UDK/UDC 167.7:63 ISSN: 03544320

ZBORNIK NAUCNIH RADOVA2014.

PROCEEDINGS OF RESEARCH PAPERS2014.

Vol. 20 br. 1-4

Beograd

Redakcioni odbor / Editorial boardProf, dr Slaven Prodanovic {Beograd), dr Divna Simic (Beograd), prof, dr DordeGlamoclija (Beograd), dr Vera Popovic (Novi Sad), dr Petar Stojic (Pancevo), drSnezana Jankovic (Beograd), prof, dr Tomislav Zivanovic (Beograd), dr NenadDuric (Beograd), prof, dr Drago Cvijanovic (Beograd), dr Nikola Hristov, (NoviSad), prof, dr Radovan Sabovljevic (Beograd), dr Vera Dekic (Kragujevac),dr Tihomir Kasalica (Beograd), prof, dr Sreten Mitrovic (Beograd).

Izdavacki savet / Publishing councilDr Divna Simic (Beograd), dr Petar Stojic (Pancevo), dr Nenad Duric (Beograd),Snezana Durovic, dipl. biolog {Beograd), dr Vera Popovic (Novi Sad), dr VeraDekic (Kragujevac), Nada Eric, dipl.inz. (Beograd), prof, dr Dorde Glamoclija(Beograd), dr Snezana Jankovic (Beograd), Milica Vukovic dipl.inz., (Beograd),Vesna Trkulja, dipl.inz., (Beograd), mr Slobodanka Markovic (Beograd),Aleksandar Miletic dipl.inz., (Pancevo), mr Snjezana Pupavac (Beograd), dr MileIvanovic (Beograd).

Glavni i odgovorni urednik / Editor - in chiefDr Divna Simic

Urcdnici / EditorsDr Petar StojicSnezana Durovic, dipl. biolog

Urednistvo i administracija / Editorial board and administrationInstitut PKB AgroekonomikIndustrijsko naselje bb11213PadinskaSkela

Tel. Oil 8871-175,8871-550, fax: 8871-125E- mail: institut-pkb@outlook.com

Priprema / Word processing: Dr Petar Stojic i Snezana Durovic

Stamp.) / Printed by: Grafos Internacional. Pancevo

Tiraz / No. of copies: 100

Zbornik Naucnih radova XXVIII Savetovanja agronoma, veterinara tehnologa iagroekonomista, stampan je uz pomoc Ministarstva prosvete i nauke RepublikeSrbije Proceedings of research papers of XXVIII Conference of agronomists,veterinarians, technologists, and agricultural economists are published byMinistry of Education and Science of the Republic of Serbia.

Radovi so XXVIII savetovanja agronoma, veterinara, tehnologa i agroekonomista. VoL 20. br. 1-4

C1P - Katalogizacija u publikacijiNarodna biblioteka Srbije, Beograd

63

ZBORNIK naucnih radova/ glavni iodgovorni urednik dr Divna Simic-Vol. 20,br. 1-4 (2014) - Padinska Skela:Institut PKB Ageoekonomik, 2014-(Pancevo: Grafos). -24 cm

ISSN 0354-1320 = Zbornik naucnih radovaInstitut PKB AgroekonomikCOBISS. SR- ID 105536775

Radovi sa XXVIII savetovanja agronoma, veterinara, tehnologa i agroekonomista, VoL 20. br. 1-4

UDK: 582.734.3+613.291:631.467OriginaJni naucni rad

EFEKAT DODATKA JABUKOVOG SIRCETA U KOMPLETAN OBROK NAAKTIVNOST INFUZORIJA BURAGA MLECNIH KRAVA

V. Gurjanov, M. Jovicin, N. Etinski, R. Cosic'

Izvod: Cilj pilot eksperimenta je bio utvrdivanje efektadodatka jabukovog sirceta na pokretljivost i brojnost infuzorija buraga mlecnihkrava, kao i na njihovu fermentativnu sposobnost utvrdivanu na osnovu bojenjainfuzor i j a Lugolovim rastvorom i sve to bez narusavanja mikroekosistemaburaga.

Pilot eksperiment je sproveden na jednoj mlecnoj kravi Holstajn-frizijske rase. Trajao je 12 dana i podrazumevao je dodavanje po 100 mljabukovog sirceta na dan u kompletan obrok (TMR). Pokretljivost i indeksbojenja infuzorija Lugolovim rastvorom mereni su pre i posle periodadodavanja jabukovog sirceta.

Rezultati eksperimenta ukazuju da dodatak jabukovog sirceta u obrokmuznih krava u velikoj meri utice na pokretljivost i brojnost infuzorija. Indeksbojenja Lugolovim rastvorom nije pokazao znatno poboljsanje (2,55 u odnosuna 2,56 nakon dodavanja jabukovog sirceta), dok se ukupan broj infuzorijapovecao na racun znatnog povecanja broja infuzorija srednje velicine.Medusobni odnos infuzorija pre ogleda velike:srednje:male = 1,15:0,79:1, uodnosu na njihov odnos posle ogleda = 1,08:1,92:1).

Kljucne reci: infuzorije, protozoe, jabukovo sirce, mlecne krave

Uvod

Mikroekosistem buraga predstavlja jedan stabilan, ali u isto vreme idinamican ekosistem. Zahvaljujuci svojoj stabilnosti, on predstavlja savrsenusredinu za rast i razvoj svih mikroorganizama buraga, dok sa druge stranesvojim uslovima sprecava kontaminaciju mikroorganizmima iz spoljasnjesredine. Svojom stabilnom pH vrednoscu, anaerobnom sredinom, osmotskimpritiskom i niskim redoks potencijalom, burag sprecava razvoj i opstanakkontaminenata unetih hranom, vodom ili vazduhom. Dinamicnost ove sredinevezana je za izbor hraniva, odnosno zavisi 'od fermentativnih sposobnostirazlicitih grupa mikroorganizama buraga, tj. favorizovanja uslovljenogsastavom hraniva. Mikroorganizmi buraga u koje spadaju bakterije, protozoe igljivice, svojom celulolitickom, amilolitickom i proteolitickom aktivnoscu

* DVM Vladimir Guiianov, DVM Novak Etinski, PIK Becej Veterina DOO, Novosadska ZBecej; Dr Milovan Jovicin, naucni saradnik, Naucni institut za veterinarstvo .Novi Sad". Novi Sad,Rumenacki put 20; Radivoj Cosic, dipl.ing.. Taurus - agro konsalting. Naselje Hemograd lokal 2a,Vrsac

E-mail prvog autora: veterina@pikbecej.rs: milovan@niv.nSvacrs

201

Radovi sa XXVIII savetovanja agronoma. veterinara. tehnologa i agroekonomista, VoL 20. br. 1-4

stvaraju lako isparljive masne kiseline (sircetnu, propionskvi i buternu), koje cedomacinu obezbediti 70-80% od ukupne apsorbovane energije (Vermorel,1978). Iz tog razloga je od veoma velikog znacaja da taj sistem zadrzi svojustabilnost.

Protozoe buraga mogu da cine i do 50% od ukupne mikrobne biomase(Williams i Coleman, 1992). Cilijate buraga se klasifikuju: na osnovu prisustvamikro- i makromolekula, na osnovu prisustva egzoskeleta i reznjeva, na osnovuunutar celijskih skeletnih ploca, kao i na osnovu njihovog oblika i velicine(Dogiel, 1927, Ogimoto i Imai 1981, Williams i Coleman 1992). Na osnovu ovihmorfoloskih karakteristika mogu se opisati mnogi rodovi i vrste, medutimpostavlja se pitanje koliko su to zaista prave vrste. Stavise, morfoloskaklasifikacija i identitikacija je otezana cinjenicom da se neke morfoloskekarakteristike menjaju ili u potpunosti gube u in vitro uslovima.

Znacaj u mikroekosistemu buraga se najbolje moze opisati promenamakoje nastaju u njihovom odsustvu:

• Njihovim odsustvom nestaje stabilna pH vrednost u buragu, i sredinapostaje kisela.

• Povecava se nivo mlecne i proprionske kiseline u tecnosti buraga, naracun sircetne kiseline.

• Znacajno se smanjuje nivo amonijacnog azota.• Znacajno se smanjuje metanogeneza.• Dolazi do znacajnog uvecanja broja bakterija i gljivica u tecnosti

buraga.• Smanjuje se efikasnost konverzije nekih delova obroka, posebno

kabastog dela.

Jabukovo sirce predstavlja fermentisani sok gnjecenih jabuka. Polaboratorijskim ispitivanjima Jabukovo sirce pored sadrzaja sircetne i drugihorganskih kiselina, sadrii i!8 makro - i mikroelemenata, a sadrzi u znatnojmeri:

• kalijum (216,5 mg/1);• kalcijum 34,05 mg/1;• magnezijum 8,64 mg/1;• gvozde 5,46 mg/1;• fosfor 5,09 mg/1;• silicijum 2,38 mg/1.

Pored ovih mikro- i makroelemenata, u jabukovom sircetu se mogunaci jos i natrijum, sumpor, bakar, kao i mnogi drugi mikroelementi.

Od vitamina, koji su od izuzetnog znacaja, Jabukovo sirce sadrzi:

• riboflavin 10-65 U/l;• nikotinska kiselina 100-260 U/l;• pantotenska kiselina 50-165 U/l.• u manj im koncentracijama vitamine C, E, A, P i provitamin beta karotin.

202

Radovi sa XXVIII savetovanja agronoma. veterinara. tehnoloQa i agroekonomista. Vol. 20. br. 1-4

Pored nabrojanih supstanci, u jabukovom sircetu mogu se jos naci i 4aldehida, 20 ketona itd. Sveukupno u jabukovom sircetu indentifikovano je oko90 razlicitih supstanci. Analize hemijskog sastava jabukovog sirceta izvrsene suu Madarskoj (Czirle i sar. 2002), na jabukovom sircetu tipa Condixir*.

Normalna pH vrednost jabukovog sirceta je od pH 4,25 do pH 5.Zahvaljujuci visokom sadrzaju jona kalijuma (K*), kao i osobinama organskihkiselina, jabukovo sirce ima pozitivan efekat na puferski kapacitet digestivnogtrakta.

Najinteresantnije dejstvo jabukovog sirceta lezi u njegovom hemizmudelovanja, zahvaljujuci kome lako prodire kroz zid bakterijske celije i unistavanjihovu DNK, cime sprecava dalje razmnozavanje patogenih bakterija. Ovaosobina predstavlja razlog zbog kojeg se sve vise ispituju njegove baktericidnesposobnosti. Eksperiment koji je sprovela Kiss-Bardos (2002), pokazao je davoda za napajanje krava u koju je dodato jabukovo sirce u odosu 1:100 sadrzi ido 1000 puta manje bakterija, nego ista ta voda bez njega, a da je pri torngoveda rado piju.

Cilj pilot eksperimenta je bio da se ispita uticaj dodatka jabukovogsirceta u kompletnom obroku muznih krava na pokretijivost i brojnostinfuzorija buraga i njihov medusobni odnos u mikroekosistemu buraga.

Materijal i metode radai

Ispitivanje je sprovedeno na jednoj mlecnoj kravi Holstajn-frizijskerase, staroj 9 godina, sa 6 uspesnih teljenja. Eksperiment je sprovoden utranzitnom periodu, pri kraju njene 7. steonosti i posle teljenja. Ova krava je uprethodnim laktacijama ostvarila sledece rezultate:

• 2006/2007 - 5541 kg mleka za 305 dana;• 2007/2008 - 6959 kg mleka za 305 dana;• 2009/2010 - 7723 kg mleka za 305 dana;• 2010/2011 - 7177 kg mleka za 305 dana.

Grlo je bilo smesteno na farmi sa slobodnim sistemom drzanja. Ishranaje bila TMR tipa (Total Mix Ration, engl. kompletan obrok), sledeceg sadrzaja:kukuruzna silaza, senaza lucerke, senaza italijanskog Ijulja, pivski treber ipotpuna smesa za krave muzare, prema tehnologiji farme).

Pre pocetka eksperimenta, kravi je uzorkovan buragov sadrzaj, prejutarnje ishrane u kolicini od 50 ml uz pomoc univerzalne stomacne sonde UPS-NS (Lalic i sar., 2001). Uzet sadrzaj je profiltriran kroz cediljku i sipan ugraduisanu epmvetu u kolicini od 10 ml i izmeren pH lakmus indlkatorpapirnom trakom (Merck, Nemacka). Nakon 15 minuta na sobnoj temperaturi,kada je doslo do raslojavanja i talozenja infuzorija u vidu belog sedimenta, uzetje sediment i sipan u ependorf epruvetu (Brand, Nemacka), uz pomocplasticnog sprica i plasticne slamke (u sadrzaju od cca 250 \iL). Tako uzetsadrzaj je postavljen na prethodno zagrejano predmetno staklo uz pomocfiksne automatske mikropipete od 25uL (Socorex, Svajcarska), sa zutimplasticnim nastavcima, skracenim za 0,5 cm, poklopljen pokrovnim staklom

203

Radovi sa XXVlll savetovanja agronoma. veterinara. tehnologa i agroekonomista, VoL 20. br. 1-4

18xl8mm (preparat pokrivena kap) i postavljen na grejnu plocumikroskopskog stocica, tzv. .bioterm" i posmatran na uvelicanju od lOOx. Tadaje napravljen video snimak njihove pokretljivosti. Nakon toga, iz iste ependorfepruvete uzeta je kolicina od 25 uL sedimenta i pomesana sa 25 uLdvopostotnog Lugolovog rastvora, kako bi se posmatrala obojenostparaglikogena u njima. Intenzitet bojenja zavisi od kolicine prisutnogparaglikogena. Nacinjeno je po 7 mikrofotografija na vise razlicitihreprezentativnih vidnih polja, Za ocenu popunjenosti infuzorijaparaglikogenom, njihova mikrofotografija je prvo postavljena u digitaJnoj formiu mrezicu 4^4 (Leka, 2013), nakon cega su infuzorije prema svojoj veliciniklasifikovane na velike, srednje i male, a zatim prema intenzitetu svojeobojenosti razvrstane na intenzivno, srednje i slabo obojene. Na taj nacin jeizracunat indeks obojenosti infuzorija prema formuli u kompjuterskomprogramu Excel:

Indeks bojenja = (% intenzivno obojenih x 80)obojene x 5)

(% srednje obojenih x 4O) + (% slabo

Indeks obojenosti Lugolovim rastvorom joda ima opseg od 1,00-5,00.

Slika 1. Primer brojanja i klasiflkovanja infuzorija po njihovoj velicini iobojenosti Lugolovim rastvorom joda uz pomoc digitalne mrezice(Leka,2013).An example of counting and classification infusoria according to theirsize and their Lugol's solution staining color index, using a digital net(Leka, 2013).

204

Radovi sa XXVIII savetovanja agronoma. veterinara, tehnologa i> agroekonomista. VoL 20. br. 1-4

Jabukovo sirce, u kolicini od 100 ml na dan, je posipano na TMR obroku jaslama ispred ispitanog grla u dve porcije od po 50 mL (jutro/vece). Nakon12 dana dodavanja jabukovog sirceta, ponovo je uzet uzorak buragovogsadrzaja na prethodno opisan nacin, i ponovljen je ceo postupak ocenepokretljivosti infuzorija buraga, njihovog bojenja i brojanja.

Rezultati istrazivanja

Vizuelnim pregledom nativnih uzoraka sadrzaja buraga, moglo seprimetiti da je raslojavanje i formiranje belog sedimenta (vodi poreklo odinfuzorija), bilo znatno brze kod uzorka uzorkovanog pre dodavanja jabukovogsirceta, u odnosu na uzorak posle ogleda. Vrednosti pH pre i posle dodavanjajabukovog sirceta ostao je nepromenjen, i iznosio je pH=7.

Slika 2. Mikrofotografije infuzorija buraga obojenih Lugolovim rastvorom joda,pre (a) i posle (b) dodavanja jabukovog sirceta u obroku.Pictures of rumen infusoria stained with Lugol's Iodine solution, before(a) and after (b) apple cider vinegar dietary supplement

Procesom brojanja i odredivanja indeksa obojenosti Lugolovimrastvorom joda, dobijeni su sledeci rezultati:

Prosecan broj infuzorija u uzorku buraga pre dodatka jabukovogsirceta u kompletan obrok bio je 38+27+34-99, a posle 12 dana dodavanjajabukovog sirceta 27+48+25=100.

Iz prikazanih rezultata inoze se uociti neznatan porast indeksaobojenosti infuzorija. Ukupan broj infuzorija je povecan na racun infuzorijasrednje velicine, dok su ostale infuzorije ostale iste brojnosti.

U uzorcima sadrzaja buraga, nakon dodavanja jabukovog sirceta,infuzorije su pokazale znatno vecu pokretljivost, sto se iz video zapisa mozenedvosmisleno zakljuciti.

205

Radovi so XXVIII savetovanja agronoma. veterinara. tehnologa i agroekonomista. Vol. 20. br. 1-4

Tabela 1. Rezultati brojanja i klasifikovanja infuzorija buraga po velicini iprema indeksu obojenosti pre dodavanja jabukovog sirceta ukompletan obrokResults of counting and classification rumen infusoria according totheir size and with the color index before apple cider vinegarsupplement in TMR

Redni br.No.

1.2.3.4.5.6.7.

Prosek /AverageUkupno / Total

Velikeinfuzorije

Large sizedinfusoria

3843383938413838275

Srednje Male infuzorije Indeks bojenjainfuzorije Small sized Color indexMidsized infusoriainfusoria

211462937414027188

4143563324172234236

Odnosvelike:srednje:male/ LargezMiddleSmall Ratio -

2,502,912,282,902,802,472,012,55

1=6991,15 : 0,79 : 1

Tab. 2. Rezultati brojanja i klasifikovanja infuzorija buraga po velicini i premaindeksu obojenosti posle dodavanja jabukovog sirceta u kompletanobrokResults of counting and classification rumen infusoria according to theirsize and with the color index after apple cider vinegar supplement in TMR

Redni br.No.

1.2.3.4.5.6.7.

Prosek / AverageUkupno / Total

Velikeinfuzorije

Large sizedinfusoria

3029272128322527216

SrednjeinfuzorijeMid sizedinfusoria

4339385254494548382

Male infuzorije IndeksSmall sized bojenja

infusoria Color index

2732352719193025203

Odnos velike:srednjemale / Large:Middle:SmaU Ratio -

2,892,882,381,792,992,872,472,56

1=8011,08 : 1,92 : 1

Diskusija

U svetu postoji sve veca tendencija za upotrebu prirodnihantimikrobnih sredstava, pa su i ispitivanja u toj oblasti brojna, sto ima zaposledicu sve vise eksperimenata i ispitivanja u toj oblasti. Kako infuzorijeimaju nemerljivo veliki znacaj u ishrani krava, veoma je bitno da se poklonipaznja unapredenju njihove sredine, kako bi sto efikasnije ispoljile svoju206

Radovi so XXVI11 savetovanja agronoma, veterinara, tehnologa i agroekonomista. Vol. 20. br. 1-4

funkciju u poboljsanju svarljivosti obroka. Farmeri iz Ajove (SjedinjeneAmericke Drzave) dodavali su pola unce jabukovog sirceta (1/2 fluid ounces =15 ml, sto iznosi priblizno jedna supena kasika), tokoin citave priplodne sezone,kravama mlecnih i tovnih rasa smestenih na vise farmi (Practical Farmers ofIowa, 2004). Dodavanjem jabukovog sirceta u toku zime 1993-1994.farmeri izAjove smanjili su pojavu teskih teljenja sa 29,1% na 5,3%.

Istrazivanja ODPG grupe, Udruzenja za organsku proizvodnju mleka izNovog Zelanda, (Organic Dairy Pastoral Group, New Zealandhttp://www.organicpastoral.co.nz/], pokazala su da jabukovo sirce utice i nasmanjenje pojavljivanja mastitisa kod krava, kao i na pojavu zaostajanjaposteljica.

Zakljucak

Na osnovu dobijenih rezultata, moze se zakljuciti da jabukovo sircepozitivno utice na pokretljivost i brojnost infuzorija. Znatan porast brojasrednjih infuzorija blagog pada broja velikih infuzorija, nastaje na racun izborahraniva u tranzitnom preriodu. Ovi rezultati ukazuju da je neophodno sprovestidalja ispitivanja na vecem broju grla u ogledu i u kontrolnoj grupi, kada bi seizradio metabolicki profili svih zivotinja, uz pracenje njihovih proizvodnih ireproduktivnih parametara.

Literatura

1. Czirle N., Bardos L, Kiss Zs., Rethy K. (2002.}:www.stocarstvo.com/ishrana/jabukovo_sin:e_condixir.htin

2. Dogiel V. A. (1927) Monographic der Familie Ophryoscolecidae Arch.Protistenkund. 59:1-288

3. Forenbacher S. (1975). Pretraga buragova sadrzaja, 220-232, In:Forenbacher S. Klinicka patologija probave i mijene tvari domacihzivotinja. Svezak I/I Klinicka patologija probave i resorpcije,Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti i Sveucilisna naklada Liber,Zagreb, 1975.

4. Jovicin M., Drazic M., Petrujkic B.,MiriIovic M., Samanc H., Jeremic /.(2013.)Odnos indeksa boje infuzorija iz buraga i pokazatelja plodnosti kod kravaholstajn frizijske rase, XVII savetovanje agronoma, veterinara, tehnologa iagroekonomista Vol.19, br.3-4 str. 103-114.

5. Jovicin M., Milovanovic A,, Zikic D., Kovacevic M., KosarcicS., Drazic M.,Barna T.(2009.): Evaluation of rumen protosoal ecosystem stabilitydetermined by Lugol iodine index of chromaticity in dairy cows; Theinternational symposium on biocides in public health and environment[and] the international symposium on antisepsis, disinfection andsterilization [and] Belgrade conference 2009 on vector control in urbanenvironments, 6; 6, Belgrade (Serbia), 6-7 Oct 2009

6. Kamra D.N. (2005.): Rumen microbial ecosystem., Curent Science, vol.89.No. 10 July 2005.

207

Radovisa XXVIIIsavetovonja agronoma. veterinara, tehnologa i agroekonomista. VoL 20. br. 1-4

7. Lalic M., Jovicin M., Pavlovic R.. (2001.):, Universal spring stomach rumpUPS-NS. Veterinary Journal of Rerublic of Srpska, Banja Luka, Vol. 1, No 3,pp. 188-192.

8. Leka Tihomir (2013.) : Plugin za AdobeAir* kompjutersku aplikaciju, licnakomunikacija.

9. Ogimoto K., Imai S. (1981.) Atlas of Rumen Microbiology. Japan ScientificPress, Tokyo

10. Organic Dairy Pastoral Group, New Zealandhttp://wvvw.organicpastoral.co.nz/

11. Practical Farmers of Iowa, (2004.)http://vvww.pfi.iastate.edu/ofr/Thompson_OFR/Chapter_8_Livestock.pdf.

12. Regensbogenova M., Kisidayova S., Michalowski T.Javorsky P., Moon-van derstaay S.Y., Moon-van der staay G.W.M.Hackstein J.H.P., McEwan N.R.. jouany]., Newbold J.C., and Pristas P. (2004.): Rapid Identification of RumenProtozoa by Restriction Analysis of Amplified 18S rRNA Gene, ActaProtozool. (2004) 43: 219 - 224

13. Vermoler M., (1978.). Utilisation energetique des produits terminaux de ladigestion. In "Alimentation des ruminants", INRA, Versailles.

14. Williams A G., Coleman G. S. (1992) The Rumen Protozoa. New York:Brock/Springer series in contemporary bioscience. Springer Verlag, USA

208

Radovi so XXVIII savetovanja agronoma. veterinara, tehnologa i agroekonomista, VoL 20. br. 1-4

UDC: 582.734.3+613.291:631.467Originalni scientific paper

THE EFFECT OF APPLE CIDER VINEGAR DIETARY SUPPLEMENT ONTHE ACTIVITY OF RUMEN INFUSORIA OF DAIRY COWS

V. Gurjanov. M. Jovian, N. Etinski, R. Cosic'

Summary

The aim of the pilot experiment was to determine the effect of applecider vinegar dietary supplement on the activity of rumen infusoria of dairycows and their fermentative capacity on the basis of Lugol's stain coloringindex, and all this without compromising rumen's ecosystem.

The pilot experiment was conducted on one Holstein-friesian dairycow. It lasted 12 days and meant adding 100 ml of apple cider vinegar to theTMR daily. Activity of infusoria and their Lugol's stain coloring index weremeasured before and after adding apple cider vinegar dietary supplement

Experimental results indicate that apple cider vinegar dietarysupplement greatly affects the mobility and number of infusoria. Lugol'ssolution coloring index did not show substantial improvement, while the totalnumber of infusoria increased at the expense of a significant increase in thenumber of medium sized infusoria. Large:Medium:Small relation was1.15:0.79:1 before the experiment and L:M:S 1.08:1.92:1 after 12 days of addingapple cider vinegar dietray supplement-

Key words: infusoria, protozoa, apple cider vinegar, milk cows

"DVM Vladimir Gurjanov, DVM Novak Etinski. PIK Becej Veterina DOO. Novosadska 2,Becej, Republic of Serbia; Ph.D. Milovan lovicin, research asocciate. Scientific Veterinary Institute.Novi Sad", Novi Sad, Rumenacki put 20, Republic of Serbia; BSc. Radivoj Cosic, Taurus - agrokonsalting. Naselje Hemograd lokal 2 a. Vrsac, Republic of Serbia;

E-mail of corresponding author: veterina@pikbecej.rs; rmlovan@niv.ns.ac.rs209