progesterone drug
TRANSCRIPT
Scenario
1.ยาปรั�บปรัะจำาเดื�อน2.ยาคุ�มกำาเน�ดืชน�ดืฮอรั�โมนรัวม3.ยา PCOS
ยาปรั�บปรัะจำาเดื�อน ส่�วนปรัะกำอบ1.สมุ�นไพรโกฏเชี ยง/ตั�งก�ย มุ – Phytoestrogen2.แอลลกอฮอล� Phytoestrogen -สารอ�นทร ย�ซึ่��งสร�างขึ้� นโดยพ"ชี
-มุ คุ�ณสมุบั�ตั�เชี&นเด ยวก�บั estrogenโคุรงสร�างคุล�ายคุล�งหร"อเท ยบัได�ก�บั steroid nucleus ขึ้อง estradiol เป็*นเอสโตัรเจนท �พบัในธรรมุชีาตั�หร"อในร&างกายมุน�ษย� จะมุ ผลในทาง estrogen ตั&อร&างกาย ท1าให�รอบัเด"อนมุาได�
ยาคุ�มุก1าเน�ดชีน�ดฮอร�โมุนรวมุน�ยมุใชี�ฮอร�โมุนโป็รเจสโตัรเจนและเอสโตัรเจนร&วมุ
ก�น เร ยกว&า Estrogen –Progestin challenge test หร"อสามุารถให�เป็*นยาเมุ3ดคุ�มุก1าเน�ดชีน�ดรวมุไป็ร�บัป็ระทาน
แทนก3ได� ป็ระมุาณ 15-20 ว�น เมุ"�อยาหมุด 2-3 ว�น ส�งเกตั ว&ามุ เล"อดป็ระจ1าเด"อนออกมุาหร"อไมุ&
หากการท1างานขึ้องร�งไขึ้&ย�งป็กตั� จะมุ การสร�าง ฮอร�โมุน เอสโตัรเจน ไป็กระ ตั��นให�เย"�อบั�โพรงมุดล4กหนาตั�ว
ขึ้� นเมุ"�อได�ร�บัฮอร�โมุนโป็รเจสตั�น จะท1าให�เก�ดการเป็ล �ยนแป็ลงท �เย"�อบั�โพรงมุดล4กแล�วหล�ดลอกออกมุาเป็*นป็ระจ1าเด"อน เล ยนแบับัธรรมุชีาตั� นาน 3-7 ว�น
http://haamor.com
ยาคุ�มุก1าเน�ดชีน�ดฮอร�โมุนรวมุ(Combination pills)
ป็ระกอบัด�วย Estrogen ก�บั Progestogenมุ 2 แบับั
1.ชีน�ดแผงละ 21 เมุ3ด-ท�กเมุ3ดมุ ฮอร�โมุน-ร�บัป็ระทานเมุ3ดแรกว�นท � 5 ขึ้องรอบัระด4-ร�บัป็ระทานว�นละเมุ3ดจน
หมุดแผง-จะมุ ระด4มุาภายใน 3 ว�นแล�วร�บัป็ระทานแผงใหมุ&ว�นท � 5 ขึ้องรอบัระด4
2.ชีน�ดแผงละ 28 เมุ3ด-มุ ฮอร�โมุน 21 เมุ3ดอ ก 7 เมุ3ดเป็*น placebo-ใชี�เหมุ"อนก�นแตั&ทานหมุดแผงแล�วก3เร��มุทานแผงใหมุ&ได�เลย
Estrogen ใชี�อย4& ได�แก&• ethinyl estradiol (EE)• mestranol
Progesterone ท �ใชี�อย4& ได�แก& • กล�&มุ 19-nortestosterone derivatives ( C-19 steroid)
จะมุ ฤทธ�7 androgenic effect1. First generation => norethisterone (NET) : Primolut-N, norgestrel, lynestrenol2. Second generation=> Levonorgestrel ( >NET 10-20 เท&า)3. Third generation => (andogenic effect น�อย)
desogestrel, gestodene, norgestimate
Monophasic pills
ป็ระกอบัด�วย estrogen และ progestogen ในป็ร�มุาณท �เท&าก�นท�กเมุ3ด
Triphasic pills
ป็ระกอบัด�วย estrogen และ progestogen ในป็ร�มุาณท �ตั&างก�น 3 ระด�บั ในแตั&ละชี&วงขึ้องรอบัเด"อน เพ"�อเล ยนแบับัการหล��งตัามุธรรมุชีาตั� ขึ้องฮอร�โมุนท� ง 2 ชีน�ด ท1าให�อาการขึ้�างเคุ ยงๆท �เก�ดขึ้� นลดน�อยลง
estrogen จะมุ ระด�บัตั1�าในชี&วงตั�นและป็ลายรอบัเด"อน จะส4งชี&วงกลางรอบัเด"อน
progestogen จะมุ ระด�บัตั1�าในชี&วงตั�นรอบัเด"อนและจะส4งส�ดในชี&วงป็ลาย
กำลไกำกำารัออกำฤทธิ์�!
1.Estrogen -ย�บัย� งการหล��ง Follicle
stimulating hormone(FSH) กดการเจร�ญขึ้อง follicle
-ย�บัย� งการหล��ง Lutinizing hormone(LH) ท1าให�ไมุ&มุ LH surge จ�งไมุ&มุ การตักไขึ้&
2.Progesterone -โดยเฉพาะ 17-hydroxyprogesterone
ท1าให�เย"�อเมุ"อกท �ป็ากมุดล4กเหน ยวขึ้�น ขึ้�ดขึ้วางอส�จ�ว&ายเขึ้�าไป็ผสมุก�บัไขึ้&
-โดยเฉพาะกล�&มุ 19-nortestosterone ท1าให�เย"�อบั�โพรงมุดล4กหนาไมุ&เพ ยงพอตั&อการฝั<งตั�วขึ้องไขึ้&ท �ถ4กผสมุ
-การ contraction ขึ้องท&อน1าไขึ้&ผ�ดป็กตั�ไป็
estrogen และ progesteroneNegative feedback ตั&อ
hypothalamus/pituitary gland ย�บัย� งการหล��ง FSH
ร�งไขึ้&ไมุ&ถ4กกระตั��น ไขึ้&ไมุ&เจร�ญเตั�บัโตั
ไมุ&เก�ด Lutinizing hormone(LH) surge
ไขึ้&ไมุ&ตัก
ขึ้�อห�ามุในการใชี�ยา
สตัร มุ คุรรภ�(Pragnancy) โรคุเก �ยวก�บัตั�บั
ThrombosisStrokeCoronary heart
diseaseMigraneSickel cell anemia
คุวามุผ�ดป็กตั�ขึ้อง fat metabolismCarcinoma of breast or endometrium, Hydatidiform moleผ4�หญ�งท �เคุยเก�ดภาวะผ�ดป็กตั�ขึ้ณะตั� งคุรรภ�คุนท �มุ เล"อดออกทางชี&องคุลอดผ�ดป็กตั�
อาการไมุ&พ�งป็ระสงคุ�
estrogen เร&งการเป็ล �ยนสภาพ tryptophan ท �ตั�บัและย�บัย� งไมุ&ให�ผ&าน blood brain barrier เขึ้�าส4&สมุอง ท1าให�มุ tryptophan ในสมุองลดลง เป็*นผลให� serotonin ลดลง - อาการป็วดศร ษะ ซึ่�มุเศร�า อารมุณ�อ&อนไหว
ไมุ&คุ&อยสบัายในท�อง คุล"�นไส� อาเจ ยน ตั�งเตั�านมุ เตั�านมุกดเจ3บั - estrogen ไป็ท1าให�เก�ดการ
เตั�บัโตัขึ้องตั&อมุน1 านมุน1 าหน�กขึ้องร&างกายและคุวามุร4 �ส�กทางเพศ
เป็ล �ยนแป็ลง ใชี�ยาเป็*นเวลานานอาจมุ ผ�วส ผ�ดธรรมุดาเก�ดขึ้� นบัร�เวณ
ผ�วหน�าได� ซึ่��งจะท1าให� อาการเป็*นมุากขึ้� นเมุ"�อถ4กก�บัแสงแดดการเป็ล �ยนแป็ลงขึ้องเล"อดป็ระจ1าเด"อน, มุ เล"อดออก
น�อยชี��วคุราวarterial/venous thrombosis
PCOS
การร�กษาด�วย clomiphene citrate เป็*นว�ธ แรก antiestrogen ท �น�ยมุใชี�ในการชี�กน1าให�ไขึ้&ตัก คุ"อclomiphene
citrate และ tamoxifen โดยท��วไป็จะถ"อว&าผ4�ป็>วยไมุ&ตัอบัสนองตั&อการ ร�กษา เมุ"�อให�การร�กษาด�วย clomiphene citrate ในขึ้นาด 100 มุ�ลล�กร�มุ ตั&อว�น หร"อ tamoxifen ในขึ้นาด 40 มุ�ลล�กร�มุตั&อว�น อน�ญาตัให�มุ การ
ใชี� clomiphene citrate เพ"�อกระตั��นไขึ้&ตักได�เพ ยง 6 รอบัเด"อน ในตัลอด ชี&วงชี ว�ตัขึ้องผ4�ป็>วย เน"�องจากมุ หล�กฐานว&าการใชี� clomiphene citrate ตั�
ดตั&อก�นนานๆ อาจเพ��มุคุวามุเส �ยงขึ้องการเก�ดมุะเร3งร�งไขึ้& การร�กษาด�วย gonadotrophin
ขึ้นาดเร��มุตั�นขึ้องโกนาโดโทรป็@น คุ"อ 1 ampoule ตั&อว�นขึ้องhMG (75 I.U FSH + 75 I.U LH) หร"อ FSH (75 I.U.) ถ�าการให�ยาในขึ้นาดน เป็*น
เวลา 14 ว�น
Selecting and Monitoring Hormonal Contraceptives: An Overview of Available Products; www.uspharmacist.com
http://pharm.kku.ac.th/thaiv/depart/clinic/DispensingPharmacy/endocrine/ORAL%20CONTRACEPTIVE.htmCombination pills http://Med.cmd.ac.thAmenorrhea http://www.medicinenet.com/amenorrhea/article.htmSchillings WJ, McClamrock HD. Amenorrhea. In: Berek JS editor.
Berek & Novek ‘s gynecology Gynecology. 14th eds. Anovulatory Intertiligy
http://www.smj.ejnal.com/e-journal/showdetail/?show_detail=T&art_id=155
การใชี�ฮอร�โมุนในสตัร เพศhttp://www.guruobgyn.com/wp-content/pdf/pdf17.pdf