PROBLEM NEDİR?

2

İstenmeyen durumlardır.

Yöneticinin varlık sebebidir.

Çözüm bekleyen sorunlardır.

Huzursuzluğa sebep olan durumdur.

Yeni bir değişime gösterilen tepkidir.

İstenilenin gerçekleşmemesi durumudur.

Üstünde düşünülmesi gereken durumdur.

Verimliliğin düşmesine neden

olan etkenlerdir.

İnsanların zaman içerisinde karsılaştığı

olumsuzluklardır.

Belirlenmiş şartların oluşumunu engelleyen

herhangi bir şeydir...

PROBLEM Tanımı

Problem: Teoremler veya kurallar yardımıyla çözülmesi istenen sorun veya mesele olarak tanımlanmaktadır (TDK, 2007).

4

ARAŞTIRMA KONUSU Bir bilimsel araştırma, bir problem ile başlar. Fakat; Araştırma Konusu

ve Araştırma Problemi birbiri ile karıştırılmamalıdır.

Araştırma Konusu; Araştırmacının araştırma yapmayı düşündüğü alandaki bir konudur ve araştırma problemine göre daha kapsamlıdır.

Örneğin; Bilgisayar Destekli Eğitim bir araştırma konusudur fakat “Bilgisayar Destekli Eğitimin kullanıldığı sınıflarda BDE’n Öğrenci başarısına etkisi nedir?” sorusu bir araştırma problemdir.

Seçtiğimiz konu çok geniş kapsamlı ve üzerinde çok çalışılmış ise bu durumda bu konuda araştırılabilir problem belirlememiz zor olacaktır. Fakat, belirlediğimiz problemde çok özel yada dar kapsamlı olursa bu kez de bu konuda yapılmış çalışmaların sayısı azalacağı için araştırma problemini belirlememiz zorlaşacaktır. Bu durumda tümden gelim yada tüme varım yöntemleri kullanılarak sorulacak sorular ile problemlerimiz belirlenmelidir.

5

ARAŞTIRMA FİKİR KAYNAKLARI

Bilindiği gibi bilim gözlemle başlamaktadır. Bir araştırma fikrini nasıl belirleyebiliriz;

1.Günlük Yaşam: Yaşamımızda karşılaştığımız ve gözlemlediğimiz sorunlar

2. Uygulamalar: Kendi uygulamalarımızda veya çevremizdeki diğer uygulamalarda

karşılaşılan, çözülmesi gereken veya iyileştirilmesi gereken durumlar

nelerdir?

3. Geçmiş Araştırmalar: Literatürdeki araştırma sonuçları neler demektedir? Araştırmacılar

araştırmalarının raporlarında buldukları sonuçların yanı sıra daha

sonraki araştırmalarda ele alınması gereken çeşitli sorunlara da yer

vermektedir.

4. Kuramlar:

Kuramlar;sistemli bir biçimde düzenlenmiş bir çok olayı açıklayan ve

bir bilime temel olan kurallar, yasalar bütünüdür. Bu anlamda

kuramların uygulanmasına ilişkin çeşitli kestirimler yaparak araştırma

fikirleri belirlenebilir.

Problem Kaynakları

PROBLEMİ TANIMLAMA Problem ilk karşılaşıldığında genelde çok geniş ve

karmaşıktır. Bu haliyle problemin çözülmesi zordur. Bu sebeple problemin tanımlanmaya ihtiyacı vardır.

Tanımlama işlemi genelde problem cümlesine veya denenceye (hipoteze) dönüştürerek gerçekleşir.

Problem cümlesi bir soru cümlesidir.

Problemin değişkenlerine göre oluşturulur.

Problem cümlesi çözümü içerisinde barındırır.

Özetleyecek olursak, problemim tanımlanmasında şu ilkeler gözetilmektedir;

Problem alanı konusunda göreli olarak az bilgi sahibi olan birinin anlayabileceği şekilde tanımlanması gerekir

Araştırma alanının tanımlanması ve sınırlandırılması

Test edilecek hipotezlerin ya da yanıtlanacak soruların belirtilmesi

Araştırmanın öneminin kısaca gösterilmesi

“Araştırmanın amacı şudur” gibi açık bir cümlenin bir yerde yer alması

Problemin Tanımlanması: Araştırmanın Probleminin ifade edilmesinde problem

cümlesi ifade edilmeden önce;

Araştırmanın Gerekçesi( önceki kuram ve araştırmaya dayalı)

Araştırmanın Önemi (Kuram ve araştırmalara ve buralarda görülen eksikliğe dayalı)

Araştırmanın amacı

Araştırmanın problem cümlesi (soru cümlesi) ve alt problemleri (soru cümleleri)

Genel bir problem alanının araştırma problemine dönüştürülüp sınırlandırılmasında şu noktalar dikkate alınmalıdır;

Bir takım özel sorular sormak

Literatürü izlemek

Araştırmanın tüketicisi ya da tüketicileriyle konuşarak onların ihtiyaç ve sorunlarını öğrenmek

Araştırma eğitim ve deneyimi olanlarla beyin fırtınası çalışması yapmak

Problem Seçimi ve Ölçütler Araştırma problemini seçerken dikkate alınması gereken

bazı ölçütler geliştirilmiştir. Bunlar şu şekildedir:

Genel ölçütler

Özel ölçütler

Genel Ölçütler Çözülebilirlik

Önemlilik

Yenilik

Yerleşik etik kurallara uygun olarak araştırılabilirlik

Faydalılık

Genellenebilirlik

Güncellik

Masraf

Özel Ölçütler Alanda Yeterlilik

Yöntemde ve tekniklerde yeterlilik

Veri Toplama İzni

Zaman ve Olanak Yeterliği

İlgi Yeterliği

Hazır Oluş

Hırs

Destek

HİPOTEZ(DENENCE) KURMA VE YOKLAMA Hipotezler araştırma probleminin, henüz doğruluğu ya

da yanlışlığı test edilmemiş olası çözümlerdir.

Olaylar ya da değişkenler arasında var olduğu söylenen ön kestirmeye dayalı cevaplardır.

Hipotezler problem cümlesi ile aynı amaç doğrultusunda kurulur.

Problem cümlesi bir soru cümlesi iken hipotez yargı bildiren bir önermedir.

HİPOTEZ ve PROBLEM CÜMLESİ; Fikirlerin, kavramların test edilmesini sağlar.

Veri toplamayı sistemleştirir.

Araştırmacının araştırmaya objektif bakmasını sağlar.

Kuram geliştirmeye yardımcı olur.

İYİ BİR HİPOTEZ ve PROBLEM CÜMLESİNDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER; Kuramsal bir temele dayalı olmalıdır ve probleme yanıt

vermelidir.

Eldeki tüm verileri kapsamalıdır.

Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecek şekilde sınırlı olmalıdır.

Açık, anlaşılır, işlevsel bir şekilde ifade edilmelidir.

Üzerinde tahminler yaparak deneylerle sınanabilir olmalıdır.

Örnekler; HİPOTEZ PROBLEM CÜMLESİ

“Sigara akciğer kanserine neden olur.”

Sigara içenler ile içmeyenler arasında akciğer kanserine yakalanma durumu açısından anlamlı bir farklılık var mıdır?

“Zeki öğrenciler daha çabuk öğrenir.”

Öğrencilerin zeka düzeyi ile öğrenme hızı arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?

“Işık, okuma hızını arttırır.” Farklı aydınlatma düzeyinde öğrencilerin okuma hızları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

“Ödüllendirme, öğrenme etkinliğini artırır.”

Öğrenme gerçekleştiğinde ödüllendirilen öğrenciler ile ödüllendirilmeyen öğrencilerin başarıları düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

“Müzik, ameliyatlardaki ağrının hissedilmesini büyük ölçüde azaltır.”

Müzik dinletilerek ameliyat yapılan hastalar ile dinletilmeden yapılan hastaların hissettikleri ağrı düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

PROBLEM CÜMLESİ, HİPOTEZ VE ARAŞTIRMANIN AMACI Problem cümlesi, hipotez ve araştırmanın amacı

birbiriyle ilişkilidir.

Tezlerde genelde problem cümlesi kullanılır. Eğer deneysel bir araştırma varsa da hipotez olarak ifade edilebilir.

Makalelerde ise daha çok amaç cümlesi biçiminde ifade edilmektedir.

Amaç cümlesi problem cümlesi gibi soru cümlesi, hipotez gibi önerme değildir.

Amaç cümlesi araştırmanın amacını «Araştırmanın amacı ….dır» şeklinde ifade eden bir cümledir.

HİPOTEZLERİN SINANMASI Araştırmada hedef

hipotezleri test etmek, sınamaktır. Çoğu kez, test edilen hipotezlerin kendisi değil doğrulayıcılarıdır. Bazı hipotezler kolay ve sadedir. Bunlar dolaysız olarak test edilebilir. Örneğin kapımızın zili çaldığında evimize misafir geldiğini düşünebiliriz. Hipotezimiz, ”Zili çalan misafirdir.” şeklinde yazılabilir.

Bazı hipotezler dolaysız olarak test edilemezler. Onları dolaylı olarak test ederiz. Önce, hipotezin zorunlu sonuçları saptanır. Bunlara doğrulayıcı diyoruz. Örneğin, «para mutluluk getirir» hipotezini, şu şekilde ele alabiliriz. Diyebiliriz ki, ”mutlu olan kişi intihar etmez.” Öyleyse, intihar etmiş olan kişiler mutsuzdur. Bu düşünceden ilerleyerek, toplumdaki intihar olaylarına bakarız. Fakat bundan önce, grupları gelirlerine göre belirleriz. Tüccarlar, sanayiciler, öğretmenler, doktorlar, avukatlar, mühendisler gibi. Mutlu insan intihar etmeyeceğine göre, eğer para mutluluk getirir ise, yani hipotezimiz doğru ise, bunun doğal sonucu şudur; geliri yüksek olan gruplarda intihar olayına fakir gruplara oranla daha az rastlanacaktır. Bu olgu hipotezin bir doğrulayıcısıdır.

Örnek 1: Tez 1 Dosyasından sayfa 14

Örnek 2: Tez 2 Dosyasından sayfa 76

Denenceleri ise sayfa 77’de

ÖRNEK PROBLEM CÜMLELERİ VEYA HİPOTEZLER

(DENENCELER)

Örnek3: Tez 3 Dosyasından sayfa 5

Örnek 4: Tez 4 Dosyasından sayfa 2, denenceler aynı sayfada

Örnek5: Tez 5 Dosyasından Hipotez cümlesi

Örnek6: Makale1 Dosyasından Sayfa 211

Örnek7: 337 Dosyasından Amaç Cümlesi sayfa 57

Bu amaçla gerçekleştirilmiş olan araştırmada aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır:

1. Antalya İli’nde bulunan ilköğretim öğrencilerinin evdeki müziksel ortamları ve müzik dersine yönelik tutumları hangi düzeydedir?

2. Öğrencilerin evdeki müziksel ortamları ile müzik dersine yönelik tutumları arasında önemli ilişkiler var mıdır?

3. Öğrencilerin evdeki müziksel ortamları ve müzik dersine yönelik tutumları onların kişisel değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermekte midir?

Örnek8: 341 Dosyasından Amaç Cümlesi sayfa 114

Bu amaçla, işbirliğine dayalı öğrenme ortamında drama yöntemine dayalı olarak hazırlanan sosyal beceri öğretim programı ile sunulan öğretim süreci;

“(a) Zihinsel yetersizlik gösteren çocukların kendini tanıtma becerisini kazanmalarında ve sürdürmelerinde etkili midir?”,

(b) Zihinsel yetersizlik gösteren çocukların kendini tanıtma becerisini farklı kişi ve ortama genellemelerinde etkili midir?” sorularına cevap aranmıştır.

Örnek9: 354 Dosyası Amaç Cümlesi Sayfa 288

Bu çalışmanın ana amacı özel yetenek sınavı, YGS ve AOBP puanları kullanılarak Resim-iş öğretmenliği programına yapılan öğrenci yerleştirmelerinin doğruluğunu incelemektir. Ayrıca, ÖSYM’nin belirlemiş olduğu ağırlıkların pratikte istenilen yönde uygulanıp uygulanmadığını belirlemek ve uygulanmıyor ise çözüm önerileri sunmaktır. Bu çalışmanın alt amaçları:

1. ÖSYM’nin belirlemiş olduğu alt puan türlerinin yerleştirme puanı üzerine etkilerini belirlemek,

2. Alt puanların programa kayıt yaptırmaya hak kazanan adaylar ile hak kazanamayan adayları ne ölçüde ayırt edebildiğini (sınıflama doğruluğunu) tespit etmek ve

3. Önerilen alternatif hesaplama yöntemi ile ÖSYM’nin kullanmakta olduğu hesaplama yöntemlerini ilk iki madde bakımından karşılaştırmaktır.