programa edukasaun buletin fundasaun · pdf fileedukasaun no literasia– hari’i...

2
Avidade Biblioteka Hale’u hanesan a- vidade konnuasaun ne’ebé hala’o ha ona iha nan kotuk liu ba ne’ebé ho objevu a- vidade atu hasa’e labarik Timor Leste nia abi- lidade iha lee, promove literasia hodi hato- man labarik sira atu lee no dezenvolve abi- lidade manorin no kanorin sira atu uza rekur- su ne’ebé distribui ona ba iha eskola sira hotu. Iha nan ida-ne’e Biblioteka Hale’u hala’o nia visita ba iha Munusipiu 7 mak hanesan : Aileu, Baucau, Bobonaro, Dili, Ermera, Manatuto, , no Viqueque . Durante fulan tolu (3) husi Janeiru PO Box 03, Dili Timor-Leste (via Darwin, Australia) Phone: +670 3323 855 Fax: - E-mail: [email protected] Favor vizita ami iha: www.alolafoundation.org Fundasaun Alola establise iha tinan 2001 hanesan organizasaun feto lokal ne’ebe servisu atu hakbi’it feto. Alola fornese programa importante ba feto no labarik iha Timor-Leste. Fundasaun Alola organizasaun ne’ebe nia programa fo apoiu ba direitu feto no labarik iha Timor-Leste. Vizaun: FETO TIMOR-LESTE IHA STATUS IGUAL IHA ASPEITU HOTU-HOTU (asesu, partisipasaun, papel iha foti desizaun, goja benefisiariu husi dezenvolvimentu) LIU HUSI EDUKASAUN, DEZENVOLVIMENTU EKONOMIA, SAUDE NO LIDERANSA KOMUNITARIA. Misaun: Atu promove direitu feto no hasa’e feto nia kapasidde lideransa, hadi’a status saude feto no labarik, hasa’e feto no labarik sira nia kualidade edukasaun, no haforsa feto nia negosiu ki’ik iha nivel baze. Fundasaun Alola nia Programa: Advokasia - Haforsa feto nia lideransa no dezenvolve rede servisu Saude Inan no Oan - Hadi’a feto no labarik nia status saude Edukasaun no Literasia– Hari’i kapasidade atu habelar oportunidade Haforsa Ekonomia - Fo kbi’t feto nia ekonomia Rua Bispo de Madeiros Mascarenhas -Mercado Lama Dili, Timor-Leste to’o Marsu 2015 projeitu Biblioteka Hale’u halo ona avidade iha Munusipiu 4 mak hanesan: Aileu,Dili, Ermera no Manatuto no no visita eskola hamutuk 30 ho total kanorin sira M: 1580 F:1450. Iha nan ida-ne’e mós sai hane- san nan ksolok ba Fundasaun Alola liu-liu programa Edukasaun tanba hetan tan suporta kamioneta ida husi Department of Foreign Afairs and Trade (DFAT) hodi asegura avidade Biblioteka nian iha terenu. Prosesu entrega kamioneta biblioteka hale’u diretamente husi Sra. Debbie Wong hanesan Konseleiru Dezenvolvimentu Umanu Embaixada Australia-DFAT no simu diretamente husi Sra. Alzira Reis hanesan CEO Fundasaun Alola iha edifisiu Fundasaun Alola. Hafoin entrega xave kamioneta biblioteka hale’u konnua kedas halo avidade iha Munisipiu Ermera du- rante semana 2 (rua). PROGRAMA EDUKASAUN Programa Edukasaun Halo Kontinuasaun ba Atividade Biblioteka Hale’u Seremonia entrega kamioneta biblioteka hale’u diretamente husi DFAT ba CEO Fundasaun Alola no akompanha husi Gerente Programa Edukasaun. FUNDASAUN ALOLA SELEBRA LORON MUNDIÁL FETO IHA 2015 P. 2 HASAE EKONOMIA FETO RURAIS LIU HUSI FEIRA PÁSKUA FUNDASAUN ALOLA P. 3 PROGRAMA EDUKASAUN HALO KONTINUASAUN BA ATIVIDADE BIBLIOTEKA HALEU P. 4 EDISAUN IDA NE’E: Edisaun I/2015 Buletin Fundasaun Alola FUNDASAUN ALOLA LIU HUSI PROGRAMA EDUKASAUN HETAN TAN SUPORTA KAMIONETA IDA HUSI DEPARTMENT OF FOREIGN AFAIRS AND TRADE (DFAT) HODI SUPORTA ATIVIDADE BIBLIOTEKA NIAN IHA TERENU.\ FUNDASAUN ALOLA LIU HUSI PROGRAMA HAKBIIT EKONOMIA TINAN - TINAN SELEBRA FEIRA REGULAR BA GRUPU ARTEZENATU SIRA Pontu Spesial Interesante: Feto Forte, Nasaun Forte—Strong Women, Strong Nation Inan ho naran Ermelinda Bere idade 40 hela iha Suku Osowala, Sub-Distrito Vemasse Distrito Baucau, Ermelinda iha oan hamutuk nain 8. Wainhira nia isin rua ba dala 8 nia planu atu partu iha uma ho assistensia husi pessosal saude. iha dia 1 de fevereiro inan komesa sente kanotak moras no nia katuas oan ba bolu membru osowala ne’ebe hela besik sira no membru sira ne’e ba kedas bolu doutor hodi mai fo partu inan ne’e. wainhira doutor mai idenfika fali katak inan ne’e iha komplikasaun no doutor husu ba membru SHIO telefone ambulancia hodi refere inan ne’e ba Hospital Referal Bau- cau. Iha loron 1 fulan favereiro inan ne’e partu ho cesariana, nia partu bebe mane no inan ho bebe ne’e hetan kondisaun diak hotu. Haree ba inan ne’e iha oan barak doutor fo hanoin ba inan ne’e atu kesi ha oan fan no inan ne’e aceita kesi kedas oan fan depois de operasaun cesariana. Durante loron lima iha hospital inan ho bebe sei hetan alta hodi fila ba uma iha loron 7 fulan fevereiro, maibe inan ne’e laiha osan atu selu trasporte wainhira fila ba uma, ho ida ne’e Membru SHIO sira deside katak atu uja osan khas grupo nian hodi fo ba familia ne’e selu kareta. Iha loron 9 fulan fevereiro membru sira selu kareta hodi tula inan ho nia bebe fila ba sira nia suku. Depois de loron tuir mai Grupo SHIO sira ba vizita inan ho nia bebe no bebe sei hetan susuben inan esklusivo. Inan ne’e iha komitmentu katak nia hakarak fo susuben inan esklusivo ba bebe iha fulan 6 nia laran. PROGRAMA SAUDE INAN NO OAN Membru SHIO ho Pessoal Saude Servisu Hamutuk Hodi Refere Inan Isin Rua

Upload: duongthu

Post on 07-Mar-2018

275 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: PROGRAMA EDUKASAUN Buletin Fundasaun · PDF fileEdukasaun no Literasia– Hari’i kapasidade atu habelar oportunidade Haforsa Ekonomia - Fo kbi’t feto nia ekonomia ... saida mak

Atividade Biblioteka Hale’u hanesan ati-

vidade kontinuasaun ne’ebé hala’o tiha ona

iha tinan kotuk liu ba ne’ebé ho objetivu ati-

vidade atu hasa’e labarik Timor Leste nia abi-

lidade iha lee, promove literasia hodi hato-

man labarik sira atu lee no dezenvolve abi-

lidade manorin no kanorin sira atu uza rekur-

su ne’ebé distribui ona ba iha eskola sira

hotu.

Iha tinan ida-ne’e Biblioteka Hale’u

hala’o nia visita ba iha Munusipiu 7 mak

hanesan : Aileu, Baucau, Bobonaro, Dili,

Ermera, Manatuto, , no Viqueque .

Durante fulan tolu (3) husi Janeiru

PO Box 03, Dili

Timor-Leste

(via Darwin, Australia)

Phone: +670 3323 855

Fax: -

E-mail: [email protected]

Favor vizita ami iha:

www.alolafoundation.org

Fundasaun Alola establise iha tinan 2001 hanesan organizasaun feto lokal ne’ebe

servisu atu hakbi’it feto. Alola fornese programa importante ba feto no labarik iha

Timor-Leste. Fundasaun Alola organizasaun ne’ebe nia programa fo apoiu ba

direitu feto no labarik iha Timor-Leste.

Vizaun: FETO TIMOR-LESTE IHA STATUS IGUAL IHA ASPEITU HOTU-HOTU (asesu,

partisipasaun, papel iha foti desizaun, goja benefisiariu husi dezenvolvimentu) LIU

HUSI EDUKASAUN, DEZENVOLVIMENTU EKONOMIA, SAUDE NO LIDERANSA

KOMUNITARIA.

Misaun: Atu promove direitu feto no hasa’e feto nia kapasidde lideransa, hadi’a

status saude feto no labarik, hasa’e feto no labarik sira nia kualidade edukasaun,

no haforsa feto nia negosiu ki’ik iha nivel baze.

Fundasaun Alola nia Programa:

Advokasia - Haforsa feto nia lideransa no dezenvolve rede servisu

Saude Inan no Oan - Hadi’a feto no labarik nia status saude

Edukasaun no Literasia– Hari’i kapasidade atu habelar oportunidade

Haforsa Ekonomia - Fo kbi’t feto nia ekonomia

Rua Bispo de Madeiros

Mascarenhas -Mercado Lama

Dili, Timor-Leste

to’o Marsu 2015 projeitu Biblioteka

Hale’u halo ona atividade iha

Munusipiu 4 mak hanesan: Aileu,Dili,

Ermera no Manatuto no no visita

eskola hamutuk 30 ho total kanorin

sira M: 1580 F:1450.

Iha tinan ida-ne’e mós sai hane-

san tinan ksolok ba Fundasaun Alola

liu-liu programa Edukasaun tanba

hetan tan suporta kamioneta ida husi

Department of Foreign Afairs and

Trade (DFAT) hodi asegura atividade

Biblioteka nian iha terenu. Prosesu

entrega kamioneta biblioteka hale’u

diretamente husi Sra. Debbie Wong

hanesan Konseleiru Dezenvolvimentu

Umanu Embaixada Australia-DFAT no

simu diretamente husi Sra. Alzira Reis

hanesan CEO Fundasaun Alola iha

edifisiu Fundasaun Alola.

Hafoin entrega xave kamioneta

biblioteka hale’u kontinua kedas halo

atividade iha Munisipiu Ermera du-

rante semana 2 (rua).

PROGRAMA EDUKASAUN

Programa Edukasaun Halo Kontinuasaun ba Atividade Biblioteka Hale’u

Seremonia entrega kamioneta biblioteka hale’u diretamente husi DFAT ba CEO Fundasaun Alola no akompanha husi Gerente Programa Edukasaun.

FUNDASAUN ALOLA SELEBRA LORON MUNDIÁL

FETO IHA 2015

P. 2

HASAE EKONOMIA FETO

RURAIS LIU HUSI FEIRA

PÁSKUA FUNDASAUN ALOLA

P. 3

PROGRAMA EDUKASAUN HALO KONTINUASAUN BA ATIVIDADE BIBLIOTEKA

HALE’U

P. 4

EDISAUN IDA NE’E:

Edisaun I/2015

Buletin Fundasaun Alola

FUNDASAUN ALOLA LIU HUSI

PROGRAMA EDUKASAUN HETAN TAN SUPORTA KAMIONETA IDA HUSI DEPARTMENT OF FOREIGN AFAIRS AND TRADE (DFAT) HODI SUPORTA ATIVIDADE BIBLIOTEKA

NIAN IHA TERENU.\

FUNDASAUN ALOLA LIU HUSI

PROGRAMA HAKBI’IT EKONOMIA TINAN - TINAN SELEBRA FEIRA REGULAR BA GRUPU ARTEZENATU

SIRA

Pontu Spesial Interesante:

Feto Forte, Nasaun Forte—Strong Women, Strong Nation

Inan ho naran Ermelinda Bere idade 40 hela iha

Suku Osowala, Sub-Distrito Vemasse Distrito Baucau,

Ermelinda iha oan hamutuk nain 8. Wainhira nia isin rua

ba dala 8 nia planu atu partu iha uma ho assistensia husi

pessosal saude.

iha dia 1 de fevereiro inan komesa sente kanotak

moras no nia katuas oan ba bolu membru osowala

ne’ebe hela besik sira no membru sira ne’e ba kedas

bolu doutor hodi mai fo partu inan ne’e. wainhira doutor

mai identifika fali katak inan ne’e iha komplikasaun no

doutor husu ba membru SHIO telefone ambulancia hodi

refere inan ne’e ba Hospital Referal Bau-

cau.

Iha loron 1 fulan favereiro inan ne’e

partu ho cesariana, nia partu bebe mane

no inan ho bebe ne’e hetan kondisaun diak

hotu. Haree ba inan ne’e iha oan barak

doutor fo hanoin ba inan ne’e atu kesi tiha

oan fatin no inan ne’e aceita kesi kedas

oan fatin depois de operasaun cesariana.

Durante loron lima iha hospital inan ho

bebe sei hetan alta hodi fila ba uma iha

loron 7 fulan fevereiro, maibe inan ne’e

laiha osan atu selu trasporte wainhira fila

ba uma, ho ida ne’e Membru SHIO sira

deside katak atu uja osan khas grupo nian

hodi fo ba familia ne’e selu kareta.

Iha loron 9 fulan fevereiro membru

sira selu kareta hodi tula inan ho nia bebe

fila ba sira nia suku.

Depois de loron tuir mai Grupo SHIO

sira ba vizita inan ho nia bebe no bebe sei

hetan susuben inan esklusivo. Inan ne’e iha

komitmentu katak nia hakarak fo susuben

inan esklusivo ba bebe iha fulan 6 nia

laran.

PROGRAMA SAUDE INAN NO OAN

Membru SHIO ho Pessoal Saude Servisu Hamutuk Hodi Refere Inan Isin Rua

Page 2: PROGRAMA EDUKASAUN Buletin Fundasaun · PDF fileEdukasaun no Literasia– Hari’i kapasidade atu habelar oportunidade Haforsa Ekonomia - Fo kbi’t feto nia ekonomia ... saida mak

Page 2

Buletin Fundasaun Alola

PROGRAMA ADVOKASIA

ema hotu atu hatene no tau importansia ba loron

espesial ida-ne’e no sai mós atensaun ema hotu nian

hodi bele hatene diak liu tan.

2. Atu públika relatóriu estudu faze-daruak situasaun

feto traballadores iha setór privadu hodi fó sai ba ema

hotu nomos bele sai hanesan matadalan hodi haforsa

grupu hirak ne’e.

3. Asaun ida ne’e núdar dalan advokásia ida hodi

publika,atu nune’e feto traballador hodi goja sira nia

direitu no dever lolós hodi bele hatán ba kestaun

igualdade Jéneru.

4. Atu bele asegura ba implementasaun Lei Nu.4/2012

kona-ba Lei du Traballu Timor-Leste.

5. Hasa’e parseiru no grupu servisu ba asuntu feto tra-

balladores iha seitor privadu nia koñesementu no

konsiensia kona-ba protesaun ba violasaun ne’ebé

traballadores sira hetan iha servisu fatin no asegura

katak agora dadaun iha ona Lei du Traballu mák

garante traballadores sira nia direitu.

Iha fulan Marsu 2015 Sentru Rekursu Feto ho ekipa pro-

grama advokasia selebra loron feto mundial hodi lansa relatóriu

situasaun feto traballadores iha seitór privadu ba faze daruak.

Dadus hirak ne’e reprezenta munisipiu Kovalima no rejiaun au-

tonoma Oekusi ho respondenti hamutuk nain 51.

Husi selebrasaun loron mundiál ne’e ema ne’ebé prezensa

iha kolókiu hamutuk nain 44 kompontu husi Feto 27 no mane 17

ne’ebé husi Governu (Kordenadór Primeiru Ministru ba Asuntu

Sosiadade Sivíl, SEM no SEPFOPE), Membru Parlamentu Nasion-

al, Komisária direitu labarik, WWCTL, FONGTIL, PDHJ, Fokupers,

Sek. Rede Feto, AATL, WWCTL, CNJTL, APCS-TL, FMF, FHF, Al-

FeLa, GFFTL, PATRIA, Jornalista no funsionáriu FA. Eventu ne’e

híli tema mak; ’Hakbiit Feto, Hakbiit Ema! Hamutuk Ita Hadi’a

kondisaun Feto iha Setór Privadu’.

Objetivu husi kolókiu mak:

1. Atu fó hanoin ba ema hotu katak lisaun tradizaun nian ba

Fundasaun Alola Selebra Loron Mundiál Feto iha 2015

Seremonia Selebrasaun Loron Mundial Feto no

Lansamentu relatoriu Feto Trabalhadores iha Setor

Privadu

Hasae Ekonomia Feto Rurais Liu Husi Feira Páskua Fundasaun Alola

Page 3

PROGRAMA HAKBI’IT EKONOMIA

Buletin Fundasaun Alola

Konsumedores interese atu sosa produto lokal iha fiera

Alola

produs iha sira nia grupu laran hodi asesu ba merkadu.

Alende halo promosaun, grupu artezenatu sira

mos asesu sira nia produto ba merkadu hodi bele hetan

rendimentu durante loron rua husi loron 21-22 de

Março 2015 iha Fundasaun Alola.

Gerente programa Hakbi’it Ekonomia Jose S.

Ximenes, Feira Páskua 2015 hanesan fatin ida atu

grupu produtór sira husi rai laran bele hasoru ho sosa

nain sira husi rai laran no rai liur no bele hetan

rendementu atu grupu sira bele dezenvolve diak liu tan

sira nia negosiu. Durante tinan 8 ona, Fundasaun Alola

organiza feira Alola nia, kada tinan feira rua Alola

organiza, ida iha tempo Páskua no ida seluk iha tempo

Natál. Iha tinan ida ne’e rendimentu ne’ebe maka

hetan husi Feira Páskua ba loron rua ho USD 12.747.55.

kompara ho tinan kotuk USD 11,183.60 no husi

rendementu nee hatudu ita hetan persentase diak iha

Feira Páskua ba tinan ida ne’e.

Fundasaun Alola liu husi programa Hakbi’it Ekonomia tinan -

tinan selebra Feira regular ba dala rua hanesan Feira Páskua no

Feira Natál. Feira Páskua ba tinan ida ne’e participantes sira mai

husi grupu 53 husi Municipiu 13 ho sira nia sasán tradisionál. Liu

husi Feira ne’e Fundasaun Alola promove kultura orijinál Timór

Leste nian no hatudu ba sosa nain sira husi rai laran no rai liur.

Hanesan baibain, antes tama ba feira, ekipa program hakbi’it

ekonomia sempre realiza kolokíu ne’ebe fahe informasaun kona

ba oinsa atu rai produto ho diak hodi bele atrai konsumedores,

oinsa hahalok ne’ebe diak wainhira atende konsumedores, saida

mak kustu no folin. Além de ne’e mos, ekipa husi program

Advokasia mos fahe informasaun liu-liu kona ba jenéru no sexu e

orsamentu sensivel ba jenéru.

Objetivo ba Feira ne’e hodi halibur grupu artezenatu sira iha

Municipiu hodi faan sira nia produtu lokál hanesan Homan, Tais,

ceramika, boneka, pasta plastik, estatua, mina virgin, aimoruk

tradisional, sabaun lokal, cafe organiku, no ai han lokál ne’ebe sira