programa za reformirano gimnazisko obrazovanie nastavna programa po angliski...

MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE BIRO ZA RAZVOJ NA OBRAZOVANIETO NA MAKEDONIJA

PROGRAMA ZA REFORMIRANO GIMNAZISKO OBRAZOVANIE

NASTAVNA PROGRAMA PO

ANGLISKI JAZIK PRV STRANSKI JAZIK

za II godina

Skopje, maj, 2002 godina

1

1. IDENTIFIKACIONI PODATOCI 1.1. Naziv na nastavniot predmet: angliski jazik 1.2. Vid na sredno obrazovanie: gimnazisko 1.3. Diferencijacija na nastavniot predmet: op{toobrazoven 1.4. Godina na izu~uvawe na nastavniot predmet: vtora godina 1.5. Broj na ~asovi nedelno: 3 ~asa 1.6. Broj na ~asovi godi{no: 108 ~asa 1.7. Status na nastavniot predmet: zadol`itelen 2. CEL NA NASTAVNIOT PREDMET Cel na nastavata po angliski jazik e da go osposobi u~enikot da komunicira na angliski jazik vo funkcija na op{toto i ponatamo{noto obrazovanie, da obezbedi mo`nosti za samoobrazovanie i da go podgotvi za ulogata na gra|anin na demokratsko op{testvo. Poagaj}i od ovaa cel, u~enikot koj uspe{no go zavr{il ovoj predmet }e bide sposoben:

•••• da komunicira na angliski jazik vo sekojdnevniot i akademskiot kontekst; •••• da komunicira na angliski jazik vo konkreten naso~en kontekst od op{toobrazoven i sekojdneven

karakter;

•••• da razviva li~ni sposobnosti potrebni za uspe{no funkcionirawe kako graganin vo edno demokratsko op{testvo;

•••• da gi razvie svoite individualni sposobnosti za receptivna i produktivna upotreba na angliskiot jazik vo usten i pismen kontekst na angliski jazik;

2

•••• da se zdobie so odreden socio-lingvisti~ki fond na znaewa koj{to }e mu pomogne da vladee so razli~ni komunikativni situacii;

•••• da bide podgotven za natamo{no obrazovanie vo instituciite za visokoobrazovanie na profesionalno i nau~no pole;

•••• da se zdobie so informacii za tekovnite nastani vo svetot; •••• da bide podgotven za komunicirawe i pretstavuvawe na svojata zemja i kultura; •••• da se zapoznae so kulturnite karakteristiki na drugite zemji i narodi, {to }e go potpomogne

sozdavaweto na me|ukulturna razmena i tolerancija, kako i kriti~ka primena na znaewata. Ovie op{ti celi na predmetot pridonesuvaat za ispolnuvawe na fundamentalnite celi na dvete nivoa, imeno: op{toobrazovnite celi na Makedonija i celite za li~en razvoj.

3. POTREBNI PRETHODNI ZNAEWA Za uspe{no sledewe i sovladuvawe na sodr`inite, odnosno za postignuvawe na zacrtanite celi, u~enikot treba da gi ima steknato ve{tinite i znaewata predvideni vo Nastavnata programa za prva godina. 4. OBRAZOVEN PROCES

Procesot na u~ewe na angliskiot jazik se deli na odreden broj komponenti za koi podolu e dadena lista na konkretnite celi i na didakti~kite nasoki. Ovie komponenti se: slu{awe, zboruvawe, ~itawe, pi{uvawe, komunikativni modeli, gramatika, vokabular i kultura. Me|utoa, vo obrazovniot proces ovie komponenti ne se obrabotuvaat oddelno ili po onoj redosled vo koj se pojavuvaat vo ovaa programa. Vo fakti~kata situacija vo koja se odviva u~eweto, nastavnikot }e gi integrira razli~nite komponenti, so {to jazikot }e se u~i na funkcionalen, holisti~ki na~in.

3

KOMPONENTA 1: SLU[AWE Celite na komponentata Slu{awe se: • u~enikot da gi neguva sposobnostite za razlikuvawe fonemi od angliskiot fonetski sistem, akcent, ritam,

intonacija;

• da se zapoznava so varijantite na angliskiot jazik;

• da voo~uva gramati~ki osobenosti na govorniot jazik;

• da gi razviva sposobnostite za identifikuvawe za konkretni informacii pri usna komunikacija na op{ti temi;

• da razbira podolgi usni iskazi, poraki i informacii, sostaveni od poznati jazi~ni elementi;

• da gi neguva sposobnostite za razbirawe govor preku povrzuvawe na lingvisti~ki so paralingvisti~ki signali (intonacija, akcent) i nelingvisti~ki signali (gestikulacii);

• da razbira govor od razni govornici vo sekojdnevni situacii.

4

Sodrìna

Konkretni celi

Primeri

Didakti~ki nasoki

Korelacija me|u sodrìnite i

me|u predmetite Fonemi U~enikot da gi

razlikuva sluhovo fonemite vo angliskiot fonetski sistem;

Nedovolno usvoenite fonemi od prethodnata godina. θ - s;

∂ - z;

Aktivnosti od tipot na ve`bi so slu{awe audiosnimki ili izvorni govornici i podvlekuvawe grafemi, odnosno zborovi vo minimalni parovi; povrzuvawe fonetski simboli so soodvetni glasovi itn.;

So predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik.

da identifikuva sleani sosedni zborovi vo povrzan govor;

for_example; never_again; somewhere_else;

ve`bi so slu{awe frazi i re~enici i opredeluvawe na brojot na zborovite;

da prepoznava sluhovo asimilacija na fonemi vo povrzan govor.

ten girls /n/→/η/;

first light /t/→/l/;

this shirt /s/→/∫/;

ve`bi so slu{awe frazi i zaokruùvawe na soodvetna asimilacija izrazena so fonetska transkripcija.

Zborovi

Da go identifikuva sluhovo primarniot akcent na ~etvrtiot slog vo pove}eslo`ni zborovi i na prviot slog vo sloèni imenki;

enthusi’astic nationa’litic determi’nation ‘job-interview, lighthouse, ‘hardworking;

Ve`bi so slu{awe zborovi od audiosnimki ili od nastavnikot i podvlekuvawe slogovi;

da diskriminira neakcentirani slogovi vo kusi iskazi

a piece of cake /∂pi:s∂keik/;

five to nine /faivt∂nain/;

fish and chips /fi∫∂nt∫ips/; He is from London

/hizfr∂ml∧nd∂n/;

slu{awe frazi i opredeluvawe na brojot na zborovi vo niv;

da go diskriminira zna~eweto na homofonite od kontekstot;

I - eye; hear-here; meet-meat; son-sun;

slu{awe govor od audio ili video-snim-ki, od nastavnikot ili od izvorni govor-nici i ve`bi so pove}e~len izbor od dadeni definicii na zborovi, sinonimi, antonimi; dopolnuvawe re~enici itn.

5

da go razbira pribli`no zna~eweto na nepoznat zbor vo poznat kontekst od op{ta tematika.

One day in spring she went walking in the fields. The book was published last year.

So predznaewata od angliskiot jazik i drugite predmeti.

Re~enici Da diskriminira nagorna i nadolna intonacija;

You’ve been there lately? � How can I thank you? �

Ve`bi so slu{awe re~enici od audio snimki i obele`uvawe na intonacijata so dijagrami ili gestikulacii;


da identifikuva skrateni formi na pomo{ni i modalni glagoli;

I’d rather... You’d better... When they’d answered all her questions, they left.

ve`bi so slu{awe govor od audiosnimki ili od nastavnikot i opredeluvawe na brojot na zborovite vo re~enicata; podvlekuvawe na jakite i slabite formi;

da identifikuva jaki i slabi formi na pomo{ni glagoli;

What do you ‘want? Do

you ‘like this? Yes, I ‘do.

Has he been there ‘before?

Yes, he ‘has.

da go razbira zna~eweto na re~enicata spored akcentiraniot zbor vo nea;

Joe watched a volleyball

game yesterday. (not a football game)

Joe watched a volleyball game yesterday. (not Jim) Joe watched a volleyball

game yesterday. (not the day before)

Joe watched a volleyball game yesterday. (not read about)

slu{awe audiosnimki i govorot na nastavnikot i ve`bi so podvlekuvawe na akcentiraniot zbor, pove}e~len izbor, re{avawe problemi;

6

da identifikuva konkretni informacii vo govor na op{ti temi, sostaven od poznati jazi~ni elementi;

Volkswagen means ‘people’s car. And in 1934, Ferdinand Porsche was asked by the German Government to design exactly that - a car for the people.

slu{awe kusi tekstovi od audiosnimka ili prezentirani od nastavnikot i ve`bi so povrzuvawe ili podreduvawe sliki, to~ni/ neto~ni iskazi, pove}e~len izbor, transfer na informacii so grafi~ki prikazi, idejni mapi itn.;

So predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik i drugite predmeti.

sluhovo da prepozna-va potvrdna, pra{al-na i izvi~na re~e-nica;

She left yesterday. What is she? What a girl!

su{awe snimeni iskazi ili izgovoreni od nastavnikot i ve`bi so zaokru`uvawe na interpunkciski znaci;

sluhovo da prepoznava “formalen” i “neformalen” jazik i raspolo`enija na govornikot;

Informal: A: Open the window, will you? B: OK. A: That’s better. Formal: A: Would you mind opening the window, please? B: Not at all. A: Thank you very much.

da razbira podolgi usni instrukcii, poraki i informacii, sostaveni od poznati jazi~ni elementi.

Would you pass the salt John? It’s in the cabinet, on the second shelf, I think.

slu{awe re~enici od audiosnimki ili od nastavnikot i ve`bi so pove}e~len izbor, izvr{uvawe instrukcii, prenesuvawe poraki itn.

7

KOMPONENTA 2: ZBORUVAWE Celite na komponentata Zboruvawe se:

• u~enikot da go usovr{uva izgovorot na fonemite na angliskiot fonetski sistem, akcentot, ritamot i intonacijata; • da se osposobi usno da komunicira vo sekojdnevni situacii, primenuvaj}i gi komunikativnite modeli i jazi~nite elementi

predvideni za ovaa godina;

• da gi razviva sposobnostite za usno izrazuvawe na sopstvenite stavovi i mislewa za pra{awa od sekojdnevniot ìvot, kako i da gi potkrepuva so argumenti.

Sodrìna

Konkretni celi

Primeri

Didakti~ki nasoki


me|u predmetite Fonemi U~enikot pravilno

da gi izgovara fone-mite od angliskiot fonetski sistem;

Nedovolno usvoenite fonemi vo prethodnata godina.

Aktivnosti od tipot na ve`bi so slu{awe i povtoruvawe fonemi, zborovi vo minimalni parovi, rimuvalki, brzozborki;


da izgovara pravilno soglaski vo po~etna, sredna i krajna pozicija;

table, spot, stop; leg, play, beetle; room from (mother said; mother_and father);

slu{awe poedine~ni i parovi od zborovi i povtoruvawe, produkcija na zborovi;

da izgovara pravilno asimilacii na krajni fonemi vo zborovi pri povrzan govor.

ten girls /n/→/η/;

first light /t/→/l/;

this shirt /s/→/∫/;

reprodukcija i produkcija na frazi so asimilacii.

Zborovi

Da go izgovara pravil no primarniot akcent na ~etvrtiot slog vo pove}eslo`ni zboro-vi i na prviot slog vo sloèni imenki;

enthusi’astic nationa’listic determi’nation ‘job-interview, lighthouse, ‘hardworking;

Ve`bi so reprodukcija i produkcija na zborovi;

da izgovara pravilen akcent kaj osnovni i izvedeni zborovi;

advert-advertisement; photograph-photographer; publish-publicity; music-musician, etc.

ve`bi so reprodukcija i produkcija na zborovi;

8

da izgovara pravilno neakcentirani slogovi vo kusi iskazi.

a piece of cake /∂pi:s∂keik/;

five to nine /faivt∂nain/;

fish and chips /fi∫∂nt∫ips/; he is from London

/hizfr∂ml∧nd∂n/;

reprodukcija i produkcija na frazi so asimilacii.

Re~enici Da izgovara nagorna i nadolna intonacija;

You’ve been there lately? � How can I thank you? �

Ve`bi so reprodukcija i produkcija na iskazi, glasno ~itawe na dijalozi, dramatizacija;


da izgovara skrateni formi na pomo{ni i modalni glagoli;

I’d rather... You’d better... When they’d answered all her questions, they left.

ve`bi so reprodukcija i produkcija na iskazi, glasno ~itawe na dijalozi, dramatizacija;

da izgovara jaki i slabi formi na pomo{ni glagoli;

What do you ‘want? Do

you ‘like this? Yes, I ‘do.

Has he been there ‘before?

Yes, he ‘has.

ve`bi so reprodukcija i produkcija na iskazi, glasno ~itawe na dijalozi, dramatizacija;

da izgovara re~enici so akcent {to go opredeluva nivnoto zna~ewe;

Joe watched a volleyball

game yesterday. (not a football game)

Joe watched a volleyball game yesterday. (not Jim) Joe watched a volleyball

game yesterday. (not the day before)

Joe watched a volleyball game yesterday. (not read about)

ve`bi so reprodukcija i produkcija na iskazi, glasno ~itawe na dijalozi, dramatizacija.

da komunicira primenuvaj}i gi predvidenite komunikativni modeli i jazi~ni elementi;

- How’s Dad? - He’s very well, but pretty tired. It would be better if he didn’t have to commute to London every day.

ve`bi so postavuvawe pra{awa i davawe odgovori, varijacii na dadeni dijalozi i kreirawe novi; otvoreni dijalozi; igrawe po ulogi; intervjua, naracija po sliki; opi{uvawe; diskusii na slobodni temi, itn.

9

da koristi “formalen” i “neformalen” jazik vo sekojdnevni situacii;

Informal: A: Open the window, will you? B: OK. A: That’s better. Formal: A: Would you mind opening the window, please? B: Not at all. A: Thank you very much.

ve`bi so postavuvawe pra{awa i davawe odgovori, varijacii na dadeni dijalozi i kreirawe novi; otvoreni dijalozi; igrawe po ulogi; intervjua, naracija po sliki; opi{uvawe; diskusii na slobodni temi itn.;

da izrazuva sopstveni stavovi, mislewa i reakcii.

I believe that is the only way he can handle this situation.

ve`bi so postavuvawe pra{awa i davawe odgovori, varijacii na dadeni dijalozi i kreirawe novi; otvoreni dijalozi; igrawe po ulogi; intervjua, naracija po sliki; opi{uvawe; diskusii na slobodni temi itn.

KOMPONENTA 3: ÎTAWE Celite na komponentata îtawe se: • u~enikot da gi neguva sposobnostite za prepoznavawe usno usvoeni zborovi vo nivnata grafi~ka forma; • da gi neguva sposobnostite za prepoznavawe na simbolite na fonetskata transkripcija; • da se osposobuva da gi diskriminira jazi~nite elementi predvideni za ovaa godina vo sloèni re~enici; • da se osposobuva da identifikuva konkretni informacii vo podolgi tekstovi na op{ti temi sostaveni od poznati

jazi~ni elementi; • da se osposobuva da ja razbira glavnata ideja (misla) vo podolgi tekstovi na op{ti temi; • da ja razviva èlbata za ekstenzivno ~itawe spored svoite sposobnosti i interesi.

10

Sodrìna

Konkretni celi

Primeri

Didakti~ki nasoki

Korelacija me|u sodrìnite i me|u

predmetite Bukvi U~enikot da ja prepoznava

grafijata na usno usvoeni fonemi;

Novi grafii na usno usvoeni fonemi.

Aktivnosti od tipot na ve`bi so ~itawe zborovi i identifikuvawe, podvlekuvawe grafemi;

So predznaewata od angliskiot jazik.

da ~ita fonetski simboli. Nedovolno usvoe-ni fonetski sim-boli od prethod-nata godina.

ve`bi so ~itawe fonetski simboli.

Zborovi Da go identifikuva izgovorot na poznati i nepoznati zborovi preku fonetskata transkripcija;

curious [‘kju∂ri∂s]

search[sз∂:t∫]

Ve`bi so ~itawe na fonetskata transkripcija na zborovi od re~nik;

da ja prepoznava grafijata na usno usvoeni homofoni;

I - eye; hear-here; meet-meat; son-sun;

ve`bi so povrzuvawe zborovi so sliki i frazi;

u~enikot pravilno da gi akcentira pove}eslo`ni-te zborovi;

assistant - communication

ve`bi so glasno ~itawe zborovi, dijalozi, tekstovi;

da go razbira pribli`no zna~eweto na nepoznat zbor vo poznat ili pomal-ku poznat kontekst od op{ta tematika.

I gave the shop assistant $5 but he didn’t have any change.

~itawe tekstovi i ve`bi so pove}e~len izbor od dadeni definicii na zborovi, sinonimi, antonimi; dopolnuvawe re~enici itn.


Re~enici Da diskriminira jazi~ni elementi vo sloèni re~enici;

Vidovi zborovi i re~enici, delovi od re~enici.

Ve`bi so ~itawe re~enici (tivko i glasno) i podvlekuvawe zborovi i delovi od re~enici, popolnuvawe zborovi vo re~enici, dovr{uvawe re~enici, transformacii na re~enici.


da identifikuva kon-kretni informacii vo po-dolgi tekstovi od op{ta tematika, sostaveni od poznati jazi~ni elementi;

ve`bi so ~itawe izbrani tekstovi i popolnuvawe re~enici, to~ni/neto~ni re~enici, transfer na informacii so grafi~ki prikazi, idejni mapi itn;

so predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik i drugite predmeti.

11

da ja identifikuva glavnata misla vo podolgi tekstovi i delovi od tekstovi od op{ta tematika sostaveni od poznati jazi~ni elementi.

~itawe izbrani tekstovi i ve`bi so pove}e~len izbor, odgovarawe na pra{awa, podreduvawe re~enici, povrzuvawe sliki so tekst, davawe nov naslov na tekstot ili na delovi od tekst itn.

KOMPONENTA 4: PI[UVAWE Celite na komponentata Pi{uvawe se:

• u~enikot da gi neguva sposobnostite za razbirawe na odnosot fonema/grafema;

• da se osposobuva da pi{uva kusi i podolgi naso~eni sostavi vo koi }e iska`uva li~ni i drugi informacii, poraki, stavovi, mislewa, primenuvaj}i gi komunikativnite modeli i jazi~nite elementi predvideni za ovaa godina;

• da se osposobuva da pi{uva podolgi naso~eni sostavi na op{ti temi, vo koi }e opi{uva ili raska`uva primenuvaj}i gi komunikativnite modeli i jazi~nite elementi predvideni za ovaa godina;

• da ja usovr{uva pravilnata upotreba na interpunkciskite znaci.

12

Sodr`ina

Konkretni celi

Primeri

Didakti~ki nasoki


predmetite Bukvi U~enikot pravilno da pi{uva

angliski fonemi. Novi grafii na usno usvoeni fonemi.

Aktivnosti od tipot na ve`bi so popolnuvawe ispu{teni bukvi vo zborovi.

So predznaewata od angliskiot jazik.

Zborovi Da pi{uva pravilno poznati i novi zborovi od op{ta tematika.

ancient abandon

Ve`bi so podreduvawe na bukvi vo zborovi, nao|awe zborovi vo sleana niza, pi{uvawe po diktat, popolnuvawe krstozborki itn.

Re~enici Da pi{uva pravilno povrzan govor {to sodr`i asimilacii, elizii, redukcii na samoglaski i slabi formi;

first light

/f∂:slait/; I am /aim/; he is /hi:z/

can you /k∂n ju:;knju:/

Ve`bi so pi{uvawe diktat na povrzan govor.

da popolnuva formulari i pi{uva kusi naso~eni sostavi so li~ni informacii, poraki, mislewa, stavovi itn. primenuvaj}i soodvetni komunikativni modeli, jazi~ni elementi i interpunkciski znaci;

Ve`bi so popolnuvawe formulari, popolnuvawe i dovr{uvawe re~enici, kompletirawe otvoreni dijalozi, popolnuvawe tekstovi so ispu{teni zborovi, korigirawe na tekstovi i upotreba na interpunkciski znaci, pi{uvawe poraki, formalni i neformalni pisma itn.;


da pi{uva deskriptivni i narativni sostavi na op{ti temi primenuvaj}i soodvetni komunikativni modeli, jazi~ni elementi i interpunkciski znaci.

ve`bi so dovr{uvawe tekst, povrzuvawe re~enici so svrznici, podreduvawe pasusi, pi{uvawe kusi sostavi po dadeni auditivni i/ili vizuelni informacii itn.


13

KOMPONENTA 5: KOMUNIKATIVNI MODELI Celta na komponentata Komunikativni modeli e:

• u~enikot da se osposobi da komunicira vo sekojdnevni i vo ednostavni situacii, primenuvaj}i komunikativni modeli vo ramkite na jazi~nite elementi predvideni za ovaa godina.

Sodrìna

Konkretni celi

Primeri

Didakti~ki nasoki


me|u predmetite Izrazuvawe vreme

U~enikot da moè da gi identifikuva i primenuva komunikativni-te modeli predvideni za ovaa godina.

7.15 It’s fifteen minutes past seven. It’s a quarter past seven. It’s seven fifteen.

Aktivnosti od tipot na ve`bi so soodvetni komunikativni modeli za dadena situacija na relacija u~enik - u~enik, u~enik - vozrasen, vozrasen - vozrasen, vraboten - vraboten, vraboten - vrabotuva~, so dramatizacija na dijalozi, sup-stitucija, varijacii na ve}e obra-boteni dijalozi, otvoreni dija-lozi, igrawe po ulogi simulacii itn., so ili bez koristewe audiovizuelni sredstva.


Iskaùvawe na mislewe

In my opinion… I think that… I don’t think that… It seems to me that… My impression is that…

14

Izrazuvawe - obvrska/ otsustvo na obvrska - mo`nost/ nemo`nost vo idnina - navika/ sostojba vo minatoto

I have to wear a uniform. You don’t have to wear a uniform. You needn’t wear a uniform. It might snow tonight. It might not snow tonight. I used to play with dolls but now I don’t. He used to be friendly but now he isn’t.

Prekaùvawe tu|i iskazi

She wanted to know if I knew his name. ‘Where are you going?’ She asked me where I was going.

Davawe sovet

You ought to be patient with him. If I were you, I’d..../I wouldn’t

Ubeduvawe/ razubeduvawe

I’m telling you that... I assure you that...

Izrazuvawe somnevawe

I am not sure (that)… I don’t believe that... I doubt that....

Iskaùvawe na namera

I’m going to visit them… I’ll visit them… I’m visiting them tonight… I intend to visit them… I’m thinking of visiting them…

Iskaùvawe na uslovenost

If I found the purse, I would give it to you. If I had found the purse, I would have given it to you.

Izrazuvawe sigurnost

I’m sure that.... I feel quite sure that… It’s evident / certain/clear that...

15

KOMPONENTA 6: GRAMATIKA Celta na komponentata Gramatika e:

• u~enikot da gi razbira jazi~nite elementi na angliskiot jazik predvideni za ovaa godina i pravilno da gi primenuva vo najrazli~ni komunikativni situacii.

Sodrìna

Konkretni celi

Primeri

Didakti~ki nasoki


predmetite Imenki a) op{ti - pravilna mnoìna - mnoìna so promena vo pravopisot b) materijalni v) sufiksi za formirawe imenki od glagoli: -er, -ion, -y, -ment, g) ma{ki/ènski rod d) prisvojna forma - prisvojno ‘s so: lu|e i grupa od luge, geografski poimi, organizacii, firmi, prodavnici, ìvotni, izrazi; - prisvojnost so of kaj predmeti;

U~enikot da moè da gi identifikuva, razbere i primenuva jazi~nite elementi predvideni za ovaa godina.

House/houses; kiss/kisses; lady/ladies; wolf/wolves; loaf/loaves. tea, flour, wine, sugar worker, election, discovery, government actor/actress; duke/duchess; hero/heroine. mens, dogs, John Smiths, Londons, doctors, butchers, cats bowl, two years pay, a days work; the walls of the town

Aktivnosti od tipot na ve`bi so pove}e~len izbor, povrzuvawe zborovi ili delovi od re~enici, podreduvawe zborovi vo re~enici, supstitucii vo re~enici, popolnuvawe i dopolnuvawe re~enici, kombinirawe i transformacii na zborovi i re~enici.


16

Zamenki a) odnosni

who, which, whose, that, where

^len a) opredelen so nekoi geografski poimi, nekoi izrazi, imiwa na galerii, vesnici, nacionalnosti b) ispu{tawe na ~len so nekoi geografski poimi, nekoi izrazi, imiwa na spisanija

the Black Sea, the Vardar, the Himalayas, the Gulf of Mexico, the National Gallery, play the violin, go to the theatre, the English, the Finns; the Observer, the New York Times; Mount Blanc, Vodno, Lake Ohrid; go to church/prison/work; by tube, by sea, Time, Newsweek;

Pridavki a) bez imenki b) nepravilna komparacija od old, little, far v) sufiksi za formi-

rawe pridavki od imenki (-ed, -ing, -able, -ful, -less, -ous, -ly, -y

g) osnovni i ekstremni

the young, the dead; the English old - elder - the eldest little - less - the least far - farther/further - the farthest/the furthest shocked, interesting, comfortable, respectful, useless, famous, friendly, noisy funny-hilarious; very funny, absolutely hilarious; tired-exhausted; big-huge,enormous

17

Prilozi a) prilozi za stepen b) redosledot na prilozite vo re~enicata (na~in, mesto, vreme)

quite young, rather attractive; nearly, however, although; The film was quite good. I didn’t like it either. It suddenly began to rain. She sang beautifully at the concert last night.

Predlozi a) za vreme: at, during, since, until b) za mesto: on, above, below v) zborovi i predlozi {to odat zaedno

at Christmas; During the day it sleeps and it goes out at night. We drive on the left. The clock is below the painting. The painting is above the fireplace. depend on, agree with, think of, different from, married to, famous for, fed up with

Glagoli i vremiwa a) Past Perfect b) Modalni glagoli mustn’t, can’t, should v) Glagoli so ~estici

He said he had taken a taxi. You mustn’t steal. You should try to eat less. She can’t have been in love. I’m really looking forward to our holidays. We’ve run out of sugar. How do you get on with your parents?

18

Re~enica a) pra{alni re~enici so predvidenite glagolski vremiwa b) odre~ni re~enici so Past Perfect Tense v) pra{alni dodatoci na potvrdni i odre~ni re~enici so predvidenite vremiwa. g) odnosni re~enici

Had the play started when you arrived? The play hadn’t started when you arrived, had it? You don’t like tea, do you? We had a good time, didn’t we? The car which/that I hired broke down. This is the best hotel (that) I know. He ate the cheese which/that was in the fridge.

19

d) Uslovni re~enici II tip III tip g) wish i if only - sega{no i minato vreme e) Indirekten govor - so promena na vreme vo yes/no pra{awa i pra{awa so pra{alen zbor.

If I dropped this it would explode. If I had known of your arrival I would have met you. I wish I wasn’t small. If only I were taller. I wish I had been happy. If only I had gone to university. Is anyone there? He asked if anyone was there. "Where does she live? He asked where she lived.

KOMPONENTA 7: VOKABULAR Celi na komponentata Vokabular se:

• u~enikot da go pro{iruva svojot vokabular so novi zna~ewa na ve}e usvoeni zborovi i novi zborovi i izrazi za aktivna primena vo komunikacijata;

• da gi neguva sposobnostite za slu`ewe so dvojazi~en/ednojazi~en re~nik;

Tema

Konkretni celi

Primeri

Didakti~ki nasoki


me|u predmetite

20

Lica

Semejstvo

U~enikot da moè da gi opi{e i sporedi dadenite elementi.

Fizi~ki izgled, karakterni osobini, ~uvstva, raspoloènija, èlbi, interes, zanimawa, kariera, poznati li~nosti.

Aktivnosti so slu{awe i gledawe izbrani audio, odnosno videosnimki, ~itawe tekstovi i supstitucija, podvlekuvawe, transforma-cija, ilustrirawe zborovi, popolnuvawe zborovi vo re~enici, povrzuvawe sliki i zborovi, odgovarawe na pra{awa, igrawe po ulogi, igri i zagatki; prou~uvawe knigi, napisi, bro{uri, prira~nici itn.


Odnosi vo op{testvoto

Da moè da opi-{e i da gi spore-di me|u~ove~ki-te odnosi vo op{testvoto; da moè da se iz-razuva ednostav-no i soodvetno na telefon;

Me|u~ove~ki odnosi /nastavnik-nastavnik; nastavnik-u~enik.

Sovremeni

komunikacii

Telefonirawe, kompjuteri, pe~at, televizija itn.

Patuvawe

da e vo sostojba da dade osnovni upatstva za dvièwe vo odreden pravec;

Prevozni sredstva, pati{ta, soobra}aj, komunicirawe na stanici, aerodromi, aktivnosti vo vreme na zimski/leten odmor.

21

Umetnost da moè vo op{t kontekst da se izrazuva za kul-turnoto i isto-riskoto nasled-stvo na svojata zemja, kako i da go sporeduva so kulturnoto nasledstvo na drugite narodi.

Slikawe, muzika-muzi~ki instrumenti, pravci vo muzikata, slikarstvoto, literatura-poezija i proza, biografii.

Sport i

aktivnosti vo slobodno vreme

Da moè da se izrazuva na tema sport i slobodno vreme

- Ekstremni sportovi, drugi sportovi, fudbal, ko{arka, ragbi, bejzbol itn.; - sportska oprema; - hobi; - kolekcionerstvo.

KOMPONENTA 8: KULTURA Celite na komponentata Kultura se: •••• u~enikot da se zdobie so znaewa i razbirawe za nekoi socio-kulturni karakteristiki na drugite zemji preku

sodrìnite od vokabularot i komunikativnite modeli zaradi gradewe pozitiven stav kon pridonesot na sopstvenata i na drugite kulturi za podobro me|usebno razbirawe i sorabotka;

•••• da razvie po~it kon razli~nosta na drugite kulturi, kako i za predizvicite koi proizleguvaat od ìveeweto/raboteweto vo multietni~ki sredini;

•••• u~enikot da stekne pogolema svest za sebe vo odnos kon multietni~kata sredina i me|ukulturnata komunikacija; •••• da se zdobie so znaewa za faktorite koi vlijaat vrz stilovite na komunicirawe vo razli~nite kulturi. Temite predloèni za prva godina se prodlabo~uvaat vo vtora godina.

Tema

Konkretni celi

Primeri

Didakti~ki nasoki


me|u predmetite

22

Istorisko nasledstvo

U~enikot da moè da se izrazuva pismeno i usno za istoriskite nastani za svojot i za drugite narodi.

Istoriski nastani, legendi, istoriski spomenici.

Aktivnosti so slu{awe i gledawe izbrani audio, odnosno videosnimki, ~itawe tekstovi i povrzuvawe sliki so zborovi, odgovarawe na pra{awa; mikroproekti, igrawe po ulogi, igri i zagatki itn.


Selo / grad Da moè da sporeduva ìvot i ìvotni naviki i stilovi vo razli~ni mesta na ìveewe.

Opis, sekojdnevie, prednosti, nedostatoci.

Ekonomski i ekolo{ki pra{awa

Da moè da razgovara za svojata neposredna okolina i sostojbata vo dràvata vo op{t kontekst.

Vrabotenost, nevrabotenost, ~ovekot i ìvotnata sredina.

Patuvawe Da moè da se slu-ì so razni formi na transport, da prepoznava natpi-si, da bara i dava informacii i da se smesti vo hotel.

Transport, javen soobra}aj, natpisi, znamenitosti, poseta na muzei, barawe i davawe informacii, smestuvawe vo hotel.

23

Li~nosti i nastani od naukata,

literaturata i umetnosta

Da moè da se iska-ùva za ìvotot na razni poznati li~nosti od poleto na literaturata, umetnosta itn.

Biografii na poznati li~nosti na poleto na naukata, literaturata i umetnosta; zna~ajni literaturni i umetni~ki dela i nastani, nau~ni otkritija.

Muzika i film Da moè da se iska-ùva vo pismena i usna forma za raz-nite vidovi muzi-ka, film, balet, koncerti itn.

Vidovi pesni, balet, moderni i narodni tanci, poznati filmski i muzi~ki svezdi, koncerti, poznati filmovi.

@ivotot na lu|eto, na~in na ìveewe, obi~ai, naviki, odnesuvawe

Da gi poznava raznite naviki pri jadewe vo stranst-vo, da moè da se izrazuva pismeno i usno za podgotvuva-weto na hranata vo svojata zemja, kako i za odnosite vo semejstvoto pri razni situacii, itn.

Odnesuvawe vo op{testvoto, naviki pri jadewe, podgotvuvawe na hrana vo svojata zemja i drugi zemji, odnosi vo semejstvoto (roditeli- deca) mladost, brak, praznici, proslavi, zabavi; ìvotot vo u~ili{teto nekoga{ i sega, {kolski pravila; univerzitet.

Telefonirawe

da moè da napravi ednostaven telefonski razgovor na angliski jazik.

Modeli na formalno i neformalno komunicirawe po telefon.

24

Mediumi Da moè da ja raz-bere glavnata mis-la vo nekoi natpi-si vo vesnicite, na TV i radioprogra-mite na angliski jazik i sl.

Vidovi vesnici, spisanija, TV i radio programi, Internet i vebsajtovi.

Komunicirawe

Da moè na ednostaven i soodveten na~in da komunicira preku navedenite formi na komunikacija.

- Modeli na formalno i neformalno komunicirawe; - formalni i neformalni pisma; - elektronska po{ta; - ispra}awe na faks poraki; - natpisi, upatstva preku ilustracii.

4.2. Nastavni metodi i aktivnosti na u~ewe Osnovni nastavni metodi Kako osnovni metodi {to moàt da se koristat vo nastavata po angliski jazik se: direktnata metoda, metodata na tivok pristap (Silent way), sugestopedijata (Suggestopedia), CLL (Community Language Learning) = metod na u~ewe vo zaednica, ALM (Audio - Lingual Method)= audio-lingvalniot metod, metodata TPR (Total Physical Response)= kade u~eweto na jazikot e vo koordinacija so fizi~ka aktivnost i mobilnost na u~enicite. Kako zaklu~ok moè da se kaè deka site ovie metodi porano trebalo da se primenuvaat vo ramkite na komunikativniot priod (koj datira od osumdesettite godini), sega se prepora~uva da se primenuvaat t.n. “soodvetni metodologii”, odnosno “Appropriate Methodologies” .

25

Aktivnosti na u~enikot Zavisno od primenetite metodi vo procesot na u~eweto aktivnostite na u~enikot se sveduvaat na: slu{awe, pribeleùvawe, povtoruvawe, ve`bawe, ~itawe, otkrivawe odnosi i zakonitosti, samostojno u~ewe, proveruvawe, primenuvawe, pi{uvawe na tabla, rabota vo parovi i grupi, izrabotuvawe na doma{ni zada~i, diskutirawe, opi{uvawe, raskaùvawe, kriti~ko razmisluvawe, postavuvawe pra{awa, odgovarawe na pra{awa itn. Aktivnosti na na nastavnikot Aktivnostite na nastavnikot se sveduvaat na zboruvawe, ~itawe, objasnuvawe, diktirawe, davawe upatstva, pi{uvawe na tabla, demonstrirawe, objasnuvawe, ocenuvawe zada~i, postavuvawe pra{awa, organizirawe rabota vo parovi i grupi, motivirawe na u~enicite, vnesuvawe inovacii vo sodrìnite i na~inot na nivnoto prezentirawe itn. Nastavnikot e dolèn da obezbedi i bezbedna sredina vo koja u~enicite moàt da u~at i da se nadgraduvaat. Toj/taa, isto taka, e dolèn da vr{i “monitoring” ili da sledi {to kaùvaat ili pravat u~enicite za da reagira blagovremeno i da gi naso~uva. Ulogata na nastavnikot se sostoi i vo toa da reagira smireno i nepristrasno i da dava potkrepa na u~enicite vo procesot na u~eweto. 4.3. Organizacija i realizacija na nastavata Nastavata po predmetot }e se organizira i realizira preku obrazovna nastava vo klasi~ni i specijalizirani u~ilnici i individualni doma{ni zada~i koi }e se izveduvaat vo u~ili{teto ili doma. Za uspe{na realizacija na programskite sodrìni poèlno e paralelkite da ne bidat pogolemi od 15-20 u~enici. 4.4. Nastavni sredstva i pomagala Za poefikasno postignuvawe na celite se primenuvaat razni nastavni sredstva, pomagala i materijali. Za sodrìnite od predmetot angliski jazik se sugeriraat slednite nastavni sredstva i pomagala: tabla i kreda/bela tabla i markeri, kasetofon, grafoskop, video/TV, a po mo`nost i pristap do Internet.

26

4.5. U~ebnici i u~ebni pomagala Za ovoj kurs po angliski jazik za u~enicite se prepora~uvaat slednive knigi i materijali: 1. Dvojazi~en re~nik (makedonsko-angliski i anglisko-makedonski). 2. Ednojazi~en re~nik (anglisko-angliski). 3. Kompleti za paralelkata od odobreni u~ebni~ki sistemi. 4. Dokolku postoi oprema na raspolagawe, toga{, isto taka i audiovizuelen materijal. 5. Igri, realija (vesnici, spisanija, grafiki i vizuelni izvori) itn. 4.6. Literatura i dopolnitelen materijal i sredstva za nastavnikot 1. Primeroci od gorenavedenite knigi/materijali za li~na upotreba. 2. Pretplata preku u~ili{teto na relevantni internacionalni i/ili profesionalni spisanija/vesnici. 3. Kompleti od odbrani u~ebni~ki sistemi. 4. Primeroci od katalozi na materijali za u~ewe na angliskiot jazik. 5. Primeroci od knigi so gramati~ki ve`bi. 5. OCENUVAWE NA POSTIGAWATA NA U^ENICITE Uvidot vo napredokot na znaewata i sposobnostite na u~enicite treba da bide planiran, sistematski i permanenten i da se ostvaruva vo sorabotka so site u~esnici vo vospitno-obrazovniot proces. U~enikot treba da bide vrednuvan so 8 ocenki vo tekot na u~ebnata godina (4 ocenki vo prvoto i 4 vo vtoroto polugodie). Vo sekoe polugodie, 2 ocenki od vkupno 4 }e se baziraat na testovi, a drugite 2 }e se baziraat na usni, komunikativni proverki. Posledicite za u~enikot vo slu~aj na neuspeh }e bidat vo soglasnost so op{tata regulativa za srednoto obrazovanie vo Republika Makedonija.

27

6. KADROVSKI I MATERIJALNI PREDUSLOVI ZA REALIZACIJA NA NASTAVNATA PROGRAMA

6.1. Osnovni karakteristiki na nastavnicite Nastavnikot po angliski jazik treba da poseduva li~ni, profesionalni i pedago{ki karakteristiki: da e fizi~ki i psihi~ki zdrav, da go poznava maj~iniot jazik, da nema govorni maani, da e komunikativen i otvoren za sorabotka, da ima pozitiven stav, entuzijazam i imaginativnost; da e soodvetno profesionalno obrazovan so ili bez rabotno iskustvo, da ja saka pedago{kata rabota i da napreduva vo istata, da e dobar organizator, da e kreativen i sposoben za inovacii vo obrazovnata tehnologija, da gi motivira u~enicite i sl. 6.2. Standard za nastaven kadar 1. Zavr{eni studii po angliski jazik i literatura - nastavna nasoka, VII1 ili angliski jazik i kni`evnost, VII1 2. Zavr{eni studii po angliski jazik i literatura - druga nasoka i se zdobil so pedago{ka, psiholo{ka i metodska podgotovka na soodveten fakultet, VII1 6.3. Standard za prostor za nastavniot predmet Za sredni u~ili{ta op{to za nastavata po angliski jazik se prepora~uva specijalizirana u~ilnica/kabinet so slednata u~ilni~ka infrastruktura:

•••• voobi~aen inventar: klupi, stol~iwa, tabla;

•••• grafoskop (mo`e zaedni~ki za pove}e predmeti);

•••• u~ilni~ka biblioteka so referensni knigi i knigi sobrani od donacii, pr. Svetska banka);

•••• kasetofon i video/TV (po mo`nost);

• pristap do Internet (po mo`nost). 7. DATUM NA IZRABOTKA I NOSITELI NA IZRABOTKATA NA NASTAVNATA PROGRAMA

7.1. Datum na izrabotka: maj 2002 godina

28

7.2. Sostav na rabotnata grupa: 1. prof. d-r Ekaterina Babamova, Filolo{ki fakultet, Skopje 2. Zora Bu{ovska, sovetnik vo Biroto za razvoj na obrazovanieto, PE Ohrid, rakovoditel 3. Marija Kitanova, sovetnik vo Biroto za razvoj na obrazovanieto, PE Bitola 4. Olga Arnaudoska, profesor po angliski jazik, USO “Sv. Kliment Ohridski”, Ohrid 5. Stefanka Ceki}, profesor po angliski jazik, USO “Sv. Kliment Ohridski”, Ohrid 6. Efimija Naumoska, profesor po angliski jazik, USO “Sv. Kliment Ohridski”, Ohrid 8. PO^ETOK NA PRIMENA NA NASTAVNATA PROGRAMA Datum za na po~nuvawe: 01.09.2002 godina 9. ODOBRUVAWE NA NASTAVNATA PROGRAMA Nastavnata programa za predmetot angliski jazik ja odobri (donese)

____________________________________________________________________________________________________ so re{enie br. _________________ od____________________

programa za reformirano gimnazisko obrazovanie nastavna programa po angliski...

Documents