2

Autorzy:

Emilia Kulczyk-Prus, Marceli Ratajczak, Agata Sawnor

Skład i łamanie:Sonia Róża Stach

© Związek Harcerstwa Polskiego - Główna Kwatera00–491 Warszawa, ul. Marii Konopnickiej 6e- mail: inspiracje@zhp.plwww.propozycje.zhp.pl

3

Nareszcie wiosna!

Dla nas harcerzy zaczyna się ona zawsze bardzo aktywnie. Już niebawem Dzień Świętego Jerzego a zaraz po nim majówka. A jak majówka to najmłodsze święto państwowe a dla nas czas na promowanie postawy patriotycznej zarówno u naszych wychowanków jak i w środowisku naszego działania - Dzień Flagi.

Już od kilku lat Główna Kwatera przygotowuje różnorodne propozycje dotyczące tego, jakie działania możesz podjąć z drużyną ale też indywidualnie. Wszystkie je znajdziesz na stronie propozycje.zhp.pl w zakładce wychowanie patrio-tyczne i obywatelskie - zachęcamy do zapoznania się z tymi materiałami i korzystania z nich. W naszych materiałach znajdziesz pomysły jak w ciekawy sposób przeżyć to święto, jak pomóc członkom Twojej drużyny i mieszkańcom Twojej miejscowości odczuwać radość i dumę z bycia Polakiem, a także budować ich przywiązanie do naszych najważniejszych symboli.

A co w tym roku? Pomysły na krótkie akcje i proste zajęcia - polowania z aparatem,wspólne gotowanie i taniec.

A zatem - przyjemnej lektury tegorocznego i poprzednich materiałów, ciekawychakcji 2-go majowych i biało-czerwonej radości!

hm. Emilia Kulczyk członkini GK ZHP ds. programowych

4

OFLAGUJ SIĘ Z…

Uzbierajmy do 2 maja jak największą liczbę naszych zdjęć z symbolami narodowymi. Stwórzmy z nich jedną wielką wirtualną flagę.

Powiadomcie o akcji wszystkich znajomych ze środowisk harcerskich i nie tylko. Sfotografujcie się z rodzinami, kuzynami, przyjaciółmi, nauczycielami, mieszkańcami waszych miejscowości.

Zachęćcie ich do namalowania na twarzach barw narodowych w różnych kombinacjach. Wykonajcie im zdjęcie, na którym z dumą i uśmiechem prezentują przywiązanie do ojczyzny.

Wstawcie zdjęcie na tablicy http://www.facebook.com/zhpfun i podpiszcie kto na nim jest. Codzien-nie aż do 30 kwietnia będziemy z nadesłanych zdjęć tworzyć jedno wielkie zdjęcie polskiej flagi. Zdjęcia zostaną umieszczone na wielkim banerze ustawio-nym w centrum Warszawy podczas obchodów uroczystości Święta Flagi Rzeczypospolitej

Chwalmy się naszym patriotyzmem!

Cokolwiek robisz, gdziekolwiek jesteś – PRZYSTĄP DO AKCJI!

1 krok – Zgłoś Akcję

W akcji biorą udział harcerze z całej Polski, pokażmy jak ważne jest to wydarzenie, dajmy się zauważyć! Zgłoście swoja akcję na stronie święta Flagi na Facebooku (www.facebook.com/zhpfun) – napiszcie co, kiedy i gdzie zamierzacie zrobić, oznaczcie swoją miejscowość na mapie, podzielcie się pomysłami i doświadczeniami z innymi drużynami. Możecie także zapraszać do swojej akcji i promować ją w mediach lokalnych, informować o Święcie Flagi nie tylko w drużynie, ale też w Waszym środowisku czy miejscowości.

2 krok - Obchody Dnia Flagi Rzeczypospolitej

Pamiętajcie, by obchody przez Was organizowane były dobrze zaplanowane i przygotowane. Podzielcie obowiązki

5

i wyznaczcie osoby odpowiedzialne za daną część zadania, materiały czy osoby. Jeżeli przeprowadzacie jakieś działanie w przestrzeni publicznej pamiętajcie, by poinformować o tym odpowiednie instytucje. Zaproście do Waszej akcji jak najwięcej osób, by mogły wziąć udział w tym radosnym święcie i poznawać symbole narodowe. Przesyłajcie nam informacje o swoich działaniach w trakcie ich trwania – zdjęcia, filmy.Czekamy na Wasze relacje.

3 krok – Zameldujcie o obchodach Dnia Flagi RzeczypospolitejNie pozwólcie, by Wasza akcja została niezauważona! Aby było oficjalnie wiadomo, że Wasza drużyna wykonała zamierzone działania sporządźcie i wyślijcie meldunek za pomocą prostego formularza, który będzie dostępny poprzez ZHP Fun. Na stronie znajdziecie także opisy, zdjęcia i filmiki z działań przeprowadzanych przez inne drużyny. Możecie wymienić się doświadczeniami i pomysłami do wykorzystania w przyszłym roku.

4 krok – list od Naczelnika ZHPPo zameldowaniu wykonania zadania Dień Flagi Rzeczypospolitej 2013, czekaj na list od Naczelni-ka ZHP. Nie chcemy by Wasza ciężka praca poszła na marne. Druhna Naczelnik chce osobiście - w formie listu skierowanego do Was - podziękować za uczestnictwo w tym ważnym patriotycznym święcie. Wypełnijcie ostatni formularz i czekajcie na przyjście listu!

6

KULINARNE ŚWIĘTOWANIEZachęcamy do świętowania obchodów Dnia Flagi z kulinarnym rozmachem!Prezentujemy Wam inspirujące pomysły na potrawy w barwach flagi polskiej. Jeśli macie swoje pomysły na biało-czerwone potrawy, śmiało eksperymentujcie. Używajcie różnego rodzaju produktów, mile widziane dekoracje, gadżety. Włączcie rodziny, przyjaciół w przygotowania. Tego dnia na waszych stołach ma być biało-czerwono i radośnie, a nie ponuro i bez wyrazu. Przygotujcie uroczysty obiad lub kolację dla rodziny, drużyny. Nadajmy naszemu świętu sporo radości!

Biało-czerwone naleśniki

Przygotowanie:

Należy przygotować niezbędne składniki na naleśniki. W pierwszej kolejności należy przygotować ciasto naleśnikowe, w tym celu należy mleko połączyć z wodą, wbić jajka wcześniej sparzone, dodać sól, cukier i cukier waniliowy, zmiksować składniki, następnie należy dodać mąkę i całość zmiksować na jednolitą konsystencję o konsystencji gęstej śmietany. Suchą i nagrzaną patelnię polać olejem i nabierką wlewać ciasto naleśnikowe, cienką warstwę wylewać na patelnię i smażyć z obu stron na złoty kolor. Następnie każdy naleśnik smarować kremem orzechowo- czekoladowym i zawijać w rulon. Nakładać łyżką jogurt naturalny, a na wierzch czerwony mus truskawkowy. Dzięki temu powstaną patrio-tyczne naleśniki w barwach Polski.

Panna cotta

Przygotowanie:

Wszystkie składniki, prócz żelatyny (lub agar-agar) zagotować i dokładnie wymieszać. Następnie zdjąć z ognia i dodać żelatynę lub agar-agar. Wymieszać bardzo dokładnie, lubi się grudkować. Przelać do naczynek i odstawić do wystygnięcia, potem do lodówki. Gdy stężeją, lekko je wyciągnąć, dając naczynka do góry nogami. Teraz można dodać do nich jakiś sos, dżem czy czekoladę, wybór zależy od Was!

Deser jogurtowy z galaretką truskawkową

Czas przygotowania: ok. 20 minut (plus czas chłodzenia galaretki)Ilość porcji: ok. 6 (zależy od wielkości szklanek)

Składniki:

• mleko 1,5 szklanki

• woda mineralna

niegazowana 3/4 szklanki

• jajka 2 szt

• mąka 2,5 szklanki

• sól 0,5 łyżeczki

• cukier 1 łyżeczka

• cukier waniliowy 1 opak.

• olej 2 łyżki

• krem orzechowo-

-czekoladowy 1 opak.

• jogurt naturalny 1 opak.

• mus truskawkowy 1 opak.

Składniki:

• Szklanka śmietany kremówki 36% • Szklanka mleka• 3 łyżki żelatyny lub agar-agar (roślinny zamiennik)• 2 łyżki cukru pudru• 2 łyżki cukru waniliowego• Szczypta gałki muszkatołowej

7

Przygotowanie:

Przygotować galaretkę, według przepisu na opakowaniu. Odstawić do zastygnięcia. Biszko-pty zmiksować na drobno, najlepiej młynkiem do kawy, bądź rozbić wałkiem do ciasta. Jogurt wymieszać z cukrem pudrem. Ilość cukru zależy od tego jaki słodki ma być jogurt. W szklance bądź kieliszku, ułożyć warstwami pokruszone biszkopty, następnie masę jogurtową a na koniec pokrojoną drobno galaretkę.

Tortilla z czerwoną papryką

Czas przygotowania: ok. 20 minut

Przygotowanie:

Paprykę umyć, usunąć gniazda nasienne, pokroić w drobną kostkę. Na każdej tortilli rozetrzeć serek (można dodać do serka odrobinę soli i pieprzu), następnie położyć kawałki papryki. Zwinąć ściśle w rulon. Gotowe ruloniki przykryć folią spożywczą (aby nie wyschły). Pozostawić na min. 15 minut w celu ich zmiękczenia. Następnie pokroić na ok. 3cm kawałki.

Rolada z kurczaka z suszonymi pomidorami

Czas przygotowania: ok. 15 minutCzas pieczenia: ok. 30 minut

Przygotowanie:

Każdą pierś delikatnie rozkroić ostrym nożem w poprzek, uważając, aby nie przekroić mięsa do końca. Rozłożyć

jak książkę, ułożyć na desce i rozbić tłuczkiem (przez kilka warstw folii spożywczej) na cienkie płaty mięsa, najlepiej kiedy brzegi będą bardziej cienkie niż środek. W miarę możliwości uformować z mięsa prostokąt. Oprósz solą oraz szczyptą świeżo zmielo-nego pieprzu. Pomidorki pokroić w paski (po ok. 7 pomidorków na jedną sztukę mięsa). Ułożyć na środku przygotowanego mięsa. Roladę zwinąć wzdłuż dłuższego boku. Ściśle zawinąć w folię aluminiową, tworząc coś na kształt serdelka. Piec przez ok. 30 minut, w piekarniku nagrzanym do 190oC. Roladki pokroić, dopiero kiedy będą całkowicie wystudzone.

Pizza narodowa

Ilość: ok. 8 sztukCzas przygotowania: 10 minutCzas pieczenia: 20 minut

Przygotowanie:

Ciasto francuskie(lub podkłady) pokroić na prostokąty w wy-miarze ok. 12 cm na 9 cm. Ser zetrzeć na drobnych oczkach.

Składniki:

• 1 op. jogurtu naturalnego

(340 g)

• 120 g biszkoptów

• cukier puder

• 1 op. galaretki truskawkowej

Składniki:

• pszenne tortille • serek Philadelphia (bądź inny śmietankowy)• czerwona papryka• sól, pieprz

Składniki:

• 2 filety z kurczaka

(bez polędwiczek)

• ok. 15 suszonych

pomidorów

• sól, pieprz

Składniki:

• 1 op. ciasta francuskiego (275 g ) lub podkładach do pizzy• 1 kulka sera mozzarella • 1 papryka czerwona, pokrojona w drobną kostkę• ketchup

• oregano

8

Paprykę pokroić w kostkę. Połowę prostokąta z ciasta, posmarować cienko ketchupem, posypać oregano oraz wyłożyć papryką. Na drugą połowę nałożyć ser, przy zachowaniu 1 cm odstępu od brzegu ciasta. Blachę wyłożyć papierem do pieczenia, ułożyć minie “pizze”. Piec ok. 20 minut w piekarniku nagrzanym do 210 st. C.

Mus malinowy

Przygotowanie:

Maliny włożyć do garnka i zagotować mieszając (maliny rozdrobnią się i powstanie „malinowa masa”). Gorące wlać do naczyń. Na wierzch włożyć kulkę lodów waniliowych i zjeść.

Bibliografia:

http://www.gotujmy.pl/http://danianaprzyjecia.blogspot.comhttp://mojakuchnia.wordpress.com/

Składniki:

• 1 kg mrożonych lub suszonych malin• Lody waniliowe

9

Polskie Tańce NarodoweZachęcamy do zapoznania się z polskimi tańcami narodowymi. Przeprowadźcie w swoich środowiskach zbiórki, próby taneczne. Nauczcie się wybranego przez Was tańca i zaprezentujcie go szerszej widowni podczas obchodów świąt narodowych.

Według przekonań wielu badaczy, polskie tańce narodowe mają swoje korzenie w kulturze ludowej, jednak w raz z rozwojem historycznym zostały tak zmienione, że w obecnej formie prawie nie przypominają wiejskich pierwowzorów. Polskie tańce narodowe kulturalnie związane były zawsze z konkretnymi środowiskami i spełniały określone funkcje. Na kształtowanie ich formy muzycznej i tanecznej miało wpływ środowisko z jakiego się wywodzą, a także histo-ryczne wydarzenia z okresu ich powstawania. Tańce te, powiązane są wyraźnie z dziejami Polski - walkami narodowo-wyzwoleńczymi, patriotyzmem i sceną polityczną. Przez prawie cały wiek XIX przyczyniły się do zachowania tożsamości narodowej - symbolu polskości i wiary w niezłomność narodu, który mimo, że nękany przez państwa ościenne i bez własnego teryto-rium na mapie świata, jednak potrafił przetrwać.

Krakowiak

Najstarsze materiały źródłowe traktują o kra-kowiaku, o którym wiemy, że był tańczony już na przełomie XIV i XV wieku, za panowania Władysława Jagiełły, ale największą popularność zyskał trochę później dzięki szlachcie - w XVI i XVII.

Krakowiak jest tańcem narodowym w metrum 2/4 w tempie średnim. Charakterystycznym elementem tego tańca są akcenty przesunięte na słabszą część taktu - tak zwane synkopy.

Jest to taniec, w którym duży ładunek energetyczny objawia się poprzez częste i miarowe akcenty, które mogą wywoływać w słuchaczu, czy widzu uczucie groźby. Spośród wszystkich tańców narodowych, krakowiak jest tym najbardziej walecznym. Dominującą rolę odgrywa w nim partner. To on ma się jawić jako silny, przywodzić na myśl obrońcę, który potrafi rozprawić się z każdym wrogiem. Gdy odniesiemy to do niższych warstw społecznych niż szlachta, od razu na myśl przychodzą kosynierzy - ziemianie i chłopi, którzy w okresie insurekcji kościuszkowskiej brali udział w wielu bitwach. Ich mundurem stał się regionalny strój krakowski - tradycyjna biała sukmana spięta pasem, czasem zarzucona na ramiona brązowa gunia, czerwona rogatywka i buty z cholewami, natomiast bronią - kosa

z ostrzem ustawionym na sztorc.

Krakowiak który został przez szlachtę przenie-siony na salony, wydaje się, że jest właśnie spuścizną po kosynierach. Tańczono go tak by zachował swój pierwotny charakter, choć z czasem uległo to lekkiemu złagodzeniu. Nadal jednak melodie krakowiakowe przywodzą na myśl ogromny zapał i porywają do działania.

Tu możecie obejrzeć jak wygląda ten taniec:http://www.youtube.com/watch?v=v5bwS62m_Sk

„Co do mustry, gdy iuż pikinierowie i kossy-

nierowie maszerować umieią, (...). Niosąc

pikę na ramieniu uważać należy, aby iey

trzon szedł iak nayniżey, tak iednak, aby

niezawadzał w marszu.

Szkoda, że korpus Pikinierów podniosłszy

broń tak długą i w tak gęstey massie zręczny

cel Kanonierom nieprzyjacielskim okazać

może, a ci mogą mieć ukontentowanie

zgruchotania kilku pik.”

Piotr Aigner, Krótka nauka o kosach i pikach,

Kraków 1831

(przedruk z I wydania z roku 1794)

10

PolonezPolonez na salonach pojawił się w XVII wieku. Bard-zo szybko stał się reprezentacyjnym polskim tańcem, podziwianym przez cudzoziemców i tańczonym na dworach Europy. Nazwa pochodzi z języka francuskiego (fr. dance polonaise - taniec polski). Z biegiem czasu sam przymiotnik „polonaise” wszedł w powszechne użycie, a Polacy nazywali go polo- nezem. Jest to jedyny polski taniec narodowy, którego rodowodu możemy szukać w środowisku

szlacheckim. Z dworów polonez rozprzestrzenił się wśród prostych, wiejskich ludzi, gdzie taniec ten nazywano chodzonym lub wolnym. Do dzisiaj polonezem rozpoczyna najświetniejsze bale i uroczystości.

Polonez prawdopodobnie powstał podczas uroczystości koronacyjnej Henryka Walezego w 1574 r. Taniec ten miał na celu przedstawienie królowi całego dworu, przechadzającego się przed tronem krokiem powolnym, posuwistym. Stąd też bierze się jego charakter.

Jest to taniec w tempie umiarkowanym, o metrum 3/4 z charakterystycznym rytmem z akcentem na raz. Jego charakter jest bardzo uroczysty i dostojny. Tancerz w polonezie pragnął się zaprezentować jako osoba poważna, na poziomie, a także świadoma swojej wartości. Przepełniała go także duma z powodu jego pochodzenia. Polonez ukazuje Polaka jako twardego przeciwni-ka, mur nie do skruszenia dla każdego kto chciałby popaść z nim w konflikt.

Tu możecie obejrzeć jak wygląda ten taniec:http://www.youtube.com/watch?v=dVbtSCYQ-YM&playnext=1&list=PL27706FF7E4329308&feature=results_main

Mazur

Mazur, zaraz obok poloneza stał się polskim tańcem reprezentacyjnym już na przełomie XVI i XVII wieku i do 1939 r. wraz z polonezem stanowił stały punkt każdego uroczystego balu.

Taniec w metrum 3/4 i żywym tempie. Charakterystyczny jest akcent na słabej - drugiej lub trzeciej części taktu oraz występowanie tempa rubato. Jest on wspomnieniem dawnej, wiel-kiej świetności i przepychu Rzeczpospolitej szlacheckiej. Wcześniejszych śladów mazura, tak jak i oberka, szukać można w tańcach o nazwach wyrwany, wyrwaniec. Ogromną rolę w rozpow-szechnianiu mazura w Polsce i Europie odegrali oficerowie legionów polskich w czasach Napoloeona.

Mazur gościł na polskich i zagranicznych salonach, zachwycając inne nacje bogactwem elementów ruchowych. Figurom mazura przypisywano także symboliczne znaczenie. Wielka ilość figur tane-cznych, najrozmaitszych rozwiązań przestrzennych oraz szybkie tempo mazura, wymagają niezwykłej sprawności tancerzy. Jest to popis męskiej zręczności i temperamentu, a zarazem elegancji,

„Nie wyraża żadnego uczucia namiętności,

ale zdaje się być tryumfalnym pocho-

dem i wyrazem ułagodzonych rycerskich

uczuć. Przeto znamionuje go uroczysta

powaga.”

K. Czerniawski: O tańcach narodowych.

Warszawa 1860.

“Cudzoziemiec nie odda go dobrze;

bo krok mazura nie cierpi ścieśnień

prawidłowych; on potrzebuje swobody:

trzeba go improwizować, tworzyć, więc

trzeba mieć ducha miejscowości, trzeba

być synem i wychowańcem tej ziemi

naszej, by pięknym tchem piękną formę

utworzyć.”

K. Czerniawski: Charakterystyka tańców.

Warszawa 1874.

11

gracji i wdzięku kobiet. Poszczególne figury tańca, chociaż z góry ułożone, są nasycone pełną inwencji improwizacją tancerza.

Mazur jest tańcem bardzo zróżnicowanym. Możemy w nim odnaleźć żywioł wojen-ny wyrażany poprzez gwałtowne akcenty, hołubce i ogólną żywiołowość tańca.

Możemy także odnaleźć w mazurze pierwiastek miłosny, wyrażony choćby poprzez opiekuńczy sposób prowadzenia partnerki w wielu ele-mentach lub chęć popisania się tancerza przed partnerką. Kobieta w mazurze powinna się partnerowi ukazywać jako zwiewna i delikatna, zachwycająca swoją niewinnością, a zarazem posłuszna partnerowi.

Tu możecie obejrzeć jak wygląda ten taniec:http://www.youtube.com/watch?v=2CmlYsTJjIo

Oberek

Oberek dopiero pod koniec XIX wieku stał się tańcem pojawiającym się we wszystkich warstwach społecznych, a więc dość późno. Pierwsze wzmianki o „obertasie” pochodzą z wieku XVII, a sama nazwa obertas występuje po raz pierwszy w 1697 r.

Jego bardzo szeroki zasięg w kraju sprawił, że nie nadano mu z zewnątrz nazwy od jakiej „ziemi” jak w przypadku krakowiaka, mazura, kujawiaka. Nazwa oberek wywodzi się od „obwyrtania”, „obertania”, „od obertasa” czyli od obracania się.

Oberek jest tańcem narodowym w metrum 3/8, a niekiedy 3/4, z przewagą rytmu mieszanego (ósemki i szesnastki), natomiast tempo jest zdecydowanie żywe, a czasem nawet bardzo szyb-kie. Muzyka oberkowa często zdaje się płynąć - to między innymi zasługa linii melodycznej. Jest bardzo charakterystyczna poprzez swoje krążenie wokół dominującego dźwięku i rytmiczną częstotliwość.

Charakter tańca zależy od muzyki, zwłaszcza od jej tempa. Jest to taniec żywy, wykonywany w tempie od umiarkowanego do bardzo szybkiego. Żywiołowość oberka przejawia się skocznością, elastycznością ruchów i różnego rodzaju wymachami, przema¬chami rąk, itp.

Z tańców narodowych oberek jest najżywiej granym i tańczonym tańcem. Podstawą tańca jest wirowy ruch po kole wszystkich par. Taka forma, w której wszystkie pary tańczą to samo, do tego w ciągłym wirowaniu i w nierzadko bardzo szybkim tempie. Przywodzi na myśl pewnego rodzaju trans i szaleństwo, w którym tańczymy aż do utraty tchu.

Prócz szaleństwa możemy w oberku zaobserwować rzecz odmienną niż w pozostałych tańcach naro-dowych, mianowicie pewnego rodzaju równowagę ról w parach, niczym w życiu. Tę zależność mężczyzn od kobiet widać też w przypadku solówek. Kobieta nie wykonuje ani skoków, ani przyklęków, ani nawet hołubców, ale bez jej wspierającej roli tancerz sam nie

“Młodzieniec trzymając dziewicę prawą

ręką, lekko ją za sobą unosi, jakby na ko-

niu uprowadzał; ona zaś trochę się ociąga,

tocząc walkę miłości z przyrodzoną ko-

biet naszych wstydliwością; nareszcie

po niedługiej podróży, rycerz wpół ją

chwyta i zakończa kółkiem wirowem, —

znak połączenia, — dokonanych ślubów,— to

kółko rodzinne! Jest więc w nim i pierwi-

astek miłości w trzech przechodach: jako

oblubieńców, narzeczonych, i połączonych;

z wyraźną wszakże przewagą poetycznej

Słowian miłości narzeczonych.”

K. Czerniawski: Charakterystyka tańców.

Warszawa 1874.

„Muzyka obertasa jest jędrna, ognista i pełna skupionego życia, jest ona obsze-rniejsza od mazura, bo po nucie obertasa doskonale tańczą tamtego, po nucie zaś mazura nie zatańczysz oberka…”

O. Kolberg: Lud Mazowsza II.

12

zdołałby swoich trudnych zadań wykonać i jest od niej w dużej mierze zależny. Jest to jedyny taki taniec spośród narodowych. Oberek jest zdecydowanie tańcem najżywszym, a więc wyma-gającym dużej sprawności tańczących i ogromnego wkładu energii obojga partnerów.

Tu możecie obejrzeć jak wygląda ten taniec:http://www.youtube.com/watch?v=7Jwan6tgtt8

Kujawiak

Pierwsza wzmianka w literaturze na temat kujawiaka pochodzi z 1827 roku, a okres największej popularności tego tańca w wyższych sferach ( i nie tylko), przypada na XIX i XX wiek. Nazwa kujawiak nawiązuje do regionu geograficznego, jednak mimo, to trzeba pamiętać, że taniec ten kształtowany był przez wyższe warstwy społeczne.

Możliwe też, że kujawiak wyszedł z obyczajów weselnych zachował bowiem w swoich figurach, tematach i układach pierwiastek tańca miłosnego, zalotnego, sentymentalnego. Nie bez powodu mówi się o kujawiaku właśnie „taniec zakocha-nych”. W melodii kujawiaka, a zarazem w tańcu, wyczuć można pewnego rodzaju tęsknotę między ukochanymi, napięcie i niepewność, czy dane im będzie żyć razem, czy też czeka ich rozłąka.

Tempo tańca jest wolne, metrum 3/4. Najistotniejszą rolę jednak w interpretacji kujawiaka spełnia melo-dia. Nastrojowe, rzewne, smętne, liryczne melodie, ukształtowały taniec spokojny, choć nie pozbawiony tuszowanego dynamizmu i tonowanej ruchowej akcentacji, wyraźnej na przykład poprzez akcentowane figury wykonywane przez partnera. Trójmiarowa muzyka o powracających mo-tywach melodycznych towarzyszy ruchom wolnym płynnym, harmonijnym, emocjonalnie wyrazistym. Kujawiak w przeciwieństwie do „rycerskiego” charakteru mazura, dawał możność wyrażania polskiego romantyzmu, który poza rycerskością był drugą, nieodłączną cecha Polaków.

Tu możecie obejrzeć jak wygląda ten taniec:http://www.youtube.com/watch?v=BJJoJqfZfpM

13

BANK POMYSŁÓW

Pomysł na zbiórkę

• Przed Dniem Flagi poświęćcie jedną zbiórkę tematom związanym z Polską, jej historią, zwy-czajami czy współczesnym patriotyzmem.

• W ramach przygotowań do Dnia Flagi przygotujcie w Waszych szkołach debatę oksfordzką i wspólnie zastanówcie się np. „Do czego nam są potrzebne święta państwowe”?

• W trakcie zbiórki lub Dnia Flagi przygotujcie kolorowe balony wypełnione helem. W trakcie śpiewania hymnu Polski wypuście balony do nieba.

• W trakcie zbiórki wykonajcie maskotkę Polski, która mogłaby promować nasz kraj zagranicą.

• Odszukajcie w kalendarzach, lokalnej prasie ob-chodzone święta w Waszej miejscowości. Dowiedzcie się, jakie wydarzenia upamiętniają, jak-ie towarzyszą im zwyczaje. Spiszcie te informacje i przygotujcie plakat informacyjny. Zastanów-cie się także, jaką rolę pełnią te święta dla Waszego społeczeństwa.

• Każdy kraj ma różne produkty, zwyczaje, z których jest dumny. Zastanówcie się, co jest naszą dumą, np. jaką polską potrawę zarekomendowalibyście waszym przyjaciołom z innych krajów? W jaki sposób możecie się przyczynić do promocji Polski na świecie?

• Prześledźcie kolejne konstytucje polskie pod kątem praw i wolności, jakie gwarantowały. Porównajcie w szczególności konstytucje z roku 1791 i z roku 1997. Przeprowadźcie dyskusję na temat, jakie prawa przysługują obywatelom dzisiejszej Rzeczypospolitej oraz jakie elementy pierwszej konstytucji znajdziemy w ostatniej.

• Przeprowadźcie w drużynie rekonstrukcję ważnego wydarzenia z przeszłości Polski. Poszukajcie w bibliotece informacji o wybranym wydarzeniu. Podzielcie się rolami, przygotujcie scenariusz, stroje oraz dekoracje. Na inscenizację możecie zaprosić harcerki i harcerzy z innych drużyn.

14

Pomysł na działanie

• Zorientujcie się, czy w Waszej miejscowości organizowane są jakiekolwiek obchody Dnia Flagi. Jeśli tak – przyłączcie się do nich, wyjdźcie z pomysłem.

• Przypinajcie przechodniom wcześniej przygotowane biało-czerwone kotyliony lub wiatra-czki. Oczywiście nie za darmo, a za poprawną odpowiedź na pytanie związane z naszymi symbolami narodowymi.

• Zorganizujcie w waszej miejscowości mobilny punkt malowania flag na twarzy.

• Przeprowadźcie wspólnie z mieszkańcami spacer w Waszej miejscowości po ważnych miejscach historycznych, przy których odśpiewacie pieśni patriotyczne (przygotujcie śpiewniki).

•Oznaczcie biało-czerwonymi flagami, wstęgami miejsca upamiętniające ważne wydarzenia history-czne czy pomniki ważnych Polaków.

• Zorganizujcie piknik/festyn rodzinny, podczas którego odbędą się gry terenowe, zabawy, degus-tacje potraw patriotycznych czy konkursy.

• W majowy weekend zorganizujcie dla drużyny lub zastępu rowerowy rajd po waszym regionie. Postaraj-cie się w jego trakcie odnaleźć jak najwięcej miejsc, które stanowią chlubę waszej okolicy. Postarajcie się zebrać jak najwięcej informacji o miejscach, które odwiedzicie.

• Odszukajcie zastępem, drużyną informacje o legendach związanych z Waszą miejscowością, a następnie na jej podstawie przygotujcie przedstawie-nie teatralne dla rodziców, przyjaciół.

• Zorganizujcie z drużyną barwną paradę w Waszej miejscowości. Przygotujcie biało-czerwone flagi i proporczyki, stroje oraz instrumenty muzyczne i transparenty. Do udziału w paradzie zachęćcie

innych harcerzy oraz koleżanki i kolegów ze szkół. Zaproście też lokalne władze, nauczycieli itd. Niech wszyscy razem z wami przemaszerują ulicami i połączą się w barwnym pochodzie. Po paradzie możecie zorganizować festyn lub koncert lokalnego zespołu.

• Ustawcie z siebie i przechodniów napis „Polska” – zróbcie z góry zdjęcie.

•Wyszukajcie w swoim otoczeniu rzeczy, które mogą być literami – złóżcie z nich wyrazy: Polska, flaga, orzeł… Przykład str. 35 – propozycja programowa „Braterstwo”.

15

Proponowane do realizacji sprawności:

Zuchy

BIAŁY ORZEŁ

1. Poznaliśmy legendę o Lechu, Czechu i Rusie.

2. Zbudowaliśmy gród słowiański.

3. Wiemy jakie miasto było pierwszą stolicą Polski.

4. Wiemy jak wygląda i co symbolizuje godło naszego kraju. Zorganizowaliśmy w gromadzie konkurs o godle Polski.

5. Wykonaliśmy godło do naszej zuchówki.

6. Wiemy jak zmieniało się godło na przestrzeni wieków. Urządziliśmy wystawę

ukazujące godło Polski na przestrzeni wieków.

7. Wraz z władcą Polski Mieszkiem I braliśmy udział w uroczystości Chrztu Polski.

8. Braliśmy udział w uczcie u pierwszego króla Polski – Bolesława Chrobrego.

Uwagi

Celem sprawności „Biały orzeł” jest zapoznanie zuchów z historią państwa polskiego oraz historią naszego godła narodowego. Podczas zdobywania sprawności zuchy przenoszą się w czasy, gdy państwo polskie dopiero się kształtowało. Zuchy powinny poznać historię początków państwa polskiego, poznać pierwszych władców – Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Należy też zwrócić szczególną uwagę na Chrzest Polski i jego znaczenie oraz kształtowanie się herbu od czasów najdawniejszych po dzień dzisiejszy.

Sprawność ta może mieć bogatą obrzędowość. Na zbiórkach można wykorzystać zawołania, staropolskie zwroty i nazwy, zaprezentować średniowieczne stroje (możemy wybrać się w nich np. na uczte do króla). Mozemy przeczytać zuchom treść Bogurodzicy lub fragmenty Kazań Świętokrzyskich, aby pokazać im jak brzmiał ówczesny język polski.

Sprawność tę można realizować o każdej porze roku, ale drużynowy musi się do niej solid-nie przygotować i orientować się w historii Polski. Sprawność przeznaczona jest dla wszystkich zuchów.

Bibliografia

1. Aleksandrzak S., Wardęcki M., Przez stulecia. 2. Cetwiński M., Od Polski drewnianej do murowanej. 3. Legenda o Lechu, Czechu i Rusie. 3. Makuszyński K., Za króla piasta Polska wyrasta.4. Poczet Królów Polski.4. Świat Młodych (dla drużynowych zuchowych), lipiec 1985.

16

MŁODA OBYWATELKA / MŁODY OBYWATEL

1. Spotkaliśmy się z gospodarzem naszego miasta.

2. Byliśmy w urzędzie miasta lub gminy.

3. Braliśmy udział w posiedzeniu dziecięcego parlamentu.

4. Zorganizowaliśmy wybory do...

5. Zorganizowaliśmy zwiad po naszej miejscowości w poszukiwaniu ważnych urzędów i instytucji.

6. Wydaliśmy gazetkę o prawach dziecka lub zorganizowaliśmy sesję naukową poświęconą przestrzeganiu Konwencji o Ochronie Praw Dziecka.

7. Ułożyliśmy własną konstytucję gromady.

8. Spotkaliśmy się z Rzecznikiem Praw Ucznia.

9. Wykonaliśmy coś pożytecznego dla swojej wsi, miasta lub dzielnicy.

Uwagi

Zuchy zdobywając sprawność „młody obywatel” poznają swoje środowisko, uczą się dostrzegać problemy swojej wspólnoty lokalnej, poszukiwać rozwiązań, stają się świadomymi i aktywnymi uczestnikami życia społeczności lokalnych. Uczą się podejmowania odpowiedzialności za rozwój swojej wspólnoty, poznają swojeobywatelskie prawa i obowiązki. Drużynowy powinien zwrócić szczególną uwagę na rozbudzenie w zuchach aktywności i gotowości do podjęcia działania w swoim środowisku: szkole, podwórku…

Drużynowy podczas zdobywania sprawności powinien również zapoznać dzieci z Konwencją o Ochronie Praw Dziecka.

Bibliografia

1. Księga zabaw. Na podwórku i gdzie indziej.2. Obowiązek i odpowiedzialność (seria: Prawo w społeczeństwie demokratycznym).3. Ścisłowski W., W Polsce jest wiele miast.4. Siemieński M., Nie trać czasu…5. Sprawiedliwość (seria: Prawo w społeczeństwie demokratycznym).6. Tobie ojczyzno. Opracowanie zbiorowe.7. Władza (seria: Prawo w społeczeństwie demokratycznym).8. Zuchowe Wieści, nr 7,8,9/1985, 7-8/1987.

17

Harcerze, Harcerze Starsi, Wędrownicy

MŁODY OBYWATEL/MŁODA OBYWATELKA *

1. Poznał/a historię godła i barw narodowych.

2. Wie, co oznaczają i potrafi się wobec nich zachować. Zaśpiewał/a hymn państwowy.

3. Odszukał/a na mapie Polski miejsca, które dotąd odwiedził/a lub chciałby/chciałaby odwiedzić.

4. Zapoznał/a się z częścią statutu szkoły, zawierającą prawa i obowiązki ucznia. Angażuje się w życie swojej klasy.

5. Poznał/a daty polskich świąt narodowych. Wie, na pamiątkę jakich wydarzeń zostały ustano-wione. Przygotował/a z zastępem zbiórkę z okazji jednego z nich.

OBYWATEL/OBYWATELKA * *

1. Współpracuje z samorządem szkolnym. Przygotował/a kampanię promującą prawa i obowiązki uczniowskie.

2. Angażuje się w życie szkoły.

3. Poznał/a najważniejsze fakty z historii najnowszej Polski.

4. Dowiedział/a się, gdzie znajdują się najważniejsze urzędy w jego/jej miejscowości i gminie. Przygotował/a mapę miasta przedstawiającą

ich lokalizację oraz główne sprawy jakimi się zajmują.

5. Zorganizował/a dla drużyny wycieczkę do urzędu gminy lub miasta.

OBYWATEL RZECZYPOSPOLITEJ/OBYWATELKA RZECZYPOSPOLITEJ * * *

1. Zapoznał/a się z najważniejszymi prawami i obowiązkami obywateli RP.

2. Wie, na czym polega demokracja. Brał/a udział w demokratycznym podejmowaniu decyzji.

3. Zgromadził/a własną biblioteczkę książek o historii najnow-szej Polski. W młodszej drużynie lub zastępie przygotował/a i przeprowadził/a grę o historii najnowszej kraju.

4. Orientuje się w bieżących wydarzeniach politycznych, gospodar-czych i kulturalnych kraju. Zapoznał/a się z podziałem polskiej sce-ny politycznej. Dowiedział/a się, kto sprawuje najważniejsze funkcje państwowe.

5. Angażuje się w pracę parlamentu młodzieży lub jednej z młodzieżowych organizacji. W swojej działalności godnie reprezentuje ZHP.

18

PRZYDATNE LINKI

Polskie Symbole Narodowe - http://www.symbolenarodowe.pl/

Hymn RP - http://www.mazurekdabrowskiego.pl/

Informacje o Polsce - http://godlo.pl/

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej - http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon1.htm

Wikipedia, Barwy Rzeczpospolitej Polskiej - http://pl.wikipedia.org/wiki/Barwy_Rzeczypospolitej_Polskiej

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Symbole narodowe - http://www.mkidn.gov.pl/pages/strona-glowna/kultura-i-dziedzictwo/symbole-narodowe.php

Wojsko Polskie, Departament Wychowania i Promocji Obronności, Tradycje i ceremoniał - http://www.wojsko-polskie.pl/dzialalnosc-wychowawcza/tradycje-i-ceremonial/

Instytucje i Muzea

Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie - http://www.muzeum.narodowe.gda.pl/mod.php?dz=39

Muzeum Początków Państwa Polskiego - http://www.mppp.pl/

Muzeum Niepodległości - http://muzeum-niepodleglosci.pl/

Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego - http://www.sowiniec.com.pl/

Muzeum Historii Polski - http://www.muzhp.pl/

Muzeum Wojska Polskiego - http://www.muzeumwp.pl/

Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa - http://www.radaopwim.gov.pl/

Instytut Pamięci Narodowej - http://ipn.gov.pl/

Muzeum Powstania Warszawskiego – www.1944.pl/

Muzeum Armii Krajowej - http://www.muzeum-ak.pl/

Ośrodek Karta - http://www.karta.org.pl/

Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku - http://www.pilsudski.org/

Europejskie Centrum Solidarności - http://www.ecs.gda.pl/

Materiały historyczne

Dzienniki Powstania Listopadowego - http://dziennikipowstania.pl/

Powstanie Styczniowe w zbiorach Biblioteki Narodowej - http://www.bn.org.pl/powstanie/index.php?url=glowna

Powstanie Wielkopolskie - http://www.poznan.pl/powstanie/start.html

Fenomen Solidarności - http://www.solidarnosc.gov.pl/

Rzeczpospolita Wielu Kultur - http://www.commonwealth.pl/

Narodowe Archiwum Cyfrowe - http://www.nac.gov.pl/

Platforma publikacji projektów edukacyjnych „Uczyć się z historii” - http://www.uczyc-sie-z-historii.pl/

19

Portale internetowe

Portal Historyczny Muzeum Historii Polski - http://polishhistory.pl/

Portal Historyczny Histmag - http://histmag.org/

Portal historyczny Dzieje.pl - http://dzieje.pl/

Czasopisma internetowe

Pismo Muzeum Niepodległości „Niepodległość i Pamięć” - http://www.muzeum-niepodleglosci.home.pl/nip/

Magazyn Historyczny „Mówią Wieki” - http://mowiawieki.pl/