procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...układ...
TRANSCRIPT
![Page 1: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/1.jpg)
Procesy bioinżynieryjne
w biotechnologii
![Page 2: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/2.jpg)
Wykorzystane w wykładzie schematy, rysunki i zdjęcia
pochodzą z:
- Podręcznik „Biotechnologia żywności” pod redakcją W.
Bednarskiego i A. Repsa
- Podręcznika „ Biotechnologia farmaceutyczna; Podstawy
mikrobiologiczne i biochemiczne” autorstwa A. Chmiela
- Ze stron internetowych - http://www.nyu.edu/projects/xdesign/biotechhobbyist/skin.html,http://www.pakissan.com/english/
allabout/horticulture/vegetables/mashroom/gene.transfer.technology.for.mushrooms.shtml, http://www.ibwch.lodz.pl/pliki/IBWCh_(m0e3dijltdkdwpi0).jpg,
http://people.clarkson.edu/~wwilcox/Design/reactbio.pdf
- http://biotechnologia.pl/produkty/aparatura/bioreaktory-laboratoryjne-i-w-skali-pilotazowej-kontrola-
biotechnologicznych-i-innych-procesow-przemyslowych
* Oznacza cytat - przypomnienie z wykładów z
biotechnologii farmaceutycznej
![Page 3: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/3.jpg)
Podstawowym zadaniem w biotechnologii
jest osiągnięcie w optymalnych warunkach
i przy minimalnych nakładach założonego
celu
*
![Page 4: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/4.jpg)
Operacje jednostkowe o charakterze
fizycznym w przemysłowych ciągach
technologicznych
• Dynamiczne (mechaniczne) np. mieszanie
• Cieplne np. ogrzewanie
• Dyfuzyjne np. napowietrzanie
W zależności od liczby zabiegów:
• Operacje technologiczne proste (jednozabiegowe)
• Operacje technologiczne złożone (wielozabiegowe)
![Page 5: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/5.jpg)
*
Procesy
up-stream
Procesy
down-stream
![Page 6: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/6.jpg)
Bioreaktory
Kryteria podziału i typy bioreaktorów
Duża liczba rozwiązań konstrukcyjnych bioreaktorów -
efekt optymalizacji warunków przebiegu procesu.
Zastosowane rozwiązanie zależy od (m. in)
-typu procesu
-rodzaju biokatalizatora
-rodzaju podłoża
-właściwości produktu końcowego
-zapotrzebowania na tlen
![Page 7: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/7.jpg)
Schemat ideowy podstawowego typu (????) bioreaktora:
1- regulacja pH
2- dopływ pożywki
3 - wał z napędem
4 - dodatek środka odpieniającego
5 - odpowietrzanie, 6 -odbojnik
7 - mieszadło
8 - probieranie próbek
9 - dopływ wody chłodzącej
10 - dopływ sprężonego powietrza
lub gazu
11- dyspergator powietrza (gazu)
12 -zawór do opróżniania fermentora
13 - płaszcz chłodzący
14 - odpływ wody chłodzącej
15 - analizator stężenia CO2
16 - analizator zawartości O2
*
![Page 8: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/8.jpg)
Kryteria podziału
1. Sposób prowadzenia procesu
Kryteria podziału i typy bioreaktorów c.d.
Typy bioreaktorów •bioreaktory do procesów okresowych
•bioreaktory do procesów ciągłych
•bioreaktory z zawracaniem lub zatrzymaniem biofazy
![Page 9: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/9.jpg)
d) układ do fermentacji półciągłej - wypływ po osiągnięciu odpowiedniego stężenia biomasy lub osiągnięcia odpowiedniego poziomu cieczy,
e) układ do fermentacji metodą ciągłą - wypływ ciągły
a) bioreaktor
pracujący
okresowo,
b) bioreaktor
pracujący
okresowo z
okresowym
zasilaniem
c) bioreaktor
pracujący
okresowo z
okresowo
powtarzalnym
zasilaniem
*
![Page 10: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/10.jpg)
Proces okresowy lub z zasilaniem
http://www.ibwch.lodz.pl/pliki/IBWCh
![Page 11: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/11.jpg)
Fermentacja ciągła
![Page 12: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/12.jpg)
Rozwiązania bioprocesów ciągłych różniące się sposobem postępowania z
nagromadzoną biomasą
• System bioreaktorów otwartych – mikroorganizmy są wydzielane wraz z płynem pohodowlanym
• Systemy zamknięte – mikroorganizmy są zatrzymywane wewnątrz bioreaktora
![Page 13: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/13.jpg)
System bioreaktorów otwartych – mikroorganizmy są wydzielane wraz
z płynem pohodowlanym
![Page 14: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/14.jpg)
Systemy zamknięte – mikroorganizmy są zatrzymywane wewnątrz
bioreaktora
![Page 15: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/15.jpg)
Bioreaktory membranowe
Bioreaktor membranowy firmy Bioengineering a – doprowadzenie pożywki, b - czujnik pH, c - wypływ, d - czujnik pO2, e - króciec do poboru aseptycznego
prób, f- separator piany, g - wylot powietrza, h - wlot powietrza, i - membrana (dializująca lub inna
specyficzna), Bw- reaktor wewnętrzny, Bz - reaktor zewnętrzny, m - folia.
![Page 16: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/16.jpg)
Bioreaktor membranowy obrotowy (do badań wpływu mikrograwitacji na wzrost komórek i tkanek - wg opisu NASA); a - współosiowy dopływ pożywki (skład kontrolowany on line), b - odpływ pożywki (skład kontrolowany on line) c - przestrzeń namnażania komórek na zawieszonych mikrosferach
(hodowla kontrolowana on line), d - wał obrotowy perforowany, e - membrana (filtr), f- koło zębate napędu bioreaktora (z możliwością zmiany szybkości
obrotów)
![Page 17: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/17.jpg)
Kryteria podziału
2. Rodzaj
biokatalizatora
Typy bioreaktorów • bioreaktory do klasycznych
procesów mikrobiologicznych
• bioreaktory do hodowli komórek organizmów wyższych w zawiesinie
• bioreaktory do hodowli komórek organizmów wyższych na nośniku
• bioreaktory do procesów enzymatycznych w roztworze
• bioreaktory do procesów z użyciem biokatalizatorów unieruchomionych
![Page 18: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/18.jpg)
Bioreaktory do procesów z biokatalizatorami unieruchomionymi A- złoże upakowane
B - złoże zraszane C - złoże fluidalne D - bioreaktor z mieszadłem mech. E - bioreaktor z wkładami unieruchomionego biokatalizatora, F - bioreaktor z krzyżowym przepływem fazy ciekłej i gazowej, G - bioreaktor rurowy z wkładami (włóknami) zmateriału półprzepuszczalnego
1 -doprowadzenie substratów, 2 -odbiór produktów, 3 -biokatalizator, 4 - doprowadzenie powietrza, 5 - odprowadzenie gazów wylotowych, 6 -przegrody, 7- membrana półprzepuszczalna
![Page 19: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/19.jpg)
Kryteria podziału
3.
Warunki hodowli
drobnoustrojów
lub komórek
Typy bioreaktorów
• bioreaktory do hodowli na
powierzchni podłoża
• bioreaktory z nośnikiem stałym
• bioreaktory do hodowli wgłębnej
![Page 20: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/20.jpg)
Kryteria podziału
4.
Warunki tlenowe
Typy bioreaktorów • bioreaktory do procesów beztlenowych
• bioreaktory do procesów tlenowych
![Page 21: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/21.jpg)
Kryteria podziału
5.
Warunki i sposoby
mieszania
Typy bioreaktorów
1. Bioreaktory bez wymuszonego mieszania
(występuje mieszanie na poziomie
molekularnym wywołane dyfuzją,
konwekcją, unoszeniem pęcherzyków
wydzielającego się gazu: CO2, metanu)
2. Bioreaktory z wymuszonym mieszaniem
2.1. bioreaktory z mieszadłem mechanicznym
2.2. bioreaktory bezmieszadłowe
- kolby wstrząsowe
- mieszanie strumieniem pęcherzyków
powietrza
- mieszanie strumieniem przepompowywanej
(recyrkulującej) cieczy
3. Układy łączone
![Page 22: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/22.jpg)
Kryteria podziału
4.
Sposób
doprowadzenia
energii na
mieszanie
Typy bioreaktorów
• mieszadłem mechanicznym przez
fazę ciekłą
• pompą przez fazę ciekłą
• poprzez fazę gazową (sprężonym
powietrzem)
• sposoby łączone
![Page 23: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/23.jpg)
Mieszanie – jednostkowy
proces dynamiczny
Cele: •ujednolicenie układu
•intensyfikacja wymiany masy
•dyspergacja gazu
•intensyfikacja przebiegu reakcji
•utrzymanie rozwiniętej powierzchni w układach wielofazowych
•łamanie piany
![Page 24: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/24.jpg)
Schemat podstawowych rozwiązań cyrkulacji pożywki w fermentorach
a) obieg cieczy wymuszony przez gaz (pneumatyczny)
b) obieg pożywki wymuszony przez mieszadło (mechaniczny)
c) obieg pożywki wymuszony przez pompę (hydrauliczny)
![Page 25: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/25.jpg)
A - mieszadło tarczowoturbinowe z płaskimi łopatkami B - mieszadło śmigłowe C - mieszadło samozasysające powietrze D - inżektor: 1- sprężone powietrze 2 — zasysana ciecz E - eżektor: 1 - wtłaczana ciecz 2 -zasysane powietrze
![Page 26: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/26.jpg)
Systemy meszania
*
A,B- system
mechaniczny
C- system
hydrauliczny
D-G – system
pneumatyczny
![Page 27: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/27.jpg)
Napowietrzanie – jednostkowy
proces dyfuzyjny Rozwiązania mają na celu osiągnięcie maksymalnego stężenia tlenu w podłożu.
Napowietrzanie powierzchniowe:
•dyfuzyjne nie wspomagane
•dyfuzyjne wspomagane
•przy użyciu aeratorów turbinowych
•przy użyciu szczotek napowietrzających
•na złożach z wypełnieniem
![Page 28: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/28.jpg)
Napowietrzanie wgłębne:
•system napowietrzania dyfuzyjnego
•system napowietrzania turbinowego
•system zanurzeniowo-strumieniowy
•system cyrkulacyjno- ciśnieniowy
![Page 29: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/29.jpg)
Ogrzewanie i chłodzenie –
jednostkowe procesy termiczne
Układ grzejno-chłodzący
do ogrzewania do chłodzenia
(sterylizacji) bioreaktora i pożywki
Najczęściej:
• Ogrzewanie/chłodzenie przeponowe (płaszcz, wężownice)
• Grzałki elektryczne
• Ogrzewanie barbotażowe parą wodną (sterylizacja)
• Chłodzenie natryskowe, wymiennik ciepła
Układ termostatowany
![Page 30: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/30.jpg)
Systemy gaszenia (łamania)
piany
Pienienie
znaczenie pozytywne i negatywne
zwiększenie granicy faz,
intensyfikacja wymiany
masy
obniżenie pojemności użytkowej
bioreaktora utrudnia wymianę
ciepła, powoduje straty masy
![Page 31: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/31.jpg)
Schemat systemów łamania piany
a) metodą mechaniczno-chemiczną przy użyciu szybkoobrotowego dysku (lub mieszadła łapowego umieszczonego miedzy dwoma dyskami) z dodatkiem środka niszczącego pianę,
b) przy użyciu ultradźwięków;
7 - sterownik elektroniczny, 2 - płytka generatora ultradźwięków z wibratorem piezoelektrycznym lub piezomagnetycznym,
![Page 32: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/32.jpg)
Schemat systemów łamania piany c.d.
d) metodą mechaniczną przy użyciu obrotowego urządzenia - wirnika „fundafoam" firmy CHEMAP; 1 - zasysanie płynu, 2 - wylot powietrza, 3 - wyrzut cieczy,
e) metodą mechaniczną przy użyciu cyklonu; 1 - wlot piany, 2 - wylot powietrza, 3 - odpływ cieczy, 4 - pompa, 5 - cyklon
c) metodą mechaniczną Fringsa; 1 - przewód doprowadzający pianę, 2 - przewód odprowadzający gaz, 3 - przewód odprowadzający odpowietrzoną pożywkę, 4 - wirnik obrotowy poziomy,
![Page 33: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/33.jpg)
Procesy wyjaławiania w biotechnologii farmaceutycznej
Dotyczy całości procesu.
Odnosi się do:
- pomieszczeń
- urządzeń
- operacji
- pożywki
- powietrza
![Page 34: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/34.jpg)
Stosowane metody i środki:
-metody termiczne
wyjaławianie „na mokro”, gotowanie, pasteryzacja,
tyndalizacja, sterylizacja, stosowanie pary wodnej
pod ciśnieniem.
wyjaławianie „na sucho”, gorącym powietrzem, w
suszarkach, np. 150-180C przez 2h.
- metody mechaniczne
wyjaławianie cieczy i powietrza przez
mikrofiltrację membranową, filtrację przez ziemię
okrzemkową, filtry miliporowe (różne materiały)
![Page 35: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/35.jpg)
- metody fizyczne
UV 240-280 nm, 2-3h, promienie jonizujące o
małej długości fali, ultradźwięki o częsości 0,2-20
MHz
- metody chemiczne (patrz tabela)
- metody kombinowane
Np. chemiczno-termiczne
![Page 36: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/36.jpg)
![Page 37: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/37.jpg)
Fermentor typu
Chemap
![Page 38: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/38.jpg)
Fermentor Lubińskiego
![Page 39: Procesy bioinżynieryjnetsl.wum.edu.pl/sites/tsl.wum.edu.pl/files/techniczne...Układ grzejno-chłodzący do ogrzewania do chłodzenia (sterylizacji) bioreaktora i pożywki Najczęściej:](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/611900955ba7913df54b7c34/html5/thumbnails/39.jpg)
Fermentor Vogelbuscha