projectadministratie en werfopvolging...bent u gecertificeerd? (ik bedoelde erkenning...

Projectadministratie en Werfopvolging Lector: Dieter Janssens

Gwendolien Lambrechts BACHELOR IN HET VASTGOED: MAKELAARDIJ (MAK2), 2B

Gwendolien Lambrechts 1 | P a g i n a

Inhoudsopgave

Inleiding ................................................................................................................................................... 2

Interview veiligheidscoördinator ............................................................................................................ 3

Gegevens ............................................................................................................................................. 3

Vraag-en antwoord ............................................................................................................................. 3

Interview bouwmanager/architect ......................................................................................................... 6

Gegevens ............................................................................................................................................. 6

Vraag-en antwoord ............................................................................................................................. 6

Werfbezoek en werfvergadering........................................................................................................... 12

Gegevens ........................................................................................................................................... 12

Werfverslag ....................................................................................................................................... 12

Fiscale en sociale schulden van aannemers .......................................................................................... 15

Steekproef van drie aannemers ........................................................................................................ 15

Thielemans&Co ............................................................................................................................. 16

Struktuur ....................................................................................................................................... 17

MOORS James&Zonen................................................................................................................... 18

Aannemer met fiscale/sociale schulden. Gevolg voor de bouwheer en wat deze moet doen ........ 19

Conclusie en reflectie ............................................................................................................................ 20

Bronnen ................................................................................................................................................. 21

Bijlage .................................................................................................................................................... 22


Inleiding

De opdracht, voor het vak Projectadministratie en Werfopvolging, bestaat uit twee delen. Het eerste

deel bevat twee interviews en een kort verslag van een werfvergadering. Het tweede deel focust zich

op een andere bouwpartner, namelijk de aannemer, meer bepaald de problematiek rond diens

fiscale en/of sociale schulden.

Allereerst begin ik met het interview dat ik heb afgelegd met een veiligheidscoördinator. Na zijn

gegevens, geef ik het interview weer in zijn vraag- en antwoordvorm. Daarna vindt u op dezelfde

manier het tweede interview terug. Deze was met een architect, die de functie van bouwmanager

uitoefende op de werf waar we afgesproken hadden (en van dewelke ik tevens later een

werfvergadering bijgewoond heb). Het interview ging gepaard met een rondleiding van de werf,

zodat in het interview ook een beschrijving van het gebouw in kwestie vervat zit.

Opmerking hierbij: de interviews heb ik opgenomen en overgetypt. Ik heb er voor gekozen dit vrij

letterlijk te doen, om zo dicht mogelijk bij de oorspronkelijke antwoorden van de respondenten te

blijven. Daarnaast gaven de geïnterviewden liever hun thuisadres niet weer, vandaar dat ik telkens

(bij ‘gegevens’) het adres van de respectievelijke bedrijven weergegeven heb.

Verder heb ik op drie werven een foto genomen van het werfbord. Daaropvolgend heb ik, van de

aannemers die hierop vermeld werden, onderzocht of deze fiscale en/of sociale schulden hebben.

Tot slot ga ik kort in op de gevolgen van fiscale en/of sociale schulden van een aannemer voor de

bouwheer, en wat deze laatste best doet.


Interview veiligheidscoördinator

Gegevens

Naam: Pieter Marchand

Bedrijf: Veto&Partners

Adres: Houtemstraat 25, 9860 Oosterzele

Telefoonnummer: 0497 97 27 05

Datum interview: 29 april 2016 (14u00-14u20)

Veto&Partners is een veiligheidscoördinatiebureau dat werkzaam is in het hele land en in alle

mogelijke sectoren. Ze verzorgen de veiligheidscoördinatie ontwerp en verwezenlijking voor zowel

nieuwbouw als verbouwingen en saneringen. Voor die gebouwen zorgen zij ook voor het

Energiecertificaat EPB, EPC.

Vraag-en antwoord

Welke opleiding heeft u juist gevolgd? Ik heb eerst een ingenieursopleiding gevolgd: Ingenieur Bouw vier jaar. Daarna heb ik - toen nog een

speciale – opleiding aan de KaHo Sint-Lieven tot preventieadviseur en milieucoördinator gevolgd.

Maar toen gold nog de overgangsregeling dat als je een diploma had van preventieadviseur, je ook

veiligheidscoördinator mocht zijn. Dus op die manier mag ik en kan ik ook veiligheidscoördinator zijn.

Ondertussen heb ik een aantal jaren geleden toch, om alle discussies te vermijden, het examen van

veiligheidscoördinator ook afgelegd.

Dus het was niet van in het begin uw passie om dit te gaan doen? Wel, ik heb wel om die reden voor die opleiding van preventieadviseur gekozen, omdat ik gehoord

had via via dat veiligheidscoördinatie iets nieuws was, en dat daar wel wat vraag naar ging zijn. Maar

op zich is de opleiding van veiligheidscoördinatie geen voltijdse opleiding en ik had wel nog zin om

een soort van voltijdse opleiding te doen direct na mijn studies. Daarom heb ik gekozen voor

preventieadviseur en milieucoördinator omdat je dan wel nog fulltime student was, dit was zo

georganiseerd.

Hoeveel jaar nuttige beroepservaring heeft u dan ondertussen in het vak? Ik ben hier gestart in 2004, dus dat zal nu mijn twaalfde jaar zijn.

Bent u gecertificeerd? (Ik bedoelde erkenning vakorganisaties, vraag slecht gesteld) Als de wetgeving van veiligheidscoördinatie uitkwam, is inderdaad gezegd geweest dat er een

erkenning ging komen voor veiligheidscoördinatoren. Maar de erkenningsvoorwaarden zijn tot op

heden nog altijd niet bekend, na zovele jaren. Dus neen, ik heb geen erkenning, maar er is bij mijn

weten nog altijd niemand erkent.

Er is wel een soort van vergelijkbare erkenning via de vakorganisaties, zo één heb ik wel voor zover ik

weet. Ik heb in ieder geval een tijdje geleden papieren hiervoor moeten invullen. Dus zo één is er

wel, maar dit is strikt genomen niet wat er in de wetgeving voorzien is. Deze is er gekomen vanwege

de vakorganisaties. Omdat de wetgeving bleef achterlopen, hebben ze beslist om zelf iets te

organiseren, en dat kan dan eventueel als basis dienen om hier dan een wettelijk kader rond te

creëren.


Wij hebben gezien in de les dat er een onderscheid bestaat tussen coördinator ontwerp en

coördinator verwezenlijking. Is het gangbaar dat dezelfde persoon beide taken gaat

vervullen? Dat is niet zo gangbaar dat het door een en dezelfde persoon gebeurt, maar wel dat het binnen

dezelfde firma gebeurt. Ik heb zelf ook nog ontwerpen gemaakt, dat was dan als het echt heel

dringend was. Maar het is toch bij ons zo dat er een aantal collega’s zijn die de ontwerpen maken,

met name de zaakvoerder en nog een andere collega. Maar het gebeurt wel meestal binnen

eenzelfde firma. Wettelijk gezien hoeft dit niet, het mag een aparte coördinator ontwerp zijn van een

firma en een andere firma mag de uitvoering doen. Dat is wel niet zo ideaal omdat je dan moet

voortwerken op documenten die een ander heeft gemaakt.

Dus u doet vooral verwezenlijking dan? Ja dat is toch 95% of meer van mijn taken.

Wat voor soort werf doet u meestal of is dit echt alles dat ‘binnen komt’? Dat is van alles, dat kan gaan van een verbouwing van een keuken of van een badkamer, bij wijze van

spreken, tot de hele grote projecten van tien miljoen euro of meer. Dat zijn alle mogelijke dingen:

bouwkunde, rioleringswerken, ziekenhuizen, dat is van alles.

Wanneer u wordt aangesteld om voor een werf de veiligheid na te gaan (dus als coördinator),

hoe vaak gaat u hier dan zo naartoe? Dat hangt af van wat de klant vraagt. Zeker bij particulieren is de prijs heel belangrijk en moet je daar

wel wat op letten.

Dus er is geen vaste prijs? Neen, dat hangt af van de duurtijd van het project, de complexiteit, de verwachtingen van de klant..

Het is niet dat we een vaste prijs hebben, bijvoorbeeld voor een woning is het zoveel euro, neen zo is

het niet.

We hebben wel veel contracten die binnen komen via raamcontracten, dus dat is dan wel via een

formule. Dan is er wel een vast systeem voor de prijszetting, maar dat is verschillend van klant tot

klant.

Stel: de werf is een gezinswoning (nieuwbouw). Waar let u dan zo vooral op bij een

werfbezoek? Wel we hebben hier intern ook al wat discussies over gehad, dat we niet teveel preventieadviseur

mogen spelen, in hoeverre dat dat in de opleiding aan bod is gekomen (lacht). Het zit zo; als je de

letter van de wet volgt, moet een veiligheidscoördinator enkel optreden als er interactie is tussen

aannemers. Dus als de ene aannemer voor risico’s kan zorgen voor een andere aannemer. Heel strikt

wettelijk gezien is dat enkel de taak van de veiligheidscoördinator. Maar natuurlijk bij woningbouw

heb je zelden tot nooit dat er twee aannemers tegelijk bezig zijn. Dus heel strikt wettelijk gezien

zouden we daar mogen zeggen: we kunnen daar niet zo heel veel doen.

Natuurlijk doen we daar wel meer voor; we gaan letten op de algemene veiligheidsaspecten: dat er

sanitair aanwezig is, werfketen, dat er leuningen geplaatst worden, dat de uitgravingen veilig

gebeuren, dat er niets kan vallen… Dus we proberen dat wel wat ruimer in te vullen, zeker omdat de

klant dat ook verwacht natuurlijk. Maar wettelijk gezien is dat eigenlijk niet onze taak.


Wij hebben gezien in de les dat een veiligheidscoördinator verplicht is vanaf dat er

verschillende aannemers (minstens twee) na mekaar aanwezig zijn Ja klopt, maar strikt gezien moet de veiligheidscoördinator ‘coördineren’ tussen (nadruk) aannemers.

Dus als er geen interactie is tussen de aannemers is dat wat ons betreft een perfecte werf. Wel

kunnen de aannemers los van mekaar rare dinges uitsteken, maar volgens de letter van de wet is dat

niet onze taak van hier op te letten, maar we doen dat wel.

Heeft u het al voorgehad dat op een werf die u ‘in het oog moest houden’ een ongeluk

gebeurde? Gebeurt dit regelmatig? Ja, regelmatig toch. Ik volg heel veel werven op dus de kans dat er dan op een van die werven eens

iets gebeurd, is dan wel wat groter dan als je maar een aantal werven hebt natuurlijk. Maar er

gebeuren inderdaad soms wel ongevallen.

En tot hoe ernstig gaan die? Wel, de kleine ongevallen zullen wel regelmatig gebeuren maar daarvan worden wij niet op de

hoogte gesteld. Als dat maar kleine dingen zijn, is het niet zo noodzakelijk dat wij daarvoor gebeld

worden. Als er grote letsels zijn die levenslang zijn, of een dodelijk ongeval, dan wordt dit wel

verwittigd.

Heeft u dat al meegemaakt, een dodelijk ongeval? Ja jammer genoeg wel ja. Op twaalf jaar heb ik al heel veel projecten gehad maar op een van die

projecten is er een dodelijk ongeval gebeurd.

Ik vroeg het mij af hoe vaak zoiets zich effectief voordoet, aangezien de bouwsector toch tot

een van de vier sectoren met de meeste dodelijke ongevallen behoort.. Dat is gelukkig zeer zelden. Wij zijn hier met een stuk of acht, negen veiligheidscoördinatoren, denk

ik, voor de moment. We hebben duizenden werven gehad, daar zijn er misschien samen een stuk of

vier dodelijke arbeidsongevallen gebeurd.

In een fabriek heb je vaste installaties maar als je die installaties één keer beveiligd, ben je gerust

voor tien, twintig, dertig jaar, bij wijze van spreken. De leuning die daar gezet wordt, die staat daar

binnen dertig jaar nog. Maar op een bouwwerf, als je start, daar is niets: iedere leuning moet

opnieuw gezet worden. Daar komt een nieuwe aannemer, die smijt die leuning weer weg want die

staat in de weg. De beveiligingen die geplaatst worden, als ze al geplaatst worden, die verdwijnen

dan ook weer. Dus dat is continu dat je dat moet in de gaten houden. Terwijl in een fabriek, zelfs in

de meest gevaarlijke fabrieken, merk je dat eens een beveiliging aanwezig is, die blijft staan. Op een

bouwwerf is dat niet.


Interview bouwmanager/architect

Gegevens

Naam: Jan Van Vooren

Opleiding: ir-architect

Bedrijf: ConnectImmo (Proximus Group)

Adres: Koning Albert II-laan 27, B-1030 Brussel (Proximus torens)

Functie: Building Senior Project Manager

Telefoonnummer: 02 202 34 35

Datum interview: 29 april 2016 (9u30-10u00)

ConnectImmo is het vastgoedbedrijf van de Proximus Group. ConnectImmo beheert de commerciële,

financiële, wettelijke en technische aspecten van de vastgoedportfolio van de Proximus Groep (meer

dan duizend gebouwen en sites).

Vraag-en antwoord

Bij het toekomen op de werf, waar ik later ook een werfvergadering bijgewoond heb, heb ik van de

heer Jan Van Vooren een rondleiding gekregen doorheen het gebouw, samen met een algemene

uitleg over de werken. Aangezien de tijd beperkt was, heb ik hier het interview onmiddellijk in

geïntegreerd. Hieronder ziet u een foto van het gebouw, om toch de omgeving van het interview wat

te visualiseren.

Om te beginnen, bij wat voor bouwwerk staan we hier nu juist? Het gebouw in kwestie is een oud telecomgebouw van Proximus, dat we nu volledig aan het

verbouwen zijn. De belangrijkste aandachtspunten bij deze verbouwing zijn:

Veiligheid (inbraak): dit spreekt voor zich natuurlijk omdat dat allemaal gevoelig is. Als de een of

andere onverlaat hier een paar dingen verkeerd doet, dan ligt gans Vlaanderen plat. Vandaar dat er

ook veel camera’s en toegangscontroles voorzien zijn.

Brandwerendheid en warmteafvoer: de telecomapparatuur geeft veel warmte af dat ergens naartoe

moet.


Isolatie (akoestisch): dit is vaak een probleem bij telecomgebouwen van Proximus, aangezien deze

vaak echt in het stad gelegen zijn. Ook hier houdt men daar rekening mee, met veel zwaar

metselwerk van cellenbetonblokken. Ze gaan als het ware aan de binnenkant een ‘doos’ maken met

Giproc wanden, deze hebben een sterke brandwerende en akoestische functie. Zo heeft de omgeving

geen last van het geluid van alle telecomapparatuur. Hier is dat natuurlijk minder relevant aangezien

het in industriegebied ligt, hier is zo al meer lawaai als iets anders.

Kan u mij iets vertellen over de partners die bij deze werf betrokken zijn? Dus we hebben een eigen studiedienst, architectenbureau en ingenieursbureau, maar deze werf

hebben we met een externe architect gedaan, namelijk Stijn van Rossem van Brussel. We hebben

ook een extern ingenieursbureau voor stabiliteit.

Dus u bent niet de architect van dit project? Nee, eigenlijk hebben we een architect aangesteld voor dit project. Ik heb wel projecten die ik zelf

doe voor Proximus. Ik heb mijn eigen architectenbureau, maar ik werk freelance voor Proximus.

Dus hier is de architect Stijn Van Rossem. Dan hebben we het ingenieursbureau uit Gent en daarna

wordt de aannemer aangeduid, de totale aannemer, voor de bouwkunde, en die hebben we

natuurlijk ook nog voor alles wat technieken betreft; vooral voor elektriciteit, hoogspanning, diesel

en zo verder.

Dan hebben we nog een derde partij en dat zijn de gebruikers, wij noemen dat Proximus maar dat is

Neo. Dat zijn de mensen die de gebouwen van ConnectImmo gaan gebruiken om daar

telecomapparatuur in te zetten. Proximus is een gigantisch groot bedrijf met honderden divisies, bij

wijze van spreken. Wij zijn eigenaar van het gebouw en wij stellen dat ter beschikking van de zuster,

zogezegd, van Proximus en dat is Neo. Neo is eigenlijk de afdeling die alle telecomapparatuur

beheert en voor de connecties zorgt voor de telecombekabeling, enzovoorts.

(Rondleiding in het gebouw) Een telecomgebouw is in principe niet bemand. Maar hier is toch een kleine uitzondering want er

komen een paar techniekers naar hier, dus we gaan een klein kantoortje inrichten met wat sanitair

bij.

Heel specifiek aan dit gebouw is dat een deel van het gebouw in dienst bleef tijdens de werken. Dus

daarom hadden we ook bijzondere aandachtsmaatregelen voor stof en voor hinder. Omdat we maar

een deel van de bestaande installaties kunnen uitschakelen als de nieuwe apparatuur geplaatst is.

Maar om een idee te geven, de verbouwing heeft een goede 6 maand geduurd dus binnen een goede

maand zou dit moeten af zijn.

Zou u zeggen dat de verbouwing vlot gegaan is dan? Neen niet zo vlot als we dachten. Maar goed, we zitten ongeveer een maand buiten onze termijn

maar dat heeft met de weersomstandigheden te maken voor het dak.

Ja want die weerverletdagen tellen normaal gezien niet mee als vertraging dacht ik? Normaal gezien, bij normale contracten, wordt bij de termijn het weer bij geteld, dus als je daardoor

niet kan werken telt het niet mee. Maar wij hebben speciale contracten dus die zeggen het moet op

die dag klaar zijn. Of er nu storm, hagel of oorlog uitbreekt, het maakt niet uit. Het moet op die dag

klaar zijn, desnoods moet je maar in het weekend komen werken.

Maar hier waren er een aantal factoren die maakten dat ze het toch een beetje door de vingers

gezien hebben en de termijn wat zullen verleggen, al dan niet officieel.


Dus geen boete dan? Awel ja als het niet op tijd klaar is, zullen we wel boetes hebben. Dat heeft gewoon te maken met het

feit dat na ons de elektriciteit, de laagspanningsblokken, de hoogspanningscabine, de dieselgroep, de

gasblussing, alle gebouwtechnieken moeten geplaatst worden. En pas dan kan alle

telecomapparatuur geplaatst worden en dat heeft een einddatum, dat moet betekend worden aan

een officieel orgaan en die zeggen: op die dag worden die installaties in gebruik genomen. Als we dat

niet doen, krijgt Proximus boetes, dus dat loopt helemaal terug. Als wij als bouw te laat opleveren,

hebben onze collega’s in technieken te weinig tijd, zo gaat dat.

(Rondleiding in het gebouw) We hebben hier ook een batterijzaal, want we hebben hier installaties die op stroom werken, dus als

dat uitvalt moeten we een batterij hebben. Zonder stroom geen telecom natuurlijk. Daarnaast

hebben we ook nog een noodgenerator, pak nu dat er toch iets gebeurt met de batterijen, hebben

we die generator voor twee à drie uur.

Hier is dan het lokaal met de telecomapparatuur die nog draaiende is. Dat moest allemaal goed

afgeplakt worden, want de vijand van al die technische componenten is fijn stof. Je voelt dat het hier

heel warm is, dat is geen verwarming maar gewoon die apparatuur die die warmte veroorzaakt, dus

dat moeten we kwijt geraken. Vandaar dat koeling belangrijk is.

Dus dit draait nog voorlopig en gaat dan nog uitgeschakeld worden. Hier zitten ook voorlopig

roosters om de warmte kwijt te geraken. Maar we kunnen die maar wegdoen en de gevel maar dicht

zetten als we de warmte die hier geproduceerd wordt op een andere manier kwijt kunnen. (zie foto

onder: telecomapparatuur, helemaal links op de foto zijn de roosters in kwestie te zien).

Dus nu moet het dak nog gebeuren, dat moet vernieuwd worden. Maar natuurlijk, de installaties

blijven in gebruik, dus we kunnen die nooit open leggen met slecht weer. Hopelijk wordt het

volgende week goed weer zodat we dat kunnen doen.

Ook, terwijl we dat doen, moet er altijd voldoende personeel aanwezig zijn om een nooddichting te

maken met een ‘basche’ of snel iets te branden. Dus dat komt laatst aan bod. Het volledige dak moet

dus vernieuwd worden, geïsoleerd worden tegen de warmte, om het stalen platform op het dak te

kunnen plaatsen en om de luchtgroepen nadien te kunnen plaatsen.


Dus u werkt eigenlijk alleen met grote werven? Dit is nu een groot gebouw, maar we hebben soms ook kleinere gebouwen. In Dendermonde zijn we

nu met een projectje bezig van 150m².

En hoeveel vraagt u zo voor een project als deze? Euhm, als vaste projectmanager in dienst, ik heb eigenlijk een dag contract. Normaal gezien ligt de

kost voor projectmanagement tussen de 1,5% en 3%. Hangt natuurlijk af van de grootte he, ik heb

ook al een ziekenhuis gedaan bijvoorbeeld, dat was dan in Antwerpen, dat was dan 1,15% ofzo.

Taakverdeling was dan het budget verdelen, planning, coördinatie, zoeken van de aannemers,

zoeken en aanstellen van de architect, architectenwedstrijd, enzoverder. Dat gaat natuurlijk zo breed

en zo wijd als ze kiezen.

Dus het is niet dat u zegt, ik heb mijn vaste aannemers waar ik het liefst mee werk? Neen, want Proximus is een overheidsbedrijf dus we zijn verplicht om met een openbare

aanbesteding te werken en dus de regels te volgen. Dat betekent dat we in functie van de grootte

met geregistreerde aannemers moeten werken. We hebben interne policybedragen: tot vijf duizend

euro kunnen we onderhands. In principe moeten we drie prijzen vragen. Maar het komt vaak voor,

bijvoorbeeld, dat je ergens een opening moet herinrichten omdat er werken zijn uitgevoerd, dat is

dan twee duizend, drie duizend euro. Dan gaan we twee à drie aannemers vragen die regelmatig

voor ons werken om daar eens snel prijs voor te geven.

Tot twintig duizend kunnen we dat in principe ook, maar dan moeten we daar uitdrukkelijk akkoord

voor hebben. En alles boven de twintig duizend is in principe met lastenboek in,

concurrentiestelling,… Maar de gemiddelde grootte van aanbestedingen, bouwkundig, is twee

honderd vijftig duizend, drie honderd duizend. Meestal zijn dat verbouwingen van bestaande

gebouwen. Uitzonderlijk is dat een nieuwbouw, zoals ik heb in Antwerpen, Ronse, maar meestal zijn

het verbouwingen.

Maar dit zijn de grotere projecten, zoals bij dit hier is de bouwkost één miljoen honderdduizend. Dat

is gewoon bouwkundig. Daar moet je voor technieken nog eens hetzelfde bedrag bijtellen, en voor

telecom nog is. Dus bouwkunde is eigenlijk maar een derde tot een vierde van de totale kostprijs van

het project.

En ik ben verantwoordelijk voor alles wat niet telecom is. Dus, bouw volg ik van zeer nabij op. Ik heb

dan een collega technieken, projectmanager technieken, die rapporteert aan mij. Zodanig dat ik zicht

heb op wanneer dat we het eigenlijk aan onze huurder, aan onze gebruiker, aan Neo, de mensen van

de telecominstallatie, kunnen opleveren. Daar eindigt mijn opdracht.

Nu werkt u voornamelijk als projectmanager, maar u werkt nog als architect? U zei dat u uw

eigen architectenbureau heeft, dus u bent daar nog actief in? Ja woningbouw vooral, passiefwoningen, lage energiewoningen.. Maar meestal renovaties.

En algemeen gezien, hoe vaak gaat u zo langs op een werf? Eigenlijk alle werven minimum één keer per week. Tuurlijk ja, als er geen activiteit is, heeft dat geen

zin. Soms is dat drie keer per week. Zeker met een verbouwing is dat soms elke dag, als je maar

veertien dagen hebt, moet je elke dag wel eens langsgaan.

Maar in principe, de regel is, minstens één keer per week. Dat is een vaste datum dat we afspreken

met de aannemer, dan weet de aannemer ook voor niet-dringende zaken dat we die dan kunnen

bespreken, en anders moet het telefonisch, via mail of iets anders.


Voor deze werf, is dat een volledige opdracht? Ja de architect heeft een volledige opdracht. Dus die heeft de studie gemaakt, het ontwerp, de

uitvinding,… Maar ik ben natuurlijk in het voortraject al betrokken en ik zal ook de nazorg hebben.

Dus als hier de aannemer gedaan heeft binnen een maand, dan is de oplevering. Maar dan zijn er

andere aannemers die het vervolg doen, en dat behoort ook tot mijn opdracht projectmanagement.

Ik heb de opdracht gekregen om het gehele gebouw aan te passen, zodat onze huurders hun

installaties kunnen plaatsen, dat zijn de echte specifieke telecominstallaties. En zo is het ontwerp

opgemaakt, rekening houdend met wat er nadien moet komen: dus openingen en uitsparingen

enzovoort.

Wat de aannemers betreft, mag er beroep worden gedaan op niet-erkende aannemers

(aangezien Proximus een overheidsbedrijf is)? Wel de erkenningsregel is gewijzigd al een aantal jaren. In principe is de erkenningsregeling niet meer

van toepassing. Maar ze moeten wel geregistreerd zijn. Registratie betekent dat ze in orde moeten

zijn met hun sociale verplichtingen en fiscale verplichtingen. Dat zijn de enigste twee criteria waar ze

eigenlijk moeten aan voldoen.

Vroeger had je ook een erkenning in bepaalde klassen. Voor restauratiewerken, bijvoorbeeld, moest

je met een D24 aannemer werken. In principe mag je dat nu niet meer opleggen.

En kijkt u daarnaar? Vindt u het persoonlijk beter als ze een erkenning hebben? Voor ons maakt dat niet zoveel uit. Bij ons zijn het algemene aannemers klasse D1 of D2 of zoiets,

dus algemene bouw of afbraak. Maar dat controleren wij niet. Waarom; wij werken eigenlijk met

openbare aanbesteding. Neen ik ben mis, wij werken eigenlijk met beperkte aanbesteding. Dat

betekent dat wij vooraf geselecteerde aannemers, voldoende in aantal, de kans geven om in te

schrijven.

Dus je hebt openbaar, dan mag in principe iedereen die aan de voorwaarden voldoet, die voldoende

capaciteiten heeft en dat kan aantonen, inschrijven. Beperkt is: als je zelf op zoek gaat naar

aannemers die dat in principe zouden kunnen. Dan moet je zorgen dat het voldoende zijn. En die

selectie van die aannemers, dat is ook genoeg gebeurd, dat doen we bij Proximus om de vier à vijf

jaar. Dan doen we dus een selectie van aannemers en die worden dan geconsulteerd voor de

komende vier jaar voor dat type van werkzaamheden.

Wij hebben er nu een tiental in totaal die regelmatig voor Proximus gewerkt hebben, of nog nooit

maar die geselecteerd zijn. En dus nu binnenkort hebben we opnieuw een nieuwe aanbesteding,

prijsvraag. Dan gaan we naar die tien aannemers die drie jaar geleden geselecteerd zijn. Volgend jaar

doen we dan eens een nieuwe oproep.

Dan doen we ook een evaluatie van die tien aannemers die voor ons gewerkt hebben, of niet voor

ons gewerkt hebben; zijn die capabel of niet. Dan kiezen we of we die gaan schrappen en een nieuwe

oproep gaan doen, of aan die lijst gaan toevoegen of wat uitgooien. En dan de komende vier jaar

worden die tien dan geconsulteerd telkens als er een bouwdossier uitkomt.

Gebeurt het vaak dat er aannemers geschrapt worden? Dus dat u toch grote problemen heeft

met de aannemers? Ja (lacht), met ‘den deze’ bijvoorbeeld. Dus we hebben nu twee grote werven met hem lopen, die

andere loopt wel goed, deze loopt absoluut niet goed. Alez het resultaat zal wel opgeleverd worden,

maar de manier waarop, de communicatie, was niet zo goed. Maar ja, het heeft een

voorgeschiedenis.


Maar dus dat wordt geëvalueerd, en het gebeurt wel eens dat aannemers geschrapt worden. Dat is

natuurlijk niet één persoon die daarover beslist. Dus ik, als projectmanager, moet oordelen of de

architect goed zijn werk gedaan heeft, of de ingenieur goed zijn werk heeft gedaan.. De collega’s

moet ik zelf niet beoordelen, dat is niet aan mij.

Over de aannemers moet ik dan een evaluatierapport maken en dat wordt dan voorgelegd. Dat

wordt dan getoetst met andere collega’s, want ik ben niet alleen natuurlijk. Als dat allemaal

overeenkomt wordt dat dan wel overwogen op directieniveau.

Dan zijn er 3 gradaties: we gaan die aannemer niet meer aanspreken, we gaan die meteen schrappen

of die mag nooit meer voor ons werken. Soms zeggen ze van oké, één jaar, even in de diepvries en

dan geven we hem binnen een jaar een nieuwe kans. Hij kan natuurlijk eens malchance hebben. Of

we zeggen van; ja, voordeel van de twijfel. Tot: nooit meer voor ons werken; dat is dan echt op de

zwarte lijst. Die bestaat officieel niet, want dat mag dus niet, maar we gebruiken die wel. Er staan er

veel op de grijze lijst maar op de zwarte eigenlijk niet.

Heeft u het al vaak voorgehad, als architect dan, dat u niet helemaal overeen kwam met de

bouwheer? Dus dat uw visie op hoe bepaalde zaken moest gebeuren niet overeenkwam met

diens visie? Hoe ernstig moet dit zijn vooraleer u zegt dat u niet zal optreden als architect? Ja dat gebeurt wel, nu niet voortdurend maar dat gebeurt inderdaad wel vaker. Dat je, als ontwerper

of architect, over iets zegt van dat zou de beste oplossing zijn maar dat je de klant niet kan

overtuigen. Als het op technisch vlak is dan druk ik meestal mijn wil wel door. Ik ga niet iets uitvoeren

dat technisch niet goed is. Maar als je als architect zegt dat iets functioneel wel beter is, zeker op

lange termijn, maar het kost iets meer en de klant wilt dat niet betalen.. Ja oké, het is de klant die

betaald, dus als de klant niet wil of kan betalen, is het de klant uiteindelijk die beslist.

Maar wat ik als architect niet ga doen, is iets uitvoeren dat tegen de wetgeving is, tegen de

voorschriften, tegen de vergunning of tegen de veiligheid. Dat zijn de vier belangrijkste zaken. We

gaan dus nooit geen wijzigingen doen of dingen die wettelijk verplicht zijn; dat moet gebeuren. Als de

klant dat niet wil doen dan stop ik de opdracht. Dan start ik de procedure bij de gemeente en de

Orde van Architecten, dan moet er een nieuwe architect als toezichter worden aangesteld. Meestal

worden die problemen tijdens het ontwerp wel al opgelost.


Werfbezoek en werfvergadering

Gegevens

Adres: Zeeschipstraat 209, 9032 Wondelgem

Werf: verbouwing telecomgebouw Proximus

Fase: eindfase

Vergadering geleid door: Jan Van Vooren (voornamelijk)

Aanwezigen: naam, titel / functie in het project en bedrijf

Dhr. Jan Van Vooren, projectverantwoordelijke, Proximus nv / Connectimmo nv;

Dhr. Filip Braeckevelt, projectverantwoordelijke, Proximus nv / Connectimmo nv;

Dhr. Carlos De Vogelaere, projectverantwoordelijke, Proximus nv / Connectimmo nv;

Mevr. Iris van Rijsbergen, projectarchitect, Architectenbureau Stein Van Rossem bvba;

Dhr. Hein Platteau, algemene aannemer /projectleider, APK-GROUP.

Datum: 29 april 2016 (10u00-12u00)

Werfverslag

Als de rondleiding van meneer Van Vooren ten einde liep, kwamen stilaan alle aanwezigen van de

werfvergadering toe.

We hebben daaropvolgend een korte rondgang gedaan van het gebouw, tijdens dewelke reeds een

aantal punten werden opgemerkt. Dit waren zaken die nog moesten gebeuren. Zo was er een ruimte

(onder de trap) waar nog beton moest gegoten worden. Dit werd dan onmiddellijk besproken; op

welke manier de beton het best gegoten werd zonder de trap te hinderen. Zie foto rechts.

Daarna gingen we allen samen rond een tafel zitten in de

werfcontainer. Het eerste deel van de werfvergadering ging

voornamelijk over het dak: de afbraakwerken die nog moeten

gebeuren, en een bespreking over de stalen dakstructuur die er

moet komen. De architect, mevrouw van Rijsbergen, had hiertoe

een aanstiplijst mee (in de vorm van mails) met zaken die voor

haar nog niet duidelijk waren,

problemen die de voorgaande

vergaderingen boven gekomen

waren en zaken die zij

opgemerkt had en waar ze

vragen bij had. Verder werd

voornamelijk de stalen trap

besproken (zie opnieuw foto

rechts: onderkant trap en foto

links: bovenkant trap).

Daarnaast had ze nog enkele

instructies mee over hoe

bepaalde zaken aangesloten


moesten worden en wanneer. De discussie in dit deel werd voornamelijk gevoerd tussen de

architect, meneer Van Vooren en meneer De Vogelaere.

Enkele voorbeelden van de onderwerpen:

De gevelroosters: de groottes hiervan en wanneer die geplaatst moesten worden (namelijk

de daaropvolgende week);

Buitenschrijnwerk: deuren moeten een draaiknop hebben met binnenkant kruk en moeten

aan de trap minstens open gaan tot 90°;

Oplegdiepte roosters: deze zouden overal 30cm moeten zijn volgens de architect. Ze had dit

ook opgemeten en gemerkt dat het op bepaalde plaatsen 20cm was. De aannemer, meneer

Platteau, verzekerde haar dat dit geen kwaad kon, omdat de draagrichting dit toelaat. Op

andere plaatsen met een andere draagrichting is die 30cm wel noodzakelijk. Dit is vooral

belangrijk voor de maten tussen de leggers;

Bevestiging van de roosters: standaardklemmen gebruiken.

Voor meer details, zie het volledige werfverslag, dat ik verkregen heb van de heer van Vooren en

opgemaakt is door mevrouw van Rijsbergen, in bijlage. (Opmerking hierbij: alles dat in het blauw

staat, is deze vergadering besproken, al de andere punten zijn reeds bij voorgaande vergaderingen

afgehandeld).

Nadat de architect haar aanstiplijst afgewerkt had, vertrok meneer De Vogelaere. De focus

verplaatste naar de hoofdaannemer: meneer Platteau. Onder andere volgende punten werden

behandeld:

Opstanden moeten nog gedicht worden;

Vochtwering bitumen;

Hoe het dampscherm te plaatsen;

Gevel: hoe dit het best op te lossen, alleen gaten vullen of volledig vernieuwen – afbraak

gevel;

Dekvloer: hoe te plaatsen en in welke fases (omdat alles toegankelijk moet blijven);

Het pleisterwerk werd uitvoerig besproken aangezien er geen schriftelijke garantie kan

verkregen worden van Giproc, omdat de aannemer de werken niet heeft uitgevoerd conform

het bestek van het architectenbureau. De aannemer neemt de volledige

verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor het geplaatste pleisterwerk.

De aannemer werd tevens op de vingers getikt, aangezien bouwafval of uitbraakmateriaal niet

onmiddellijk opgeruimd werd na bepaalde afbraakwerken. De aannemer verdedigde zich door te

zeggen dat de fout bij de onderaannemers, waar hij mee samen werkte, lag, en dat hij normaal nooit

zo werkt. Hij verzekerde de aanwezigen dat alles op het einde van de week opgekuist zou zijn.

Verder werden afspraken gemaakt over welke deadlines nu het eerst gehaald moeten worden en

wat er voor volgende keer op de agenda staat. De volgende vergadering (de week nadien) zou een

vergadering met alle onderaannemers zijn (van dewelke de hoofdaannemer nog een volledige lijst

moet bezorgen aan de architect).


De vergadering is geëindigd met een tweede, meer uitgebreide

rondgang doorheen het hele gebouw. Hier werden nog een aantal

zaken opgemerkt, zoals een barst in een muur (zie foto rechtsboven),

waarvan de aannemer voorstelde om dit op te voegen met een

hybride polymeer, waar men kan over verven (de barsten vormen

geen structureel probleem).

Daarnaast werd ook nagevraagd hoe het zit met het schilderwerk,

aangezien de muren momenteel nog veel te vochtig zijn. De

aannemer verzekerde hen dat bouwdrogers de week nadien zouden

arriveren.

Wat me zeker opviel, is dat er tijdens deze laatste rondgang, zeker

werd gelet op de veiligheid (en dit zonder aanwezigheid van de

veiligheidscoördinator). Er werd gewezen op het feit dat er twee

meter van de rand van het dak moest gebleven worden. De architect

wees ook op een losse steen in een schoorsteen die naar beneden

kon vallen, waarna de aannemer deze verwijderd heeft (zie foto

rechtsonder: schoorsteen).

Hieronder vindt u nog enkele foto’s genomen vanaf het dak.

Boven ziet u het dak zoals het er bij lag op de dag van de

werfvergadering die ik heb bijgewoond. De onderste foto is het

dak net na de start van de afbraakwerken.


Fiscale en sociale schulden van aannemers

Steekproef van drie aannemers

Ik heb in de buurt een aantal werven gevonden, waar ik een foto genomen heb van de werfborden

(zie onder).

Per aannemer heb ik dan het ondernemingsnummer of KBO-nummer nodig (dat ik opzoek op hun

website). Voor de fiscale schulden neem ik een kijkje op de website van de FOD Financiën (Minfin),

waar ik het ondernemingsnummer ingeef. Indien er geen verplichting tot inhouding is, zijn er geen

fiscale schulden. De sociale schulden zoek ik op in de tool van de RSZ (socialsecurity.be). Ook hier

moet ik het ondernemingsnummer ingeven, waarna ik te zien krijg of de toestand sociale zekerheid

‘ok’ is.


Thielemans&Co

Website: www.thielemans.be

Ondernemingsnummer: BE0452.421.757

Fiscale schulden: NEE

Sociale schulden: NEE


Struktuur

Website: www.strucktuur.be





MOORS James&Zonen

Website: www.bouwonderneming-moors.be/nl





Aannemer met fiscale/sociale schulden. Gevolg voor de bouwheer en wat deze moet

doen

Een opdrachtgever die werken laat uitvoeren door een aannemer, of een aannemer die dezelfde

werken laat uitvoeren door een onderaannemer, zijn, onder bepaalde voorwaarden die los staan van

fiscale materies, verplicht van 35% van het verschuldigde bedrag in te houden en door te storten aan

de Rijksdienst voor Sociale Zerkerheid (dit dus indien de aannemer sociale schulden heeft). Dit is een

maatregel onder de hoofding ‘Inhoudingsplicht’, geformuleerd in Artikel 30bis. Deze is in werking

getreden op 1 januari 2008.

De reglementering over hoofdelijke aansprakelijkheid / inhoudingsplicht heeft betrekking op de

opdrachtgever, aannemer en onderaannemer die activiteiten (laten) uitvoeren die bedoeld zijn in

artikel 20, § 2 van het koninklijk besluit van 28 december 1992 betreffende maatregelen om de

betaling van de BTW te verzekeren

Vanaf 1 januari 2009 moeten, onder bepaalde voorwaarden die los staan van de Sociale Zekerheid,

dezelfde opdrachtgevers en aannemers 15% van het bedrag van de factuur inhouden en dit bedrag

doorstorten aan de FOD Financiën, Ontvangkantoor Brussel 3 en bijzondere inningen (indien de

aannemer fiscale schulden heeft dus).

Kortom: het is aangewezen om zowel bij het sluiten van de overeenkomst als bij de betaling van de

factuur, na te gaan of de aannemer sociale en/of fiscale schulden heeft. Indien dit het geval is, moet

een inhouding gedaan worden op de factuur (en de juiste som overgemaakt worden aan de juiste

instantie zoals gezegd). Bij ontstentenis waarvan men het risico loopt om hoofdelijk aansprakelijk te

worden gesteld!

Om de solvabiliteit van de aannemers te controleren, zijn er de twee interessante tools die ik

hierboven reeds vermeld heb:

https://www.socialsecurity.be/web7/ppr/faces/html/consultRetainment.xhtml?language=nl_BE

https://eservices.minfin.fgov.be/portal/nl/public/citizen/services/attests

Op voorhand checken is dus de boodschap!

Daarnaast is er natuurlijk ook nog het grote gevaar bij een aannemer die fiscale en/of sociale

schulden heeft, dat deze failliet zou gaan en verdwijnt. Dit kan na de werken gebeuren, maar als er

zich dan binnen de 10 jaar grove gebreken aan het opgerichte bouwwerk voordoen, gebreken ten

gevolge van de ongeschiktheid van de grond, ernstige stoornissen die de stabiliteit van het

bouwwerk in het gevaar brengen of waterdichtheidsproblemen voordoen, zal de aannemer

misschien niet meer te vinden zijn.

Voor deze fouten geldt namelijk de 10-jarige aansprakelijkheid van de aannemer, maar als die

verdwenen is, kan hij niet aangesproken worden natuurlijk. (Dit neemt niet weg dat een solvabele

aannemer niet plots kan verdwijnen en zijn aansprakelijkheid kan ontduiken uiteraard, maar de kans

is toch al kleiner.)




Conclusie en reflectie

Ik vond het zeer leerrijk om de interviews af te leggen. Het was nuttig de leerstof door te nemen met

in het achterhoofd vragen te zoeken die ik kon stellen aan de beide partners. Dit maakt dat ik de

cursus op een hele andere manier bekeek. Bij de architect was er een extra moeilijkheidsgraad,

omdat hij dacht dat ik vooral daar was om de hele werf te bekijken en inzicht te verkrijgen in de

werkmethode. Hierdoor werd niet echt rekening gehouden met tijd voor een interview. Ik heb dit

dan opgelost door de vragen tussendoor te stellen. Dit had als gevolg dat ik mijn vragen, die ik op

voorhand opgesteld had, niet kon bekijken. Het was zeker een goede oefening op improvisatie.

Verder heb ik gekozen om de veiligheidscoördinator te interviewen, omdat ik het persoonlijk een

beroep vind dat vaak een beetje vergeten wordt als men denkt aan alle bouwpartners (dit was toch

zo in mijn geval).

Ik ben van mening dat ik met mijn vragen toch een meerwaarde (voor mezelf) bekomen heb. Dit

vooral dan door de nuttige antwoorden die ik verkregen heb van meneer Marchand en meneer Van

Vooren, die ik hierbij ook nog eens extra bedank.

Wat de werfvergadering betreft, kan ik zeggen dat het eens interessant was om bij te wonen, maar

jammer genoeg ging dit toch mijn ‘petje te boven’. De termen waren heel technisch, en ik verstond

hier en daar wel iets, maar niet genoeg om helemaal te kunnen volgen. Op een twee uur durende

vergadering had ik ook niet echt gerekend.

De schulden van de aannemers onderzoeken, tenslotte, vond ik persoonlijk het nuttigst. Het is

handig om te weten dat de tools bestaan, waar ik ze moet vinden en hoe ik ze moet gebruiken. Zeker

nu voor mij duidelijk geworden is wat het belang is van dit opzoekingswerk. Als er mij iets zal bij

blijven, zal het zeker dit onderdeel zijn.


Bronnen

Janssens, D. (2012). Projectadministratie & Werfopvolging. 2de jaar PB Vastgoed-Makelaardij. Gent:

Standaard Boekhandel.

V.E.T.O. & Partners (2013). Geraadpleegd op 1 mei 2016 via http://www.vetopartners.be/veto-

partners-home.html

Connect IMMO (2014). Geraadpleegd op 1 mei 2016 via

http://www.connectimmo.be/frames/NL/frames/frame_about.html

Thielemans & Co. Aluminiumconstructies (2013). Geraadpleegd op 3 mei 2016 via

http://www.thielemans.be/cert_nl.html

Struktuur. Bouwadvies, ons vak (2016). Geraadpleegd op 3 mei 2016 via

http://www.struktuur.be/nl/contact/

Bouwondernemingen MOORS James & Zonen NV. Steenzagerij Belgische blauwe hardsteen (2015).

Geraadpleegd op 3 mei 2016 via http://www.bouwonderneming-moors.be/nl/over-

bouwonderneming_moors_james_nv/

Federale Overheidsdienst FINANCIEN. E-services. Attesten (2016). Geraadpleegd op 3 mei 2016 via


Inhoudingsplicht (2013). Geraadpleegd op 3 mei 2016 via


Bouwjobs. Dé jobsite voor de bouwsector. Geraadpleegd op 3 mei 2016 via

http://www.bouwjobs.be/nl/rsz-schulden-aannemer-inhoudingsplicht

Michiels, F. (2012). Opgepast voor samenwerking met aannemers die sociale schulden hebben. Kmo

insider. Geraadpleegd op 3 mei 2016 via http://www.kmo-insider.biz/nieuws/artikels/opgepast-voor-

samenwerking-met-aannemers-die-sociale-schulden-hebben

Sociale Zekerheid / Onderneming. Inhoudingsplicht (Artikel 30bis en 30ter). Geraadpleegd op 3 mei

2016 via https://www.socialsecurity.be/site_nl/employer/applics/30bis/index.htm

http://www.vetopartners.be/veto-partners-home.html

http://www.vetopartners.be/veto-partners-home.html

http://www.connectimmo.be/frames/NL/frames/frame_about.html

http://www/

http://www.struktuur.be/nl/contact/

http://www.bouwonderneming-moors.be/nl/over-bouwonderneming_moors_james_nv/

http://www.bouwonderneming-moors.be/nl/over-bouwonderneming_moors_james_nv/



http://www.bouwjobs.be/nl/rsz-schulden-aannemer-inhoudingsplicht

http://www.kmo-insider.biz/nieuws/artikels/opgepast-voor-samenwerking-met-aannemers-die-sociale-schulden-hebben

http://www.kmo-insider.biz/nieuws/artikels/opgepast-voor-samenwerking-met-aannemers-die-sociale-schulden-hebben

https://www.socialsecurity.be/site_nl/employer/applics/30bis/index.htm


Bijlage

projectadministratie en werfopvolging...bent u gecertificeerd? (ik bedoelde erkenning...

Documents