PROGRAM AUTORSKI

PRACA PEDAGOGICZNA Z CZYTELNIKAMI – EDUKACJA

CZYTELNICZA I MEDIALNA

Realizowany w ramach pracy biblioteki z uczniami klas 0 – VI

mgr Ewa Musiałnauczycielka bibliotekarka

w Szkole Podstawowej w Januszewicach

WSTĘP

Biblioteka szkolna zgodnie z obowiązującymi dokumentami normującymi pracę biblioteki służy realizacji programów nauczania i wychowania, edukacji kulturalnej i informacyjnej dzieci i młodzieży .

Od 2002 r. obowiązuje realizacja m.in. ścieżki „Edukacji Czytelniczej i Medialnej”, która nakłada obowiązek wyposażenia uczniów w wiedzę o bibliotece z jej zbiorami tradycyjnymi i nowoczesnymi, wiedzę o informacji, komunikacji międzyludzkiej za pomocą mediów i multimediów.

Program został opracowany z uwzględnieniem „Podstawy programowej” Rozp. MENiS z dn. 26.02.2002 r. nr 458, dz. u. nr 51/2002.

Ogólnym dążeniem jest przekształcenie bibliotek w nowoczesne ośrodki informacji „Centra Medialne”, opartych na nowoczesnych nośnikach, obejmujących nowe możliwości wyszukiwania informacji, możliwości opracowywania, przetwarzania, a także kształtowania nowego typu czytelnika oraz tworzenia nowego typu kultury - „kultury informacyjnej”.Wymaga to współdziałania i współpracy całego środowiska szkolnego w realizacji ścieżki „Edukacji Czytelniczej i Medialnej” na wszystkich zajęciach dydaktycznych, ciągłego kształtowania, rozwijania i doskonalenia wiedzy, umiejętności, postaw świadomego czytelnika - twórcy i odbiorcy informacji.

Biblioteka powinna sprzyjać realizacji nadrzędnego celu pracy edukacji - wszechstronnego rozwoju ucznia i wykształcenia u uczniów następujących cech:

- uczeń uznaje czytelnictwo jako wartość niezbędną i nadającą życiu sens,- uczeń łączy umiejętność tworzenia różnych samodzielnych tekstów w tym komunikatów medialnych z

możliwością osiągania sukcesu w szkole lub poza nią,- uczeń ceni informację nadając jej wartość wytworu przynoszącego określone korzyści.

Czytanie jako procesy umysłu od poziomu percepcji, rozumienia, interpretowania do poziomu receptywnego, a także czytania krytycznego stanowiącego punkt wyjścia dla procesu twórczego powinno być formą uczenia się i uczestnictwa w kulturze, niezastąpioną przez żaden inny środek przekazu.

Uczeń powinien potrafić gromadzić, wyszukiwać, opracowywać, zanalizować, ocenić i przetworzyć zebrane informacje, a następnie zaprezentować rezultat tej pracy. Zobowiązany jest znać podstawowe zasady etyki dotyczące tworzenia informacji i prawa autorskiego.

Program przeznaczony jest do realizacji w ciągu trwania obu etapów kształcenia obejmujących klasy 0, Nauczanie Zintegrowane oraz klasy IV-VI.Treści opracowanego programu stanowią wiedzę dotyczącą bibliotek jako instytucji, jej warsztatu informacyjnego oraz zakresu wiedzy dotyczącego procesów społecznego komunikowania i współczesnych środków komunikowania.

Program ma na celu przygotowanie uczniów poprzez realizację wymienionych treści programowych do możliwości kontynuowania kształcenia czytelniczego i medialnego w szkołach wyższego stopnia.

CELE PROGRAMUw zakresie wiadomości, umiejętności, postaw

Zagadnienia dotyczące bibliotek, piśmiennictwa

I. Zapoznanie z biblioteką szkolną jako zbiornicą dokumentów

II. Zapoznanie z historią pisma, formami i materiałami piśmienniczymi

Zagadnienia dotyczące bibliotek, piśmiennictwa-form nowoczesnych

III. Wskazanie nowoczesnych nośników tekstu

IV. Wprowadzenie w świat mediów oraz podstawowych sposobów i procesów komunikowania się

Zagadnienia dotyczące sieci i typów bibliotek oraz ich zbiorów

V. Korzystanie z zasobów różnych typów bibliotek

Zagadnienia dotyczące techniki poszukiwań w zbiorach

VI. Korzystanie z warsztatu informacyjnego

Zagadnienia dotyczące techniki pracy z dokumentami bibliotecznymi,

z informacją

VII. Poszukiwanie, selekcja, gromadzenie, przetwarzanie, krytyczna analiza informacji pochodzących z różnych źródeł

oraz prezentowanie ich

VIII. Wykorzystanie przydatnych informacji w praktyce, w twórczym myśleniu i działaniu

Zagadnienia dotyczące rozwoju umysłu, osobowości

IX. Rozwijanie sprawności umysłowych oraz zainteresowań, zamiłowań, potrzeb i nawyków czytelniczych;

uwzględnienie indywidualnych uzdolnień uczniów

Zagadnienia dotyczące samokształcenia

X. Doskonalenie metod samodzielnej pracy z różnorodnymi źródłami; higiena pracy umysłowej

Zagadnienia dotyczące poszanowania dorobku kultury

XI. Kształcenie i utrwalanie nawyków kulturalnego obcowania z książką i innymi nośnikami informacji

XII. Kształtowanie postawy szacunku dla polskiego dziedzictwa kulturowego w związku z globalizacją kultury masowej.

Zagadnienia dotyczące sprawności posługiwania się nowoczesnymi narzędziami techniki

XIII. Wdrożenie do efektywnego posługiwania się technologią informacyjnąFORMY I METODY PRACY DYDAKTYCZNO – WYCHOWAWCZEJ PRZY REALIZACJI PROGRAMU:

1. Lekcje biblioteczne, wyposażające uczniów w kompetencje niezbędne w korzystaniu z warsztatu informacyjnego

biblioteki i z dokumentów zgromadzonych w bibliotece.

2. Wycieczki uczniów do bibliotek poza szkolnych do archiwów, do muzeów, ośrodków informacji i różnych instytucji

kultury.

3. Indywidualny instruktaż udzielony przez bibliotekarza zależnie od sytuacji i potrzeb użytkowników biblioteki.

4. Grupowa lub indywidualna realizacja „Projektów....”

5. Różne formy pracy z książką i innymi mediami we wszystkich formach procesu dydaktyczno – wychowawczego: na

lekcjach, zajęciach fakultatywnych, na godzinie wychowawczej, w pracy domowej uczniów, na zajęciach

pozalekcyjnych organizowanych przez bibliotekę, kół zainteresowań, organizacji uczniowskich.

FORMY PRACY ZE WZGLĘDU NA ŚRODKI EKSPRESJI I SPECYFIKĘ ORGANIZACJI ROZBUDZAJĄCE ZAINTERESOWANIA CZYTELNICZE, ZAMILOWANIA I MOTYWUJĄCE DO NAUKI CZYTANIA:

1. Wizualne formy propagowania biblioteki i czytelnictwa

2. Wykorzystanie środków audiowizualnych, komputerów, Internetu

3. Formy żywego słowa

4. Małe formy teatralne

5. Konkursy czytelnicze

6. Zajęcia rozrywkowe, gry i zabawy czytelnicze

7. Formy synkretyczne – imprezy czytelnicze, drama

TREŚCI KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA

Klasa

/zajęciaTreści programowe Cele kształcenia i

wychowania Procedury osiągania celówPrzewidywane osiągnięcia

uczniów (wiadomości, umiejętności, postawy)

0 Biblioteka szkolna. Usytuowanie biblioteki w szkole. Zbiory biblioteki. Zasady udostępniania. Zorganizowanie biblioteki przedszkolnej.

- poznanie biblioteki jako miejsca gromadzenia książek, czasopism i innych zbiorów oraz udostępnianie ich czytelnikom

Przejście przedszkola do biblioteki z wychowawcą, zwrócenie uwagi na usytuowanie biblioteki na terenie szkoły i symbolikę graficzną biblioteki. Uczestniczenie w przedstawieniu przygotowanym przez aktyw bibliotekarski, zapraszającym do odwiedzania biblioteki. Zwiedzenie biblioteki specjalnie na ten cel przygotowanej. Wypożyczenie książek do domu na podstawie samodzielnego wyboru.Kontynuowanie korzystania z biblioteki poprzez odwiedziny w bibliotece podczas atrakcyjnych zajęć, okazjonalne wypożyczanie książek. Udostępnianie zbiorów dzieciom przejawiającym zainteresowania czytelnictwem.

- potrafi samodzielnie wskazać bibliotekę na terenie szkoły

- potrafi samodzielnie wypożyczyć książkę

I./ 1.Biblioteka szkolna. Wypożyczalnia, czytelnia (księgozbiór podręczny,

- wdrażanie do korzystania

z biblioteki szkolnej, rozwijanie czytelnictwa

Rozpoznanie organizacji biblioteki, struktury zbiorów i ich rozmieszczenia.Przeglądanie zawartości książek

- samodzielnie trafi do biblioteki i we właściwych godzinach

- rozróżni zbiory biblioteki:

czasopisma). Zbiory biblioteki: książki, czasopisma, środki audiowizualne, multimedialne – CD. Ich rozmieszczenie. Książki przeznaczone dla młodszych dzieci: bajki, wiersze, opowiadania, lektury szkolne. Regulamin biblioteki, godziny otwarcia biblioteki. Poszanowanie dokumentów bibliotecznych.Samodzielny wybór książek do wypożyczenia.

i kultury czytelniczej i informacyjnej,- rozbudzanie potrzeby

czytania,- kształtowanie postawy

szacunku do książki, czasopisma

- poznanie zasad korzystania

z biblioteki

z działów przeznaczonych dla młodszych dzieci, wybór książki do wypożyczenia.Wysłuchanie inscenizowanych wierszy o poszanowaniu książek i właściwym zachowaniu się w bibliotece, montażu słownego zapoznającego z regulaminem.

książki, czasopisma, inne dokumenty

- wymieni najważniejsze zasady zachowania się

- w bibliotece, zasady obchodzenia się z książką, czasopismem,

- wskaże i nazwie główne części biblioteki określi ich przeznaczenie: wypożyczalnia, czytelnia, magazyn

- wybierze sobie książkę na podstawie przeglądu jej zawartości

2. Ćwiczenia w korzystaniu z ilustrowanego słowniczka ortograficznego (hasło, układ treści)

- wyrobienie nawyku korzystania ze słowniczka ortograficznego

- poznanie budowy wewnętrznej wydawnictw informacyjnych

Wskazanie słownika jako pomocy usprawniającej naukę. Oglądanie „Słowniczków ortograficznych”, sformułowanie wniosku o ich zawartości. Ustalenie budowy wewnętrznej słownika jako wydawnictwa informacyjnego (układ haseł alfabetyczny).Wyszukiwanie wyrazów z trudnościami ortograficznymi, przepisanie do własnego słowniczka ortograficznego, zilustrowanie.

- wyszuka trudne w pisowni wyrazy w słowniku ortograficznym

- wpisze wyraz do własnego słownika ortograficznego

II./ 1. Czytelnia miejscem nauki i intelektualnej rozrywki.

- wdrażanie do korzystania

Ustalenie zbiorów czytelni na podstawie oglądu i określenie

- orientuje się w zbiorach czytelni

Zbiory czytelni: księgozbiór podręczny, czasopisma, zbiory audiowizualnei multimedialne. Czasopisma dla młodszych dzieci. Ich zawartość. Cechy różniące od wydawnictw zwartych.

z czytelni- wskazanie różnicy

między książką a czasopismem

- zapoznanie z ofertą czasopism dla dzieci

znaczenia gromadzenia ich – czytelnia miejscem pracy. Funkcja czasopism: rozrywkowa, kształcąca, wychowawcza.Przeglądanie czasopism, wybór tytułów dla dzieci młodszych. Ustalenie cech charakterystycznych dla czasopism: ciągłość wydawnicza, częstotliwość itp. Wyszczególnienie różnic między książkami a czasopismami.Sformułowanie wniosków dot. przeznaczenia czytelni i zasad zachowania się.

- zna zasady zachowania się w czytelni

- potrafi wymienić tytuły czasopism dla dzieci młodszych

- zna pojęcie „księgozbiór podręczny”, „czasopismo”

i „zbiory audiowizualne i multimedialne”

2. Zbiory „Księgozbioru podręcznego”: encyklopedie i słowniki - tradycyjne, literatura popularnonaukowa dla młodszych dzieci. Zbiory audiowizualne i multimedialne.

- zapoznanie uczniów z podstawowym zestawem encyklopedii i słowników- wskazanie na media, zbiory

audiowizualne i multimedialne jako źródła wiedzy- wskazanie na bibliotekę jako

miejsca gromadzenia dokumentów: literatury pięknej i dotyczącej otaczającej rzeczywistości

Wskazanie zestawu encyklopedii i słowników przeznaczonych dla młodszych dzieci jako kompendium wiedzy ułatwiającego poznanie rzeczywistości.Odkrywanie na podstawie oglądu budowy wewnętrznej wydawnictw informacyjnych, systemu dotarcia do informacji (układ hasłowy, działowy). Ustalenie podziału wydawnictw informacyjnych na ogólne i specjalne, w celu ułatwienia właściwego doboru wydawnictwa do potrzeby informacyjnej.Wyszukanie przykładowej informacji – hasła, odczytanie.

- wyszuka w określonym wydawnictwie informacyjnym dane zagadnienie , np. hasło

i odczyta je

- określi przydatność określonych zbiorów w tym audiowizualnych

i multimedialnych w poznaniu intelektualnym

Przeglądanie zawartości książek popularnonaukowych dla dzieci młodszych, określenie przydatności w nauce.Wyszukiwanie informacji w wydawnictwach popularnonaukowych.Wskazanie w zbiorach czytelni współczesnych środków poznania wiedzy, pomocnych w nauce – encyklopedii multimedialnych.Korzystanie z encyklopedii na CD podczas zajęć w sali komputerowej.

3. Korzystamy z Biblioteki Publicznej dla Dzieci

- kształtowanie nawyku korzystania z instytucji biblioteki innej poza szkolną

Uczestniczenie w wycieczce do Biblioteki Publicznej dla Dzieci. Wysłuchanie prelekcji, zapoznanie z organizacją, zbiorami biblioteki. Uwzględnienie możliwości wypożyczania książek.

- uczestniczy w zajęciach zorganizowanych w Bibliotece Publicznej dla Dzieci

III. /1. Książka, jej budowa i szata graficzna (okładka, oprawa, obwoluta, trzon książki , karta przed-tytułowa, tytułowa, rozdział, format, objętość, spis treści). Cechy wyróżniające spośród innych źródeł wiedzy. Posługiwanie się spisem treści. Druk, forma kodeksu - tradycyjną formą przekazu informacji. Rola ilustracji, ocena

- kształtowanie postawy miłośnika książek

- zapoznanie uczniów z budową książki- ukazanie roli ilustracji- wyrabianie umiejętności

przeglądania książek i posługiwania się spisem treści- wdrażanie do poszanowana

książek - zapoznanie z nową formą książki - elektroniczną

Zaprezentowanie różnorodnych przykładów książek pod względem formy, formatu itp. Omówienie cech wyróżniających książki tradycyjne na podstawie analizy planszy (cechy wspólne formy kodeksu). Wskazywanie poszczególnych elementów budowy w przykładowych egzemplarzach, odczytywanie danych. Przeglądanie zawartości książek, spisu treści i na tej podstawie orientowanie się w tematyce.

- wskaże i nazwie główne elementy budowy książki oraz określi ich znaczenie

- oceni szatę graficzną i rolę jaką spełnia w książce

- na podstawie karty tytułowej i spisu treści określi zwięźle treść książki

w kategoriach estetycznych i użytkowych.Książki elektroniczne – e-Booki, ulubione strony internetowe.Poszanowanie książek, higiena czytania.

Odkrywanie roli ilustracji w tekście poprzez przeglądanie książek, porównanie ilustracji z tekstem. Przykłady książek pięknie wydanych, z ilustracjami różnych artystów grafików, komiksów.Pokaz prawidłowego sposobu korzystania z książki (odwracanie kart książki, stosowanie zakładek i inne przykłady poszanowania zbiorów).Ukazanie nowej formy książki – elektronicznej: na dysku, internetowe eBooki. Wskazanie konieczności posiadania czytnika.Korzystanie z form elektronicznych podczas zajęć w sali komputerowej.

2. Katalog ilustrowany.Karta katalogu ilustrowanego. Co z niej można wyczytać. Porównanie karty katalogu ilustrowanego z kartą tytułową książki.

- wyrobienie umiejętności wyboru książki na podstawie „Katalogu ilustrowanego”

Zapoznanie ze spisem, wybranych pozycji książkowych ze zbiorów biblioteki, wykonanego w celu dogodniejszego, szybszego dotarcia do poszukiwanych książek. Ogląd katalogu ilustrowanego, dane zawarte na kartach katalogu ilustrowanego, porównanie z kartą tytułową książki.Ocena zawartości książki na podstawie karty katalogu. Wybór na podstawie katalogu zestawu lektur dla klasy III.Polecenie wykonania w domu karty katalogowej ilustrowanej do własnej

- wykona w domu kartę katalogową ilustrowaną do własnych książek

książki.3. Szukamy w bibliotece

informacji na dany temat – korzystamy z książek poznawczych i popularnonaukowych, dla młodszych dzieci.Ćwiczenia umiejętności odnalezienia podstawowych informacji w wydawnictwach informacyjnych.Ćwiczenia w korzystaniu z multimedialnych wydawnictw informacyjnych.Elementy techniki pracy umysłowej, organizowanie własnego warsztatu pracy umysłowej, własnych zbiorów.

- kształtowanie nawyku korzystania

z wydawnictw informacyjnych - znaczenie książek

poznawczych i popularnonaukowych w nauce - źródłem wiedzy o świecie, przyrodzie, technice, ludziach- przygotowanie uczniów do

pracy samokształceniowej, aktywności

w społeczeństwie informacyjnym

Ukazanie biblioteki jako miejsca gromadzącego różnorodne materiały piśmiennicze tradycyjne i elektroniczne zawierające informacje. Wyszukiwanie określonych informacji w zgromadzonych zbiorach: książkach poznawczych i popularnonaukowych, wydawnictwach informacyjnych – encyklopediach i słownikach dla młodszych dzieci. Rozpoznawanie zawartości książek na podstawie hasłowego, kluczowego znaczenia tytułów książek, spisu treści. Poszukiwanie określonej informacji za pomocą hasła w wydawnictwach informacyjnych. Odczytanie danych, porównanie. Wybór najistotniejszych informacji i odpowiadających osobistym zainteresowaniom. Wykonanie krótkiej notatki i ilustracji obrazującej temat, jako elementu graficznego uzupełniającego tekst.Wskazanie nowoczesnych form uzyskiwania informacji – encyklopedii multimedialnych.Korzystanie z encyklopedii elektronicznych podczas zajęć w sali komputerowej.

- korzysta z książek poznawczych i popularnonaukowych

- wyszuka materiały na wybrany temat w zbirach biblioteki, posługuje się dostępnymi dla uczniów narzędziami informacji

Wykonanie tematycznej wizualnej gazetki z wykorzystaniem zdobytych informacji.

4. Korzystamy z usług sieci handlowej- Księgarni

- kształtowanie nawyku korzystania z Księgarni

Uczestniczenie w wycieczce do Księgarni. Przeglądanie oferty wydawniczej książek dla dzieci, czasopism. Zaplanowanie lub zakup wybranego wydawnictwa. Wręczenie symbolicznych upominków, np. zakładek do książek.

- uczestniczy w zajęciach zorganizowanych w Księgarni

- dokona wyboru dokumentu do własnej domowej biblioteczki

- potrafi uzasadnić celowość gromadzenia własnych zbiorów

IV./ 1. Dzieje pisma, książki, prasy i innych przekazów medialnych. Pismo Indian – runy, pismo klinowe, piktogramy, hieroglify. Czas i miejsce rozpowszechniania się pisma. Formy i materiały piśmiennicze (nośniki): tabliczki gliniane, zwój, kodeks – formy tradycyjne.Nowoczesne nośniki: dyski, CD, dyskietki, Internet

- poznanie znaczenia pisma, książki i innych przekazów informacji dla historii

Ukazanie znaczenia pisma w dziejach ludzkości jako utrwalonej informacji poprzez zapoznanie z przykładami dokumentów, plansz, ilustracji obrazujących pismo, formy i materiały piśmiennicze w poszczególnych okresach historycznych i rejonach geograficznych. Pismo jako kod językowy.Określenie bibliotek, muzeów jako miejsca gromadzenia dokumentów dot. historii i współczesności. Zaprezentowanie nowoczesnych nośników informacji – telekomunikacji: telegraf - pismo, telefon - fonia, radio, telewizja – wizja, komputeryzacja – dysk i czytnik umożliwiające swobodny odbiór i nadawanie informacji – pisma, fonii, wizji; sieć internetowa

- oceni znaczenie pisma i możliwości przekazu informacji w komunikowaniu społecznym- zna rolę biblioteki w gromadzeniu dorobku piśmienniczego- potrafi ocenić wartość

informacyjną dokumentów gromadzonych w bibliotece

- wymieni tradycyjne i nowoczesne źródła informacji

umożliwiająca powszechną i bezpośrednią informację między korzystającymi z sieci.Wady i zalety tradycyjnych oraz nowoczesnych form przekazu informacji – wyszczególnienie pisemne (praca w grupach), usystematyzowanie wiedzy przez nauczyciela.

2. Tradycyjne wydawnictwa informacji (ogólne i specjalne) oraz nowoczesne źródła informacji - multimedialnej

- rozwijanie sprawności rozumienia tekstów nieliterackich

- encyklopedie, słowniki (tradycyjne, elektroniczne), Internet – jako narzędzie pracy umysłowej

- utrwalanie nawyków związanych z korzystaniem

z czytelni, biblioteki

Zbiory danych w formie wydawniczej – wydawnictwa informacyjne – porządkowanie wg rodzajów i funkcji. Sprawdzenie prawidłowości wykonanego zadania porównując z planszą. Multimedialne źródła informacji – porządkowanie wg rodzajów i funkcji.Internet jako źródło wszechstronnej informacji, dot. sfery nauki i życia codziennego. Wyszukiwanie przykładów z obu typów źródeł informacji.

- zna różnorodność źródeł , nośników informacji ich zalety i wady

3. Elementy budowy wydawnictw informacyjnych - (wstęp, objaśnienia skrótów, żywa pagina, hasło treściowe).Encyklopedie multimedialne na CD, porównanie (zalety i wady) z encyklopedią tradycyjną, ocena przydatności.

- wyrobienie umiejętności korzystania z encyklopedii

- i słowników- kształcenie umiejętności

wyszukiwania materiałów na określony temat

- umiejętność sporządzania notatek z podaniem źródła

Szczegółowa analiza budowy wewnętrznej wydawnictw informacyjnych.Porównanie wydawnictw tradycyjnych z elektronicznymi źródłami informacji – encyklopediami multimedialnymi – uzupełnionymi dźwiękiem, ruchomym obrazem oraz możliwością wydruku informacji.Zwrócenie uwagi na wartości

- wymieni elementy budowy wydawnictw informacyjnych

- dobierze rodzaj wydawnictwa informacyjnego do konkretnej potrzeby (odszuka hasło, odczyta je)

estetyczne wydawnictw tradycyjnych, łatwość dostępu.

4. Wyszukiwanie informacji zadanych przez nauczyciela, dobór wydawnictw, odczytanie hasła ze zrozumieniem.Warsztat informacyjny biblioteki: katalogi tradycyjne, kartoteki, zautomatyzowane systemy wyszukiwania (zagadnienia ogólne).Katalog alfabetyczny i jego budowa, przeznaczenie.

- zapoznanie z budową i funkcją katalogu alfabetycznego (tradycyjnego)- zapoznanie z opisem

bibliograficznym książki- kształcenie umiejętności

czytania karty katalogowej

Stwierdzenie faktu uporządkowania zbiorów biblioteki wg określonych sposobów. Warsztat informacyjny biblioteki ułatwiający poszukiwanie informacji. Poznanie na podstawie przeglądania, katalogu alfabetycznego jako zbioru kart katalogowych informujących o zawartości biblioteki. Odczytywanie danych z kart katalogowych jako wstępnej informacji o książce. Określenie zasobu biblioteki na podstawie przeglądania katalogu. Sporządzenie listy książek wybranego autora znajdujących się w bibliotece. Sporządzenie przykładowego opisu bibliograficznego książki.

- wykona opis bibliograficzny książki

- potrafi na podstawie karty katalogowej odczytać najistotniejsze informacje

o książce- potrafi odnaleźć w katalogu

książki danego autora, sprawdzić zawartość biblioteki

V. /1. Literatura popularnonaukowa (treść, aparat pomocniczy). Różnica między literaturą piękną, a literaturą popularnonaukową pod względem budowy i zawartości. Umiejętność czytania i rozumienia tekstów popularnonaukowych.

- zapoznanie z książką popularnonaukową, jej budową wewnętrzną

- kształcenie umiejętności czytania tekstów popularnonaukowych

- utrwalanie nawyku przeglądania książek, wykorzystywanie jej aparatu naukowego oraz sporządzenie notatek

z lektury

Oglądanie dobranych do ćwiczeń przykładów książek popularnonaukowych, określenie zawartości na podstawie odczytanej tytulatury, fragmentów tekstu. Stwierdzenie różnorodności i szczegółowości poruszanych tematów. Zdefiniowanie tego typu wydawnictw, ocena przydatności w poznaniu rzeczywistości, nauce. Szczegółowa analiza budowy wewnętrznej. Ćwiczenia w posługiwaniu się aparatem

- wyszuka na podstawie aparatu pomocniczego daną informację

- wskaże cechy różniące literaturę piękną od popularnonaukowej

- wymieni funkcje literatury pięknej

i popularnonaukowej

pomocniczym itp.Odczytywanie i analizowanie tekstów popularnonaukowych.Wypowiedzi na temat różnicy między literaturą piękną, a popularnonaukową określając funkcję obu rodzajów literatury.

2. Katalog rzeczowy i jego budowa, przeznaczenie. Działy UKD. Układ książek na półkach.Wyszukiwanie książki na określony temat na podstawie katalogu rzeczowego.

- zapoznanie z budową katalogu rzeczowego

i sposobem korzystania z niego- zapoznanie z działami UKD- zapoznanie z

rozmieszczeniem zbiorów literatury popularnonaukowej

w bibliotece- wyrobienie umiejętności

wyszukiwania książki na określony temat na podstawie katalogu rzeczowego, a także poprzez wolny dostęp do półki

System poszukiwania książek w bibliotece oparty na kryterium tematu. Przegląd katalogu rzeczowego, odczytanie nazw działów, porównanie z tablicą działów UKD. Odniesienie do przedmiotów nauczania. Wyszukiwanie książek na określony temat w katalogu. Odszukanie w zbiorach biblioteki za pomocą sygnatury. Określenie użyteczności obu katalogów: alfabetycznego i rzeczowego.

- wyszuka w katalogu rzeczowym książki na określony temat

- wskaże miejsce przechowywania danych książek w bibliotece

3. Zautomatyzowany system wyszukiwania informacji – na podstawie systemu w Bibliotece Publicznej.Technika wyszukiwania informacji o książkach w programach komputerowych – katalogach.Internetowe katalogi

- zapoznanie z katalogiem rzeczowym i sposobem korzystania z niego

- zapoznanie z katalogiem komputerowym

Poznanie katalogu komputerowego na podstawie programu w Bibliotece Publicznej. Ćwiczenia praktyczne w poszukiwaniu zbiorów na podstawie różnych kryteriów.

- uczestniczy w zajęciach zorganizowanych

w Bibliotece Publicznej- wyszuka określone książki

w katalogu komputerowym

bibliotek.4. Wyszukiwanie informacji na

zadany temat przez nauczyciela. Dobór wydawnictw - tradycyjnych za pomocą katalogu alfabetycznego i rzeczowego, wyszukiwanie informacji na nośnikach elektronicznych (CD, Internet) Umiejętność sporządzania notatki z podaniem źródła.

- kształcenie umiejętności wyszukiwania materiałów na określony temat za pomocą katalogów

- kształcenie umiejętności korzystania z nowych środków przekazu informacji

- utrwalanie umiejętności korzystania z usług bibliotecznych

i informacyjnych oraz wdrażania do samokształcenia

Ustalenie drogi poszukiwania określonych materiałów w bibliotece za pomocą warsztatu informacyjnego biblioteki opartego na tradycyjnych zbiorach oraz multimediach. Wyszukiwanie informacji na zadany temat, selekcja, sporządzenie notatki z podaniem źródła.

- wyszuka na podstawie katalogów zestawu pozycji książek do konkretnego tematu

- wyszuka określoną informację w multimediach

- sporządzi notatkę i poda źródło

VI./ 1. Formy komunikatów medialnych: pisemnych – prasa, dźwiękowych – radio, obrazowych-film, multimedialnych.Czasopismo jako źródło informacji – struktura czasopisma. Podział ze względu na adresata, częstotliwość. Czasopisma w Internecie.Książka w formie tradycyjnej - wydawnictwem zwartym, czasopismo- wydawnictwem ciągłym (służącym aktualnym przekazom informacji)Formy elektroniczne.Redagowanie gazety szkolnej.

- wprowadzenie w świat mediów, sposoby komunikowania się ludzi

- rodzaje mediów , zasady funkcjonowania

- cechy wydawnictw periodycznych (ciągłych)

- wyrabianie nawyku korzystania z czasopism

w procesie uczenia się - wyrabianie umiejętności

krytycznej analizy wartości oferty mediów i dokonywania właściwego wyboru w korzystaniu ze środków masowej komunikacji

- zapoznanie uczniów

Wyszczególnienie prasy spośród różnych typów mediów służących komunikacji międzyludzkiej. Cechy czasopism jako źródła aktualnej wiedzy, ich periodyczność itp. Przeglądanie czasopism, podział ze względu na adresata, częstotliwość. Dobórtytułów do określonych celów: nauki, rozrywki.Wyszukiwanie w Internecie na ulubionych stronach czasopism internetowych. Praktyczne ćwiczenia w redagowaniu szkolnej gazety uczniowskiej.

- wymieni medialne formy komunikowania się

- wykaże się wiedzą na temat czasopism

- uwzględni celowość korzystania z mediów

- uczestniczy w redagowaniu szkolnej gazety uczniowskiej „Kleks” (11 lat istnienia gazety)- cykl zajęć praktycznych

Rola dziennikarza prasowego. Zadania zespołu redakcyjnego. Poznanie warsztatu pracy dziennikarza (prasowego). Projekt, wykonanie – tworzenie różnych form komunikatów medialnych. Historia mediów i multimediów.

z podstawowymi wiadomościami na temat redagowania prasy- uczenie tworzenia przekazów

medialnych

Przygotowania kolejnych wydań: szaty graficznej, tematyki. Redagowanie różnorodnych komunikatów. Ukazanie roli prasy wyodrębnionej z historycznych form komunikowania: listów królewskich, glejtów, poczty itp. Prasa formą informacji społecznej.

2. Kartoteki: tekstowa, bibliograficzno - zagadnieniowa. Opis bibliograficzny książki i artykułów z czasopisma. Poszukiwanie materiałów na określony temat w kartotece, celowość tworzenia kartotek, przeznaczenie.Budowa zawartość kartotek: hasła, układ materiałów w kartotekach.

- wskazanie sposobu wykonania kartotek

- zapoznanie z opisem bibliograficznym obowiązującym

w kartotekach

Ukazanie sposobu gromadzenia materiałów, celowość ich porządkowania , będących elementem warsztatu informacyjnego biblioteki. Przeglądanie zawartości kartoteki tekstowej. Uporządkowanie przykładowych wycinków prasowych.Przeglądanie zawartości kartoteki bibliograficzno-zagadnieniowej. Budowa, układ haseł w kartotece. Wykonanie opisu bibliograficznego artykułu z czasopisma i książki. Uporządkowanie wykonanych przez uczniów opisów wg istniejących haseł.

- wykona teczkę (kopertę) z wycinków z czasopism na określony temat- zna funkcję tworzonych

kartotek- wyszuka w kartotekach

zestawu pozycji do konkretnego tematu

3. Warsztat samodzielnej pracy ucznia: wydawnictwa infor., czasopisma, kartoteki, własny księgozbiór podręczny. Właściwie zorganizowane miejsce pracy, właściwe warunki nauki. Techniki uczenia się (zapamiętywania,

- tworzenie własnego warsztatu pracy umysłowej

- umacnianie postaw związanych

z samokształceniem i samowychowaniem

Odwołanie się do wiedzy uczniów nt. samodzielnej pracy umysłowej, spontaniczne wypowiedzi. Usystematyzowanie wiedzy, przypomnienie poznanych sposobów gromadzenia i opracowania zbiorów biblioteki.

- wykaże się znajomością zasad samodzielnej pracy umysłowej i celowości samokształcenia

- potrafi właściwie zorganizować własny warsztat pracy

- wykazuje dbałość o higienę

notowania oraz metody szybkiego czytania). Internet – wykorzystanie dogodnego dostępu do informacji. Higiena pracy umysłowej.

pracy umysłowej

4. Poszukiwanie materiałów na określony temat. Wydawnictwa informacji pośredniej – źródła informacji o książce: bibliografia, zestawienie bibliograficzne, bibliografia załącznikowa; katalogi wydawnicze, witryny internetowe.Zasady sporządzania spisu bibliograficznego, opis bibliograficzny.

- kształcenie nawyku korzystania z informacji

- kształcenie umiejętności wyszukiwania materiałów na określony temat za pomocą kata-logów, kartotek, bibliografii i Internetu

- zapoznanie z wydaw. informacji pośredniej

- wyrabianie umiejętności korzystania z bibliografii

i innych wydawnictw pośrednich- przygotowanie do życia w społeczeństwie informacyjnym

Wykazanie się uczniów wiedzą na temat drogi poszukiwania informacji w biblii. Zaprezentowanie opracowanych i publikowanych w formie wydawniczej zestawień literatury: bibliografii, zestawień bibliograf. itp. Stosowanie ujednoliconego opisu bibliograficznego. Sporządzenie zestawień bibliograficznych przez uczniów w grupach. Zaprezentowanie wyników pracy.Aktualizowanie wiedzy na temat nowości wydawniczych na podstawie informacji wydawniczej i księgarskiej – form tradycyjnych oraz form elektronicznych.

- potrafi samodzielnie sprecyzować temat, rodzaj, cel i formy poszukiwania informacji

- potrafi ocenić przydatność zgromadzonych materiałów

- potrafi samodzielnie wyszukać, ocenić przydatność (selektywność doboru informacji, różnorodność )

i wykorzystać informacje- sporządzi opis

bibliograficzny - wykona spis bibliograficzny

Ewaluacja programu(wyniki końcowe, założone osiągnięcia uczniów w zakresie wiadomości, umiejętności i postaw):Umiejętność wykorzystania zdobytej wiedzy o bibliotekach i gromadzonych zbiorach, warsztacie informacyjnym, źródłach informacji, sposobach korzystania z nich, a także efektów poszukiwań informacyjnych w praktyce oraz twórczym działaniu.