowe kursy językowe dla pielęgniarek i pielęgniarzy

9

11

12

1315

17

19

20

22

25

27

29

32

34

36

37

39

41

44

9

25

32

8

7

6

ERASMUSEILG – intensywne kursy językowe Erasmusa – Szkoła Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

EILG – intensywne kursy językowe Erasmusa – Szkoła Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego

GRUNDTVIGWejdźmy w to: uczymy się języka angielskiego, aby przygotować się do podróży po Europie

EUROPEAN LANGUAGE LABELPalette

Wirtualny podręcznik: przygotowywanie i publikowanie ON LINE materiałów do nauczania

dwujęzycznie przedmiotów niejęzykowych w klasach dwujęzycznych z językiem francuskim

System zapewnienia jakości w nauczaniu języków obcych na wyższej uczelni na przykładzie

Politechniki Warszawskiej

Edukacja językowa seniorów w wymiarze europejskim

Klasy frankofońskie na Śląsku w Polsce

Przedszkolna edukacja językowa „Angielski biletem do Świata”

Meandry kultury brytyjskiej

46

51

54

56

57

58

62

60

63

64

46

54

56

7

Szanowni Państwo,

Nauka języków jest jednym z ważniejszych priorytetów polityki edukacyjnej Unii Europejskiej. Chociaż nie ma jednego dokumentu opisującego w spójny sposób europejską politykę językową, to opierając się na rekomendacjach unijnych oraz różnego typu komunikatach możemy określić obszary edukacji językowej, które są kluczowe dla tej polityki. Są to: edukacja wczesnoszkolna, CLIL/EMILE (zintegrowane nauczanie językowo-przedmiotowe), certyfikacja kompetencji językowych, języki mniejszości narodowych, języki w biznesie, edukacja językowa dorosłych oraz w szerokim ujęciu motywowanie do nauki języków.

Bez względu na obszar edukacji językowej nieodłącznym elementem nauki języków staje się wyko-rzystanie nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz rozwijanie kompetencji międzykulturowej.

Przedstawione przykłady dobrej praktyki w niniejszej broszurze odzwierciedlają w dużym stopniu kierunki europejskiej polityki językowej i wpisują się w realizację tej polityki na poziomie praktycznym w naszym kraju. Warto również podkreślić, że powstaje coraz więcej projektów, w ramach których przygotowywane są materiały do nauki języka polskiego jako obcego, co pomaga w istotny sposób promować nasz język i naszą kulturę za granicą.

Zapraszam serdecznie do lektury.

dr Paweł Poszytekdyrektor programu Uczenie się przez całe życie

8

Szanowni Państwo,

Oddajemy do rąk Państwa trzeci zeszyt tematyczny zawierający wybór przykładów dobrej praktyki w europejskim programie edukacyjnym Uczenie się przez całe życie.

Niniejszy zeszyt obejmuje tematykę uczenia się i nauczania języków obcych ujętą w projektach europej-skich. Wybór tej tematyki jak i poprzednich – rozwoju przedsiębiorczości i dialogu międzykulturowego – prezentowanych w tegorocznych zeszytach przygotowanych przez program europejski nie jest przypad-kowy. Znajomość języka obcego, postawa przedsiębiorcza oraz interkulturowość to trzy z ośmiu kompe-tencji, określonych przez Komisję Europejską jako kluczowe w budowaniu wspólnej Europy z efektywną gospodarką opartą na wiedzy.

Pokazujemy tu przykłady najnowsze, realizowane początkowo w programie Socrates, a od roku 2007 w programie Uczenie się przez całe życie, stanowiącym jego naturalną kontynuację poprzez rozwinięcie i pogłębienie dotychczasowych doświadczeń.

Tytuł zeszytu „Uczenie się języków obcych” nawiązuje do nazwy programu Uczenie się przez całe życie. To holistyczne spojrzenie na człowieka i na jego edukację na każdym etapie życia, poczynając od wczesnego dzieciństwa, poprzez szkolne etapy nauki na wszystkich poziomach nauczania, aż po kształcenie i szkolenie zawodowe oraz niezawodową edukację dorosłych znalazło odzwierciedlenie w projektach europejskich. Wybraliśmy przykłady dobrej praktyki pokazujące edukację językową zarówno w przedsz-kolu, jak i edukację językową seniorów w uniwersytetach Trzeciego Wieku. Obok przykładów z zakresu kształcenia i doskonalenia realizowanych w programach sektorowych adresowanych do konkretnych grup docelowych proponujemy kilka przykładów nagrodzonych w europejskim konkursie European Language Label, bowiem konkurs ten pozwala wyłonić projekty zawierające innowacyjne działania właśnie w zakre-sie nauczania języków obcych.

Podkreślając wagę znajomości języka angielskiego jako podstawowego i niezbędnego narzędzia spraw-nego komunikowania się w Europie i w świecie, przy wyborze dobrych projektów nie zapomnieliśmy o nauczaniu innych języków. Zachowanie i pielęgnowanie różnorodności kulturowej i językowej Europy stanowi istotę współpracy w projektach europejskich partnerów. Na takie więc projekty, promujące rzadziej używane czy rzadziej nauczane języki europejskie, także zwróciliśmy w naszym zeszycie uwagę. W pro-gramie sektorowym Comenius obejmującym edukację szkolną, skupiliśmy się na Językowych Projektach Comeniusa, w których zasadą jest, iż obok języka roboczego projektu uczniowie uczą się podstaw języka ojczystego kraju partnerskiego. W przypadku współpracy z polską szkołą uczą się więc języka polskiego. W zeszycie pokazujemy też projekty z innego zakresu dotyczące nauki języka polskiego jako obcego.

Cykl zeszytów tematycznych prezentujących przykłady dobrej praktyki w programie Uczenie się przez całe życie powstał z myślą o tematycznych konferencjach waloryzacyjnych, które stawiają sobie za cel upow-szechnianie i wdrażanie osiągnięć programu.

Redakcja

Wprowadzenie

Program COMENIuS– edukacja szkolna

Tytuł projektu:Wspomaganie integracji europejskiej i nauki języków obcych nowoczesnymi technologiami

Numer umowy: 06/JPC/06-0176/C1Czas trwania projektu: 01.08.2006 – 31.07.2007

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: I Liceum Ogólnokształcące w Pleszewie63-300 Pleszewul. Poznańska 38tel. (+48 62) 508 00 44e-mail: [email protected] strony internetowej: www.lopleszew.wpNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Krzysztof Matecki

Kraje uczestniczące w projekcie: Polska, BelgiaJęzyki projektu: angielski, francuski, polski

Cele projektu: Umożliwienie uczniom i nauczycielom z Polski i Belgii integracji, współpracy i nauki języka angielskiego za pomocą nowoczesnych technologii i zadań stymulujących naturalną komunikację.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:W pierwszym miesiącu pracy w projekcie powstała witryna internetowa projektu. Pełniła zarówno funkcję platformy komunikacyjnej pomiędzy szkołami, jak i miejsca, gdzie uczniowie pracujący nad projektem zamieszczali swoje prace i profile. Działania nad projektem zostały podzielone na indywidualne (lokalne, szkolne) i wspólne (realizowane razem przez obie szkoły podczas wizyt partnerskich). W ramach działań lokalnych młodzież ze szkół partnerskich komunikowała się ze sobą za pomocą komunikatora interne-towego Skype i poczty elektronicznej w celu zdobycia i wymiany informacji o krajach swoich zagranicznych rówieśników. Następnie uczniowie pisali wypracowania (opowiadania, opisy, recenzje i rozprawki) oraz or-ganizowali wydarzenia szkolne związane z określanymi co miesiąc kategoriami tematycznymi, dotyczącymi różnych aspektów życia w Belgii i Polsce. Uczniowie polscy pisali prace o Belgii, a uczniowie belgijscy o Polsce. Dodatkowo, w szkołach partnerskich sporządzane były gazetki szkolne, gdzie umieszczano infor-macje na temat obowiązującej w danym miesiącu kategorii tematycznej dla prac pisemnych. Nauczyciele koordynatorzy nadzorowali pracę uczniów i wysyłali do siebie wiadomości pocztą elektroniczną. Wymie-niali między sobą szczegółowe informacje dotyczące realizacji działań lokalnych.Podczas trwania projektu miały miejsce dwie wizyty partnerskie. Były dla uczniów okazją do uczestniczenia we wspólnych lekcjach. Nauczyciele z obu stron zadbali, aby ich zagraniczni goście mogli przeprowadzić swoje zajęcia oraz przedstawić przygotowane prezentacje i filmy w dużych salach z udziałem licznych grup uczniów ze szkoły będącej gospodarzem wizyty. Przebywając u rodzin rówieśników ze szkoły part-nerskiej, uczniowie sporządzili minisłowniczki francusko-polskie i polsko-francuskie, co pozwoliło im na zapoznanie się z językami ojczystymi zagranicznych kolegów. Dodatkowo podczas wizyt partnerskich miały miejsce imprezy sportowe. Belgowie wzięli udział w zawodach kręglarskich i meczu siatkówki. Polacy uczestniczyli w imprezie, podczas której pływali kajakami po jeziorze oraz jeździli rowerami i grali w siatkówkę. Każda ze szkół partnerskich zorganizowała wycieczkę do ważnego kulturowo miejsca w swoim kraju. W przypadku szkoły pleszewskiej zespół projektowy zorganizował dwudniową wycieczkę do Warszawy, gdzie zwiedzano z przewodnikami anglojęzycznymi takie miejsca, jak Muzeum Narodowe,

9

Muzeum Powstania Warszawskiego, Stare Miasto, Zamek Królewski, Pałac Kultury i Nauki, centrum miasta i zabytkowe kościoły. Wycieczka do Warszawy była poprzedzona zajęciami, podczas których goście z Belgii poznali historię Warszawy i wydarzenia związane z Powstaniem Warszawskim. Zaproszona została również do wspólnej dyskusji osoba, która przeżyła Powstanie Warszawskie. Ponadto uczniowie i opiekunowie z Belgii wzięli udział w wycieczce do zamku w Gołuchowie i odwiedzili jedną z lokalnych szkół podstawo-wych, która od kilku lat prowadzi współpracę zagraniczną.Strona belgijska zorganizowała kilka jednodniowych wycieczek. Podczas pierwszej z nich uczniowie i nau-czyciele z Polski zwiedzali Brukselę (Katedrę św. Michała i Guduli, spacerowali po mieście z anglojęzycznym przewodnikiem, oglądając takie miejsca, jak: Grande Place, Manneken Pis, Pałac Królewski). Druga wycieczka odbyła się do kopalni Bois du Cazier w mieście Charleroi, w której pracowali i zginęli podczas katastrofy między innymi górnicy z Belgii i Polski. Po wizycie w kopalni strona belgijska zorganizowała spotkanie z Polonią – górnikami i ich potomkami. Podczas kolejnego wyjazdu zorganizowanego przez Bel-gów 50-osobowa grupa uczniów polskich i belgijskich zwiedzała Muzeum Anny Frank i Muzeum Vincenta van Gogha w Amsterdamie. Mieli oni także okazję podziwiać malownicze wioski we Francji, oddalone za-ledwie o kilkanaście kilometrów od Chimay.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Młodzież polska i belgijska poznając się, przełamywała stereotypy i uczyła tolerancji oraz rozumie-nia problemów rówieśników z zagranicy. Tematyka lekcji, prowadzonych podczas wizyt partnerskich, pozwoliła młodzieży poznać przeszłość i kulturę obu krajów. Projekt promował stosowanie nowoczesnych technologii – dzięki nim współpraca pomiędzy szkołami partnerskimi była ściślejsza. Wiedza z zakresu technologii informacyjnej pozwoliła nauczycielom na wprowadzanie w szerszym niż do tej pory zakresie ciekawych i motywujących dla uczniów metod pracy, jak również zastosowania metod pracy pozwalających na angażowanie uczniów do samodzielnego poszukiwania informacji, tworzenia prezentacji jako pomocy dydaktycznych i wykorzystywania tych materiałów na lekcjach. Projekt udowodnił, że uczniowie chętnie posługują się technologią informacyjną w zdobywaniu wiedzy i są otwarci na tego typu innowacje podczas zajęć edukacyjnych. Działania podejmowane w okresie trwania projektu pozwoliły również uczniom rozwijać wiedzę i umiejętności językowe. Tematyka proponowana uczniom, zarówno podczas pisania wypracowań, jak i wizyt partnerskich, była ściśle powiązana z tematyką wymaganą do egzaminu maturalnego i większości egzaminów językowych dających certyfikaty. Uczniowie mieli możliwość wyrażania swoich opinii na tematy związane z ich życiem i funkcjonowaniem w społeczeństwie. Praca uczniów była samodzielna, ale jednocześnie wspomagana przez nauczycieli grupy projektowej. Zarówno Belgowie, jak i Polacy odwiedzili władze lokalne. Uczniowie belgijscy gościli w Starostwie Powia-towym w Pleszewie i u Burmistrza Miasta i Gminy Pleszew. Uczniowie polscy byli podjęci przez Burmistrza i władze lokalne miasta Chimay. Podczas spotkań z władzami lokalnymi w obu krajach odbyły się prezen-tacje miast i regionów. Rozdano symboliczne upominki. Promocja projektu miała miejsce wśród różnych środowisk. Lokalna prasa była informowana o projekcie, w wyniku czego powstało kilka artkułów na temat projektu. Podczas wizyty partnerskiej dziennikarze z lokalnej prasy przeprowadzili i opublikowali wywia-dy z nauczycielami i uczniami z Belgii i Polski. Szkolna witryna internetowa promowała stronę projektu, zamieszczając link oraz informacje o wizytach partnerskich w dziale aktualności. Adres strony interne-towej projektu został opublikowany w jednym z artykułów w prasie lokalnej. Ponadto działania projektowe prezentowano podczas targów edukacyjnych powiatu pleszewskiego, spotkań z rodzicami i spotkania dyrektorów szkół z terenu miasta i gminy Pleszew.

Pleszew – wspólna lekcja Polaków i Belgów

10

11

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Powstanie witryny internetowej dla potrzeb projektu, sporządzenie przez uczniów minisłowniczków francusko-polskich i polsko-francuskich, przygotowanie przez uczniów prezentacji multimedialnych dotyczących tematyki projektu, wypracowanie pomocy dydaktycznych.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Doświadczenie zdobyte podczas realizacji projektu pozwoli osobom uczącym prowadzić w kolejnych la-tach ciekawsze zajęcia edukacyjne w szkole. Nauczyciele podczas wizyt partnerskich mieli możliwość wymiany doświadczeń i wypracowanych pomocy dydaktycznych, które będzie można zastosować na lek-cjach. Prezentacje multimedialne przygotowane przez uczniów i nauczycieli zostaną wykorzystane podczas dalszej współpracy zagranicznej i na lekcjach. Projekt przyczynił się do powstania idei informatyzacji placówki w szerszym zakresie. W szkole planuje się również wprowadzenie nauczania technologii informa-cyjnej w języku angielskim.

Tytuł projektu:Angielski – moja przepustka do Europy

Numer umowy: 06/JPC/06-0133/C1 Czas trwania projektu: 01.08.2006 – 31.07.2007

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Zespół Szkół Technicznych82-300 Elblągul. Grottgera 71tel. (+48 55) 233 47 32e-mail: [email protected]; [email protected] strony internetowej: www.zst6lo.cdi.plNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Ireneusz Spychalski, Marta Zuba

Kraje uczestniczące w projekcie: Polska, WłochyJęzyki projektu: angielski, włoski, polski

Cele projektu: l Przekonanie uczniów do korzyści, jakie niesie nauka języków obcych;l Podniesienie poziomu umiejętności wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych;l Kształtowanie postaw tolerancji i szacunku wobec rodzimej i obcej kultury.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Uczniowie rozpoczęli swój udział w projekcie od wymiany e-maili ze swoimi partnerami (głównie w języku angielskim) po to, by się nawzajem poznać. Przed wizytą w szkole włoskiej polscy uczniowie uczestniczyli w intensywnym 30-godzinnym kursie języka włoskiego. Włoscy uczniowie przeszli przygotowanie językowe w postaci 25-godzinnego kursu języka polskiego. W listopadzie 2006 roku grupa polskiej młodzieży odwiedziła swoich partnerów w szkole w Katanii na Sycylii, a następnie, w marcu 2007 roku Polskę odwie-dzili włoscy uczniowie. Uczniowie szkół partnerskich wykonali wspólnie broszurkę w trzech językach, rodzaj przewodnika po swoich okolicach. Broszurki zostały rozdane wszystkim uczniom w szkołach part-nerskich i za ich pośrednictwem udostępnione społeczności lokalnej. W obydwu szkołach zostały zaprezen-towane galerie zdjęć dla całej szkolnej społeczności. Przedstawiono również filmy wideo nagrane przez

12

uczniów. Zdjęcia zostały umieszczone także na stronie internetowej polskiej szkoły. Strona włoska dokonała prezentacji produktów końcowych wypracowanych w projekcie w nadmorskim ośrodku wypoczynkowym i w centrum kongresowym, należącym do jednej z lokalnych szkół. Dzięki obustronnemu zaangażowaniu, okazywaniu wzajemnego zrozumienia i aktywnemu podejmo-waniu wspólnych działań współpraca między szkołami była niezwykle owocna. Głównym narzędziem, umożliwiającym efektywną komunikację, był internet. Językiem projektu był głównie język angielski. Wszystkie prace wykonywane przed wuymianą i podczas niej były stale monitorowane przez nauczycieli koordynatorów, jak i dyrektorów szkół. Po wizytach, zarówno uczniowie, jak i nauczyciele, podzielili się ze swoimi partnerami (poprzez internet) opiniami na temat wspólnych pobytów. Nauczyciele z każdej ze szkół przeprowadzili też spotkania ze swoimi uczniami, podczas których dokonali wspólnej ewaluacji projektu. Następnie nauczyciele ze szkół partnerskich przedstawili sobie nawzajem opinie uczniów o projekcie.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Wizyty w krajach partnerskich nauczyły uczestników projektu jak radzić sobie w kontaktach z osobami mówiącymi innymi językami, reprezentującymi inną kulturę i obyczaje. Uczniowie i nauczyciele nawiązali przyjacielskie kontakty z uczestnikami projektu. Co najmniej kilku uczniów zaplanowało już ponowną prywatną wizytę w czasie nadchodzących letnich wakacji.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Wykonana wspólnie przez szkoły partnerskie broszurka informacyjna (rodzaj przewodnika turystycznego) o Elblągu i Katanii w trzech językach: angielskim, włoskim i polskim; filmy wideo, wystawa zdjęć z prac w projekcie.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Ponieważ współpraca między placówkami układała się wzorowo, szkoły mają ogromną nadzieję na kon-tynuowanie współpracy i w przyszłości spróbują ponownie stworzyć wspólny projekt. Już teraz nauczyciele prowadzą rozmowy na temat ewentualnego projektu o tematyce ekologiczno-turystycznej.

Tytuł projektu:Od ziarenka do bochenka, czyli co o rolnictwie nie tylko ekologicznym przeciętny mieszczuch wiedzieć powinien

Numer umowy: 06/JPC/06-0142/C1 Czas trwania projektu: 01.08.2006 – 31.07.2007

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Gimnazjum nr 142 im. Roberta Schumana03-536 Warszawaul. Olgierda 35/41tel. (+48 22) 511 95 00e-mail: [email protected] strony internetowej: www.gim142.plNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Urszula Wróblewska

Kraje uczestniczące w projekcie: Polska, FrancjaJęzyki projektu: angielski, francuski, polski

Cele projektu: Główne cele projektu to zapoznanie uczniów z metodami i technologiami pracy stosowanymi w rolnictwie ekologicznym, podnoszenie wiedzy o wpływie jakości spożywanych produktów na nasze zdrowie oraz kształtowanie świadomych zachowań konsumenckich przy zakupie produktów spożywczych. Udział w re-alizacji projektu był okazją do rozwijania umiejętności twórczego myślenia oraz posługiwania się językami obcymi: francuskim i angielskim w sytuacjach codziennych.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Szkoła polska, będąca koordynatorem projektu, przygotowała zajęcia na temat edukacji konsumenckiej, warunków rozwoju rolnictwa w Polsce, zajęcia warsztatowe na temat zdrowego odżywiania z przygoto-waniem sałatek oraz zajęcia dotyczące higieny skóry z wykorzystaniem produktów naturalnych. Zajęcia te były realizowane m.in. w ramach lekcji biologii, geografii, informatyki, wychowania fizycznego, plastyki. Ponadto uczniowie brali udział w zajęciach terenowych; wypiekali chleb, ucierali masło, poznawali metody pracy stosowane przed laty w rolnictwie oraz tradycje i obyczaje ludowe mieszkańców ziemi łowickiej. Uczniowie pojechali również na wycieczkę do gospodarstwa ekologicznego, gdzie dowiedzieli się mnóst-wa ciekawych, pożytecznych rzeczy na temat uprawy ziół leczniczych, hodowli zwierząt, pszczelarstwa i uprawy zbóż.W czasie pobytu we Francji młodzież miała możliwość obserwowania procesu wypieku pieczywa w trady-cyjnym ekologicznym gospodarstwie francuskim i w piekarni przemysłowej, uczestniczyła w konferencji na temat produkcji czekolady, połączonej z degustacją samodzielnie upieczonego ciasta. W ramach promocji regionów turystycznych uczniowie wzięli udział w wycieczce do Paryża.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Realizacja projektu przyczyniła się do zacieśnienia kontaktów między szkołami, nauczycielami oraz dziećmi i ich rodzinami. Poszerzyły się umiejętności posługiwania się językiem obcym wśród uczniów i nauczycieli. Dzięki efektywnej współpracy udało się zorganizować debatę z udziałem nauczycieli polskich i francuskich, podczas której wymieniono się doświadczeniami z pracy z uczniem problemowym.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Ilustrowany słowniczek roślin uprawnych francusko-angielsko-polski, słowniczek multimedialny, stroje lu-dowe przygotowane przez grupę polską, prezentacja multimedialna, scenariusze lekcji biologii, geografii z kartami pracy dla uczniów, mini-książeczka kucharska zawierająca przepisy na zdrowe sałatki owocowo-warzywne, przepisy na maseczki kosmetyczne, gazetki ścienne, plakaty, foto-książka, ankieta „Czy wiesz, co jesz?” wraz z wynikami.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Organizowane wymiany młodzieży są wysoko oceniane przez środowisko lokalne, co ma bezpośredni wpływ na wzrost zainteresowania nauką języka francuskiego i przyczyniło się do utworzenia klasy dwujęzycznej.

Tytuł projektu:Zainteresowania sportowe motywacją do doskonalenia umiejętności posługiwania się językami obcymi


13

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Zespół Szkół Ekonomicznych im. ks. Janusza St. Pasierba83-110 Tczewul. Gdańska 17tel. (+48 58) 531 55 16e-mail: [email protected] strony internetowej: www.zse.tcz.plNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Adam Łuczak

Kraje uczestniczące w projekcie: Polska, NiemcyJęzyki projektu: angielski, niemiecki, polski

Cele projektu: l Zmotywowanie uczniów do nauki języka niemieckiego i angielskiego;l Zachęcenie młodzieży do aktywnego spędzania wolnego czasu;l Przełamanie uprzedzeń i stereotypów.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:W celu przygotowania materiałów do zaplanowanej publikacji – przewodnika po regionie – szkoła polska zorganizowała podczas pobytu grupy uczniów z Niemiec wyjazd studyjny po najbliższej okolicy (Trójmias-to, Władysławowo – centrum przygotowań olimpijskich w Cetniewie, Hel, Jastrzębia Góra, powrót przez Kaszuby – OW Wierzyca). W Niemczech natomiast uczniowie odbyli wspólną krótką podróż po obiektach sportowych Nadrenii (hala siatkowej piłki plażowej, aquaparki, sportowy związek zapaśniczy, profesjonal-ny trening w klubie fitness) oraz brali udział w turnieju piłki siatkowej. Opracowano wspólnie optymalną dietę dla osób prowadzących aktywny tryb życia (tzw. drzewo prawidłowego odżywiania w formie plakatu). Na zajęciach warsztatowych w Polsce uczniowie polscy i niemieccy opracowali katalog kulturalnego kibica, który został sporządzony w wersji dwujęzycznej, wraz z przykładowymi hasłami na najlepszy kulturalny doping. W ramach projektu uczniowie pisali prace dotyczące rozwoju ruchu olimpijskiego (na zajęciach z historii). Podczas pobytu delegacji z Niemiec zorganizowano uroczyste powitanie grupy przez prezydenta miasta Tczewa, a po ukończeniu prac w Polsce szkoła zaprosiła przedstawicieli władz lokalnych (naczel-nika wydziału oświaty oraz kierownika wydziału promocji miasta) wraz przedstawicielami prasy lokalnej na podsumowanie rezultatów projektu. Przygotowano prezentację multimedialną przebiegu projektu i osiągniętych wyników. Podczas pobytu w Niemczech uczniowie zostali przyjęci przez panią burmistrz, a przedstawiciele prasy lokalnej towarzyszyli grupie projektowej prawie każdego dnia, czego dowodem są

Tczew – kibicowanie podczas meczu z partnerami

14

wywiady uczniów w gazetach. Po powrocie z Niemiec uczniowie przygotowali spotkanie dla rodziców, pod-czas którego podzielili się swymi przeżyciami związanymi z projektem. Szkoła zorganizowała dni otwarte, podczas których przyszłym kandydatom na uczniów oraz mieszkańcom powiatu tczewskiego zaprezen-towano w formie prezentacji multimedialnej materiał z projektu. Zostanie on wykorzystany w późniejszej publikacji. Przeprowadzono quiz na temat wiedzy o krajach niemieckojęzycznych. Wszystkie działania wywołały spore zainteresowanie lokalnej społeczności.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):W związku z wymianą uczniowską i wspólną pracą z europejskimi rówieśnikami uczniowie zostali zmoty-wowani do efektywniejszej nauki języka niemieckiego i angielskiego. Projekt kształtował postawy na rzecz zdrowego trybu życia i aktywnego sposobu spędzania wolnego czasu. Uwrażliwił młodzież na problemy kul-turalnego kibicowania imprezom sportowym. Dzięki realizacji projektu wzrósł prestiż szkoły w środowisku i stała się ona bardziej atrakcyjna dla kandydatów na przyszłych uczniów.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Jednym z zaplanowanych rezultatów projektu było utworzenie wspólnej strony internetowej obu szkół. Kolejnym – wydanie publikacji – folderu, w formie przewodnika turystycznego po regionach Nadrenii Północnej-Westfalii oraz Pomorza, który prezentuje możliwości aktywnego spędzania czasu wolnego (tury-styka + sport). Opracowano również słowniczek terminologii sportowej w języku niemieckim, angielskim i polskim. Powstał katalog kulturalnego kibica w wersji dwujęzycznej.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Materiały wypracowane w projekcie mogą służyć szkole i społeczności lokalnej w organizowaniu akty-wnych form wypoczynku i kształtowaniu postaw prozdrowotnych kolejnych roczników uczniów.

Tytuł projektu:Magiczny świat idiomów i przysłów


Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Zespół Szkół w Bielawie58-260 Bielawaul. Żeromskiego 41tel. (+48 74) 833 45 67

Podróże kształcą...

15

16

e-mail: [email protected] koordynator w polskiej szkole: Lilianna Korzeniowska

Kraje uczestniczące w projekcie: Polska, TurcjaJęzyki projektu: angielski, turecki, polski

Cele projektu: l Zwrócenie uwagi uczniów na zwroty idiomatyczne i przysłowia umożliwiające odkrycie kolorowego

i magicznego świata języków;l Zrozumienie wagi znajomości języków obcych (konieczność ciągłego porozumiewania się z partnerami

projektu wyzwala naturalną potrzebę pogłębiania umiejętności w tym zakresie);l Danie, zarówno uczniom, jak i nauczycielom, szansy przełamania bariery językowej, poprzez stworzenie

okazji do bezpośrednich kontaktów;l Kształtowanie postawy tolerancji wobec innej kultury;l Promowanie polskiego dziedzictwa kulturowego.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu: W obu partnerskich szkołach utworzono robocze grupy Comenius, w skład których weszli uczniowie i nau-czyciele zainteresowani realizacją projektu. Polscy i tureccy uczniowie nawiązali korespondencję e-mailową i równocześnie rozpoczęli pracę przy tworzeniu wspólnej strony internetowej. Powstało forum TURKEY & POLAND, pełniące rolę oficjalnej platformy dyskusyjnej o obu krajach, o wyjazdach badawczych w Polsce i Turcji, o idiomach i przysłowiach oraz o stylach życia młodych ludzi. W trakcie pobytu w Turcji uczniowie obu szkół przygotowali wieczór poezji, uczestniczyli w warsztatach plastycznych i lekcjach języka turec-kiego. Ciekawym wydarzeniem był udział w teatrze cieni (tzw. karagöz), popularnym w całym kręgu kul-tury islamu. Bardzo ważny dla wszystkich okazał się Dzień Polski. Polscy uczniowie zaprezentowali siebie i swój kraj swoim kolegom, ich nauczycielom oraz zaproszonym gościom. W ramach działań projektowych w Polsce uczniowie polscy i tureccy razem przygotowali przedstawienie kukiełkowe w języku polskim – była to „Legenda o smoku wawelskim”. Przedstawienie było elementem łączącym wyjazdy badawcze oraz naukę i propagowanie języka polskiego. W oparciu o legendę uczniowie przygotowali komiks (w wersji polskiej i angielskiej) prezent – pamiątkę z pobytu w Krakowie dla szkoły partnerskiej. Podczas Dnia Tureckiego uczniowie z partnerskiej szkoły zaprezentowali tańce i obyczaje regionalne. W prasie lokalnej, w gablotach na głównym korytarzu szkoły oraz na stronie internetowej szkoły ukazywały się na bieżąco in-formacje o kolejnych etapach realizacji projektu. Uczniowie zaprezentowali projekt lokalnej społeczności i gościom na wystawie fotograficznej w Miejskim Ośrodku Kultury i Sportu w Bielawie. Dzięki nawiązaniu współpracy z telewizją regionalną mieszkańcy Bielawy i okolic mogli obejrzeć film pt. „Turcy w Bielawie”. Polskie Radio Wrocław wyemitowało reportaż radiowy „Rano – przysłowia”.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Bezpośrednie spotkania uczniów zintensyfikowały prace nad zadaniami szkolnymi związanymi z realizacją projektu, dały szansę wspólnej pracy, stworzyły autentyczne sytuacje do komunikacji po polsku i turecku, umożliwiły konfrontację zdobytej wiedzy z rzeczywistością. Wypracowanie produktów końcowych wiązało się z doskonaleniem znajomości języka angielskiego. Przygotowania do przyjęcia gości zagranicznych były impulsem do nauki o własnym kraju. Realizacja projektu oparta była na ścisłej współpracy ze środowiskiem

Słodkie życie!

lokalnym i rodzicami, a do wielu działań włączone były władze samorządowe oraz lokalne organizacje i instytucje, co ułatwiło i uatrakcyjniło jego realizację, zwiększyło prestiż szkoły i umożliwiło szerokie roz-propagowanie idei programu Comenius. Udostępnienie szerokiej informacji o projekcie uczniom i rodzi-com spowodowało zwiększenie ich zainteresowania nauką języków, rozbudziło u wielu chęć sprawdze-nia swoich możliwości i umiejętności językowych, potrzebę poznania dalszych stron świata. Realizacja projektu była również wspaniałą lekcją patriotyzmu, bowiem integracja uczestników podczas wspólnego wykonywania zadań wyzwala poczucie więzi i dumy narodowej.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Rezultatem całorocznej pracy było wspólne przygotowanie słownika polsko-turecko-angielskiego z ilus-tracjami idiomów i przysłów, wykonanymi przez uczniów. Uczniowie przygotowali również wystawę swoich prac pt. „Świat idiomów w oczach uczniów”. Powstał komiks w wersji polskiej i angielskiej oparty na leg-endach krakowskich i zorganizowano wspólne z tureckimi partnerami przedstawienie kukiełkowe w języku polskim.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Materiały wypracowane w projekcie mogą służyć jako atrakcyjna pomoc dydaktyczna w nauce języków ob-cych i języka ojczystego kolejnym klasom. Zacieśnienie współpracy z rodzicami oraz lokalnymi władzami i instytucjami przy realizacji projektu wpłynie pozytywnie na dalszą współpracę szkoły ze społecznością lokalną.

Tytuł projektu:WASP; The welfare system, a comparative study on social science and languages in a wider perspective


Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: I Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ogólnokształcących34-300 Żywiecul. Słowackiego 2tel. (+48 33) 861 21 13e-mail: [email protected]

Rywalizacja sportowa.

17

Adres strony internetowej: www.lo-zywiec.plNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Krystyna Ignatowska

Kraje uczestniczące w projekcie: Polska, SzwecjaJęzyki projektu: angielski, szwedzki, polski

Cele projektu: l Włączenie do nauki języków obcych tematyki socjalnej;l Poznanie przez uczniów zasad funkcjonowania europejskich rynków pracy, by w przyszłości łatwiej im

było znaleźć zatrudnienie w swoim kraju i za granicą; l Popularyzacja rzadziej używanych języków europejskich. Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Projekt polegał na opracowaniu studium porównawczego systemów opieki społecznej w Polsce i Szwecji. Młodzież obu krajów pracowała w grupach, odwiedzając różne instytucje, zdobywając informacje i materiały. Podczas wspólnego pobytu uczniowie brali udział w warsztatach, na których wymieniali się zdobytą przez siebie wiedzą i dokonywali porównań oraz pracowali nad produktami końcowymi projektu.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Podczas bezpośrednich spotkań uczniowie mieli możliwość sprawdzenia swoich przekonań na temat tego, co znaczy być młodym Polakiem i Szwedem. Uczniowie szwedzkiej szkoły partnerskiej to w 30% dzieci emigrantów z całego świata. Tak więc dla polskiej młodzieży była to wspaniała lekcja integracji społecznej i tolerancji wobec cudzoziemców. Dzięki realizacji projektu zarówno uczniowie, jak i nauczyciele z obu szkół – polskiej i szwedzkiej – poznali w stopniu podstawowym swoje języki narodowe, jako że projekt popularyzował języki o mniejszym zasięgu. Podstawowym językiem komunikacji był jednak język angiel-ski, co zaowocowało zwiększeniem kompetencji językowych uczniów. Poznawanie problemów społecznych dostarczyło również okazji do poznania systemów edukacji, kultury i historii obu krajów. Projekt zainicjował współpracę szkół z lokalnymi instytucjami zajmującymi się problematyką społeczną (uczniowie poznali problemy związane z opieką społeczną, bezrobociem, budownictwem socjalnym, organizacjami charytaty-wnymi, przeciwdziałaniem zagrożeniom, zagospodarowaniem czasu wolnego dzieci i młodzieży, opieką nad dziećmi niepełnosprawnymi).

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Ważnym elementem projektu było przygotowanie produktów końcowych. Produkt końcowy nie tylko

Szwedzki Dzień Św. Łucji w polskiej szkole.

18

19

zachęcał uczniów do rozpoczęcia prac, ale także był dla wszystkich stron świadectwem tego, czego nauczyli się uczniowie i co osiągnęli. Wybór produktu końcowego wymagał pewnej inwencji, ponieważ możliwości były bardzo szerokie. Szkoła zaplanowała i nakręciła filmy DVD pod tytułem „Jeden dzień z życia ucznia mojej szkoły” oraz „Stockholm 2006”, opracowała i wydała gazety „Young together” (2 numery: Młodzi Szwedzi w Polsce, Młodzi Polacy w Szwecji), przygotowała tematyczny słownik angielsko-polsko-szwedzki, zorganizowała galerię fotografii powstałych podczas realizacji projektu, opublikowała artykuły w lokalnej prasie i na stronach internetowych szkoły, stworzyła prezentację w PowerPoint: „Żywiec i okolice”, „Dom Dziecka w Żywcu”.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Wypracowane w projekcie materiały mogą służyć szkole jako pomoce dydaktyczne do nauki języków obcych.

Tytuł projektu:Wolontariusz w zjednoczonej Europie


Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Gimnazjum w Sieprawiu 32-447 SieprawSiepraw 724tel. (+48 12) 274 63 46e-mail: [email protected] Nauczyciel koordynator w polskiej szkole: Bożena Głąb

Kraje uczestniczące w projekcie: Polska, HiszpaniaJęzyki projektu: angielski, hiszpański, kataloński, polski

Cele projektu: l Teoretyczne i praktyczne przygotowanie uczniów do podjęcia wolontariatu we własnym kraju oraz w in-

nych krajach europejskich;l Podniesienie poziomu umiejętności posługiwania się językami obcymi. Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Aby sprostać celom projektu, konieczna jest nie tylko wiedza i odpowiednia praktyka, ale również znajomość języków obcych. Do pozyskania wiedzy i praktyki dotyczącej wolontariatu szkoła wykorzystała swoje wcześniejsze doświadczenia. Działania te miały uwrażliwić młodzież na potrzeby innych ludzi, w tym starszych, chorych i niepełnosprawnych. Dzięki współpracy z Domem Pomocy Społecznej w Kra-kowie uczniowie co tydzień odwiedzali pensjonariuszy i pomagali im, proponując wspólny spacer, robiąc drobne zakupy, rozwiązując wspólnie krzyżówki, prowadząc rozmowy. Wiedzę o regulacjach prawnych dotyczących wolontariatu pozyskiwali, korzystając ze stron internetowych: www.wolontariat.org.pl; www.działaj.pl; www.wolontariat.pl. Dzięki wcześniejszej wymianie adresów e-mailowych uczniowie z Polski i Hiszpanii mogli nawiązać kontakt i uzyskać podstawowe informacje o sobie za pośrednictwem internetu. W trakcie pobytu w rodzinach zarówno polscy gimnazjaliści, jak i ich rówieśnicy z Hiszpanii sprawdzi-li swoje umiejętności językowe w sposób praktyczny. Podczas wymian uczniowie brali udział

w zajęciach szkolnych, gdzie komunikacja odbywała się w języku angielskim. Podczas podróży do Hisz-panii uczniowie niejednokrotnie używali języka angielskiego w różnych sytuacjach codziennych.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Projekt stworzył uczniom możliwość doskonalenia i rozwijania umiejętności językowych. W trakcie lekcji szkolnych uczniowie poznali słownictwo zarówno dotyczące komunikacji z rówieśnikami i ich rodzinami, jak też określenia i zwroty związane z zagadnieniem wolontariatu. W trakcie współpracy z rówieśnikami z zagranicy, a zwłaszcza podczas wymian, uczniowie zdali sobie sprawę, jak ważna jest biegła znajomość języków obcych, a szczególnie języka angielskiego. W czasie wyjazdów i wizyt szkoły partnerskiej uczniowie korzystali z przewodników w języku angielskim. Dzięki projektowi poszerzyła się również wie-dza uczniów o kraju i regionie szkoły partnerskiej. Realizacja projektu umożliwiła zacieśnienie współpracy z rodzicami i ze środowiskiem lokalnym, bowiem wymiana uczniowska była wydarzeniem na miarę lokal-nej społeczności. Warto podkreślić zaangażowanie rodziców przy organizowaniu wspólnych zajęć dla młodzieży. Również lokalny samorząd wspierał wysiłki szkoły przy organizacji pobytu hiszpańskich gości – partnerów projektu.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Opracowanie ilustrowanego słowniczka polsko-angielsko-hiszpańsko-katalońskiego, przydatnego w pra-cy wolontariusza. Dokumentowanie przez uczniów działań projektowych w postaci fotografii i z tak pozys-kanych materiałów wykonanie ekspozycji dla rodziców. Przekazywanie środowisku za pośrednictwem lokalnej prasy informacji o działaniach.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Materiały wypracowane w projekcie mogą służyć kolejnym rocznikom uczniów.

Tytuł projektu:Każdy ma swojego Robin Hooda


Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Zespół Szkół Ekonomicznych im. Armii Krajowej

Tarnogród – inscenizacja

20

21

23-420 Tarnogródul. Kościelna 12tel. (+48 84) 68 97 159e-mail: [email protected] Adres strony internetowej: www.zse-tarnogrod.lbl.plNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Grzegorz Niziołek

Kraje uczestniczące w projekcie: Polska, PortugaliaJęzyki projektu: angielski, portugalski, polski

Cele projektu: l Poszerzenie wiedzy uczniów o kulturze, tradycjach i historii krajów partnerskich poprzez pracę nad

materiałem językowym, jakim jest legenda o wybranym bohaterze ludowym;l Kształtowanie w uczniach postawy otwartości na inne kultury i narody;l Dostarczenie uczniom okazji do poznania walorów turystyczno-krajoznawczych regionów partnerskich

i własnych;l Uświadomienie wartości rodziny i przyjaźni w życiu codziennym;l Zmotywowanie i zachęcenie uczniów do nauki języków obcych poprzez czynny udział w pracach nad

projektem oraz uczestnictwo w spotkaniach roboczych ze szkołami partnerskimi. Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:W ramach realizacji projektu uczniowie z każdej ze szkół partnerskich wybrali legendy o bohaterze lu-dowym charakterystycznym dla swojego regionu, następnie zajęli się tłumaczeniem i opracowali sce-nariusz sztuki teatralnej ilustrującej wybraną legendę, a później przygotowali jej inscenizację. Uczniowie zaangażowani w realizację projektu byli podzieleni na pięć grup roboczych:l I grupa zredagowała treść wybranej legendyl II grupa przetłumaczyła legendę na język angielskil III grupa opracowała scenariusz sztuki teatralnejl IV grupa wystawiła sztukę teatralną ilustrującą wybraną legendęl V grupa przygotowała i opracowała materiały informacyjne o realizowanym projekcie. Polscy uczniowie wybrali legendę o Janosiku, uczniowie portugalscy legendę pt. „Cud różany”. Uczniowie zaangażowani w realizację projektu prowadzili indywidualne dzienniki – pamiętniki, notując w nich oso-biste refleksje związane z pracą na rzecz projektu. Podczas spotkań z grupą partnerską uczniowie mieli okazję poznać warunki kształcenia w swoich szkołach, uczestniczyli we wspólnych zajęciach z języka an-gielskiego, brali razem udział w szeregu wydarzeń o charakterze sportowym i kulturalnym.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Dzięki aktywnej pracy nad zadaniami projektu młodzież miała szansę: rozwinąć swoje umiejętności inter-personalne i zdolności organizowania własnego warsztatu pracy, wzmocnić poczucie własnej wartości, a także pogłębić wiedzę i rozwinąć umiejętności z zakresu posługiwania się nowoczesnymi technikami informacyjnych oraz obsługi specjalistycznych programów komputerowych. Znacznie poprawiła się ich umiejętność praktycznego posługiwania się językiem angielskim. Zaobserwowano poprawę wyników egzaminów zewnętrznych z tego języka. Polscy uczniowie poznali też podstawowe zwroty i wyrażenia

Tańce regionalne

22

z codziennego języka portugalskiego, a portugalscy – z polskiego. Wszyscy stali się bardziej otwarci i komunikując się z partnerami w języku obcym, zaczęli nareszcie wierzyć w swoje siły. Większość osób biorących udział w projekcie wykazała się ogromnym zaangażowaniem, czasami wręcz entuzjazmem i pełną samodzielnością. Nie tylko młodzież, ale i nauczyciele doskonalili swoje umiejętności, zwłaszcza w zakresie posługiwania się technikami komunikacji internetowej. Zaczęto częściej wykorzystywać Inter-net jako źródło dodatkowej wiedzy. Kadra pedagogiczna uczestniczyła w kursie języka angielskiego i por-tugalskiego. Poprawiły się także relacje nauczycieli z rodzicami uczniów.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Przygotowane przez oba zespoły inscenizacje wybranych legend zostały nagrane na CD, scenariusze przedstawień teatralnych zapisane są w formie publikacji w języku portugalskim, polskim i angielskim. Odrębnymi produktami były publikacje wydane w każdej ze szkół, strona internetowa. Szkoła z Penacovy stworzyła na platformie Moodle forum on-line pt. „Wymiana Penacova – Tarnogród”, gdzie nauczyciele koordynujący opisali niektóre działania w projekcie. Są tam też wypowiedzi uczniów na temat wymiany oraz ich wypracowania opisujące Polskę i ich odczucia dotyczące projektu. Wszystko to można zobaczyć na stronach: http://www.zse-tarnogrod.lbl.pl/portugal.htm; http://nautilus.fis.uc.pt/moodle/course/view.php?id=650.Nauczyciele i uczniowie wykonali też broszury, które rozprowadzono wśród mieszkańców. Informacje na temat wymiany zamieszczono w lokalnej prasie i stacji radiowej.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Wzrost umiejętności językowych kadry pedagogicznej (uczestnictwo w kursie językowym dla potrzeb pro-jektu) służy podniesieniu poziomu znajomości języka angielskiego w szkole. Udział w projekcie przyczynił się do doskonalenia warsztatu pracy nauczyciela. Wypracowane w projekcie materiały stanowią pomoc dydaktyczną w nauczaniu języka angielskiego w kolejnych klasach.

Tytuł projektu:Rodzina francuska i polska: rzeczywistość i fikcja

Numer umowy: 06/JPC/06/0179/06Czas trwania projektu: 01.08.2006 – 31.07.2007

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: I Liceum Ogólnokształcące im. Ks. Elżbiety w Szczecinku78-400 Szczecinekul. Ks. Elżbiety 1tel. (+48 94) 374 00 32e-mail: [email protected] Adres strony internetowej: http://cinefamille.comenius.free.frNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Teresa Budna

Występy sceniczne

23

Kraje uczestniczące w projekcie: Polska, FrancjaJęzyki projektu: angielski, francuski, polski

Cele projektu: l Dostarczenie uczniom wiedzy na temat powstawania uprzedzeń i stereotypów narodowościowych;l Kształtowanie postawy tolerancji, otwartości na inność i poszanowania odmienności kulturowej;l Zachęcenie uczniów do refleksji na temat rozbieżności pomiędzy rzeczywistością a jej wyobrażeniem,

a także do porównania własnych wniosków na ten temat z wnioskami partnerów mieszkających w innym kraju;

l Rozwijanie umiejętności posługiwania się językami obcymi. Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Projekt stworzył okazję do różnego rodzaju porównań. Z jednej strony uczniowie mieli okazję do porów-nania rzeczywistości społeczno-ekonomicznej polskich rodzin z wyobrażeniem, jakie o nich posiadają, a z drugiej – z wyobrażeniem, jakie na ten temat wykreowało kino (poprzez analizę różnorakich filmów). Kolejną okazją do porównań była konfrontacja własnych doświadczeń i przekonań z tymi, do których doszli partnerzy z innego kraju (poprzez stworzenie własnych filmów wideo na ten temat).Uczniowie uczestniczący w projekcie zrealizowali album w formie strony internetowej zawierającej rezultaty ich badań na temat sposobu przedstawiania rodziny w filmach francuskich i polskich. Realizacja ta została podzielona na 4 etapy polegające na analizie jednego filmu. Partnerzy dokonali samodzielnie (w swoich szkołach) wyboru czterech filmów najbardziej reprezentatywnych dla rodzimej kinematografii. Uczniowie każdej ze szkół wykonali pisemne opracowanie swoich filmów, które następnie przesłali za pośrednictwem strony internetowej projektu partnerom. Uczniowie polscy otrzymali opracowania w języku francuskim do przetłumaczenia na język polski, natomiast partnerzy francuscy otrzymali opracowania przetłumaczone na język francuski do przełożenia na język angielski. W ten sposób utworzyli automatycznie trzy wersje językowe. Równolegle do głównego zadania uczniowie wyprodukowali w swoich szkołach krótkometrażowe filmy amatorskie na temat życia rodzinnego. W każdej ze szkół uczniowie wypełnili ankietę na temat swoich rodzin, ich praktyk kulturowych, sytuacji społecznej i ekonomicznej, którą to ankietę następnie wspólnie opracowali. Partnerzy francuscy dokonali wyboru pracy badawczej na temat sytuacji społeczno-ekonomicznej społeczeństw francuskiego i polskiego. Zajęli się analizą ilościową małżeństw, rozwodów i przyrostu naturalnego. Począwszy od stycznia 2007 r. uczniowie obu szkół uczestniczyli w forum dyskusyjnym na tematy odnoszące się do życia rodzinnego oraz dotyczące wybranych filmów. Podczas trwania projektu uzupełniali stronę internetową projektu (doskonale administrowaną przez francuskich partnerów) kolej-nymi opracowaniami. Nabyte wiadomości zostały poddane konfrontacji z rzeczywistością życia rodzinnego w obu krajach podczas pobytu 20-osobowej grupy uczniów francuskich w Szczecinku, a następnie 20-osobowej grupy uczniów polskich w Angoulême. Podczas pierwszego wspólnego pobytu uczniowie przedstawili prezen-tacje multimedialne swoich szkół, wykonane pod okiem nauczycieli, obejrzeli polskie filmy i dokonali ich wspólnej wstępnej analizy, wymieniając wrażenia i myśli. Uczniowie francuscy rozpoczęli naukę języka pol-skiego, którą mogli następnie kontynuować z pomocą swoich partnerów. Partnerzy wymienili się filmami, które miały posłużyć do analizy prowadzonej w szkołach w ciągu całego roku szkolnego. Podczas pobytu polskiej szkoły w Angoulême uczniowie wspólnie pracowali nad analizą statystyk dotyczących zagadnień społecznych w obu krajach. Ponadto odbyli wspólną debatę dotyczącą dwóch dużych zagadnień: definicji i struktury rodziny we Francji i w Polsce, a także homogamii kulturowej, społecznej i geograficznej w opra-cowywanych filmach. Uczniowie obejrzeli filmy krótkometrażowe wyprodukowane przez każdą ze szkół. Uczestniczyli w dyskusji na temat podobieństw i różnic kulturowych obu krajów oraz sposobu postrzega-nia rodziny przez młodzież polską i francuską. W czasie wymiany uczniowie francuscy i polscy mieszkali

24

w rodzinach swoich korespondentów, mogli zatem poznać lepiej życie rodzin w obu krajach. Komunikowali się głównie po angielsku, ale także po francusku.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Podniesienie umiejętności uczniów porozumiewania się w języku angielskim i francuskim, kształcenie umiejętności w zakresie przekładu, nabywanie umiejętności posługiwania się nowoczesnymi technolo-giami przekazu.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: l Strona internetowa http://cinefamille.comenius.free.fr administrowana przez partnerów francuskich;l Synteza danych statystycznych dotyczących zagadnień społeczno-ekonomicznych i opracowanie ich

w postaci prezentacji multimedialnej;l Album opracowań i tłumaczenia filmów w trzech wersjach językowych w wersji elektronicznej i w druku

(szkoła polska);l Krótkometrażowe filmy fabularne o tematyce rodzinnej;l Prezentacja multimedialna każdej ze szkół.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Wypracowane w projekcie produkty końcowe mogą służyć w szkole jako pomoce i materiały dydaktyczne na lekcjach przedmiotowych kolejnych roczników.

Praca w grupach

25

Program eTWINNING– współpraca szkół za pośrednictwem

mediów elektronicznych

Tytuł projektu:Club lecture

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Szkoła Podstawowa nr 14 z Oddziałami Integracyjnymi im. A. Mickiewicza w Zabrzu41-800 Zabrzeul. Gdańska 10 Koordynator projektu: Bożena Paradysz-AdamusJęzyk projektu: francuskiLiczba polskich uczniów uczestniczących w projekcie: 16 (cała klasa integracyjna)Szkoła partnerska: Collège Henri Sellier, Bondy, Francja

Projekt Szkoły Podstawowej nr 14 z Oddziałami Integracyjnymi im. A. Mickiewicza w Zabrzu (woj. śląskie) uzyskał II miejsce w ogólnopolskim konkursie „eTwinning po francusku” w roku 2008.

Cele projektu: l zainteresowanie uczniów literaturą; l pogłębianie wiedzy z zakresu literatury;l zmotywowanie i zachęcenie uczniów do czytania lektur szkolnych;l rozwijanie umiejętności językowych;l rozwijanie zdolności manualnych i plastycznych;l rozwijanie umiejętności komputerowych;l rozwijanie zdolności pracy w zespole, wyobraźni, samodzielności i chęci zdobywania wiedzy;l zaangażowanie w aktywnej realizacji projektu uczniów niepełnosprawnych.

26

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Każda ze szkół partnerskich dokonała wyboru 3 lektur szkolnych, na podstawie których przygotowano zadania projektowe. Uczniowie omawiali tematykę związaną z lekturą na lekcjach języka ojczystego. Następnie na lekcjach języka francuskiego, informatyki i plastyki zrealizowali zaplanowane zadania, w wyniku których powstały konkretne produkty końcowe. W związku z wykorzystaniem w projekcie lektur szkolnych praca projektowa była w pełni zintegrowana z programem nauczania.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Elementem innowacyjnym projektu jest aktywny udział w nim dzieci niepełnosprawnych. Dzięki temu wzrósł ich poziom samooceny. Realizując określone zadania, wykazały się daleko idącą inicjatywą oraz różnego typu zdolnościami. Osiągnięto duży stopień integracji zespołu, co wpływa pozytywnie na adaptacyjność dzieci niepełnosprawnych i zdrowych w grupach społecznych. W związku z realizacją projektu lekcje języka francuskiego odbywały się w sali komputerowej, co ułatwiło kontakt ze szkołą partnerską, a także przyswojenie w sposób nowatorski wiedzy przez uczniów. Uczniowie wykazali podejście kreatywne, proponując zorganizowanie konkursów szkolnych („Mój Europej-ski Paszport” i „Makieta miasta”) oraz zamieszczanie informacji na temat współpracy w szkolnej gazetce.Realizacja zadań projektowych wymagała dobrze zorganizowanego współdziałania i zależała od wykonania zadania przez każdego z partnerów. Uczyła odpowiedzialności za podjęte zobowiązania, terminowości i jakości wykonywanych prac. Uczniowie z niecierpliwością wyczekiwali na informacje od szkoły partner-skiej, a po ich otrzymaniu z dużym zapałem przystępowali do realizacji swojego zadania.Tematyka lektur ujętych w realizacji projektu nawiązywała do wartości europejskiego obszaru kulturowego – tolerancji i wielokulturowości. Projekt kształtował postawy akceptacji „innego”. Podczas omawiania „W pustyni i w puszczy” zwrócono uwagę na przyjaźń Polaka i Angielki z czarnoskórymi mieszkańcami Afryki. Kiedy omawiano biografię Sienkiewicza, wspomniano „Quo Vadis”, stanowiące obecnie jedno z najsławniejszych w kulturze masowej przedstawień epizodów wczesnego chrześcijaństwa. Natomiast „Mity greckie” wzbogaciły wiedzę obu partnerów na temat starożytnej kultury greckiej, stanowiącej dużą część europejskiego dziedzictwa kulturowego.Realizacja zadań i komunikacja w projekcie odbywały się w języku francuskim i oparte były na wykorzys-taniu technologii ICT. Uczniowie doskonalili dzięki temu swoje umiejętności językowe i informatyczne. Korzystano z następujących aplikacji komputerowych: poczta elektroniczna, przeglądarki internetowe, MS Paint, MS Word, MS Excel, Publisher, Microsoft Office Picture Manager.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: l Komiks adaptowany z lektury szkolnej „Ida sierpniowa” M. Musierowicz (przygotowanie dialogów i ry-

sunków przedstawiających kolejne sceny komiksu, wykonie zdjęć rysunków, skład komiksu za pomocą oprogramowania do obróbki grafiki);

l Historyjka obrazkowa (przygotowanie streszczenia lektury przez partnera, przesłanie streszczenia, wykonanie rysunków przez uczniów);

l Krzyżówki (wyszukiwanie francuskojęzycznych biografii autorów lektur w internecie, przygotowanie haseł do krzyżówki, skład krzyżówki, wzajemne przesłanie krzyżówek do partnera);

l Kukiełki bogów greckich (przygotowanie kukiełek na podstawie lektury szkolnej oraz francuskojęzycznych informacji multimedialnych, wykonanie ich zdjęć, przygotowanie opisów dotyczących każdej z kukiełek, przesłanie zdjęć i opisów partnerom, dopasowanie zdjęć do opisów przez partnerów);

l Zorganizowanie konkursów szkolnych.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):Metody i zasoby wypracowane w projekcie będą stosowane w szkole po zakończeniu realizacji projektu.

Tytuł projektu:Leseratten

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 w Strzelcach Opolskich47-100 Strzelce Opolskieul. Świerzego 3Koordynator projektu: Ewa PostępskaJęzyk projektu: niemieckiLiczba polskich uczniów uczestniczących w projekcie: 50Adres internetowej strony projektu: http://twinspace.etwinning.net/launcher.cfm?lang=en&cid=20222Szkoła partnerska: Siegerland-Grundschule, Berlin, Niemcy

Projekt Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 w Strzelcach Opolskich (woj. opolskie) uzyskał I miejsce w ogól-nopolskim konkursie „Nasz projekt eTwinning – IV edycja 2008” w kategorii wiekowej 7-12 lat.

Cele projektu: l interkulturalna wymiana i motywowanie uczniów do nauki i praktycznego stosowania języka niemiec-

kiego;l zwiększenia motywacji uczniów do czytania – „Czytanie łączy”;l pomoc w przezwyciężeniu problemów integracji dzieci imigrantów, przybyłych spoza granic krajów part-

nerskich;l ułatwienie dostępu do wartościowej literatury i informacji o autorach;l zaznajomienie rodziców z czytanymi lekturami.

Warszaty z literatury „Czytanie łączy”

27

28

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Słowa kluczowe projektu to: promocja – motywacja – kultura czytelnictwa. Praca w projekcie podzielona była na etapy: przygotowano w formie kalendarza adwentowego prezentację 24 lektur z zakresu tradycji krajów niemieckojęzycznych i regionu. Na matrycę kalendarza naniesiono prezentację PowerPoint prze-czytanych książek. Produkt Leseratten – Weihnachtskalender udostępniono on-line pod adresem:http://WWW.siegerland.schule-berlin.net/leseratten/weihnachtskalender-Dateien/frame.htm.Otwarcie bloga umożliwiło wyrażanie opinii o książce i poruszanych w niej problemach.Dołączono do kalendarza adwentowego życzenia świąteczne w formie prezentacji PowerPoint. Przed-stawiono wiersz J. Eichendorffa – regionalnego poety śląskiego pt. „Weihnachten”. Leseratten z Niemiec przedstawiły jego muzyczną prezentację – wersja rap.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu:Materiały w formie elektronicznej wypracowane w projekcie:l prezentacja szkół;l katalogi prezentujące czytane lektury i ich autorów oraz opinie uczniów na temat książki;l przedstawienia teatralne;l słuchowiska MP3 (są dla uczniów nowym doświadczeniem);l galerie obrazów;l folder legend regionalnych;l katalog Quiz;l opis wydarzeń w szkole i świąt;l klassenfeedback;l folder „Wiosna” (impresje malarskie, poezja, pisanie samodzielne wierszy);l dialog na Forum.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Korzyści dla uczniów: Wzrosła ich świadomość wspólnych wartości w życiu ludzi i całych narodów, mimo że każdy kraj i naród ma swoje tradycje, legendy, historie i związanych z nimi bohaterów. Ucznio-wie uświadomili sobie istnienie innych kultur i ich wartość, co prowadzi do rozwijania w nich poczucia przynależności do otwartego różnorodnego społeczeństwa Europejczyków. W wyniku działań projekto-wych wzrosła wiedza uczniów z zakresu kultury i tradycji krajów niemieckojęzycznych. Poprzez analizę utworów literackich, wymianę spostrzeżeń i wykonywanie wspólnych zadań młodzież doszła do wniosku, że pomimo często bardzo różnych warunków życiowych w poszczególnych krajach – nierzadko te same rzeczy, uczucia, bodźce są motorem ich działań i są ważne w ich życiu. Czytanie książek, zwracanie uwagi na przebieg akcji i metodyczne stawianie różnorodnych zadań wpłynęło z kolei na rozwój kompe-tencji czytelniczych. Obudziło w uczniach czytelniczą motywację i radość z czytania. Wzbogaciło wiedzę

Warsztaty językowe

29

uczniów o pisarzach i utworach literackich. Wzrosły umiejętności uczniów w posługiwaniu się językiem niemieckim i stosowaniu nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych. Realizacja projektu dała uczniom doskonałą możliwość poznania języka i kultury krajów niemieckojęzycznych. Poprzez prezentację poszczególnych utworów dzieci poznały bohaterów, legendy, poezję i historię, przyrodę, muzykę tego kręgu kulturowego. Poprzez pisanie tekstów w języku obcym i zamieszczanie ich na stronie internetowej uczestnicy projektu mieli możliwość nawiązania współpracy z innymi osobami uczącymi się tego języka lub władającymi nim biegle. Mogli przekazywać swoje opinie, wymieniać się tekstami, zachęcać do prze-czytania interesujących pozycji, dzielić się pomysłami. Ta wzajemna współpraca prowadziła do opano-wania języka w jego najnowszej, żywej formie. Uczniowie mogli poznać współczesne normy funkcjonujące w języku niemieckim i niemieckiej kulturze.Korzyści dla nauczycieli: Nauczyciele wymieniali doświadczenia i wprowadzali innowacje pedagogiczne. Projekt motywował nie tylko uczniów, ale i nauczycieli do intensywnej nauki języków obcych. Realizacja projektu wymagała ścisłej współpracy pomiędzy nauczycielami prowadzącymi projekt i gronem pedagog-icznym. Wzrosły kompetencje pedagogiczne nauczycieli w zakresie wychowania interkulturowego. Prob-lematyka braku tolerancji wobec obcych poruszana była w lekturach obu szkół, po czym komentowano ją na blogu.Korzyści dla rodziców: Informacje o projekcie przekazywane były także rodzicom. Opublikowanie stwo-rzonych przez uczniów prac umożliwia rodzicom poznanie lektur dzieci, co daje im pole do dyskusji nad poruszanymi w nich problemami.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):W szkole język niemiecki jest nauczany jako język niemieckiej mniejszości narodowej. Powstałe w projekcie prace są wspaniałą pomocą w nauczaniu tego języka, ponieważ zamieszczone prezentacje doskonale korelują z programem nauczania zarówno języka niemieckiego, jak i ścieżek edukacyjnych: czytelniczo-medialnej, prozdrowotnej, patriotyczno-obywatelskiej, ekologicznej, regionalnej. Mogą trwale służyć jako materiały dydaktyczne wykorzystywane w szkole.

Tytuł projektu:Malarskie inspiracje

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Gimnazjum nr 16 im. Józefa Piłsudskiego w Gorzowie Wielkopolskim66-400 Gorzów Wlkp.ul. Dunikowskiego 5 Koordynator projektu: Ewa HrybaczJęzyki projektu: angielski, francuskiLiczba polskich uczniów uczestniczących w projekcie: 60Adres internetowej strony projektu: www.gp2x.pl/etwinning

Szkoły partnerskie:1. ITC „Mario Rapisardi”, Caltanissetta, Włochy2. Collège Diderot, Aubervilliers, Francja3. Lycée Professionnel de Mahina, Tahiti, Francja

Projekt Gimnazjum nr 16 im. Józefa Piłsudskiego w Gorzowie Wielkopolskim (woj. lubuskie) zajął I miejsce w ogólnopolskim konkursie „Nasz projekt eTwinning – IV edycja 2008” w kategorii wiekowej 13-15 lat i zdobył nagrodę główną – tablicę interaktywną SMART BoardTM ufundowaną przez Image Recording Solu-tions Sp. z o.o.

Cele projektu: l poznanie kultury i tradycji narodowych krajów partnerskich;l edukacja poprzez sztukę i dla sztuki;l doskonalenie znajomości języków obcych;l doskonalenie umiejętności informatycznych.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Dzieła znanych malarzy europejskich stanowiły inspirację do wymiany informacji na temat szkół, regio-nów, warunków naturalnych, kultury i tradycji narodowych. Uczniowie poznali obrazy wielkich malarzy reprezentujących różne style oraz epoki i na ich podstawie wykonali zadania skupione wokół dziewięciu tematów:1. Moja szkoła, miasto, region (Marc Chagall „Ja i moja wieś”)2. Nawiązanie kontaktu z uczestnikami projektu (Pieter Breugel „Wieża Babel”)3. Literatura (Giuseppe Arcimboldo „Bibliotekarz”)4. Tradycje Bożego Narodzenia (Antonio da Correggio „Narodziny Jezusa”)5. Bojownicy o wolność narodową (Eugene Delacroix „Wolność wiodąca lud na barykady”)6. Zabytki (Claude Monet „Katedra w Rouen”)7. Kobieta i równouprawnienie (Leonardo da Vinci „Mona Lisa”)8. Flora i fauna (Henri Rousseau „Las tropikalny”)9. Muzyka (Tadeusz Makowski „Kapela dziecięca”).

W ramach realizacji projektu uczniowie przygotowali prezentacje dotyczące ich szkoły, miasta i regionu, ulubionych książek i bohaterów literackich, słynnych polskich pisarzy, lektur obowiązkowych, polskich literackich laureatów Nagrody Nobla, tradycji bożonarodzeniowych, potraw świątecznych, postaci bo-jowników o wolność narodową, historii hymnu, zabytków, największych miast Polski, atrakcji turysty-cznych kraju, przysłów o kobietach, słynnych polskich kobiet, rysunków o równouprawnieniu kobiet, parków narodowych.

Wykonano grafiki komputerowe oraz rysunki i kolaże na temat „Ja i moje miasto”, „Ja i moja szkoła”. Zaprojektowano kartki świąteczne. Przygotowano minisłowniczki polsko-angielskie dotyczące szkoły. Na stronie internetowej projektu zamieszczono także nagrania kolęd, hymnu narodowego, piosenek o kobietach. Przeprowadzono ankietę na temat wartości wyznawanych przez młodych ludzi i opracowano jej wyniki. Poznawano florę i faunę Polski.Z partnerami komunikowano się przede wszystkim przez pocztę e-mail oraz narzędzia dostępne na

Przykład inspiracji plastycznych

30

31

TwinSpace. Korzystano także ze skanera. Projekt zintegrowany był z programem nauczania języka pol-skiego, historii, geografii, biologii, języka angielskiego, plastyki, muzyki, informatyki.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Dzięki realizacji projektu wszyscy uczestnicy zwiększyli swoje kompetencje w zakresie posługiwania się narzędziami ICT i językami obcymi, poszukiwania informacji w różnych źródłach, umiejętności prezentacji zdobytej wiedzy i autoprezentacji. Udział w projekcie i współpraca z zagranicznymi partnerami pozwoliły uczniom zwiększyć pewność siebie.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu:Stworzono stronę internetową www.gp2x.pl/etwinning, na której zamieszczono materiały wypracowane w projekcie. Są to głównie prezentacje PowerPoint, ale także dokumenty Word, pliki mp3, grafiki kom-puterowe, fotografie cyfrowe. Wyniki ankiety opracowano w postaci wykresu wykonanego w programie Excel. Link do strony internetowej zamieszczono na TwinSpace i go opublikowano. Na TwinSpace umiesz-czono także autoprezentacje poszczególnych uczniów, ale są one widoczne jedynie dla uczestników pro-jektu. Przygotowano minisłowniczki polsko-angielskie zawierające słownictwo dotyczące szkoły.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):Projekt może być wykorzystany przez inne szkoły, odnosi się do tradycji, kultury i historii Europy. Poma-ga on uczniom odnaleźć swoje miejsce w społeczeństwie europejskim. Ponieważ szczególnie dobrze układała się współpraca polskiej szkoły z partnerem z Włoch, postanowiono rozpocząć wspólnie kolejny projekt w następnym roku.

Prezentacja plastyczna

Program LEONARDO DA VINCI– kształcenie i szkolenie zawodowe

Tytuł projektu:Zintegrowany pakiet multimedialny do nauki kultury i języka polskiego jako obcego dla bankowców, lektorów i administracji publicznej

Numer projektu: PL/03/B/F/LA/174 029

Koordynator projektu (nazwa instytucji, adres): Fundacja Warszawskie Centrum Studenckiego Ruchu Naukowego – Studium Języków Obcych ul. Mokotowska 4800-551 Warszawa

Partnerzy projektu: l Instytut Kultury Polskiej, Uniwersytet Warszawski – Polskal The School of Slavonic and East European Studies – University College London – Wielka Brytanial Uniwersytet Wileński – Litwa (tylko w pierwszej fazie projektu; eksperci kontynuowali pracę w projekcie

pod egidą Fundacji WCSRN)

Cele projektu: Projekt miał na celu ułatwienie grupom zawodowym, do których jest adresowany, przystosowania się do polskiego rynku pracy dzięki proponowanym narzędziom szkolenia ustawicznego w zakresie języka polskiego dla cudzoziemców. Zakładał wyposażenie użytkowników w narzędzia językowe, które umożliwią iprzekazywanie wiedzy i doświadczeń europejskich polskim partnerom indywidualnym i instytucjonal-nym, wspomagając proces integracji Polski w strukturach UE. W sferze rozwiązań metodycznych i techno-logicznych projekt zakładał wykorzystanie potencjału nowoczesnych technologii komunikacyjnych i in-formatycznych w kształceniu i szkoleniu zawodowym w procesie nauczania języka, oferując innowacyjne, elastyczne i przyjazne dla użytkowników narzędzia i materiały, dostosowane do szczególnych potrzeb grup zawodowych, które są beneficjentami projektu: bankowców, pracowników administracji publicznej i lektorów języka angielskiego.

Uczestnicy konferencji w Londynie

32

33

Opis projektu: Punktem wyjścia było opracowanie szczegółowych ram merytorycznych i technologicznych pakietu końcowego, w oparciu o pogłębioną analizę potrzeb językowych i komunikacyjnych poszczególnych grup – użytkowników programu, ze względu na charakter ich środowiska pracy. Kluczowa była tu analiza porównawcza, oparta na doświadczeniach partnerów polskich i brytyjskiego partnera projektu. Kolejnym etapem było przystosowanie wstępnych założeń i dostępnych narzędzi i technologii ICT do:l specyfiki nauczania języka polskiego jako obcego w ściśle określonych kontekstach zawodowych

(bankowcy, przedstawiciele administracji publicznej, lektorzy języka angielskiego);l nauczania języka poprzez elementy kultury kraju docelowego, z naciskiem na wykształcenie wrażliwości

na kontekst kulturowy określonych sytuacji w miejscu pracy.Dla powodzenia projektu niezbędne były różnorodne i systematyczne pilotaże wersji wstępnych i szczegółowych rozwiązań merytorycznych, przy zaangażowaniu partnerów polskich, brytyjskich i lite-wskich, mające na celu dostosowanie pakietu do specyficznych warunków uczenia się, w tym tempa i częstotliwości nauki, integracji elementów autonomii uczącego się, a także wprowadzania możliwości samodzielnego oceniania postępów w nauce.Integralną częścią zaangażowania partnerów było także upowszechnianie informacji i wyników projektu oraz ich promocja wśród użytkowników indywidualnych, jak również instytucjonalnych, różnego szcze-bla (rządowych, regionalnych, instytucji pozarządowych). Patronat medialny nad projektem objęła TVP Polonia, eksperci projektu prezentowali wyniki prac m.in. na antenie Programu 1 Polskiego Radia, na Międzynarodowych Targach Książki w Wilnie, na Targach Edukacja i Targach Zarządzania Zasobami Ludz-kimi w Warszawie, a także na Language Show w Londynie. W ramach działań projektowych zorganizowano także trzy konferencje informacyjno-dydaktyczno-upowszechniające (dwie w Warszawie i jedną w Londynie). Honorowy patronat nad konferencją brytyjską objęła Ambasada RP w Londynie.

Rezultaty/wyniki: W wyniku opisanych powyżej działań powstał elastyczny, przyjazny dla użytkownika i atrakcyjny pa-kiet materiałów dydaktycznych, oparty na nowoczesnych technologiach informatycznych. Stanowi on zintegrowany program nauki języka polskiego dla celów zawodowych, obejmujący poziomy A1, A2 i B1 w skali poziomów kompetencji Rady Europy (Common European Framework of Reference). Pojęcie „zinte-growany” należy tu rozumieć jako zespolenie materiału językowego, odpowiednio dobranych aspek-tów funkcjonalnych stosownych do specyfiki środowiska pracy danej grupy zawodowej oraz wybranych elementów kulturowych, o ile uznane zostały za istotne dla skutecznego wykonywania ról zawodowych.Osią programu są multimedialne płyty na nośniku CD-ROM. Materiały uzupełniające to:l zeszyty ćwiczeń leksykalnych i funkcjonalnych (osobne dla każdej z trzech grup docelowych);l przewodniki dla użytkownika (osobne dla każdej z trzech grup docelowych);l materiały pomocnicze dla lektorów: wskazówki metodyczne, banki zadań, itp. (osobne dla każdej

z trzech grup docelowych).

34

Integralną część pakietu stanowi strona internetowa, pozwalająca na zapoznanie się ze strukturą pro-gramu oraz umożliwiająca korzystanie z części zasobów programu na odległość, co powinno poszerzyć krąg beneficjentów pakietu. Na stronie www można znaleźć m.in. bank testów plasujących oraz testów postępu dla wszystkich grup docelowych na wszystkich trzech poziomach zaawansowania, wybrane materiały audio w formacie MP3, pełną lekcję demo, a także rozszerzone wersje materiałów o treściach kulturowych. Adres strony internetowej projektu: www.culpolang.eu.

Trwałość rezultatów. W jaki sposób są lub mogą być wykorzystane rezultaty projektu:Wersje demonstracyjne wszystkich materiałów opracowanych w ramach projektu dostępne są w siedzi-bie koordynatora. Partnerzy projektu rozważają możliwość kontynuacji prac nad programem (inne wersje językowe, inne platformy udostępniania materiału).

Nazwa i dane kontaktowe koordynatora projektu:kierownik merytoryczny: dr Grzegorz Śpiewak, [email protected]

Okres realizacji projektu: 1.12.2004 – 31.03.2007

Budżet projektu/przyznany grant: 411,964 euro/308,973 euro

Tytuł projektu:Specjalistyczny język angielski w europejskim zdrowiu publicznym


Koordynator projektu (nazwa instytucji, adres): Instytut Zdrowia Publicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum ul. św. Anny 1231-008 Kraków

Partnerzy projektu: l Uniwersytet Maastricht (Wydział Nauk o Zdrowiu i Katedra Języków Obcych) – Holandial Uniwersytet Medyczny w Kownie (Instytut Zdrowia Publicznego i Katedra Języków Obcych) – Litwal Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum (Instytut Zdrowia Publicznego) – Polskal International House – Szkoła Języka Angielskiego – Polska l Uniwersytet Sheffield (Szkoła Zdrowia i Badań Pochodnych i Katedra Języka Angielskiego) – Wielka

Brytania

Beata Kupiec i Anna Śpiewak – autorki

Prezentacja materiałów

35

Cele projektu: Celem projektu było opracowanie specjalistycznego kursu języka angielskiego, dla pracowników sektora zdrowia publicznego. Jest to szczególny pod względem zawodowym i profesjonalnym kurs wypełniający lukę między znajomością języka a profesjonalną znajomością języka bez względu na różnice kulturowe.

Opis projektu: Projekt miał na celu: opracowanie kursów profesjonalnego języka angielskiego dla pracowników sek-tora zdrowia publicznego; zbadanie potrzeb związanych z językiem angielskim wśród konkretnych osób zawodowo zajmujących się zdrowiem publicznym, przy zastosowaniu metody action research (badania poprzez działanie), a także opracowanie bloków edukacyjnych wychodzących naprzeciw potrzebom osób zajmujących się zawodowo zdrowiem publicznym; opracowanie podręcznika do nauki specjalistycznego języka angielskiego oraz wielodyscyplinarnego słownika zdrowia pub-licznego dla studentów i profesjonalistów. W ramach projektu opracowana została też strona in-ternetowa tzw. środowisko uczenia się (learning environment), zawierająca lekcje audio/wideo, wykłady, lekcje tematyczne podzielone na siedem dyscyplin obszaru zdrowia publicznego: Epide-miologia i Biostatystyka, Polityka Zdrowotna, Zarządzanie w Ochronie Zdrowia, Promocja i Ochrona Zdrowia, Etyka i Prawo Zdrowia Publicznego, Ekonomika Zdrowia i Finanse, Zdrowie Środowiskowe i Medycyna Pracy. Narzędzie internetowe pozwala użytkownikom na samodzielną ocenę uzyskanych umiejętności, czemu służy Formal/Informal English Language Competence Acquisition Test oraz liczne testy. Opracowane materiały wykorzystywane są do nauczania studentów w instytucjach partnerskich. Projekt ten jest próbą unifikacji komunikacji przy pomocy języka angielskiego w zdrowiu publicznym po-mimo różnic kulturowych i językowych występujących w różnych środowiskach edukacyjnych.

Rezultaty/wyniki: Podręcznik do nauki specjalistycznego języka angielskiego:

36

l Czabanowska K., Menzies L., English for European Public Health, Maastricht University Press 2007;l Czabanowska K., Menzies L., English for European Public Health. Students manual and answer key.

Maastricht University Press 2008;l Czabanowska K., Learners’ Dictionary for Students and Professionals. English for European Public

Health. WUJ. 2008; l Strona internetowa (learning environment).

Adres strony internetowej projektu: http://www.seeph.pro.mcg.pl/

Trwałość rezultatów. W jaki sposób są lub mogą być wykorzystane rezultaty projektu:Rezultaty projektu będą wykorzystywane do nauczania w partnerskich instytucjach oraz w innych insty-tucjach edukacyjnych zdrowia publicznego w Europie.

Nazwa i dane kontaktowe koordynatora projektu:dr Katarzyna Czabanowska Instytut Zdrowia PublicznegoUniwersytet JagiellońskiCollegium Medicumtel. (+48 12) 424 13 79e-mail: [email protected]


Budżet projektu/przyznany grant: 509 002 euro/381 752 euro

Tytuł projektu:Wirtualne kursy zawodowego języka angielskiego oraz system ich ewaluacji (VENOCES)


Koordynator projektu (nazwa instytucji, adres): Politechnika Poznańskapl. M. Skłodowskiej-Curie 3A60-965 Poznań

Partnerzy projektu: l University of Applied Sciences, Brandenburg – Niemcyl University of Applied Sciences, Lübeck – Niemcyl West Pirkanmaa District, Municipal Federation of Education, Adult Education Unit, Ikaalinen – Finlandia l Miksike Learning Environment, Tartu – Estonial Vilnius Pedagogical University, Vilnius – Litwal IOKI, Poznań – Polskal University of Dundee, School of Applied Linguistic & Language Studies – Wielka Brytania

Cele projektu: Projekt VENOCES miał na celu podniesienie poziomu nauczania języków obcych oraz ułatwienie dostępu do wiedzy specjalistycznej przez stworzenie wirtualnych kursów językowych w dziedzinach istotnych dla wszystkich partnerów.

37

Opis projektu: Projekt odpowiada na zapotrzebowanie w dziedzinie edukacji, określone jako Strategia Lizbońska w celu stworzenia większych możliwości zatrudnienia i wzmocnienia ekonomicznego w Europie. Aby to osiągnąć, należy dążyć do zwiększenia umiejętności językowych mieszkańców krajów europejskich, co ułatwi im znalezienie pracy i zbudowanie więzi kulturowych w całym obszarze europejskim.W tym celu zostały stworzone kursy specjalistycznego języka angielskiego w trybie on-line przy zastoso-waniu nowoczesnych technologii multimedialnych oraz innowacyjnego podejścia metodologicznego CLIL (Content and Language Learning Approach). Partnerzy reprezentują zróżnicowane pod względem poziomu nauczania i rozwoju gospodarczego ob-szary europejskie. Wszyscy partnerzy to reprezentanci krajów bałtyckich. Projekt VENOCES stanie się zalążkiem sieci, która włączy do swoich programów nauczania języka zagadnienia istotne i zarazem wspólne dla tego obszaru geograficznego.

Rezultaty/wyniki: l Opracowanie następujących modułów kursów:

– Architektura;– Budownictwo Lądowe;– Fizyka Współczesna; – Technologia Internetowa;– Ochrona Środowiska;– Interpersonalna Komunikacja.

l Opracowanie wskazówek dla nauczycieli i użytkowników w języku angielskim oraz językach part-nerów

l Opracowanie materiałów pomocniczych w postaci materiałów kursów i słowników dwujęzycznych w języku angielskim oraz językach partnerów dla nauczycieli i użytkowników.

Adres strony internetowej projektu: www.venoces.org

Trwałość rezultatów. W jaki sposób są lub mogą być wykorzystane rezultaty projektu:Rezultaty projektu zostaną wykorzystane przez partnerów do nauczania języka angielskiego w ich insty-tucjach edukacyjnych na podstawie umów licencyjnych przygotowanych dla każdego partnera. Zostały również opracowane plany komercjalizacji produktów.

Nazwa i dane kontaktowe koordynatora projektu:Politechnika Poznańska (PP)Osoba kontaktowa: dr Lilianna Anioła-Jędrzejekul. Piotrowo 3A, 60-965 Poznańe-mail: [email protected]


Budżet projektu/przyznany grant: 398 993,00 euro/299 245,00 euro

Tytuł projektu:Standaryzacja metod nauczania mniej popularnych języków europejskich


38

Koordynator projektu (nazwa instytucji, adres): Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicachul. 1 Maja 5040-287 Katowice

Partnerzy projektu: l Aristotle University of Thessaloniki – Grecja l Haute Ecole Paul-Henri Spaak, Brussels – Belgial University of Economics In Bratislava – Słowacja l Vilnius University, Vilnius – Litwa

Cele projektu: Celem projektu było dokonanie standaryzacji metod nauczania mniej popularnych języków europejskich poprzez opracowanie standardowego programu ich nauczania (poziom dla początkujących), ze szczegól-nym uwzględnieniem kursów intensywnych i modułów wprowadzających. Program został przygotowany z myślą o pracownikach, studentach oraz stażystach, którzy rozpoczynają naukę języka kraju doce-lowego, gdzie używa się mniej popularnego języka europejskiego. Standardowy program nauczania został opracowany przez ekspertów z Belgii, zajmujących się nauczaniem mniej popularnych języków europejskich, Grecji, Litwy, Polski oraz Słowacji.

Opis projektu: Pierwszy etap projektu miał charakter badawczy, pracowano przy użyciu wspólnych narzędzi badaw-czych – ankiet. Część badawcza obejmowała: 1. Analizę potrzeb językowych uczących się mniej popularnych języków europejskich, niezbędną do opra-

cowania jak najbardziej efektywnej metody nauczania; 2. Analizę metod nauczania stosowanych na kursach intensywnych na poziomie początkującym. Wyniki z przeprowadzonych badań, które były przedmiotem analizy niezbędnej do przyjęcia standardów w nauczaniu na poziomie dla początkujących, oraz doświadczenie ekspertów jako nauczycieli przyczyniły się do opracowania standardowej metody Siedmiu kroków. Na podstawie opracowanej metody part-nerzy przygotowali moduł: Przedstawianie się i powitanie obejmujący 8 godzin lekcyjnych, który został przetestowany w czasie trwania kursu językowego w każdej instytucji partnerskiej. Studenci ocenili przeprowadzoną lekcję oraz zdiagnozowali proces dydaktyczny przy użyciu innowacyjnej metody Sied-miu kroków. Następnie rozpoczęto prace nad głównymi rezultatami projektu: standardowym programem nauczania mniej popularnych języków europejskich na poziom A1, opartym na metodzie Siedmiu kroków. Pogram został oceniony przez pięciu niezależnych ewaluatorów.

Rezultaty/wyniki: Rezultatem projektu jest Standardowy program nauczania mniej popularnych języków europejskich. Metoda siedmiu kroków (A Standardised Curriculum for Less Widely Taught European languages. The Seven-Step Metod) dostępny w postaci publikacji i na płycie CD-ROM w pięciu wersjach językowych oraz w wersji angielskiej.Program nauczania został skierowany do wszystkich ośrodków, szkół i firm, które zajmują się kształceniem językowym obcokrajowców oraz zatrudniają obcokrajowców, a także do ośrodków zajmujących się nau-czaniem mniej popularnych języków europejskich w krajach wszystkich partnerów projektu oraz w innych krajach europejskich, gdzie używany jest mniej popularny język europejski. Zorganizowano prezentacje, konferencje dla grup docelowych w ramach działań upowszechniających w instytucjach partnerskich. Zainicjowano również działania zmierzające do uzyskania rekomendacji programu nauczania ze strony właściwych ministerstw i włączenia go do istniejących programów jako propozycję programową.

39

Adres strony internetowej projektu: www.unique.interrel.ae.katowice.pl

Trwałość rezultatów. W jaki sposób są lub mogą być wykorzystane rezultaty projektu:Program nauczania może być wdrożony jako propozycja programowa do programu nauczania w tych instytucjach, które zajmują się nauczaniem mniej popularnych języków europejskich, na poziomie dla początkujących. Planuje się opracowanie i przygotowanie podręcznika dla studentów, stażystów oraz pracowników w oparciu o przygotowany standardowy program nauczania. Byłaby to publikacja oparta na metodzie Siedmiu kroków z proponowanymi modułami (zgodnie ze spisem tematycznym zaprezento-wanym w standardowym programie nauczania), zestawami ćwiczeń, instrukcjami dla studenta i nauczy-ciela. Każdy moduł wsparty byłby elementami audiowizualnymi. Inicjatywa planowana jest na rok 2009. Ponadto instytucje partnerskie będą monitorować stopień wykorzystania zaproponowanego programu nauczania przez inne uczelnie oraz same wdrażać program do procesu dydaktycznego nauki mniej popu-larnego języka europejskiego na poziomie własnej instytucji.

Nazwa i dane kontaktowe koordynatora projektu:Katarzyna Haśniktel. (+48 32) 257 72 35faks (+48 32) 257 72 35 e-mail: [email protected]


Budżet projektu/przyznany grant: 106 450 euro/ 143 852 euro

Tytuł projektu:Program indywidualnych specjalistycznych i biznesowych szkoleń językowych


Koordynator projektu (nazwa instytucji, adres): Stowarzyszenie PASE – Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Jakości w Nauczaniu Języków Obcych PASEul. Pańska 73 00-834 Warszawa

Partnerzy projektu: Alpha College of English, Dublin – IrlandiaPanhellenic Association of Accredited Quality Language Schools QLS, Saloniki – GrecjaPolitechnika Poznańska, Poznań – Polska

Cele projektu: Celem projektu było lepsze dostosowanie oferty edukacyjnej do realnych potrzeb rynku pracy, umożliwiającej podniesienie kompetencji pracowników, a co za tym idzie znalezienie pracy w różnych krajach europejskich.

Opis projektu: Projekt przewidywał wspólne opracowanie i wymianę innowacyjnych programów nauczania oraz efek-tywnych narzędzi do oceny uzyskanych umiejętności językowych. Efektem końcowym są trzy książki z płytami CD do indywidualnej nauki języka angielskiego dla osób zainteresowanych doskonaleniem

umiejętności komunikacyjnych w dziedzinie prawa, finansów i medycyny. Każdy podręcznik składa się z 7 rozdziałów poświęconych różnym zagadnieniom. Wyboru tematów dokonali przyszli użytkownicy – respondenci ankiet przeprowadzonych na etapie analizy potrzeb w trzech krajach uczestniczących w projekcie: Polsce, Grecji i Irlandii. Na płycie CD, dołączonej do każdej książki, znajdują się ćwiczenia interaktywne, nagrania dźwiękowe i przewodnik dla nauczyciela.

Rezultaty/wyniki: l 3 podręczniki: Legal Module book Finance Module book Medical Module book l 3 płyty CD z ćwiczeniami interaktywni i dźwiękowymi do indywidualnej nauki języka angielskiego – systemem jeden na jeden: Legal Module audio CD Finance Module audio CD Medical Module audio CD l 3 przewodniki dla nauczycieli: Legal Module Teachers Guide, CD-ROM Finance Module Teachers Guide, CD-ROM Medical Module Teachers Guide, CD-ROMl prezentacja – instrukcja, jak korzystać z materiałów jako pomocy w samokształceniu nauczycieli i me-

todyków l witryna internetowa http://www.pase.pl/121l ankieta – Analiza potrzeb, jej ocena l ankieta – dla studentów i lektorów – pilotażl strona internetowa produktu: www.1-2-1project.eu.

Adres strony internetowej projektu: www.pase.pl/121 oraz produktu www.1-2-1project.eu

Uczestnicy prezentacji

40

41

Trwałość rezultatów. W jaki sposób są lub mogą być wykorzystane rezultaty projektu:Rezultaty projektu adresowane są do instytucji prywatnych, zaangażowanych w kształcenie i szkolenie zawodowe osób dorosłych, jako uzupełnienie oferty szkoleniowej. Jest to produkt niszowy, z nowym podejściem do nauczania języków obcych – podejściem rekomendowanym przez Europejskie Portfolio Językowe. Każda lekcja ma jasno sprecyzowany cel i kończy się podsumowaniem nabytych umiejętności istotnych dla studenta. Metodyka nauczania jest oparta na podejściu humanistycznym, które wspiera i motywuje autonomię uczącego się w procesie kształcenia językowego, uwzględniając indywidualne style uczenia się. Opracowane kursy z zakresu nauczania specjalistycznego języka angielskiego są go-towe do wykorzystania w szkołach językowych w całej Europie, bez względu na lokalizację.

Nazwa i dane kontaktowe koordynatora projektu:Stowarzyszenie PASE – Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Jakości w Nauczaniu Języków Obcych PASEGrażyna Różanekul. Pańska 7300-834 Warszawatel. (+48 22) 314 71 83e-mail: [email protected]


Budżet projektu/przyznany grant: 226 177 euro/169 633,00 euro

Tytuł projektu:Internetowy kurs języka hiszpańskiego dla przedsiębiorców z Europy Środkowej ESPA EST


Koordynator projektu (nazwa instytucji, adres): Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracjiul. Meksykańska 603-948 Warszawa

Partnerzy projektu: l Tempo / Ostrawa & Praga – Republika Czeskal La Vida / Budapeszt – Węgryl Iturbrok / Pamplona – Hiszpanial Escuela Europea / Oviedo – Hiszpanial Cifesal / Madryt – Hiszpania

42

l Fase/ Saragossa – Hiszpanial Lid / Madryt – Hiszpania

Cele projektu: Nadrzędne cele projektu ESPA EST mają charakter ściśle biznesowy i obejmują takie zagadnienia, jak: rozwinięcie wspólnych strategii biznesowych, przyczynienie się do wzrostu konkurencyjności firm eu-ropejskich i ułatwienie rozwoju kontaktów handlowych pomiędzy MŚP z Europy Środkowej oraz Hiszpanią. Podstawowym narzędziem do realizacji powyższych celów jest specjalnie zaprojektowany internetowy kurs języka hiszpańskiego (produkt ESPA Learning) oraz zbiór produktów wspomagających kurs inter-netowy, takich jak baza firm (ESPA Base), baza informacji i dokumentów (ESPA Info) oraz wielojęzyczny słownik (ESPA Dictionary).

Opis projektu: Projekt ESPA EST jest skierowany do przedsiębiorców MŚP, którzy – ucząc się języka hiszpańskiego – chcą rozwinąć i poszerzyć kontakty biznesowe w Unii Europejskiej. Projekt jest przeznaczony dla kadry menedżerskiej MŚP, pracodawców oraz pracowników, głównie z Europy Środkowej. Projekt jest odpowiedzią na cele programu Leonardo da Vinci, gdyż przyczynia się do wzrostu mobilności i wymiany pomiędzy krajami europejskimi, doskonalenia umiejętności i kompetencji zawodowych beneficjentów projektu w ramach kształcenia językowego i biznesowego oraz podniesienia jakości kształcenia za-wodowego. Podczas opracowywania kursu językowego (nauka języka hiszpańskiego jako języka obcego) zastoso-wano metodologię CLIL, za pomocą której uczestnik kursu językowego zdobywa zarazem merytoryczną i specjalistyczną wiedzę z zakresu biznesu. Kurs językowy jest tak wyprofilowany, że uczestnik kursu uczy się języka hiszpańskiego poprzez przyswajanie jego leksyki i frazeologii oraz terminologii biznesu. Ważnym elementem nauczania języka hiszpańskiego jest metoda full immersion (pełnego zanurzenia w języku), dająca kursantom możliwość poznania języka we wszystkich jego aspektach. Z tego powodu kurs rozpoczyna się modułem zerowym (język w obrazkach), w którym zrezygnowano z tłumaczenia słów i obrazów na języki ojczyste. W module tym zaprezentowano 17 działów, w których umieszczono podsta-wowe dla języka hiszpańskiego słowa, zwroty i wyrażenia. W każdym dziale znajdują się obrazki, które są opisane jedynie w języku hiszpańskim; przy każdym słowie jest przycisk umożliwiający odsłuchanie słowa (lub zdania) w języku hiszpańskim.

Rezultaty/wyniki: Wszystkie produkty projektu zostały podzielone na cztery grupy produktowe, które nazwano w następujący sposób: ESPA Learning, ESPA Dictionary, ESPA Info, ESPA Base. ESPA Learning: Kurs języka hiszpańskiego on-line stanowi najważniejszą część projektu. Kurs jest przeznaczony dla tych przedsiębiorców oraz studentów kierunków związanych z zarządzaniem i pro-

Uczestnicy programu

43

wadzeniem biznesu z Polski, Czech i Węgier, którzy pragną rozpocząć działalność w Hiszpanii lub nawiązać kontakty handlowe z firmami hiszpańskimi. Kurs w sposób nowatorski łączy naukę języka z nauką o biznesie. Struktura kursu językowego jest następująca: kurs składa się z 3 wersji językowych (polska, czeska, węgierska). Każda wersja językowa składa się z pięciu modułów, z czego moduł pier-wszy jest modułem podstawowym (obrazkowym), a kolejne cztery moduły mają charakter klasycznych lekcji. Każdy moduł (1., 2., 3., 4.) składa się z minimum 4 lekcji, a każda lekcja składa się z następujących komponentów: dialogi, ćwiczenia, słowniczek, gramatyka, załączniki. Dialogi są tak skonstruowane, że przy każdej wypowiedzi w języku hiszpańskim znajduje się przycisk umożliwiający odsłuchanie wypo-wiedzi oraz sprawdzenie tłumaczenia wypowiedzi na język ojczysty użytkownika. Moduły posiadają następujące nazwy: LA LENGUA EN DIBUJOS (Język w obrazkach), LOS SOCIOS SE BUSCAN (Poszukiwania partnerów), LOS SOCIOS SE ENCUENTRAN (Partnerzy spotykają się), LA COMPRA Y LA VENTA DE A a Z (Kupno i sprzedaż od A do Z), UNA EMPRESA NUEVA (Nowa firma). Kurs językowy jest umieszczony na platformie umożliwiającej nauczanie w trybie e-learning.ESPA Dictionary: To wielojęzyczny hiszpańsko-czesko-węgiersko-polsko-angielski słownik on-line. Składa się on z 12.000 haseł i podzielony jest na część ogólną, zawierającą słownictwo języka codzien-nego, oraz na część dotyczącą specjalistycznego języka biznesu.ESPA Info: Ta część projektu przedstawia praktyczne informacje o krajach partnerskich projektu ESPA EST. Zawiera informacje na temat zasad prowadzenia biznesu w Hiszpanii, Czechach, na Węgrzech i w Pol- sce oraz obowiązujących rozwiązań legislacyjnych potrzebnych do prowadzenia biznesu w tych krajach (szczególnie Hiszpanii).ESPA Base: W bazie projektu znajduje się wykaz firm, małych i średnich przedsiębiorstw z Hiszpanii, Czech, Węgier i Polski, które chcą nawiązać kontakty handlowe. Baza zawiera podstawowe dane tych firm.

Adres strony internetowej projektu: www.espaest.com

Trwałość rezultatów. W jaki sposób są lub mogą być wykorzystane rezultaty projektu:Podstawowym rezultatem projektu jest kurs języka hiszpańskiego on-line. Kurs ten był przygotowany z myślą o przedsiębiorcach z Europy Środkowej, którzy zamierzają nawiązać kontakty handlowe z firmami hiszpańskimi. Obecnie z kursu korzystają więc zarówno pracownicy sektora MŚP, jak również studenci, nauczyciele i uczniowie szkół językowych. Materiał zgromadzony na stronie projektu jest wykorzysty-wany nie tylko do indywidualnej nauki języka hiszpańskiego, ale również do prowadzenia klasycznych lekcji językowych (materiał projektu ESPA EST jest traktowany jako dodatkowy, tj. wzbogacający proces dydaktyczny). Warto dodać, że obecnie są prowadzone rozmowy z firmami z sektora turystycznego na temat przygotowania profilowanych kursów języka hiszpańskiego dla pracowników tej branży.Partnerstwo projektu ESPA EST pracuje nad rozwojem podstawowego produktu projektu ESPA EST, czyli ESPA Learning. Autorzy projektu uważają bowiem, że kurs powinien być rozwijany dwutorowo: poprzez wprowadzanie nowych tematów związanych z biznesem i zagadnieniami determinującymi prowadzenie skutecznego biznesu (finanse, zarządzanie, prawo) oraz rozwijanie modułów uczących skutecznej ko-munikacji w języku hiszpańskim. Chodzi o to, by nauka języka była możliwa dla kursantów o różnym poziomie i jednocześnie została powiązana z nauką biznesu. Aby produkt ESPA Learning mógł zostać zaakceptowany i uznany za atrakcyjny, musi być wspomagany przez inne produkty, z którymi powinien być połączony merytorycznie i tematycznie, dotyczy to pozostałych trzech produktów projektu: ESPA Dictionary, ESPA Base oraz ESPA Info.Ważnym rezultatem projektu są autorskie opracowania umieszczone w dziale ESPA Info. Przygotowane opracowania teoretyczne (wynikające z konkretnych doświadczeń) mogą być wykorzystywane w prak-tyce przez inne państwa partnerskie (grupy i sektory docelowe) oraz mogą stanowić podstawę do opra-cowania kolejnych materiałów dotyczących nauczania języka i biznesu. Są to: How to make business in Spain, Report on CLIL methodology, Manual for e-teachers, Spanish Course for Three Eastern Europeans Countries, Spanish for Professionals.

44

Nazwa i dane kontaktowe koordynatora projektu:Mateusz CzepielewskiProject Managertel. (+48 69) 808 27 21e-mail: [email protected]



Tytuł projektu:Zawodowe kursy językowe dla pielęgniarek i pielęgniarzy


Koordynator projektu (nazwa instytucji, adres): Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi ul. Rewolucji 1905 r. nr 6490-222 Łódź

Partnerzy projektu: l Instytut Postępowania Twórczego, Łódź – Polskal Poradnia Zdrowia RENOMA, Łódź – Polskal Europäisches Bildungswerk für Beruf und Gesellschaft gGmbH, Magdeburg – Niemcyl Napier University Edinburgh – Wielka Brytania l COOSS Marche Onlus, Ankona – Włochyl Formación y Asesores en Selección y Empleo S.L, Saragossa – Hiszpanial Hafelekar Unternehmensberatung Schober GmbH, Innsbruck – Austrial TEMPO TRAINING & CONSULTING, Ostrawa – Czechy

Cele projektu: Głównym celem projektu było opracowanie językowego pakietu szkoleniowego, który będzie dokładnie odpowiadał potrzebom grupy docelowej i podniesie jej kwalifikacje, dzięki czemu nie tylko zwiększy jej szanse na zatrudnienie na rynku pracy zjednoczonej Europy, ale również zachęci do mobilności i aktywności zawodowej.

Opis projektu: Głównym celem projektu „PROFESSIONAL NURSE – Developing an English, German, Italian and Spanish Language Course for NURSES” było stworzenie czterech kursów językowych (angielskiego, niemieckiego hiszpańskiego i włoskiego) dla pielęgniarek. Kursy są dostępne na płytach CD i uwzględniają szczególne potrzeby grupy docelowej: pielęgniarek i pielęgniarzy. Umożliwiają poznanie języka na poziomie podsta-wowym (A1, A2) poprzez zastosowanie metody samodzielnego uczenia się, a swoim zakresem obejmują ważne zagadnienia praktyczne związane z tym zawodem. Materiał tematyczno-leksykalny w posz-czególnych modułach wprowadzany jest za pomocą interaktywnych ćwiczeń, krótkich ujęć wideo, zdjęć i prezentacji wizualnych, które ułatwiają proces uczenia się. Ponadto słownictwo odnosi się do konkret-nej sytuacji, co pozwala studentowi na bezpośrednie skojarzenie wykonywanej czynności z jej nazwą w danym języku. Do pakietu szkoleniowego są dołączone dwa przewodniki, w których przedstawiona jest metoda e-learningu w uczeniu/nauczaniu: Przewodnik ucznia i Przewodnik nauczyciela.

45

Ważnym elementem projektu jest jego strona internetowa www.pronurse.eu. Są na niej umieszczone opisy systemów opieki zdrowotnej krajów partnerskich, co przyczynia się do zwiększenia świadomości podobieństw i różnic środowisk zawodowych w poszczególnych krajach, ułatwiając w ten sposób przys-tosowanie się pielęgniarek/pielęgniarzy do nowego środowiska pracy.

Rezultaty/wyniki: l strona internetowa promująca projekt oraz zawierająca przewodnik dotyczący ochrony zdrowia w posz-

czególnych krajach, adresowany do grupy docelowejl cztery płyty CD z modułami językowymi kursu w języku angielskim, niemieckim, włoskim i hiszpańskiml przewodniki ucznia i nauczyciela zawierające: instrukcję obsługi płyty CD, poradnik, jak uczyć się samodzielnie. Adres strony internetowej projektu: www.pronurse.eu

Trwałość rezultatów. W jaki sposób są lub mogą być wykorzystane rezultaty projektu:Idea projektu została bardzo dobrze oceniona przez organizatorów konkursu w ramach European Year of Workers’ Mobility 2006 i projekt otrzymał Nagrodę Specjalną Jury dla najbardziej obiecującej inicjatywy wspierającej mobilność pracowników. Opracowane w trakcie trwania projektu materiały szkoleniowe mogą być łatwo przystosowane i wyko-rzystane przez inne grupy, branże i regiony geograficzne. Jeżeli produkty opracowane w projekcie odniosą sukces w tej grupie docelowej, co będzie można stwierdzić w dłuższej perspektywie, możliwe stanie się stworzenie podobnych pakietów szkoleniowych z innych języków oraz dla innych grup zawodowych.Końcowe rezultaty projektu mogą być włączone do oferty szkoleń w izbach pielęgniarek, biurach za-trudnienia lub mogą stać się częścią programu szkolnego w szkołach pielęgniarskich. Wśród instytucji partnerskich są instytucje, które świadczą usługi pielęgniarskie, z zakresu opieki społecznej oraz usługi medyczne i mogą przyczynić się do rozpropagowania rezultatów projektu w środowisku medycznym. Re-zultaty projektu powinny poprawić jakość szkolenia przez zapewnienie nowego pakietu szkoleniowego przeznaczonego do samodzielnej pracy.

Nazwa i dane kontaktowe koordynatora projektu:Marcin PodogrodzkiWyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi ul. Rewolucji 1905 r. nr 6490-222 Łódźtel. (+48 22) 299 55 37e-mail: [email protected]



46

Program ERASMuS– szkolnictwo wyższe

Intensywne kursy językowe Erasmusa (Erasmus Intensive Language Courses – EILC) to kursy mniej znanych języków UE i innych krajów uczestniczących w programie Erasmus. Kursy te przeznaczone są dla stypendystów Erasmusa przyjeżdżających na studia lub praktykę do kraju, w którym mówi się językiem rzadziej stosowanym i nauczanym. W kraju tym kursy organizowane są przez wybrane ośrodki nauczania języków.Intensywne kursy językowe Erasmusa są organizowane w: Belgii (Wspólnota Flamandzka), Bułgarii, na Cy-prze, w Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Grecji, Holandii, Islandii, na Litwie, Łotwie, Malcie, w Norwegii, Polsce, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Turcji, na Węgrzech i we Włoszech. Kursów EILC nie organizują: Austria, Belgia – część francuskojęzyczna, Francja, Hiszpania, Irlandia, Niemcy i Wielka Brytania. Kurs może trwać do 6 tygodni i musi obejmować minimum 60 godzin zajęć. Nabór kandydatów prowadzą bezpośrednio instytucje organizujące kursy, a w niektórych krajach docelowych – Narodowe Agencje Pro-gramu „Uczenie się przez całe życie” – Erasmus. Szczegółowe informacje o intensywnych kursach językowych Erasmusa (EILC) w Europie oraz wykaz orga-nizatorów w poszczególnych krajach wraz z ich danymi kontaktowymi dostępne są na stronie internetowej Komisji Europejskiej. Przykład 1. I. Informacje ogólne o kursachTytuł: Intensywne kursy języka polskiego jako obcegoDziedziny akademickie: 09.1(2221); 09.8 (2227) Poziom kursów: x podstawowy x średnio zaawansowany

Nazwa i dane kontaktowe instytucji organizującej kursy:Szkoła Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (SJiKPUŚ)pl. Sejmu Śląskiego 140-032 Katowicewww.sjikp.us.edu.ple-mail: [email protected]

Cel kursów:l wykształcenie i rozwijanie następujących umiejętności i sprawności (nie tylko językowych):

– umiejętności aklimatyzowania się, funkcjonowania i uczenia się w nowym miejscu, na innej uczelni i w obcym państwie;

– zainteresowania inną kulturą, a zarazem lepszego rozumienia własnej kultury;– umiejętności odnajdowania się w różnych sytuacjach życia codziennego, rozumienia, wyszukiwania

i zbierania informacji; rozumienia tekstów pisanych, słuchanych i czytanych (w tym: z prasy, radia i telewizji – w zależności od stopnia znajomości języka polskiego), a także dyskutowania na tematy, które są ważne dla studentów;

l promocja Polski i języka polskiego;l przybliżenie realiów kulturowych i społeczno-gospodarczych naszego kraju;l zapoznanie ze strukturą i specyfiką szkolnictwa wyższego w Polsce;

Czas trwania kursu: 4 tygodnie

Uczestnicy kursów: Studenci zagraniczni przyjeżdżający na stypendium Erasmusa do polskich uczelni na okres studiów lub do polskich przedsiębiorstw na praktykę.

47

Lata, w których instytucja organizowała kursy dla studentów-stypendystów programu Erasmus:2001/02, 2002/03, 2003/04, 2006/07, 2007/08

Dofinansowanie kursów z budżetu programów Socrates i „Uczenie się przez całe życie”:49 037 euro

Dofinansowanie kursów przez instytucję organizującą ze środków własnych lub innych źródeł:14 706 euro

II. Przygotowanie kursów

Jak powstawał program dydaktyczny kursów i kto był zaangażowany w jego opracowanie oraz przygotow-anie kursów: Intensywny kurs języka polskiego jest stosunkowo dużym przedsięwzięciem, dlatego prace związane z organizacją i przeprowadzeniem projektu trwają kilka miesięcy i są w nie zaangażowani wszyscy pra-cownicy, współpracownicy i sympatycy Szkoły, w tym studenci Uniwersytetu Śląskiego. Opiekunem merytorycznym kursu jest dr hab. Jolanta Tambor. Osobą odpowiedzialną za kontakt ze studentami oraz sprawy merytoryczne jest mgr Maria Wacławek. Pracownikami i współpracownikami Szkoły są przede wszystkim nauczyciele akademiccy Uniwersytetu Śląskiego.

III. Realizacja kursów

Realizowany program dydaktyczny: Wieloletnie doświadczenie Szkoły w organizowaniu intensywnych kursów dla studentów programu Erasmus, a także kursów dla innych słuchaczy, pozwoliło na stworzenie optymalnego programu nau-czania, wypracowanie efektywnych metod kształcenia i sprawnego systemu testowania materiału oraz ewaluacji kursu. Kurs składa się ze 180 godzin lekcyjnych (45 tygodniowo) oraz 80 godzin lektoratu (20 godzin w tygod-niu). Zajęcia praktyczne, konwersacje i zajęcia laboratoryjne obejmują 36 godzin (9 godzin tygodniowo), a inne formy (wykłady, seminaria i spotkania) – 64 godziny (16 godzin w tygodniu). Przedpołudniowe zajęcia językowe służą poznawaniu i zgłębianiu tajników polszczyzny.

Uczestnicy intensywnego kursu języka polskiego w roku 2007 podczas zajęć (fot. z Archiwum SJiKPUŚ, 2007)

48

Tematyka zajęć na poziomie podstawowym obejmuje różne sytuacje komunikacyjne, polszczyznę w codziennych sytuacjach życiowych, mówienie i pisanie – praktyczną sprawność rozumienia. Zajęcia na poziomie średnio zaawansowanym obejmują rozwijanie sprawności rozumienia, czytania, pisania i mówienia w oficjalnej i nieoficjalnej odmianie języka.Dodatkowe, popołudniowe zajęcia na obu poziomach nauki rozwijają różne sprawności językowe (kon-wersacja, pisanie, gramatyka, czytanie i wymowa) oraz doskonalą umiejętność korzystania z językowych programów multimedialnych. Kształcenie jest prowadzone w oparciu o nowoczesne podręczniki, pozwalające na stosowanie zróżnicowanych, skutecznych i atrakcyjnych technik nauczania (nauka poprzez zabawę, gry językowe, wspólne rozwiązywanie problemu, debata jako forma dialogu, „burza mózgów”, śpiew i ruch), z wyko-rzystaniem pomocy multimedialnych (fragmenty filmów, programów telewizyjnych, programy kompute-rowe np. „Grampol. Komputerowy program wspomagający nauczanie języka polskiego” – nowatorska inicjatywa w nauczaniu języka polskiego jako obcego, uhonorowana przez Komisję Europejską dy-plomem European Language Label w roku 2002), co znacząco wpływa na rezultaty kształcenia. Istotne w nauczaniu jest także pozytywne motywowanie studentów oraz ukierunkowanie na komunikatywność i funkcjonalne użycie języka. Kurs umożliwia rozwijanie wszystkich sprawności językowych, ze szczególnym uwzględnieniem mówienia i rozumienia tekstów ze słuchu. Program dydaktyczny jest tak skonstruowany, by uwzględniać możliwość modelowania przez studentów niektórych elementów zajęć, przede wszystkim w ramach lekcji dodat-kowych, które nastawione są na indywidualne potrzeby i zainteresowania słuchaczy.

Program adaptacyjno-kulturalny:Program obejmuje:l cykl spotkań i seminariów połączonych z dyskusją po polsku i w języku angielskim (w zależności

od poziomu językowego grupy) na temat Polski (tradycji, kultury, literatury, historii, obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej, politycznej, systemu szkolnictwa w Polsce);

l niedzielne wycieczki w znane i cenione turystycznie oraz kulturalnie miejsca w regionie i poza nim;l konkursy i turnieje z nagrodami;l udział w teatrzyku studenckim;l projekcje filmowe w siedzibie Szkoły i w Centrum Sztuki Filmowej; l „Spotkanie Narodów” (prezentacja krajów uczestników kursu);l apotkania z ciekawymi Polakami, władzami uczelni, miasta i województwa, z osobami odpowiedzial-

nymi za współpracę z Unią Europejską;l wizyty w klubach studenckich, spotkanie z samorządem studenckim, studentami z kół naukowych, pol-

skimi studentami, którzy byli na wymianie międzynarodowej w programie Erasmus, obcokrajowcami, którzy od lat mieszkają w Polsce, itp.

Spotkania i imprezy kulturalne mają przybliżyć studentom Polskę i Polaków, służą promocji języka i kul-tury polskiej.

Efekty kształcenia (wiedza/kompetencje/umiejętności uzyskiwane przez studentów podczas kursu):Nauczanie studentów na poziomie podstawowym jest skoncentowane na leksyce i konstrukcjach gra-matycznych niezbędnych w sytuacjach życia codziennego (np.: na uczelni, u kolegi, na dworcu, na uli-cy, u lekarza). Studenci zdobywają umiejętność posługiwania się prostymi konstrukcjami językowymi, dostosowanymi do sytuacji komunikacyjnej, potrafią wyrażać swoje emocje, potrzeby i oczekiwania. Słuchacze umieją się przedstawić, nawiązać kontakt językowy oraz porozumiewać się po polsku w ty-powych sytuacjach, wchodząc w następujące (przykładowe) role komunikacyjne: student, turysta, klient, pacjent, znajomy. Rozumieją typowe napisy informacyjne, np. „Uwaga!”, „Remont”, „Zakaz palenia” oraz ogólny sens krótkich tekstów użytkowych napisanych prostym językiem. W grupach średnio zaawansowanych wzbogaca się, uzupełnia i systematyzuje wcześniej zdobytą wiedzę

49

oraz doskonali i poszerza posiadane już umiejętności językowe. Studenci, wykorzystując różnorodne materiały dydaktyczne, uczą się porozumiewać po polsku za pomocą bardziej rozbudowanych struk-tur i bogatszego słownictwa. Doskonalą sprawność pisania krótkich tekstów (np. ogłoszenia, życzenia, pozdrowienia, listy) i uczą się rozróżniać oficjalną i nieoficjalną odmianę języka oraz rozwijają sprawność mówienia (np. formułowanie wypowiedzi intencjonalnych typu: zaproszenie, przeprosiny, podziękowanie), a także umiejętność rozumienia tekstów pisanych i mówionych (np. fragmentów oryginalnych tekstów prasowych, programów telewizyjnych i radiowych, filmów). Problematyka gramatyczna, leksykalna i komunikacyjna koncentruje się wokół ogólnych tematów związanych z zainteresowaniami i potrzebami studentów, między innymi: opowiadanie o sobie i swoich najbliższych, o sposobach spędzania czasu wolnego, pozyskiwania informacji.

Stosowane metody oceny efektów kształcenia:W celu usprawnienia procesu uczenia oraz sprawdzenia jego wyników na początku kursu przeprowa-dzany jest test kwalifikacyjny, który określa poziom znajomości polszczyzny studentów i umożliwia ich przydział do odpowiedniej grupy językowej. W trakcie kursu lektorzy na bieżąco monitorują pozi-om przyswojenia nowego materiału (np. w formie: pytań kontrolnych, luźnej rozmowy, czy quizów i konkursów sprawdzających wiedzę). W połowie programu słuchacze piszą test śródkursowy, nato-miast na zakończenie programu mają test końcowy, składający się z części pisemnej i ustnej. Warun-kiem ukończenia kursu i uzyskania zaświadczenia z oceną jest uzyskanie pozytywnych oceb z tes-tów śródkursowego i końcowego, obecność i aktywność na zajęciach, odrabianie zadań domowych. W zaświadczeniu jest zamieszczona literowa i procentowa ocena postępów pracy studenta.

Stosowane metody oceny kursów przez studentów:Ankieta – szczegółowa analiza ankiet oraz rozmowa ze studentami w trakcie kursu i po nim pozwalają z roku na rok udoskonalać i różnicować program.

Liczba uczestniczących w kursach studentów-stypendystów programu Erasmus, łącznie w latach 2001-2007: 182

Liczba punktów ECTS, jaką otrzymują studenci za udział w kursie: w roku 2007 – 3

IV. Wyniki realizacji kursów

Produkty powstałe w wyniku realizacji kursów:l autorskie programy nauczania języka polskiego jako obcego, wykorzystywane podczas intensywnych

kursów językowych Erasmusa;l zeszyt ćwiczeń do egzaminów certyfikatowych na poziomie B1 (w druku); l publikacje studentów – uczestników kursów w czasopiśmie Szkoły Języka i Kultury Polskiej Uniwer-

sytetu Śląskiego „Nie na żarty”;l publikacje szczegółowych sprawozdań z realizacji kursów w periodyku Szkoły.

Wpływ realizacji kursów na ofertę kształcenia instytucji organizującej kursy:Doświadczenia zdobyte podczas realizacji intensywnych kursów językowych programu Erasmus wpłynęły na wzbogacanie oferty dydaktycznej Szkoły. Ponadto nauczyciele prowadzący kursy mają możliwość tes-towania nowych materiałów dydaktycznych i materiałów pomocniczych do nauki języka polskiego (np. ćwiczeń z najnowszych książeczek serii „Czytaj po polsku”, wydawanej przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, opracowanych na podstawie utworów: Nataszy Goerke – „Paralele”, Ryszarda Kapuścińskiego – „Wewnątrz góry lodowej”, Andrzeja Sapkowskiego – „Wiedźmin”).

50

V. Upowszechnianie wyników kursów

Sposoby upowszechniania wyników kursów: l publikacja prasowa: wszystkie informacje o intensywnych kursach języka polskiego dla studentów

programu Erasmus są publikowane w czasopiśmie „Nie na żarty”. Informacje o kursach EILC ukazały się także w kwartalniku „Postscriptum”, wydawanym przez Szkołę periodyku dla polonistów o międzynarodowym charakterze, który jest poświęcony zagadnieniom związanym z nauczaniem kultu-ry polskiej i języka polskiego jako obcego: „Postscriptum”, 2001 nr 3-4 (39-40), Kronika Szkoły; „Post-scriptum” 2002 nr 2-3 (42-43), Kronika Szkoły; „Postscriptum” 2003 nr 1-2 (45-46), Kronika Szkoły;

l spotkanie: seminaria dla pracowników, współpracowników i sympatyków Szkoły (lipiec-sierpień 2001, lipiec-sierpień 2002, lipiec-sierpień 2003, lipiec-sierpień 2006, lipiec-sierpień 2007). Informacje o in-tensywnych kursach językowych programu Erasmus są także przedstawiane podczas spotkań Rady Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego;

l strona internetowa: www.sjikp.us.edu.pl.

A w weekendy rekreacja – uczestnicy kursu w warunkach ekstremalnych (fot. z Archiwum SJiKPUŚ, 2007)

51

Przykład 2. I. Informacje ogólne o kursachTytuł: Intensywne kursy języka polskiego jako obcego Dziedziny akademickie: 09.1(2221); 09.8 (2227) Poziom kursów: x podstawowy x średnio zaawansowany

Nazwa i dane kontaktowe instytucji organizującej kursy:Szkoła Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiegoul. Garbarska 7a31-131 Krakówwww.uj.edu.pl/SL/e-mail: [email protected]

Cel kursów:l wyposażenie studentów początkujących w podstawową (komunikacyjną) znajomość języka polskiego;l polepszenie znajomości języka polskiego wśród studentów na wyższym poziomie zaawansowania;l zapoznanie studentów z podstawową tematyką dotyczącą polskiej historii, geografii, kultury, zagadnień

politycznych i społecznych (poprzez cykl wykładów); l praktyczne pogłębianie wiedzy o Polsce oraz integracja studentów z różnych krajów dzięki bogatemu

programowi kulturalno-turystycznemu.

Czas trwania kursu: 4 tygodnie

Uczestnicy kursów: Studenci zagraniczni przyjeżdżający na stypendium Erasmusa do polskich uczelni na okres studiów lub do polskich przedsiębiorstw na praktykę.

Lata, w których instytucja organizowała kursy dla studentów-stypendystów programu Erasmus:2003/04, 2004/05, 2005/06, 2006/07, 2007/08

Dofinansowanie kursów z budżetu programów Socrates i „Uczenie się przez całe życie”: 56 213 euro

Dofinansowanie kursów przez instytucję organizującą ze środków własnych lub innych źródeł: 7 500 euro

II. Przygotowanie kursów

Jak powstawał program dydaktyczny kursów i kto był zaangażowany w jego opracowanie oraz przygoto-wanie kursów: Program językowy został opracowany na podstawie prac z dziedziny metodyki nauczania języka pol-skiego jako obcego, autorstwa pracowników naukowych Szkoły Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, jak również w oparciu o wieloletnie doświadczenia pracowników Szkoły w uczeniu ob-cokrajowców. Przygotowaniem, adaptacją i wdrażaniem programu zajmował się dr Piotr Horbatowski. W grupie współpracowników znaleźli się pracownicy Szkoły, w tym mgr Joanna Machowska, mgr Paweł Dudek, mgr Joanna Klimek. Cykl wykładów o Polsce został opracowany i przygotowany przez mgr Ewę Nowakowską. Obejmuje on 20 godzin zajęć oraz końcowy test sprawdzający. Wykłady prowadzą pra-cownicy naukowi Uniwersytetu Jagiellońskiego.

III. Realizacja kursów

Realizowany program dydaktyczny: Program nauczania języka jest dostosowany do poziomu danej grupy. Studenci na poziomie podstawowym realizują materiał językowy z poziomów A1 i A2. Studenci na pozio-mie średnim – B1 i B2. Do nauki wykorzystywane są specjalistyczne podręczniki – dla studentów: l na poziomie podstawowym: W. Miodunka „Cześć, jak się masz?” części: I – „Spotykamy się w Polsce”

i II – „Spotkajmy się w Europie”;l na poziomie średnim: E. Lipińska, „Z polskim na ty” oraz „Kiedyś wrócisz tu…”. Program kursu rozwija wszystkie sprawności językowe – znajomość gramatyki, umiejętność pisania, ko-munikacji i konwersacji, rozumienia ze słuchu, rozumienia tekstów. Stosowana jest komunikacyjna me-toda nauczania.Tematyka wykładów obejmuje następujące zagadnienia: Krakow and Its University; Poland: Land and People; Highlights of Polish History; Stratification of the Polish Society; Polish Culture in the European Context. Masterpieces of Polish Literature; Poland and the European Union; Poland and the World.

Program adaptacyjno-kulturalny: Bezpośrednimi opiekunami grupy są polscy studenci, którzy organizują uczestnikom kursu czas wolny i wprowadzają ich w życie studenckie i kulturalne Krakowa. Organizowane są zajęcia studia teatralnego, w ramach którego studenci Erasmusa przygotowują program artystyczno-teatralny w języku polskim (ten rodzaj aktywności cieszy się wśród nich wielkim powodzeniem). Program ten jest prezentowany szerokiej publiczności na zakończenie kursu, najczęściej w ramach Europejskiego Dnia Języków.Ponadto studenci zwiedzają: Collegium Maius, Stare Miasto, Wawel, Muzeum Auschwitz-Birkenau, Kopalnię Soli w Wieliczce oraz wyjeżdżają na jednodniową wycieczkę do Zakopanego i w Tatry.

Efekty kształcenia (wiedza/kompetencje/umiejętności uzyskiwane przez studentów podczas kursu):Studenci na poziomie podstawowym nabywają umiejętność komunikowania się po polsku w sytuacjach dnia codziennego. Uczą się przedstawiać, prowadzić proste rozmowy, w tym rozmowy telefoniczne, rezerwować pokój w hotelu, itp. Poznają też podstawy gramatyki polskiej, utrwalając wiedzę poprzez ćwiczenia. Potrafią redagować proste teksty. Studenci na poziomie średnim uczą się rozmawiać, zaczynać, podtrzymywać i kończyć rozmowę. Na podstawie poznanego słownictwa są w stanie napisać proste i bardziej skomplikowane opowiadania. Opanowują materiał gramatyczny przewidziany dla poziomu B1 lub B2, w tym elementy składni.Pozytywne wyniki testu sprawdzającego, przeprowadzanego po serii wykładów, wskazują, że studenci opanowują podstawową (w niektórych przypadkach – znacznie wykraczającą poza podstawową) wiedzę na temat polskiej historii i kultury.

Stosowane metody oceny efektów kształcenia:Na początku kursu studenci piszą test plasujący, który pozwala zorientować się w poziomie znajomości języka polskiego i podzielić ich na grupy. Każdego dnia kursu lektorzy zadają studentom prace domowe, które są następnie poprawiane. W połowie kursu studenci zdają egzamin połówkowy (ustny i pisemny), który sprawdza efekty kształcenia na tym etapie nauki. Egzamin obejmuje ocenę wszystkich nauczanych sprawności językowych. W ostatnim dniu kursu odbywa się egzamin końcowy – również ustny i pisemny.Po cyklu wykładów jest przeprowadzany sprawdzający test końcowy, składający się z około 30 pytań (test wyboru). Trzy najlepsze prace zostają nagrodzone.

Stosowane metody oceny kursów przez studentów:Ankieta – studenci wypełniają specjalną ankietę ewaluacyjną, która ocenia 10 różnych aspektów pracy lektora języka polskiego.

Liczba uczestniczących w kursach studentów-stypendystów programu Erasmus, łącznie w latach 2001-2007: 254

Liczba punktów ECTS, jaką otrzymują studenci za udział w kursie: 5

IV. Wyniki realizacji kursów

Produkty powstałe w wyniku realizacji kursów: l prace magisterskie na temat kształcenia studentów obcokrajowców. W roku 2007 studentka specjalności nauczanie języka polskiego jako obcego (studiów uzupełniających

magisterskich) Uniwersytetu Jagiellońskiego na podstawie prac domowych, egzaminów połówkowych i końcowych studentów programu Erasmus, dla których pierwszym językiem jest francuski, napisała i obroniła pracę magisterską zatytułowaną „Interferencje francuskie w polszczyźnie frankofonów”. W roku 2008 inna studentka tej samej specjalności napisała, bazując na kursach języka polskiego or-ganizowanych w Krakowie dla studentów Erasmusa, pracę magisterską pt. „Analiza odchyleń od norm ortograficznych w wypracowaniach cudzoziemców (poziom B2)”. W roku 2008 badania do pracy ma-gisterskiej, związane z nauczaniem polskiego w ramach intensywnych kursów językowych Erasmusa, zamierza prowadzić kilku kolejnych studentów Uniwersytetu.

Wpływ realizacji kursów na ofertę kształcenia instytucji organizującej kursy: Nowy program dydaktyczny „Cztery pory roku z językiem polskim”, zaproponowany przez Szkołę Języka i Kultury Polskiej w roku 2008, opiera się na metodach kształcenia wypracowanych, między innymi, w trakcie intensywnych kursów języka polskiego programu Erasmus w roku 2007.

V. Upowszechnianie wyników kursów

Sposoby upowszechniania wyników kursów:l strona internetowa: www.uj.edu.pl/SL/.

53

Tytuł projektu:Wejdźmy w to: uczymy się języka angielskiego, aby przygotować się do podróży po Europie Numer projektu: 06/GR2/06-0118/P2

Organizacja: Łódzki Uniwersytet Trzeciego Wieku im. Heleny Kretzul. Traugutta 1890-113 Łódź

Program GRuNDTVIG– edukacja dorosłych

Uczestnicy spotkań partnerskich

54

Instytucje partnerskie: l CVO De Bargie – Belgia – koordynator projektul Kauhaava Härmät Adult Education Centre – Finlandial VHS Lingen – Niemcyl CEA „Casa de la Cultura” de Getafe – Hiszpanial Łódź – Uniwersytet Trzeciego Wieku – Polskal ZIVOT 90 – Czechyl Pancyprian organisation for adult education centres – Cypr

Lata realizacji projektu: 2005-2007

Cele projektu: Celem projektu było nauczanie języka angielskiego dorosłych i osób starszych wywodzących się ze społeczności lokalnej oraz wykorzystanie języka obcego do komunikacji interne-towej między partnerami projektu. Ponadto planowano poz-nanie kultury, życia codziennego i historii krajów partnerskich przez uczestników projektu. Projekt miał służyć poznaniu i stosowaniu nowych metod nauczania dorosłych.

Główne działania: Dla osiągnięcia zakładanych celów przeprowadzono dwus-tronne i wielostronne wymiany słuchaczy. Posługiwano się nowymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi. Zało-żono strony internetowe projektu. W pierwszym roku projek-tu odbyły się 3 spotkania partnerskie w Gandawie, Magde-burgu i Kauhavie w Finlandii. Założono Forum do wymiany doświadczeń, metod nauczania i wzajemnego poznawania się słuchaczy, prowadzenia przez nich korespondencji i zamieszc-zania opisów zwyczajów, świąt charakterystycznych dla da-nego kraju. Prowadzono dodatkowe zajęcia konwersacyjne z języka angielskiego i obsługi komputera. Słuchacze spo-tykali się poza zajęciami, dyskutując na różne tematy, oczywiście w języku angielskim. Grupa polska jako jedyna od początku na spotkania partnerskie wysyłała słuchaczy, co zaowocowało późniejszym wprowadzeniem tego zwyczaju również przez innych partnerów. Grupa polska wprowadziła

55

zwyczaj dokumentowania wszystkich spotkań w formie prezentacji na płytach CD lub DVD i rozpowszech-niania ich wśród partnerów. W czasie drugiego roku odbyły się spotkania w Getafe w Hiszpanii, w Łodzi oraz końcowe spotkanie na Cyprze. Na spotkaniu w Getafe omówiono plan działania w nowym roku projektowym oraz nowości wprowadzane w poszczególnych krajach. Ponieważ grupa polska położyła główny nacisk na kontakty uczestników projektu, co dało bardzo dobry rezultat na poprzednim spotkaniu w Kauhavie w Finlandii, do Getafe przybyli słuchacze z Polski, Niemiec i Finlandii. Uczestnicy mieli możliwość poznania metod nau-czania dorosłych i odwiedzenia szkoły oraz zwiedzenia Madrytu i starej stolicy Hiszpanii, Toledo. Kolejne spotkanie słuchaczy z Finlandii, Niemiec, Czech odbyło się w Łodzi. Słuchacze polscy zapoznali gości z historią miasta, obejrzano wspólnie muzeum kinematografii i sale noblistów polskich. Słuchacze polscy przygotowali też śpiewniki z piosenkami krajów partnerskich i jeden wieczór był poświęcony wspólnemu śpiewaniu. Ponadto polska grupa przygotowała dokumentację fotograficzną w postaci prezentacji sla-jdów na płytach DVD, które rozdano uczestnikom. Przeprowadzono wywiad telewizyjny z uczestnikami projektu. Koordynator z Belgii poprowadził warsztaty z zakresu posługiwania się nowymi technologiami informacyjnymi. W końcowym spotkaniu na Cyprze z udziałem słuchaczy z Polski i Niemiec (uczestnicy polscy jako jedyni byli obecni na wszystkich spotkaniach partnerskich) nastąpiło podsumowanie projek-tu i wręczenie wszystkim jego uczestnikom certyfikatów uczestnictwa. Grupa polska zwyczajowo zrobiła całą dokumentację fotograficzna, którą na płytach DVD przekazała partnerom. Projekt dobiegł końca, ale przyjaźnie zostały i owocują teraz wzajemnymi odwiedzinami już prywatnych słuchaczy z różnych krajów. Poza nauką języka angielskiego i poznawaniem technologii internetowej (również po angielsku) największym osiągnięciem projektu jest zawiązanie przyjaźni pomiędzy partnerami oraz duże postępy poczynione przez uczestników w opanowaniu języka mówionego, a nie tylko biernej jego znajomości. Należy stwierdzić, że grupa polska była chyba najlepiej przygotowana pod względem językowym.

Efekty: Projekt wspierał krajowe działania w dziedzinie edukacji dorosłych. Możliwość dodatkowych lekcji języka obcego i obsługi komputera była bardzo pomocna w kształceniu słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Szczególnie jest to ważne dla osób, których nie stać na opłacenie samemu dodatkowych zajęć. Kon-takty i wyjazdy do krajów partnerskich były okazją do poznania historii, geografii krajów partnerskich i doskonałym sprawdzianem znajomości języka. Udział w projekcie stanowił bowiem silną motywację do nauki języków obcych i obsługi komputera. Dorośli słuchacze chętnie uczestniczyli w lektoratach i konwersacjach. Powstały grupy samokształceniowe, które spotykają się nadal i rozmawiają w obcym języku. Wśród słuchaczy są osoby, które były nauczycielami języków obcych i bardzo chętnie pomagają w samokształceniu grup. Większość uczestników projektu przekonała się, że obsługi komputera też można się nauczyć i mieć łączność z domu z całym światem, że przy pomocy komputera można uzyskać szybko i bez wychodzenia wiele informacji z różnych dziedzin. Dla potrzeb projektu utworzono strony internetowe projektu, opublikowano badania, raporty z działań i wypracowane materiały szkoleniowe.

Waloryzacja wyników projektu: Upowszechnianie rezultatów projektu prowadzone było na wykładach ogólnych Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Udostępniono do powszechnego użytku opracowaną w projekcie płytę DVD. Informacje o wynikach projektu zamieszczono w Biuletynie Okresowym Uniwersytetu. Dokumentacja fotograficzna spotkań umieszczona jest w internecie na Forum www.cvodebargie.be. Ponadto zgromadzono dokumentację fotograficzną działań w projekcie i przekazano ją uczestnikom na płytach DVD i CD.

Przykłady projektów

56

European Language LabelEuropejski Znak Innowacyjności

w zakresie nauczania języków obcych

Tytuł projektu:Palette

Projekt nagrodzony w roku 2007 w Kategorii Kształcenie zawodowe

Instytucja koordynująca: Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych (NKJO) w Bydgoszczy ul. Dworcowa 8085-010 Bydgoszcz

Język projektu: niemiecki

Cele projektu: l Zastosowanie niekonwencjonalnej metody aktywizującej i promującej różnorodność oferty kształcenia

nauczycieli w specjalności język niemiecki w NKJO;l Integracja instytucji i osób spoza Kolegium w celu wzbogacenia oferty edukacji językowej;l Autoprezentacja pracy społeczności NKJO na zewnątrz;l Włączenie słuchaczy oraz nauczycieli Kolegium do współpracy w realizacji działalności pozadydaktycznej.

Uczestnicy projektu: l potrafią redagować teksty,l umieją wykonać prace związane z redakcją czasopisma,l są kreatywni, potrafią prezentować osiągnięcia specjalności w zakresie język niemiecki, czego do-

wodem są wszystkie numery „Palette”.

Działania podjęte w ramach projektu: Zespół redakcyjny wykonuje następujące zadania: wybór tekstów, skład poszczególnych zeszytów, tłumaczenia tekstów, oprawa graficzna zeszytów, czuwanie nad sprawami organizacyjnymi, tj. zamy-kanie numeru, ustalanie terminów w drukarni.

57

Autorami tekstów są członkowie zespołu redakcyjnego, ale także słuchacze, którzy nie uczestniczą regu-larnie w zebraniach zespołu redakcyjnego. Wydaniu kolejnego numeru towarzyszą działania mające na celu prezentację i promocję „Palette” np. spotkania, na których czytane są fragmenty tekstów. „Palette” numer 9 miał swoją promocję w NKJO i w instytucjach partnerskich: w II LO i w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym nr 1 im. L. Braille’a. „Palette” przedstawiano szerszej publiczności podczas Językowych Spotkań Teatralnych organizowanych od wielu już lat przez NKJO lub w ramach seminariów doskonalących dla nauczycieli (DELFORT). „Palette” zaprezentowano za granicą: w Zespole Szkół im. Heinricha Bölla w Düren (instytucja partnerska i sponsor „Palette” nr 8) oraz na Węgrzech w Berzsenyi Dániel Föskola w Szombathely. Obie prezentacje były przygotowane w oparciu o animację komputerową. „Palette” to już trzynastoletnia tradycja. Nakład liczy każdorazowo 500 egzemplarzy. Pismo ma czytelników w szkołach zarówno w Polsce, jak i w Niemczech, gdzie służy jako materiał dydaktyczny. Jest istotnym elementem nauczania i nauki języka różnymi metodami, wbrew utartym schematom. „Palette” stała się polsko-niemieckim pismem, znanym wśród czytelników.

Kontakt: koordynator projektu Hans Ulrich Happee-mail: [email protected]

Tytuł projektu:Wirtualny podręcznik: przygotowywanie i publikowanie on-line materiałów do nauczania dwujęzycznego przedmiotów niejęzykowych w klasach dwujęzycznych z językiem francuskim

Projekt nagrodzony w 2007 roku w Kategorii Doskonalenie zawodowe

Instytucja koordynująca: Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli (CODN) w Warszawie Al. Ujazdowskie 2800-477 Warszawa

Język projektu: polski, francuski

Cele projektu: Nauczanie dwujęzyczne stale rozwija się w wielu krajach, a także w Polsce. Jednym z bardziej dynamicz-nych obszarów tego rozwoju jest sieć szkół dwujęzycznych z językiem francuskim. Rozwój, dobre wyni-ki, entuzjazm uczących się i nauczających to element stymulujący i pozytywny tego zjawiska, ale wiele jeszcze należy zrobić. Jedną z takich potrzeb są materiały dydaktyczne. Wprawdzie powstały podręczniki, zeszyty ćwiczeń, ale zmiany programów oraz dynamiczny rozwój technik nauczania powodują, że te materiały, niestety, nie zaspokajają potrzeb szkół dwujęzycznych. Stąd pomysł na stworzenie produktu adekwatnego do potrzeb. Dodatkowo projektowi przyświecał cel: wykorzystywać materiały już istniejące i dodawać nowe. Nie można też pominąć problemu ekonomicznego – liczba uczących się dwujęzycznie – mimo że stale rosnąca – jest wciąż zbyt mała, żeby zainteresować swą problematyką wydawców ko-mercyjnych.Wirtualny podręcznik jest więc zapełnieniem luki na rynku wydawniczym i odpowiedzią na zapotrzebo-wanie edukacji narodowej.

Działania podjęte w ramach projektu: W okresie od września 2006 roku do kwietnia 2007 roku rozpoczął się cykl spotkań mających na celu opracowanie materiałów dydaktycznych do wykorzystania na lekcjach dwujęzycznych. Materiały dotyczą następujących przedmiotów: matematyka, fizyka, chemia, biologia, historia, geografia.W zajęciach uczestniczyli polscy nauczyciele szkół dwujęzycznych i ekspert z CNDP (specjalista danego przedmiotu i ekspert w wykorzystaniu multimediów do nauki danego przedmiotu – specjaliści z Lyonu, Wersalu, Grenoble i Montpellier).Wypracowane materiały zostały zamieszczone na stronach internetowych:l SCEREN/CNDP: http://www.cndp.fr/cndp_reseau/inter/pologne/Actiondecooperation-Imp.htm;l Frantice http://frantice.interklasa.pl.Około 30 materiałów dydaktycznych zostało zamieszczonych na portalu Frantice. Są to zarówno opra-cowane teksty źródłowe, scenariusze lekcji, jak i spisy stron internetowych do wykorzystania na lekcji (strony www są sprawdzone i posiadają odpowiednią jakość merytoryczną).

Adres internetowy:http://frantice.interklasa.pl/frantice/index/strony?mainSP=catalog&mainSRV=scenario&reset=true

Kontakt: Marek Zające-mail: [email protected]

Tytuł projektu:System zapewnienia jakości w nauczaniu języków obcych na wyższej uczelni na przykładzie Politechniki Warszawskiej

Projekt nagrodzony w 2007 roku w Kategorii Doskonalenie zawodowe

Instytucja koordynująca: Politechnika Warszawska – Studium Języków Obcychplac Politechniki 100-661 Warszawa

Język projektu: wszystkie języki nauczane w SJO PW, czyli angielski, francuski, hiszpański, włoski, rosyjski, niemiecki oraz polski

Cele projektu: Celem projektu były działania projakościowe wspierające wprowadzenie spójnego systemu kształcenia językowego w uczelni wyższej, a w szczególności:l opracowanie założeń oraz projektu systemu jakości kształcenia,l wdrażanie systemu czyli wspólne budowanie systemu jakości pracy poprzez jednoczesne wprowadzanie trzech programów:

– programu rozwoju i wsparcia dla nauczycieli, niezbędnego dla skutecznej realizacji ustalonego pro-gramu nauczania,

– programu wsparcia dla studentów, który pozwoli im uczyć się skuteczniej,– programu monitorowania i oceny pracy nauczycieli.

Zapewnienie jakości, niezbędny element wprowadzania wielkich zmian programowych i systemowych w nauczaniu języków obcych w Politechnice Warszawskiej (m.in. wprowadzenie centralnych jednolitych egzaminów na wszystkich wydziałach PW, a co za tym idzie jednolitych ramowych programów kształcenia

58

59

opartych na skalach biegłości Europejskiego Systemu Opisu Językowego), jest możliwe dzięki ścisłej współpracy Zespołu ds. Jakości Kształcenia, zwanego Zespołem Q, z kierownictwem Studium, Komisją Egzaminacyjną oraz Radą Programową.

Działania podjęte w ramach projektu: Zespół Q opracował założenia, cele, program pracy i narzędzia do realizacji celów, które zostały przed-stawione wszystkim pracownikom SJO. Podczas spotkań informacyjno-szkoleniowych, obowiązkowych dla wszystkich lektorów, omówiono następujące tematy:l Jakość w nauczaniu języków obcych;l Kontrakt w pracy z grupą; l Portfolio w pracy ze studentami;l Motywacja w nauczaniu i uczeniu się języków obcych;l Testy;l Emisja głosu;l Autonomia studenta;l Ankiety i kwestionariusze obowiązujące w pracy lektora.

W ramach programów wsparcia dla lektorów i studentów opracowano oraz wprowadzono następujące narzędzia: l listę kontrolną dla lektora (celem jest zapewnienie jednolitych zasad dotyczących pracy ze studentami

oraz dostarczenie każdemu studentowi pełnego pakietu informacji dotyczącej nauczania języków ob-cych w PW),

l vademecum nowego lektora rozpoczynającego pracę w SJO,l kwestionariusz do samooceny dla lektorów, l ankietę śródsemestralną, l informator Pierwszoroczniaka Politechniki Warszawskiej.

Do monitorowania i oceny pracy lektorów stworzono:l szczegółowe kryteria do zatrudniania i awansowania nauczycieli w SJO PW, l ankietę – opinię studenta na temat pracy lektora, l arkusz hospitacyjny.

Wszystkie powyższe narzędzia wykorzystywane są według opracowanych szczegółowych procedur. W końcowej fazie są prace nad Kodeksem Postępowania (listą wymogów koniecznych dla wprowadzenia całościowego systemu jakości w SJO).W ten sposób uzyskano: l systemowe podejście do jakości nauczania – wprowadzenie jednolitych programów, kryteriów i stan-

dardów,l wprowadzenie warunków jawności i przejrzystości (informacja na papierze i w Internecie) zarówno dla

pracowników, jak i studentów,l wprowadzenie jednolitego systemu monitorowania i oceny pracy lektorów ze studentami (porówny-

walne kryteria),l stworzenie warunków niezbędnych dla rozwoju zawodowego lektorów,l integrację zespołu lektorów wokół problemów jakościowych, l zainspirowanie innych studiów języków obcych (np. SJO Politechniki Wrocławskiej, SJO Uniwersytetu

Uczestnicy programu

w Białymstoku), l współpracę z samorządem studenckim, l szeroką ofertę kursów językowych wychodzącą naprzeciw aktualnym potrzebom studentów i absol-

wentów, l to, że koordynator prac Zespołu Q jest członkiem uczelnianej Rady ds. Jakości Kształcenia.

Kontakt:Joanna Jurek, Danuta Sołtyskae-mail: [email protected]ł projektu:Edukacja językowa seniorów w wymiarze europejskim

Projekt nagrodzony w 2007 roku w Kategorii Inne

Instytucja koordynująca: Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna w Gdańsku – Uniwersytet Trzeciego Wieku im. Daniela Chodowieckiego ul. Łagiewniki 3 80-837 Gdańsk

Język projektu: angielski, niemiecki, włoski, rosyjski, francuski, hiszpański oraz szwedzki

Cele projektu: l Podnoszenie umiejętności posługiwania się językami obcymi;l Kształcenie umiejętności językowych zgodnie z poziomami biegłości językowej Rady Europy;l Promowanie znajomości języków obcych wśród seniorów w celu wspierania dialogu międzykulturowego;l Motywowanie seniorów do nauki języków obcych poprzez wykorzystanie kultury i sztuki;l Uświadomienie potrzeby kształcenia językowego w zintegrowanej Europie jako sposobu na poznawanie

kultur innych narodów.

Działania podjęte w ramach projektu: Stworzenie bogatej oferty szkoleniowej w zakresie kształcenia językowego dla seniorówW roku akademickim 2006/2007 uruchomiono 18 grup językowych obejmujących 12-15 słuchaczy. Cykl regularnych szkoleń językowych obejmował 30 godzin dydaktycznych w semestrze, czyli jedno spot-kanie po dwie godziny tygodniowo, w godzinach i terminach odpowiednich dla słuchaczy. Uruchomienie

Uczestnicy projektu

60

lektoratu na odpowiednim poziomie wymagało zgłoszenia się odpowiedniej liczby słuchaczy. Przydział na dany poziom zaawansowania nastąpił na podstawie testu kwalifikacyjnego i rozmowy z lektorem. Pod koniec roku akademickiego zbadano osiągnięcia słuchaczy.

Opracowanie tabeli poziomów zaawansowania językowego dostosowanych do warunków nauczania języków obcych w UTW a zgodnych z Europejskim Systemem Opisu Kształcenia Językowego Naukę języków obcych w Uniwersytecie Trzeciego Wieku dostosowano do kryteriów przyjętych przez Radę Europy w 1992 roku, zawartych w dokumencie “Europejski System Opisu Kształcenia Językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie” (Common European Framework of Reference for Languages: learning, teaching, assessment – Council of Europe, 1992). Wyróżniono i zastosowano 6 poziomów zaawansowania językowego:l Basic user (poziom A1, A2); l Independent user (poziom B1, B2);l Proficient user (poziom C1, C2). Czas nauki niezbędny do osiągnięcia odpowiedniego poziomu kompetencji językowych określony został na podstawie wcześniejszych doświadczeń w kształceniu językowym osób starszych.

Przygotowanie dla słuchaczy UTW atrakcyjnej oferty letnich szkoleń językowych Zaproponowano słuchaczom UTW udział w wakacyjnych kursach języków obcych. Z siedmiu oferowanych języków obcych najwięcej osób zgłosiło się na lektorat języka angielskiego. Zgodnie z otrzymanymi zgłoszeniami uruchomiono 3 grupy języka angielskiego w lipcu, 3 grupy języka angielskiego we wrześniu oraz jedną grupę języka niemieckiego we wrześniu.

Nauczanie języka angielskiego poprzez kulturę i sztukę Zdecydowano się na wprowadzenie metod scenicznych do programu nauczania języka angielskiego, tzn.l wybrano jedną z legend gdańskich w celu stworzenia scenariusza przedstawienia,l zlecono opracowanie scenariusza przedstawienia teatralnego,l zlecono przetłumaczenie legendy na język angielski,l zebrano zgłoszenia od osób chętnych (wśród słuchaczy UTW uczęszczających na lektorat języka angi-

elskiego) do odegrania ról w przedstawieniu,l rozdzielono role wśród chętnych seniorów.Od października 2007 roku uruchomiono grupę języka angielskiego, która przygotowywała się do wys-tawienia na scenie gdańskiej legendy w języku angielskim.

Budowanie oferty językowej w zakresie kształcenia językowego dostosowanej do potrzeb słuchaczy Przeprowadzono dwa rodzaje badań ankietowych wśród seniorów: badanie ewaluacyjne oraz badanie preferencji edukacyjnych. Zarówno ocena zajęć językowych jak i wskazanie potrzeb edukacyjnych w zakresie kształcenia językowego potwierdziły, że nauka języków obcych jest priorytetowym obszarem w edukacji seniorów. Opracowana na tej podstawie oferta językowa dla seniorów w roku akademickim 2007/2008 jest więc bardzo zróżnicowana i uwzględnia potrzeby osób starszych dotyczące odpowied-niego doboru treści, tempa pracy czy czasu trwania zajęć.

Upowszechnianie działań podjętych w obszarze kształcenia językowego na skalę europejską Przygotowano program kursu międzynarodowego pt. „Good practices in senior education” (nr ref. PL-2007-061-002 opublikowany na stronie Komisji Europejskiej http://ec.europa.eu/education/trainingda-tabase/search.cfm), który uwzględnia moduł dot. kształcenia językowego w UTW jako przykład dobrej praktyki. Zaplanowane są dwie edycje kursu, w których udział weźmie ok. 50 przedstawiciel instytucji europejskich.

61

62

Kontakt:Arleta Pławskae-mail: [email protected].

Tytuł projektu:Klasy frankofońskie na Śląsku w Polsce

Projekt nagrodzony w 2007 roku w Kategorii Inne

Instytucje koordynujące: Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Wodzisławiu Śląskim – projekt CODN – COFRAN w woj. śląskimul. Gałczyńskiego 144-300 Włodzisław Śląski

Ośrodek Alliance Française w Rybnikuul. Szafranka 744-200 Rybnik

Język projektu: francuski

Cele projektu: l Stworzenie ciekawej platformy doskonalenia zawodowego i forum wymiany doświadczeń nauczycieli

języka francuskiego w regionie; l Wdrożenie szkoleń dotyczących ESOKJ, metod aktywizujących, Europejskiego Portfolio Językowego,

interkulturowości, nowoczesnych technologii w nauczaniu języków obcych, zapoznanie z certyfikatami DELF;

l Utworzenie sieci „Klas frankofońskich”, zapewniających skuteczne nauczanie języka francuskiego (B2), stworzenie szansy młodym Polakom na kontynuację studiów w krajach francuskojęzycznych w ramach programów unijnych;

l Zwiększenie liczby Polaków znających dobrze język francuski;l Nawiązanie współpracy z ambasadami krajów frankofońskich i instytucjami kulturalnymi frankofońskimi

w Polsce; l Zainteresowanie władz lokalnych skutecznością nauczania języków obcych w Polsce i otwarcie Polaków

na wielojęzyczną, wielokulturową, romańską Europę.

Działania podjęte w ramach projektu: l Przedstawienie projektu na I Forum Frankofońskim w Polsce, na Śląsku w I LO w Pszczynie. l Nabór nauczycieli do projektu z całego województwa śląskiego i utworzenie grupy pilotażowej „re-

fleksyjnych praktyków” realizujących projekt „Klas frankofońskich”.l Opracowanie programu szkoleń dla nauczycieli klas frankofońskich, rozłożonych na 3 lata, prowa-

dzonych przez wykładowców polskich i zagranicznych, obejmujących 5 głównych zagadnień:– Zapoznanie nauczycieli z założeniami Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego i Europe-

jskiego Portfolio Językowego – propagowanie autonomii w nauczaniu i uczeniu się języków obcych; – Wprowadzanie nowoczesnych technologii na lekcjach języka francuskiego, korzystanie z istniejących

źródeł w Internecie i tworzenie własnych materiałów dydaktycznych;– Promowanie różnorodności kulturowej i bogactwa językowego Europy, edukacja międzykulturowa na

lekcjach języka obcego (ECJN w Grazu – Miroirs et fenêtres). Warsztaty językowe z kręgu kultur świata

frankofońskiego (Belgia, Szwajcaria, Kanada francuskojęzyczna, Afryka frankofońska); – Wprowadzanie metod aktywizujących na lekcji języka obcego. Jak uczyć uczniów uczenia się? Zasady

pracy w grupie oraz techniki wspierające dynamizację nauczania i uczenia się;– Zapoznanie nauczycieli z nową formułą certyfikatów międzynarodowych DELF, wypracowanie narzę-

dzi dydaktycznych. Przeprowadzone szkolenia stworzyły nauczycielom możliwość dzielenia się doświadczeniami i sposobami rozwiązywania problemów i uświadomi konieczność promowania języka francuskiego w inny niż dotychczas sposób.

Kontakt:Renata Klimek-Kowalska, Elżbieta Paniczek, Grażyna Majchrowskae-mail: [email protected]

Tytuł projektu:Przedszkolna edukacja językowa „Angielski biletem do Świata”

Projekt nagrodzony w 2006 roku w Kategorii Przedszkola

Instytucja koordynująca: Przedszkole Miejskie nr 163 w Łodziul. Czernika 1/392-538 Łódź

Język projektu: angielski

Cele projektu: l Umożliwienie dziecku dobrego startu językowego bez względu na status finansowy rodziny; umacnianie

wiary we własne siły i możliwości osiągnięcia sukcesu;l Stworzenie sprzyjających warunków do nauki języka obcego w przedszkolu;l Zapewnienie kontaktu z językiem obcym poprzez codzienną naukę w ramach podstawy programowej;l Kształtowanie tolerancji i otwartości wobec odmiennych kultur;l Tworzenie okazji do odkrywania i poznawania rzeczywistości społeczno-kulturowych innych narodowości

poprzez obcowanie z innym językiem niż język ojczysty;l Korelacja nauki języka obcego z treściami programowymi wychowania przedszkolnego.

Działania podjęte w ramach projektu: l Prowadzenie codziennych, bezpłatnych zajęć języka angielskiego w ramach podstawy programowej

w każdej grupie wiekowej (podgrupy 12-osobowe uwzględniające poziom zaawansowania); l Wyposażenie przedszkola w pracownię językową: sprzęt audiowizualny, pomoce dydaktyczne, literaturę

i czasopisma niezbędne do nauki języka angielskiego; l Realizacja zajęć z języka angielskiego;l Udział w konkursach językowych, konkursach wiedzy o UE, przeglądach oraz festiwalach;l Redagowanie gazetki przedszkolnej „Wiadomości z górki”. Zamieszczanie bieżących informacji

dotyczących działań innowacyjnych w zakresie nauczania języka;l Włączanie rodziców w działania przedszkola, zmierzające do rozwijania umiejętności językowych

dzieci; organizowanie zajęć otwartych; przeprowadzanie ankiet celem uzyskania opinii na temat nauki języka;

63

Uczestnicy programu

64

l Monitorowanie i odnotowywanie osiągnięć dzieci w zakresie poznawania języka angielskiego. Pro-wadzenie indywidualnych konsultacji z rodzicami;

l Opracowanie i wdrażanie innowacji pedagogicznej „Zdobywanie wiedzy o krajach anglojęzycznych w toku nauczania języka angielskiego dzieci w przedszkolu”;

l Łączenie nauki języka angielskiego z codziennymi zajęciami prowadzonymi przez nauczycieli wycho-wania przedszkolnego. Organizowanie zajęć łączonych;

l Nawiązanie współpracy z redakcją tygodnika „Scooby-Doo poznaje tajemnice świata”. Udział w kon-kursie plastycznym;

l Udział Dyrektora Przedszkola w projekcie „Języki Europy dla Europejczyków” zorganizowanym przez British Centre oraz EFS.

Kontakt:Brygida Woźniak, Marta Koper, Teresa Brejnere-mail: [email protected]

Tytuł projektu:Meandry kultury brytyjskiej

Laureat konkursu indywidualnego w roku 2006

Instytucja koordynująca: Dorota Starz Zespół Szkoły Podstawowej nr 2, Przedszkola i Gimnazjum w Zagnańskuul. Turystyczna 5926-050 Zagnańsk

Język projektu: angielski

Cele projektu: l Uświadomienie potrzeby uczenia się języków obcych i przynależności do Unii Europejskiej;l Motywowanie i budzenie aktywności twórczej; l Tworzenie sytuacji komunikacyjnych do wykorzystania umiejętności językowych;l Promocja i popularyzacja historii, kultury oraz tradycji krajów anglojęzycznych;l Przełamanie stereotypów w kształceniu;l Budzenie ciekawości poznawczej, kształtowanie otwartej i tolerancyjnej postawy wobec odmienności

kulturowej;

Nauka przez zabawę

l Kształcenie zainteresowania czytelniczego, kulturowego i językowego;l Kształtowanie umiejętności pracy w grupie;l Odnalezienie własnego miejsca w świecie;l Rozwijanie osobistych zainteresowań uczniów;l Kształtowanie umiejętności pozytywnej rywalizacji;l Promocja aktywności i przejawiania inicjatywy wśród uczniów.

Działania podjęte w ramach projektu: Przedsięwzięcie składało się z 21 modułów realizowanych w dni wolne od zajęć szkolnych, tj. w soboty i fe-rie zimowe. Spotkania trwały 90 minut. Na zajęciach uczniowie poznawali historię, kulturę, tradycje oraz dzień powszedni ludzi zamieszkujących Wielką Brytanię i Irlandię Północną. W ramach innowacji dzieci poznały między innymi nazewnictwo i insygnia brytyjskie, terytorium, stolice, popularne dyscypliny sportowe, system edukacji oraz tradycje i zwyczaje świąt obchodzonych w Zjednoczonym Królestwie.

Zajęcia prowadzone były według własnych, opracowanych przez autorkę projektu scenariuszy, z wyko-rzystaniem różnorodnych technik, metod i pomocy naukowych, np. lekcje twórczości, z wykorzystaniem magnetowidu oraz epidiaskopu, role – playing, drama, gry i zabawy językowe, lekcje typu art and crafts, twórcze słuchanie muzyki. Na zajęcia zapraszani byli goście – dyrekcja szkoły, nauczyciele i rodzice uczniów biorących udział w innowacji. Okazją do takich wspólnych spotkań były obchody Dnia Szkoc-kiego w związku z imieninami patrona Szkocji św. Andrzeja, Święta Bożego Narodzenia oraz Dzień Irland-zki – dzień patrona Irlandii św. Patryka. Uczniowie prezentowali przygotowane własnoręcznie symbole, ciekawostki związane z tymi szczególnymi dniami, a także z Halloween, Walentynkami, Dniem Walijskim, Dniem Angielskim i Świętami Wielkanocnymi. Atmosferę podkreślały dekoracje klasopracowni języka angielskiego, w której odbywały się spotkania. W zależności od omawianego tematu uczniowie z pomocą opiekuna ozdabiali salę flagą danego państwa, barwami narodowymi i symbolami. Na tablicy korkowej widniały ważne informacje dotyczące historii, kultury, geografii oraz ciekawostek związanych z danym krajem Wysp Brytyjskich. Gazetki ścienne oraz wystrój pracowni zmieniały się co dwa tygodnie, bowiem w takim czasie dzieci spotykały się ze swoim opiekunem na zajęciach nadobowiązkowych. Z okazji imie-nin patronów omawianych krajów uczniowie oraz zaproszeni goście mogli degustować herbatę angielską – bawarkę i szkocką, ciasteczka szkockie, grzanki z dżemem angielskim, cukierki i napoje zielone. Prawie każde spotkanie zaczynało się quizem składającym się z około 20 pytań podsumowujących os-tatni moduł. Ponadto dzieci miały możliwość obejrzenia na wideo kilkunastu krótkich filmów związanych między innymi z życiem królowej Elżbiety II, z Londynem, szkolnictwem, gospodarką, mieszkaniem oraz dniem powszednim przeciętnego Brytyjczyka. Na zakończenie młodzi angliści wykonali prace artystyczne

Warsztaty w ramach projektu

65

na temat wybranej dziedziny. Były to plakaty związane między innymi ze sportem, świętami, muzyką, geografią.

Wyniki:Podsumowaniem całorocznej pracy nad innowacją był konkurs na temat znajomości historii, kultury i tra-dycji związanych z Wielką Brytanią oraz Irlandią Północną pod hasłem „The British Isles”. Test zawierał 45 pytań, głównie zamkniętych, dotyczących Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii Północnej. Do konkursu przystąpiło 40 dzieci, w tym młodzi angliści realizujący program pod tytułem „Meandry kultury bry-tyjskiej” oraz chętni uczniowie klas piątych i szóstych. Czołowe miejsca w zmaganiu językowym zajęli uczestnicy sobotnich spotkań z opiekunem i organizatorem konkursu. Każdy uczeń otrzymał dyplom uczestnictwa i drobny upominek. Ponadto miejsca I, II, III zostały nagrodzone dyplomami i książkami w języku angielskim, ufundowanymi przez sponsora, wydawnictwo Express Publishing. W ostatnim miesiącu prowadzenia nadobowiązkowych zajęć miał miejsce międzynarodowy konkurs pod hasłem „The Big Challenge”, adresowany między innymi do uczniów szkół podstawowych. Stał się on również dodatkowym sprawdzianem wiedzy na temat kultury krajów anglojęzycznych. Brały w nim udział 33 osoby, z czego 15 to uczestnicy językowej innowacji. Należy podkreślić, iż także w tym konkursie dzieci przychodzące na spotkania z nauczycielem w ramach zajęć nadobowiązkowych dotyczących kultury bry-tyjskiej zajęły czołowe miejsca na forum szkoły, a nawet województwa.Po prawie dziesięciomiesięcznym prowadzeniu zajęć pod hasłem „Meandry kultury brytyjskiej” można stwierdzić, że uczestnicy przedsięwzięcia w 90 procentach opanowali prezentowany przez nich samych oraz opiekuna materiał zawarty w treściach innowacji.

Wartość, użyteczność projektu. W jaki sposób są lub mogą być wykorzystane rezultaty projektu:Program ten z powodzeniem może być realizowany w ramach zajęć nadobowiązkowych, zmodyfikowany i poszerzony nieznacznie o dodatkowe materiały.

66

przykłady dobrej praktyki w...

Documents