[programaciÓn anual curso 2019/2020] programaciÓn 5º curso de e.p. curso 2018/2019 3 1.-...
TRANSCRIPT
5ºcurso
MARÍALUZCORNADOVIDUEIROS
[PROGRAMACIÓNANUALCURSO2019/2020]
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
2
ÍNDICE
1.- INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………….......3
2.3.4.5.- CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN, ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN…………………...............................................…………………...........5
6.- PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN………………………………....………………………………………………………………..............................................................................….…….…...………105
7.- DIRECTRICES E INSTRUMENTOS PARA REALIZAR A AVALIACIÓN INICIAL……………………………………………………………………………………………………….……...……….…..........105
8.- CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN……………………………………..………………………………………………………………………………………………………….…………………………….….......106
9.- ACTIVIDADES DE REFORZO…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………......………........106
10.- METODOLOXÍA DIDÁCTICA……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………….....….…...…107
11.- MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………........…...…115
12.- EDUCACIÓN EN VALORES…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….....................................…..…........116
14.- PROXECTO LECTOR………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..............................................…118
15.- PLAN TIC…………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………….......................................…119
16.- PLAN DE CONVIVENCIA………………………………………………………………………………………………………...……………………………………………....................................……….........119
17.- PROXECTO LINGÜÍSTICO…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…...........................................122
18.-RECURSOS DIDÁCTICOS……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……..........................123
19.-ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES…………………………………………………………………………………………………………………………………...…….….……...123
20.- PROCEDEMENTO PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN……………………………………………………………………………………………………………………………………….......…124
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
3
1.- INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
O marco legal desta programación é:
• LOMCE 8/2013 do 9 de decembro.
• Decreto 105/2014 do 4 de setembro polo que se establece o currículo de Ed. Primaria en Galicia.
• Orde do 23 de novembro de 2007 polo que se regula a avaliación na Educación Primaria.
A programación é necesaria porque:
• Axuda a eliminar o azar e a improvisación, aínda que isto non significa que se trate dunha programación senón dunha guía
de orientación suxeita a modificacións, necesarias para a mellora da mesma en función do alumnado ao que se dirixe.
• Permite adaptar o traballo pedagóxico ás características culturais e ambientais dun contexto determinado.
Características do alumnado do 5º curso de Ed.Primaria.
• Alcanzan o estadio de operacións formais, que supón para eles a posibilidade de manexar conceptos sen necesidade de
relacionalos directa e concretamente coa experiencia sensible.
• Son capaces, por tanto de xeneralizar as aprendizaxes adquiridas e relacionadas con situacións alleas á súa realidade.
• Traballan rigorosamente coa linguaxe dos símbolos sen necesidade de referencias empíricas.
• Realizan deducións lóxicas. .
• Elaboran coñecementos sistemáticos, podendo levar a cabo experimentacións curtas e de execución non excesivamente
complexa.
• Manexan conceptos mensurables de espazo e tempo.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
4
• Dominan perfectamente a linguaxe verbal, o que lles permite, á súa vez, organizar adecuadamente o pensamento mediante
as súas funcións de comunicación, representación e regulación de condutas.
• Son capaces de reflexionar sobre a súa propia actividade en todas as ordes e tamén nos novos contidos que van
adquirindo. Así, poden profundar en coñecementos teóricos (sobre lingua, matemáticas, ciencias, etc.) antes inalcanzables.
• Desenvólvense fisicamente de forma importante, continua sendo decisivo para eles o exercicio físico, o deporte, os xogos...
• Continúan independizándose dos adultos, resultando fundamental para iso a súa inclusión en grupos de iguais.
• Colaboran co profesorado nos seus traballos de aula sen maiores dificultades, pois, como xa quedou apuntado, non
presentan, en xeral, graves problemas de adaptación interna nin de socialización.
• Son sensibles aos estímulos dos demais, polo que é un momento educativo de gran interese para espertar as actitudes,
positivas en función da súa formación futura e integración social apropiada.
• Desenvolven estreitos lazos de amizade entre compañeiros.
• Evolucionan gradualmente cara a posicións superiores de autonomía moral, con criterios propios para xulgar as súas
actuacións persoais.
• Crean, paulatinamente, o seu autoconcepto, mediante a valoración da súa imaxe ante si mesmos e ante os demáis. Para
iso ten gran importancia o concepto que os adultos (o profesorado, neste caso, é decisivo) teñen deles e póñenlles de
manifesto.
• Estes son os trazos máis comúns e xenerais, coa advertencia de que poden aparecer en maior ou menor grao, segundo os
condicionantes persoais e socioculturais de cada alumno e alumna. Hai que lembrar, novamente, que a incorporación ao
estadio de operacións formais producirase, paulatinamente, en diferentes momentos para cada estudante ao longo do
último ano do ciclo, o que aconsella expor obxectivos nas programacións de aula que sexan xeneralizables e sen excesiva
dificultade para a maioría do alumnado.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
5
2.3.4.5.-CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN, ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
A Educación Primaria e esta programación axudará a desenvolver no alumnado as capacidades que lles permitan:
• Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse para o
exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade democrática.
• Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como actitudes de
confianza en si mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito
emprendedor.
• Adquirir habilidades para a prevención e para a resolución pacífica de conflitos que lles permitan desenvolverse con
autonomía no ámbito familiar e doméstico, así como nos grupos sociais cos que se relacionan.
• Coñecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as persoas, a igualdade de dereitos e
oportunidades de homes e mulleres e a non discriminación de persoas con discapacidade nin por outros motivos.
• Coñecer e utilizar de xeito apropiado a lingua galega e a lingua castelá, e desenvolver hábitos de lectura en ambas as
linguas.
• Adquirir en, polo menos, unha lingua estranxeira a competencia comunicativa básica que lles permita expresar e
comprender mensaxes sinxelas e desenvolverse en situacións cotiás.
• Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de problemas que requiran a realización de
operacións elementais de cálculo, coñecementos xeométricos e estimacións, así como ser quen de aplicalos ás situacións
da súa vida cotiá.
• Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a xeografía, a historia e a cultura, con
especial atención aos relacionados e vinculados con Galicia.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
6
• Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da comunicación, desenvolvendo un espírito
crítico ante as mensaxes que reciben e elaboran.
• Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e audiovisuais.
• Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o das demais persoas, respectar as diferenzas e utilizar a educación
física e o deporte como medios para favorecer o desenvolvemento persoal e social.
• Coñecer e valorar os animais máis próximos ao ser humano e adoptar modos de comportamento que favorezan o seu
coidado.
• Desenvolver as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións coas demais
persoas, así como unha actitude contraria á violencia, aos prexuízos de calquera tipo e aos estereotipos sexistas e de
discriminación por cuestións de diversidade afectivo-sexual.
• Fomentar a educación viaria e actitudes de respecto que incidan na prevención dos accidentes de tráfico.
• Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais de Galiza, poñendo de relevancia as
mulleres e homes que realizaron achegas importantes á cultura e á sociedade galegas.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
7
CIENCIAS DA NATUREZA
CONTEXTO CIENTÍFICO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL E ESPACIAL
▪ CAA
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ CMCCT
▪ CD
▪ Busca,seleccionaeorganizainformaciónconcretaerelevante,analízaa,obtén
conclusións,elaborainformesparaorexistrodeplandetraballoecomunica,deforma
oraleescrita,asconclusións.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,/MomentoCompartido
▪ CCL
▪ CMCCT
▪ Expresaoralmenteeporescrito,deformaclaraeordenadacontidosrelacionadoscoa
áreamanifestandoacomprensióndetextosoraise/ouescritos.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,/MomentoCompartido
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ CMCCT
▪ CD
▪ Empregadeformaautónomaotratamentodetextos(axustedepáxina,inserciónde
ilustraciónsounotasetc).
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,/MomentoCompartido
▪ CAA
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ Manexaestratexiasaxeitadasparaaccederáinformacióndostextosdecarácter
científico.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,/MomentoCompartido
▪ CAA
▪ CMCCT
▪ CSIEE
▪ Manifestaautonomíanaplanificacióneexecucióndeacciónsetarefaseteniniciativa
natomadedecisións,identificandooscriterioseasconsecuenciasdasdecisións
tomadas.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,Museo,Laboratorio/MomentoCompartido
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
8
▪ CAA
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ CMCCT
▪ Utilizaestratexiasparaestudaretraballardeformaeficaz,individualmenteeen
equipo,amosandohabilidadesparaaresoluciónpacíficadeconflitos.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,Museo,Laboratorio/MomentoCompartido
▪ CAA
▪ CMCCT
▪ CSC
▪ CD
▪ Coñeceeempregaasnormasdeusoedeseguridadedosinstrumentos,dosmateriais
detraballoedastecnoloxíasdainformaciónecomunicación.
▪ RecantoTic´s,Laboratorio/MomentoCompartido
▪ CAA
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ CMCCT
▪ Realizaproxectos,experienciassinxelasepequenasinvestigaciónsformulando
problemas,enunciandohipóteses,seleccionandoomaterialnecesario,realizando,
extraendoconclusiónsecomunicandoosresultados.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,/MomentoCompartido
▪ CAA
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ CMCCT
▪ CD
▪ CCL
▪ Presentauninforme,deformaoralouescrita,empregandosoportesvariados,
recollendoinformacióndediferentesfontes(directas,libros,internet)candotraballa
deformaindividualouenequiponarealizacióndeproxectos,experienciassinxelase
pequenasinvestigacións.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,/MomentoCompartido
▪ CMCCT
▪ Identificaelocalizaosprincipaisórganosimplicadosnarealizacióndasfunciónsvitais
doserhumano.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s/Momentocompartido
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
9
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ Identificaedescribeasprincipaiscaracterísticasdosaparellosrespiratorio,dixestivo,
locomotor,circulatorioeexcretoreexplicaasprincipaisfuncións.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s/Momentocompartido
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ CSC
▪ Recoñeceestilosdevidasaudableseosseusefectossobreocoidadoemantementodo
funcionamentoglobaldocorpo.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,Museo,Laboratorio/Momentocompartido
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSC
▪ Coñeceeexplicaosprincipiosdasdietasequilibradas,identificandoasprácticas
saudablesparapreviredetectarosriscosparaasaúde.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,Museo,Laboratorio/Momentocompartido
▪ CMCCT
▪ CAA
▪ CSC
▪ Recoñeceosefectosnocivosdoconsumodealcoholedrogas. ▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,Museo,Laboratorio/Momentocompartido
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ CSC
▪ Observa,identificaedescribealgúnsavancesdacienciaquemelloranasaúde
(medicina,producióneconservacióndealimentos,potabilizacióndaaugaetc.).
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,/MomentoCompartido
▪ CMCCT
▪ CSC
▪ Coñecetécnicasdeprimeirosauxilios,ensituaciónssimuladasereais. ▪ RecantoBiblioteca/Momentocompartido
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ Identificaedescribeaestruturadosseresvivos:células,tecidos,órganos,aparellose
sistemasnomeandoasprincipaiscaracterísticasefunciónsdecadaundeles.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s/Momentocompartido
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
10
▪ CMCCT
▪ Identificaascaracterísticaseclasificaosseresvivos:
- Reinoanimal.
- Reinodasplantas.
- Reinodosfungos.
- Outrosreinos.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s/Momentocompartido
▪ CMCCT
▪ CAA
▪ Utilizaguíasnaidentificacióncientíficadeanimaiseplantas. ▪ RecantoBiblioteca/Momentocompartido
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ ExplicaaimportanciadafotosínteseparaavidanaTerra. ▪ RecantoBiblioteca/Momentocompartido
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ Investigaeexplicaasrelaciónsentreosseresvivos.Cadeasalimentarias.Poboacións,
comunidadeseecosistemas.
▪ RecantoBiblioteca,TIC´s/Momentocompartido
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ Recoñeceeexplicaalgúnsecosistemas:pradería,charca,bosque,litoralecidadeeos
seresvivosqueneleshabitan.
▪ RecantoBiblioteca/Momentocompartido
▪ CMCCT
▪ CSC
▪ Observaeidentificadiferenteshábitatsdosseresvivosfacendofincapénocoidado
destesenomeaalgunhascausasdeextincióndeespecies.
▪ RecantoBiblioteca,TIC´s/Momentocompartido
▪ CMCCT ▪ Usaalupaeoutrosmediostecnolóxicosparaaobservacióncientífica. ▪ RecantoLaboratorio/MomentoCompartido
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ Observaerexistraalgúnprocesoasociadoávidadosseresvivos,utilizandoos
instrumentoseosmediosaudiovisuaisetecnolóxicosapropiados,comunicandode
xeitooraleescritoosresultados.
▪ ecantoBiblioteca,TIC´s/Momentocompartido
▪ CMCCT
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ Investigaatravésdarealizacióndeexperienciassinxelasparaachegarseao
coñcementodasleisbásicasquerexenfenómenoscomoareflexióndaluz,a
transmisióndacorrenteeléctricaeoscambiosdeestado.
▪ RecantoLaboratorio/MomentoCompartido
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
11
▪ CMCCT
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ Investigaatravésdarealizacióndeexperienciassinxelasparaachegarseao
coñcementodasleisbásicasquerexenreacciónsquímicas:combustión,oxidacióne
fermentación.
▪ RecantoLaboratorio/MomentoCompartido
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ Identificaeexplicaalgunhasdasprincipaiscaracterísticasdasdiferentesformasde
enerxía:mecánica,lumínica,sonora,eléctrica,térmicaequímica.
▪ RecantoBiblioteca/MomentoCompartido.
▪ CMCCT
▪ CSC
▪ CCL
▪ Identifica e explica os beneficios e riscos relacionados coa utilización das enerxías
renovablesenonrenovables:esgotamento,choivaácida, radioactividade,expoñendo
posiblesactuaciónsparaundesenvolvementosostible.
▪ RecantoBiblioteca/MomentoCompartido
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ Planificaerealizasinxelasexperienciasepredícambiosnomovemento,naformaouno
estadodoscorposporefectodasforzasoudasachegasdeenerxía,comunicandoo
procesoseguidoeoresultadoobtido.
▪ RecantoBiblioteca,TIC´s,Laboratorio/MomentoCompartido
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ Observadexeitosistemático,apreciaeexplicaosefectosdacalornoaumentode
temperaturaedilatacióndalgúnsmateriais.
▪ RecantoLaboratorio/MomentoCompartido
▪ CMCCT ▪ Identifica,experimentaeexemplificaargumentandoalgúnscambiosdeestadoeasúa
reversibilidade.
▪ RecantoLaboratorio/MomentoCompartido
▪ CMCCT ▪ Separaoscompoñentesdunhamesturamediantedestilación,filtración,evaporación
oudisolución.
▪ RecantoLaboratorio/MomentoCompartido
▪ CMCCT
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ CCL
▪ CD
▪ Presentaconclusiónsdeprocesosdeinvestigación,experienciassinxelasouproxectos
sobrediferentesfenómenosfísicosequímicosdamateria,endiferentessoportes.
▪ RecantoBiblioteca,TIC´s/MomentoCompartido
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
12
▪ CMCCT
▪ CAA
▪ Identificaeexpónasprincipiascaracterísticasdasreacciónsquímicas:combustión,
oxidaciónefermentación.
▪ RecantoBiblioteca,TIC´s,Laboratorio/MomentoCompartido
▪ CMCCT
▪ CSC
▪ Respectaasnormasdeuso,deseguridadeedemantementodosinstrumentosde
observaciónedosmateriaisdetraballo.
▪ RecantoLaboratorio/MomentoCompartido
▪ CMCCT
▪ CAA
▪ Identificadiferentestiposdemáquinaseclasifícaassegundoonúmerodepezas,o
xeitodeaccionalaseaacciónquerealizan.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,Museo/MomentoCompartido.
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ Observa,identificaedescribealgúnsdoscompoñentesdasmáquinas. ▪ RecantoBiblioteca,Tic´s/MomentoCompartido.
▪ CMCCT
▪ CSC
▪ Observaeidentificaalgunhadasaplicaciónsdasmáquinasedosaparelloseasúa
utilidadeparafacilitarasactividadeshumanas.
▪ RecantoBiblioteca,Tic´s,Museo/MomentoCompartido.
▪ CMCCT
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ Constrúealgunhaestruturasinxelaquecumpraunhafunciónoucondiciónpara
resolverunproblemaapartirdepezasmoduladas(escaleira,ponte,tobogánetc.)
▪ RecantoMuseo/MomentoCompartido.
▪ CMCCT
▪ CSIEE
▪ CCL
▪ Identificaoselementosduncircuítoeléctrico,constrúeuneexplicaalgúnsefectosda
electricidade.
▪ RecantoBiblioteca,TIC´s,Museo/MomentoCompartido.
▪ CMCCT ▪ Observaeidentificaasprincipaiscaracterísticasdosimánserelacionaelectricidadee
magnetismo.
▪ RecantoBiblioteca,TIC´s,Laboratorio/MomentoCompartido.
▪ CCL
▪ CMCCT
▪ CSC
▪ Coñeceeexplicaalgúnsdosgrandesdescubrimentoseinventosdahumanidade. ▪ RecantoBiblioteca,TIC´s,/MomentoCompartido.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
13
▪ CMCCT
▪ CCL
▪ CSC
▪ CCEC
▪ Coñeceeexplicaalgúnsdosavancesdaciencianofogarenavidacotiá,namedicina,na
culturaenolecer,naarte,namúsica,nocineenodeporteenastecnoloxíasda
informacióneacomunicación.
▪ RecantoBiblioteca,TIC´s,/MomentoCompartido.
*Os plans de traballo atópanse en anexos así como as súas rúbricas de avaliacións.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
14
CIENCIAS SOCIAIS
CONTEXTO HUMANÍSTICO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL E ESPACIAL
• CAA
• CMCCT
• CCL
• CD
• CSB1.1.1.Busca, selecciona e organiza información concreta e relevante,
a analiza, obtén conclusións, reflexiona respecto ao proceso seguido e o
comunica oralmente e/ou por escrito.
• Recanto documental/Momento compartido (ABP)
• CD
• CAA
• CCL
• CMCCT
• CSC
• CSB1.2.1.Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación
(internet, blogs, redes sociais...) para elaborar traballos coa terminoloxía
adecuada aos temas tratados.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
• CD
• CAA
• CCL
• CMCCT
• CSC
• CSB1.2.2.Analiza informacións relacionadas coa área e manexa imaxes,
táboas, gráficos, esquemas, resumos e as tecnoloxías da información e a
comunicación.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
• CCL
• CAA
• CMCCT
• CSC
• CSB1.3.1.Emprega con rigor e precisión o vocabulario adquirido para
elaborar traballos coa terminoloxía axeitada aos temas tratados.
• Todos os recantos/Momento compartido (ABP)
• CCL
• CAA
• CMCCT
• CSC
• CCB1.3.2.Expón oralmente de forma clara e ordenada, contidos
relacionados coa área, que manifesten a comprensión de textos orais e
/ou escritos.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
15
• CAA
• CD
• CSIEE
• CSC
• CCL
• CMCCT
• CSB1.4.1.Realiza traballos e presentacións a nivel individual e grupal que
supoñen a busca, selección e organización de textos de carácter
xeográfico, social e histórico.
• Recanto documental eaudiovisual/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CAA
• CSIEE
• CSB1.5.1.Utiliza estratexias para realizar traballos de forma individual e
en equipo, e amosa habilidades para a resolución pacífica de conflitos.
• Todos os recantos/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CAA
• CSB1.5.2.Participa en actividades de grupo adoptando un
comportamento responsable, construtivo e solidario e respecta os
principios básicos do funcionamento democrático.
• Todos os recantos/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CAA
• CSB1.6.1.Valora a importancia dunha convivencia pacífica e tolerante
entre os diferentes grupos humanos sobre a base dos valores
democráticos e os dereitos humanos universalmente compartidos.
• Todos os recantos/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CAA
• CSB1.7.1.Participa dunha maneira eficaz e construtiva na vida da aula e
do centro e crea e utiliza estratexias para resolver conflitos entre seus
compañeiros
• Todos os recantos/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CAA
• CSB1.7.2.Identifica e utiliza os códigos de conduta e os usos xeralmente
aceptados nas distintas sociedades e contornos (escola, familia, barrio
etc.)
• Todos os recantos/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CAA
• CSB1.8.1.Valora a cooperación e o diálogo como forma de evitar e
resolver conflitos e fomenta os valores democráticos.
• Todos os recantos/Momento compartido (ABP)
• CSIEE
• CSC
• CAA
• CSB1.9.1.Amosa actitudes de confianza en si mesmo/a, sentido crítico,
iniciativa persoal, curiosidade, interese, creatividade na aprendizaxe e
espírito emprendedor que o fan activo ante as circunstancias que lle
rodean.
• Todos os recantos/Momento compartido (ABP)
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
16
• CAA
• CSIEE
• CSB1.9.2.Manifesta autonomía na planificación e execución de accións e
tarefas e ten iniciativa na toma de decisións.
• Todos os recantos/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CAA
• CSIEE
• CSB1.10.1.Desenvolve actitudes de cooperación e de traballo en equipo,
valora as ideas alleas e reacciona con intuición, apertura e flexibilidade
ante elas.
• Todos os recantos/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CAA
• CSIEE
• CSB1.10.2.Planifica traballos en grupo, coordina equipos, toma decisións
e acepta responsabilidades.
• Todos os recantos/Momento compartido (ABP)
• CMCCT
• CAA
• CSB2.1.1.Identifica e clasifica os diferentes tipos de mapas, incluíndo os
planisferios, define que é a escala nun mapa e emprega e interpreta os
signos convencionais máis usuais que poden aparecer nel.
• Recanto xeográfico/Momento compartido (ABP)
• CMCCT
• CCL
• CSB2.2.1.Define clima, nomea os seus elementos e identifica os factores
que o determinan
• Recanto documental/Momento compartido (ABP)
• CMCCT
• CCL
• CSC
• CSB2.3.1.Define paisaxe, identifica os seus elementos e explica as
características dos principais paisaxes de España e de Europa valorando
a súa diversidade.
• Recanto xeográfico/Momento compartido (ABP)
• CMCCT • CSB2.4.1.Localiza nun mapa o relevo de Europa, as súas vertentes
hidrográficas e o seu clima.
• Recanto xeográfico/Momento compartido (ABP)
• CMCCT
• CAA
• CSB2.4.2.Recoñece as principais características do relevo, os ríos e o
clima de Europa.
• Recanto xeográfico/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CMCCT
• CAA
• CCL
• CSB2.5.1.Explica o uso sostible dos recursos naturais propoñendo e
adoitando unha serie de medidas e actuacións que conducen á mellora
das condicións ambientais do nosos planeta.
• Recanto audiovisual e artístico/Momento compartido (ABP)
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
17
• CSC
• CMCCT
• CAA
• CCL
• CSB2.6.1 Explicar as causas e consecuencias do cambio climático e as
actuacións responsables para frealo.
• Recanto audiovisual e artístico/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CAA
• CSB3.1.1.Explica que é a Unión Europea e cales son os seus obxectivos
políticos e económicos e localiza nun mapa os países membros e as súas
capitais.
• Recanto xeográfico/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCEC
• CCL
• CSB3.1.2.Identifica as principais institucións e os seus órganos de
goberno na Unión Europea, recoñecendo os seus símbolos e explicando
en que consiste o mercado único e a zona euro.
• Recanto documental/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCL
• CSB3.2.1.Define poboación dun territorio e identifica os principais
factores que inciden nesta e defíneos correctamente.
• Recanto documental/Momento compartido (ABP)
• CMCCT
• CSC
• CAA
• CSB3 2.2 Interpreta unha pirámide de poboación e outros gráficos usados
no estudo da poboación.
• Recanto xeográfico/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCL
• CSB3.3.1.Describe as principais características da poboación española e
europea.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCL
• CAA
• CSB3.3.2.Explica o proceso da evolución da poboación en España e
Europa e describe a incidencia que tiveron nesta, factores como a
esperanza de vida ou a natalidade.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCL
• CSB3.3.3.Describe os factores que condicionan a distribución da
poboación española e europea.
• Recanto xeográfico/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CMCCT
• CSB3.3.4.Describe a densidade de poboación de España comparándoa
mediante gráficos coa media da Unión Europea.
• Recanto xeográfico/Momento compartido (ABP)
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
18
• CSC
• CCEC
• CCL
• CSB3.4.1.Explica o éxodo rural, a emigración a Europa, e a chegada de
emigrantes ao noso país.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCEC
• CSB3.4.2.Identifica e describe os principais problemas actuais da
poboación: superpoboación, envellecemento, inmigración etc.
• Recanto documental e audiovisual/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CMTC
• CSB3.5.1.Identifica os tres sectores de actividades económicas e clasifica
distintas actividades no grupo ao que pertencen.
• Recanto documental/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCL
• CSB3.5.2.Explica as actividades relevantes dos sectores primario,
secundario e terciario en España e Europa e as súas localizacións nos
territorios correspondentes
• Recanto xeográfico/Momento compartido (ABP)
• CSIEE
• CAA
• CSC
• CSB3 6.1.Valora con espírito crítico a función da publicidade e recoñece
e explica as técnicas publicitarias máis habituais, analizando exemplos
concretos.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
• CSIEE
• CAA
• CMCCT
• CSC
• CSB3 7.1.Diferencia entre distintos tipos de gasto e adapta o seu
presuposto a cada un deles
• Recanto documental/Momento compartido (ABP)
• CSIEE
• CAA
• CMCCT
• CSC
• CSB3 7.2.Planifica os seus aforros para gastos futuros elaborando un
pequeno presuposto persoal.
• Recanto documental/Momento compartido (ABP)
• CSIEE
• CAA
• CMCCT
• CSC
• CSB3.7.3.Investiga sobre diferentes estratexias de compra, comparando
prezos e recompilando información.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
19
• CSIEE
• CAA
• CSC
• CSB3 8.1.Desenvolve a creatividade e valora a capacidade
emprendedora dos membros dunha sociedade.
• Recanto artístico/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CMCCT
• CSB3.9.1.Identifica diferentes tipos de empresa segundo o seu tamaño e
o sector económico ao que pertencen ás actividades que desenvolven.
• Recanto documental/Momento compartido (ABP)
• CCL
• CSC
• CSB3.9.2.Describe diversas formas de organización empresarial. • Recanto documental/Momento compartido (ABP)
• CCL
• CSC
• CSB3.9.3.Define termos sinxelos relacionados co mundo da empresa e a
economía, ilustrando as definicións con exemplos.
• Recanto documental/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CAA
• CCEC
• CCL
• CMCCT
• CSB4.1.1.Define o concepto de prehistoria, identifica a idea de idade da
historia e data as idades da historia, asociadas aos feitos que marcan os
inicios e finais nomeando algunhas fontes da historia representativas de
cada unha delas.
• Recanto documental/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CMCCT
• CAA
• CCEC
• CSB4.2.1.Usa diferentes técnicas para localizar no tempo e no espazo
feitos do pasado, percibindo a duración, a simultaneidade e as relacións
entre os acontecementos.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
• CMCCT
• CSC
• CCEC
• CSB4.3.1.Sitúa nunha liña do tempo as etapas históricas máis
importantes das distintas idades da historia en España.
• Recanto audiovisual e artístico/Momento compartido (ABP)
• CMCCT
• CSC
• CCEC
• CSB4.3.2.Identifica e localiza no tempo e no espazo os feitos
fundamentais da historia de España describindo as principais
características de cada unha delas.
• Recanto documental/Momento compartido (ABP)
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
20
• CSC
• CCEC
• CAA
• CSB4.3.3.Explica aspectos relacionados coa forma de vida e
organización social de España das distintas épocas históricas estudadas.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
• CCEC
• CMCCT
• CSC
• CSB4.3.4.Describe en orde cronolóxica os principais movementos
artísticos e culturais das distintas etapas da historia de España citando os
seus representantes máis significativos.
• Recanto artístico/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCEC
• CAA
• CSB4.3.5.Explica os principais acontecementos que se produciron
durante o s. XIX e XX e que determinan a nosa historia contemporánea.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCEC
• CAA
• CSB4.3.6.Describe as características da sociedade española actual, e
valora o seu carácter democrático e plural, así como a pertenza á Unión
Europea.
• Recanto audiovisual/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCEC
• CAA
• CSB4.4.1.Identifica, valora e respecta o patrimonio natural, histórico,
cultural e artístico e asume as responsabilidades que supón a súa
conservación e mellora.
• Recanto artístico/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCEC
• CAA
• CSB4.4.2.Respecta os restos históricos e os valora como un patrimonio
que debemos legar e recoñece o valor que o patrimonio arqueolóxico
monumental nos achega para o coñecemento do pasado.
• Recanto artístico/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCEC
• CAA
• CSB4.5.1.Respecta e asume o comportamento que debe cumprirse
cando visita un museo ou un edificio antigo.
• Recanto artístico/Momento compartido (ABP)
• CSC
• CCEC
• CAA
• CSB4.5.2.Aprecia a herdanza cultural a escala local, nacional e europea
como a riqueza compartida que hai que coñecer, preservar e coidar.
• Recanto artístico e xeográfico/Momento compartido (ABP)
*Os plans de traballo atópanse en anexos así como as súas rúbricas de avaliacións.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
21
MATEMÁTICAS
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB1.1.1. Realiza predicións sobre os resultados esperados,
utilizando os patróns e leis encontrados, analizando a súa idoneidade
e os erros que se producen.
▪ Recanto Vida Cotiá/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ CD
▪ MTB1.2.1. Elabora informes sobre o proceso de investigación
realizado, expoñendo as fases do mesmo, valorando os resultados e
as conclusións obtidas.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ MTB1.3.1. Elabora conxecturas e busca argumentos que as validen
ou as refuten, en situacións a resolver, en contextos numéricos,
xeométricos ou funcionais.
▪ Recanto Tratamento da Información, Supermercado, Vida Cotiá,
Debuxo/Momento Compartido
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB1.4.1. Propón a resolución de retos e problemas coa precisión,
co esmero e co interese apropiado ao nivel educativo e a dificultade
da situación.
▪ Recanto Tratamento da Información, Vida Cotiá/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CCL
▪ CAA
▪ MTB1.4.2. Desenvolve e aplica estratexias de razoamento
(clasificación, recoñecemento das relacións, uso de exemplos
contrarios) para crear e investigar conxecturas e construír e defender
argumentos.
▪ Recanto Tratamento da Información, Vida Cotiá/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ MTB1.5.1. Reflexiona sobre os problemas resoltos e os procesos
desenvoltos, valorando as ideas claves, aprendendo para situacións
futuras similares.
▪ Recanto Tratamento da información, Vida Cotiá/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CD
▪ CAA
▪ MTB1.5.2. Utiliza ferramentas tecnolóxicas para a realización de
cálculos numéricos, para aprender e para resolver problemas,
conxecturas e construír e defender argumentos.
▪ RecantoTratamentodainformación,VidaCotiá,Supermercado/Momento
Compartido
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
22
▪ CSIEE
▪ CMCT
▪ CD
▪ CAA
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ MTB1.6.1. Realiza un proxecto, elabora e presenta un informe
creando documentos dixitais propios (texto, presentación, imaxe,
vídeo, son...), buscando, analizando e seleccionando a información
relevante, utilizando a ferramenta tecnolóxica axeitada e compartindo
cos seus compañeiros.
▪ RecantoTratamentodainformación,VidaCotiá/MomentoCompartido
▪ CMCT
▪ CCEC
▪ MTB2.1.1. Identifica os números romanos aplicando o coñecemento
á comprensión de datacións.
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT
▪ CAA
▪ CCL
▪ MTB2.1.2. Le, escribe e ordena en textos numéricos e da vida cotiá,
números (naturais, fraccións e decimais ata as milésimas), utilizando
razoamentos apropiados e interpretando o valor de posición de cada
unha das súas cifras.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT
▪ CAA
▪ CCL
▪ MTB2.2.1. Interpreta en textos numéricos e da vida cotiá, números
(naturais, fraccións e decimais ata as milésimas), utilizando
razoamentos apropiados e interpretando o valor de posición de cada
unha das súas cifras.
▪ Recanto Vida Cotiá, Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB2.2.2. Utiliza os números negativos en contextos reais. ▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB2.3.1. Reduce dúas ou máis fraccións a común denominador e
calcula fraccións equivalentes.
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT ▪ MTB2.3.2. Redondea números decimais á décima, centésima ou
milésima máis próxima.
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
23
▪ CMCT ▪ MTB2.3.3. Ordena fraccións aplicando á relación entre fracción e
número decimal.
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT ▪ MTB2.4.1. Coñece e aplica os criterios de divisibilidade por 2, 3, 5, 9
e 10.
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT ▪ MTB2.5.1. Opera cos números coñecendo a xerarquía das
operacións.
▪
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT
▪ CCL
▪ MTB2.5.2. Utiliza diferentes tipos de números en contextos reais,
establecendo equivalencias entre eles, identificándoos e utilizándoos
como operadores na interpretación e resolución de problemas.
▪ Recanto Tratamento da Información, Vida Cotiá/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB2.5.3. Estima e comproba resultados mediante diferentes
estratexias.
▪ RecantoTratamentodaInformación,VidaCotiá/MomentoCompartido
▪ CMCT ▪ MTB2.6.1. Calcula cadrados, cubos e potencias de base 10. ▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT ▪ MTB2.6.2. Realiza sumas e restas de fraccións co mesmo
denominador. Calcula o produto dunha fracción por un número.
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT ▪ MTB2.6.3. Realiza operacións con números decimais. ▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB2.6.4. Aplica a xerarquía das operacións e os usos da paréntese. ▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT ▪ MTB2.7.1. Calcula e utiliza as porcentaxes dunha cantidade para
expresar partes.
▪ Recanto Supermercado, Tratamento da Información, Vida Cotiá/Momento
Compartido
▪ CMCT ▪ MTB2.7.2. Establece a correspondencia entre fraccións sinxelas,
decimais e porcentaxes.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB2.7.3. Calcula aumentos e diminucións porcentuais. ▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
24
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB2.7.4. Usa a regra de tres en situacións de proporcionalidade
directa: lei do dobre, triplo, metade, para resolver problemas da vida
diaria.
▪ Recanto Supermercado, Tratamento da Información, Vida Cotiá/Momento
Compartido
▪ CMCT
▪ CCL
▪ CAA
▪ MTB2.7.5. Resolve problemas da vida cotiá utilizando porcentaxes e
regra de tres en situacións de proporcionalidade directa, explicando
oralmente e por escrito o significado dos datos, a situación
formulada, o proceso seguido e as solucións obtidas.
▪ Recanto Supermercado, Vida Cotiá, Tratamento de información/Momento
Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB2.8.1. Emprega e automatiza algoritmos estándar de suma,
resta, multiplicación e división con distintos tipos de números
(naturais, enteiros, decimais e fraccións).
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT ▪ MTB2.8.2. Descompón de forma aditiva e de forma aditivo-
multiplicativa, números menores de un millón, atendendo o valor de
posición das súas cifras.
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT ▪ MTB2.8.8. Calcula todos os divisores de calquera número menor de
100.
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT ▪ MTB2.8.9. Calcula o mcm e o mcd. ▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT ▪ MTB2.8.10. Descompón números decimais atendendo ao valor de
posición das súas cifras.
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT ▪ MTB2.8.11. Calcula tantos por cen en situacións reais. ▪ Recanto Supermercado, Vida Cotiá/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB2.8.12. Elabora e emprega estratexias de cálculo mental. ▪ Recanto/Momento Compartido
▪ PCE - Titoría/Momento Colectivo
▪ CMCT
▪ CAA
▪ CCL
▪ MTB2.9.1. Resolve problemas que impliquen o dominio dos contidos
traballados, empregando estratexias heurísticas, de razoamento
(clasificación, recoñecemento das relacións, uso de exemplos
contrarios), creando conxecturas, construíndo, argumentando e
▪ Recanto Tratamento da Información, Vida Cotiá/Momento Compartido
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
25
▪ CSIEE tomando decisións, valorando as súas consecuencias e a
conveniencia do seu uso.
▪ CMCT
▪ CAA
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ MTB2.9.2. Reflexiona sobre o procedemento aplicado á resolución de
problemas: revisando as operacións empregadas, as unidades dos
resultados, comprobando e interpretando as solucións no contexto e
buscando outras formas de resolvelo.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CCL
▪ CAA
▪ MTB3.1.1. Estima lonxitudes, capacidades, masas, superficies e
volumes de obxectos e espazos coñecidos elixindo a unidade e os
instrumentos máis axeitados para medir e expresar unha medida,
explicando de forma oral o proceso seguido e a estratexia utilizada.
▪ Recanto Vida Cotiá, Tratamento de Información/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB3.1.2. Mide con instrumentos, utilizando estratexias e unidades
convencionais e non convencionais, elixindo a unidade máis axeitada
para a expresión dunha medida.
▪ Recanto Vida Cotiá, Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB3.2.1. Suma e resta medidas de lonxitude, capacidade, masa,
superficie e volume en forma simple dando o resultado na unidade
determinada de antemán.
▪ Recanto Vida Cotiá, Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB3.2.2. Expresa en forma simple a medición da lonxitude,
capacidade ou masa dada en forma complexa e viceversa.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB3.2.3. Compara e ordena medidas dunha mesma magnitude. ▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB3.4.1. Coñece e utiliza as equivalencias entre as medidas de
capacidade e volume.
▪ Recanto Vida Cotiá, Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CCL
▪ CAA
▪ MTB3.4.2. Explica de forma oral e por escrito os procesos seguidos e
as estratexias utilizadas en todos os procedementos realizados.
▪ Recanto tratamento da Información/Momento Compartido
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
26
▪ CMCT
▪ CCL
▪ CAA
▪ MTB3.4.3. Resolve problemas utilizando as unidades de medida máis
usuais, convertendo unhas unidades noutras da mesma magnitude,
expresando os resultados nas unidades de medida máis axeitadas,
explicando oralmente e por escrito o proceso seguido.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB3.5.1. Resolve problemas realizando cálculos con medidas
angulares.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ MTB3.6.1. Reflexiona sobre o proceso seguido na resolución de
problemas revisando as operacións utilizadas, as unidades dos
resultados, comprobando e interpretando as solucións no contexto e
buscando outras formas de resolvelo.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB4.1.1. Identifica e representa posicións relativas de rectas e
circunferencias.
▪ Recanto Debuxo/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB4.1.2. Identifica e representa ángulos en diferentes posicións:
consecutivos, adxacentes, opostos polo vértice…
▪ Recanto Debuxo/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB4.1.3. Describe posicións e movementos por medio de
coordenadas, distancias, ángulos, xiros…
▪ Recanto Debuxo/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB4.1.4. Realiza escalas e gráficas sinxelas, para facer
representacións elementais no espazo.
▪ Recanto Debuxo, Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB4.1.5. Identifica en situacións moi sinxelas a simetría do tipo
axial e especular.
▪ Recanto Debuxo, Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB4.2.1. Clasifica triángulos atendendo aos seus lados e aos seus
ángulos, identificando as relacións entre os seus lados e entre
ángulos.
▪ Recanto Tratamento da Información, Debuxo/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CD
▪ MTB4.2.2. Utiliza instrumentos de debuxo e ferramentas tecnolóxicas
para a construción e exploración de formas xeométricas.
▪ Recanto Debuxo/Momento Compartido
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
27
▪ CMCT ▪ MTB4.3.1. Calcula a área e o perímetro de: rectángulo, cadrado e
triángulo.
▪ Recanto Tratamento da Información, Debuxo/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB4.3.2. Aplica os conceptos de perímetro e superficie de figuras
para a realización de cálculos sobre planos e espazos reais e para
interpretar situacións da vida diaria.
▪ Recanto Tratamento da Información, Debuxo/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB4.4.1. Identifica e diferencia os elementos básicos da
circunferencia e círculo: centro, raio, diámetro, corda, arco, tanxente
e sector circular.
▪ Recanto Tratamento da Información, Debuxo/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB4.4.2. Calcula perímetro e área da circunferencia e do círculo. ▪ Recanto Tratamento da Información, Debuxo/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB4.5.1. Comprende e describe situacións da vida cotiá, e
interpreta e elabora representacións espaciais (planos, esbozos de
itinerarios, maquetas,…), utilizando as nocións xeométricas básicas
(situación, movemento, paralelismo, perpendicularidade, escala,
simetría, perímetro e superficie).
▪ Recanto Debuxo, Vida Cotiá/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ MTB4.6.1 Resolve problemas xeométricos que impliquen dominio
dos contidos traballados, utilizando estratexias heurísticas de
razoamento (clasificación, recoñecemento das relacións, uso de
exemplos contrarios), creando conxecturas, construíndo,
argumentando e tomando decisións, valorando as súas
consecuencias e a conveniencia da súa utilización.
▪ Recanto Debuxo, Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB4.6.2. Reflexiona sobre o proceso de resolución de problemas:
revisando as operacións utilizadas, as unidades dos resultados,
comprobando e interpretando as solucións no contexto, propoñendo
outras formas de resolvelo.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB5.1.1. Identifica datos cualitativos e cuantitativos en situacións
familiares.
▪ Recanto Vida Cotiá, Tratamento da Información/Momento Compartido
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
28
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB5.2.1. Recolle e clasifica datos cualitativos e cuantitativos de
situacións do seu contorno, utilizándoos para construír táboas de
frecuencias absolutas e relativas.
▪ Recanto Tratamento da Información, Debuxo/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB5.2.2. Aplica de forma intuitiva a situacións familiares as
medidas de centralización: a media aritmética, a moda e o rango.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB5.2.3. Realiza e interpreta gráficos moi sinxelos: diagramas de
barras, poligonais e sectoriais, con datos obtidos de situacións moi
próximas.
▪ MTB5.2.4. Realiza análise crítica e argumentada sobre as
informacións que se presentan mediante gráficas estatísticas
▪ Recanto Tratamento da Información, Debuxo/Momento Compartido
▪ CMCT ▪ MTB5.3.1. Identifica situacións de carácter aleatorio. ▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ MTB5.4.1. Realiza conxecturas e estimacións sobre algún xogos
(moedas, dados, cartas, loterías…)
▪ Recanto Vida Cotiá/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ MTB5.5.1. Resolve problemas que impliquen dominio dos contidos
propios da estatística e probabilidade, utilizando estratexias
heurísticas, de razoamento (clasificación, recoñecemento das
relacións, uso de exemplos contrarios…), creando conxecturas,
construíndo, argumentando e tomando decisións, valorando as
consecuencias destas e a conveniencia da súa utilización.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
▪ CMCT
▪ CAA
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ MTB5.5.2. Reflexiona sobre o proceso de resolución de problemas
revisando as operacións utilizadas, as unidades dos resultados,
comprobando e interpretando as solucións no contexto e propoñendo
outras formas de resolvelo.
▪ Recanto Tratamento da Información/Momento Compartido
*Os plans de traballo atópanse en anexos así como as súas rúbricas de avaliacións.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
29
ÁREA DAS LINGUAS
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSC
▪ LCB1.1.1. Emprega a lingua oral e axusta os rexistros lingüísticos segundo o
grao de formalidade e a finalidade (académica, social e lúdica).
CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB1.1.2. Transmite as ideas con claridade, coherencia e corrección. CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
30
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSC
▪ LCB1.1.3. Escoita atentamente as intervencións dos compañeiros e segue as
estratexias e normas para o intercambio comunicativo mostrando respecto e
consideración polas ideas, sentimentos e emocións dos e das demais.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSC
▪ LCB1.1.4. Aplica as normas sociocomunicativas: escoita atenta, espera de
quendas participación respectuosa, adecuación á intervención da persoa
interlocutora, papel de persoa moderadora e certas normas de cortesía.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
▪ CCL ▪ LCB1.2.1. Emprega conscientemente recursos lingüísticos e non lingüísticos
para comunicarse nas interaccións orais
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
▪ CCL ▪ LCB1.3.1. Exprésase cunha pronunciación e unha dicción correctas:
articulación, ritmo, entoación e volume.
CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
▪ CCL ▪ LCB1.3.2. Expresa as súas propias ideas comprensiblemente, substituíndo
elementos básicos do modelo dado.
CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ LCB1.3.3. Participa activamente en diversas situacións de comunicación:
- Debates e diálogos.
- Exposicións orais con e sen axuda das tecnoloxías da información e
comunicación.
CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ LCB1.3.4. Participa activamente e de forma construtiva nas tarefas de aula,
cooperando en situación de aprendizaxe compartida.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
▪ CCL ▪ LCB1.4.1. Amosa unha actitude de escoita atenta. PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
31
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB1.4.2. Comprende a información xeral en textos orais de uso habitual, do
ámbito escolar e social.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB1.4.3. Interpreta o sentido dos elementos básicos do texto necesarios para
a comprensión global (léxico, locucións).
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL ▪ LCB1.5.1. Utiliza o vocabulario axeitado á súa idade nas expresións axeitadas
para as diferentes funcións da linguaxe.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL ▪ LCB1.5.3. Diferenza polo contexto o significado de correspondencias fonema-
grafía idénticas (palabras homófonas, homónimas, parónimas, polisémicas).
PCE – Prox. Curricular Específico
Aula – Titoría
▪ CCL ▪ LCB1.6.1. Identifica o tema do texto. CA – Contextos de Aprendizaxe Literatura Creativa
Procesando Textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB1.6.2. Identifica as ideas principais dun texto. CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando Textos
▪ CCL
▪ CCA
▪ LCB1.6.3. Resume un texto distinguindo ideas principais e secundarias. CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando Textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ CCEC
▪ LCB1.7.1. Reproduce de memoria breves textos literarios ou non literarios
axeitados aos seus gustos e intereses, utilizando con corrección e creatividade
as distintas estratexias de comunicación oral.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Literatura Creativa
Procesando Textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB1.8.1. Sigue instrucións dadas para levar a cabo actividades diversas. PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB1.8.2. Responde de forma correcta a preguntas correspondentes á
comprensión literal, interpretativa e crítica do texto, e infire o sentido de
elementos non explícitos nos textos orais.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
32
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ LCB1.8.3. Utiliza a información recollida para levar a cabo diversas actividades
en situacións de aprendizaxe individual ou colectiva.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL ▪ LCB1.9.1. Reproduce comprensiblemente textos orais breves e sinxelos
imitando modelos e axustándose á forma da mensaxe (descritivos, narrativos,
dialogados, expositivos e argumentativos) e a súa intención comunicativa
(informativos, literarios, prescritivos e persuasivos).
CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
▪ CCL
▪ CCA
▪ LCB1.9.2. Recorda algunhas ideas básicas despois de escoitar un texto e
exprésaas oralmente en resposta a preguntas directas.
CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ LCB1.9.3. Organiza e planifica o discurso axeitándose á situación de
comunicación e aos diferentes modos discursivos (narrar, describir, informarse
e dialogar) empregando os recursos lingüísticos pertinentes.
CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ LCB1.10.1. Emprega de xeito efectivo a linguaxe oral para comunicarse e
aprender: escoita activa, recollida de datos, pregunta e repregunta, participación
en enquisas e entrevistas, emisión de xuízo persoal.
CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ CSC
▪ LCB1.11.1. Resume entrevistas, noticias e debates infantís… procedentes da
radio, televisión e da internet.
CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
Procesando textos
▪ CCL
▪ CSC
▪ LCB1.11.2. Transforma en noticias feitos cotiáns próximos á súa realidade,
axustándose á estrutura e linguaxe propios do xénero e imitando modelos.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
33
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ LCB1.11.3. Realiza entrevistas e reportaxes sobre temas do seu interese,
seguindo modelos.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ LCB1.11.4. Prepara, seguindo modelos, reportaxes sobre temas de seu
interese.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL ▪ LCB2.1.1. Le en voz alta, con precisión, diferentes tipos de textos apropiados á
súa idade con velocidade, fluidez e entoación adecuada.
CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
Procesando textos
▪ CCL ▪ LCB2.1.2. Descodifica con precisión e rapidez todo tipo de palabras. CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
Procesando textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB2.2.1. Entende a mensaxe de xeito global e identifica as ideas principais e
as secundarias dos textos de diferente tipoloxía, do ámbito escolar e social, a
partir da lectura dun texto en voz alta.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura Creativa
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB2.2.2. Comprende, con certo grado de detalle, diferentes tipos de textos
atendendo á forma da mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados, expositivos
e argumentativos) e a súa intención comunicativa (informativos, literarios,
prescritivos e persuasivos).
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL ▪ LCB2.3.1. Le en silencio coa velocidade adecuada textos de diferente
complexidade.
CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
▪ CCL ▪ LCB2.3.2. Realiza lecturas en silencio resumindo con brevidade os textos lidos. CA – Contextos de Aprendizaxe Conferencias
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB2.4.1. Capta o propósito de diferentes tipoloxía textuais. Identifica as partes
da súa estrutura organizativa, analiza a súa progresión temática.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
34
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB2.4.2. Elabora resumos de textos lidos e identifica os elementos
característicos dos diferentes tipos de texto.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL ▪ LCB2.4.3. Recoñece algúns mecanismos de cohesión en diferentes tipos de
texto.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL
▪ LCB2.4.4. Elabora esquemas a partir de textos expositivos. CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB2.5.1. Interpreta o valor do título e as ilustracións. CA – Contextos de Aprendizaxe Pasatempos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB2.5.2. Marca as palabras clave dun texto que axudan á comprensión global. CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB2.5.3. Activa coñecementos previos axudándose deles para comprender
un texto.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB2.5.4. Realiza inferencias e formula hipóteses. CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CMCT
▪ CAA
▪ LCB2.5.5. Comprende a información contida nos gráficos, establecendo
relacións coa información que aparece no texto relacionada con estes.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB2.5.6. Interpreta esquemas de chave, números, mapas conceptuais
sinxelos.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ LCB2.6.1. Ten programado un tempo semanal para ler diferentes textos. CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
35
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ LCB2.6.2. Le voluntariamente textos propostos polo mestre ou mestra. CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando Textos
Conferencias
Literatura Creativa
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ LCB2.7.1. Consulta diferentes fontes bibliográficas e textos de soporte
informático para obter datos e información para realizar traballos individuais ou
en grupo.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando Textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB2.8.1. Deduce o significado de palabras e expresións con axuda do
contexto.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSC
▪ LCB2.8.2. Comprende textos xornalísticos e publicitarios. Identifica a súa
intención comunicativa. Diferenza entre información, opinión e publicidade.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando Textos
Conferencias
Literatura Creativa
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSC
▪ LCB2.8.3. Infire, interpreta e formula hipótese sobre o contido. Sabe relacionar
os elementos lingüísticos cos non lingüísticos nos diferentes tipos de textos.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando Textos
Literatura Creativa
▪ CCL
▪ CMCT
▪ CAA
▪ LCB2.8.4. Establece relación entre as ilustracións e os contidos do texto,
presenta hipóteses, realiza predicións, e identifica na lectura o tipo de texto e a
intención.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CCEC
▪ LCB2.8.5. Interpreta a linguaxe figurada, metáforas, personificacións, hipérboles
e xogos de palabras en textos publicitarios.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando Textos
Literatura Creativa
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ LCB2.9.1. Utiliza os medios informáticos para obter información. CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
36
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB2.9.2. Interpreta a información e fai un resumo da mesma. CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ LCB2.10.1. Utiliza a biblioteca para localizar un libro determinado con
seguridade e autonomía, aplicando as normas de funcionamento da mesma.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CAA
▪ CCEC
▪ LCB2.10.2. Expón os argumentos de lecturas realizadas dando conta
dalgunhas referencias bibliográficas: autor ou autora, editorial, xénero ou
ilustracións.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ LCB2.10.3. Selecciona lecturas con criterio persoal e expresa o gusto pola
lectura de diversos xéneros literarios como fonte de lecer manifestando a súa
opinión sobre os textos lidos.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ LCB3.1.1. Escribe, en diferentes soportes, textos propios do ámbito da vida
cotiá, do ámbito escolar e social: diarios, cartas, correos electrónicos, noticias,
textos literarios, folletos informativos e literarios, narracións, textos científicos,
anuncios publicitarios, regulamentos, receitas, instrucións, normas, solicitudes,
….
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura Creativa
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB3.1.2. Escribe textos usando o rexistro adecuado, organizando as ideas con
claridade, enlazando enunciados en secuencias lineais cohesivas e
respectando as normas gramaticais e ortográficas.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura Creativa
▪ CCL
▪ CCA
▪ CSIEE
▪ LCB3.1.3. Escribe diferentes tipos de textos adecuando a linguaxe ás
características do xénero, seguindo modelos, encamiñados a desenvolver a súa
capacidade creativa na escritura.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura Creativa
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
37
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CAA
▪ CCEC
▪ LCB3.2.1. Resume o contido de textos propios do ámbito da vida persoal e do
ámbito escolar, recollendo as ideas principais, evitando parafrasear o texto e
utilizando unha expresión persoal.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB3.2.2. Aplica correctamente os signos de puntuación, as regras de
acentuación e ortográficas propias do nivel.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL ▪ LCB3.2.3. Reproduce textos ditados con corrección. PCE – Prox. Curricular Específico Aula – Titoría
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ LCB3.2.4. Emprega estratexias de procura e selección da información: tomar
notas, elaborar esquemas, guións, borradores e mapas conceptuais.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB3.3.1. Utiliza habitualmente o dicionario, en papel e en liña, no proceso de
escritura.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Pasatempos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB3.4.1. Elabora gráficas a partir de datos seleccionados e organizados
procedentes de diferentes textos (libros de consulta, xornais e revistas).
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ LCB3.4.2. Presenta un informe de forma ordenada e clara, utilizando soporte
papel e informático, sobre problemas ou situacións sinxelas, recollendo
información de diferentes fontes (directas, libros, Internet), seguindo un plan de
traballo e expresando conclusións.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ LCB3.4.3. Elabora un informe seguindo un guión establecido que supoña a
procura, selección e organización da información de textos de carácter
científico, xeográfico ou histórico.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
38
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCEC
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB3.5.1. Pon interese e esfórzase por escribir correctamente de forma
persoal.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB3.6.1. Expresa, por escrito, opinións, reflexións e valoracións argumentadas
e usa, de xeito habitual, unha linguaxe non sexista.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura Creativa
Conferencias
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ LCB3.7.1. Planifica e redacta textos seguindo uns pasos: planificación,
redacción, revisión e mellora.
- Determina con antelación como será o texto, a súa extensión, o tratamento
autor/a-lector/a e a presentación.
- Adapta a expresión á intención, tendo en conta ao interlocutor e o asunto de
que se trata.
- Presenta os escritos con limpeza, claridade, precisión e orde os escritos.
- Reescribe o texto.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura Creativa
Conferencias
▪ CCL
▪ CSC
▪ LCB3.7.2. Valora a súa propia produción escrita, así como a produción escrita
dos seus compañeiros.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura Creativa
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ LCB3.8.1. Usa con eficacia Internet e as Tecnoloxías da Información e a
Comunicación para escribir, presentar os textos e buscar información, crear
táboas e gráficas.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura Creativa
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
39
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL ▪ LCB4.1.1. Identifica todas as categorías gramaticais pola súa función na lingua:
presentar ao nome, substituír ao nome, expresar características do nome,
expresar accións ou estados, enlazar ou relacionar palabras ou oracións.
PCE – Prox. Curricular Específico
Aula – Titoría
▪ CCL ▪ LCB4.1.2. Conxuga e usa con corrección todos os tempos simples e compostos
nas formas persoais e non persoais do modo indicativo e subxuntivo de todos
os verbos.
PCE – Prox. Curricular Específico
Aula – Titoría
▪ CCL ▪ LCB4.1.3. Diferenza familias de palabras. PCE – Prox. Curricular Específico
Aula – Titoría
▪ CCL ▪ LCB4.2.1. Identifica e usa sinónimos e antónimos, palabras polisémicas e
homónimas, arcaísmos, estranxeirismos e neoloxismos, frases feitas, siglas e
abreviaturas.
PCE – Prox. Curricular Específico
Aula – Titoría
▪ CCL ▪ LCB4.2.2. Recoñece palabras compostas, prefixos e sufixos e crea palabras
derivadas.
PCE – Prox. Curricular Específico
Aula – Titoría
▪ CCL ▪ LCB4.2.3. Identifica e clasifica os diferentes tipos de palabras nun texto. PCE – Prox. Curricular Específico
Aula – Titoría
▪ CCL ▪ LCB4.2.4. Recoñece e usa os conectores básicos entre oracións: causa,
consecuencia, finalidade...
PCE – Prox. Curricular Específico
Aula – Titoría
▪ CCL ▪ LCB4.2.5. Identifica as oracións como unidades de significado completo.
Recoñece a oración simple, diferencia suxeito e predicado.
PCE – Prox. Curricular Específico
Aula – Titoría
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB4.3.1. Recoñece a estrutura do dicionario e tipos de dicionario, en
diferentes soportes e úsaos para buscar o significado de calquera palabra
(derivadas e sinónimas).
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Pasatempos
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
40
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB4.3.2. Selecciona a acepción correcta segundo o contexto de entre as
varias que lle ofrece o dicionario.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Pasatempos
▪ CCL ▪ LCB4.3.3. Recoñece e usa correctamente as normas ortográficas nas súas
producións escritas.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Pasatempos
▪ CCL ▪ LCB4.4.1. Sinala as características que definen ás diferentes clases de
palabras e nomes: clasificación e uso para construír o discurso nos diferentes
tipos de producións.
PCE – Prox. Curricular Específico
Aula – Titoría
▪ CCL ▪ LCB4.4.2. Utiliza correctamente as normas de concordancia de xénero e
número na expresión oral e escrita.
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
▪ CCL ▪ LCB4.4.3. Aplica correctamente as normas de acentuación e clasifica as
palabras dun texto.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
▪ CCL ▪ LCB4.4.4. Usa con corrección os signos de puntuación. PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
▪ CCL ▪ LCB4.4.5. Aplica as normas do uso da til. PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
▪ CCL ▪ LCB4.4.6. Utiliza unha sintaxe adecuada nas producións escritas propias. CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CD
▪ CAA
▪ LCB4.5.1. Utiliza distintos programas educativos dixitais como apoio e reforzo
da aprendizaxe.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CSC
▪ LCB4.6.1. Valora a variedade lingüística de España. CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
41
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CSC
▪ LCB4.6.2. Recoñece e identifica algunhas das características relevantes
(históricas, socioculturais, xeográficas e lingüísticas) das linguas oficiais en
España.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CCEC
▪ LCB5.1.1. Recoñece e valora as características fundamentais de textos
literarios narrativos, poéticos e dramáticos.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura Creativa
▪ CCL
▪ CCEC
▪ LCB5.2.1. Realiza lecturas guiadas de textos narrativos de tradición oral,
literatura infantil, adaptacións de obras clásicas e literatura actual.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura Creativa
Conferencias
▪ CCL
▪ CAA
▪ LCB5.2.2. Interpreta a linguaxe figurada, metáforas, personificacións, hipérboles
e xogos de palabras en textos literarios.
CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CCEC
▪ LCB5.3.1. Distingue algúns recursos retóricos e métricos propios dos poemas CA – Contextos de Aprendizaxe Todos os recantos
▪ CCL
▪ CCEC
▪ LCB5.3.2. Utiliza comparacións, metáforas, aumentativos, diminutivos e
sinónimos en textos literarios.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura creativa
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ LCB5.4.1. Crea textos literarios (contos, poemas, cancións e sinxelas obras
teatrais) a partir de pautas ou modelos dados utilizando recursos léxicos,
sintácticos, fónicos e rítmicos en ditas producións.
CA – Contextos de Aprendizaxe Procesando textos
Literatura creativa
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSC
▪ CCEC
▪ LCB5.5.1. Realiza dramatizacións individualmente e en grupo de textos
literarios apropiados ou adecuados á súa idade e de textos de produción propia.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Procesando textos
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
42
CONTEXTO LINGÜÍSTICO LITERARIO CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN TEMPORAL ORGANIZACIÓN ESPACIAL
▪ CCL
▪ CAA
▪ CCEC
▪ LCB5.5.2. Memoriza e reproduce textos orais adecuados á súa idade: contos,
poemas, cancións, refráns e adiviñas.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Procesando textos
▪ CCL
▪ CSC
▪ CCEC
▪ LCB5.7.1. Valora a literatura en calquera lingua, especialmente en lingua
galega, como vehículo de comunicación e como recurso de gozo persoal.
PCE – Prox. Curricular Específico
CA – Contextos de Aprendizaxe
Aula – Titoría
Todos os recantos
*Os plans de traballo atópanse en anexos así como as súas rúbricas de avaliacións.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
43
VALORES SOCIAIS E CÍVICOS
ÁREA DE VALORES CULTURAIS E CÍVICOS CURSO: 5º EDUCACIÓN PRMARIA
COMP. CLAVE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ORGANIZACIÓN ESPACIAL ORGANIZACIÓN TEMPORAL
▪ CSC
▪ CCL
▪ VSCB1.1.1. Explica o valor da respectabilidade e da dignidade persoal. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB1.1.2. Actúa de forma respectable e digna. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CAA
▪ CCL
▪ VSCB1.1.3 Coñece e asume os rasgos característicos da súa personalidade,
poñéndoos de manifesto asertivamente. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CAA ▪ VSCB1.2.1. Utiliza estratexias de reestruturación cognitiva. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ VSCB1.2.2. Describe o valor da reestruturación cognitiva e a resiliencia. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB1.2.3 Aplica o autocontrol á toma de decisións, á negociación e á
resolución de conflitos.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ CCL
▪ VSCB1.2.4. Expresa os seus sentimentos, necesidades e dereitos, á vez que
respecta os dos e das demais nas actividades cooperativas. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB1.3.1. Traballa en equipo valorando o esforzo individual e colectivo e
asumindo compromisos para a consecución de obxectivos.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
44
▪ CSC
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ VSCB1.3.2. Explica razóns para asumir as súas responsabilidades durante a
colaboración. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ VSCB1.3.3. Xera confianza nos demais realizando unha autoavaliación
responsable da execución das tarefas. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB1.4.1.Propón alternativas á resolución de problemas sociais. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB1.4.2. Sabe facer fronte á incerteza, ao medo ou ao fracaso. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB1.5.1. Emprega o pensamento consecuencial para tomar decisións éticas. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB1.5.2. Identifica vantaxes e inconvenientes dunha posible solución antes
de tomar unha decisión ética.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ VSCB1.6.1. Realiza propostas creativas e utiliza as súas competencias para
abordar proxectos sobre valores sociais Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ VSCB1.6.2. Identifica, define problemas sociais e cívicos e implanta solucións
potencialmente efectivas Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSIEE ▪ VSCB1.6.3. Razoa a importancia da iniciativa privada na vida económica e
social.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
45
BLOQUE 2. A
COMPRENSIÓN E
O RESPECTO
NAS RELACIÓNS
INTERPERSOAIS
BLOQUE 2. A COMPRENSIÓN E O RESPECTO NAS RELACIÓNS
INTERPERSOAIS
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ VSCB2.1.1. Dialoga interpretando e dando sentido ao que oe. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB2.1.2. Realiza actividades cooperativas detectando os sentimentos e
pensamentos que subxacen no que se está a dicir. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ CSC
▪ CCL
▪ VSCB2.1.3. Colabora en proxectos grupais escoitando activamente,
demostrando interese polas outras persoas e axudando a que sigan motivadas
para expresarse. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB2.2.1. Comparte sentimentos durante o diálogo. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ VSCB2.2.2. Utiliza os elementos que contribúen ao diálogo. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ VSCB2.3.1. Emprega a linguaxe positiva. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB2.3.2. Autoafírmase con respecto. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
46
▪ CCL
▪ CSC
▪ VSCB2.4.1 Infire e dá o sentido adecuado á expresión dos e das demais. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB2.4.2.utiliza correctamente as estratexias de escoita activa: clarificación,
parafraseo, resumo, reestruturación, reflexo de sentimentos. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ VSCB2.5.1.Interacciona con empatía. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB2.5.2. Sabe contribuír á cohesión dos grupos sociais aos que pertence. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB2.6.1.Analiza os problemas que orixinan os prexuízos sociais. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ CCEC
▪ VSCB2.6.2.Expón razoadamente as consecuencias dos prexuízos sociais para
as persoas do contorno social próximo. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CCEC
▪ CSC
▪ CD
▪ CAA
▪ VSCB2.6.3.Detecta e axuíza criticamente prexuízos sociais detectados no seu
contorno próximo expresando as conclusións en traballos creativos. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
BLOQUE 3. A
CONVIVENCIA E
OS VALORES
SOCIAIS
BLOQUE 3. A CONVIVENCIA E OS VALORES SOCIAIS Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
47
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.1.1. Desenvolve proxectos e resolve problemas en colaboración. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.1.2. Pon de manifesto unha actitude aberta cara aos demais
compartindo puntos de vista e sentimentos durante a interacción social na aula.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ CSC
▪ VSCB3.2.1. Amosa boa disposición a ofrecer e recibir axuda para a
aprendizaxe. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ CSC
▪ VSCB3.2.2. Recorre ás estratexias de axuda entre iguais. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC ▪ VSCB3.2.3. Respecta as regras durante o traballo en equipo. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ CAA
▪ VSCB3.2.4. Emprega destrezas de interdependencia positiva. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ VSCB3.3.1.Explica o concepto de norma. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CAA
▪ CSC
▪ VSCB3.3.2. Infire a necesidade das normas da súa comunidade educativa Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.3.3. Participa na elaboración das normas do colexio. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC ▪ VSCB3.3.4. Respecta as normas do centro escolar. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
48
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.4.1. Resolve os conflitos de modo construtivo. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.4.2. Sigue as fases da mediación en situacións reais e simulacións. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ VSCB3.4.3. Manexa a linguaxe positiva na comunicación de pensamentos,
intencións e posicionamentos nas relacións interpersoais.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.4.4. Analiza as emocións, sentimentos, posibles pensamentos e puntos
de vista das partes en conflito.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.5.1. É capaz de sensibilizar sobre causas altruístas realizando
exposicións orais sobre o seu valor e cometidos. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.5.2. Colabora en causas altruístas en colaboración coa comunidade
educativa.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.6.1. Realiza xuízos morais de situacións escolares. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.6.2. Xustifica as súas actuacións en base a valores persoais como a
dignidade, a liberdade, a autoestima, a seguridade nun mesmo e a capacidade
de enfrontarse aos problemas.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CCL
▪ VSCB3.7.1. Expresa o que é un dilema moral. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.7.2.Realiza xuízos morais. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.7.3. Analiza e resolve dilemas morais en situacións reais e simuladas. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
49
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.7.4. Resolve dilemas morais en relación a prexuízos relativos ás
diferenzas culturais.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.8.1. Analiza formas de discriminación: racismo, xenofobia, desigualdade
de oportunidades…
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.8.2. Analiza feitos discriminatorios: maltrato, exclusión de minorías
étnicas, reclusión en campos de concentración, o holocausto, segregación por
enfermidade.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.8.3. Detecta prexuízos e analiza conflitos derivados do uso de
estereotipos no contexto escolar.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC ▪ VSCB3.9.1. Valora e respecta a libre expresión. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC ▪ VSCB3.9.2. Comprende, interpreta e acepta opinións diferentes ás propias. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.9.3. Relaciona diferentes culturas e relixións coas formas de
pensamento de persoas pertencentes a elas.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ CCL
▪ VSCB3.9.4. Analiza, reflexiona e expresa conclusións sobre os dereitos de libre
expresión e opinión, liberdade de pensamento, de conciencia e de relixión. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.10.1. Axuíza criticamente actitudes de falta de respecto á igualdade de
oportunidades de homes e mulleres.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.11.1. Axuíza criticamente os valores implícitos en diversas situacións,
de acordo cos que constitúen a vida en común nunha sociedade democrática.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CCL
▪ VSCB3.11.2. Razoa a contribución de diferentes institucións, organizacións e
servizos públicos en relación á garantía dos dereitos e deberes dos cidadáns e
cidadás.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
50
▪ CSC
▪ CCL
▪ VSCB3.12.1. Explica os dereitos e deberes básicos da Constitución española. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.12.2. Realiza xuízos morais sinxelos fundamentados. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.12.3. Participa no benestar do contorno próxima baseándose nos
dereitos e deberes dos cidadáns e cidadás.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ VSCB3.13.1. Comprende, valora e expón por escrito o deber da contribución
cidadá ao ben da sociedade. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CCL
▪ VSCB3.13.2. Explica a función dos impostos de proporcionar recursos sociais
que melloran a calidade de vida dos cidadáns e cidadás.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CCEC
▪ CD
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ VSCB3.13.3. Realiza producións creativas sobre as consecuencias de non
pagar impostos. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ VSCB3.14.1. Toma conciencia da limitación dos recursos enerxéticos e explica
as consecuencias do esgotamento das fontes de enerxía. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CAA
▪ VSCB3.14.2. Investiga os efectos do abuso de determinadas fontes de enerxía. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CSC
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ VSCB3.14.3. Realiza traballos creativos sobre a necesidade do aire non
contaminado para a saúde e a calidade de vida. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
51
▪ CSC
▪ CD
▪ CMCT
▪ CCEC
▪ VSCB3.14.4. Expón graficamente argumentos para rexeitar actividades
humanas contaminantes. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSIEE
▪ VSCB3.15.1. Razoa as repercusións de determinadas condutas de risco sobre
a saúde e a calidade de vida. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.15.2. Coñece as prácticas de primeiros auxilios. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CD
▪ CSC
▪ VSCB3.16.1. Realiza un uso ético das novas tecnoloxías. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CCL
▪ CAA
▪ CSC
▪ VSCB3.16.2. Analiza e enxuíza criticamente os contidos do contorno dixital. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CD
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.17.1. Realiza análise de información dixital sobre as razóns polas que
as persoas senten a necesidade de consumir ao ver un anuncio publicitario. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CCEC
▪ CD
▪ VSCB3.17.2. Reflexiona sobre a influenza da publicidade expresando as
conclusións mediante traballos creativos. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CCL
▪ CCEC
▪ CSIEE
▪ VSCB3.17.3. Realiza exposicións axuizando criticamente hábitos de consumo
innecesario. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
52
▪ CSC
▪ CSIEE
▪ CAA
▪ VSCB3.18.1. Desenvolve proxectos relacionados coas principais causas dos
accidentes de tráfico, sobre os que se informa en diferentes medios de
comunicación.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CCL
▪ VSCB3.18.2. Reflexiona sobre o modo no que se poderían evitar accidentes de
tráfico e expón as súas conclusións.
Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
▪ CSC
▪ CCL
▪ CSIEE
▪ VSCB3.18.3. Explica as principais medidas que se poderían tomar para previr
accidentes de tráfico. Aula/Tiroría
Recantos de aula
Programa Curricular Específico / ABP
Momento Vivencial en Valores
6.- PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN
Avaliaremos o proceso de ensinanza, a propia práctica educativa e o desenvolvemento das capacidades por parte do alumnado
acorde cos obxectivos previstos. Empregaremos instrumentos como: a observación directa e sistemática, a análise das producións
do alumnado, rúbricas, listas de control,portafolios, rexistros,...
A avaliación do proceso de ensinanza-aprendizaxe, aínda que debe ser continua, realizarase en diferentes momentos:
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
53
• Avaliación inicial: a partir das entrevistas coas familias,informes de escolarización anterior, ou a través da observación dos
primeiros días.
• Avaliación formativa e continua: no día a día coa observación, revisión de tarefas, actividades,.... As familias serán
informadas continuamente deste proceso, tanto a través dos boletíns de información trimestral que serán completados cun
informe por parte do profesorado que imparta clase ao alumnado como nas horas de atención ás familias ou en contactos
máis informais.
7.-DIRECTRICES E INSTRUMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL
Ao comezo do curso e durante o primeiro mes escolar, realizarase unha avaliación inicial coa finalidade de adecuar as ensinanzas
ao alumnado e facilitar a progresión satisfactoria no seu proceso de aprendizaxe, incidindo na obtención de información sobre o
grao de desenvolvemento das competencias clave. Esta avaliación incluirá a análise dos informes persoais anteriores e
completarase coa información obtida das familias e do profesorado.
A avaliación inicial será o punto de referencia para a toma de decisións relativas ao desenvolvemento do currículo nas
programacións de aula, así como para adoptar aquelas medidas de apoio ou reforzo que consideren oportunas para cada alumna
ou alumno.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
54
O comezo do curso farase un repaso do curso anterior con actividades que nos darán a información necesaria sobre os
coñecementos previos e así elaborar a programación tendo en conta os obxectivos mínimos. Considerando moi importante a
participación de tódolos docentes que participan no proceso de ensinanza-aprendizaxe do alumnado.
8.- CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN
Os criterios de cualificación que se van a seguir valoraranse de acordo ás seguintes porcentaxes:
Criterios de cualificación
Aspectos xerais:
- Redacción
- Expresión oral
- Manexo do tempo
- Participación
40%
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
55
- Actitude
- Realización das tarefas
- Coñecementos demostrados
Aspectos específicos.
- Recanto da biblioteca
- Recanto do museo
- Recanto do laboratorio
- Recanto das Tic’s
60%
A porcentaxe mínima esixible é dun 50%.
9.- ACTIVIDADES DE REFORZO
A continuación amósase unha breve síntese das tarefas que, a grosso modo, se executan na aula co alumnado que precise
reforzo.
Deben ir encamiñadas á consecución dos obxectivos así como á posta en práctica dos coñecementos adquiridos e á propia
avaliación dos mesmos.
• Actividades previas. • Actividades de análise e razoamento.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
56
• Actividades de observación. • Actividades de exploración. • Investigación. • Clasificación e identificación. • Producións...
En referencia aos reforzos persoais por parte do profesorado de apoio ao alumnado con NEAE, estes realízanse de maneira
integrada na aula, o alumnado é considerado un máis do grupo e en ningún momento debe sentirse alonxado do grupo-clase.
Consíderase necesario que sexa o propio alumnado quen en moitos momentos se sinta protagonista do reforzo a un alumno que o
precise.
10.- METODOLOXÍA DIDÁCTICA, CONSIDERANDO AS COMPETENCIAS CLAVE COMO
ELEMENTO VERTEBRADOR
Para acadar os obxectivos propostos e que, maioritariamente, están estreitamente ligados ao alumnado utilizaremos unha
metodoloxía que debera posibilitar:
• Que o que aprendan sirva para a vida.
• Desenvolver a capacidade constante de aprender.
• Ofrecer a todo o alumnado a oportunidade e a axuda necesaria para ter éxito no proceso de aprendizaxe
• Aumentar a motivación e o interese do alumnado.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
57
• Actualizar a organización e estrucuración pedagóxica e didáctica nos distintos niveis.
• A atención da diversidade do alumnado dende unha perspectiva inclusiva.
• O desenvolvemento neurolóxico do alumnado.
Principios metodolóxicos que debemos respectar:
Relativos ao proceso de ensino e aprendizaxe.
§ Aprendizaxe significativa:
ü Teremos en conta os intereses do alumnado e partiremos dos coñecementos previos.
ü Utilizaremos situacions reais da vida cotiá ou simulacións das mesmas.
ü Proporemos actividades funcionais e prácticas, tendo en conta o aspecto lúdico.
§ Principio de individualización:
ü Faremos posible que cada alumno/a traballe ao seu propio nivel e ritmo.
§ Aprendizaxe colaborativo – cooperativo.
ü Impulsaremos a cooperación, a axuda entre iguais e a interacción: o alumnado debe explicar os procesos no grupo de
traballo, expresar cada un as súas ideas e argumentalas para a toma de decisións finais.
Relativos ás funcións do profesorado e á súa forma de intervención.
§ Dar confianza e seguridade.
ü O profesorado coñecerá a cada alumno/a e depositará confianza nel ou nela.
ü Fará ver a todo o alumnado todas as posibilidades que teñen e intentará facerlles sentir que son capaces de aprender con
éxito.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
58
§ Axudar no proceso.
ü O profesorado, tendo en conta o que cada alumno/a sabe e ten que aprender, estimularao e axudarao durante todo o
proceso.
§ Impulsar a aprendizaxe autónoma.
ü O profesorado por medio da súa intervención axudará ao alumnado a pensar, a facerse preguntas e atopar solucións.
Así, desenvolverá a súa autonomía e a súa curiosidade por saber ser, saber facer e saber estar.
§ Avaliar a intervención.
ü A avaliación será un medio para analizar tanto o proceso de aprendizaxe do alumando como a intervención do profesorado.
Caraterísticas metodolóxícas A concepción que temos do alumnado inflúe na nosa maneira de intervir, programar e avaliar. Por iso plantexaremos unhas
estruturas de organización metodolóxica que posibilitan o desenvolvemento global do alumnado. Así, estableceremos a seguinte
organización espacio-temporal para os distintos niveis e etapas atendendo a unhas estratexias estruturadas e sistematizadas:
Organización temporal Momento compartido (1h 30min). Aprendizaxe baseado en contextos de aprendizaxe.
Momento colectivo (1h 30min). Programa curricular específico.
Momento de lecer (30min). É o momento que goza todo o alumnado do centro e que consideramos de vital importancia xa que é
onde teñen a oportunidade de xogar dun xeito moito máis espontáneo e libre. Pensamos que é un momento educativo máis dentro
do horario lectivo e como tal debemos incorporar todo tipo de elementos que axuden ao alumnado a desenvolver esa necesidade
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
59
de xogo libre e espontáneo tanto a nivel de dotación de recursos materiais como de dotación de recursos psicolóxicos, sociais e
persoais. Momento no que o alumnado debe aprender a xestionar o seu tempo libre.
Momento vivencial (1h 30min). Constitúe un tempo de aprendizaxe sentido, vivido e estimulante: a aprendizaxe da música, da
arte, da lingua estranxeira, dos valores sociais e cívicos, … debe realizarse dende unha perspectiva moito máis práctica (con
obradoiros, tarefas, experiencias). Para iso, o profesorado titor e especialista organizará sesións didácticas nas que o alumnado
teña a oportunidade de sentir, vivir e emocionarse con estas aprendizaxes.
Estas novas estruturas espacio-temporais estarán sistematizadas e determinadas por un modo de funcionamento que a
continuación pormenorizamos:
Programa curricular específico.
En Educación Primaria, cada grupo de alumnos/as, do mesmo nivel, sitúase na aula co seu titor/a para desenvolver tarefas
centradas en determinados contidos establecidos no currículo e que están previamente determinados nas programacións
didácticas: principalmente contidos referidos á competencia en comunicación lingüística e matemática que son propios de cada
nivel: ortografía, vocabulario e gramática das linguas correspondente ó bloque IV do curriculo de primaria; cálculo e xeometría das
matemáticas correspondente ó bloque II do currículo. Contamos para isto con con 5 horas e 15 minutos semanais.
A avaliación destos contidos realizarase nos diferentes contextos de aprendizaxe xa que considerase que son contidos utilizados
diariamente.
Aprendizaxe baseado en contextos de aprendizaxe.
Os alumnado de 3º e 4º, mesturados, e de 5º e 6º (tamén mesturados) desenvolven a súa aprendizaxe atendendo á seguinte
actuación pedagóxica, organizativa e didáctica:
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
60
Contextos de Aprendizaxe: En cada contexto trabállanse proxectos dunha área que, unido a outros temas diversos, interrelaciona
coas distintas áreas de coñecemento e complementan o curriculo dun xeito multidisciplinar. En cada contexto traballa un docente
como mínimo. As aulas de 3º, 4º, 5º e 6º convertiranse nos seguintes contextos de aprendizaxe e neles traballarase atendendo ás
seguintes dinámicas:
- Contexto científico: Proxectos Científicos nos que se desenvolven todas as competencias clave dun xeito integral e con
naturalidade, e nos que se traballan establecendo relacións entre os contidos da competencia científica e os de outras
competencias (lingüística, tecnoloxica, lóxica e matemática, social…etc.).
- Contexto matemático: Proxectos Matemáticos nos que é moi importante acercar os conceptos matemáticos á vida e á
posibilidade de vivencialos dun xeito práctico e manipulativo. Neste contexto haberá distintos espazos (recantos) que, dun xeito
global, nos permitirán comprender a utilidade das matemáticas na vida real.
- Informadeiro: Todas as actividades teñen un paraqué en sí mesmas, unhas veces é gozar ao realizalas, e outras veces na
saída que teñen cara ao exterior a través dos medios de comunicación: radio, prensa, televisión, internet, exposicións,
presentacións, representacións, debates, etc. Á vez que lle dan sentido e funcionalidade ás actividades, os medios de
comunicación fan que medre o interese e a motivación. O tipo de saída que teñan as actividades determinará a planificación, a
responsabilidade do alumnado e o uso de recursos. Contaremos cun espazo no centro no que colocaremos os recursos
necesarios para desenvolver nel programas de radio, televisión, elaboración da prensa escrita e confección e edición dun caderno
de bitácora online. Este espazo non ten un grupo asignado; pode ser utilizado polos distintos grupos en funcion dun horario de uso.
- Contexto lingüístico: Proxectos Literarios ou Lingüísticos nos que se desenvolverán dun xeito multidisciplinar e transversal
contidos variados e de distintas disciplinas: ciencias, valores, linguas, conmemoracións especiais, os temas transversais…etc.
Neste contexto terán especial tratamento a linguaxe oral e a linguaxe escrita a través do establecemento de recantos que
permitirán traballar con diferentes tipoloxías de textos e programar distintas actividades.
- Contexto humanístico: Dende unha perspectiva actual e atendendo sempre a realidade social e cultural onde vive e se
desenvolve o alumnado, este contexto vai ser vital para comprender o que nos rodea. Serán proxectos nos que tamén van intervir
varias disciplinas e onde se tratarán fundamentalmente temas relacionados coas as ciencias sociais dende unha perspectiva
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
61
determinada: entendendo o que sucede ou sucedeu ao noso redor, poderemos entender o que sucede ou sucedeu en contextos
máis amplos e descoñecidos.
Neste tipo de organización, os contextos de aprendizaxe soen ser estables ao longo de todo o ano. Esto quere decir que o
alumnado pasa, periódica e sistemáticamente (2 semanas), por todas as zonas para traballar nun proxecto determinado dun xeito
multidisciplinar desenvolvendo así todas e cada unha das competencias clave. Esta estabilidade ofrécelle ao alumnado a
posibilidade de profundar no coñecemento e desenvolver as súas capacidades.
Os contextos de aprendizaxe son complementarios. En todos eles, á parte da aprendizaxe de conceptos e procedementos tamén
axudan a ir desenvolvendo a personalidade e as relacións sociais.
A organización social destes espazos posibilita a expresión de emocións e a interacción. Por medio desta interacción os esquemas
conceptuais e actitudinais van evolucionando, e ao mesmo tempo vaise desenvolvendo a identidade de cada persoa e a do grupo.
Para logralo, fomentamos o traballo en grupo, xa que a interación mutua serve para enriquecer o proceso de aprendizaxe de cada
individuo.
Constitúe un tempo de aprendizaxe vivido: a música, a arte, a segunda lingua estranxeira, os valores sociais e cívicos, os
obradoiros manipulativos… deben ser aprendidos dende unha perspectiva moito máis práctica. Para iso, o profesorado
especialista organizará sesións didácticas nas que o alumnado teña a oportunidade de sentir, vivir e emocionarse coas
aprendizaxes.
Programa de aprendizaxe vivencial.
Impartirase en espazos determinados e específicos que posibilitarán un traballo manipulativo, directo, eminentemente práctico e
moi conectado coas vivencias do propio alumnado. Así, os contidos curriculares referidos á música, ó inglés, aos valores
sociais e cívicos, aos obradoiros científicos, matemáticos, lingüísticos e artísticos serán tratados dende unha vertente moito
máis real e significativa: bailes, cancións, ritmos e melodías, manualidades, obradoiros en inglés, obradoiro do supermercado…
son exemplos nos que desenvolvemos determinados contidos destes niveis e das áreas de coñecemento.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
62
En Educación Primaria a tipoloxía de actividades son xa máis específicas e cun maior grado de dificultade e estarán centradas en
retos e plans de traballo ou proxectos nos que se desenvolva o currículo das especialidades de: Música, EF, Inglés e outros
contidos que poden ser ensinados e aprendidos en obradoiros: marquetería, traballo con barro, sesións de ganmificación,
aprendizaxes vivenciais en situacións reais ou simuladas (supermercado)…etc.
Outras características metodolóxicas vitais.
ü A mestura de idades é un elemento máis que amplía tanto o marco da diversidade como o dainteración social. Nos grupos
de Infantil e Primaria (1º con 2º, 3º con 4º e 5º con 6º) xúntase o alumnado dos dous niveis diferentes dos xa desaparecidos
ciclos. Deste xeito, posibilitamos a interación e ofrecemos a posibilidade de desempeñar roles diferentes.
ü Programas de ciclo. Pensamos que a mellor maneira de organizar a planificación didáctica no relativo ao currículo é
deseñando programas curriculares por ciclos de dous anos. Este feito ofrece a posibilidade a cada individuo de desenvolver
o seu propio potencial e avanzar segundo o seu ritmo e nivel.
ü A integración real e efectiva das TACs. Dende o curso pasado o centro participa no proxecto de cooperación MECD -
Consellería de Educación e Samsung Co. “SAMSUNG SMART SCHOOL” no que tratamos de integrar as TICs nas aulas
cunha metodoloxía determinada que posibilite ao alumnado, no interior das aulas, contar con recursos tecnolóxicos e
aplicacións informáticas para a elaboración dos proxectos e plans de traballo.Tamén participamos nunha experiencia piloto
da Consellería de Educación que consiste básicamente en probar a aplicación EDIXGAL nos dispositivos móbiles. Non
deixa de ser para nós un recurso máis coma calquera outro do que botar man para acceder á información.
ü A Mediateca e a Biblioteca son os lugares de recursos, son as fontes básicas de información para realizar as actividades
dos minicontextos. O libro de texto non é un recurso básico. Existen moitos mateirias e compártense.
ü Utilizamos plans de traballo: son listados de procedementos ordenados e sistemáticos para realizar as actividades
presentes nos distintos contextos e minicontextos de aprendizaxe, que axudan ao alumno a planificar o traballo, a centrarse
na actividade, a situarse no proceso de aprendizaxe e a desenvolver a súa autonomía.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
63
ü Implicamos ao alumnado na avaliación. O alumnado, a través de rúbricas, debe coñecer de antemán o plantexamento das
actividades, exercicios e tarefas a desenvolver e as compentencias e coñecementos que se van avaliar. Esto axudará ao
alumnado a tomar conciencia da súa propia evolución nos procesos de aprendizaxe que se desenvolvan.
ü O traballo en equipo do profesorado é imprescindible para deseñar e xestionar os programas e proxectos didácticos, avaliar
o proceso de aprendizaxe, cumplir co traballo diario e levar a cabo os proxectos do centro.
ü A formación do profesorado ten que ser permanente, continuada e sen fin. Todas as fontes de formación son
enriquecedoras pero cremos que son esenciais as dinámicas formativas que se dan no interior das estruturas do centro.
Pensamos que é moi importante que o centro dispoña de espacios, tempos e lugares nos que poder compartir experiencias
formativas mutuamente: formación “in situ” no interior da aula, sesións formativas foóra do horario lectivo no que os
relatores seremos nós mesmos, profesionais externos que nós solicitamos segundo as nosas necesidades, PFPP... Temos
que ser consciente que con estratexias deste tipo a formación desenvólvese todos os días e dun xeito natural no contacto
entre iguais (docentes).
10.- MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
GRUPOS DE REFORZO NAS ÁREAS INSTRUMENTAIS
• Reforzaranse aquel alumnado que presente un ritmo de aprendizaxe máis lento ou amosen algunhas dificultades na
adquisición dos obxectivos propostos especialmente nas áreas de lingua e matemáticas. Este alumnado sentirase en todo
momento partícipe de todas as actividades que se leven a cabo.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
64
ALUMNADO CON RITMO DE APRENDIZAXE LENTA
• Propor actividades variadas con distintos niveis de dificultade, estimulantes e motivadoras, integradas nas actividades que
se realizan co resto do grupo.
• Aumentar as expectativas de éxito con actividades que poidan realizar, xa que o éxito ten un factor motivador para a
aprendizaxe.
• Adaptar as actividades ao seu nivel.
• Utilizar espazos que nos permitan realizar un itinerario personalizado e variado para proporcionar axuda continuamente.
• Axuda entre o alumnado.
ALUMNADO CON RITMO DE APRENDIZAXE RÁPIDA
• Planificar actividades de afondamento, é dicir, cun nivel maior de complexidade con respecto ás dos seus compañeiros.
• Propor actividades nas que ampliamos o contido.
• Organizar algunha actividade onde este alumnado comparta os seus intereses co resto do grupo: a través da narración,
iniciativas para levar a cabo proxectos,...
• Colaboración estreita coas familias para o intercambio de información e de material.
• Darlle a oportunidade de ser alumnos titores de compañeiros máis lentos.
11. EDUCACIÓN EN VALORES
ÁREA DAS LINGUAS
Tratarase transversalmente e é unha das directrices que guía a selección dos textos, a elección dos temas de vocabulario e, en
xeral, no desenvolvemento de todo o currículo (especialmente naquelas áreas onde teña unha presencia máis destacada).
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
65
Este curso todo o centro vai participar no programa da Consellería de Educación que leva por título “ Educación Responsable”. A
participación neste programa inclúe no horario do alumnado unha sesión semanal na que se traballarán as emocións.
Entre os contidos transversais que teñen unha presencia continuada nos materiais deste ciclo:
• Convivencia: unha das actitudes permanentes que se traballan é a participación activa en situacións de comunicación,
respectando as normas básicas que regulan o intercambio comunicativo. O respecto polas regras do diálogo e polas opinións dos
demais trabállase sobre todo, no programa de “comunicación” e, en xeral, cada vez que se producen situacións de “expresión
oral”.
• Educación vial: aspecto presente no traballo cos códigos máis usuais (formas, cores, símbolos...).
• Educación para a saúde: o corpo, a saúde, nacer e crecer, son temas de vocabulario a través dos cales se traballa
directamente este tema transversal.
• Educación ambiental: as unidades que xiran arredor dos temas da natureza, os animais, as plantas, o campo, o mar,...
promoven o respecto polo medio ambiente.
ÁREA DE MATEMÁTICAS
Púxose especial coidado en que nin na linguaxe, nin nas ilustracións, nin nas situacións de resolución de problemas existan
indicios de discriminación por sexo, nivel cultural, relixión, riqueza, aspecto físico, etc.
Ademais deste aspecto xeral, algúns temas transversais implicados nas Matemáticas son obxecto de maior desenvolvemento:
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
66
• Educación para a convivencia: a través da presentación de contextos nos que o alumnado vese obrigado a valorar e
xerarquizar valores. En todas as actividades colectivas, maniféstase unha valoración positiva da participación, o respecto ás
opinións e normas, etc.
• Educación para o consumidor: a través de contidos relacionados coa compra e a venta, que axudan a formarse unha
actitude crítica cara o consumo.
• Educación para a saúde: mediante a realización intencionada de certos problemas con contido relacionado con temas
sanitarios.
• Educación medioambiental: mediante a realización intencionada de certos problemas con contido relacionado con aspectos
do medio ambiente.
• Educación viaria: mediante actividades relacionadas coas sinais de tráfico que aparecen nos textos, permiten facer
observacións sobre o comportamento de condutores e peóns.
ÁREAS DE CIENCIAS NATURAIS E CIENCIAS SOCIAIS
Trabállanse con especial atención os seguintes temas:
• Educación para a saúde: o descubrimento do propio corpo é a base para introducir algúns conceptos básicos de saúde e
hixiene que deben traducirse en hábitos e manterse durante toda a vida.
• Educación medioambiental: as grandes cuestións da educación ambiental neste primeiro curso, céntranse no descubrimento
do contorno e no desenvolvemento dunha actitude favorable á protección e conservación do medio inmediato.
• Educación para o consumo : a educación para o consumo responsable comeza con reflexións sobre as actitudes dos nenos
e nenas, que deben comezar a distinguir entre o que realmente necesitan (comida, roupa, transporte, etc) e aquilo do que poden
prescindir facilmente. Estes aspectos son traballados na maior parte das unidades desta área.
• Igualdade de oportunidades entre ambos sexos: mediante a presentación da muller en situacións iguais ás dos homes, tanto
no ámbito da escola como do traballo e en outras situacións cotiás. Por outra parte, emprégase unha linguaxe “coeducativa”.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
67
12. PROXECTO LECTOR
O Proxecto Lector de Centro garante a paulatina capacitación do alumnado nas competencias que se pretenden, de cara a súa
formación como cidadáns activos e solidarios. Entre estas podemos destacar que:
- Desenvolve a imaxinación e o coñecemento do mundo, dos seus poboadores, costumes e sentimentos.
- Estimula a curiosidade polo que nos rodea e acércanos a mundos lonxanos.
- Enriquece a linguaxe e aumenta a nosa capacidade de expresión.
- Educa en valores, axuda a coñecernos e a identificarnos con outros.
- Familiariza co manexo de libros, favorecendo o hábito lector.
Levaremos a cabo distintas intervencións en relación coa lectura, a escritura e as habilidades informativas, incorporando a
biblioteca do centro e as bibliotecas de aula como recursos fundamentais para a súa posta en marcha. Isto tamén se fará a través
da integración das fontes informativas, en calquera soporte (impreso ou electrónico) no tratamento dos contidos curriculares.
A formación de lectores e lectoras competentes e a creación e consolidación do hábito de lectura será un dos nosos principias
obxectivos, pero non só se traballará a lectura mecánica, senón que tamén se fomentará a lectura comprensiva, que esixe un
traballo progresivo e continuado. Para elo realizaranse tamén tarefas variadas de comprensión lectora, expresión escrita, etc, que
servirán de apoio a labor realizada nas materias. Traballarase con todo tipo de textos: literarios, expositivos, xornalísticos,
publicitarios, gráficos; en soporte impreso ou electrónico.
13. PLAN TIC
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
68
Neste curso o alumnado aproximarase ás tecnoloxías da información e da comunicación principalmente a través da iniciación á
informática por medio de dispositivoa móbiles na aula, á fotografía e a outras vertentes artísticas nas que se percisen as novas
tecnoloxías: cine, edición de vídeos etc.
Para que esta primeira aproximación sexa efectiva contamos cun recanto multimedia na aula na que se programarán actividades
semanalmente de cara á consecución do obxectivo de ir formando alumnado competente no eido dixital, multimedia, tecnolóxico e
artístico.
Este ano tamen contamos co programa Edixgal, donde traballaremos nos diferentes contextos cos ordenadores dos que disporán
os alumnos/as para buscar informacións relativas os recantos que se traballen nun momento dado.
14. PLAN DE CONVIVENCIA
O Plan de Convivencia é o documento que serve para concretar a organización e o funcionamento do centro en relación coa
convivencia.
Nel establécense as liñas xerais do modelo de convivencia a adoptar no centro, os obxectivos específicos a acadar, as normas
que o regularán e as actuacións a realizar neste ámbito para a consecución dos obxectivos .
Farase unha distinción entre o seguinte:
• Convivencia entre o alumnado
• Convivencia entre o profesorado do centro
• Relación coas institucións e agrupacións do contorno escolar.
CONVIVENCIA ENTRE O ALUMNADO
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
69
Estudando a contorna que rodea ao alumnado non se aprecian graves problemas de convivencia, aínda que, ás veces algunhas
situacións están revestidas de certa indisciplina.
Obxectivos:
• Compartir os espazos comúns.
• Respectar aos demais.
• Aceptar e cumprir as normas.
• Resolver pacíficamente os conflitos.
• Coidar as instalación.
Actividades:
• Sesións de xogos e charlas cos titores e coa orientadora do centro para analizar como pecibe o alumnado as relacións cos
seus compañeiros e identificar os conflitos máis frecuentes entre eles.
• Sesións de xogos e charlas para analizar como percibe o alumnado as relacións cos mestres e identificar os posibles
conflitos.
CONVIVENCIA ENTRE O PROFESORADO DO CENTRO
Aportar a nosa opinión sobre os criterios que se están a seguir en aspectos referentes á organización do centro, tales como:
• A elaboración de horarios.
• A vixilancia nos recreos e corredores.
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
70
• O alumnado con NEAE e o establecemento de apoios.
• O funcionamento dos equipos docentes (reunións, liñas de comunicación/colaboración, traballo en equipo, toma de decisións e
acordos).
• As substitucións.
• A distribución do alumnado.
• Escolarización do alumnado procedente do estranxeiro.
• Participación en distintos programas de innovación.
• Acollida ao profesorado novo.
• Manifestar as nosas impresións con referencia a temas que afectan ao alumnado tales como: Indisciplina, aillamento,
absentismo, acoso, retrasos, ausencia de material para traballar, faltas de respeto tanto hacia o/a mestre/a como hacia os/as
compañeiros/as.
Tódolos temas trataranse nas reunións de ciclo.
RELACIÓN COAS INSTITUCIÓNS E AGRUPACIÓNS DO CONTORNO ESCOLAR
Reunións de coordinación mantidas cos outros centros do concello co obxectivo de obter información e diagnósticos sobre o
alumnado.
Analizar o grado de participación das familias, identificar as situacións que xeran conflitos: reunións de clase, entrevistas co titor
ou titora, reclamacións individuais ou de grupo.
15. PLAN LINGÜÍSTICO DE CENTRO
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
71
Tal e como sinala o Plan Lingüístico a lingua na que se expresan normalmente o alumnado e o profesorado de centro é o galego,
polo que será o idioma vehicular na docencia a excepción das asignaturas que se impartirán en castelán, no noso caso
matemáticas, educación plástica e educación física.
Desenvolveremos as seguintes actividades lingüísticas:
• Lecturas de contos (en galego e en castelán). Ao longo da semana, cada día, na hora da lectura o alumnado fai diferentes
lecturas individuais, en pequenos grupos ou para o grupo-clase.
• Obradoiro de contos: Co fin de animar á lectura ó noso alumnado organiza unha biblioteca de aula onde compartir lecturas
co resto do alumnado.
Dende a Biblioteca o EDNL e o Equipo de Actividades Complementarias organizan unha serie de actividades nas que tamén
participará este curso e que entre outros obxectivos teñen como intención o desenvolvemento da competencia lingüística.
• Participarase en concursos relacionados coa lingua galega.
• Elaboraranse carteis, debuxos e adhesivos en favor do uso do idioma de Galicia.
16. RECURSOS
• Contos, bandas deseñadas, revistas, libros, xornais,...
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
72
• Recursos tecnolóxicos: tablets, ordenadores, cámara dixital, videocámara,...
• Material funxible: cartolinas, diferentes tipos de papel, ceras, témperas, pegamento,…
17. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
Ao longo do curso participaremos nas actividades complementarias e extraescolares que propoñan os equipos do centro ou o
departamento de orientación.
Podemos sinalar aquí que as actividades fora do recinto escolar aínda non están concretadas.
OUTRAS ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS
Como complemento ao currículo traballaranse actividades relacionadas con:
• O Magosto
• O Nadal : o Pandigueiro.
• O Entroido.
• Día do Libro
• Semana das Letras Galegas.
• E todas aquelas actividades propostas polos diferentes equipos do centro: ENDL, Biblioteca...
18.- PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN
Ao remate do curso realizarase unha avaliación da programación atendendo a:
PROGRAMACIÓN 5º CURSO DE E.P. CURSO 2018/2019
73
• Grao de consecución dos obxectivos.
• Adecuación das actividades ao alumnado ás que van dirixidas.
• Adecuación e suficiencia dos recursos.
• Adecuación da atención á diversidade.
• Valoración dos Proxectos Lector, Tics, Convivencia e Lingüístico.
• Temporalidade axeitada.
• Implicación de todos os participantes.
• Grao de satisfacción dos implicados.
Nas reunións de ciclo faremos unha revisión de cada un destes puntos para tomar nota dos aspectos a mellorar ou cambiar da
programación de ciclo, que recolleremos por escrito e engadiremos á memoria final do 5º curso.
En San Miguel de Deiro a 27 de setembro de 2019.
Asdo.: A titora do 5º curso de Ed.Primaria
Mª Luz Cornado Vidueiros.