proyekto sa filipino iv

Upload: pamela-pasiliao

Post on 14-Oct-2015

227 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

filipino

TRANSCRIPT

  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    1/13

    Proyekto

    sa

    Filipino IV

    ulkang TaalPangalan: Jhewervy Gianan Samar

    Taon/Antas: IV-Elijah

  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    2/13

    ulkang TaalSa atangas

  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    3/13

    Ang Bulkang Taal

    Ang Bulkang Taal, na tinagurian din bilang Pulong Bulkang, na nasaLawa ng

    Taal saBatangas,Pilipinas.Ang Bulkang Taal ay mayroong taas na 984 na mga

    talampakan o 300 mga metro, na naglalaman ng isang maliit

    nabunganga o crater na pinangalanangLawang Dilaw.Sumabog ang bulkan nang

    25 mga ulit magmula noong 1572, at ang pinaka kamakailan ay noong 1970.

    Ang Lawa Ng Taal

    Ang Lawa ng Taal ay isang lawangtubig-tabang sa lalawigan ngBatangas sa pulo

    ngLuzon,Pilipinas. Ang lawa ay nasa isangcaldera na nabuo ng napalaking

    mgapagputok sa pagitan ng 500,000 at 100,000 taong nakararaan.

    Ito ang pangatlong pinakamalaking lawa sa Pilipinas (ang pinakamalaki ay

    angLawa ng Laguna). Ang aktibongBulkang Taal na may kinalaman sa sulpurikong

    nilalaman ng lawa ay nasa isang pulo sa kalagitnaan ng lawa na tinatawag na

    Pulong Bulkan. Pulo ang tawag ng mga lokal sa nasabing pulo.

    http://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bunganga_ng_bulkan&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lawang_Dilaw&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tubig-tabang&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Luzonhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Caldera&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pagputok_ng_bulkan&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Lagunahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Bulkang_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Bulkang_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Lagunahttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pagputok_ng_bulkan&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Caldera&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Luzonhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Batangashttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tubig-tabang&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lawang_Dilaw&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bunganga_ng_bulkan&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taal
  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    4/13

    Dagdag pa roon, mayroong lawa ng bunganga ng bulkan sa Pulong Bulkan na nasa

    loob ng Lawa ng Taal na nasa pulo naman ng Luzon. Ang lawa ng bunganga ng

    bulkan ay ang pinakamalaking lawa sa isang pulo sa isang lawa sa isang pulo sa

    buong mundo at ang mismong lawa ng bunganga ng bulkan ay naglalaman din ng

    sarili nitong maliit na pulo, ang Bahaging Vulcan.

    Ang Batangas /batnggas/ ay isanglalawigan ngPilipinas na matatagpuan sa

    timog-kanlurang bahagi ngLuzon sarehiyon ngCALABARZON. AngLungsod ng

    Batangas ang kabisera nito. Napaliligiran ito ng mga lalawigan

    ngCavite atLaguna sa hilaga atQuezon sa silangan. Pagtawid saVerde Island

    Passages sa timog, matatagpuan angMindoro at sa kanluran naman angTimog

    Dagat Tsina.

    Isa ang Batangas sa pinakasikat na destinasyong panturismong malapit saKalakhang

    Maynila. Maraming mga magagandang baybayin ang lalawigan at kilala sa

    magagandang pook sisiran o "diving spots" kasama ang Anilao sa Mabini, ang pulo

    ng Sombrero sa Tingloy, pulo ng Ligpo sa Bauan, ang mga lugar na ito ay higit na

    kilala bilang Anilao. Kasama rin sa mga dinarayong lugar ay ang Matabungkay

    saLian,Punta Fuego saNasugbu,Calatagan at Laiya sa San Juan. Sa Batangas din

    matatagpuan ang tanyag naBulkang Taal,ang pinakamaliit na aktibong bulkan sa

    daigdig. Nasa Batangas ang ikalawang pinakamalaking daungang pandaigdig ng

    Pilipinas sunod sa Kalakhang Maynila.

    EtimolohiyaAng pinakaunang naitalang pangalan ng lalawigan ay Kumintang. Ang sentro nito,

    ang kasalukuyang bayan ngBalayan,ay ang pinakamaunlad na bayang lalawigan

    at ang daing sentro ng pamahalaan. Lumaon, dahil sa pagkawasak ng bayan dahil

    sa pagsabog ng Bulkang Taal, inilipat ang sentro ng lalawigan saTaal, na dating

    tinatawag na Bonbon at ang pangalan ng lalawigan ay pinalitan sunod sa pangalan

    ng bayan na iyon.

    Ang salitang Batangan ay nangahuhulugang balsa, ang tawag ng mga katutubo sa

    sasakyang pantubig na gamit ng mga katutubo sa kanilang pangingisda sa kalapit

    naLawa ng Taal.Maaari rin siyang mangahulugang kahoy na gawa matatagpuan

    saIlog Calumpang, ang bahagi ng tubig na dumadaloy sa hilagang silangang

    bahagi ng bayan.

    http://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_lalawigan_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Luzonhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_rehiyon_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/CALABARZONhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lungsod_ng_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lungsod_ng_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Cavitehttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lagunahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Quezonhttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Verde_Island_Passages&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Verde_Island_Passages&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Mindorohttp://tl.wikipedia.org/wiki/Timog_Dagat_Tsinahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Timog_Dagat_Tsinahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Kalakhang_Maynilahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Kalakhang_Maynilahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lian,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Nasugbu,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Calatagan&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Bulkang_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Balayan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Taal,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ilog_Calumpang&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ilog_Calumpang&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Taal,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Balayan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Bulkang_Taalhttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Calatagan&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Nasugbu,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lian,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Kalakhang_Maynilahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Kalakhang_Maynilahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Timog_Dagat_Tsinahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Timog_Dagat_Tsinahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mindorohttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Verde_Island_Passages&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Verde_Island_Passages&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Quezonhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lagunahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Cavitehttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lungsod_ng_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lungsod_ng_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/CALABARZONhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_rehiyon_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Luzonhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_lalawigan_ng_Pilipinas
  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    5/13

    Mamamayan

    AngTagalog ng Batangas na sinasalita sa lalawigan ay malapit sa sinaunang

    wikangTagalog na sinasalita bago dumating ang mga Kastila. Kaya ayon saSummer

    Institute of Linguistics[1],tinawag nila ang lalawigan bilang sentro ng wikang Tagalog.

    Sa mga nakalipas na mga taon, ang pagdagsa ng mga katutubo mula

    saKabisayaan ang nagdulot ng pagdami ng mga Bisaya sa lalawigan. Mayroon din

    ilang nakapagsasalita ngKastila, dahil isang mahalagang sentro rin ang Batangas

    noong panahon ng pananakop ng Espanya sa Pilipinas.

    Isa ang Batangas sa may pinakamataas na antas ng kamuwangan sa Pilipinas sa

    96.5%, kung saan ay higit na mataas ang muwang ng mga lalaki na nasa 97.1% kaysa

    sa mga babae na 95.9%.

    Heograpiya

    PisikalMagkahalong kapatagan at kabundukan ang lalawigan ng Batangas, kung saan

    matatagpuan din ang pinakamaliit na bulkan sa daigdig, angBulkan Taa, na may

    taas na 600 metro, na nasa gitna ngLawa ng Taal.

    Ang ilan pang mahahalagang bundok ay angBundok Makulot na may taas na 830

    m, Bundok Talamitan, na may taas na 700 m, Budok Pico de Loro na may taas na 664

    m, Bundok Batulao, Bundok Manabo, at Bundok Daguldol.

    WikaBagaman may sariling pamamaraan ng pagsasalita ng Tagalog ang mga

    Batangueo, matatas din manalita ng Ingles ang mga mamamayan nito.

    Nakauunawa din ng iilang salita sa wikang Kastila ang ilan sa mga Batangueo. Sa

    katunayan, ang ilang bayan gaya ngNasugbu, Taal at Lemery ay maroon pa ring

    iilang mananalita ng wikang Kastila. Marami rin ang nagsasalita ngCebuano dahil sa

    iilang dayo mula sa katimugan ng Pilipinas.

    http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tagalog_ng_Batangas&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Wikang_Tagaloghttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Summer_Institute_of_Linguistics&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Summer_Institute_of_Linguistics&action=edit&redlink=1http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tglhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Kabisayaanhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Wikang_Kastilahttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bulkan_Taa&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bundok_Makulot&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Nasugbu,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Wikang_Cebuanohttp://tl.wikipedia.org/wiki/Wikang_Cebuanohttp://tl.wikipedia.org/wiki/Nasugbu,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bundok_Makulot&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bulkan_Taa&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Wikang_Kastilahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Kabisayaanhttp://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tglhttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Summer_Institute_of_Linguistics&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Summer_Institute_of_Linguistics&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Wikang_Tagaloghttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tagalog_ng_Batangas&action=edit&redlink=1
  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    6/13

    Pamahalaan

    PulitikaKasama ang mga lalawigan ng ng Pulo ngPanay,Ilocos Sur atPampanga, isa ang

    Batangas sa mga naunang ekonomiyang binuo ng mga Kastilang nanirahan sa

    Pilipinas. Pinamunuan ito niMartin de Goiti at simula noon ay naging mahalagang

    sentro ang Batangas ng Pilipinas, hindi lamang para sa mga Tagalog.

    Unang nakilala bilang Bonbon ang Batangas. Isinunod ang pangalan nito sa

    kamangha-manghangLawa ng Taal,na dati ay tinatawag na Bonbon.

    Ang ilan sa mga naunang pamayanan sa Batangas ay naitatag malapit saLawa ng

    Taal.Noong 1534, naging kauna-unahang lalawigan naayos sa Luzon ang Batangas.

    Naging kabisera nito angBalayan simula noong 1597 hanggang 1732.

    Noong 1732, inilipat ito saTaal, at naging pinakamauland na bayan sa lalawigan

    hanggang nonog 1754, nang mawasak ito ng pagsabog ng Taal. Noong 1889, inilipat

    ang kabisera sa kasalukuyangLungsod ng Batangas.

    Pagkakahating PulitikalNahahati ang lalawigan sa 31 mgabayan at 3 mgalungsod.

    Lungsod DistritoBilang ng mga

    Barangay

    Populasyon

    (2010)

    Sukat

    (km)

    Densidad

    (bawat km)Alkalde

    Lungsod ng Batangas II 105 305,607 282.96 1080.0/kmEduardo B.

    Dimacuha

    Lipa IV 72 283,468 209.4 1353.7/kmMeynardo

    A. Sabili

    Tanauan III 48 152,393 107.16 1422.1/kmAntonio C.

    Halili

    http://tl.wikipedia.org/wiki/Panayhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Ilocos_Surhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Pampangahttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Martin_de_Goiti&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Balayan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Taal,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lungsod_ng_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_bayan_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_lungsod_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_lungsod_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_lungsod_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Barangayhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lungsod_ng_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lungsod_ng_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lipa,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lipa,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Tanauan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Tanauan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Tanauan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lipa,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lungsod_ng_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Barangayhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_lungsod_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_lungsod_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_bayan_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lungsod_ng_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Taal,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Balayan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Taalhttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Martin_de_Goiti&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Pampangahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Ilocos_Surhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Panay
  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    7/13

    Bayan DistritoBilang ng mga

    Barangay

    Populasyon

    (2010)

    Sukat

    (km)

    Densidad

    (bawat km)Alkalde

    Agoncillo III 21 35,794 49.96 716.5/km Daniel L. Reyes

    Alitagtag III 19 23,649 27.40 920.6/kmAnthony Francis

    G. Andal

    Balayan I 48 81,805 108.73 730.3/km

    Emmanuel

    Salvador O.

    Fronda

    Balete III 13 20,214 25.00 770.1/km Leovino O.Hidalgo

    Bauan II 40 81,351 53.31 1497/km Ryanh M. Dolor

    Calaca I 40 70,521 11.40 11,983/kmSofronio Manue

    C. Ona

    Calatagan I 25 51,997 11.40 11,983/kmSophia G.

    Palacio

    Cuenca III 21 31,236 11.40 11,983/kmCelerino A.

    Endaya

    Ibaan IV 26 48,482 86.00 1,142/km Juan V. Toreja

    Laurel III 21 35,674 73.07 258.5/kmRandy James E.

    Amo

    http://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_bayan_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_bayan_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Barangayhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Agoncillo,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Agoncillo,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Alitagtag,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Alitagtag,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Balayan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Balayan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Balete,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Bauan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Bauan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Calaca,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Calaca,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Calatagan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Calatagan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Cuenca,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Cuenca,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Ibaan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Laurel,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Laurel,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Laurel,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Ibaan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Cuenca,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Calatagan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Calaca,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Bauan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Balete,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Balayan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Alitagtag,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Agoncillo,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Barangayhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_bayan_ng_Pilipinas
  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    8/13

    Lemery I 46 81,825 73.07 258.5/kmCharisma M.

    Alilio

    Lian I 19 45,943 91.03 490/km Isagani I.Bolompo

    Lobo II 26 37,070 175.09 220/kmGaudioso R.

    Manalo

    Mabini II 34 44,391 44.47 910/kmNilo M.

    Villanueva

    Malvar III 15 45,952 33.00 1300/km Carlito P. Reyes

    Mataas na Kahoy III 16 27,117 22.10 1,100/km Jay M. Ilagan

    Nasugbu I 43 122,483 278.51 410/kmRosario M.

    Apacible

    Padre Garcia IV 18 44,877 41.51 1000/kmAbraham A.

    Gutierrez

    Rosario IV 48 105,561 226.88 420/kmManuel B.

    Alvarez

    San Jose IV 33 68,517 53.29 1,200/kmEntiquio M.

    Briones

    San Juan IV 42 94,291 273.40 320/kmRodolfo H.

    Manalo

    http://tl.wikipedia.org/wiki/Lemery,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lemery,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lian,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lian,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lobo,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lobo,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mabini,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Malvar,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mataas_na_Kahoy,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mataas_na_Kahoy,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Nasugbu,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Nasugbu,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Padre_Garcia,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Padre_Garcia,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Rosario,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Rosario,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Jose,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Jose,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Juan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Juan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Juan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Jose,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Rosario,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Padre_Garcia,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Nasugbu,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mataas_na_Kahoy,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Malvar,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Mabini,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lobo,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lian,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Lemery,_Batangas
  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    9/13

    San Luis II 26 30,701 42.56 700/kmRoberto C.

    Diokno

    San Nicolas III 18 20,599 14.34 1,300/km Epifanio R.Sandoval

    San Pascual II 29 59,598 50.70 1,100/kmAntonio A.

    Dimayuga

    Santa Teresita III 17 17,415 16.30 1,000/kmMa. Aurea V.

    Segunial

    Santo Tomas III 30 124,740 95.41 1,200/kmEdna P.

    Sanchez

    Taal I 42 51,503 29.76 1,700/kmMichael D.

    Montenegro

    Talisay

    III 21 39,600 28.20 1,400/km

    Gerry C.

    Natanauan

    Taysan IV 20 35,357 93.62 360/kmVictor P.

    Portugal, Jr.

    Tingloy II 15 16,870 33.70 560/km Lauro F. Alvarez

    Tuy I 22 40,734 94.65 430/kmJose Jecerell C.Cerrado

    http://tl.wikipedia.org/wiki/San_Luis,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Luis,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Nicolas,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Nicolas,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Pascual,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Pascual,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Santa_Teresita,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Santa_Teresita,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Santo_Tomas,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Santo_Tomas,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Taal,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Taal,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Talisay,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Talisay,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Taysan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Taysan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Tingloy,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Tingloy,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Tuy,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Tuy,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Tuy,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Tingloy,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Taysan,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Talisay,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Taal,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Santo_Tomas,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Santa_Teresita,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Pascual,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Nicolas,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/San_Luis,_Batangas
  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    10/13

    Kasaysayan

    Ang Lawa ng taal ay dating bahagi ngLook ng Balayan.Ngunit dahil sa mga serye

    ng mga pagputok noong ika-18 siglo, nasarado ang lawa mula sa dagat sapagkabuo ng mga bagong tulay ng lupa.

    Ang kaisa-isahang ugnayan nito sa dagat ay napaliit sa nag-iisang paagusan ngtubig, angIlog Pansipit.Ilang mga siglo ng pag-ulan ang nagpa-iba ng dating maalatna tubig ng lawa at naging tubig-tabang.

    Mga susunod na pagputok pa ang bumaon sa maraming mga bayan sa tabi nglawa. Sa kasalukyan, tatlo lang ang mga bayan sa dalampasigan ng lawa. Ang mganaunang bayan sa tabi ng lawa kasama na ang mga gusali at pader ay naitalangmakikita sa ilalim ng tubig ng lawa.

    EkolohiyaDahil ang lawa ay dating nakakabit sa dagat at ngayon ay hindi na, maraming mgaendemikong uri ang nagbago at humango sa pagkawala ng asin sa lawa.

    Ang pinakakilalang endemikong uri ay angsobrang inaaaning mgatawilis, angtanging sardinas na nabubuhay satubig-tabang sa mundo.

    Ang Lawa ng Taal ay may humangong tubig-alat na mgatrevally,Caranx ignobilis.Ang mga isang ito ay mahahanap din saIlog Pansipit at karaniwang tinatawagnamaliputo.

    Ang lawa ay tirahan din sa isa sa mga pinakabihirang mahanap na ahas-dagat sabuong mundo, angHydrophis semperi.Ang uring ito ay ang isa sa dalawang "totoong"ahas-dagat na alam lang na naninirahan lang sa tubig-tabang.

    Ang mgabull shark,Carcharhinus leucas ay dating bahagi ng dating iba't-ibangekosistema.Ang mga ito ay pinatay ng mga lokal noong 1930s.

    http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Look_ng_Balayan&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ilog_Pansipit&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sobrang_inaaani&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tawilis&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tubig-tabang&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trevally&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Caranx_ignobilis&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ilog_Pansipit&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maliputo&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hydrophis_semperi&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bull_shark&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Carcharhinus_leucas&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Ekosistemahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Ekosistemahttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Carcharhinus_leucas&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bull_shark&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hydrophis_semperi&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maliputo&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ilog_Pansipit&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Caranx_ignobilis&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trevally&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tubig-tabang&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tawilis&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sobrang_inaaani&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ilog_Pansipit&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Look_ng_Balayan&action=edit&redlink=1
  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    11/13

    Pagpatay sa mga isda

    Noong 5 Enero 2008, sinabi ngKawanihan ng mga Palaisdaan at mga Yamang-tubig (Bureau of Fisheries and Aquatic Resources o BFAR) na angpagpatay sa mgaisda sa Lawa ng taal (Enero 2 hanggang 4) ay nagdulot ng 50 metrong tono ng 3.25-milyong (US$1=PhP41)piso pagkawala ngtilapia sa mgapamayanan ng Leviste atBalakilong saLaurel at sa Barangay Aya at Barangay Quiling saTalisay.Mayroon ding6,000 mga isdang maliputo (P 230,000) ang namatay saQuiling.Nakalalasongasupre at mataas na antas nghydrogen sulfide sa Ambulonghabang mababang antas ng halongoksiheno sa tubig ang sanhi ng mgapagkamatay.

    TurismoMadalas na pagdayo ng lawa ang bukas sa mga turista. Matapos ng pagdayo nglawa, umaakyat sila pabalik ng Pulong Bulkan sa kabayo. SA kanilang pag-akyat atpagbaba ng bundok ang mga manlalakbay ay binibiyayaan ng ganda ng lawa atng mga lumiligid dito.

    Isang alitan noong gitnang bahagi ng 2007 ang naganap nang angisangKoreanong pag-mamay-aringJung Ang Interventure ay binigyan ng pahintulot

    na magpatayo ng isang health spa saBulkang Taal sa gilid mismo ng lawa. Sapagdating ng ilang mga linggo, ilang mga tagapangasiwang pamahalaan aynagpakita ng kanilang pag-ayaw sa nasabing proyekto.

    Noong Hunyo 28, angKagawaran ng Kapaligiran at Likas na Yaman ay ipinataponang pahintulot ng Koreanong pagmamay-ari at hindi na maaaring magpatayo pa sapulo hanggang tumanggap sila ng ilang kinakailangang mga pahintulot. Dahil samasamang reaksiyon ng masa sa panukalang gawain, ang pahintulot ng

    http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kawanihan_ng_mga_Palaisdaan_at_mga_Yamang-tubig_(Pilipinas)&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kawanihan_ng_mga_Palaisdaan_at_mga_Yamang-tubig_(Pilipinas)&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pagpatay_sa_mga_isda&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pagpatay_sa_mga_isda&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Piso_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Tilapiahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Pamayananhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Laurel,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Talisay,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nakalalason&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Asuprehttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hydrogen_sulfide&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Oksihenohttp://tl.wikipedia.org/wiki/Koreahttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jung_Ang_Interventure&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Bulkang_Taalhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Kagawaran_ng_Kapaligiran_at_Likas_na_Yaman_(Pilipinas)http://tl.wikipedia.org/wiki/Kagawaran_ng_Kapaligiran_at_Likas_na_Yaman_(Pilipinas)http://tl.wikipedia.org/wiki/Bulkang_Taalhttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jung_Ang_Interventure&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Koreahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Oksihenohttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hydrogen_sulfide&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Asuprehttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nakalalason&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/wiki/Talisay,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Laurel,_Batangashttp://tl.wikipedia.org/wiki/Pamayananhttp://tl.wikipedia.org/wiki/Tilapiahttp://tl.wikipedia.org/wiki/Piso_ng_Pilipinashttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pagpatay_sa_mga_isda&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pagpatay_sa_mga_isda&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kawanihan_ng_mga_Palaisdaan_at_mga_Yamang-tubig_(Pilipinas)&action=edit&redlink=1http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kawanihan_ng_mga_Palaisdaan_at_mga_Yamang-tubig_(Pilipinas)&action=edit&redlink=1
  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    12/13

    kumpanyang koreano ay tuluyang pinawalang-bisa ng Kagawaran ng Kapaligiran atLikas na Yaman noong umpisa ng Hulyo, 2007.

    Ang Alamat ng Lawa ng TaalNoong unang panahon, ang bayan ng Tagaytay ay pinamumunuan ng isang

    matanda ngunit makapanyarihang lalaki. Siya ay nagngangalang Lakan Taal.

    Iginagalang ng mga taombayan si Lakan Taal sapagkat siya ay matalino at

    makatarungan sa kanyang pamamahala.

    Halata nga na isang magaling na pinuno ang matanda sapagkat ang kanilang

    bayan ay maunlad at maasenso.

    Maayos ang pamamalakad sa bayan at walang balita ng mga kaguluhan dahil sa

    malaking reespeto nila kay Lakan Taal.

    Maganda rin ang komersyo ng lugar. Maganda at masagana ang kanilang mga ani

    kung kaya't nakakapamunga sila ng mga kape, abukado at iba pang mga bungang

    kahoy.

    Isang araw, dali-daling pinulong ng matanda ang kanyang mga tapat ng taga-

    sunod. Dinala ni Lakan Taal ang mga alagad sa isang liblib na parte ng kakahuyan.

    Pinag-sabihan ng matanda ang mga ito na pinagbabawalan na niya ang sinoman

    na magpunta sa tuktok ng bundok na kanyang itinuro.

    Sa malayo mapapansin na ang bundok ay luntian at sagana sa mga punong-kahoy.

    Dahil sa malaki ang paggalang nila sa pinuno ay sumang-ayon ang mga alagad at

    ipinangakong ipagbibigay-alam sa taong bayan ang utos ng matanda.

    Pinagsabihan nga ng mga ito ang taombayan at mahigpit namang sinunod ang utos

    ng pinuno. Walang sinoman ang mangahas na suwayin ang utos ni Lakan Taal.

    Masaya at kuntento ang mga taong bayan sa pamamalakad ni Lakan Taal ng bigla

    na lamang nawala ang matanda. Ni wala man lang itong pinagbilinan kung saan

    siya pupunta.

    Hinanap ng lahat ang kanilang pinuno ngunit hindi nila ito makita. Nagpunta ang

    mga alagad hanggang sa kasuluk-sulukang parte ng bayan at maging sa mga

    kakahuyan ngunit wala si Lakan Taal dun. Walang nakakita o makapagsabi kung

  • 5/23/2018 Proyekto Sa Filipino IV

    13/13

    nasaan ang matanda.

    Ilang taon na ang nakalipas simula nang maglaho ang matanda ngunit hindi pa rin

    ito natatagpuan o bumabalik sa bayan. Kahit masagana ang pamumuhay nila ay

    hinahanap-hanap pa rin nila ang mabait na pinuno.

    Isang araw, may nagmungkahi na akyatin nila ang bundok na pinagbawalan ng

    matanda na puntahan. Baka naman dun daw nagtatago ang matanda. Sumang-

    ayon ang taong bayan na sabik malaman kung anong meron sa nasabing bundok.

    At pumanhik nga ang mga ito sa nasabing bundok; sa itaas nakita nila na may malaki

    itong butas. Sumilip sila sa loob at nakita na puno ito ng mga makikinang na mga

    bato, mga perlas, diamante at iba pa.

    Nagtulakan at nag-away- away ang mga ito sa pakikipag-unahang makakuha ng

    mga yaman. Dumadagundong na boses ni Lakan Taal ang pumigil sa mga ito at

    nagsabing kaya hindi sila pinapapanhik sa nasabing lugar dahil sa alam niyang

    ganito lamang ang kahihinatnan ng lahat.

    Dahil sa galit ni Lakan Taal, hiniling nito sa Bathala na magkaroon ng malakas na kidlat

    at kulog at unos. Hindi pa natatapos ang matanda na nagsasalita nang dumilim ang

    paligid at nangyari ang sinabi nito.

    Lumindol din ng malakas at ang bundok ay nagbuga ng apoy na siyang ikinasawi ngmga taong sumuway sa utos ng matanda.

    Ang bundok ay pinalibutan ng tubig at maging ang butas sa tuktok ng bundok ay

    nagkaroon ng lawa upang walang sinoman ang makakuha ng mga kayamanan.

    Simula noon ay tinawag ang bundok na Taal mula sa matandang pinuno.