ความเปนมออาชพของหลกสตรการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน

PROFESSIONALIZATION OF POLICE TRAINING PROGRAME : A CASE STUDY OF IN-SERVICE POLICE OF EICHSTATT,

FEDERAL REPUBLIC OF GERMANY

โดย พนต ารวจโท จรพงศ รจรด ารงชย

รายงานการคนควาอสระฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตาม หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม สถาบนรฐประศาสนศาสตร วทยาลยรฐกจ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรงสต

ปการศกษา 2557

PROFESSIONALIZATION OF POLICE TRAINING PROGRAME : A CASE STUDY OF IN-SERVICE POLICE OF EICHSTATT,

FEDERAL REPUBLIC OF GERMANY

By

POL. LT. COL. JIRAPONG RUJIRADUMRONGCHAI

A REPORT SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE DEGREE OF MASTER OF PUBLIC ADMINISTRATION

IN CRIMINOLOGY AND CRIMINAL JUSTICE ADMINISTRATION INSTITUTE OF PUBLIC ADMINISTRATION

COLLEGE OF GOVERNMENT

GRADUATE SCHOOL, RANGSIT UNIVERSITY 2014

ใบรบรองการศกษาคนควาอสระ สถาบนรฐประศาสนศาสตร วทยาลยรฐกจ

มหาวทยาลยรงสต เรอง ความเปนมออาชพของหลกสตรการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท

สหพนธสาธารณรฐเยอรมน (PROFESSIONALIZATION OF POLICE TRAINING PROGRAME: A CASE STUDY OF IN-SERVICE POLICE OF EICHSTATT, FEDERAL REPUBLIC OF GERMANY)

โดย พนต ารวจโท จรพงศ รจรด ารงคชย 5209572 สถาบนรฐประศาสนศาสตร วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต อนมตใหนบวชาการศกษาคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม ประจ าปการศกษา 2557

พนต ารวจโท ดร. ……………………………………… (กฤษณพงค พตระกล)

ประธานบรหารหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม

รอยต ารวจเอก.........................................(กรรมการ) (จอมเดช ตรเมฆ) พนต ารวจโท ดร. ………………………… (อาจารยทปรกษา) (กฤษณพงค พตระกล) ลขสทธของหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม

สถาบนรฐประศาสนศาสตร วทยาลยรฐกจ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรงสต

ก

กตตกรรมประกาศ

การศกษาคนควาอสระฉบบนส าเรจลลวงไดดวยดโดยไดรบความกรณาอยางสงจาก พนต ารวจโท ดร.กฤษณพงค พตระกล อาจารยทปรกษารายงานการคนควาอสระและคณาจารยเจาหนาทสาขาวชาอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม วทยาลย รฐกจ มหาวทยาลยรงสต ทกทานทไดใหความชวยเหลอ ใหค าแนะน า และตรวจแกไขในการด าเนนการจดท ารายงานการคนควาอสระ

ผวจยมความซาบซงและถอเปนพระคณอยางยง จงขอกราบขอบพระคณคณาจารยและ

เจาหนาททกทานเปนอยางสง ณ โอกาสน

สดทายนขอขอบคณครอบครวอนเปนทรกผใหก าลงใจในการท าการศกษาคนควาอสระฉบบนเสมอมา คณงามความดอนพงมจากการศกษาคนควาอสระฉบบน ผวจยขอมอบแดบดา มารดา อนเปนทเคารพยง และคณาจารยผประสาทวชาความร ตลอดจนทกๆ ทานทใหก าลงใจชวยเหลอจนกระทงการศกษาคนควาอสระฉบบนส าเรจลงไดดวยด

พนต ารวจโท จรพงศ รจรด ารงคชย ผวจย

ข

5209572 : สาขาวชา : อาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม; รป.ม. ค าส าคญ : กจการต ารวจ ความเปนมออาชพ รปแบบการพฒนา

พนต ารวจโท จรพงศ รจรด ารงคชย: ความเปนมออาชพของหลกสตรการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน (PROFESSIONALIZATION OF POLICE TRAINING PROGRAME: A CASE STUDY OF IN-SERVICE POLICE OF EICHSTATT, FEDERAL REPUBLIC OF GERMANY) อาจารยทปรกษา: พนต ารวจโท ดร.กฤษณพงค พตระกล, 111 หนา

การศกษาในครงนมวตถประสงคเพอศกษาการพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพ

โดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมนและเพอศกษาแนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและบรบททเหมาะสมส าหรบประเทศไทย จากการเขารวมสมมนาและการสงเกตแบบมสวนรวม เปนระยะเวลา 5 วน ภายใตการประสานความรวมมอของมลนธฮนไซเดล กบโรงเรยนต ารวจเมองไอชชเตท รฐบาวาเรย สาธารณรฐเยอรมน (Eichstätt Stand by Police Department) ไดเชญผแทนต ารวจอนโดนเซย พมาและประเทศไทย เยยมชมกจการต ารวจในโรงเรยนต ารวจ เมองไอชชเตท รฐบาวาเรย สหพนธสาธารณรฐเยอรมน ในระหวางวนท 15-22 กนยายน พ.ศ.2556 การวเคราะหขอมลใชการวเคราะหขอมลเชงพรรณนา โดยน าขอมลทไดมาวเคราะหประกอบกบงานวจยแนวคดและทฤษฎทเกยวของ สรปยอประเดน จดแบงกลม ประเดนเนอหาทไดเพอน ามาวเคราะหใหถงการพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน ผลการวจยพบวา

1. การพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการ

ฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน ประกอบดวย ระบบการสอนหลกๆ ของโรงเรยนต ารวจไอชชเตท ระบบการเรยนการสอนและการสอบบรรจเขาเปนนกเรยนต ารวจ สทธมนษยชน และสทธขนพนฐานและการปฏบตงานของต ารวจ การประยกตความรทางทฤษฎไปสการปฏบตหนาทของเจาหนาทต ารวจ Police Operational Behavior (POB) หลกการขนพนฐานของการเขาถงสถานทเกดเหต เทคนครปแบบการจดการฝงชน การเรยนรดานการพฒนาบคลกภาพในการเขากบสงคม (Social and Personal Competence Personality Development) และการพฒนาบคลกภาพ/ภาวะผน า

ค

2. แนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและบรบททเหมาะสมส าหรบประเทศไทย ทเหมาะสมไดแก 1) การปรบปรง พฒนาตงแตจดเรมตนของการเขาเปนต ารวจ 2) การปรบปรง พฒนา หลกสตรการเรยนการสอนดานตางๆ ของส านกงานต ารวจแหงชาตในทกระดบ 3) การปรบปรง พฒนาในระบบการสอบเลอนขนของเจาหนาทต ารวจ 4) การศกษาเฉพาะทางของส านกงานต ารวจแหงชาต 5) การพฒนา ปรบปรง ระบบการท างานของหนวยงานตางๆ ทสงกดส านกงานต ารวจแหงชาตใหไดตามมาตรฐานสากล 6) การพฒนา ปรบปรง การเพมทกษะการปฏบตหนาทในดานตางๆ หรอทางดานเฉพาะทางเชน การปราบจลาจล การควบคมฝงชน การเขาระงบเหตการณตางๆ การปราบปรามอาชญากรรม 7) การพฒนา ปรบปรง เจาหนาทต ารวจในดานของคณธรรม จรยธรรม และจรรณยาบรรณในวชาชพอยางตอเนอง 8) การพฒนา ปรบปรงโครงสรางของต ารวจแหงชาตใหเหมาะสมกบบรบทของสงคมไทยทงในดานตางๆ 9) การเพมสวสดการตางๆ ใหแกเจาหนาทต ารวจทกระดบชน

ง

5209572 : MAJOR : CRIMINOLOGY AND CRIMINAL JUSTICE ADMINISTRATION ; M.P.A. CRIMINOLOGY AND CRIMINAL JUSTICE ADMINISTRATION KEYWORDS : POLICE AFFAIRS, PROFRESSIONAL, DEVELOPMENT MODEL

POL.LT.COL.JIRAPONGRU JIRADUMRONGCHAI: PROFESSIONALIZATION OF POLICE TRAINING PROGRAME: A CASE STUDY OF IN-SERVICE POLICE OF EICHSTATT, FEDERAL REPUBLIC OF GERMANY. THESIS ADVISOR: POL.LT.COL.KRISANAPHONG POOTHAKOOL, Ph.D., 111 p.

This research was objectives to study about 1) The development of police affairs to become professional by study the development of police training. In-service police of Eichstatt, Federal Republic of Germany was a case study of this research, and 2) guidelines for develop system performance which is the most appropriate to Thai police’s context. Data from seminar and participant observation for five days under the collaborated between Hans Seidel Society and with Eichstätt Stand by Police Department, Bavaria State, Federal Republic of Germany, since 15-22 September, 2013 was used for research analysis as the descriptive analysis. All data with literatures reviews and related theories braught to summarizing and classify in each contents that used for the analysis as follows:

1. The development of police affairs to become professional by studying the development of

police training consists of: the main instructional systems of the Police Department, the entrance examination system for police cadets, human rights, and basic rights simultaneously with police operations, the application of theory on police operational behavior (POB), the principles of officers at the crime scene, police officers’ techniques when controlling mobs, social and personal conpetence, personality development, and personality/leadership development.

2. Guidelines for developing system performance which is the most appropriate to the Thai

police’s context consists of: 1) the development of the police officers since their achievement of police cadet status, selected by entrance examination, 2) the development of specific learning curriculums for all levels of police officers, 3) the development of police officer promotion examination systems 4) specific education of all sectors in the Royal Thai Police, 5) the development of operational systems in all sectors of the Royal Thai Police, for meeting the requirement to international standard, 6) the

จ

development of skills for general or specific operations, such as suppressing riots, controlling mobs, suppresion of any situations, and suppression of crime, 7) the continuation of developing the moral and occupational ethics of the police officer, 8) the development of the Royal Police of Thailand as appropriate to all variety of Thai social context, and 9) supplement about welfares to all levels of police officers.

ฉ

สารบญ หนา กตตกรรมประกาศ ก บทคดยอภาษาไทย ข บทคดยอภาษาองกฤษ ง สารบญ ฉ สารบญรปภาพ ซ บทท 1 บทน า 1 1.1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 3 1.3 ค าถามในการวจย 4 1.4 ขอบเขตในการวจย 4 1.5 นยามศพททใชในการวจย 4

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรม 5 2.1 แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ 5 2.2 แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบความเปนมออาชพ 13 2.3 แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบการบรหารงาน/กจการต ารวจสมยใหม 24 2.4

2.5

วชาชพและความเปนมออาชพของต ารวจไทย งานวจยทเกยวของ

31 42

บทท 3 ระเบยบวธวจย 51 3.1 วธการศกษา 51 3.2 ผเขารวมสงเกต 52 3.3 เครองมอทใชในการศกษา 52 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 53 3.5 การวเคราะหขอมล 54

ช

สารบญ (ตอ) หนา บทท 4 ผลการวจย 55

4.1 ขอมลพนฐานต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน 55 4.2 การพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการ

พฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน

58 4.3 แนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและ

บรบททเหมาะสมส าหรบประเทศไทย

75

บทท 5 การวเคราะหขอมล การสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 77 5.1 สรปและอภปรายผลการวจย 77 5.2 แนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและ

บรบททเหมาะสมส าหรบประเทศไทย

90 5.3 ขอเสนอแนะในการวจย 98

บรรณานกรม 99

ภาคผนวก

101

ประวตผวจย 119

ซ

สารบญรปภาพ หนา

รปท 4.1 คณะผเขารวมศกษาดงานและการสงเกตแบบมสวนรวม 57 รปท 4.2 การเรยนการสอนในหองบรรยาย/ภาคทฤษฎ 59 รปท 4.3 ปรชญาของโรงเรยนต ารวจเมองไอชชเตท (Eichstätt Standby Police

Department) 59

รปท 4.4 ตารางเวลาเรยนของนกเรยนต ารวจเปรยบเทยบระหวางการสอนภาคทฤษฎ (Teaching in Subjects) และภาคปฏบต (Training in Modules) ตลอดจนการทดลองฝกปฏบต (Practical Course)

60 รปท 4.5 ตารางเวลาเรยนของนกเรยนต ารวจเปรยบเทยบระหวางการสอนภาคทฤษฎ

(Teaching in Subjects) และภาคปฏบต (Training in Modules) ตลอดจนการทดลองฝกปฏบต (Practical Course)

60 รปท 4.6 การทดสอบรายบคคล 62 รปท 4.7 การฝกเทคนคเบองตนของเจาหนาทต ารวจ 63 รปท 4.8 การฝกการตรวจคน 64 รปท 4.9 ภาพอาคารฝกสถานการณจ าลองและหองจ าลองภายใน เนนหลก Learning

by Doing, Repetition และ No Room for Mistake

65 รปท 4.10 ระบบการแจงเจาหนาทต ารวจ 66 รปท 4.11 การเขาสถานทเกดเหต 66 รปท 4.12 รปท 4.13 รปท 4.14 รปท 4.15 รปท 4.16 รปท 4.17 รปท 4.18 รปท 4.19

การเรยนรหลก Crime Scene Basics กอนจะสงมอบพนทใหแกหนวย Crime Scene Investigation รปแบบการจดการคมฝงชน รปแบบการจดการคมฝงชน ปรชญาการเรยนร วงจรอารมณ การปองกนตนเองของเจาหนาทต ารวจ (Assignment-Based Police Self-Defense) การปองกนตนเอง การยงปน

67 68 69

70 71

73

73 74

1

บทท 1

บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา

สภาพสงคมไทยในปจจบนมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ทงดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคม การเปดเสรทางการคาและการปรบเปลยนพฤตกรรมไปสยคแหงการใชเทคโนโลยท าใหการเขาถงขอมลขาวสารเปนไปอยางรวดเรว โดยเฉพาะอยางยงประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตซงจะมการรวมตวกนเปนประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 อนใกลน ซงการเปลยนแปลงเหลานน ามาซงผลกระทบตอความมนคง ปญหาอาชญากรรมและความไรระเบยบตางๆ ท าใหสงคมและประชาชนมความตองการและคาดหวงทจะไดรบการดแลและไดรบความรบรองดานความปลอดภยในชวตและทรพยสนจากรฐมากยงขน จ าเปนอยางยงทหนวยงานผรบผดชอบจะตองประเมนและวเคราะหสภาพปญหาทอาจจะเกดขนในอนาคต แลวก าหนดแผนการท างานใหรบรองกบสงทจะเกดขนในระยะเวลาอนใกล ส านกงานต ารวจแหงชาตเปนหนวยงานหลกทมหนาทรบผดชอบในดานการรกษาความสงบเรยบรอย ดแลความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชนปองกนปราบปรามและแกไขปญหาอาชญากรรม ตลอดจนสามารถอ านวยความยตธรรมใหกบประชาชนไดอยางแทจรง ดงนนดวยเหตผลความเปลยนแปลงดงกลาวขางตน องคกรต ารวจจงจ าเปนทจะตองพฒนาและปรบปรงระบบงานใหเทาทนการเปลยนแปลง โดยเนนความรวดเรว โปรงใส สามารถตรวจสอบไดเพอสรางความยอมรบจากประชาชน แนวคดการพฒนาระบบงานต ารวจไดมการน ามาพจารณาอยางเปนรปธรรมโดยปรากฏมหลกฐานอางองในสมยรฐบาล ฯพณฯ พลเอก เกรยงศกด ชมะนนท เมอป พ.ศ.2522 (คณะกรรมการพฒนาระบบงานต ารวจ, 2551) ดวยเหตผลส าคญเนองจากมการวพากษวจารณการปฏบตงานของต ารวจเปนอยางมากจากภาคประชาชนและสอมวลชน แตการพฒนาและปรบปรงในครงดงกลาว ก

2

ยงไมประสบผลส าเรจและยงไมไดรบการยอมรบจากประชาชนโดยถกกลาวหาวาเปนเครองมอของนกการเมองและไมตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางแทจรง หลงจากนนแนวคดในการพฒนาระบบงานต ารวจไดปรากฏขนอกหลายครงเชนในป พ.ศ.2549 สมยรฐบาล พลเอกสรยทธ จลานนท ซงมการแถลงตอสภานตบญญตแหงชาต พรอมทงมการแตงตงคณะกรรมการพฒนาระบบงานต ารวจโดยม พลต ารวจเอก วสษฐ เดชกญชร เปนประธานกรรมการ มวตถประสงคเพอศกษาสภาพปญหาและอปสรรคตลอดจนแนวทางในการพฒนาระบบงานต ารวจเพอใหสามารถอ านวยความสะดวกใหแกประชาชนไดอยางแทจรง แตกยงไมประสบผลส าเรจดวยปจจยทางดานการเมองเพราะเหตรฐบาลครบวาระเสยกอนและตอมาในสมยรฐบาล นายอภสทธ เวชชาชวะ กไดพยายามน านโยบายปฏรปต ารวจมาปรบปรงอกครง โดยไดมอบหมาย พลต ารวจเอก วสษฐ เดชกญชร มาเปนหวหนาคณะท างานเชนเดมแตกยงไมปรากฏผลส าเรจเปนรปธรรมแตอยางใด ในสวนของส านกงานต ารวจแหงชาตเองกไดตระหนกถงความส าคญของปญหาดงกลาว และไดจดท ายทธศาสตรส านกงานต ารวจแหงชาต (พ.ศ.2555-2564) โดยไดตงวสยทศนขององคกรไววา “เปนต ารวจมออาชพ เพอความผาสกของประชาชน” โดยไดขยายความเอาไววา “ต ารวจมออาชพ ตองเปนขาราชการต ารวจทมความรความสามารถรลกรรอบรจรงในงานทท าและตองเปนคนดมคณธรรมซอสตยซอตรงอดทนเสยสละตองขยนและมการพฒนาตนเองอยางตอเนองสงส าคญทสดตองตระหนกเสมอวาเปาหมายการท างานของต ารวจคอความผาสกของประชาชน” จากวสยทศนดงกลาวขางตน ส านกงานต ารวจแหงชาตจงไดก าหนดยทธศาสตรเอาไว 4 ยทธศาสตรไดแก 1. ยกระดบขดความสามารถในการปฏบตภารกจหลกเพอตอบสนองนโยบายของรฐบาล 2. การพฒนางานต ารวจใหโปรงใสมมาตรฐาน 3. การมสวนรวมของประชาชนและเครอขายการปฏบตงานของต ารวจ 4. การสรางความเขมแขงในการบรหาร ท งนเพอใหสามารถบรรลเปาหมายตามวสยทศน ท าใหหนวยงานในสงกดไดพยายามคนหา และปรบปรงกลยทธมาใชในการท างาน ในป พ.ศ.2556 ผวจยไดมโอกาสเดนทางไปศกษาดงานทโรงเรยนต ารวจ เมองไอชเตทท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน (Police Academy of the Bavarian Stand by Police in Eichstätt, Bavaria, Federal Republic of Germany) ซงจากการศกษาดงานพบวามประเดนทนาสนใจในดานของการ

3

เปลยนแปลงองคการโดยเฉพาะอยางยงการพฒนารปแบบการฝกอบรมของนกเรยนในโรงเรยนต ารวจ จากแนวคดดงเดมทเนนวชากฎหมายรวมกบคณลกษณะทางทหารและยงเนนการฝกอบรมในดานการฝกปฏบตมากกวาการเรยนรทฤษฎเพยงประการเดยว ซงท าใหนกเรยนทจบการศกษาจากโรงเรยนต ารวจดงกลาวสามารถออกไปปฏบตหนาทไดทนท ซงจากการเปรยบเทยบกบการศกษาอบรมของนกเรยนต ารวจในประเทศไทย โดยผวจยเองซงเปนศษยเกาทจบการศกษาจากโรงเรยนนายรอยต ารวจ โดยจะพบวาอาชพต ารวจมการฝกอบรมจากสองหนวยงานหลกไดแก จากโรงเรยนนายรอยต ารวจ ซงผส าเรจการศกษาจะไดรบการบรรจเปนขาราชการต ารวจชนสญญาบตร (วาทรอยต ารวจตร) และโรงเรยนนายสบต ารวจ ซงผส าเรจการศกษาจะไดรบการบรรจเปนขาราชการต ารวจชนประทวน (สบต ารวจตร) หนวยงานต ารวจ ยงมรปแบบการเรยนการสอนทเนนภาคทฤษฎเปนหลกสวนในภาคปฏบตยงคงเนนวชาทหารอยเชนเดม ผลของการปฏบตเปรยบเทยบกบภาวการณทางการเมองของประเทศไทยในปจจบน ซงมปรากฏการณความตนตวทางการเมองเปนอยางมาก โดยเฉพาะการเคลอนไหวของมวลชนและบางครงท าใหเกดการปะทะกนระหวางผชมนมและเจาหนาทต ารวจ ซงในป พ.ศ.2554-2556 ทผานมาปรากฏวาทางส านกงานต ารวจแหงชาตไดเพมการฝกภาคปฏบตใหแกกองรอยควบคมฝงชน โดยไดสงการใหมการตรวจสอบการฝกการควบคมฝงชนอยางจรงจงทวประเทศ โดยปรากฏใหเหนผลส าเรจในดานศกยภาพการปฏบตทดขนและเหนไดวาการฝกภาคปฏบตมผลตอการท างานเพยงใด ดวยเหตนผวจยจงสนใจทจะศกษาถงการพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน เพอจะเปนแนวทางในการพฒนางานของต ารวจโดยเนนในดานการศกษาอบรมแกเจาหนาทต ารวจใหมประสทธภาพมากยงขนและจะเกดผลดตอหนวยงานและสงคม

1.2 วตถประสงคของการวจย

1.2.1 เพอศกษาการพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน

1.2.2 เพอศกษาแนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและบรบทท

เหมาะสมส าหรบประเทศไทย

4

1.3 ค าถามในการวจย 1.3.1 การพฒนากจการต ารวจไทยเพอความเปนมออาชพมการพฒนาไปในทศทางเปนอยางไร

1.3.2 แนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและบรบททเหมาะสมส าหรบประเทศไทย เปนอยางไร

1.4 ขอบเขตในการวจย

1.4.1 ขอบเขตดานเนอหา ผวจยท าการศกษาเนอหาทเกยวของกบหวขอในการวจยคอ ความเปนมออาชพของหลกสตรการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน 1.4.2 ขอบเขตดานระยะเวลา การศกษาครงนผวจยท าการเกบเกบขอมล การเขารวมสงเกตแบบมสวนรวม และท าการสรปขอมลโดยระยะเวลาประมาณ 2 เดอน 1.4.3 ขอบเขตดานสถานท การศกษาในครงนสถานททผวจยท าการเกบขอมลและท าการสงเกตแบบมสวนรวมคอ เมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน

1.5 นยามศพททใชในการวจย ความเปนมออาชพ หมายถง ความเปนต ารวจอาชพซงจะตองเปนขาราชการต ารวจทมความรความสามารถรลกรรอบรจรงในงานทท าและตองเปนคนดมคณธรรมซอสตยซอตรงอดทนเสยสละตองขยนและมการพฒนาตนเองอยางตอเนองสงส าคญทสดตองตระหนกเสมอวาเปาหมายการท างานของต ารวจคอความผาสกของประชาชน การพฒนา/แนวทางการพฒนา หมายถง แนวทางตางๆ ทน ามาใชการพฒนาเพอความเปนมออาชพของเจาหนาทต ารวจ โดยแนวทางการพฒนาเหลานไดมาจากการทบทวนวรรณกรรม งานวจยทเกยวของการสงเกตแบบมสวนรวมของผวจยเอง

5

บทท 2

ทบทวนวรรณกรรม

การศกษาวจยเรอง ความเปนมออาชพของหลกสตรการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจ

เมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน ผวจยท าการศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ สามารถสรปไดดงน 2.1 แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ 2.2 แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบความเปนมออาชพ 2.3 แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบการบรหารงาน/กจการต ารวจสมยใหม 2.4 วชาชพและความเปนมออาชพของต ารวจไทย 2.5 งานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (Public Sector Management Quality Award: PMQA)

ภายใตการปฏรประบบราชการตามแนวทางการจดการภาครฐแนวใหม (New Public

Management) ไดมการพฒนาวธการมากมายในการเพมประสทธภาพการปฏบตงานของหนวยงานภาครฐและวธการหนงทไดน ามาใชกนอยางแพรหลายภายใตกระบวนทศนของการจดการภาครฐแนวใหมคอการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (Public Sector Management Quality Award: PMQA) ซงมตนก าเนดในประเทศญปนและตอมาถกน าไปใชในประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศทพฒนาแลวอกหลายประเทศจนเปนทยอมรบในระดบนานาชาต (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, 2548)

6

นอกจากน PMQA ยงเปนวธการบรหารจดการองคกรทสามารถประยกตใชกบองคกรทกระดบทกประเภททงองคกรภาคเอกชนและภาครฐทงองคกรทแสวงหาผลก าไรและองคกรทไมแสวงหาผลก าไรรวมทงหนวยงานทกภาคสวน (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, 2549)

ในประเทศไทยจดเรมตนของการน าแนวคดของการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

มาใชนนอยภายใตความรบผดชอบของส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) โดยท ก.พ.ร. ไดรวมมอกบสถาบนเพมผลผลตแหงชาตในการจดท าหลกเกณฑและแนวทางการยกระดบและพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐโดยประยกตน ามาจาก MBNQA (รางวลคณภาพแหงชาตประเทศสหรฐอเมรกา) และ TQA (รางวลคณภาพแหงชาตประเทศไทย) และน ามาใชเมอวนท 28 มถนายน 2548 ซงมวตถประสงคของการด าเนนการดงน (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, 2548)

1. เพอยกระดบการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐใหสอดคลองกบพระราช

กฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 2. เพอใหหนวยงานภาครฐน าไปใชเปนแนวทางในการยกระดบคณภาพการปฏบตงานไปส

ระดบมาตรฐานสากล 3. เพอใหเปนกรอบในการประเมนตนเองเพอพฒนาองคการและเปนฐานส าหรบใช

ประโยชนในการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงานภาครฐ ส านกงาน ก.พ.ร. เปนหนวยงานหลกในการสนบสนนสงเสรมใหหนวยงานภาครฐพฒนา

คณภาพการใหบรหารจดการใหเกดประสทธภาพและตอบสนองตอความตองการของผรบบรการไดมากยงขนเพอใหสอดคลองกบพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 ท งนเพอใหการด าเนนการของหนวยงานภาครฐเปนในแนวทางทถกตองเหมาะสมทางส านกงาน ก.พ.ร. ไดจดท า “คมอการน าองคกรเขาสการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ” ซงประกอบดวยการเตรยมความพรอมเพอเขาสการพฒนาคณภาพบรหารจดการภาครฐกระบวนการพฒนาคณภาพบรหารจดการภาครฐและการเตรยมเสนอรบรางวล (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, 2548)

7

ส าหรบการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐใหสอดคลองกบแนวคด PMQA หนวยงานภาครฐตองเรมตนจากการศกษาและจดท าลกษณะส าคญขององคกรตวเองซงเปนการอธบายภาพรวมขององคกรหรอสวนราชการในปจจบนสงส าคญทมผลตอการด าเนนงานรวมถงความทาทายส าคญทสวนราชการก าลงเผชญอยโดยสวนราชการสามารถอธบายถงลกษณะขององคกรในดานสภาพแวดลอมในการปฏบตภารกจของสวนราชการเชน พนธกจ วสยทศน คานยมเปาประสงคเค รองอปกรณเทคโนโลยบคลากรรวมท งระเบยบกฎเกณฑทส าคญและดานความสมพนธทส าคญกบประชาชนผรบบรการสวนราชการอนๆ และประชาชนโดยรวมเชน โครงสรางองคกรและวธการสอสาร ส าหรบในสวนของความทาทายทส าคญจะประกอบดวยสภาพการแขงกนความทาทายทางยทธศาสตรและแนวทางในการปรบปรงประสทธภาพ (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, 2548)

นอกจากนส านกงาน ก.พ.ร. (2549) ไดจดท าเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐเพอให

หนวยงานภาครฐน าไปใชในการยกระดบและพฒนาคณภาพการบรหารจดการใหไดมาตรฐานทดเทยมนานาอารยประเทศโดยเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐประกอบดวย 7 หมวดดวยกนคอ หมวด 1 การน าองคกร หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตรและกลยทธ หมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย หมวด 4 การวดการวเคราะหและการจดการความร หมวด 5 การมงเนนทรพยากรบคคล หมวด 6 การจดการกระบวนการ และหมวด 7 ผลลพธการด าเนนการ

เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐทง 7 หมวดสามารถแบงออกเปน 2 สวนทส าคญคอ

สวนทเปนกระบวนการหรอประสทธภาพขององคกรและสวนทเปนผลลพธหรอประสทธผลขององคกรโดยสวนทเปนกระบวนการหรอประสทธภาพขององคกรสามารถแบงยอยออกไดเปน 3 กลมคอ

กลมแรกไดแกกลมการน าองคกร (ประกอบดวยหมวด 1 การน าองคกรหมวด 2 การวางแผน

เชงยทธศาสตรและกลยทธและหมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย) กลมทสองไดแกกลมปฏบตการ (ประกอบดวยหมวด 5 การมงเนนทรพยากรบคคลและ

หมวด 6 การจดการกระบวนการ)

8

กลมทสามไดแกกลมพนฐานของระบบ (ประกอบดวยหมวด 4 การวดการวเคราะหและการจดการความร)

ส าหรบในสวนทเปนผลลพธหรอประสทธผลขององคกรนนไดแกหมวด 7 ผลลพธการ

ด าเนนการซงแบงการตรวจประเมนออกเปน 4 มตตามค ารบรองการปฏบตราชการนนคอมตดานประสทธผลตามแผนปฏบตราชการมตดานคณภาพการใหบรการมตดานประสทธภาพของการปฏบตราชการและมตดานการพฒนาองคกรรายละเอยดของเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐตามทส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการก าหนดไวมดงน (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, 2549)

หมวด 1 การน าองคกรแบงออกเปน 2 สวนคอ

1. การน าองคกรในสวนของการน าองคกรจะเปนการพจารณาใน 3 เรองคอการก าหนดทศทางของสวนราชการโดยใหความส าคญตอการทผบรหารระดบสงจะตองมการก าหนดวสยทศนคานยมทศทางผลการด าเนนการทคาดหวงและการถายทอดไปสการปฏบตเพอใหบคลากรขององคการไดรบรอยางตอเนอง การก ากบดแลตนเองทดโดยใหความส าคญตอการบรหารองคการทยดหลกความโปรงใสตรวจสอบไดความรบผดชอบตลอดจนการปกปองผลประโยชนของประเทศชาต และ การทบทวนผลการด าเนนการของสวนราชการโดยใหความส าคญตอการทองคการจะตองมการทบทวนผลการด าเนนการตลอดจนการน าผลมาปรบปรงสวนราชการ

2. ความรบผดชอบตอสงคมจะเปนการพจารณาใน 3 เรองคอ ความรบผดชอบตอสาธารณะ

โดยใหความส าคญในการพจารณาตอการด าเนนการกรณทการปฏบตงานมผลกระทบตอสงคม การด าเนนการอยางมจรยธรรมโดยใหความส าคญตอการพจารณาในเรองทองคการมการด าเนนการอยางมจรยธรรมตลอดจนการวดและการตรวจตดตามการมจรยธรรม และการใหการสนบสนนตอชมชนทส าคญโดยใหความส าคญตอการทองคการสนบสนนและสรางความเขมแขงใหแกชมชนทส าคญ

กลาวโดยสรปในหมวดท 1 นเปนการตรวจประเมนวาผบรหารของสวนราชการด าเนนการอยางไรในเรองวสยทศน พนธกจ คานยม เปาประสงคระยะสนและระยะยาว และความคาดหวงในผลการด าเนนการรวมถงการใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยทงหลายการ

9

กระจายอ านาจการตดสนใจการสรางนวตกรรมและการเรยนรในสวนราชการรวมทงตรวจประเมนวาสวนราชการมการก ากบดแลตนเองทดและด าเนนการเกยวกบความรบผดชอบตอสาธารณะและชมชนอยางไร

หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตรและกลยทธประกอบไปดวย 2 สวนคอ

1. การจดท ายทธศาสตรและกลยทธโดยในสวนของการจดท ายทธศาสตรและกลยทธจะเปนการพจารณาใน 2 เรองคอกระบวนการจดท ายทธศาสตรและกลยทธโดยพจารณาในเรองของวธการวางแผนยทธศาสตรและกลยทธตลอดจนการน าปจจยทเกยวของมาประกอบการวางแผน เปาประสงคเชงยทธศาสตรและกลยทธโดยพจารณาในเรองของการก าหนดเปาประสงคเชงยทธศาสตรและกรอบเวลาในการบรรลผลตลอดจนพจารณาความสมดลระหวางความตองการของผ มสวนไดสวนเสยทงหมด

2. การน ากลยทธไปปฏบตส าหรบในสวนของการน ากลยทธไปปฏบตจะเปนการพจารณาใน 2 เรองคอการจดท าแผนปฏบตการและการน าแผนไปปฏบตโดยพจารณาในเรองของการจดท าแผนปฏบตการการน าแผนไปปฏบตรวมทงการจดสรรทรพยากรการตอบสนองตอการเปลยนแปลงและแผนหลกดานทรพยากรบคคลและการคาดการณผลการด าเนนการโดยพจารณาในเรองของวธการคาดการณผลการด าเนนการตลอดจนเกณฑเปรยบเทยบทส าคญตางๆ

กลาวโดยสรปหมวด 2 จะเปนการตรวจประเมนวธการก าหนดเปาประสงคเชงยทธศาสตรและกลยทธและแผนปฏบตราชการของสวนราชการ รวมทงการถายทอดเปาประสงคเชงยทธศาสตรและกลยทธ ตลอดจนแผนปฏบตราชการทเลอกไวไปปฏบตและการวดผลความกาวหนา

หมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยประกอบดวย 2 สวนคอความรเกยวกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยส าหรบในสวนนเปนการพจารณาเกยวกบความรเกยวกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยโดยพจารณาในเรองของการก าหนดกลมผรบบรการการรบฟงและเรยนรเพอก าหนดความตองการของผรบบรการ ความสมพนธและความพงพอใจของผ รบบรการและผ มสวนไดสวนเสยจะเปนการพจารณาเกยวกบการสรางความสมพนธกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยการสรางความสมพนธกบผรบบรการกลไกหลกๆ ทผรบบรการตดตอสวนราชการตลอดจนกระบวนการจดการขอรองเรยน การวดความพงพอใจของผรบบรการ

10

และผมสวนไดสวนเสยการวดความพงพอใจไมพงพอใจการใชขอมลมาปรบปรงการด าเนนการตลอดจนการตดตามขอมลจากผรบบรการ

กลาวโดยสรปหมวด 3 จะเปนการตรวจประเมนวา สวนราชการก าหนดความตองการความคาดหวง และความนยมชมชอบของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยอยางไร รวมถงสวนราชการมการด าเนนการอยางไรในการสรางความสมพนธกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย การก าหนดปจจยทส าคญทท าใหผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยมความพงพอใจและน าไปสการกลาวถงในทางทดหรอในทางบวก

หมวด 4 การวดการวเคราะหและการจดการความรประกอบดวย 2 สวนคอการวดและ

วเคราะหผลการด าเนนการของสวนราชการส าหรบในสวนแรกจะเปนการพจาณาในเรองของการวดผลการด าเนนการโดยพจารณาในเรองของการเลอกการรวบรวมขอมลและสารสนเทศทสอดคลองและบรณาการการเลอกและการใชขอมลสารสนเทศเชงเปรยบเทยบ การวเคราะหผลการด าเนนการโดยพจารณาในเรองการวเคราะหเพอประเมนผลการด าเนนการและแผนเชงกลยทธตลอดจนวธการสอผลการวเคราะหเพอสนบสนนการตดสนใจ และการจดการสารสนเทศและความรส าหรบในสวนท 2 จะเปนการพจาณาในเรองของความพรอมใชงานของขอมลและสารสนเทศโดยพจารณาในเรองของการท าใหขอมลและสารสนเทศพรอมใชงานการเปดเผยขอมลและสารสนเทศตลอดจนถงการทฮารดแวรและซอฟทแวรมความเชอถอไดปลอดภยใชงานงายและการจดการความรโดยพจารณาในเรองของวธการจดการความรขององคการตลอดจนการท าใหมนใจวาขอมลและสารสนเทศถกตอง เชอถอได ปลอดภย แมนย าและเปนความลบ

กลาวโดยสรปหมวด 4 เปนการตรวจประเมนวาสวนราชการเลอกรวบรวมวเคราะหจดการและปรบปรงขอมลสารสนเทศและจดการความรอยางไร

หมวด 5 การมงเนนทรพยากรบคคลประกอบไปดวย 3 สวนคอระบบบรหารงานบคคล

ส าหรบในสวนแรกจะเปนการพจาณาใน 3 เรองคอการจดระบบบรหารงานบคคลโดยพจารณาในเรองของการจดระบบและบรหารงานเพอใหเกดความรวมมอและความคลองตวตลอดจนการน าความคดทหลากหลายมาใชในระบบงาน ระบบการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรโดยพจารณาในเรองของการประเมนผลและใหขอมลปอนกลบเพอสนบสนนผลการด าเนนการตลอดจนการบรหารคาตอบแทนรางวลและสงจงใจตางๆ และการจางงานและความกาวหนาในการ

11

งานโดยพจารณาในเรองของการก าหนดคณลกษณะและทกษะทจ าเปนตลอดจนการสรรหาวาจางการสบทอดต าแหนง การเรยนรของบคลากรและการสรางแรงจงใจส าหรบในสวนทสองจะเปนการพจาณาใน 2 เรองคอการศกษาการฝกอบรมและการพฒนาบคลากรโดยพจารณาในเรองของการหาความตองการในการฝกอบรมตลอดจนการสงเสรมการใหความรและทกษะใหมและการสรางแรงจงใจและการพฒนาความกาวหนาในงานโดยพจารณาในเรองของวธการจงใจใหพนกงานพฒนาตนเองและใชศกยภาพอยางเตมท และความผาสกและความพงพอใจของบคลากรส าหรบในสวนทสามจะเปนการพจารณาใน 2 เรองคอสภาพแวดลอมในการท างานโดยพจารณาในเรองการปรบปรงสขอนามยการปองกนภยการเตรยมพรอมตอภาวะฉกเฉนและการใหการสนบสนนและสรางความพงพอใจแกบคลากรโดยพจารณาในเรองการก าหนดปจจยทส าคญตอความผาสกความพงพอใจและแรงจงใจตลอดจนการบรการสวสดการและนโยบายสนบสนนพนกงาน

กลาวโดยสรปหมวด 5 เปนการตรวจประเมนวาระบบงานบคคลและระบบการเรยนรของบคลากรและการสรางแรงจงใจชวยใหบคลากรพฒนาตนเองและใชศกยภาพอยางเตมทเพอใหมงไปในแนวทางเดยวกนกบเปาประสงคและแผนปฏบตการโดยรวมของสวนราชการอยางไรรวมทงตรวจประเมนความใสใจการสรางและรกษาสภาพแวดลอมในการท างานสรางบรรยากาศทเออตอการปฏบตงานของบคลากรซงจะนาไปสผลการด าเนนการทเปนเลศและความเจรญกาวหนาของบคลากรและสวนราชการ

หมวด 6 การจดการกระบวนการประกอบดวย 2 สวนคอกระบวนการทสรางคณคาโดย

พจารณาในเรองการก าหนดกระบวนการทสรางคณคาการจดท าขอก าหนดของกระบวนการสรางคณคาการออกแบบกระบวนการเพอตอบสนองขอก าหนดทส าคญการควบคมและปรบปรงกระบวนการทสรางคณคาตลอดจนการลดคาใชจายดานการตรวจสอบทดสอบและตรวจประเมนและกระบวนการสนบสนนโดยพจารณาในเรองการก าหนดกระบวนการสนบสนนการจดท าขอก าหนดของกระบวนการสนบสนนการออกแบบกระบวนการเพอตอบสนองขอก าหนดทส าคญการควบคมและปรบปรงกระบวนการสนบสนนตลอดจนการลดคาใชจายดานการตรวจสอบทดสอบและตรวจประเมน

กลาวโดยสรปหมวด 6 เปนการตรวจประเมนแงมมทส าคญท งหมดของการจดการกระบวนการการใหบรการและกระบวนการอนทส าคญ ทชวยสรางคณคาแกผรบบรการผมสวนไดสวนเสยและสวนราชการตลอดจนกระบวนการสนบสนนทส าคญตางๆ

12

หมวด 7 ผลลพธการด าเนนการประกอบดวยผลลพธ 4 สวนคอ มตดานประสทธผลตามแผนปฏบตราชการโดยพจารณาในเรองผลการบรรลความส าเรจของยทธศาสตรและกลยทธและแผนปฏบตงานตลอดจนผลดานการบรณาการกบสวนราชการทเกยวของกนในการใหบรการหรอการปฏบตงาน มตดานคณภาพการใหบรการโดยพจารณาในเรองผลความพงพอใจและไมพงพอใจของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยตลอดจนผลตวชวดทส าคญอนๆ ทเกยวกบผรบบรการและผ มสวนไดสวนเสย มตประสทธภาพของการปฏบตราชการโดยพจารณาในเรองผลดานประสทธภาพของการปฏบตราชการผลการปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานของกระบวนการทสรางคณคาและผลการปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานของกระบวนการสนบสนนและมตดานการพฒนาองคกรโดยพจารณาในเรองผลดานระบบบรหารงานบคคลผลดานการเรยนรและพฒนาของบคลากรผลดานความผาสกความพงพอใจและไมพงพอใจของบคลากรผลดานการสรางนวตกรรมและการน าเทคโนโลยทเหมาะสมมาใชผลการเปดเผยรายงานผลการใชงบประมาณรายรบรายจายประจ าปรายการเกยวกบการจดซอจดจางโดยใหผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยตรวจสอบไดผลดานการปฏบตตามขอบงคบและกฎหมายผลดานการด าเนนงานอยางมจรยธรรมการสรางความเชอมนแกผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยในการบรหารงานและผลดานการเปนองคกรทดในการสนบสนนชมชนทส าคญ

กลาวโดยสรปหมวด 7 เปนการตรวจประเมนผลการด าเนนการและแนวโนมของสวนราชการในมตตางๆ ไดแกมตดานประสทธผลตามพนธกจมตดานคณภาพการใหบรการมตดานประสทธภาพของการปฏบตราชการและมตดานการพฒนาองคกรนอกจากนยงตรวจประเมนผลการด าเนนการของสวนราชการโดยเปรยบเทยบกบสวนราชการหรอองคกรอนทมภารกจคลายคลงกน

การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐของส านกงานต ารวจแหงชาตเปนไปตาม

มาตรฐานเดยวกบหนวยงานอนๆ ของรฐโดยจะตองมการจดท าตวชวดและการประเมนผลตามตวชวดประจ าปและรายงานไปยงส านกงาน ก.พ.ร. เพอเปนการตรวจสอบคณภาพการบรหารจดการภาครฐและเพอเปนแนวทางในการท าแผนยทธศาสตรส าหรบองคกรภาครฐในปถดไปโดยงานการประเมนผลตามตวชวดตางๆ เปนงานในความรบผดชอบของกองวจยส านกงานยทธศาสตรส านกงานต ารวจแหงชาต

จากแนวคดการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐสรปไดวา หากหนวยงานของรฐ

หรอแมวาจะเปนองคกรต ารวจ หากน าแนวคดการพฒนาคณภาพการบรหารการจดการภาครฐ

13

น ามาใชในการพฒนาองคกรของตนเอง ผวจยเชอวาจะท าใหองคกรของรฐมประสอทธภาพในการท างานมากขน และนอกจากนนประสทธผลทเกดกจะเปนตวบงชดวยวาองคกรมการพฒนามากขนตามล าดบ และจะท าใหองคกรมการพฒนาความเปนมออาชพมากขน และประชาชนหรอผทมาใชบรการ ผรบบรการจะเกดความพงพอใจสงสด

2.2 แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบความเปนมออาชพ

2.2.1 ความหมายของความเปนมออาชพ

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ พบวา ความหมายของ “วชาชพ” และ “ความเปนมออาชพ” จะมความหมายททบซอนกนอยบาง และจะเปนความหมายทตอเนอง เชอมโยงถงกน แตในขณะเดยวกนกมความแตกตางในแงของการน าความหมายไปใชและนยส าคญ สวนในหวขอน จะไดอธบายความหมายของ “ความเปนมออาชพ” ซงจะมนยของแนวคดทใชอธบายความเปนมออาชพแฝงอย อนจะท าใหเขาใจเกยวกบความเปนมออาชพไดอยางชดเจนยงขน

จากการศกษาค าวา “Professionalism” ในครงน พบวามผใหความหมาย ภาษาไทยของค านไว

2 อยางคอ ค าวา “ความเปนมออาชพ” และค าวา “วชาชพนยม” โดยค าวา “Professionalism” นมรากศพทมาจากภาษาลาตนคอ “Profiteri” (ตน ปรชญพฤทธ 2546: 11) ซงถาพจารณาจากค าในภาษาองกฤษ Professionalism มาจากค าวา Professional (การประกอบอาชพเพอด ารงชวต) + ism (Greek= Principles or Characteristics) หรอคณลกษณะของวชาชพนน ถาพจารณา ความหมายจะหมายถง “The Process of Professionalization” หรอพฤตกรรมทดวธการด าเนน พฤตกรรมทมคณภาพเหมาะสมตอวชาชพนน (วณช วรรณพฤกษ, 2550)

ค าวา “ความเปนมออาชพ” มผรหลายทานไดใหความหมายเอาไว ซงอาจมความแตกตางกน

ในมตของมมมอง อยางเชนทคลเลน (Cullen, 1978) ไดกลาวถงความหมายของ “ความเปนมออาชพ” ทงในระดบมหภาคและระดบจลภาค ในระดบมหภาคนน “ความเปนมออาชพ” จะครอบคลมทงในเรองของกลมคนและองคกร โดยจะหมายถงความสามารถในจดการด ไดรบการยอมรบจากสงคม รวมถงมการพฒนาแนวคดในการใหบรการอยางตอเนอง ดงนนในระดบนจงอธบายความหมายของ “ความเปนมออาชพ” ในลกษณะทางโครงสรางทเกยวพนกบองคกรทางวชาชพสวนความหมายในระดบจลภาคนน Cullen ไดอธบายวาหมายถง พฤตกรรม (Behavior) และเจตคต (Attitude) ทบคคล

14

แสดงออกในทางทดในการประกอบวชาชพ ดงนนความหมายในระดบนจงเกยวพนกบบคคลในองคกรวชาชพ (Linda Evans 2007: 22; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) ใหความหมาย ของ “ความเปนมออาชพ” ในมตทเกยวพนกบบคคล โดยกลาวถง ความเปนมออาชพวาเปนแนวคด เชงยทธศาสตรส าหรบสมาชกในวชาชพในการแสวงหาแนวทางในการพฒนาตนเองเพอยกระดบทง ในดานสถานภาพทางวชาชพและการไดรบคาตอบแทน ซงใกลเคยงกบทออสกา (Linda Evans, 2007: 22; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) ไดใหความหมายในมตของบคคลเชนกน โดยกลาววา “ความเปนมอ อาชพ” หมายถง ความสามารถของบคคลในวชาชพในการท าความเขาใจบรบท และนโยบายท เกยวของกบวชาชพทตนปฏบต โดย “ความเปนมออาชพ” ตามความหมายของเขา มไดมงเนนทจะวเคราะหทางดานคณภาพ ของวชาชพ แตจะเนนในการวเคราะหถงศกยภาพและคานยมในการบรการทางวชาชพของบคคลในวชาชพนนๆ

Pellegrino (2002; อางถงใน วณช วรรณพฤกษ, 2550) ไดใหค าจ ากดความของ “ความเปนมอ อาชพ” ไววาการเปนผทมความเปนมออาชพในวชาใดกจะเปนผมความรความช านาญเปนพเศษไดมาตรฐานของวชาชพนน ปฏบตงานภายใตกรอบจรยธรรมของวชาชพนนและเปนไปตามทสงคมคาดหวง (วณช วรรณพฤกษ, 2550) ซงมความหมายใกลเคยงกบท ตน ปรชญพฤทธ (ตน ปรชญพฤทธ, 2536: 11-12) ไดใหความหมายของ “ความเปนมออาชพ” ไววา หมายถง สงทกลมคนกลมใดกลมหนงยดถอวาองคความรหรอความรอบรเกยวกบอาชพของตนมคา และพยายามผลกดนใหสาธารณชนยอมรบสถานภาพทางวชาชพของตน อยางไรกตามในปจจบนมการใชค าพดทตดปากกนในหลากหลายอาชพ โดยใชค าวา Professional ซงในทนขอเรยกวา “มออาชพ” เชน นกบาสเกตบอลมออาชพหรอแมแต เปนชางไฟมออาชพ ซงค าวา “มออาชพ” นเปนความหมายในนยของการพดโดยทวไป (Common Parlance) โดยหมายถง ผทมความช านาญในทกษะและการเรยนรเปนพเศษ (Specialized Skills and Training) บคคลมออาชพเหลานจะไดรบคาตอบแทน ตามความช านาญของพวกเขาเนองจากเขาม ความรความช านาญและทกษะพเศษ โดยสรปในความหมายนยนคอ ค าวา “มออาชพ” จะมความ แตกตางจากค าวา “มอสมครเลน”

15

สวนค าวา “มออาชพ” (Professional) ตามความหมายแบบดงเดมนนจะหมายถง อาชพของพนกงาน (White-Collar Occupation) ทตองมความช านาญพเศษเฉพาะดาน ซงตองการการศกษาอบรมอยางมแบบแผน มการก าหนดมาตรฐานผประกอบวชาชพ มองคทฤษฎ ความร ระบบ ระเบยบ กฎเกณฑหรอประมวลจรยธรรม และความสามารถในการควบคมหรอการมสภาพบงคบ ซงในปจจบนเราจะเหนวามการใชค าวา “มออาชพ” ในหลากหลายอาชพ อาทเชน สถาปนก พยาบาล คร นกการธนาคาร นกบญช ตวแทนคาหน เปนตน

ตามความหมายของ American College Dictionary (2010) ไดใหความหมายทแสดง ถงขอแตกตางของค าวา “มออาชพ” (Professional) และ “ความเปนมออาชพ” (Professionalism) กลาวคอ “มออาชพ” จะหมายความถง บคคลทประกอบอาชพเพอการด ารงชวต หรอเพอใหเกด ประโยชนโดยตองผานกระบวนการเรยนรทางวชาชพ สวน “ความเปนมออาชพ” จะเปนความหมาย ทแสดงถง คณลกษณะของมออาชพ (Professional Character) หรอวธการการด าเนนการหรอการแสดงออกทมลกษณะทเปนมออาชพ ซงสามารถแยกออกไดอยางชดเจนกบการเปนมอสมครเลน

กลาวโดยสรปความหมายของ “ความเปนมออาชพ” จะมความหมายใกลเคยงกบ “มออาชพ”

เพยงแตวา “มออาชพ” นนเปนค าทมความเปนรปธรรมและถกน าไปใชในเชงคณสมบต ของบคคลในวชาชพ โดยใชในภาษาพดเปนสวนใหญ สวนค าวา “ความเปนมออาชพ” นนจะมความเปนนามธรรมสงกวา หรอเปนลกษณะของแนวคดทใชอธบายความเปนมออาชพในวชาชพนนๆ ซงแนวคดดงกลาวน กลาวถงความเปนมออาชพทจะตองผานกระบวนการถายทอดทางสงคมทเรยกวา Professionalization หรอการหลอหลอมทางวชาชพภายใตบรบทของสงคมในขณะนน ในแงน “ความเปนมออาชพ” จงตองเกยวพนกบค าวา “วชาชพ” และบรบทตางๆ ทเกยวของกบวชาชพ อยางหลกเลยงไมได จะเหนวาความหมายของ “ความเปนมออาชพ” จะทบซอนกบความหมายของ “วชาชพ” อย โดยถาพจารณาในมตขององคการหรอในระดบมหภาค ทงความเปนมออาชพแล วชาชพจะเกยวของกบแนวคดในเชงโครงสรางทเกยวพนทงในเรองของ บคคล องคกรและบรบทแวดลอม ในขณะทถาพจาณาความหมายของ “วชาชพ” ในระดบจลภาคหรอระดบบคคล หรอในมตทางเจตคต จะพบวามความหมายใกลเคยงกบ “ความเปนมออาชพ” ของบคคลในวชาชพ

ดงน นการพจารณาความเปนมออาชพ จงตองอาศยท งความเขาใจพนฐานเกยวกบ

ความหมายและหลกการ วชาชพและยงตองท าความเขาใจบรบททเกยวของกบวชาชพ โดยค านงถงความตอเนองเชอมโยงกน อยางเปนกระบวนการภายใตการหลอหลอมจากปจจยและบรบทตางๆ ท

16

เกยวของซงปจจยและบรบทตางๆ นจะมผลท าใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมและเจตคตของบคคลในวชาชพและมผลตอววฒนาการของวชาชพและความเปนมออาชพในแตละชวงสมยตางๆ ผวจยสารถสรปไดวา ความเปนมออาชพ หมายถง ผทท าอาชพนนๆ ตองมความรความเขาของอาชพนนๆ ทงในภาคทฤษฎ/ภาคบรรยาย และนอกจากนนตองมประสบการณในการท างานในวชาชพนนๆ ดวย และนอกจากมความรความเขาใจ ประสบการณแลวตองมสภารบรองวชาชพดวยเพอก าหนดกรอบในการปฏบตงานและควบคมบคคลในสภาวชาชพของตนเองดวย

2.2.2 แนวคดความเปนมออาชพ แนวคดเกยวกบ “ความเปนมออาชพ” นน จะใชกนมากในการอธบาย คณลกษณะหรอองคประกอบของความเปนมออาชพ โดยจะเกยวของกบแนวคดทฤษฎทส าคญไดแก 1) แนวคดทฤษฎการเปลยนแปลงโครงสราง โดยอธบายเกยวกบลกษณะและธรรมชาตของ วชาชพ จะเปนตวก าหนดหรอพฒนาองคประกอบของความเปนมออาชพชพ (Elements of Professionalism) และ 2) แนวคดทฤษฎเกยวกบแรงจงใจโดยไดอธบายถงแรงจงใจของบคคลหรอกลมบคคลในการประกอบวชาชพ (Cullen, 1978) จากแนวคดทงสองแนวคดดงกลาว ท าใหเหนไดวาลกษณะหรอธรรมชาตของวชาชพกอปรกบแรงจงใจในการประกอบวชาชพของบคคลจะเปนตวก าหนดคณลกษณะและสถานะของบคคลในวชาชพเชน ลกษณะและขดความร/ความเชยวชาญ เฉพาะดานของบคคลในแตละวชาชพ จดเนนในการบรหารจดการดานวชาชพ จรยธรรม จรรยาบรรณหรอขอบงคบทสมาชกในกลม วชาชพพงม รวมไปถงการก าหนดรายไดทเหมาะสมกบวชาชพ และการไดรบการยอมรบจากสงคมตอวชาชพหรอสมาชกในวชาชพนนๆ นอกจากนน แนวคดความเปนมออาชพ ยงเปนเครองมอในการจ าแนกความแตกตางของสถานะทางอาชพของ แตละอาชพดวย ท าใหวชาชพมสถานะแตกตางไปจากอาชพทวๆ ไปหรอวชาชพหนงมสถานะท แตกตางไปจากอกวชาชพหนง ความตองการในการพฒนาเพอความเปนมออาชพนนจะเกยวพนกบ สภาพแวดลอมหรอบรบททเปลยนไป จะเหนวายงเมอสงคมมองคความรทเพมมากขนและมขดความสามารถในการพฒนาทางดานเทคโนโลยสงขน กจะกระตนใหคนในสงคมเกดการเรยนรเพอพฒนาตนเองใหเทาทนพฒนาการทางดานความรและเทคโนโลย เพอทจะสามารถด ารงตนอยางม คณคาเปนทยอมรบขององคกรวชาชพและเปนทยอมรบของสงคม โดยเฉพาะเมอเรมเขาสสงคม อตสาหกรรม ซงเปนสงคมทเนนการผลตทตองอาศยความรความเชยวชาญทางวชาชพทเพมสงขน ท าใหแนวคดเกยวกบความเปน

17

มออาชพ เปนทตองการมากขน และเพมขดระดบในการวดความเปนมอ อาชพสงขนเชน ระดบการศกษาหรอระดบขององคความร เปนตน ดงนน แนวคดเกยวกบ “ความเปนมออาชพ” จงเปนแนวคดทเปนเหตเปนผล เกยวพนกบปรากฏการณทางวชาชพไดแก 1) การเตบโตทางเทคโนโลยและการเพมระดบการเรยนรทางสงคม 2) คานยมของบคคลตอการสรางเสรมองคความรและการน าความรไปใชและ 3) ความพยายามและความสามารถของบคคลหรอกลม บคคลในการรวบรวมองคความรและการจดการงานและสงแวดลอม Small Library Management Training Program (2010; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) กลาวถง ความเปนมออาชพ โดยอธบายในประเดนตางๆ ทเกยวของสมพนธกบความเปนมออาชพไดแก

1. คณลกษณะ (Characteristics) ของความเปนมออาชพ ของความเปนมออาชพ จะครอบคลมคณลกษณะตางๆ ไดแก

- มความเชยวชาญเฉพาะในวชาชพ - มองคความรขนสงและมการขยายองคความรอยางเปนระบบ บนพนฐานของแนวคดและ

ทฤษฎ - เปนทยอมรบหรอสรางความเขาใจไดแก ชมชนและสงคม - มจรรยาบรรณในการควบคมตน อนจะสงผลถง การมคานยมอนด มคณภาพสงในการ

ใหบรการ มความซอสตย เสยสละ มสมรรถนะทดในการท างาน มหลกการทดในการใหบรการไมเหนแกประโยชนสวนตนและมงปกปองผลประโยชนของผรบบรการหรอลกคา

- ผลสมฤทธในการท างานคอ รางวลหรอแรงเสรมในการท างานมการประเมนสมรรถนะคนท างานอยางเปนระบบ

2. ภาระหนาท (Responsibilities) ของมออาชพของมออาชพภาระหนาททแสดงถงความ

เปนมออาชพไดแก

18

- ก าหนดเปาหมายของวชาชพ

- สงเสรมและสนบสนนคณภาพชวตของสมาชกในวชาชพ

- พฒนามาตรฐานตนเองและมาตรฐานขององคการหรอสถาบน - แสวงหาความรในวชาชพ

- ท างานดวยความเสยสละ - แสวงหาความชอบธรรมในการประกอบวชาชพ - สนบสนนการบญญตกฎหมาย/ขอบงคบอนชอบธรรมในวชาชพ - จดหางบประมาณทเพยงพอในการประกอบวชาชพ - เผยแพรและศกษาวจยเพอใหเกดความเขาใจในคณลกษณะเฉพาะทางวชาชพ ตอตานการ

ปลอมแปลงหรอลอกเลยนแบบ

3. สมรรถนะ (Competencies) ของมออาชพสมรรถนะทบงชถงความเปนมออาชพไดแก

- ความร ความเขาใจ ตามหลกแนวคด ทฤษฎ - ความสามารถในการแกปญหา - ความสามารถบรณาการความรทางทฤษฎไปสการปฏบต - ความสามารถในการสรางสรรคความรและจดการความรนน

19

- ความกระตอรอรนในการใหบรการและยดมนในขอตกลงทใหไวกบลกคา ความใสใจทจะเรยนรในวชาชพอยางตอเนอง

4. การสนบสนน (Support) จากองคการวชาชพจากองคการวชาชพ การสนบสนนจาก

หนวยงานหรอองคการทางวชาชพ จะมสวนชวยใหเกดความเปนมออาชพของสมาชกในวชาชพ ท าไดโดย

- โครงสรางตามความเหมาะสมกบวฒนธรรมยอยในองคกร - มระเบยบ ขอบงคบ ควบคมกระบวนการท างานเพอความเปนมออาชพ ผลกดนใหเกดการ

ยอมรบในสงคม - สงเสรมคณธรรมจรยธรรมอนด - มบทลงโทษทชดเจนตอการมพฤตกรรมทผดตอหลกปฏบตทางวชาชพ 5. การศกษา (Education) สความเปนมออาชพสความเปนมออาชพ การศกษาเพอสงเสรม

ความเปนมออาชพครอบคลมเรองตางๆ ไดแก

- การฝกอบรมเฉพาะทาง - การใหการศกษาแบบเปนทางการ - มหนงสอรบรองผลส าเรจทางการศกษา - สงเสรมกจกรรมทสรางโอกาสตอเนองทางการศกษา - เขารวมกจกรรมในสมาคมวชาชพอยางสม าเสมอ

20

6. ความคาดหวง (Expectation) ของความเปนมออาชพ

- มงสรางสมพนธภาพอนดกบผรบบรการหรอลกคา

- ไมเหนแกประโยชนสวนตน

- ใหความรวมมอกบองคการวชาชพในทกๆ ดาน

- เผยแพรสงทวชาชพเปนอยและสงทท าอย

7. บรรทดฐาน (Criteria) ของความเปนมออาชพ ในทนหมายถง การสรางบรรทดฐานความเปนมออาชพโดยอาศยการฝกอบรม (Training) พเศษ ซงมกจดใหมขนในการศกษาขนสงเพอสรางบรรทดฐานทางวชาชพในเรองตางๆ ไดแก

- หลกการใชปญญา (Intellectualism) มความโดดเดนในการใชปญญาในการ ด าเนนงานทางวชาชพ

- ความมอสระทางวชาชพ (Autonomy) สามารถประกอบวชาชพไดอยางมอสระตาม

มาตรฐานวชาชพ - ความสามารถในการตดสนใจ (Judgment) สามารถตดสนใจไดอยางเหมาะสมใน

สถานการณตางๆ - สามารถด าเนนการไดดวยตนเอง (Independence) ไมวาจะเปนการท างานตามล าพงหรอ

การท างานในฐานะเปนสวนหนงในองคการ - การบรการเปนเลศ (Service) มคานยมทดเกยวกบการบรการตอสงคม ไมเหนแก

ประโยชนสวนตว

21

- การอทศตนในการประกอบวชาชพ (Dedication) ตองสามารถเสยสละและอทศตนในการท างานเพอใหบรการและเพอสถาบน

- ความภาคภมใจในงาน (Pride) มความภาคภมใจในคณภาพการท างานในวชาชพของ

ตนเอง 2.2.3 กระบวนการถายทอดทางวชาชพ (Professionalization) สความเปนมออาชพ

กระบวนการถายทอดทางวชาชพเปนกระบวนการหนงทชวยขดเกลาใหสมาชกในวชาชพ

มงสความเปนมออาชพ แนวคดเกยวกบกระบวนการถายทอดทางวชาชพ (Free Encyclopedia, 2010; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) ไดกลาวถงกระบวนการดงกลาวไววา เปนกระบวนการทางสงคม (Social Process) ทขดเกลาหรอยกระดบจากอาชพ (Occupation) ใหกลายเปนวชาชพ (Profession) ซงเปนสญลกษณของความมนคงและความมสมรรถนะทดในการด าเนนการ กระบวนการดงกลาวนเปนกระบวนการทจะท าใหเกดวชาชพทไดรบการยอมรบจากสงคม และน าไปสการสรางความเปนมอ อาชพใหเกดขน นอกจากนนยงเปนกระบวนการทคอยควบคมพฤตกรรมของสมาชกในวชาชพใหม สถานะหรอมขอบเขตในการด าเนนการทางวชาชพทแตกตางไปจากมอสมครเลน

กระบวนการถายทอดทางวชาชพจะเรมจากการทบคคลเขาสวงจรวชาชพ เรมตงแตการเขา

ฝกงานในวชาชพนนๆ ทงนเพอเปนการฝกปฏบตและสรางประสบการณในวชาชพ ใหเกดความเปนมออาชพ กระบวนการนจะเปนการน าบรรทดฐาน (Norms) ในวชาชพมาใชเพอก าหนดทศทางของพฤตกรรมหรอแนวทางปฏบตของสมาชกในวชาชพ และเพอยกระดบคณภาพการท างานของสมาชกในวชาชพ โดยมงหวงทจะใหสมาชกเกดการซมซบและมแนวทางปฏบตทเปนไปตามบรรทดฐานนน กระบวนการดงกลาวนยงเปนกระบวนการทจะรกษาและด ารงไวซงจรรยาบรรณ ทางวชาชพ เพอใชควบคมพฤตกรรมของสมาชก โดยมงหวงใหสมาชกปฏบตตามคาดหวงของ วชาชพนนๆ ซงผลของกระบวนการตางๆ ดงกลาวจะจะท าใหเกดความเปนมออาชพในวชาชพไดนอกจากนนกระบวนการถายทอดทางวชาชพยงจะน ามาซงพลงอ านาจ ชอเสยง รายได ต าแหนง หนาทการงาน และเกยรตยศ อนจะท าใหเกดการแบงแยกระดบฐานะทางสงคมของบคคลในวชาชพ

22

2.2.4 องคประกอบส าคญของความเปนมออาชพ (Characteristics/Elements of Professionalism)

ดงทไดกลาวมาแลววา แนวคดความเปนมออาชพสวนใหญถกน ามาใชเพอการ ก าหนดคณลกษณะหรอองคประกอบของความเปนมออาชพ โดยพจารณาจากหลกการวชาชพและสภาพบรบททเกยวของกบวชาชพนนๆ และความเปนมออาชพ ยงเกยวของกบลกษณะหรอธรรมชาตของวชาชพนนๆ และแรงจงใจหรอความตองการของบคคลในการประกอบวชาชพ ซงการจะพจารณาหรอก าหนดคณลกษณะหรอองคประกอบของความเปนมออาชพ (Characteristics/Elements of Professionalism) ควรตองท าความเขาใจธรรมชาตของวชาชพทครอบคลมทงบคคล องคกรและบรบททเกยวของในขณะนนกอน อยางไรกตามจากการศกษาเอกสาร และงานวจยทเกยวของพบวา มผก าหนดคณลกษณะหรอองคประกอบของความเปนมออาชพไวดงน

Hafferty (1998: 403-307; citing Steinert et al., 2005; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) กลาวถงคณลกษณะของความเปนมออาชพวาควรประกอบไปดวย 1) การมความรและทกษะทเพยงพอในการประกอบวชาชพ 2) ปฏบตตามจรยธรรมและจรรยาบรรณวชาชพ 3) การมความซอสตยและมศลธรรมอนด 4) การเหนประโยชนแกผอนและมงประโยชนตอสาธารณชนเปนส าคญ

Barletta (1996: 25-26; citing Lieberman, 1956) ไดแบงเกณฑทชวดความเปนมออาชพ ออกเปน 8 ดานคอ

1. การใหบรการสงคมทมลกษณะเฉพาะ 2. การใช วธการทางปญญาในการใหบรการ 3. การไดรบการฝกฝนอบรมวชาชพยาวนานพอสมควร 4. ความมเสรภาพในการใชวชาชพ 5. มความรบผดชอบตอการตดสนเกยวกบวชาชพ

23

6. มงเนนการใหบรการมากกวาการหาผลประโยชน 7. การมองคกรวชาชพและ 8. การมจรรยาบรรณวชาชพ นอกจากน วณช วรรณพฤกษ (2550) ไดเสนอองคประกอบของ ความเปนมออาชพ

(Elements of Professionalism) ไวอยางคอนขางละเอยดชดเจน โดยแสดงองคประกอบส าคญทแสดงถงความสามารถระดบสงในหลายๆ ดานของวชาชพประกอบไปดวย องคประกอบส าคญ 6 อยางไดแก

1. Altruistic คอ เปนผทเหนแกประโยชนของผอน ซงอาจเปนผเกยวของ ลกคาผรบบรการ

หรอผปวย ไมเหนแกตว เสยสละเพอสวนรวม 2. Accountability คอ เปนผทมความรบผดชอบสง (Responsibility) เปนทยอมรบของ

บคคลอนและของสงคมปฏบตงานเปนทเชอถอได 3. Excellence คอ เปนผทมความเปนเลศทางวชาการ ทงทางดานความรและทกษะในดาน

ตางๆ ไดแก 1) Knowledgeable คอ เปนผมความรความสามารถในการรวบรวมขอมลมาวเคราะห สงเคราะห จนสามารถน าไปใชได 2) Skillful คอ เปนผมทกษะในการปฏบตงานดานตางๆ ไดเปนอยางดและถกตองตามมาตรฐาน 3) Competency to Retrieve and Handle Information คอ สามารถเลอกและรวบรวมขอมล น ามาใชในการท างานได 4.)Appropriate Decision Making Skills คอ มการตดสนใจทเหมาะสม มเหตผลโดยตดสนใจจากขอมลเชงประจกษ (Evidence Based) น ามาประยกตใชในการท างาน และ 5) Competency in Skills of Communication คอมความสามารถในการตดตอสอสารตองสามารถตดตอสอสารในหลายรปแบบไดอยางมประสทธภาพ

4. Honesty/Integrity ไดแก 1) เปนผมความซอสตย ยตธรรม รกษาค าพดมความจรงใจตอ

บคคลรอบขางไมเหนแกประโยชนสวนตน ไมละเมดสทธผอนและ 2) Appropriates Attitudes, Ethical Understanding and Understanding of Legal Responsibility คอ สามารถปรบตนใหมเจตคต จรยธรรมและถกตองตามกฎหมาย ตลอดจนมความรในกฎหมายทเกยวของ

24

5. Dutiful ไดแก Appreciation of the Role คอ 1) ใหความส าคญกบบทบาทของวชาชพของตนเอง เขาใจในระบบงานทตองปฏบตและเขาใจในบทบาทของวชาชพอนในระบบและ 2) Aptitude for Personal Development คอ มความถนดในการพฒนาตนเองเปนผสามารถเรยนรดวยตนเอง สามารถประเมนผลการปฏบตงานของตนเองได รบผดชอบตอการพฒนาตนเองดานวชาชพ สขภาพของตนเอง และพฒนางานของตนเองในการประเมนความเปนวชาชพ

6. Respect to Other เปนสงส าคญในการเปนมออาชพ คอตองเคารพสทธของผอนไมวาจะ

เปนเพอนรวมวชาชพ คร อาจารย เพอนรวมงาน ตลอดจนผมารบบรการ ผใตบงคบบญชาทกคนเปนผมศกดศร ไมควรมการแบงแยกชนชน ไมเปดเผยความลบของผอน เคารพผอาวโส เปนตน (มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553)

โดยสรปองคประกอบของ ความเปนมออาชพ จะแสดงถงคณลกษณะส าคญทบงชวาบคคล

นนมสมรรถนะในการด าเนนการทางวชาชพในหลายๆ ดานอยในระดบสง หรออยในระดบเลศ ซงการศกษาถงองคประกอบทส าคญตามทกลาวไปแลวนน เปนการศกษาองคประกอบโดยทวๆ ไป ไมเฉพาะเจาะจงในวชาชพใดวชาชพหนง นอกจากนนการศกษาเพยงแคใหไดองคประกอบส าคญ นน

การศกษาวจยเกยวกบวชาชพต ารวจพบวา ยงไมมการศกษาวจยเกยวกบความเปนมออาชพ

ในวชาชพต ารวจอยางแพรหลาย โดยเฉพาะการศกษาในบรบทของสงคมไทย จงอาจท าใหเกดขอจ ากดในการศกษาวจยใหเกดความตอเนองเชอมโยงกนระหวาง แนวคด หลกการ และการน าไปประยกตใช

2.3 แนวคด ทฤษฎเกยวกบการบรหารงาน/กจการต ารวจสมยใหม

2.3.1 ทฤษฎล าดบชนความตองการ (Hierarchy of Needs Theory) ของมาสโลว

Maslow (อางถงใน ทพวรรณ เลศปญญา, 2547) ไดอธบายถงความตองการของมนษยไวจากระดบต าไปสงโดยกลาววา เมอความตองการในระดบหนงไดรบการตอบสนองแลวจะมความตองการอนในระดบทสงขนตอไปล าดบขนความตองการของ Maslow ม 5 ขน ประกอบดวย

25

1. ความตองการทางรางกายไดแก ความตองการพนฐานของมนษยเพอความอยรอดเชน อาหาร น าอากาศ การพกผอน ทอยอาศย อณหภมและความตองการทางเพศ โดยปกตองคการจะตอบสนองความตองการทางรางกายโดยการจายคาจางหรอเงนเดอน เพอทพนกงานจะน าไปใชจายเพอการด ารงชพของแตละบคคล

2. ความตองการความปลอดภยและความมนคง เมอความตองการทางรางกายไดรบการ

ตอบสนองแลว ความตองการความปลอดภยและความมนคงจะเขามามบทบาทในพฤตกรรมของมนษย ไดแก ความมนคงจากอนตรายตางๆ ทอาจเกดขนและความมนคงในการท างาน

3. ความตองการทางสงคมและความรก เมอความตองการระดบลางไดรบการตอบสนอง

แลวความตองการระดบสงจะเขามาแทนท โดยทความตองการทางสงคมและความรกเปนความตองการความรกจากเพอนรวมงานตอการเปนสวนหนงของสงคมมนษยรวมทงการเปนทยอมรบจากเพอนรวมงานในฐานะสมาชกของกลม

4. ความตองการการยอมรบและการยกยอง ความตองการขนน คอ ความตองการใหบคคล

อนยอมรบนบถอและมความภาคภมใจในตนเอง ตลอดจนความตองการมชอเสยงและเกยรตยศ บคคลทมแรงจงใจหรอความตองการขนน จะพยายามท าสงตางๆ ใหประสบความส าเรจจนเปนทยอมรบของผอน ซงการยอมรบนบถอและยกยอง จะน าไปสความมนคงในตนเองตระหนกถงความมคณคาของตนเอง

5. ความตองการความส าเรจในชวต เปนความปรารถนาความส าเรจในชวตทจะใชศกยภาพ

สงสดทตนมอย ท าในสงทตนคดวามความสามารถทจะเปนหรอจะท าได ซงจะเกยวของในการก าหนดเปาหมายในชวต และเมอบรรลเปาหมายนนแลวกจะก าหนดเปาหมายใหมททาทายยงกวาเดม ความตองการขนนเปนความตองการสงสด ซงจะมคนจ านวนนอยทสามารถไดรบการตอบสนองความพงพอใจจากความตองการขนน หากความตองการความส าเรจในชวตไดรบการตอบสนอง บคคลกจะมชวตทสมบรณทตนเองพอใจในสภาพปจจบน คนจ านวนมากยงไมถงจดของความพอใจสงสดในชวตของตนเอง อาจเปนเพราะหลายสาเหตเชน งานทท าอยนาเบอหนายและซ าซากจนยากทจะปรบปรง ไมมโอกาสทจะแสดงความคดรเรม หนาทความรบผดชอบอาจแคบเกนไป อ านาจหนาทอาจนอยเกนไป ความสมพนธระหวางผบงคบบญชาไมดเทาทควร เปนตน

26

จากทฤษฎล าดบชนความตองการ (Hierarchy of Needs Theory) ของ Maslow สามารถสรปไดวา ทกคนทกชนชนในสงคมไมวาจะเปนชนชนใดกตามลวนมแตความตองการพนฐานดวยกนทงนนไมวาจะเปนดานไหนกตาม จงท าใหทกคนในสงคมเกดการไขวควา แสวงหาเพอใหไดสงทตนตองการจงเกดการประกอบการท ามาหาอาชพท างานในวชาชพตางๆ เมอเขาสวชาชพแลวและไดความตองการพนฐานแลวบคคลเหลานนยอมเกดความพงพอใจแตอกบางกลมยงไมพงพอใจตองท าการแสวงหาตอไปเรอยๆ โดยทางองคกรหรอหนวยงานตางๆ จะมสวสดการหรอรางวลตอบแทนให เมอท าคณประโยชนใหแกสงคมหรอหนวยงานของตนเอง ซงกจะเปนผลดตอตนเองและหนวยงานทสงกดอยดวย และนอกจากนนจะเปนการพฒนาความเปนมออาชพของบคคลของหนวยงานไปในตวอกดวย โดยมสวสดการ/รางวลตอบแทน เปนแรงบนดาลใจในการท างานเพอใหบคคลในองคกรกาวเขาสความเปนมออาชพอกทางหนง 2.3.2 ทฤษฎการจงใจ (Motivation Hygiene Theory) ของ Herzberg ทฤษฎแรงจงใจของ Herzberg เปนทฤษฎทเกยวของกบการพจารณาถงความตองการของคนในองคการ หรอการจงใจจากการท างาน ทฤษฎการจงใจของ Herzberg เปนทฤษฎการจงใจภายนอก (External Motivation) เพราะสามารถควบคมปจจยตางๆ ทจะท าใหคนมความพอใจหรอไมพอใจในการท างานไดปจจยทสงผลถงความพงพอใจในงาน (Motivators) กบปจจยทสงผลถงความไมพงพอใจในงาน (Hygiene) นนแยกออกจากกนและไมเหมอนกน เปนปจจยทเกดจากสองกลม จงเรยกทฤษฎนวา ทฤษฎสองปจจยเกยวกบ ความพงพอใจในงาน (Two-Factor Theory of Motivation) โดย Herzberg ไตท าการทดลองโดยการสมภาษณวศวกร และนกบญชประมาณ 200 คน จากโรงงานอตสาหกรรม 11 แหง ในบรเวณเมอง Pittsburg รฐ Pennsylvania ประเทศสหรฐอเมรกา เพอหาค าตอบวา “อะไรเปนสงทท าใหเขารสกวาชอบหรอไมชอบงาน” จากการวเคราะหขอมลตางๆ จากการสมภาษณ สรปไดวา (Herzberg as cited in Stephen, 1982: 260-263) เงอนไขเกยวกบงานบางอยางทจะเปนสงจงใจหรอท าใหเกดความพงพอใจในงานเปนปจจยทจงใจใหคนชอบและรกงานทท า หากสงเหลานไมมอย ไมไดหมายความวาบคคลจะไมมความพอใจในงานทท าเรยกวา ปจจยจงใจ (Motivation Factor) มปจจยทเกยวของ คอ

27

1. ความส าเรจของงาน (Achievement) คอ ความส าเรจทไดรบเมอผปฏบตงาน เกดความรสกวา เขาท างานส าเรจหรอมความตองการทจะท างานใหส าเรจ สงทจ าเปนนนกคอ งานนนควรเปนงานททาทายความสามารถ 2. การไดรบการยอมรบนบถอ (Recognition) คอ การไดรบการยอมรบนบถอ ไมวาจากผบงคบบญชา จากเพอน จากผมาขอรบค าปรกษาหรอจากบคคลในหนวยงาน การยอมรบนอาจจะอยในรปของการยกยองชมเชย การแสดงความยนด การใหก าลงใจ หรอการแสดงออกอนใดทบอกถงการยอมรบในความสามารถ เมอไดท างานอยางใดอยางหนงบรรลผลส าเรจ การยอมรบนบถอจะแฝงอยในความส าเรจของงานดวย 3. ลกษณะของงานทปฏบต (Work itself) คอ งานทนาสนใจ งานทตองอาศย ความคดรเรมสรางสรรค ทาทายใหลงมอปฏบต เปนงานทสามารถท าตงแตตนจนจบได โดยล าพง 4. ความรบผดชอบ (Responsibility) คอ ความพงพอใจทเกดขนจากการไดรบ มอบหมายใหรบผดชอบงานใหมๆ และมอ านาจในการรบผดชอบไดอยางเตมทโดยไมมการตรวจสอบหรอควบคมอยางใกลชด 5. ความกาวหนา (Advancement) คอ การไดรบการเลอนขน เลอนต าแหนงใหสงขนของบคคลในองคการ การมโอกาสศกษาหาความรเพมเตม หรอไดรบการฝกอบรม 6. โอกาสเจรญเตบโต (Possibility of Growth) หมายถง สถานการณทบคคล สามารถไดรบความกาวหนาในทกษะวชาชพ จากทฤษฎการจงใจ (Motivation Hygiene Theory) ของ Herzberg สรปไดวา การทมสงจงใจ/แรงจงใจตางๆ ในองคกรหรอในวชาชพของตนเอง ไมวาจะเปนเงนทอง ต าแหนงตางๆ รางวลตอบแทน สวสดการตางๆ ซงจะเปนแรงจงใจอกทางหนง จะท าใหบคคลในองคมการพฒนาตนเองเพอใหกาวสความเปนมออาชพมากขนโดยมสงตางๆ เหลานเปนแรงจงใจในการประกอบอาชพเพอใหตนเองนนไปสเปาหมายทตงไวไดอยางรวดเรว

28

2.3.3 การจดการภาครฐแนวใหม

การจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management) เปนกรอบแนวคดทถกน ามาใชในการบรหารภาครฐในปจจบนไดเปนอยางดโดยทแนวคดการบรหารการจดการภาครฐแนวใหมถกมองวาเปนปรชญาการบรหารทรฐบาลน ามาใชตงแตทศวรรษท 1980 โดยมจดประสงคหลกเพอใหการบรหารภาครฐมความยดหยนและทนสมยสามารถแกปญหาการปกครองและปญหาสงคมทมความซบซอนและผนผวนมากขนซงไมสามารถการแกปญหาไดดวยวธการของรปแบบระบบราชการทมมาแตเดม

รากฐานทางทฤษฎของแนวคดการจดการภาครฐแนวใหมมาจากทฤษฎทางเศรษฐศาสตร

และการบรหารจดการภาคเอกชน (จมพล เอออ านวยและคณะ, 2550) ตามหลกการของทฤษฎทางเศรษฐศาสตรปจเจกชนเปนผมเหตผลซงน าไปสการบรหารจดการภาครฐทมงเนนไปทผลลพธความมประสทธภาพและการมมาตรวดสวนการบรหารจดการภาคเอกชนมอทธพลตอแนวคดการจดการภาครฐแนวใหมในดานตางๆ เชน การวางแผนกลยทธและแผนธรกจการท าขอตกลงวาดวยผลงานการจายคาตอบแทน ตามผลงานการจดจางบคคลภายนอกใหเขามาปฏบตงานเปนการชวคราวเฉพาะกจการพฒนาระบบสารสนเทศ เพอการบรหารงานและการใหความส าคญตอการสรางภาพลกษณทดขององคกร

แนวคดการจดการภาครฐแนวใหมในยคตนๆเนนความประหยดความเสมอภาคและม

ประสทธภาพซงเปนวตถประสงคของการปฏรปการบรหารงานภาครฐโดยมลกษณะทส าคญดงน (Hood, 1991)

1. การบรหารจดการควรอยในมอของนกบรหารจดการมออาชพซงเปนบคคลทมความ

กระตอรอรนมวสยทศนมความสขมรอบคอบและมการท างานตามหลกเหตผล 2. ควรมการวดและมเกณฑมาตรฐานส าหรบการประเมนผลการปฏบตงานทชดเจน

สามารถวดผลเปนรปธรรมได

29

3. เปลยนจากการใหความส าคญตอการควบคมปจจยน าเขาหรอทรพยากรและกฎระเบยบตางๆมาเปนการควบคมในเรองของการผลผลตและผลลพธหรอภาระรบผดชอบตอกระบวนการของการท างานมาเนนภาระรบผดชอบตอผลสมฤทธแทน

4. ปรบเปลยนโครงสรางหนวยงานราชการใหมใหมขนาดเลกลงในรปแบบของหนวยงาน

อสระในการท างานเพอใหเกดความเหมาะสมตอการปฏบตงาน 5. แปรสภาพกจการของรฐใหเปนเอกชนและใหมการจางเหมาบคคลภายนอกรวมทง

ประยกตใชวธการจดจางและการแขงขนประมลงานเพอลดตนทนและปรบปรงคณภาพมาตรฐานการใหบรการใหสงขน

6. ใชแบบวธการบรหารจดการของภาคธรกจเอกชนมาใชในการบรหารจดการภาครฐเชน

การวางแผนกลยทธและแผนธรกจการท าขอตกลงวาดวยผลงานการจายคาตอบแทนตามผลงานการจดจางบคคลภายนอกใหเขามาปฏบตงานเปนการชวคราวเฉพาะกจการพฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหารงานและการใหความส าคญตอการสรางภาพลกษณทดขององคกร

7. สรางระเบยบวนยและความประหยดในการใชจายเงนงบประมาณแผนดนโดยพยายาม

ลดตนทนคาใชจายและเพมผลผลตรวมทงเนนเรองของความประหยดและคมคาในการใชทรพยากร นอกจากนแนวคดการจดการภาครฐแนวใหมไดใหความส าคญกบการมสวนรวมของ

ประชาชนในการบรหารงานภาครฐโดยในการด าเนนการบรหารภาครฐแนวใหมทมงเนนไปทผลสมฤทธจะใชวธการกระจายอ านาจไปย งทองถนมการสรางบทบาทความเขมแขงและกระบวนการเขามามสวนรวมโดยตรงของประชาชนนนคอการบรหารจดการแนวใหมนเปนการลดบทบาทของภาครฐลงลดการใชจายในกจกรรมของรฐลงแตเพมบทบาทของภาคเอกชนใหมากขนนอกจากนแลวการเขามามสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการของรฐเปนกลไกหนงในการปกครองแบบธรรมาภบาลซงเปนการกระจายอ านาจใหประชาชนเขามารวมในการตดสนใจในรปแบบของการประชาพจารณ (จมพล เอออ านวยและคณะ, 2550)

แนวคดการจดการภาครฐแนวใหมไดรบการยอมรบวาเปนแนวคดการบรหารจดการท

สามารถน ามาใชในการบรหารองคกรภาครฐปจจบนไดอยางมประสทธภาพทงนเนองจากกระแส

30

โลกาภวตนททกประเทศมแนวโนมทจะมการเปดเสรในดานตางๆท าใหเศรษฐกจเกดการไรพรมแดนและมการแขงขนในเวทโลกรนแรงมากขนสงคมมการเขาสยคแหงการเรยนรมการบรหารจดการแนวใหมทยดหลกธรรมาภบาลจงสงผลใหสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกประเทศเปลยนแปลงไปท าใหทกภาคสวนทงรฐและเอกชนในสงคมจ าเปนทจะตองเพมศกยภาพและความยดหยนในการปรบเปลยนเพอตอบสนองความตองการของระบบทเปลยนแปลงไปแนวคดการจดการภาครฐแนวใหมจงเปนทางเลอกทเหมาะสมส าหรบรองรบทศทางการเปลยนแปลงทางสงคมเหลาน

ประเทศไทยเชนเดยวกนกบประเทศอนๆ จ าเปนจะตองมการปฏรปปรบปรงและ

เปลยนแปลงระบบการบรหารของรฐเพอใหประเทศสามารถพฒนาและกาวไปพรอมกบสงคมโลกทมการเปลยนแปลงตลอดเวลาทผานมาประเทศไทยเผชญหนากบปญหาการบรหารงานภาครฐเชนความเสอมถอยของระบบราชการทลาสมยและขาดประสทธภาพเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศและไมตอบสนองตอความตองการตอประชาชนและการเปลยนแปลงของสงคมรวมถงการขาดหลกธรรมาภบาลถาหากภาครฐไมปรบปรงเปลยนแปลงและพฒนาการบรหารจดการของภาครฐใหมกจะสงผลตอความสามารถในการแขงขนของประเทศแลวยงเปนอปสรรคตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทยในอนาคตอกดวยดงนนการบรหารประเทศตามแนวคดการจดการภาครฐแนวใหมของไทยเปนการเปลยนแปลงหนวยงานของรฐใหเปนองคกรสมยใหม ทยดหลก ธรรมาภบาลซงจะสงผลท าใหภาครฐท างานอยางมประสทธภาพโดยการปรบวธการบรหารงานใหมประสทธภาพและเนนผลงานการปรบการบรหารงานใหเปนธรรมโปรงใสตรวจสอบไดและการปรบบทบาทภารกจและกลยทธโดยใหเอกชนและชมชนมสวนรวม

จากแนวคดการจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management) สรปไดวา หาก

หนวยงานของรฐหรอหนวยงานอนๆ น าแนวคดการจดการภาครฐแนวใหมมาปรบใชกบตนเองในทกๆ ดาน จะท าใหหนวยงาน บคคลในองคกร มการพฒนากาวเขาสความเปนมออาชพมากยงขน เนองจากไดมการปรบปรง พฒนาระบบการท างาน เพอใหเกดสงใหมๆ ในองคกรเพอใหเกาเขาสความเปนมออาชพมากขน และเพอตอบสนองความตองการของผทมาใชบรการมากขนเนองจากมการพฒนาระบบการท างานใหมการท างานอยางรวดเรว และสอดคลองกบความตองการของผมารบใชบรการอกดวย

31

2.4 วชาชพและความเปนมออาชพของต ารวจไทย ส าหรบความเปนวชาชพต ารวจของประเทศไทยนน ประชย เปยมสมบรณ (2546: 2-3) ไดแสดงทศนะวา ในชวงหลายทศวรรษทผานมาแนวคดเกยวกบความเปนวชาชพของต ารวจไดรบความ สนใจอยางกวางขวางยงขนในกลมประเทศเสรนยมประชาธปไตย ประเทศไทยจดเปนประเทศเสรนยม ประชาธปไตยทไดใหความส าคญตอการพฒนางานต ารวจไปสความเปนวชาชพ แตสถานภาพของงาน ต ารวจไทยในปจจบนยงเปนทโตแยงกบอยเสมอวามความใกลเคยงกบความเปนวชาชพมากนอย เพยงใดซงยงหาขอสรปไมได แตหากเรายอนกลบไปศกษาประวตศาสตรของการกอตงต ารวจในประเทศไทยแลว จะพบวามขอมลซงสะทอนใหเหนรองรอยของพฒนาการของอาชพต ารวจไทยเปน แนวทางในการพจารณาความเปนมออาชพของต ารวจไทยไดดงน

2.4.1 ววฒนาการวชาชพต ารวจ ววฒนาการของวชาชพต ารวจในประเทศไทยนน เรมแรกสนนษฐานวา เปนบคคลทม

หนาทเปนราชองครกษ รกษาความสงบเรยบรอยภายในพระราชวง ตงแตสมยสโขทยเปนราชธาน ประมาณ พ.ศ.1800 ( ประเทอง ธนยผล, 2549; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) ในทนสามารถสรป ประวตศาสตรและความเปนมาของต ารวจไทย ดงตอไปน ต ารวจไทยยคตน กจการต ารวจไทยมประวตศาสตรอนยาวนานจดเรมตน สนนษฐานวาเรมกอตงในสมยกรงสโขทย ทมการปกครองลกษณะพอปกครองลก โดยพอขนรามค าแหงมหาราช โปรดใหแขวน กระดงไวเพอใหราษฎรผมความทกขความเดอดรอนสามารถเขาเฝาถวายฎกาได ดงขอความทปรากฏในศลาจารก ในยคดงกลาวปญหาอาชญากรรมตางๆ เกดขนนอย บคคลทท าหนาทต ารวจนาจะเปนผรบใชใกลชดพระมหากษตรย ตอมาสมยกรงศรอยธยา มการตรากฎหมายเรยกวา พระอยการลกพา หนาทต ารวจเรมปรากฏชดเจนในรชสมยของสมเดจพระบรมไตรโลกนาถแหงกรงศรอยธยา จดระเบยบการปกครองบานเมองเปนจตสดมภ โดยแบงกจการต ารวจออกเปน 3 ฝาย คอต ารวจพระ นครบาล และต ารวจภธร สงกดอยในกรมเวยง สวนต ารวจทางหลวงสงกดอยกบกรมวง ในชวงดงกลาวมหลกฐานแสดงใหเหนวาบคคลทจะเขารบราชการต ารวจในสมยนน ตองเปนผทมชาตตระกลสบเชอสายจากบรรพบรษทประกอบคณงามความดตอชาต ศาสนา กษตรย

32

และเปนบคคลททรงไววางพระราชหฤทย การบงคบบญชาต ารวจในสมยกรงศรอยธยาจงอยภายใต พระมหากษตรยโดยตรง เวลาตอมาในสมยรตนโกสนทรตอนตน กจการต ารวจเรมมความรบผดชอบตอสภาพอาชญากรรมเรมมมากขน

ต ารวจไทยยคการปฎรปการปกครอง พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวจงโปรดเกลาฯ ใหจดตงกองต ารวจเชนเดยวกบในประเทศตะวนตก โดยมกปตนแซมมวล โจเซฟ เบรด เอมส (Captain Samuel Joseph Bird Ames) เปนผวางโครงสรางในป พ.ศ.2403 กองต ารวจหรอทเรยกในสมยกอตงวา “กองโปลสคอนสเตเบล” จดเปนหนวยรกษาความสงบเรยบรอยในพระนคร โดยสงกดกรมพระนครบาลและมการพฒนากจการต ารวจ โดยน ารปแบบของต ารวจตะวนตกมาประยกตใช หนาทและความรบผดชอบทส าคญคอ มงรกษาความ สงบเรยบรอยภายในประเทศประกอบกบการควบคมปญหาอาชญากรรมเปนหลกส าคญ ในยคนต ารวจไทยมการพฒนาความกาวหนาอยางมาก ต ารวจไทยยคหลงการปฎรปการปกครองบทบาทและหนาทต ารวจโดยสวนรวมเรมมปจจยทางการเมองหรอใฝหาความมนคง ทางการเมองและการสรางฐานอ านาจของคณะราษฎร โดยใชต ารวจเปนเครองมอทางการเมอง (สวรรณ สวรรณเวโช, 2539; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) นกการเมองตองการเขามามอทธพลตอกจการต ารวจ ท าใหต ารวจบางสวนตององการเมองมากกวาการปฏบตหนาทเพอสนองตอบตอภาคประชาชน สงผลใหชวงเวลาดงกลาวมการปรบปรงเปลยนแปลงทงโครงสรางและระบบการบรหารงาน และวฒนธรรมต ารวจ ตลอดเวลา จนกระทงถงปจจบน ต ารวจไทยในยคการปรบโครงสรางองคกรต ารวจ หลงจากทประเทศไทยมการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรง เปนพระประมขในป พ.ศ.2475 เปนตนมา ลกษณะพนฐานส าคญหลกภายใตระบอบประชาธปไตยทเปนสากลคอ ประชาชนเปนเจาของประเทศ รฐบาลเปนของประชาชนโดยประชาชนและเพอประชาชน เรองของสทธ เสรภาพ ความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชนโดยสวนรวม ตลอดจนการรกษาความสงบเรยบรอยภายในประเทศจงเปนหลกปรชญาพนฐานทส าคญในบรหารประเทศ โดยหนวยงานหลกภาครฐจงเปนกลไกส าคญทมภารกจและอ านาจหนาทในการด าเนนภารกจดงกลาว

33

องคการต ารวจในฐานะทมบทบาทและหนาทส าคญโดยตรงในการรกษากฎหมาย (Enforcing the Law) รกษาความสงบเรยบรอย (Preserving the Peace) การปองกนชวตและทรพยสน ของประชาชน ( Protecting life and Property) รวมถงการใหบรการประชาชนในรปแบบตางๆ (Serving the Public) (สวรรณ สวรรณเวโช, ม.ป.ป.: 1; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) ภาระหนาทและความรบผดชอบของ ต ารวจในการรกษาความสงบเรยบรอยและพทกษผลประโยชนใหแกสงคมในปจจบนนนยงกวางขวาง ขยายตวออกไปตามการเปลยนแปลงของสงคมและความคาดหวงของภาคประชาชนทมตอองคการ ต ารวจไทยซงยงท าใหการปฎบตหนาทของต ารวจมความส าคญตอสงคมมากขน จากอดตจะพบวา กจการต ารวจนน เรมจากการท าหนาทในการรบสนองพระราชภารกจ ตางๆ ของพระมหากษตรย มาสการท าหนาทในการดแลรกษาความสงบเรยบรอยในบานเมอง การด าเนนการดานการปราบปรามอาชญากรรม จนกระทงถงยคปจจบนทต ารวจมหนาทในการรกษา กฎหมาย รกษาความสงบเรยบรอย การปองกนชวตและทรพยสนของประชาชนและการใหบรการประชาชนในรปแบบตางๆ ซงคณลกษณะทส าคญของบคคลทจะท าหนาทต ารวจในอดตจะมงเนนไปทตองมการสบเชอสายจากบรรพบรษซงประกอบคณงามความดเปนทไววางพระราชหฤทยจาก พระมหากษตรย แตตอมาเมอบรบทของประเทศไทยมการเปลยนแปลงสภาพสงคมทมความซบซอนมากขน ท าใหขอบขายงานกจการต ารวจเปลยนแปลงไปจากเดม สงผลใหคณสมบตของผทจะท าหนาทต ารวจนนจะตองมการปรบเปลยนไปจากเดมเปนอยางมาก โดยจะตองมความรความสามารถ มความช านาญเชยวชาญเฉพาะดานมากขน สะทอนใหเหนวาบทบาทหนาทของต ารวจในยคปจจบนมความสอดคลองกบความหมายของค าวา “วชาชพ” ทวาวชาชพ หมายถง อาชพทตองอาศยฐานความร ความช านาญตามหลกการวชาการชนสงเพอใหบรการแกสาธารณะทม ลกษณะเฉพาะไมซ าซอนกบอาชพอน นอกจากนววฒนาการของต ารวจยงเปนตวชใหเหนวาการ เปลยนแปลงของบรบทและปจจยแวดลอม สรางใหเกดความจ าเปนทองคกรต ารวจจะตองมการ ปรบเปลยน ซงความจ าเปนดงกลาวจงมสวนส าคญทเกอหนนใหเกดการเปลยนผานจากอาชพไปสความเปนวชาชพต ารวจ

34

2.4.2 บรบททเกยวของกบความเปนมออาชพและแนวทางการพฒนาต ารวจไทย

ขอมลจากอดตสะทอนใหเหนวา การขบเคลอนสความเปนมออาชพในต ารวจไทยนนมบรบทและปจจยตางๆ เขามาทเกยวของในลกษณะของเกอหนนและขดขวางการพฒนาสความเปนมออาชพในต ารวจไทยหลายประเดน ดงน

1. นโยบายทส าคญกบการด าเนนการทางวชาชพต ารวจ

ลกษณะงานต ารวจมการปฏบตหนาทตามกฎหมายใกลชดและมผลกระทบตอสทธ เสรภาพของประชาชนมาโดยตลอด จนสามารถกลาวไดวา ต ารวจเปนกระบวนการยตธรรมขนตนทม บทบาทและความส าคญตอประชาชนประกอบกบ ต ารวจคอเจาหนาทรฐทปฏบตงานสมผสกบ ประชาชนตลอด 24 ชวโมง โดยตองบรการท งงานทเกยวกบอาชญากรรมและไมเกยวของกบ อาชญากรรม (ประชย เปยมสมบรณ, 2546) สงผลใหตองมก าหนดแนวคดดานมาตรฐานและ พฤตกรรมการใหบรการประชาชนอนอาจถอไดวา ต ารวจมลกษณะเปนวชาชพอยางหนงทมอทธพล ตอประชาชนและสงคมอยางมาก (สวรรณ สวรรณเวโช, พล.ต.ท., 2541; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) การท าใหต ารวจมงสความ เปนวชาชพต ารวจ ตองมองคประกอบส าคญดงตอไปนคอ มความรทางวทยาการและการบรหารงาน ต ารวจ มองคการหรอสมาคมของต ารวจอาชพ มฐานะและการเคารพนบถอในสงคม มการก าหนดคณสมบตในการคดเลอกผทจะเขามาประกอบอาชพ มประมวลจรยธรรม มการศกษาในระดบสงและเนนการใหบรการประชาชนเปนหลกส าคญ (ประยงค เตมชวาลาและฤาเดช เกดวชย, 2548; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) นอกจากนยงพบวากจการต ารวจไทยตงแตอดตจนกระทงถงปจจบนไดมพฒนาการทงทางดาน โครงการและระบบการบรหารงานต ารวจเรอยมาโดยตลอด โดยภาพรวมไมสามารถตอบสนองตอ ความตองการของภาคประชาชนไดอยางมประสทธภาพ อนเนองจากมาจากปจจยหลายประการ อาท กจการต ารวจถกแทรกแซงจากทางการเมองตลอดเวลา ขาดความคลองตวในการบรหาร ระบบงาน ต ารวจเปนแบบรวมศนยอ านาจ เปนตน ปจจยเบองตนดงกลาวลวนสงใหผลใหเกดการเรยกรองจากภาคประชาชนใหต ารวจมการพฒนาตนเองใหเปนวชาชพต ารวจ (Police Professionalization) มากขนเพอสามารถเปนทพงพงของประชาชน

ซงจากสภาพปญหาและอปสรรคทกลาวมาสงผลใหส านกงานต ารวจแหงชาต (กรมต ารวจ

เดม) ไดตระหนกและเลงเหนความส าคญในการพยายามทจะยกระดบความเปนวชาชพต ารวจ (Police

35

Professionalization) ประกอบกบมปจจยภายนอกหลายประการทเกยวของในการผลกดนสความเปนวชาชพต ารวจเชนไดเกดกระแสแนวคดการบรหารจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management: NPM) เปนแนวความคดเกยวกบรปแบบการบรหารจดการทน ามาปรบและประยกตใชกบภาครฐอนเปนพนฐานทส าคญในการปฏรประบบบรหารภาครฐแนวใหม ไมวาจะเปนการปรบบทบาท ภารกจ โครงสราง สวนราชการ วธการบรหารภาครฐใหม ทงนไดใชหลกการ บรหารกจการบานเมองทด เปนกรอบการด าเนนการบรหารราชการแนวใหม พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 มาตรา 28 มงเนนการจดการศกษาของสถาบนการศกษาของรฐทวไปสความเปนวชาการและวชาชพ ตองมงพฒนาคนใหมความสมดลทงความรความคด ความสามารถ ความดงามและความรบผดชอบตอสงคม ยทธศาสตรการพฒนา ขาราชการพลเรอน เนนการเสรมสรางสมรรถนะและทกษะใหแกทรพยากรบคคลภาครฐ มงเนนการพฒนาขาราชการโดยยดหลกสมรรถนะ (Competency) และการพฒนายดความสามารถ(Capability) เพอใหขาราชการเปนผปฏบตงานททรงความร (Knowledge Worker) และสงเสรมสนบสนนการสรางภาวะผน าใหเกดขนในองคการและการจดท าแผนอาชพของขาราชกรแตละคน (Individual Development Plan) เปนตน ปจจยตางๆ ทเกยวของดงกลาวขางตน ลวนสงผลใหส านกงานต ารวจแหงชาตและหนวยงานระดบกองบญชาการในสงกดทเกยวของกบการศกษา ตองมการปรบปรงและพฒนาองคการมงสความเปนวชาชพต ารวจ (Police Professionalization) เพมมากขนโดยมลกษณะส าคญดงตอไปน เชน พระราชบญญตโรงเ รยนนายรอยต ารวจ พ.ศ.2551 ม ง เนนโรงเ รยนนายรอยต ารวจเปนสถาบนอดมศกษาเฉพาะทางดานวชาชพต ารวจ มวตถประสงคเพอผลตบคลากรในวชาชพต ารวจตามความตองการของส านกงานต ารวจแหงชาต ใหการศกษา สงเสรมวชาการและวชาชพชนสง ท าการสอน การวจย การฝกอบรม และใหบรการทางวชาการแกสงคม โดยเนนทกษะความเชยวชาญ ดานการบงคบใชกฎหมายและวชาชพต ารวจเปนส าคญ โดยทจดการศกษาระดบปรญญาตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต และเปนสวนราชการในสงกดส านกงานต ารวจแหงชาต

2. ก าหนดโครงสรางองคการต ารวจและการบรหารจดการ ในการบรหารงานองคการต ารวจไทยทผานมาไมวาจะเปนโครงสรางและระบบบรหารงาน จ านวนบคลากร วสดอปกรณ ตลอดจนงบประมาณทไดรบจดสรร ฯลฯ ลวนสงผลตอ การบรหารงานขององคการต ารวจทผานมา ไมสามารถสนองตอบตอความตองการของภาคประชาชนไดอยางเตมศกยภาพ จนท าใหตองมการพฒนาปรบปรงโครงสรางและระบบบรหารงานองคกาต ารวจไทยอยางตอเนอง เพอใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป รวมตลอดจน

36

สามารถ ตอบสนองตอผลประโยชนสงสดของภาคประชาชนไดอยางแทจรงเพอใหเขาใจแนวคดหลกการ บรหารงานองคการต ารวจไทย มพฒนาการทางการบรหารงานจากอดตจนกระทงไดมการพฒนา ปรบปรงโครงสรางและระบบบรหารงานอยางตอเนองในปจจบน มลกษณะความเปนมาอยางไร ขอน าเสนอโดยแบงออกเปน 2 สวน ไดแก 1. พฒนาการการบรหารงานองคการต ารวจไทยอดตทผานมา ววฒนาการของกจการต ารวจไทยไดมการพฒนาโครงสรางและระบบ การบรหารจดการมาอยางตอเนอง ต งแตยคโบราณจนกระทงปจจบน โดยเฉพาะอยางยงในชวง พ.ศ.2475 ไดมการเปลยนชอจากกรมต ารวจภธรเปนกรมต ารวจ สงกดกระทรวงมหาดไทย ในชวงทมการเปลยนแปลงการปกครองฯ องคการต ารวจถอไดวาเปนฐานส าคญและมความใกลชดทางการเมองโดยเฉพาะอยางยงในชวงท พล.ต.อ.เผา ศรยานนท เปนอธบดกรมต ารวจเปนยคทต ารวจมการพฒนา ปรบปรง และขยายหนวยงานอยางตอเนอง จนมค าขวญทวา “ไมมอะไรภายใตดวงอาทตยทต ารวจไทย ท าไมได” จนในเวลาตอมาไดมการพฒนาปรบปรงโครงสรางและระบบบรหารงานองคการต ารวจมาอยางตอเนอง สามารถสรปแนวคดทมการน าเสนอในการปรบปรงองคการต ารวจในชวงดงกลาวพอสงเขปไดดงตอไปน

- แนวคดการใหกรมต ารวจขนกบกระทรวงมหาดไทยเชนเดมแตมการปรบปรงกระบวนการและระบบบรหารงานใหเหมะสม

- แนวคดการใหกรมต ารวจขนตรงตอนายกรฐมนตร - แนวคดการใหขยายกรมต ารวจขนเปนทบวงต ารวจและมกรมตางๆ - แนวคดการปรบปรงโครงสรางตามรปแบบต ารวจญปน อนเนองมาจากรปแบบการ

ปกครองและระบบการบรหารของประเทศไทยทคลายคลงกบประเทศญปน - แนวคดใหกรมต ารวจไปสงกดกระทรวงยตธรรม

จากแนวคดการปรบปรงและเปลยนแปลงโครงสรางและระบบการบรหารงานต ารวจรปแบบ

ตางๆ ดงกลาวไมสามารถด าเนนการเปนรปธรรมได เนองจากปจจยหลายประการโดยเฉพาะอยางยงปจจยทางการเมองทตองการควบคมองคการต ารวจและการเปลยนแปลงรฐบาลอยางตอเนองจนใน

37

เวลาตอมาไดมพระราชกฤษฎกาโอนกรมต ารวจสงกดกระทรวงมหาดไทย ไปจดตงเปนส านกงานต ารวจแหงชาต พ.ศ.2541 ก าหนดใหส านกงานต ารวจแหงชาตเปนสวนราชการทมฐานะเทยบเทาเปน กรม ไมสงกดส านกนายกรฐมนตร กระทรวงหรอทบวง โดยใหอยในบญชาของนายกรฐมนตร ก าหนดวตถประสงคหลก 3 ประการคอ 1) ใหประชาชนเขามามสวนรวมในการก าหนดนโยบายและตรวจสอบการบรหารกจการต ารวจในระดบตางๆ 2) กระจายอ านาจการบรหารงานไปยงหนวยงานระดบพนทไดอยางเบดเสรจเดดขาดมเอกภาพในการปกครองบงคบบญชา และการอ านวยความยตธรรมอยางแทจรงและ 3) ตดทอนภารกจทไมเกยวของกบการปองกนและปราบปรามอาชญากรรมไปใหสวนราชการอนทมความรบผดชอบโดยตรง จากวตถประสงคหลก 3 ประการของการจดตงส านกงานต ารวจแหงชาต สะทอนใหเหนวาการบรหารจดการขององคกรต ารวจทผานมา ความพยายามจะใหองคกรต ารวจเปนอสระสามารถ ปฏบตหนาทไดอยางเปนอสระปราศจากการแทรกแซงจากอ านาจและอทธพลจากบรบทแวดลอมตางๆ ซงความพยายามดงกลาวนเปนสวนหนงทจะชวยผลกดนใหกจการต ารวจมงไปสความเปนวชาชพ ในแงของการมสทธทจะด าเนนการตามวชาชพไดอยางเปนอสระตามธรรมชาตของวชาชพ การม มาตรฐานวชาชพ หรอมแนวปฏบตทเปนไปตามมาตรฐานวชาชพและสรางใหเกดการไดรบการยอมรบคณคาของงานวชาชพหรอเปนทยอมรบของสงคม ซงปรากฏการณทเกดขนในแงของการปฏบตจรงกลบพบวามปญหาอปสรรคอกหลายอยางทท าใหการด าเนนการสความเปนวชาชพยงมปญหาจงยงตองมการพฒนางานบรหารองคกรต ารวจตอมาเรอยๆ จนกระทงถงยคปจจบน

2. แนวคด หลกการการบรหารงานองคการต ารวจในปจจบน ในชวงปลายทศวรรษ 1980 จนถงชวงทศวรรษ 1990 ไดเกดกระแสแนวคดการบรหารจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management: NPM) โดยมงเนนการ ปรบเปลยน การบรหารแบบดงเดมในรปแบบของการบรหารแบบระบบราชการไปสรปแบบการบรหารภาครฐทมฐานอยทระบบตลาด (Market-based Public Administration ) ซงปจจบนเรยกกนโดยทวไปวา การบรหารจดการภาครฐแนวใหม โดยเรมตนจากบรรดาประเทศเวสมนสเตอร ไมวาจะเปนองกฤษ นวซแลนด ออสเตรเลย แคนาดา รวมตลอดจน สหรฐอเมรกา มการปรบปรงและเปลยนแปลงและการปฏรประบบงานภาครฐใหสอดคลองกบแนวคด ดงกลาวขางตน

ลกษณะและแนวความคดของการบรหารจดการภาครฐแนวใหม เปนแนวความคดเกยวกบรปแบบการบรหารจดการทน ามาปรบและประยกตใชกบภาครฐ อนเปนการลดขอจ ากดการบรหาร

38

ภาครฐแบบเดม ทใหความส าคญตอทรพยากรหรอปจจยน าเขาตางๆ ไมวาจะเปน คน เงน วสด ครภณฑตางๆ รวมตลอดจนเนนกฎระเบยบเปนสวนส าคญในการด าเนนการ น าไปส รปแบบการบรหารจดการทใหความส าคญ วตถประสงค และสมฤทธผลของการด าเนนงาน ไมวาจะเปนผลผลต (Output) ผลลพธ (Outcome) ความคมคาของเงน (Value for money) รวมตลอดจนการ พฒนาคณภาพและความพงพอใจส าหรบประชาชนหรอผรบบรการโดยตรง

จากกระแสการปฏรประบบราชการและแนวคดการบรหารจดการภาครฐแนวใหม (New

Public Management) ในหลายประเทศทวโลก เปนพนฐานส าคญสวนหนงในการปฏรประบบราชการไทยในเวลาตอมา มการวางกรอบแนวทางการบรหารราชการแผนดนโดยมการปรบปรงแกไขและประกาศใชกฎหมายทเกยวของกบการปฏรป 2 ฉบบคอ พระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ.2545 และพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ.2545 โดยเฉพาะอยางยงตาม มาตรา 3/1 ดงตอไปน “ตองเปนไปเพอประโยชนสขของประชาชนเกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ ความมประสทธภาพ ความคมคาในเชงภารกจแหงรฐ การลดขนตอน การปฏบตงาน การลดภารกจและยบเลกหนวยงานทไมจ าเปน การกระจายภารกจและทรพยากรใหแกทองถน การกระจายอ านาจการตดสนใจ การอ านวยความสะดวกและตอบสนองความตองการของ ประชาชนทงนโดยมผรบผดชอบตอผลของงาน”

การจดสรรงบประมาณ และการบรรจและแตงตงบคคลเขาด ารงต าแหนงหรอปฏบตหนาท

ตองค านงถงหลกการตามวรรคหนง “ในการปฏบตหนาทของสวนราชการตองใช วธการบรหารกจการบานเมองทด โดยเฉพาะอยางยง ใหค านงถงความรบผดชอบของผปฏบตงาน การมสวนรวมของประชาชน การเปดเผยขอมล การตดตามตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตงาน ทงนตามความเหมาะสมของแตละภารกจเพอประโยชนในการด าเนนการใหเปนไปตามมาตราน จะตราพระราชกฤษฎกาการก าหนดหลกเกณฑและวธการในการปฏบตราชการและการสงการใหสวน ราชการและขาราชการปฏบตกได”

จากหลกส าคญของกฎหมายดงกลาวขางตนอนเปนพนฐานทส าคญในการปฏรประบบ

บรหารภาครฐแนวใหม ไมวาจะเปนการปรบบทบาท ภารกจ โครงสราง สวนราชการ วธการบรหารภาครฐใหม ทงนไดใชหลกการบรหารกจการบานเมองทด เปนกรอบการด าเนนการ บรหารราชการแนวใหม ในเวลาตอมาไดมการประกาศใชพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 ซงมผลบงคบใชตงแตวนท 10 ตลาคม 2546

39

จากแนวคดการบรหารภาครฐแนวใหม ดงกลาวขางตน สงผลใหส านกงานต ารวจแหงชาต อนเปนสวนหนงของระบบบรหารงานภาครฐ ไดมการพฒนาปรบปรง โครงสรางและระบบบรหารงานใหสอดคลองกบแนวทางดงกลาวขางตน จนในเวลาตอมาไดมการออก พระราชบญญตต ารวจแหงชาต พ.ศ.2547 โดยมหลกการแนวคดทส าคญคอ ก าหนดใหส านกงานต ารวจแหงชาตแบงสวนราชการเปนส านกงาน ผบญชาการต ารวจแหงชาตและกองบญชาการเพอ กระจายอ านาจไปยงกองบญชาการมากขน มคณะกรรมการนโยบายต ารวจแหงชาต (ก.ต.ช.) ท าหนาทในการก าหนดนโยบายการบรหารราชการต ารวจเพอเปนแนวทางการบรหารราชการและการด าเนนงานของขาราชการต ารวจใหเปนไปตามนโยบายนน ก าหนดใหการบรหารงานบคคลเปนอ านาจหนาทของคณะกรรมการขาราชการต ารวจ (ก.ตร.) โดยเฉพาะรวมตลอดจนถงการมคณะกรรมการ ตรวจสอบและตดตามการบรหารงานในแตละระดบ เปนตน สามารถสรปลกษณะส าคญของโครงสรางและระบบการบรหารงานต ารวจในปจจบนทเปลยนแปลงไปจากอดตทผานมา ดงน (ธชชย ปตะนละบตร, 2550; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553)

1. เพอมใหมการแทรกแซงการบรหารและการท างานของเจาหนาทต ารวจจากฝายการเมองหรอนกการเมอง

2. ใหประชาชนมสวนรวมในการก าหนดนโยบายและตรวจสอบการท างานของต ารวจโดยใชชอวา “คณะกรรมการตดตามตรวจสอบการท างานของต ารวจ” (กต.ตร.)

3. กระจายอ านาจการบรหารงานไปยงหนวยงานในระดบกองบญชาการและต ารวจภธร

จงหวดทงในดานการบรหาร งานบคคลและงบประมาณ 4. โดยโอนยายหนวยงานตางๆ ของส านกงานต ารวจแหงชาต อาทเชน ต ารวจดบเพลง

ต ารวจปาไม ต ารวจรถไฟ งานอาวธปน โรงแรม โรงรบจ าน า และรานคาของเกา ใหกบหนวยงานอนๆ ทเกยวของไดแก กรงเทพมหานคร กระทรวงมหาดไทย และองคการบรหารสวนทองถน หลงจากทมการบงคบใชพระราชบญญตต ารวจแหงชาต พ.ศ.2547 เปนตนมา แมหลกการและเจตนารมณตามพระราชบญญตต ารวจแหงชาต พ.ศ.2547 มงเนนการกระจายอ านาจทางการบรหารการใหประชาชนมสวนรวมในการก าหนดนโยบายและตรวจสอบการท างานของ ต ารวจ และสรางกลไกปองกนการแทรกแซงจากทางการเมอง เพอใหส านกงานต ารวจแหงชาตมการ

40

ขบเคลอนการด าเนนงานใหเปนไปอยางมประสทธภาพ รกษาผลประโยชนสงสดใหกบประชาชนก ตาม แตในทางปฏบตแลวพบวามขอจ ากดในการบรหารงานต ารวจในภาพรวมหลายประการ อนสงผลใหไมสามารถสนองตอบตอความคาดหวงและความตองการของประชาชนไดอยางแทจรง ไมวาจะเปน มการแทรกแซงทางการเมองตลอดเวลาอนเนองมาจากโครงสรางและระบบบรหารงานขนตรงตอนายกรฐมนตร มการรวมอ านาจในเชงบรหารไวทสวนกลางเชนเดม แมเจตนารมณ พระราชบญญตฯจะเนนการกระจายอ านาจลงสหนวยปฏบตกตาม สายการบงคบบญชาเปนแบบ Tall Organization ท าใหไมสามารถปฏบตงานเพอตอบสนองตอความตองการของภาคประชาชนไดอยาง ทนทวงท ภาพรวมดงกลาวขางตน ไดเกดกระแสเรยกรองและผลกดนใหมการพฒนาและปฏรประบบงานและโครงสรางต ารวจไดมอยางตอเนอง อนเนองมาจากปจจยหลายประการไมวาจะเปนการเมอง สงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม และเทคโนโลยสารสนเทศ ฯลฯ โดยเฉพาะอยางยงการคาดหวงของภาคประชาชนทมตอระบบงานต ารวจ จนกระทงในรฐบาลของ พลเอก สรยทธ จลานนท ไดมการตงคณะท างานพฒนาระบบงานต ารวจขนมาโดยถอวาองคการต ารวจเปนหนวยงานแรกทตองไดรบการพฒนาให มระบบการบรหารจดการทด มระบบตรวจสอบทเปนอสระ ขาราชการต ารวจม เสนทางความกาวหนาทชดเจน ทส าคญประชาชนสามารถพงพาองคกรต ารวจไดอยางแทจรงในอนาคต โดยคณะกรรมการพฒนาระบบงานต ารวจไดสรปแนวทางการพฒนาระบบงานต ารวจได 3 แนวทางหลกคอ การปรบปรงดานโครงสราง และการบรหาร การปรบปรงดานการมสวนรวมของประชาชน และกลไกการตรวจสอบ และการปรบปรงดานการบรหารงานบคคลและวชาชพต ารวจ แตมขอจ ากดในหลายประการท าใหการพฒนาระบบงานต ารวจตามแนวคดดงกลาวขางตน ไมสามารถด าเนนการไดและกระแสแนวคดในการพฒนา ปรบปรงระบบงานต ารวจไทยเพอใหสามารถสนองตอบตอภาคประชาชนไดมมาอยางตอเนอง จนกระทงในเวลาตอมาในวนท 21 เมษายน 2552 คณะรฐมนตร (ครม.) มมตเหนชอบการปรบโครงสรางสวนราชการส านกงานต ารวจแหงชาตและอนมตรางพระราชกฤษฎกา แบงสวนราชการและรางกฎหมายแบงสวนราชการฯ ตามทส านกงานต ารวจแหงชาตเสนอ ซงในสวนของรางโครงสรางส านกงานต ารวจแหงชาต สรปสาระส าคญไดดงน (กองสารนเทศ ส านกงานต ารวจแหงชาต, 2552; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553)

1. ตองสอด คลองกบแนวนโยบายการบรหารราชการแผนดน ทเนนการจดระบบการบรหารราชการใหมขอบเขตอ านาจหนาทและตรวจสอบได ตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2550 และเจตนารมณของ พ.ร.บ. ต ารวจ พ.ศ.2547 ทเนนการกระจายอ านาจจากสวนกลางไปสต ารวจภธรจงหวดและราชการสวนทองถน

41

2. ตองสามารถรองรบกบสภาพปญหาและสถานการณทสงผลกระทบตอความปลอดภยในชวตทรพยสนและความสงบเรยบรอยของสงคม ตลอดจนสามารถปองกน ปราบปรามอาชญากรรม อ านวยความยตธรรมและใหบรการในหนาทต ารวจไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

3. ก าหนดหนวยงานเทาทจ าเปนและอ านาจหนาทของหนวยงานใหชดเจน เปนระบบไมซ าซอนของหนวยงานตางๆ ทงภายใน ตร. และ ระหวางสวนราชการในกระทรวง ทบวง กรม อนๆ ในขณะเดยวกนตองสามารถประสานงาน แลกเปลยนขอมลขาวสาร บรณาการ ทรพยากรทางการบรหารและการปฏบตงานรวมกนไดอยางเปนรปธรรม มประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด

4. ใหสถานต ารวจซงเปนหนวยงานระดบยทธศาสตรสามารถท างานไดอยางเตมศกยภาพม

ความคลองตว สามารถแกไขปญหาและตอบสนองความตองการของพนองประชาชนในพนทรบผดชอบไดอยางรวดเรว เบดเสรจ โปรงใสและเปนธรรม

5. ปรบลดบทบาทของหนวยงานอ านวยการในสวนกลางใหมหนาทในการประสานและ

บรณาการทรพยากรทางการบรหารและการท างาน รวมทงสรางมาตรฐานการท างาน ของหนวยตางๆ ควบคกบการสรางฝายอ านวยการของ บช. ตางๆ หรอหนวยปฏบตใหเขมแขงและเปนฝายอ านวยการทแทจรง

6. ตองไมกอใหเกดภาระงบประมาณดานบคลากรและสถานท ตลอดจนวสดครภณฑ

เครองมอเครองใชทเกนจ าเปนโดยใชทรพยากรทางการบรหารทมอยใหเกดประโยชนสงสด 7. ใชการปรบเกลยต าแหนง อตราและก าลงพลทมอยไปปฏบตหนาทตามลกษณะงานและ

ความจ า เปนทเนนความเปนมออาชพ และการท างานแบบกลมต าแหนงทมคนนอย แตมประสทธภาพสง ทงนขาราชการต ารวจในแตละสายงานตองสรางความเชยวชาญและความเปนมออาชพเพอใหสามารถเจรญกาวหนาไดอยางมนคงและมศกดศร

2.4.3 จรรยาบรรณและจรยธรรมในอาชพต ารวจ

ส าหรบจรยธรรมและจรรยาบรรณของต ารวจไทย ไดเรมมการวางรากฐานตงแตสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว (รชกาลท 4) ในลกษณะของอดมการณเพอใหต ารวจของ

42

ประชาชนและไดมการจดการตงกองโปลศขนในป พ.ศ.2503 โดยมการพฒนาแนวความคดท เกยวกบจรยธรรมต ารวจตลอดมา ซงมทงในลกษณะของค าสงระเบยบปฏบตและจารตประเพณท ถายทอดกนตอๆ มา ดงนนจรยธรรมและจรรยาบรรณของต ารวจไทยนนจงมทงในลกษณะทมการ บนทกไวเปนลายลกษณอกษรและไมไดบนทกไวแตมการปฏบตสบกนเรอยมา ซงความหมายของ ค าวา จรยธรรม นนมรากศพท มาจาก จรย (ความประพฤต) กบ ธรรม (หลก) จรยธรรม จงหมายถง หลกการด าเนนชวตหรอการประพฤตปฏบตใหเกดประโยชนแกชวต ดวยเหตนจรยธรรมเปนคณประโยชนตอชวต จงเรยกวา คณธรรม (ประชย เปยมสมบรณ, 2553: 20; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) ปจจบนส านกงานต ารวจแหงชาตมการก าหนดโครงสรางจรยธรรมและวธการเสรมสรางจรยธรรมของต ารวจไวเปนลายลกษณอกษร ตามค าสงท1388/2525 ลงวนท 24 กนยายน พ.ศ.2525 มวตถประสงคเพอใหจรยธรรมต ารวจเปนเครองชน าในการปฏบตหนาทใหไปสความเปนผพทกษสนตราษฎร โดยโครงสรางจรยธรรม ประกอบดวย 5 สวนคอ

1. คณธรรมต ารวจ

2. คานยมของต ารวจ

3. อดมคตต ารวจ

4. หลกการส าคญส าหรบอาชพต ารวจ

5. ขอปฏบตส าหรบอาชพต ารวจ

2.5 งานวจยทเกยวของ

มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ (2553) ท าการศกษาเรองแนวทางการพฒนาสความเปนต ารวจมออาชพ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาความเปนมออาชพและแนวทางการพฒนาต ารวจมออาชพของต ารวจไทยท าการศกษาวจยเชงคณภาพ โดยใชการวจยเอกสาร (Documentary Research) รวมกบการสมภาษณเชงลก (In-Depth Interview) ผทรงคณวฒ โดยเรมจากการศกษาแนวคดของ “วชาชพ” และ “ความเปนมออาชพ” ทงในและตางประเทศ ท าการวเคราะหและสงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอท าความเขาใจและสรปหลกการส าคญของความเปน

43

วชาชพ โดยการเปรยบเทยบจากวชาชพตางๆ ในประเทศไทยทมความเดนชดทางวชาชพท าการวเคราะหเปรยบเทยบ ความเปนมออาชพและแนวทางพฒนาความเปนมออาชพของต ารวจทงในและตางประเทศและวเคราะหเนอหา (Content Analysis) จากการสมภาษณเชงลกกลมผทรงคณวฒเ กยวกบความเปนมออาชพและแนวทางพฒนาต ารวจมออาชพในประเทศไทย เพอใหไดองคประกอบส าคญของความเปนมออาชพของต ารวจไทยและก าหนดกรอบแนวทางในการพฒนาความเปนมออาชพทสอดคลองกบบรบทของสงคมไทยในปจจบน จากนนจดสมมนาเพอวพากษและหาขอสรปเชงนโยบาย เนนใหเกดองคความรใหมและขยายองคความรเดมอยางเปนระบบ เพอน าไปสการพฒนาความเปนมออาชพในวชาชพต ารวจไทย ผลการศกษาพบวา 1) อาชพต ารวจไทยมลกษณะส าคญหลายประการทสอดคลองกบหลกการพนฐานของวชาชพดงน อาชพต ารวจเปนอาชพใหบรการแกสาธารณทตองอาศยความร ความช านาญเปนการเฉพาะ มมาตรฐานในการประกอบวชาชพ มอสระในการใชวชาชพตามมาตรฐานวชาชพ (Professional Autonomy) และมจรรยาบรรณของวชาชพ (Professional Ethics) รวมทงตองมสถาบนวชาชพ (Professional Institution) หรอองคกรวชาชพ (Professional Organization) เปนหลกในการควบคมและสรางสรรค การด าเนนการทางวชาชพ นอกจากนพบวา การปฏบตงานตามอ านาจและหนาทของต ารวจ มผลกระทบและมความสมพนธใกลชดกบประชาชนจนไมสามารถแยกจากกนได สงผลใหต ารวจมความส าคญอยางยงตอสงคมและประชาชนมากขน จงมความจ าเปนในการสรางต ารวจมออาชพทมความพรอมทจะปฏบตงานภายใตเงอนไขและหลกการตางๆ โดยเฉพาะอยางยงการฝกอบรมทงภาค ทฤษฏและภาคปฏบตอยางเพยงพอ 2) องคประกอบพนฐานในการสรางความเปนมออาชพของต ารวจของไทยในปจจบนนน ควรมองคประกอบส าคญ 3 ประการไดแก 1. ต ารวจมออาชพตองมองคความรทงองคความรทางวชาการ ทวไปและองคความรเฉพาะทางวชาชพ 2. ต ารวจมออาชพตองมทกษะทงทกษะเฉพาะทางต ารวจและทกษะทสรางเสรมการท างานต ารวจ 3. ต ารวจมออาชพตองมคณลกษณะทเหมาะสมในการท างานต ารวจโดยเฉพาะคณลกษณะดานคณธรรมจรยธรรม 3) ความเปนไปไดในการพฒนาความเปนมออาชพของต ารวจไทย พบวา สภาพบรบทขององคกรต ารวจไทย มเปนขอจ ากดหรอปญหาอปสรรคในการพฒนาสความเปนมออาชพ โดยเฉพาะในเรองภารกจ ขอบเขต อ านาจ และหนาทของต ารวจมความหลากหลาย วฒนธรรมองคกรและการบรหารจดการ ความไมเปนเอกภาพของการจดการศกษาและฝกอบรมต ารวจ แตกมโอกาสในการสรางความเปนมออาชพใหเกดขนได พจารณาไดจากการจดโครงสรางและระบบงานต ารวจไทย ความส าคญของอ านาจและหนาทต ารวจตอสงคม ชมชน ประชาชน การก าหนดนโยบายและเปาหมาย ในการพฒนาทสอดคลองกบการสรางความเปนมออาชพ แนวทางและเจตนารมณ ตามพระราชบญญตต ารวจแหงชาต พ.ศ.2547 และความพรอมของหนวยงานจดการศกษาและฝกอบรมต ารวจตางๆ สงส าคญ

44

คอ การสรางเสรมจดแขงใหเกดผลอยางเปนรปธรรม และลดขอจ ากดตอการพฒนาความเปนมอ อาชพและ 4) กรอบแนวทางพฒนาความเปนมออาชพของต ารวจไทย เนนใชการศกษาและการฝกอบรมครอบคลมมตตางๆ ทส าคญไดแก 1) การก าหนดเปาหมาย (Setting Goal) เพอมงสความเปนมออาชพทครอบคลมองคประกอบ 3 ดานไดแก ดานความร ดานทกษะ ดานคณลกษณะสวนบคคล 2) การจด ประสบการณเรยนร (Providing Experiences) เพอน าไปสเปาหมายทก าหนดไว ทงการพฒนากระบวนการศกษาและฝกอบรมและการพฒนาเชงโครงสรางการบรหารจดการโดยค านงถงหลกการส าคญคอ ตองมความตอเนอง (Continuity) เปนไปตามล าดบขน (Sequence) ตองมการบรณาการ (Integration) เนนสงเสรมและพฒนาการจากเดม (Promotion) โดยจะตองมความเชอมโยงทงระบบของหนวยงานทางการศกษาและฝกอบรมต ารวจตางๆ ในสงกดส านกงานต ารวจแหงชาต 3) การประเมนผลลพธ (Evaluating Outcomes) ตองมการประเมนผลการเรยนรวาการเรยนการสอนและการฝกอบรม ไดตรงตามเปาหมายทตงไวและจ าเปนตองมการก าหนดมาตรฐานทางการศกษาทางวชาชพต ารวจและมการก าหนดและสรางตวชวดผลการศกษาหรอการฝกอบรมทครอบคลมทกดานอยางเปนรปธรรม

สงกรานต ไกยวงษ (2553) ท าการศกษาเรองปจจยทสงผลตอทกษะความเปนมออาชพของนกวชาชพบญชไทยในบรบทของผสอบบญชภาษอากรและผตรวจสอบบญชรบอนญาตขอบเขตของงานวจยนไดศกษาถงปจจยทมผลกระทบกบทกษะของวชาชพ 2 ดานไดแก ผสอบบญชรบอนญาตและผสอบบญชภาษอากร ซงทง 2 วชาชพนมหนาทในการตรวจสอบและใหความเชอมนในงบการเงน ส าหรบหนาทความรบผดชอบแลวผสอบบญชรบอนญาตจะมหนาทในการตรวจสอบและรบรองงบการเงนใหกบบรษทจ ากดและบรษทจดทะเบยน สวนผสอบบญชภาษอากรมหนาทตรวจสอบและรบรองการเสยภาษของหางหนสวนจดทะเบยนซงมทนจดทะเบยนนอยกวา 50 ลานบาท โดยท าการส ารวจความคดเหนจากกลมตวอยางจ านวน 800 คนจากประชากรของนกวชาชพดงกลาวในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ซงใชแบบสอบถามระดบความคดเหน 5 ระดบ Likert Scale และค าถามปลายเปด ผลจากการศกษา พบวาผสอบบญชรบอนญาตและผสอบบญชภาษอากรมความคดเหนทแตกตางกนอยางมนยส าคญใน 4 ปจจยไดแก 1) ปจจยความรดานภาษอากร 2) ปจจยดานความหลากหลายในธรกจทมประสบการณในการตรวจสอบ 3) ปจจยดานความรจากการเขาอบรมพฒนาความรอยางตอเนอง และ 4) ปจจยดานการเขารวมกจกรรมกบหนวยงานวชาชพอยางตอเนอง และจากการทดสอบสมมตฐานความสมพนธระหวางปจจยทสงผลตอความเปนมออาชพกบทกษะความเปนมออาชพโดยใชการวเคราะหความถดถอยแบบเสนตรง พบวาปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบทกษะความเปนมออาชพของผสอบบญชรบอนญาตและผสอบบญชภาษอากรประกอบดวย 1) ปจจยความรทางดานภาษอากร 2) ปจจยความรดานการตรวจสอบ

45

3) ปจจยความหลากหลายของธรกจทตรวจสอบ 4) ปจจยจ านวนธรกจทท าการตรวจสอบ 5) ปจจยระยะเวลาทท างานดานตรวจสอบบญช 6) ปจจยการเขาอบรมพฒนาความรตอเนอง และ 7) ปจจยการศกษาดวยตนเองอยางตอเนอง และผลวจยจากค าถามปลายเปดทไดรบมขอเสนอแนะและความคดเหนจากผตอบแบบสอบถามพบวามความตองการทจะใหมการก าหนดประสบการณการท างานเปนคณสมบตของผสอบบญชภาษอากร นอกจากนขอเสนอแนะทไดจากแบบสอบถามทเกยวของกบการพฒนาทกษะความเปนมออาชพไดแก การสรางความรวมมอระหวางผสอบบญชรบอนญาตและผสอบบญชภาษอากร มการเสนอใหเพมหลกเกณฑในการเขารบรองเปนผสอบบญชภาษอากรโดยเฉพาะประสบการณหรอระยะเวลาในการท างานในวชาชพเพ อเพมความเชอมนในงานใหทดเทยมผสอบบญชรบอนญาต เสรมความรทางดานระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอใชการปฏบตงานตรวจสอบ เนนใหมหลกสตรการอบรมในรปแบบของ Workshop การอบรมในรปแบบของ E-Learning และขอเสนอแนะใหมการจดตงมาตรฐานในการรบงานโดยเฉพาะในเรองของคาตอบแทนผสอบบญชภาษอากร นอกจากนยงมขอเสนอแนะใหสภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภเปนแหลงขอมลขาวสารใหแกสมาชกโดยไมคดมลคา จะเหนไดวาผลงานวจยนสามารถน าไปใชเพอเปนประโยชนแกการพฒนานกวชาชพบญชอนๆ นอกเหนอจากวชาชพผสอบบญชรบอนญาตและผตรวจสอบบญชภาษอากร ส าหรบงานวจยในอนาคตจะท าการศกษาวเคราะหเปรยบเทยบกบนกวชาชพบญชในสายงานดานอนๆ เพอแสดงถงภาพรวมของทกษะความเปนมออาชพในวชาชพบญชในประเทศไทย

พรภกษ หนองเปด (2554) ท าการศกษาเรองความเปนมออาชพในการบรการของธรกจ

โรงแรมในประเทศไทย เพอศกษาความเปนมออาชพในการบรการของธรกจโรงแรมในประเทศไทย โดยมความมงหมายเพอทดสอบความสมพนธและผลกระทบของการเรยนรลกคา การเรยนรคแขงและความสามารถของพนกงานกบความเปนมออาชพในการบรการของธรกจโรงแรมในประเทศไทย รวมถงทดสอบผลกระทบของการสนบสนนขององคกรทมตอความสมพนธระหวางการเรยนรลกคา การเรยนรคแขง และความสามารถของพนกงานกบความเปนมออาชพในการบรการของธรกจโรงแรมในประเทศไทย โดยท าการเกบรวบรวมขอมลจากผบรหารธรกจโรงแรมในประเทศไทย จ านวน 410 คน และใชแบบสอบถามเปนเครองมอสถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก F-test การวเคราะหสหสมพนธพหคณ และการวเคราะหการถดถอยพหคณ ผลการวจยพบวา ผบรหารธรกจโรงแรมในประเทศไทยมความคดเหนดวยเกยวกบการมการเรยนรลกคาโดยรวม และเปนรายขออยในระดบมาก การมการเรยนรคแขง โดยรวมและเปนรายขออยในระดบมาก การมความสามารถของพนกงานโดยรวมและเปนรายขอ อยในระดบมาก การมการสนบสนนขององคกร

46

โดยรวมและเปนรายขอ อยในระดบมาก และการมความเปนมออาชพในการบรการโดยรวม และเปนรายขออยในระดบมาก ผบรหารธรกจโรงแรมในประเทศไทยทมมาตรฐานของธรกจ แตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมการเรยนรลกคาโดยรวมและเปนรายขอแตกตางกน การมการเรยนรคแขงโดยรวม และเปนรายขอ แตกตางกน การมความสามารถของพนกงานโดยรวมและเปนรายขอ แตกตางกน การมการสนบสนนขององคกรโดยรวม และเปนรายขอแตกตางกน และการมความเปนมออาชพในการบรการโดยรวม และเปนรายขอ แตกตางกน ผบรหารธรกจโรงแรมในประเทศไทย ทมทนในการด าเนนงาน แตกตางกนมความคดเหนดวยเกยวกบการมการเรยนรลกคาโดยรวม และเปนรายขอแตกตางกน การมการเรยนรคแขงโดยรวมและเปนรายขอแตกตางกน การมการสนบสนนขององคกรโดยรวมและเปนรายขอแตกตางกน การมความเปนมออาชพในการบรการโดยรวมและเปนรายขอ แตกตางกน ผบรหารธรกจโรงแรมในประเทศไทยทมจ านวนพนกงาน แตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมการเรยนรลกคาโดยรวมและเปนรายขอ แตกตางกน การมการเรยนรคแขงโดยรวมและเปนรายขอแตกตางกน การมความสามารถของพนกงานโดยรวม และเปนรายขอแตกตางกน การมการสนบสนนขององคกรโดยรวม และเปนรายขอแตกตางกน และ การมความเปนมออาชพในการบรการโดยรวม และเปนรายขอแตกตางกน (p<0.05) ผลการวเคราะหความสมพนธและผลกระทบ พบวา 1) การเรยนรลกคามความสมพนธเชงบวกและผลกระทบตอความเปนมออาชพในการบรการ 2) การเรยนรคแขง ความสมพนธเชงบวกและผลกระทบตอความเปนมออาชพในการบรการ 3) ความสามารถของพนกงานมความสมพนธเชงบวกและผลกระทบตอความเปนมออาชพในการบรการ 4) การสนบสนนขององคกรไมมผลกระทบตอความสมพนธระหวางการเรยนรลกคา การเรยนรคแขงและความสามารถของพนกงานกบความเปนมออาชพในการบรการ

สมตร การนทร (2555) ท าการศกษาเรองการพฒนาความเปนมออาชพของผ บรหาร

สถานศกษาขนพนฐาน ตามความคดเหนของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 4 การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาความคดเหนของขาราชการครตอการพฒนาความเปนมออาชพของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 4 และเพอเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครทมตอการพฒนาความเปนมออาชพของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 4 จ าแนก ตาม ต าแหนง ประสบการณในการท างาน ขนาดโรงเรยน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 4 ปการศกษา 2552 จ านวน 341 คน ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา จ านวน 40

47

คนและคร จ านวน 301 คน ซงไดมาโดยวธการสมกลมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) โดยใชขนาดของสถานศกษาเปนชนและใชตารางส าเรจรปของ Krejcie and Morgan ในการก าหนดขนาดของกลมตวอยาง เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ จ านวน 60 ขอ มความเชอมนทงฉบบเทากบ .98 สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคา t และการทดสอบคา F เมอพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตท าการทดสอบความแตกตางรายคโดยวธของ ผลการวจยพบวา 1) สภาพการพฒนาความเปนมออาชพของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานตามความคดเหนของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 4 โดยภาพรวมการพฒนาความเปนมออาชพของผ บรหารสถานศกษาขนพนฐานอยในระดบมาก 2) ขาราชการครทมต าแหนงในการท างานตางกนมความคดเหนตอการพฒนาความเปนมออาชพของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานตามความคดเหนของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 4 โดยภาพรวมไมแตกตางกน 3) ขาราชการครทมประสบการณการท างานตางกน มความคดเหนตอการพฒนาความเปนมออาชพของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ตามความคดเหนของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 4 โดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบนยส าคญ .05 4) ขาราชการครทขนาดสถานศกษาแตกตางกน มความคดเหนตอการพฒนาความเปนมออาชพของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ตามความคดเหนของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 4 โดยภาพรวม แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบนยส าคญ .05

ปทมากร ลวชาเวช (2551) ท าการศกษาผลกระทบของความเปนมออาชพ ทมตอศกยภาพ

ในการแขงขนของธนาคารออมสน ผลการศกษาพบวา ความเปนมออาชพดานเทคนควธการทยอดเยยม มความสมพนธและผลกระทบเชงบวกกบศกยภาพในการแขงขน ดานศกยภาพทางการตลาด ดานคณภาพของสนคาและบรการ ดานศกยภาพในการใชประโยชนจากเทคโนโลย สารสนเทศ และดานศกยภาพทางการเงน รวมถงความเปนมออาชพ ดานการตดตอสอสารทม ประสทธภาพ มความสมพนธและผลกระทบเชงบวกกบศกยภาพในการแขงขนดานนวตกรรม ดานการตลาด ดานคณภาพของสนคาและบรการ ดานความรบผดชอบและภาพลกษณขององคกร ดานการสนบสนนใหเกดความเจรญในวทยาการ ดานการใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและดานศกยภาพทางการเงน อกทงความเปนมออาชพดานบรการทเปนเลศ มความสมพนธและผลกระทบเชงบวกกบศกยภาพในการแขงขนโดยรวม ดานการท านายผล ดานนวตกรรม ดานการตลาด ดาน

48

คณภาพของสนคาและบรการ ดานความรบผดชอบและภาพลกษณขององคกร ดานการสนบสนนใหเกดความเจรญในวทยาการ ดานศกยภาพในการใชประโยชนจากเทคโนโลย สารสนเทศ และดานศกยภาพทางการเงน

อภชาต แยมผกา, พ.ต.ท. (2554) ท าการศกษาเรอง ปญหาอปสรรคของกองก ากบการฝงชน

สงกดกองบงคบการอารกขาและควบคมฝงชน ผลการศกษาพบวา เจาหนาทของกองก ากบควบคมฝงชนสวนใหญเปนเพศชายมอายต ากวา 30 ป การศกษาระดบปรญญาตร สถานภาพโสด มรายไดตอเดอนระหวาง 10,001-15,000 บาท มอายราชการต ากวา 5 ป และสวนใหญเปนขาราชการต ารวจชนประทวน ในสวนของความคดเหนของกลมตวอยางพบวา กลมตวอยางใหความส าคญกบคณสมบตทเหมาะสมของเจานาทต ารวจนครบาลในดานสภาพรางกายมากทสด โดยเฉพาะความคดเหนในเรองทวา ตองเปนผทผานการทดสอบสมรรถภาพในดานสภาพรางกายมากอน รองลงมาคอ ดานสภาพจตใจ และดานคณวฒและวยวฒ ตามล าดบ ในขณะทเจาหนาทต ารวจหญงใหความส าคญกบคณสมบตทเหมาะสมของเจานาทต ารวจนครบาลในดานสภาพจตใจมากทสด รองลงมาคอดานรางกายและดานคณวฒและวยวฒ ตามล าดบ สวนความคดเหน ของเจาหนาทต ารวจในดานปญหาและอปสรรคของกองก ากบการฝงชน พบวา กลมตวอยางเหนวาปญหาดานงบประมาณเปนปญหามากทสด โดยเฉพาะในหนวยงานทมการเบกจายลาชา รองลงมาคอดานเครองมอเครองใช ดานองคกร ดานการบรหารงาน และดานบคลากรตามล าดบ สวนขอเสนอแนะคอเจาหนาต ารวจควรมการเตรยมความพรอมในดานรางกายและจตใจใหพรอมรบกบสถานการณตางๆ ทอาจเกดขน หนวยเหนอควรการเบกจายงบประมาณอยางรวดเรว โดยจดสรรงบประมาณอยางรวดเรว ชดเจน สามารถตรวจสอบได จดหาเครองมอเครองใชททนสมย และมประสทธภาพมาทดแทนของเดม ควรมการสรางขวญและก าลงใจใหผปฏบตงานหรอก าลงพลเชน สวสดการและควรมการสบเปลยนก าลงพลอยางสม าเสมอ เพอลดความเครยดของก าลงพลในดานการปฎบตงาน

ฉฐชสรณ กาญจนศลานนท (2555) ท าการศกษาเรองแนวทางการพฒนาบคลากรในงาน

โรงแรม: กรณศกษาโรงแรมระดบ 3 ดาวในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา บคลากรตองการการพฒนาในแตละดานมากทสดดงน 1) มาตรฐานดานบคลกภาพไดแก การมกรยามารยาททสภาพเรยบรอย การพดสอสารทถกตอง ชดเจน มความกระฉบกระเฉงวองไวในการท างานและการวางตวอยางเหมาะสมถกตองตามกาลเทศะ 2) มาตรฐานดานคณธรรม จรยธรรมไดแก การมความอดทนอดกลน ควบคมอารมณไดด การปฏบตงานดวยความละเอยดรอบคอบและการมวนย สวนสงทส าคญยงตองานบรการคอการมทศนคตทดตองานนน บคลากรเองยงมความเหนวาไดรบ

49

การพฒนาและสงเสรมไมมากพอซงเปนสงทองคกรควรหนมาใหความส าคญเปนอยางยง 3) มาตรฐานดานความร ความสามารถทวไปไดแก การมความรเกยวกบกฎหมายแรงงานและกฎหมายสทธพนฐานคมครองผบรโภค การมความรเกยวกบกฎหมาย สถานประกอบการทพกแรม และกฎหมายทเกยวของและความสามารถในการใชคอมพวเตอร และ 4) มาตรฐานดานความสามารถ/ทกษะดานภาษาและการสอสารไดแก ความสามารถในการใชภาษาตางประเทศนอกเหนอจากภาษาองกฤษไดอยางนอย 1 ภาษา ความสามารถในการใชภาษาองกฤษและความสามารถในการใชภาษาทาทาง (Body Language) สวนการศกษาความคดเหนตอการพฒนาตนเองดานความรและทกษะเฉพาะต าแหนงจ าแนกตามกลมงานหลก พบวา 1) แผนกบรการสวนหนาควรไดรบการปรบปรงและพฒนาดานความรมากทสดไดแก ความรดานกฎหมายทเกยวของ สวนดานทกษะไดแก การใชภาษาตางประเทศอนๆ 2) แผนกบรการอาหารและเครองดม ดานทควรไดรบการปรบปรงและพฒนาดานความรมากทสดไดแก ความรทวไปเกยวกบธรกจโรงแรม สวนดานทกษะไดแก การใชภาษาองกฤษ และ 3) แผนกแมบานและงานบรการสวนหองพก ดานทควรไดรบการปรบปรงและพฒนาดานความรมากทสดไดแก ความรทวไปเกยวกบธรกจโรงแรม สวนดานทกษะไดแก การแกไขปญหาเฉพาะหนา

พรชนก ถาวรสนตกจ (2556) ท าการศกษาเรองปจจยทสงผลตอการพฒนาบคลกภาพของอาชพพยาบาลในโรงพยาบาลรฐบาล ผลการศกษาพบวา ปจจยดานองคกร ดานวฒนธรรมการท างาน ดานสภาพแวดลอมทางสงคม ดานการท างานเปนทม ดานผบรการ/ใหบรการ เพอนรวมงาน ผบงคบบญชา มผลตอการพฒนาบคลกภาพภายนอก ภายใน และโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถต กลาวคอกลมตวอยางทมคะแนนของปจจยดานองคกรโดยรวมสงกจะสงผลท าใหคะแนนของการพฒนาบคลกภาพภายนอก ภายใน และโดยรวมสงขนตาม ในทางกลบกนหากกลมตวอยางมคะแนนของปจจยดานองคกรโดยรวมต ากจะสงผลใหคะแนนของการพฒนาบคลกภาพภายนอก ภายใน และโดยรวมต าเชนกน

Woo และ Ennew (2005) ท าการศกษาเรองมาตรฐานและความส าคญของคณภาพการ

บรการอยางมออาชพขององคกรธรกจตอธรกจ ผลการศกษาพบวา คณภาพการบรการ แบบมออาชพขององคกรธรกจตอธรกจแสดงใหเหนถง 1) การแลกเปลยนการบรการเปนกระบวนการในการปฏสมพนธทมผลกระทบตอการรบรคณภาพในการบรการ 2) การแลกเปลยนขอมลเปนกระบวนการรบรขอมลของผทเกยวของกบการบรการในการบรการเกยวกบความตองการของลกคา และการการรบฟงความคดเหนจากลกคา เพอน ามาใชในการใหค าแนะน า และการแกไขปญหาใน

50

การบรการ ซงเปนสวนหนงของคณภาพในการบรการ 3) การแลกเปลยนทางการเงนโดยการรบรคณคาในการบรการจะประเมนจากความคมคาในการจายเงน 4) การแลกเปลยนทางสงคมประกอบดวยการเปดใจ ความไววางใจ และความเชอมนซงกนและกนการลดความแตกตางทางวฒนธรรม ความเขาใจปญหาและการสรางความเปนเพอน เปนกระบวนการในการ สรางความเขาใจเกยวกบลกคา 5) การประสานงานเปนความรวมมอในการแกปญหาดานการกอบก การบรการและความตองการของลกคาส าหรบพนกงานและ 6) การปรบตวมความจ าเปนตองกระบวนการผลตสนคาและการบรการ การแลกเปลยนขอมล และการจดการทางการเงน นอกจากนการวจยพบวา คณภาพการบรการแบบมออาชพขององคกรธรกจสงผลกระทบตอความพงพอใจและพฤตกรรมดานความตงใจซอของลกคา

Forstenlechner และคณะ (2007) ท าการศกษาเรองการเปลยนแปลงความรใหมคณคาใน

องคกรทใหบรการแบบมออาชพ ผลการศกษาพบวา การจดการความรมความส าคญในการสราง คณคาและความส าเรจใหกบองคกรผ ใหบรการดานกฎหมายทมการบรการแบบมออาชพ โดยองคกรสามารถน าความรมาใชในการพฒนาประสทธภาพของการด าเนนงานเพอเพมคณภาพในการด าเนนงานและผลการด าเนนงานใหดยงขน ความรจงเปนทรพยากรทส าคญในการสรางความ ไดเปรยบในการแขงขนและมผลกระทบตอผลการด าเนนงานขององคกร โดยเฉพาะอยางยงใน บรบทของการบรการ ซงลกคามความตองการแตกตางกน เนองจากความรเปนทรพยากรดบทผใหบรการน ามาใชในการผลตการบรการ นอกจากนการจดการความรยงมความส าคญตอองคกรทใหบรการแบบมออาชพ เนองจากองคกรสามารถน าความรซงเกดจากประสบการณในอดตมาใชในการแกไขปญหาส าหรบลกคา ดงนนความรขององคกรจงเปนท งทรพยากรส าคญในการผลต การบรการและเปนผลผลตทเกดขนจากการด าเนนงานขององคกร

51

บทท 3

ระเบยบวธวจย

การศกษาวจยเรอง ความเปนมออาชพของหลกสตรการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจ

เมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน ซงเปนการวจยแบบการสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) ผวจยมขนตอนในการวจยดงน

3.1 วธการศกษา 3.2 ผเขารวมสงเกต 3.3 เครองมอทใชในการศกษา 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล

3.1 วธการศกษา

วธการศกษาวจยในครงนเปนการศกษาวจยแบบการสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) เปนการสงเกตทผสงเกตเขาไปมสวนรวมอยในเหตการณหรอกจกรรมนนๆ การเขาไปมสวนรวมนอาจเปนลกษณะมสวนรวมโดยสมบรณ (Completion Participant) ผวจยหรอผสงเกตจะเขาไปเปนสมาชกคนหนงของกลมและเขารวมกจกรรมตางๆ ของกลมทจดท าขนเชน การสมมนา ประชมในหองบรรยาย การฝกภาคปฏบต เชนเดยวกบผถกสงเกต การมสวนรวมโดยสมบรณผถกสงเกตจะไมรตววาก าลงถกสงเกตจงมพฤตกรรมตามปกต ซงการศกษาวจยแบบการสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) ท าใหผวจยไดรบขอมลอยางถกตอง มความนาเชอถอและสามารถไดค าตอบตามวตถประสงคทตงไวดวย

52

3.2 ผเขารวมสงเกต การศกษาวจยเรอง ความเปนมออาชพของหลกสตรการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน เปนการวจยแบบสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) โดยมผเขารวมสงเกตการณทงในภาคบรรยายและภาคทฤษฎ โดยมวตถประสงคเพอน าความรในการสมมนาทงภาคบรรยายและภาคปฏบตมาประยกตใชในการบรหาร/การจดการระบบต ารวจไทยเพอใหเกดความเปนมออาชพมากขนโดยมผเขารวมดงน 1. ผแทนต ารวจอนโดนเซย 2. ผแทนต ารวจพมา 3. ผแทนต ารวจไทย 4. ผแทนต ารวจเยอรมน 5. ผวจย

3.3 เครองมอทใชในการศกษา / ใชในการสงเกต การศกษาวจยในครง น เปนการศกษาวจยแบบสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) ซงมลกษณะทงในภาคบรรยายและภาคปฏบต ผวจยมเครองมอทใชในการศกษาหลายชนด เพอใหการสงเกตแบบมสวนรวมไดขอมลทถกตอง ตรงตามเนอหา และไดขอมลครบถวนซงเครองมอทใชไดแก แบบบนทกขอมลการสงเกตแบบมสวนรวมเพอใชในการบนทกขอมลตางในภาคบรรยาย/ภาคทฤษฎ เครองอดเสยงช าส าหรบการอดเสยงเพอใหเกบขอมลไดถกตองทงในภาคบรรยาย/ภาคทฤษฎ คอมพวเตอรโนตบคใชในการบนทกขอมล กลองถายรปเพอใชในการบนทกภาพทงในภาคบรรยาย/ภาคทฤษฎเพอใชประกอบในงานวจย

53

3.4 ความเทยงของการสงเกต

1. ความตรงและการตรวจสอบ การรวบรวมขอมลดวยการสงเกตนนจะตองใหมความตรงตามเนอหาเปนส าคญคอ ขอมลทรวบรวมไดจากการสงเกตตรงกบวตถประสงคของการวจยทตองการศกษาและสงเกต และตองไดขอมลอยางครบถวนดวย การสงเกตจะมความตรงมากนอยเพยงใดขนอยกบการก าหนดขอมลและลกษณะของขอมลสงทตองการสงเกตวามการก าหนดไวชดเจน ครบถวนเพยงใด ใชวธการสงเกตอยางไร และผสงเกตมความสามารถ รวมทงพรอมในการสงเกตเพยงใด ฉะนนการตรวจสอบความตรงของการสงเกตจงตองพจารณาจาก

1.1 ความสอดคลองความชดเจนครบถวน โดยความสอดคลองความชดเจน

ครบถวนของขอมลและลกษณะของขอมลทก าหนดไวใหสงเกตกบวตถประสงคของการวจย โดยผวจ ยอาศยผเชยวชาญทางดานเนอหาเปนผตรวจสอบให ถาผเชยวชาญตางเหนวาสอดคลองชดเจน และครบถวนตามวตถประสงคของการวจยกแสดงวามความตรงดานเนอหา

1.2 วธทใชในการสงเกต จะตองพจารณาวาขอมลทไปสงเกตนน ควรใชวธการ

สงเกตอยางไรจงจะไดขอมลตรงกบความเปนจรง ขอมลบางอยางตองใชการสงเกตโดยมสวนรวมไมใหผถกสงเกตรตวจงจะไดขอมลตาความจรง แตขอมลบางอยางถกสงเกตโดยผถกสงเกตรตวกไดความจรง เปนตน

1.3 ผสงเกต จะตองพจารณาวา ผ ถกสงเกตหรอพนกงานสงเกตมความรความสามารถและความพรอมทจะสงเกตไดหรอไม เพราะผลของการสงเกตขนอยกบความรความสามารถและความช านาญของผสงเกตเปนสวนใหญ การทจะใหผลการสงเกตถกตองและครบถวน ผสงเกตควรมลกษณะดงน

1.3.1 มประสาทสมผสทไวและใชการไดด ถามปรากฏการณเกดขนแมวาจะเปนเพยงเลกนอยกสามารถสงเกตได

1.3.2 ตองมความไวทจะประเมนพฤตกรรมหรอปรากฏการณทพบเหนไดอยางถกตองและแมนย าเสมอ

54

1.3.3 ตองมความพรอมทงรางกายและจตใจทจะไปสงเกตเชน มความเตมใจทจะสงเกต สตสมประกอบ เปนตน

1.3.4 ตองสามารถควบคมความล าเอยงสวนตว (Halo Effect) ทจะมผลตอ

การสงเกตไดเพราะความล าเอยงสวนตวเชน รจกกนเปนการสวนตว เปนญาตพนองกน มกจะประเมนใหสงกวาทเปนจรง

1.3.5 ตองมความสามารถแยกประเดนทสงเกตและไมสงเกตออกจากกนได

รวมทงสามารถแยกแยะพฤตกรรมทมความส าคญมากกบความส าคญนอยออกจากกนไดดวย 2. ความเทยงและการตรวจสอบ ความเทยงของการสงเกตเปนความสอดคลองของการสงเกตซงผวจยจะใหผเชยวชาญเปนผท าการตรวจขอมลเพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย

3.5 การวเคราะหขอมล เมอไดขอมลถกตอง ครบถวน จากการสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) ผวจยท าการวเคราะหขอมลตามขนตอนดงน

1. ผวจยท าการตรวจสอบความถกตองและความนาเชอถอของขอมลทไดจากการสงเกต

แบบมสวนรวม (Participant Observation) 2. การจดระเบยบขอมลตามวตถประสงค วเคราะหสรปประเดนยอย 3. น ามาเขยนเรยบเรยงเพอหาความสมพนธของปรากฏการณตางๆ ทคนพบในแตละ

ขนตอนของการวจย 4. ท าการสรปขอมลตามวตถประสงคของการวจย

55

บทท 4

ผลการวจย

การศกษาวจยเรอง ความเปนมออาชพของหลกสตรการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจ

เมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน โดยมวตถประสงคเพอศกษาการพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมนและเพอศกษาแนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและบรบททเหมาะสมส าหรบประเทศไทย จากการเขารวมสมมนาและการสงเกตแบบมสวนรวม ผวจยน าเสนอผลการวจยดงน

4.1 ขอมลพนฐานต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน 4.2 การพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการ

ฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน 4.3 แนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและบรบททเหมาะสม

ส าหรบประเทศไทย

4.1 ขอมลพนฐานต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน

ภายใตการประสานความรวมมอของมลนธฮนไซเดล กบโรงเรยนต ารวจเมองไอชชเตท รฐบาวาเรย สาธารณรฐเยอรมน (Eichstätt Stand by Police Department) ไดเชญผแทนต ารวจอนโดนเซย พมาและประเทศไทย เยยมชมกจการต ารวจในโรงเรยนต ารวจ เมองไอชชเตท รฐบาวาเรย สหพนธสาธารณรฐเยอรมน ในระหวางวนท 15-22 กนยายน พ.ศ.2556 และไดรวมสมมนาในหวขอการฝกอบรมของต ารวจโดยมวตถประสงคเพอแลกเปลยนความคดเหนในหวขอดงน

1. การอบรมนกเรยนนายต ารวจของสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

56

2. วธการควบคมฝงชนและการจดการความขดแยง 3. วธการเขาตรวจทเกดเหต และการรกษาสถานทเกดเหต ตลอดจนการเกบวตถพยาน 4. วธการอบรมดานจตวทยา 5. วธการบรหารงานต ารวจ 6. วธการใชโมดล Module ในการฝกอบรมแกต ารวจ 7. สทธมนษยชน และศกดศรความเปนมนษย โดยมคณะผรวมศกษาดงานประกอบไปดวย 1. ผแทนต ารวจอนโดนเซยไดแก Brigadier General, Tjiptono ต าแหนง Director of Post Graduate Program of Police Academy, Albertus Wahyurudhanto ต าแหนง Lecturer at Police Academy และ Drs. Daud Sihombing ต าแหนง High Commissioner, Deputy Director for Community Guidance, Security Safeguarding Agency, Indonesian National Police Headquarters 2.ผแทนต ารวจพมาไดแก Police Colonel Ko Ko AG ต าแหนง Director for Planning and Training, Myanmar Police Force Headquarter, Police colonel That Lwin ต าแหนง Commander for Police Battalion Group, Myanmar Police Force Headquarter และ Police Captain Myint Soe ต าแหนง Staff Officer, Financial Investigation Unit, Myanmar Police Force Headquarter 3. ผแทนต ารวจไทยไดแก พล.ต.ต.ศกดา เตชะเกรยงไกร รองผบญชาการต ารวจภธร ภาค 4, พ.ต.ท.กฤษณพงค พตระกล อาจารย (สบ.2) คณะต ารวจศาสตร โรงเรยนนายรอยต ารวจและผวจยเอง

4.1.1 ส านกงานใหญของมลนธฮนสไซเดล

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 16 กนยายน พ.ศ.2556 ทางคณะฯ ไดเขาพบ Mr. Hanns Bühler ผดแลกจการของมลนธฯ ภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ณ ส านกงานใหญของมลนธฮนสไซเดล เมองมวนค รบฟงการบรรยายสรปโดยภารกจของทางมลนธฯ สรปความวา มลนธฯ ด าเนนกจกรรมเกยวกบการใหความชวยเหลอกจการสาธารณกศลซงมผแทนอยในหลายประเทศ โดย

57

ไดรบงบประมาณอดหนนจากรฐสภากวารอยละ 50 แตดวยสถานะของสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ซงตงอยใจกลางทวปยโรป ซงปจจบนมชาวเอเชยไดเขาไปท างานอยเปนจ านวนมาก ทางมลนธจงใหความส าคญในการประสานงานและกบประเทศในเอเชยมากขน โดยในสวนของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทางมลนธไดเรมประสานงานกบประเทศฟลปปนสเปนครงแรกเมอประมาณป 2550 ตอมาในป 2554 ทางมลนธไดเรมเขามาประสานงานกบส านกงานต ารวจแหงชาต เปนครงแรก (กอนหนานนเคยท างานประสานงานกบกระทรวงการคลง เกยวกบการใหความรในหนวยงานการเงนอยกอนแลว) โดยในครงนนไดเชญผแทนต ารวจเขาไปดกจการท างานในประเทศฟลปปนส รวมถงตอมาในปน ไดมการจดสมมนาวชาการต ารวจในกรงเทพฯ และประสบความส าเรจดวยด

รปท 4.1 คณะผเขารวมศกษาดงานและการสงเกตแบบมสวนรวม

4.1.2 โรงเรยนต ารวจ เมองไอชชเตท (Eichstätt Standby Police Department)

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 16 กนยายน พ.ศ.2556 ตอมาในวนเดยวกนนนทางคณะไดเดนทางไปยงโรงเรยนต ารวจเมองไอชชเตท (Eichstätt Standby Police Department) และไดพบกบ Police Director Hubert Mueller ไดบรรยายใหความรเกยวกบประวตศาสตรความเปนมาของการกอตงหนวยงานต ารวจในรฐบาวาเรย (Bayern) สรปความวาหนวยงานต ารวจ Eichstätt Standby Police เรมกอตงเปนครงแรกเมอป ค.ศ.1951 จากหนวยทหารปนยาว Royal Bavarian Battalion of Jaegers ตอมาในป ค.ศ.1973 ดวยความจ าเปนภายในของประเทศจงไดพฒนาการฝกเพอท าหนาท

58

ต ารวจหนวยปราบจลาจลและพฒนาตอเนองมาจนเปนหนวยทรบผดชอบการฝกต ารวจในรฐบาลวาเรยทงหมดในป ค.ศ.2000 ไดมการพฒนาการฝกครงส าคญโดยเนนการน าประสบการณการปฏบตของต ารวจมาใชในการถายทอดและเนนการทดสอบการปฏบตมากกวาทฤษฎ จนกระทงในป ค.ศ.2006 จงไดมการน าการฝกปฏบตแบบโมดล (Modules) มาทดลองใชเชน โมดลการตรวจคน โมดลการแกไขปญหาความรนแรงในครอบครว (ซงจะกลาวละเอยดตอไป)

4.2 การพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน

การพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการ

ฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน จากการเขารวมสมมนาและการสงเกตแบบมสวนรวมสามารถสรปผลไดวา

4.2.1 ระบบการสอนหลกๆ ของโรงเรยนต ารวจไอชชเตทฯ เนนปรชญา 3 ประการ

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 16 กนยายน พ.ศ.2556 ระบบการสอนหลกๆ ของ

โรงเรยนต ารวจไอชชเตทฯ เนนปรชญา 3 ประการไดแก ความรทางกฎหมาย (Field Competence Knowledge of Law) เนนการฝกปฏบตจรง (Acting-Competence Practical Training) และการพฒนาบคลกภาพไปสการปฏบตหนาทจรงในสงคม (Social and Personal Competence Personality Development) และในการฝกปฏบตนนจะเนนใหนกเรยนใชทกษะในการสอสารเปนอยางยง ระบบการเรยนการสอนในโรงเรยนจะเนนทการปฏบตมากกวาทฤษฎ โดยดไดจากการสอบจบทเนนการสอบดวยการปฏบต และสอบปากเปลา สวนการใหคะแนนจะใหภาคปฏบตเปน 2 เทาของภาคทฤษฎ สวนระยะเวลาการศกษา 2 ป และฝกปฏบตงานอก 5 เดอน ผทจบการศกษาจะไดรบต าแหนงเปนนายสบต ารวจ (ขอสงเกตต ารวจทเยอรมนจะตองส าเรจการศกษาจากโรงเรยนนายสบเสยกอน หลงจากท างานระยะหนงจงจะสอบเขาโรงเรยนในระดบ Academy และในระดบสง University ของต ารวจตอไปได)

59

รปท 4.2 การเรยนการสอนในหองบรรยาย/ภาคทฤษฎ

รปท 4.3 ปรชญาของโรงเรยนต ารวจเมองไอชชเตท (Eichstätt Standby Police Department)

60

รปท 4.4 ตารางเวลาเรยนของนกเรยนต ารวจเปรยบเทยบระหวางการสอนภาคทฤษฎ (Teaching in Subjects) และภาคปฏบต (Training in Modules) ตลอดจนการทดลองฝกปฏบต (Practical Course)

รปท 4.5 ตารางเวลาเรยนของนกเรยนต ารวจเปรยบเทยบระหวางการสอนภาคทฤษฎ (Teaching in Subjects) และภาคปฏบต (Training in Modules) ตลอดจนการทดลองฝกปฏบต (Practical Course)

61

4.2.2 ระบบการเรยนการสอนและการสอบบรรจเขาเปนนกเรยนต ารวจ

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 16 กนยายน พ.ศ.2556 ตอมาไดรบการบรรยายสรปดานการเรยนการสอนและการสอบบรรจเขาเปนนกเรยนต ารวจจาก Mr.Wolfgang Regler อาจารยประจ าโรงเรยนฯ โดยสรปความวา ดวยปญหาอตราการเกดของประชากรทลดลงประกอบกบความตองการของสงคมในดานการรกษากฎหมาย จงไดเรมมการรบนกเรยนต ารวจหญงเปนครงแรกเมอป ค.ศ.1995 ในดานระบบการสอบบรรจมการพจารณาหลก 3 ประการเปนส าคญไดแก

1. ดานความฉลาด (Intellectual Capacity) คอ ดานภาษา (นอกจากเยอรมนซงเปนภาษาราชการแลว เนองจากเปนประเทศในกลมยโร จงจ าเปนตองพฒนาเพมในดานภาษาองกฤษดวย) และความฉลาด (ไอคว) ตวอยางตามภาพ ใหผทดสอบเลอกวาภาพใดแตกตางจากภาพอน 2. สมรรถภาพทางกาย (Physical Fitness) คอ ทดสอบดานกฬา และการตรวจเชคสขภาพ 3. ทกษะทางสงคม (Social Skills) ไดแก การสอบสมภาษณรายบคคลและแกปญหาเปนกลม (Discussion in a Group) ซงประการหลงนนบวานาสนใจ และมความแตกตางจากระบบการสอบคดเลอกของประเทศไทยเปนอยางมาก จงขอกลาวแยกตางหากดงน ส าหรบการทดสอบการท างานเปนกลม (Discussion in a Group) นมวตถประสงคเพอวดความสามารถในการเขารวมกบสงคมของผสอบคดเลอก โดยแบงกลมผทดสอบออกเปนกลมละไมเกน 4-8 คน แลวใหแตละกลมพจารณาสถานการณจ าลองเชน สมมตวากลมของผทดสอบเปนเจาหนาทต ารวจอยในสถานต ารวจแหงหนง ในขณะนนไดเกดเหตการณรองขอความชวยเหลอขนพรอมๆ กน จ านวนหลายเหตการณ แลวใหผทดสอบน าเสนอความเหนของตนตอกลมวาควรจะไปแกไขเหตการณใดกอนหลง เปนตน

ส าหรบวตถประสงคของการทดสอบคอ การวดทกษะทางการสอสาร การควบคมอารมณ ความเครยดและความสามารถในการประสานงานหรอท างานรวมกน โดยมนกจตวทยาเปนผ ประเมนผลการทดสอบ

62

รปท 4.6 การทดสอบรายบคคล

4.2.3 สทธมนษยชน และสทธขนพนฐานและการปฏบตงานของต ารวจ

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 17 กนยายน พ.ศ.2556 ส าหรบหวขอเรองสทธมนษยชน

และสทธขนพนฐาน Mr.Wolfgang ไดบรรยายสรปวา สทธมนษยชน (Human Rights) และศกดศรความเปนมนษย (Human Dignity) จะตองถกท าใหเปนเรองปกตในวถชวตประจ าวนของนกเรยนต ารวจ โดยการกลาวอางถงประวตศาสตรทลทธนาซเคยฆาผบรสทธกวา 6 ลานคน เหตการณดงกลาวยงคงเปนเรองสะเทอนใจของประชาชนเยอรมนทกคน และเปนความระลกรวมกนตลอดจนจะตองท าใหมนใจวา จะตองไมมระบอบเผดจการแบบลทธนาซในเยอรมนอกตลอดกาล (Nazi Germany was the Last Dictatorship in Germany) โดยจะพยายามยกประเดนตางๆ อนอาจกระทบกระเทอนถงสทธมนษยชนมากลาวถงอยเสมอเชน การยกตวอยางเหต 911 แลวใหนกเรยนรวมกนใชดลพนจในการพจารณาวาควรจะยงเครองบนทถกจทงทมประชาชนผบรสทธโดยสารอยบนเครองหรอไม ทงน เพอใหนกเรยนตระหนกถงความส าคญของเรองดงกลาวอยางแทจรง

เมอนกเรยนไดเรยนรและตระหนกในความส าคญของสทธขนพนฐานรวมถงสทธมนษยชน

และศกดศรความเปนมนษยแลว สงส าคญตอไปคอ การเรยนรวาจะตองท าอยางไรใหการปฏบตหนาทของตนในฐานะเจาหนาทต ารวจกระทบกระเทอนสทธของประชาชนใหนอยทสด ทงน ดวยเหตผลทวาการปฏบตหนาทของต ารวจสวนใหญจะเปนการแทรกแซงสทธและเสรภาพของ

63

ประชาชน ดงนนการปฏบตการตางๆ จะตองใชความระมดระวงและใชทกษะจากการฝกปฏบตเปนอยางยง และเปนทมาของการฝกเทคนคขนพนฐานในงานต ารวจเชน การฝกงานสายตรวจ การจบกม การตรวจคนยานพาหนะ บคคลและสถานท

4.2.4 การประยกตความรทางทฤษฎไปสการปฏบตหนาทของเจาหนาทต ารวจ

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 17 กนยายน พ.ศ.2556 สงทหนาสนใจในการฝกเทคนค

ขนพนฐานตางๆ ในงานต ารวจ กคอ นอกจากการค านงถงสทธและเสรภาพของประชาชนแลว กใหพงระลกถงกฎความปลอดภยเชนกน ดวยเหตวาเจาหนาทต ารวจนอกจากเปนเจาหนาทของรฐแลว ยงถอวาเปนพลเมองคนหนงทมสทธขนพนฐานเชนเดยวกน (Basic Rights) ดงนน การปฏบตการใดยงคงตองค านงถงความปลอดภยของเจาหนาทเปนส าคญดวย

ตามภาพจะเหนวาในการตรวจคนรายการบคคลแบบสองตอหนง แตกตางจากแบบฝกยทธวธของประเทศไทย ซงเปนรปแบบ Combat L (คนหนงนายคมกนหนงนาย) โดยเนนความปลอดภยของเจาหนาทต ารวจเปนหลกและท าใหผถกคนไมสามารถขดขนได สวนรปแบบ Combat L ใชเฉพาะกรณการคนทมผตองสงสยมากกวาจ านวนเจาหนาทต ารวจเทานน

รปท 4.7 การฝกเทคนคเบองตนของเจาหนาทต ารวจ

64

รปท 4.8 การฝกการตรวจคน

4.2.5 Police Operational Behavior (POB)

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 17 กนยายน พ.ศ.2556 ในสวนของการฝกจ าลองสถานการณ (Police Operational Behavior) ถอวาเปนหวขอการฝกอบรมทไดรบความสนใจจากคณะดงานเปนอยางยง เพราะเปนการน าพฤตกรรมของเจาหนาทต ารวจจากการปฏบตการจรงมาวเคราะห เพอน ามาจดท าเปนรปแบบ (Module=การสอนแบบ Role Play) แลวใหเจาหนาทต ารวจฝกปฏบต โดยรปแบบหนงๆ จะประกอบดวยเงอนไข (Element) ทแตกตางกน เพอท าใหเกดความหลากหลายในการฝกปฏบตของนกเรยนและสามารถฝกการตอบสนองของนกเรยนในการแกไขสถานการณดงกลาวสมมตทก าหนดขน โดยมเปาหมายส าคญ กลาวคอ เปนทจะเชอมโยงการเรยนรทางภาคทฤษฎไปสภาคปฏบต และพฒนาเพอใหเกดความปลอดภยในการปฏบตงานตามหนาทแกนกเรยนต ารวจ (ทงทางดานรางกายและจากการถกฟองรองด าเนนคดตามหลกกฎหมาย)

ปจจบนโรงเรยนต ารวจไอชชเตท มรปแบบการสอนแบบสถานการณสมมตทงสน จ านวน

24 รปแบบ และบทเรยนประกอบอก 68 บทเรยน และโรงเรยนยงไดจดสรางอาคารศนยฝกสถานการณจ าลองอย 2 หลง ซงภายในอาคารประกอบไปดวยสถานต ารวจจ าลอง หองพกจ าลอง รานอาหาร ผบหรอดสโกเธค ตลอดจนรานสะดวกซอจ าลอง และทกหองจะมกลองวงจรปดไวเพอ

65

บนทกภาพการฝกปฏบตดวยเพอใหนกเรยนไดฝกสถานการณจ าลองในสถานทดงกลาว ดวยเปาหมายส าคญ และเปนหวใจของการฝกอบรมทโรงเรยนแหงนคอ การฝกทบทวนอยางสม าเสมอ (Repetition) มใหเกดขอผดพลาดในชวตจรง

ในการฝกสถานการณจ าลองนน นกเรยนจะถกแบงเปนกลมยอย เพอใหนกเรยนทกคนมโอกาสไดฝกฝนไดอยางทวถง นอกจากนนยงมประโยชนในแงทครฝกจะสามารถอธบายปญหาทเกดขน พดคยและวเคราะหการปฏบตทเกดจากความผดพลาด ตลอดจนชแจงรายละเอยดปลกยอยทส าคญใหแกผปฏบตได

รปท 4.9 ภาพอาคารฝกสถานการณจ าลองและหองจ าลองภายใน เนนหลก Learning by Doing, Repetition และ No Room for Mistake

4.2.6 หลกการขนพนฐานของการเขาถงสถานทเกดเหต การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 17 กนยายน พ.ศ.2556 ในดานการเขาควบคมสถานทเกด

เหตและการด าเนนการในเหตฉกเฉน (Criminalistic and First Response On The Beat) ไดรบการบรรยายสรปโดย Mr.Werner Houcht สรปความวาการท างานของต ารวจเยอรมนแบงความรบผดชอบในคดอาญาออกเปนสองประเภทคอ คดอาชญากรรมพนฐาน (Street Crime) ซงอยในความรบผดชอบ

66

ของต ารวจพนท (Uniformed Branch/Patrol Teams) กบคดอาชญากรรมทคอนขางซบซอน (Higher Crime) ซงอยในความรบผดชอบของต ารวจสบสวน (Criminal Investigation Division/Federal Police) ดวยเหตนต ารวจทกคนในเยอรมนซงจะตองจบจากนายสบต ารวจและตองผานงานเปนสายตรวจ (Patrol Teams) เสยกอนแลวจงไปเรยนในระดบสงขน (Advance School/Academy/University) เมอจบจากโรงเรยนในระดบดงกลาว เจาหนาทต ารวจเหลานจงสามารถท างานรบผดชอบในคดทส าคญและซบซอนได โดยไมเกดการกาวกายในการปฏบตระหวางหนวยงานพนทกบหนวยงานกลาง นอกจากนแลวยงกลาวถงการปฏบตของหนวยเทคนคพเศษเชน (S.W.A.T) แตไมมลกษณะพเศษแตกตางจากของส านกงานต ารวจแหงชาตแตประการใด จงไมขอกลาวถง

รปท 4.10 ระบบการแจงเจาหนาทต ารวจ

รปท 4.11 การเขาสถานทเกดเหต

67

รปท 4.12 การเรยนรหลก Crime Scene Basics กอนจะสงมอบพนทใหแกหนวย Crime Scene

Investigation

4.2.7 เทคนครปแบบการจดการฝงชน

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 18 กนยายน พ.ศ.2556 ทางคณะและไดมโอกาสไปเยยมชมแคมปดคเคาหรอหนวย Unterstutzungskommandos (USK) ซงเปนสถานทฝกกองรอยควบคมฝงชนของรฐบาวาเรยน (Bavarian Riot Police) ไดรบฟงการบรรยายสรป ขอแตกตางของการควบคมฝงชนของต ารวจเยอรมนและเปนสงส าคญทควรกลาวถง นนคอ ขอกฎหมายเกยวกบการชมนมและการมสวนรวมในการก าหนดกฎหมาย เนองจากรฐบาวาเรยมววฒนาการในดานประชาธปไตยและสทธพลเมองทคอนขางสมบรณ ประชาชนมสทธทจะชมนมตามกฎหมายไดอยางถกตอง ภายใตการปฏบตตามกฎหมายเกยวกบการชมนมเชน การหามปดถนน หามสวมใสหนากากหรอสงปดคลมใบหนา การหามใชปายขอความเรยกรองทมขนาดใหญเกนกวากฎหมายก าหนด ทงน เนองจากกฎหมายของเยอรมนนอกจากใหสทธในการชมนมแลว กลมผชมนม (Assembly) จะตองเคารพสทธของผรกษากฎหมาย เพราะจะตองพรอมใหผรกษากฎหมายตรวจสอบการกระท าของกลมตนไดดวย ดงนน การปดบงใบหนาหรอการใชปายผาขนาดใหญทจะบดบงวสยทศนในสงเกตเขาไปในกลมฝงชนจงเปนความผด เจาหนาทสามารถยดผาดงกลาวได การปฏบตหลกๆของเจาหนาทจงเปน

68

การควบคมทศทางการเคลอนทของฝงชน และการบนทกภาพนง/ภาพเคลอนไหวของกลมผชมนม เพอด าเนนคดกบผกระท าการฝาฝนในภายหลง

ดงนนในการจดกองรอยควบคมฝงชนจงใหความส าคญกบการจดหนวยบนทกภาพและการสอสารเปนอยางมาก โดยจะมการจดพลบนทกภาพพรอมผค มกนคอยประกบเพอรกษาความปลอดภยรวมถงมรถคอยถายภาพกลมผชมนมอกดวย ขอส าคญคอการรจกในสทธซงกนและกน กลาวคอ หากฝงชนไมมพฤตการณรนแรงหรอมการฝาฝนกฎหมาย เจาหนาทจะไมสามารถบนทกภาพได เจาหนาทผปฏบตไมจ าเปนตองใชโลห เพราะพฤตกรรมสวนใหญของผชมนมจะเพยงแตขวางปาสงของแสดงความไมพอใจเทาน นและดวยเหตดงกลาวเจาหนาทจะสามารถเคลอนไหวอยางรวดเรวเพอดงตวผมพฤตกรรมฝาฝนหรอดงเอาปายผาจากกลมผชมนม ส าหรบอตราโทษของผกระท าผดเบองตนมโทษปรบประมาณ 4,000 ยโร

รปท 4.13 รปแบบการจดการคมฝงชน

69

4.2.8 สถานทประวตศาสตรคายกกกนดคเคา

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 18 กนยายน พ.ศ.2556 ในชวงบายวนเดยวกนทางคณะฯ ไดมโอกาสเขาชมสถานทประวตศาสตรคายกกกนดคเคา ซงในอดตเปนคายๆ หนงทมการกกขงและเขนฆาชาวยว ตลอดจนเฉลยศก รวมรบฟงการบรรยายประวตศาสตรในชวงมดมดของเยอรมน ทชาวเยอรมนยคใหมรบทราบ และใชเปนเครองเตอนใจไมใหคนรนใหมเดนผดเสนทางเชน ลทธนาซในอดตอก

รปท 4.14 รปแบบการจดการคมฝงชน

70

4.2.9 การเรยนรดานการพฒนาบคลกภาพในการเขากบสงคม (Social and Personal Competence Personality Development)

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 19 กนยายน พ.ศ.2556 ตอมาวนท 19 ก.ย.2556 ไดรบฟงการขยายความเกยวกบปรชญาการเรยนรดานการพฒนาบคลกภาพในการเขากบสงคม (Social and Personal Competence Personality Development) หนงในปรชญา 3 ประการของโรงเรยน โดยเปรยบเทยบกบการสรางบานกลาวคอ ความรทางกฎหมาย (Field Competence Knowledge of Law) เปรยบเสมอนรากฐานของบาน สวนการฝกปฏบตจรง (Practical Training) เปรยบเสมอนตวบานและสดทายการพฒนาบคลกภาพไปสการปฏบตหนาทจรงในสงคม (Social and Personal Competence Personality Development) คอเปาหมายสงสดของการเรยนในโรงเรยนต ารวจแหงน (ปรากฏรายละเอยดตามภาพ)

รปท 4.15 ปรชญาการเรยนร

สงส าคญในการพฒนาบคลกภาพไปสการปฏบตหนาทจรงในสงคม ประกอบไปดวยปจจยหลายประการ เชน ความสามารถในการควบคมสถานการณวกฤต ทกษะในการจดการกบความเครยด หลกจรยธรรมเชน ความยตธรรม การรจกยดหยนและยอมรบความเหนทแตกตาง แตทนาสนใจและควรกลาวถงเปนอยางยง นนคอ การเนนทกษะในการเจรจาสอสาร (Communication

71

and Conflict Management) กลาวคอ นกเรยนจะตองเรยนรการสงสญญาณไมวาทางกายและทางวาจากบผทตนเขาไปมปฏสมพนธและจะตองรจกสงเกตปฏกรยาตอบรบของผนนดวย เพอปรบตวใหเขากบสถานการณ และควบคมสถานการณไมใหน าไปสความขดแยงหรอในทางเปนปฏปกษ ซงหลกการดงกลาวจะตองใชจตวทยาในการสอสารและเปนเรองส าคญทนกเรยนจะฝกปฏบตตลอดเวลาในการเรยนทน โดยหลกการพบปะกบประชาชน (How to Deal with Citizens ?) มดงนคอ 1) เจาหนาทต ารวจจะตองรจกกลาวทกทายอยางเปนมตรกบประชาชนกอนในโอกาสแรกทนท 2) เจาหนาทต ารวจจะตองแนะน าตนเอง อนเปนการแสดงออกซงความเปดเผย จรงใจ และความเสมอภาคกอนทจะเรมการพดคย 3) สอบถามถงขอมลสวนตว และทอยของประชาชนและควรระมดระวงการแสดงออกเปนอยางยงในการพดคยกบวยรนและชาวตางชาต 4) ใชประโยคสนทนาทมความสภาพและชดเจน แสดงความเปนมออาชพในการสนทนา 5) มนใชค าวา “กรณา” และ “ขอบคณ” อยางสม าเสมอ

รปท 4.16 วงจรอารมณ

72

4.2.10 การพฒนาบคลกภาพ / ภาวะผน า

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 19 กนยายน พ.ศ.2556 ตอมาในวนเดยวกนไดม Mrs.Stettmer Sultana นกจตวทยาจากโรงเรยนต ารวจขนสง (Advanced Training Center Ainring) มาบรรยายใหความรเกยวกบการพฒนาบคลกภาพ ภาวะผน า เบองตนกลาวถงขอบเขตเนอหาการสอนในโรงเรยนต ารวจขนพนฐาน และโรงเรยนต ารวจขนสง (Further Education) ซงการเรยนในโรงเรยนต ารวจขนสงจะเปนลกษณะของการฝกอบรมระยะสน ปละประมาณ 250 หลกสตร คดเปนจ านวนผเขาอบรมประมาณ 10,000 คนตอป ในสวนความรบผดชอบของผบรรยายวาดวยหวขอการพฒนาภาวะผน า โดยไดเนนย าในเรองหลกจรยธรรมของผน า (Ethical Leadership) วาผน าจะตองเปนผทมความรบผดชอบสง มความสามารถในการสรางความมสวนรวม มความโปรงใส มความเปนผแทนในดานความรบผดชอบตอทกบรบทองคกร มความสามารถในการจดการและความเปนผน าในดานความเปลยนแปลง และผบรรยายไดยกตวอยางทนาสนใจวาดวยคณสมบตดานความเปนผน าของอดตหวหนาต ารวจเยอรมนทตงเปาประสงคเอาไววา องคกรต ารวจจะตองไดรบความยอมรบจากสงคมทงพฤตกรรมและทศนคต โดยจะตองท าใหทกบรบทขององคกรรบทราบ เขาใจและเตมใจรบการเปลยนแปลงนน ความกลาดงกลาวไดน าไปสการเปลยนแปลงระบบการเรยนการสอนของต ารวจจากระบบเนนการสอนภาคทฤษฎ มาเปนเนนการสอนภาคปฏบต (Theory Combine Practice) ซงเกดจากภาวะผน าทตองการปรบเปลยนองคกรไปในทศทางทดขน โดยจากผลการเปลยนแปลงดงกลาวไดท าใหภาพลกษณในอาชพต ารวจเยอรมนเปนทยอมรบของประชาชนมากขน

การสงเกตแบบมสวนรวมในวนท 20 กนยายน พ.ศ.2556 ตอมาวนท 20 ก.ย.2556 ไดมการบรรยายในหวขอการปองกนตนเองของเจาหนาทต ารวจ (Assignment-Based Police Self-Defense: ABPSD) โดยผบรรยายไดเนนหลกในการสงเกตพฤตกรรมของผตองสงสย โดยเปรยบเทยบกบสญญาณไฟจราจรวา สญญาณไฟเขยวเสมอนระยะของการสอสารดวยสญญาณทางกายหรอทางวาจาตอผตองสงสย สญญาณไฟเหลองคอปฏกรยาทไมเปนมตรจากผตองสงสย ซงเปนระยะทเจาหนาทต ารวจจะตองระมดระวงตวมากขน และสญญาณไฟแดงคอกรณทมการตอสขดขนและเจาหนาทต ารวจจ าเปนตองใชก าลง

73

รปท 4.17 การปองกนตนเองของเจาหนาทต ารวจ (Assignment-Based Police Self-Defense) รปแบบส าคญในการฝกคอ เทคนคทจะเรยนรจะตองไมยงยากซบซอนและงายตอการ

เรยนร หมนฝกฝน การฝกเรมจากในโรงยมแลวท าใหเปนจรงในสถานการณจ าลอง อปกรณทใชนอกจากการแตงกายจะตองเสมอนจรงแลว อาวธหรอยทโธปกรณอนๆ จะตองเปนของเสมอนจรงและถอวาเปนสงส าคญในการฝกดวย

รปท 4.18 การปองกนตวเอง

74

สวนการฝกการยงปนนอกจากการฝกในสนามยงปนปกตแลว ยงมหองฝกยงในสถานการณจ าลองดวย แตสงส าคญทครเนนย าแกนกเรยนคอ การฝกทเนนเรองการตดสนใจในการใชอาวธปน และการพยายามสอสารกบผตองสงสยใหมากทสด

รปท 4.19 การยงปน

ในหวขอสดทายนดงทไดกลาวมาแลววาโรงเรยนเนนการฝกปฏบตและใหความส าคญ

มากกวาการฝกทฤษฎ การสอบจบของนกเรยนกเชนเดยวกน โดยทางโรงเรยนฯ ไดทดลองใหนกเรยนหนงคนมาสาธตการสอบ และอธบายวา นกเรยนจะตองจบฉลากเลอกแบบทดสอบซงมหลายแบบ และตองจบฉลากเลอกอาจารยผคมสอบโดยอาจารยคมสอบนน สวนหนงทางโรงเรยนจะเชญนายต ารวจทท างานอยตามหนวยงานตางๆ มาเปนผคมสอบดวย ขนตอนการสอบนกเรยนจะตองแสดงการปฏบตในสถานการณจ าลองเสมอนจรงทกอยาง โดยมอาจารยคมสอบอยางนอยสามคนเคยสงเกต และมการบนทกวดโอไว หลงจากการสอบปฏบตเสรจสนแลว นกเรยนจะตองถกอาจารยคมสอบสมภาษณถงเหตผลในการปฏบตขณะอยในสถานการณจ าลอง เพอวดความรความเขาใจทางทฤษฎของนกเรยน ซงเปนการตอกย าใหเหนวาโรงเรยนไดเนนปรชญาในดานการฝกปฏบตมากกวาการทองจ าทฤษฎอยางแทจรง

75

4.3 แนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและบรบททเหมาะสมส าหรบประเทศไทย 1. การปรบปรง พฒนาตงแตจดเรมตนของการเขาเปนต ารวจคอ การปรบปรง พฒนาระบบการรบสมครบคคลพลเรอนเขามารบราชการต ารวจ ควรมการตงกฎเกณฑอยางชดเจน ควรมการคดเลอกในหลากหลายรปแบบไมใชมการทดสอบเฉพาะทางดานวชาการอยางเดยว ควรรวมไปถงการทดสอบทางดานสมรรถนะทางรางกาย จตใจและอารมณ นอกจากนนควรมทดสอบทางดานคณธรรม จรยธรรม และจรรณยาบรรณในวชาชพดวยอกแนวทางหนง เพอทจะไดบคคลทมความพรอมในทกๆ ดานเขามาสการเปนเจาหนาทต ารวจเพอทน าพาองคกรต ารวจหรอทางส านกงานต ารวจแหงชาตเกาสความเปนมออาชพยงขน 2. การปรบปรง พฒนา หลกสตรการเรยนการสอนดานตางๆ ของส านกงานต ารวจแหงชาตในทกระดบ รวมถงการอบรมในหลกสตรตางๆ ของส านกงานต ารวจแหงชาต ควรมการปรบแนวทางการเรยนไปในทศทางทกาวสความเปนมออาชพ กลาวคอ มการปรบปรงใหมการเนนการเรยนทางดานภาคปฏบตมากขน และลดระยะเวลาในการเรยนภาคทฤษฎใหนอยลง เพราะการเปนเจาหนาทต ารวจตองมการลงพนท การพบปะประชาชน การชวยเหลอสงคม รวมถงการปองกนปราบปรามอาชญากรรมตางๆ ซงทงหมดนเนนทกษะทางดานการปฏบตมากกวาดานทฤษฎ ซงในทศทางนส านกงานต ารวจแหงชาตหรอหนวยงานทสงกดในส านกงานต ารวจแหงชาตควรใหความส าคญในการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน การอบรมหลกสตรตางๆ ดวย 3. การปรบปรง พฒนาในระบบการสอบเลอนขนของเจาหนาทต ารวจ ซงจะคลายกบในขอท1 ทผวจยน าเสนอไปแลวนน ควรมการสอบทกษะทางดานปฏบตมากกวาการสอบทางดานทฤษฎ รวมไปถงการทดสอบทางดานสมรรถนะทางรางกาย จตใจ และอารมณ และจรรณยาบรรณในวชาชพ เพอทวา เมอเจาหนาทต ารวจปฏบตงานในขนสงขน จะไดน าความรทไดไปใชไดจรงในลกษณะงานของตนเอง และจะสงผลใหมการพฒนาตนเองและองคกรเขาไปสความเปนมออาชพดวย 4. การศกษาเฉพาะทางของส านกงานต ารวจแหงชาต ควรมความเชอมโยงทงระบบของหนวยงานทางการศกษาตางๆ และการฝกอบรมต ารวจตางๆ ในสงกดส านกงานต ารวจแหงชาตเพอใหส านกงานต ารวจแหงชาตกาวเขาสความเปนมออาชพมากยงขน

76

5. การพฒนา ปรบปรง ระบบการท างานของหนวยงานตางๆ สงกดส านกงานต ารวจแหงชาตใหไดตามมาตรฐานสากล 6. การพฒนา ปรบปรง การเพมทกษะการปฏบตหนาทในดานตางๆ หรอทางดานเฉพาะทางเชน การปราบจลาจล การควบคมฝงชน การเขาระงบเหตการณตางๆ การปราบปรามอาชญากรรมซงทางส านกงานต ารวจแหงชาตอควรใหเจาหนาทต ารวจในสายปฏบตงานมการอบรม ฝกทกษะอยางตอเนองเพอใหเกดช านาญในวชาชพของตนเองใหมากขนเพอกาวเขาสความเปนมออาชพและถกตองตามหลกสากล 7. การพฒนา ปรบปรง เจาหนาทต ารวจ ในดานของคณธรรม จรยธรรม และจรรณยาบรรณในวชาชพอยางตอเนอง เพอใหเจาหนาทต ารวจพงระลกเสมอวา อาช าต ารวจเปนอาชพทเสยสละ ตองรบใชประชาชนและสงคม เพอใหบานเมองสงบเรยบรอย และยงเปนการเพมความเชอมนใหประชาชนไดอกวาอาชพต ารวจมความพรอมในทกๆ ดานไมวาจะเปนรางกาย จตใจ คณธรรมและจรยธรรมและพรอมทจะรบใชสงคมและประชาชน 8. การพฒนา ปรบปรงโครงสรางของต ารวจแหงชาตใหเหมาะสมกบบรบทของสงคมไทยทงในดานตางๆ เชน การเมอง สงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ เปนตน ซงการปรบปรงพฒนาโครงสรางของส านกงานต ารวจแหงชาตใหเหมาะสมกบบรบทของสงคมไทยนน จะเปนอกแนวทางหนงทจะท าใหส านกงานต ารวจแหงชาตกาวเขาสความเปนมออาชพมากยงขนและถกตองตามมาตรฐานสากล

9. การเพมสวสดการตางๆ ใหแกเจาหนาทต ารวจทกระดบชน เพอเปนแรงจงใจใหเจาหนาทต ารวจทปฏบตงานอยางไดอยางถกตอง สมบรณ ไมละเวนในภาระหนาทของตนเองและนอกจากนนยงเปนแรงจงใจใหบคคลภายนอกทจะกาวเขามาสการเปนต ารวจอกทางหนงดวย

77

บทท 5

การวเคราะหขอมล การสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยเรอง ความเปนมออาชพของหลกสตรการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจ

เมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมนโดยมวตถประสงคเพอศกษาการพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตทสหพนธสาธารณรฐเยอรมนและเพอศกษาแนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและบรบททเหมาะสมส าหรบประเทศไทย จากการเขารวมสมมนาและการสงเกตแบบมสวนรวม เปนระยะเวลา 3 วน ภายใตการประสานความรวมมอของมลนธฮนไซเดล กบโรงเรยนต ารวจเมองไอชชเตท รฐบาวาเรย สาธารณรฐเยอรมน (Eichstätt Standby Police Department) ไดเชญผแทนต ารวจอนโดนเซย พมาและประเทศไทย เยยมชมกจการต ารวจในโรงเรยนต ารวจ เมองไอชชเตท รฐบาวาเรย สหพนธสาธารณรฐเยอรมน ในระหวางวนท 15-22 กนยายน พ.ศ.2556การวเคราะหขอมลใชการวเคราะหขอมลเชงพรรณนาโดยน าขอมลทไดมาวเคราะหประกอบกบงานวจยแนวคดและทฤษฎทเกยวของสรปยอประเดน จดแบงกลม ประเดนเนอหาทได เพอน ามาวเคราะหใหถงการพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตทสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

5.1 สรปและอภปรายผลการวจย การศกษาวจยเรอง ความเปนมออาชพของหลกสตรการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจ

เมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน ผวจยสรปผลการวจยและน าเสนอประเดนทควรอภปรายดงน

78

5.1 การพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตทสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

จากการเขารวมสมมนาและการสงเกตแบบมสวนรวมเปนระยะเวลา 3 วน พบวา การพฒนา

กจการต ารวจเพอความเปนมออาชพโดยศกษารปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ ของต ารวจเมองไอเสตทสหพนธสาธารณรฐเยอรมนสามารถสรปไดดงน

1. ระบบการสอนหลกๆ ของโรงเรยนต ารวจไอชชเตทฯ เนนปรชญา 3 ประการ

ระบบการสอนหลกๆ ของโรงเรยนต ารวจไอชชเตทฯ เนนปรชญา 3 ประการไดแก ความรทางกฎหมาย (Field Competence Knowledge of Law), เนนการฝกปฏบตจรง (Acting-Competence PracticalTraining) และการพฒนาบค ลกภาพไป สการปฏบตหน า ท จ ร งในส งคม (Social andPersonalCompetencePersonalityDevelopment) และในการฝกปฏบตน นจะเนนใหนกเรยนใชทกษะในการสอสารเปนอยางยง ระบบการเรยนการสอนในโรงเรยนจะเนนทการปฏบตมากกวาทฤษฎ โดยดไดจากการสอบจบทเนนการสอบดวยการปฏบต และสอบปากเปลา สวนการใหคะแนนจะใหภาคปฏบตเปน 2 เทาของภาคทฤษฎ สวนระยะเวลาการศกษา 2 ป และฝกปฏบตงานอก 5 เดอน ผทจบการศกษาจะไดรบต าแหนงเปนนายสบต ารวจ

ซงสอดคลองกบทฤษฎจรรยาบรรณและจรยธรรมในอาชพต ารวจแนวความคดท เกยวกบจรยธรรมต ารวจตลอดมา ซงมทงในลกษณะของค าสงระเบยบปฏบตและจารตประเพณท ถายทอดกนตอๆ มา ดงนนจรยธรรมและจรรยาบรรณของต ารวจไทยนนจงมทงในลกษณะทมการ บนทกไวเปนลายลกษณอกษรและไมไดบนทกไวแตมการปฏบตสบกนเรอยมา ซงความหมายของค าวา จรยธรรม นนมรากศพท มาจาก จรย (ความประพฤต) กบธรรม (หลก) จรยธรรม จงหมายถง หลกการด าเนนชวตหรอการประพฤตปฏบตใหเกดประโยชนแกชวต ดวยเหตนจรยธรรมเปนคณประโยชนตอชวต จงเรยกวา คณธรรม (ประชย เปยมสมบรณ,2553: 20; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) ปจจบนส านกงานต ารวจแหงชาตมการก าหนดโครงสรางจรยธรรมและวธการเสรมสรางจรยธรรมของต ารวจไวเปนลายลกษณอกษร ตามค าสงท1388/2525 ลงวนท 24 กนยายน พ.ศ.2525 มว ตถประสงคเพอใหจรยธรรมต ารวจเปนเครองชน าในการปฏบตหนาทใหไปสความเปนผพทกษสนตราษฎรโดยโครงสรางจรยธรรมประกอบดวย 5 สวนคอ

79

1. คณธรรมต ารวจ

2. คานยมของต ารวจ

3. อดมคตต ารวจ

4. หลกการส าคญส าหรบอาชพต ารวจ

5. ขอปฏบตส าหรบอาชพต ารวจ

และยงสอดคลองกบงานวจยของมชย สเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ (2553)ท าการศกษาเรองแนวทางการพฒนาสความเปนต ารวจมออาชพ ทคนพบวา 1) อาชพต ารวจเปนอาชพใหบรการแกสาธารณทตองอาศยความร ความช านาญเปนการเฉพาะมมาตรฐานในการประกอบวชาชพ มอสระในการใชวชาชพตามมาตรฐานวชาชพ (Professional Autonomy) และมจรรยาบรรณของวชาชพ(Professional Ethics) รวมทงตองมสถาบนวชาชพ (Professional Institution)หรอองคกรวชาชพ(Professional Organization) เปนหลกในการควบคมและสรางสรรคการด าเนนการทางวชาชพ นอกจากนพบวา การปฏบตงานตามอ านาจและหนาทของต ารวจ มผลกระทบและมความสมพนธใกลชดกบประชาชนจนไมสามารถแยกจากกนได สงผลใหต ารวจมความส าคญอยางยงตอสงคมและประชาชนมากขน จงมความจ าเปนในการสรางต ารวจมออาชพทมความพรอมทจะปฏบตงานภายใตเงอนไขและหลกการตางๆ โดยเฉพาะอยางยงการฝกอบรมทงภาค ทฤษฏและภาคปฏบตอยางเพยงพอ 2) องคประกอบพนฐานในการสรางความเปนมออาชพของต ารวจของไทยในปจจบนนน ควรมองคประกอบส าคญ 3 ประการไดแก 1. ต ารวจมออาชพตองมองคความรทงองคความรทางวชาการ ทวไปและองคความรเฉพาะทางวชาชพ 2. ต ารวจมออาชพตองมทกษะทงทกษะเฉพาะทางต ารวจและทกษะทสรางเสรมการท างานต ารวจ 3. ต ารวจมออาชพตองมคณลกษณะทเหมาะสมในการท างานต ารวจโดยเฉพาะคณลกษณะดานคณธรรมจรยธรรม

2. ระบบการเรยนการสอนและการสอบบรรจเขาเปนนกเรยนต ารวจ

ระบบการเรยนการสอนและการสอบบรรจเขาเปนนกเรยนต ารวจมการพจารณาหลก 3 ประการเปนส าคญไดแก

80

1. ดานความฉลาด (Intellectual Capacity) คอ ดานภาษา (นอกจากเยอรมนซงเปนภาษาราชการแลว เนองจากเปนประเทศในกลมยโร จงจ าเปนตองพฒนาเพมในดานภาษาองกฤษดวย) และความฉลาด (ไอคว) ตวอยางตามภาพใหผทดสอบเลอกวาภาพใดแตกตางจากภาพอน

2. สมรรถภาพทางกาย (Physical Fitness) คอ ทดสอบดานกฬา และการตรวจเชคสขภาพ

3. ทกษะทางสงคม (Social Skills) ไดแก การสอบสมภาษณรายบคคลและแกปญหาเปน

กลม (Discussion in a Group) ซงประการหลงนนบวานาสนใจ และมความแตกตางจากระบบการสอบคดเลอกของประเทศไทยเปนอยางมาก

ซงสอดคลองกบแนวคด ทฤษฎ Small Library Management Training Program (2010; อางถง

ใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) ทกลาวไววา สมรรถนะ (Competencies) ของมออาชพสมรรถนะทบงชถงความเปนมออาชพไดแก ความรความเขาใจตามหลกแนวคดทฤษฎความสามารถในการแกปญหาความสามารถบรณาการความรทางทฤษฎไปสการปฏบต ความสามารถในการสรางสรรคความรและจดการความรน นและความกระตอรอรนในการใหบรการและยดมนในขอตกลงทใหไวกบลกคา ความใสใจทจะเรยนรในวชาชพอยางตอเนอง Hafferty (1998: 403-307; citing Steinert et al., 2005; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) กลาวไววา คณลกษณะของความเปนมออาชพวาควรมความรและทกษะทเพยงพอในการ ประกอบวชาชพ Barletta (1996:25-26; citing Lieberman, 1956) ไดแบงเกณฑทชวดความเปนมออาชพ ออกเปน 8 ดานคอ 1) การใหบรการสงคมทมลกษณะเฉพาะ 2) การใช วธการทางปญญาในการใหบรการ 3) การไดรบการฝกฝนอบรมวชาชพยาวนานพอสมควร 4) ความมเสรภาพในการใชวชาชพ 5) มความรบผดชอบตอการตดสนเกยวกบวชาชพ 6) มงเนนการใหบรการมากกวาการหาผลประโยชน 7) การมองคกรวชาชพและ 8) การมจรรยาบรรณ วชาชพนอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของ วณช วรรณพฤกษ (2550) กลาวไววา Excellence คอ เปนผทมความเปนเลศทางวชาการ ทงทางดานความรและทกษะในดานตางๆ คอ เปนผมความรความสามารถในการรวบรวมขอมลมา วเคราะห สงเคราะห จนสามารถน าไปใชได มSkillfulคอ เปนผมทกษะในการปฏบตงานดานตางๆ ไดเปนอยางดและถกตองตามมาตรฐานม Appropriate Decision Making Skills คอ มการตดสนใจทเหมาะสม มเหตผลโดยตดสนใจจากขอมลเชงประจกษ (Evidence Based) น ามาประยกตใชในการท างานและตองม Competency in Skills of Communication คอมความสามารถในการตดตอสอสารตองสามารถตดตอสอสารในหลายรปแบบไดอยางมประสทธภาพ

81

และยงสอดคลองกบงานวจยของมชย สเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ (2553)ท าการศกษาเรองแนวทางการพฒนาสความเปนต ารวจมออาชพ ผลการวจยพบวา องคประกอบพนฐานในการสรางความเปนมออาชพของต ารวจของไทยในปจจบนนน ควรมองคประกอบส าคญ 3 ประการไดแก 1) ต ารวจมออาชพตองมองคความรท งองคความรทางวชาการ ทวไปและองคความรเฉพาะทางวชาชพ 2) ต ารวจมออาชพตองมทกษะทงทกษะเฉพาะทางต ารวจและทกษะทสรางเสรมการท างานต ารวจ 3) ต ารวจมออาชพตองมคณลกษณะทเหมาะสมในการท างานต ารวจโดยเฉพาะคณลกษณะดานคณธรรมจรยธรรม

3. สทธมนษยชน และสทธขนพนฐานและการปฏบตงานของต ารวจ

สทธมนษยชน (Human Rights) และศกดศรความเปนมนษย (Human Dignity) ถกท าใหเปน

เรองปกตในวถชวตประจ าวนของนกเรยนต ารวจ เพอใหนกเรยนตระหนกถงความส าคญของเรองราวจากประวตศาสตรทลทธนาซเคยฆาผบรสทธกวา 6 ลานคน เหตการณดงกลาวยงคงเปนเรองสะเทอนใจของประชาชนเยอรมนทกคน และเปนความระลกรวมกนตลอดจนจะตองท าใหมนใจวา จะตองไมมระบอบเผดจการแบบลทธนาซในเยอรมนอกตลอดกาล (Nazi Germany was the Last Dictatorship in Germany) โดยจะพยายามยกประเดนตางๆ อนอาจกระทบกระเทอนถงสทธมนษยชนมากลาวถงอยเสมอเชน การยกตวอยางเหต 911 แลวใหนกเรยนรวมกนใชดลพนจในการพจารณาวาควรจะยงเครองบนทถกจทงทมประชาชนผบรสทธโดยสารอยบนเครองหรอไม

สอดคลองกบแนวคดการจดการภาครฐแนวใหมในยคตนๆเนนความประหยดความเสมอภาคและมประสทธภาพซงเปนวตถประสงคของการปฏรปการบรหารงานภาครฐ (Hood, 1991) ซงปะกอบดวย

1. การบรหารจดการควรอยในมอของนกบรหารจดการมออาชพซงเปนบคคลทมความ

กระตอรอรนมวสยทศนมความสขมรอบคอบและมการท างานตามหลกเหตผล 2. ควรมการวดและมเกณฑมาตรฐานส าหรบการประเมนผลการปฏบตงานทชดเจน

สามารถวดผลเปนรปธรรมได

82

3. เปลยนจากการใหความส าคญตอการควบคมปจจยน าเขาหรอทรพยากรและกฎระเบยบตางๆมาเปนการควบคมในเรองของการผลผลตและผลลพธหรอภาระรบผดชอบตอกระบวนการของการท างานมาเนนภาระรบผดชอบตอผลสมฤทธแทน

4. ปรบเปลยนโครงสรางหนวยงานราชการใหมใหมขนาดเลกลงในรปแบบของหนวยงาน

อสระในการท างานเพอใหเกดความเหมาะสมตอการปฏบตงาน 5. แปรสภาพกจการของรฐใหเปนเอกชนและใหมการจางเหมาบคคลภายนอกรวมทง

ประยกตใชวธการจดจางและการแขงขนประมลงานเพอลดตนทนและปรบปรงคณภาพมาตรฐานการใหบรการใหสงขน

6. ใชแบบวธการบรหารจดการของภาคธรกจเอกชนมาใชในการบรหารจดการภาครฐเชนการวางแผนกลยทธและแผนธรกจการท าขอตกลงวาดวยผลงานการจายคาตอบแทนตามผลงานการจดจางบคคลภายนอกใหเขามาปฏบตงานเปนการชวคราวเฉพาะกจการพฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหารงานและการใหความส าคญตอการสรางภาพลกษณทดขององคกร

7. สรางระเบยบวนยและความประหยดในการใชจายเงนงบประมาณแผนดนโดยพยายามลดตนทนคาใชจายและเพมผลผลตรวมทงเนนเรองของความประหยดและคมคาในการใชทรพยากร

และยงสอดคลองกบงานวจยของมชย สเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ (2553)ท าการศกษาเรองแนว

ทางการพฒนาสความเปนต ารวจมออาชพ องคประกอบพนฐานในการสรางความเปนมออาชพของต ารวจของไทยในปจจบนนน ควรมองคประกอบส าคญ 3 ประการไดแก 1) ต ารวจมออาชพตองมองคความรทงองคความรทางวชาการ ทวไปและองคความรเฉพาะทางวชาชพ 2) ต ารวจมออาชพตองมทกษะทงทกษะเฉพาะทางต ารวจและทกษะทสรางเสรมการท างานต ารวจ 3) ต ารวจมออาชพตองมคณลกษณะทเหมาะสมในการท างานต ารวจโดยเฉพาะคณลกษณะดานคณธรรมจรยธรรม

4. การประยกตความรทางทฤษฎไปสการปฏบตหนาทของเจาหนาทต ารวจ

การตรวจคนรายการบคคลแบบสองตอหนง แตกตางจากแบบฝกยทธวธของประเทศไทย

ซงเปนรปแบบ Combat L (คนหนงนายคมกนหนงนาย) โดยเนนความปลอดภยของเจาหนาทต ารวจ

83

เปนหลกและท าใหผถกคนไมสามารถขดขนได สวนรปแบบ Combat L ใชเฉพาะกรณการคนทมผ ตองสงสยมากกวาจ านวนเจาหนาทต ารวจเทานน

ซงสอดคลองกบแนวคดทฤษฎบรบททเกยวของกบความเปนมออาชพและแนวทางการพฒนาต ารวจไทยลกษณะงานต ารวจมการปฏบตหนาทตามกฎหมายใกลชดและมผลกระทบตอสทธ เสรภาพของประชาชนมาโดยตลอด จนสามารถกลาวไดวา ต ารวจเปนกระบวนการยตธรรมขนตนทม บทบาทและความส าคญตอประชาชนประกอบกบ ต ารวจคอเจาหนาทรฐทปฏบตงานสมผสกบ ประชาชนตลอด 24 ชวโมง โดยตองบรการท งงานทเกยวกบอาชญากรรมและไมเกยวของกบ อาชญากรรม (ประชย เปยมสมบรณ , 2546) สงผลใหตองมก าหนดแนวคดดานมาตรฐานและ พฤตกรรมการใหบรการประชาชนอนอาจถอไดวา ต ารวจมลกษณะเปนวชาชพอยางหนงทมอทธพล ตอประชาชนและสงคมอยางมาก (สวรรณ สวรรณเวโช,พล.ต.ท., 2541; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) การท าใหต ารวจมงสความเปนวชาชพต ารวจตองมองคประกอบส าคญดงตอไปนคอ มความรทางวทยาการและการบรหารงานต ารวจมองคการหรอสมาคมของต ารวจอาชพ มฐานะและการเคารพนบถอในสงคม มการก าหนดคณสมบตในการคดเลอกผทจะเขามาประกอบอาชพ มประมวลจรยธรรม มการศกษาในระดบสงและเนนการใหบรการประชาชนเปนหลกส าคญ (ประยงค เตมชวาลาและฤาเดช เกดวชย, 2548; อางถงใน มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ, 2553) นอกจากนยงพบวากจการต ารวจไทยตงแตอดตจนกระทงถงปจจบนไดมพฒนาการทงทางดานโครงการและระบบการบรหารงานต ารวจเรอยมาโดยตลอด โดยภาพรวมไมสามารถตอบสนองตอ ความตองการของภาคประชาชนไดอยางมประสทธภาพ อนเนองจากมาจากปจจยหลายประการ อาท กจการต ารวจถกแทรกแซงจากทางการเมองตลอดเวลา ขาดความคลองตวในการบรหาร ระบบงาน ต ารวจเปนแบบรวมศนยอ านาจ เปนตน ปจจยเบองตนดงกลาวลวนสงใหผลใหเกดการเรยกรองจากภาคประชาชนใหต ารวจมการพฒนาตนเองใหเปนวชาชพต ารวจ (Police Professionalization) มากขนเพอสามารถเปนทพงพงของประชาชน

และยงสอดคลองกบงานวจยของมชย สเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ (2553)ท าการศกษาเรอง

แนวทางการพฒนาสความเปนต ารวจมออาชพ ทพบวา การปฏบตงานตามอ านาจและหนาทของต ารวจ มผลกระทบและมความสมพนธใกลชดกบประชาชนจนไมสามารถแยกจากกนได สงผลใหต ารวจมความส าคญอยางยงตอสงคมและประชาชนมากขน จงมความจ าเปนในการสรางต ารวจมออาชพทมความพรอมทจะปฏบตงานภายใตเงอนไขและหลกการตางๆ โดยเฉพาะอยางยงการฝกอบรมทงภาค ทฤษฏและภาคปฏบตอยางเพยงพอ สภาพบรบทขององคกรต ารวจไทยมเปน

84

ขอจ ากดหรอปญหาอปสรรคในการพฒนาสความเปนมออาชพ โดยเฉพาะในเรองภารกจ ขอบเขต อ านาจและหนาทของต ารวจมความหลากหลาย วฒนธรรมองคกรและการบรหารจดการ ความไมเปนเอกภาพของการจดการศกษาและฝกอบรมต ารวจ แตกมโอกาสในการสรางความเปนมออาชพใหเกดขนได พจารณาไดจากการจดโครงสรางและระบบงานต ารวจไทย ความส าคญของอ านาจและหนาทต ารวจตอสงคม ชมชน ประชาชน การก าหนดนโยบายและเปาหมาย ในการพฒนาทสอดคลองกบการสรางความเปนมออาชพ แนวทางและเจตนารมณ ตามพระราชบญญตต ารวจแหงชาต พ.ศ.2547 และความพรอมของหนวยงานจดการศกษาและฝกอบรมต ารวจตางๆสงส าคญ คอ การสรางเสรมจดแขงใหเกดผลอยางเปนรปธรรม และลดขอจ ากดตอการพฒนาความเปนมออาชพ

5. Police Operational Behavior (POB)

ในสวนของการฝกจ าลองสถานการณ (Police Operational Behavior เปนการน าพฤตกรรมของเจาหนาทต ารวจจากการปฏบตการจรงมาวเคราะห เพอน ามาจดท าเปนรปแบบ (Module=การสอนแบบ Role Play) แลวใหเจาหนาทต ารวจฝกปฏบต โดยรปแบบหนงๆ จะประกอบดวยเงอนไข (Element) ทแตกตางกน ท าใหเกดความหลากหลายในการฝกปฏบตของนกเรยนและสามารถฝกการตอบสนองของนกเรยนในการแกไขสถานการณดงกลาวสมมตทก าหนดขน โดยมเปาหมายส าคญ กลาวคอ เปนทจะเชอมโยงการเรยนรทางภาคทฤษฎไปสภาคปฏบตและพฒนาเพอใหเกดความปลอดภยในการปฏบตงานตามหนาทแกนกเรยนต ารวจในการฝกสถานการณจ าลองนน นกเรยนจะถกแบงเปนกลมยอย เพอใหนกเรยนทกคนมโอกาสไดฝกฝนไดอยางทวถง นอกจากนนยงมประโยชนในแงทครฝกจะสามารถอธบายปญหาทเกดขนพดคยและวเคราะหการปฏบตทเกดจากความผดพลาด ตลอดจนชแจงรายละเอยดปลกยอยทส าคญใหแกผปฏบตได

สอดคลองกบงานวจยของมชย สเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ (2553) ท าการศกษาเรองแนวทางการพฒนาสความเปนต ารวจมออาชพทพบวา ต ารวจมออาชพตองมองคความรทงองคความรทางวชาการ ทวไปและองคความรเฉพาะทางวชาชพต ารวจมออาชพตองมทกษะทงทกษะเฉพาะทางต ารวจและทกษะทสรางเสรมการท างานต ารวจ และต ารวจมออาชพตองมคณลกษณะทเหมาะสมในการท างานต ารวจโดยเฉพาะคณลกษณะดานคณธรรมจรยธรรมและยงสอดคลองกบงานวจยของอภชาต แยมผกา, พ.ต.ท. (2554) ทท าการศกษาเรองปญหาอปสรรคของกองก ากบการฝงชน สงกดกองบงคบการอารกขาและควบคมฝงชน ผลการศกษาพบวา เจาหนาทของกองก ากบควบคมฝงชนใหความส าคญกบคณสมบตทเหมาะสมของเจานาทต ารวจนครบาลในดานสภาพรางกายมากทสด

85

โดยเฉพาะความคดเหนในเรองทวาตองเปนผทผานการทดสอบสมรรถภาพในดานสภาพรางกายมากอน รองลงมาคอ ดานสภาพจตใจ และดานคณวฒและวยวฒ ในขณะทเจาหนาทต ารวจหญงใหความส าคญกบคณสมบตทเหมาะสมของเจานาทต ารวจนครบาลในดานสภาพจตใจมากทสด รองลงมาคอดานรางกายและดานคณวฒและวยวฒ และนอกจากนนยงสอดคลองกบงานวจยของ ฉฐชสรณ กาญจนศลานนท (2555) ทท าการศกษาเรองแนวทางการพฒนาบคลากรในงานโรงแรม: กรณศกษาโรงแรมระดบ 3 ดาวในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา บคลากรตองการการพฒนาในแตละดานมากทสดดงน 1) มาตรฐานดานบคลกภาพไดแก การมกรยามารยาททสภาพเรยบรอย การพดสอสารทถกตอง ชดเจน มความกระฉบกระเฉงวองไวในการท างานและการวางตวอยางเหมาะสมถกตองตามกาลเทศะ 2) มาตรฐานดานคณธรรม จรยธรรมไดแก การมความอดทนอดกลน ควบคมอารมณไดด การปฏบตงานดวยความละเอยดรอบคอบและการมวนย สวนสงทส าคญยงตองานบรการคอการมทศนคตทดตองานนน บคลากรเองยงมความเหนวาไดรบการพฒนาและสงเสรมไมมากพอซงเปนสงทองคกรควรหนมาใหความส าคญเปนอยางยง 3) มาตรฐานดานความร ความสามารถทวไปไดแก การมความรเกยวกบกฎหมายแรงงานและกฎหมายสทธพนฐานคมครองผบรโภค การมความรเกยวกบกฎหมาย สถานประกอบการทพกแรม และกฎหมายทเกยวของและความสามารถในการใชคอมพวเตอร และ 4) มาตรฐานดานความสามารถ/ทกษะดานภาษาและการสอสารไดแก ความสามารถในการใชภาษาตางประเทศนอกเหนอจากภาษาองกฤษไดอยางนอย 1 ภาษา ความสามารถในการใชภาษาองกฤษและความสามารถในการใชภาษาทาทาง (Body Language)

6. หลกการขนพนฐานของการเขาถงสถานทเกดเหต

ในดานการเขาควบคมสถานทเกดเหตและการด าเนนการในเหตฉกเฉน (Criminalistic and First Response On The Beat) ต ารวจเยอรมนแบงความรบผดชอบในคดอาญาออกเปนสองประเภทคอ คดอาชญากรรมพนฐาน (Lower Crime) ซงอยในความรบผดชอบของต ารวจพนท (Uniformed Branch/Patrol Teams) กบคดอาชญากรรมทคอนขางซบซอน (Higher Crime) ซงอยในความรบผดชอบของต ารวจสบสวน (Criminal Investigation Division/Federal Police) ดวยเหตนต ารวจทกคนในเยอรมนซงจะตองจบจากนายสบต ารวจและตองผานงานเปนสายตรวจ (Patrol Teams) เสยกอนแลวจงไปเรยนในระดบสงขน (Advance School/Academy/University) เมอจบจากโรงเรยนในระดบดงกลาว เจาหนาทต ารวจเหลานจงสามารถท างานรบผดชอบในคดทส าคญและซบซอนได โดยไมเกดการกาวกายในการปฏบตระหวางหนวยงานพนทกบหนวยงานกลาง นอกจากนแลวยงกลาวถงการ

86

ปฏบตของหนวยเทคนคพเศษเชน (S.W.A.T) แตไมมลกษณะพเศษแตกตางจากของส านกงานต ารวจแหงชาตแตประการใด

ซงสอดคลองกบงานวจยของมชย สเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ (2553)ทท าการศกษาเรองแนวทางการพฒนาสความเปนต ารวจมออาชพ ทพบวา การพฒนาความเปนมออาชพของต ารวจไทย เนนใชการศกษาและการฝกอบรมครอบคลมมตตางๆ ทส าคญไดแก 1) การก าหนดเปาหมาย (Setting Goal) เพอมงสความเปนมออาชพทครอบคลมองคประกอบ 3 ดานไดแก ดานความร ดานทกษะ ดานคณลกษณะสวนบคคล 2) การจด ประสบการณเรยนร (Providing Experiences) เพอน าไปสเปาหมายทก าหนดไว ทงการพฒนา กระบวนการศกษาและฝกอบรมและการพฒนาเชงโครงสรางการบรหารจดการ โดยค านงถงหลกการส าคญคอ ตองมความตอเนอง (Continuity) เปนไปตามล าดบขน (Sequence) ตองมการบรณาการ (Integration) เนนสงเสรมและพฒนาการจากเดม (Promotion) โดยจะตองมความเชอมโยงทงระบบของ หนวยงานทางการศกษาและฝกอบรมต ารวจตางๆ ในสงกดส านกงานต ารวจแหงชาต 3) การประเมนผลลพธ (Evaluating Outcomes) ตองมการประเมนผลการเรยนรวาการเรยนการสอนและการฝกอบรมไดตรงตามเปาหมายทตงไวและจ าเปนตองมการก าหนดมาตรฐานทางการศกษาทางวชาชพต ารวจและมการก าหนดและสรางตวชวดผลการศกษาหรอการฝกอบรมทครอบคลมทกดานอยางเปนรปธรรม

7. เทคนครปแบบการจดการฝงชน

การควบคมฝงชนของต ารวจเยอรมนและเปนสงส าคญทควรกลาวถง นนคอ ขอกฎหมายเกยวกบการชมนมและการมสวนรวมในการก าหนดกฎหมาย เนองจากรฐบาวาเรยมววฒนาการในดานประชาธปไตยและสทธพลเมองทคอนขางสมบรณ ประชาชนมสทธทจะชมนมตามกฎหมายไดอยางถกตอง ภายใตการปฏบตตามกฎหมายเกยวกบการชมนมเชน การหามปดถนน หามสวมใสหนากากหรอสงปดคลมใบหนา การหามใชปายขอความเรยกรองทมขนาดใหญเกนกวากฎหมายก าหนด ท งนเนองจากกฎหมายของเยอรมนนอกจากใหสทธในการชมนมแลว กลมผ ชมนม (Assembly) จะตองเคารพสทธของผรกษากฎหมาย เพราะจะตองพรอมใหผรกษากฎหมายตรวจสอบการกระท าของกลมตนไดดวย ดงนน การปดบงใบหนาหรอการใชปายผาขนาดใหญทจะบดบงวสยทศนในสงเกตเขาไปในกลมฝงชนจงเปนความผด เจาหนาทสามารถยดผาดงกลาวได การปฏบตหลกๆของเจาหนาทจงเปนการควบคมทศทางการเคลอนทของฝงชน และการบนทกภาพนง/ภาพเคลอนไหวของกลมผชมนม เพอด าเนนคดกบผกระท าการฝาฝนในภายหลงและสอดคลองกบ

87

งานวจยของ อภชาต แยมผกา, พ.ต.ท. (2554) ทท าการศกษาเรองปญหาอปสรรคของกองก ากบการฝงชน สงกดกองบงคบการอารกขาและควบคมฝงชน ผลการศกษาพบวา เจาหนาทของกองก ากบควบคมฝงชนสวนใหญเปนเพศชายมอายต ากวา 30 ป การศกษาระดบปรญญาตร สถานภาพโสด มรายไดตอเดอนระหวาง 10,001-15,000 บาท มอายราชการต ากวา 5 ป และสวนใหญเปนขาราชการต ารวจชนประทวน ในสวนของความคดเหนของกลมตวอยางพบวา กลมตวอยางใหความส าคญกบคณสมบตทเหมาะสมของเจานาทต ารวจนครบาลในดานสภาพรางกายมากทสด โดยเฉพาะความคดเหนในเรองทวา ตองเปนผทผานการทดสอบสมรรถภาพในดานสภาพรางกายมากอน รองลงมาคอ ดานสภาพจตใจ และดานคณวฒและวยวฒ ตามล าดบ ในขณะทเจาหนาทต ารวจหญงใหความส าคญกบคณสมบตทเหมาะสมของเจานาทต ารวจนครบาลในดานสภาพจตใจมากทสด รองลงมาคอดานรางกายและดานคณวฒและวยวฒ ตามล าดบ สวนความคดเหน ของเจาหนาทต ารวจในดานปญหาและอปสรรคของกองก ากบการฝงชนพบวา กลมตวอยางเหนวาปญหาดานงบประมาณเปนปญหามากทสด โดยเฉพาะในหนวยงานทมการเบกจายลาชา รองลงมาคอดานเครองมอเครองใช ดานองคกร ดานการบรหารงานและดานบคลากรตามล าดบ

8. การเรยนรดานการพฒนาบคลกภาพในการเขากบสงคม (Social and Personal Competence Personality Development)

ปรชญาการเรยนรดานการพฒนาบคลกภาพในการเขากบสงคม (Social and Personal Competence Personality Development) หนงในปรชญา 3 ประการของโรงเรยน โดยเปรยบเทยบกบการสรางบานกลาวคอ ความรทางกฎหมาย (Field Competence Knowledge of Law) เปรยบเสมอนรากฐานของบาน สวนการฝกปฏบตจรง (PracticalTraining) เปรยบเสมอนตวบานและสดทายการพฒนาบคลกภาพไปสการปฏบตหนาทจรงในสงคม (Social and Personal Competence Personality Development) คอเปาหมายสงสดของการเรยนในโรงเรยนต ารวจ

สงส าคญในการพฒนาบคลกภาพไปสการปฏบตหนาทจรงในสงคม ประกอบไปดวยปจจย

หลายประการเชน ความสามารถในการควบคมสถานการณวกฤต ทกษะในการจดการกบความเครยด หลกจรยธรรมเชน ความยตธรรม การรจกยดหยนและยอมรบความเหนทแตกตาง แตทนาสนใจและควรกลาวถงเปนอยางยง นนคอ การเนนทกษะในการเจรจาสอสาร (Communication and Conflict Management) กลาวคอ นกเรยนจะตองเรยนรการสงสญญาณไมวาทางกายและทางวาจากบผทตนเขาไปมปฏสมพนธและจะตองรจกสงเกตปฏกรยาตอบรบของผนนดวย เพอปรบตว

88

ใหเขากบสถานการณและควบคมสถานการณไมใหน าไปสความขดแยงหรอในทางเปนปฏปกษ ซงหลกการดงกลาวจะตองใชจตวทยาในการสอสารและเปนเรองส าคญทนกเรยนจะฝกปฏบตตลอดเวลาในการเรยนทน

ซงสอดคลองกบงานวจยของอภชาต แยมผกา, พ.ต.ท. (2554) ทท าการศกษาเรองปญหาอปสรรคของกองก ากบการฝงชน สงกดกองบงคบการอารกขาและควบคมฝงชน ผลการศกษาพบวา เจาหนาทของกองก ากบควบคมฝงชนใหความส าคญกบคณสมบตทเหมาะสมของเจานาทต ารวจนครบาลในดานสภาพรางกายมากทสด โดยเฉพาะความคดเหนในเรองทวา ตองเปนผทผานการทดสอบสมรรถภาพในดานสภาพรางกายมากอน รองลงมาคอ ดานสภาพจตใจ และดานคณวฒและวยวฒ ตามล าดบ ในขณะทเจาหนาทต ารวจหญงใหความส าคญกบคณสมบตทเหมาะสมของเจานาทต ารวจนครบาลในดานสภาพจตใจมากทสด รองลงมาคอดานรางกายและดานคณวฒและวยวฒ ตามล าดบ และยงสอดคลองกบงานวจยของ ฉฐชสรณ กาญจนศลานนท (2555) ทท าการศกษาเรองแนวทางการพฒนาบคลากรในงานโรงแรม: กรณศกษาโรงแรมระดบ 3 ดาวในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา บคลากรตองการการพฒนาในดานบคลกภาพไดแก การมกรยามารยาททสภาพเรยบรอย การพดสอสารทถกตอง ชดเจน มความกระฉบกระเฉงวองไวในการท างานและการวางตวอยางเหมาะสมถกตองตามกาลเทศะ และนอกจากนนยงสอดคลองกบงานวจยของ พรชนก ถาวรสนตกจ (2556) ทท าการศกษาเรองปจจยทสงผลตอการพฒนาบคลกภาพของอาชพพยาบาลในโรงพยาบาล รฐบาล ผลการศกษาพบว า ป จจยดานองคกร ด านวฒนธรรมการท างาน ดานสภาพแวดลอมทางสงคม ดานการท างานเปนทม ดานผ บรการ/ใหบรการเพอนรวมงาน ผบงคบบญชา มผลตอการพฒนาบคลกภาพภายนอก ภายใน และโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถต กลาวคอกลมตวอยางทมคะแนนของปจจยดานองคกรโดยรวมสงกจะสงผลท าใหคะแนนของการพฒนาบคลกภาพภายนอก ภายใน และโดยรวมสงขนตาม ในทางกลบกนหากกลมตวอยางมคะแนนของปจจยดานองคกรโดยรวมต ากจะสงผลใหคะแนนของการพฒนาบคลกภาพภายนอก ภายใน และโดยรวมต าเชนกน

9. การพฒนาบคลกภาพ / ภาวะผน า

การพฒนาบคลกภาพ ภาวะผน า เบองตนกลาวถงขอบเขตเนอหาการสอนในโรงเรยนต ารวจขนพนฐาน และโรงเรยนต ารวจขนสง (Further Education) ซงการเรยนในโรงเรยนต ารวจขนสงจะเปนลกษณะของการฝกอบรมระยะส นปละประมาณ 250 หลกสตร คดเปนจ านวนผเขาอบรม

89

ประมาณ 10,000 คนตอป ในสวนความรบผดชอบของผบรรยายวาดวยหวขอการพฒนาภาวะผน า โดยไดเนนย าในเรองหลกจรยธรรมของผน า (Ethical Leadership) วาผน าจะตองเปนผทมความรบผดชอบสง มความสามารถในการสรางความมสวนรวม มความโปรงใส มความเปนผแทนในดานความรบผดชอบตอทกบรบทองคกร มความสามารถในการจดการและความเปนผน าในดานความเปลยนแปลง และผบรรยายไดยกตวอยางทนาสนใจวาดวยคณสมบตดานความเปนผน าของอดตหวหนาต ารวจเยอรมนทตงเปาประสงคเอาไววา องคกรต ารวจจะตองไดรบความยอมรบจากสงคมทงพฤตกรรมและทศนคต โดยจะตองท าใหทกบรบทขององคกรรบทราบ เขาใจและเตมใจรบการเปลยนแปลงนน ความกลาดงกลาวไดน าไปสการเปลยนแปลงระบบการเรยนการสอนของต ารวจจากระบบเนนการสอนภาคทฤษฎ มาเปนเนนการสอนภาคปฏบต (Theory Combine Practice) ซงเกดจากภาวะผน าทตองการปรบเปลยนองคกรไปในทศทางทดขนโดยจากผลการเปลยนแปลงดงกลาวไดท าใหภาพลกษณในอาชพต ารวจเยอรมนเปนทยอมรบของประชาชนมากขน

ในหวขอสดทายนดงทไดกลาวมาแลว วาโรงเรยนเนนการฝกปฏบตและใหความส าคญ มากกวาการฝกทฤษฎ การสอบจบของนกเรยนกเชนเดยวกน โดยทางโรงเรยนฯ ไดทดลองใหนกเรยนหนงคนมาสาธตการสอบ และอธบายวา นกเรยนจะตองจบฉลากเลอกแบบทดสอบซงมหลายแบบ และตองจบฉลากเลอกอาจารยผคมสอบโดยอาจารยคมสอบนน สวนหนงทางโรงเรยนจะเชญนายต ารวจทท างานอยตามหนวยงานตางๆ มาเปนผคมสอบดวย ขนตอนการสอบนกเรยนจะตองแสดงการปฏบตในสถานการณจ าลองเสมอนจรงทกอยาง โดยมอาจารยคมสอบอยางนอยสามคนเคยสงเกต และมการบนทกวดโอไว หลงจากการสอบปฏบตเสรจสนแลว นกเรยนจะตองถกอาจารยคมสอบสมภาษณถงเหตผลในการปฏบตขณะอยในสถานการณจ าลอง เพอวดความรความเขาใจทางทฤษฎของนกเรยน ซงเปนการตอกย าใหเหนวาโรงเรยนไดเนนปรชญาในดานการฝกปฏบตมากกวาการทองจ าทฤษฎอยางแทจรง

ซงสอดคลองกบงานวจยของ อภชาต แยมผกา, พ.ต.ท. (2554) ทท าการศกษาเรองปญหาอปสรรคของกองก ากบการฝงชน สงกดกองบงคบการอารกขาและควบคมฝงชน ผลการศกษาพบวา เจาหนาทของกองก ากบควบคมฝงชนควรมการเตรยมความพรอมในดานรางกายและจตใจใหพรอมรบกบสถานการณตางๆ ทอาจเกดขน หนวยเหนอควรการเบกจายงบประมาณอยางรวดเรว โดยจดสรรงบประมาณอยางรวดเรว ชดเจน สามารถตรวจสอบได จดหาเครองมอเครองใชททนสมย และมประสทธภาพมาทดแทนของเดม ควรมการสรางขวญและก าลงใจใหผปฏบตงานหรอก าลงพลเชน สวสดการ และควรมการสบเปลยนก าลงพลอยางสม าเสมอ เพอลดความเครยดของก าลงพลในดาน

90

การปฏบตงานและยงสอดคลองกบงานวจยของ ฉฐชสรณ กาญจนศลานนท (2555) ทท าการศกษาเรองแนวทางการพฒนาบคลากรในงานโรงแรม: กรณศกษาโรงแรมระดบ 3 ดาวในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา มาตรฐานดานบคลกภาพไดแก การมกรยามารยาททสภาพเรยบรอย การพดสอสารทถกตอง ชดเจน มความกระฉบกระเฉงวองไวในการท างานและการวางตวอยางเหมาะสมถกตองตามกาลเทศะ และนอกจากนนยงสอดคลองกบงานวจยของพรชนก ถาวรสนตกจ (2556) ทท าการศกษาเรองปจจยทสงผลตอการพฒนาบคลกภาพของอาชพพยาบาลในโรงพยาบาลรฐบาล ผลการศกษาพบวา ปจจยดานองคกร ดานวฒนธรรมการท างาน ดานสภาพแวดลอมทางสงคม ดานการท างานเปนทม ดานผบรการ/ใหบรการ เพอนรวมงานผบงคบบญชา มผลตอการพฒนาบคลกภาพภายนอก ภายใน และโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถต กลาวคอกลมตวอยางทมคะแนนของปจจยดานองคกรโดยรวมสงกจะสงผลท าใหคะแนนของการพฒนาบคลกภาพภายนอก ภายใน และโดยรวมสงขนตาม ในทางกลบกนหากกลมตวอยางมคะแนนของปจจยดานองคกรโดยรวมต ากจะสงผลใหคะแนนของการพฒนาบคลกภาพภายนอก ภายในและโดยรวมต าเชนกน

5.2 แนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและบรบททเหมาะสมส าหรบประเทศไทย

แนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและบรบททเหมาะสมส าหรบประเทศไทย จากการเขารวมสมมนาและการสงเกตแบบมสวนรวมสามารถสรปไดดงน

1. การปรบปรง พฒนาตงแตจดเรมตนของการเขาเปนต ารวจ คอ การปรบปรง พฒนาระบบการรบสมครบคคลากรเขามารบราชการต ารวจควรมกฎเกณฑอยางชดเจน ซงนอกจากการคดเลอกดวยการทดสอบความรดานวชาการ สมรรถนะทางรางกาย และจตใจแลว แตควรเพมการทดสอบระดบความสามารถทางสตปญญา(Intelligence Quotient) และความฉลาดทางอารมณ (Emotional Intelligence Quotient) ดวย นอกจากนนควรเพมการทดสอบเกยวกบบคลกภาพในการเขาสงคม เชน การสอบสมภาษณ การทดสอบการท ากจกรรมกลม ซงท าใหสามารถสงเกตพฤตกรรมในการท างานรวมกบผอนและการเขาสงคมได

เนองจากทผานมาระบบการคดเลอกของประเทศไทยสวนใหญจะเนนทการคดเลอกบคคล

ดวยการใหทดสอบความรทางวชาการเปนหลก แตกลบมไดใหความส าคญกบการรจกการยอมรบ

91

ความคดเหน และการรวมกนท างานเปนทม ซงในระบบการสอบคดเลอกทวดผลดวยการทดสอบความรนน อาจจะวดไดเพยงความฉลาดทางสตปญญา แตในความเปนจรงสงเหลานเปนเรองทสามารถเรยนรไดในระหวางการอบรมเพราะเปนความรทไมเกนกวาระดบความสามารถทางสตปญญาปกตของมนษย แตเรองของจรยธรรม คณธรรม หรอพฤตกรรมสวนบคคล ทจะพฒนาไปสการอยรวมกบบคคลในสงคม สงเหลานไมสามารถสอนหรอเรยนรไดภายในระยะเวลาแคเพยงชวงการเปนนกเรยนต ารวจ หากแตตองไดรบการบมเพาะพนฐานตงแตสถาบนครอบครวหรอตลอดชวตจนกระทงมาถงวนสมครสอบ

อกทงในระบบองคกรหรอระบบโครงสรางทางสงคม การใหการยอมรบความคดเหนใหมๆ

และการรจกการแบงหนาทกนท างานนน มสวนส าคญเปนอยางยง ผวจยเหนวาการท างานดวยตนเองหากตงใจท างานเตมทอาจไดรบผลส าเรจถงรอยเปอรเซนต แตในการท างานเปนทมนนไมอาจสามารถใหบคลากรทกคนในทมท างานตามความตองการของเราเตมรอยได ดงนน การแบงหนาทกนท าและรบผดชอบตามกรอบของงานแลวท าในสวนของตนใหเตมทจงจะท าใหไดงานทมประสทธภาพและมประสทธผล ดงนนการวดพนฐานดานจรยธรรม คณธรรมตลอดจนการรจกการยอมรบฟงความคดเหนรวมทงการพฒนาบคลกภาพสสงคมจงมความจ าเปนอยางยง

ดวยเหตผลขางตนการคดเลอกดวยวธดงกลาวจะท าใหไดบคลากรซงนอกจากมความพรอม

ในดานสตปญญาและรางกายแลว ยงจะไดผมทงคณสมบตดานจรยธรรม และคณธรรม มคณลกษณะของการท างานเปนทม รจกยอมรบฟงความคดเหนผอน ซงจะเปนพนฐานในการพฒนาบคลกภาพสสงคม เขามาเปนเจาหนาทต ารวจ เพอทน าพาองคกรต ารวจหรอทางส านกงานต ารวจแหงชาตกาวสความเปนมออาชพยงขน

2. การปรบปรง พฒนา หลกสตรการเรยนการสอนดานตางๆ ของส านกงานต ารวจแหงชาตในทกระดบ รวมถงการอบรมในหลกสตรตางๆ ของส านกงานต ารวจแหงชาต ควรมการปรบแนวทางการเรยนซงจากเดมการอบรมต ารวจ มพนฐานมาจากการฝกอบรมวชาทหาร แตพฒนาสความเปนมออาชพดวยการฝกอบรมในสงทเปนวชาชพต ารวจอยางแทจรง และตองมการปรบปรงใหมการเนนการเรยนทางดานภาคปฏบตมากขน และลดระยะเวลาในการเรยนภาคทฤษฎใหนอยลง เพราะการเปนเจาหนาทต ารวจตองมการลงพนท การพบปะประชาชน การชวยเหลอสงคม รวมถงการปองกนปราบปรามอาชญากรรมตางๆ ซงทงหมดนเนนทกษะทางดานการปฏบตมากกวาดานทฤษฎ ซงใน

92

ทศทางนส านกงานต ารวจแหงชาตหรอหนวยงานทสงกดในส านกงานต ารวจแหงชาตควรใหความส าคญในการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน การอบรมหลกสตรตางๆ ดวย จากการศกษาจะเหนไดวาววฒนาการต ารวจทงของประเทศไทยและสหพนธสาธารณรฐเยอรมนพนฐานมาจากการฝกอบรมวชาทหาร เชน การฝกแถว การสวนสนาม การฝกใชอาวธสงคราม การฝกวชาทหารใหความส าคญและมประโยชนในดานการรจกระเบยบวนย ความพรอมเพรยง การปฏบตตามค าสง และการท างานเปนหมคณะ ซงในอดตมความจ าเปนทจะตองฝกผบงคบหมวดต ารวจในการออกไปน าการรบในเขตพนทชายแดน และพนทความมนคงตางๆ ปจจบนบรบททางสงคมเปลยนแปลงไปการท างานของต ารวจมใชการน าก าลงออกรบกบขาศก (Enemy) เชนในอดต หากแตเปนการใชอ านาจและสทธหนาทตามกฎหมายตอประชาชน (Citizens) ครอบคลมทงการบรการทงงานทเกยวกบอาชญากรรมและไมเกยวกบอาชญากรรม ดงนน การปฏบตจงมความแตกตางกนเปนอยางยง โดยนอกจากการปฏบตตามอ านาจหนาทซงกฎหมายและพระราชบญญตทมโทษทางอาญาก าหนดใหไวแลว ยงตองค านงถงสทธมนษยชน (Human Rights) และศกดศรความเปนมนษย (Human Dignity) ซงเดมลกษณะทหารเปนลกษณะของผออกค าสงและผควบคม ไปสผขอความรวมมอ และผใหบรการเปนตน

จากรายงานศกษาซงกลาวถงลกษณะกระบวนการถายทอดทางวชาชพสความเปนมออาชพ สรปไดวา เปนกระบวนการทางสงคมทผานการขดเกลาใหอาชพมความเปนมออาชพ ดงนแลว การฝกอบรมต ารวจกควรมการปรบเปลยนใหความเปนมออาชพเพอตอบสนองความตองการของประชาชนเฉกเดยวกน โดยอาจจะลดการใหความส าคญของการฝกวชาทหารลง แตเพมการฝกในดานวชาชพต ารวจใหมากขน ตวอยางเชน การฝกอบรมทเนนการท างานทางดานคดอาชญากรรมตางๆ (Module) ไดแก การปฏบตในกรณรบแจงเหตความผดเกยวกบทรพย, การปฏบตกรณรบแจงเหตความผดเกยวกบรางกายและชวต ฯลฯ โดยใหเนนการฝกแบบปฏบตจรง (Role Play) ใหมากยงขน ตลอดจนการใหการอบรมในดานทศนคต กระบวนทศนทางสงคมทค านงถงสทธมนษยชน และศกดศรความเปนมนษย อกดวย 3. การปรบปรง พฒนาในระบบการสอบเลอนขนหรอการปรบยายหนาทของเจาหนาทต ารวจ ซงจะคลายกบในขอท 1 ทผวจยน าเสนอไปแลวนน ควรมการสอบทกษะทางดานปฏบตมากกวาการสอบทางดานทฤษฎ รวมไปถงการทดสอบทางดานสมรรถนะทางรางกาย จตใจ และอารมณ และจรรณยาบรรณในวชาชพ โดยจะตองมการการทดสอบกอนการเลอนขน เพอทเจาหนาท

93

ต ารวจจะไดมความร ความสามารถ เหมาะสมและเพยงพอในต าแหนงหนาทขนสงขน และมการอบรมภายหลงการปรบยาย เพอจะไดน าความรทไดไปใชไดจรงในลกษณะงานของตนเอง และจะสงผลใหมการพฒนาตนเองและองคกรเขาไปสความเปนมออาชพดวย 4. การศกษาเฉพาะทางของส านกงานต ารวจแหงชาต ควรมความเชอมโยงทงระบบของหนวยงานทางการศกษาตางๆ ไดแก โรงเรยนต ารวจชนตน กลาวคอ โรงเรยนนายรอยต ารวจ และศนยฝกอบรมต ารวจภธรภาค กบศนยฝกอบรมต ารวจขนกลางและขนสง (Internship) ซงอบรมหลกสตรใหกบขาราชการต ารวจตางๆ ในสงกดส านกงานต ารวจแหงชาตนน

ผวจยเหนวา การฝกอบรมในโรงเรยนนายรอยต ารวจควรมการพฒนาไปในดานวชาชพใหมากยงขน ลดการใหความส าคญในการฝกวชาทหารลง หรออาจใหคงไวในระดบชนปท 1-2 โดยใหเนนการศกษาทฤษฎ ครอบคลมทงในดานวชากฎหมายหรอกฎระเบยบอนเกยวกบอาชญากรรมและไมเกยวกบอาชญากรรม ส าหรบในชนปท 3-4 ใหเนนการฝกวชาชพต ารวจมากขน สวนการฝกอบรมตามศนยฝกอบรมต ารวจภธรภาคอนเปนสถานทผลตนายสบต ารวจซงเปนระดบผปฏบตการนนกใหเนนการฝกวชาชพต ารวจเปนรอยละ 80 ของการอบรม ดงนแลว เมอบคลากรทผานการอบรมมาจากทงสองสถานศกษาออกมาปฏบตหนาทในหนวยงานเดยวกนกจะสามารถท างานสอดคลองกนได โดยนกเรยนนายรอยต ารวจซงเปนผมความพรอมทงความรในดานทฤษฎและดานปฏบต สามารถใหค าแนะน าเพมเตมแกนกเรยนนายสบต ารวจได

หลงจากการท างานไประยะจงมการทบทวนความรใหแกเจาหนาทต ารวจทงสองระดบ โดย

ใหเขาอบรมในหลกสตรตางๆ ซงเปนหลกสตรทเนนการปฏบตและใชระยะเวลาไมนานเกนกวา 2-3 สปดาห หลกสตรระยะสนเหลานควรจะมการกระจายไปสศนยฝกอบรมตางๆ เพอใหเกดความถในการฝกอบรมและสามารถรองรบกบปรมาณเจาหนาท ตลอดจนการอบรมในระยะส นจะไมท าใหหนวยงานเกดปญหาการขาดแคลนบคลากร ดงนแลว จะท าใหส านกงานต ารวจแหงชาตกาวเขาสความเปนมออาชพมากยงขน 5. การพฒนา ปรบปรง ระบบการท างานของหนวยงานตางๆ ทสงกดส านกงานต ารวจแหงชาตใหไดตามมาตรฐานสากล เชน การปรบระบบการท างานแบบอาชญากรรมพนฐาน (Street Crime) และอาชญากรรมขนสง (Higher Crime) เพอใหต ารวจมความช านาญในงานทท าตลอดจนไมเกดการท างานกาวกายอ านาจหนาทซงกนและกน

94

กรณนสอดคลองกบความเหนของผวจยในขอ 3 และขอ 4 โดยเนนย าใหเหนความส าคญในการแบงมอบความรบผดชอบส าหรบต ารวจทองท ทผานการฝกอบรมจากโรงเรยนต ารวจเบองตน เพอใหมารบผดชอบงานอาชญากรรมพนฐานจนกระทงนายต ารวจเหลานไดมประสบการณการท างานระยะหนงแลว จงไดรบการสงเขาอบรมในหลกสตรขนสงขนและออกมารบผดชอบในการสบสวนอาชญากรรมขนสง ดงนจะท าใหการท างานมระบบและมขนตอนไมเกดการกาวกายงานกน ทงยงท าใหเจาหนาทต ารวจมทกษะและความช านาญในหนาทมากยงขน 6. การพฒนา ปรบปรง การเพมทกษะการปฏบตหนาทในดานตางๆ หรอทางดานเฉพาะทางเชน การปราบจลาจล การควบคมฝงชน การเขาระงบเหตการณตางๆ การปราบปรามอาชญากรรมซงทางส านกงานต ารวจแหงชาตอควรใหเจาหนาทต ารวจในสายปฏบตงานมการอบรม ฝกทกษะอยางตอเนองเพอใหเกดช านาญในวชาชพของตนเองใหมากขนเพอกาวเขาสความเปนมออาชพและถกตองตามหลกสากล 7. การพฒนา ปรบปรง เจาหนาทต ารวจ ในดานของคณธรรม จรยธรรม และจรรณยาบรรณในวชาชพอยางตอเนอง โดยเฉพาะในดานทศนคต (Attitude) ทจะตองเนนใหเหนวาต ารวจจะตองเปนผรบใชประชาชน และฝกใหมแนวคดการใหบรการ (Service Mind) เพอใหเจาหนาทต ารวจพงระลกเสมอวา อาชพต ารวจเปนอาชพทเสยสละ ตองรบประชาชนและสงคม เพอใหบานเมองสงบเรยบรอย และยงเปนการเพมความเชอมนใหประชาชนไดอกวาอาชพต ารวจมความพรอมในทกๆ ดานไมวาจะเปนรางกาย จตใจ คณธรรมและจรยธรรม และพรอมทจะรบใชสงคมและประชาชน จากการศกษาจะเหนไดวา กจการต ารวจถกจดแบงไวอยในสวนงานบรหารราชการแผนดน หรอบรการสาธารณะหรอบรหารรฐกจ และหากเปรยบเทยบในระดบสากลโลกแลว ค าทใชเรยกขานงานต ารวจ มใชค าวา “Police Force” แตเปน “Police Service” ซงเนนย าใหเหนวากจการต ารวจจ าเปนจะตองมงใชการบรการแกประชาชนเปนหลก หากแตดวยทศนคตและคานยมแบบไทย โดยเฉพาะระบอบราชการไทย หรอระบบศกดนา เชน เจาพระยา พระยา ฯลฯ ทสงเสรมใหขาราชการมลกษณะของความเปนเจานายของประชาชน ประกอบกบววฒนาการของต ารวจไทยในดานของชนยศทอางองจากยศของทหาร ท าใหไมสงเสรมทศนคตของเจาหนาทต ารวจใหเปนการบรการประชาชนในการศกษาเกยวกบแนวคดเรอง “วงจรอารมณ” (Circle of Escalation) จะเหนวาพฤตกรรมของเจาหนาทต ารวจจะตองเกดจากความรสกภายในจตใจ ซงสงผลตอการกระท าและสงผลไปยงประชาชนผรบผลจากพฤตกรรมของเจาหนาทต ารวจ ตลอดจนเปนปฏกรยาตอบกลบจากประชาชนส

95

ต ารวจดวย ดงนนการปลกฝงทศนคตและวธความคดของเจาหนาทต ารวจใหมลกษณะของความเปนผใหบรการและอาชพต ารวจมใชนายของประชาชนจงมความจ าเปนอยางยง 8. การพฒนา ปรบปรงโครงสรางของต ารวจแหงชาตใหเหมาะสมกบบรบทของสงคมไทยทงในดานตางๆ เชน การเมอง สงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ เปนตน ซงการปรบปรงพฒนาโครงสรางของส านกงานต ารวจแหงชาตใหเหมาะสมกบบรบทของสงคมไทยนน จะเปนอกแนวทางหนงทจะท าใหส านกงานต ารวจแหงชาตกาวเขาสความเปนมออาชพมากยงขนและถกตองตามมาตรฐานสากล

9. การเพมสวสดการตางๆ ใหแกเจาหนาทต ารวจทกระดบชน เพอเปนแรงจงใจใหเจาหนาทต ารวจทปฏบตงานอยางไดอยางถกตอง สมบรณ ไมละเวนในภาระหนาทของตนเอง และนอกจากนนยงเปนแรงจงใจใหบคคลภายนอกทจะกาวเขามาสการเปนต ารวจ ประกอบกบการก าหนดมาตรการการลงโทษทมความรนแรงชดเจนส าหรบเจาหนาทต ารวจทกระท าการฝาฝนมาตรฐานทางจรยธรรมของวชาชพอกดวย

ซงสอดคลองกบทฤษฎล าดบชนความตองการ (Hierarchy of Needs Theory) ของ Maslow

ซง Maslow ไดอธบายถงความตองการของมนษยไวจากระดบต าไปสงโดยกลาววา เมอความตองการในระดบหนงไดรบการตอบสนองแลว จะมความตองการอนในระดบทสงขนตอไปล าดบขนความตองการของมาสโลวม 5 ขน (ทพวรรณ เลศปญญา, 2547) ประกอบดวย

1. ความตองการทางรางกายไดแก ความตองการพนฐานของมนษยเพอความอยรอด เชน

อาหาร น าอากาศ การพกผอน ทอยอาศย อณหภม และความตองการทางเพศ โดยปกตองคการจะตอบสนองความตองการทางรางกายโดยการจายคาจางหรอเงนเดอน เพอทพนกงานจะน าไปใชจายเพอการด ารงชพของแตละบคคล

2. ความตองการความปลอดภยและความมนคง เมอความตองการทางรางกายไดรบการ

ตอบสนองแลว ความตองการความปลอดภยและความมนคงจะเขามามบทบาทในพฤตกรรมของมนษย ไดแก ความมนคงจากอนตรายตางๆ ทอาจเกดขนและความมนคงในการท างาน

3. ความตองการทางสงคมและความรก เมอความตองการระดบลางไดรบการตอบสนอง

แลวความตองการระดบสงจะเขามาแทนทโดยทความตองการทางสงคมและความรกเปนความ

96

ตองการความรกจากเพอนรวมงานตอการเปนสวนหนงของสงคมมนษย รวมทงการเปนทยอมรบจากเพอนรวมงานในฐานะสมาชกของกลม

4. ความตองการการยอมรบและการยกยอง ความตองการขนน คอ ความตองการใหบคคล

อนยอมรบนบถอและมความภาคภมใจในตนเอง ตลอดจนความตองการมชอเสยงและเกยรตยศ บคคลทมแรงจงใจหรอความตองการขนน จะพยายามท าสงตางๆ ใหประสบความส าเรจจนเปนทยอมรบของผอน ซงการยอมรบนบถอและยกยอง จะน าไปสความมนคงในตนเองตระหนกถงความมคณคาของตนเอง

5. ความตองการความส าเรจในชวต เปนความปรารถนาความส าเรจในชวตทจะใชศกยภาพ

สงสดทตนมอย ท าในสงทตนคดวามความสามารถทจะเปนหรอจะท าได ซงจะเกยวของในการก าหนดเปาหมายในชวต และเมอบรรลเปาหมายนนแลวกจะก าหนดเปาหมายใหมททาทายยงกวาเดม ความตองการขนนเปนความตองการสงสด ซงจะมคนจ านวนนอยทสามารถไดรบการตอบสนองความพงพอใจจากความตองการขนน หากความตองการความส าเรจในชวตไดรบการตอบสนอง บคคลกจะมชวตทสมบรณทตนเองพอใจในสภาพปจจบน คนจ านวนมากยงไมถงจดของความพอใจสงสดในชวตของตนเอง อาจเปนเพราะหลายสาเหตเชน งานทท าอยนาเบอหนายและซ าซากจนยากทจะปรบปรง ไมมโอกาสทจะแสดงความคดรเรม หนาทความรบผดชอบอาจแคบเกนไป อ านาจหนาทอาจนอยเกนไป ความสมพนธระหวางผบงคบบญชาไมดเทาทควร เปนตน

นอกจากนยงสอดคลองกบทฤษฎการจงใจ (Motivation Hygiene Theory) ของ Herzberg ท

กลาวไววาปจจยจงใจ (Motivation Factor) มปจจยทเกยวของคอ 1. ความส าเรจของงาน (Achievement) คอ ความส าเรจทไดรบเมอผปฏบตงานเกดความรสกวา

เขาท างานส าเรจหรอมความตองการทจะท างานใหส าเรจสงทจ าเปนนนกคอ งานนนควรเปนงานททาทายความสามารถ

2. การไดรบการยอมรบนบถอ (Recognition) คอ การไดรบการยอมรบนบถอไมวาจาก

ผบงคบบญชา จากเพอน จากผมาขอรบค าปรกษา หรอจากบคคลในหนวยงานการยอมรบน อาจจะอยในรปของการยกยองชมเชย การแสดงความยนด การใหก าลงใจหรอการแสดงออกอนใดทบอก

97

ถงการยอมรบในความสามารถเมอไดท างานอยางใดอยางหนงบรรลผลส าเรจการยอมรบนบถอจะแฝงอยในความส าเรจของงานดวย

3. ลกษณะของงานทปฏบต (Work itself) คอ งานทนาสนใจ งานทตองอาศยความคดรเรม

สรางสรรค ทาทายใหลงมอปฏบตเปนงานทสามารถท าตงแตตนจนจบไดโดยล าพง 4. ความรบผดชอบ (Responsibility) คอ ความพงพอใจทเกดขนจากการไดรบมอบหมายให

รบผดชอบงานใหมๆ และมอ านาจในการรบผดชอบไดอยางเตมทโดยไมมการตรวจสอบหรอควบคมอยางใกลชด

5. ความกาวหนา (Advancement) คอ การไดรบการเลอนขน เลอนต าแหนงใหสงขนของ

บคคลในองคการ การมโอกาสศกษาหาความรเพมเตมหรอไดรบการฝกอบรม 6. โอกาสเจรญเตบโต (Possibility of Growth) หมายถง สถานการณทบคคลสามารถไดรบ

ความกาวหนาในทกษะวชาชพ และยงสอดคลองกบงานวจยของมชย สเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ (2553)ท าการศกษาเรองแนว

ทางการพฒนาสความเปนต ารวจมออาชพ ซงในผลการวจย ไดเสนอกรอบแนวทางพฒนาความเปนมออาชพของต ารวจไทย เนนใชการศกษาและการฝกอบรมครอบคลมมตตางๆ ทส าคญไดแก 1) การก าหนดเปาหมาย (Setting Goal) เพอมงสความเปนมออาชพทครอบคลมองคประกอบ 3 ดานไดแก ดานความร ดานทกษะ ดานคณลกษณะสวนบคคล 2) การจด ประสบการณเรยนร (Providing Experiences) เพอน าไปสเปาหมายทก าหนดไว ทงการพฒนา กระบวนการศกษาและฝกอบรมและการพฒนาเชงโครงสรางการบรหารจดการโดยค านงถงหลกการส าคญคอ ตองมความตอเนอง (Continuity) เปนไปตามล าดบขน (Sequence) ตองมการบรณาการ (Integration) เนนสงเสรมและพฒนาการจากเดม (Promotion) โดยจะตองมความเชอมโยงทงระบบของ หนวยงานทางการศกษาและฝกอบรมต ารวจตางๆ ในสงกดส านกงานต ารวจแหงชาต 3) การประเมนผลลพธ (Evaluating Outcomes) ตองมการประเมนผลการเรยนรวาการเรยนการสอนและการฝกอบรม ไดตรงตามเปาหมายทตงไวและจ าเปนตองมการก าหนดมาตรฐานทางการศกษาทางวชาชพต ารวจและมการก าหนดและสรางตวชวดผลการศกษาหรอการฝกอบรมทครอบคลมทกดานอยางเปนรปธรรมสงกรานต ไกยวงษ (2553) ท าการศกษาเรองปจจยทสงผลตอทกษะความเปนมออาชพของนกวชาชพ

98

บญชไทยในบรบทของผสอบบญชภาษอากรและผตรวจสอบบญชรบอนญาตไดเสนอแนะใหมการจดตงมาตรฐานในการรบงานโดยเฉพาะในเรองของคาตอบแทนผสอบบญชภาษอากร นอกจากนยงมขอเสนอแนะใหสภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภเปนแหลงขอมลขาวสารใหแกสมาชกโดยไมคดมลคา จะเหนไดวาผลงานวจยนสามารถน าไปใชเพอเปนประโยชนแกการพฒนานกวชาชพบญชอนๆ นอกเหนอจากวชาชพผสอบบญชรบอนญาตและผตรวจสอบบญชภาษอากร ส าหรบงานวจยในอนาคตจะท าการศกษาวเคราะหเปรยบเทยบกบนกวชาชพบญชในสายงานดานอนๆ เพอแสดงถงภาพรวมของทกษะความเปนมออาชพในวชาชพบญชในประเทศไทย

5.3 ขอเสนอแนะการวจย

1. ในการศกษาครงตอไปควรมการศกษาการพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพของต ารวจในรปแบบอนๆ เปรยบเทยบกบรปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจ: กรณศกษาต ารวจเมองไอเสตท สหพนธสาธารณรฐเยอรมน

2. ควรมการศกษารปแบบ กจกรรม ของการพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพของ

ต ารวจในประเทศไทย 3. ควรมการศกษาการพฒนากจการต ารวจเพอความเปนมออาชพของต ารวจในในประเทศ

ไทยในรปแบบตางๆ ทเหมาะสมกบระบบการฝกอบรมต ารวจในประเทศไทย 4. ควรมการสรางหรอพฒนารปแบบการพฒนาระบบการฝกอบรมต ารวจในประเทศไทย

และควรมการทดลองใชรปแบบกบต ารวจในประเทศไทย 5. ควรมการน าแนวทางในการปรบปรงและพฒนาระบบงานต ารวจในรปแบบและบรบทท

เหมาะสมส าหรบประเทศไทย

99

บรรณานกรม . คณะกรรมการพฒนางานระบบต ารวจ. การพฒนางานระบบต ารวจและยทธศาสตรการพฒนา

ระบบงานต ารวจ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพพทธศาสนาแหงชาต, 2551. ฉฐชสรณ กาญจนศลานนท. แนวทางการพฒนาบคลากรในงานโรงแรม: กรณศกษาโรงแรมระดบ 3

ดาวในเขตกรงเทพมหานคร. ภาควชาอตสาหกรรมบรการ สาขาการจดการโรงแรมและทองเทยว คณะศลปศาสตร, มหาวทยาลยศรปทม, 2555.

จมพล เอออ านวยและคณะ. การบรหารจดการภาครฐใหม: หลกการ แนวคด และกรณตวอยางของ ไทย. นนทบร: ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2550.

ตน ปรชญพฤทธ. ศพทรฐประศาสนศาสตร. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2546.

ทพวรรณ เลศปญญา. คณภาพชวตของผสงอายในครอบครวเกษตรกรทมการปฏบตตามแนว เศรษฐกจพอเพยงในพนทศนยพฒนามลนธโครงการหลวง. ภาควชาคหกรรมศาสตร, กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2547.

ปทมากร ลวชาเวช. “ผลกระทบของความเปนมออาชพ ทมตอศกยภาพในการแขงขนของธนาคาร ออมสน.” วทยานพนธการจดการมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการ บณฑตวทยาลย , มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2551.

ประชย เปยมสมบรณ, ร.ต.อ. การบรหารงานต ารวจ ฉบบปรบปรง. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพบรรณกจ 1991, 2546.

พรชนก ถาวรสนตกจ. ปจจยทสงผลตอการพฒนาบคลกภาพของอาชพพยาบาลในโรงพยาบาล รฐบาล. หนวยโปรตโอมกสทางการแพทย สถานสงเสรมการวจย โรงพยาบาลศรราช, 2556.

พรภกษ หนองเปด. “ความเปนมออาชพในการบรการของธรกจโรงแรมในประเทศไทย.” วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต , สาขาวชาการจดการทองเทยวและการโรงแรม บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2554.

มชย ศรเจรญ, พ.ต.ท. และคณะ. แนวทางการพฒนาสความเปนต ารวจมออาชพ. ส านกงานกองทน สนบสนนงานวจย (สกว.), 2553.

วณช วรรณพฤกษ. “Professionalism 2550.” [ออนไลน]. เขาถงไดจาก: http://sut.ac.th/tedu/traning/ professional1.pdf. 31 พฤษภาคม, 2557.

100

บรรณานกรม (ตอ) สงกรานต ไกยวงษ. ปจจยทสงผลตอทกษะความเปนมออาชพของนกวชาชพบญชไทยในบรบทของ

ผสอบบญชภาษอากรและผตรวจสอบบญชรบอนญาต . ศนยวจย, มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2553.

สมตร การนทร. “การพฒนาความเปนมออาชพของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ตามความ คดเหนของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 4.” วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยราชภฎอบลราชธาน, 2555.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. คมอการน าองคกรเขาสการพฒนาคณภาพการบรหาร จดการภาครฐ. กรงเทพมหานคร: บรษท วชน ปรนท แอนด มเดย จ ากด, 2548.

____________________________________. การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ: เกณฑ คณภาพการบรหารจดการภาครฐ พ.ศ.2550. กรงเทพมหานคร: บรษท วชนปรนท แอนด มเดย จ ากด, 2549.

อภชาต แยมผกา, พ.ต.ท. “ปญหาอปสรรคของกองก ากบการฝงชน สงกดกองบงคบการอารกขาและ ควบคมฝงชน” วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารงานยตธรรม คณะสงคมสงเคราะหศาสตร, มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2554.

American College Dictionary. “Professionalism, 2010.” [Online.]. Available: http://www.tsl.state.tx.us/Id/tutorials/professionalism/IA.html. May, 31, 2014.

Christopher Hood. A public management for all seasons. Public Administration. (69) (1991), 3-19. Cullen, John Brooks. The Structure of Professionalism: A Quantitative Examination. United

States: Pretocelli Books, 1978 Forstenlechner, I. and others. Turning Knowledge in to Value in Professional Service Firms.

Performance Measurement and Metrics, 8(3)(2007): 146-156. Lieberman, M. Education as a Profession. Englewood Cliffs NJ: Prentice-Hall, 1956. Robbins, Stephen. Personal: The Management of Human Resource. Englewood cliffs New Jersey:

Prentice-Hall, 1982. Woo, Ka-shing and C.T. Ennew. Measuring Business-to-business Professional Service Quality

And it Consequence. Business Research, 58(9)(2005): 1178-1185.

101

ภาคผนวก

102

ภาคผนวก ก ก าหนดการในการเขารวมสงเกตการณ

DRAFT

15 – 21 September 2013

Information and Study Program

Police Education and Training in Bavaria and

Germany – System and Principles – with a special

focus on community policing

Participants:

Police instructors assigned with curricula development for basic

and further training of cadets

Representatives of:

� Indonesian National Police � Royal Thai Police � Myanmar Police Force � Philippine National Police

Police Academy of the Bavarian Stand by Police in Eichstätt,

Bavaria, Federal Republic of Germany

Hanns Seidel Foundation (HSF) is an official German Political Foundation and instrument

of the Federal Republic of Germany’s foreign and development policy. It is entrusted with

a development assignment by the German Parliament, one which lies at the core of the

task of promoting democratic and sustainable structures worldwide. This assignment

involves the strengthening of the relevant institutions and persons, procedures and

norms and the requisite attitudes enabling such development to take place worldwide.

One of our main areas of work is the cooperation with foreign police forces in close

partnership with Germany‘s police forces, especially the worldwide recognized and

accepted Bavarian State Police.

We have been working in the field of police education not only in Asia but in 20 countries

accross 4 continents for more than 20 years in partnership with the Bavarian Police. Our

main field of work is the development of a police education and training that provides

policemen and -women with the knowledge and methods needed in order to safeguard a

democratic country. Thus we focus on the mediation of a practical basic training (modular

training) that promotes a citizen-friendly police. Our target group are police trainers of

the medium and high level who are responsible for staff education and the development

of curricula. With our support police instructors have become more familiar with the

training philosophy and methodology used in Community Policing. In ASEAN HSF is

represented with offices and officers in Yangon, Bangkok, Jakarta, Hanoi, and Manila.

Together with the Police Academy of the Bavarian Stand by Police in Eichstätt, Bavaria,

Federal Republic of Germany we are facilitating a training seminar from 16th to 21st

September 2013, offering the opportunity to exchange learning experiences and best

practices of basic police education and training. Police Chief Director Hubert Müller and

his experienced police instructors will conduct the training. The training will be attended

by police trainers of Indonesia, Thailand, Myanmar and the Philippines. The following

topics and issues are being discussed during the training:

� Basic police education and training in Bavaria and Germany

� Theoretical and modular education – How to combine theory with practice in the

vocational training of cadets?

� Community policing as an integrative matter of basic vocational training and

education

� Simulating police situations to react under stress in line with basic law and human

rights

� Training approaches in the field of:

o Patrol duty and first intervention

o public gatherings

o domestic violence

o attacks against police

� Training of social competences for officers and leadership training

Hanns Seidel Foundation’s Regional Representative of Thailand and Laos, Mr. Karl-Peter

Schönfisch, will accompany the delegation to Germany.

Participatns

To be confirmed

Contact Persons:

Police Academy of the Bavarian Stand by Police in Eichstätt, Bavaria, Federal Republic of Germany

Hubert Müller: Police Chief Director, Police Academy of the Bavarian Stand by Police in

Eichstätt

Kevin Klier: Police Chief Inspector, Police Instructor, Police Academy of the Bavarian

Stand by Police in Eichstätt

Police Quarters, Pirkheimerstraße 3, 85072 Eichstätt

Phone.: 0049 84 21/8009-0 / Fax: 0049 84 21/8009-126

E-Mail: hubert.mueller@polizei.bayern.de

Website: www.polizei.bayern.de

Hanns Seidel Foundation Headquarter in Munich

Hanns Bühler: Head of Division South/Southeast Asia, HSF Munich

Phone: 0049 (0) 89 / 1258 – 287 or Cell: +49 177 / 77 44 339

E-Mail: buehler@hss.de

Agnes Allgäuer: Desk Officer of Division South/Southeast Asia, HSF Munich

Phone: 0049 (0) 89 / 1258 – 257

E-Mail: allgaeuer@hss.de

Hanns-Seidel-Stiftung, e.V., Division South/Southeast Asia, Lazarettstr. 33, 80636 Munich

Phone.: 089 / 1258 – 0, Fax: - 340, - 359

Website: www.hss.de, www.hss.de/southeastasia

Accommodation:

Police Academy of the Bavarian Stand by Police in Eichstätt, Bavaria, Federal Republic of Germany

Police Quarters, Pirkheimerstraße 3, 85072 Eichstätt

Transfer:

To be confirmed

Sunday, 15th September 2013

Arrival Munich Airport

Pick up by:

Karl-Peter Schönfisch, Regional Resident Representative Thailand, Laos

Hanns-Seidel-Foundation

Agnes Allgäuer, Desk Officer Division South/Southeast Asia, HSF

Transfer to hotel in Munich

TBC

19.00 h Dinner and Briefing on the Program

Hanns Bühler, Head of Division South/Southeast Asia, HSF

Monday, 16th September 2013

General Introduction to Police Basic Education and Training in Bavaria and Germany

08:45 h Check out from hotel in Munich and pick up at hotel lobby

09:00 h Welcome remarks and discussion on Hanns Seidel Foundation’s police

cooperation with police forces in Southeast Asia and worldwide

Christian Hegemer, Director, Institute of International Cooperation, HSF

10:00 h Departure to Eichstätt

11:30 h Lunch at Police Academy Eichstätt

12:30 h Introduction to the vocational education system and procedures of the

Bavarian Police

Three Pillars of Police Training:

� Knowledge of law

� Practical Training

� Social and Personal Competence

Hubert Müller, Police Chief Director, Police Academy of the Bavarian Stand

by Police in Eichstätt

13:30 h Assignment Based Police Self Defense (ABPSD): Concept and Training

Situation-based use of police force

- De-escalation of conflicts

- The “Traffic Light” approach

15:00 h Recruitment and the inclusion of social competences in the recruitment

process

16:00 h Recruitment test

17:00 h Inspection of Training Facilities

17:30 h Sightseeing and City Tour in Eichstätt

18:30 h Dinner

Tuesday, 17th September 2013

Development of a citizen-friendly police –best practices in police operations: Bavarian

experiences

08:15 h Basic rights and human rights as precondition for police action

09:30 h How to combine practical and theoretical elements of police training:

Recommendations for standardized police actions

11:00 h Lunch

12:00 h Wrap-up and preparation

13:00 h Police operational behavior training – theory and practice

- Accountability

- dealing with complaints against the police

14:00 h On the Beat: First response at a crime scene and criminalistics

17:00 h Dinner

18:00 h Regional and Cultural Program

Wednesday, 18th September 2013

Freedom of assembly

08:15 h Departure to the Support Commando Unit in Dachau

09.45 h Tactical operations – management of assemblies and rallies – de-escalation

strategies

12:00 h Lunch

13:00 h The bitter German history:

World War II and the commemoration of the genocide against Jews in

Germany: Guided Tour at the Concentration Camp Memorial Dachau

Return to Eichstätt

17:00 h Dinner

Thursday, 19th September 2013

Development of social competences as major pillar of the Bavarian police training

08:15 h Communication and conflict management, professional ethics

10:00 h Advanced training for experienced police officers

11:00 h Lunch

12:00 h Personal development and leadership training by police psychologists from

Advanced Training Center in Ainring

15:00 h Regional and Cultural Program

Friday, 20th September 2013

Community policing as an integrative matter of basic vocational training and education:

Simulating police situations to react in line with basic law and human rights

08:15 h Training in Modules: Training of general police situations and interactive

training

11:00 h Lunch

12:00 h Wrap-up and preparation

13:00 h Practical oral examination using the example of domestic violence

18:00 h Dinner

Saturday, 21st September 2013

08:15 h Departure to the city of Nuremberg

Visit of the Police Operations Center responsible for securing the football

match 1. FC Nuremberg vs. Borussia Dortmund

Briefing on the organizational structure, duties, and challenges of the

Operations Centre

12:00 h Lunch

13:00 h City Tour Nuremberg

14:00 h Inspection of the police operations at the football match 1. FC Nuremberg

vs. Borussia Dortmund

Return to Eichstätt

Sunday, 22nd September 2013

During the day (Time tbc)

Departure to Yangon, Manila, Jakarta, Bangkok

111

ประวตผวจย

ชอ-นามสกล พนต ารวจโท จรพงศ รจรด ารงคชย วน เดอน ปเกด 27 มนาคม 2520 สถานทเกด กรงเทพมหานคร ประเทศไทย ประวตการศกษา โรงเรยนนายรอยต ารวจ ปรญญารฐประศาสนศาสตรบณฑต (ต ารวจ), 2540 มหาวทยาลยรงสต

ปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาอาชญาวทยา และการบรหารงานยตธรรม, 2557

สถานทท างาน กองก ากบการ 6 กองบงคบปราบปราม ต าแหนงปจจบน รองผก ากบการ 6