PROGRAMSKO BUDŽETIRANJE

ISKUSTVA IZ SLOVAČKE

Ján Marušinec TbilisiJun, 2007. god

Opšte napomene o prpgramskom budžetu

ČEMU SLUŽI PROGRAMSKI BUDŽET?

Odgovornošću

Efektivnošću i efikasnošću

Transparentnosti

1. ANALITIČKO SREDSTVO

2. SREDSTVO ZA UPRAVLJANJE

Sadržaj prezentacije

Tekuća faza razvoja

Budući izazovi

Kratka istorija programskog budžetiranja u Slovačkoj

Primjeri programa

Kratka istorija PB u Slovačkoj

RANE FAZE: FAZA KREIRANJA (2000-1)

Prepreke: razumijevanje programskog budžeta svodi se na vremensko ograničavanje aktivnosti Vlade; srednji nivo menadžmenta Ministarstva finansija se ne snalazi u promjeni sistema budžetiranja

Savjetnik Trezora SAD (na zahtjev Ministra) započinje pripremu programskog budžeta u Slovačkoj

Pilotska ministarstva izrađuju jednostavne strukture programa za budžetsku 2002. godinu

Ministar se odlučuje za postupno uvođenje sistema : 4 pilot ministarstva, zatim 10 ministarstava u 2003. godini, da bi u 2004. god. imali potpun sistem programskog budžeta

Kratka istorija PB u Slovačkoj

SISTEM POSTAJE OPERATIVAN (2002-3)

MF propisuje metodologiju PB-a, za 2003. god, koja će intenzivno usmjeravati korisnike u pripremi njihovih programskih budžeta

Novi Ministar finansija podržava reformu, i potvrđuje odluku da se PB globalno primijeni do 2004. god

Generalna revizija programa, ciljeva i zadataka se izvršava na osnovu Vladine Deklaracije, rukovodilaca MF, kao i nove Revizione Komisije za koordiniranje budžetskih reformi na nivou ministarstava

Budžet za 2004. god ima potpunu programsku strukturu, ali ostali subjekti javnog sektora nisu uključeniU Ministarstvu finansija se sprovodi značajna reorganizacija

Kratka istorija PB u Slovačkoj

SISTEM SAZRIJEVA (2004-6)

Izdaje se revidirana metodologija za PB, Budžetski Pravilnik uključuje definiciju višegodišnjih programskih budžeta

Državni Trezor postaje operativan, ali ne podržava programsku klasifikaciju rashoda

MF prelazi sa inputi/aktivnosti na pristup outputi/rezultati u budžetskim pregovorima, a dio ukupnih rashoda se alocira na prioritete Vlade; počinje razmatranje indikatora učinka6 pilot ministarstava dobija svoje savjetnike za budžet, u okviru projekta Svjetske Banke; njihova aktivnost ima za cilj unapređenje budžetiranja i upravljanja budžetom preko programa

Kratka istorija PB u Slovačkoj

SISTEM SAZRIJEVA (2004-6)

Programske strukture su relativno stabilizovane, MF daje veći prioritet ciljevima, zadacima i mjerljivim indikatorima kvaliteta

Budžetsko razmatranje je više strukturirano, ministri i ostali zvaničnici za vrijeme budžetskih pregovora koriste ne-finansijske podatke takođe

Državni Trezor počinje sa izvršenjem budžeta i po programskoj strukturi od 1.1.2006

Novi modul za programski budžet u okviru Budžetkog Informacionog Sistema (BIS-a) postaje operativan, potpuno se integrišući sa ostalim modulama BIS-a

Tekuća faza razvoja

UKLJUČENE INSTITUCIJE

Javnost, mediji

Parlament Drž. Revizija

Vlada

Ministarstva

MF

Tekuća faza razvoja

BUDŽETSKI PROCES

IZVRŠENJE

MONITORING

I EVALUACIJA

PLANIRANJE

Tekuća faza razvoja

METODOLOGIJA UPRAVLJANJA PB

Organski Zakon o Budžetu

Priručnik MF o metodologiji programskog budžeta

Priručnik za formulisanje ciljeva, zadataka i mjerljivih indikatora

Priručnik za monitoring i evaluaciju programa (u pripremi)

Tekuća faza razvoja

POSTAVLJANJE PROGRAMA

ProgramI, pod - programi i elementi (permanentno) ili projekti (privremeno)

Ciljevi (strateški, dugoročni, nemjerljivi), zadaci (specifični, godišnji ili višegodišnji, mjerljivi)

Vlada usvaja programsku strukturu, Parlament usvaja programe, odabrane ciljeve i zadatke

Monitoring se obavlja polugodišnje, evaluacija trenutno nedostaje

Tekuća faza razvoja

LOGIČNI PROGRAMSKI OKVIR

Rezultati

Ishodi

Outputi

Inputi

Ciljevi

Zadaci po ishodima

Posebni zadaci

Zadaci po outputima

Inputi

Tekuća faza razvoja

PRIMJER PROGRAMA

Program: Sprovođenje zakona Cilj: Obezbijediti sigurnost građana

Pod-program: Oblasne patrole Strateški cilj: Smanjiti kriminal za 10% do 2010 Mjerljivi indikator: Stopa kriminala

Element: Ispitivanje polja visokog kriminala Zadatak: Povećati prisutnost policije na ulicama Mjerljivi indikator : Broj sati patroliranja

Tekuća faza razvoja

PRIMJER PROGRAMA II

Program: Putna infrastruktura Cilj: Povećati brzinu i bezbjednost prevoza

Pod-program: Magistrale i autoceste Strateški cilj: Povećati kapacitet Istok-Zapad magistrale za 10 % do 2010. god. Mjerljivi indikator: Kapacitet saobraćaja u 000 vozila/satElement: Izgradnja magistrala i autocesti Zadatak: Izgraditi 50 km magistralnog sistema u 2007 Mjerljivi Indikator: Broj izgrađenih km puta

Program 070: Sistem kazneno - popravnih ustanova

Cilj

Obezbijediti adekvatno funkcionisanje kazneno popravnih ustanova, sigurnost objekata pravosuđa i tužilaštva, u skladu sa nacionalnim standardima i preporukama EU

Srednjoročni zadatak ishoda

Povećati procenat smještanja optuženih osoba u zatvore sa 84% u 2004, na 95% do 2010.god

Program 070: Sistem kazneno - popravnih ustanova

Konkretni zadatak

Postupno povećati prosjek zatvorenika po čuvaru, postići odnos 2,23 u 2007. godini

Zadatak outputa

Povećati kapacitet kazneno - popravnih ustanova za 250 kreveta, i postići ukupni kapacitet od 10 733 u 2007. godini

Program 070: Sistem kazneno - popravnih ustanova

Indikatori rezultata

% građana koji se osjećaju bezbjedno na ulicama Odnos prekršitelja drugog stepena u odnosu na ukupnu stopu kriminala

Indikatori ishoda

% zatvorenika u odnosu na broj osuđenih

Prosječan broj zatvorenika po čuvaru

Program 070: Sistem kazneno - popravnih ustanova

Indikatori Outputa

Kapacitet zatvora

Prosječna površina (m2) po zatvoreniku

% zatvorenika koji rade za vrijeme izdržavanja kazne u zatvoru

Indikatori Inputa

Broj osuđenih

Broj zatvorenika

Broj čuvara

Budući izazovi

INSTITUCIONALNE PROMJENE

Izgradnja funkcionalnog sistema za menadžment i evaluaciju

Uključivanje ostalih isnstitucija (Državna Revizorska Institucija)

Unificirani pristup od vrha ka dnu (strateška politika)

Unaprijediti formulaciju programa (objektivna hijerarhija i kvalitet)

Decentralizacija budžetiranja u okviru budžetskih potrošača

Budući izazovi

TEHNIČKE PROMJENE

Poboljšati integrisanost fondova EU u budžetu

Unaprijediti upravljanje programima koji se odnose na više ministarstava

Urediti nefinansijske podatke

Prilagođavanje IT sistema povećanim zahtjevima

Poboljšanje budžetskog procesa (pod reformom)

Monitoring i evaluacija

Uspostavljanje sistema M&E je dugoročan proces, koji počinje jednostavnim centralizovanim modelom, a završava unaprijeđenim decentralizovanim modelom

Treba da obezbijedi povratnu informaciju donosiocima odluka i rukovodiocima programa, u cilju povećavanja efikasnosti i efektivnosti

Ne postoji univerzalan model za M&E funkciju u zemljama OECD-a

Treba da se integriše u budžetski proces, na neki način, kako M&E ne bi bio samo formalnost

Monitoring i evaluacija

MONITORING

Za vrijeme i odmah po završetku faze izvršenja programa

Koncentriše se na finansijske aspekte i fizičke outpute

Redovna (česta) aktivnost usmjerena na provjeru napretka u sprovođenju programa

Unutar svakog ministarstva vrše ga monitoring jedinice

Monitoring i evaluacija

EVALUACIJA

Vrši se prije (ex-ante) ili poslije (ex-post) početka / završetka programa

Fokusira se na logiku programa, ishode ili efektivnost njihovog dostignuća

Ad-hoc (može takođe biti redovna, ali ne česta) aktivnost usmjerena na vrednovanje izvršenja programa

Vrše je spoljni profesionalni saradnici, kojima upravljaju jedinice za evaluaciju, centralizovano je koordinirana

Monitoring i evaluacija

INATITUCIONALNO UREĐENJE

Jedinice za monitpring i evaluaciju po ministarstvima

Koordinacija metodologije i njene primjene na nivou Vlade (Ministarstvo finansija, komisije)

Bliska veza sa budžetskim procesom u cilju stvarnog poboljšanja programskog učinka (štap i šargarepa)

Širok program doobučavanja državnih službenika (bilo da se radi o novo-zaposlenim ili smanjenju radnog opterećenja)

Organizovanje podataka

FINANSIJSKI PODACI

Faza pripreme budžeta

Faza izvršenja budžeta (modifikovani podaci budžeta i Trezora)

Računovodstvo

Korišćene klasifikacije moraju biti usklađene

Bridge tables pomaže u ažuriranju vremenskih serija

Organizovanje podataka

NEFINANSIJSKI PODACI

Razasuti po različitim izvorima / korisnicima

Primjenjuje se ista logika kao kod finansijskih podataka

Integrisani sistem IT menadžmenta treba da sadrži finansijske i nefinansijske podatke

Analiza budžeta je nemoguća bez nefinansisjkih podataka

Hvala na pažnji