prof.dr. muzaffer aksoy 1915-2011 - talasemi...

PROF.DR. MUZAFFER

AKSOY

1915 - 2001

Prof. Dr. Duran Canatan

24.09.2012

İbradı-Antalya

PROF.DR. MUZAFFER AKSOY

Muzaffer Aksoy

1915'de Antalya

IBRADI 'da doğdu.

Babası Avukat

sonradan

milletvekili olan

Numan Bey,

Annesi Nadire

Hanımdır.


1934 yılında

İstanbul Erkek

Lisesi’nden mezun

olduktan sonra

eğitimine İstanbul

Üniversitesi Tıp

Fakültesi’nde

devam eder.


1940 yılında

Istanbul Tıp

Fakültesinden

mezun olur.

Deniz ve Kara

kuvetlerinde dört yıl

askerlik yapar.


Şişli Çocuk ve Vakıf

Gureba

Hastanelerinde iç

hastalıkları

uzmanlığı eğitimini

tamamlar.


1947 Mersin

Memleket

Hastanesine tayin olur,

1952 yılına kadar bu

hastanede çalışır.

Mersin talasemi ve

orak hücreli anemi bölgesiydi.

Bu nedenle, Aksoy

çalışmalarında bu

konulara ağırlık vermeye

başlar.


1952-1953 yılları

arasında uzmanlık için

ABD'ye giderek

Boston'da 'Blood' dergisinin kurucusu ve

başyazarı Prof. Dr.

William Dameshek' in

klinik ve

laboratuvarında kan

alanında çalışmalar

yapar.


1957'de Beyoğlu İlk Yardım Hastanesi’ne

transfer olan Aksoy, sonra İstanbul

Üniversitesi Tıp Fakültesi II. İç Hastalıkları

Kliniği’nde ve hematoloji grubu ile tekrar

çalışmaya başladı.


1959'da İstanbul

Tıp Fakültesi İç

Hastalıkları

Kliniği'nde doçent

oldu.


1960 yılından itibaren benzenin sebep olduğu kan

hastalıkları ve özellikle lösemi sorunu üzerinde

çalışmaya başlayan Prof. Dr. Muzaffer Aksoy'un

bulguları, birçok ülkede yayınlandı.

1966 yılında Profesör olan Aksoy çalışmalarını

benzen-lösemi ilişkisi üzerine, talasemi ve anormal

hemoglobinler üzerine sürdürür.


1984 emekli olmasına

karşın Istanbul Tıp F

Çapa hematoloji

kliniğinde ve Esnaf

Hastanesinde haftada

birer gün giderek

çalışmalarına devam

eder.


Nedime Aksoy ile evli

olan ve uzun yıllar her

konuda eşinden destek

gören Aksoy, üç çocuk

babası idi.


Aksoy’un çalışmalarını 3 grupta

sınıflandırabiliriz:

a. Talasemi çalışmaları, klinik tanı ve farklı

anormal hemoglobinlerin kombinasyonları.

Akdeniz anemisi üzerine araştırmalar yaparken yeni

bir hemoglobin türü bularak buna Hemoglobin

İstanbul adını verdi. Yeni bir anormal Hb “Hb-

İstanbul”


b. Orak hücre anemisi ve HbS, klinik ve laboratuar

değerlendirmeleri ve kombinasyonları.

Bu çalışmalar, en büyük HbS grubunun beyaz ırkta

olduğunu gösterdi.


c. Benzene bağlı ortaya çıkan toksik hemopatilerin

aplastik anemiye ve özellikle lösemiye neden

olduğunu göstermesi

Bu mücadelesiyle, benzen intoksikasyonu bir

meslek hastalığı olarak kabul edildi.


Prof. Aksoy’un Türkçe ve İngilizce 150’den fazla

bilimsel makalesi yayımlandı.

Aksoy’un en önemli özelliklerinden birisi de

çalışmalarını İngilizce’nin yanı sıra Türkçe olarak

yayımlamaya çalışmasındaki üstün çabaları idi.

Onun Türkçe konusundaki bu ısrarlı çabaları

Atatürk’ün dilediği gibi Türkçe’nin bir bilimsel dil

olması yönünde gelişmişti.


Kendi adına yazılmış,

"Bilime Adanmış Bir

Ömür: Muzaffer

Aksoy" adlı bir kitap

bulunmaktadır.


Bazı ödülleri

TÜBİTAK'ın ilk tıp ödülü: Anormal hemoglobinler ve

anormal hemoglobinler patolojisi araştırması, 1969

Sedat Simavi Ödülü; Sağlık Bilimleri, 1981

Eczacıbaşı Ödülü

Dr. Ramazzini Bilim Onur Ödülü, 1984

Sedat Simavi Sağlık Bilimleri Ödülü, 1981


Bazı eserleri

Antitefal Hemoglobin Serum İstihsali ve Orak

Hücre Anemi Vakalarında Kullanılması, 1959

Homozigot Hemoglobin S-alfa Thalassemi

Hastalığının İlk Müşahedesi, 1965

Benzen (Benzol) Zehirlenmesi ve Hematopoietik

Sisteme Etkileri, 1965

Hematoloji I, Eritrosit Hastalıkları, Anemiler ve

Polisitemiler, 1975

Benzen, Sağlığa Etkileri ve Önleme Yolları, 1980


Basından

21-12-2001 tarihli Radikal Gazetesi'nden: Kunduralardaki lösemi Prof. Dr. Aksoy'un benzenin lösemiye yol açtığını saptaması da ayakkabıcılar üzerindeki istatistiki çalışmaları sonucu ortaya çıktı. Aksoy'un dikkatleri 1960'lı yılların başında kullanımı yaygınlaşan benzene yönelmişti. Nitekim, kullanılmaya başlandıktan beş, altı yıl sonra kan hastalıklarının ortaya çıkması dikkatini çekti. İçeriğinde 30 ile 650ppm (1 ppm=milyonda 1) oranında benzen bulunan kauçuk, lastik, boya ve organik çözeltilerin kullanımından birkaç yıl sonra apilastik anemi ve akut lösemi görülmeye başlandığını belirledi. Türkiye'de kunduracılarda kan kanserine yakalanlanların çokluğu, Aksoy'un dikkatlerini yapıştırıcılarda bulunan benzene çekti. Terlik ve ayakkabıcılar üzerinde yaptığı istatistiki çalışmaları, 1974'te ABD'deki Blood dergisinde yayımlandı.

21.12.2001

SON DAKİKA

EDİTÖR

YAZARLAR

HABER İNDEKS

EKONOMİ

FİNANS

MARKET

TÜRKİYE

DÜNYA

POLİTİKA

SPOR

GALOP

MAGAZİN

SAĞLIK

KAMPÜS

İSTANBUL

NET YORUM

HYDEPARK

ANKETLER

ŞAMDAN

GOOOOL

DİYET

TATLILAR

SAMANYOLU

CİNSELLİK

TELE ŞAMDAN

WEEKEND

MELODİ

ASTROLOJİ

SARI SAYFA

Löseminin umut ışığını kaybettik

Tıp dünyasında yaptığı birbirinden başarılı çalışmalarla "Lösemi'de umut ışığı Türk hekim" olarak tanınan Prof. Dr. Muzaffer Aksoy, 86 yaşında hayata veda etti Tıp dünyası, yaptığı çalışmalarla dünya çapında yankı uyandıran büyük bir duayenini kaybetti. Adı tıp literatürüne 'Lösemi'de umut ışığı Türk hekim'i olarak geçen Prof. Dr. Muzaffer Aksoy dün

İstanbul'da 86 yaşında hayata veda etti. Özellikle ayakkabı yapıştırıcılarının içinde bulunan 'benzen' maddesinin lösemiye yol açtığını dünyada ilk kez kanıtlayan Prof. Aksoy, "Anormal hemoglobinler" konusundaki çalışmaları ile uluslararası tıp dünyasında büyük yankı uyandırmıştı.

Ekibiyle bulduğu hemoglobin türüne 'Hemoglobin İstanbul' adını veren Prof. Dr. Muzaffer Aksoy bu çalışmasıyla hep akıllarda kalmıştı.

AĞABEYİ ÖLDÜRÜLMÜŞTÜ Milletvekili Numan Aksoy'un oğlu, reklam dünyasının duayeni Atilla Aksoy'un babası, Ankara'da suikaste kurban giden öğretim üyesi Muammer Aksoy'un ise ağabeyi olan Muzaffer Aksoy, 1940 yılında İstanbul Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. 1986 yılında emekli olan, iki kez askerlik yapan ve pek çok hastanede görev alan Prof. Muzaffer Aksoy, lösemi hastalığına karşı sürdürdüğü çalışmalar ile Batılı ülkeler tarafından dikkatle takip ediliyordu.

60'LI YILLARDA TANINDI 1994 yılının Ekim ayında Bilim ve Teknik dergisinde dönemin TÜBA Başkanı Ayhan Çavdar, Muzaffer Aksoy hakkında şunları yazıyordu: "Muzaffer Aksoy, Türkiye'nin adını bilimsel platformda en fazla vurgulayan ve öne çıkaran büyük bir bilimadamıdır.

Ben Muzaffer Hocayı, Amerika'da 1960'lı yıllarda ne zaman kütüphaneye gitsem, kan ile ilgili ciddi dergilerde yaptığı İngilizce yayınları görme suretiyle şahsen tanımadan önce ismen tanıdım."

Eski başasistanlarından Turhan Akgün de hocası Aksoy için "Sevgili hocam, sizden iyi bir insan, iyi bir hekim olmanın sırlarını öğrendik" demişti...

TÖREN BUGÜN YAPILACAK Prof. Dr. Muzaffer Aksoy için bugün İstanbul Çapa Tıp Fakültesi önünde saat 09.00'da meslektaşları ve ailesinin de katılımı ile bir tören düzenlenecek. Aksoy'un cenazesi, bu törenin ardından Teşvikiye Camii'ne getirilecek ve öğle namazından sonra toprağa verilecek.

EDİTÖR'e mail

23 Aralık 2001 Pazar

BİZE ULAŞIN

HABER

İNDEKSİ

ARŞiV

YARDIM

KÜNYE

· SON DAKİKA

· ANA SAYFA

· GÜNCEL

· SİYASET

· EKONOMİ

· YAZARLAR

· SPOR

· DÜNYA

· YAŞAM

· MAGAZİN

· SAĞLIK

· KADIN & MODA

· ASTROLOJİ

· OTOMOBİL

· ÇİZERLER

· BİLİM & TEKNİK

· TV'DE BUGÜN

· İŞ YAŞAMI

· OMBUDSMAN

· HAVA DURUMU

· CUMARTESİ

· PAZAR

Bir insan, bir bilim adamı: Muzaffer Aksoy...

Gözlerimin içi kırık jiletlerle dolu. Gözünü bir an kırptın mı, yandın. İğneli

fıçıya düşüyorsun. Kafamın içinde Afrika tam tamları. Öylesine güm güm

vuruyorlar ki, beynim her an dışarı fırlayabilir. Çelikten kalemlerin ipince

sivriltilmiş uçları etimin bir orasına, bir burasına sokuluyor.

Ateş, dalga dalga yükseliyor. Üşüme, titreme, terleme. Düşle gerçek

birbirine karışıyor. Hoş geldin ürkütücü kabuslar dünyasına...

Bir Yalnız Adam!

Kendime geldikçe, Mario Levi'nin Jacques Brel kitabını okuyorum.

"Kendisini Paris'e, yeni bir yazgıya götürecek bir trendedir şimdi. Gitarını

almıştır yanına, umudunu ve birkaç kuruşunu almıştır. Evler, ayrılıklar, ıslak

sokaklar. Bir bir geride bırakır ülkesinin duraklarını, kasabalarını..."

Telefon:

"Bir saat önce kaybettik."

Çok sevdiğim bir insanın ölüm haberiydi gelen. Çeyrek yüzyıl boyunca

beni evlatlarından hiç ayırt etmemişti. Ailemizin 12 Mart'lı, 12 Eylül'lü en

sıkıntılı zamanlarında desteğini hiç esirgememişti.

Prof. Dr. Muzaffer Aksoy.

İnsan adamdı.

Kan kanseri, Hematoloji alanındaki bilimsel çalışmalarıyla adını dünya tıp

tarihine yazdırmış bir Türk bilim adamıydı. Tüm yaşamını insan sağlığına ve

tıp bilimine adamıştı.

Bir fotoğraf karesi gözümün önünden gitmiyor. Muzaffer Aksoy'un

kişiliğini en iyi anlatabilecek karelerden biri de olabilir.

1971'de bir Türk gencinin kanında ilk kez çok değişik bir hemoglobin tipi

bulmuştu. Kendi alanında büyük önem taşıyan bu bulguya kendi adının

Dr. Muzaffer Aksoy'un 14 Mart 1940 Tarihinde Mezunlar Adına Yaptığı Konuşma

19 Aralık 2001 tarihinde bilim ve hekimlik ortamının bir büyük değerini, Prof. Dr. Muzaffer Aksoy'u yitirdik. Tıp Dünyası'nın ikinci sayısında (Nisan 1991) yer alan bir yazısını tekrarlayarak saygıyla anıyoruz. "Senelerden beri tıp bayramı bu salonda en gösterişsiz ve alaysız bir merasimle kutlanır. Eğer yüzyıllardan beri tıbbın insanlığa yaptığı sayısız hizmetler hatırlanırsa, ona İstanbul Üniversitesi'nde bir gün ayrılması çok görülmez. Tıp öyle bir bilim dalı ki, konusu doğanın en eksiksiz eseri olan insanın maddi ve manevi acılarını dindirmek ve ona çare bulmaktır. Tıp bu asil amaca yaklaşabilmek ve hatta erişebilmek için, onun evlatları doktorlar yalnız akıllarıyla değil, hayatları pahasına çalıştılar. Bu uğurda vatan ve hürriyet için ölenler kadar takdis edilmeye layik şehitler verdiler. Fakat asil olduğu kadar, çok tehlikeli bu yoldan vazgeçmediler. Başlarında Hipokrat, İbni Sina, Harvey, Pastör, Virchow gibi dev insanların bulunduğu tıp öncüleri çok daha cehaletin, taassubun egemen olduğu cemiyet ve çevrelerde, esatiri kahramanları bile gölgede bırakacak cesaretle, doğanın binbir sırrını çözmek için savaştılar. Ünlü İngiliz düşünürü Thomas Carlyle'ın "Kahramanlar ve Kahramanları Takdis" eserinde, "Allahın insanlara en büyük hediyesi diye isimlendirdiği hakiki kahramanlar, ilahi kudreti sinesinde taşıyan insanların maddi ve manevi eserlerinin seyri bile, fanilerin hiçliğini ve küçüklüğünü hissettiren üstün insanlar". İşte bu vasıfta binlerce kahraman, nice yüzlerce yıl zekadan, akıldan, azimden ve iradeden yoğrulmuş çekiçlerini bu uğurda salladılar ve insan zekasının ve hayret verici ürünlerinden biri olan tıp ilmini meydana getirdiler. Acılı insanlığın ona ebedi minnet ve şükranlarından örnekler mi istiyorsun. Git biraz önce ızdırap ve ağrıların en can alıcısından kıvranan annenin, serumuyla çocuğunu kurtaran köy hekimine duygusunu ilkel fakat içli sözlerle anlatırken dinle. Git, yarım saat önce ameliyat masasına yarı ölü terk ettiği babasının operatörün ameliyatıyla tekrar hayata döndüğünü görerek saadetlerin en yücesini duymakta olan oğlun sözlerini dinle. Sayısız başarılarına ve emsalsiz ilerlemelerine rağmen tıp bugün hala ulaşmak istediği hedeften uzaktır. Uzun sözlere ne lüzum var. Bunu bir buçuk sene önce, insanlık tarihinin en övülecek şahsı, hastalandığı zaman bütün bir millet bu gerçeği en acık bir biçimde duymadı mı? Kendilerini milletlerinin kurtarıcısı diye ilan eden yalancı peygamberlerin insanlığı uçurumlara sürüklediği şu anlarda, bu duygular derecesini buluyor ve onun sınırsız değeri belirli bir biçimde anlaşılmıyor mu? 14 Mart, burada tıp kafilesine her sene katılanların günüdür. Bugün yaşam gayesini çalışmada görenler ve sorumlu bulunduğu görevleri yerine getirenler içindir. Demek ki bizim de hakiki hayatımız, top ve uçak gürültülerinin dünyaya eğemen olduğu şu günlerde başlıyor demektir. Nasıl ki varlığımızı belli eden ilk ağlayışımızın Birinci Cihan Savaşı'nın bomba ve silah seslerinin gürültüsünde gayp olduğu gibi."

TUBA Bir Yıldız Kaydı

Çalışmaları dünya capında yankı uyandıran TÜBA Şeref Üyesi Prof. Dr. Muzaffer Aksoy 19 Aralık 2001'de vefat

etti.

Benzenin lösemiye yol açtığını kanıtlayarak ABD'de bu kimyasal maddenin yasal değerinin 1 ppm'e düşürülmesini

sağlayan Prof. Dr. Aksoy, thalessemia ve anormal hemoglobinler konusundaki çalışmaları ile uluslararası tıp

literatürüne geçmişti.

TÜBİTAK Tıp Ödülü, Sedat Simavi, Eczacıbaşı, Devlet ve Ramazzini ödüllerine layık görülen Prof. Dr. Aksoy,

İstanbul Tıp Fakültesi Hematoloji Dalı'nın da kurucusuydu.

Hemotoloji uzmanlığını ABD'de, Prof. Dr. William Dameshek'in klinik ve laboratuvarında yapan Prof. Dr. Muzaffer

Aksoy, burada "anti-fetal serum üretimi" yaparak Beta-thalassemia ve orak hücre sendromlarında saptanan fetal

hemoglobini incelemeyi amaçlamıştı. Deney hayvanı olarak da tavşanları seçmisti. Ürettiği serumu 6 Cooley

anemisi olgusunda kullanan Aksoy, bu deneyle olgulardaki alkali ezistan hemoglobinin fetal hemoglobini olduğunu

kanıtladı. Bu araştırmayla ilgili makalesi 1955'te İsviçre'de "Acta Haematologica" dergisinde yayınlandığında

uluslararası tıp camiasında büyük yankı yaratmıştı.

Türkiye'ye döndükten sonra yaptığı çalışmalarla Eti-Türkleri'nde %13.5 oranında orak hücre taşıyıcılığı saptayan

Prof. Dr. Aksoy'un bu buluşu ünlü Lancet dergisinde yayınlandı. Prof. Dr. Aksoy, Prof. W.Dameshek'in önerisi ile

iki kez araştırmaları için toplam 6.500 dolarlık yardım oldu. Bu yardımlarla Güney-Doğu Anadolu, Lübnan ve

Türkiye'nin bazı bölgelerinde anormal hemoglobinler, thalassemik sendromlar ve G-6 fosfat eksikliği ile ilgili

araştırmalarda bulundu ve bu kan hastalıklarını sıklıkla tayin etti.

1960 yılından itibaren "Benzen"in sebep olduğu kan hastalıkları ve özellikle lösemi sorunu üzerinde çalışmaya

başlayan Prof. Dr. Muzaffer Aksoy'un bulguları, birçok ülkede yayınlandı. 1974'de ünlü Blood dergisinde çıkan

"Leukemia in Shoeworkers Exposed Chronically to Benzene" isimli yazısı ABD'de bu kimyasal maddenin yasal

değerinin 1 ppm'e düşürülmesini sağladı. Bununla ilgili olarak Washington'da bir bilimsel mahkeme kuruldu ve

Prof. Dr. Muzaffer Aksoy, bilimsel tanık olarak çağrıldı.

Uzun tartışmalar sonucu 1977'de ABD'de benzenin yasal değeri 1 ppm'e düşürüldü. 1987 yılında ABD'deki CRC

Press adlı yayınevi Prof. Dr. Aksoy'dan benzenin karsinogenetisi ile ilgili bir kitap yazmasını istedi. Bu eser

1988'de CRC Benzene Carcinogenecity adıyla yayınlandı. 158 sayfalık bu yapıtın 3/2'si Prof. Dr. Muzaffer Aksoy

tarafından yazıldı. Diğer bölümleri M. İkada, T.T. Okino ve C.A. Cnyder tarafından tamamlandı.

Prof. Dr. Aksoy'un Türkiye'de de benzenle ilgili yayınlanmış 2 kitabı bulunuyor.

Prof. Dr. Muzaffer Aksoy'un Hayat Hikayesi

Muzaffer Aksoy 1915'de Antalya'da doğdu. 1934'te İstanbul Erkek Lisesi'ni ve 1940'ta İstanbul Tıp Fakültesi'ni

bitirdi. İkinci İç Hastalıkları Kliniği'nde uzman oldu ve Mersin Devlet Hastanesi'nde uzman doktor olarak çalıştı.

1952-53 yılları arasında Boston'da ünlü Prof. Dr. W. Dameshek'in kliniğinde araştırma asistanı olarak bulunan

Prof. Dr. Aksoy, bu klinikte tavşanlarda "Anti-fetal hemoglobin serum" üretti. Bunun fetal ve adult hemoglobinlerle

olan ilişkisini saptadı.

Türkiye'ye döndükten sonra Mersin Devlet Hastanesi'nde çalıştı. 1957'de İlk Yardım Hastanesi'ne atandı. 1959'da

doçentlik sınavını tamamlayan Aksoy, İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Kliniği'nde eylemli doçent oldu.

1986'da emekli olan Muzaffer Aksoy, 3 çocuk babası idi


Ben doktorluğun bir

menfaat kapısı haline

gelmesine katiyyen

taraftar değilim.

Bu meslek belki de para

üzerine kurulmayacak

tek meslektir.

Bu nedenle bizler

paradan çok bilimin

kendisi ile uğraşmayı

seçtik…

Prof. Dr. Muzaffer Aksoy

prof.dr. muzaffer aksoy 1915-2011 - talasemi...

Documents